Metody badania skuteczności i efektywności promocji w internecie

Metody badania skuteczności i efektywności promocji w internecie

METODY BADANIA SKUTECZNOCI I EFEKTYWNOCI PROMOCJI
W INTERNECIE
EDYTA NIEWIADOMSKA
PIOTR SULIKOWSKI
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
Streszczenie
Przedsibiorstwa coraz czciej decyduj si na promocj w Internecie. Ze
wzgldu na rosnce rodki przeznaczane na działania w tym zakresie niezbdna jest
organizacja kontroli skutecznoci i efektywnoci internetowej promocji. W artykule
omówiono metody i wskaniki słuce tej kontroli, a take wskazano na zasadno
ich stosowania.
Słowa kluczowe: promocja, Internet, skuteczno
, efektywno
, marka
1. Wprowadzenie
W obliczu globalizacji i zwizanego z tym gwałtownego wzrostu konkurencji, denie do
zdobycia miejsca na rynku oraz podniesienia poziomu sprzeday stanowi podstawowe zadanie
kadego przedsibiorstwa. Konieczne staj si zatem zwikszone inwestycje na promocj ukierunkowan na umocnienie pozycji marki na rynku i usprawnienie sprzeday. Działania promocyjne
przedsibiorstwa to forma inwestowania w jego przyszło
, dlatego nieoceniona staje si właciwa
i wiarygodna analiza ich skutecznoci w pozyskiwaniu przewagi konkurencyjnej. Wiele firm nie
docenia wagi takich działa bd dokonuje oceny w sposób pobieny. Skutkuje to tym, e kolejne
działania promocyjne niekoniecznie przynosz rezultaty adekwatne do nakładów.
Niezbdne okazuje si ocena skutecznoci czynionych działa [4], pozwalajce zdoby
wiedz przydatn w doborze rodków promocyjnych w przyszłoci. Skuteczno
rozumiana jest tutaj
jako sprawno
działania w deniu do postawionego celu. Naley zaznaczy
, i jednym z najwaniejszych elementów kadej kampanii promocyjnej jest włanie jasne zdefiniowanie jej celu.
Moe to by
cel zwizany z budowaniem wiadomoci lub kształtowaniem wizerunku marki,
wzrostem sprzeday zarówno w Internecie, jak i w tradycyjnych kanałach. Za cel kampanii mona
take uzna
np. pozyskanie okrelonej liczby kontaktów handlowych. Kluczowe znaczenie ma
przy tym właciwy dobór formy oraz treci w zalenoci od docelowej grupy odbiorców, do której
kierowany jest przekaz i której oferowany jest produkt.
W zalenoci od postawionego na etapie planowania celu promocji mona dobra
właciwe,
czyli miarodajne narzdzia oceny działania programu promocyjnego.
2. Organizacja pomiaru efektów promocji w Internecie
Agencje reklamowe przecigaj si w zapewnieniach o stosowaniu najskuteczniejszych sposobów promocji firmy i marki w Sieci. Analiza ofert prowadzi do wniosku, i najczciej
proponowane s takie rozwizania jak (np. [3] [6] [7]):
tworzenie firmowej strony WWW,
rejestracja w wyszukiwarkach i pozycjonowanie strony WWW,
210
Edyta Niewiadomska, Piotr Sulikowski
Metody badania skutecznoci i efektywnoci promocji w Internecie
rejestracja w katalogach,
przesyłki reklamowe (e-mailing),
liczniki i statystyki odwiedzin na stronie WWW,
wykorzystanie zjawiska reklamy szeptanej,
banerowa kampania reklamowa,
sponsoring sieciowy.
Prawidłowo przygotowana kampania promocyjna moe by
gwarancj realizacji załoonego
celu. Warunkiem sukcesu jest jednak stosowanie procesu kontrolnego na poszczególnych etapach
programu promocyjnego. Badanie skutecznoci przedsiwzicia promocyjnego jest procesem stałym, w którym naley wykazywa
elastyczno
, przewidywa
i by
gotowym na wprowadzanie
zmian w planie. Z tego wzgldu fazy kontroli podzieli
mona na: kontrol wstpn, kontrol
równoległ (biec) oraz kontrol kocow [5].
Kontrola wstpna obejmuje okrelenie podstaw podejmowanych działa reklamowych, tj.
przedmiot kampanii reklamowej, grup docelow, do której kierowany jest przekaz oraz sprecyzowanie zamierzonego efektu. Na tym pocztkowym etapie bardzo wane jest moliwie
szczegółowe poznanie grupy docelowej – jej postaw, stylu konsumpcji, stosunku do mediów itp.
Przede wszystkim wskazane jest dokonanie analizy zachowa, gdy wyniki bada bardzo czsto
przyczyniaj si do obalenia stereotypów w myleniu o grupie docelowej, a w konsekwencji do
wprowadzenia korekt w załoeniach kampanii. Na podstawie wykonanych bada grupy targetowej
moliwe jest przyjcie właciwego mediaplanu, tj. podjcie decyzji o doborze form promocji, witryn oferujcych najlepszy zasig i dopasowaniu powierzchni reklamowej do zidentyfikowanej
grupy. Na tym etapie jest równie miejsce na znalezienie optymalnego rozwizania pomidzy
zbudowaniem duego zasigu kampanii, a precyzyjnym jej skierowaniem do przedstawicieli wskiej grupy docelowej. Jednoczenie jest to dobry moment na skonstruowanie planu promocji,
który byłby równoczenie efektywny kosztowo. Kluczowym elementem kontroli wstpnej, oprócz
uwiadomienia celów kampanii i opracowania strategii na podstawie analizy zachowa grupy docelowej, jest ustalenie kluczowych wskaników wydajnoci działa marketingowych tzw. KPI
[ang. Key Performance Indicators], a take dobór właciwych instrumentów do analizowania serwisu, odpowiednio skonfigurowanych do pomiaru wybranych KPI.
Faza kontroli równoległej (biecej) obejmuje monitoring i optymalizacj kampanii reklamowej, czyli monitorowanie prawidłowoci realizacji zada przez wydawców internetowych oraz
wstpn analiz efektów kampanii i dokonywanie ewentualnych korekt emisji, a nastpnie kolejne
analizy postpów przedsiwzicia reklamowego i wprowadzanie na tej podstawie zmian. Niezwykle wane jest na tym etapie ledzenie ruchu na stronach internetowych, dokonywane przy
wykorzystaniu narzdzi do analizowania serwisu oraz zwizana z tym optymalizacja strony docelowej [ang. landing page], czyli specjalnej podstrony serwisu, do której korzystajcy s
przekierowywani z reklamy, i która to strona ma równie za zadanie bada
efektywno
reklamy.
Umoliwia ona biec kontrol sytuacji. Edytowanie i analiza okresowych raportów z procesu
promocyjnego online stanowi podstawowy element mierzenia skutecznoci kampanii. Zawarte w
nich dane wskazuj, czy wyznaczone cele s osigane, czy te co naleałoby zmodyfikowa
, aby
je osiga
.
Kontrola kocowa obejmuje analiz raportu zawierajcego wyniki działa podejmowanych
w ramach przeprowadzonej kampanii reklamowej. Uwzgldnia
moe takie informacje jak liczba
emisji poszczególnych kreacji na konkretnych witrynach, wskaniki typu CTR, CR itd. Na tym
ostatecznym etapie przedsibiorca przekonuje si po pierwsze o skutecznoci kampanii, czyli
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr 27, 2010
211
o stopniu osignicia załoonych celów i po drugie – o jej efektywnoci, tj. relacji pomidzy efektami a kosztami poniesionymi na działalno
reklamow.
3. Metody pomiaru skutecznoci i efektywnoci działa promocyjnych
W literaturze przedmiotu oraz wród funkcjonujcych na rynku profesjonalnych agencji reklamowych, zajmujcych si reklam w Internecie, powtarzany jest model skutecznej kampanii
reklamowej [8] [9]:
Profesjonalna strona WWW + SEO + SEM + Analityka = SUKCES.
Jest oczywistym, e w dobie Internetu niedostrzeganie potencjału tego medium z duym
prawdopodobiestwem skazuje przedsibiorstwo na niebyt. Jednak samo stworzenie strony
WWW, cho
by najbardziej profesjonalnej, nie gwarantuje jeszcze firmie sukcesu. W Internecie
istniej miliony stron i kadego dnia ich liczba ronie. Głównym celem działa marketingowych
w Sieci jest zatem wybicie si z ofert i dotarcie do odbiorców, stanowicych grup docelow.
Słu temu najczciej zintegrowane metody, okrelane mianem SEO – optymalizacja pod
wzgldem wyszukiwarek [ang. Search Engine Optimisation] i SEM – marketing w wyszukiwarkach [ang. Search Engine Marketing] [1]. SEO to zespół procesów majcych na celu
wypozycjonowanie strony, czyli umieszczenie jej w kluczowym miejscu na licie wyników wyszukiwarki internetowej. Działania te polegaj na dostosowaniu serwisu pod ktem tzw. robotów
indeksujcych wyszukiwarek, poprzez właciwe opracowanie kodu ródłowego serwisu, odpowiednie formułowanie tzw. tagów i metatagów, dobór tytułów, zdobywanie linków zewntrznych,
podpisywanie grafik i in. SEO stwarza moliwo
samodzielnego pozycjonowania strony przez
przedsibiorstwo lub korzystania z wyspecjalizowanych w tym zakresie firm usługowych. Inn
metod jest SEM, polegajcy na wykupieniu płatnych odnoników – linków sponsorowanych bd
boksów reklamowych, wywietlajcych si na górze lub po prawej stronie wyników wyszukiwania
(np. w Google). Reklama aktywowana jest przez słowa kluczowe dobrane do zawartoci serwisu
i zakresu prowadzonej działalnoci.
Działania z zakresu SEO to proces długotrwały, na którego efekty naley czeka
zazwyczaj
minimum dwa miesice. Nie jest równie pewna jego skuteczno
, w pełni zalena od „wartociowej” zawartoci serwisu, która jeeli zachci internautów do odwiedzania strony, spowoduje
jednoczenie uzyskiwanie coraz wyszej pozycji. Z kolei metoda SEM wymaga posiadania wysokiego budetu, jednak efekt widoczny jest od razu – sprawdza si przy organizowaniu kampanii
ukierunkowanych na generowanie szybkich zysków ze sprzeday online, budowie lub utrzymaniu
wiadomoci marki, zwikszeniu ogldalnoci witryny.
Wartociowy pomiar skutecznoci i efektywnoci kampanii realizowanej w Internecie ma bezporedni zwizek – jak podkrelano wczeniej – z właciwym zdefiniowaniem jej celów.
Podstawowymi wskanikami powodzenia kadej kampanii s dla przedsibiorcy m.in. wzrost
sprzeday, wzrost wiadomoci marki, znajomoci firmy, podana zmiana wizerunku. Istnieje
wiele sposobów pomiaru i szereg wskaników stosowanych do oceny działa promocyjnych. Najogólniej podzieli
je mona na dwie grupy opisujce:
skuteczno
kampanii poprzez pomiar poziomu dotarcia do adresatów oraz ich wiadomoci,
a take badanie zainteresowania ofert,
rentowno
kampanii poprzez uwzgldnienie kosztów uzyskania efektów kampanii.
Do pierwszej z grup zaliczy
naley w szczególnoci nastpujce wskaniki:
AdViews – okrelajcy liczb wywietle reklamy,
212
Edyta Niewiadomska, Piotr Sulikowski
Metody badania skutecznoci i efektywnoci promocji w Internecie
AdClicks – wskazujcy, ile razy reklama została kliknita,
Click Rate (CR) – wyraajcy stosunek klikni
do ogólnej liczby wywietle reklamy,
Click Through Rate (CTR) – stosunek liczby klikni
w reklam internetow do liczby jej
wywietle.
Sporzdzane s równie okresowe statystyki, zawierajce nastpujce dane:
całkowit liczb wywoła – liczba wszystkich wywoła strony,
całkowit liczb plików – liczba plików wywołanych z serwera,
wszystkie strony – liczba wszystkich wywołanych stron,
wszystkie wizyty – liczba wszystkich wizyt na stronie,
całkowit liczb KB – ilo
danych cignitych z serwera,
całkowit liczb unikalnych lokalizacji – liczba unikalnych adresów IP odwołujcych si do
strony,
całkowit liczb unikalnych URL – liczba rónych plików pobranych z serwera,
całkowita liczb unikalnych odnoników – liczba stron, z których odbyło si przejcie na
stron serwisu,
całkowit liczb unikalnych przegldarek – liczba przegldarek, za porednictwem których
wyszukiwano stron.
Metodologia bada przedsiwzicia reklamowego czsto wykorzystuje technologi tzw. cookies („ciasteczek”), tj. niewielkich plików wysyłanych przez serwis i lokalizowanych najczciej
na dysku twardym uytkownika, pozwalajc na identyfikowanie uytkowników monitorowanych
stron. Dziki cookies serwer rozpoznaje uytkownika podczas kolejnych odsłon strony. Dane do
oceny działa uzyskiwane s natomiast dziki skryptom zliczajcym, umieszczonym w kodzie
stron serwisu WWW i wysyłane nastpnie do centrów obliczeniowych firm reklamowych, z których usług dana firma korzysta [10]. Tam podlegaj „obróbce” i aktualizacji, w wyniku której
opracowywane s raporty.
W zalenoci od stopnia zaawansowania narzdzi pomiarowych aktualizacja pozyskanych danych moe odbywa
si z rón dokładnoci, np. co do minuty, dziki czemu moliwe jest
biece ledzenie postpów kampanii, jak równie analiza ruchu na stronie internetowej w powizaniu z emisj reklam w tradycyjnych mediach (radio, TV, prasa). Niektóre firmy oferuj badania
pozwalajce na jednoczesne wywietlenie strony internetowej oraz prezentowanie graficznych
i liczbowych danych o zachowaniach internautów na witrynie. Taki model umoliwia biece
optymalizowanie działa, np. poprzez wyłczanie niektórych mniej skutecznych form z emisji
i zastpowanie ich kreacjami, które daj lepsze wyniki, albo poprzez całkowit rezygnacj z emisji
lub zmian serwisów, w których s wywietlane. W ten sposób monitorowanie kampanii
i reagowanie na niepodane symptomy moe si odbywa
w czasie niemal rzeczywistym.
Dokładno
i miarodajno
narzdzi pomiarowych wzrasta, jeeli pomiar nastpuje w powizaniu z analiz logów, zapisywanych na serwerze serwisu WWW lub w bazach danych. Logi s
plikami tekstowymi (zazwyczaj .txt), zawierajcymi m.in. informacje na temat [12]:
czasu zdarzenia (data i godzina, np. 2009-06-18 22:24:18),
adresu IP osoby lub robota, która wysłała dania do serwera (np. 207.75.164.129),
rodzaju zdarzenia (np. jakiego zasobu zadał klient, moe to by
strona, plik, obrazek),
kwalifikacji zdarzenia (błd serwera, przekierowanie, ostrzeenie, raport z normalnego
przebiegu prac),
wielkoci pobranego zasobu (w bajtach),
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr 27, 2010
213
miejsca, z którego uytkownik odwiedził serwis (np. nazwa wyszukiwarki oraz uyte przez
niego słowa kluczowe, dziki którym odnalazł stron),
rodzaju i wersji przegldarki oraz rodzaju i wersji systemu operacyjnego uytkownika.
Profesjonalnie przeprowadzone badanie skutecznoci kampanii reklamowej pozwala oceni
zarówno cał kampani, jak równie poszczególne jej elementy (wybranych kreacji reklamowych,
czy poszczególnych witryn, na których była emitowana reklama) pod wzgldem zrónicowanych
parametrów, dostosowanych do przyjtych na pocztku celów przedsiwzicia. Ustali
mona
m.in. takie parametry jak liczba emisji reklamy i liczba uytkowników, do których dotarł przekaz
reklamowy w czasie całej kampanii oraz w ramach poszczególnych miejsc emisji. Prezentowana
jest liczba klikni
na reklam oraz liczba uytkowników, dla których zarejestrowano rozwinicie
reklamy, czas kontaktu uytkowników z reklam, w tym analizy cieki wizyty kadego uytkownika, jak równie czstotliwo
, czyli redni liczb kontaktów internauty z reklam, stopie
zainteresowania reklam, jak równie stron, na któr kierowały kreacje reklamowe.
Szczególnie istotny jest wpływ kampanii na ogldalno
reklamowanego serwisu, co oznacza
ustalenie, jaki odsetek sporód wszystkich uytkowników odwiedzajcych reklamowany serwis w
czasie trwania kampanii, stanowili internauci majcy wczeniej kontakt z t kampani. Informacje
te prezentowane s w podziale na tzw. grup post-click (uytkownicy, którzy kliknli na reklam
i odwiedzili stron) i grup post-view (uytkownicy, którzy mieli wywietlon reklam, nie kliknli na ni, lecz zainteresowani kampani odwiedzili stron). Niejednokrotnie uzyskane rezultaty
bada ukazuj nawet lokalizacj geograficzn internautów na poziomie pastw, regionów i miast.
Dla uzyskania pełniejszego obrazu niejednokrotnie wykorzystywane s równie dodatkowe
wskaniki, np. wskanik odrzuce [ang. Bounce Rate], porzuce [ang. Exit Rate], oferowany m.in.
w ramach Google Analytics [13], odpowiednio oznaczajce odsetek wizyt uytkowników, którzy
przybyli na okrelon stron docelow i nie odwiedzili adnej innej podstrony poza t stron (np.
ze wzgldu na brak zainteresowania) oraz odsetek wizyt, które zakoczyły si na konkretnej stronie (np. ze wzgldu na napotkan na tej stronie przeszkod).
Na marginesie wspomnie
naley jeszcze o najbardziej podstawowej i niedoskonałej formie,
stosowanej ju jedynie przez prywatne, a czasami take publiczne nieprofesjonalne serwisy internetowe, jak s tzw. „liczniki odwiedzin”, czyli proste mechanizmy, majce posta
kodu
zamieszczanego w ramach ródła strony, zliczajce zwykle jedynie liczb odsłon, ale nie indywidualnych odwiedzin. Informacja dostarczana przez liczniki jest przez to bardzo uboga
i nieprecyzyjna (uwzgldnia bowiem równie odsłony kolejnych podstron przez tego samego uytkownika, a niejednokrotnie take odwieanie strony), dlatego stanowi one jedynie drobne
„urozmaicenie” strony, nie niosc szczególnie uytecznej informacji, która mogłaby by
wykorzystana do analizy i zwikszania popularnoci witryny.
Opisana wyej metoda bada skutecznoci reklamy opiera si na analizie wskaników bez
powizania z kosztami poniesionymi na uzyskanie mierzonych efektów. Dlatego pełny obraz pomylnego przeprowadzenia kampanii reklamowej nie moe pomija
elementu jej efektywnoci,
czyli relacji pomidzy nakładami a uzyskanymi wynikami. Druga grupa wskaników bardziej
uwzgldnia wic ekonomiczny aspekt przedsiwzicia. Za najwaniejsze uzna
naley [2]:
wskanik zwrotu z inwestycji ROI [ang. Return on Investment] – okrela stosunek zysku wygenerowanego poprzez sprzeda wskutek reklamy do kosztu poniesionego na reklam. Jest to
wskanik mierzcy wynik sprzedaowy kampanii, stosowany głównie w przypadku sklepów
internetowych. Kady dokonany zakup jest monitorowany pod wzgldem przychodu ze sprze-
214
Edyta Niewiadomska, Piotr Sulikowski
Metody badania skutecznoci i efektywnoci promocji w Internecie
day i osiganego zysku. ROI oblicza si jako rónic przychodów ze sprzeday oraz kosztów
reklamy podzielon przez koszty reklamy.
ROI = (Zysk / Koszt) x 100% = [(Przychód – Koszt) / Koszt] x 100%.
koszt za kliknicie CPC lub PPC [ang. Cost Per Click lub Pay Per Click] – podstawowy parametr okrelajcy koszt, jaki ponoszony jest za kliknicie w reklam. Jest to take jeden
z modeli rozlicze z reklamobiorcami, w którym reklamodawca płaci wyłcznie za kliknicie
uytkownika w reklam. Zasadniczy model cenowy stosowany przez witryny przybiera zazwyczaj posta
tzw. CPM [ang. Cost Per Mille], czyli cen za wywietlenia 1000 odsłon danej
reklamy.
• koszt za akcj CPA [ang. Cost Per Action] – parametr definiujcy koszt konwersji, okrelajcy stosunek wydatków poniesionych na reklam do liczby wygenerowanych akcji
(konwersji). Wskanik ten brany jest pod uwag w modelu rozlicze typu success fee, czyli
tylko za wygenerowanie udanych, wczeniej zdefiniowanych akcji, wykonanych na stronie internetowej przez uytkownika.
Zarówno ROI, jak i analiza przychodów uzyskanych dziki reklamie w stosunku do odnonych kosztów (CPC, CPM i/lub CPA) pozwalaj zatem ocenia
efektywno
.
Ponadto w działaniach promocyjnych, w których wskanik CTR nie odgrywa duej roli, np.
w kampaniach wizerunkowych (e-branding), coraz popularniejsz metod mierzenia sukcesu
kampanii jest badanie z wykorzystaniem internetowego kwestionariusza (ankiety). Słuy ono
sprawdzeniu ewentualnego wzrostu wiadomoci marki bd zmiany jej postrzegania. Badania takie czsto kieruje si nie tylko do osób, które widziały reklam, ale równie do tych, które nie
miały z ni stycznoci (tzw. grupy kontrolnej). Ten sposób pozwala na ustalenie faktycznego
wpływu reklamy na konsumentów. Jest to jednak narzdzie wymagajce znaczcej umiejtnoci
zarówno formułowania właciwych pyta, ustalania odpowiedniej ich liczby, jak i pozyskiwania
obiektywnych odpowiedzi (np. internauci nie powinni by
nagradzani za udział w ankiecie).
Doskonałym przykładem analizy przy wykorzystaniu kwestionariuszy moe by
badanie wykonane przez firm Gemius z przeprowadzonej w listopadzie i grudniu 2008 r. kampanii
brandingowej Alior Banku [11]. W raporcie Gemiusa znalazły si podstawowe cele badania (okrelenie wpływu tej kampanii na znajomo
i postrzeganie banku przez internautów w wieku 25–49
lat oraz poznanie opinii tej grupy na temat prezentowanych im kreacji reklamowych), a take precyzyjnie sformułowane wskaniki podlegajce pomiarowi, istotne z punktu widzenia celów
kampanii (wiadomo
marki w porównaniu z konkurencj, wizerunek marki /mocne i słabe strony/, zamiar skorzystania z oferty, ocena atrakcyjnoci i efektywnoci kreacji reklamowych, wpływ
cech społeczno-demograficznych na postrzeganie kampanii).
Ze skutecznoci i efektywnoci reklamy zwizane jest równie pojcie czstotliwoci, czyli
okrelenie optymalnej liczby wywietle w taki sposób, aby zapewni
jej zapamitanie przez
uytkownika, a z drugiej strony jak najbardziej obniy
koszty. Czstotliwo
zalena jest od rodzaju i formy reklamy, grupy docelowej, promowanego produktu, a zwłaszcza znajomoci
i wiadomoci marki wród konsumentów. Znalezienie optymalnej liczby wywietle pozwoli zracjonalizowa
budet kampanii, a jednoczenie osign
zamierzony efekt.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ
Seria: Studia i Materiały, nr 27, 2010
215
4. Zakoczenie
Powracajc w tym miejscu do przedstawionego wczeniej modelu skutecznej promocji, wydaje si, e jego kompleksowe stosowanie rzeczywicie powinno przynosi
podane rezultaty,
polegajce na dotarciu z komunikatem do jak najszerszej liczby uytkowników Internetu i jednoczesnym przełoeniu odbioru tego komunikatu na osignicie załoonych celów kampanii – czyli
podwyszeniu wskaników sprzeday, czy te pogłbieniu znajomoci lub wiadomoci marki.
Jak jednak słusznie zauwaaj specjalici w dziedzinie e-marketingu – kluczowym elementem realizacji kadej kampanii reklamowej jest póniejsza analiza jej skutecznoci i efektywnoci.
Internet stanowi niemal nieograniczone medium dla reklamodawców, wymagajce jednak szczególnego zastosowania metod właciwego zarzdzania działaniami marketingowymi. Wiedza na
temat pomiaru, a w szczególnoci interpretacji wyników pozwala na efektywne angaowanie
rodków i cigłe polepszanie efektów promocji, a jednoczenie eliminuje powtarzanie wczeniejszych błdów.
Bibliografia
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
Banach A., Kozłowski P.: SEO czy SEM? Cechy, rónice, wady i zalety [online].
[Warszawa:] NetSprint.pl Sp. z o.o., [2007] [dostp 25 czerwca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://pl.netsprint.eu/baza-wiedzy/publikacje/adkontekst/462-seo-czy-semcechy-roznice-wady-i-zalety>.
Cudny M.: Wskaniki efektywnoci kampanii SEM [online]. [Warszawa:] Firstlevel –
Specjalistyczna Agencja Search Engine Marketing, [2007] [dostp 25 czerwca 2009].
Dostpny w Internecie: <http://www.firstlevel.pl/wskazniki-efektywnosci-kampaniisem/>.
Dergowski M.: Portfolio [online]. [Wrocław:] Artefakt Sp. z o.o., [2005–2008] [dostp
15
czerwca
2009].
Dostpny
w
Internecie:
<http://www.artefakt.pl/?portfolio.html>.
Dyba A.: Pomiar skutecznoci działa w Internecie. Jak mierzy
skuteczno
witryny
w Internecie – cz.1 [online]. [Warszawa:] Internetowy Dom Mediowy net S.A., [19972009]
[dostp
15
czerwca
2009].
Dostpny
w
Internecie:
<http://www.idmnet.pl/pub/files/artykuly/0304_pomiar_skutecznosci_1z2.pdf>.
Maciejowski T.: Narzdzia skutecznej promocji w Internecie. Kraków: Oficyna Ekonomiczna Grupa Wolters Kluwer, 2003.
Kłos A.: Portfolio [online]. [Warszawa:] Adicom S.C., [2009] [dostp 15 czerwca
2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.adicom.pl/portfolio.html>.
Gałecki M., Nowicki Z.: SEM – Search Engine Marketing [online]. [Łód:] Bluerank
Sp. z o.o., [2005–2009] [dostp 15 czerwca 2009]. Dostpny w Internecie:
<http://www.bluerank.pl/uslugi-seo-sem#uslugi-seo>.
Janczewski P.: Marketing w wyszukiwarkach [online]. [Warszawa:] Web Search Factory Sp. z o.o., [2008] [dostp 16 czerwca 2009]. Dostpny w Internecie:
<http://www.websearchfactory.pl/blog/2008/05/05/zalozenie-strony-www-tylkopolowa-sukcesu/>.
Gsiewski M.: Przewodnik SEO-SEM, czyli jak promowa
stron małej firmy w Internecie [online]. [Warszawa:] ITtechnology, [2006–2009] [dostp 16 czerwca 2009].
216
Edyta Niewiadomska, Piotr Sulikowski
Metody badania skutecznoci i efektywnoci promocji w Internecie
[10]
[11]
[12]
[13]
Dostpny w Internecie: <http://www.ittechnology.us/kursy/wyszukiwanie-lokalne/
przewodnik.1.0.pdf>.
Zawadzki A.: Informacje o badaniu Gemius Traffic [online]. [Warszawa:] Gemius
S.A., [2009] [dostp 20
czerwca 2009]. Dostpny w Internecie:
<http://files.gemius.pl/Oferty/PL/2009/oferta_gemiusTraffic.pdf>.
Zawadzki A.: Wpływ kampanii reklamowej na znajomo
i postrzeganie Alior Banku
(2009) [online]. [Warszawa:] Gemius S.A., [2009] [dostp 20 czerwca 2009]. Dostpny
w Internecie: <http://pliki.gemius.pl/Raporty/2009/2009_01_gemiusBrandingEffect
_Alior_Bank.pdf.>.
Glijer C., Witczak A.: Analiza logów [online]. [Warszawa:] searchengines.pl, [2005]
[dostp 16 czerwca 2009]. Dostpny w Internecie: <http://www.spiders.pl/log_2.php>.
Gsiewski M.: Wskanik odrzuce a wskanik porzuce [online]. [Warszawa:] ITtechnology, [2009] [dostp 16 czerwca 2009]. Dostpny w Internecie:
<http://www.ittechnology.us/wskaznik-odrzucen-a-wskaznik-porzucen/>.
METHODS FOR MEASURING EFFECTIVENESS AND EFFICIENCY OF INTERNET
PROMOTION
Summary
Companies decide on Internet promotion more and more often. Due to the increase in resources devoted to this activity, the organization of effectiveness control
is essential. This article decribes control methods and effectiveness indicators as
well as emphasizes the plausibility of their use.
Keywords: promotion, Internet, effectiveness, efficiency, brand
Edyta Niewiadomska
Piotr Sulikowski
Katedra Inynierii Systemów Informacyjnych
Wydział Informatyki
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
e-mail: [email protected]
http://www.wi.ps.pl