Stroje średniowieczne

STROJE
ŚREDNIOWIECZNE
MODA PRZEZ WIEKI
IX – XII WIEK
 Wojownicy
NA WYPRAWĘ
POTYCZKA
GRUPY REKONSTRUKCYJNE
STROJE DAMSKIE
SUKNIA
CODZIENNA
Tak jak w innych miejscach Europy, w
Polsce również kobiety nosiły suknie
składające się z dwóch warstw spodniej i wierzchniej.
Wersja uboga – tkaniny
ogólnodostępne: wełna i len.
STRÓJ
CODZIEN
N Y DA M Y
LEPSZE
T K A N I N Y,
INNE
KO L O RY,
Z AW S Z E
N A K RY C I E
G Ł OW Y,
PA S
SUKNIA
DWORSKA
 Jeśli chodzi o rękawy w
sukniach dworskich, to były
one wydłużone na , przy
czym szerokość rękawów
była oznaką pozycji
społecznej kobiety, podobnie
jak pionowe pofałdowanie
tkanin.
P O R Z Ą D N A KO B I E T A N I E M O G Ł A
W Y J Ś Ć Z D O M U B E Z P E L E RY N Y
CZĘŚCI
STROJU
KO B I E C E G O
-KOSZULA
- REFORMY
- SUKNIA SPODNIA
- SUKNIA
WIERZCHNIA
- POŃCZOCHY
- BUTY (CIŻMY)
- PA S
- CZEPEK
WYKRÓJ SUKNI SPODNIEJ I
KO S Z U L I
KRÓJ SUKNI
Jak we Francji, Hiszpanii, Włoszech, tak i w Polsce w tym
czasie powtarza się stale ten sam krój sukni, której tkanina
w górnej części przylega aż do bioder, a dalej luźno opada
licznymi fałdami ku ziemi. Nakryciem głowy były lekkie
chusty delikatnie upięte na głowie lub zaprasowane w
drobne fałdy, które w XV w. przybrały formę modnych w
tym czasie czepców o dużych rozmiarach.
BUTY ( CIŻMY)
NAKRYCIE GŁOWY
 Codzienne i wyjściowe
BUTY
Buty to niezwykle ważna część
ubioru, jednocześnie dosyć słabo
jeszcze rozpoznana. Do butów
noszono patynki, czyli rodzaj
drewniano-skórzanych "klapek"
koturnowych, chroniących but i
suknię przed większymi
zanieczyszczeniami.
STRÓJ MĘSKI
SPODNIE, NOGAWICE
W XV w. noszone były przez różne warstwy nogawice o różnych krojach.
Na dworze obowiązywał model najmodniejszy (łączony tyłem), lecz
warstwy niższe wciąż mogły chodzić w nie łączonych nogawicach, a
chłopi dla wygody używali XIII wiecznego wzoru nogawic, odczepiając je
od stroju wierzchniego i rolując pod kolanem, wyciągając na wierzch
dłuższą koszulę.
POŃCZOCHY
fason: sięgające nieco
powyżej kolan, krojone jak
męskie nogawice z
doszywaną stopą.
Podtrzymywane tasiemką
zapinaną na sprzączkę pod
kolanem.
NOGAWICE
Wszystkie nogawice miały
podszewkę z białego sukna
sięgającą połowy łydki i
zakończoną wycinanką w zęby,
by nie zaznaczała się poziomą
pręgą przy naciąganiu na nogę,
głównie jednak by płócienny
materiał mógł odpowiednio
pracować przy naprężeniach.
DUBLET
Zwyczaj noszenia dubletu jako pokazywanego,
podstawowego stroju spodniego ustalił się w drugiej połowie
XIV w. po rewolucji na skracanie ubiorów w modzie.
Wywodzi się od ubioru zakładanego pod kolczugi w XIV w.,
szytego z kilku warstw płótna przekładanego wełną lub
bawełną i pikowanego gęstymi ściegami. Nie był on
pokazywany publicznie, zakładano go wyłącznie pod
kolczugę. Stąd pochodzi oburzenie moralistów na pojawienie
się w poł. XIV w. w modzie kręgu rycerskiego dubletów jako
strojów cywilnych obozowych.
SPODNIE WIERZCHNIE
Pod koniec XIV wieku ustalił się zwyczaj noszenia na dubletach
wierzchniego stroju zwanego jaquet, w miejsce dawnego surcot. Zaczęły
rozrastać się ich rękawy z wydłużonych jeszcze w połowie XIV w. w coraz
szersze, otwarte rękawy w początkach XV w. Wprowadzono wtedy
również modę na długie stroje fałdziste nazywane houppelandes oraz
noszenie robe. Jednak długie i pofałdowane robe były popularne w
środowisku starszych i bardziej tradycyjnych mężczyzn. Po rewolucji w
modzie pod koniec XIV w. kto chciał być modny nosił obcisłe i króciutkie
jaquet których rękawy przybierały formy mocno wydłużone i rozszerzone.
OBUWIE
Obuwie składało się z przyszwy i podeszwy. Przyszwa jest to górna
część opatulająca stopę. Wykonana była zazwyczaj z licowanej skóry
cielęcej, rzadziej koźlej. Podeszwa wykonana była ze skóry
podeszwowej, cielęcej. Skóry świńskiej nie używano, gdyż
przepuszczała wodę. Przyszwa do podeszwy była przyszywana dratwą
lnianą lub konopną. But szyto na lewą stronę, na kopycie. Po
zakończeniu szycia but moczono i wywijano na prawą stronę.
CZEPKI
Czepiec lub czepek – w dawnych czasach kobiece nakrycie głowy bez
ronda, gładkie, przylegające do głowy lub usztywniane dla uzyskania
różnorodnych kształtów. Element stroju ludowego, szlacheckiego i
mieszczańskiego. Był noszony zarówno w wersji domowej, jak i
wyjściowej. Szczególnie fantazyjne kształty występowały w okresie
późnego średniowiecza. Miał znaczenie praktyczne – chronił przed
przenoszeniem się pcheł.
DZIECI