wójt gminy zawoja - Urząd Gminy Zawoja

wójt gminy zawoja - Urząd Gminy Zawoja

WÓJT GMINY ZAWOJA
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
do zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Zawoja
Autorzy opracowania:
mgr Antoni Matuszko
dr hab. Dorota Matuszko
KRAKÓW, 2015
1
SPIS TREŚCI
1.
WPOWADZENIE........................................................................................................................................... 3
1.1.
Obszar objęty opracowaniem............................................................................................................... 3
1.2.
Podstawa prawna................................................................................................................................. 4
1.3.
Materiały wejściowe ............................................................................................................................ 4
2.
INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, CELACH I POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI W TYM Z
PLANAMI I PROGRAMAMI Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................ 5
3.
METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄZDANIU PROGNOZY ............................................................. 5
4.
OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA, JEGO ZASOBÓW, ODPORNOŚCI NA
DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚCI DO REGENERACJI ORAZ OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA............ 6
4.1.
Charakterystyka elementów abiotycznych środowiska naturalnego terenu......................................... 6
4.1.1.
Warunki geologiczne, rzeźba terenu, gleby................................................................................ 6
4.1.2.
Złoża kopalin .............................................................................................................................. 8
4.1.3.
Warunki posadowienia budowli, zagrożenie osuwaniem się mas ziemnych.............................. 8
4.1.4.
Wody powierzchniowe i podziemne .......................................................................................... 9
4.1.5.
Warunki klimatyczne................................................................................................................ 10
4.2.
Charakterystyka elementów biotycznych środowiska naturalnego terenu........................................ 11
4.2.1.
Szata roślinna, fauna................................................................................................................. 11
4.3.
Ocena stanu środowiska, jego funkcjonowania, zasobów, odporności na degradację, zdolności do
regeneracji oraz występujących zagrożeń........................................................................................................ 16
4.3.1.
Zanieczyszczenie powietrza ..................................................................................................... 16
4.3.2.
Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych ...................................................... 17
4.3.3.
Zanieczyszczenie gleb .............................................................................................................. 19
4.3.4.
Klimat akustyczny .................................................................................................................... 19
4.3.5.
Gospodarka odpadami .............................................................................................................. 19
4.3.6.
Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji.............................................. 20
4.3.7. Zagrożenie powodziami ..................................................................................................................... 20
4.3.8. Zagrożenie osuwiskami ...................................................................................................................... 21
5.
PROJEKTOWANA FUNKCJA I MOŻLIWOŚCI INWESTOWANIA W TERENACH OBJĘTYCH ZMIANĄ
STUDIUM ............................................................................................................................................................. 21
6.
PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE PRZY REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM
24
7.
ODDZIAŁYWANIE USTALEŃ ZMIANY STUDIUM NA ŚRODOWISKO, W TYM PRZEWIDYWANE
ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA ...................................................................... 26
7. 1. Gleby, roślinność ................................................................................................................................ 26
7. 2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych ................................................................... 27
7.3. Klimat i zanieczyszczenie powietrza ..................................................................................................... 27
7.4. Klimat akustyczny ................................................................................................................................. 27
7. 5. Promieniowanie elektromagnetyczne .................................................................................................. 27
7.6. Ryzyko wystąpienia poważnych awarii................................................................................................. 28
8. OCENA ROZWIĄZAŃ FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNYCH I INNYCH USTALEŃ ZAWARTYCH W
PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM ........................................................................................................................ 28
8.1. Zgodność z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi ............................................................................. 28
8.2. Uwarunkowania ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Zawoja ......................................................................................................................................................... 30
8.3. Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska......................................................... 31
8.4. Ochrona konserwatorska i krajobrazowa............................................................................................. 32
8.5. Skuteczność ochrony różnorodności biologicznej w projekcie studium................................................ 32
9. OCENA MOŻLIWOŚCI ELIMINUJĄCYCH LUB OGRANICZAJĄCYCH NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE
NA ŚRODOWISKO ............................................................................................................................................... 33
12.
PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY
STUDIUM ............................................................................................................................................................. 35
13.
INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU ........................................ 35
14.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM....................................................................................................................... 35
15.
WNIOSKI ZGŁOSZONE DO PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ................................................... 36
16.
STRESZCZENIE ..................................................................................................................................... 36
2
1. WPOWADZENIE
1.1.
Obszar objęty opracowaniem
Opracowanie prognozy dotyczy projektu zmiany do Zmiany studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zawoja uchwalonej Uchwałą Nr
XXII/179/2012 Rady Gminy Zawoja z dnia 27 czerwca 2012r., zmienionej Uchwałą Nr
XXX/254/2012 Rady Gminy Zawoja z dnia 28 grudnia 2012r. Rada Gminy Zawoja w dniu 19
lipca 2013r. podjęła Uchwałę Nr XXXVII/314/2013 w sprawie przystąpienia do sporządzenia
zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zawoja
oraz w dniu 19 maja 2014r. podjęła Uchwałę Nr XLVI/394/2014 w sprawie zmiany uchwały
Rady Gminy Zawoja Nr XXXVII/314/2013 z dnia 19 lipca 2013r.
Zmiana studium polega na ustaleniu nowych kierunków zagospodarowania dla działek nr
ewidencyjny: 21217/10, 21217/11, 21217/12, 21217/13, 21217/14, 21217/15, 21220/4, 21236/2,
21234/1, 21238, 21242, 21233/6, 20844/4 położonych w miejscowości Zawoja.
Zmianą studium zgodnie z Uchwałą Rady Gminy Zawoja Nr XXXVII/314/2013 z dnia 19
lipca 2013r. oraz Uchwałą Rady Gminy Zawoja Nr XLVI/394/2014 z dnia 19 maja 2014r.
objęto działki nr ewidencyjny: 21217/10, 21217/11, 21217/12, 21217/13, 21217/14, 21217/15,
21220/4, 21236/2, 21234/1, 21238, 21242, 21233/6, 20844/4 położone w Zawoi. Teren zmiany
został podzielony na trzy obszary o łącznej powierzchni 2,31ha.
Pierwszy obszar obejmuje działki nr ewidencyjny: 21217/10, 21217/11, 21217/12, 21217/13,
21217/14, 21217/15, 21220/4, które są częściowo zabudowane, a pozostała ich część to tereny
zieleni.
Obszar drugi to tereny zieleni obejmujące działki nr ewidencyjny: 21234/1, 21233/6, 21236/2,
21238, 2124, przedzielone drogą gminną przebiegającą po działce nr 3580 (nie objętej zmianą
studium).
Obszary pierwszy i drugi, częściowo położone są w obszarze Natura 2000 PLB120011- Babia
Góra.
Kolejny obszar (trzeci) obejmuje działkę nr ewidencyjny 20844/5, która stanowi tereny
zieleni. Działka ta od strony zachodniej przylega do lasu.
3
1.2.
Podstawa prawna
Podstawą dla opracowania prognozy są:
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j.
Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.)
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627)
z późn. zm).
•
Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. nr 199, poz.1227 z późn. zm.).
1.3.
1. Materiały
Materiały wejściowe
Państwowego
Instytutu
Geologicznego
PIB,
System
Osłony
Przeciwosuwiskowej SOPO, Mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi
ziemi dla gminy Zawoja, skala 1:10000.
2. Opracowanie ekofizjograficzne dla gminy Zawoja, A. Matuszko. Ł. Wilk, Kraków 2010.
3. Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy Zawoja, A. Staniewicz z zespołem, Pracownia ASTA-PLAN, Kraków 2014.
4. Pismo Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie z dnia 10.07.2014r.
dotyczące uzgodnienia zakresu prognozy oddziaływania na środowisko.
5. Pismo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Suchej Beskidzkiej z dnia
14.07.2014r. dotyczące uzgodnienia zakresu prognozy oddziaływania na środowisko.
6. Program Ochrony Środowiska dla gminy Zawoja na lata 2004-2007 wraz z perspektywą
do 2011roku, zał. Nr 1 do uchwały Rady Gminy Zawoja Nr XXXVII/247/2005 z dnia 27
października 2005 roku.
7. Raporty o stanie środowiska w woj. małopolskim, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
Kraków 2009, 2010, 2013.
8.
Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla
terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy, stanowiące I etap studium ochrony
przeciwpowodziowej, RZGW w Krakowie, Kraków 2004r.
9. Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Zawoja, A. Staniewicz z zespołem, Pracownia ASTA-PLAN, Kraków 2012.
4
2. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, CELACH I POWIĄZANIACH
Z INNYMI DOKUMENTAMI W TYM Z PLANAMI I PROGRAMAMI
Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA
Projekt zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
gminy składa się z części tekstowej studium (tom I - Diagnoza stanu istniejącego,
uwarunkowania i możliwości rozwoju oraz tom II - Kierunki zagospodarowania
przestrzennego) oraz części graficznej studium w skali 1: 10000. Tekst i rysunek studium
został opracowany w formie ujednoliconej z wyróżnieniem zmian. Prognoza oddziaływania
na środowisko do projektu zmiany studium zawiera część tekstową i załącznik graficzny w
skali 1: 10000.
Głównym celem prognozy jest wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych
najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez identyfikację i ocenę najbardziej
prawdopodobnych wpływów na komponenty środowiska, jakie może wywołać realizacja
zamierzeń inwestycyjnych określonych w projekcie studium.
Projekt zmiany studium i prognoza powiązane są z opracowaniem ekofizjograficznym dla
gminy Zawoja, z obowiązującym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Zawoja, z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Małopolskiego (zatwierdzonym Uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa
Małopolskiego z 22 grudnia 2003r.), Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata
2011-2020 (zatwierdzoną uchwałą Nr XXII/183/11 Sejmiku Województwa Małopolskiego z
dnia 26 września 2011r.), Programie Ochrony Środowiska Woj. Małopolskiego na lata 2007 –
2014 oraz Planie Gospodarki Odpadami Woj. Małopolskiego (uchwała nr XXV/397/12 z dnia
2 lipca 2012 roku). Ponadto prognoza jest powiązana z Programem Ochrony Środowiska dla
gminy Zawoja na lata 2004 – 2007 wraz z perspektywą do 2011roku, (zał. Nr 1 do uchwały
Rady Gminy Zawoja Nr XXXVII/247/2005 z dnia 27 października 2005 roku) oraz Planem
Gospodarki Odpadami dla Gminy Zawoja na lata 2004-2007, z perspektywą do roku 2014.
3. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄZDANIU PROGNOZY
W opracowaniu zastosowano między innymi metody analityczne i prognozowania
eksperckiego. Zastosowano prognozowanie przez analogię, biorąc pod uwagę wyniki ocen,
pomiarów i badań dla terenów o podobnym charakterze.
Ocenę możliwych przemian elementów środowiska przeprowadzono w oparciu
o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej oraz analizę przyszłego
funkcjonowania środowiska pod wpływem przemian, jakie zajdą wskutek realizacji ustaleń
5
zmiany studium. Efektem tych analiz jest ocena skutków powstałych w wyniku przemian
w funkcjonowaniu środowiska, spowodowanych realizacją ustaleń zmiany studium oraz
ewentualne
propozycje
zmian
w
stosunku
do
projektowanego
zagospodarowania
przestrzennego obszaru.
Przy sporządzaniu prognozy wykorzystano m.in. opracowanie ekofizjograficzne dla
gminy Zawoja, A. Matuszko, Ł. Wilk, Kraków 2010 oraz Prognozę oddziaływania na
środowisko do projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Zawoja, A. Matuszko, Ł. Wilk, Kraków 2012.
4. OCENA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA, JEGO
ZASOBÓW, ODPORNOŚCI NA DEGRADACJĘ I ZDOLNOŚCI DO
REGENERACJI ORAZ OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA
4.1. Charakterystyka elementów abiotycznych środowiska
naturalnego terenu
4.1.1.
Warunki geologiczne, rzeźba terenu, gleby
Budowa geologiczna
Obszar gminy Zawoja budują piaskowcowo-łupkowe utwory fliszowe wieku
górnokredowego i paleogeńskiego. Przeważającą część obszaru (górną część północnych
stoków Babiej Góry, Pasmo Policy oraz pasmo Jałowieckie) buduje piaskowiec magurski piaskowce i łupki z przewagą piaskowców muskowitowych. Niżej położone stoki Babiej
Góry i podnóża pasm budują drobnoziarniste warstwy hieroglifowe (łupki i piaskowce) wieku
eoceńskiego z wkładkami piaskowca pasierbieckiego, piaskowca sieleckiego i margli łąckich.
Doliny cieków, przede wszystkim Skawicy z dopływami, wyścielają holoceńskie żwiry,
piaski i gliny budujące terasy niższe (2-12m n. p. rzeki); fragmentarycznie w dolinie Skawicy
występują plejstoceńskie żwiry i gliny terasy wyższej. Pod względem stratygraficznym
utwory budujące obszar gminy należą do trzeciorzędu (paleogen) i czwartorzędu.
Trzeciorzęd reprezentują warstwy magurskie, śródmagurskie i hieroglifowe. Warstwy
magurskie (piaskowiec magurski) wykształcone są w postaci naprzemianległych piaskowców
i łupków, z przewagą piaskowców: średnio- i grubo ławicowych, średnio - miejscami
gruboziarnistych o spoiwie wapienno - ilastym, zawierających zwykle muskowit.
Czwartorzęd reprezentują utwory plejstoceńskie i osady holocenu. Plejstocen
wykształcony jest w postaci żwirów i glin, które tworzą niewyraźnie rozwinięte terasy i
rozcięte stożki napływowe. Osady holocenu reprezentują żwiry, piaski i gliny zaścielające dna
dolin i tworzące niskie stożki i terasy denne. Koryta rzek wypełniają utwory żwirowe
6
natomiast boczne doliny płycej wcięte, wypełniają osady mułowcowe i gliniaste pochodzące
w znacznej części z procesów zmywowych. W górnych odcinkach występują miejscami
utwory torfiaste.
Rzeźba terenu
Obszar gminy należy do Beskidu Żywieckiego i Pasma Babiogórskiego, wchodzącego w
skład Zachodnich Karpat Zewnętrznych (fliszowych). Obejmuje najwyższą w Karpatach
Zewnętrznych grupę górską Babiej Góry. Grupa Babiej Góry usytuowana pomiędzy
poprzeczną bruzdą Korbielowa a doliną Skawy, składa się z równoległych inwersyjnych
grzbietów: Babiej Góry (1725m n.p.m.), Policy (1367m) i Jałowca (1100m), oddzielonych
dolinami z systemami teras o dnach na wysokości 400-600 m n.p.m. Południowa granica
gminy przebiega grzbietami pasma Babiej Góry i Pasma Policy; granicę pomiędzy nimi
wyznacza Przełęcz Lipnicka (Krowiarki) z polaną Krowiarki (986m n.p.m.). Dalej na północ
usytuowana jest dolina Skawicy, za którą rozciąga się Pasmo Jałowieckie. Charakterystyczną
cechą budowy Beskidu Żywieckiego są szerokie, zwarte pasma górskie o przebiegu SW-WE
rozczłonkowane wąskimi obniżeniami dolinnymi. Stoki pasm rozcinają głębokie V-kształtne
dolinki o stromych zboczach.
Obszary objęte zmianą studium, położone są w kilku różnych miejscach we wsi Zawoja.
Obszary 1 i 2 położone są w przysiółku Czatoża, na północnych stokach Baraniego Gronia
(864 m n.p.m.), w Paśmie Babiogórskim; obszar nr 1 o pow. ok. 0,9 ha i ekspozycji północnej
i północno - wschodniej, położony jest na wysokości ok. 700-725 m n.p.m., obszar nr 2 o
pow. ok. 1,2 ha i ekspozycji północnej położony jest na wysokości 725-750m.
Obszar nr 3 położony jest na południowych stokach Kolistego Gronia (810 m n.p.m.), o
pow. ok. 0,13 ha oraz ekspozycji południowej, na wysokości 690-700 m n.p.m. w przysiółku
Składy Dolne (Miłosierna).
Gleby
Na procesy glebotwórcze i właściwości gleb wpływ wywiera wysokość n.p.m., duże
nachylenie zboczy, rodzaj podłoża skalnego, wysokie opady, chłodniejszy i silnie
zróżnicowany klimat oraz intensywna erozja. Skałą macierzystą na obszarze gminy są osady
fliszu, skały osadowe o spoiwie niewęglanowym. Przeważającą powierzchnię zajmują gleby
brunatne kwaśne wytworzone ze zwietrzeliny gruboziarnistej (piaskowców magurskich) o
uziarnieniu glin lekkich i średnich, miejscami glin ciężkich i utworów pyłowych ilastych.
Gleby brunatne gliniaste są to w większości gleby średnio głębokie i głębokie, zboczowe,
namyte. W partiach wierzchowinowych przeważają gleby brunatne silnie szkieletowe oraz
7
bardzo silnie szkieletowe. Drugim typem gleb na obszarze opracowania są gleby bielicowe i
pseudobielicowe, charakteryzujące się znaczną szkieletowatością, występujące przede
wszystkim w wyższych partiach masywu Babiej Góry i Policy. W północnej części gminy, w
obszarze doliny Skawicy, występują mady, wytworzone z utworów pyłowych pochodzenia
wodnego. Miejscami występują gleby semihydrogeniczne – glejowe oraz hydrogeniczne –
murszowo - mineralne. Gleby glejowe występują na terenach bez odpływu wody opadowej,
która stagnuje na nieprzepuszczalnym podłożu lub towarzyszą wysiękom wód i młakom,
gdzie w utworach stokowych gromadzi się duża ilość bardzo płytkich wód podskórnych.
Pod względem bonitacji są to głównie gleby V i VI klasy bonitacyjnej.
4.1.2.
Złoża kopalin
Na terenie gminy brak jest udokumentowanych i zarejestrowanych złóż kopalin. W
dolinie Skawicy występują nagromadzenia kruszyw naturalnych, głównie żwirów
czwartorzędowych, jednak z uwagi na występowanie na obszarach zabudowanych oraz
zagrożonych powodziami, brak jest możliwości gospodarczego ich wykorzystania.
4.1.3.
Warunki posadowienia budowli, zagrożenie osuwaniem się mas
ziemnych
Na terenie gminy Zawoja dominują niekorzystne warunki geologiczno - inżynierskie
podłoża budowlanego. Jest to rejon górski, odznaczający się dużymi deniwelacjami terenu.
Strome zbocza są charakterystyczne nie tylko dla głównych, najwyższych partii terenu, ale i
dla grzbietów mniejszych. Są one dodatkowo porozcinane licznymi głębokimi dolinami
potoków. Na stokach licznie rozwijają się zjawiska geodynamiczne. Niekorzystne warunki
budowlane występują również w dolnie Skawicy w zasięgu terasów zalewowych zagrożonych
powodziami w czasie sezonowych, głównie wiosennych wezbrań, powodowanych roztopami.
W obowiązującym dokumencie studium, obszary zagrożone osuwiskami zostały wyznaczone
głównie na podstawie materiałów ze Studium określające granice obszarów bezpośredniego
zagrożenia powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy, stanowiące I etap
studium ochrony przeciwpowodziowej, RZGW w Krakowie, Kraków 2004r. Obecnie
(październik 2014r.), są już dostępne materiały Państwowego Instytutu Geologicznego PIB,
tworzącego System Osłony Przeciwosuwiskowej SOPO, z opracowanymi Mapami osuwisk i
terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi dla gminy Zawoja w skali 1:10000. Analiza
tych map nie wykazała zagrożenia osuwiskami i ruchami masowymi ziemi, na obszarach
objętych zmianą studium.
8
4.1.4.
Wody powierzchniowe i podziemne
Wody powierzchniowe
Obszar gminy Zawoja w całości odwadniany jest przez rzekę Skawicę z dopływami;
obejmując źródliskową, górną i środkową część jej zlewni. Sieć hydrograficzna jest bardzo
silnie rozwinięta i obejmuje cieki na ogół stałe. Potoki źródłowe Skawicy spływają z
północnego stoku Babiej Góry łącząc się w rejonie Zawoi Widły. Dwa skrajne potoki to
wyznaczający zachodnią granicę Babiej Góry – Potok Jałowiecki (Czatożanka) ze źródłami
pod Przełęczą Jałowiecką oraz Potok Jaworzyna (Jaworzynka) wyznaczający wschodnią
granicę masywu Babiej Góry, wypływający spod Przełęczy Lipnickiej. Największe
prawostronne dopływy Potoku Jałowieckiego to Potok Urwisko (obszary nr 1 i 2 położone są
w sąsiedztwie potoku), Czarna Woda i Marków Potok (w odcinku źródłowym Cylowy Potok)
z dopływami: Klinowy Potok, Błotnisty Potok, Barańcowy Potok i Wilczy Potok (Dejakowy).
Obszar nr 3 jest odwadniany przez potok, będący lewostronnym dopływem potoku
Czatożanka. Największymi lewostronnymi dopływami Jaworzynki jest Norczak i Rybny
Potok odwadniający najwyżej wzniesione obszary Babiej Góry z Sulowym Potokiem i
Potokiem Słonów.
Po połączeniu Skawica płynie wąską, głęboko wciętą doliną w kierunku północnowschodnim, przyjmując prawostronne dopływy: Potok Mosorczyk, Jastrzębiec, Skawicę
Górną, Skawiczankę (Skawica Sołtysia) oraz Potok Rotnia. Największe lewostronne dopływy
Skawicy to Wełczówka (obszar nr 4 jest odwadniany przez potok Kolędówka – dopływ
Wełczówki), Surmiakowy Potok, Kalinka i Gołynia. Zdecydowanie lepiej rozwinięte jest
prawostronne dorzecze Skawicy; szczególnie gęsta sieć cieków występuje w zlewni Skawicy
Górnej i Skawiczanki odwadniających masyw Policy.
W masywie Babiej Góry występuje duża ilość źródeł, w większości o charakterze
stałym; większość źródeł zwłaszcza o wydajności powyżej 1l/s występuje na wysokości 9001300m n.p.m. Źródła wokół szczytu Babiej Góry mają prawie stałą temperaturę 2-3°C, a
także wyrównaną wydajność, co wynika m.in. z głębokiego krążenia wody w ośrodku
skalnym.
Wody podziemne
Gmina Zawoja należy do karpackiego regionu hydrogeologicznego makroregionu
południowego z głównym poziomem użytkowym w utworach fliszowych. Na obszarze
opracowania występują dwa piętra wodonośne: fliszowe i czwartorzędowe.
9
Piętro fliszowe występuje w gruboławicowych piaskowcach trzeciorzędowych warstw
magurskich, z wyłączeniem warstw hieroglifowych. Wody tego poziomu mają charakter wód
szczelinowo - porowych. Piętro fliszowe wchodzi w obręb Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych nr 445 Magura (Babia Góra). Poziom fliszowy zalega na bardzo
zróżnicowanych
głębokościach,
miejscami
bezpośrednio
pod
powierzchnią
terenu,
maksymalnie do 50m p. p. t.
Piętro czwartorzędowe występuje jedynie w dolinie Skawicy w utworach terasowych.
Warstwę wodonośną piętra tworzą otoczaki i żwiry; miąższość warstwy wodonośnej wynosi
średnio 2m. Zwierciadło wody ma przeważnie charakter swobodny. Głębokość zalegania
poziomu czwartorzędowego, powiązana z wodami powierzchniowymi, kształtuje się głównie
od 2m p.p.t.
Obszary zmiany studium nr 1, nr 2 i nr 3 położone są w obrębie GZWP nr 445 Magura
(Babia Góra).
4.1.5.
Warunki klimatyczne
Teren gminy Zawoja należy do karpackiej dzielnicy klimatycznej (Gumiński, 1948),
charakteryzującej się piętrowym układem elementów klimatycznych,
pod względem
wysokościowym zbieżnym z piętrami roślinnymi (Hess, 1965):
• piętro klimatu umiarkowanie ciepłego do wysokości 700 m n.p.m. (lasów pogórza),
• piętro klimatu umiarkowanie chłodnego na wysokości 700 – 1100 m n.p.m. (regiel
dolny),
• piętro klimatu chłodnego 1100 – 1400 m n.p.m. (regiel górny),
• piętro klimatu bardzo chłodnego 1400 – 1650 m n.p.m. (kosodrzewina),
• piętro klimatu umiarkowanie zimnego powyżej 1650 m n.p.m. (hale alpejskie);
Cechą charakterystyczną klimatu jest stosunkowo duże zachmurzenie oraz wysokie sumy
opadów atmosferycznych, przekraczające w górnych partiach północnych stoków Babiej
Góry 1400 mm/rok, natomiast w dolinie Skawicy w Zawoi 1100 mm/rok. Sytuacja ta jest
wynikiem przede wszystkim przeważającego napływu wilgotnych mas powietrza polarnych
morskich z zachodu i północnego zachodu oraz ukształtowania pasma Babiej Góry jako
bariery orograficznej, położonej blisko zachodniego skraju Karpat. Prawie połowa rocznej
sumy opadów przypada na okres trzech miesięcy letnich, często występują ulewy (największa
zmierzona suma dobowa opadu na Markowych Szczawinach wynosi 234 mm).
10
Średnia temperatura maleje o 0,6°C na 100 m wzniesienia (6,4°C w Zawoi Widłach, 3,7°C na
Markowych Szczawinach, 0,4°C pod szczytem Diablaka). Typową cechą klimatu masywu
Babiej Góry są inwersje temperatury, notowane zwłaszcza zimą.
Warunki anemologiczne kształtowane są zarówno przez cyrkulację ogólną jak i orografię
terenu, wskutek czego przebieg wiatru jest częściowo sterowany przez układ grzbietów i
dolin. Dodatkową modyfikację wprowadza lokalna cyrkulacja górsko-dolinna i wiatr halny.
Zdecydowanie przeważają wiatry z kierunku południowego, południowo-zachodniego i
zachodniego (łącznie 65% dni w roku) o prędkościach średnio 3,6-4,8 m/s (na szczycie halny
osiąga prędkość nawet ponad 20 m/s).
Zaleganie pokrywy śnieżnej zależy od wysokości n.p.m i rzeźby terenu. Liczba dni z
pokrywą śnieżną w waha się poszczególnych piętrach: od 90 do 140 dni w roku w piętrze
umiarkowanie ciepłym, od 125 do 175 dni w umiarkowanie chłodnym, od160 do 210 dni w
chłodnym, od 195 do 240 dni w bardzo chłodnym, od 230 do 280 dni w umiarkowanie
zimnym. Trwała pokrywa śniegu pojawia się pod szczytem Babiej Góry w połowie
października i w końcu listopada obejmuje jej podnóża. Maksymalna grubość pokrywy
śnieżnej, osiągająca w wyższych partiach masywu 200 cm, występuje zwykle w marcu.
Zanikanie pokrywy następuje od końca marca do końca maja.
Tereny zabudowy położone w dolinie rzeki Skawicy posiadają niekorzystne warunki
mezoklimatyczne, ze względu na częste inwersje temperatury. Tereny położone na stokach
posiadają bardziej korzystne warunki aerosanitarne, ze względu na większe prędkości wiatru.
Obszary objęte zmianą studium położone są na stokach i posiadają dobre warunki
przewietrzania.
4.2. Charakterystyka elementów biotycznych środowiska
naturalnego terenu
4.2.1.
Szata roślinna, fauna
Roślinność
Zgodnie z podziałem geobotanicznym Polski teren gminy Zawoja należy do Prowincji
Górskiej Środkowoeuropejskiej, Podprowincji Karpackiej, działu Karpat Zachodnich, okręgu
Beskidów, a w nim do podokręgu Śląsko - Babiogórskiego. Zróżnicowane warunki
abiotyczne powodują urozmaicenie, a co za tym idzie wyjątkowo duże bogactwo
różnorodności szaty roślinnej oraz fauny. W masywie Babiej Góry rośnie ok. 900 gatunków
roślin naczyniowych, ok. 300 gatunków mchów i wątrobowców, ponad 300 gatunków
porostów. Ilość gatunków grzybów szacowana jest na ponad 1000. Natomiast dwie rośliny
11
występują w Polsce wyłącznie, bądź prawie wyłącznie na Babiej Górze; są to rogownica
alpejska Cerastium alpinum oraz okrzyn jeleni Laserpitium archangelica – symbol
Babiogórskiego Parku Narodowego, rosnący poza Babią Górą jedynie na izolowanym
stanowisku w Beskidzie Śląskim. Z Pasma Policy, którego znaczna część położona jest
również na terenie gminy Zawoja znanych jest m.in. ponad 750 gatunków roślin
naczyniowych i przeszło 250 gatunków mchów. W szacie roślinnej gminy przeważają
zbiorowiska leśne zajmujące 65,8% powierzchni gminy. Zbiorowiska leśne obejmują ok. 90%
powierzchni masywu Babiej Góry oraz ok. 70% powierzchni Pasma Policy.
Wśród zbiorowisk leśnych największe powierzchnie zajmuje zespół żyznej buczyny
karpackiej Dentario glandulosae-Fagetum, występujący w piętrze regla dolnego, w przedziale
wysokości 600 – 1150 m n.p.m., porastający głównie gleby brunatne. Głównym gatunkiem
tworzącym drzewostan jest buk pospolity Fagus sylvatica, a gatunkami współpanującymi
świerk pospolity Picea abies i jodła pospolita Abies alba. Jako gatunki domieszkowe w
drzewostanach buczyny karpackiej często występują jawor Acer pseudoplatanus i jarząb
pospolity Sorbus aucuparia, a w niższych partiach także wiąz górski (brzost) Ulmus glabra,
jesion wyniosły Fraxinus excelsior, wiśnia ptasia (czereśnia, trześnia) Cerasus avium i osika
Populus tremula. Warstwa podszytu ze względu na silne zwarcie koron drzew jest z reguły
słabo rozwinięta; z krzewów pojawia się bez koralowy Sambucus racemosa, wiciokrzew
pospolity Lonicera xylosteum oraz bez czarny Sambucus nigra i leszczyna Corylus avellana.
Natomiast dobrze rozwinięte jest na ogół runo z charakterystycznym dla buczyny karpackiej
żywcem gruczołowatym Dentaria glandulosa oraz występującym głównie w paśmie Policy
żywokostem sercowatym Symphytum cordatum.
Drugim zbiorowiskiem pod względem zajmowanej powierzchni jest dolnoreglowy bór
jodłowo-świerkowy Abieti-Piceetum, występujący na glebach brunatnych kwaśnych lub
skrytobielicowych. Drzewostan tego zespołu tworzą głównie świerk pospolity Picea abies i
jodła pospolita Abies alba z domieszką buka Fagus sylvatica i jarzębiny Sorbus aucuparia.
Kolejnym zespołem jest mezofilna jedlina zachodniokarpacka, zbiorowisko Abies alba-Oxalis
acetosella (Galio rotundifolii-Abietetum), zajmująca często dna dolin z glebami stosunkowo
ciężkimi, gliniasto-ilastymi, zasobnymi w wodę. Drzewostan tworzy jodła Abies alba z
domieszką buka Fagus sylvatica, świerka Picea abies, jaworu Acer pseudoplatanus i jesionu
Fraxinus excelsior.
Ponadto niewielkie powierzchnie zajmują zespoły leśne związane ze szczególnymi
warunkami glebowymi lub topograficznymi. Stanowiska wilgotne, szczególnie brzegi
większych potoków zajmuje zespół nadrzecznej olszyny górskiej (karpackiej) Alnetum
12
incanae, który tworzy prawie wyłącznie olsza szara Alnus incana z domieszką świerka Picea
abies, wierzby kruchej Salix fragilis, jesionu Fraxinus excelsior, jaworu Acer pseudoplatanus,
czeremchy Padus avium i wierzby iwy Salix caprea. Wyjątkowo bujna jest tutaj roślinność
dna lasu z podagrycznikiem pospolitym Aegopodium podagraria, świerząbkiem orzęsionym
(kosmatym) Chaerophyllum hirsutum i kuklikiem zwisłym Geum rivale. Na podmokłych
glebach mułowo-glejowych, w miejscach wysięków wodnych, występuje zespół bagiennej
olszyny górskiej Caltho laetae-Alnetum z panującą olszą szarą Alnus incana i czarną Alnus
glutinosa oraz licznymi gatunkami siedlisk podmokłych, występujących w dnie lasu.
Niewielkie powierzchnie w piętrach reglowych zajmują wykrociska i zręby leśne. W
reglu górnym są to głównie zarośla malin Rubus idaeus z udziałem trzcinnika leśnego
Calamagrostis arundinacea, trzcinnika owłosionego Calamagrostis villosa, wierzbówki
kiprzycy Chamaenerion angustifolium, wietlicy alpejskiej Athyrium distentifolium, nerecznicy
szerokolistnej Dryopteris dilatata, borówki czernicy Vaccinium myrtillus i in. W reglu
dolnym oprócz zarośli malin z udziałem trzcinnika leśnego Calamagrostis arundinacea,
starca jajowatego Senecio ovatus (fuchsii) i starca gajowego Senecio nemorensis s.l.
wykształcają się zbiorowiska zrębowe ze związku Atropion z udziałem jeżyny gruczołowatej
Rubus hirtus, starca jajowatego Senecio ovatus, wilczej jagody Atropa belladonna i in.
Wśród zbiorowisk nieleśnych znaczną powierzchnię zajmują trwałe użytki zielone
reprezentowane przez zróżnicowane zespoły łąkowe, pastwiskowe i murawowe. Z uwagi na
położenie możemy wydzielić użytki zielone grzbietowe, zboczowo-dolinne oraz stokowe. Do
pierwszej grupy należą enklawy łąk śródleśnych; występują one poza obszarem upraw
polowych w podgrzbietowych i grzbietowych partiach wzniesień.
Obszarom zabudowy towarzyszą tradycyjnie charakterystyczne, antropogeniczne
zbiorowiska roślinności segetalnej i ruderalnej, do których należą zbiorowiska pól
uprawnych: chwasty upraw zbożowych ze związku Aperion spicae-venti i zbiorowiska upraw
okopowych ze związku Polygono-Chenopodion oraz nitrofilne zbiorowiska na siedliskach
ruderalnych i na okrajkach ze związków Arction lappae, Aegopodion podagrariae i Alliarion.
Ponadto występują synantropijne zbiorowiska urządzane przez człowieka, jak zieleń
przydomowa, założenia parkowe czy przykościelne grupy starych drzew.
W czerwcu 2010 roku dokonano rozpoznania zbiorowisk roślinnych w sąsiedztwie
istniejącej zabudowy i na terenach potencjalnego rozwoju zabudowy w ośmiu miejscach
gminy Zawoja. Opis zbiorowisk został zamieszczony w opracowaniu ekofizjograficznym dla
gminy Zawoja [1]. Rozpoznanie nie wykazało występowania zbiorowisk roślinnych objętych
ochroną oraz szczególnie cennych, wartych zachowania.
13
Obszar nr 1 zmiany studium jest częściowo zabudowany, z zielenią w większości
urządzoną na pozostałej części terenu. Obszar nr 2, skłądający się z dwóch cześci ze względu
na przebiegającą drogę, użytkowany jest jako łąki i pastwiska. W sąsiedztwie obszarów
znajdują się kompleksy leśne.
Obszar nr 3 stanowi tereny pastwisk (klasa bonitacyjna Ps V), które położone są w
sąsiedztwie terenów leśnych, lecz wg uzasadnienia do Decyzji Starosty Suskiego (znak:
WG.6623.13.2013 z dnia 11.09.2013), na tym terenie nie ma roślinności leśnej i runa leśnego
oraz brak śladów potwierdających, że na działce była roslinność leśna.
Świat zwierzęcy
W obrębie gminy Zawoja występują zwierzęta wymienione w załącznikach do
Dyrektywy Ptasiej i Dyrektywy Siedliskowej:
Bezkręgowce wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG:
Carabus variolosus – biegacz urozmaicony, Pseudogaurotina excellens – sichrawa karpacka,
Rhysodes sulcatus – zagłębek bruzdkowany.
Płazy i gady wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG:
Triturus cristatus – traszka grzebieniasta, Bombina variegata – kumak górski,
Triturus montandoni – traszka karpacka.
Ptaki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
Bonasa bonasia – jarząbek, Dryocopus martius – dzięcioł czarny, Picoides tridactylus –
dzięcioł trójpalczasty, Tetrao tetrix tetrix – cietrzew, Tetrao urogallus – głuszec.
Ptaki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
Ciconia nigra – bocian czarny, Bonasa bonasia – jarząbek, Tetrao urogallus - głuszec
Bubo bubo – puchacz, Glaucidium passerinum – sóweczka, Strix uralensis – puszczyk
uralski, Aegolius funereus – włochatka, Alcedo atthis – zimorodek, Picus canus – dzięcioł
zielono siwy, Dryocopus martius – dzięcioł czarny, Dendrocopos leucotos – dzięcioł
białogrzbiety, Picoides tridactylus – dzięcioł trójpalczasty, Lullula arborea – skowronek
borowy, Ficedula parva – muchołówka mała, Lanius collurio – dzierzba gąsiorek, Tetrao
tetrix – cietrzew.
Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy
Rady 79/409/EWG
Scolopax rusticola – słonka, Picus viridis – dzięcioł zielony, Anthus spinoletta – siwerniak,
Prunella collaris – płochacz halny.
Ssaki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
14
Canis lupus – Wilk, Ursus arctos – niedźwiedź brunatny, Lutra lutra – wydra, Lynx lynx - ryś
Microtus tatricus – darniówka tatrzańska.
Obszar Babiogórskiego Parku Narodowego jest obszarem węzłowym o znaczeniu
międzynarodowym, gdzie zbiegają się korytarze ekologiczne o znaczeniu krajowym i
regionalnym.
Korytarze ekologiczne
Korytarze ekologiczne to sieć połączeń umożliwiających migracje zwierząt, roślin i
grzybów. Powinny one zapewniać przede wszystkim połączenia między terenami
stanowiącymi podstawowe siedliska dla zwierzyny. Istotnym elementem sieci ekologicznej są
istniejące i projektowane obszary Natura 2000. W południowej części gminy, w rejonie
Babiej Góry, duże kompleksy leśne (Babiogórskiego Parku Narodowego) stanowią obszar
węzłowy w sieci obszarów chronionych o znaczeniu międzynarodowym. Na terenie gminy
Zawoja można wyróżnić korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym. Przebiegają one w
różnych kierunkach od masywu Babiej Góry: w kierunku północnym - Pasma Jałowieckiego,
w kierunku północno-wschodnim - Pasma Policy, w kierunku południowo-wschodnim Pasma Podhalańskiego i w kierunku południowym - Działów Orawskich i Kotliny Orawskiej.
Mapę powiązań przyrodniczych z obszarem węzłowym i korytarzami ekologicznymi
załączono do opracowania.
Obszary objęte zmianą studium położone są poza obszarami węzłowymi i korytarzami
ekologicznymi o znaczeniu regionalnym.
4.2.2. Ochrona przyrody i krajobrazu
Na obszarze gminy występują następujące formy ochrony przyrody: Babiogórski Park
Narodowy z otuliną, Rezerwat przyrody na Policy im. Z. Klemensiewicza, obszary Natura
2000 oraz pomniki przyrody.
Obszary nr 1 i nr 2, prawie w całości położone są w obrębie Obszaru Natura 2000
PLB12001 Babia Góra. Obszar nr 3 położony jest poza obszarami chronionymi (w odległości
odpowiednio ok. 2,5 km od obszarów Natura 2000).
Na obszarze gminy Zawoja znajdują się następujące formy ochrony zabytków: zespoły i
obiekty zabytkowe objęte ścisłą ochroną konserwatorską oraz obiekty znajdujące się w
gminnej ewidencji zabytków i stanowiska archeologiczne. W obrębie obszarów zmiany
studium nie występują zespoły i obiekty zabytkowe objęte ochroną.
15
Obszary Natura 2000
W południowej części gminy znajdują się obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej
Natura 2000: Babia Góra – PLB120011, Babia Góra - PLH 120001, Pasmo Policy - PLB
120006 oraz Na Policy - PLH120012.
Obszar Babia Góra – PLB 120011 (Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków - OSO) leży w
obrębie Rezerwatu Biosfery "Babia Góra". Występuje tutaj co najmniej 16 gatunków ptaków
z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 3 gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Gniazduje
powyżej 1% populacji krajowej C3, C6; drozd obrożny (> 0,5% populacji krajowej), płochacz
halny (10%-20% populacji krajowej, CK), sóweczka (2-3,5% populacji krajowej, CK); w
stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występują: cietrzew (CK), dzięcioł białogrzbiety
(CK) i jarząbek. Obszar ważny dla zachowania bioróżnorodności. Ostoja odznacza się bogatą
florą (ok. 924 gat. roślin naczyniowych), a wśród niej występuje wiele gatunków rzadkich i
zagrożonych oraz prawnie chronionych. Najcenniejszymi roślinami są okrzyn jeleni
Laserpitium archangelica, który na Babiej Górze ma swoje jedyne stanowisko w Polsce i
rogownica alpejska Cerastium alpinum ssp. babiogorense, takson endemiczny dla Babiej
Góry.
Na obszarach objętych zmianą studium nie zinwentaryzowano roślin i zwierząt
podlegających ścisłej ochronie prawnej.
4.3. Ocena stanu środowiska, jego funkcjonowania, zasobów,
odporności na degradację, zdolności do regeneracji oraz
występujących zagrożeń
4.3.1.
Zanieczyszczenie powietrza
Na obszarze gminy Zawoja oraz w jej sąsiedztwie nie ma większych emitorów
zanieczyszczeń powietrza. Głównym źródłem zanieczyszczeń, kształtującym stan sanitarny
powietrza są przede wszystkim gospodarstwa domowe wykorzystujące do ogrzewania
budynków węgiel lub koks oraz transport drogowy. Zwiększona emisja zanieczyszczeń
występuje głównie w okresie zimowym i spowodowana jest ogrzewaniem budynków.
Zgodnie z prowadzonym monitoringiem WIOŚ w Krakowie, stan zanieczyszczenia
powietrza na terenie gminy Zawoja (za 2008 rok) kształtuje się następująco: średnie stężenie
dwutlenku azotu i dwutlenku siarki wynosi ok. 20-25µg/m3 (tj. ok. 50-60 % dopuszczalnych
wartości), średnie stężenie pyłu zawieszonego PM10 ok. 40-50µg/m3 (tj. 80-100%
dopuszczalnych wartości).
16
Stężenia dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu, ołowiu, arsenu, kadmu i niklu
wyznaczone wg klasyfikacji stref dla strefy myślenicko – suskiej z uwzględnieniem kryteriów
ustanowionych w celu ochrony zdrowia wskazują na wysoką jakość powietrza i klasyfikują ją
jako strefę klasy A. Natomiast ze względu na stężenie pyłu zawieszonego PM10 oraz
benzo(α)pirenu, zostało zaklasyfikowane do klasy C (wg „Ocena jakości powietrza w woj.
małopolskim w 2009r. WIOŚ w Krakowie, 2010r.).
Strefa myślenicko – suska została zakwalifikowana do opracowania programu ochrony
środowiska z uwagi na kryterium ochrony zdrowia: przekroczenie dopuszczalnej częstości
poziomu dopuszczalnego 24 godzinnych stężeń pyłu zawieszonego PM10 w roku
kalendarzowym, przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w roku
kalendarzowym
oraz
przekroczenie
poziomu
docelowego
benzo(α)pirenu
w
roku
kalendarzowym.
W odniesieniu do kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia, w 2012 roku
stwierdzone zostały ponadnormatywne stężenia substancji w strefie małopolskiej ze względu
na zawartość: SO2, pyłu zawieszonego PM10, benzo(α)pirenu w pyle PM10, pyłu
zawieszonego PM2,5.
Stan czystości powietrza w gminie jest stosunkowo dobry, a zanieczyszczenia pochodzące
ze źródeł lokalnych i zewnętrznych powodują przekroczenia dopuszczalnych stężeń
zanieczyszczeń powietrza głównie w zakresie pyłu zawieszonego. W obrębie den dolinnych
mogą jednak występować niekorzystne warunki aerosanitarne, ze względu na zaleganie
inwersyjnych warstw powietrza, powodujących kumulację zanieczyszczeń.
Głównym kierunkiem ograniczenia emisji zanieczyszczeń powinna być modernizacja
systemów grzewczych (w tym instalacja nowoczesnych, wysokosprawnych kotłów
grzewczych oraz wykorzystanie nośników energii minimalizujących emisję zanieczyszczeń
powietrza).
4.3.2.
Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych
Wody powierzchniowe
W latach 2004 -2007 oceny jakości wód sporządzane były wg rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, sposobu interpretacji i prezentacji stanu tych wód (klasy I,
II, III, IV, V). Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia
2008 roku w sprawie klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych wykonuje się
klasyfikację stanu/potencjału ekologicznego i chemicznego wód oraz jednolitych części wód
17
(jcw). Zapisy rozporządzenia wprowadzają do prawa polskiego zasady ocen jakości określone
w Ramowej Dyrektywie Wodnej.
Wg danych za 2008 rok i klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego jcw
powierzchniowych, stan ekologiczny wód na terenie gminy Zawoja został określony jako
dobry, natomiast potencjał ekologiczny jako dobry i powyżej dobrego.
Wg danych za 2012 rok z uwzględnieniem lat 2010 i 2011, potencjał ekologiczny wód
gminy Zawoja został określony jako dobry i powyżej dobrego.
Wody podziemne
Jakość wód podziemnych na terenie gminy Zawoja badana była w trzech punktach
pomiarowych monitoringu ilościowego (Zawoja 1, Zawoja 2 i Zawoja 3). Wg badań w 2008
roku (dla pp. Zawoja 1 i Zawoja 2; brak danych dla pp. Zawoja 3), stan chemiczny wód jest
dobry – wody zadawalającej jakości (kl. III). W pp. Zawoja 1 przekroczone zostały normy dla
wód przeznaczonych do spożycia dla ludzi (przekroczony wskaźnik – Mn).
Na obszarze gminy Zawoja wydzielono jednolite części wód podziemnych nr 152. Wg
badań w 2012 roku, jakość wód na obszarze gminy Zawoja badana była w 4 punktach
pomiarowych: w ppk 117 i 1723 – I klasa jakości, w ppk 1728 – II klasa jakości, w ppk 1724
– III klasa jakości.
Stopień zagrożenia wód podziemnych na terenie gminy zależny jest od parametrów
filtracyjnych warstwy izolacyjnej (odporności poziomu wodonośnego na zanieczyszczenie)
oraz czynników zewnętrznych dotyczących w szczególności istnienia antropogenicznych
źródeł zanieczyszczeń. W graniach gminy przeważa niska odporność głównego poziomu
wodonośnego z uwagi na brak lub połowiczną izolację i zasilanie piętra fliszowego poprzez
infiltrację wód opadowych. Z uwagi na zagospodarowanie terenu i obecność ognisk
zanieczyszczeń, w obszarze gminy przeważa niski i średni stopień zagrożenia wód
podziemnych. Niski stopień zagrożenia grupuje tereny o słabej izolacji, ale braku
antropogenicznych źródeł zanieczyszczeń o ograniczonej dostępności (tereny Babiogórskiego
Parku Narodowego, tereny leśne). Średni stopień zagrożenia wód podziemnych obejmuje
tereny o słabej izolacji i obecności ognisk zanieczyszczeń (tereny rolnicze, tereny
rozproszonej zabudowy mieszkaniowej). Natomiast obszar doliny Skawicy, zarówno z uwagi
na brak izolacji czwartorzędowego poziomu wodonośnego jak i obecność licznych
potencjalnych źródeł zanieczyszczeń (zwarta zabudowa), stanowi teren wysokiego zagrożenia
wód podziemnych.
18
4.3.3.
Zanieczyszczenie gleb
Dla oceny zanieczyszczenia gleb zastosowano wartości dopuszczalne stężeń określone w
załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku w sprawie
standardów gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359). Przeciętne
zawartości badanych pierwiastków (arsenu, baru, chromu, cynku, kadmu, niklu, kobaltu,
miedzi, ołowiu i rtęci) w glebach rejonu gminy Zawoja są około dwukrotnie lub trzykrotnie
wyższe niż wartości przeciętne w glebach obszarów niezabudowanych Polski, lecz nie
przekraczają wartości dopuszczalnych. Wyższe koncentracje metali na obszarze gminy
związane są z podwyższonym tłem geochemicznym tych pierwiastków w glebach Karpat i ich
przedpola w stosunku do obszaru Niżu Polskiego.
Pod względem zawartości metali (oprócz kadmu i cynku), gleby spełniają warunki
klasyfikacji do grupy A (standard obszaru poddanego ochronie), co pozwala na ich
wielofunkcyjne użytkowanie. Jednakże, ze względu na zbyt niską gęstość poboru próbek,
dane te pozwalają jedynie na oszacowanie stanu gleb w miejscach poboru i bezpośrednim
otoczeniu.
4.3.4.
Klimat akustyczny
Hałas pochodzenia antropogenicznego występujący w środowisku można podzielić na
hałas komunikacyjny (drogowy, kolejowy, lotniczy), hałas przemysłowy oraz bytowy.
Dopuszczalne
poziomy
hałasu
na
terenach
o
określonym
charakterze
zagospodarowania zostały określone przez Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 z
2007 r. poz.826) zmienione Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października
2012 roku (Dz. U. 2012. poz. 1109). Na ponadnormatywny hałas narażone są budynki w
Zawoi i Skawicy, w pasie wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 957 Białka - Zawoja - Jabłonka Czarny Dunajec - Nowy Targ. Na pozostałych drogach, ze względu na małe natężenie ruchu
przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu mogą być tylko chwilowe.
Obszary
objęte
zmianą
studium
położone
są
poza
głównymi
szlakami
komunikacyjnymi gminy i nie są narażone na ponadnormatywne oddziaływanie hałasu.
4.3.5.
Gospodarka odpadami
Funkcjonujący na terenie gminy system gromadzenia i zbiórki odpadów, ich wywóz i
unieszkodliwianie, prowadzony jest w sposób uporządkowany i przystosowany do
istniejących uwarunkowań lokalizacyjnych; jego realizacja jest zgodna z przyjętymi
19
wytycznymi w planie Gospodarki Odpadami dla Gminy Zawoja na lata 2004-2007, z
perspektywą do roku 2014.
4.3.6. Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji
Pod pojęciem odporności rozumie się najczęściej taką progową wartość parametrów
otoczenia systemu przyrodniczego, przy której system się nie zmienia lub zmiany są
odwracalne po ustaniu zakłócenia. System przyrodniczy posiada zdolność odtwarzania swej
struktury i funkcji w warunkach zmian zewnętrznych, lecz w ograniczonym zakresie.
Zdolność do regeneracji posiadają przede wszystkim komponenty biotyczne, a spośród
abiotycznych – hydrosfera i klimat. Zdolność do regeneracji środowiska zależy od wielkości
jego degradacji i upływu czasu od momentu ustania działania czynników odkształcających
środowisko. Można przyjąć, że regeneracja środowiska następuje głównie pod wpływem
procesów naturalnych. Właściwie ukierunkowane, celowe działania człowieka przy
wykorzystaniu środków technicznych, może znacznie przyspieszyć regenerację środowiska.
Teren gminy Zawoja był pod wpływem różnych czynników wywołanych działaniem
człowieka, także obecnie podlega zróżnicowanej antropopresji. Dolina Skawicy została
wylesiona i zagospodarowana dla potrzeb zabudowy i rolnictwa. Znaczna część ekosystemów
leśnych uległa przekształceniom na skutek prowadzonej gospodarki leśnej. Przekształcenia te
dotyczą w szczególności zmiany składu gatunkowego i uproszczenia struktury drzewostanów.
Na znacznych powierzchniach żyznych siedlisk buczyny, w miejsce pozyskiwanego buka i
jodły, wprowadzono świerk. Na terenie gminy możemy obecnie obserwować liczne przykłady
sukcesji wtórnej w obrębie zbiorowisk antropogenicznych. Dotyczy to w szczególności polan
i pastwisk reglowych, powstałych w wyniku karczowania i wypalania lasu i następnie
użytkowanych dla potrzeb tradycyjnej gospodarki pasterskiej. Obecnie, na skutek
zaprzestania wypasu i koszenia, postępują procesy sukcesji wtórnej i rozwój zbiorowisk
leśnych. Gatunkiem szczególnie ekspansywnym na polanach reglowych jest świerk; znaczna
część polan ulega przekształceniu we wtórne drzewostany świerkowe. Wtórnej sukcesji
podlegają również powierzchnie odłogowanych pół uprawnych i użytków zielonych.
4.3.7. Zagrożenie powodziami
Rzeka Skawica wraz z dopływami stwarza zagrożenie powodziowe dla gminy Zawoja.
W opracowaniu
„Studium określające granice obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy”, stanowiące I etap studium
ochrony przeciwpowodziowej wykonanym przez Dyrektora RZGW w Krakowie, zostały
określone granice zalewu wodami rzek: Skawicy, Skawicy Górnej, Skawicy Sołtysiej,
20
Jastrzębca, Rotni i Wełczówki. Na rysunku ekofizjografii zaznaczono granice zalewu wodami
p= 0,2% (tzw. woda 500-letnia) i p= 1% (tzw. woda 100-letnia). Ze względu na głęboko
wcięte koryta rzek, wody te generalnie nie stwarzają zagrożenia powodziowego dla obszarów
zabudowy położonych w sąsiedztwie wymienionych rzek.
Obszary objęte zmianą studium położone są poza obszarami zagrożonymi
powodziami.
4.3.8. Zagrożenie osuwiskami
Na terenie gminy Zawoja, na potrzeby zmiany studium z 2012 roku, obejmującej
obszar całej gminy, zgodnie z opracowaniem
„Studium określające granice obszarów
bezpośredniego zagrożenia powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Skawy”,
wykonanym przez Dyrektora RZGW w Krakowie, zostały oznaczone obszary osuwiskowe,
przeniesione z materiałów będących w posiadaniu urzędów gmin i starostw. Naniesiono je
jako obszary zagrożone osuwiskami. Ponadto w wyniku uzyskanych informacji ze Starostwa
Powiatowego w Suchej Beskidzkiej oraz z Urzędu Gminy Zawoja, uzupełniono rysunek o
nowe lokalizacje obszarów zagrożonych osuwiskami.
Obecnie (październik 2014r.), są już dostępne materiały Państwowego Instytutu
Geologicznego
PIB,
tworzącego
System
Osłony
Przeciwosuwiskowej
SOPO,
z
opracowanymi Mapami osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi dla gminy
Zawoja w skali 1:10000. Analiza tych map nie wykazała zagrożenia osuwiskami i ruchami
masowymi ziemi, na obszarach objętych zmianą studium.
5. PROJEKTOWANA FUNKCJA I MOŻLIWOŚCI INWESTOWANIA
W TERENACH OBJĘTYCH ZMIANĄ STUDIUM
W obowiązującym dokumencie studium (Uchwała Nr XXII/179/2012 Rady Gminy
Zawoja z dnia 27 czerwca 2012r., zmieniona Uchwałą Nr XXX/254/2012 Rady Gminy
Zawoja z dnia 28 grudnia 2012r.), przyjęte zostały podstawowe cele rozwoju gminy Zawoja
oraz ustalono zasięgi kompleksów funkcjonalno – przyrodniczych poprzez określenie
predyspozycji użytkowania oraz walorów przyrodniczych, kulturowych, które zdecydowały o
wydzieleniu w obszarze gminy trzech podstawowych stref:
I-
urbanizacji,
II -
terenów rolnych i otwartych,
III - terenów lasów i zalesień.
Obszary nr 1 i nr 2 objęte zmianą studium położone są w obrębie strefy III - terenów lasów i
zalesień, obszar nr 3 w obrębie strefy II – terenów rolnych i otwartych.
21
Zgodnie z ustaleniami obowiązującego studium, Strefa Terenów Lasów i Zalesień (III) obejmuje swym zasięgiem tereny lasów oraz tereny zieleni nie urządzonej, szczątkowych
użytków rolnych położonych w ich bezpośrednim sąsiedztwie, terenów przeznaczonych w
znacznej części (na podstawie obowiązujących przesądzeń planistycznych) do zalesienia lub
predysponowane do zalesienia. W obszar strefy obejmuje teren Babiogórskiego Parku
Narodowego wraz z otuliną, rezerwat przyrody na Policy im. Z. Klemensiewicza, obszary Natury
2000 i ochrony siedlisk.
Podstawowym kierunkiem działań w strefie terenów lasów i zalesień jest utrzymanie i kontynuacja jego przyrodniczego charakteru i istniejącego leśnego użytkowania, wspomagane
zalesieniami nowych powierzchni.
Tereny lasów występujące przede wszystkim w postaci dużych, zwartych obszarów,
wspomagane mniejszymi enklawami lasów i zadrzewień stanowią tereny węzłowe i połączone
korytarzami ekologicznymi, tworzą cały system terenów przyrodniczo czynnych.
W strefie III obowiązuje zakaz realizacji nowej zabudowy, wyjątek stanowić mogą
obiekty związane z gospodarką leśną na terenie lasów i zalesień, a w terenach prawnie chronionych, jakim są: obszar Babiogórskiego Parku Narodowego, rezerwatu przyrody na Policy im. Z.
Klemensiewicza oraz obszary Natura 2000 - ewentualna realizacja inwestycji w tym związanych
z ochroną przyrody, musi być zgodna z projektem planu ochrony BPN i oparta na przepisach
odrębnych. Studium utrzymuje ścieżki edukacyjne Babiogórskiego Parku Narodowego, czyli
specjalne szlaki turystyczne których celem jest umożliwienie poznania unikalnej przyrody
regionu Babiej Góry, kultury miejscowej ludności oraz lokalnej architektury (ich realizacja
musi być zgodna z założeniami projektu planu ochrony BPN i przepisami odrębnymi).
Ponadto, zgodnie z ustaleniami zmiany studium, wyjątek od zakazu realizacji nowej
zabudowy stanowić mogą wydzielone na rysunku zmiany studium, tereny istniejące zabudowy
mieszkaniowej oraz tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej. Terenami istniejącej zabudowy
mieszkaniowej objęto niewielki teren oznaczony na rysunku zmiany studium symbolem M2,
stanowiący część obszaru nr zmiany studium, położonego poza obszarem Natura 2000
PLB120011- Babia Góra. Podstawowym kierunkiem działań na tym terenie jest utrzymanie,
kontynuacja i ewentualny rozwój funkcji mieszkaniowej. Terenami rozwoju zabudowy
mieszkaniowej objęto działki do chwili obecnej nie zabudowane, ale położone w sąsiedztwie
istniejącej zabudowy lub w niewielkiej od niej odległości, które oznaczono na rysunku
zmiany studium symbolem ZR/M2 (obszary nr 1 i nr 2). Podstawowym kierunkiem działań na
22
tych terenach jest realizacja nowej zabudowy mieszkaniowej zgodnie z ustalonymi
parametrami i wskaźnikami. W terenach istniejącej zabudowy mieszkaniowej oraz w terenach
rozwoju zabudowy mieszkaniowej dopuszcza się możliwość realizacji usług związanych z
obsługą ruchu turystycznego stanowiących część budynków mieszkalnych.
Zgodnie z ustaleniami obowiązującego studium, Strefa Terenów Rolnych i Otwartych (II) –
obejmuje swym zasięgiem tereny zieleni, w tym enklawy istniejących lasów i zadrzewień,
tereny przylegające do lasów predysponowane do zalesień, wody powierzchniowe wraz z ich
obudową biologiczną, tereny łąk i upraw polowych, zadrzewienia śródpolne, tereny zieleni
nieurządzonej oraz tereny zieleni częściowo urządzonej, w której znajdują się obiekty
rekreacji, sportu i turystyki (tereny narciarskie, tereny sportu i rekreacji UTS), tereny
cmentarzy ZC oraz tereny infrastruktury technicznej K i komunikacji. Wyznaczona w studium
strefa terenów rolnych i otwartych obejmuje obszary terenów otwartych z enklawami istniejącej
zabudowy siedliskowej
i
letniskowej
wraz
z
terenami
do
nich
przylegającymi
predysponowanymi dla rozwoju tych funkcji.
Podstawowym kierunkiem działań w tej strefie jest utrzymanie przyrodniczego charakteru
terenu i kontynuacja dotychczasowego użytkowania wraz z zabudową siedliskową przy
jednoczesnym umożliwieniu wykorzystania terenów dla sportu, turystyki i rekreacji.
Ponadto w strefie terenów rolnych i otwartych, bez wydzielenia na rysunku studium, dopuszcza
się możliwość lokalizacji nowych inwestycji dla prowadzenia produkcji hodowlanej
obejmującej gospodarstwa z działalnością produkcyjną ponad 40DJP, oraz dopuszcza się
realizację zbiorników wodnych, stawów, oczek wodnych i związanej z nimi infrastruktury (typu
śluzy, przepływy, mostki). W strefie dopuszcza się możliwość zalesień na warunkach i zgodnie z
przepisami odrębnymi.
W strefie terenów rolnych i otwartych wyznaczono tereny o przyrodniczym charakterze celem
kontynuacji dotychczasowego rolnego użytkowania: tereny zieleni nieurządzonej (w tym tereny
rolne) ZR, tereny lasów ZL, tereny zalesień (wyznaczone na bazie przesądzeń planistycznych) ZL1,
tereny wód powierzchniowych.
W ramach strefy siedliskowej w strefie II wyznaczono enklawy terenów na bazie istniejącego
zainwestowania i aktualnych dokumentów planistycznych m. in. tereny istniejącej zabudowy
siedliskowej obejmującej istniejące tereny zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej pozostawione do
utrzymania i kontynuacji z dopuszczeniem ich rozbudowy w ramach terenów ustalonych M1 oraz
tereny rozwoju zabudowy siedliskowej ZR/M1 (obszary zmiany studium nr 1 i nr 2).
23
Ciągi zieleni łęgowej i obudowy biologicznej cieków stanowiące elementy powiązań
ekologicznych, położone w terenach zieleni nie urządzonej, podlegają ochronie, ich szerokość jest
uzależniona od ukształtowania i rzeźby terenu lub pokrycia roślinnością). Zaleca się, w sytuacji
opracowania planu miejscowego w terenach tych wprowadzenie całkowitego zakazu zabudowy, przy
czym tereny objęte zakazem winie zostać precyzyjnie określone na rysunku planu.
Tereny zieleni nie urządzonej obejmujące ciągi zieleni łęgowej i obudowy biologicznej cieków
tworzą
systemu zieleni niezbędny dla ochrony bioróżnorodności środowiska przyrodniczego
i umożliwienia lokalnej komunikacji przyrodniczej.
Wyznaczony przebieg korytarzy ekologicznych w strefie II określa zasadę połączeń terenów
zieleni nie urządzonej z lasami położonymi w strefie III i terenami zieleni naturalnej w strefie
urbanizacji. Obszary nr 1 i nr 2 położone są w sąsiedztwie potoków, które wraz z obudową
biologiczną stanowią lokalne korytarze ekologiczne. Pasy terenów, wolnych od zabudowy powinny
zostać zachowane przed zmianą sposobu zagospodarowania. Obszar nr 1 położony jest przy ujściu
potoku Urwisko do potoku Czatożanka. Od strony potoku Czatożanka zachowany jest pas terenu
wolny od zabudowy, stanowiący obudowę biologiczną potoku (poza obszarem objętym zmianą),
natomiast od strony potoku Urwisko znajduje się istniejąca zabudowa mieszkaniowa, oznaczona M2.
W obowiązującym studium, pomiędzy potokiem Urwisko a obszarem zmiany studium nr 2
pozostaje pas terenu zieleni, obudowy biologicznej potoku, jako tereny leśne ZL i wskazane do
zalesienia ZL1.
Obszar nr 3 położony jest poza korytarzami ekologicznymi, stanowiącymi obudowę biologiczną
cieków.
6. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE PRZY
REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM
Obszary nr 1 i nr 2 objęte zmianą studium, prawie w całości położone są w obrębie
Obszaru Natura 2000 PLB120011- Babia Góra, natomiast obszary nr 1, nr 2 i nr 3 położone
są w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 445 „warstw Magura – Babia Góra”.
Podstawę prawną sieci Natura 2000 stanowią dwa akty prawne: Dyrektywa Ptasia
(Dyrektywa Rady 79/409/EWG z 2.IV.1979 roku) oraz Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa
Rady 92/43/EWG z 21.V.1992 roku). Zgodnie z nimi każdy kraj członkowski Unii
Europejskiej ma obowiązek utworzyć na swoim obszarze tereny chroniące najcenniejsze
i najrzadsze elementy przyrody (w tym także siedliska) charakterystyczne dla regionów
biogeograficznych. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku nakłada na Ministra
Środowiska obowiązek nadzorowania funkcjonowania obszarów Natura 2000. Zgodnie
24
z przepisami zostały wytyczone Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków (w skrócie OSO) oraz
Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (w skrócie SOO). Zgodnie z załącznikiem do Dyrektywy
Ptasiej na Babiej Górze stwierdzono występowanie co najmniej 16 gatunków ptaków
o szczególnej randze. Gniazduje tu do 20% całej polskiej populacji płochacza halnego
(Prunella collaris). Na Babiej Górze stosunkowo licznie gniazduje także sóweczka
(Glaucidium passrinum). Na uwagę zasługują również jarząbki (Bonasa banasia), cietrzewie
(Tetrao terix) i głuszce (Tetrao urogallus).
Zgodne z Dyrektywą Siedliskową, zbiorowiska roślinne zajmują 88% powierzchni
obszaru (18 siedlisk). Najokazalej prezentują się buczyny i bory górnoreglowe. Obszar ma
także ogromne znaczenie dla ochrony zarośli kosodrzewiny. Spośród zbiorowisk nieleśnych
zgodnie z listą siedlisk priorytetowych Babią Górę wyróżnia stosunkowo duży udział muraw
acydofilnych z sitem skuciną i kostrzewą niską (Junco trifidi-Festucetum airoidis). Babia
Góra została uznana za istotną ostoję dwóch gatunków roślin naczyniowych: tojadu mocnego
morawskiego (Aconitum firmum ssp.moravicum) i tocji karpackiej (Tozzia carpatica).
Pierwszy z gatunków spotykany jest w wyższych położeniach (kosodrzewina i regiel górny),
gdzie jako azonalny towarzyszy źródliskom potoków i miejscom szczególnie wilgotnym.
Podobne wymagania siedliskowe ma tocja karpacka, która jest składnikiem ziołorośli i runa
olszynek.
Z uwagi na występowanie 7 gatunków zwierząt istotnych wg załącznika do
Dyrektywy Siedliskowej obszar Babiej Góry podnosi swoją rangę. Ma tu bowiem jedno
z trzech w Polsce miejsc występowania darniówka tatrzańska (Microtus tatricus) - endemit
karpacki występujący w górnoreglowych borach świerkowych, zaroślach jarzębiny i w
ziołoroślach. Inny endemit, z grupy chrząszczy, sichrawa karpacka (Pseudogaurotina
excellens) pojawia się także w borach iglastych z jodłą i świerkiem, a także w ziołoroślach
z wiciokrzewem czarnym (Lonicera nigra). Wśród płazów uwagę zwrócono na kumaka
górskiego (Bombina bombina) oraz traszki: karpacką (Triturus montandoni)i grzebieniastą
(T. cristatus). Z dużych ssaków obecnych na Babiej Górze istotne z punktu widzenia
Dyrektywy uznane zostały niedźwiedź (Ursus arctos), ryś (Lynx lynx) i wilk (Canis lapus).
W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych (w tym GZWP nr 445 „warstw
Magura – Babia Góra”), w granicach obszarów objętych zmianą studium, należy ustalić
zakazy dotyczące konieczności realizacji inwestycji z zakresu odprowadzania i oczyszczania
ścieków.
25
Ustalenia zmiany studium uwzględniają wymogi wynikające z położenia w obrębie
Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
7. ODDZIAŁYWANIE USTALEŃ ZMIANY STUDIUM NA
ŚRODOWISKO, W TYM PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE
ODDZIAŁYWANIA I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA
W wyniku realizacji ustaleń studium mogą wystąpić zmiany w środowisku, w
zależności od stopnia oddziaływania różnych czynników.
Rozpatrując wpływ ustaleń zmiany studium na środowisko należy zwrócić szczególną
uwagę na następujące zagrożenia:
•
gleby, roślinność,
•
zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych,
•
klimat i zanieczyszczenie powietrza,
•
klimat akustyczny,
•
promieniowanie elektromagnetyczne,
•
nadzwyczajne zagrożenia środowiska.
7. 1. Gleby, roślinność
W związku ze
zmianą przeznaczenia terenu, na obszarach
dotąd nie
zainwestowanych nastąpi przekształcenie powierzchni ziemi powiązane z likwidacją pokrywy
roślinnej i warstwy gleby. Nowe tereny rozwojowe dotyczą ok. 2,6 ha użytków rolnych,
głównie V i VI klasy bonitacyjnej. Nastąpi również zmniejszenie udziału procentowego
powierzchni terenu biologicznie czynnego w całkowitej powierzchni działek. Będzie on
uzależniony od przyjętych ustaleń dotyczących zachowania powierzchni terenu biologicznie
czynnego: dla terenów zabudowy ZR/M1 na poziomie 40% powierzchni terenu inwestycji;
dla terenów zabudowy M2 i ZR/M2 na poziomie 50% powierzchni terenu inwestycji.
Lokalne zwiększenie stopnia zainwestowania obszaru może być źródłem obniżenia
poziomu wód gruntowych, zmian w warunkach wilgotnościowych gleb, zmniejszenia
zdolności retencyjnych i zakłócenia warunków spływu powierzchniowego wód. Ze względu
na niewielkie powierzchnie wskazane do rozwoju zabudowy skala przekształceń nie powinna
być znacząca.
26
7. 2. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych
W wyniku przeznaczenia nowych terenów pod zabudowę, zwiększy się ilość
wytwarzanych ścieków. Zgodnie z przyjętymi zasadami, budynki powinny być docelowo
przyłączone do gminnych systemów kanalizacji sanitarnej zakończonych oczyszczalniami
ścieków, gwarantujących właściwe ich oczyszczenie. Możliwa jest realizacja przysiółkowych
lokalnych systemów kanalizacyjnych, zakończonych lokalnymi oczyszczalniami oraz
realizacja
indywidualnych
oczyszczalni
przydomowych
dla
pojedynczej
zabudowy
rozproszonej na obszarze gminy. Dla enklaw zabudowy letniskowej i mieszkaniowej
rozproszonej zlokalizowanej w obszarze źródliskowym potoków – obowiązuje realizacja
lokalnego systemu kanalizacji sanitarnej z własną, lokalną oczyszczalnią ścieków.
Właściwa gospodarka wodno-ściekowa, zgodna z ustaleniami studium nie powinna
spowodować wzrostu zanieczyszczeń wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych i
nie będzie źródłem znaczących oddziaływań na środowisko.
7.3. Klimat i zanieczyszczenie powietrza
Projekt zmiany studium zakłada nieznaczne zwiększenie terenów pod zabudowę. W
okresie zimowym następuje wzrost emisji zanieczyszczeń związanej z ogrzewaniem. Zgodnie
z ustaleniami studium, powinna być ona ograniczana stopniowo przez modernizację
istniejących źródeł ciepła; należy w źródłach ciepła wykorzystywać paliwa czyste
ekologicznie, z zastosowaniem technologii zapewniających minimalne wskaźniki emisji
gazów i pyłów do powietrza lub alternatywne źródła energii oraz zwiększenie wykorzystania
odnawialnych źródeł energii.
Ustalenia projektu zmiany studium będą mieć bardzo ograniczony wpływ na warunki
klimatyczne i stan zanieczyszczenia powietrza.
7.4. Klimat akustyczny
Wzrost poziomu hałasu na obszarach zmiany studium może się wiązać się
z
potencjalnym hałasem z nowych obiektów, jakie mogą powstać na skutek realizacji ustaleń
studium, poprzez rozbudowę głównie terenów zabudowy. Uciążliwość akustyczna w tych
przypadkach winna zawierać się w granicach działki. Będzie ona mieć znikomy wpływ na
wzrost hałasu na tym terenie.
7. 5. Promieniowanie elektromagnetyczne
Przez obszary zmiany studium nie przebiegają linie elektroenergetyczne wysokiego
napięcia, które stwarzają zagrożenie poprzez promieniowanie elektromagnetyczne.
27
7.6. Ryzyko wystąpienia poważnych awarii
Poważne awarie mogą powstawać w wyniku awarii systemów energetycznych
(głównie gazowych), systemów gromadzenia, oczyszczania
i odprowadzania ścieków oraz
transportu substancji szkodliwych dla środowiska. Zarówno obecne, jak projektowane
przeznaczenie
terenu
nie
stwarzają
warunków
dla
powstawania
potencjalnych
nadzwyczajnych zagrożeń środowiska o skali wykraczających poza normalną eksploatację
systemów. Najbardziej prawdopodobne potencjalne sytuacje awaryjne mogą wystąpić w
związku z przemieszczaniem się po drogach pojazdów z substancjami szkodliwymi dla
środowiska, mogące powodować skażenie gruntu i wód powierzchniowych. Ustalenia
projektu zmiany studium nie mają na to wpływu.
8. OCENA ROZWIĄZAŃ FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNYCH
I INNYCH USTALEŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY
STUDIUM
8.1. Zgodność z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi
W obrębie gminy Zawoja występują zróżnicowane warunki fizjograficzne dla rozwoju
funkcji przyrodniczych i związanych z zabudową. W oparciu o analizę warunków
ekofizjograficznych i stan zagospodarowania wydzielono trzy obszary funkcjonale:
I – Obszary wskazane do pełnienia funkcji przyrodniczych,
II – Obszary terenów otwartych z enklawami zabudowy zagrodowej,
III –
Obszary wskazane do rozwoju zabudowy.
Podstawą obszarów wskazanych do pełnienia funkcji przyrodniczych są tereny
Babiogórskiego Parku Narodowego, Rezerwatu na Policy im. Zenona Klemensiewicza oraz
Obszarów Natura 2000. Tereny te nie mogą być poddane jakiejkolwiek działalności
niezgodnej z zasadami ich ochrony. Dla zapewnienia właściwego funkcjonowania tych
najcenniejszych ekosystemów konieczne jest odpowiednie użytkowanie terenów przyległych,
otuliny BgPN, lasów i użytków rolnych, w celu wyeliminowania niekorzystnego wpływu na
tereny chronione oraz umożliwienia powiązań przyrodniczych.
Dla zapewnienia właściwych powiązań ekologicznych z otoczeniem konieczna jest
ochrona, zachowanie drożności oraz utrzymanie biologicznej obudowy dolin cieków. Do
pełnienia funkcji przyrodniczych wskazane są również pozostałe kompleksy leśne, wszystkie
doliny cieków oraz trwałe użytki zielone na stokach zagrożonych osuwiskami.
28
Obszary terenów otwartych z enklawami zabudowy zagrodowej obejmują tereny zieleni
systemu powiązań przyrodniczych, w tym istniejące lasy i zadrzewienia, tereny przylegające
do lasów predysponowane do zalesień, wody powierzchniowe wraz z ich obudowa
biologiczną, tereny łąk i upraw polowych, zadrzewienia śródpolne, tereny zieleni
nieurządzonej, tereny zieleni częściowo urządzonej z istniejącymi i potencjalnymi obiektami
rekreacji, sportu i turystyki (tereny narciarskie, tereny sportu i rekreacji) oraz tereny
zabudowy zagrodowej i tereny infrastruktury technicznej.
Obszary wskazane do rozwoju zabudowy obejmują istniejące i potencjalne tereny zabudowy
głównie mieszkaniowej i usługowej położone w dolinach potoków, wzdłuż ciągów
komunikacyjnych. Obszar ten obejmuje również istniejące i potencjalne tereny zieleni, m.in.
zadrzewień w sąsiedztwie potoków, które pełnią funkcje korytarzy ekologicznych. W obszarze tym
bardzo istotnym czynnikiem jest utrzymanie systemu powiązań zieleni, poprzez ciągi obudowy
biologicznej potoków, terenów wolnych od zabudowy.
Wyłączenia spod zabudowy wymagają tereny zagrożone powodzią i tereny osuwiskowe,
które winny być chronione przed wszelkim zagospodarowaniem.
Zagospodarowanie obszarów pełniących obecnie funkcje użytkowe (i przewidziane do
rozwoju) wymaga uwzględnienia zasad wynikających z wrażliwości środowiska i ochrony
jego zasobów. Jednym z podstawowych wymogów jest ochrona jakości zasobów środowiska
wodnego (czwartorzędowego użytkowego poziomu wodonośnego doliny Skawicy oraz
fliszowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 445 Magura - Babia Góra). Istniejące
i proponowane tereny zabudowy, nie mogą stanowić źródeł zanieczyszczeń środowiska
gruntowo-wodnego.
Ustalenia zmiany studium nie są w pełni zgodne z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi
dotyczącymi obszarów zmiany studium nr 2 i 3. Obszary zmiany studium nr 2 i 3 położone są
na granicy dwóch obszarów funkcjonalnych: I – Obszarów wskazanych do pełnienia funkcji
przyrodniczych oraz II
– Obszarów otwartych z enklawami zabudowy zagrodowej. W
przypadku obszaru zmiany studium nr 3, który położony jest poza obszarami chronionymi, ze
względu na ogólną skalę opracowania ekofizjograficznego, przebieg granicy pomiędzy
obszarami funkcjonalnymi w ekofizjografii, należy traktować jako orientacyjny, do
uszczegółowienia na etapie opracowania planów miejscowych. Obszar zmiany studium nr 1
położony jest w obszarze II – terenów otwartych z enklawami zabudowy zagrodowej i jest
zgodny z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi.
29
8.2. Uwarunkowania ze studium uwarunkowań
zagospodarowania przestrzennego gminy Zawoja
i
kierunków
W projekcie obowiązującego studium wyznaczono trzy podstawowe strefy:
I-
urbanizacji,
II -
terenów rolnych i otwartych,
III - terenów lasów i zalesień.
STREFA URBANIZACJI (I) – obejmuje istniejące i potencjalne tereny zabudowy
mieszkaniowej, usługowej, produkcyjnej oraz innego rodzaju zainwestowana wraz z terenami
komunikacji i urządzeń infrastruktury technicznej. Tereny te posiadają dogodne warunki obsługi
komunikacyjnej. Strefa ta obejmuje również istniejące i potencjalne tereny zieleni, w tym: enklawy
zadrzewień oraz zieleń naturalną, niejednokrotnie pełniącą ważne funkcje ekologiczne; w tym
fragmenty korytarzy ekologicznych. Podstawowym kierunkiem działań w strefie urbanizacji jest
utrzymanie, kontynuacja, porządkowanie i rozwój funkcji mieszkaniowej, usługowej oraz
działalności produkcyjnej i gospodarczej przy zachowaniu zasad ochrony środowiska
przyrodniczego i kulturowego. Podstawowym kierunkiem działań w tej strefie jest również
utrzymanie i realizacja systemu zieleni, tworzonego na bazie istniejących zasobów przyrodniczych
poprzez porządkowanie
istniejących terenów zieleni, jej powiększanie oraz wykształcanie
wyraźnego systemu.
STREFA TERENÓW ROLNYCH I OTWARTYCH (II) – obejmuje swym zasięgiem tereny
zieleni, w tym enklawy istniejących lasów i zadrzewień, tereny przylegające do lasów
predysponowane do zalesień, wody powierzchniowe wraz z ich obudową biologiczną, tereny
łąk i upraw polowych, zadrzewienia śródpolne, tereny zieleni nieurządzonej oraz tereny
zieleni częściowo urządzonej, w której znajdują się obiekty rekreacji, sportu i turystyki
(tereny narciarskie, tereny sportu i rekreacji), tereny cmentarzy oraz tereny infrastruktury
technicznej i komunikacyjnej. Wyznaczona w studium strefa terenów rolnych i otwartych
obejmuje obszary terenów otwartych z enklawami zabudowy siedliskowej i letniskowej wraz
z terenami do nich przylegającymi predysponowanymi dla rozwoju tych funkcji.
Podstawowym kierunkiem działań w tej strefie jest utrzymanie przyrodniczego charakteru
terenu i kontynuacja dotychczasowego rolnego użytkowania.
STREFA TERENÓW LASÓW I ZALESIEŃ (III) - obejmuje swym zasięgiem tereny lasów
oraz tereny zieleni nieurządzonej, szczątkowych użytków rolnych położonych w ich
bezpośrednim sąsiedztwie, terenów przeznaczone w znacznej części (na podstawie
obowiązujących przesądzeń planistycznych) do zalesienia lub predysponowane do zalesienia,
30
obszar Babiogórskiego Parku Narodowego wraz z otuliną, obszary Natura 2000, Rezerwat
przyrody na Policy im. Z. Klemensiewicza, obszary ochrony siedlisk.
Podstawowym kierunkiem działań w strefie terenów lasów i zalesień jest utrzymanie i kontynuacja jego przyrodniczego charakteru i istniejącego leśnego użytkowania, wspomagane
zalesieniami nowych powierzchni. Tereny lasów występujące przede wszystkim w postaci
dużych, zwartych obszarów, wspomagane mniejszymi enklawami lasów i zadrzewień stanowią
tereny węzłowe i połączone korytarzami ekologicznymi, tworzą cały system terenów
przyrodniczo czynnych. W strefie III obowiązuje zakaz realizacji nowej zabudowy, wyjątek
stanowić mogą obiekty związane z gospodarką leśną na terenie lasów i zalesień, a w terenach
prawnie chronionych jakim są: obszar Babiogórskiego Parku Narodowego, rezerwatu przyrody na
Policy im. Z. Klemensiewicza oraz obszary Natura 2000 - ewentualna realizacja inwestycji w tym
związanych z ochroną przyrody, musi być zgodna z projektem planu ochrony BPN i oparta na
przepisach odrębnych.
Generalną zasadą zagospodarowania poszczególnych obszarów gminy, przyjętą w studium dla
zapewnienia jej harmonijnego rozwoju, jest wykorzystanie istniejących zasobów przyrodniczych,
kulturowych oraz materialnych, poprzez ich utrzymanie, porządkowanie i rozwój. Na bazie
istniejącego zagospodarowania ustalono docelowy model funkcjonalno-przestrzenny rozwoju
gminy. Rusztem całego modelu jest układ komunikacyjny, którego rozbudowa została oparta na
istniejącym układzie drogowym. Realizacja nowej zabudowy winna następować w zwartych
zespołach w nawiązaniu do istniejącego zainwestowania z pełnym wykorzystaniem założonej
infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Należy dążyć do utrzymania ustalonych w studium
terenów wolnych od zainwestowania kubaturowego dla umożliwienia migracji zwierząt, poprzez
respektowanie wyznaczonych na rysunku studium ciągów korytarzy ekologicznych oraz terenów
wolnych od zainwestowania. Ustala się konieczność zachowania zieleni wzdłuż cieków wodnych.
8.3. Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska
Przy sporządzaniu opracowania zmiany studium i prognozy uwzględniono przepisy
prawne dotyczące ochrony środowiska, przyrody, ochrony dóbr kultury i inne. Są to m.in.:
•
Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z
późniejszymi zmianami),
•
Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych ( Dz. U. Nr 16, poz. 78 z
późniejszymi zmianami),
•
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z
31
2003 r. Nr 162, poz. 1568 ze zm.)
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku ( Dz. U. Nr 120 poz. 826), zmienione Rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku,
•
Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. nr 199, poz.1227 ze zm.).
Obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska zostały uwzględnione w
tekście zmiany studium.
8.4. Ochrona konserwatorska i krajobrazowa
Na obszarach objętych zmianą studium nie występują obszary i obiekty objęte ochroną
konserwatorską.
8.5. Skuteczność ochrony różnorodności biologicznej w projekcie
studium
W projekcie zmiany studium przewiduje się nieznaczne zwiększenie terenów
przeznaczonych pod zabudowę, poprzez wyznaczenie terenów rozwoju zabudowy.
Spowoduje to zmniejszenie powierzchni użytków rolnych częściowo na korzyść zieleni
urządzonej, trawników oraz nowych gatunków drzew i krzewów a tym samym zmiany w
składzie roślinności.
Planowane zmiany zagospodarowania terenu dotyczą terenów położonych poza
obszarami najcenniejszymi ze względów przyrodniczych. Jedynie obszary zmiany studium nr
1 i 2 znajdują się w części w obrębie Obszaru Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000
PLB120011 – Babia Góra.
Ustalenia zawarte w projekcie zmiany studium są generalnie korzystne dla utrzymania
bioróżnorodności obszarów ze względu na pozostawienie w dotychczasowym użytkowaniu
obszarów najcenniejszych przyrodniczo, zapewnienie możliwości migracji roślin i zwierząt
poprzez zachowanie korytarzy ekologicznych (obudowy biologicznej cieków i terenów
otwartych) a na terenach wskazanych do rozwoju zabudowy pozostawienie części działek
jako terenu zieleni biologicznie czynnego. Przeznaczenie terenów pod zabudowę spowoduje
zniszczenie roślinności w części przeznaczonej pod zainwestowanie. Proponuje się, aby w
planach miejscowych ustalić szczegółowe zasady zabudowy w sąsiedztwie kompleksów
32
leśnych w strefach ekotonowych. Ponadto w ramach terenów biologicznie czynnych należy
stosować roślinność rodzimą, o dużej bioróżnorodności.
9.
OCENA
MOŻLIWOŚCI
ELIMINUJĄCYCH
OGRANICZAJĄCYCH
NEGATYWNE
ODDZIAŁYWANIE
ŚRODOWISKO
LUB
NA
W projekcie obowiązującego studium i zmiany studium zawarte są rozwiązania
eliminujące i ograniczające oddziaływanie na środowisko:
1) w zakresie ochrony przyrody, kultury i krajobrazu:
- w celu zapewnienia warunków ochrony przyrody: objęcie ochroną prawną zgodnie z
obowiązującymi przepisami obszarów chronionych, ochroną gatunkową roślin i zwierząt,
terenów lasów i zadrzewień, ciągów i korytarzy ekologicznych,
- w celu ochrony wartości kulturowych i krajobrazu: objęcie ochroną wszystkich zespołów
zabytkowych oraz pojedynczych obiektów i elementów zabytkowych, zachowanie ich
naturalnego otoczenia, tj. zarówno układów i założeń urbanistycznych, jak i zieleni
towarzyszącej, przestrzeganie zasad ochrony stanowisk archeologicznych,
2) w zakresie ochrony wód powierzchniowych i podziemnych: w celu zapewnienia warunków
ochrony wód powierzchniowych i podziemnych w granicach obszarów objętych zmianą
studium, ustalono zakazy określone w rozdziale 6 dotyczące GZWP nr 445 „warstw Magura Babia Góra”, a także ustalono kierunki rozwoju dotyczące gospodarki ściekowej dotyczące
głównie modernizacji i rozbudowy istniejącego systemu kanalizacji zakończonego
oczyszczalniami
ścieków
oraz
realizacja
przysiółkowych
lokalnych
systemów
kanalizacyjnych, zakończonych lokalnymi oczyszczalniami dla enklaw zabudowy oddalonych
od terenów objętych zbiorczym systemem kanalizacji a także realizacji indywidualnych
oczyszczalni przydomowych dla pojedynczej zabudowy rozproszonej na obszarze gminy,
3) w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami: utrzymanie i modernizacja
istniejących źródeł ciepła, ze względu na ochronę powietrza atmosferycznego należy w
źródłach ciepła wykorzystywać paliwa czyste ekologicznie, z zastosowaniem technologii
zapewniających minimalne wskaźniki emisji gazów i pyłów do powietrza lub alternatywne
źródła energii oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Zaproponowane w ustaleniach projektu zmiany studium możliwości eliminujące lub
ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko nie są w pełni wystarczające w
zakresie ochrony przyrody i krajobrazu. Proponuje się zwiększenie powierzchni terenu
33
biologicznie czynnego co najmniej do 60% oraz zmniejszenie wysokości zabudowy terenów
ZR/M2 do 9m.
10. OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA W
PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM
Rozwój gminy Zawoja wymaga przekształceń istniejącej struktury przestrzennej,
zarówno poprzez wyznaczenie terenów rozwoju zabudowy. Jednak, musi się to odbywać z
uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa i w zgodzie z zasadami zrównoważonego
rozwoju.
W przypadku braku realizacji ustaleń zmiany studium, nie nastąpią zmiany w
zagospodarowaniu terenów, środowisko pozostanie w dotychczasowym stanie. Pozytywnym
aspektem braku działań inwestycyjnych może być zachowanie dotychczasowego naturalnego
krajobrazu obszaru gminy.
11. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM,
ISTOTNE
Z
WSPÓLNOTOWYM
PUNKTU
WIDZENIA
I
KRAJOWYM,
PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY W JAKICH TE CELE ZOSTAŁY
UWZGLĘDNIONE W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM
Cele ochrony środowiska na szczeblu wspólnotowym zostały określone w Szóstym
Programie Działań na Rzecz Środowiska (6 EAP) „ Środowisko 2010: Nasza przyszłość,
nasz wybór”. Do głównych priorytetów zaliczono zagadnienia: zmian klimatycznych,
różnorodności przyrodniczej, środowiska naturalnego, zrównoważonego wykorzystania
zasobów naturalnych i gospodarki odpadami. Polityka ekologiczna państwa na lata 20092012 z perspektywą do roku 2016 jest w Polsce dokumentem strategicznym, który przez
określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działań koniecznych do
zapewnienia właściwej ochrony środowiska naturalnego. Wśród priorytetów polityki
ekologicznej należy wymienić min.: ochronę atmosfery, ochronę wód, gospodarkę odpadami
oraz przywrócenie podstawowej roli miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego
jako podstawy lokalizacji inwestycji. Projekt zmiany studium uwzględnia ochronę przyrody,
ochronę powietrza (paliwa czyste ekologicznie), ochronę wód (zbiorczy system kanalizacji) i
właściwą gospodarkę odpadami na terenie gminy.
34
12. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNYCH DO
ZAWARTYCH W PROJEKCIE ZMIANY STUDIUM
Propozycje rozwiązań alternatywnych do zawartych w projekcie zmiany studium
rozważane były w dwóch płaszczyznach, w kontekście Obszarów Natura 2000 oraz w
zakresie możliwości wskazania w projekcie, odpowiednich rodzajów funkcji dla terenów
rozwoju zabudowy.
Rozwiązania alternatywne były rozpatrywane na etapie podejmowania przez gminę
decyzji o zakresie zmiany studium. Wiązało się to m.in. z konsultacjami z Regionalnym
Dyrektorem Ochrony Środowiska w Krakowie, ze względu na częściowe położenie
wnioskowanych obszarów zmiany studium w obrębie Obszaru Natura 2000 PLB 120011 –
Babia Góra. W związku z tym, zakres zmiany studium, został ograniczony do konkretnych
obszarów o niewielkiej powierzchni. Propozycje rozwiązań alternatywnych polegały na
wyborze rodzaju funkcji dla terenów zmiany studium.
Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie mieć wpływu na przedmiot
ochrony oraz
integralność Obszarów Natura 2000, ze względu na znaczną odległość
Obszarów Natura 2000 od obszaru nr 3 zmiany studium. Obszary nr 1 i nr 2 położone są
prawie w całości w obrębie Obszaru Natura 2000 PLB120011 – Babia Góra, jednak ze
względu na częściowe zainwestowanie, niewielką powierzchnię i brak wykazania znaczącego
oddziaływania na środowisko, nie będą mieć wpływu na przedmiot ochrony oraz integralność
Obszarów Natura 2000.
13. INFORMACJE O MOŻLIWYM TRANSGRANICZNYM
ODDZIAŁYWANIU
Zmiana studium dotyczy poszerzenia terenów pod zabudowę w niewielkiej skali.
Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie źródłem oddziaływań o charakterze
transgranicznym.
14. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE METOD I CZĘSTOTLIWOŚCI
ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTU
STUDIUM
Proponuje się objęcie analizą skutków realizacji ustaleń zmiany studium parametry
zachowania powierzchni terenu biologicznie czynnego, ilość ścieków odprowadzanych do
sieci kanalizacji sanitarnej lub wywożonych do punktów zlewnych oraz ilość odpadów.
35
W zakresie monitoringu elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki i
instytucje takie jak: zarządy gospodarki wodnej, inspektoraty środowiska, zarządy dróg i inne.
Analizę skutków realizacji studium należy przeprowadzić z częstotliwością co cztery
lata w ramach oceny aktualności opracowań planistycznych.
15. WNIOSKI ZGŁOSZONE DO PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Po ogłoszeniu o przystąpieniu do sporządzania zmiany studium wraz z prognozą
oddziaływania na środowisko, do prognozy nie wpłynęły żadne wnioski.
16. STRESZCZENIE
1. Opracowanie prognozy dotyczy projektu zmiany studium zgodnie z Uchwałą
Nr XXXVII/314/2013 Rady Gminy Zawoja z dnia 19 lipca 2013r.w sprawie przystąpienia do
sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Zawoja oraz Uchwałą Nr XLVI/394/2014 z dnia 19 maja 2014r w sprawie zmiany
wymienionej uchwały.
2. Podstawowym celem prognozy, jest wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych
najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez identyfikację i ocenę najbardziej
prawdopodobnych wpływów na elementy środowiska omawianego obszaru, jakie może
wywołać realizacja dyspozycji przestrzennych zawartych w projekcie zmiany studium.
3. Prognozę wykonano zgodnie z aktualnie obowiązującymi wymaganiami zapisanymi w
ustawie z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. nr199, poz. 1227 ze zm.).
4.W projekcie zmiany studium wyznaczono tereny istniejącej zabudowy mieszkaniowej oraz
tereny rozwoju zabudowy.
5. Planowane zmiany zagospodarowania terenu dotyczą terenów położonych poza obszarami
najcenniejszymi ze względów przyrodniczych. Jedynie obszary zmiany studium nr 1 i 2
znajdują się w części w obrębie Obszaru Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000
PLB120011 – Babia Góra.
6. Ustalenia zmiany studium nie są w pełni zgodne z uwarunkowaniami ekofizjograficznymi
dotyczącymi obszarów zmiany studium nr 2 i nr 3, natomiast są zgodne dla obszaru nr 1
zmiany studium.
36
7. W projekcie zmiany studium przewiduje się nieznaczne zwiększenie terenów
przeznaczonych pod zabudowę, poprzez wyznaczenie terenów rozwoju zabudowy.
Spowoduje to zmniejszenie powierzchni użytków rolnych częściowo na korzyść zieleni
urządzonej, trawników oraz nowych gatunków drzew i krzewów a tym samym zmiany w
składzie roślinności.
8. Obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska zostały uwzględnione w
tekście zmiany studium. Proponuje się, aby w planach miejscowych ustalić szczegółowe
zasady zabudowy w sąsiedztwie kompleksów leśnych w strefach ekotonowych. Ponadto w
ramach terenów biologicznie czynnych należy stosować roślinność rodzimą, o dużej
bioróżnorodności.
9.
Zaproponowane w ustaleniach projektu zmiany studium możliwości eliminujące lub
ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko nie są w pełni wystarczające.
Proponuje się zwiększenie powierzchni terenu biologicznie czynnego co najmniej do 60%
oraz zmniejszenie wysokości zabudowy ZR/M2 do 9m.
10.Prognoza nie wykazała prawdopodobieństwa powstania znaczących oddziaływań w
związku z realizacją ustaleń projektu zmiany studium.
11.Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie będzie źródłem oddziaływań o charakterze
transgranicznym.
37