Prezentacja Z. Zimnego

1
EMBARGO 29 SEPTEMBER 2005
17:00 hrs GMT
Światowy Raport Inwestycyjny
2005
Korporacje Transnarodowe i
Umiędzynarodowienie Badań i Rozwoju
ZBIGNIEW ZIMNY
UNCTAD
29 września 2005
2
Część I:
Koniec Spadku BIZ
3
Światowy napływ BIZ w 2004:
nieznaczny wzrost
Dzięki krajom rozwijającym się, BIZ wzrosły o 2% w 2004
FDI inflows, global and by groups of economies, 1980-2004
(billions of dollars)
1 400
1 200
Developed countries
1 000
Developing countries
800
South East Europe and
the CIS
600
400
200
Source: World Investment Report 2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
0
4
Znaczne różnice między grupami krajów
W 2004 r. napływ do
krajów rozwiniętych
spadł o 14% do
US$380 mld.
Napływ do krajów
rozwijających się
wzrósł o 40% do
US$233 mld.
Napływ do krajów
transformacji (Europa,
Rosja i WNP) wzrósł o
50%, do US$54 mld.
FDI inflows by region, 2003, 2004
(billions of dollars)
700
600
500
2003
400
2004
300
200
100
0
Developed
countries and
territories
Developing
countries
Africa
Asia and
Oceania
Source: World Investment Report 2005
Latin America South-East
and the
Europe and
Caribbean
CIS
2004: straty i zyski w napływie BIZ: kraje
«starej» UE dominują wśród przegranych
Largest gains and losses, 2004
(billions of dollars)
58.1
United Kingdom
39.0
United States
Australia
35.6
Hong Kong, China 20.4
8.0
Largest gains
7.1
Brazil
China
6.7 Singapore
5.2
-65.8
Mexico
3.9
Korea, Republic of
3.7
Russian Federation
Germany
Luxembourg -34.1
Netherlands -23.9
France
-18.2
Ireland -17.8
Largest declines
-13.3
Denmark
Sw itzerland -12.1
Spain
-10.7
-5.4
Portugal
Austria -2.5
-70
-50
-30
Source: World Investment Report 2005
-10
10
30
50
5
6
Największe kraje przyjmujące w
2004
Stany Zjednoczone
powróciły na pierwsze
miejsce
FDI inflows, 2003, 2004
(billions of dollars)
United States
United Kingdom
Wielka Brytania
uzyskała największy
przyrost roczny
78.4
20.3
China
53.5
Luxembourg
57
Australia
60.6
91.1
42.6
7
34.4
32.1
Belgium
Chiny utrzymały
wysoką pozycję
95.9
56.8
Hong Kong, China
2003
24.3
France
18.4
Spain
Brazil
10.1
0
2004
34
13.6
42.5
29
18.2
20
40
Source: World Investment Report 2005
60
80
100
7
SPADEK W UNII EUROPEJSKIEJ
o 36% z $339mld do $216mld, ale
• Spadek na Zachodzie
(UE-17) o 40% z $328
mld do $216 mld.
• Wyjątek: Wlk.
Brytania. Wzrost z
$20 mld do 78 mld.
• Pozostałe kraje spadek
lub stagnacja
• Wzrost na Wschodzie
(UE-8) z $11 mld do
$19 mld, lub o 50%
• Wzrost w Czechach (z
$2.1 mld do 4.5), na
Węgrzech (z $2.1 mld
do 4.5)
• Dobry rok dla Polski
(wzrost z $4,1 mld w
2003 do 6.2 w 2004)
8
Światowy odpływ BIZ w 2004
Kraje rozwinięte dominują
w odpływie
BIZ z Azji szybko rosną
BIZ z USA prawie się
podwoiły do $230 mld
BIZ z EU spadły o 25% do
$280 mld
FDI outflows by region, 2003, 2004
(billions of dollars)
700
600
500
2003
400
2004
300
200
100
BIZ z Polski wzrosły ze
$196 mln w 2003 do $806
mln w 2004
0
Developed
countries and
territories
Developing
countries
Africa
Asia and
Oceania
Source: World Investment Report 2005
Latin America South-East
and the
Europe and
Caribbean
CIS
9
Największe źródła BIZ w 2004 r.
Prawie połowa
światowych BIZ
pochodzi z trzech
krajów: Stanów
Zjednoczonych,
Wielkiej Brytanii i
Luksemburga
FDI outflows, 2003, 2004
(billions of dollars)
United States
119.4
65.4
66.5
United Kingdom
59.0
Luxembourg
101.0
54.2
Spain
30.8
47.8
53.1
France
47.5
Canada
21.5
39.8
Hong Kong, China
2004
5.5
2003
31.0
28.8
Japan
26.1
Belgium
36.9
25.2
Switzerland
15.1
0
20
40
Source: World Investment Report 2005
60
80
100
120
140
Perspektywy: spodziewany dalszy wzrost
BIZ w 2005 i 2006
Światowa produkcja rośnie o 4%.
Presja konkurencyjna – BIZ jest
źródłem redukcji kosztów i umożliwia
szybszy wzrost niż we własnym kraju
Znaczne ożywienie międzynarodowych
fuzji i przejęć przedsiębiorstw
Rosnący popyt na surowce
Wyniki ankiet wśród firm (McKinsey;
EIU; JBIC).
Ankieta UNCTAD-u wśród KTN,
ekpertów i agencji promocji BIZ:
zdecydowana większość przewiduje
wzrost
Prospects for global FDI flows: responses of
TNCs, experts and IPAs, 2005-2006
(per cent)
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
TNCs
Increase
Experts
Remain the same
IPAs
Decrease
Source: World Investment Report
2005
10
11
Część II:
Globalizacja Badań i Rozwoju (BiR)
przez KTN
12
KTN są liderami w globalnych BiR
Na KTN przypada:
46% wszystkich wydatków
na BiR na świecie
69% światowych wydatków
biznesu na BiR
R&D expenditure by TNCs and economies, 2002
(billions of dollars)
Ford Motor (United
States)
7.2
Spain
6.8
Taiwan Province of
China
6.5
Switzerland (2000)
Wydatki dużych KTN na BiR
są większe niż wielu krajów
Do niedawna KTN prowadziły
BiR prawie wyłącznie w
krajach macierzystych
6.3
DaimlerChrysler
(Germany)
5.9
Siemens (Germany)
5.7
Belgium
5.5
General Motors
(United States)
5.4
Israel (2001)
5.4
Pfizer (United States)
4.8
0
1
2
3
4
Source: World Investment Report 2005
5
6
7
8
13
Nowy trend: KTN zwiększają BiR za
granicą …….
Globalizacja BiR uległa przyśpieszeniu w latach 1990-tych. Np:
Udział filii zagranicznych w wydatkach na BiR
- amerykańskich KTN wzrósł z 11% do 13% między 1994 a 2002
- szwedzkich KTN wzrósł z 22% do 43% między 1995 a 2003
- KTN kilku krajów wzrósł z 15% do 22% między 1995 a 2001 (Roberts
2001).
Ankieta UNCTAD 2005: KTN o największych wydatkach na BiR 28%
badań prowadziły w filiach zagranicznych
Wg. oceny UNCTAD wydatki filii zagranicznych KTN na BiR wzrosły z
$29mld w 1993 do $67mld w 2002, a ich udział w BiR światowego
biznesu wzrósł z 10% do 16%
14
…. w tym również w niektórych krajach
rozwijających się
Azja jest preferowanym miejscem dla BIZ w BiR. Przykłady:
Więcej niż połowa ankietowanych przez UNCTAD KTN posiada filie
BiR w Chinach, Indii i Singapurze
W Chinach ulokowanych jest 700 centrów BiR KTN (pierwsze zostało
założone w 1994 r. przez Motorole)
Ponad 100 KTN prowadzi BiR w Indii i Singapurze
KR w Azji projektują 30% półprzewodników na świecie
Udział Azji w zagranicznym BiR amerykańskich KTN wzrósł z 3% w
1994 r. do 10% w 2002 r.
15
Główne kraje przyjmujące BIZ w BiR
Current foreign locations of R&D
in the UNCTAD survey, 2004-2005
Dominują kraje rozwinięte ale
jest wśród nich kilka krajów
rozwijających się
Połowa głównych KTN ma BIZ
w BiR w Chinach, Indii i
Singapurze
(per cent of respondents)
58.8
United States
United Kingdom
47.1
China
35.3
France
35.3
29.4
Japan
25.0
India
Canada
19.1
Germany
19.1
17.6
Singapore
14.7
Italy
Brazil
13.2
Spain
13.2
11.8
Belgium
Sweden
8.8
Switzerland
8.8
0
10
20
30
Source: World Investment Report 2005
40
50
60
16
Główne KTN planują dalsze zwiększenie
BiR za granicą
Dwie trzecie respondentów
ankiety UNCTAD odpowiada,
że zwiększy szybciej BiR za
granicą niż w kraju
macierzystym
Prospects of TNCs locating
R&D abroad, 2005-2009
(per cent of responses)
Decrease
2%
Increase
69%
90% Japońskich firm planuje
globalizację BiR
Wnioski te potwierdzają
rownież inne studia (EIU,
DIHK, METI).
Stay the
same
29%
Source: World Investment Report 2005
Przyszłe BIZ w BiR: dalszy wzrost
pozycji krajów rozwijających się
Dalszy zwrot w kierunku
krajów rowijających się Azji
i Rosji
Most attractive prospective R&D locations in the
UNCTAD survey, 2005-2009
(per cent of responses)
61.8
China
41.2
United States
India
Niewielu respondentów
planuje ekspansję BiR w
Ameryce Lacińskiej i Afryce
17
29.4
14.7
Japan
13.2
United Kingdom
10.3
Russian Federation
France
8.8
5.9
Germany
The Netherlands
4.4
Canada
4.4
Singapore
4.4
Taiwan Province of China
4.4
Belgium
2.9
Italy
2.9
Malaysia
2.9
Republic of Korea
2.9
Thailand
2.9
0
10
20
30
Source: World Investment Report 2005
40
50
60
18
Polska uczestniczy w globalizacji BiR,
ale na razie w niewielkim stopniu
WYDATKI NA BiR W WYBRANYCH KRAJACH, 2003, $ mln i %
Udzial filii
BiR
ogolem
BiR
biznesu
1172
321
Czechy
1143
697
Wegry
Slowacja
Rosja a
784
191
5534
288
105
3009
Irlandia
Chiny
1351
18601
930
11601
Singapur
Korea
1901
13848
1168
12177
Kraj
Polska
Taiwan, Ch., a
Hiszpania
Finlandia
Zrodlo : WIR 2005,
a 2002
6491
9269
5665
str. 287-288 i
3966
5015
3982
292-293.
BiR
filii KTN
61
325
180
20
..
KTN w BiR
buzinesu, %
875
2748
715
244
..
1371
597
72
24
19
47
62
19
..
60
2
..
27
15
19
OZNAKI ZMIAN? PRZYKŁADY
INWESTYCJI KTN W BiR W POLSCE
KTN i lokalizacja
Działalność BiR
Zatrudnienie
Motorola, USA
Kraków
Oprogramowanie dla systemów telefonii komórkowej, systemów
zabezpieczenia i nowej generacji telefonów komórkowych: projekt,
rozwój i zastosowanie. Współpraca z centrami BiR Motoroli na
świecie.
100 osób w 2004.
Wzrośnie do 400
osób.
Siemens, Niemcy
Wrocław
Centrum rozwoju oprogramowania dla telefonii komórkowej na
potrzeby centrali Siemensa i filii na świecie. 2005 – porozumienie o
współpracy z Politechniką Wrocławską
100 osób w 2000. 660
w 2005.
Delphi, USA
Kraków
Centrum Techniczne części i podzespołów samochodowych:
amortyzatory, tłumiki, systemy wydechowe, elektryka i
oprogramowanie.
Pracuje na potrzeby klientów Delphi na świecie. Delphi ma ponadto 6
zakładów produkcyjnych w Polsce i kwaterę regionalną w Krakowie,
zatrudniając ogółem 5000 osób.
Powstałe w 2000 r.,
zatrudnia obecnie 450
osób.
IBM, USA
Kraków
Laboratorium oprogramowania „Tivoli” dla zarządzania i kontroli
zasobów informatycznych firm. Część sieci globalnej IBM pracującej
nad projektem Tivoli. Pierwsza inwestycja IBM w BiR w Europie
Środkowo-Wschodniej.
Nowy projekt z
jesieni 2005 zatrudni
docelowo 200
inżynierów.
Zrodlo:
Zbigniew Zimny na podstawie materialow PAIIZ
Dlaczego KTN lokują BiR w krajach
mniej rozwiniętych?
Czynniki popychające (push factors):
Presja konkurencyjna zmusza firmy do innowacji
Braki w podaży badaczy w krajach macierzystych
Rosnące koszty
Czynniki ssące (pull factors):
Rosnące rynki za granicą
Rosnąca podaż talentów badawczych (np. 1/3 studentów uczelni technicznych w
Chinach, Indii i Rosji)
Niższe koszty (np. Roczny koszt projektanta chip-ów: $300,000 w USA; $2465,000 w Azji)
Polityka:
Coraz lepsze systemy innowacyjne w krajach przyjmujących
Zachęty inwestycyjne
Silniejsza ochrona własności intelektualnej
Liberalizacja
20
21
Dziekuję!
EMBARGO 29(?) SEPTEMBER 2004
17:00 (?) hrs GMT
Odwiedź stronę internetową World Investment Report:
www.unctad.org/wir