Co zrobić z majątkiem spółki
Transkrypt
Co zrobić z majątkiem spółki
echo www.roedl.pl Rzeczpospolita z 10.07.2015 Co zrobić z majątkiem spółki W razie ujawnienia po wykreśleniu spółki akcyjnej z rejestru przedsiębiorców majątku nieobjętego likwidacją, stosuje się w drodze analogii przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące likwidacji spółki akcyjnej w organizacji. Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 3 grudnia 2014 r. (III CZP 90/14). Upadłość Banku Komercyjnego SA została ogłoszona 11 stycznia 1995 r. Na podstawie postanowienia sądu okręgowego z 23 lutego 2009 r. stwierdzającego ukończenie postępowania upadłościowego spółka została wykreślona z rejestru przedsiębiorców KRS. Po wykreśleniu okazało się jednak, że na prowadzonym przez NBP rachunku banku znajdują się środki pieniężne nieobjęte postępowaniem upadłościowym. Byli akcjonariusze banku zwrócili się do sądu okręgowego z wnioskiem o wypłacenie im tych środków. Oddalając ich wniosek, sąd I instancji, powołując się na art. 221 § 1 i 2 w zw. z art. 233 rozporządzenia prezydenta RP z 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe, wskazał, że z dniem prawomocnego zakończenia postępowania upadłościowego upadły odzyskuje prawo rozporządzania swoim majątkiem, a syndyk jest mu obowiązany wydać oprócz majątku także księgi, korespondencję oraz dokumenty. Wnioskodawcy nie są upadłym bankiem, lecz mają jedynie status akcjonariuszy upadłego, stąd ich wniosek o wypłatę przypadających upadłemu bankowi środków pieniężnych podlegał oddaleniu jako pozbawiony podstaw. Akcjonariusze wnieśli zażalenie, wskazując na naruszenie przepisów prawa upadłościowego przez ich zastosowanie w sytuacji ukończenia postępowania upadłościowego spółki w 2009 r. oraz naruszenie art. 474 § 2 kodeksu spółek handlowych poprzez jego niezastosowanie i niedokonanie podziału pozostałego po upadłym banku majątku między akcjonariuszy. Rozpoznając zażalenie, sąd apelacyjny powziął wątpliwości prawne dotyczące uprawnień akcjonariuszy banku, który został wykreślony z rejestru, do majątku ujawnionego już po jego wykreśleniu oraz trybu, w którym te uprawnienia mogą być przez byłych akcjonariuszy realizowane. Sąd powziął nadto wątpliwość, czy w razie uznania, że takie uprawnienia akcjonariuszom nie przysługują, konieczne jest podjęcie czynności zmierzających do przywrócenia wpisu spółki akcyjnej w rejestrze w celu dokończenia likwidacji poza postępowaniem upadłościowym, które zostało już prawomocnie zakończone. Sąd Najwyższy uznał, że w razie ujawnienia po wykreśleniu spółki z rejestru przedsiębiorców majątku spółki nieobjętego likwidacją stosuje się w drodze analogii przepisy k.s.h. dotyczące likwidacji spółki akcyjnej w organizacji. —Jarosław Kamiński Komentarz eksperta Jarosław Kamiński, adwokat Warszawa, Rödl & Partner Przepisy k.s.h. nie regulują kwestii, komu przysługuje prawo do majątku ujawnionego po wykreśleniu spółki z rejestru przedsiębiorców oraz w jakim trybie powinno nastąpić rozporządzenie tym majątkiem. echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach. W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected] W orzeczeniu z 26 maja 1936 r. (II C 331/36), wydanym na gruncie nieobowiązującego kodeksu handlowego, Sąd Najwyższy wskazał, że majątek spółki z o.o. ujawniony po zakończeniu postępowania likwidacyjnego i po jej wykreśleniu z rejestru handlowego, a nieobjęty likwidacją, należy ex lege do wspólników. Brak w k.h. przepisu dotyczącego przynależności majątku spółki ujawnionego po jej wykreśleniu z rejestru nie pozwala na przyjęcie, że majątek ten nie należy do nikogo. Skoro w sytuacji prawidłowo przeprowadzonej likwidacji spółki majątek przypadłby wspólnikom, to wykreślenia spółki z rejestru nie można traktować jako zdarzenia powodującego wygaśnięcie przysługującego wspólnikom prawa do majątku spółki. SN nie wypowiedział się jednak, w jaki sposób ujawniony majątek ma być rozdzielony. Odmienne stanowisko Sąd Najwyższy zaprezentował w uchwale z 29 stycznia 2007 r. (III CZP 143/06), wskazując, że jeżeli po wykreśleniu spółki z o.o. z rejestru okaże się, że pozostała jeszcze część majątku nieobjęta likwidacją, dopuszczalne jest ustanowienie likwidatora w celu dokończenia likwidacji. SN zauważył, że w razie ujawnienia majątku spółki po jej wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców należy stosować w drodze analogii przepisy k.s.h. dotyczące likwidacji spółki z o.o. w organizacji. Z kolei w doktrynie prezentowane są różne stanowiska. Zgodnie z poglądami części doktryny wykreślenie z rejestru wpisu o wykreśleniu spółki handlowej powinno nastąpić na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, według którego jeżeli w rejestrze są zamieszczone dane niedopuszczalne ze względu na obowiązujące przepisy prawa, sąd rejestrowy, po wysłuchaniu zainteresowanych osób na posiedzeniu lub po wezwaniu do złożenia oświadczenia pisemnego, wykreśla je z urzędu. Zgodnie z tą koncepcją wpisem niedopuszczalnym ze względu na obowiązujące przepisy prawa jest wpis o wykreśleniu spółki, jeśli następnie ujawni się majątek nieobjęty likwidacją. Zgodnie z innymi poglądami ujawnienie majątku nieobjętego likwidacją może być podstawą wznowienia postępowania w sprawie wykreślenia spółki z rejestru na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Te koncepcje zakładają, iż w pierwszej kolejności powinno dojść do przywrócenia stanu prawnego sprzed wykreślenia spółki z rejestru, co pozwoliłoby na ponowne przeprowadzenie likwidacji zgodnie z przepisami k.s.h. oraz rozdysponowanie tą drogą ujawnionego majątku. Jak jednak wskazał Sąd Najwyższy, takie poglądy podważają konstytutywny charakter wpisu wykreślenia spółki z rejestru oraz prowadzą do niekorzystnego zjawiska ,,reaktywowania" spółki. Komentowana uchwała Sądu Najwyższego nie rozstrzyga jednak, jak należy traktować spółkę, która została wykreślona z rejestru i nie posiada już osobowości prawnej oraz czy samo powołanie likwidatora spółki powoduje, że odzyskuje ona osobowość prawną. Brak stanowiska w tym zakresie powinien być przedmiotem dalszych rozstrzygnięć SN. Pomimo wątpliwości doktrynalnych wydaje się, że stanowisko SN idzie w dobrym kierunku, odwołując się do przepisów k.s.h. dotyczących likwidacji spółki akcyjnej w organizacji w związku z ujawnieniem majątku po wykreśleniu spółki z KRS. Takie stanowisko Sądu Najwyższego ma na celu ochronę wierzycieli wykreślonej z rejestru spółki, nakazując likwidatorowi ponowne ogłoszenie o otwarciu likwidacji i wezwanie wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności. Dodatkowo uwzględnia także interes akcjonariuszy. W sytuacji, gdy po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli pozostanie jeszcze majątek, likwidator ma obowiązek go podzielić między akcjonariuszy spółki. Źródło: http://www.rp.pl/Firma/307109967-Co-zrobic-z-majatkiem-spolki-po-jej-wykresleniu-zKRS.html?template=restricted echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach. W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]