KONKURS HISTORYCZNY KLUCZ ODPOWIEDZI

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
KONKURS HISTORYCZNY
dla uczniów gimnazjów – etap wojewódzki
„Zaszczytnie jest walczyć i umierać, ale i pracować dla Ojczyzny”
KLUCZ ODPOWIEDZI
Liczba punktów możliwych do uzyskania: 102
p.
1. Wpisz pełne daty w wykropkowanych miejscach: dzień, miesiąc, rok.
[.....]
0-12
Deklaracja
Niepodległości USA
Konstytucja USA
Konfederacja
targowicka
II rozbiór Polski
4 VII 1776
17 IX 1787
14 V 1792
23 I 1793
Przysięga Kościuszki
w Krakowie
Uniwersał Połaniecki
Rzeź Pragi
24 III 1794
7 V 1794
4 XI 1794
5-7 IX 1812
Detronizacja cara
Mikołaja I
Wybuch powstania
styczniowego
Dekret Aleksandra II
o uwłaszczeniu
25 I 1831
22/23 I 1863
2 III 1864
Noc Listopadowa
29/30 XI 1830
Bitwa pod Borodino
Za poprawną pełną datę uczeń otrzymuje 1p.
Za poprawną datę roczną (bez miesiąca i dnia) 0,5p.
2. Przeczytaj tekst i wpisz w kratkę literę P (przy zdaniach, które są prawdziwe), a literę
F (przy zdaniach fałszywych).
[.....]
0-7
P
F
- króla Prus Fryderyka Wilhelma I nazywano „królem kapralem”
- Kazimierz Pułaski zginął w bitwie pod Lipskiem podczas forsowania rzeki Elstery
F
- Tadeusz Kościuszko zginął w walce śmiercią bohatera w bitwie pod Maciejowicami
F
- sygnałem do wybuchu powstania styczniowego miał być pożar browaru na Solcu
F
- „Czerwoni” - to radykalne stronnictwo polityczne w okresie powstania
listopadowego domagające się uwłaszczenia chłopów bez odszkodowania
P
- w powstaniu listopadowym walczyły z bronią w ręku także kobiety, wśród nich
Emilia Plater
- żołnierze Legionów Polskich tłumili antyfrancuskie powstanie na San Domingo
P
3. Podane niżej informacje dotyczące wojny o niepodległość USA posegreguj według
przedstawionych kryteriów, wpisując litery do tabeli.
[.....]
0-2
Polityczne
Społeczno -gospodarcze
Przyczyny wojny
B
A
Skutki wojny
C
D
Strona 1 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
A. eksploatacja surowców i zalewanie rynku kolonii w Ameryce swoimi towarami przez
Anglię
B. oburzenie mieszkańców kolonii brytyjskich w Ameryce naruszaniem ich wolności
przez brytyjski parlament
C. powstanie na mapie świata nowego niezależnego państwa: Stanów Zjednoczonych
Ameryki
D. poruszenie narodów Europy sformułowaniem naturalnych i niezbywalnych praw
człowieka
4. Uzupełnij tabelkę. Uważaj! Daty muszą być pełne: dzień-miesiąc- rok.
[.....]
0-9
Miejsce bitwy
Zieleńce
Strony walczące
Polacy-Rosjanie
Data
Zwycięski wódz
Rosjanie
18 VI 1792
ks. Józef Poniatowski
Dubienka
Polacy-Rosjanie
Rosjanie
18 VII 1792
Racławice
Polacy-Rosjanie
Rosjanie
4 IV 1794 Tadeusz Kościuszko
Szczekociny
Polacy-Rosjanie
Polacy
6 VI 1794
Fiodor Denisow i Fryderyk
Wilhelm II
10 X 1794
Iwan Fersen
Strona pokonana
+Prusacy
Maciejowice
Polacy-Rosjanie
Polacy
Ostrołęka
Polacy-Rosjanie
Polacy
Tadeusz Kościuszko
26 V 1831 Iwan Dybicz
Za każdą poprawnie wypełnioną komórkę uczeń otrzymuje 0,5pkt.
5. O kim mowa? Umieść odpowiedź w wykropkowanych miejscach.
[.....]
0-5
a) był wodzem naczelnym Armii Kontynentalnej:
Jerzy Waszyngton
b) dowodził amerykańską kawalerią w wojnie o niepodległość
Kazimierz Pułaski
c) dowodził armią Księstwa Warszawskiego w wojnie przeciwko Rosji ks. Józef
Poniatowski
d) stanął na czele polskich oddziałów wojskowych w Republice Lombardzkiej Jan Henryk
Dąbrowski
e) zarządził brankę do armii rosyjskiej, by uniemożliwić wybuch powstania styczniowego
Aleksander Wielopolski
Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1p.
6. Przyporządkuj nazwiska do właściwego powstania.
[.....]
Aleksander Suworow, Jan Henryk Dąbrowski, Iwan Paskiewicz, Józef Bem,
0-6
Antoni Madaliński, Maciej Rybiński, Stefan Bobrowski, Jakub Jasiński, Marian Langiewicz,
Teodor Berg, Iwan Dybicz, Michał Murawiew
Powstanie
Uczestnicy
Powstanie kościuszkowskie 1. Jan Henryk Dąbrowski 3. Aleksander Suworow
2. Antoni Madaliński 4. Jakub Jasiński
Powstanie listopadowe
1. Maciej Rybiński 3. Iwan Dybicz
2. Iwan Paskiewicz 4. Józef Bem
1. Michał Murawiew 3. Teodor Berg
Powstanie styczniowe
2. Marian Langiewicz 4. Stefan Bobrowski
Za każde poprawne przyporządkowanie osoby do powstania uczeń otrzymuje 0,5pkt
Strona 2 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
7. Wybierz prawidłową odpowiedź.
Virtuti Militari:
[.....]
a) odznaczenie wojskowe ustanowione przez Napoleona Bonaparte za szczególne
0-1
męstwo w obliczu wroga po bitwie pod Borodino
b) krzyż ustanowiony przez T. Kościuszkę po bitwie pod Racławicami dla kosynierów
c) odznaczenie za szczególne zasługi dla kultury, pierwszy otrzymał je Stanisław Konarski
d) odznaczenie wojskowe, order ustanowiony przez króla S.A. Poniatowskiego w 1792r.
Sanssouci to:
[.....]
a) okazały kompleks pałacowy w Wiedniu wzniesiony przez cesarzową Marię Teresę 0-1
a) wspaniała rezydencja królów francuskich wzniesiona przez Ludwika XIV
b) rezydencja króla Prus Fryderyka II w Poczdamie pod Berlinem
c) pałac w Petersburgu wzniesiony na polecenie cara Piotra I Wielkiego
Podczas inwazji Napoleona na Rosję ojczyzny bronili:
a) Aleksander Tormasow, Michał Kutuzow i Piotr Bagration
b) Michaił Barclay de Tolly, Iwan Dybicz i Fiodor Denisow
c) Osip Igelström, Iwan Fersen i Aleksander Suworow,
d) Michaił Kutuzow, Piotr Bagration i Michaił Barclay de Tolly
[….]
0-1
8. Przeczytaj uważnie teksty A, B, C i odpowiedz na pytania.
Tekst A
„[…] pomiędzy Elsterą i Pleissą kulą karabinową w bok po raz drugi ugodzony, padł
w objęcia otaczających go oficerów, […]z pomocą adiutanta dosiadł z trudnością konia. Lecz
już chwiał się w siodle. […]Lecz odwaga księcia z niebezpieczeństwem wzmagać się zdawała.
Bóg mi powierzył honor Polaków, Bogu tylko go oddam - zawołał. […] Konia zwraca i rzuca
się do Elstery. Osłabiony ranami koniem już nie powoduje. […] W tej ostatecznej chwili
książę odbiera trzecią ranę, zsuwa się z konia i pędem wody porwany zaczyna tonąć”.
Źródło: Szenic S., Bratanek ostatniego króla, Warszawa 1983, s. 576.
a) O czyjej śmierci opowiada powyższy tekst? ks. Józefa Poniatowskiego
[….]
0-1
b) Gdzie rozegrały się wydarzenia opisane w tekście A? pod Lipskiem
[….]
0-1
c) Jaką nazwę nosi w historii opisana w tekście A bitwa?
„Bitwa narodów”
[….]
0-1
Tekst B
„Lud lombardzki deklaruje niniejszym, iż uważać będzie zawsze Polaków, uzbrojonych na
obronę wolności, jako prawdziwych braci swoich, nie zaś jako wojsko cudzoziemskie
i wskutek tego Administracja Generalna przyznaje im najformalniej prawa obywatelstwa
lombardzkiego, które nie będzie im wcale przeszkadzało udać się do ognisk własnych
w przypadku potrzeby. To zobowiązanie ma być ogłoszone w odezwie wystosować się mającej
do Polaków przez Administrację lombardzką”.
Źródło: Stolarczyk M., Wybór tekstów źródłowych z historii Polski 1795-1914, Rzeszów 1985, s. 27.
Strona 3 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
[….]
a) O jakich „uzbrojonych Polakach” mówi tekst B?
o żołnierzach Legionów Polskich we Włoszech
0-1
b) Kto miał nimi dowodzić?
gen. Jan Henryk Dąbrowski
[….]
c) Co oznacza fragment: „udać się do ognisk własnych w przypadku potrzeby”?
[….]
0-1
0-1
Powrócić do Ojczyny (Polski), aby walczyć o jej wolność (niepodległość), gdyby do takiej
walki doszło.
Tekst C
„[…] świtem na stoku warszawskiej Cytadeli stanęło rusztowanie z wielką wspólną
szubienicą. Z pięciu żelaznych kółek wbitych w czerń belki zwisało pięć sznurów
zakończonych pętlicami. O ósmej rano kordon wojska lśniący najeżonymi bagnetami otoczył
wzgórze. Konny oddział kozaków stał z gotowymi do ciosu pikami wymierzonymi w milczący
tłum trzydziestu tysięcy warszawiaków. […] Skazańcy z dziwnym spokojem ubrali na siebie
śmiertelne koszule. Zasłonięto im oczy. W huku werbli tłum upadł na kolana. Zagrzmiała
skoczna muzyka i jakieś dziecko zapytało, dlaczego ludzie płaczą, skoro wojsko tak ładnie
gra”.
Źródło: Relacja kurierki Klementyny Kisielewskiej [w:] Wachowicz B., Ciebie jedną kocham, Warszawa 1987, s. 161.
[….]
a) Kto zginął podczas egzekucji opisanej w tekście C?
0-2
dyktator powstania styczniowego - Romuald Traugutt (mogą wystąpić nazwiska pozostałych
czterech członków rządu lecz punktuje się tylko funkcję i nazwisko R. Traugutta)
[….]
b) Dlaczego egzekucja opisana w tekście C była widowiskiem publicznym?
0-1
Śmierć członków rządu powstańczego i sławnego dyktatora miała złamać opór narodu
polskiego, zniechęcić do kolejnych prób walki o niepodległość, uświadomić potęgę
imperium rosyjskiego.
c) Kiedy odbyła się egzekucja (dzień-miesiąc- rok)? 5 VIII 1864r.
[….]
0-1
[….]
9. Odpowiedz na pytania dotyczące przedstawionych poniżej obrazów.
0-6
1. Podczas którego powstania rozegrała się
bitwa przedstawiona na obrazie nr 1?
kościuszkowskiego lub insurekcji
kościuszkowskiej
2. Gdzie odbyła się bitwa przedstawiona na
obrazie nr 1?
pod Racławicami
3. Kto jest głównym bohaterem obrazu nr 1?
Wojciech Bartos lub chłop, kosynier Bartos
Obraz nr 1
Strona 4 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
Obraz nr 2
4. Podczas którego powstania rozegrała się bitwa przedstawiona na obrazie nr 2?
powstania listopadowego
5. Gdzie odbyła się bitwa przedstawiona na obrazie nr 2?
w Warszawie, na Woli pod Warszawą
6. Kto jest głównym bohaterem obrazu nr 2? gen. Józef Sowiński
Gen. Władysław Sikorski – przywódca narodu polskiego podczas II wojny światowej
[….]
10. Rozpoznaj na fotografii gen. Władysława Sikorskiego.
0-1
A
B
C
Gen. Władysław Sikorski widnieje na fotografii B
11. Uzupełnij zadania.
D
[….]
0-6
a) Władysław Sikorski urodził się w Tuszowie Narodowym w 1881 roku.
b) Po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę w seminarium nauczycielskim
w Rzeszowie.
c) Po maturze podjął studia na Politechnice Lwowskiej na Wydziale Inżynierii Dróg
i Mostów.
d) Karierę wojskową rozpoczął w armii Austro-Węgier (lub austro-węgierskiej) i w 1906
roku uzyskał stopień podporucznika.
e) Po zamachu na prezydenta Gabriela Narutowicza w 1922 roku gen. Władysław Sikorski
otrzymał stanowiska: premiera i ministra spraw wewnętrznych.
Strona 5 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
f) W latach 1925-1928 gen. Władysław Sikorski będąc w niełasce u Piłsudskiego pełnił
obowiązki dowódcy Lwowskiego Okręgu Wojskowego, lub Okręgu Wojskowego we
Lwowie
g) Od 1928 roku gen. Władysław Sikorski został zupełnie odsunięty od spraw wojskowych
przez obóz polityczny J. Piłsudskiego tzw: sanację.
h) W dniu 18 września 1939 roku w obliczu zupełnej klęski armii polskiej gen. Władysław
Sikorski przekroczył granicę polsko-rumuńską w Kutach i udał się do Francji.
12. Przeczytaj tekst i wpisz w kratkę literę P (przy zdaniach, które są prawdziwe),
a literę F (przy zdaniach fałszywych).
[.....]
0-7
P
F
- gen. Władysław Sikorski był żonaty i miał córkę o imieniu Zosia
- gen. Władysław Sikorski odznaczył się w kampanii wrześniowej jako dowódca 24
dywizji piechoty
P
- gen. Władysław Sikorski uczestniczył w 1920 r. w bitwie warszawskiej z wojskami
bolszewików
P
- gen. Władysław Sikorski w 1936 roku wydał we Francji książkę „Przyszła wojna”
P
- gen. Władysławowi Sikorskiemu odmówiono udziału w pogrzebie Józefa
Piłsudskiego w mundurze generalskim
F
- gen. Władysław Sikorski został w 1939 roku pierwszym prezydentem Polski na
obczyźnie
- siedzibą rządu polskiego na emigracji we Francji stała się miejscowość
uzdrowiskowa pod Paryżem - Vichy
F
13. Uzupełnij tabelkę informacjami o polskich formacjach wojskowych tworzonych
przez gen. Sikorskiego.
[.....]
0-4
Lp. Nazwa jednostki
Miejsce sformowania Dowódca
(państwo)
Francja
Zygmunt SzyszkoBohusz
Miejsce bitwy
1.
Samodzielna Brygada
Strzelców Podhalańskich
Narvik
(Norwegia)
2.
Samodzielna Brygada
Strzelców Karpackich
Syria
Stanisław Kopański
Tobruk (Libia)
3.
Dywizjon 303 im. Tadeusza
Kościuszki
Anglia
Zdzisław Krasnodębski
Witold Urbanowicz
niebo nad
Anglią
Za każdą prawidłowo wypełnioną komórkę uczeń otrzymuje 0,5p.
14. Przeczytaj uważnie teksty D, E, F i odpowiedz na pytania.
Tekst D
„Brawura, z jaką szli na przeciwnika, była czymś nowym dla brytyjskich kolegów. To co
wyczyniają, udziela się innym – mówił jeden z oficerów RAF. Kiedy rzucają się na
nieprzyjaciela, rozwijają tak kolosalną prędkość, iż sądzić można, że o wyniku zdecyduje
zderzenie, a nie serie kaemów”.
Źródło: Kowalski W., Tragedia w Gibraltarze, Bydgoszcz 1989, s. 84.
Strona 6 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
[….]
a) O kim opowiada tekst D?
0-1
O polskich pilotach myśliwskich walczących w Anglii
b) Co oznacza dokładnie w języku polskim skrót RAF?
[….]
0-1
Królewskie Siły Powietrzne
[….]
c) Jakie emocje wyraża autor tekstu D?
0-1
podziw dla polskich pilotów, zdumienie ich odwagą
Tekst E
Art. 4. Rząd ZSRR wyraża swoją zgodę na utworzenie na terytorium ZSRR Armii Polskiej, której
dowództwo będzie mianowane przez rząd Polski w porozumieniu z rządem ZSRR. Armia Polska
na terytorium ZSRR podlegać będzie w sprawach operacyjnych Naczelnemu Dowództwu ZSRR, w
skład którego wejdzie przedstawiciel Armii Polskiej. Wszystkie szczegóły dotyczące organizacji
dowództwa i użycia tej siły zbrojnej będą ustalone późniejszym porozumieniem [...].
a) Kto podpisał układ o wznowieniu stosunków dyplomatycznych Polski z ZSRR
w 1941r. ?
[….]
0-2
1. Premier i Naczelny Wódz Armii Polskiej gen. Władysław Sikorski
[….]
0-2
2. Ambasador ZSRR w Wielkiej Brytanii
Iwan Majski
b) Kto został dowódcą armii polskiej w ZSRR?
[….]
gen. Władysław Anders
0-1
c) Co stało się z armią polską tworzoną w ZSRR przez Władysława Sikorskiego? [….]
0-1
Została ewakuowana z ZSRR w 1942 do Iranu wskutek trudności z wyżywieniem,
umundurowaniem i uzbrojeniem jej przez rząd ZSRR
Tekst F
Rząd Sowiecki zdaje sobie sprawę, że ta wroga kampania przeciwko Związkowi Sowieckiemu,
została przedsięwzięta przez Rząd Polski, aby wywrzeć nacisk na Rząd Sowiecki, przy użyciu
hitlerowskiego, oszczerczego fałszu celem wydarcia odeń terytorialnych koncesji kosztem
interesów Sowieckiej Ukrainy, Sowieckiej Białorusi i Sowieckiej Litwy. Wszystkie te
okoliczności zmuszają Rząd Sowiecki do uznania, że obecny Rząd Polski, ześlizgujący się na
drogę porozumienia z rządem Hitlera, przestał utrzymywać stosunki przymierza z ZSRR i
przyjął wrogą postawę wobec Związku Sowieckiego. W związku z tym, wszystkim Rząd
Sowiecki postanowił zerwać stosunki z Rządem Polskim”.
a) Jakie wydarzenie było bezpośrednią przyczyną zerwania stosunków dyplomatycznych
z rządem polskim w Londynie przez ZSRR?
[….]
0-1
Odkrycie przez Niemców masowych grobów polskich oficerów w Katyniu
b) Dlaczego rząd ZSRR oskarżył rząd Polski o współpracę z rządem Hitlera?
[….]
0-3
1. Rząd RP zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z wnioskiem o zbadanie
mogił w Katyniu
2. Podobny wniosek złożyli Niemcy
3. Niemcy wykorzystywali zbrodnię katyńską do walki propagandowej z ZSRR
Strona 7 z 8
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2011/2012
[….]
c) Jakie koncesje terytorialne chciał „wydrzeć” rząd Polski od ZSRR?
0-1
ziemie II RP zajęte przez wojska ZSRR w 1939r.
15. Zaznacz na mapie trasę ostatniej podróży gen. Władysława Sikorskiego (w obie
strony).
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bagdad
•
•
Źródło: Atlas historyczny Od starożytności do współczesności, wyd. Nowa Era.
[….]
a) Połącz ze sobą strzałkami właściwe czerwone punkty.
0-6
1. Gibraltar – 2. Kair (Egipt) - 3. Bagdad (Irak) – 4. Bejrut (Liban) – 5. Kair (Egipt) –
6.Gibraltar
Za każdy prawidłowo połączony czerwony punkt uczeń otrzymuje 1p.
Za każdy błędnie zaznaczony punkt -1p. (minus 1)
b) Zaznacz na mapie krzyżykiem miejsce śmierci gen. Władysława Sikorskiego.
[….]
c) Kto przeżył katastrofę?
[….]
0-1
0-1
Edward Prchal - pilot
d) Jaka była przyczyna katastrofy według brytyjskiej komisji śledczej?
[….]
0-1
zacięcie się (usterka, awaria) sterów samolotu
e) Gdzie spoczywają dziś szczątki gen. Władysława Sikorskiego?
[….]
0-1
w Katedrze na Wawelu
Strona 8 z 8