Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków
Transkrypt
Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków
Globalizacja polityki światowej. Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych. Redakcja: John Baylis, Steve Smith Spis rysunków Spis ramek Spis tabel Autorzy Spis ważniejszych skrótów (Łukasz Kamieński) Wprowadzenie Steve Smith, John Baylis (tłum. Maria Staszkiewicz) Od polityki międzynarodowej do polityki światowej Teorie polityki światowej Cztery teorie wobec globalizacji Globalizacja i jej zwiastuny Globalizacja: mit czy rzeczywistość? 1 Globalizacja i polityka globalna Anthony McCrew (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Pojmowanie globalizacji Konceptualizacja globalizacji Współczesna globalizacja Przemiana świata: globalizacja i zniekształcenie polityki globalnej Od zniekształconej do kosmopolitycznej polityki globalnej? Podsumowanie Część pierwsza Kontekst historyczny 2 Rozwój społeczności międzynarodowej Robert H. Jackson, Patricia Owens (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie: geneza i najważniejsze definicje Starożytna Grecja i renesansowe Włochy Europejska społeczność międzynarodowa Globalizacja społeczności międzynarodowej Podsumowanie: problemy globalnej społeczności międzynarodowej 3 Historia stosunków międzynarodowych 1900-1945 Susan L Carruthers (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Przyczyny I wojny światowej Budowanie pokoju w roku 1919 - traktat wersalski Globalny kryzys gospodarczy w latach 1929-1933 Źródła II wojny światowej w regionie Azji i Pacyfiku Droga do wojny w Europie Interpretacje historii globalnej lat 1900-1945 Podsumowanie: lata 1900-1945 jako epoka deglobalizacji? 4 Historia stosunków międzynarodowych w latach 1945-1990 Len Scott (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Kres imperiów Zimna wojna Bomba Podsumowanie 5 Koniec zimnej wojny Richard Crockatt (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie Czynniki wewnętrzne: upadek komunizmu w Związku Radzieckim Upadek komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej Czynniki zewnętrzne: stosunki ze Stanami Zjednoczonymi Zależności między czynnikami wewnętrznymi a zewnętrznymi Podsumowanie 6 Od zimnej wojny do wojny z terroryzmem Michael Cox (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Zimna wojna dobiega końca Trzy teorie w poszukiwaniu świata pozimnowojennego Główne tendencje epoki pozimnowojennej Podsumowanie: 11 września i jego następstwa Część druga Teorie polityki światowej 7 Realizm Tim Dunne i Brian C. Schmidt (tłum. Mateusz Filary) Wprowadzenie: ponadczasowa mądrość Realizmu Jeden Realizm czy wiele realizmów? Podstawowe założenia Realizmu Podsumowanie: Realizm i globalizacja polityki światowej 8 Liberalizm Tim Dunne (tłum. Mateusz Filary) Wprowadzenie Główne założenia liberalnego podejścia do stosunków międzynarodowych Liberalizm i globalizacja Podsumowanie 9 Współcześnie dominujące podejścia badawcze: neorealizm i neoliberalizm Steven L. Lamy (tłum. Mateusz Filary) Wprowadzenie Neorealizm Neoliberalizm Debata "neo-neo" Neoliberałowie i neorealiści o globalizacji Podsumowanie: zawężanie zakresu stosunków międzynarodowych 10 Marksistowskie teorie stosunków międzynarodowych Stephen Hobden i Richard Wyn Jones (tłum. Mateusz Filary) Wprowadzenie: marksizm jako wciąż żywy nurt myśli politycznej Podstawowe elementy marksistowskich teorii polityki światowej Teoria systemów światowych Gramscizm Teoria krytyczna Nowy marksizm Podsumowanie: marksistowskie teorie stosunków międzynarodowych a globalizacja 11 Konstruktywizm społeczny Michael Barnett (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie Początki konstruktywizmu Narodziny konstruktywizmu Konstruktywizm Konstruktywizm a globalna zmiana Podsumowanie 12 Teorie stosunków międzynarodowych - podejścia alternatywne Steve Smith, Patricia Owens (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie Podział na teorie wyjaśniające i konstytutywne oraz teorie fundacjonalistyczne i antyfundacjonalistyczne Socjologia historyczna Teoria normatywna Teoria feministyczna Postmodernizm Postkolonializm Podsumowanie Część trzecia Struktury i procesy 13 Bezpieczeństwo międzynarodowe i globalne w epoce pozimnowojennej John Baylis (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Jak rozumieć pojęcie bezpieczeństwa? Tradycyjne ujęcie bezpieczeństwa narodowego Trudności współpracy między państwami Szansę współpracy między państwami Alternatywne wizje bezpieczeństwa międzynarodowego i globalnego Utrzymujące się napięcia między bezpieczeństwem narodowym, międzynarodowym i globalnym Podsumowanie 14 Międzynarodowa ekonomia polityczna w dobie globalizacji Ngaire Woods (tłum. Jan Strycharz) Wprowadzenie Powojenna gospodarka światowa Wzrost znaczenia MEP w studiach nad stosunkami międzynarodowymi Tradycyjne podejścia do MEP Nowe podejścia do MEP Debata globalizacyjne w ramach MEP Instytucje międzynarodowe w globalizującej się gospodarce światowej Podsumowanie 15 Prawo międzynarodowe Christian Reus-Smit (tłum. Jan Strycharz) Wprowadzenie: paradoks prawa międzynarodowego Ład i instytucje Nowoczesna instytucja prawa międzynarodowego Od prawa międzynarodowego do prawa ponadnarodowego? Perspektywy teoretyczne Podsumowanie 16 Reżimy międzynarodowe Richard Little (tłum. Rafał Soborski) Wprowadzenie Charakter reżimów Konkurencyjne teorie powstawania reżimów Podsumowanie 17 Dyplomacja Brian White (tłum. Magdalena Góra) Wprowadzenie: Czym jest dyplomacja? Dyplomacja a polityka światowa Dyplomacja a polityka zagraniczna Wyzwania dla dyplomacji państwocentrycznej Podsumowanie 18 Organizacja Narodów Zjednoczonych Paul Taylor, Devon Curtis (tłum. Magdalena Góra) Wprowadzenie Krótka historia Organizacji Narodów Zjednoczonych i jej główne organy Organizacja Narodów Zjednoczonych a utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa Organizacja Narodów Zjednoczonych a interwencja w wewnętrzne sprawy państwa Organizacja Narodów Zjednoczonych a kwestie ekonomiczne i społeczne Reforma ekonomicznych i społecznych zadań ONZ Podsumowanie 19 Aktorzy transnarodowi i organizacje międzynarodowe w polityce globalnej Peter Willetts (tłum. Maria Staszkiewicz) i Wprowadzenie Problemy analizy państwocentrycznej Korporacje ponadnarodowe jako aktorzy polityczni Grupy nielegalne i ruchy wyzwoleńcze jako aktorzy polityczni Organizacje pozarządowe jako aktorzy polityczni Organizacje międzynarodowe jako struktury polityki globalnej Zagadnienia oraz systemy polityk w polityce globalnej Część czwarta Problemy międzynarodowe 20 Kwestie ochrony środowiska Owen Greene (tłum. Mateusz Filary) Wprowadzenie: międzynarodowe kwestie ochrony środowiska Zagadnienia ochrony środowiska na arenie międzynarodowej: zarys historyczny Problemy i wyzwania w międzynarodowej polityce ochrony środowiska Rozwój i wprowadzanie reżimów ochrony środowiska Konferencja w Rio i jej rezultaty Podsumowanie 21 Terroryzm i globalizacja James D. Kiras (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Od terroryzmu ponadnarodowego do globalnego (1968-2001) Wpływ globalizacji na terroryzm Globalizacja, technologia i terroryzm Zwalczanie terroryzmu Podsumowanie 22 Rozprzestrzenianie broni jądrowej Darryl Howlett (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Broń jądrowa i jej skutki Globalne rozpowszechnianie się technologii nuklearnej oraz rakietowej Zagadnienia teoretyczne rozprzestrzeniania i nierozprzestrzeniania broni jądrowej Ewolucja globalnego systemu kontroli zbrojeń jądrowych i środków powstrzymywania proliferacji Podsumowanie 23 Nacjonalizm Fred Halliday (tłum. Rafał Soborski) Wprowadzenie: nacjonalizm a globalizacja Nacjonalizm jako ideologia Nacjonalizm jako ruch polityczny Nacjonalizm a stosunki międzynarodowe Cztery debaty Podsumowanie: skutki globalizacji - nadejście epoki postnacjonalistycznej? 24 Kultura w stosunkach międzynarodowych Simon Murden (tłum. Rafał Soborski) Wprowadzenie: kultura w stosunkach międzyludzkich Kontrrewolucjoniści epoki globalnej Kontrrewolucja na poziomie cywilizacyjnym: przypadek islamu Podsumowanie 25 Interwencja humanitarna jako zagadnienie polityki światowej Nicholas J. Wheeler, Alex 3. Bellamy (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie Czym jest interwencja humanitarna? Zastrzeżenia wobec prób legitymizacji interwencji humanitarnej Argumenty solidarystyczne na rzecz interwencji humanitarnej Praktyka państw w okresie zimnej wojny Interwencje humanitarne w okresie pozimnowojennym Interwencja humanitarna po wydarzeniach z 11 września 2001 roku Globalizacja i niesiłowa interwencja humanitarna Podsumowanie 26 Integracja europejska i współpraca regionalna Thomas Christiansen (tłum. Magdalena Góra) Wprowadzenie Integracja europejska: od traktatu międzynarodowego do konstytucyjnego systemu politycznego Koncepcje integracji europejskiej Globalny kontekst integracji europejskiej Globalny fenomen współpracy regionalnej Podsumowanie 27 Globalny handel i globalne finanse Jan Aart Scholte (tłum. Jan Strycharz) Wprowadzenie Globalizująca się gospodarka Handel globalny Globalne finanse Ciągłość i zmiana w globalizacji gospodarczej Podsumowanie 28 Przyczyny i konsekwencje rewolucji komunikacyjnej i internetowej Jonathan D. Aronson (tłum. Maja Grzymkowska) Wprowadzenie i kontekst historyczny Globalizacja, Internet i rewolucja światowej sieci WWW Czynniki kształtujące globalizację Wpływ rewolucji informacyjnej na stosunki międzynarodowe i instytucje Wpływ na bezpieczeństwo, życie polityczne, ekonomiczne, społeczne i kulturalne Zarządzanie w czasie rewolucji informacyjnej Podsumowanie 29 Ubóstwo, rozwój i głód Caroline Thomas (tłum. Maria Staszkiewicz) Wprowadzenie Ubóstwo Rozwój Głód Podsumowanie: prognoza na przyszłość - globalizacja z ludzką twarzą? 30 Problematyka gender Jan Jindy Pettman (tłum. Rafał Soborski) Wprowadzenie Wprowadzanie perspektywy gender do Stosunków Międzynarodowych Odmiany feminizmu Gender w globalnej ekonomii politycznej Gender, nacjonalizm i militaryzm Globalizacja problematyki gender Podsumowanie 31 Prawa człowieka Chris Brown (tłum. Maja Grzymkowska) Wprowadzenie Czym są prawa? Współczesna liberalna teoria praw człowieka Rok 1948 i wydarzenia współczesne Polityka promowania praw człowieka Zakwestionowanie uniwersalizmu Podsumowanie Część piąta Przyszłość globalizacji 32 Globalizacja i transformacja wspólnot politycznych Andrew Linklater (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie: co to jest wspólnota polityczna? Nacjonalizm i wspólnoty polityczne Wspólnota i obywatelstwo Przemiany charakteru wspólnot politycznych Nowe formy wspólnoty politycznej i związane z nimi zagrożenia Podsumowanie 33 Globalizacja i ład pozimnowojenny Ian Clark (tłum. Wojciech Nowicki) Wprowadzenie Typologia ładu Elementy współczesnego ładu Globalizacja i koniec zimnej wojny Globalizacja i legitymizacja władzy Międzynarodowy ład państw zglobalizowanych? Podsumowanie Bibliografia Glosariusz terminów (tłum. Maria Staszkiewicz) Indeks