Francja
Transkrypt
Francja
Francja Francja Granice Miasta Regiony Powierzchnia, ludność Departamenty zamorskie i terytoria zależne Język francuski Przepisy Służba zdrowia Informacje dla kierowców Kuchnia francuska Transport Obyczaje Paryż Metro Muzea Sztuka Parki rozrywki Zakupy FRANCJA Republika Francuska usytuowana jest w zachodniej części Europy, od północy graniczy z Wielką Brytanią, od wschodu z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią i Włochami, od południa zaś z Hiszpanią i Andorą. Francja (fr. France, IPA: /fʁ s/), Republika Francuska (République française– państwo, którego część metropolitarna znajduje się w Europie Zachodniej, posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach. Francja metropolitarna rozciąga się od Morza Śródziemnego na południu do kanału La Manche i Morza Północnego na północy, oraz od Renu na wschodzie do Zatoki Biskajskiej na zachodzie. Francuzi często nazywają swój kraj l’Hexagone (sześciokąt) – pochodzi to od kształtu Francji metropolitarnej. Nazwa „Francja” pochodzi od germańskiego plemienia Franków, które zajmowało region po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego. W otaczającym Paryż regionie Île-de-France powstało państwo francuskie. Francja graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Monako, Andorą i Hiszpanią. Terytoria zamorskie graniczą również z Brazylią, Surinamem i Holandią. Kraj jest połączony z Wielką Brytanią przez Eurotunel przebiegający pod kanałem La Manche. Republika Francuska jest unitarnym państwem demokratycznym, w którym ważną rolę odgrywa prezydent. Jest również piątym spośród najlepiej rozwiniętych krajów świata i jedenastym w rankingu warunków życia. Najważniejsze ideały Francji sformułowane zostały w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela i w występującym na drukach urzędowych i monetach haśle rewolucji francuskiej liberté, égalité, fraternité („wolność, równość, braterstwo”). Kraj należy do grona założycieli Unii Europejskiej. Ma największą powierzchnię spośród państw wspólnoty. Francja jest także członkiem-założycielem Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz wchodzi w skład m.in. Frankofonii, G8 oraz Unii Łacińskiej. Jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa ONZ, w której posiada prawo weta. Francja ze względu na swoją liczbę ludności, potencjał gospodarczy, pozycję w Europie, silną armię (trzeci po Rosji i USA arsenał nuklearny), uchodzi za jedno z najpotężniejszych państw świata. Powierzchnia, ludność Powierzchnia z Francji metropolitalnej i departamentów zamorskich: 632834 km² z czego 551695 część kontynentalna Powierzchnia wszystkich departamentów zamorskich: 88868 km² Obszar innych wspólnot zamorskich i Nowej Kaledonii: 22481 km² Ilość mieszkańców ok. 66 mln - 65.821.000 mieszkańców (styczeń 2014) (ok. 63 mln we Francji metropolitalnej), Granice Całkowita granica lądowa: 2 892,4 km, w tym z: Francją metropolitalną: o Andorą – 56,6 km, o Belgią – 620 km, o Hiszpanią – 623 km, o Luksemburgiem – 73 km, o Monako – 4,4 km, o Niemcami – 451 km, o Szwajcarią – 573 km, o Włochami – 488 km. departamentami zamorskimi: o Brazylia – 673 km, o Surinam – 510 km, o Antyle Holenderskie – 10,2 km Długość wybrzeża: 3427 km o Wybrzeże Lazurowe (Riwiera Francuska), Côte d'Améthyste, Côte d'Argent, Côte de Jade, Côte d'Amour, Côte Sauvage, Côte d'Emeraude, Côte d'Albâtre. Najwyższy punkt: Mont Blanc 4808 m n.p.m. Najniższy punkt: delta Rodanu 2 m p.p.m. Większe miasta: o Paryż – 11,84 mln mieszkańców (obszar miejski 2007) o Lyon – 1,76 mln o Marsylia+Aix-en-Provence – 1,62 mln o Lille – 1,16 mln o Tuluza – 1,12 mln o Bordeaux – 1,01 mln o Nicea – 1,00 mln o Nantes – 768 tys. o Strasburg – 642 tys. o Toulon – 601 tys. Język urzędowy: francuski Inne języki w użyciu: niemiecki, włoski, bretoński, baskijski, kataloński, niderlandzki, polski, arabski, berberyjski, romski oraz afrykańskie itd. Regiony Francja, jej część metropolitalna dzieli się na 22 regiony, 96 departamentów oraz ok. 36 300 gmin. Departamenty zamorskie, terytoria zależne Ponadto wyróżnia się departamenty i terytoria zamorskie oraz zamorskie zbiorowości terytorialne.. Francja jest jednym z kilku krajów posiadających terytoria zależne. Terytoria te potocznie zwane są d'outre-mer lub DROM (DOM-TOM) - od obowiązujących do 2003 roku nazw départements d'outre-mer i territoires d'outre-mer. W wyniku reformy konstytucji z 2003 roku i następnie reformy terytoriów zależnych w 2007, Francja posiada obecnie 13 posiadłości pozaeuropejskich. Poszczególne posiadłości mają różne statusy, formy autonomii i formy zależności od Francji. Część z tych terytoriów formalnie stanowi integralną część Francji i wchodzi wraz z nią w skład Unii Europejskiej Terytoria zależne TeryZalezne.png Francja ma złożony system administracji swoich terytoriów zależnych. Terytoria zależne Francji Departamenty zamorskie Gwadelupa (971) • Majotta (985) • Martynika (972) • Gujana Francuska (973) • Reunion (974) Zbiorowości zamorskie Nowa Kaledonia Terytoria bez stałej ludności Saint-Pierre i Miquelon (975) • Wallis i Futuna (986) • Polinezja Francuska (987) • Saint-Barthélemy • Saint-Martin Nowa Kaledonia (988) Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne (984) • Wyspa Clippertona Departamenty zamorskie[ 971 – Gwadelupa 972 – Martynika 973 – Gujana Francuska 974 – Reunion 975 – Majotta (od 2011 roku) Wspólnoty – zbiorowości zamorskie (les collectivites d;outré-mer) Polinezja Francuska pays d’outre mer Saint-Barthélemy Saint-Martin Saint-Pierre i Miquelon collectivités territoriales Wallis i Futuna Wspólnota Nowa Kaledonia sui generis Terytorium zamorskie Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne Posiadłość państwa Wyspa Clippertona Wyspa Clippertona (dawniej: Clipperton[]; franc. île Clipperton lub nieoficjalnie île de la Passion) – terytorium zależne Francji, niezamieszkany koralowy atol na Oceanie Spokojnym (dawniej administrowany z Polinezji Francuskiej) o powierzchni 6 km² położony 1 280 km na południowy zachód od meksykańskiego Acapulco. http://www.e-francja.eu/podstawowe.php Język francuski Językiem urzędowym we Francji jest francuski, posługuje się nim znaczna większość mieszkańców tego kraju, jednak poza nim istnieje wiele języków regionalnych: prowansalski - językiem tym (obecnie uważanym za dialekt francuskiego) posługuje się około 2 mln ludzi w południowej Francji (Prowansja, Langwedocja); bretoński - mówi nim zaledwie 1/3 z 1,5 milionowej populacji Bretończyków zamieszkujących półwysep Bretoński w zachodniej Francji; alzacki - dialekt języka niemieckiego, posługują się nim germańscy Alzatczycy zamieszkujący Alzację we wschodniej Francji; baskijski - mówi nim kilkadziesiąt tysięcy Basków zamieszkujących południowozachodni region Akwitanii, przy granicy z Hiszpanią; kataloński - posługuje się nim kilkadziesiąt tysięcy Katalończyków zamieszkujących południowo-wschodni region Roussillion w południowej Francji, przy granicy z Hiszpanią; arabski - posługuje się nim około 3 mln imigrantów z Afryki Północnej, głównymi w większych miastach oraz na Lazurowym Wybrzeżu; flamandzki - mówi nim kilkadziesiąt tysięcy ludzi pochodzenia niderlandzkiego, zamieszkujących regiony północnej Francji (obszar Calais i Artois). Obecnie można zaobserwować spadek liczby osób posługujących się językami regionalnymi we Francji, mimo ich atrakcyjności. Francja jest to kraj dobrze przystosowany dla turystów, posiada m.in. liczne punkty informacji, które dysponują wiadomościami o francuskich atrakcjach w różnych językach świata, tablice informacyjne, na których widnieją napisy jednocześnie w języku francuskim i angielskim. W regionach francuskich graniczących z innymi państwami turyści otrzymają informacje w języku francuskim, angielskim oraz w języku kraju sąsiadującego. Duma narodowa Francuzów nie pozwala zdominować języka francuskiego przez inną kulturę, nawet wzrastające znaczenie języka angielskiego nie jest w stanie tego dokonać. Przepisy wjazdowe Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu do 90 dni na terytorium Republiki Francuskiej jest paszport bądź dowód osobisty. Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości. Te same zasady obowiązują przy podróżach do francuskich departamentów zamorskich, tj. Gwadelupy, Martyniki, Gujany Francuskiej i Reunion. Natomiast przy wyjazdach na obszar francuskich zamorskich wspólnot terytorialnych (poza metropolią i wymienionymi wyżej departamentami zamorskimi) na okres przekraczający 90 dni niezbędna jest wiza. W przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu ma też członek rodziny obywatela UE, niezależnie od jego przynależności państwowej. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie w przypadkach zagrażających polityce bezpieczeństwa państwa i zdrowiu publicznemu. Przepisy celne Zgodne z normą unijną. Funkcjonariusze francuskich służb celnych mogą przeprowadzać kontrole na całym obszarze Republiki Francuskiej, także w mieszkaniach prywatnych. Przepisy prawne Za przemyt narkotyków i handel nimi grozi kara do 10 lat pozbawienia wolności. Wwóz podrobionych artykułów znanych firm francuskich jest karany Szczepienia, służba zdrowia Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, szczepienia nie są obowiązkowe. Obywatele polscy przybywający do Republiki Francuskiej na pobyt krótkotrwały (turystyka, odwiedziny itp.) powinni przed wyjazdem z Polski zaopatrzyć się we właściwym oddziale NFZ w Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Karta ta uprawnia do korzystania jedynie z podstawowych usług medycznych. Szczegółowe informacje: www.nfz.gov.pl. Ze względu na bardzo wysokie koszty leczenia we Francji (koszt wizyty u lekarza specjalisty wynosi od 30 do 70 EUR; doba leczenia w szpitalu - od 600 do 1500 EUR), turyści powinni wykupić w kraju dodatkową prywatną polisę ubezpieczenia od nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania. Ważne, by polisa pokrywała także koszty hospitalizacji spowodowanej nagłymi objawami przewlekłej choroby leczonej w kraju (np. chorób krążenia, cukrzycy), a w razie śmierci - koszt transportu ciała do Polski. Informacje dla kierowców Francja honoruje zarówno polskie, jak i międzynarodowe prawo jazdy. Autostrady we Francji są płatne. Nieprzestrzeganie przepisów drogowych jest karane. Obowiązek zapięcia pasów dotyczy wszystkich pasażerów. Dozwolona prędkość: 50 km/godz. w terenie zabudowanym, 90 km/godz. w terenie nie zabudowanym, 130 km/godz. na autostradzie (w czasie deszczu 110 km/godz.). Przekroczenie dozwolonych prędkości karane jest wysokimi mandatami. W przypadku zatrzymania w takiej sytuacji kierowcy cudzoziemca policja lub żandarmeria mogą uniemożliwić jazdę (zatrzymując np. dokumenty samochodu) do czasu uregulowania mandatu gotówką na miejscu. Prowadzenie przez kierowcę rozmów przez komórkę jest zabronione. Za nieprzestrzeganie tego zakazu grozi mandat w wysokości 35 EUR. W przypadkach drastycznych lub np. w razie odmowy zapłacenia mandatu na miejscu sprawa może trafić do sądu, który może nałożyć grzywnę w wysokości 150 EUR. Używanie zestawu głośnomówiącego nie jest zabronione, choć może podlegać karze, jeśli zostanie udowodnione (np. na podstawie billingu), że mogło mieć związek z przyczyną wypadku. Mandatem do 3000 EUR karane jest posiadanie antyradaru. Obowiązkowym wyposażeniem Od 01.10.2008 r. pojazdu jest kamizelka odblaskowa i trójkąt ostrzegawczy - za ich brak grozi mandat w wysokości 135 EUR. W autokarach, w których siedzenia dla pasażerów wyposażone są w pasy bezpieczeństwa, istnieje bezwzględny obowiązek zapinania ich przez podróżnych. Kierowcy autokarów wycieczkowych i samochodów ciężarowych są obowiązani do przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy i przerw w jeździe. Nie respektowanie tych zasad karane jest wysokimi grzywnami (od kilkuset do kilkunastu tysięcy euro). Konsulaty nie mają możliwości opłacania mandatów ani wpływania na miejscowe władze, by odstąpiły od wymierzenia kary. Turyści polscy przyjeżdżający do Francji samochodami powinni wiedzieć, że przepisy i orzecznictwo sądowe w sprawach wypadków drogowych sytuują pieszego na pozycji bardzo uprzywilejowanej. Stąd w praktyce, zwłaszcza na drogach dużych miast, zjawiskiem powszechnym jest m.in. przechodzenie przez jezdnię na czerwonym świetle. W związku z tym w dużych aglomeracjach zaleca się jazdę z niewielką prędkością, pozwalającą na zatrzymanie pojazdu w przypadku nagłego wtargnięcia pieszego na drogę. Zasadę ograniczonego zaufania należy stosować w dużych miastach, a zwłaszcza w Paryżu, gdzie miejscowi kierowcy rzadko np. używają kierunkowskazów, natomiast dość często skręcają z prawego pasa jezdni w lewo i odwrotnie. Zasada pierwszeństwa przejazdu dla pojazdów nadjeżdżających z prawej strony (m.in. na rondach) jest bezwzględnie obowiązująca, respektowana i egzekwowana zwłaszcza w Paryżu. Poza stolicą na rondach pierwszeństwo mają pojazdy znajdujące się już na rondzie (informują o tym stosowne znaki drogowe). Kuchnia francuska Dla Francuzów spożywanie posiłków, kupowanie i przygotowywanie odpowiednich produktów jest częścią art de vivre, czyli sztuki życia. Kuchnia francuska jest znana na całym świecie dzięki swojej jakości oraz różnorodności posiłków i wina. Każdemu obszarowi, który posiada odrębne warunki klimatyczne, ziemię, różnorodność roślinną i zwierzęcą oraz recepty postępowania, odpowiadają produkty unikalne. Produkty te są chronione zastrzeżoną nazwą przez prawo francuskie z 1919 roku. Na podstawie prawa wyróżnia się: produkty o nazwie pochodzenia prostego (l'appellations d'origine simple), np. ostrygi z basenu Arcachon (w Akwitanii) oraz produkty o nazwie pochodzenia kontrolowanego (l'appellation d'origine contrôlées) np. wino, sery, owoce (orzechy z Grenoble (w Rodan - Alpy), śliwki z Lot-et-Garonne w Akwitanii), mięso (drób z Bresse w Burgundii, wołowina z Bazadais w Akwitanii), warzywa, woda mineralna, pierniki z Dijon (Burgundia). Produkty o nazwie pochodzenia kontrolowanego (l'appellation d'origine contrôlées) opatrzone są symbolem AOC. Symbol ten identyfikuje produkt, jego autentyczność i specyfikę terenu pochodzenia. Zapewnia on jakość produktu, odpowiednią technologię produkcji, zastrzeżoną recepturę producenta oraz gwarancję nazwy. Maurice E. S. Curnonsky (1872-1956), słynny francuski gastronom i autor liczącej 32 tomy "La France gastronomique" (Francja gastronomiczna), wyróżnia cztery typy francuskiej kuchni: La Haute Cuisine (Kuchnia Wykwintna), La Cuisine Bourgeoise (Kuchnia Burżuazji), La Cuisine Régionale (Kuchnia Regionalna), La Cuisine Improvisée (Kuchnia Improwizowana). Dziś, po ponad 50 latach te 4 kategorie wciąż są aktualne. Dużą część dochodów Francuzi przeznaczają na żywność i wino. Większość Francuzów zaczyna dzień od dużego kubka kawy z mlekiem i tartine (kromka chleba z masłem i dżemem). Następnym posiłkiem jest obiad, zaczynający się najczęściej zupą i prawie zawsze obejmujący danie mięsne. Dzień kończy obfita kolacja, którą rozpoczyna aperitif: napój alkoholowy, do którego podaje się drobne przekąski, oliwki, paluszki lub słone ciasteczka. Następnym etapem jest zupa oraz ciepła przystawka (np. danie rybne, ślimaki, żabie udka, sosy). Danie główne składa się z mięsa lub dziczyzny z dodatkiem warzyw, następnie podawana jest zielona sałata z sosem vinaigrette, a później półmisek serów. Na deser podawane jest ciasto, owoce, lody lub czekolada, a na zakończenie kawa i nalewki lub likiery ziołowe ułatwiające trawienie. Spożywanie posiłków w restauracjach to jeden z narodowych sposobów spędzania wolnego czasu. Restauracje bardzo różnią się między sobą. Najprostsze restauracje to niewielkie, rodzinne przedsiębiorstwa, które oferują domowe posiłki i lokalne sery oraz wina podawane w karafkach. Często nazywane są one bistro. Brasseries (piwiarnie) to ruchliwe restauracje oferujące te same posiłki o każdej porze, często do późnej nocy. Nadal pija się tam piwo, ale w niektórych z nich menu jest bardzo bogate. Typowymi daniami są stek pommes frites (stek z frytkami), blanquette de veau (wołowina) oraz mięsa na zimno i sery. Kawiarnie (café) i bary skupiają się głównie wokół skrzyżowań i placów. W tych obiektach do napojów podaje się lekkie posiłki albo tylko sandwicze. Poza miastem można spotkać: auberge (oberża - gdzie serwowane są niedrogie posiłki i napoje), relais de campagne (gospoda, gdzie można zjeść skromny posiłek), relais routier oraz restauroute (restauracje dla kierowców). Regionalne różnice są bardzo wyraźnie, pielęgnowane i dumnie podkreślane. Na chłodnej północy, gdzie podstawową rolę odgrywa nabiał, to masło, śmietana i sery tworzą podstawę bogatej kuchni. W kierunku południa, orzechy, kasztany i trufle stają się dominującymi składnikami dań, opartych na kaczym i gęsim tłuszczu. Śródziemnomorska natura dostarcza oliwę, czosnek, pomidory i paprykę, a w tamtejszej kuchni widać silne wpływy Hiszpanii i Włoch. Francja posiada największą w Europie liczbę zarejestrowanych serów (około 400). Sery to jeden z głównych atutów kraju. Wytwarza się je w przeróżnych rozmiarach i kształtach: kwadratowe, walcowate, stożkowate, a nawet w formie serca. Niektóre układa się w wiklinowych koszach (paillons), inne zawija w liście orzecha włoskiego lub kasztana jadalnego. Klasyczne gatunki sera są oznakowane etykietami appellation d'origine contrôlées (kontrolowana nazwa pochodzenia), świadczącymi o wysokiej jakości (podobnie jak wina). Winnice ciągną się nie tylko wzdłuż dróg w Burgundii i Bordeaux, ale także wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego i Loary. Można je znaleźć w pobliżu niemieckiej granicy, a nawet w samym Paryżu (wzgórze Montmartre). Z każdego punktu Francji odległość do najbliższego miejsca produkującego wino wynosi nie więcej niż 160 km. Wrażenie robi nie tylko ogrom obszarów przeznaczonych pod uprawę winogron, lecz także jakość i różnorodność produkowanych trunków. We Francji można wyróżnić 11 głównych miejsc produkujących wino: okolice miasta Bordeaux (Bordelais), region Szampania (Champagne), region Burgundia (Bourgogne), region Beaujolais, region Alzacja (Alsace), dolina Rodanu (Vallée du Rhône), dolina Loary (Vallée de la Loire), Prowansja (Provence), Langwedocja-Roussillon (Languedoc), Południowy-Zachód (Sud-Ouest) i region Franche-Comté. Na ogół północne winnice specjalizują się w znakomitych winach białych, a na południu powstają wspaniałe wina czerwone. Nazwa wina pochodzi od gatunku winogron, na przykład Chardonnay lub Merlot, ale we Francji dominuje inna tradycja: nazwa wina wiąże się z miejscem jego powstania. Chociaż szlachetne odmiany winogron bardzo dobrze rosną w całym kraju (wystarczy wymienić trzy najpopularniejsze: Cabernet Sauvignon, Pinot Noir i Chardonnay), nie wszędzie jest sens je uprawiać. Kwestie związane z lepszymi gatunkami podlegają bardzo surowym przepisom, w myśl których nie wolno wykorzystywać tych winogron w niektórych winach o statusie appellation d'origine contrôlée (kontrolowana nazwa pochodzenia) w regionach, gdzie tradycyjnie uprawia się inne odmiany Nie wszyscy Francuzi piją wino do posiłku. W Normandii i Bretanii rolnicy produkują cydr (jabłecznik, czyli napój otrzymywany w wyniku fermentacji alkoholowej soku jabłkowego), a na północy, zwłaszcza w pobliżu granicy z Belgią, popularne jest piwo. Kuchnia francuska jest znana i podziwiana na całym świecie dzięki swojej jakości oraz różnorodności posiłków i wina. Stanowi ona istotny czynnik atrakcyjności kraju przyciągający rzesze turystów. Dodatkowo elementem szczególnie istotnym są liczne restauracje, które prześcigają się w wyszukanym i oryginalnym menu, aby przyciągnąć klientów. Transport we Francji Francja należy do krajów o bardzo dobrze rozwiniętej sieci komunikacyjnej drogowej i kolejowej. Sieć transportowa Francji charakteryzuje się układem promienistym, z głównym węzłem w Paryżu; schodzą się w nim linie łączące go z ważnymi ośrodkami miejskimi i regionami turystycznymi. Przez Paryż przechodzą także linie transkontynentalne: Lizbona - Paryż - Warszawa Moskwa - Władywostok, Londyn - Paryż - Rzym, Londyn - Paryż - Wiedeń - Stambuł. Dla ruchu pasażerskiego znaczącą rolę odegrało wprowadzenie pociągów TGV (Train a Grande Vitesse - Pociąg o Dużej Szybkości) rozwijających prędkość ok. 300, a nawet 500 km/godz. Kursują one m.in. na trasach z Paryża do Nicei, Montpellier, Bordeaux (3 godziny), Lyonu (2 godziny), a także na trasach międzynarodowych, głównie do Brukseli i Amsterdamu oraz Eurostar przez tunel do Londynu (3 godziny). TGV posiadają ponad 150 stacji we Francji, w tym 8 w regionie Île-de-France i około 30 w państwach sąsiednich. Francja posiada jedną z najgęstszych sieci dróg kołowych na świecie o łącznej dł. 811 tys. km, z czego 8 tys. km przypada na autostrady (Paryż - Caen, Paryż - Dunkierka, Paryż - Lyon Limes - Montpellier - Narbonne, Paryż - Lyon - Lazurowe Wybrzeże). . Rzeki i łączące je kanały tworzą sieci dróg żeglownych o dł. 8500 km, co stawia Francję na pierwszym miejscu w Europie. Najważniejsze porty rzeczne Francji to: Paryż, Rouen, Strasburg. Największymi portami morskimi kraju są: Marsylia (trzecie miejsce w Europie pod względem wielkości przeładunku i ważne znaczenie dla ruchu turystycznego - połączenie promowe z Korsyką i kontynentem afrykańskim), Hawr (piąte miejsce), Dunkierka oraz Calais (ważne znaczenie turystyczne - połączenie promowe z Wielką Brytanią). Paryż jako najważniejszy węzeł komunikacyjny Francji posiada bardzo dobrze rozwiniętą komunikację miejską RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens). Doskonale rozwinięta jest komunikacja lotnicza. Liczne linie lotnicze i porty umożliwiają szybkie dotarcie do wszystkich atrakcyjnych turystycznie regionów i miejscowości, zapewniają jednocześnie łączność ze wszystkimi kontynentami. Największym węzłem komunikacji lotniczej jest Paryż, posiadający trzy wielkie porty: Le Bourget (13 km na północny-wschód od Paryża), Orly (11 km na południe od Paryża) i Roissy - Charles de Gaulle (23 km na północ od Paryża). W pobliżu francuskiej stolicy znajduje się także port lotniczy w Beauvais (80 km na północ od Paryża). Lotniska te połączone są z centrum miasta linią autobusową i kolejką RER (Réseau Express Régional Regionalna Sieć Expresowa). Inne ważne lotniska znajdują się w Prowansji: w Nicei oraz w Marignane koło Marsylii. Cechy narodowe Francuzi są bodaj najbardziej specyficznym narodem europejskim, uroczy, choć wielu nie sposób polubić. Ich dumę i zbyt wysokie poczucie własnej wartości trzeba po prostu zaakceptować. Często można się spotkać z określeniem, że Francuzi są nieprzystępni. Z zewnątrz wydają się niezależni, samodzielni, a nawet egoistyczni. Słyną ze słabej znajomości języków obcych, co nie jest prawdą a wynika głównie z ich przekonania, że to inni powinni się uczyć francuskiego. A jednak to wszystko, co denerwuje Nas u Francuzów może jednocześnie wzbudzać szacunek. Ich duma i przywiązanie do swojej kultury i kraju powinny być wzorem dla innych narodowości. Francja – Paryż, podejście Francuzów do stolicy http://francja.lovetotravel.pl/ Mówi się, że pod względem podejścia do swojej stolicy, Francja jest bardzo podobna do Polski. U nich jest Paryż i potem długo, długo nic, u nas Warszawa, a cała reszta to prowincja. Jeśli w przypadku kraju nad Wisłą, z tym można się nie zgodzić, to można się zastanowić, czy z tym Paryżem nie mają racji. Czy można powiedzieć, że zwiedziło się Francję bez wycieczki do miasta nad Sekwaną? Czy można twierdzić, że zna się francuską kulturę, nie widząc Wieży Eiffla, nie zwiedzając Luwru, nie spacerując po ogrodach Wersalu, Centrum Pompidou, cmentarzu Per Lachaise? Czy można uważać, że wie się co nieco o Francuzach, gdy nie wtopiliśmy się w tłum w paryskim metrze, nie przysiedliśmy na skwerze z bagietką i serem. Ale zostawmy Paryż, udajmy się na poszukiwanie francuskiego ducha w innych miastach. W europejskiej Francji mamy 22 regiony, 96 departamentów oraz około 36.300 gmin. Ten podział powstał zaraz po Rewolucji Francuskiej jak wiele innych uregulowań formalnych i norm obyczajowych. Opierają się one o rewolucyjne hasła: Wolność, Równość i Braterstwo, z naciskiem na te dwa pierwsze. Mentalność Francuzi są snobami, ale w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Nie do końca jest prawdą, że nie chcą używać języka angielskiego. Wolą rozmawiać w ojczystym i nie ma w tym nic dziwnego. Jednak zdają sobie doskonale sprawę z tego, że turystyka przynosi im ogromne dochody i żeby turystów zadowolić, mówią po angielsku, a nawet włosku czy hiszpańsku. Mają świadomość swojej wartości, ale jak może być inaczej, skoro wydali na świat sławy literatury, malarstwa, rzeźby, muzyki, filozofii. Zwyczaje Francja zachwyci nas szczególnie wysoką kultura bycia. Często odwiedzając nowe państwa podziwiamy architekturę, widoki, ale mamy problem z kuchnią, zapleczem turystycznym, obsługą. Tam nie będzie takich kłopotów. W sklepie, w hotelu, restauracji zostaniemy obsłużeni co najmniej grzecznie, a jeśli mamy szczęście do wyjątkowego gospodarza, czy właściciela, to z wielką uprzejmością i starannością. Jednak trzeba przestrzegać pewnych zasad. Częściej niż w Polsce używać zwrotów grzecznościowych: bonjour czyli dzień dobry, merci, czyli dziękuję, au revoir, czyli do widzenia. Kiedy jesteśmy na targu, w sklepie nie możemy dotykać owoców, warzyw ani kwiatów, chyba, że sprzedawca wyraźnie to zaproponuje. Jeśli jeszcze nie poruszymy tematu pensji naszego rozmówcy i nie podepczemy trawników, wszystko będzie w porządku. I te zasady obowiązują wszędzie bez względu na to, do którego z pięknych miast się udamy. Największe z nich, poza Paryżem, to: Marsylia, Lyon, Tuluza, Bordeaux, Strasburg, Lille, Nicea. Gdy przed oczami staje nam wspomnienie każdego z tych miast, nie ma już pewności, że jest tylko Paryż, a potem długo, długo nic. Każde z tych miejsc ma magiczny klimat i wiele do zaoferowania. Obyczaje Francja jest nowoczesnym państwem, wyróżniającym się na tle innych stylem życia, otwarciem na działania społeczno-kulturalne, a także tradycje, z którymi żaden mieszkaniec tego wspaniałego kraju nie chce się rozstawać. Różnice mentalne z pewnością można dostrzec podróżując po prowincjach, wypoczywając w miejscowościach letniskowych czy też zwiedzając duże miasta. Mieszkańcom Francji podoba się poczucie bezpieczeństwa, brak wulgarności, życiowa pewność i stabilizacja, chociaż szczycą się tym, że od lat uważają się za społeczeństwo bezklasowe. Domostwa odzwierciedlają najczęściej styl życia swoich właścicieli, gości zaprasza się najczęściej na kolację, a nie na popołudniową herbatkę. Jeżeli trafi się do francuskiego domu warto wziąć z sobą butelkę wina lub słodycze i należy pamiętać, że Francuzi są bardzo gościnni, niemniej uwielbiają poruszać trudne tematy dotyczące religii i obecnej sytuacji politycznej, a impulsywna konwersacja przy stole jest wręcz obowiązkowym elementem spotkania. Słynna zasada konwenansu towarzyskiego savoir-vivre nakazuje zaangażowania się w rozmowę i wysłuchania poglądów swojego rozmówcy. Siadając do stołu warto pamiętać, że to jego właściciel wyznacza odpowiednie miejsce, najczęściej po swojej prawicy, w dobrym tonie leży sięgnięcie po lampkę wina dopiero wtedy, gdy gospodarz wzniesie toast. Pozdrowienie i powitanie są we Francji bardziej rozpowszechnione i przyjacielskie niż w Polsce, dlatego nie należy się dziwić, gdy w każdym sklepie, na rogu ulicy, w parku czy instytucji usłyszy się przyjazne bonjour madame / bonjour monsieur czy salut!; normalnością są również często słyszane pardon czy merci. Przy powitaniu i żegnaniu Francuzi często całują kobiety w policzek, a mężczyźni zwyczajnie podają sobie rękę. Narodowym obyczajem, z którym bardzo często można się zetknąć w wielu parkach i na wyznaczonych terenach jest gra w kule – petanque. Kibice i gracze tej charyzmatycznej dyscypliny zbierają się wieczorami w wielu miejscach i rzucają ołowianymi kulami popijając przy tym pastis – likier o smaku anyżowym. Otwartość Francuzów na przyjaciół i nowe Często umawiają się na wspólne grillowanie, urządzają pikniki i organizują wspólne wyjścia do Jeżeli turyści mają zacięcie do polowań z pewnością we Francji znajdą sprzymierzeńców tego specyficznego hobby. Francuzi uwielbiają polować w oraz z sokołem, towarzyszą temu Francuzi W gronie rodziny i bliskich, najczęściej ustnie, przekazują z pokolenia na pokolenie legendy, przesądy, przysłowia, pieśni i tańce. Podróżując po poszczególnych regionach można zwrócić uwagę na ciekawe różnice występujące pomiędzy zachowaniem ludzi. Lista obchodzony świąt, obrzędów bardzo długa. Francję zamieszkują w większości katolicy, więc w gronie rodzinnym obchodzi się Boże Narodzenie, chociaż przez różnorodność kulturową Francja uchodzi za kraj znajomości jest powszechna. degustację wina, restauracji. różnych formach, z nagonką, łukiem najczęściej myśliwskie imprezy i biesiady. przywiązuję wielką wagę do tradycji i folkloru. religijnych i towarzyszących im imprez jest wielowyznaniowy. Podobnie świętuje się daty zakończenia dwóch wojen światowych, w których Francja odegrała niemałą rolę (8 maj i 11 listopad), a także 14 lipca – dzień wyzwolenia Bastylii, kiedy na terenie całego kraju odbywają się liczne imprezy, festyny, koncerty i przedstawienia. Karnawał jest również obchodzony hucznie, ulice zapełniają się tłumnymi pochodami zakończonymi pokazami fajerwerków. Na mapie Francji zapisały się także ważne ośrodki kultów religijnych, do których pielgrzymują wierni z całego świata, a święte miejsca bardzo często wymienia się w przewodnikach jako atrakcyjne turystycznie; najbardziej znane to Lourdes, Lisieux, Chartes i Le Puy. Bardzo często obchodzone są również lokalne święta jak na przykład święto lawendy w Prowansji, dzień sera i uroczystość kwitnących cytryn w Szampanii, święto ostryg w Cental czy kiszonej kapusty w Alzacji. Jedną z ciekawych tradycji jest corrida – walki byków organizowane według hiszpańskich zasad z udziałem słynnych torreadorów. W wielu miejscach można znaleźć specjalne areny niebezpiecznego widowiska. Popularna jest również „pogoń za kokardą”, kiedy młodzi mężczyźni próbują wyrwać bykowi przymocowaną pomiędzy rogami wstęgę. Specjalnie dla turystów przygotowywane są bardziej bezpieczne wersje zabawy, kiedy byka zastępuje krowa lub młody cielak. Jak w z zachowaniem się w restauracjach. Chociaż opłata za obsługę wliczona jest do rachunku service compris, za normalność przyjęło się zostawianie dodatkowych napiwków, najczęściej wysokości 7-10% zapłaconej kwoty. W kawiarniach i barach można zostawić napiwek na specjalnym talerzyku ustawionym na kontuarze. Turyści zostawiają również napiwki taksówkarzom, przewodnikom i pokojówkom hotelowym. We Francji, podobnie jak w Polsce, obowiązują ścisłe zasady dotyczące palenia papierosów. Zakaz palenia obowiązuje we wszystkich budynkach użyteczności publicznej, zadaszonych placach, restauracjach, kawiarniach, środkach komunikacji itp. Palić można w wyznaczonych do Warto W przypadku piwa należy poprosić o małe piwo „un demi” lub duże „un serieux”, przy zamawianiu piwa w języku angielskim czy niemieckim przez nieporozumienie można dostać litrowy dzban. Podobnie jest z kawą, należy uważać na samo określenie „kawa”, lepiej poprosić czarną „un expresso” lub białą „un creme”. przystosowane dla tego każdym kraju, również we Francji obowiązują pewne zasady związane tego miejscach zwanych espace fumeur. również pamiętać o pewnych zasadach przy kupowaniu napojów. Zwiedzając muzea warto pamiętać, że fotografowanie ich wnętrz jest często możliwe, ale dopiero po uiszczeniu odpowiedniej opłaty, natomiast zwiedzając zabytki sakralne dobrze jest być odpowiednio ubranym, niemniej pod tym względem Francuzi nie są tak restrykcyjni, jak inne narody udostępniające turystom swoje świątynie. Święta Świętem narodowym we Francji jest dzień 14 lipca, który to upamiętnia zburzenie Bastylii w 1789r. Symbolem Republiki jest Marianne, czyli wolność, przedstawiana alegorycznie jako kobieta w czapce frygijskiej. Można ją zobaczyć np. na znanym obrazie autorstwa Eugene Delacroix "Wolność wiodąca lud na barykady", a nawet na francuskich znaczkach pocztowych. Nawet największy ignorant w dziedzinie historii zauważy więc, że Wielka Rewolucja Francuska była przełomem w historii kraju. Nic w tym dziwnego, gdyż ówczesne obalenie monarchii dało początek długiemu procesowi, w wyniku którego obecnie Francji jest krajem demokratycznym, a władza opiera się na systemie pół-prezydenckim. FRANCJA - PARYŻ http://podroze.gazeta.pl/podroze/1,114158,9387132,Francja__8_powodow__dla_ktorych_warto_od wiedzic_Paryz,,ga.html http://paryz.miasta.org/s,2,Francja.html Republika Francji usytuowana jest w zachodniej części Europy, od północy graniczy z Wielką Brytanią, od wschodu z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią i Włochami, od południa zaś z Hiszpanią i Andorą. Paryż https://www.youtube.com/watch?v=o_wt4KCJCFM Paryż mieści się w północnej części Republiki Francji, jest największym miastem, a za razem stolicą tego państwa. Obszar metropolii został podzielony na 20 dzielnic (arrondissements) o łącznej powierzchni 105 km2, zamieszkuje ją 2mln osób (aglomeracja - 12mln), na każdym kilometrze kwadratowym mieszka 24600 osób. Rocznie miasto odwiedza około 30 milionów turystów ze wszystkich kontynentów. Są to głównie Brytyjczycy, Amerykanie, Włosi, Niemcy, Rosjanie i Japończycy. Metro Metro dzięki swojej szybkości i relatywnie niskiej cenie jest najpopularniejszym środkiem transportu w Paryżu, dziennie z jego usług korzysta 4,5 mln osób. Sieć paryskiego metra składa się z 298 stacji i 16 linii o łącznej długości 213 km. Jest szóstym pod względem wielkości systemem metra na świecie. To właśnie z Paryża wywodzi się współczesne słowo Métro, jest to skrót od Chemin de Fer Métropolitain, czyli Miejskiej kolei żelaznej. W skład metra wchodzi także 5 linii regionalnej miejskiej sieci kolejowej - RER, która łączy okoliczne miasta z centrum Paryża, jej długość wynosi 571 km. Stacje metra mogą być oznaczone na kilka różnych sposobów, zwykle jest to biały napis Metro na czerwonym tle. Bilety można zakupić na stacji lub w kioskach i innych sklepach. Aby dotrzeć na peron należy przejść przez bramkę i podążać za znakami wskazującymi linię i kierunek w jakim chcemy podróżować. Duże mapy całej sieci komunikacji umieszczone są na każdej stacji, warto jednak zaopatrzyć się w mapkę kieszonkową, które za darmo dostępne są większości stacji. Na mapach tych zaznaczone są także wszystkie popularne atrakcje, tak więc dotarcie np. do Luwru nie będzie stanowiło problemu. Paris_metro.pdf metro_geo.pdf Paris_RER.pdf Interesujące fakty Châtelet-Les Halles jest największą stacją metra na świecie, obsługuje ponad miliard pasażerów rocznie. Średnia prędkość kolejki to 35 km/h, maksymalna 70 km/h. Pierwsza linia została otwarta w 1900 roku. Średnia odległość pomiędzy stacjami to zaledwie 560 m. Tylko 3 z 14 linii zostało wybudowanych po II wojnie światowej. Najdłuższą linią jest 13, która liczy sobie 22,5 km. Najtragiczniejszy wypadek w paryskim metrze miał miejsce 10 sierpnia 1903, kiedy w pożarze zginęły 84 osoby. Bilety http://www.krzysztofgierak.pl/2014/02/paryz-metro-ceny-bilety-mapa-strefy.html http://www.e-francja.eu/bilety-paryz.php Dzieci w wieku poniżej 3 lat podróżują bezpłatnie, pod warunkiem że nie zajmują miejsc siedzących. W paryskiej sieci komunikacji miejskiej nie ma zniżek dla ludzi w podeszłym wieku. Bilet jest ważny tylko po wpisaniu imienia (Prenom), nazwiska (NOM) i daty ważności (Valable le): Bilety jednorazowe T+ Dostępny w opcji 1- lub 10-przejazdowej, upoważnia do podróżowania metrem, autobusami, tramwajami oraz RER (tylko na terenie Paryża) wraz z możliwością bezpłatnych przesiadek jeśli całkowity czas pomiędzy wejściem do pierwszego środka transportu a wejściem do ostatniego nie przekracza 1,5 godziny. Bilet ten nie obowiązuje w autobusach specjalnych np. na lotniska. Bilety jednorazowe - ticket t+ - ważne są na metro, autobusy, RER w 1/2 strefie, tramwaj oraz kolejkę na Montmartre (le funiculaire de Montmartre). Pobierz: Mapa Paryża Ceny (od 1 stycznia 2015 r.): - 1,80 euro, - karnet 10 biletów: 14,10 euro / dziecko (poniżej 10 roku życia): 7,05 euro. Bilet należy skasować przed wejściem do metra, w autobusie, w tramwaju. Bilet t+ ważny jest 1h30, więc można się przesiadać, ale za każdym razem należy go skasować. Bilet w autobusie kosztuje 2 euro i nie uprawnia do przesiadek. W autobusie nie można kupić karnetu biletów. Bilet jednodniowy – Mobilis Na strefy 1-2 lub 1-5. Na metro wystarczy na strefy 1-2, na RER 1-5. Strefa 1-5 + Wersal + lotniska CDG/ORY: 16,10 Euro Bilet musi być podpisany i musi być wypisana data ważności Mobilis - bilet na cały dzień na dowolne strefy (należy je wybrać). Bilet jest ważny od 0h do 24h. Ceny (od 1 stycznia 2015 r.): - strefa od 1 do 2: 7,00 euro, 1-3: 9,30 euro, 1-4: 11,50 euro, 1-5: 16,60 euro Navigo - karty tygodniowe, miesięczne lub roczne, na wyznaczone strefy, ważne od poniedziałku do niedzieli lub od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca/roku. Le passe Navigo - przeznaczone tylko dla mieszkańców i osób pracujących w Île-de-France. Le passe Navigo Découverte - bez ograniczeń, koszt 5 euro, do karty dołączona jest druga karta (carte nominative) ze zdjęciem (format 25x30mm). Le forfait Navigo Annuel - karta Navigo ważna rok, pozwala podróżować bez ograniczeń w wybranych strefach. Ceny (od 1 stycznia 2015 r.): - karty tygodniowe: strefa od 1 do 2: 21,25 euro, 1-3: 27,15 euro, 1-4: 32,95 euro, 1-5: 35,40 euro, 2-3: 19,80 euro, 2-4: 25,10 euro, 2-5: 29,00 euro, 3-4: 19,00 euro, 3-5: 23,15 euro, 4-5: 18,45 euro. - karty miesięczne: strefa od 1 do 2: 70,00 euro, 1-3: 89,20 euro, 1-4: 107,80 euro, 1-5: 116,50 euro, 2-3: 65,10 euro, 2-4: 82,50 euro, 2-5: 95,50 euro, 3-4: 62,80 euro, 3-5: 76,40 euro, 4-5: 60,70 euro. Posiadając kartę miesięczną można podróżować za darmo w weekendy (od piątku wieczorem do niedzieli) i w święta na wszystkich strefach (od 1 do 5). Paris Visite karta ważna na 1, 2, 3 lub 5 dni na strefy 1 do 3 lub 1 do 5 (zaczyna się o 5h30 i kończy o 5h30 następnego dnia). Przed użyciem Paris Visite należy wpisać imię, nazwisko oraz datę rozpoczęcia i końca użytkowania karty. Bilet typu ParisVisite upoważnia do dowolnej liczby przejazdów metrem, autobusami, tramwajami oraz RER (tylko na terenie Paryża) w czasie 1, 2, 3 lub 5 dni w strefach 1-3 lub 1-6. Jego posiadanie upoważnia dodatkowo do kilkunastoprocentowych zniżek w niektórych muzeach, sklepach i restauracjach. Dzielnice Paryża Paryż jest podzielony na 20 okręgów miejskich (fr. arrondissement municipal). Częściej używa się jednak prostszej formy arrondissement - okręg, jednak nie należy jej mylić z okręgiem jako jednostką administracyjną, która dzieli na mniejsze części departamenty. Liczbę dzielnic Paryża wskazują kody pocztowe (od 75001 do 75020). 20 dzielnic paryskich jest ułożonych w prawoskrętną spiralę, mającą początek w centrum miasta, w prawobrzeżnej części miasta (Rive droite), nad Sekwaną. W podobny sposób podzielone są także Marsylia i Lyon. Użyte w poniższej tabeli skróty oznaczają położenie danej dzielnicy względem Sekwany (R - na prawo, L - na lewo). We Francji, jak można zauważyć na tabliczkach, nazwy dzielnic często są zapisywane w liczbach rzymskich. Dzielnica Nazwa 1. R 2. R 3. R 4. R 5. L 6. L 7. L 8. R 9. R 10. R 11. R 12. R 13. L 14. L 15. L 16. R Louvre Bourse Temple Hôtel-de-Ville Panthéon Luxembourg Palais-Bourbon Élysée Opéra Enclos-St-Laurent Popincourt Reuilly Gobelins Observatoire Vaugirard Passy Powierzchnia (km²) 1,826 0,992 1,171 1,601 2,541 2,154 4,088 3,881 2,179 2,892 3,666 16,324[a] 7,146 5,621 8,502 16,305[c] Liczba ludności (marzec 1999) 16 888 19 585 34 248 30 675 58 849 44 919 56 985 39 314 55 838 89 612 149 102 136 591 171 533 132 844 225 362 161 773 Liczba ludności (lipiec 2005) 17 700 20 700 35 100 28 600 60 600 45 200 55 400 38 700 58 500 88 800 152 500 138 300 181 300 134 700 232 400 149 500 Gęstość zaludnienia (2005) (os./km²) 9693 20 867 29 974 17 864 23 849 20 984 13 552 9972 26 847 30 705 41 598 8472[b] 25 371 23 964 27 335 9169[d] Dzielnica 17. R 18. R 19. R 20. R Nazwa BatignollesMonceau Butte-Montmartre Buttes-Chaumont Ménilmontant Powierzchnia (km²) Liczba ludności (marzec 1999) Liczba ludności (lipiec 2005) Gęstość zaludnienia (2005) (os./km²) 5,669 160 860 160 300 28 277 6,005 6,786 5,984 184 586 172 730 182 952 188 700 187 200 191 800 31 424 27 586 32 052 Dzielnice i zabytki Paris_attractions_map.pdf Paryż – atrakcje turystyczne Komunikacja w Paryżu Paryż jako najważniejszy węzeł komunikacyjny Francji posiada bardzo dobrze rozwiniętą komunikację miejską RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens - Samodzielny Zarząd Transportu Paryskiego). W jej skład wchodzą: połączenia autobusowe (oprócz "zwykłych" linii istnieją Balabusy kursujące pomiędzy głównymi obiektami turystycznymi oraz Noctambusy - linie nocne); metro (14 linii ponumerowanych od 0 do 14 i kursujących w granicach miasta - 1 i 2 strefa); podmiejska kolejka RER (5 linii oznaczonych literami od A do E i kursujących poza granice miasta - od 1 do 7 strefy). Innym sposobem poruszania się po Paryżu są: taksówki (około 470 postojów); statki zwane Batobus (pływające od maja do września po Sekwanie i zatrzymujące się w 6 punktach rozmieszczonych wzdłuż rzeki); rowery (wciąż powstają nowe ścieżki rowerowe oraz wypożyczalnie rowerów). Doskonale rozwinięta jest komunikacja lotnicza. Liczne linie lotnicze i porty umożliwiają szybkie dotarcie do wszystkich atrakcyjnych turystycznie regionów i miejscowości, zapewniają jednocześnie łączność ze wszystkimi kontynentami. Największym węzłem komunikacji lotniczej jest Paryż, posiadający trzy wielkie porty: Le Bourget (13 km na północny-wschód od Paryża), Orly (11 km na południe od Paryża) i Roissy - Charles de Gaulle (23 km na północ od Paryża). W pobliżu francuskiej stolicy znajduje się także port lotniczy w Beauvais (80 km na północ od Paryża). Lotniska te połączone są z centrum miasta linią autobusową i kolejką RER (Réseau Express Régional - Regionalna Sieć Expresowa). Inne ważne lotniska znajdują się w Prowansji: w Nicei oraz w Marignane koło Marsylii. Metro Plan metra Paris_metro.pdf metro_geo.pdf Paris_RER.pdf Autobusy w Paryżu : plan-bus-de-paris.gif Paris_bus_tour.pdf Paris_Batobus.pdf Paris_river_tours.pdf Muzea i galerie Francji należą do najbogatszych i najczęściej odwiedzanych na świecie. Muzea są często atrakcjami najwyższej rangi. Francja posiada ponad 2 tysiące muzeów publicznych i prywatnych, co stawia ją na czwartym miejscu na świecie i przyciąga znaczne rzesze turystów. Opiekę nad 1200 muzeami publicznymi sprawuje ministerstwo Kultury poprzez DMF (La Direction des musées de France – Dyrekcja muzeów we Francji). Ponadto niektórymi muzeami Paryża kierują Władze Miasta Paryża. Istnieje też około 1000 muzeów prywatnych. Paryż jest miastem posiadającym ponad 100 obiektów muzealnych, z których kilka jest znanych na całym świecie ze swoich niezwykłych zbiorów, m.in. muzeum Louvre posiadające największą frekwencję. W ostatnich latach powstało dużo nowych muzeów, które oprócz dzieł sztuki, realizują liczne cele dydaktyczne. Istnieje też około 30 tzw. ekomuzeów (skansenów), które na różnorodnych obszarach zachowują przyrodę (np. las, bagno) lub obiekty kultury materialnej (np. starą kuźnię, młyn, pracownię artystyczną lub osady wiejskie). Powstają również parki prehistoryczne - tereny zielone, gdzie rekonstruowane sąmiejsca i osady mieszkalne. Najbardziej znane to: Samara (obok Amiens w Pikardii), archéodrome Beaune (w Burgundii), Thot (w Dordogne w Akwitanii), zawierające muzeum, studio audiowizualne, rekonstrukcje obozowisk, zwierzęta żywe i sztuczne. W parku Tarascon-sur-Ariège (w Południowych Pirenejach) powstały ścieżki i trasy turystyczne z wykorzystaniem dźwięku. Popularne stało się również zwiedzanie miejsc związanych z przemysłem. Fabryki królewskie, zakłady przemysłowe, kopalnie soli, wiatraki gdyż miejsca i obiekty przemysłowe są aktualnie zaliczane do dziedzictwa kulturowego. Przykładami mogąbyć: fabryka czekolady Menier w Marne-la-Vallée (w Îlede-France), czy też kopalnia soli w Arc-et-Senans (w regionie Franche-Comté). Najbardziej popularne muzea w Paryżu: Luwr (Louvre) Muzeum d'Orsay Grand Palais Petit Palais Muzeum Guimet Muzeum Człowieka (Musee de l'Homme) Muzeum Cernuschi Muzeum Muzyki (Musee de la Musique) Muzeum Carnavalet Muzeum Victora Hugo Centrum Georges Pompidou Muzeum Powietrza i Przestrzeni (Musee de l'Air et de l'Espace) Muzeum Figur Woskowych (Muzeum Grevin) Muzeum Rodin Muzeum Salvador Dali Muzeum Picasso Muzeum Historii Prefektury Policji Muzeum Wina Katakumby Muzeum Sztuki Afrykańskiej i Oceanii Instytut Świata Arabskiego Muzeum Delacroix Muzeum Cognacq Jay Cite des Sciences et de l'Industrie Wersal (Chateau de Versailles) Sztuka Francuzi są bardzo dumni ze swojego dziedzictwa kulturowego. Stało się ono nieodłącznym elementem krajobrazu kraju. Francja posiada wiele cennych zabytków architektury i sztuki z różnych okresów rozwoju kraju Pierwsze przejawy sztuki na terenie Francji sięgają paleolitu górnego i są to malowidła i ryty naskalne w grotach (przykładem jest odkryta w 1940 roku jaskinia Lascaux w regionie Południowe Pireneje). W Bretanii natomiast w okolicach miasta Carnac znajduje się największe w Europie skupisko megalitów (ok. 3 tys. kamieni). Od połowy I wieku p.n.e. obszar Francji był pod panowaniem rzymskim. Rzymianie pozostawili po sobie liczne budowle: teatry (w Prowansji: Arles, Orange), amfiteatry (w Prowansji: Arles, Nîmes), łuki triumfalne (w Prowansji: Orange), mauzolea (w Prowansji: Saint-Rémy), rzymskie bramy miejskie (w Franche-Comté: Besançon), łaźnie (w Île-de-France: Paryż oraz w Prowansji: Nîmes) oraz akwedukty (w Prowansji: Nîmes). Bogatym we Francji był styl romański, który posiadał wiele regionalnych odmian. Do zabytków sztuki romańskiej zalicza się liczne zabudowania klasztorne z krużgankami i kościoły wznoszone przez cystersów (m.in. Fontenay w Burgundii) oraz benedyktynów (Mont-Saint-Michel w Normandii oraz Cluny w Burgundii). W połowie XII wieku pojawił się we Francji styl gotycki. Za pierwszą budowlę gotycką uważa się kościół w opactwie Saint-Denis (w Île-de-France), natomiast najwybitniejszym przykładem jest katedra w Chartres (w Centrum), a także w Amiens (w Pikardii), Rouen (w Normandii), Reims (w Szampanii) i Paryż (w Île-de-France). Najlepiej zachowanym średniowiecznym miastem w Europie jest Carcassonne w LangwedocjiRoussillon. Renesans pojawił się we Francji pod koniec XV wieku, a rozwój nastąpił pod koniec XVI wieku. Sztuka renesansowa miała na terenie Francji głównie charakter dworski. Wtedy też powstały wspaniałe rezydencje królewskie i szlacheckie w dolinie Loary (region Centrum). Do głównych atrakcji turystycznych tego regionu zaliczane są renesansowe zamki, m.in.: zamek w Chambord, Amboise, Chenonceaux, Blois. Za panowania Ludwika XIV (1638-1715) Francja stała się ważnym ośrodkiem artystycznym. Stworzył on własny styl zwany stylem Ludwika XIV, przykładem tego jest zespół parkowopałacowy królewskiej rezydencji w Wersalu (w Île-de-France), a także zamek Vaux-leVicomte (w Île-de-France). Styl Ludwika XV (1710-74) przekształcił klasyczny barok w formy rokokowe. W okresie jego panowania (1715 - 1774) powstawały manufaktury wytwarzające gobeliny i kobierce (w Pikardii: Beauvais, w Nord-Pas-de-Calais: Arras), tkaniny jedwabne (w RodanAlpy: Lyon), koronki (słynne koronki walensjanki z Vaenciennes w Nord-Pas-de-Calais) oraz ceramikę (w Normandii: Rouen). W XVIII wieku powstały również wybitne dzieła urbanistyki, m.in. zaliczane do najdoskonalszych rozwiązań przestrzennych w Europie - miasto Nancy w Lotaryngii, gdzie reprezentacyjne place łączą Stare i Nowe miasto. W XIX wieku za panowania Ludwika Filipa (1773-1850), którego styl odznaczał się konserwatyzmem, rozwijało się malarstwo. Przechodziło ono kolejne etapy rozwoju: romantyzm (głównym przedstawicielem był Eugene Delacroix (1798-1863) za sprawą swojego dzieła z 1830 r. "Wolność wiodąca lud na barykady"), impresjonizm i postmodernizm (głównymi przedstawicielami byli Claude Monet (1840-1926) m.in. z dziełem z 1872 r. "Impresja - wschód słońca" oraz Vincent van Gogh (1853-90) m.in. z kilkoma wersjami obrazu zatytułowanego "Słoneczniki"). Pod koniec XIX wieku duże znaczenie dla rozwoju budownictwa miały prace inżynierskie. W latach 1887-89 powstała stalowa konstrukcja o wysokości 300,5 metra zwana Wieżą Eiffla w Paryżu. Zbudowana przez Gustave'a Alexandre'a Eiffela (1832-1923) szybko stała się największą atrakcją Paryża, a także jego wizytówką rozpoznawalną na całym świecie. Najważniejsza w XIX wieku była jednak modernizacja centrum Paryża podjęta przez barona G. E. Haussmann'a (1809-1891). W XX wieku na uwagę zasługuje malarstwo i rzeźba, m.in. Pablo Picasso (1881-1973) i jego obraz z 1907 r. "Panny z Awinionu" oraz Marc Chagall (1887-1985) i jego dzieło z 1913 r. "Skrzypek". Znani byli również poeci, m.in. Charles Baudelaire (1821-67) i wydany w 1857 r. jego zbiór poezji pt. "Kwiaty zła". W XX wieku powstało we Francji również wiele atrakcyjnych obiektów architektonicznych, m.in. gmach Opery Bastille w Paryżu, nowoczesna dzielnica Paryża La Défense, Piramida w Louvre w Paryżu, a także największe w Europie Centrum Sztuki i Kultury im G. Pompidou (1911-74) w Paryżu (otwarte w 1977 roku). Paryż jest miastem, które skupia wszystkie style sztuki i architektury, dlatego tez przyciąga znaczną liczbę turystów z całego świata. Posiada nie tylko zabytki z wszystkich epok, muzea wypełnione dziełami sztuki, ale także niesamowitą atmosferę, która jest istotnym walorem kraju. Różnorodność atrakcji, zabytków, muzeów, sztuki we Francji jest ważnym walorem turystycznym przyciągającym miliony ludzi każdego roku. Parki rozrywki Najpopularniejsze parki rozrywki to: Disneyland pod Paryżem – najpopularniejsza atrakcja Francji wśród turystów. Zastosowano tu najnowocześniejsze technologie, całość podzielono na pięć krain, z których każda ma swoje atrakcje tematyczne, restauracje i sklepy. Krainy te to: Kraina Dzikiego Zachodu, Okręty i Piraci, Kraina fantazji i bajek, Discoveryland – kraina odkryć i techniki, Studio Walta Disneya. Oprócz parku rozrywki jest tu także kompleks stylizowanych barów amerykańskich oraz sklepów i restauracji zwanych Wioską Disneya (Disney Village). Przy wejściu do parku znajduje się Hotel Disneyland oraz 6 innych hoteli, kemping, szlak leśny oraz pole golfowe; Park Astérixa (w Pikardii) – park z wioską galijską stworzoną na podstawie legendarnego komiksu pod tytułem Astérix. Park składa się z 7 krain tematycznych: Z Galami przez wieki, Z Galami i Grekami, Z Galami i wikingami, Zag, Wioska Galów, Z Galami i Rzymianami, Via Antiqua. Atrakcją są również liczne spektakle z bohaterami komiksu organizowane w poszczególnych krainach; Futuroscope (7 km od Poitiers w regionie Poitou-Charentes) – park zorientowany jest na poznanie świata multimediów oraz technologii kinematograficznych i audiowizualnych. Znajdują się tu m.in. liczne kina trójwymiarowe oraz miejsca pozwalające odkryć nowe gry video, Internet, multimedia, satelity, itd. Park został otworzony w 1987 roku; Bagatelle w Merlimont (w Pikardii) – park licznych atrakcji, w którym znajdują się również zwierzęta. Przeznaczony głównie dla dzieci. Od 1955 roku następuje stały rozwój i rozbudowa parku; Park la Villette w Paryżu – otwarty w 1986 roku na miejscu starej rzeźni, ośrodek muzyki, sztuki i nauki. Największą atrakcją jest muzeum nauki -Miasto Nauki i Przemysłu (Cité des Sciences et de l’Industrie) oraz kina trójwymiarowe Cineaxe i Geode. Zakupy Paryż to europejska stolica mody. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie i w odpowiedniej dla siebie cenie. Miejsca warte zobaczenia, niekoniecznie na zakupy w Paryżu: Galeria Lafayette Les Halles - centrum handlowe Tati - tanie rzeczy Giga store - wszystko do domu i tanio - 2 sklepy w Paryżu i kilka we Francji Fnac - płyty, filmy, książki, itp. Pchli targ w Paryżu: Porte de Montreuil Porte de Vanves Puces St.Ouen (Porte de Clignancourt) Carreau du Temple Place des Ternes Place de la Madeleine Cichlandy / Lumpeksy / Sklepy Vintage w Paryżu: Kilo Shop Paris le Marais, 69-71 rue de la Verrerie, 75004 Paryż Kilo Shop Kawaii Paris le Marais, 65 rue de la Verrerie, 75004 Paryż Kilo Shop Paris Saitn-Germain, 125 Bld St Germain, 75006 Paryż Kilo Shop Kawaii Paris, Beaubourg, 85 rue St Martin, 75004 Paryż Kilo Shop Kawaii Paris Bastille, 11 rue de la Roquette, 75011 Paryż Kilo Shop Kawaii Paris les Halles, 100 rue Saint Denis, 75001 Paryż