Recenzja prof. dr hab. Wojciech Dyduch

Prof. dr hab. Wojciech Dyduch
Katowice, 16 lipca 2016 r.
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Katedra Przedsiębiorczości, Wydział Zarządzania
e-mail: [email protected], tel. 32 257 7350
OPINIA
na temat osiągnięcia naukowego, dorobku naukowo-badawczego oraz osiągnięć
dydaktycznych, współpracy naukowej i popularyzacji nauki dra inż. Krzysztofa Zięby
w związku z Jego postępowaniem habilitacyjnym w dziedzinie nauki ekonomiczne,
dyscyplinie nauki o zarządzaniu
1. Podstawa wykonania recenzji
Formalną podstawą napisania niniejszej opinii jest pismo Centralnej Komisji do
Spraw Stopni i Tytułów powołujące mnie na recenzenta w komisji w celu przeprowadzenia
postępowania habilitacyjnego dra inż. Krzysztofa Zięby, przekazane przez Dziekana
Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej. Podstawą prawną dla
prowadzonego postępowania habilitacyjnego dra inż. Krzysztofa Zięby jest art. 16, ust. 1
Ustawy z dnia 14.03.2003 r. o stopniach i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie
sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595 ze zm. w Dz. U. Z 2005 roku, nr 164, poz. 1365) oraz
Rozporządzenie MNiSW z dnia 01.09.2011 w sprawie szczegółowego trybu i warunków
przeprowadzania czynności w przewodach doktorskich, postępowaniu habilitacyjnym oraz w
postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. nr 204, poz. 1200). Zgodnie z przywołanym
artykułem, „do postępowania habilitacyjnego może zostać dopuszczona osoba, która posiada
stopień doktora oraz osiągnięcia naukowe lub artystyczne, uzyskane po otrzymaniu stopnia
doktora, stanowiące znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub
artystycznej oraz wykazuje się istotną aktywnością naukową lub artystyczną (…). Osiągnięcie
(…) może stanowić dzieło opublikowane w całości lub w zasadniczej części, albo
jednotematyczny cykl publikacji (…)”. Wniosek o przeprowadzenie postępowania
habilitacyjnego w dziedzinie nauki ekonomiczne, dyscyplinie nauki o zarządzaniu dra inż.
Krzysztofa Zięby wraz z autoreferatem nt. dorobku i osiągnięć w pracy naukowo-badawczej
wskazuje,
że
podstawą
oceny
osiągnięć
1
naukowych
jest
monografia
pt.
„Preprzedsiębiorczość”, (Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2015, ss. 256), którą
Habilitant wskazał jako główne osiągnięcie naukowe.
Do sporządzenia niniejszej opinii otrzymałem komplet dokumentacji dotyczącej
aktywności naukowej Habilitanta a w szczególności: (a) autoreferat, (b) autoreferat w języku
angielskim, (c) wykaz opublikowanych prac naukowych wraz z oświadczeniami
współautorów, (c) monografię pt. „Preprzedsiębiorczość”, (d) kopie publikacji naukowych
opublikowanych po uzyskaniu stopnia doktora, (e) dyplom uzyskania stopnia doktora.
Dostarczona dokumentacja jest wystarczająca do napisania zleconej mi opinii. Dr inż.
Krzysztof Zięba spełnia także formalne kryteria wymagane od kandydatów na stopień doktora
habilitowanego. W 2002 roku na Politechnice Gdańskiej obronił rozprawę doktorską pt.
„Franchising jako alternatywa dla niezależnej działalności gospodarczej”, uzyskując stopień
doktora nauk ekonomicznych w dyscyplinie ekonomia. Jednocześnie oświadczam, że nie
znam Habilitanta, nie jestem współautorem Jego artykułów naukowych, nie byłem też
recenzentem wydawniczym bądź anonimowym Jego publikacji.
2. Ocena głównego osiągnięcia naukowego
Jako główne osiągnięcie naukowe dr inż. Krzysztof Zięba wskazał monografię pt.
„Preprzedsiębiorczość” (Wydawnictwo Politechniki Gdanskiej, Gdańsk 2015, ss. 256).
Monografia skupia się na problemie naukowym dotyczącym wczesnej/rodzącej się
przedsiębiorczości
czy
też
przedsiębiorczości
wieku
niemowlęcego
(nascent
entrepreneurship), obejmującej fazę przygotowania przedsięwzięcia biznesowego w oparciu
o zidentyfikowaną szansę do założenia firmy. Mimo, że w badaniach Global Entrepreneurship
Monitor pre-przedsiębiorcy to osoby w fazie zakładania firmy i przedsiębiorstwa działające
do 3 miesięcy, Habilitant przygląda się w szczególny sposób uwarunkowaniom i elementom
okresu przed założeniem firmy obejmującego rozpoznanie szansy i decyzję o uruchomieniu
przedsięwzięcia. Książka identyfikuje koncepcję preprzedsiębiorczości i w udany sposób
ukazuje jej teoretyczne osadzenie w subdyscyplinie przedsiębiorczości. Podjęty przez
Habilitanta problem badawczy nie został do tej pory rozwiązany kompleksowo na gruncie
polskim od strony konceptualizacyjnej i operacjonalizacyjnej, stąd oceniam ten kierunek
badawczy jako ważny, ambitny i uzasadniony. Habilitant poprawnie zidentyfikował lukę i
podjął śmiałe zamierzenie badawcze.
Rozdział pierwszy monografii, dotyczący teoretycznych podstaw przedsiębiorczości, jest
interesującą poznawczo i relatywnie obszerną próbą przedstawienia problematyki
przedsiębiorczości. Omawia współczesne badania nad przedsiębiorczością, opisuje je z
2
punktu widzenia różnych perspektyw teoretycznych. W mojej ocenie rozdział ten jednak w
pewnym sensie wyważa otwarte drzwi dokonując ponownego przeglądu literatury dotyczącej
przedsiębiorczości od podstaw, mimo iż tego typu syntezy miały miejsce w pracach polskich
autorów (np. Bratnicki 2002, Dyduch 2008, Kurczewska 2013, Glinka 2013). Przedstawiony
przegląd oceniam jednak pozytywnie ze względu na odniesienia Autora do procesów
wczesnej przedsiębiorczości. Na uwagę zasługuje przedstawienie przez Habilitanta zjawiska
przedsiębiorczości z punktu widzenia nurtu ekonomicznego, psychologicznego, czy
społeczno-kulturowego. Niedosyt rodzi – tym większy w pracy na stopień z dyscypliny nauk
o zarządzaniu – pominięcie nurtu menedżerskiego i organizacyjnego, problematyki mitów
przedsiębiorczości, podejmowania decyzji dotyczących uruchamiania nowych przedsięwzięć,
szerszej analizy pre-przedsiębiorczości w kontekście przeszłych doświadczeń w zakładaniu
firm i przedsiębiorczości seryjnej (nie tylko tej początkowej, studenckiej), czy rezygnacji z
dalszego prowadzenia firmy jako jednego z rodzajów decyzji przyszłych menedżerów.
Przyjęta do rozważań przez Autora definicja przedsiębiorczości (s. 59) wydaje się niepełna z
punktu widzenia nauk o zarządzaniu wobec konceptualizacji dokonanych już wcześniej, gdzie
definiuje się przedsiębiorczość jako proces zakładania i zarządzania organizacją z
uwzględnieniem ryzyka porażki (Bratnicki, 2002). Ryzyko – obok innowacyjności i
proaktywności – jest wszak istotną składową wektora przedsiębiorczości (zob. np. Miller
1983, Lumpkin i Dess, 1996).
Miejscami zatem Habilitant – co trzeba uznać za ważne, twórcze i pożyteczne –
eksploruje dyscyplinę nauk o zarządzaniu, jednak dla badaczy tej dyscypliny niektóre
przywołania są dobrze znane, jak np. moim zdaniem zbędne przedstawienie koncepcji kultury
zaproponowanej przez G. Hofstede (s. 40-41). Nadmierne przywiązanie Habilitanta do
dyscypliny ekonomii uwidacznia się we fragmentach monografii (np. fragment 1.4. na temat
wpływu przedsiębiorczości na wzrost gospodarczy; opis atrybutów gospodarki menedżerskiej
i przedsiębiorczej; wskazanie na zmienne makroekonomiczne, s. 155, itp.). Również w
zakończeniu monografii, s. 222, zwrócono uwagę na przedsiębiorczość jako wywodzącą się z
ekonomii. To prawda, niemniej definiując przedsiębiorczość jako zakładanie firmy i
zarządzanie nią, a pre-przedsiębiorczość jako przygotowywanie przedsięwzięć – właśnie
procesom i problematyce zarządzania, podejmowania decyzji i przygotowania koncepcji
biznesu Habilitant powinien w mojej ocenie poświęcić nieco więcej uwagi w monografii
aspirującej do osiągnięcia naukowego w dyscyplinie nauki o zarządzaniu.
Drugi rozdział jest istotny z punktu widzenia celu monografii, gdyż z założenia ma
dokonać konceptualizacji pre-przedsiębiorczości. Autor wykonał sporo pracy definiując
3
rodzącą się przedsiębiorczość, przedstawiając działania pre-przedsiębiorców ujęte w pięciu
głównych kategoriach. Habilitant porządkuje polską terminologię opisującą zjawisko i
procesy wczesnej przedsiębiorczości, w sposób poprawny przedstawia teoretyczne podstawy
pre-przedsiębiorczości i sygnalizuje własne propozycje rozstrzygnięć.
Styl pisania Habilitanta w rozdziałach teoretycznych oceniam wysoko, jednak w wielu
miejscach odbiega on od dojrzałej syntezy, przyjmując formę dokonywania opisów
poszczególnych koncepcji, czy artykułów i publikacji. Zatem „Brockhaus wykazał”, „Robert
Solow twierdzi”, „Shane zwraca uwagę na fakt”, „w ten sposób Gartner zainicjował”,
„Davidsson lokuje genezę pojęcia”, „jedną z prób systematyzacji jest artykuł Gartnera”, itp.
Metodycznie poprawny i bogaty, zaproponowany przegląd podstaw teoretycznych zyskałby
gdyby Habilitant przedstawił go w formie zwartej opowieści o pre-przedsiębiorczości
opatrzonej własnymi interpretacjami i przemyśleniami. Ogólnie wysoko oceniam bogactwo
wykorzystanych pozycji literaturowych anglojęzycznych i umiejętność z jaką Habilitant
porusza się po arkanach literatury światowej. Mimo wskazanych drobnych uwag uważam, że
monografia charakteryzuje się dobrym stylem pisarskim i uwidacznia znajomość przez dra
inż. Krzysztofa Ziębę wielu koncepcji teoretycznych oraz posiadanie najnowszej wiedzy w
subdyscyplinie przedsiębiorczości.
Poniżej zwracam uwagę na tłumaczenia dokonane przez Autora, wyłącznie w
kategoriach lingwistycznej polemiki. Nascent entrepreneurship jako pre-przedsiębiorczość to
pojęcie stosowane przez PARP/GEM i takie Habilitant zdecydował się upowszechnić w
świecie nauki rezygnując być może z własnej, innej propozycji, zaś odwrotne tłumaczenie
tego terminu (pre-entrepreneurship, czy prepreneurship) nie jest spotykane. Autor czasem
stosuje pojęcie „kognitywny” zamiast poznawczy, „cash-flow” (s. 90) w miejsce strumienia
pieniądza, teoria „kompleksowości”. Również słowo „koncepcja” jako tłumaczenie
„conception” (rozpoczęcia działań przedsiębiorczych) wydaje mi się niefortunne. Wreszcie
„weryfikację hipotez” można śmiało zastąpić „testowaniem hipotez” (skoro weryfikacja, to i
falsyfikacja). W naukowej narracji przeszkadza czasem stosowanie charakterystycznych dla
publikacji popularnonaukowych kolokwializmów ujętych w cudzysłowy (wykazanie się
„zdolnością do przeżycia” (s. 91), długim „dniem roboczym”, myślimy w kategoriach „co by
było gdyby” (s. 31), przejście w „tryb planowania”, itp.) oraz połączeń stylistycznych
(„nowym w literaturze czynnikiem”, s. 71).
Można polemizować z tłumaczeniem opportunity wyłącznie w kategoriach okazji w
miejsce długotrwałych szans. Również stwierdzenie Autora, że kostrukt szansy nie jest
powszechnie zbadany i zdefiniowany (np. s. 104) wydaje się nie do końca uzasadnione (zob.
4
np. Shane 2003, Shane i Venkataraman 2000, s. 13-17, Bilton i Cummings, 2010). Faktem
jest, że warto wciąż podejmować zamierzenia badawcze wyjaśniające zdolności
przedsiębiorców do poszukiwania i podejmowania szans oraz przełożenia tej zdolności na
sukces tyle co zakładanych, nowonarodzonych, ale także młodych i dojrzałych firm.
Pozytywnie oceniając część empiryczną, pragnę zwrócić uwagę na kilka kwestii
dotyczących przyjętego i przedstawionego przez Habilitanta postępowania badawczego. Po
pierwsze, interesującym poznawczo jest rozdział trzeci dotyczący badań prowadzonych nad
pre-przedsiębiorczością na świecie, zwłaszcza przez GEM, REM i PSED. Autor zdecydował
się wyprowadzić i sformułować hipotezy badawcze właśnie na podstawie tych już
przeprowadzonych badań. Najczęściej w postępowaniu wykorzystującym metody ilościowe
(przegląd literatury>luka poznawcza>model i hipotezy badawcze>badania ilościowe>wnioski
i rozszerzenie teorii)
hipotezy formułowane są na podstawie luki zidentyfikowanej w
literaturze przedmiotu. Oczekiwać należałoby zatem, że chociaż część sformułowanych
hipotez będzie wyprowadzona na bazie dwóch pierwszych, teoretycznych rozdziałów
monografii i zidentyfikowanej tam luki badawczej. W rezultacie formułowania hipotez na
podstawie badań poprzedników, niektóre z nich wydają się oczywiste (np. H3 dotycząca
dostępu studentów do kapitału finansowego).
Po drugie, konceptualizacja pre-przedsiębiorczości zawarta w rozdziałach teoretycznych
mogła być zwieńczona spójnym, całościowym modelem koncepcyjnym, biorącym pod uwagę
zidentyfikowane w drodze przeglądu literatury zmienne i ich atrybuty oraz powiązania
między zmiennymi w postaci sformułowanych hipotezy. W przedstawionej formie Autor
skupia się głównie na porządkowaniu podstaw teoretycznych i terminologicznych
dotyczących pre-przedsiębiorczości, zaś w miejsce zwartego modelu proponuje cząstkowe
modele prezentowane w różnych miejscach wywodu w postaci rysunków (np. 2.6, 2.7, 2.9,
4.10). Mają one charakter fragmentaryczny, czasem powierzchowny (np. 2.6, 2.7), a czasami
są zbyt złożone (z liczbą strzałek i zależności przypominającą obieg wody w przyrodzie, np.
1.5. na s. 46, czy 4.11 na s. 230). Model luki skuteczności (s. 230) kończący część badawczą
również wprowadza wiele powiązań i pojęć szerzej nie podejmowanych w monografii.
Zresztą model ten pojawił się już w artykule opublikowanym w Zeszytach Naukowych
Uniwersytetu Szczecińskiego. Z kolei sam model przyczynowo-skutkowy (czynnikowowynikowy, 3.10), najbardziej istotny dla proponowanych w monografii badań, ma charakter
„słoneczka” i nie uwzględnia zmiennych kontekstualnych, zmiennych moderujących/
pośredniczących istotnych w procesie pre-przedsiębiorczości, a jedynie bierze pod uwagę
zmienne na wejściu i na wyjściu, przypominając podręcznikowe modele przedsiębiorczości
5
(np. Coulter, 2001). Takie uproszczone przełożenie konceptualizacji pre-przedsiębiorczości
oparte o badania innych na zidentyfikowany model powoduje, że dobór czynników w
zaproponowanym modelu wymagałby bardziej precyzyjnego uzasadnienia, gdyż z pewnością
nie stanowi wyczerpującego, zamkniętego zbioru wynikającego z teorii (zob. np. Davidsson,
2003 nt. kapitału społecznego i ludzkiego wczesnych przedsiębiorców).
Pomimo
rozproszenia koncepcji i wielu cząstkowych ujęć modelowych opartych o pętle przyczynowoskutkowe, można je uznać za wnoszące wartość poznawczą do prowadzonej w monografii
dyskusji naukowej. Sam model czynnikowo-wynikowy należy potraktować jako jedną z
propozycji badań nad pre-przedsiębiorczością, która w przyszłości może zostać wzbogacona
o elementy bezpośrednio wynikające z przeglądu literatury oraz rozwinięta o zmienne
kontekstualne i moderujące.
Po trzecie, Habilitant nie poświęca jednakowej uwagi poszczególnym etapom
postępowania badawczego. O ile słusznie sporo miejsca przeznaczono kwestiom doboru
próby badawczej, uzasadnienia wyboru próby uznaniowej w miejsce reprezentatywnej i
potencjalnym skutkom takiego wyboru (co uważam za wartość dodaną), o tyle nieco mniej
obfite są opisy innych etapów postępowania badawczego. W mojej ocenie brakuje
wydzielonego fragmentu części metodycznej, w której Habilitant wskazałby na sposoby
operacjonalizacji poszczególnych zmiennych opisujących konstrukt pre-przedsiębiorczości
zidentyfikowanych w części teoretycznej oraz propozycji miar/skal dla tych zmiennych. W
rezultacie niewiele też wiadomo na temat konstrukcji narzędzia badawczego. Znaleźć można
stwierdzenie,
że
„poszczególne
próby
badane
były
przy
użyciu
różnicowanych
kwestionariuszy” – jakich? Podobnie, znacznie szerzej można było opisać wykorzystane
metody badawcze i rozszerzyć sposoby analizy danych. W monografii są to oceny
odpowiedzi i odsetki wskazań, a także testy chi-kwadrat, co w procedurze testowania hipotez
należy uznać za poprawne. Nie do przecenienia mogły by się okazać oceny wskazań
respondentów na skali punktowej wraz z ich analizą za pomocą statystyk opisowych. Przy
założeniu liniowych powiązań, można wtedy pokusić się o analizę korelacji, testowanie
zaproponowanego modelu w drodze analizy regresji badającej wpływ zmiennych
niezależnych na zmienne zależne w modelu czynnikowo-wynikowym. Warto zasygnalizować
modelowanie SEM, pojawiające się ostatnio w pracach awansowych – istotne tym bardziej
podczas empirycznego testowania zidentyfikowanych modeli teoretycznych. Niemniej dobór
metod badawczych wykorzystanych przez Habilitanta oceniam jako wystarczający i właściwy
dla udowodnienia poprawności warsztatu metodycznego oraz Jego dojrzałości naukowej jako
samodzielnego pracownika nauki.
6
Z
punktu
widzenia
głównego
osiągnięcia
naukowego
istotny
jest
rozdział
przedstawiający wyniki autorskich badań empirycznych. Pozwolił on Habilitantowi na
zidentyfikowanie zmian zachodzących w postawach przedsiębiorczości wśród studentów w
czasie studiów. Wyniki badań dają wiele ważnych odpowiedzi dotyczących poziomu intencji
przedsiębiorczych w powiązaniu z dostępem do kapitału finansowego, potencjalną pomocą w
prowadzeniu firmy, czy obecnością przedsiębiorczych rodziców. Za cenne poznawczo należy
uznać wnioski dotyczące samooceny przedsiębiorczych postaw, zdolności do identyfikacji
szans, motywacji do założenia firmy przez pre-przedsiębiorców, aspiracji wzrostowych,
różnic w postawach przedsiębiorczych ze względu na płeć, innych poza-zasobowych
determinant pre-przedsiębiorczości oraz tzw. czujności przedsiębiorczej. Na koniec zabrakło
nieco dyskusji naukowej, która – na podstawie przeprowadzonych badań – odnosiła by się do
zaproponowanego modelu teoretycznego i podejmowała dyskusję z ujęciami teoretycznymi
przedstawionymi w pierwszych rozdziałach.
Wskazane powyżej wątki stanowią jedynie przestrzeń dla polemiki i nie ujmują wartości
osiągnięciu naukowemu Habilitanta, które oceniam wysoko. Podsumowując wkład głównego
osiągnięcia naukowego dra inż. Krzysztofa Zięby w dyscyplinę nauki o zarządzaniu, jest on w
mojej ocenie znaczny i istotny poprzez:
-
poprawne zidentyfikowanie luki poznawczej oraz rozwiązanie ważnego, aktualnego i
niepodejmowanego szerzej przez polskich badaczy problemu naukowego,
-
uporządkowanie
teoretycznych
podstaw
i
przedstawienie
spójnej,
relatywnie
kompleksowej koncepcji pre-przedsiębiorczości,
-
wskazanie na potrzebę stosowania jednolitych reguł terminologicznych dotyczących
procesów wczesnej przedsiębiorczości wraz z opracowaniem autorskich propozycji
rozstrzygnięć i ujęć,
-
identyfikację teoretycznych relacji między determinantami i rezultatami preprzedsiębiorczości, wraz z opisem powiązanych konstruktów i zmiennych,
-
zaprezentowanie
w
zwartej
formie
światowych
wyników
badań
nad
pre-
przedsiębiorczością,
-
przeprowadzenie autorskich badań empirycznych – o znamionach badań podłużnych –
nad uwarunkowaniami postaw studentów w procesach rodzącej się przedsiębiorczości z
wykorzystaniem wielu prób badawczych,
-
próbę powiązania procesów edukacji na wyższych uczelniach z prezentowaniem postaw
przedsiębiorczych.
7
3. Ocena pozostałego dorobku Habilitanta
Dorobek publikacyjny dra inż. Krzysztofa Zięby po uzyskaniu stopnia doktora, poza
monografią wskazaną jako osiągnięcie naukowe, obejmuje 58 publikacji, zarówno
samodzielnych jak i współautorskich. Oznacza to przeciętną intensywność publikacyjną na
poziomie ok. 4-5 tekstów rocznie. Na uwagę zasługuje artykuł opublikowany w czasopiśmie
indeksowanym w JCR. W dorobku Habilitanta znajdują się cztery monografie anglojęzyczne,
10 rozdziałów w monografiach (w tym 6 anglojęzycznych), a także 21 artykułów w
recenzowanych czasopismach (w tym 6 anglojęzycznych). Indeks Hirscha dla publikacji
Habilitanta wynosi odpowiednio 3 (Publish or Perish/Google) i 1 (Web of Science).
Dr inż. Krzysztof Zięba skupia swoje wysiłki badawcze w następujących obszarach: (a)
funkcjonowanie przedsiębiorstw oparte o franchising, (b) problematyka małych i średnich
przedsiębiorstw, (c) pre-przedsiębiorczość i pre-przedsiębiorcy. Monografia wskazana jako
główne osiągnięcie naukowe jest zwieńczeniem i oryginalną syntezą dwóch ostatnich nurtów
badawczych podejmowanych przez Habilitanta w Jego publikacjach. Należy wysoko ocenić
aktualność oraz istotę podejmowanych przez dra inż. Krzysztofa Ziębę problemów
naukowych – wpisują się one w dociekania przedstawiane na światowych konferencjach
dotyczących przedsiębiorczości.
Habilitant publikuje zarówno w kraju (Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego,
Marketing i Rynek, Prace Naukowe UE Wrocław, E-mentor, Przedsiębiorstwo we
współczesnej
gospodarce,
Organizacja
i
Kierowanie,
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Jagiellońskiego) a także za granicą (Journal of Small Business and Entrepreneurship, Social
Sciences, Engineering Economics, publikacje konferencji RENT).
Przekazane mi do oceny artykuły są dojrzałe warsztatowo i poprawne metodycznie,
charakteryzują się wysokim poziomem merytorycznym i językowym. Habilitant udowadnia,
ze jest dojrzałym i samodzielnym badaczem zjawisk przedsiębiorczości. Potrafi projektować
i przeprowadzać badania, a także popularyzować ich wyniki w środowiskach krajowych i
międzynarodowych. Pozytywnie zatem oceniam pozostałą działalność naukową Habilitanta.
Jego dorobek zarówno od strony ilościowej ale przede wszystkim jakościowej uznaję za
spełniający wymagania stawiane osobom ubiegającym się o stopień doktora habilitowanego
w stopniu zadowalającym.
Na uwagę zasługuje fakt, że publikacje dra inż. Krzysztofa Zięby stanowią rezultat
realizowanych przez Niego projektów badawczych. Habilitant był kierownikiem projektu
wyłonionego w konkursie NCN (2012-2015) oraz grantu badawczego MNiSW (2010-2013).
Był członkiem zespołu w projektach edukacyjnych i gospodarczych finansowanych ze
8
środków unijnych, jest także wykonawcą ekspertyz i opinii. Uczestniczył w siedmiu
konferencjach o zasięgu międzynarodowym, gdzie prezentował rezultaty swoich badań.
Habilitant bierze udział w pracach komitetów organizacyjnych międzynarodowych i
krajowych konferencji naukowych. Ma również swój udział w pracach międzynarodowych
konsorcjów i sieci badawczych (Invest+, gdzie zaangażowanych jest jedenaście ośrodków z
pięciu krajów Europy). Odbył także staż zagraniczny w Szkocji.
Podobnie dorobek dydaktyczny Habilitanta i związany z kształceniem młodych kadr
oceniam pozytywnie. Dr inż. Krzysztof Zięba prowadzi zajęcia w języku polskim i
angielskim związane z prowadzonymi badaniami, a dotyczące ekonomii, zarządzania, małych
i średnich przedsiębiorstw oraz franchisingu. Prowadził również zajęcia dydaktyczne za
granicą w ramach programów wymiany (Erasmus, Leonardo da Vinci). Jest promotorem i
recenzentem prac na studiach pierwszego i drugiego stopnia, prowadził seminaria w języku
obcym gdzie wypromował dwie prace recenzowane przez szkołę wyższą w Niemczech, a
także jest opiekunem naukowym i opiekunem pomocniczym doktorantów na studiach
trzeciego stopnia.
Biorąc pod uwagę pełnione funkcje i zaangażowanie w gremiach i instytucjach należy
stwierdzić, że dorobek dydaktyczny, popularyzatorski, organizacyjny dra inż. Krzysztofa
Zięby, również w wymiarze międzynarodowym, zasługuje na ocenę pozytywną. Habilitant
jest nie tylko samodzielnym badaczem, ale posiada kompetencje w zakresie współpracy z
instytucjami, co przekłada się na cenne inicjatywy naukowo-badawcze, dydaktyczne i
popularyzujące nauki zarówno w kraju jak i za granicą.
4. Ocena końcowa
Biorąc pod uwagę:
a) pozytywną ocenę osiągnięcia naukowego pt. „Preprzedsiębiorczość” i znaczny wkład jaki
wnosi ono w dyscyplinę nauki o zarządzaniu,
b) pozytywną ocenę aktywności naukowej Habilitanta, w tym
badawczego,
dorobku
dydaktycznego,
popularyzatorskiego,
dorobku naukowoorganizacyjnego
i
międzynarodowego, spełniającego wymagania ustawowe,
rekomenduję nadanie dr inż. Krzysztofowi Ziębie stopnia doktora habilitowanego
w dziedzinie nauk ekonomicznych, w dyscyplinie nauki o zarządzaniu.
9