docPlan odnowy miejscowości Sokoły
download 
Reklamacja Transkrypt
Plan odnowy miejscowości Sokoły
Załącznik do Uchwały Nr XX/101/09 Rady Gminy Sokoły z dnia 5 lutego 2009r. Luty 2009 SPIS TREŚCI Wstęp ..................................................................................................................4 1. Charakterystyka miejscowości Sokoły .......................................................6 1.1 PołoŜenie administracyjno-geograficzne i powierzchnia miejscowości ..6 1.2 Ludność.....................................................................................................9 1.3 Historia....................................................................................................11 1.4 Struktura przestrzenna miejscowości .....................................................12 2. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości.....................14 2.1 Zasoby przyrodnicze i naturalne.............................................................14 2.2 Dziedzictwo kulturowe ..........................................................................15 2.3 Obiekty i tereny ......................................................................................17 2.4 Infrastruktura społeczna..........................................................................20 2.5 Infrastruktura techniczna i komunikacyjna ............................................24 a) Transport i komunikacja .........................................................................24 b) Sieć gazowa i energetyczna ....................................................................26 c) Zaopatrzenie w ciepło.............................................................................26 d) Zaopatrzenie w wodę i kanalizację.........................................................26 e) Gospoadarka odpadami...........................................................................28 f) Telekomunikacja.....................................................................................29 2.6 Gospodarka i rolnictwo...........................................................................29 2.7 Kapitał społeczny i ludzki.......................................................................38 3. Analiza SWOT ..........................................................................................40 4. Plan inwestycyjny gminy na lata 2009-2015 ...........................................43 5. Opis zadań wytypowanych do realizacji w miejscowości Sokoły ............46 5.1 Budowa placu rekreacyjnego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sokołach .............................................................................................. 46 a) Przedmiot inwestycji...............................................................................46 b) Cel i przeznaczenie projektu...................................................................46 c) Istniejący stan zagospodarowania terenu................................................47 d) Projektowane zagospodarowanie terenu.................................................47 e) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji ......................................50 f) Harmonogram realizacji projektu ...........................................................51 g) Źródło pozyskania środków na realizację projektu ................................52 5.2 Przebudowa ulic osiedla domków jednorodzinnych w Sokołach: ul. Szkolna, Solidarności, Marsz. J. Piłsudskiego, Kard.Wyszyńskiego, Ks. J. Popiełuszki i drogi gminnej we wsi Kruszewo Głąby..................52 a) Przedmiot inwestycji...............................................................................52 b) Cel i przeznaczenie projektu...................................................................52 c) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji ......................................53 d) Harmonogram realizacji projektu ...........................................................54 e) Źródło pozyskania środków na realizację projektu ................................55 5.3 Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Sokołach oraz spięcia wodociągów na terenie gminy Sokoły i budowa kanlizacji sanitarnej w miejscowości Kruszewo Wypychy i Sokoły w kierunku Bruszewo Borkowizna............................................................................55 a) Przedmiot inwestycji...............................................................................55 b) Cel i przeznaczenie projektu...................................................................55 c) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji ......................................56 d) Harmonogram realizacji projektu ...........................................................57 e) Źródło pozyskania środków na realizację projektu ................................57 Spis tabel i wykresów ...........................................................................................58 3 Wstęp Rozwój i odnowa obszarów wiejskich jest waŜnym wyzwaniem dla gminy, województwa oraz kraju. Głównym jej celem jest zmniejszenie dysproporcji i róŜnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do obszarów miejskich. Plan Odnowy Miejscowości Sokoły na lata 2009-2015 jest jednym z głównych elementów odnowy wsi, jej rozwoju, jak równieŜ poprawy warunków Ŝycia oraz pracy mieszkańców. Określa on cele i kierunki działania wraz z zadaniami inwestycyjnymi na lata 2009 - 2015. Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego. Dokument obejmuje charakterystykę gminy i miejscowości Sokoły, w tym lokalizację, sytuację demograficzną, rolnictwo, podmioty gospodarcze, rynek pracy. Identyfikuje takŜe zasoby przyrodnicze i naturalne, kulturowe, oświatowe, infrastrukturalne oraz rekreacyjne na terenie gminy. W dalszej części opracowania przedstawiono analizę SWOT (analiza słabych i mocnych stron oraz szans i zagroŜeń), plan inwestycyjny na lata 2009-2015 dla gminy Sokoły oraz krótką charakterystykę planowanych przedsięwzięć w miejscowości Sokoły. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów słuŜących wpieraniu obszarów wiejskich i społeczności wiejskiej takich jak Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i Regionalne Programy Operacyjne oparte na środkach Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej. Dotyczy to przede wszystkim inwestycji mających poprawić komfort Ŝycia lokalnej społeczności. Podstawą opracowania Planu Odnowy Miejscowości Sokoły jest Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sokoły na lata 2007 – 2013. Zapisy Planu Odnowy Miejscowości Sokoły są spójne z Narodową Strategią Spójności, Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013, ze Strategią Rozwoju Województwa Podlaskiego, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sokoły. Cele i działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyŜszego rzędu. Plan Odnowy Miejscowości Sokoły na lata 2007-2015 został opracowany na podstawie debaty uczestników Zebrania Wiejskiego, reprezentujących mieszkańców miejscowości Sokoły, jak równieŜ Wójta i pracowników Urzędu Gminy Sokoły: 1. Józef Zajkowski – Wójt Gminy Sokoły 2. Irena Bruszewska – Skarbnik Gminy Sokoły 3. Wanda Barbara Idźkowska – Sekretarz Gminy Sokoły 4. BoŜena Perkowska – Kierownik Referatu Inwestycji, Gospodarki Komunalnej, Rolnictwa i Promocji oraz Radnych Gminy, którzy brali udział w pracach nad dokumentem: 1. Budniak Krzysztof 2. Ciborowski Stanisław 3. Czajkowski Wojciech 4. Frankowski Radosław 5. Grabowski Janusz 6. Grabowski Krzysztof 7. Grzeszczuk Andrzej 8. Grzybowski Andrzej 9. Jamiołkowska Halina 10. Komar Katarzyna 11. Kurzyna Hanna Maria 12. Stypułkowski Jerzy 13. Zalewski Władysław 14. Zdrodowski Józef 15. śur Mariusz Niniejszy plan jest planem otwartym, a więc istnieje moŜliwość jego aktualizacji w zaleŜności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, Ŝe mogą być dopisywane nowe zadania oraz moŜe zmieniać się ich kolejność realizacji. 5 1. Charakterystyka miejscowości Sokoły 1.1 PołoŜenie administracyjno – geograficzne i powierzchnia miejscowości Gmina Sokoły połoŜona jest w południowo-zachodniej części województwa podlaskiego, oraz w północno-wschodniej części powiatu wysokomazowieckiego. Od północnego – wschodu graniczy z gminą Choroszcz, od północnego – zachodu z gminą Kobylin Borzymy, od wschodu z gminą Łapy, od południa z gminą Nowe Piekuty, od południowego – zachodu z gminą Wysokie Mazowieckie, a od zachodu z gminą Kulesze Kościelne. Gmina Sokoły na tle powiatu wysokomazowieckiego Miejscowość Sokoły sąsiaduje z 8 miejscowościami gminy: Kruszewo Wypychy, Kruszewo Głąby, Kruszewo Brodowo, Idźki Średnie, Idźki Wykno, Bruszewo, Bruszewo Borkowizna, Noski Śnietne. 6 Sokoły na tle gminy Sokoły posiadają dogodne powiązania komunikacyjne, gdyŜ znajdują się na rozwidleniu trasy komunikacyjnej Wysokie Mazowieckie – Białystok w kierunku JeŜewa Starego (połączenie z trasą Białystok - Warszawa). Od 2007 roku dzięki dwuletnim staraniom Wójta Gminy Sokoły – Józefa Zajkowskiego została uruchomiona linia kolejowa Sokoły – Łapy dla transportu towarowego. W chwili obecnej czynione są starania o uruchomienie linii kolejowej aŜ do Śniadawa i Ostrołęki. 7 Miejscowość Sokoły zajmuje powierzchnię 322.8137 ha, co stanowi 2,07% powierzchni gminy - skupiającej 48 miejscowości i obejmującej obszar 15 560 ha. Sokoły są siedzibą władz samorządowych i stanowią centrum administracyjno gospodarcze gminy. 8 1.2 Ludność Gminę Sokoły zamieszkuje 6093 osób (stan na 31.12.2008 r.). Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się spadek liczby mieszkańców (Tabela 1). W gminie przewaŜa liczba męŜczyzn nad kobietami. Liczba zgonów w ciągu ostatnich lat jest wciąŜ wyŜsza niŜ urodzeń. W gminie obserwuje się równieŜ dość duŜy odpływ ludności do miasta, gmin sąsiednich oraz za granice państwa. Ze wsi wyjeŜdŜają w poszukiwaniu pracy najczęściej osoby lepiej wykształcone, ambitne i przedsiębiorcze. Przyczyną tego zjawiska moŜe być równieŜ parytet ludzi młodych – „na początku kariera, później dzieci”. 9 Tabela 1. Liczba ludności gminy w latach 2004-2008 ROK (stan na 31 grudzień) 2008 LICZBA MIESZKAŃCÓW 6093 2007 6104 2006 6112 2005 6136 2004 6141 W Sokołach sytuacja przedstawia się nieco inaczej niŜ w całej gminie. Miejscowość tą zamieszkuje 1508 osób, co stanowi 24,73% mieszkańców gminy. Na przełomie ostatnich lat (Tabela 2) obserwuje się niewielki dodatni przyrost liczby mieszkańców, zwłaszcza ludzi młodych. Zjawisko to jest wynikiem utworzeniem nowych zakładów pracy w Sokołach i okolicy, m.in. Hurtownia AG Chemia, Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Mięsnego „SMAKOWITA”, Przedsiębiorstwo Przerobu Złomu Metali „SEGROMET” Sp. z o.o. w Kruszewie Brodowie. Tabela 2. Liczba mieszkańców Sokół (w latach 2004-2008) ROK LICZBA (stan na 31 grudzień) MIESZKAŃCÓW 2008 1508 2007 1504 2006 1500 2005 1492 2004 1485 Społeczeństwo Sokół wykazuje równowagę płci, chociaŜ w ostatnim przedziale wiekowym (66-100) moŜemy zaobserwować znaczą przewagę kobiet nad męŜczyznami. Największą grupę mieszkańców ok. 66 % stanowią osoby w wieku 10 produkcyjnym, co jest dość dobrym czynnikiem warunkującym rozwój przedsiębiorczości. Spowodowane jest to osiedlaniem się ludzi, którzy znaleźli pracę, a tym samym szansę na dalszą karierę zawodową. Osoby w wieku poprodukcyjnym stanowią zaś 13 %, a dzieci i młodzieŜ 21%. MoŜna, więc zauwaŜyć, iŜ ludność Sokół starzeje się. Tabela 3. Struktura wiekowa mieszkańców Sokół (stan na 31.12.2008r.) 1.3 Przedziały wieku w latach 0-6 Kobiety MęŜczyźni 44 47 7-18 113 113 19-65 494 501 66-100 129 67 OGÓŁEM 780 728 Historia Pierwsza wzmianka historyczna o Sokołach pochodzi z 1239 roku. Miejscowość załoŜyli bracia Sokołowie, protoplastów rodu Sokołowskich herbu Gozdowa. W spisie miejscowości pod administracją biskupa płockiego Guntera wymieniona jest pod łacińską nazwą ,,NIDUS FALKONIS” – GNIAZDO SOKOLE. Natomiast w dokumentach z 1446 roku uŜywa się juŜ nazwy SOKOŁY. Atrakcyjne połoŜenie na szlaku wiodącym z Mazowsza na Podlasie - w punkcie przecięcia się dróg wiodących do Tykocina, ŁomŜy i Ostrołęki; uzyskanie w 1659 roku przywileju na targi oraz dodatkowego przywileju na jarmarki sprawiło, Ŝe stały się one waŜnym centrum handlowym w regionie. 11 Tradycja miejscowych jarmarków jest nadal Ŝywa. Wiek XVII zapisał się burzliwymi wydarzeniami. W wyniku najazdu szwedzkiego osada została obrabowana i zniszczona. Świadectwem patriotycznych zachowań mieszkańców całej gminy jest patriotyczny ich udział w powstaniu styczniowym. Od końca XVIII w. do 1850 roku Sokoły były w posiadaniu Marianny z Kruszewskich Markowskiej i kościoła. Staraniem tej właścicielki w 1827 roku uzyskały one prawa miejskie. Czterdzieści lat później prawa te zostały odebrane przez zaborcę rosyjskiego. W 1915 roku w wyniku decyzji władz niemieckich prawa miejskie zostały przywrócone. Rok 1950 to rok, w którym Sokołom odebrano te prawa i od tego czasu są miejscowością wiejskogminną. 1.4 Struktura przestrzenna miejscowości Sokoły szczycą się pięknym kościołem wybudowanym w stylu neogotyckim w latach 1906-1912. Obiekt ogradza mur z kamienia. Dodatkową atrakcją świątyni jest zegar z kurantami umieszczony na jednej z wieŜ. Kościół usytuowany jest w centrum miejscowości, jego uroki moŜna podziwiać takŜe nocą, poniewaŜ wykonana jest iluminacja świątyni. 12 W centrum Sokół znajdują się dwa rynki. Poza kościołem przy rynku na ul. Mickiewicza znajduje się poczta i siedziba władz gminy oraz Pomnik KrzyŜa, przy którym odbywają się uroczystości państwowe. 13 Przy drugim rynku znajduje się ładnie zagospodarowany park z napisem „Sokoły” ułoŜonym z krzewów oraz przystanek PKS, przy którym umieszczona jest tablica informacyjna z mapą całej gminy. W kaŜdy wtorek na placu targowym przy ulicy Tykocińskiej od 1659 roku odbywają się jarmarki. W Sokołach dominuje zabudowa jednorodzinna. W miejscowości prowadzona jest równieŜ działalność rolnicza, gdzie występuje zabudowa zagrodowa. 2. Inwentaryzacja miejscowości zasobów 2.1 Zasoby przyrodnicze i naturalne słuŜących odnowie Gmina Sokoły leŜy w regionie bardzo cennym pod względem przyrodniczym. Jej północno-wschodnia część stanowi fragment Natura 2000 oraz Narwiańskiego Parku Narodowego i jego otuliny. W granicach Parku leŜą grunty wsi Waniewo, natomiast w granicach otuliny – grunty wsi Jeńki. Ta część obszaru gminy objęta jest ochroną prawną. Znajduje się tam wiele gatunków ptaków, w tym wiele zagroŜonych, tj.: wodniczka, derkacz, błotniak stawowy, Ŝuraw, rybitwa czarna. Na terenie parku są równieŜ ssaki, objęte ochroną gatunkową: jeŜ wschodni, kret, rzęsorek rzeczek, ryjówka aksamitna, wydra, wilk, bóbr europeski, norka europejska, gronostaj i łasica. Na terenie rzeki Narwi wytworzył się unikatowy układ bardzo róŜnorodnych środowisk: wodnych, wodno – lądowych, lądowo – bagiennych i lądowych, co stwarza warunki występowania w bezpośrednim sąsiedztwie bardzo róŜnorodnych ekosystemów. Występują gatunki roślin objętych ochroną gatunkową np: grzybień 14 biały, grąŜel Ŝółty, irys syberyjski. Na terenie parku najbardziej rozpowszechnionym zbiorowiskami roślinnymi są zabagnione szuwary wielkoturzycowe, które zajmują około 32 % ogólnej powierzchni Parku. Miejscowość Sokoły, podobnie jak gmina połoŜona jest w obrębie wschodniej części mezoregionu Wysoczyzny Wysokomazowieckiej, oraz częściowo mezoregionu Doliny Górnej Narwi, stanowiąc fragment makroregionu Niziny Północnopodlaskiej. Gmina ma rzeźbę bardzo urozmaiconą, z licznymi wyniesieniami morenowymi, często przekraczającymi 150 m n.p.m. Jedynie północno-wschodnia część gminy połoŜona jest niŜej, na wysokości do 140 m n.p.m. NajwyŜszy punkt analizowanego terenu wynosi 164,1 m n.p.m. i zlokalizowany jest w południowej części gruntów wsi Sokoły. NajniŜszy punkt terenu znajduje w dolinie Narwi i wynosi 113 m n.p.m. Deniwelacja obszaru gminy wynosi 51,1 m. Krajobraz gminy Sokoły ma charakter staroglacjalny, związany ze zlodowaceniem środkowopolskim. Dominują tu formy moreny dennej falistej, jak równieŜ – na mniejszych obszarach – pagórki moreny czołowej. Pagórki kemowe, występujące na terenie gminy są niewielkie, o wysokościach względnych od 5 do 7 m. i niewielkich nachyleniach stoków. Jedynie w okolicach wsi Perki kemy osiągają większe wysokości – do 20m. Dolina rzeki Narwi ma charakter zatorfionego obniŜenia terenowego. 2.2 Dziedzictwo kulturowe W miejscowości Sokoły warto zobaczyć: ⇒ odrestaurowany drewniany dom przy ul. Kolejowej; ⇒ wybudowany w latach 1906-1912 Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP; ⇒ drewniany kościół cmentarny pochodzący z 1655 roku. Jest to dawna, barokowa cerkiew unicka Bazylianów z Tykocina, przeniesiona w 1835 roku; ⇒ drewnianą dzwonnicę wzniesioną w 1835 roku; 15 ⇒ cmentarne nagrobki i Ŝeliwne krzyŜe z XIX w (m.in. Onufrego Sokołowskiego rejenta okręgu tykocińskiego zm. 1855r., Marianny z Kruszewskich Feliksowej Markowskiej – dziedziczki Sokół zm. 1850r., ks. Wincentego Szutkowskiego zm. 1889r., Teofilii Kuleszy zm. 1885r.); 16 ⇒ spichlerz plebański z 1830r. Parafia w 2009 Rzymsko-Katolicka roku zamierza złoŜyć w Sokołach wniosek na p.w. Wniebowzięcia remont budynku NMP kościoła p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego oraz dzwonnicy zlokalizowanych na cmentarzu parafialnym, a takŜe spichlerza plebańskiego „Lamus” przy kościele p.w. Wniebowzięcia NMP ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu „Dziedzictwo kulturowe”. 2.3 Obiekty i tereny Do niewątpliwych atrakcji turystycznych gminy moŜna zaliczyć szlaki turystyczne: ⇒ wodny szlak turystyczny po rzece Narwi, ⇒ samochodowy szlak turystyczny na trasie ŁomŜa – Zambrów - Wysokie Mazowieckie – Sokoły – Łapy – Białystok; ⇒ pieszo-rowerowy na trasie Pajewo – Kurowo – Waniewo –Jeńki – Łapy; ⇒ rowerowy na trasie Waniewo – Kowalewszczyzna – Sokoły – Wojtkowice Glinne. 17 Oazą turystyczną gminy jest miejscowość Waniewo, które stanowi wspaniałą bazę wypadową dla pieszych oraz rowerowych wycieczek po okolicy. MoŜna tam pływać kajakami i tzw. „pychówkami” po wspaniałych dziewiczych rozlewiskach Narwi, uprawiać turystykę bagienną, wyruszać z kamerą lub aparatem fotograficznym na „bezkrawe łowy”, obserwować unikalne gatunki fauny i flory oraz wędkować i kosztować ekologicznych produktów. W 2008 roku wybudowano z inicjatywy i pomysłu Wójta Gminy Sokoły kładkę edukacyjną z pływającymi pomostami w Narwiańskim Parku Narodowym łączącą dwie miejscowości Waniewo i Śliwno, dwie gminy Sokoły i Choroszcz, a takŜe dwa powiaty – wysokomazowiecki i białostocki. Drewniana kładka oraz wieŜa ornitologiczna umoŜliwia turystom obejrzenie koryta głównego Narwi i pięciu starorzeczy. 18 Otaczająca zieleń kościoła oraz bliskość rzeki Narew powodują, iŜ niektórzy twierdzą, Ŝe latem jest tam jak w raju. Do dzisiaj zachował się w Waniewie urbanistyczny układ XVI wiecznego miasta z dwiema równoległymi ulicami. We wsi z zabytków zachowały się: plebania (koniec XIXw.), dzwonnica neoromańska (1880r.), cmentarz (z przełomu XVIII i XIXw.), dwie kapliczki (XIXw.), zabytkowa chałupa (pocz. XXw.) i stary lamus w zagrodzie (XIXw.). 19 Główną atrakcją sezonu jest tradycyjny festyn „Waniewo-Odpust-Natura” z bogatym programem dla turystów. Jego niepowtarzalny nastrój sprawia, Ŝe z roku na rok przybywa ich tu coraz więcej, aby spędzić wolny czas na łonie natury. Bazę sportową tworzy kompleks sportowo-rekreacyjny z sauną przy Zespole Szkół w Sokołach oraz stadion przy ulicy Nowy Świat, gdzie rozgrywane są mecze piłki noŜnej przez druŜynę Klubu Sportowego „Sokoły”. 2.4 Infrastruktura społeczna Na terenie gminy Sokoły funkcjonują cztery szkoły podstawowe zlokalizowane w Sokołach, Kowalewszczyźnie, Nowych Raciborach i Bruszewie. Oddziały przedszkolne działają przy szkołach w Raciborach Nowych, Bruszewie i Sokołach, gdzie funkcjonuje równieŜ gimnazjum. W budynku Zespołu Szkół znajduje się Biblioteka Publiczna Gminy Sokoły, która posiada wspólną z Biblioteką Szkolną czytelnię internetową, z 9 stanowiskami 20 komputerowymi dostępnymi dla całej społeczności gminy. Wszyscy mieszkańcy mogą korzystać z internetu od poniedziałku do piątku w godzinach od 800 do 2000. Szkolnictwo ponadgimnazjalne reprezentuje Zespół Szkół Rolniczych w KrzyŜewie, w skład którego wchodzą: Technikum Ekonomiczne, Liceum Ekonomiczne, Technikum Rolnicze, Liceum Ogólnokształcące oraz filia Zasadniczej Szkoły Rolniczej i Technikum Rolniczego dla pracujących w Wysokiem Mazowieckiem. Zespół Szkół Rolniczych w KrzyŜewie Ogółem do szkół podstawowych i gimnazjum uczęszcza 680 uczniów, w tym w Sokołach 547 (szkoła podstawowa – 300, gimnazjum – 247), zaś do Zespołu Szkół Rolniczych w KrzyŜewie 510 uczniów (dziennych - 310, zaocznych – 200). 21 Dumą Sokół jest Gminny Ośrodek Kultury, którego remont został zakończony w maju 2008 roku. Inwestycja była współfinansowana z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006. W wyremontowanym budynku znajduje się sala widowiskowa, pracownie, antresola, sanitariaty. W sali widowiskowej odbywają się treningi tańca nowoczesnego, występy zespołów ludowych folklorystycznych z naszego regionu, występy teatralne i kabaretowe. W sali organizowane są takŜe liczne imprezy promujące region, zebrania ludności gminy. W pracowni natomiast odbywają się zajęcia kół zainteresowań: teatralnych, plastycznych, hafciarskich, świetlicowych, które cieszą się sporym zainteresowaniem wśród dzieci oraz młodzieŜy. W pracowni organizowane są wystawy plastyczne prac przygotowanych przez dzieci i młodzieŜ. W ramach zajęć świetlicowych organizowane są takŜe liczne konkursy. Opiekunowie zapewniają organizację wolnego czasu i rozwijają zainteresowania dzieci i młodzieŜy. W Gminnym Ośrodku Kultury znajduje się takŜe Izba Pamięci Narodowej (IPN), pt.: Moja mała Ojczyzna, dziedzictwo kultury historycznej regionu – salonik szlachecki. Z inicjatywy wielu organizacji społecznych i szkół zostały zebrane pamiątki i dokumenty dawnej i nowej historii. Zostały zgromadzone tam dokumenty 22 o ludziach, ich Ŝyciu i pracy, eksponaty, pamiątki, które tworzą historię ziemi nadnarwiańskiej. W izbie znajdują się takŜe dzieła sztuki ludowej. Dzięki powstaniu IPN osoby odwiedzające ją rozbudzają swoje zainteresowania i pasje. W Gminnym Ośrodku Kultury funkcjonuje równieŜ Wioska Internetowa – kształcenie na odległość na terenach wiejskich, która jest wyposaŜona w 11 stanowisk komputerowych. Ośrodek Zdrowia w Sokołach jest jedyną placówką słuŜby zdrowia w całej gminie. W budynku znajdują się: 2 gabinety lekarzy rodzinnych, poradnia K, 1 gabinet stomatologiczny, punkt poboru materiałów do badań laboratoryjnych. 23 Pomocą dla osób ubogich z terenu gminy oraz miejscowości Sokoły zajmuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sokołach, zatrudniający 5 osób. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej na koniec grudnia wynosiła 163, w tym z samej miejscowości Sokoły 56. Główną przyczyną ubóstwa tych osób jest przede wszystkim wielodzietność, alkoholizm, inwalidztwo oraz długotrwała choroba. W miejscowości Sokoły znajduje się równieŜ Komisariat Policji, gdzie słuŜbę pełni Kierownik Posterunku, dwóch dzielnicowych, dwóch pracowników zespołu kryminalnego oraz jeden pracownik z sekcji prewencji. 2.5 Infrastruktura techniczna i komunikacyjna a) Transport i komunikacja Gmina Sokoły połoŜona jest w odległości około 40 km od miasta wojewódzkiego Białystok i 16 km od miasta powiatowego Wysokie Mazowieckie. Na terenie gminy znajduje się 17,659 km dróg wojewódzkich: - droga nr 678 Białystok – Sokoły - Wysokie Mazowieckie (długość w granicach gminy wynosi 9,201 km), 24 - droga nr 671 Sokoły – JeŜewo Stare – Tykocin – Knyszyn – Korycin (długość w granicach gminy 8,458 km). Ponadto, przez teren gminy przebiega 75,86 km dróg powiatowych. śadna z nich nie posiada szczególnego charakteru, zatem mogą być traktowane jako główne drogi lokalne. Funkcję uzupełniającą wobec systemu komunikacyjnego pełnią przede wszystkim drogi gminne o łącznej długości 68 km. (z czego 52 km to drogi utwardzone) oraz drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych o długości 591 km. Łączna długość dróg gminnych w miejscowości Sokoły wynosi 4,85 km, pozostałą część tworzą drogi powiatowe i wojewódzkie. Tabela 4. Struktura dróg przebiegających przez teren gminy WYSZCZEGÓLNIENIE Stan ogółem (w km) Drogi wojewódzkie 17,66 W tym utwardzone (w km) 17,66 Drogi powiatowe 75,86 73,64 Drogi gminne 68 52 Drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych 591 0 752,52 143,30 RAZEM W całej gminie chodniki dla pieszych znajdują się wyłącznie w Sokołach. Łączna ich powierzchnia wynosi 12876 m² (pow. chodników gminnych 1086 m², pow. chodników powiatowych 6742 m², pow. chodników wojewódzkich 5048 m²). Przez teren gminy przebiegają dwie linie kolejowe: ● Białystok - Ostrołęka (obecnie pociągi na tej trasie nie kursują), ● Białystok - Warszawa (linia dwutorowa, kursują pociągi osobowe, towarowe i pośpieszne. Na terenie gminy na tym szlaku zlokalizowany jest tylko jeden przystanek w Raciborach Nowych). W 2007 roku została uruchomiona linia kolejowa Sokoły - Łapy dla transportu towarowego, ze stacją w miejscowości Kruszewo Brodowo. 25 Dość dobre połączenia autobusowe sprawiają, Ŝe mieszkańcy gminy mają moŜliwość dojazdów do pracy i szkół. Autobusy PKS i prywatnej linii Ekspress Podlasie kursują na trasie Sokoły – Białystok, Sokoły – Wysokie Mazowieckie, Sokoły – Łapy oraz Sokoły – Zambrów i Sokoły - ŁomŜa. b) Sieć gazowa i energetyczna Większość miejscowości w gminie Sokoły nie jest zgazyfikowana. Jedynie bardzo mały obszar analizowanego terenu zasilany jest w gaz przewodowy (8 przyłączy o łącznej długości 215 m). Źródłem zasilania jest gazociąg wysokiego ciśnienia, o średnicy 250 mm, przebiegający przez gminę na długości 8,3 km, relacji Zambrów – Ostrów Mazowiecka. Gmina zasilana jest gazociągami rozdzielczymi średniego ciśnienia o łącznej długości 1965m. W miejscowości Dworaki Staśki zlokalizowana jest stacja redukcyjno – pomiarowa o przepustowości 3200 m³/h. Gmina Sokoły posiada opracowaną „Koncepcję gazyfikacji gminy”. Ponadto, przez obszar gminy przebiega gazociąg tranzytowy o średnicy 1400 mm relacji Rosja – Niemcy. Na obszarze gminy Sokoły, zaopatrzenie obiektów w elektryczność wynosi 100%. Gmina zasilana jest w energię elektryczną ze stacji transferowych w Wysokiem Mazowieckiem i JeŜewie. Przez analizowany teren przebiega napowietrzna linia elektryczna Wysokie Mazowieckie – Białystok. c) Zaopatrzenie w ciepło Najpowszechniejszym sposobem zaopatrywania w ciepło mieszkańców Sokół jak i całej gminy jest węgiel kamienny i drewno (99%), oraz olej opałowy (1%). Odnawialnych źródeł takich jak np. energia słoneczna nie stosuje się. d) Zaopatrzenie w wodę i kanalizację Gmina Sokoły w terenie zwartej zabudowy zwodociągowana jest w 100%. Na jej obszarze funkcjonuje pięć wodociągów grupowych: Sokoły, Drągi, Bruszewo, Truskolasy Olszyna, Jeńki. Jakość wody jest dobra, o czym świadczą okresowe wyniki 26 badań przeprowadzane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wysokiem Mazowieckiem. Na koniec 2008 roku w gminie wodociągowa sieć rozdzielcza liczyła 112,3 km., w tym w miejscowości Sokoły 10,0 km. Liczba wodociągowych przyłączy prowadzących do budynków mieszkalnych wynosiła 1495, w tym w Sokołach 41,6 km. Zbiorczym systemem odprowadzenia ścieków objęte są trzy miejscowości, a mianowicie Sokoły, Kruszewo Głąby i Kruszewo Brodowo. Na przestrzeni ostatnich lat długość sieci kanalizacyjnej w gminie nie uległa zmianie i wyniosła 19,4 km. W roku 2008 liczba przykanalików prowadzących do budynków mieszkalnych wyniosła 328. W pozostałych miejscowościach ścieki odprowadzane są do szamb, a następnie wywoŜone do punktu zlewnego przy istniejącej gminnej oczyszczalni ścieków. Kliknij, aby dodać tytuł Od roku 2004 na terenie gminy Sokoły funkcjonują 84 roślinno-stawowe przydomowe oczyszczalnie ścieków. Jest to dobry i tani sposób rozwiązania gospodarki ściekowej na terenach o rozproszonej zabudowie, nawet w warunkach zaostrzonego klimatu Polski Północnej, jakim jest połoŜenie gminy Sokoły. 27 Gmina planuje ubiegać się o dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 z działania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”, poniewaŜ ma opracowaną dokumentację i zmierza złoŜyć wniosek na przebudowę i rozbudowę stacji uzdatniania wody w Sokołach, łącznie z wykonaniem spinki wodociągów, skanalizowaniem miejscowości Kruszewo Wypychy i Sokoły w kierunku Zajazdu „Sokół”. e) Gospodarka odpadami Na terenie gminy Sokoły, w związku z jej rolniczym charakterem, powstają głównie odpady komunalne. Zbiórką nieczystości stałych zajmują się dwie firmy: ⇒ Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Sokołach; ⇒ Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „MPO” w Białymstoku, które odbierają odpady od 870 gospodarstw domowych i instytucji, w tym 200 w Sokołach. Odpady powstające na terenie gminy Sokoły gromadzone są na gminnym składowisku odpadów komunalnych w miejscowości Noski Śnietne, którego eksploratorem jest Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Sokołach. System selektywnej zbiórki działa na zasadzie, Ŝe w miejscowości Sokoły ustawione są 4 pojemniki na PETy (2 szt.) i szkło (2 szt.) oraz 3 pojemniki na szkło, PETy, papier. Ponadto Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Sokołach prowadzi zbiórkę folii po sianokiszence, którą następnie prasuje i sprzedaje. Odpady zebrane 28 selektywnie przez w/w firmy przekazywane są kolejnym podmiotom do odzysku. f) Telekomunikacja Na terenie Sokół oraz całej gminy działa dwóch operatów telefonii stacjonarnej Telekomunikacja Polska S.A oraz Mni Telecom. Na całym tym terenie dostępna jest usługa Neostrada oraz stałe łącza internetowe Mni Telecom. Pozwala to, na korzystanie z szerokopasmowego Internetu. Ponadto teren miejscowości pokryty jest zasięgiem trzech operatorów sieci telefonii komórkowej. Poziom sygnału jest dobry. 2.6 Rolnictwo i gospodarka Gmina Sokoły jest obszarem typowo rolniczym, charakteryzującym się wysoką jakością rolniczej przestrzeni produkcyjnej i wysokim poziomem intensywności produkcji rolnej. Procesy tworzenia się gleb na obszarze gminy Sokoły związane są z epoką plejstoceńską. Są to utwory zwałowe moreny dennej, przewaŜnie piaski zwałowe z gazami akumulacji denno-lodowcowej (większość obiektów), gliny lub piaski naglinowe pochodzenia zwałowego. Bardzo rzadko występują Ŝwiry zwałowe. Poza utworami zwałowymi, które przyczyniły się do powstania 97% powierzchni wszystkich gleb w gminie, niewielki odsetek gleb został wytworzony z utworów młodszych holoceńskich-gleby torfowe i murszowo-mineralne (około 2% powierzchni gruntów gminy) oraz utworów deluwialnych (namytych) około 1% wszystkich gleb w gminie. W utworach zwałowych największy udział w budowie geologicznej warstw powierzchniowych mają piaski zwałowe całkowite. Zajmują one obszar około 50% ogólnej powierzchni gleb. Drugą liczną grupę wśród utworów zwałowych stanowią piaski naglinowe, około 34% ogółu gleb w gminie, których najwięcej występuje we wsi Idźki Wykno. Gliny zwałowe i wytworzone z nich gleby stanowią około 11% powierzchni całkowitej gleb w gminie. Najwięcej gleb gliniastych wśród gruntów ornych występuje we wsi Stare Truskolasy (60%) oraz Truskolasy Wola (50%). 29 W pozostałych miejscowościach ich ilość waha się od kilku do kilkudziesięciu procent. Rolnictwo w gminie Sokoły jest głównym źródłem utrzymania duŜej części mieszkańców. UŜytki rolne zajmują 8448 ha, co stanowi prawie 70% powierzchni gminy. Największą ich część stanowią grunty orne – 54,30%. Na gruntach tych przewaŜają gleby klasy średniej jakości, które wykorzystywane są głownie do uprawy zbóŜ – pszenicy, jęczmienia, owsa, przenŜyta. W ostatnim czasie zwiększyła się powierzchnia upraw kukurydzy, pszenŜyta kosztem ziemniaków i Ŝyta. Łąki i pastwiska zajmują 749 ha, gospodarstwa sadownicze stanowią niewielki odsetek uŜytków rolnych - 0,37%. Na terenie gminy jest ponad 3000 ha lasów (19,55% gruntów), w których dominuje siedlisko boru mieszanego świeŜego z sosną oraz domieszką dębu i brzozy. UŜytkowanie gruntów w gminie Sokoły obrazuje tabela 5 i wykres 1. Tabela 5. UŜytkowanie gruntów w gminie Sokoły UśYTKI ROLNE [ha] UśYTKOWNICY GRUNTÓW OGÓLNA POWIERZCHNIA GRUNTÓW [ha] OGÓŁEM POWIERZCHNIA GMINY 15560 RAZEM GRUNTY ORNE SADY ŁĄKI PASTWISKA 10863 8448 58 749 1608 LASY I POZOSTAŁE GRUNTY GRUNYTY LEŚNE[ha] [ha] 3042 1655 Wykres 1. Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Sokoły 4,81% 0,37% 10,33% grunty orne sady 19,55% łąki 54,30% 10,64% pastwiska lasy i grunty leśne pozostałe grunty 30 Struktura agrarna jest zróŜnicowana. Dość duŜo jest gospodarstw o powierzchni od 2-5 ha oraz od 7-10 ha. Jednak największą liczbę stanowią gospodarstwa o powierzchni większej niŜ 10 ha. Są to gospodarstwa o wyraźnie ukształtowanym kierunku produkcji, związanym najczęściej z hodowlą bydła mlecznego, trzody chlewnej. W miejscowości Sokoły znajduje się 88 gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia ogólna gospodarstwa indywidualnego wynosi 3,67 ha. W Sokołach uŜytki rolne zajmują ponad 73% powierzchni gruntów. Największą część stanowią równieŜ grunty orne, które zajmują powierzchnię 194,5309 ha, co stanowi 60,27% uŜytków rolnych. Pastwiska natomiast stanowią 8,74% uŜytków rolnych. Łąki oraz uprawy sadownicze mają marginalne znaczenie, dlatego ich areał jest niewielki. Tabela 6. UŜytkowanie gruntów w miejscowości Sokoły UśYTKI ROLNE [ha] UśYTKOWNICY GRUNTÓW OGÓŁEM POWIERZCHNIA SOKÓŁ OGÓLNA POWIERZCHNIA GRUNTÓW [ha] 322,8137 RAZEM GRUNTY ORNE SADY ŁĄKI 236,9262 194,5309 9,2080 4,9758 LASY I POZOSTAŁE GRUNTY GRUNYTY [ha] PASTWISKA LEŚNE[ha] 28,2115 19,7320 66,1555 Wykres 2. Struktura uŜytkowania gruntów w miejscowości Sokoły grunty orne 60,27% sady 2,85% łąki pastwiska 1,54% 20,49% 8,74% 6,11% 31 lasy i grunty leśne pozostałe grunty Głównym źródłem utrzymania mieszkańców Sokół jest praca poza gospodarstwem rolnym. Na terenie miejscowości Sokoły działają 93 podmioty gospodarcze prowadzące działalność w róŜnych dziedzinach. Strukturę ich działalności przedstawia tabela 7: Tabela 7. Struktura działalności gospodarczej w miejscowości Sokoły WYSZCZEGÓLNIENIE ROK 2008 Placówki handlowe i gastronomiczne 27 Budownictwo 13 Usługi 34 Pozostałe 19 RAZEM 93 Najwięcej podmiotów gospodarczych ok. 37 % zarejestrowanych jest w usługach, głownie fryzjerskich oraz transportowych. Placówki handlowe i gastronomiczne stanowią ok. 30% i są to przede wszystkim sklepy spoŜywczo – przemysłowe. PrzewaŜającą część zarejestrowanych podmiotów stanowią małe podmioty z sektora prywatnego. Świadczy o tym fakt, Ŝe większość z nich to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Na terenie Sokół funkcjonują następujące instytucje i zakłady, m.in.: ⇒ Urząd Gminy; ⇒ Zespół Szkół – Szkoła Podstawowa i Gimnazjum; ⇒ Spółdzielnia Kółek Rolniczych; 32 ⇒ Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”; ⇒ Bank Spółdzielczy; ⇒ Ośrodek Zdrowia; ⇒ Hurtownia AG Chemia; 33 ⇒ Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Mięsnego „SMAKOWITA”. Na terenie gminy oraz Sokół nie ma zakładów przemysłowych, które w duŜym stopniu wpływałyby na pogorszenie stanu środowiska. Ze względu na usytuowanie w bliskim sąsiedztwie Narwiańskiego Parku Narodowego duŜą uwagę przywiązuje się tematom związanym z rozwojem agroturystyki. Baza turystyczna oparta jest w głównej mierze o gospodarstwa agroturystyczne w miejscowości Waniewo (7 gospodarstw) i Jeńki (2 gospodarstwa), a takŜe „Zajazd” w Sokołach zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej Wysokie Mazowieckie – Białystok. 34 Na terenie gminy Sokoły stopa bezrobocia wynosi ok. 19 %. Na koniec grudnia 2008 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Wysokiem Mazowieckiem było zarejestrowanych 185 osób, w tym z prawem do zasiłku 17 (w tym 4 kobiety). Ponad 60 % ogółu bezrobotnych stanowili męŜczyźni. Tabela 8. Struktura osób bezrobotnych Bezrobotni Kobiety MęŜczyźni Ogółem do 25 lat 16 35 51 10 27 37 45 52 97 71 114 185 pow. 50 roku Ŝycia długotrwale bezrobotni Ogółem W strukturze osób bezrobotnych gminy największą grupę stanowili ludzie młodzi w wieku 18-34 (56,21% ogólnej liczby bezrobotnych), zaś mieszkańcy w wieku 35-44 stanowili 10,82% ogółu bezrobotnych. Prawie, co czwarty bezrobotny (24,33%) lokował się w przedziale wiekowym 45-54 lat. Dwie ostatnie grupy wiekowe 55-59 i 60-64 są najmniejsze i stanowiły po 4,32% ogółu bezrobotnych osób. Tabela 9. Struktura wiekowa osób bezrobotnych Wiek Czas pozostawania bez pracy (w miesiącach) do 1 18-24 Kobiety MęŜczyźni 25-34 Kobiety MęŜczyźni 35-44 Kobiety MęŜczyźni 45-54 Kobiety 12 2 10 6 3 3 3 1 2 3 2 1-3 21 6 15 16 9 7 4 0 4 6 1 3-6 6-12 12 4 8 10 4 6 1 0 1 3 1 3 2 1 5 2 3 1 1 0 3 2 35 RAZEM 12-24 powyŜej 24 1 0 1 6 2 4 5 2 3 7 2 2 2 0 10 9 1 6 5 1 23 9 51 16 35 53 29 24 20 9 11 45 17 MęŜczyźni 55-59 Kobiety MęŜczyźni 60-64 Kobiety MęŜczyźni 1 0 0 0 0 0 0 5 2 0 2 0 0 0 2 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 2 0 2 5 0 0 0 0 0 0 14 6 1 5 5 0 5 28 8 1 7 8 0 8 Wykres 3. Struktura wiekowa osób bezrobotnych 4,32% 4,32% 18-24 27,56% 24,33% 10,82% 25-34 35-44 28,65% 45-54 55-59 60-64 Najliczniejszą część zarejestrowanych bezrobotnych mieszkańców gminy Sokoły stanowiły osoby po gimnazjum (35, 13% - z czego ponad połowa to męŜczyźni) oraz mające wykształcenie policealne i średnie zawodowe (29,73%). Znaczną część ogółu obywateli gminy tworzyły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym (27,03% - prawie 17% to męŜczyźni), najmniejszą zaś grupę stanowiły osoby z wyŜszym (4,87%) oraz średnim ogólnokształcącym (3,24%). 36 Tabele 10. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych Czas pozostawania bez pracy (w miesiącach) Wykształcenie do 1 WyŜsze Kobiety MęŜczyźni Policealne i średnie zawodowe Kobiety MęŜczyźni 1-3 3-6 6-12 12-24 RAZEM powyŜej 24 1 0 1 4 3 1 2 1 1 1 1 0 0 0 0 1 0 1 9 5 4 10 15 11 5 7 7 55 3 7 5 10 5 6 2 3 3 4 6 1 24 31 Średnie ogólnokształcące 0 5 0 0 1 0 6 Kobiety MęŜczyźni 0 0 4 1 0 0 0 0 0 1 0 0 4 2 Zasadnicze zawodowe 5 17 6 6 3 13 50 Kobiety MęŜczyźni 2 3 3 14 3 3 4 2 1 2 6 7 19 31 Gimnazjum i poniŜej 8 8 8 2 8 31 65 Kobiety MęŜczyźni 3 5 1 7 0 8 0 2 2 6 14 17 20 45 Wykres 4. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych 35,13% 27,03% 29,73% 4,87% 3,24% wyŜsze policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjum i poniŜej 37 2.7 Kapitał społeczny i ludzki Bardzo istotnym dla miejscowości Sokoły kapitałem ludzkim są animatorzy lokalni wyłonieni i przeszkoleni w ramach projektu „Animacja środowiska lokalnego przy wykorzystaniu metody KLANZY” realizowanego w Gminnym Ośrodku Kultury. Są oni twórcami spektaklu „Herody Sokolskie – powrót do tradycji związanej z BoŜym Narodzeniem”, który był wielokrotnie pokazywany mieszkańcom gminy. Przy Gminnym Ośrodku kultury w Sokołach funkcjonuje zespół muzyczny dzieci i młodzieŜy pn. „MłodzieŜowa Orkiestra Braci Sokolskiej” i osób dorosłych „Biesiada Sokolska”. Prowadzone są warsztaty muzyczne gry na instrumentach, a takŜe nauki pieśni róŜnych narodów i rodzimego folkloru. Udział w warsztatach daje moŜliwość uczestnictwa w róŜnych festiwalach, biesiadach oraz innych programach estradowych. Przy Zespole Szkół w Sokołach działają dwa Uczniowskie Kluby Sportowe „SOKOLIKI” oraz „ ORZEŁ”. Mają one na celu organizowanie pozalekcyjnego Ŝycia sportowego uczniów w oparciu o moŜliwości obiektowe i sprzętowe szkoły oraz o pomoc materialną rodziców i sympatyków klubu. Osoby naleŜące do tych klubów mają moŜliwość uczestnictwa w róŜnych imprezach sportowych organizowanych w miejscowości, gminie oraz regionie. W Sokołach od czerwca 2005 roku działa Klub Sportowy „Sokoły”. Posiada on dwie druŜyny piłkarskie (młodzieŜową, seniorską), które biorą udział w rozgrywkach organizowanych przez Podlaski Związek Piłki NoŜnej tj. w klasie okręgowej oraz rozgrywkach juniorskich. Członkami tych druŜyn jest przede wszystkim młodzieŜ z terenu Gminy Sokoły, która chętnie uczestniczy w zajęciach prowadzonych przez instruktora. Klub organizuje równieŜ dla nich wiele wyjazdów integracyjnych w celu rozwoju kultury fizycznej w zakresie piłki noŜnej. Rozgrywane mecze cieszą się duŜym zainteresowaniem mieszkańców całej gminy Sokoły. 38 Na terenie gminy działają trzy Ochotnicze StraŜe PoŜarne – w Sokołach, Bruszewie oraz Jeńkach. Jednostki posiadają 4 samochody bojowe i skupiają 109 ochotników, którzy biorą udział w akcjach gaśniczych, takŜe w innych gminach, jak równieŜ zawodach sportowo-poŜarniczych. W Sokołach funkcjonuje równieŜ MłodzieŜowa DruŜyna PoŜarnicza, do której naleŜy 11 osób. 39 3. Analiza SWOT Analiza SWOT pozwala zidentyfikować silne i słabe strony miejscowości oraz poznać szanse i zagroŜenia jakie stoją przed daną miejscowością. SWOT składa się z czterech grup czynników: ⇒ S (Strengths) – mocne strony (czynniki wewnętrzne): wszystko to, co stanowi atut, przewagę miejscowości nad innymi; odpowiednie wykorzystanie silnych stron sprzyjać będzie jej rozwojowi; ⇒ W (Weaknesses) – słabe strony (czynniki wewnętrzne): wszystko to, co stanowi słabość, barierę rozwoju miejscowości; poznanie słabych stron pozwoli na ich ominięcie lub całkowite wyeliminowanie; ⇒ O (Opportunities) – szanse (czynniki zewnętrzne): wszystko to, co stwarza dla miejscowości szansę korzystnej zmiany, odpowiednio wykorzystane pozytywne zmiany staną się impulsem rozwoju oraz osłabią zagroŜenia; ⇒ T (Threats) – zagroŜenia (czynniki zewnętrzne): wszystko to, co stwarza dla miejscowości zagroŜenia, które mogą spowodować bariery w dalszym rozwoju. PoniŜsza analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zagroŜeń jest syntezą wszystkich obszarów Ŝycia społeczno-gospodarczego miejscowości. 40 Analiza SWOT miejscowości Sokoły Mocne strony miejscowość jest siedzibą władz samorządowych; dobrze rozwinięta infrastruktura społeczna (oświata, słuŜba zdrowia) i techniczna (wodociąg, kanalizacja, telekomunikacja, internet); duŜa aktywność społeczności w rozwój miejscowości; posiadanie zasobów kulturowych; korzystne połoŜenie komunikacyjne; bliskie sąsiedztwo Narwiańskiego Parku Narodowego; czyste ekologicznie tereny; przynaleŜność do Stowarzyszenia Gmin Górnej Narwi; duŜa ilość podmiotów gospodarczych - duŜy potencjał gospodarczy lokalnych podmiotów; duŜa oferta zajęć dla dzieci oraz młodzieŜy; wzrost liczby mieszkańców; brak uciąŜliwego dla środowiska przemysłu; duŜa ilość imprez kulturalnych. Słabe strony bezrobocie; słabo rozwinięta gastronomia; słaba baza turystyczna i agroturystyczna; brak zaplecza rekreacyjnego umoŜliwiającego bezpieczne spędzanie wolnego czasu przez dzieci oraz młodzieŜ; brak przystosowania dla osób niepełnosprawnych; stereotypy myślenia większości mieszkańców; brak dobrze wyposaŜonego placu zabaw. 41 Szanse zwiększenie atrakcyjności wsi; moŜliwość pozyskania środków finansowych z Unii Europejskiej; rozwój społeczno-gospodarczy; rozwój turystyki i agroturystyki; wzrost liczby ludności; promocja miejscowości; napływ zewnętrznych inwestorów; nawiązanie współpracy z innymi gminami i miejscowościami; rozwój społeczeństwa informacyjnego; korzystne połoŜenie komunikacyjne. ZagroŜenia ograniczone moŜliwości finansowe budŜetu gminy; duŜe bezrobocie; uboŜenie społeczeństwa; migracja wykształconej młodzieŜy; słaba strona dla rozwoju przedsiębiorstw ze względu na niestabilność prawa. Obserwując analizę SWOT moŜna wysnuć wnioski, iŜ mimo występujących zagroŜeń pojawiających się w Sokołach, istnieje wiele czynników, które pozwalają spojrzeć z optymizmem w przyszłość. NaleŜy, więc podjąć wszelkie moŜliwe środki oraz działania w kierunku rozwoju miejscowości. Szansą na rozwój są przede wszystkim środki unijne, pozwalające sfinansować wiele pomysłów środowiska lokalnego. 42 4. Plan inwestycyjny gminy na lata 2009-2015 Lata realizacji Lp. I. 1. 2. Nazwa przedsięwzięcia Zadania nowo rozpoczynane Modernizacja dróg gminnych a) przebudowa ulic osiedla domków jednorodzinnych w Sokołach: ul. Szkolna, Solidarności, Marsz. J. Piłsudskiego, Kard. Wyszyńskiego, Ks. J. Popiełuszki i drogi gminnej we wsi Kruszewo Głąby b) Kruszewo Brodowo – Idźki Średnie c) Porośl Kije – Porośl Grzywy, d) Sokoły – Kruszewo Wypychy, e) Truskolasy Stare – Kierzki j) Nowe Racibory k) modernizacja drogi –alejki do Zespołu Szkół w KrzyŜewie wraz z chodnikiem Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w rozpocz. zakoń. Wartość kosztorysowa (zł) 2008 2009 7 262 777 3 791 282 3 316 495 2008 2009 3 032 777 1 703 782 1 328 995 2008 2009 1 120 000 168 000 840 000 2009 2009 303 000 303 000 2009 2009 650 000 650 000 2009 2009 2009 2009 437 000 60 000 437 000 60 000 2008 2010 100 000 25 000 75 000 2008 2010 2 900 000 1 755 000 1 145 000 43 budŜet gminy Źródła finansowania (zł) budŜet środki UE państwa 155 000 112 000 inne 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Sokołach oraz spięcia wodociągów na terenie Gminy Sokoły i budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Kruszewo Wypychy Modernizacja budynku po byłej Szkole Podstawowej w Perkach Karpiach na potrzeby Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjno Wychowawczego Budowa placu rekreacyjnego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sokołach Wykonanie wodociągu w Czajkach Wykonanie oświetlenia drogowego (Roszki Chrzczony, Roszki Leśne, Waniewo, KrzyŜewo) Rozwiązanie gospodarki osadowej Zagospodarowanie placu komunalnego w Waniewie Selektywna zbiórka odpadów Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w gminie Sokoły Budowa Zakładu Aktywności Zawodowej w Waniewie 2008 2009 1 777 583 444 396 1 333 187 2008 2009 2 029 892 1 529 892 5000 000 2008 2013 250 000 62 500 187 500 2008 2009 30 000 30 000 2008 2009 30 000 30 000 2008 2014 2 000 000 500 000 1 500 000 2008 2010 2 000 000 500 000 1 500 000 2009 2015 920 000 92 000 2009 2015 3 000 000 750 000 44 460 000 WFOŚiGW 300 000 rolnicy 2 250 000 12. 13. Utworzenie Muzeum Kolejnictwa po byłym dworcu w Kruszewie Brodowie Remont i adaptacja budynku Szkoły Podstawowej w Kowalewszczyźnie na potrzeby wiejskie 2010 2014 1 000 000 250 000 750 000 2009 2015 650 000 162 500 487 500 45 5. Opis zadań wytypowanych do realizacji w miejscowości Sokoły 5.1 Budowa placu rekreacyjnego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sokołach a) Przedmiot inwestycji Przedmiotem planowanej inwestycji jest budowa placu rekreacyjnego przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sokołach wraz z wyposaŜeniem. b) Cel i przeznaczenie projektu Celem bezpośrednim projektu jest wzrost atrakcyjności i konkurencyjności turystycznej miejscowości, gminy, a co z tym idzie całego regionu. Cele szczegółowe: 1. Rozbudowa bazy turystycznej w regionie; 2. Podniesienie jakości usług turystycznych; 3. Poprawa dostępności do infrastruktury sportowej; 4. Wzrost roli turystyki, sportu i rekreacji jako czynników stymulujących rozwój społeczny i gospodarczy; 5. Poszerzenie oferty usług turystycznych, rekreacyjnych i sportowych w województwie; 6. Wspieranie działań mających na celu tworzenie nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich; 7. Zwiększanie atrakcyjności turystycznej ośrodków miejskich w regionie. Realizacja projektu przyczyni się do osiągnięcia długoterminowych korzyści społeczno - ekonomicznych. Lepsza baza rekreacyjno - turystyczna zwiększy istotnie zainteresowanie mieszkańców i przyjezdnych wypoczynkiem i rekreacją w miejscowości oraz gminie. Wpłynie to na stabilizację sytuacji materialnej i społecznej mieszkańców dając moŜliwość wykorzystania dodatkowych środków finansowych przeznaczanych do tej pory na tego typu cele (realizowane poza gminą). Lepsze wyposaŜenie spowoduje równieŜ przyjazd większej liczby gości, co przełoŜy się na wzrost dochodów mieszkańców pracujących lub tworzących miejsca pracy w tej 46 branŜy. Długookresowo wpłynie to na znaczne podniesienie poziomu Ŝycia mieszkańców i ich wzajemnych relacji społecznych. Inwestycja ma słuŜyć całej społeczności miejscowości i gminy Sokoły oraz przyjeŜdŜającym turystom. c) Istniejący stan zagospodarowania terenu Na terenie objętym planowaną inwestycją znajdują się: ⇒ budynek Gminnego Ośrodka Kultury (na działce nr 80/1) - usytuowany wejściem głównym od strony ul Kolejowej; ⇒ małe nieuŜytkowane budynki gospodarcze - usytuowane przy granicy z działką 76/1; ⇒ asfaltowe boisko - od strony północno - wschodniej budynku GOK. Jest to obszar lekko zróŜnicowany wysokościowo. RóŜnice terenowe na całej długości terenu wahają się w granicach od 150.50 do 148.50m npm., Plac posiada bezpośredni dostęp do ul. Kolejowej, z istniejącym wjazdem biegnącym wzdłuŜ bocznej, północno-wschodniej części budynku GOK-u. oraz dojścia piesze z ulicy. Teren ten jest niezagospodarowany i porośnięty trawą Działka wyposaŜona jest w następujące media: ⇒ woda z wodociągu gminnego ze stacji usytuowanej przy ul. Mazowieckiej; ⇒ kanalizacja sanitarna do budynku GOK; ⇒ instalacje elektryczne; ⇒ inst. telefoniczna. d) Projektowane zagospodarowanie terenu Plac przy Gminnym Ośrodku Kultury składa się z poszczególnych elementów tworzących całość, realizowanych etapowo. Na etap I składa się: ⇒ parking na 19 stanowisk. Jedno dodatkowe stanowisko zarezerwowane na kontener na śmieci; 47 ⇒ główny centralny plac spotkań wraz z fontanną i symbolem „róŜy wiatrów”, wokół placu wije się droga dojazdowa do boisk usytuowanych wewnątrz terenu. W skład placu wchodzi fontanna typu „mokry chodnik”; ⇒ budynek gospodarczy obsługujący urządzenia techniczne, uzdatniające wodę wykorzystywaną przez fontannę. Wymiary budynku 3.78x3.38m wysokość budynku 2.76m.; ⇒ altana drewniana jako miejsce odpoczynku, z siedziskami i stołem wewnętrznym. Wymiary 9.50x4.50 m. Wysokość budynku 4.66m; ⇒ plac zabaw dla dzieci: podłoŜe piaszczyste, wyposaŜony w piaskownicę, zestaw wielofunkcyjny, karuzelę, huśtawki małe oraz podwójną stojącą, drabinki do wspinaczek oraz siedziska dla rodziców; ⇒ boisko wielofunkcyjne, ogrodzone siatką stalową wychwytującą piłki: boisko z zaznaczonymi wymiarami oraz wyposaŜone w demontowane słupki dla gier w tenisa, dwóch boisk do siatkówki oraz dwóch bramek małych do piłki noŜnej; ⇒ teren „skate” parku - utwardzony plac betonowy lub asfaltowy z moŜliwością instalowania ramp zjazdowych uŜytkownikom rowerów, deskorolek i rolek; ⇒ teren „minigolfa” – teren, wokół którego poprowadzono utwardzone Ŝwirowe ścieŜki Wewnątrz swobodna moŜliwość układania pól do gry; ⇒ plac szachowy z polem szachowym z płyt granitowych, w płaszczyźnie placu z miejscem na postument i zegar słoneczny. Dodatkowe siedziska przy stołach szachowych sytuowane swobodnie, nieregularnie; ⇒ zieleń urządzona, nasadzenia drzew, krzewów, oraz ścieŜki i dojścia utwardzone. ⇒ oświetlenie terenu, ścieŜek; ⇒ mała architektura, kosze na śmieci, siedziska. Etap II ⇒ amfiteatr ze sceną i siedziskami usytuowany w północno wschodnim naroŜniku budynku GOK. Zaprojektowano scenę o średnicy 7.08 m, wokół której biegnie chodnik szerokości 1.80 m. Cztery rzędy siedzisk wokół sceny oplatają scenę od strony północnej. Do 48 amfiteatru prowadzi szeroki podjazd oraz chodniki wyprowadzone osiowo do poszczególnych miejsc w parku. Scena zostanie przekryta zadaszeniem na konstrukcji z rur stalowych; Zachowany zostanie istniejący wjazd i dojścia na projektowany teren, obsługujący budynek oraz teren. Na działce przewidziano takŜe remont nawierzchni betonowej przed budynkiem GOK. Na placu pojawią się dodatkowo kosze na śmieci. 49 e) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji Lp. Wyszczególnienie zakresu rzeczowego Wartość brutto w tym VAT I. Koszty inwestycyjne 1 881 001,09 339 196,92 A. Roboty budowlane 1 401 002,73 252 639,84 1. Roboty przygotowawcze i rozbiórkowe 52 669,08 9497,7 2. Budynek gospodarczy 33 459,18 6033,62 3. Altana 60 817,70 10967,13 4. Budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego 190 046,31 34 270,65 5. Plac zabaw 67 417,20 12 157,20 6. Skate park 19 190,60 3 460,60 7. Inne wyposaŜenie 65 855,60 11 875,60 8. Powierzchnie utwardzone placów, dojazdów, chodników 492 846,40 88 873,94 9. Ogrodzenie terenu 387 605,10 69 896,00 31 095,56 5 607,40 10. Zieleń B. Oświetlenie zewnętrzne budowanego placu rekreacyjnego 92 620,98 16 702,14 1. Budowa tablicy oświetleniowej i rozdzielczej oraz rozbudowania tablicy głównej 3 153,32 568,63 2. Roboty elektryczne zewnętrzne 88 472,29 15 954,02 3. Badania pomontaŜowe 995,37 179,49 C. Odwodnienie placu miejskiego 269 342,21 48 569,91 1. Roboty ziemne 17 976,90 3 241,74 2. Roboty instalacyjne 251 365,31 45 328,17 D. Technologia fontanny 118 035,17 21 285,03 1. Roboty ziemne 19 223,11 3 466,46 2. Roboty instalacyjne 98 812,06 17 818,57 148 585,41 26 794,09 29 145,80 5 255,80 305,00 55,00 II. Koszty ogólne 1. Dokumentacja techniczna 2. Tablice informacyjne 50 3. Sporządzenie wykazu zmian gruntowych i wyłączenie gruntów z produkcji rolnej 79 334,61 14 306,24 4. Nadzór inwestorski 39 800,00 7 177,05 2 029 586,50 365 991,01 III. f) Suma kosztów operacji Harmonogram realizacji projektu Harmonogram realizacji projektu miesiąc / rok Planowany termin przetargu - ogłoszenie przetargu luty/2009 Planowany termin rozpoczęcia realizacji projektu - podpisanie umowy z wykonawcą maj/2009 Etapy realizacji projektu: lipiec/2009r. lipiec/2009r. lipiec/2009r. lipiec/2009r. - 1. Odwodnienie placu miejskiego 2. Roboty budowlane 3. Roboty elektryczne 4. Technologia fontanny listopad/2009r. listopad/2009r. listopad/2009r. listopad/2009r. Planowany termin rzeczowego zakończenia realizacji projektu -podpisanie protokołu odbioru grudzień 2009 Planowany termin finansowego zakończenia realizacji projektu – dokonanie płatności za ostatnią fakturę grudzień 2009 ZłoŜenie ostatniego wniosku o płatność grudzień 2009 51 g) Źródło pozyskania środków na realizację projektu Inwestycja związana z budową placu rekreacyjnego realizowana będzie w ramach Osi 3: Jakość Ŝycia na obszarach wiejskich i róŜnicowanie gospodarki wiejskiej, Działania 3.3: Odnowa i rozwój wsi z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. 5.2 Przebudowa ulic osiedla domków jednorodzinnych w Sokołach: ul. Szkolna, Solidarności, Marsz. J. Piłsudskiego, Kard. Wyszyńskiego, Ks. J. Popiełuszki i drogi gminnej we wsi Kruszywo Głąby a) Przedmiot inwestycji Przedmiotem planowanej inwestycji jest modernizacja ulic osiedla domków jednorodzinnych w Sokołach: ul. Szkolna, Solidarności, Marsz. J. Piłsudskiego, Kard. Wyszyńskiego, Ks. J. Popiełuszki i drogi gminnej we wsi Kruszywo Głąby. b) Cel i przeznaczenie projektu Celem projektu jest : • poprawa dostępności dróg wojewódzkich Nr 671 i 678 oraz drogi krajowej Nr 8; • poprawa bezpieczeństwa na drogach/obniŜenie współczynnika ryzyka wypadków drogowych (uzaleŜnionego od nawierzchni i natęŜenia ruchu wyraŜonego w pojazdach rzeczywistych na dobę); • poprawa nawierzchni infrastruktury drogowej; • zwiększenie przepustowości istniejącej sieci dróg; • zmniejszenie kosztów eksploatacji środków transportu; • zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej miejscowości; • zwiększenie atrakcyjności turystycznej; • wzmocnienie spójności społeczno-gospodarczej poprzez udoskonalenie infrastruktury drogowej; • rozwój infrastruktury regionu zwiększającej dostępność do określonych obszarów - miejsc mających wpływ na współpracę społeczności lokalnej. 52 Modernizacja infrastruktury drogowej jest zasadniczym elementem rozwoju miejscowego potencjału gospodarczego oraz wzrostu konkurencyjności wśród obszarów o podobnej sytuacji społeczno-gospodarczej. Poprawa stanu dostępu do obszarów i miejsc umoŜliwi tworzenie wartości dodanej w gospodarce gminy, a co za tym idzie powiatu i województwa. Planowane prace spowodują zwiększenie średniej prędkości poruszania się pojazdów, zmniejszenia emisji spalin i poziomu hałasu. Rozwojowi infrastruktury drogowej towarzyszyć będzie rozwój społeczeństwa lokalnego. Głównymi odbiorcami projektu będą mieszkańcy miejscowości i gminy Sokoły oraz wszyscy przedsiębiorcy. c) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji Lp. Wyszczególnienie zakresu rzeczowego I. Koszty kwalifikowalne 2 416 354,03 435 735,98 A. Koszty inwestycyjne 2 359 405,93 425 466,65 2 359 405,93 425 466,65 5910,22 1 065,78 296 282,10 53 427,92 45 061,79 8 125,90 Roboty drogowe Wartość brutto w tym VAT 1. Roboty przygotowawcze 2. Roboty ziemne 3. Odwodnienie korpusu drogowego 4. Podbudowy 487 937,12 87 988,66 5. Nawierzchnie 770 090,12 138 868,71 6. Roboty wykończeniowe 71 972,17 12 978,59 7. Oznakowanie i urządzenia bezpieczeństwa ruchu 35 380,72 6 380,13 8. Elementy dróg 646 771,69 116 630,96 56 948,10 10 269,33 9 760,00 1 760,00 47 188,10 8 509,33 616 423,01 111 158,25 228 082,21 41 129,58 B. Koszty nieinwestycyjne 1. Studium wykonalności 2. Nadzór inwestorski II. 1. Koszty niekwalifikowalne Budowa kanalizacji deszczowe 53 2. Roboty ziemne 188 783,75 34 042,97 3. Odwodnienie korpusu drogowego 187 470,31 33 806,12 4. Nadzór inwestorski 12 086,74 2 179,58 3 032 777,04 546 894,23 Całkowity koszt projektu d) Harmonogram realizacji projektu Harmonogram realizacji projektu miesiąc / rok Planowany termin przetargu - ogłoszenie przetargu marzec/2009r. Planowany termin rozpoczęcia realizacji projektu - podpisanie umowy z wykonawcą kwiecień/2009r. Etapy realizacji projektu: Roboty drogowe kwiecień/2009r. - czerwiec/2009r. kwiecień/2009r. - czerwiec/2009r. kwiecień/2009r. - czerwiec/2009r. kwiecień/2009r. - czerwiec/2009r. lipiec/2009r. - wrzesień/2009r. kwiecień/2009r. - czerwiec/2009r. lipiec/2009r. - wrzesień/2009r. lipiec/2009r. - wrzesień/2009r. 1. Roboty przygotowawcze 2. Roboty ziemne 3. Odwodnienie korpusu drogi 4. Podbudowy 5. Nawierzchnie 6. Roboty wykończeniowe 7. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu 8. Elementy dróg Planowany termin rzeczowego zakończenia realizacji projektu -podpisanie protokołu odbioru wrzesień 2009r. Planowany termin finansowego zakończenia realizacji projektu – dokonanie płatności za ostatnią fakturę listopad 2009r. ZłoŜenie ostatniego wniosku o płatność listopad 2009r. 54 e) Źródło pozyskania środków na realizację projektu Inwestycja związana z przebudowa ulic osiedla domków jednorodzinnych w Sokołach: ul. Szkolna, Solidarności, Marsz. J. Piłsudskiego, Kard. Wyszyńskiego, Ks. J. Popiełuszki i drogi gminnej we wsi Kruszywo Głąby realizowana będzie w ramach: Podziałania 2.1.2 Lokalna infrastruktura drogowa; Działania 2.1 Rozwój transportu drogowego; Osi Priorytetowej II Rozwój infrastruktury transportowej z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013. 5.3 Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Sokołach oraz spięcia wodociągów na terenie gminy Sokoły i budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Kruszywo Wypychy i Sokoły w kierunku Bruszewo Borkowizna a) Przedmiot inwestycji Przedmiotem planowanej inwestycji jest przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Sokołach oraz spięcia wodociągów na terenie gminy Sokoły i budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Kruszewo Wypychy i Sokoły w kierunku Bruszewo Borkowizna. b) Cel i przeznaczenie projektu Modernizacja istniejącej stacji uzdatniania wody w Sokołach jest niezbędna do dalszego rozwoju gospodarki rolnej i hodowlanej. Istniejąca stacja uzdatniania wody nie spełnia wymogów jakościowych wody uzdatnionej. Poprzez modernizację zostanie ona w pełni zautomatyzowana, co pozwoli na łatwiejszą kontrolę i efektywniejszą oraz bardziej oszczędną eksploatację. Głównym celem spinki wodociągów jest poprawa ich uŜytkowania jak równieŜ zabezpieczenie ciągłej dostawy wody w przypadku wystąpienia awarii jednej ze stacji. Przewidywana do wykonania sieć kanalizacyjna ma za zadanie uzbrojenie nowych terenów w urządzenia sanitarne jak i odprowadzenie ścieków istniejących juŜ na obszarze gospodarstw. 55 Celem bezpośrednim budowy kanalizacji sanitarnej w miejscowości Kruszewo Wypychy i Sokoły w kierunku Bruszewo Borkowizna jest zwiększenie liczby osób obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków systemem kanalizacji sanitarnej ogólnospławowej w gminie oraz wzrost stopnia skanalizowania na obszarze gminy Sokoły. c) Kosztorys szacunkowy planowanej inwestycji Lp. Wyszczególnienie A Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Sokołach B Spinka wodociągów Wartość brutto w tym VAT 1 250 344 81 789 510 679 33 409 86 088 5 632 1. Kruszewo Wypychy – Perki Bujenki 2. Idźki Średnie - Sokoły 145 585 8 524 3. KrzyŜewo - osiedle 153 742 10 058 4. Bruszewo Borkowizna - Sokoły 125 264 8 214 1 138 987 74 513 132 072 8 640 1 006 915 65 873 2 900 000 189 711 C Kanalizacja sanitarna 1. Sokoły – Bruszewo Borkowizna 2. Sokoły Całkowity koszt projektu 56 d) Harmonogram realizacji projektu Harmonogram realizacji projektu miesiąc / rok Planowany termin przetargu - ogłoszenie przetargu wrzesień/2009r. Planowany termin rozpoczęcia realizacji projektu - podpisanie umowy z wykonawcą październik/2009r. Realizacja projektu e) październik/2009r.- listopad 2009r. Planowany termin rzeczowego zakończenia realizacji projektu -podpisanie protokołu odbioru grudzień 2010r. Planowany termin finansowego zakończenia realizacji projektu – dokonanie płatności za ostatnią fakturę grudzień 2010r. ZłoŜenie ostatniego wniosku o płatność grudzień 2010r. Źródło pozyskania środków na realizację projektu Inwestycja związana z przebudową i rozbudową stacji uzdatniania wody w Sokołach oraz spięcia wodociągów na terenie gminy Sokoły i budową kanalizacji sanitarnej w miejscowości Kruszewo Wypychy i Sokoły w kierunku Bruszewo Borkowizna realizowana będzie w ramach Osi 3: Jakość Ŝycia na obszarach wiejskich i róŜnicowanie gospodarki wiejskiej, Działania 3.2: Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. 57 Spis tabel i wykresów Spis tabel Tabela 1. Liczba ludności gminy w latach 2004-2008.......................................... 10 Tabela 2. Liczba mieszkańców Sokół (w latach 2004-2008)................................ 10 Tabela 3. Struktura wiekowa mieszkańców Sokół (stan na 31.12.2008r.) .......... 11 Tabela 4. Struktura dróg przebiegających przez teren gminy .............................. 25 Tabela 5. UŜytkowanie gruntów w gminie Sokoły ............................................... 30 Tabela 6. UŜytkowanie gruntów w miejscowości Sokoły .................................... 31 Tabela 7. Struktura działalności gospodarczej w miejscowości Sokoły .............. 32 Tabela 8. Struktura osób bezrobotnych ................................................................. 35 Tabela 9. Struktura wiekowa osób bezrobotnych.................................................. 35 Tabela 10. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych ......................................... 37 Spis wykresów Wykres 1. Struktura uŜytkowania gruntów w gminie Sokoły ................................ 30 Wykres 2. Struktura uŜytkowania gruntów w miejscowości Sokoły...................... 31 Wykres 3. Struktura wiekowa osób bezrobotnych.................................................. 36 Wykres 4. Struktura wykształcenia osób bezrobotnych ......................................... 37 58
