więcej
Transkrypt
więcej
KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA AIDS I ZAPOBIEGANIA ZAKAŻENIOM HIV OPRACOWANY NA LATA 2007-2011 Program określa politykę rządu w zakresie zapobiegania HIV/AIDS i zwalczania ich społecznych skutków. Jest realizowany zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV i stanowi kontynuację działań podejmowanych w latach 1996-2006. Głównymi zadaniami Krajowego Programu są: ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV m.in. poprzez zapewnienie odpowiedniego dostępu do informacji, edukacji i usług w zakresie profilaktyki HIV/AIDS, tj.: prowadzenie długofalowych programów profilaktyczno - edukacyjnych dla młodzieży, organizowanie uświadamiających kampanii medialnych, rozszerzanie sieci punktów wykonujących testy na obecność HIV z profesjonalnym poradnictwem, międzynarodowa wymiana doświadczeń w walce z HIV/AIDS; poprawa jakości życia i dostępu do opieki zdrowotnej dla osób żyjących z HIV/AIDS oraz ich bliskich poprzez promowanie i wspieranie działań organizacji pozarządowych i wolontariatu w zakresie profilaktyki HIV, pomocy zakażonym HIV i chorym na AIDS, promowanie projektów integracyjnych z chorymi. Jednym z podmiotów realizujących Program jest Inspekcja Sanitarna. Realizacja założeń, celów i strategii odbywa się głównie poprzez działania edukacyjne społeczeństwa, ukierunkowane na zmianę postaw i zachowań ludzi w zakresie dbania o swoje zdrowie. W ramach Programu corocznie realizowana jest społeczna kampania multimedialna oraz obchodzony 1 grudnia „Światowy Dzień AIDS”. Informacja o HIV/AIDS HIV (Human Immunodeficiency Virus), czyli ludzki wirus upośledzenia odporności został zidentyfikowany w 1983r. HIV jest wrażliwy na czynniki fizykochemiczne: - znajdując się w roztworze, ginie w temperaturze 56 °C po 10 – 20 min. - poza organizmem człowieka żyje krótko, zaledwie kilka godzin - wrażliwy na działanie środków dezynfekujących, zwłaszcza zawierających chlor. Wirus potrzebuje około 48 godzin, aby namnożyć się w organizmie w takich ilościach, aby człowiek stał się zakaźny dla innych. W chwili obecnej nie ma szczepionki na HIV ani nie można go wyeliminować z organizmu człowieka. Drogi zakażenia: * poprzez kontakty seksualne: - stosunek seksualny * poprzez krew: - wniknięcie zakażonej krwi do organizmu podczas wstrzykiwania zakażonego narkotyku lub używania zakażonej igły lub strzykawki - używanie niesterylnych narzędzi medycznych i kosmetycznych - transfuzję zakażonej świeżej krwi * z matki na dziecko: - zakażona matka może zakazić dziecko podczas ciąży, porodu oraz w trakcie karmienia piersią. AIDS - zespół nabytego upośledzenia systemu odpornościowego człowieka: niszczenie jego sił obronnych, osłabienie zdolności organizmu do zwalczania chorób; nie jest to pojedyncza choroba, ale zespół różnych objawów i/lub chorób charakterystycznych dla późnego etapu zakażenia HIV. AIDS jest późnym (końcowym) etapem zakażenia HIV. Potencjalnie zakaźne płyny to: krew, sperma, płyn przedejakulacyjny, wydzielina pochwy oraz mleko kobiece i każdy płyn zawierający widoczną domieszkę krwi. Aby doszło do zakażenia płyny te muszą mieć kontakt z błonami śluzowymi lub/i uszkodzoną skórą. Nieuszkodzona, zdrowa skóra jest barierą dla wirusa, błony śluzowe nie stanowią takiej ochrony. HIV nie przenosi się poprzez pot, ślinę, łzy, mocz, kał. Zwykłe codzienne kontakty z osobą zakażoną są całkowicie bezpieczne. HIV nie przenosi się poprzez dotyk, kichanie, kasłanie. Nie można zakazić się podczas wspólnej kąpieli w basenie, używanie sztućców, wspólne spożywanie posiłków, korzystanie z toalety i w innych tego typu sytuacjach. HIV nie jest przenoszony przez zwierzęta, komary i inne insekty. Droga do AIDS... W przybliżeniu po 3-6 tyg. od zakażenia HIV u 50-90% osób pojawiają się niecharakterystyczne objawy, które nie leczone samoistnie ustępują zazwyczaj w ciągu 14 dni. Okres ten to pierwotna infekcja HIV. Mogą wystąpić niektóre z wymienionych objawów: gorączka uczucie zmęczenia złe samopoczucie powiększenie węzłów chłonnych zapalenie gardła bóle mięśni i stawów chudnięcie depresja dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, brak apetytu, nudności) nocne poty wysypka Po ustąpieniu objawów pierwotnej infekcji następuje okres bezobjawowego zakażenia HIV, któremu mimo braku jakichkolwiek objawów chorobowych towarzyszy intensywne rozmnażanie się wirusa w węzłach chłonnych. Osoba żyjąca z HIV przez lata czuje się dobrze, nie widać po niej choroby, prowadzi normalny tryb życia. Ponieważ nie wie o swoim zakażeniu, staje się nieświadomie źródłem zakażenia dla innych. Okres bezobjawowy trwa średnio 8 lat (od 1,5 do 15 lat). Końcowym stadium choroby, będącej skutkiem zakażenia HIV, jest AIDS. Charakteryzuje się on wystąpieniem trudnych do leczenia infekcji oportunistycznych. Są to zakażenia drobnoustrojami, które w normalnych warunkach nie powodują choroby albo są bardzo dobrze kontrolowane przez układ odpornościowy. Do infekcji oportunistycznych należą m. in.: zapalenie płuc grzybica narządów wewnętrznych półpasiec zakażenia wirusami opryszczki, cytomegalii gruźlica różnych narządów toksoplazmoza. Jak uniknąć zakażenia HIV: - używaj tylko własnych przyborów kosmetycznych, np. żyletek i sprzętu do golenia i depilacji, - przekłuwaj uszy, wykonuj zabiegi kosmetyczne i tatuaż tylko w specjalistycznych gabinetach, - używaj jednorazowych, sterylnych igieł i strzykawek, - unikaj narkotyków i uważaj, żeby ktoś Ci ich nie podał, - bądź wierny partnerowi wymagaj wierności partnera, - przypadkowe kontakty seksualne są ryzykowne – Twój nowy partner może być zakażony HIV, - jeśli piłeś alkohol, poczekaj z seksem, - pamiętaj, że prezerwatywa zmniejsza ryzyko zakażenia HIV, - jeśli zachowałeś się ryzykownie – zrób test na HIV. PAMIĘTAJ! Unikaj ryzykownych zachowań i dbaj o zdrowie swoje i swoich bliskich. Nie bój się szczerze rozmawiać o przeszłości partnera. Myśl o tym, aby żyć bezpieczniej. Wykorzystuj wiedzę o HIV w praktyce. Zrób test na HIV, dowiedz się jaki jest Twój status serologiczny. Nieważne kim jesteś, co robisz, jakie masz wykształcenie, czy też przekonania - HIV i AIDS może dotyczyć także Ciebie. Całodobowy telefon zaufania AIDS: 022 692 82 26 Poradnia internetowa: www.aids.gov.pl AIDS zielona linia 022 621 33 67 Badanie w kierunku obecności wirusa HIV można wykonać anonimowo i bezpłatnie: Punkt Konsultacyjno – Diagnostyczny przy Górnośląskim Stowarzyszeniu „Wspólnota” ul. Zjednoczenia 10, 41-500 Chorzów tel. (032) 241-32-55 Literatura: A. Cybula, I. Głowaczowska, G. Konieczny, D. Latarska, A. Marzec - Bogusławska: Najważniejsze pytania o HIV/AIDS, Wyd. Poznańskie, 2005 Co musisz wiedzieć o HIV/AIDS bez względu na to gdzie mieszkasz i pracujesz?, Warszawa 2008 G. Konieczny: Informacja o HIV/AIDS, Społeczny Komitet ds. AIDS, Warszawa 2006 www.aids.gov.pl, www.wsse.katowice.pl Sekcja Oświaty Zdrowotnej Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Tychach