1050 lat polskiej gospodarki 1050 años de economía polaca www.polskaviva.com GRATUITO - BEZPŁATNA
Transkrypt
1050 lat polskiej gospodarki 1050 años de economía polaca www.polskaviva.com GRATUITO - BEZPŁATNA
MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:15 Página 1 www.polskaviva.com núm/nr 41 10.000 ejemplares - 10.000 egz POLSKAVIVA.COM GRATUITO - BEZPŁATNA 1050 años de economía polaca Mayo - Maj 2016 ISSN 2299-3630 @polskaviva DEPORTES - SPORT 1050 lat polskiej gospodarki Francia 2016. 12-15 CULTURA / KULTURA Prusinowski en Pirineos Sur. Prusinowski na Pirineos Sur. 20-21 TURISMO - TURYSTYKA Varsovia en primavera. Warszawa na wiosnę. 22-23 Análisis/Analiza 02-05 Negocios/Biznes 06-07---Sociedad/Społeczeństwo 08 Derecho/Prawo 10 Deportes/Sport 12-15 Argentina/Argentyna 17 Gastronomía/Gastro 18 Educación/Edukacja 19 Cultura/Kultura 20-21 Turismo/Turystyka 22-23 9 772293 63081 3 05 MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 2 ANáLISIS POLSKAVIVA.COM 2 @polskaviva 1050 años de la economía polaca Jakub Bromka, economista VARSOVIA. Según los datos de la Universidad de San Diego el hombre contemporáneo es inundado por un mar de información. Las tiene que procesar más de cien mil cada día. Este río de información lo propulsa la maquina mediática que busca fuentes nuevas de sensación y de ingreso. En consecuencia, durante apenas dos años dobla el número de noticias transmitidas en el mundo. Así las cosas, ¿cómo encontrar fuentes de información fidedignas? En época del acceso universal a Internet es relativamente fácil. Hay que basarse en instituciones creíbles, tales como el Banco Mundial o el Fondo Monetario Internacional. Sin embargo, merece la pena profundizar también otras fuentes, como por ejemplo la página web de la Agencia Central de Inteligencia (CIA) de los Estados Unidos. La veracidad de los datos que transmite díficilmente se podría poner en tela de juicio. En uno de sus informes más recientes de la CIA se lee que la economía polaca en 2015, según el producto interior bruto calculado a partir de las Paridades de Poder Adquisitivo, fue la vigésimocuarta del mundo. Festejando el 1050 aniversario del bautismo de Polonia conviene mirar atrás y hacer un recordatorio de cómo se formaba la economía polaca a lo largo de los siglos. Principios medievales de la historia El país eslavo del oeste emergente de las tinieblas de la temprana Edad Media, gracias al ingenioso príncipe Miecislao I de los Piastas, realmente entró en el escenario de la historia europea. Una de las primeras personas en mencionar al príncipe de los polanos es Ibrāhīm ibn Yaʿqūb que da unas ciertas pistas sobre la economía en las tierras polacas de antes del bautismo. Este comerciante judío de la Península Ibérica se ocupaba de un negocio muy rentable, la trata de los seres humanos. Los eslavos tenían fama en la época de la temprana Edad Media de realizar un amplio comercio de los esclavos. Junto a los productos forestales era nuestro producto de exportación principal, además muy apreciado sobre todo en los países árabes debido a la belleza de las mujeres. Es muy significativo el origen etimológico del tribu que iba a establecer el futuro estado. Los “polanos” PKP Express Intercity Premium Pendolino ED250-010 en la Estación de Gdansk. wIKIPEDIA PKP Express Intercity Premium Pendolino ED250-010 na stacji w Gdańsku. quiere decir, ni más ni menos, los habitantes de los campos (en polaco “pola”), de espacios abiertos de culivo. Este nombre indica la existencia de extensas zonas rurales. Hay que subrayar que los agricultores en aquellos tiempos eran libres. Excepto algunas prestaciones para el soberano, normalmente en forma de recursos naturales o cultivos, no tenian otras cargas. Tampoco eran ligados por fuerza a la tierra. El equipo del soberano que era la parte principal de las fuerzas armadas, deambulaba con el soberano por el país y a medida que se agotaban las existencias locales, cambiaban de sitio. La administración de tierras era prácticamente inexistente. Simplificando, se puede decir que la Polonia de entonces se parecía a la imagen actual de los vikingos de cine, aunque sin cascos con cuernos. La recepción del cristianismo supuso una revolución que afectó a todos los estratos sociales y a la economía. El cristianismo trajo consigo no solo una dimensión axiológica, normativa y creativa de estado nueva, sino también un modelo nuevo de administración y de las relaciones económicas. La implementación gradual del feudalismo con un nuevo sistema fiscal y con obligaciones nuevas en favor del soberano y de la Iglesia tropezó con una fuerte resistencia social. Es difícil quitarles la libertad a los que la han saboreado, incluso si esto conduce a su civilización. El feudalismo y la Iglesia, debido a sus necesidades, ligaron a los agricultores a la tierra, convirtiéndoles en campesinos. Por otro lado, se empezaron a implementar soluciones tecnológicas nuevas y variedades nuevas de cultivos que diversificaron la dieta de los habitantes y aumentaron el rendimiento de los campos. En aquellos tiempos fueron innovadores el cultivo de plantas nievas y la cría de especies de animales antes desconocidos. Hasta hoy en día esto se ve reflejado en los nombres de localidades donde se empezó a cultivar la vid, principalmente en respuesta a las necesidades de la Iglesia, por ejemplo winiary o winogrady. A aquella etapa se la puede llamar la romanización de la economía, es decir, la internacionalización de la cultura de los países post románicos mediante la Iglesia. Poco a poco se edificaban castillos e iglesias, símbolos de tiempos nuevos. A pesar de la crisis del siglo XI y de la reacción pagana, la gente se iba estableciendo en sus tierras, se desarrollaba el comercio, sustituyendo los anteriores mercados de esclavos, aumentaba el área de cultivos. Los piñones del feudalismo paso a paso impulsaban el mecanismo del desarrollo social y económico. Sucedía así hasta la época de la fragmentación interna que era el equivalente polaco del muy popular ahora “Juego de tronos”. “Juego de tronos” polaco. El florecimiento La fragmentación interna era un largo periodo entre la monarquía patrimonial y la estamental. Duró más de doscientos años, es decir, más o menos lo mismo que la etapa anterior de la implementación del feudalismo. La fragmentación interna fue poco afortunada desde el punto de vista de la economía. A medida que avanzaba la fragmentación en principados cada vez menores, se hundía el comercio, ya que en las fronteras nuevas se cobraba el arancel y el peaje lo que debilitaba mucho a las poblaciones y a la burguesía emergente. Por si fuera poco, las guerras civiles constantes arruinaban la agricultura. Los saqueos y por otro lado las mobilizaciones eternas de los campesinos a los que se les impedía labrar la tierra, forzándoles a luchar con los príncipes, deterioraban mucho el potencial del estado. Sin embargo, ni los ataques de los mongolos y de los tártaros, en comparación con los cuales el Ejército Rojo parece manso como un cordero, ni la progresiva decentralización fre- naron las tendencias de desarrollo. La aparición de las ciudades, la colonización alemana, técnicas nuevas de cultivo como por ejemplo la rotación trienal, demostraban una cierta mejora de la situación económica y el avance tecnológico. Es de subrayar la polarización creciente de diversas tierrar en esta época, el declive económico de Mazovia y el papel cada vez más importante de Silesia. No obstante, aquel periodo agudizó el subdesarrollo económico. A fin de cuentas, no era Polonia el lugar de donde venía la innovación que además se llevaba a cabo de forma lenta y con una resistencia notable. El siglo XIV era tiempo de cambios. Podría escribirse mucho sobre el rey Casimiro III el Grande, un genio en el trono polaco, y sobre sus grandes planes económicos y políticos. Es de recordar la construcción de más de cincuenta castillos, numerosas fortificaciones municipales, la normalización y unificación de la ley, la eliminación de barreras para el comercio, la relocación de los costes del desarrollo a los estratos más altos, aliviando a la vez a los estratos bajos, la apertura de rutas comerciales hacia el Este... Lo que ocurrió durante apenas cuarenta años cambió por completo la estructura económica del país que de dos re- MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 3 www.polskaviva.com 3 giones humildes, agotadas y empobrecidas se convirtió en una de las mayores fuerzas de la Europa Central. Desgraciadamente, aquel fruto del genio, a pesar de que había tomado un impulso grande, muy rápidamente empezó a frenar. La ventaja fiscal a partir del Privilegio de Koszyce del rey Luis I de Hungría hizo que disminuyeran los ingresos del Reino y que incrementara el papel de la caballería, la posterior nobleza. Sin embargo, el Reino siguió desarrollándose felizmente: se fundaban poblaciones nuevas, se realizaba el arranque o se drenaban los pantanos. Dinastía Jagellón y el siglo de oro La época de la dinastía Jagellón, que duró casi dos siglos, eran tiempos de una prosperidad relativa, aunque ya se podía divisar el debilitamiento del estado: el papel cada vez más importante de los privilegios de la nobleza, la opresión de los estratos inferiores o el cese del desarollo de las ciudades que iban perdiendo su peso económico. El poder económico lo acumulaban más y más las clases más altas lo que conducía a aumentar el yugo impuesto a los campesinos. La explosión de las explotaciones feudales, junto a la restricción de las libertades personales de los agricultores, restringían las posibilidades de desarrollo de las ciudades. Solo la nobleza consumía el superávit generado por el estado. Hay que destacar que, contrariamente a lo que se suele pensar, el sistema del servicio para el señor feudal fue eficaz. Polonia se convertía en el granero de Europa a costa del desarrollo del futuro estrato de la burguesía. Además el monopolio sobre el comercio internacional del estrato privilegiado (gracias a la exención de impuestos) debilitaba a los burgueses. La conquista de Prusia mejoró la situación económica del país e introdujo Polonia al “Siglo de oro”, que más bien debería denominarse el siglo “dorado”. A pesar del peso político importante en Europa, una riqueza todavía significativa, una cultura enormemente desarrollada e incluso algunas innovaciones en la vida cotidiana y en la ciencia (retretes que evacuaban al exterior los excrementos o la Revolución de Copérnico en astrología), Polonia era una país decadente que consumía sus recursos en vez de invertirlos en su desarrollo. No se puede hablar de aquella etapa sino recordando el rol que desempeñó una reina polaca eminente, Bona Sforza, que superaba en gran medida con sus capacidades intelectuales y su genio a su esposo Segismundo I el Viejo y a su hijo Segismundo Augusto. La reina Bona procuró multiplicar los bienes del poder central: tuvo un plan osado de reformas en materia de economía y de política, supo perfectamente gestionar sus propiedades. Por desgracia, por culpa de la pasividad de su esposo y el conflicto con su hijo sus intencio- Las reformas del primer ministro władysław Grabski y la política económica del vice primer ministro Eugeniusz Kwiatkowski, junto a un trabajo colosal positivista de toda la nación, fueron puntos de viraje críticos. Las reformas de Grabski de los años veinte llavadas a cabo con un espíritu liberal, estabilizaron la moneda, contuvieron la inflación y crearon las primeras instituciones financieras nacionales como el Banco de Patrimonio Nacional (en polaco “Bank Gospodarstwa Krajowego”). Por otro lado, Kwiatkowski, un organizador excelente, creador del puerto en Gdynia y de la Región Central Industrial, mediante inversiones acertadas, subió notablemente el nivel de vida de amplias masas de habitantes de Polonia. Parte del centro de negocios de Varsovia. wIKIPEDIA Część centrum biznesowego Warszawy. nes atrevidas, como por ejemplo recomprar los bienes incautados por la nobleza, perfeccionar el comercio o privilegiar las ciudades, prácticamente no pudieron entrar en vigor. La etapa siguiente en la historia de Polonia y de su economía fue la República de las Dos Naciones, creada por la Unión de Lublin de 1569. Era un país sumamente interesante: con un territorio enorme y de una densidad de población muy variada, habitado por tres grupos culturales principales: los polacos, los rusos y los lituanos con numerosas minorías. Un país donde hasta el 8-10% de la población pertenecía a la nobleza y disfrutaba de derechos electorales, donde el poder real era debil mientras que la autoridad principal recaía en el Parlamento bicameral y, después, en las asembleas de la nobleza local. Un país tolerante y abierto, sin parangón a escala mundial. Hasta mediados del siglo XVII el sistema económico funcionaba relativamente bien. Desde el punto de vista económico, el sistema de la opresión de los campesinos seguía surtiendo efecto. Entretanto, la nobleza iba acumulando riquezas. Nacían fortunas grandes de los magnates mediante la compra de terrenos baratos en la zona oriental del país. Por otro lado, una parte de la nobleza no se diferenciaba nada de los campesinos, solo por sus títulos. La dicotomía creciente entre la propia clase alta conducía al clientelismo y al servilismo. Los terrenos nuevos estaban muy poco poblados, con una que otra ciudad, restos de la Rus de Kiev. Esto se traducía al valor bajo del suelo que la nobleza adquiría de buena gana, con lo que aumentaba aun más su dominación. Sin embargo, el país era relativamente rico, contaba con bienes culturales impresionantes y con una ciencia desarrollada. Era destino de inmigrantes procedentes de otras naciones. Ocaso del país La crisis de la mitad del siglo XVII subvirtió aquel orden, causando que se reforzaran las peores tendencias. Se pronunciaron aun más las diferencias entre los más ricos y los más pobres y los estragos causados por numerosas guerras eran mucho más evidentes que las pérdidas tras la II guerra mundial. La crisis económica junto a las epidemias llevaron a la bancarrota a la mayoría de la nobleza media, las ciudades se despoblaron por completo y los campesinos se sumieron aun más en la pobreza. Una polarización extraordinaria de la sociedad (se pueda hablar incluso de la oligarquía de magnates) duró hasta mediados del siglo XVIII. La potenciaban constantes guerras, la corrupción y también la dinastía de los wettin, de la que no se puede escribir nada positivo. La mitad del siglo XVIII auguraba una cierta recuperación económica. A iniciativa de los oligarcas-magnates empezó la construcción de manufacturas, se fundó la Región Industrial de la Polonia Antigua, se creó el Canal Real y el Canal de Ogiński. Los efectos de las ideas de la ilustración se reflejaban de forma bastante supercifial en la economía polaca aunque al principio constituían un impulso de avance: los súbditos iban a estar exentos de la tributación feudal en lugar de tasas de alquiler pagaderas a la nobleza, poco a poco se iba apreciando el valor de los burgueses que constituían una fuerza significativa del desarrollo en los países occidentales. Es de resaltar que la mayoría de aquellos planes de la modernización fue razonable. Desgraciadamente, el proceso de la recuperación económica lo dificultaba la política infructuosa del monarca Estanislao Augusto Poniatowski. Las particiones de Polonia redujeron a cenizas los sueños de reformar el país. La situación de los territorios polacos durante las particiones dependía plenamente de la política de los invasores. La primera fase la de industrialización trans- curría de forma drásticamente injusta en las tierras de los tres ocupantes. Prusia las convirtió en una región arreglada, altamente desarrollada e industrializada; las tierras bajo el dominio ruso sufrían del subdesarrollo económico y de una industrialización desequilibrada y Galicia austriaca de una inversión insuficiente crónica, debido a su situación periférica. Aparte del efímero Reino de Polonia, Polonia no existía en los mapas, por lo que resulta difícil ocuparse de la economía de aquella época. Algunos filósofos y teóricos de ciencias sociales consideran que Polonia llegó a ser un ente metafísico. De todos modos, la economía, al ser una ciencia que se asienta en los fundamentos positivistas, no se ocupa del albedrío ni del espíritu. Periodo corto de independencia El estado independiente creado el día 11 de noviembre de 1918, ya desde sus principios afrontaba varios problemas de índole económica. El mayor de todos fue la existancia de tres regiones no integradas entre si dentro del país recién unificado. Esto se observaba por ejemplo en la producción industrial que, a lo largo de los veinte años que perduró Polonia hasta la II guerra mundial, no logró volver a los niveles de antes del año 1914. Adoptar la misma moneda, restablecer el orden institucional incluyendo el sector bancario y la organización del sector estatal, unificar la infraestructura, remediar la polarización social enorme, la falta de personal, la dominación del sector agrícola en la estructura sectorial, son solo algunas de las preocupaciones a las que tuvo que enfrentarse Polonia. La II República a pesar de diversos obstáculos, como por ejemplo la guerra aduanera contra los alemanes, el territorio arriunado, la amenaza de parte de la URSS, gran crisis económico internacional, logró hacer mucho para construir el bienestar común. Tendencias de desarrollo modernistas El país, todavía en pañales, que iba creando basas de instituciones económicas, fue violentemente aniquilado durante la II guerra mundial. Ningún país (sin contar la USRR) sufrió tantas pérdidas en aquel conflicto. A consecuencia de la guerra, Polonia fue dejada bajo la tutela de la Unión Soviética que a partir de la segunda mitad de los años cuarenta instauró el socialismo. El estado ejercía pleno control sobre la economía mediante la planificación central, se fundaban los llamados “combinados” industriales y explotaciones agrícolas colectivas. Las acciones del Gobierno comunista fueron en su mayoría de poco efecto. Generaban la economía de escasez: a menudo faltaban productos básicos alimentarios e industriales. El sinónimo de aquellos tiempos era la palabra “obtener”, cuyo fenómeno era motivo de reflexiones de muchos pensadores extranjeros que describían la realidad social polaca. Sin embargo, pese a numerosos problemas en el funcionamiento de la economía socialista, merece la pena recordar que aquel modelo llevaba a nivelar las desigualdades y, hasta cierto punto, a la industrialización del país, suponiendo un motor del desarrollo importante en los territorios devastados de Polonia. Hoy en día, durante la tercera década tras la caída del comunismo, seguimos luchando contra el retraso económico. Los artículos que tratan el tema del desgaste de modelo económico actual y de cambios institucionales imprescindibles, aparecen cada vez más a menudo. Es muy importante el riesgo de la trampa de la renta media. Deberíamos reflexionar un rato, hacer un balance de la política económica de los últimos años y sacar conclusiones para que nuestro país no se deslice hacia el camino de México, Argentina o Grecia, sino, a través de soluciones eficaces, sigue el ejemplo de los que han conseguido el éxito, como por ejemplo Alemania o Japón. Somos precisamente nosotros los responsables de cómo será Polonia dentro de unas cuantas décadas. MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 4 ANALIZA 1050 lat polskiej gospodarki POLSKAVIVA.COM 4 Estación Marítima en Gdynia, los años 30. En el muelle se puede ver el transátlantico MS Piłsudski.. wIKIPEDIA Dworzec Morski w Gdyni, lata 30. – na nabrzeżu transatlantyk MS Piłsudski. Jakub Bromka, ekonomista wARSZAwA. według danych Uniwersytetu w San Diego współczesny człowiek zalewany jest olbrzymią ilością informacji – zmuszony jest przetwarzać ich ponad sto tysięcy dziennie. Tę rzekę słów napędza machina medialna, poszukująca nowych źródeł sensacji i zarobku. w konsekwencji w ciągu zaledwie dwóch lat liczba przekazywanych newsów na świecie podwaja się. Jak w takim razie można odnaleźć dobre źródła informacji? w dobie powszechnego dostępu do Internetu jest to względnie proste – trzeba się opierać na zaufanych instytucjach, takich jak Bank Światowy czy Międzynarodowy Fundusz walutowy. Jednak poza nimi warto zgłębiać też inne źródła, jak choćby stronę internetową Centralnej Agencji wywiadowczej Stanów Zjednoczonych. Prawdziwość przekazywanych przez nią danych trudno poddawać w wątpliwość. w jednym z ostatnich raportów CIA można było znaleźć informację o tym, że gospodarka Polski w roku 2015, według produktu krajowego brutto liczonego za pomocą parytetu siły nabywczej, znajdo- wała się na dwudziestym czwartym miejscu na świecie. Obchodząc 1050-lecie chrztu Polski, warto na chwilę spojrzeć w przeszłość i przypomnieć sobie, jak na przestrzeni wieków kształtowała się polska gospodarka. Średniowieczne początki historii Zachodniosłowiańskie państwo wynurzające się z mroków wczesnego średniowiecza, dzięki błyskotliwemu księciu Mieszkowi I z rodu Piasta, weszło faktycznie na arenę dziejów Europy. Jedną z pierwszych osób, która wspomina księcia Polan jest Ibrahim Ibn Jakub. Jako pierwszy daje pewne wskazówki o tym, jak wyglądała gospodarka ziem polskich przed przyjęciem chrztu. Ten żydowski kupiec z półwyspu Iberyjskiego zajmował się wyjątkowo intratnym zajęciem – handlem ludźmi. Słowianie słynęli we wczesnym średniowieczu z niezwykle ożywionego handlu niewolnikami – obok produktów leśnych był to nasz główny towar eksportowy, dodatkowo niezwykle wysoko wyceniany ze względu na urodę kobiet poszukiwanych szczególnie przez kraje arabskie. Plemię, które miało zbudować przyszłe państwo, ma ważny rodowód etymologiczny. „Polanie” oznacza ni mniej, ni więcej mieszkańcy pól, ot- wartych przestrzeni uprawianych. Nazwa ta wskazuje na istnienie znaczących obszarów wiejskich. warto nadmienić, że ówcześni rolnicy byli ludźmi wolnymi – poza świadczeniami na rzecz władcy, najczęściej w formie zasobów naturalnych lub płodów rolnych, nie mieli innych obciążeń. Nie byli też przywiązani siłą do ziemi. Drużyna władcy, będąca główną częścią sił zbrojnych, wędrowała wraz z władcą po kraju i w miarę wyczerpywania się zapasów miejscowych, zmieniali swoją lokalizację – administracja ziem praktycznie nie istniała. Dokonując pewnego uproszczenia, Polska tamtych czasów była podobna do współczesnego wizerunku filmowych wikingów, choć bez hełmów z rogami. Rewolucją obejmującą wszystkie warstwy społeczne, w tym ogromne przekształcenia gospodarcze, było przyjęcie chrześcijaństwa. Poza zupełnie nową warstwą aksjonormatywną i państwotwórczą, chrześcijaństwo przyniosło nowy typ gospodarowania i zależności ekonomicznych. Stopniowe wprowadzanie feudalizmu z nowym systemem podatkowym i nowymi powinnościami na rzecz władcy i kościoła napotykało na znaczne opory społeczne – trudno odebrać wolność tym, którzy zakosztowali jej smaku, nawet jeśli wiąże się to z cywilizowaniem społeczności. Feudalizm i Kościół ze względu na swoje potrzeby przypisały rolników do ziemi, czyniąc z nich chłopów. Z drugiej strony zaczęto wprowadzać nowe rozwiązania technologiczne i nowe odmiany upraw, które zróżnicowały dietę mieszkańców oraz zwiększyły wydajność pól. Innowacją na tamte czasy była hodowla nowych odmian zwierząt i roślin. Do dzisiaj widać to w nazwach miejscowości, gdzie zaczęto uprawiać winorośl, głównie na potrzeby kościoła, na przykład winiary czy winogrady. Ten etap można określić mianem romanizacji gospodarki – internacjonalizacji kultury państw postrzymskich zapośredniczonej przez Kościół. Stopniowo budowano zamki i kościoły – symbole nowych czasów. Pomimo kryzysu XI wieku i reakcji pogańskiej, ludność sukcesywnie osiadała na zajmowanych terenach, rozwijał się handel zastępujący wcześniejsze targi niewolników, powiększał się areał pól uprawnych. Trybiki feudalizmu powoli ruszały mechanizmem rozwoju społecznoekonomicznego. Działo się tak aż do czasów rozbicia dzielnicowego, które było polskim odpowiednikiem niezwykle dziś popularnej „Gry o Tron”. Polska „Gra o Tron”. Rozkwit Rozbicie dzielnicowe to długi @polskaviva okres między monarchią patrymonialną a monarchią stanową. Trwało ponad dwieście lat, czyli mniej więcej tyle, ile wcześniejszy etap wprowadzania feudalizmu. Rozbicie dzielnicowe z punktu widzenia gospodarki było dość nieszczęśliwym czasem – w miarę postępującego dzielenia się na coraz mniejsze księstwa upadał handel, gdyż na coraz to nowych granicach pobierano cło i myto. To bardzo osłabiało osady i tworzące się mieszczaństwo. Dodatkowo ciągłe wojny domowe uderzały w rolnictwo – grabieże, a z drugiej strony ciągła mobilizacja chłopów, którzy byli odrywani od ziemi i zmuszani do walki przez książąt dzielnicowych, znacznie osłabiała potencjał państwa. Z drugiej strony ani ataki Mongołów i Tatarów, przy których Armia Czerwona jawi się jako stado łagodnych baranków, ani postępująca decentralizacja nie zahamowały tendencji rozwojowych. Pojawienie się miast, kolonizacja niemiecka, nowe techniki upraw jak na przykład trójpolówka świadczyły o względnym polepszaniu się sytuacji gospodarczej i postępie technologicznym. warto również zauważyć rosnącą polaryzację poszczególnych ziem w tym okresie – upadek znaczenia gospodarczego Mazowsza oraz znaczny wzrost roli Śląska. Niemniej okres ten pogłębia poziom zapóźnienia gospodarczego – wszak to nie z Polski przychodziły innowacje, co więcej były one wprowadzane dość wolno i ze znacznymi oporami. wiek XIV to czas zmian. Można by długo pisać o królu Kazimierzu III wielkim – geniuszu na polskim tronie – i o jego wielkich planach gospodarczopolitycznych. warto przypomnieć budowę ponad pięćdziesięciu zamków, licznych obwarowań miejskich, unormowanie i ujednolicenie prawa, zniesienie barier handlowych, obciążenie kosztami rozwoju kraju klas najwyższych przy zmniejszeniu dolegliwości stanów niższych, otwarcie dróg handlowych na wschód… To, co się działo przez tych niespełna czterdziestu lat, całkowicie zmieniło strukturę ekonomiczną państwa, które ze skromnych, wyczerpanych i zubożałych dwóch dzielnic stało się jedną z głównych sił Europy Środowej. Niestety ten twór geniuszu, pomimo niesamowitego rozpędu bardzo szybko zaczął spowalniać – ograniczenie podatków na skutek przywileju koszyckiego króla Ludwika węgierskiego spowodowało zmniejszenie dochodów Królestwa i zwiększenie roli rycerstwa i późniejszej szlachty. Niemniej Królestwo wciąż rozwijało się MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 5 www.polskaviva.com 5 pomyślnie: zakładano nowe osady, karczowano lasy czy osuszano bagna. Jagiellonowie i złoty wiek Epoka Jagiellonów, trwająca przez niespełna dwa wieki, to czasy względnego dobrobytu, choć można już było dostrzec osłabianie państwa – rosnącą rolę przywilejów szlachty, ucisk warstw niższych, jak również zatrzymanie rozwoju miast, które odgrywały coraz mniejszą rolę ekonomiczną. władza ekonomiczna coraz bardziej była kumulowana przez klasy wyższe, co prowadziło do zwiększenia obciążeń chłopskich. Eksplozja powinności pańszczyźnianych wraz z ograniczeniem wolności osobistej rolników podkopywały możliwości rozwojowe miast – tylko szlachta była konsumentem nadwyżek wypracowywanych przez państwo. warto zauważyć, że wbrew powszechnej opinii, system pańszczyźniany był efektywny – Polska stawała się spichlerzem Europy kosztem rozwoju przyszłej warstwy burżuazyjnej. Dodatkowo monopol na handel międzynarodowy warstwy uprzywilejowanej (poprzez zwolnienie z podatków) osłabiał mieszczan. Zdobycie Prus poprawiło sytuację gospodarczą państwa i wprowadziło Polskę w Złoty wiek, który słuszniej byłoby określić wiekiem „pozłoconym”. Pomimo znaczenia politycznego w Europie, wciąż znacznego bogactwa, niezwykle rozwiniętej kultury, a nawet innowacji w życiu codziennym i nauce (wychodki odprowadzające odchody czy przewrót kopernikański w astrologii) Polska była krajem dekadenckim, konsumującym swoje zasoby miast przeznaczać je na rozwój. Mówiąc o tym okresie, nie można zapomnieć o roli wybitnej polskiej królowej Bony Sforzy, która swymi zdolnościami intelektualnymi i sprytem przewyższała znacznie swego męża, Zygmunta Starego, i syna, Zygmunta Augusta. Królowa Bona starała się powiększyć majątek władzy centralnej – miała śmiały plan reform obejmujących życie gospodarcze oraz polityczne, doskonale zarządzała swoim majątkiem. Niestety na skutek bierności męża oraz konfliktu z synem jej śmiałe zamierzenia takie jak odkupienie zastawionych u szlachty dóbr, usprawnienie handlu czy uprzywilejowanie miast, praktycznie nie zostały wprowadzone w życie. Następnym etapem w dziejach państwa polskiego i jego gospodarki była, powstała na mocy unii lubelskiej z 1569 roku, Rzeczypospolita Obojga Narodów. Było to państwo na wskroś ciekawe, z ogromnym terytorium o bardzo zróżnicowanej gęstości zaludnienia, zamieszkiwane przez trzy główne grupy kulturowe – Polaków, Rusinów i Litwinów – z licznymi mniejszościami. Kraj, w którym aż 8-10% społeczeństwa należało do szlachty i posiadało prawa wyborcze, o słabej władzy monarszej, gdzie główną władzę sprawował dwuizbowy parlament, a później FSO Polonez MR'87 en Utrech (Holanda). En 1994 se produjeron más de 80.000 Polonez, hasta 2002. w FSO Polonez MR’87 w Utrechcie (Holandia). W 1994 roku wyprodukowano ponad 80.000 polonezów, a ich produkcja trwała do 2002 roku. zgromadzenia okolicznej szlachty. Kraj tolerancyjny i otwarty – ewenement na skalę światową. Do połowy XVII wieku system gospodarczy działał względnie sprawnie. wciąż nieźle pod względem ekonomicznym funkcjonował system uciskania chłopów. Jednocześnie szlachta bogaciła się coraz bardziej – powstawały ogromne fortuny magnackie poprzez wykupywanie taniej ziemi na wschodzie kraju. Z drugiej zaś strony część stanu szlacheckiego nie różniła się niczym poza tytulaturą od chłopów. Powiększająca się dychotomia wśród samej klasy wyższej prowadziła do klientelizmu i służalczości. Nowe tereny były słabo zaludnione, z nielicznymi miastami będącymi pozostałościami po Rusi Kijowskiej. Przekładało się to na niską cenę ziemi, którą chętnie nabywała szlachta, powiększając tym samym swoją dominację. Niemniej państwo było względnie zamożne, posiadało imponujące dobra kultury i rozwiniętą naukę. Imigrowali do niego przedstawiciele innych nacji. Schyłek państwa Kryzys połowy XVII wieku zdewastował dotychczasowy ład i spowodował, że umocniły się najgorsze tendencje. Jeszcze bardziej pogłębiły się różnice między najbogatszymi i najbiedniejszymi, a zniszczenia na skutek licznych wojen były o wiele bardziej dotkliwe niż straty po II wojnie światowej; kryzys ekonomiczny i zarazy doprowadziły do bankructwa większość średniej szlachty, miasta wyludniły się do reszty, a chłopi popadli w jeszcze większą biedę. wyjątkowo silne spolaryzowanie społeczeństwa, (można było wręcz mówić o oligarchii magnackiej) trwało do połowy XVIII wieku. wzmagały je kolejne wojny, korupcja, a także dynastia wettynów, o której nic dobrego napisać nie można. Połowa XVIII wieku zwiastowała pewne ożywienie gospo- darcze. Z inicjatywy ówczesnych oligarchów-magnatów zaczęto budować manufaktury, powstało Staropolskie Zagłębie Przemysłowe, zbudowano Kanał Królewski i Kanał Ogińskiego. Efekty oświeceniowych idei dość powierzchownie odbijały się na polskiej gospodarce, choć stanowiły, początkowo impuls rozwojowy – poddani mieli zostać zwolnieni z pańszczyzny na rzecz opłat czynszowych uiszczanych szlachcie, powoli zaczynano doceniać wartość mieszczaństwa, które stanowiło znaczną siłę rozwojową w krajach Zachodnich. Należy podkreślić, że większość elementów tej koncepcji modernizacyjnej była słuszna. Niestety proces wychodzenia z zapóźnienia utrudniała nieudolna polityka monarchy Stanisława Augusta Poniatowskiego. Rozbiory Polski ostatecznie obróciły w niwecz marzenia o reformowaniu kraju. Sytuacja ziem Polskich w czasach rozbiorów była w pełni zależna od polityki zaborców. Pierwotna faza industrializacji była dramatycznie nierówno rozdzielona na terytoria każdego z trzech zaborców: Prusy przekształcały ziemie w uporządkowany, wysoko rozwinięty, uprzemysłowiony obszar; ziemie rosyjskie cierpiały w wyniku zapóźnienia i niezrównoważonego uprzemysłowienia; Galicja austriacka była chronicznie niedoinwestowana ze względu na peryferyjne położenie. Oprócz efemerycznego Królestwa Polskiego, Polski nie było na mapach, w związku z czym trudno zajmować się tym okresem z gospodarczego punktu widzenia. Część teoretyków nauk społecznych i filozofów twierdzi, że Polska urosła do bytu metafizycznego, niemniej ekonomia jako nauka bazująca na podstawach pozytywistycznych nie zajmuje się wolą i duchem. nienia zmagało się z przeróżnymi problemami natury gospodarczej. Spośród najważniejszych spraw dotykających system ekonomiczny największym problemem było istnienie trzech zupełnie niezintegrowanych części w nowo zjednoczonym państwie. widoczne to było chociażby w produkcji przemysłowej, która przez dwadzieścia lat istnienia Polski do czasów II wojny światowej, nie wróciła do poziomu sprzed 1914 roku. Ustalanie wspólnej waluty, budowa całościowego ładu instytucjonalnego obejmującego bankowość i organizację sektora państwowego, ujednolicenie infrastruktury, ogromna polaryzacja społeczna, braki kadrowe, dominacja rolnictwa w strukturze sektorowej państwa – to tylko część problemów z jakimi musiało się zmierzyć nowo powstałe państwo polskie. II Rzeczpospolita pomimo ogromnych przeciwności jak wojna celna z Niemcami, zdewastowane terytorium, zagrożenie ze strony ZSRR, wielki ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, zdołała wiele uczynić na rzecz budowania wspólnego dobrobytu. Dwa zasadnicze punkty zwrotne, poza ogromną pozytywną pracą u podstaw całego narodu, to reformy premiera władysława Grabskiego i polityka gospodarcza wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego. Reformy Grabskiego z lat 20-tych prowadzone w duchu liberalizmu ustabilizowały walutę, zdusiły inflację oraz stworzyły pierwsze narodowe instytucje finansowe jak Bank Gospodarstwa Krajowego. Z drugiej strony Kwiatkowski – wyśmienity organizator, twórca portu w Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego – poprzez trafne inwestycje znacznie podniósł poziom życia wielkich rzesz mieszkańców Polski. Krótki okres niepodległości Niepodległe państwo Polskie powstałe 11 listopada 1918 roku od samego początku swego ist- Modernistyczne tendencje rozwojowe Raczkujące państwo, które tworzyło zręby instytucji gospo- darczych, zostało brutalnie zmiażdżone przez II wojnę światową. Żaden kraj (wyjąwszy ZSRR) nie odniósł tak ogromnych strat w tym konflikcie. w wyniku wojny Polska została przypisana pod kuratelę Związku Radzieckiego, który od połowy lat 40 wprowadzał w Polsce socjalizm. Państwo sprawowało pełną kontrolę nad gospodarką poprzez centralne planowanie, wprowadzono kombinaty przemysłowe i państwowe gospodarstwa rolne. Działania władz komunistycznych były w większość nieefektywne. Generowały gospodarkę niedoboru – często brakowało podstawowych dóbr konsumpcyjnych oraz przemysłowych. Synonimem tych lat stało się słowo „załatwić”, nad którego fenomenem zastanawiało się wielu zagranicznych naukowców opisujących polską rzeczywistość społeczną. Niemniej, pomimo ogromnych problemów z funkcjonowaniem gospodarki socjalistycznej, warto wspomnieć, że ten model niósł za sobą znaczne ograniczenie nierówności, a także do pewnego momentu skutecznie uprzemysławiał państwo i stanowił istotną siłę rozwojową na zdewastowanych terytoriach Polskich. Dzisiaj, w trzeciej dekadzie po upadku komunizmu, wciąż borykamy się z zapóźnieniem. Artykuły mówiące o wypaleniu się dotychczasowego modelu ekonomicznego i koniecznych zmian instytucjonalnych pojawiają się coraz część – bardzo istotne jest niebezpieczeństwo pułapki średniego dochodu. warto na chwilę zatrzymać się, podsumować dotychczasową politykę gospodarczą ostatnich lat i wyciągnąć wnioski, aby nasze państwo nie stoczyło się na drogę Meksyku, Argentyny lub Grecji, lecz poprzez skuteczne rozwiązania naśladowało tych, którzy odnieśli sukces, jak na przykład Niemcy czy Japonia. To właśnie od nas zależy, jak będzie wyglądała Polska za kilkadziesiąt lat. MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 6 NEGOCIOS POLSKAVIVA.COM 6 El sector inmobiliario polaco se hace mayor de edad Daniel Millán, director general de Ternum Group VARSOVIA. Todavía recuerdo ese frío marzo del año 2001 cuando aterrizábamos en el antiguo aeropuerto de la capital de Polonia, Frederic Chopin. Era la primera vez que tenía la ocasión de visitar el país y me pareció triste, gris, y que atravesaba un largo tiempo de crisis. Hoy miro la ciudad de Varsovia y compruebo con alegría como la nueva arquitectura ha llenado de formas y colores un paisaje antes sombrío y austero. La estrategia de entrada en el mercado era a través de un socio local. Un constructor pequeño pero muy serio que nos ayudaría a salvar las barreras locales y nos orientaría en el mercado. Así nació Inverbud. Nuestro negocio inmobiliario en España estaba en pleno auge, aunque algo nos decía que debíamos diversificar. Esa fue la verdadera razón por la que decidimos invertir en el mercado inmobiliario polaco. Pero, aquí, todo era diferente. Toda- vía recuerdo que los terrenos se compraban en dólares debido a las enormes oscilaciones que tenía el zloty. No existía prácticamente un plan de urbanismo, así que la ley urbanística que regía era la “ley de bue- na vecindad”. Esta lo que nos venía a decir es que podrías construir lo mismo que los edificios que tuvieras al lado. Si tenías un rascacielos, pues el mismo derecho tenías y, como bromeaban siempre los pola- cos, si tenías una iglesia, pues tenías que hacer otra y, así, toda Polonia se llenaría de parroquias. Al contrario que en España, el lenguaje inmobiliario no estaba arraigado en la gente de la @polskaviva calle. Aquí, prácticamente nadie conocía lo que eran los metros útiles, PUM, que te indicaban la edificabilidad del suelo. La sensación es que el suelo valía lo que tenía que valer y te hacias la casa que te tenías que hacer. Nadie había vivido la especulación del suelo y la vivienda. Casi no existían inmobiliarias y Marina Mokotow era el gran nuevo desarrollo inmobiliario, que dio paso posteriormente a la inversión en wilanow, que fue adquirida por Fadesa a la empresa polaca Prokom. Después de eso, recuerdo unos años de locura inmobiliaria. Nosotros conseguimos hacernos un pequeño hueco en una selva de especulación hasta que el año 2008 llegó la gran crisis que volvió a situar en la realidad a todos. Hoy, contemplo un sector inmobiliario en Polonia sano, maduro y con un crecimiento sostenible. Mucho de esto se debe a que los bancos, en Polonia, supieron volver a la heterodoxia bancaria y no dejarse llevar por los vaivenes del sector. Compruebo que el mercado inmobiliario polaco no resulta atractivo para el inversor, pero, sin embargo, permite el acceso a la vivienda a gran parte de la población y esto me alegra, pues observo que el sector inmobiliaria se ha hecho mayor de edad y ahora tendrá que marcar su camino no exento de dificultades debido a la gran competitividad mundial. Polski sektor nieruchomości 2.0 Daniel Millán, Dyrektor Generalny Ternum Group wARSZAwA. wciąż pamiętam tamten zimny marcowy dzień 2001 roku, kiedy lądowaliśmy na starym lotnisku Fryderyka Chopina w stolicy Polski. wtedy po raz pierwszy miałem okazję przyjechać do Polski. Kraj wydał mi się smutny i szary. widać było, że z kryzysem gospodarczym zmagał się już od dłuższego czasu. Dziś patrzę na warszawę i cieszy mnie, że niegdyś ponury, surowy krajobraz dziś wypełnia nowoczesna zabudowa, o zróżnicowanych formach i kolorach. Obrana przez nas strategia wejścia na rynek opierała się na kontakcie z lokalnym wspólnikiem – niewielką, choć solidną firmą budowlaną, która pomogła nam pokonać wiele przeciwności i odnaleźć się w polskiej rzeczywistości. Tak narodził się Inverbud. Nasze przedsiębiorstwo de- Vista aérea de Marina Mokotów en Varsovia. YOUTUBE Widok z lotu ptaka na inwestycję Marina Mokotów w Warszawie. weloperskie w Hiszpanii przeżywało okres rozkwitu, jednak coś podpowiadało nam, że powinniśmy zdywersyfikować działalność. Dlatego też postanowiliśmy zainwestować w polski rynek nieruchomości. Jednak tutaj wszystko wyglądało inaczej. Jak dziś pamiętam, że z powodu olbrzymich wahań kursu złotego, ziemię kupowało się za dolary. Praktycznie nie istniał plan zagospodarowania przestrzennego –zasadą panującą w branży była „zasada dobrosąsiedztwa”. Polegała ona na tym, że można było wznosić tylko takie budynki, jakie stały w najbliższej okolicy. Jeśli obok stał wieżowiec, można było zaprojektować wieżowiec. Polacy żartowali, że jeśli obok masz kościół, musisz budować kolejny i tak cała Polska wypełni się parafiami. Inaczej niż w Hiszpanii, język sektora nieruchomości nie był powszechnie znany. Tutaj prawie nikt nie wiedział, czym jest powierzchnia użytkowa mieszkalna – PUM – która określa możliwość zagospodarowania terenu. Panowało przekonanie, że grunt był wart tyle, ile powinien, a dom budowało się taki, jaki było potrzeba. Nikt nie słyszał o spekulacjach gruntami czy mieszkaniami. Prawie nie istniał sektor nieruchomości, a Marina Mokotów była wówczas nowym wielkim projektem deweloperskim, po którym nastąpiły inwestycje w wilanowie, wykupione następnie od polskiej firmy Prokom przez hiszpańskie przedsiębiorstwo deweloperskie Fadesa. Pamiętam późniejsze szalone lata na rynku nieruchomości. Udało nam się wywalczyć niewielką przestrzeń w gąszczu spekulacji, kiedy to w 2008 roku wybuchł kryzys, który sprowadził wszystkich na ziemię. Dziś widzę, że sektor nieruchomości w Polsce jest w dobrej formie, rozwija się w sposób zrównoważony – dojrzał. w znacznej mierze możliwe to było dzięki polskim bankom, które potrafiły wyjść na prostą i nie dały się ponieść zawirowaniom sektora finansowego. widzę też, że choć polski rynek nieruchomości nie jest atrakcyjny dla inwestorów, umożliwia dostęp do mieszkań znacznej części społeczeństwa. Cieszę się, że jestem świadkiem tego, jak sektor nieruchomości pewnie staje na nogi. Teraz będzie musiał podążać swoją drogą, która nie będzie usłana różami – konkurencja na świecie nie śpi. (Tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego). MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 7 BIZNES www.polskaviva.com 7 La OMS alerta de que respiramos polución VARSOVIA. Según se desprende del último informe de la OMS sobre la calidad del aire, de entre las cincuenta ciudades más contaminadas de la Unión Europea, en las que los valores de la concentración límite de polución se superan por tres, treita y tres de ellas son localidades polacas. Hasta el vigésimocuarto lugar en el ranking además de las ciudades polacas, aparecen solo localidades búlgaras. En lo más alto de esta la lista poco honrosa aparece Żywiec. Y en la primera decena encontramos también otras seis ciudades polacas. En segundo lugar Pszczyna, en cuarto Rybnik, a la que siguen wodzisław Śląski, Opoczno, Sucha Beskidzka y Godów. La OMS, en su clasificación, ha analizado datos de más de tres mil ciudades de ciento tres países. El ranking final fue elaborado en base a la comparación del nivel de partículas en suspención en el aire que la Organización Mundial de la Salud considera más nocivo para la salud humana. Se trata de partículas PM2,5, es decir, de aerosoles en la atmósfera de un diámetro de 2,5 micras,que es más de treinta vaces menos que el diámtro del pelo humano. ¿Por qué las partículas son tan dañinas? De acuerdo con la OMS, la exposición continuada a la atmósfera contaminada con el polvo en suspensión PM2,5 puede conducir a la reducción de la esperanza de vida. Sin embargo, basta con estar expuesto a sus efectos du- rante un periodo corto para sufrir graves enfermedades del sistema circulatorio o respiratorio, que a menudo llevan a la muerte. La OMS alerta de que más del 80% de los habitantes del planeta diariamente aspira un aire que excede las normas de cualidad determinadas por esta organización. A pesar de que a lo largo de los últimos años la mayoría de las ciudades en países desarrollados ha mejorado la calidad del aire, la contaminación en las ciudades del mundo entre los años 2008 y 2013 aumentó un 8%. BARTŁOMIEJ MAKIEŁA wHO alarmuje oddychamy pyłem VARSOVIA. Jak wynika z ostatniego raportu wHO na temat jakości powietrza, wśród pięćdziesięciu najbardziej zanieczyszczonych miast w Unii Europejskiej – gdzie dopuszczalne stężenie przekraczane jest co najmniej trzykrotnie – 33 znajduje się w granicach Polski. Aż do dwudziestego czwartego miejsca, na zmianę z polskimi miejscowoś- ciami pojawiają się jedynie miasta bułgarskie. Ze szczytu tego niechlubnego rankingu wstydliwie spogląda Żywiec. w pierwszej dziesiątce znajdziemy jeszcze sześć innych polskich miast – drugie miejsce zajmuje Pszczyna, czwarte Rybnik, dalej wodzisław Śląski, Opoczno, Sucha Beskidzka i Godów. wHO w swym zestawieniu przeanalizowała dane zebrane z ponad trzech tysięcy miast ze stu trzech krajów. Ostateczny ranking stworzony został na podstawie porównania poziomu pyłu zawieszonego w powietrzu, który Światowa Organizacja Zdrowia uważa za najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka. Jest nim pył PM2,5, czyli aerozole atmosferyczne o średnicy 2,5 mikrometra. To ponad trzydzieści razy mniej od średnicy ludzkiego włosa. Dlaczego są one tak niebezpieczne? według wHO długotrwałe przebywanie w atmosferze zanieczyszczonej pyłem zawieszonym PM2,5 może prowadzić do skrócenia średniej długości życia. wystarczy jednak przez krótki czas być narażonym się na jego działanie, by zapaść na poważne choroby układu krążenia czy oddechowego, często kończące się zgonem. wHO alarmuje, że ponad 80% mieszkańców planety wdycha codziennie powietrze przekraczające określone przez tę organizację normy jakości. Mimo że przez ostatnich kilka lat większość miast w krajach rozwiniętych poprawiła jakość powietrza, zanieczyszczenie w miastach na świecie w latach 2008-2013 wzrosło o 8%. MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 8 SOCIEDAD - SPOłECZEńSTwO POLSKAVIVA.COM 8 @polskaviva El Día de la Madre, piensa en tu madre VARSOVIA. El Día de la Madre, al igual que Halloween o el Día de San Valentín, muchas veces es considarado otra de las invenciones de los especialistas del marketing y publicidad para que gastemos, contribuyendo así a la subida de unas décimas del PIB. Pero nada más lejos de la realidad. La historia de esta celebración precede por milenios a los más antiguos índices económicos. Desde la antigüedad Los principios del Día de la Madre hay que buscarlos ya en las culturas antiguas. Los griegos politeistas rendían homenaje a las diosas madres, en las que veían el símbolo de la fertilidad y de las buenas cosechas. Los primeros dia de primavera eran tiempo de realizar ofrendas a la diosa Rea, esposa de Crono, llamada en la mitología griega madre del universo y de todos los dioses. Esta costumbre fue adquirida de los griegos de los romanos, que honraban a Cibeles, la diosa de la fertilidad. Las celebraciones en esta ocasión duraban tres días y tenían el nombre de Hilaria. Es probable que se organizaran del 15 al 18 de mayo. Antes, el 1 de marzo, las mujeres casadas festajaban la Matronalia. Ese día ofrecían flores a su protectora, la diosa Juno, y rezaban por la felicidad en la vida matrimonial. Sin embargo, la historia del Día de la Madre no se limita so- lamente a la cuenca del Mediterráneo. La maternidad era objeto del culto también en las culturas mesoamericanas. Los aztecas rendían homenaje a la madre del dios Huitzilopochtli, a la diosa Coyolxauhqui, la que asociaban con la luna. Por su parte, los incas veneraban a la diosa de la tierra, que cuidaba de las buenas cosechas y de la fertilidad. La llamaban Mama Pacha, es decir, Madre Tierra. Posteriormente el culo a la madre fue adoptado por el cristianismo, que alaba a la Virgen María, madre de Jesucristo. Por eso en Panamá el Día de la Madre es el 8 de diciembre, coincidiendo con la festividad de la Inmaculada Concepción. Actualidad En los tiempos modernos la costumbre de celebrar el Día de la Madre no regresó hasta el siglo XVI en Inglaterra y en Escocia, donde el cuarto domingo de la Cuaresma se celebraba el ‘Domingo de la Madre’. Entonces a los siervos se les daba un día libre para que puedieran visitar sus casas familiares y pasar tiempo con sus madres. Se les solía obsequiar con flores y dulces a cambio de su bendición. Es curiosa la historia relacionada con el Día de la Madre en los Estados Unidos. Durante la segunda mitad del siglo XIX la profesora Ann Marie Reeves Jarvis desarrollaba una campaña activa para establecer el ‘Día del Trabajo Materno’. También una famoso abolicionista estadounidense, Julia ward Howe, promovía el ‘Día de las Madres para la Paz’. Debido a sus demandas, en 1914 el presidente woodrow wilson firmó una resolución que instituía el segundo domingo de mayo el Dia de la Madre como un día festivo. En Polonia se celebró por primera vez el Día de la Madre en Cracovia en el año 1914. Día de la Madre en el mundo El Día de la Madre se celebra en cerca de cien países de todo el mundo, pero no siempre el mismo día. La fecha más popular recae el segundo domingo de mayo, cuando lo festejan casi ochenta estados. En muchos países el Día de la Madre coincide el 8 de marzo con el Día Internacional de la Mujer. España lo celebra el primer domingo de mayo, al igual que Hungria, Mozambique, Rumania, Lituania y Portugal. Las madres polacas son las únicas del mundo en festejar su día el 26 de mayo. Con qué sueñan las madres Hace dos años la popular empresa Grupon realizó una encuesta en seis países europeos, incluyendo España y Polonia. Se preguntó a casi tres mil personas por los regalos que compran con ocasión del Día de la Madre. Se pronunciaron también las madres. Resultó que hasta el 90% de los polacos suele comprar algún regalo a su madre. Normalmente se opta por flores, perfumes, cosméticos y dulces. Elementos de decoración de casa o pequños electrodomésticos son también sorpresas muy comunes. Sin embargo, solo el 40% de los polacos sabe complacer a sus madres. A las madres polacas a menudo, al contrario de las presunciones de sus hijos, les gustaría ir a un SPA o recibir a un entrenador personal, mientras que solo un cuarto de los polacos toma en consideración esta clase de regalos. Y utensilios electrónicos son lo que menos agradan a las madres. Por lo tanto es preocupante que con motivo del Día de la Madre lo compre uno de cada ocho encuestados. Por suerte, las madres en Polonia son muy disimuladas, hasta el 90% de ellas no dejaría ver que el regalo no le gusta. La lista de regalos ideales podría ser muy larga, pero no se trata solamente de eso. Lo más importante es que nuestras madres sepan que pensamos en ellas y que les estamos agradecidos, no solo de Pascuas a Ramos. go też w Panamie Dzień Matki przypada 8 grudnia – w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. 1914 roku prezydent woodrow wilson podpisał rezolucję ustanawiającą drugą niedzielę maja Dniem Matki. Jest to dzień wolny od pracy. w Polsce po raz pierwszy Dzień Matki obchodzono w Krakowie w 1914 roku. powanych z okazji Dnia Matki. wypowiedziały się również mamy. Jak się okazało aż 90% Polaków zazwyczaj kupuje mamie prezent. Najczęściej są to kwiaty, perfumy, kosmetyki i słodycze. Popularną niespodzianką są również elementy dekoracji domu oraz małe AGD. Okazuje się jednak, że tylko 40% Polaków trafia w gust swoich mam. Polskie mamy, często wbrew domysłom dzieci, chciałyby wybrać się do SPA lub dostać osobistego trenera, podczas gdy te prezenty bierze pod uwagę tylko jedna czwarta Polaków. Sprzęt elektroniczny natomiast sprawia mamom najmniejszą radość. Niepokojącym jest więc fakt, że na Dzień Matki kupuje go nawet co ósmy respondent. Na szczęście mamy w Polsce są wyjątkowo taktowne – aż 90% z nich nie dałoby po sobie poznać, że prezent im się nie podoba. Lista idealnych prezentów może być długa, jednak wybór prezentu to nie wszystko. Najważniejsze, by nasze mamy wiedziała, że o nich myślimy i że jesteśmy im wdzięczni – nie tylko od święta. (Tekst przetłumaczony z Dzień Matki - pomyśl o mamie wARSZAwA. Dzień Matki, podobnie jak Halloween czy walentynki, często uznaje się za kolejny dochodowy wymysł specjalistów od marketingu i reklamy – jeszcze jeden pretekst, byśmy wybrali się na zakupy i przyczynili do wzrostu PKB o kolejnych kilka promili. Nic bardziej mylnego. Historia tego święta o całe tysiąclecia wyprzedza narodziny najstarszych nawet wskaźników gospodarczych. Od starożytności Początków Dnia Matki należy szukać już w kulturach starożytnych. Politeistyczni Grecy oddawali hołd matkom-boginiom, w których widzieli symbol płodności i urodzaju. Pierwsze dni wiosny były czasem składania ofiar bogini Rei, żonie Kronosa, nazywanej w mitologii matką wszechświata i wszystkich bóstw. Zwyczaj ten przejęli od Greków Rzymianie, którzy oddawali cześć Cybele – bogini płodności, urodzaju i wiosny. Trwające z tej okazji uroczystości trwały trzy dni i nazywane były Hilaria- mi. Prawdopodobnie odbywały się od 15 do 18 maja. wcześniej – 1 marca – zamężne kobiety obchodziły Matronalia. Tego dnia swej opiekunce, bogini Junonie, składały w ofierze kwiaty i modliły się o szczęście w życiu małżeńskim. Co ciekawe, już wtedy mężczyźni obdarowywali swoje żony prezentami. Początków Dnia Matki doszukiwać się można również w starożytnym Egipcie, gdzie czczono boską matkę faraonów – Izydę. Historia świętowania Dnia Matki nie ogranicza się jedynie do basenu Morza Śródziemnego. Macierzyństwo otaczano kultem także w kulturach mezoamerykańskich. Aztekowie oddawali cześć matce boga Huitzilopochtli, bogini Coyolxauhqui, którą utożsamiali z księżycem. Inkowie zaś czcili boginię ziemi zapewniająca żyzność pól i płodność. Nazywali ją Mama Pacha, czyli Matka Ziemia. Kult matki przejęty został następnie przez chrześcijaństwo, które wielbi Maryję Dziewicę, matkę Jezusa Chrystusa. Dlate- Czasy współczesne w czasach nowożytnych zwyczaj świętowania Dnia Matki powrócił dopiero w XVI wieku w Anglii i Szkocji, gdzie w czwartą niedzielę wielkiego Postu obchodzono „Matczyną Niedzielę”. Tego dnia dzieci zwalniane były ze służby, by mogły odwiedzić rodzinne domy i spędzić ten dzień z matkami. Do tradycji należało składanie podarunków, głównie kwiatów i słodyczy w zamian za otrzymane błogosławieństwo. Ciekawa historia wiąże się z początkami Dnia Matki w Stanach Zjednoczonych. w drugiej połowie XIX wieku nauczycielka Ann Marie Reeves Jarvis prowadziła aktywną kampanię na rzecz ustanowienia „Dni Matczynej Pracy”, a znana amerykańska abolicjonistka Julia ward Howe promowała „Dzień Matek dla Pokoju”. w efekcie ich dążeń, w Dzień Matki na świecie Dzień Matki obchodzony jest w blisko stu krajach na całym świecie, jednak nie wszędzie tego samego dnia. Najbardziej popularną datą jest druga niedziela maja, kiedy to swój dzień świętują mamy z blisko 80 krajów. w licznych krajach dzień ten obchodzony jest 8 marca razem z Międzynarodowym Dniem Kobiet. Hiszpania świętuje Dzień Matki w pierwszą niedzielę maja, podobnie węgry, Mozambik, Rumunia, Litwa i Portugalia. Polskie mamy jako jedyne na świecie obchodzą swój dzień 26 maja. O czym marzą mamy Dwa lata temu firma Grupon przeprowadziła ankietę w sześciu europejskich krajach, w tym w Hiszpanii i w Polsce. Prawie trzem tysiącom osób zadano pytania dotyczące prezentów ku- BARTŁOMIEJ MAKIEŁA języka hiszpańskiego) MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 9 MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 10 DERECHO - PRAwO POLSKAVIVA.COM 10 @polskaviva El factor humano en la Justicia Juan Antonio Godoy, abogado del despacho Varés & Asociados VARSOVIA. Apenas lleva a cualquier letrado principiante unos meses de ejercicio el darse cuenta de que el sistema de Administración de Justicia está preocupantemente lejos de la perfección. No solamente hemos terminado aceptando con naturalidad que cualquier pleito pueda necesitar dos años para resolverse, sino que de manera frecuente somos testigos de sentencias injustas y mal fundamentadas, independientemente de que nos sean o no propicias. Muchos son los factores que determinan este defectuoso fun- cionamiento, que es rasgo común de los sistemas polaco y español. Entre ellos, una insuficiente dotación económica, un escaso aprovechamiento de las nuevas tecnologías o una planificación orgánica que denota la rigidez propia de las administraciones públicas a la hora de adaptarse a las necesidades de los ciudadanos y que siempre va un paso por detrás de estos. Sin embargo, hoy quisiera detenerme en uno de los elementos que más distorsiona la acción de la justicia: el fieramente humano. Dicho componente, que nunca está del todo ausente, se hace especialmente visible en algunas ocasiones. Un ejemplo: hace unos días, asistí a una vista en Poznan en la que se diri- mía la devolución de un menor, hijo de polaca y español, que había sido sustraído por su madre de su domicilio habitual en España y llevado a Polonia. El padre había recurrido a los juzgados para solicitar, en virtud del tratado internacional que regula estos casos, el retorno del menor a España. Y estaba cargado de razón. Tras nuestro alegato final, y el de la defensa de la madre, el tribunal solicitó al Ministerio Fiscal -que debe necesariamente intervenir cuando un asunto afecta a menores- su opinión. Para nuestra incredulidad, su representante informó a favor de la madre y en contra de nuestra tesis. Una vez terminada la vista, mientras esperábamos en el pasillo a que se dicta- ra sentencia, no pude evitar dirigirme a la fiscal –una señora en la cincuentena larga- y preguntarle cómo era posible que hubiera sostenido algo semejante. La respuesta, escalofriante: “¿Y qué crees? ¿que en España una fiscal hubiera defendido a un hombre polaco?”. Esto sucedió en Polonia, pero por favor, que nadie piense que cosas así son exclusiva del país que generosamente nos acoge. El factor humano está presente en todos los sistemas. En todos sitios pueden hallarse jueces desmotivados, fiscales más comprometidos con el género o la nacionalidad que con la Justicia o funcionarios carentes de la más mínima empatía hacia el justiciable. Personas desencantadas con la profesión que olvidan la importancia de lo que nos traemos entre manos, y hasta qué punto una decisión tomada a la ligera puede, por injusta, condicionar la vida de una persona. Felizmente, son minoría. En definitiva, la Justicia es una institución humana, y por lo tanto, no exenta de las flaquezas propias del humano que se desempeñan en su seno. Por ello, y a pesar de los muy buenos profesionales con los que también cuenta, no es razonable esperar siempre de ella un funcionamiento impecable. Es ese mismo motivo el que hace que todos aquellos que representamos un papel en esta actividad debemos tener presente, en todo momento, nuestra parcela de responsabilidad. Sprawiedliwość a czynnik ludzki wARSZAwA. wystarczy raptem kilka miesięcy praktyki zawodowej, by początkujący prawnik uświadomił sobie, że działanie wymiaru sprawiedliwości jest dalekie od doskonałości. Nie tylko uznajemy za rzecz zupełnie naturalną, że każdy proces może ciągnąć się nawet dwa lata. Często jesteśmy też świadkami wyroków niesprawiedliwych i źle umocowanych – bez względu na to, czy wyrok jest dla nas korzystny, czy nie. Czynników wpływających na dysfunkcyjność wymiaru sprawiedliwości jest wiele – to wspólna cecha sądownictwa polskiego i hiszpańskiego. wśród nich znajdują się między innymi niewystarczające środki budżetowe, niewielkie wykorzystanie nowych technologii czy sam sposób funkcjonowania administracji publicznej, który wykazuje się niewielką elastycznością w kontakcie z obywatelem, pozostając zawsze krok za nim. Dziś jednak chciałbym skupić się na jednym z elementów, które najbardziej wypaczają sens działania wymiaru sprawiedliwości – na elemencie-do-bóluludzkim. Czynnik ten, którego nigdy nie da się zupełnie wyeliminować, ujawnia się w pewnych sytuacjach. Na przykład: kilka dni temu, w Poznaniu, brałem udział w rozprawie, podczas której ważyły się losy zwrotu nieletniego – syna Polki i Hiszpana – który został uprowadz o n y p r z e z s w o j ą m a tk ę z miejsca stałego pobytu w Hiszpanii i został przywieziony do Polski. Ojciec wniósł sprawę do sądu, domagając się, na mocy właściwego międzynarodowe- El ser humano influye con su condición en la justica. PIXABAY Człowiek poprzez swoje uwarunkowania np. płeć czy narodowość, wpływa na wymiar sprawiedliwości. go traktatu, powrotu dziecka do Hiszpanii. Racja była wyraźnie po jego stronie. Po końcowych oświadczeniach obu stron, sąd zwrócił się o opinię do prokuratury, której udział w przypadku spraw dotyczących nieletnich jest konieczny. Ku naszemu zdumieniu prokurator – kobieta przed sześćdziesiątką – pop a r ł a s ta n o w i s k o m a tk i . P o zamknięciu przewodu sądowego, kiedy czekaliśmy na korytarzu na ogłoszenie wyroku, nie mogłem nie podejść do pani prokurator i nie zapytać jej, jak to możliwe, że zajęła takie stanowisko. Odpowiedź aż mnie zmroziła: „Co pan myśli? Że w H i s z p a n i i p r o k u r a to r w s ta wiłaby się za mężczyzną z Polski?”. Miało to miejsce w Polsce, jednak niech nikt nie sądzi, że do takich zdarzeń dochodzi jedynie w kraju, który tak hojnie nas gości. Czynnik ludzki obecny jest w każdym systemie. wszędzie spotkać można sędziów pracujących od niechce- nia, prokuratorów kierujących się bardziej płcią lub narodowością niż Sprawiedliwością, czy urzędników pozbawionych odrobiny empatii wobec stających przed sądem. Te zmęczone wykonywanym zawodem osoby zapominają, jak ważne jest to, co biorą w swoje ręce – do jakiego stopnia od niechcenia podjęta decyzja, w sposób niesprawiedliwy może wpłynąć na życie drugiego człowieka. Na szczęście ludzie ci należą do mniejszości. wymiar sprawiedliwości tworzą ludzie, a co za tym idzie, nie jest on wolny od ludzkich słabości, które czasem dają o sobie znać. I mimo że nie brak też prawdziwych profesjonalistów, nie można liczyć na to, że sądy będą nieomylne. Dlatego wszyscy, którzy tworzymy wymiar sprawiedliwości, zawsze powinniśmy pamiętać o odpowiedzialności za nasze czyny. (Tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 11 MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 12 DEPORTES La Eurocopa de la seguridad POLSKAVIVA.COM 12 VARSOVIA. El próximo 10 de junio comienza en Francia la próxima Eurocopa de fútbol masculina de selecciones absolutas. Un torneo que reunirá en el país galo a los mejores combinados nacionales hasta la final un mes después, el 10 de julio y que sin duda estará marcado por las amplias medidas de seguridad que vigilarán la cita ante el miedo a un atentado yihadista. La gran ausente será Holanda, que no consiguió clasificarse para esta fase final. Algo que sí sellaron las selecciones de España y Polonia, que comenzarán en los grupos D y C, respectivamente. En este primer paso, ‘La Roja’, actual campeona de Europa, se medirá a la República Checa, Turquía y Croacia por conseguir una de las dos plaza que dan acceso a los octavos de final. Un grupo nada sencillo a priori. Por su parte, los polacos se medirán, una vez más, a la poderosa y actual campeona del mundo, Alemania, y a Ucrania e Irlanda del Norte. Una ocasión de conseguir el pase a la fase de cruces directos inmejorable, que además les abriría un camino asequible a los cuartos, ya que el segundo del grupo C se cruzará con el segundo del grupo A, que posiblemente serían Rumanía o Suiza. En esos teóricos cuartos, España y Polonia podrían cruzarse en duelo, pero todos sabemos que la lógica en el fútbol no existe. De cualquier modo, no hay que olvidar que los cuatro mejores terceros también avanzarán a los octavos de final. En esta primera fase, Polonia se estrenará contra Irlanda del Norte el 12 de junio a las 18.00 en Niza. Después se enfrentará con Alemania el día 16 a las 21.00 en el magnífico Estadio de Francia en Sant-Denis, París, (con capacidad para 80.000 espectadores) y acabará contra Ucrania el 21 a las 18.00 en el partido que puede decidir la segunda plaza del grupo en Marsella. Por su parte, España se estrenará en Toulouse contra la Rep. Checa el 13 de junio a las 15.00 en un partido donde jugará prácticamente en casa por la cercanía de la ciudad gala con la frontera española. El 17 de junio a las 21.00 en Niza, se enfrentará a Turquía, y finalizará la primera fase el 21 a las 21.00 contra Croacia en Burdeos. España, en caso de quedar primera de grupo se enfrentaría en octavos a una selección tercera de los grupos B, E o F. Mientras que acabando segunda, se cruzaría con el primero del grupo E. España llega a Francia como actual campeona de Europa tras ganar el título en 2012 en Kiev. wIKIPEDIA Hiszpania jedzie do Francji jako aktualny mistrz Europy, po zdobyciu tytułu w 2012 roku w Kijowie. Máxima seguridad La Eurocopa de fútbol llega a Francia en plena amenaza terrorista islámica contra el país. Tras los atentados de París, de Bruselas y las continuas alertas, el Gobierno francés ha asegurado en repetidas ocasiones que su mayor prioridad durante el torneo será asegurar la seguidad de los futbolistas y los aficionados. Los grandes jugadores ausentes Desgraciadamente, y por diferentes causas, la Eurocopa no p o d r á d i s fr u ta r d e a l g u n o s grandes jugadores, como son los casos de: Vincent Kompany (Bélgica), Alex Oxlade-Chamberlain (Inglaterra), Ilkay Gundogan (Alemania), Fabio Coentrao y Danny (Portugal), Marco Verratti, Claudio Marchisio y Mattia Perin (Italia), Alan Judge (Irlanda), Denis Cheryshev (Rusia) o Karim Benzema (Francia). Albania –Las águilasAlbania jugará en la UEFA EURO 2016 su primera gran fase final de un torneo gracias al trabajo del seleccionador Gianni De Biasi. Entrenador: Gianni De Biasi Máximo goleador actual: Hamdi Salihi (11 goles) Más internacionalidades actual: Lorik Cana (78) Alemania - el once de la DFBUna fuente inagotable de fútbol e u r o p e o , c u a tr o m u n d i a l e s (1954, 1974, 1990 y 2014) y tres eurocopas (1972, 1980 y 1996). Sólo una vez falló en clasificarse para la fase final de un Campeoanto de Europa de la UEFA (1968) o una Copa Mundial de la FIFA. Entrenador: Joachim Löw Máximo goleador actual: Lukas Podolski (48) Más internacionalidades actual: Lukas Podolski (126) Austria Los grandes días del fútbol austriaco quedaron atrás, pero hay señales de aliento para los co-anfitriones de la UEFA EURO 2008 con el suizo Marcel Koller al mando. Seleccionador: Marcel Koller Máximo goleador actual: Marc Janko (25) Más internacionalidades actual: Christian Fuchs (72) Bélgica –Los diablos rojosBélgica ha vuelto a la élite del fútbol mundial y por tanto europeo. De hecho, el combinado belga regresa a la Eurocopa ocupando el primer puesto del ránking FIFA. Seleccionador: Marc Wilmots Máximo goleador actual: Marouane Fellaini (15) Más internacionalidades actual: Jan Vertonghen (76) Croacia –KockastiDesde la secesión de Yugoslavia en 1991, se ha convertido en una fuerza en el fútbol inter- nacional, llegando a cinco fases finales europeas en sólo seis intentos. Seleccionador: Ante Čačić Máximo goleador actual: Darijo Srna (21) Más internacionalidades actual: Srna (127) Eslovaquia Parte integral de la Checoslovaquia que ganó la final del Campeonato de Europa de la UEFA de 1976 ante la República Federal de Alemania, su única fase final como país ind e p e n d i e n te s e p r o d u j o e n 2002. Seleccionador: Ján Kozák Máximo goleador actual: Róbert Vittek (23) Más internacionalidades actual: Marek Hamšík (83) España –La RojaDespués de décadas sin conseguir grandes logros después de su victoria como local en el Campeonato de Europa de la UEFA de 1964, ha sido la gran dominadora con los títulos de 2008 y 2012. S e l e c c i o n a d o r : Vi c e n te d e l Bosque Máximo goleador actual: David Silva (23) Más internacionalidades actual: Iker Casillas (165) Francia –Los azulesHa estado siempre presente en las fases finales de la EURO desde que se perdió la edición de 1988 y espera poder mante- @polskaviva ner la feliz costumbre de cumplir con las expectativas como local en la UEFA EURO 2016. Posee dos títulos europeos. Seleccionador: Didier Deschamps Máximo goleador actual: Karim Benzema (27) Más internacionalidades actual: Karim Benzema (81) Gales –Los dragonesTras más de medio siglo desde su última participación en un gran torneo, el combinado de Gareth Bale ha protagonizado una exitosa campaña de clasificación para la UEFA EURO 2016. Seleccionador: Chris Coleman Máximo goleador actual: Gareth Bale (19) Más internacionalidades actual: Chris Gunter (64) Hungría U n a v e z g i g a n te d e l fú tb o l mundial, ya que fue subcampeón en las Copas del Mundo de de la FIFA de 1938 y 1954 y tres veces ganadora olímpica, llevaba 30 años sin alcanzar la fase final de un gran torneo. Seleccionador: Bernd Storck Máximo goleador actual: Zoltán Gera (24) Más internacionalidades actual: Gábor Király (100) Inglaterra –Los tres leonesEl único país europeo que ha ganado la Copa Mundial de la FIFA, pero no ha levantado la Copa Henri Delaunay, podría MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 13 www.polskaviva.com 13 Máximo goleador actual: Tomáš Rosický (22) Más internacionalidades actual: Petr Čech (118) República de Irlanda –Los chicos de verdeSe clasificó para su primer torneo en 1988, comenzando su participación con una victoria por 1-0 frente a Inglaterra, pero no regresó a la fase final de la EURO hasta 2012, cuando perdió los tres partidos. Seleccionador: Martin O'Neill Máximo goleador actual: Robie Keane (67) Más internacionalidades actual: Robbie Keane (143) haber tenido un éxito más reciente de no haber sido por las tandas de penaltis. Seleccionador: Roy Hodgson. Máximo goleador actual: Wayne Rooney (51). Más internacionalidades actual: Wayne Rooney (109) Irlanda del Norte –Norn IronLa selección británica nunca había jugado un Campeonato de Europa de la UEFA, pero ahora, tras una brillante clasificación para la UEFA EURO 2016 dentro del Grupo F, tendrá la oportunidad de jugarlo. Seleccionador: Michael O'Neill Máximo goleador actual: Kyle Lafferty (16) Más internacionalidades actual: Hughes (96) siones. Aún añora su época dorada entre las décadas de 1970 y 1980, cuando alcanzó el tercer puesto en el Mundial del 1974 y del 1982 y una resp e ta b l e q u i n ta p o s i c i ó n e n 1978. Seleccionador: Adam Nawałka Máximo goleador actual: Robert Lewandowski (34) Más internacionalidades actual: Jakub Błaszczykowski (75) Portugal –Los de los escudosTiene el honor no deseado de ser el único equipo en perder una final de la EURO en su propio terreno, pero tiene un registro reciente consistente y a Cristiano Ronaldo a su disposición. Seleccionador: Fernando Santos Máximo goleador actual: Cristiano Ronaldo (55) Más internacionalidades actual: Cristiano Ronaldo (123) República Checa Sólo ha estado compitiendo como nación independiente durante 20 años, sin embargo, desde ese momento el país se ha clasificado para todos los Campeonato de Europa de la UEFA. Seleccionador: Pavel Vrba Rumanía –La tricolorUno de los cuatro países que participaron en cada una de las primeras tres Copas Mundiales de la FIFA, el mayor logro de Rumania en una EURO llegó en 2000, cuando alcanzó los cuartos de final. Seleccionador: Anghel Iordănescu Máximo goleador actual: Ciprian Marica (25) Más internacionalidades actual: Răzvan Raţ (108) Rusia Desde la desintegración de la Unión Soviética, campeón del inaugural Campeonato de Europa de la UEFA, en 1960, y subcampeón en 1964, 1972 y 1988, se ha mostrado regular en las fases de clasificación. Seleccionador: Leonid Slutski Máximo goleador actual: Aleksandr Kerzhakov (30) Más internacionalidades actual: Sergei Ignashevich (114) Suecia –Los azules y amarillosLa única nación anfitriona de la Copa Mundial de la FIFA que ha sido derrotada en la final, Islandia –Nuestros hijosAunque tarda en dejar su huella en la fase de clasificación para un Campeonato de Europa de la UEFA, es ahora una s e l e c c i ó n e n c r e c i m i e n to , construida sobre los cimientos del éxito reciente en categoría sub-21. Seleccionador: Lars Lagerbäck/Heimir Hallgrímsson Máximo goleador actual: Eidur Gudjohnsen (25) Más internacionalidades actual: Eidur Gudjohnsen (81) Italia –Los azulesEl combinado europeo con más triunfos en la Copa Mundial de la FIFA, cuatro triunfos en 1934, 1938, 1982 y 2006, se ha coronado campeona de Europa en tan solo una ocasión. Seleccionador: Antonio Conte Máximo goleador actual: Daniele De Rossi (17) Más internacionalidades actual: Gianluigi Buffon (154) Polonia –Los blancos y rojosFinalmente se clasificó para su primera fase final del Campeonato de Europa de la UEFA en 2008 y fue co-anfitriona cuatro años después, terminando último de su grupo en las dos oca- Polonia llega al torneo en un buen momento, confiando en superar la fase de grupos. wIKIPEDIA Polonia llega al torneo en un buen momento, confiando en superar la fase de grupos. nunca ha igualado su racha de 1958, pero llegó a semifinales en el único torneo que organizó, la EURO '92. Seleccionador: Erik Hamrén Máximo goleador actual: Zlatan Ibrahimović (62) Más internacionalidades actual: Andreas Isaksson (127) Suiza El país que alberga la sede de la FIFA y de la UEFA, ha luchado desde entonces hasta llegar a la Copa Mundial de la FIFA 1994, la primera en 28 años. Seleccionador: Vladimir Petković Máximo goleador actual: Xherdan Shaqiri (17) Más internacionalidades actual: Gökhan Inler (89) Turquía –Las estrellas emergentesDesde que alcanzó su primera final en un torneo en la EURO '96, ha ido viento en popa, logrando la clasificación para otras tres EUROs y para la Copa Mundial de la FIFA 2002. Seleccionador: Fatih Terim Máximo goleador actual: Burak Yılmaz (19) Más internacionalidades actual: Emre Belözoğlu (94) Ucrania –Los azul y amarillosFue un recurso prolífico para la Unión Soviética en el pasado y tuvo que esperar hasta que su papel como co-anfitriona de la UEFA EURO 2012 para su primera fase final como nación independiente. Seleccionador: Mykhailo Fomenko Máximo goleador actual: Andriy Yarmolenko (22) Más internacionalidades act u a l : A n a to l i y Ty m o s h c h u k (141) CARLOS PALACIOS MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 14 SPORT POLSKAVIVA.COM 14 @polskaviva Euro 2016 pod znakiem bezpieczeństwa VARSOVIA. Już 10 czerwca we Francji rozpoczną sie Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej Mężczyzn. Turniej będzie trwał do 10 lipca. w szranki staną najlepsze reprezentacje narodowe. Nad całym wydarzeniem będą czuwać wzmożone siły bezpieczeństwa, które rozlokowane zostaną z obawy przed zamachami dżihadystów. wielką nieobecną na Euro będzie Holandia, która nie zakwalifikowała się do fazy finałowej. Udało się to natomiast drużynom z Hiszpanii i Polski, które wystąpią odpowiednio w grupie D oraz C. w pierwszej fazie turnieju aktualny mistrz Europy – hiszpańska „La Roja” – zmierzy się z Czechami, Turcją i Chorwacją o jedno z dwóch pierwszych miejca w grupie dających awans do jednej ósmej finału. Grupa ta a priori wcale nie jest łatwa. Z kolei Polacy po raz kolejny zawalczą z obecnymi mistrzami świata, bardzo silną drużyną Niemiec oraz z Ukrainą i Irlandią Północną. Polska ma doskonałą okazję na wyjście z grupy, co mogłoby otworzyć drogę do ćwierćfinału, ponieważ druga drużuna z grupy C trafi na drugi zespół grupy A, a będzie to najprawdopodobniej Rumunia albo Szwajcaria. Teoretycznie w ten sposób w ćwierćfinale naprzeciwko siebie mogłyby stanąć Hiszpania i Polska, jednak wiemy dobrze, że niczego w futbolu nie da się przewidzieć. warto pamiętać, że do jednej ósmej finału awansują także cztery najlepsze drużyny z trzeciego miejsca w grupie. w początkowej fazie turnieju, 12 czerwca o 18:00 w Nicei, Polska rozegra swój pierwszy mecz z Irlandią Północną. Następnie, 16 czerwca o 21:00 na wspaniałym „Stadionie Francji” w Sant-Denis (mogącym pomieścić 80 tys. widzów) zmierzy się z Niemcami, a na koniec, 21 czerwca w Marsylii o 18:00 zagra z Ukrainą. Stawką meczu może być drugie miejsce w grupie. Drużyna hiszpańska pierwszy raz na murawę wybiegnie 13 czerwca o 15:00 przeciwko Czechom. Hiszpanie będą grali prawie u siebie, bo w położonej blisko granicy z Hiszpanią Tuluzie. 17 czerwca o 21:00 w Nicei zmierzą się z Turcją, a fazę grupową zakończą 21 czerwca o 21:00 starciem z Chorwacją w Bordeaux. Jeśli Hiszpania wyjdzie z grupy z pierszego miejsca, w jednej ósmej finału wystąpi przeciwko trzeciemu zespołowi z grupy B, E lub F. Jeśli awans wywalczy z miejsca drugiego, trafi na pierwszą drużynę z grupy E. Bezpieczeństwo przede wszystkim Mistrzostwa Europy w Piłce Słowacja Jako integralna część Czechosłowacji zwyciężyła w finale Mistrzostw Europy w 1976 roku, pokonując Republikę Federalną Niemiec. Jako niezależny kraj do fazy finałowej turnieju zakwalifikowała się tylko raz, w 2002 roku. Trener: Ján Kozák Najlepszy strzelec reprezentacji: Róbert Vittek (23) Najczęściej występujący zawodnik: Marek Hamšík (83) Hiszania –La Roja– Po długich dziesięcioleciach bez większych sukcesów, od czasów zwycięstwa jako gospodarz na Mistrzostwach Europy w 1964 roku, zdominowała futbol, triumfując na Mistrzostwach Świata w 2008 i 2012 roku. Trener: Vicente del Bosque Najlepszy strzelec reprezentacji: David Silva (23) Najczęściej występujący zawodnik: Iker Casillas (165) Francja –Niebiescy– Od 1988 roku, kiedy nie zagrała w fazie finałowej Euro, niedy nie brak jej na tym turnieju. Ma nadziej nie rozczarować jako gospodarz ME 2016. Zdobyła dwa europejskie tytuły. Trener: Didier Deschamps Najlepszy strzelec reprezentacji: Karim Benzema (27) Najczęściej występujący zawodnik: Karim Benzema (81) La codiciada copa Henri Delaunay, trofeo del Europeo de fútbol. wIKIPEDIA Upragniony puchar Henriego Delunaya – trofeum Euro 2016. Nożnej we Francji odbędą się w czasie najwyższego zagrożenia islamskim terroryzmem. Po zamachach w Paryżu, Brukseli i ciągłych alarmach terrorystycznych, francuski rząd wielokrotnie zapewniał, że w trakcie turnieju priorytetem będzie zapewnienie bezpieczeństwa kibicom i piłkarzom. Nieobecne gwiazdy Niestety, z różnych względów na Euro zabraknie kilku wybitnych graczy, oto niektórzy z nich: Vincent Kompany (Belgia), Alex Oxlade-Chamberlain (Anglia), Ilkay Gundogan (Niemcy), Fabio Coentrao i Danny (Portugalia), Marco Verratti, Claudio Marchisio i Mattia Perin (włochy), Alan Judge (Irlandia), Dienis Czeryszew (Rosja) czy Karim Benzema (Francja). Albania –Orły– EURO 2016 to pierwszy wielki finał Mistrzostw Europy dla Albanii, która swój udział w rozgrywkach zawdzięcza selekcjonerowi Gianniemu De Biasi. Trener: Gianni De Biasi Najlepszy strzelec reprezentacji: Hamdi Salihi (11) Najczęściej występujący zawodnik: Lorik Cana (78) Niemcy –Jedenastka DFB– Niewyczerpywalne źródło europejskiego futbolu, cztery zwycięskie mundiale (1954, 1974, 1990, 2014) i trzy tytuły mistrza europy (1972, 1980,1996). Tylko raz nie zakwalifikowali się do finałowej fazy Mistrzostw Europy (1968) lub Mistrzostw Świata. Trener: Joachim Löw Najlepszy strzelec reprezentacji: Lukas Podolski (48) Najczęściej występujący zawodnik: Lukas Podolski (126) Austria Najlepsze czasy austriackiego futbolu przeminęły, jadnak pod wodzą Szwajcara Marcela Kollera widać oznaki poprawy w grze drużyny austriackiej – współgospodarzy Euro 2008. Trener: Marcel Koller Najlepszy strzelec reprezentacji: Marc Janko (25) Najczęściej występujący zawodnik: Christian Fuchs (72) Belgia –Czerwone diabły– Belgia powróciła na szczyt światowego, a co za tym idzie, również europejskiego futbolu.Reprezentacja belgijska startuje na Mistrzostwach Europy jako pierwsza drużyna w rankingu FIFA. Trener: Marc Wilmots Najlepszy strzelec reprezentacji: Marouane Fellaini (15) Najczęściej występujący zawodnik: Jan Vertonghen (76) Chorwacja –Kockasti– Od czasu rozpadu Jugosławi w 1991 roku Chorwacja stała się gwiazdą międzynarodowego futbolu, docierając aż pięć razy do fazy finałowej Mistrzostw Europy – do eliminacji podchodziła sześciokrotnie. Trener: Ante Čačić Najlepszy strzelec reprezentacji: Darijo Srna (21) Najczęściej występujący zawodnik: Srna (127) Walia –Smoki– Po ponad półwieczu poza wielkimi turniejami zespół Garetha Bale’a dobrze rozegrał kwalifikacje i awansował do fazy finałowej Euro 2016. Trener: Chris Coleman Najlepszy strzelec reprezentacji: Gareth Bale (19) Najczęściej występujący zawodnik: Chris Gunter (64) Węgry Niegdyś gigant futbolu – wicemistrz świata w roku 1938 i 1954, trzykrotny mistrz olimpijski. Od lat 30 nie uzyskały kwalifikacji do żadnego większego turnieju. Trener: Bernd Storck Najlepszy strzelec reprezentacji: Zoltán Gera (24) Najczęściej występujący zawodnik: Gábor Király (100) Anglia –Trzy lwy– Jedyny kraj europejski, który wygrał Mistrzostwa Świata, a nie zdobył Pucharu Henriego Delaunaya. Anglia niedawno mogła zatriumfować, ale rzuty karne odebrały jej tę szansę. Trener: Roy Hodgson Najlepszy strzelec reprezentacji: Wayne Rooney (51) Najczęściej występujący zawodnik: Wayne Rooney (109) MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 15 www.polskaviva.com 15 nik: Petr Čech (118) Irlandia Północna –Norn Iron– Irlandia Północna nigdy nie awansowała do Mistrzostw Europy. Teraz po znakomitych eliminacjach do Euro 2016 będzie miała okazję wykazać się w grupie F. Trener: Michael O'Neill Najlepszy strzelec reprezentacji: Kyle Lafferty (16) Najczęściej występujący zawodnik: Hughes (96) Islandia –Nasi chłopcy– Mimo że długo nie miała okazji zaprezentować się w fazie finałowej Mistrzostw Europy, reprezentacja zbudowana niedawnym sukcesem w kategorii poniżej 21 lat, przeżywa swój rozwkit. Trener: Lars Lagerbäck/Heimir Hallgrímsson Najlepszy strzelec reprezentacji: Eidur Gudjohnsen (25) Najczęściej występujący zawodnik: Eidur Gudjohnsen (81) Włochy –Niebiescy– Najbardziej ututyłowana na Mistrzostwach Świata drużyna europejska, triumfowała w roku 1934, 1938, 1982 i 2006. w Europie zwyciężyła mistrzostwa tylko raz. Trener: Antonio Conte Najlepszy strzelec reprezentacji: Daniele De Rossi (17) Najczęściej występujący zawodnik: Gianluigi Buffon (154) Irlandia –Chłopcy w zieleni– Do pierwszego turnieju zakwalifikowała się w 1988 roku, zaczynając swoje występy od zwycięstwa z Anglią 1:0. Nie powróciła do fazy finałowej Euro aż do 2012 roku, kiedy przegrała wszystkie trzy mecze. Trener: Martin O'Neill Najlepszy strzelec reprezentacji: Robie Keane (67) Najczęściej występujący zawodnik: Robbie Keane (143) nia piąte miejsce w 1978 roku. Trener: Adam Nawałka Najlepszy strzelec reprezentacji: Robert Lewandowski (34) Najczęściej występujący zawodnik: Jakub Błaszczykowski (75) Portugalia –Seleção das Quina– Ma niechlubny zaszczyt być jedynym zespołem, który przegrał finał Euro, grając u siebie. Ostatnio prezentuje stabilną formę – ponadto w jej składzie gra Cristiano Ronaldo. Trener: Fernando Santos Najlepszy strzelec reprezentacji: Cristiano Ronaldo (55) Najczęściej występujący zawodnik: Cristiano Ronaldo (123) Czechy Jako niezależny kraj rywalizują zaledwie od dwudziestu lat, jednak przez ten czas kwalifikowały się do wszystkich edycji Mistrzostw Europy. Trener: Pavel Vrba Najlepszy strzelec reprezentacji: Tomáš Rosický (22) Najczęściej występujący zawod- Saint-Denis: Stade de France: 80.000 Rumunia –Trójkolorowi– Jeden z czterech krajów, które zagrały w pierwszych trzech turniejach Mistrzostw Świata. Największy sukces Rumunii w Europie nadszedł w 2000 roku, kiedy kraj ten doszedł do ćwierćfinału. Trener: Anghel Iordănescu Najlepszy strzelec reprezentacji: Ciprian Marica (25) Najczęściej występujący zawodnik: Răzvan Raţ (108) Rosja Zwyciężczyni pierwszych ME w 1960 roku, wicemistrzyni z lat 1964, 1972 i 1988. w fazie eliminacji grała dość nierówno. Trener: Leonid Slutski Najlepszy strzelec reprezentacji: Aleksandr Kierżakow (30) Polska –Biało-czerwoni– Do fazy finałowej ME zakwalifikowała się dopiero w 2008 roku, cztery lata później była współgospodarzem Euro. Dwukrotnie zajmowała ostatnie miejsce w grupie. wciąż tęskni za złotymi latami 70 i 80 – w 1974 i 1982 roku zdobywała trzecie miejsce Mistrzostw Świata oraz godne uzna- Najczęściej występujący zawodnik: Siergiej Ignaszewicz (114) Szwecja –Niebiesko-żółci– Jedyny gospodarz Mistrzostw Świata, który poniósł klęskę w finale. Nigdy nie powróciła do formy z 1958 roku. Dotarła za to do półfinałów jedynych organizowanych przez siebie ME w 1992 roku. Trener: Erik Hamrén Najlepszy strzelec reprezentacji: Zlatan Ibrahimović (62) Najczęściej występujący zawodnik: Andreas Isaksson (127) Szwajcaria Kraj, w którym mieści się siedziba FIFA i UEFA. walczyła w eliminacjach, aż po raz pierwszy od 28 lat zakwalifikowała się na Mundial w 1994 roku. Trener: Vladimir Petković Najlepszy strzelec reprezentacji: Xherdan Shaqiri (17) Najczęściej występujący zawodnik: Gökhan Inler (89) Turcja –Wschodzące gwiazdy– Odkąd wywalczyła pierwszy finał na Euro 1996, prezentowała się znakomicie, awansując do trzech kolejnych ME oraz do Mundialu w 2002 roku. Trener: Fatih Terim Najlepszy strzelec reprezentacji: Burak Yılmaz (19) Najczęściej występujący zawodnik: Emre Belözoğlu (94) Ukraina –Żółto-błękitni– w przeszłości kura znosząca złote jaja Związku Sowieckiego. Ukraina musiała czekać na występ w fazie finałowej ME jako niepodległy kraj aż do Euro 2012, którego była współgospodarzem. Trener: Mychajło Fomenko Najlepszy strzelec reprezentacji: Andrij Jarmołenko (22) Najczęściej występujący zawodnik: Anatolij Tymoszczuk (141) Niza: Allianz Riviera: 35.000 París: Parque de los Príncipes: 45.000 Lyon: Parc Olympique Lyonnais: 58.000 Bourdeax: Stade Matmut Atlantique: 42.000 Toulouse: Stade de Toulouse: 33.000 Lens: Stade Bollaert-Delelis: 58.000 Villeneuve d'Ascq: Stade Pierre-Mauroy: 50.000 Saint-Étienne: Stade Geoffroy-Guichard: 41.500 Marsella: Stade Vélodrome: 67.000 Galería de imágenes de los diez estadios en los que se jugarán los partidos de la Eurocopa 2016 en Francia, con su capacidad y el nombre de la localidad donde se encuentran. wIKIPEDIA Zdjęcia dziesięciu stadionów, na których rozegrane zostaną mecze Euro 2016 we Francji z podaną pojemnością i nazwą miejscowości, w której się znajdują. MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 16 MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 17 ARGENTINA - ARGENTYNA www.polskaviva.com 17 Celebración del ‘Malbec world Day’ y concierto de Julieta Iglesias CRACOVIA. El pasado 26 de abril la Embajada de la República Argentina en Polonia organizó la celebración del ‘Malbec world Day’ (MwD), a través de una clase magistral - cata profesional dirigida a importadores, distribuidores y ‘connoisseurs’ polacos y lituanos, seguida de un concierto brindado por la pianista argentina Julieta Iglesias y culminando con una copa de Malbec para todos los presentes en la cita. Siguiendo con la tradición de la Embajada Argentina, que en las últimas ediciones trasladó la celebración del MwD a diferentes ciudades (2014 en Vilnius, Lituania; 2015 en Varsovia, Polonia), esta vez fue el turno de Cracovia, la segunda ciudad en importancia de Polonia, sede de las próximas Jornadas Mundiales de la Juventud, que contará con la destacada presencia de Su Santidad el Papa Francisco. El evento, que se desarrolló en Florianka, la prestigiosa sala de actos de la Akademia Muzyczna de Cracovia, contó con la colaboración del enólogo argentino residente en Varsovia, Sr. Matías Glusman, quien dio Momento del concierto de piano de Julieta Iglesias en Cracovia. EMB. ARGENTINA Fragment koncertu pianistki Juliety Iglesias w Krakowie. inicio a la jornada con una exhaustiva presentación sobre las características del Malbec y sus zonas de cultivo, seguida de una cata de quince variedades de Malbec dirigida a una veinte- ci swą obecnością Papież Franciszek. Impreza odbyła się we Floriance, reprezentacyjnej sali koncertowej Akademii Muzycznej w Krakowie. Obchody rozpoczął argentyński sommelier Matias Glusman. Omówiwszy charakterystyczne cechy szczepu oraz obszary jego uprawy, przeprowadził degustację piętnastu odmian Malbeca skierowaną do około dwudziestu gości z kręgu wina, w tym dystrybutorów, sprzedawców i przedstawicieli prasy branżowej. Po degustacji w sali odbył się koncert argentyńskiej pianistki Juliety Iglesias, którego wysłuchali zaproszeni goście, w tym przedstawiciele władz lokalnych, korpusu dyplomatycznego, świata kultury i biznesu oraz liczni Argentyńczycy. Upa- miętniając setną rocznicę urodzin wybitnego kompozytora argentyńskiego, Alberto Ginastery, artystka wykonała słynną „Suitę tańców kreolskich”. Ponadto w repertuarze zawarła utwory Maurycego Ravela, Ferenca Liszta oraz Fryderyka Chopina. Koncert otworzyła JE Ambasador Republiki Argentyny w Polsce, Pani Patricia Beatriz Salas, która w swoim przemówieniu odniosła się do dwóch motywów organizacji wydarzenia tj. obchodów Światowego Dnia Malbeca i setnej rocznicy urodzin naszego znakomitego kompozytora, Alberto Ginastery. Po koncercie goście zostali zaproszeni na degustację różnych odmian Malbeca oraz na poczęstunek złożony z typowych argentyńskich przekąsek. Obchody Malbec world Day i koncert Juliety Iglesias KRAKÓw. w dniu 26 kwietnia br. Ambasada Republiki Argentyny w Polsce celebrowała w Krakowie Światowy Dzień Malbeca (MwD), w ramach którego zroganizowano profesjonalną degustacją win przeznaczoną dla polskich i litewskich importerów i dystrybutorów. Obchody uświetnił koncert argentyńskiej pianistki Juliety Iglesias, po którym serwowano Malbeca. Hołdując tradycji, zgodnie z którą Ambasada świętuje MwD w różnych miastach (w 2014r. było to wilno, a w 2015 warszawa), tym razem obchody zorganizowano w Krakowie, drugim co do wielkości mieście w Polsce. Podczas wyboru lokalizacji, nie bez znaczenia był fakt, że wkrótce Kraków będzie gospodarzem Światowych Dni Młodzieży 2016, które zaszczy- na de invitados del "mundo del vino", entre los que se encontraban distribuidores, comercian- tes, prensa especializada y aficionados. A continuación, más de un centenar de personas del ámbito político local, diplomático, comercial y cultural, así como un apreciable número de residentes de la comunidad argentina presenciaron el concierto llevado a cabo por Julieta Iglesias, artista que conmemorando el centenario del renombrado compositor argentino Alberto Ginastera, incluyó en su programa la reconocida ‘Suite de danzas criollas’ además de obras del repertorio académico de Maurice Ravel, Frederic Chopin y Ferenc Liszt. El recital fue inaugurado por la Sra. Embajadora Patricia Salas, con un discurso que hizo referencia a los dos motivos de la congregación: la celebración del Día Internacional del Malbec y el centésimo aniversario del nacimiento de nuestro ilustre compositor contemporáneo, Alberto Ginastera. El acto finalizó con un vino de honor de diferentes variedades de Malbec, acompañado de bocaditos típicos de la gastronomía argentina. POLSKAVIVA La Sra. Embajadora argentina, Patricia Salas. EMB. ARGENTINA Ambasador Argentyny, Pani Patricia Salas. MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 18 GASTRONOMíA - GASTRONOMIA POLSKAVIVA.COM 18 Recetas olvidadas Pedro F. Garea, cocinero y bloggero VARSOVIA. No fue hasta el siglo XVII que las tendencias culinarias en Polonia se fueron definiendo en lo que sería el origen del extenso recetario que conocemos hoy. En este camino la influencias fueron diversas y de gran complejidad, como correspondería a la geopolítica del tiempo. En este artículo intentaré resaltar algunas de las curiosidades más llamativas de la antigua cocina polaca. Las recetas olvidadas del recetario polaco, como veremos, son elaboraciones que a día de hoy consideramos rocambolescas e incluso incomibles, y que sin embargo en otra época fueron dignas de las mesas más lujosas del país. Hay que entender además el contexto en el que se sitúan. Así la Edad Media se caracterizó por cierta desmesura en la organización de los banquetes: cantidades ingentes de comida excesivamente sazonadas sin mayor criterio que el de usar la carísimas especias llegadas del lejano oriente. La carne pri- La sopa de tortuga sigue presente en la gastronomía china, no así en la polaca. wIKIPEDIA COMMONS Zupa żółwiowa wciąż obecna w kuchni chińskiej. W Polsce dawno zapomniana. maba sobre todo lo demás: ternera, cerdo, aves y como viandas más apreciadas la piezas de caza mayor. La presentación era excepcional en las mejores mesas, y así lo reconocen los viajeros de la época, sin embargo el sabor no lo era tanto, al menos para paladares foráneos. Cuenta Krystyna Bockenheim en su libro "En la mesa polaca" que " Los franceses que llegaron a Polonia en el año 1646 con María Luisa se quejaban de lo fuerte que era la comida polaca y que no la podían digerir, y también le extrañaba el gran dispendio de los polacos. Labourer, miembro del séquito y cortesano de la mujer del mariscal Guebriant cuenta que la presentación de los platos era extraordinaria pero una vez probados les quitaban el apetito a los franceses, en cambio los polacos elogiaban preci- samente la abundancia de las especies". ¿Cuáles son entonces esos platos olvidados? Pues la lista es amplia pero hemos seleccionado apenas algunas muestras. El primero de esos platos sería como no una sopa, una sopa de tortuga, quizás no tan refinada como la del film El festín de Babette, dado que la versión polaca es precisa en los preparativos: cortarle las patas ta Babette”. Polska wersja zwraca szczególną uwagę na przygotowanie: żywemu żółwiowi należało odciąć łapki i głowę, a skorupę zachować, by udekorować nią półmisek. Innym daniem skazanym na ostracyzm są ogony bobra, przepis jest prosty: ogony pokroić na kawałki, namoczyć w occie i oliwie z czosnkiem i solą, całość zanurzyć na chwilę we wrzącej wodzie i tak przyrządzone podać na stół. Obecnie w Kanadzie można spotkać ciasto, które ze względu na swój kształt nosi tę samą nazwę, jednak niewiele ma ono wspólnego z dawnym polskim specjałem. Co ciekawe, podobnie w przypadku łap niedźwiedzia - innego słodkiego dania, serwowanego często na śniadanie w USA. Nazwa ta również należała do zapomnianego polskiego przepisu, którego głównym składnikiem były właśnie niedźwiedzie łapy. Podawano je po długim przyrządzaniu z octem lub gorczycą. wspomnieliśmy już, że ulubioną potrawą było mięso. Było tak popularne, że istniały nawet przepisy na danie przygotowywane z silnie przyprawionego farszu z gotowanych ryb, któremu nadawano kształt ptaka. Zapomniane przepisy Pedro F. Garea, kucharz i bloger wARSZAwA. Tendencje kulinarne zaczęły kształtować się w Polsce dopiero w XVII wieku, dając początek bogatej kuchni, jaką znamy z czasów obecnych. Przez wieki docierały do Polski rozmaite wpływy, które odzwierciedlały geopolitykę tamtego okresu. w artykule postaram się opisać co ciekawsze przepisy kuchni staropolskiej. Zapomniane przepisy, o jakich będziemy pisać, to projekty kulinarne uznawane dziś za dziwaczne – wręcz niezjadliwe – choć w dawnych czasach nie powstydziłyby się ich najznamienitsze stoły w kraju. warto znać towarzyszący im kontekst. Średniowieczne bankiety charakteryzował pełen przepych – góry jedzenia, które nadmiernie przyprawiano, bacząc jedynie, by używać w tym celu korzeni sprowad- zanych za bajońskie sumy z Dalekiego wschodu. Na stole prym wiodło mięso: wołowina, wieprzowina, drób oraz największy rarytas – dziczyzna. Na najlepszych stołach potrawy zachwycały swoim wyglądem, co potwierdzają relacje ówczesnych wędrowców, smak jednak nie wzbudzał już takiego podziwu. Na pewno nie u obcokrajowców. Krystyna Bockenheim w swej książce “Przy polskim stole” pisze: “Francuzi, którzy przybyli w 1646 r. z Marią Ludwiką skarżyli się, iż potrawy polskie są tak ostre, że nie można ich jeść, dziwili się też polskiej rozrzutności. Członek orszaku, Laboureur, dworzanin marszałkowej de Guébriant powiada, że dania wyglądały pięknie, ale po skosztowaniu wszyscy Francuzi stracili apetyt, natomiast Polacy wychwalali właśnie obfitość korzeni”. O jakich to przepisach już zapomniano? Lista jest bardzo długa, wybraliśmy zaledwie kilka przykładów. Pierwszym może być, jakżeby nie, pewna zupa – zupa z żółwia, choć może nie tak wykwintna jak w filmie „Ucz- @polskaviva y la cabeza estando viva y guardar el caparazón para decorar la fuente. Otro plato condenado al ostracismo fueron las colas de castor, receta sencilla: trocear, macerar en ajo, sal, vinagre y aceite, darle un hervor y servir. Actualmente en Canadá existe un dulce que toma ese nombre por su forma, y que poco tiene que ver con la delicatessen polaca. Curiosamente sucede lo mismo con las Garras de oso, otro dulce muy popular en los desayunos de EE.UU. y también otra receta olvidada por los polacos. Un plato que requería, literalmente, de las garras de un oso, que tras un proceso de elaboración complejo se servían con vinagre o mostaza. Decíamos anteriormente que la carne era el alimento favorito, y tanto era así que incluso existen algunas recetas que consisten en simular un ave hecha a base de un engrudo muy especiado de pescados cocidos, a los que se le daba forma de ave, se freía y se redecoraba nada menos que con el plumaje del ave pretendida. También con aves hay documentada una ocurrencia sumamente disparatada que consistía en dejar medio vivo un capón y darle aspecto de asado, de manera que al primer intento de trinche en la mesa del banquete, la criatura saldría volando, o algo parecido, maravillando se supone a los comensales. Tal atrocidad no sabemos que nivel de éxito tuvo, afortunadamente, pasó al olvido. Następnie farsz smażono i dekorowano niczym innym jak piórami ptaka, którego danie miało przypominać. Co więcej, z ptakami wiąże się udokumentowana praktyka, w najwyższym stopniu zwyrodniała, która polegała na ogłuszeniu kapłona i nadaniu mu wyglądu pieczeni. Czyniono to w taki sposób, aby przy pierwszej próbie nabicia na widelec już na stole bankietowym, ptak podrywał się do lotu, wprawiając – ma się rozumieć – w zachwyt biesiadników. Nie wiemy, jaką popularnością cieszyła się ta okrutna wymyślność. Na szczęście odeszła już w zapomnienie. (Tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) EDUCACIÓN - EDUKACJA MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 19 VARSOVIA. El fin de semana del 23 al 24 de abril tuvo lugar en Varsovia el VII Encuentro de profesores ELE de Polonia. Estuvo organizado por la Consejería de Educación de España en Polonia en colaboración con la Junta de Castilla y León, que garantizó un contenido de calidad a la par que castizo, gracias a la presencia de un escritor de la talla de Óscar Esquivias, así como a un magnífico elenco de escuelas, ofertas educativas y diferentes talleres de teatro. La realización de este evento fue posible gracias a las instalaciones del MSCDN (Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli), que permitieron una resolución notable del mismo gracias a sus magníficas aulas y al equipo que trabajó para ello. De los 90 plazas abiertas en principio, se rebasó el número con soltura llegando casi a la centena de participantes, profesores y ponentes que vinieron desde diferentes partes de Polonia para disfrutar de este encuentro formativo durante el fin de semana. También se dieron cita en Varsovia muchas editoriales que vinieron a presentarnos sus materiales, así como escuelas de español que nos informaron de sus cursos y actividades. VII Encuentro de profesores ELE VII spotkanie nauczycieli ELE Inauguración del evento por parte del Embajador de España en Polonia, D. Agustín Núñez Martínez. PV Otwarcie spotkania przez ambasadora Hiszpanii w Polsce, Pana Agustina Nuñeza Martineza. Durante el fin de semana tuvimos la oportunidad de entrar en contacto con diferentes centros, docentes y, en fin, figuras relacionadas con el mundo de la enseñanza del español. Además, allí se habló de diferentes cuestiones que afectan al universo de la lengua española, tales como: literatura para jovenes, enseñanza a adolescen- tes, uso de nuevas tecnologías, tablets, móviles..., español coloquial, teatro, comprensión lectora y escrita, entre otras. Acompañaron el evento unas ricas provisiones de embutidos típicos de la región, tales como jamón, chorizo y otros ibéricos, proporcionados igualmente por la Junta de Castilla y León. El éxito de este VII Encuentro de profesores ELE en Polonia ha sido notorio al contrastar las valoraciones que hicieron todos los participantes del mismo, a los que invitamos a participar en próximas ediciones, así como a seguir enriqueciendo, de manera activa, el rico panorama del español por el mundo. POLSKAVIVA wARSZAwA. 23 i 24 kwietnia w warszawie odbyło się VII Spotkanie Nauczycieli ELE w Polsce zorganizowane przez Biuro Radcy ds. Edukacji we współpracy z Juntą Kastylii i León, której przedstawiciele uświetnili spotkania obecnością pisarza Oscara Esquiviasa, bogatą ofertą edukacyjną i warsztatami teatralnymi. Spotkania odbyły się w siedzibie Mazowieckiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli (MSCDN). wzięło w nich udział ponad sto osób, nauczyciele i wykładowcy oraz przedstawiciele wydawnictw szkolnych oraz szkół językowych z całej Polski. Dało to okazję do spotkania świata języka hiszpańskiego w Polsce i poruszenia, między innymi, takich tematów jak, literatura dla młodzieży, nowe technologie w procesie nauczania języka, hiszpański kolokwialny, teatr, rozumienie tekstu pisanego i czytanego. Sukces tych spotkań znalazł odbicie w wysokich ocenach uczestników, których zaprosiliśmy na kolejne edycje. Junta Kastylii i León ponadto zaprosiła na typowe przysmaki tego regionu Hiszpanii. Na inauguracji obecny był Ambasador Hiszpanii, Pan Agustín Núñez Martínez, wcedyrektor ds. Edukacji MSCDN, Pani Teresa Makulska i Pani Ewa Piech, specjalista języka hiszpańskiego w MSCDN oraz Radca ds. Edukacji, Pan Joaquín Támara Espot. ( Study abroad, feel at home Avda. Italia, 21 - 37007 Salamanka (Hiszpania) • Tfno.: +34 923 120 460 • Fax: +34 923 120 489 • www.colegiodelibes.com • [email protected] Intensywne kursy hiszpańskiego w Salamanka, Hiszpania • Zakwaterowanie u rodzin, w akademikach, pokojach dzielonych, studiach... • Bogaty program zajęć: zwiedzanie, sporty, wycieczki, warsztaty kulinarne, lekcje tańca, wykłady… • Od 15 roku (ycia. Kursy od 2 tygodni do 12 miesięcy. Wycieczki Wykorzystanie komputerów Rynek Główny • Program specjalny dla grup do uzgodnienia ze szkołą. Zakwaterowanie u rodzin Zwiedzanie MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 20 CULTURA POLSKAVIVA.COM 20 @polskaviva Janusz Prusinowski en Pirineos Sur mento tridimensional y circular que se siente bajo la superficie de fenómenos de este mundo. En su pulso cabe no sólo la división por dos y cuatro sino también la división por cinco y siete. El desplazamiento de los acentos arrolla, voltea, socava la lógica de la melodía poniéndola en una luz nueva y sorprendente. El hombre se libera de la experiencia corpuscular y del metrónomo de tiempo y se encumbra. Ya no es rubato sino una protolengua común para los hombres y... para las aves. Recuerdo una madrugada cuando en un bosque al lado de Rdzów me despertó un concierto de aves, al cabo de un rato escuché el tocar de Jan Ciarkowski i Piotr Gaca. «No hay diferencia funtamental» pensé entonces y todavía pienso así.” El público español podrá comprobarlo en sus conciertos. La mazurca rural y la mazurca de Chopin El musicólogo polaco Grzegorz Michalski reflexiona: “¿tienen las kujawiak, las mazurcas, las oberek, las polonesas y las canciones presentes en la obra de Chopin modelos profundos en la práctica rural o son solo ecos lejanos de melodías primitivas?”. Para él, el concierto es una experiencia isólita. Un pianista tocando obras de Fédérico Chopin junto a la orquesta del pueblo es digno de denominarse la «música polaca»”. Janusz Prusinowski Kompania en Carnegie Hall, Nueva York, EEUU. ANNA FIELDS Janusz Prusinowski Kompania w Carnegie Hall, Nowy Jork, USA. Janusz Prusinowski. YOUTUBE VARSOVIA. Janusz Prusinowski, un artista multiinstrumentalista polaco que toca el violín, el acordeón polaco, el cimbalón y canta, regresa a España con la música polaca para actuar en el festival “Pirineos Sur” el 16 de julio. Además va a presentar un programa especial sobre las raíces populares de la música de Chopin, junto al pianista español Miguel Ituarte. El renacer de la música tradicional polaca Janusz Prusinowski desempeña un papel muy importante en la cultura polaca porque gracias a él renació la música rural en Polonia. Sus maestros fueron músicos como Stanisław Lewandows- ki, Piotr y Jan Gaca. Es fundador y director del festival “Mazurcas del Mundo”. En el año 2014 obtuvo la medalla de bronce Gloria Artis. Tiene un programa en la televisión nacional polaca titulado “Dzika muzyka” (“Música Salvaje”). Además, creó ‘Janusz Prusinowski Trio/Kompania’, una formación de una resonancia característica que une lo arcaico con lo vanguardista y la música con el movimiento. Los miembros del grupo son: Piotr Zgorzelski, Michał Żak, Piotr Piszczatowski y Szczepan Pospieszalski. Los inicios Todo empezó en los años noventa, cuando conocieron la obra de Andrzej Bieńkowski. Entonces Prusinowski renunció a su plan de estudiar composición. En una entrevista que concedió al diario “El País” afirmó cuando se le cuestionó por qué es importante mantener viva la música rural polaca que es la misma razón por la cuál es importante mantener la conexión y la relación con las generaciones pasadas, con las familias y con la gente que ya murió. Prusinowski dijo también que es una música bonita que debe ser tocada y bailada. La Mazurca La mazurca es una forma musical estilizada que se basa en una de las tres danzas mazur, oberek o kujawiak. El mazur es un baile medio rápido, kujawiak lento y oberek rápido. En el Romanticismo, Frédéric Chopin compuso varias mazurcas, que se basaban en la rítmica y la melodía del pueblo. Un hecho que demuestra la importancia de las mazurcas es, por ejemplo, que el himno nacional de Polonia es “Mazurek Dąbrowskiego”, cuya melodía se asienta en los motivos de la mazurca del pueblo. El mazur, la danza que se denomina también mazurca, fue conocido por toda Europa desde el siglo XIX. Además era un baile de moda que en el año 1845 incluso llegó a Cataluña. Además es parte de la música folclórica en los países de América Latina. Según dice Janusz Prusinowski, la mazurca “es un movi- Tres discos Janusz Prusinowski y su Trio, a veces con participación de los invitados, hasta ahora han grabado tres discos titulados “Serce”, “Po kolana w niebie”, “Mazurki” (“El corazón”, “En el cielo hasta las rodillas”, “Mazurcas”). El disco “Po kolana w niebie” trata de experimentar los cielos. Así lo explica Janusz Prusinowski: “Hay cielos en alguna parte, en un tiempo dado, pero hay cielos también aquí y ahora. Se puede a veces (por casualidad) caer en ellos: hasta los tobillos, hasta las rodillas, hasta las orejas. Tocamos y cantamos sobre la sensación de sentir el cielo con los pies, de encontrarse en el cielo gracias a la fuerza de gravitación. Invitamos a participar en las audiciones a una sobresaliente cantante rural de Gałki Rusinowskie, nuestra maestra Maria Siwiec. Pienso que todos los maestros de los que recibimos este lenguaje saben que es el cielo. Nos inspiramos en la poesía de Julian Tuwim, Leopold Staff y Rabindranath Tagore. Los poetas soñaron con que sus canciones llegaran a los tejados de paja. Nosotros también, desde debajo de los tejados de paja soñamos”. EWELINA MAZUROWSKA MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 21 KULTURA www.polskaviva.com 21 Janusz Prusinowski na Pirineos Sur wARSZAwA. Janusz Prusinowski, polski multiinstrumentalista, grający na skrzypcach, akordeonie, cymbałach, który również śpiewa, wraca do Hiszpanii z polską muzyką, aby 16 lipca wystąpić na festiwalu „Pirineos Sur”. Ponadto razem z hiszpańskim pianistą Miguelem Ituarte zaprezentuje specjalny program o ludowych korzeniach muzyki Chopina. Odrodzenie polskiej muzyki ludowej Janusz Prusinowski odgrywa niezwykle ważną rolę w polskiej kulturze, ponieważ dzięki niemu w Polsce odrodziła się muzyka ludowa. Jego nauczycielami byli tacy muzycy jak Stanisław Lewandowski, Piotr i Jan Gaca. Jest twórcą i dyrektorem festiwalu „wszystkie Mazurki Świata”. w 2014 otrzymał brązowy medal Gloria Artis. Prowadzi program „Dzika muzyka” w Telewizji Polskiej. Ponadto założył „Janusz Prusinowski Trio/Kompania”, awangardową formację o charakterystycznym brzmieniu i własnym języku improwizacji, w której muzykę łączą z tańcem, archaiczność – z nowoczesnością. Członkami grupy są Piotr Zgorzelski, Michał Żak, Piotr Piszczatowski i Szczepan Pospieszalski. Początki wszystko rozpoczęło się w latach 90, kiedy poznali działa Andrzeja Bieńkowskiego. wtedy Prusinowski porzucił plan studiowania kompozycji. w wywiadzie udzielonym dziennikowi „El País”, zapytany, dlaczego ważne jest kultywowanie polskiej muzyki ludowej, przyznał, że powód jest ten sam, dla którego jest ważne podtrzymać związek i relację z przeszłymi pokoleniami, z rodzinami i ludźmi, którzy już umarli. Dodał też, że jest to piękna muzyka, która powinna być grana i tańczona. Mazurek Mazurek to stylizowana forma muzyczna oparta na jednym z trzech tańców: mazurku, oberku lub kujawiaku. Mazur jest tańcem umiarkowanym, kujawiak wolnym, a oberek szybkim. w Romantyzmie Fryderyk Chopin skomponował wiele mazurków opartych na rytmice i melodyce ludowej. Jednym z faktów świadczących o tym, jak ważne są mazurki jest na przykład to, że hymnem narodowym Polski jest „Mazurek Dąbrowskiego”, którego melodia oparta jest na motywach mazurka ludowego. Mazur, taniec nazywany również mazurkiem, stał się znany w Europie w XIX wieku. Był modnym tańcem, który w 1845 dotarł nawet do Katalonii. Jest również częścią folkloru w kra- Janusz Prusinowski Kompania en Carnegie Hall, Nueva York, EEUU. ANNA FIELDS Janusz Prusinowski Kompania w Carnegie Hall, Nowy Jork, USA. jach Ameryki łacińskiej. Jak mówi Janusz Prusinowski mazurek „to trójmiarowy, kolisty ruch odczuwalny pod powierzchnią zjawisk tego świata. w jego pulsie mieści się zarówno podział na dwa i cztery jak na pięć i siedem. Przesunięcia akcentów zawijają, zakręcają, podważają logikę melodii stawiając ją w nowym, nieoczekiwanym świetle. Człowiek wyzwala się z korpuskularnego, metronomicznego doświadczania czasu i wypływa na szerokie wody . To już nie jest rubato ale prajęzyk wspólny ludziom i… ptakom. Pamiętam pewien świt, gdy w lesie nieopodal Rdzowa obudził mnie ptasi koncert, po chwili zaś słuchałem gry Jana Ciarkowskiego i Piotra Gacy. «Nie ma zasadniczej różnicy» pomyślałem wtedy i nadal tak myślę". Publiczność hiszpańska będzie mogła sprawdzić to na jego koncertach. Mazurek ludowy i mazurek Chopina Polski muzykolog Grzegorz Mi- chalski zastanawia się, czy „kujawiaki, mazurki, oberki, polonezy i pieśni obecne w twórczości Fryderyka Chopina mają głębokie wzory w praktyce wiejskiej, czy są tylko odległymi echami prymitywnych melodii?” Dla niego koncert to wyjątkowe doświadczenie. Pianista razem z wiejską kapelą, grający utwory Fryderyka Chopina – to właśnie zasługuje na miano „muzyki polskiej”. Trzy płyty Janusz Prusinowski i jego Trio, czasem z udziałem gości, do tej pory nagrali trzy płyty: „Serce”, „Po kolana w niebie”, „Mazurki”. Płyta „Po kolana w niebie” mówi o doświadczaniu nieba. Janusz Prusinowski wyjaśnia to tak: „Są nieba ‘gdzieś – kiedyś’, ale są też ‘tu i teraz’ – można do nich czasem (przez zbieg okoliczności) wpaść: po kostki, po kolana, po uszy. Gramy i śpiewamy o doświadczaniu nieba stopami – o znalezieniu się w niebie dzięki sile ciążenia. Do udziału w nagraniach zaprosi- Janusz Prusinowski en el rodaje de un videoclip. YOUTUBE Janusz Prusinowski podczas kręcenia wideoklipu. liśmy wybitną śpiewaczkę ludową z Gałek Rusinowskich, naszą mistrzynię, Marię Siwiec. Myślę, że ludowi mistrzowie, od których ten język otrzymaliśmy, wiedzą, co to niebo. Sięgamy również do poezji Juliana Tuwima, Leopolda Staffa i Rabindranatha Tagore. Poeci marzyli, żeby ich pieśni trafiły pod strzechy. My też – spod strzechy – marzymy.” MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 22 TURISMO Varsovia se viste de colores POLSKAVIVA.COM 22 @polskaviva Imagen aérea de la Ciudad Vieja de Varsovia con la vista de la Plaza del Castillo y del Castillo Real en primer término. wIKIPEDIA Widok z lotu ptaka na warszawską starówkę z Placem Zamkowym i Zamkiem Królewskim na pierwszym planie. VARSOVIA. Es hora de guardar los abrigos y sacar las gafas de sol, ya en la mayoría de las calles adornan las flores y la gente ha comenzado a salir a pasear aprovechando que el día es más largo. Como en toda ciudad cosmopolita, en Varsovia las actividades para hacer en esta época abundan, pero nunca está de más hacer un listado de las opciones que nos ofrece para disfrutar el calorcito que tanto extrañábamos. A la “playa” El río Vístula es el corazón de Varsovia y es allí donde comienza la vida en primavera y donde se puede disfrutar de la playa, aunque sin agua salada. El río más grande de Polonia, que atraviesa también la ciudad capital, ofrece a residentes y turistas un sinfín de actividades. Durante la semana es posible relajarse con un refresco en cualquiera de sus espacios o aprovechar para recorrer la variedad de restaurantes y bares que van desde food truck’s con comida internacional hasta bares con una amplia carta de cocteles. La ribera del río será escenario durante toda la temporada de eventos culturales y recreativos, basta con consultar en internet la agenda del lugar y escoger alguno; es posible ver obras de teatro, shows de stand up comedy y conciertos de artistas locales y foráneos. Este punto de la ciudad es el favorito para el encuentro entre amigos y el disfrute de la familia. Los más deportistas pueden mostrar habilidades en el voileball o kayak y los que disfrutan del gimnasio es el momento perfecto para dejar a un lado las salas y probar en las maquinas de ejercicio al aire libre. Otra opción es tomar el sol tendido en la arena o hacer un picnic con parrillada incluida. No olvides llevar la tradicional salchicha y dejar todo muy limpio después de divertirte. Ciudad Verde La capital de Polonia hace gala Edificio de la Biblioteca Universitaria -BUw- con sus famosos jardines verticales y en su tejado. wIKIPEDIA Budynek Biblioteki Uniwersyteckiej – BUW- z jej słynnymi pionowymi ogrodami i ogrodami na dachu budynku. en primavera de sus parques y jardines, son casi infinitas las opciones para disfrutar de las flores, el aire libre y caminatas relajantes. Estos puntos verdes ofrecen a los visitantes conectarse con la naturaleza sin salir de la ciudad y respirar aire puro. Uno de los lugares preferidos por su extensión y belleza es el parque Lazienki Krolewskie, al cual se puede acceder desde diferentes puntos de la ciudad. En sus espacios se aprecia el Palacio en la Isla, construido en medio de un lago artificial al cual se puede llegar en góndola en tiempos de calor, el anfiteatro al aire libre y el “rinconcito de los enamorados”. No solo Lazienki puede considerarse como pulmón de la ciudad; el parque Ujazdowski ubicado en la calle con el mismo nombre es el ideal para disfrutar con los más pequeños ya que cuenta con una extensa área de juegos infantiles. Para gustos más modernos es ineludible el paseo por el particular techo de la Biblioteca de la Universidad de Varsovia, desde su azotea se admiran ma- ravillosas vistas del río Vístula y la ciudad vieja, cruzar el puentecito sobre el techo de cristal es toda una experiencia. La escapada ideal de fin de semana tiene como destino el parque Nacional Kampinoski, para los amantes de la vida al aire libre. Este parque nacional brinda la oportunidad de recorrer senderos calmados en bicicleta o a pie, también la posibilidad de observar muy de cerca la flora y fauna exepcionales, con espacios para hacer picnic, atracciones infantiles y lugares de descanso. Vida Urbana Esta estación es ideal para redescubrir espacios comunes. El tiempo se presta para disfrutar de las terrazas que bares y restaurantes ofrecen en el centro y calles principales de la ciudad; basta con salir a dar una vuelta por el vecindario y atreverse a visitar algún lugar nuevo que después puede convertirse en tu nuevo lugar favorito. La ciudad vieja sigue siendo una propuesta eterna. La reco- Estanque en el Parque łazienki. wIKIPEDIA Staw w Łazienkach Królewskich. mendacion es pasar la tarde allí y luego atravesar las escaleras que conducen al Parque Multimedia de Fuentes en Podzamcze y así disfrutar del espectáculo multimedia de luz, agua y sonido. Para ver el show basta con ir el viernes o sábados a las 21:30, desde el mes de mayo hasta septiembre. No hay excusas para el abu- rrimiento en esta temporada. Varsovia ofrece una selección inagotable de cosas para hacer, tesoros por descubrir y momentos que atesorar. Para más información acerca de las actividades no dejes de visitar la pagina web de la ciudad o las redes sociales de la campaña ‘Enamorate de Varsovia’. VANESSA VASQUEZ LAMAS MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:16 Página 23 TURYSTYKA www.polskaviva.com 23 warszawa w feerii barw wARSZAwA. Czas odłożyć w kąt ciepłe ubrania i wyciągnąć okulary przeciwsłoneczne. większość ulic zdobią już kwiaty, a ludzie zaczynają wychodzić na spacery, ciesząc się coraz dłuższym dniem. w warszawie, jak w każdym kosmopolitycznym mieście, o tej porze roku atrakcji nie brakuje. warto więc stworzyć listę możliwości, jakie oferuje nam miasto, by skorzystać z cieplutkich promyków słońca, których tak nam już brakowało. Na „plażę” wisła to serce warszawy – to tu zaczyna się życie na wiosnę. Nad jej brzegami można cieszyć się urokami plaży, choć jej wody nie są słone. Przepływająca przez warszawę największa polska rzeka stanowi źródło wielu atrakcji dla turystów i mieszkańców miasta. w ciągu tygodnia można odprężyć się tu, popijając orzeźwiający napój lub wybrać się do licznych barów, restauracji, food trucków z jedzeniem z całego świata czy lokali z bogatą kartą drinków. Bulwary nad wisłą przez cały sezon będą miejscem wydarzeń kulturalnych i rekreacyjnych. wystarczy sprawdzić w Internecie program i znaleźć coś dla siebie. Do wyboru sztuki teatralne, stand-upy oraz koncerty artystów polskich i zagranicznych. To najlepsze miejsce w mieście na spotkania z przyjaciółmi lub wspólne chwile z rodziną. Miłośnicy sportu mają możliwość wykazać się tu umiejętnościami, gry w siatkówkę lub pływania kajakiem. Biegacze mogą porzucić bieżnie i spróbować swych sił na świeżym powietrzu. Inną propozycją jest leżenie i opalanie się na piasku lub grillowanie. Nie zapomnij zabrać ze sobą tradycyjnej kiełbasy. Pamiętaj też, żeby zosta- Grupo Polonia Viva Sp. z o.o.: Director/Dyrektor: Néstor Tazueco [email protected] Redacción / Redakcja: Al. Jerozolimskie 99, lok. 19 02-001 warszawa Tel: (22) 312 96 18 [email protected] www.polskaviva.com Las orillas del Vístula con sus bares pueden ser muy interesantes por el día y por la noche. wIKIPEDIA Brzegi Wisły, pełne knajpek i barów, mogą dostarczyć ciekawych wrażeń zarówno w dzień, jak i w nocy. wić po sobie porządek. Zielone miasto Dumą stolicy Polski na wiosnę są parki i ogrody. Kwiaty, otwarte przestrzenie, relaksujące spacery… Możliwości wypoczynku tu jest bez liku. Zielone punkty na mapie warszawy oferują odwiedzającym kontakt z przyrodą i czyste powietrze bez konieczności wyjeżdżania poza miasto. Jednym z największych, najpiękniejszych i najbardziej uczęszczanych parków są łazienki Królewskie, do których można się dostać z różnych stron miasta. Na zwiedzających czeka tu zbudowany na sztucznym jeziorze pałac Na wyspie – do którego w ciepłe dni Redactor Jefe / Redaktor Naczelny: Bartlomiej Makiela, [email protected] Redactores / Redakcja: Paco Soto, Carlos Palacios, Néstor Tazueco, Bartlomiej Makiela, Colaboradores / Współpracownicy: Pedro F. Garea, Juan Antonio Godoy, Servando Sierra, VanessaVasquez Lamas, Jakub Brom- dopływa się gondolą – Amfiteatr oraz „kącik dla zakochanych”. łazienki to nie jedyne płuca miasta. Jest również park Ujazdowski, położony przy ulicy o tej samej nazwie. Znajduje się rozległy plac zabaw, dzięki któremu park ten jest wymarzonym miejscem dla najmłodszych. Amatorzy nowoczesności koniecznie powinni wybrać się na spacer po wyjątkowych ogrodach na dachu Biblioteki Uniwersytetu warszawskiego, skąd rozciąga się malowniczy widok na wisłę i starówkę. Przejście mostkiem nad szklanym dachem biblioteki jest wyjątkowym przeżyciem. Doskonałym pomysłem na weekend dla miłośników aktywnego wypoczynku jest wypad do ka, Fernando José Vaquero, Paweł Poncyljusz, Ewelina Mazurowska Traducciones / Tłumaczenia: B. Makiela, Sylwia Kozlowska, Ewelina Mazurowska Imprenta / Druk: Media Regionalne Sp. z o.o. Prosta 51, 00-838 warszawa Tel: (022) 46 30 700 Diseño / Design: Grupo Polonia Viva Sp. z o.o. Kampinoskiego Parku Narodowego. Z dala od gwaru miasta można tam spacerować lub jeździć na rowerze, podziwiać z bliska wyjątkową faunę i florę parku; nie brak również atrakcji dla dzieci, miejsca na piknik i odpoczynek. Miejskie życie wiosna to najlepszy czas odkrywania na nowo przestrzeni wspólnych. Pogoda zachęca do skorzystania z ogródków barów i restauracji w centrum i na głównych ulicach miasta. wystarczy przejść się po okolicy i wybrać jakiś nowy lokal, który być może stanie się twoim ulubionym miejscem. Nie można nie odwiedzić starego miasta. Dobrze spędzić Copyright PolskaViva. Todos los derechos reservados. Los artículos reproducidos deberán citar la fuente. PolskaViva wszelkie prawa zastrzeżone, powielane artykuły powinny określać żródło. ISSN 2299-3630 tu popołudnie, a następnie przejść się schodami do Parku Fontann w pobliżu Podzamcza, aby zobaczyć multimedialny spektakl „woda-światło-dźwięk”. Multimedialne pokazy prezentowane są od maja do września w piątki i w soboty o godzinie 21:30. O tej porze roku nie ma miejsca na nudę. warszawa oferuje nieskończenie wiele pomysłów na spędzenia wolnego czasu, skarbów do odkrycia i niezapomnianych przeżyć. Aby uzyskać więcej informacji o planowanych wydarzeniach, odwiedź stronę internetową miasta lub media społecznościowe kampanii „Zakochaj się w warszawie”. (Tekst przetłumaczony z języka hiszpańskiego) Suscripciones / Prenumerata: [email protected] Tel: (022) 312 96 11 Publicidad / Reklama: Grupo Polonia Viva Sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 99, lok.19 02-001 warszawa [email protected] Tel: (022) 312 96 11 MAYO 2016.qxp_FEBRERO.qxd 22/5/16 10:17 Página 24