nowości - Design News Polska
Transkrypt
nowości - Design News Polska
>> >> >> NOWOŚCI Diesle na sportowo s. 16 PROGRAMY CAD dla „kompozytów” s. 38 FLESZ Plotery wielkoformatowe s. 58 lipiec/sierpień 2007 nr 7/8 (26/27) rok III INNOWACJE W INŻYNIERII www.designnews.pl ISSN 1734-0535 210 000 części pracujących razem Ta pierwsza na świecie hybrydowa lokomotywa towarowa jest w stanie przetwarzać energię termiczną pozyskaną podczas procesu hamowania... s. 26 Nie tylko manipulatory s. 30 Automatyka automyjni s. 54 www.targi-protech.pl , Hala Ludowa TARGI 21–22 listopada 2007 SEMINARIUM Nowa lokalizacja – w samym sercu polskiego przemysłu Prezentacje najnowszych technologii produkcji Automatyka, utrzymanie ruchu, projektowanie, systemy IT w przemyśle, logistyka, podwykonawstwo i inne Nagrody: Fabryka Roku i Konstruktor Roku Goście specjalni Dni Kariery dla Inżynierów Ekspozycja “Wireless World” NOWOŚĆ PROJEKTOWANIE DESIGNTECH DLA MECHANIKI I ELEKTRONIKI Prezentacje najważniejszych zagadnień i rozwiązań z zakresu projektowania inżynierskiego i konstrukcji oraz dziedziny najnowszych technologii. patronat honorowy: Szczegółowe informacje: Przemysław Zbierski, Account Manager organizator: patronat medialny: partner: [email protected] tel. 022 852 44 15 wew. 108 faks 022 899 29 48 OD REDAKCJI Wakacje na światłach Doczekaliśmy się prawnej regulacji dotyczącej obowiązkowej jazdy na światłach przez całą dobę nie tylko w okresie zimowym. I chociaż zawsze byłem zwolennikiem jazdy z włączonymi światłami w ciągu dnia (gdy atakuje cię samolot myśliwski od strony Słońca, niewielkie są szanse na jego szybkie zauważenie; podobnie gdy z tego samego kierunku nadjeżdża nieoświetlony samochód), to jednak gdy okazało się to obligatoryjne – poczułem pewien niesmak. I pomyślałem, że zarobią na tym producenci żarówek, dystrybutorzy paliw etc. Gdzie podziali się ekolodzy, gotowi ryzykować życiem w obronie zieleni? Więcej żarówek, więcej zużytego paliwa (niech to będzie powiedzmy te 0,08 litra na każde 100 km, przemnożone przez liczbę samochodów etc...) – większa emisja zanieczyszczeń. Ale byłem bardzo zaskoczony, gdy dotarła do mnie informacja prasowa z pewnej firmy, radośnie donosząca o fakcie wprowadzenia do sprzedaży nowych energooszczędnych żarówek do jazdy w dzień. I nie zaskoczył mnie fakt, iż zgodnie z moimi przewidywaniami firma ta – zareagowała błyskawicznie, ale... że w drugim lub trzecim akapicie tej samej informacji przyznała się (to znaczy: poinformowała), iż jest od ponad roku członkiem jakiegoś Stowarzyszenia na Rzecz Jazdy na Światłach przez Cały Rok... Ręce opadają, gdy czyta się takie kwiatki przygotowane przez specjalistów od public relations. Albo świadczy to o głupocie albo o bezczelności, albo... o jednym i drugim. Cóż. Światła włączę i tak, i na zasłużony urlop pojadę zapewne samochodem, a nie pociągiem (piękna jest ta lokomotywa z okładki, prawda?), mimo iż dzisiaj rano stwierdziłem brak bocznej szyby i radioodtwarzacza (tego ostatniego mi nie żal, jeśli nie liczyć pozostawionej w nim płyty, zresztą na pamiątkę pozostał mi frontowy panel). Dobrze, że pozostał samochód. Przypomniał mi się pewien innowacyjny sposób na złodziei, rodem jeszcze z PRL. Otóż pewien taksówkarz, z zamiłowania wędkarz, pozostawiając samochód na noc, pod pokrowcem na siedzeniu kierowcy umieszczał deskę nabitą... wyprostowanymi haczykami na ryby. Któregoś dnia przekonał się, iż jego sposób jest rewelacyjny. Zastał bowiem pracują cych ra swój samochód otwarty, co prawda z niewielkim wybrzuszeniem na Ta pierw zem sza na ś lo wiecie dachu i podartym pokrowcem na fotelu, ale... zastał! A swoją drogą, komoty hybryd owa przetwa wa towarowa jes rz to musiało boleć. podcza ać energię term t w stanie lipiec/s ierpień INNOW 2007 nr 7/8 www.desi ACJE ISSN 173 gnnews.pl 4-0535 (26/27) W INŻY rok III NIERII >> >> >> NOWO ŚCI Diesle na sport owo PROG RA CAD dla MY „kompo zytów” FLESZ Plotery wielkofo rmatowe s. 16 s. 38 s. 58 210 000 części s. 26 W tym numerze ponad 20 stron newsów. Kilka stałych rubryk. Ankieta dla prenumeratorów, z aktualnym adresem i numerem faksu. Pozostaje życzyć... nie, nie miłej lektury, tylko udanego wypoczynku. w imieniu zespołu Maciej Stanisławski redaktor naczelny s proce su ham iczną pozysk owania aną ... Nie tylk o manipu latory s . 30 Automa ty automy ka jni s. 5 4 [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 1 w numerze m.in. Redaktor naczelny Diesle na sportowo Maciej Stanisławski [email protected] Jeszcze do niedawna na silniki dieslowskie w sportach motorowych patrzono z przymrużeniem oka, auta napędzane olejem napędowym odnoszą jednak coraz większe sukcesy na torach wyścigowych. W tym roku technologia dieslowska po raz kolejny triumfowała w legendarnym, 24-godzinnym wyścigu w Le Mans – skonstruowane we współpracy z koncernem Bosch bolidy Audi R10 TDI i Peugeot 908 HDi zajęły pierwsze i drugie miejsce Redakcja [email protected] DTP Ryszard Rybarczyk [email protected] Współpraca Andrzej Czerwiec Radosław Morek DZIAŁ REKLAMY 16 Moda na Vaulta Account Manager Przemysław Zbierski [email protected] Podczas tworzenia nowych projektów w Autodesk Inventor jedną z frapujących opcji dla początkujących użytkowników programu jest wybór między typem projektu „pojedynczy”, a typem „Vault”. Zaznaczenie jednego lub drugiego typu na pierwszy rzut oka nie wpływa na sposób pracy z Inventorem. O co tu chodzi? Dziś zastanowimy się nad tym, co tak naprawdę oznacza praca z projektami „vaultowymi” 40 Tłumaczenia techniczne AmaR TRANSLATIONS www.amar-translations.pl REDAKCJA USA Redaktor naczelny John Dodge Wydawca Joan Kelly WYDAWNICTWO Trade Media International Holdings sp. z o.o. ul. Wita Stwosza 59a 02-661 Warszawa tel.: +48 22 852 44 15 w.118 faks: +48 22 899 29 48 www.trademedia.us Prezes zarządu Michael J. Majchrzak [email protected] Marketing Beata Citko [email protected] Administracja Sylwia Salamon [email protected] Prenumerata Marta Stefańska [email protected] Druk i oprawa Drukarnia Taurus www.drukarniataurus.com.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji i skracania tekstów oraz zmiany ich tytułów. Nie zwracamy tekstów niezamówionych. Nie odpowiadamy za treść ogłoszeń. Magazyn jest wydawany na licencji Reed Business Information. 2 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lip24 INNOWACJE W INŻYNIERII www.designnews.pl spis treści nr 7/8 (26/27) czerwiec/lipiec 2007 TEMAT NUMERU 210 000 części pracujących razem Lokomotywa GE Evolution® Hybrid jest jednym z 11 nowych produktów zaprezentowanych 24 maja 2007 w ramach strategii Ecomagination. Ta pierwsza na świecie hybrydowa lokomotywa towarowa jest w stanie przetwarzać energię termiczną pozyskaną podczas procesu hamowania. Lokomotywa magazynuje ją we wbudowanych akumulatorach i wykorzystuje w razie potrzeby jako dodatkowe źródło zasilania wydatnie zmniejszając emisję szkodliwych gazów oraz redukując zużycie paliwa... Online@ www.designnews.pl 26 NOWOŚCI 4 Pierwszy na świecie 24-cylindrowy silnik gazowy 6 Studenci na podium 6 Designtech Forum 2007 7 Najpopularniejsze oprogramowanie wizualizacyjne na świecie 8 „Napędzany” Aliasem oraz Inventorem... 9 SolidWorks 2008 11 ESoCAET 2007: o co tutaj chodzi 13 105 lat produkcji i... 10 miliardów świec 15 39 turbin wiatrowych 15 Autodesk przejmuje Opticore AB 16 Diesle na sportowo 17 Mały tester o dużych możliwościach 19 Paski na duże obciążenie 19 W postaci jednego granulatu... 21 Pistolet strzelający inaczej 22 Nowa rodzina komputerów przemysłowych 22 Najmniejsze-największe karty FLASH 24 ITM Polska 2007 RAPORT 30 Nie tylko manipulatory Wspomaganie projektowania to nie tylko oprogramowanie CAD i pochodne, chociaż gdyby nie ono, prawdopodobnie większość obecnie używanych urządzeń peryferyjnych nigdy nie ujrzałaby światła dziennego... PROGRAMY 35 Kierunki rozwoju systemów CAD: KBE (cz. III) 38 CAD dla wyrobów kompozytowych 40 Moda na Vaulta ROZWIĄZANIA 48 Panele dotykowe i ekrany operatorskie 54 Automatyka automyjni Wyposażona w sterowniki PLC, sensory optyczne, czy też łącza Ethernetu, myjnia„Tunnel Commander” nie jest tą myjnią samochodową, którą pamiętają nasi ojcowie FLESZ 58 Plotery wielkoformatowe 60 PRENUMERATA s. 16 ŚCI NOWO sportowo a n e sl Die s. 38 w” RAMY PROG „kompozytó la CAD d 58 we s. formato FLESZ wielko Plotery >> >> >> 2007 nr 27 7/8 (26/ ) rok III RII NIE W INŻY ACJE erpień lipiec/si s.pl INNOesW ignnew 5 www.d 34-053 ISSN 17 i c ś ę z c em 0 0 0 0 21 ch raz cy ą j u c a r p owa hybryd W NOWOŚCIACH m.in.: TRENDY ROZWIĄZANIA OSIĄGNIĘCIA NOWOŚCI Ekologia i technika Pierwszy na świecie 24-cylindrowy silnik gazowy GE Energy poinformowało o wprowadzeniu pierwszego na świecie 24-cylindrowego silnika gazowego Jenbacher J624 GS o mocy 4 MW „NAPĘDZANY” ALIASEM I INVENTOREM... 8 SOLIDWORKS 2008 9 PASKI NA DUŻE OBCIĄŻENIE 19 Premiera najnowszego modelu z linii Jenbacher Type 6 jest odpowiedzią GE na rosnące zapotrzebowanie klientów na silniki gazowe o większej mocy, które mogą być przeznaczone do różnorodnych zastosowań. Podobnie jak pozostałe silniki Jenbacher model J624 GS cechuje się niezawodnością oraz elastycznością pod względem zakresu stosowanego paliwa. Jako źródło energii silnik może wykorzystywać: gaz wysypiskowy, gaz kopalniany, biogaz, gaz z oczyszczalni ścieków lub gaz z odpadów przemysłowych. Pierwszymi nabywcami silnika będą firmy zarządzające szklarniami w Holandii. Nowy silnik może wygenerować energię elektryczną dla około 9 000 gospodarstw domowych, przy założeniu mocy wyjściowej na poziomie 4 MW. Dodatkowo, przy wykorzystaniu tego modelu jako urządzenia kogeneracyjnego można wyprodukować około 3,6 MW ciepła, co oznacza ogólną skuteczność instalacji sięgającą 90%. Aby osiągnąć taki wynik, silnik zużywa około 870 m3 gazu ziemnego na godzinę. – Celem GE Energy jest udostępnianie szerokiej gamy rozwiązań technologicznych, umożliwiających sprostaniu rosnącemu popytowi na energię elektryczną na całym świecie. Nasze silniki marki Jenbacher dają ogromną swobodę w użytkowaniu ZIELONY (dosłownie) kolos napędzany gazem W pierwszej fazie zastosowania silnik będzie zasilany gazem ziemnym, a energia i ciepło wytworzone przez silnik będą mogły być wykorzystane w szklarniach na różne sposoby: energia elektryczna może być stosowana do sztucznego oświetlenia i jednocześnie zasilać lokalną sieć elektroenergetyczną, ciepło może być wykorzystane do ogrzewania szklarni, a dwutlenek węgla ze spalin może być użyty do nawożenia roślin. W kolejnej fazie silnik będzie stosowany w rozwiązaniach wykorzystujących gaz kopalniany. 4 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 i jednocześnie gwarantują technologię na poziomie światowym – mówi Rod Christie, prezes GE Energy w Europie Centralnej i Wschodniej, Rosji i krajach WNP. – Jesteśmy dumni prezentując nowy model J624 GS – najmłodszego członka naszej rodziny wysoce niezawodnych, trwałych i wielozadaniowych silników gazowych Jenbacher z linii Type 6. Zalety silnika W porównaniu z dostępnymi obecnie silnikami średnio- i niskoobrotowymi silniki wysokoobro- REKLAMA „ Nowy silnik J624 GS będzie produkowany w rozbudowanej ostatnio przez GE fabryce silników gazowych w Jenbach w Austrii towe, takie jak J624, zapewniają dużą moc w połączeniu z niskim kosztem instalacji, a to dzięki swoim stosunkowo niewielkim wymiarom oraz niedużej masie. Dodatkowo J624 GS charakteryzuje się niskim zużyciem paliwa, co pozwala obniżyć koszty eksploatacyjne. Model J624 GS umożliwia także osiągnięcie wysokiego współczynnika zwrotu ciepła, co jest wynikiem wyposażenia go w specjalnie opracowany hydrauliczny system wymienników ciepła. To z kolei pozwala na jego dopasowanie do indywidualnych wymogów klientów w zakresie pożądanych zakresów temperatur roboczych. Rozwiązania konstrukcyjne Opracowując nowy silnik J624 GS oraz system jego montażu, wykorzystano koncepcję silnika gazowego umieszczonego na szkielecie ramy, w połączeniu z bezwibracyjSilniki gazowe GE Energy Produkujący silniki gazowe oddział GE Energy Jenbacher znajduje się w Jenbach w Austrii. Jest on wiodącym na świecie producentem silników tłokowych zasilanych gazem, kontenerowych zestawów generatorów mocy oraz systemów kogeneracyjnych. Opatentowane systemy spalania, w połączeniu z zaawansowanymi systemami obsługi silników i całych elektrowni, pozwalają klientom firmy sprostać surowym wymogom z zakresie dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń, zapewniając jednocześnie wysoką wydajność, wytrzymałość oraz bezawaryjność. nym zespołem turbosprężarki, co pozwoliło na obniżenie poziomu drgań przenoszonych na inne urządzenia. W zespole tym znalazły się: turbosprężarki, wymienniki cieplne łącznie z zaworami przepływowymi oraz kontrolnymi, układ gazowy, zawór dozujący gaz wraz z mieszalnikiem gazu, panel obsługi oraz standaryzowane panele hydrauliczne. Udoskonalanie silników Jenbacher Type 6 Wprowadzając nowy model J624 GS, GE rozszerzyło gamę dostępnych wcześniej silników Type 6, które są wyposażone w rozrząd zaworowy Millera, zoptymalizowany sposób przygotowania mieszanki oraz w systemy kontroli, co pozwala na osiągnięcie wysokiej wydajności oraz żądanych parametrów wyjściowych w tych wysokoobrotowych silnikach gazowych. Obecnie dostępne silniki Type 6 – występujące w wersjach 12-, 16- oraz 20-cylindrowych – mają moc wyjściową pomiędzy 1,8 i 3 MW. Począwszy od 1989 roku na całym świecie oddano do użytku ponad 1 600 sztuk silników Type 6. Nowy silnik J624 GS, który ma opcje turbosprężania, chłodzenia mieszanką oraz wykorzystania mieszanki ubogiej, jest kontynuacją procesu doskonalenia linii silników Jenbacher Type 6 po zakończeniu etapu, jakim było udane wprowadzenie przez firmę modeli 20-cylindrowych. Najnowszy silnik jest kompaktową, wysokoobrotową jednostką (1 500 obrotów na minutę), będąc jednocześnie pierwszym wysokoobrotowym silnikiem gazowym w segmencie urządzeń 4-megawatowych. NOWOŚCI w kraju i na świecie Konkursy, spotkania... Studenci na podium Zakończył się 6. Studencki Konkurs Projektowy CNS Solutions Kolejny konkurs studencki organizowany przez CNS Solutions został zakończony. Wyłoniono trzech najlepszych młodych projektantów. W tym roku w szranki o miano najlepszego młodego designera SolidWorks stanęło ponad 40 uczestników ze szkół technicznych z całego kraju. Jury, po burzliwym głosowaniu, wyłoniło zwycięzców głównych nagród. – Poziom prac nadesłanych na tegoroczny konkurs był znacznie wyższy niż w ubiegłym roku. Uczestnicy przysłali prace zróżnicowane zarówno tematycznie, jak i funkcjonalnie. Zauważalny jest również trend nowatorskich projektów koncepcyjnych. Jednak główny nurt oscyluje wokół projektów mechanicznych. Ich złożoność, wykorzystanie zakresu pakietów SolidWorks – animacje, analizy, wizualizacje – wszystko to składało się na naszą końcową ocenę – powiedział Paweł Dziadosz, przewodniczący jury. W tegorocznym konkursie pierwsze miejsce zdobył Tomasz Nalborski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego za projekt brony wirnikowej. Drugie miejsce zajął student Politechniki Warszawskiej, Tomasz Sobieszek za projekt rotacyjnego silnika gwiazdowego. Trzecie przypadło w udziale Michałowi Wojdzie, studentowi Uniwersytetu im. Kazimierza Wielkiego, za projekt rozdrabniacza laboratoryjnego. Co roku przyznawana jest również nagroda dla najlepszego prowadzącego. Nagrodę taką otrzymuje opiekun z największą liczbą zgłoszonych prac i którego studenci zajmą najwyższe miejsca. W tym roku zwycięzcą w tej kategorii został dr inż. Andrzej Łukaszewicz z Politechniki Białostockiej. Trzeba dodać, że nie jest to pierwsze zwycięstwo inż. Łukaszewicza. W latach 2004 i 2005 uzyskał ten tytuł dwa razy z rzędu. Dzięki staraniom organizatorów nagrody przyznawane w konkursie są cenne Organizator: CNS Solutions Sponsorzy konkursu: HP, Servodata Elektronik, 3D Connexion, nVidia, PNY Technologies, SolidWorks Co. Patronat medialny: Design News Polska Więcej o konkursie: www.cns.pl/edukacja/konkurs6 i zapewne okażą się przydatne w rozwijaniu talentów młodych projektantów. Są to: stacja robocza HP, karty graficzne PNY nVidia Quadro, SpaceNavigator, komputer HP i licencje SolidWorks Student Edition. Nagrody zostaną wręczone na Konferencji CNS Solutions we wrześniu br. Wtedy, tradycyjnie już, firma CNS Solutions ogłosi kolejny, 7. konkurs – ale szczegóły zostaną podane na konferencji. Organizatorzy zapraszają wszystkich chętnych do wzięcia udziału w rywalizacji w następnym konkursie. DesignTech Forum 2007 21-22 listopada podczas targów Protech’07, organizowanych tym razem we Wrocławiu, odbędzie się pierwszy DesignTech Forum DesignTech Forum to – organizowany jako impreza towarzysząca seminarium DesignTech – konkurs na najciekawsze projekt dotyczący rozwiązań mechanicznych. Tegoroczny inauguracyjny konkurs odbędzie się pod (roboczym) hasłem „Rower inaczej”. Warunkiem udziału w konkursie jest nadesłanie do końca września 2007 r., na adres redakcji, projektu roweru bądź projektu wybranego mechanizmu roweru (zawieszenia, przekładni, układu hamulcowego) wykonanego w jednym z najpopularniejszych systemów CAD obecnych na polskim rynku. Przyjmujemy prace wykonane w AutoCAD, CATIA, Inventor, SolidEdge, SolidWorks, NX, Pro|E. Preferowane są oczywiście prace 3D. Spośród nadesłanych projektów wytypujemy najciekawsze; ich autorzy otrzymają darmowe karnety na seminarium DesignTech, prenumeraty papierowych wydań Design News (to REKLAMA 6 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 ostatnie powinno zainteresować zwłaszcza studentów), a 21 listopada podczas Design Tech Forum, po prezentacji wybranych projektów, nastąpi uroczyste wyłonienie zwycięzcy, a także przyznanie wyróżnień. DesignTech Forum to nie tylko konkurs. To także formuła spotkania będącego znakomitą okazją do wymiany doświadczeń, poglądów, pomysłów, poznania osób zaangażowanych w projektowanie i zasięgnięcia opinii fachowców z różnych dziedzin. O szczegółach poinformujemy we wrześniowym wydaniu Design News. Wszystkie nadesłane na konkurs projekty pozostaną własnością projektantów i zostaną zwrócone ich twórcom. Redakcja w kraju i na świecie NOWOŚCI HMI Najpopularniejsze oprogramowanie wizualizacyjne na świecie Oprogramowanie Wonderware InTouch po raz dwunasty z rzędu zostało uznane za najlepsze w kategorii oprogramowania wizualizacyjnego HMI oraz kategorii SCADA w rankingu „Control Readers’ Choice Awards” amerykańskiego magazynu Control Ranking prezentuje opinie profesjonalistów, dotyczące dostępnej na rynku oferty technologii przemysłowych. Wyboru dokonało ponad 700 ekspertów z dziedziny automatyki, pracujących w działach utrzymania ruchu oraz badań i rozwoju. – Prosimy profesjonalistów o wskazanie tych technologii, które najlepiej spełniają ich potrzeby w dziedzinach produkcji i procesów przemysłowych – mówi redak- tor naczelny pisma Control, Walt Boyes. W Polsce produkty Wonderware oferuje firma ASTOR. – Kolejne nagrody, zdobywane przez oprogramowanie Wonderware nie są dla mnie zaskoczeniem, gdyż także w Polsce pozycja marki Wonderware jest bardzo silna – tłumaczy Wojciech Kmiecik, dyrektor ds. marketingu i PR. – W przeprowadzonym w 2006 roku przez firmę „ARC Rynek i Opinia” badaniu świadomości marek polscy inżyniero- Oprogramowanie wizualizacyjne Wonderware InTouch stosowane w ponad 100 000 fabrykach, z ponad 400 000 aktywnymi licencjami zostało uznane za najpopularniejszą aplikację w obszarze automatyki przemysłowej, sterowania procesami i monitoringu. wie w kategorii HMI/SCADA na pierwszym miejscu wskazywali właśnie na oprogramowanie Wonderware. Według najnowszych badań międzynarodowej firmy badawczej ARC, badającej rynek rozwiązań przemysłowych, Wonderware zajmuje pozycję lidera w kategorii oprogramowania do wizualizacji HMI z ponad 21% udziałem w światowym rynku. www.astor.com.pl REKLAMA 12. Targi Obrabiarek, Narz´dzi i Urzàdzeƒ Oferta ponad 600 producentów z ca∏ego Êwiata! do Obróbki Materia∏ów 10 - 12. 10. 2007 Patronat merytoryczny: Instytut Zaawansowanych Technologii Wytwarzania Patronat prasowy: Patronat internetowy: Targi w Krakowie Sp. z o.o. 31-586 Kraków ul. Centralna 41A tel.: 012 644 59 32, 012 644 12 17 fax: 012 644 61 41 e-mail: [email protected] www.eurotool.krakow.pl Patronat medialny: Wspó∏praca: NOWOŚCI w kraju i na świecie Oprogramowanie w praktyce „Napędzany” Aliasem oraz Inventorem... Amerykańska firma motoryzacyjna Palumbo Motorcar (www.palumbocars.com), zajmująca się projektowaniem oraz produkcją nowatorskich samochodów, wykorzystuje oprogramowanie Autodesk Inventor i Autodesk Alias Studio do projektowania wysokiej jakości przyjaznego dla środowiska prototypu samochodu, nazwanego Palumbo M-80 Palumbo M-80, wyposażony w hybrydowy napęd gazowo-elektryczny, chociaż plasuje się na rynku samochodów luksusowych, nie tylko rozwija dużą prędkość i dysponuje ogromym przyspieszeniem, ale także cechuje się ekonomią eksploatacji i niewielkim wpływem na środowisko. Zarówno oprogramowanie Autodesk Inventor, jak i AliasStudio odegrały kluczową rolę w projektowaniu koncepcyjnym, tworzeniu dokumentacji oraz komponentów dla samochodu Palumbo M-80. Inventor, zdaniem przedstawicieli firmy, okazał się najlepszym wyborem dla stworzenia trójwymiarowego projektu Palumbo, zapewniając kompleksowy i zintegrowany zestaw narzędzi do tworzenia projektu 3D i dokumentacji oraz projektowania systemów przewodów oraz weryfikacji projektu. Z kolei AliasStudio dostarczył Palumbo kompletny zestaw narzędzi wykorzystywanych w procesie projektowania koncepcyjnego, łącząc wszystkie obszary niezbędne do określenia kształtu oraz komunikacji, od szkiców i koncepcji poprzez modelowanie komponentów po wizualizację, w ramach jednego intuicyjnego środowiska pracy. Palumbo jest jednym z klientów czerpiących korzyści z kompleksowych rozwiązań Autodesk. Najnowsze z nich redefiniują proces projektowania poprzez wspieranie oraz łączenie dziedzin związanych z cyfrowym tworzeniem produktów, począwszy od wzornictwa przemysłowego po zagadnienia mechaniczne, elektryczno-inżynieryjne oraz produkcję. – Wykorzystanie AliasStudio do pokazania i modyfikowania nowych koncepcji w 3D przyczyniło się do optymalizacji naszego procesu projektowania – mówi Joe Palumbo, „ Rozwiązania Autodesk pomagają innowacyjnej firmie motoryzacyjnej optymalizować i ulepszać projekt samochodu prezes Palumbo Motorcar. – Łatwość użytkowania oraz jakość modelowania powierzchni sprawiają, że proces projektowania jest szybszy, zmniejszając tym samym ryzyko zmian bądź utraty naszych oryginalnych koncepcji projektowych. Kluczowy partner Autodesk w stanie Wisconsin – firma MasterGraphics, przeprowadziła dla Palumbo Motorcar szkolenie pozwalające firmie na całkowite czerpanie korzyści z rozwiązań Autodesk dla przemysłu. TO JESZCZE tylko wizualizacja, ale zarazem... cyfrowy prototyp Palumbo Motorcar może przenosić swoje rysunki z AliasStudio do Autodesk Inventor w celu tworzenia trójwymiarowych prototypów cyfrowych. Pozwala to nie tylko lepiej prezentować zamysł projektanta, ale również umożliwia zespołowi projektowemu wprowadzanie zmian – dotyczących funkcjonalności – na wcześniejszym etapie procesu. – Dzięki oprogramowaniu Autodesk Inventor jesteśmy w stanie kontrolować oraz modyfikować nasze projekty przed ich urzeczywistnieniem, sprawdzając wykonalność naszego projektu oraz decyzje techniczne już na etapie prac – stwierdził Jason Palumbo, współzałożyciel oraz dyrektor ds. technicznych Palumbo Motorcar. – Wśród czołowych firm obserwujemy nasilający się trend włączania do swojej polityki korporacyjnej zasad ekologii oraz tworzenia produktów bezpiecznych dla środowiska – mówi Robert „Buzz” Kross, wiceprezes i szef działu rozwiązań dla przemysłu w Autodesk. – Cieszymy się, że nasze technologie wizualizacji, symulacji i analizy pomagają Palumbo Motorcar zredefiniować projekt samochodu koncepcyjnego Palumbo M-80. 8 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 – Mimo iż jesteśmy małą, dopiero rozwijającą się firmą, dzięki bogatym zasobom szkoleniowym dostępnym dla oprogramowania AliasStudio oraz Inventor, jesteśmy w stanie w krótkim czasie w pełni wykorzystać możliwości projektowania trójwymiarowego – stwierdził Jason Palumbo. – Inwestycja zwróciła się wielokrotnie pod względem zysków produkcyjnych oraz przybliżyła nas do naszej wizji dostarczania wysokiej jakości samochodów sportowych, przyjaznych dla środowiska. www.autodesk.com, www.autodesk.pl Palumbo Motorcar Company of America zajmuje się projektowaniem oraz produkcją samochodów, skupiając się na samochodach sportowych przyjaznych dla środowiska. Filozofią firmy jest mierzenie sukcesu nie tylko poprzez osiągane zyski, ale również poprzez wkład w społeczeństwo – wytwarzanie najpiękniejszych na świecie samochodów sportowych oraz promowanie czystego środowiska w kraju i na świecie NOWOŚCI Oprogramowanie: nowości SolidWorks 2008 Najnowsza wersja wiodącego oprogramowania 3D CAD skupia uwagę użytkowników na projektowaniu lepszych produktów SolidWorks 2008 wprowadza nowy intuicyjny i szybki w obsłudze interfejs użytkownika, imponującą grafikę 3D, a stale udoskonalana przełomowa technologia inteligentnych operacji SWIFT przyspiesza projektowanie lepszych produktów. Z ponad 250 zamówionymi przez użytkowników ulepszeniami SolidWorks 2008 pozwala na większą koncentrację na rozwiązywaniu zadań projektowych niż na obsłudze oprogramowania, umożliwiając wykorzystywanie istniejących projektów – celem oszczędności czasu i zapewnienia dokładności. Pomaga to również użytkownikom w ulepszaniu ich pracy poprzez natychmiastowe dostarczanie oceny jakości i technologiczności projektów. – Interfejs użytkownika SolidWorks 2008 jest bardzo poręczny i cechuje go większa intuicyjność – powiedział użytkownik wersji beta Josh A. Mings, inżynier projektowania wnętrz w firmie Executive Aircraft Completions z Tulsa w Oklahomie. – Możesz pracować skuteczniej, ponieważ otrzymujesz więcej możliwości pracy na modelu, w modelu i wokół niego za sprawą nowych opcji menu. Przełączanie pomiędzy dokumentami jest również bardziej wydajne, ponieważ teraz możesz zobaczyć okno podglądu dokumentu, do którego się przełączasz, zanim się do niego przełączysz. Im więcej nabierasz doświadczenia, tym więcej zyskuje SolidWorks 2008. Koncentracja na projektowaniu, a nie na CAD Najważniejsze są nowe wrażenia użytkownika. Intuicyjna organizacja pracy przewiduje, jakiego narzędzia będzie potrzebował użytkownik w kontekście konkretnego zadania, którego się podejmuje, czytelnie je uaktywniając. Interfejs zwiększa użyteczność okna, redukuje ilość ruchów myszką, wprowadza innowacyjne opcje dostosowywania i wprowadza bazujące na zadaniach komendy wyboru. Te atrybuty programu pomagają zapewnić SolidWorks miano najłatwiejszego w użyciu systemu CAD 3D, skupiając uwagę użytkowników na ich projektach i minimalizując roztargnienie użytkownika. SWIFT Instant3D, jedna z kilku unikalnych nowych funkcji opartych na technologii SWIFT, pozwala użytkownikom na łatwe tworzenie i modyfikację kształtów modeli 3D poprzez manipulację uchwytami przeciągania bezpośrednio na modelu. Użytkownicy nie muszą korzystać z uporczywych komend wewnętrznych, okien dialogowych i wprowadzania obszernej ilości danych, których zwykle wymagają inne systemy CAD. „Ruchome przekroje” umożliwiają użytkownikom przeprowadzanie edycji poprzez przeciąganie krawędzi podczas wyświetlania jedynie wycinka modelu. SWIFT DimXpert ustawia automatycznie wymiary geometrii i tolerancje części, zaoszczędzając czas i dostarczając istotnych dla każdego zespołu projektowego informacji. Otrzymujemy w ten sposób widoczną odpowiedź na pytanie, czy model został właściwie opisany i czy jest gotowy do produkcji. DimXpert jest zgodny z instrukcją 3D ASME Y14.41-2003, automatycznie generując widoki, wymiary i tolerancje w rysunkach 2D całej dokumentacji projektowej. – SolidWorks idzie właściwą drogą z technologią SWIFT – stwierdza Gisela Wilson, dyrektor programu Zarządzania Produktem, Projektem i Portfolio w firmie analizy rynkowej International Data Corporation (IDC). – Wraz z nową wersją pogłębiają się możliwości projektowania, ale bez obciążenia użytkowników wieloma dodatkowymi i trudnymi do nauki zawiłościami. SWIFT i SolidWorks 2008 mogą dać zespołom projektowym znaczne różnice w okresach opracowania, kosztach, odbieraniu produktu i ostatecznie jakości wyników. SOLIDWORKS 2008: SWIFT Instant 3D SOLIDWORKS 2008: Dimension Expert SOLIDWORKS 2008: Large Assemblies Manager Zaoszczędzić czas SolidWorks 2008 daje użytkownikom jedyne w swoim rodzaju nowe sposoby na szybsze projektowanie coraz lepszych produktów, poprzez ponowne wykorzystanie części istniejących projektów stosując jednocześnie sprawdzone rozwiązania. [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 9 NOWOŚCI w kraju i na świecie Oprogramowanie: nowości – dokończenie... SOLIDWORKS 2008: DesignClipart SOLIDWORKS 2008: Tolanalyst Funkcjonalność Wyszukiwania pozwala użytkownikom wyszukiwać w ich systemach: szkice, tabele, obrazy, kształty, widoki lub bloki DWG, które znajdują się wewnątrz projektów. Gdy element zostanie zlokalizowany, Wyszukiwanie rozbija docelowy plik, pozwalając użytkownikom zwyczajnie przeciągnąć element – w celu wykorzystania go w nowych projektach. Funkcja Wyszukiwania wynagradza inżynierom godziny spędzone każdego dnia nad już zakończonymi projektami. Wyszukiwanie potwierdza również to, że SolidWorks jest liderem na rynku w ponownym wykorzystywaniu danych AutoCAD, umożliwiając szybki dostęp do dowolnej części pliku DWG bez potrzeby jego przetwarzania. Ponadto obsługując oryginalne bloki DWG, SolidWorks 2008 ostrzega użytkowników o zmianach w powiązanych blokach DWG. Użytkownicy mogą również edytować te bloki w programie DWGeditor, klikając prawym klawiszem i wykorzystując dane DWG w tworzeniu nowych projektów 3D. Zespoły projektowe mogą po raz pierwszy zarządzać wszystkimi plikami 2D z poziomu pulpitu SolidWorks za pomocą nowego narzędzia o nazwie DWGnavigator. DWGnavigator usprawnia specyficzne dla DWG procesy wyszukiwania, odnajdywania zależności, widoków i pakowania udostępnianych plików. Użytkownicy mogą również zapisywać swoje pliki w formatach dowolnej wersji oprogramowania AutoCAD lub AutoCAD LT. Kolejne, wyjątkowe osiągnięcie DriveWorksXpress automatycznie tworzy dostosowane części, zespoły i rysunki oparte na predefiniowanych założeniach projektowych, pozwalając firmom na szybką i oszczędną reakcję na specyficzne zapotrzebowanie każdego klienta. Polepsz swój projekt SolidWorks 2008 oddaje w ręce zespołów projektowych potężne nowe narzędzia, pomagające tworzyć poprawnie projekty, które są kompleksowe, wysokiej jakości i gotowe do produkcji za pierwszym razem. COSMOSWorks Design Insight na przykład wyświetla obszary modeli CAD, które przenoszą zdefiniowane obciążenia, ułatwiając konstruktorom podjęcie decyzji o dodawaniu materiału – celem wzmocnienia lub jego wybrania, by uniknąć kosztowego przeprojektowania. DFMXpress, kolejna wyjątkowa funkcja SolidWorks, wspomaga „projektowanie pod kątem wytwarzania”, zapobiegając kosztownym błędom projektowym poprzez automatyczne oznaczenie elementów, które są skomplikowane, drogie lub niemożliwe do obrobienia, takie jak na przykład frezowane na 90 stopni narożniki wybrania. TolAnalyst jest zautomatyzowanym narzędziem grup tolerancji, które pomaga firmom uniknąć ukrytych potencjalnych problemów dopasowania i funkcjonowania, mogących powodować zmienność tolerancji wytwarzanych zespołów. TolAnalyst pomaga zidentyfikować najbardziej krytyczne tolerancje i umożliwia użytkownikom uszczelnić lub poluzować dowolne tolerancje, w celu uniknięcia problemów funkcjonalnych i kosztownego przeprojektowania. TolAnalyst zmniejsza również potrzebę nudnego, skłonnego do błędów ręcznego liczenia, zwiększając zaufanie użytkowników do tego, że ich projekty będą właściwie funkcjonującymi produktami od razu. www.solidworks.pl SOLIDWORKS 2008: Motion Manager 10 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] czerwiec 2007 wydarzenia Konferencje ESoCAET 2007: o co tutaj chodzi Światowym standardem stało się stosowanie technologii komputerowego wsparcia projektowania CAE. Obecnie wiele firm używa symulacji komputerowej w procesie projektowania. Również w Polsce coraz częściej spotyka się rozwiązania inżynierskie CAE, a ich zastosowanie obejmuje coraz więcej dziedzin Stosowanie metod CAE w codziennej pracy wymaga gruntownej wiedzy inżynierskiej oraz znajomości metod numerycznych. Jednak pomimo znajomości podstaw teoretycznych często okazuje się, że umiejętność efektywnego wykorzystania zdobytej wiedzy w praktyce jest trudne. Analizując istniejącą sytuację niemiecka firma CADFEM GmbH wraz z siedmioma europejskimi partnerami założyła projekt – realizowany w ramach europejskiego programu Leonardo da Vinci – o nazwie ESoCAET (European School of Computer Aided Engineering Technology). Celem projektu jest stworzenie wysokiej jakości studiów podyplomowcyh (porównywalnych z prestiżowymi studiami MBA dla ekonomistów), kształcących inżynierów w kierunku praktycznego NOWOŚCI zastosowania analiz numerycznych w procesie projektowania. MESco, jako partner programu ESoCAET, przygotował dwa moduły z programu „Master of Engineering in Applied Computational Mechanics” w postaci studium realizowanego w Polsce. Moduły te to: „Solid Mechanics and Heat Transfer” (Solid Mechanics, Heat Transfer) oraz „Fatigue and Fracture Mechanics”. Dlaczego właśnie te? Założenia... Wybór modułów oparto na wieloletnim doświadczeniu oraz na wynikach przeprowadzonych badań zapotrzebowania przemysłu. Forma i program studium oparte są na europejskich studiach podyplomowych ESoCAET w Niemczech. W skład studium – prowadzonego w języku polskim – wchodzą wykłady oraz ćwiczenia praktyczne. Założeniem studium jest przekazanie uczestnikom zaawansowanej wiedzy z zakresu mechaniki ciała stałego, przepływu ciepła oraz analiz zmęczeniowych. Studium ukierunkowane jest na praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy. Bazując na przykładach mających REKLAMA [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 11 NOWOŚCI wydarzenia swoje odpowiedniki w rzeczywistości, omawiane będą problemy występujące lub mogące wystąpić w codziennej pracy inżyniera. Część teoretyczna prowadzona będzie przez wybitnych profesorów o międzynarodowej renomie (patrz ramka obok), natomiast wysoki poziom części praktycznej zapewnią osoby o ugruntowanym doświadczeniu z danej dziedziny. Dla kogo? Studium jest przeznaczone dla praktyków, chcących ugruntować swoją wiedzę teoretyczną oraz poznać sposoby jej efektywnego wykorzystania. Przyjmuje się, że uczestnik posiada podstawową wiedzę z zakresu mechaniki, wytrzymałości materiałów, przepływu ciepła oraz metody elementów skończonych (MES). Osoba kończąca studium będzie posiadała umiejętność trafnego rozpoznania problemu, zdefiniowania założeń dla zagadnienia oraz jego rozwiązania przy użyciu technik MES. Podsumowaniem studium jest zaliczenie zadania projektowego. Każdy uczestnik otrzyma przykład do rozwiązania i po określonym czasie będzie musiał przedstawić raport z wynikami. Obrona projektu będzie odbywała się za pośrednictwem nowoczesnej platformy komunikacyjnej Webex. Pozytywne zaliczenie studium poświadczone zostanie dyplomem ESoCAET. Prof. dr hab. inż. Ryszard Andrzej BIAŁECKI (prowadzi moduł: „Przepływ ciepła”) Wykładał na uniwersytetach w USA i Niemczech. Stypendysta Fundacji Fulbrighta. Autor programów metody elementów skończonych i brzegowych. Wykonawca projektów dla NASA i Mercedes Benz. Autor ponad 160 publikacji, jednej książki i współautor siedmiu rozdziałów w książkach m.in. Numerical Heat Transfer Handbook (J. Wiley). Prof. dr hab. inż. Tadeusz BURCZYŃSKI (moduł: „Metoda elementów skończonych w mechanice ciała stałego”) jest profesorem zwyczajnym na Politechnice Śląskiej i Krakowskiej, specjalistą w dziedzinie mechaniki i informatyki stosowanej. Zajmuje się: mechaniką komputerową, mechaniką materiałów, modelowaniem wieloskalowym, analizą wrażliwości, optymalizacją, zagadnieniami odwrotnymi, mechaniką stochastyczną, systemami rozmytymi oraz sztuczną inteligencją. Autor ponad 300 publikacji, autor lub współautor i edytor 11 książek, 9 rozdziałów, redaktor 7 specjalnych numerów czasopism naukowych. Jest przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Metod Komputerowych Mechaniki oraz wiceprzewodniczącym Komitetu Mechaniki PAN. Termin ESoCAET 2007: 10-29 września 2007 r. www.mesco.com.pl/esocaet Miejsce: „Pałac Kawalera” w Świerklańcu k. Tarnowskich Gór PROGRAM ESoCAET 2007 Przepływ ciepła Wstęp: ● Termodynamika a wymiana ciepła ● Sposoby wymiany ciepła ● Pole temperatury i gęstości strumienia ciepła Przewodzenie ● Równanie przewodzenia ciepła w układzie nieruchomym i ruchomym ● Warunki brzegowe i początkowe ● Jednoznaczność zadań przewodzenia ● Ograniczenia metod analitycznych ● Modele uproszczone: żebro, powłoka, osiowa symetria, płaskie zadania 2D, symetria oraz powtarzalność, obiekty o parametrach skupionych Dyskretyzacja równania przewodzenia za pomocą MES ● Pojęcie ważonych reszt, funkcje próbne i wagowe ● Słabe sformułowanie ● Zadania nieustalone ● Uwzględnienie warunków brzegowych Konwekcja ● Pojęcie współczynnika wnikania ciepła ● Przykłady korelacji ● Zależność współczynnika wnikania ● od temperatury Promieniowanie ● Podstawowe pojęcia ● Promieniowanie we wnękach ● Obecność otworów i stref zacienionych ● Dyskretyzacja równania ● Sprzężenie z przewodzeniem Metoda elementów skończonych w mechanice ciała stałego ● Modelowanie w mechanice ciała stałego ● Teoria stanu naprężenia ● Teoria stanu odkształcenia ● Prawa konstytutywne 12 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 Dr hab. inż. Tadeusz ŁAGODA, profesor Politechniki Opolskiej (moduł: „Zmęczenie i mechanika pękania”) zajmuje się wytrzymałością zmęczeniową przy wieloosiowych obciążeniach losowych, trwałością zmeczeniową złączy spawnych, obliczaniem konstrukcji mechanicznych i inżynierskich. Autor 215 publikacji, w tym 8 monografii oraz 36 publikacji anglojęzycznych. Jedną z ważniejszych pozycji stanowi książka pt. Trwałość zmęczeniowa wybranych złączy spawnych. ● Równania teorii sprężystości i termosprężystości ● Równania teorii plastyczności ● MES dla układów jednowymiarowych ● (pręty i układy prętowe) ● Dwuwymiarowe zagadnienia teorii sprężystości (płaski stan naprężenia i odkształcenia) ● MES dla tarcz ● Płyty i powłoki ● MES dla płyt ● MES dla powłok ● MES w zagadnieniach trójwymiarowych ● MES w zagadnieniach nieliniowych ● MES w zagadnieniach dynamicznych Zmęczenie i mechanika pękania ● Mechanizmy powodujące zniszczenie ● Określenie warunków pracy, pomiary, metody symulacji statycznej i dynamicznej, metody zliczania cykli ● Zagadnienia materiałowe, histereza materiałowa, efekt Bauschingera, podejście bazujące ● na naprężeniach (SN), podejście bazujące na odkształceniach (EN) ● Testy zmęczeniowe, opis statystyczny danych zmęczeniowych ● Czynniki wpływające na trwałość zmęczeniową: karby, gradienty naprężeń, chropowatość, wielkość przedmiotu, materiał, naprężenia resztkowe, wielokierunkowy stan naprężeń, ● Oszacowanie czasu życia na podstawie naprężeń nominalnych i odkształceń lokalnych, przegląd do zaleceń i norm ● Liniowa i nieliniowa mechanika pękania ● Określenie danych materiałowych, metody testowe dla mechaniki pękania ● Propagacja pęknięć, wartość progowa, zamykanie pęknięć, efekt kolejności wydarzenia 105 lat produkcji i... 10 miliardów świec Niedawno taśmę produkcyjną w fabryce w Bambergu opuściła dziesięciomiliardowa świeca zapłonowa marki Bosch. Tym samym firma wyprodukowała ich najwięcej na świecie. Ułożone jedna przy drugiej, utworzyłyby łańcuch o długości ponad 560 tys. km, którym można by 14 razy opasać Ziemię wzdłuż równika. Świece Boscha są obecne na rynku już od 105 lat Sto lat temu Bosch produkował rocznie zaledwie kilkaset świec zapłonowych, dziś z taśm fabrycznych schodzi ich już ponad 300 mln sztuk. Zdecydowana większość z nich (8 mld), pochodzi z założonej w 1939 roku fabryki w Bambergu. Na potrzeby lokalnych rynków oraz producentów pojazdów świece produkują fabryki w Indiach, Brazylii, Chinach i Rosji. We wszystkich fabrykach na całym świecie obowiązują bardzo wysokie standardy jakości. Bosch po raz pierwszy zaprezentował świecę zapłonową w połączeniu z wysokonapięciowym iskrownikiem magnetycznym w 1902 roku, czyli 105 lat temu. Powszechnie uważa się, że wynalazek spowodował gwałtowny rozwój przemysłu motoryzacyjnego w następnych dziesięcioleciach. Obecnie zaawansowane technologicznie świece Boscha w dużym stopniu przyczyniają się do oszczędnego, czystego i efektywnego spalania paliwa oraz do sprawnego funkcjonowania silnika i katalizatora. Trwałość produkowanych obecnie świec wynosi ok. 20–30 tys. km przebiegu i jest o 20-30 razy większa niż w przypadku świec produkowanych przed stu laty. Wielkości zapałki Bosch nieustannie rozwija swój produkt i adaptuje go do potrzeb rozwijającej się technologii produkcji silników, np. silników czterozaworowych, silników pracujących na ubogiej mieszance czy też bardzo oszczędnego bezpośredniego wtrysku benzyny. Od rozpoczęcia produkcji seryjnej świec w roku 1902 na rynku pojawiło się już ponad 20 tys. typów świec zapłonowych. Obecnie oferta obejmuje ponad Fot.: Bosch BOSCH po raz pierwszy zaprezentował świecę zapłonową w połączeniu z wysokonapięciowym iskrownikiem magnetycznym w 1902 roku, czyli 105 lat temu NOWOŚCI Świece zapłonowe Bosch – fakty i liczby ● Całkowita liczba świec Boscha wyprodukowanych od 1902 roku: ponad 10 mld sztuk ● Roczna produkcja świec w fabrykach Boscha: przeszło 300 mln sztuk (1902: ok. 300 sztuk) ● Zużycie materiałów w ciągu jednego dnia produkcji (600 tys. sztuk) w fabryce w Bambergu: 28 ton stali, 1,2 ton niklu, 0,6 ton miedzi, 15 km drutu niklowego i 2 kg platyny do korpusów świec i elektrod oraz 20 ton tlenku glinu do izolatorów ● Liczba typów świec zapłonowych Bosch, aktualne dane: 1 250 z 31 różnymi wersjami elektrod ● Liczba typów świec zapłonowych Bosch, w sumie od 1902 roku: ponad 20 tys. ● Najmniejsza świeca zapłonowa Bosch: 40 mm długości (np. do kosiarek trawnikowych) ● Największa świeca zapłonowa Bosch: 150 mm długości (np. do dużych silników gazowych) ● Wydajność świecy zapłonowej Bosch (świece standardowe): do 100 zapłonów na sekundę, w sumie ok. 20 mln zapłonów przy 20 tys. km przebiegu ● Warunki pracy świecy zapłonowej Bosch: Napięcie do 30 tys. V, temperatura do 1 000°C, ciśnienie do 100 barów (= ciśnienie na głębokości wody 1 000 m); gorąca, wyjątkowo agresywnie działająca mieszanina oparów benzyny, gazów spalinowych i produktów spalania paliwa ● Żywotność świecy zapłonowej Bosch: standardowo 20-30 tys. km przebiegu, wersje specjalne świec do 100 tys. km przebiegu ● Fabryki produkujące świece zapłonowe Bosch: Bamberg (Niemcy), Aratú (Brazylia), Engels (Rosja), Naganathapura (Indie) oraz Nanjing (Chiny) ● Obszary stosowania świec zapłonowych Bosch: samochody, motocykle i skutery, pojazdy użytkowe, silniki statków, skutery wodne; sprzęt ogrodniczy i leśniczy, duże silniki gazowe, agregaty prądotwórcze, pompy wodne, małe silniki [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 13 NOWOŚCI wydarzenia Fot.: Bosch Kamienie milowe w historii rozwoju świec zapłonowych: 1902: 7 stycznia 1902 Bosch otrzymuje patent na świecę zapłonową w połączeniu z iskrownikiem magnetycznym wysokiego napięcia. Pierwsze tego typu systemy zapłonowe dostarczono 24 września 1902 r. spółce Daimler- Motorengesellschaft w Bad Cannstatt 1902 i następne lata: wielkość produkcji w pierwszych latach sięgała kilkuset sztuk rocznie 1914: otwarcie pierwszej fabryki świec zapłonowych (Stuttgart) STO lat temu Bosch produkował rocznie zaledwie kilkaset świec zapłonowych, dziś z taśm fabrycznych schodzi ich już ponad 300 mln sztuk 1 250 wariantów: od świec wielkości zapałki (do kosiarek trawnikowych), aż po kilkunastocentymetrowe świece (do dużej mocy silników gazowych, jak np. do opisywanego na sąsiednich stronach silnika GE Energy). Zróżnicowana liczba, konstrukcja i materiał elektrod pozwalają na lepsze dopasowanie świec do danego typu pojazdu. Umożliwia to silnikom spełnienie coraz bardziej rygorystycznych norm emisji spalin i równocześnie sprawia, że są one efektywniejsze i osiągają jeszcze wyższą moc. By ułatwić dobór właściwej świecy zapłonowej, w ramach oferty części zamiennych dostępny jest program Bosch Super plus, który obejmuje 24 typy świec do najpopularniejszych na rynku samochodów. Do każdego typu silnika przypisany jest tylko jeden typ świecy, dzięki czemu łatwo jest odnaleźć i dopasować odpowiedni produkt. Program spełnia wymogi stawiane produktom wyposażenia fabrycznego i obejmuje wyłącznie świece z rezystorem przeciwzakłóceniowym, które pomagają zagwarantować sprawne funkcjonowanie wszystkich systemów elektronicznych w pojeździe (np. ABS i ESP). Bosch jest wiodącym w Europie i na świecie producentem świec zapłonowych na potrzeby wyposażenia fabrycznego oraz rynku wtórnego. Świece Boscha montowane są seryjnie w takich samochodach, jak: Alfa Romeo, Audi, BMW, Cadillac, Citroen, Mercedes-Benz, Fiat, Ford, GM, Lancia, Mitsubishi, Opel, Peugeot, Porsche, Renault, Saab, Seat, Skoda, Suzuki, Toyota, Volvo i Volkswagen. W świece Boscha są wyposażone także samochody biorące udział w wielu wyścigach samochodowych: Deutsche Tourenwagen Masters DTM, 24-godzinny wyścig w Le Mans, 24-godzinny wyścig na torze Nürburgring, seria wyścigów Indy-Car w USA czy też rajd Paryż-Dakar. Świece zapłonowe Bosch przeszły wymagające testy nawet w bolidach Formuły 1. ZDECYDOWANA większość z nich (8 mld), pochodzi z założonej w 1939 roku fabryce w Bambergu. Na potrzeby lokalnych rynków oraz producentów pojazdów świece produkują fabryki w Indiach, Brazylii, Chinach i Rosji Fot.: Bosch 14 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec 2007 www.bosch.pl 1927: Bosch wprowadza pojęcie „wartości cieplnej”, które do dziś jest standardowym parametrem wytrzymałości termicznej świec zapłonowych (istotny parametr dla optymalnego dopasowania świecy do danego silnika) 1939: otwarcie fabryki świec zapłonowych w Bambergu 1953: świeca Bosch z dwuskładnikową elektrodą środkową wchodzi do seryjnego wyposażenia Mercedesa Benz 300 SL z charakterystycznymi drzwiami skrzydłowymi. Zalety: niezawodny rozruch zimnego silnika i dłuższa żywotność świec 1968: z taśm produkcyjnych fabryki w Bamberg schodzi miliardowa świeca zapłonowa 1976: świece z rdzeniem miedzianym w elektrodzie środkowej (świece „Thermoelastic”) wchodzą do produkcji seryjnej Lata 80.: adaptacja świecy zapłonowej do różnych rodzajów paliw i koncepcji silnikowych sprawia, że silniki produkują mniej substancji szkodliwych, są oszczędniejsze i bardziej efektywne (benzyna bezołowiowa, katalizator, silniki czterozaworowe, mieszanka uboga, bezpośredni wtrysk benzyny i in.) 1983: jako pierwszy i do dziś dnia jedyny producent świec zapłonowych Bosch wprowadza do produkcji świece ze spiekaną, platynową elektrodą środkową. Zastosowanie platyny i materiałów kompozytowych w połączeniu ze stopami metali szlachetnych wydłuża żywotność świecy do ponad 60 tys., a przy zastosowaniach specjalnych nawet do 100 tys. kilometrów przebiegu 1991: świeca z iskrą pełzającą produkcji Bosch zapobiega opóźnieniom w zapłonie i brakowi iskry, nawet w przypadku częstego pokonywania krótkich odcinków tras 1995: elektrody niklowo-itrowe wydłużają okres eksploatacji świec 2000: Bosch wprowadza do produkcji świece zapłonowe zoptymalizowane pod kątem wyjątkowo oszczędnego, pierwszego systemu bezpośredniego wtrysku benzyny (cały system został opracowany również przez firmę Bosch) 7 stycznia 2002: 100-lecie świec zapłonowych Boscha Kwiecień 2007: wyprodukowanie dziesięciomiliardowej świecy zapłonowej Bosch wydarzenia 39 turbin wiatrowych GE Energy dostarczyło 39 turbin wiatrowych dla dwóch nowych farm wiatrowych zlokalizowanych w północnej Polsce, w okolicy Grudziądza i Malborka. Są to pierwsze projekty związane z dostawą turbin o mocy produkcyjnej 1,5 megawata, które GE realizuje w Polsce Turbiny zwiększą krajową produkcję energii elektrycznej o 58,5 megawata energii. Zakupu energii pochodzącej z nowych elektrowni dokonywać będzie koncern energetyczny Energa SA. Farma wiatrowa Kisielice w okolicy Grudziądza składa się z 27 turbin wiatrowych GE Energy o mocy 1,5 megawata. Pod względem liczby turbin Kisielice są największym zrealizowanym dotychczas projektem energii wiatrowej w Polsce. Instalacja ta jest obecnie w fazie rozruchu i pracuje tam już 26 turbin wiatrowych. Drugim przedsięwzięciem jest farma w okolicy Malborka, która składa się z 12 1,5-megawatowych maszyn GE Energy, które właśnie są montowane. Turbiny wiatrowe na potrzeby obu farm zostały wyprodukowane przez zakłady GE Energy w Salzbergen w Niemczech. Oprócz dostawy urządzeń, w ramach obu projektów, GE Energy będzie świadczyć usługi instalacji, uruchomienia i serwisu. Dotychczas na całym świecie zainstalowano już ponad 6 000 turbin GE o mocy 1,5 megawata. Projekty Kisielice i Malbork realizuje firma Iberdrola Energia Odnawialna, która należy do hiszpańskiej spółki energetycznej Iberdrola. Jest to pierwszy przypadek współpracy firm GE i Iberdrola przy realizacji projektów wiatrowych na polskim rynku. Iberdrola, jedna z wiodących spółek energetycznych na świecie, zajmuje się produkcją, przesyłem, dystrybucją i sprzedażą energii elektrycznej. Firma świadczy usługi 16 milionom klientów. – Bardzo cieszy nas fakt, że Iberdrola wybrała właśnie naszą technologię do swojego pierwszego projektu w Polsce – powiedział Rod Christie, prezes GE Energy w Europie Autodesk przejmuje Opticore AB Nowe technologie w zakresie wizualizacji umacniają pozycję Autodesk jako strategicznego partnera i dostawcę oprogramowania dla rynku projektantów samochodowych Autodesk, Inc. podpisał ostateczną umowę na zakup określonych aktywów Opticore, będącej filią Design Communication, z siedzibą w Gothenburgu, w Szwecji, która dostarcza oprogramowanie do tworzenia interaktywnych i realistycznych wizualizacji oraz prezentacji 3D. Zakup ten podkreśla zaangażowanie Autodesk w dostarczanie rozwiązań wspierających najlepszych w branży projektantów i producentów oraz umożliwiających im korzystanie z kompletnych rozwiązań do prototypowania cyfrowego. Opticore jest uznanym dostawcą oprogramowania do prezentacji i komunikacji graficznej, oferującym zawansowane techno- logie używane do produkcji wiernie oddających rzeczywistość, wysoko interaktywnych i realistycznych cyfrowych wizualizacji i prezentacji 3D. Rozwiązania Opticore przenoszą cyfrowe prototypowanie z poziomu CAD – projektowania wspomaganego komputerowo, do poziomu CAID – projektowania przemysłowego wspomaganego komputerowo. W rezultacie zimniejsza się potrzeba tworzenia fizycznych prototypów, skraca się cykl rozwoju produktów oraz zwiększa poziom komunikacji pomiędzy projektantami, menedżerami i klientami. Autodesk planuje dalszy rozwój technologii Opticore oraz wsparcie klientów firmy. Połą- NOWOŚCI Środkowej i Wschodniej, Rosji i WNP. – Od pewnego czasu pracujemy z firmami rozwijającymi obszar energii wiatrowej na polskim rynku. Rozpoczęcie współpracy z firmą Iberdrola stanowi przełom w rozwoju naszej działalności w Polsce. Według Europejskiego Stowarzyszenia Energii Wiatrowej zdolność produkcyjna energii wiatrowej w Polsce na koniec czerwca 2006 roku wynosiła 142 megawaty. Prognozy BTM Consult mówią o możliwości zwiększenia mocy produkcyjnych o 550 megawatów do końca 2009 roku. – W ciągu najbliższych 10 lat Polska będzie bardzo dynamicznie rozwijać energetykę odnawialną, a GE ma niezawodną i wydajną technologię, aby efektywnie wesprzeć tego typu projekty – powiedział Rod Christie, prezes GE Energy w Europie Środkowej i Wschodniej, Rosji i WNP. Technologia produkcji turbin wiatrowych GE jest kluczowym elementem „ecomagination” – inicjatywy GE, której celem jest sprostanie takim globalnym wyzwaniom, jak: czystsze i bardziej wydajne źródła energii, niższy poziom emisji szkodliwych substancji oraz zasoby czystej wody. czenie doświadczenia i technologii obydwu firm umożliwi firmie Autodesk dostarczanie jeszcze bardziej zaawansowanych rozwiązań w zakresie wizualizacji – dzięki możliwościom w obszarze realistycznego renderingu w czasie rzeczywistym, a także opierając się na solidnej wiedzy inżynierskiej. Klienci Opticore obejmują zarówno głównych producentów samochodów ze wszystkich kontynentów, jak również duże przedsiębiorstwa produkcyjne. Do klientów z branży motoryzacyjnej należą: AUDI AG, Ford Motor Company (i jego marki marki: Ford, Volvo, Jaguar, Land Rover), Hyundai, KIA, FAW, Brilliance Auto, Tata Motor, Mahindra Mahindra, Bajaj Auto, Honda oraz Nissan Mitsubishi. Klienci z rynku transportowego i produktów konsumenckich obejmują następujące firmy: Canon Inc, Philips Consumer, Nokia Mobile, Electrolux and Bombardier Trains. Opticore ma również blisko 50 klientów na terenie całej Azji, łącznie ze wszystkimi ośmioma głównymi producentami samochodów w Japonii. [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 15 NOWOŚCI w kraju i na świecie Silniki spalinowe Jeszcze do niedawna na silniki dieslowskie w sportach motorowych patrzono z przymrużeniem oka, auta napędzane olejem napędowym odnoszą jednak coraz większe sukcesy na torach wyścigowych. W tym roku technologia dieslowska po raz kolejny triumfowała w legendarnym, 24-godzinnym wyścigu w Le Mans – skonstruowane we współpracy z koncernem Bosch bolidy Audi R10 TDI i Peugeot 908 HDi zajęły pierwsze i drugie miejsce DLA 12-cylindrowych silników bolidów Audi R10 TDI i Peugeot 908 HDi FAP Bosch skonstruował kompletne systemy wtryskowe Common Rail, składające się z pomp wysokociśnieniowych, przewodów kolektora (Rails), piezowtryskiwaczy typu „Inline” oraz specjalnie zaadaptowanego sterownika, który analizuje szereg danych uzyskiwanych z czujników i kontroluje proces wtrysku paliwa ski zespół Audi R10 (Frank Biela, Emanuele Pirro, Marco Werner), na drugim miejscu finiszowali Sebastien Bourdais (Francja), Stephane Sarrazin (Francja) i Pedro Lamy (Portugalia) w Peugeot 908. Dla 12-cylindrowych silników zwycięskich modeli Bosch skonstruował kompletne systemy wtryskowe Common Rail, składające się z pomp wysokociśnieniowych, przewodów kolektora (Rails), piezowtryskiwaczy typu „Inline” oraz specjalnie zaadaptowanego sterownika, który analizuje szereg danych uzyskiwanych z czujników i kontroluje proces wtrysku paliwa. Bosch opracował i rozwinął nowoczesne, wysokociśnieniowe systemy Diesla oraz jako pierwszy na świecie wprowadził je do produkcji seryjnej. Długoletnie doświadczenie stanowi mocną podstawę dla niezawodności systemów stosowanych WE współpracy z koncernem Audi Bosch stworzył system wtryskowy do modelu Audi R10 TDI. W tym roku bolid po raz drugi z rzędu zwyciężył w słynnym 24-godzinnym wyścigu w Le Mans 16 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 Fot.: Bosch Odbywający się już od 75 lat wyścig w Le Mans we Francji to najbardziej znany i prestiżowy długodystansowy wyścig na świecie. Jego zwycięzcą zostaje auto, które w ciągu 24 godzin przejedzie najdłuższą trasę. W tym czasie, zmieniający się cyklicznie kierowcy potrafią pokonać nawet ponad 5 tys. km, co odpowiada niemal całkowitemu dystansowi pełnego sezonu Formuły 1. W wyścigu Le Mans podstawą zwycięstwa są nie tylko umiejętności kierowcy, ale przede wszystkim – niezawodne bolidy. Dlatego właśnie ich konstruktorzy sięgają po najnowsze, zaawansowane rozwiązania techniczne. Diesel zadebiutował w Le Mans w ubiegłym roku. We współpracy z koncernem Audi, Bosch stworzył system wtryskowy do modelu Audi R10 TDI. Specjalnie przygotowana wersja systemu Common Rail obejmowała: pompy wysokociśnieniowe, wtryskiwacze, sterownik oraz kompletny system telemetryczny. Dwa tak przygotowane bolidy zajęły pierwsze i trzecie miejsce. W tym roku w Le Mans po raz pierwszy aż dwóch producentów wystartowało z pojazdami z napędem Diesla. Oprócz zwycięzcy z zeszłego roku Audi R10 TDI (moc silnika 650 KM, maks. moment obrotowy 1 100 Nm), Bosch wyposażył w tym roku w specjalnie zaadaptowany Common Rail także nowy, prototypowy model Peugeot 908 HDi FAP (moc 700 KM, maks. moment obrotowy 1 200 Nm). Wyścig po raz drugi z rzędu wygrał niemiecko-wło- Fot.: Bosch Diesle na sportowo w kraju i na świecie NOWOŚCI Fot.: Bosch w technice wyścigowej, z kolei zaangażowanie w segmencie sportów motorowych pomaga doskonalić parametry, w tym ciężar i wydajność, systemów wtryskowych produkowanych seryjnie. Common Rail zapewnia silnikowi Diesla większą moc i wyższy moment obrotowy, wyraźnie obniżając zużycie paliwa, głośność pracy i emisję zanieczyszczeń. Zalety te przekonują producentów samochodów do tego stopnia, że na całym świecie w nowo produkowanych samochodach osobowych z silnikami wysokoprężnymi stosuje się niemal wyłącznie systemy wtryskowe Common Rail. Technologia przekonała do siebie także kierowców. W 2006 roku w Europie Zachodniej już co drugi nowo zarejestrowany samochód osobowy był wyposażony w silnik Diesla. Ze sportami motorowymi Bosch związany jest od 1903. Techniką wyścigową zajmuje się specjalny dział o nazwie BOSCH wyposażył w specjalnie zaadaptowany system Common Rail nowy, prototypowy model Peugeot 908 HDi FAP (moc 700 KM, maks. moment obrotowy 1 200 Nm). Bolid zajął drugie miejsce w tegorocznym 24-godzinnym wyścigu w Le Mans Bosch Motosport. Ponad siedemdziesięciu pracujących tam inżynierów opracowuje urządzenia dla pojazdów biorących udział m.in. w Formule 1, Formule 3, wyścigu Le Mans czy wyścigach DTM. www.bosch.pl Urządzenia Mały tester o dużych możliwościach Innowacyjna technika samochodowa oparta na wielu elektronicznych systemach wymusza na warsztatach samochodowych konieczność wykonywania diagnozy sterowników. Dotyczy to zarówno klasycznych napraw mechanicznych, jak i prac serwisowych przy układach kierowniczych, układach hamulcowych, oświetleniu itd. Pomocnym rozwiązaniem jest w takich przypadkach nowy, bezprzewodowy tester usterek KTS 200 Boscha Fot.: Bosch KTS 200 ma ergonomiczną obudowę, której boki są dodatkowo zabezpieczone gumowymi nakładkami. Do obsługi urządzenia wykorzystuje się jedynie 7 silikonowych przycisków. Cztery z nich – oznaczone strzałkami – służą do nawigacji po programie. Pozostałe to przyciski wyboru funkcji, powrotu w menu oraz zatwierdzenia funkcji. Funkcje przycisków są pokazywane na kolorowym ekranie o wielkości 3,5˝. Ważące zaledwie 600 g urządzenie nie ma baterii wewnętrznych i może być zasilane z zasilacza zewnętrznego lub poprzez przewód do zapalniczki czy bezpośrednio poprzez gniazdo diagnostyczne. KTS 200 ma ergonomiczną obudowę, której boki są dodatkowo zabezpieczone gumowymi nakładkami. Do obsługi urządzenia wykorzystuje się jedynie 7 silikonowych przycisków. Ważące zaledwie 600 g urządzenie nie ma baterii wewnętrznych i może być zasilane z zasilacza zewnętrznego lub poprzez przewód do zapalniczki czy bezpośrednio poprzez gniazdo diagnostyczne [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 17 NOWOŚCI w kraju i na świecie Fot.: Bosch Nowy tester pracuje na bazie Linuxa, a oprogramowanie do diagnozy sterowników zapisane jest na karcie pamięci o pojemności 2 GB. Urządzenie dostarczane jest ze specjalnie zmodyfikowanym na jego potrzeby programem ESI[tronic]. Przewidziane są 3 formy dystrybuowania oprogramowania: jednorazowa wersja na płytach DVD, abonament roczny na płytach DVD lub abonament roczny wznawiany internetowo. Uaktualnienia z płyt dokonywane jest poprzez połączenie KTS 200 za pomocą przewodu USB z komputerem PC (wymagany PC z programem Windows XP). Oprogramowanie zawiera pełną diagnozę sterowników wraz z bardzo pomocnymi informacjami o położeniu gniazda diagnostycznego i sposobie podłączenia do danego pojazdu. Zintegrowany w urządzeniu multiplekser umożliwia komunikację według następujących protokołów diagnostycznych: ISO 9141-2 przewód K/L, kody błyskowe, SAE-J1850 VPW, SAE-J1850 PWM (Ford), CAN ISO 11898, CAN ISO 15765-4 (OBD), CAN High-speed, CAN Mid-speed, CAN Lowspeed i jednoprzewodowy. Każda diagnoza rozpoczyna się od identyfikacji pojazdu, która w przypadku KTS 200 jest bardzo prosta. Niezbędne jest wprowadzenie tylko 3 danych: typu pojazdu, rodzaju paliwa/ zasilania, marki. Kolejne informacje (model danej marki, pojemność silnika, rok produkcji) znacznie przyspieszają proces komunikacji z jednostką sterującą. Po identyfikacji dostępne są informacje o położeniu gniazda i sposobie podłączenia do niego. Oprócz odczytu błędów ze sterowników, KTS 200 wykonuje odczyt wartości rzeczywistych. Na jednym ekranie możliwe jest wyświetlenie maksymalnie 4 wartości. Program pozwala odczytać wartość maksymalną i minimalną każdego parametru. Kolejne możliwości programu to INNOWACYJNA technika samochodowa oparta na wielu elektronicznych systemach wymusza na warsztatach samochodowych konieczność wykonywania diagnozy sterowników. Pomocnym rozwiązaniem jest w takich przypadkach nowy, bezprzewodowy tester usterek KTS 200 Boscha testy elementów wykonawczych – bardzo pomocna funkcja do zawężenia obszaru poszukiwania błędów. Program pozwala na ograniczenie pełnej diagnozy do zakresu, którym zainteresowane są warsztaty o konkretnej specjalizacji, niezagłębiające się w diagnostykę (haków holowniczych, radioodbiorników, nawigacji, bagażników itp.). KTS 200 uzupełnia rodzinę uniwersalnych testerów usterek Boscha, w skład której wchodzą również: przystosowany do obsługi wszystkich protokołów diagnostycznych KTS 650 z dwukanałowym Oprogramowanie zawiera pełną diagnozę sterowników wraz z bardzo pomocnymi informacjami o położeniu gniazda diagnostycznego i sposobie podłączenia do danego pojazdu. sterowników silnika. Oferowany jest tzw. „service view”, który zawiera funkcje służące do: resetowania wskaźników inspekcji serwisowej, wymiany oleju, wymiany opon, ustawienia świateł, wykonania nastaw podstawowych, kodowania po wymianie sterownika, serwisowania klimatyzacji, serwisowania układów hamulcowych, inicjalizacji czujników po badaniu podwozia, montażu akcesoriów 18 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 multimetrem i dwukanałowym oscyloskopem, KTS 530 – dla warsztatów, którym wystarczają pomiary jednokanałowe oraz bezprzewodowe KTS 540/570 z adapter Bluetooth USB w wyposażeniu standardowym. Warsztaty wyposażone w te urządzenia są dobrze przygotowane do wymagań, jakie stawia dziś nowoczesna diagnostyka pojazdowa. www.bosch.com w kraju i na świecie NOWOŚCI Przenoszenie mocy Paski na duże obciążenie Nowa klasa wytrzymałości pasków napędowych o otwartych brzegach Wywołując ogromne zainteresowanie opinii publicznej, firma Optibelt zaprezentowała nową generację pasków klinowych o otwartych brzegach typu „Optibelt Super X-POWER”, które obecnie znajdują duże zastosowanie na całym świecie. Innowację w tym zakresie stanowi pasek napędowy Optibelt Super KBX-POWER. Zarówno konsekwentna optymalizacja procesu produkcyjnego i profilu zębów, jak również użycie nowoczesnych materiałów stworzyły nową jakość pasków klinowych. Zastosowanie pasków Optibelt Super KBX – POWER już w czasie projektowania wpływa na minimalne zagospodarowanie przestrzeni, a także powstanie optymalnych rozwiązań ekonomicznych przy najwyżej stawianych nowoczesnym napędom wymaganiach. W porównaniu z dotychczasowym nowy Optibelt Super KBXPOWER uzyskuje wzrost wytrzymałości do15% i odznacza się nieznaczną rozciągliwością, optymalnymi właściwościami biegowymi oraz doskonałą wytrzymałością na wysokie temperatury i oleje. Odznaczający się wyjątkowo niewielką rozciągliwością kord poliestrowy sprawia, że pasek napędowy Optibelt Super KBX-POWER staje się bezobsługowy. Dzięki możliwości przenoszenia dużych mocy również w połączeniu z małymi kołami napędowymi i dużą prędkością obrotową silnika udało się zredukować konieczny ciężar całego urządzenia i wymagane dla niego miejsce. Paski napędowe przygotowywane są w formie zwojów Optibelt KBX-POWER, a po wulkanizacji produkowane ostatecznie, z dużą dokładnością profilu, w drodze specjalnej procedury frezowania. Produkcję pasków napędowych Optibelt Super KBXPOWER przewidziano w wersji „XP”. Oferta dostaw obejmuje obecnie profile 3VX, 5VX i XPB w standardowych przedziałach długościowych zgodnie z wykazem asortymentowym Optibelt. Firma Optibelt na życzenie klienta może wykonać specjalistyczne badania przewodnictwa elektrycznego, a następnie udokumentować je certyfikatem wg ISO 1813. Tworzywa W postaci jednego granulatu... Nowe materiały LNP Verton Xtreme firmy GE Plastics to wyjątkowe rozwiązania zapewniające zwiększoną skuteczność Firma GE Plastics wprowadziła nową paletę produktów, które pomagają wyeliminować wady i niedoskonałości wynikające z mieszania barwników środków uniepalniających, domieszek w tworzywach z wypełnieniem z długich włókien szklanych. Grupa produktów LNP Verton Xtreme firmy GE to uniwersalna mieszanka charakteryzująca się wysokim uniepalnieniem, zwiększoną odpornością na UV i starzenie atmosferyczne. Ta opatentowana technologia zapewnia powtarzalność poszczególnych serii produkcyjnych poprzez wyeliminowanie mieszania dwóch różnych blend. Mieszanie blend może prowadzić do separacji, rozwarstwień oraz innych problemów jakościowych w wypraskach. Materiały rodziny LNP Verton Xtreme są dostępne w trzech grupach: XC (maksymalna jednolitość barwy), FR (maksymalna odporność przeciwogniowa) oraz XW (maksymalna odporność na warunki atmosferyczne). Wzmocnienia z długiego KRZESŁO biurowe Leap® firmy Steelcase, które ma ramę oparcia wykonaną z materiału LNP Verton Xtreme [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 19 NOWOŚCI w kraju i na świecie Mieszanie blend może prowadzić do separacji, rozwarstwień oraz innych problemów jakościowych w wypraskach włókna szklanego pozwalają klientom uzyskać: doskonałe parametry mechaniczne, najwyższą jakość i powtarzalność; co może oznaczać redukcję całkowitych kosztów systemu. Aby pomóc klientom rozwinąć projekty z zastosowaniem tworzyw LNP Verton Xtreme, dział Center of Excellence for Verton Compound Technology firmy GE Plastics w Columbus, Ind. oddaje do dyspozycji zespół technologów, inżynierów i innych ekspertów oraz szeroką gamę urządzeń technologicznych. W centrum, które zajmuje obszar 650 metrów kwadratowych, znajdują się dwie linie technologiczne oraz 170-tonowa wtryskarka. Firma GE Plastics zamierza produkować nowe materiały w krajach Pacyfiku i w Ameryce Łacińskiej oraz w Columbus, gdzie są one obecnie wytwarzane. REKLAMA Klienci firmy GE Plastics korzystają już z zalet poprawionych parametrów i powtarzalności, jakie dają produkty nowej linii. Na przykład firma Steelcase Inc. testuje obecnie materiał LNP Verton XC, z którego wykonana jest w formie wtryskowej rama oparcia wielokrotnie nagradzanego modelu krzesła biurowego Leap®. Zastąpienie rozwiązania dwugranulowego materiałem LNP Verton Xtreme pozwoliło firmie Steelcase osiągnąć poprawę jakości wierzchniej powierzchni i uzyskać jednolitą barwę. Dzięki głębokiej i jednolitej barwie materiału LNP Verton XC firmy GE – Steelcase liczy na podniesienie całościowych walorów wizualnych oraz obniżenie kosztów systemu. W materiale LNP Verton XC firmy GE tworzywem bazowym jest nylon, natomiast w LNP Verton FR tworzywem bazowym jest poliwęglan / akrylonitryl-butadien-styrenen (PC/ABS). Trzeci typ produktu: LNP Verton XW bazuje na tworzywie Geloy firmy GE oraz ASA. Będzie on dostępny w trzecim kwartale 2007 roku. Produkt ten charakteryzuje się wyjątkową odpornością na promieniowanie UV oraz czynniki atmosferyczne i jest idealnym kandydatem na materiał do produkcji części do pojazdów ciężarowych i sprzętu rolniczego. Wszystkie trzy nowe materiały LNP Verton Xtreme charakteryzują się wysoką wytrzymałością, trwałością i odpornością na czynniki zewnętrze i mogą mieć różnorodne zastosowanie. Nowe produkty są również doskonale zbilansowane pod względem ceny i właściwości w zastosowaniach strukturalnych. Materiały te mogą być przetwarzane w formie wtryskiwania: standardowego, gazowego, strukturalnego, skompresowanego oraz wtłaczane do profilów. Plany na przyszłość obejmują opracowanie rozwiązań jednogranulowych o zwiększonych właściwościach smarnych elementów, np. dla przekładni, uszczelek oraz o ulepszonej przewodności w przypadku elementów pokrywanych proszkiem. www.geplastics.com 20 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 w kraju i na świecie NOWOŚCI Przenośne komputery Pistolet strzelający inaczej Datalogic Skorpion-Gun™ z uchwytem pistoletowym to niezwykle trwały, przenośny komputer firmy Datalogic Mobile o wysokim potencjale obliczeniowym i bardzo dobrze opracowanej ergonomii Datalogic Skorpio-GUN™ został zaprojektowany z myślą o użytkowaniu w trudnych warunkach przemysłowych w magazynach i handlu detalicznym. Jego konstrukcja wytrzymuje wielokrotne upadki na twarde podłoże nawet z wysokości 1,5 metra. Jest wysoce ergonomiczny, waży tylko od 560 do 590 gramów, ze specjalnym pistoletowym uchwytem i spustem, dobrze wyważony. Wszystkie te atuty zapewniają komfort pracy operatora. Opatentowany przez Datalogic „zielony punkt” wyświetla komunikat o „prawidłowym odczycie”, ułatwiając pracę operatora nawet w najbardziej hałaśliwym otoczeniu. Kolorowy graficzny wyświetlacz Datalogic SkorpioGUN™ o wysokiej rozdzielczości z ekranem dotykowym jest doskonale czytelny nawet przy świetle dziennym. Praktyczna klawiatura alfanumeryczna z 38 przyciskami pozwala na szybkie wprowadzanie danych i dodatkowych opisów, a laser o dalekim zasięgu umożliwia odczytywanie kodów nawet z odległości kilku metrów. Baterie Li-ION (litowo-jonowe) o przedłużonej żywotności pozwalają na autonomię działania podczas zmiany roboczej. Architektura systemu Datalogic Skorpio-GUN™ łączy procesory Intela (XScale) z systemem operacyjnym Windows CE. Technologie komunikacji bezprzewodowej Bluetooth® oraz Wi-Fi® 802.11 b/g umożliwiają szybkie transakcje i spójną interakcję z systemami informatycznymi. Najnowsze rozwiązania RF (częstotliwości radiowe) protokołów bezpieczeństwa, takich jak WPA™ oraz WPA2™, chronią bezpieczeństwa danych. Dzięki rozszerzeniom kompatybilnym z Cisco (CCX), wersja 3, możliwe jest podniesienie na wyższy poziom wszystkich zalet, oferowanych przez infrastrukturę Cisco WLAN. Datalogic Skorpio-GUN™ w 100% emuluje tradycyjny terminal, dzięki oprogramowaniu klienta DL-TCL-NET™. Najnowsze, oparte na sieci rozwiązania, wykorzystują Microsoft Internet Explorer za pośrednictwem aplikacji DL LockedWeb-Browser (przeglądarka sieciowa DL). Projektanci mogą tworzyć i błyskawicznie rozpowszechniać pojedyncze lub wielokrotne aplikacje baz danych, dzięki zastosowaniu MCL Collection™. Wavelink Avalanche dostarcza szefom IT możliwości scentralizowania zarządzania urządzeniami przenośnymi przez zmianę konfiguracji, synchronizację oprogramowania i aktualizację oprogramowania firmowego, a także przez aktualizację sterowników zdalnie i w sposób spójny. O firmie: Datalogic Group jest trzecim na świecie i pierwszym w Europie producentem czytników kodów, wzmocnionych mechanicznie komputerów przenośnych i systemów RFID. Datalogic oferuje innowacyjne rozwiązania biznesowe – w szczególności dla: handlu detalicznego, produkcji, transportu i logistyki. Od 2001 r. grupa jest notowana w części techSTAR włoskiej giełdy papierów wartościowych (symbol DAL. MI), a jej siedziba mieści się w Lippo di Calderara di Reno (Bolonia). Na całym świecie Datalogic zatrudnia około 1 900 pracowników w ponad 40 krajach Europy, Stanach Zjednoczonych oraz Azji i Pacyfiku. Dzięki swej silnej obecności w regionie EMEA w obu Amerykach oraz na obszarze Azji i Pacyfiku, a także dzięki potężnej sieci partnerów na całym świecie Datalogic Mobile prezentuje imponującą historię wzrostu, która pozwala jej na zajmowanie czwartego miejsca na rynkach komputerów przenośnych w regionie EMEA i piątego miejsca w skali całego świata. www.mobile.datalogic.com/skorpiogun [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 21 NOWOŚCI w kraju i na świecie Urządzenia Nowa rodzina komputerów przemysłowych Komputery przemysłowe WS600 firmy ASEM oferują funkcjonalność pozwalającą dopasować komputer do najbardziej indywidualnych wymagań użytkownika Komputer WS600 (o stopniu ochrony IP65 od frontu) jest dostępny z ekranami o przekątnych 12,1˝, 15˝ oraz 17˝; również z matrycami dotykowymi. Na front komputera wyprowadzone są dwa gniazda USB zabezpieczone gumową zaślepką – można łatwo podłączyć klawiaturę, myszkę, pendrive czy zewnętrzną nagrywarkę. Komputery rodziny WS600 można wyposażać w dodatkowe moduły dobudowywane dookoła głównej jednostki zawierające: przemysłową klawiaturę, touch-pad, lampki sygnalizacyjne, przyciski sterujące itp. Moduły te są w pełni zintegrowane z panelem głównym. ASEM zbudował komputery opierając się na o płycie głównej 921 typu „all-in-one”, a użytkownicy mogą dowolnie konfigurować parametry komputera, mając do wyboru m.in.: – procesory Intel Celeron lub Pentium M 1,5 GHz bądź Pentium M 2 GHz, – pamięci RAM od 256 MB do 2 GB, – dyski twarde 40-80 GB, w opcji także odporne na wstrząsy dyski Solid State do 16 GB, – moduł Field-Bus NET core®, wbudowaną kartę komunikacyjną do najpopularniejszych sieci przemysłowych. Dostępne są następujące modele komputerów (różniące się rozmiarami i wyposażeniem): – WS600 H1, głębokość 58 mm, wyposażony tylko w dysk twardy, – WS600 H3, głębokość 114 mm, dostępny wraz z dyskiem twardym, napędami FD i CD/DVD oraz 2 slotami PCI/PCIExpress, – WS600 H4, o głębokości 152 mm, podobnie jak model H3 dostępny wraz z dyskiem twardym, napędami FD i CD/ DVD, liczba slotów PCI/PCI-Express wynosi 4. Każda z wersji umożliwia dołączenie trzeciego portu RS232/422/485, a w modelach H3 i H4 możliwe jest podłączanie dowolnych kart komunikacyjnych czy wideo w standardzie PCI. Odmianą komputerów WS600 są modele WS600FL (frameless) bez przedniej obudowy. Dzięki takiemu rozwiązaniu komputer może zostać zabudowany Elektronika użytkowa Najmniejsze-największe karty FLASH Nowe pojemności pozwalają na korzystanie z bogatych aplikacji multimedialnych w telefonach komórkowych Firma SanDisk® Corporation poinformowała, że rozpoczęła wysyłanie próbek 6i 8-gigabajtowych kart pamięci flash microSD™ High Capacity (microSDHC™) do największych producentów telefonów komórkowych oraz operatorów sieci komórkowych. Nowe karty idealnie nadają się do multimedialnych urządzeń, które łączą funkcje telefonu, odtwarzacza muzyki, kompu- 22 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 w wyrobie finalnym z zachowaniem jego oryginalnej stylistyki. www.sabur.com.pl Standardowo wszystkie modele serii WS600 wyposażone są m.in. w: – 2 porty Ethernet (w opcji 1 GB), – 6 portów USB (2 od frontu), – dwa porty szeregowe RS232, – dwa złącza PS/2, – złącze VGA, – dwa interfejsy pamięci masowych SATA/150 oraz jeden ATA/100, – slot na pamięci Compact Flash. tera przenośnego, aparatu cyfrowego itp. Karta microSDHC o pojemności 8 GB może pomieścić ponad 2 000 cyfrowych piosenek, ponad 5 000 zdjęć o wysokiej rozdzielczości albo 5 godzin wideo MPEG 4 wysokiej jakości 2. Wprowadzenie karty do sprzedaży detalicznej oraz dostawy dla producentów telefonów i operatorów sieci są planowane na drugą część 2007 roku. Ceny nie zostały jeszcze ustalone. – Dzięki tym nowym kartom każdy telefon komórkowy z gniazdem microSDHC będzie dysponował pamięcią, dorównującą najbardziej pojemnemu w kraju i na świecie modelowi iPhone – powiedział Jeff Kost, wiceprezes i dyrektor generalny działu rozwiązań mobilnych dla klientów indywidualnych w firmie SanDisk. – Co więcej, wymienne karty ułatwiają udostępnianie treści przyjaciołom, pobieranie plików z komputera oraz dodawanie pamięci przez zakup kolejnych kart. Oferując karty o pojemności 6 i 8 GB, SanDisk pozwala klientom cieszyć się większą ilością: zdjęć, map do nawigacji, plików wideo, gier i muzyki; bez względu na to, gdzie akurat są, w dowolnym telefonie z gniazdem microSDHC. SDHC to oznaczenie kart formatu SD™ lub pochodnego o pojemności większej niż 2 GB, które są zgodne z nową specyfikacją SD 2, umożliwiającą obsługę pojemności od 4 do 32 GB. Specyfikacja została opracowana przez SD Association, branżową organizację normalizacyjną, która zdefiniowała również NOWOŚCI sieci szeroką gamę osadzonych i wymiennych rozwiązań pamięciowych. Linie produktów obejmują osadzone stacje flash iNAND™ i mDOC™ oraz karty microSD™, miniSD™, Memory Stick Micro™ M2 i MegaSIM™. www.sandisk.com trzy klasy minimalnej szybkości transferu danych. Nowe karty spełniają wymagania SD Speed Class 43. Oprócz kart microSDHC SanDisk oferuje producentom telefonów i operatorom SanDisk jest wynalazcą kart pamięci flash i największym na świecie dostawcą kart wykorzystujących opatentowane, zaawansowane technologie pamięci i kontrolerów flash. SanDisk ma siedzibę główną w Milpitas w Kalifornii i prowadzi działalność na całym świecie; ponad połowa sprzedaży przypada na kraje poza Stanami Zjednoczonymi. REKLAMA NOWOŚCI wydarzenia Targi, konferencje ITM Polska 2007 Od czterech lat targi ITM Polska nieustannie umacniają swoją pozycję największych w kraju targów nowoczesnych technologii dla przemysłu. W tym okresie ich powierzchnia wzrosła o 88%. Także tegoroczne targi osiągnęły rekordowe rezultaty Wystawcy ITM Polska 2007 zaprezentowali swoją innowacyjną ofertę na powierzchni blisko 30 000 m2, co oznacza wzrost w stosunku do poprzednich targów aż o 15%. W targach ITM Polska uczestniczyło około 1 300 wystawców i firm z 36 krajów: Austrii, Belgii, Białorusi, Chin, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Indii, Japonii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malezji, Mołdawii, Monako, Niemiec, Polski, Portugalii, Rosji, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Szwecji, Tajwanu, Tunezji, Turcji, Ukrainy, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch. Ekspozycję zwiedziło około 22 000 profesjonalistów. Honorowy patronat nad targami sprawowali: minister gospodarki oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego. Ekspozycja targów ITM Polska 2007 podzielona była na branżowe salony tematyczne: • Bezpieczeństwo Pracy w Przemyśle – NOWOŚĆ 2007, • Energia, • LTS Transporta Salon Logistyki, Transportu i Spedycji, • Mach-Tool Salon Obrabiarek i Narzędzi, • Metalforum Salon Metalurgii, Hutnictwa, Odlewnictwa i Przemysłu Metalowego, • Nauka dla Gospodarki, • Surfex Salon Technologii Obróbki Powierzchni, • Technogaz Salon Gazu i Nafty – NOWOŚĆ 2007, • Welding – NOWOŚĆ 2007. Podobnie jak w latach ubiegłych targi ITM Polska 2007 cieszyły się ogromnym zainteresowaniem wystawców zagranicznych. Ich udział wynosił 37%. Nowością targów ITM Polska były też nowe ekspozycje specjalne: „Hydraulika” i „Stal Nierdzewna”. Zorganizowane zostały 24 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 również znane z poprzednich targów i cieszące się dużą popularnością wśród zwiedzających parki technologiczne: „Pneuma” – oferta pneumatyki dla przemysłu oraz „Odlewnictwo”, a także ekspozycje specjalne „Automatyka dla przemysłu” i „Aparatura kontrolno-pomiarowa”. Targi pełne nowości Największą atrakcją dla profesjonalistów zwiedzających targi ITM Polska były nowości eksponowane na stoiskach. Wystawcy zaprezentowali kilkaset innowacyjnych rozwiązań wprowadzanych na rynek. Firma Panasonic, światowy lider w wydarzenia dziedzinie produkcji nowoczesnych urządzeń w zakresie automatyki spawalniczej, wybrała targi ITM Polska na miejsce europejskiej premiery najnowocześniejszego robota spawalniczego TAWERS. Stoiska, na których prezentowane były nowości, zostały specjalnie oznakowane. Szczegółowa lista nowych produktów zgłoszonych przez wystawców znajduje się na stronie itm-polska. Innowacje na wyciągnięcie ręki Atrakcją dla zwiedzających targi ITM Polska jest możliwość samodzielnego przetestowania najnowszych urządzeń na +!4!,/' $/34!7#9 $,! 02:%-935 stoiskach. Zaletą tych targów jest bowiem prezentacja maszyn w ruchu. Nowości technologiczne prezentowane były także na wydzielonych przestrzeniach demonstracyjnych. Wzorem ubiegłego roku w ramach Salonu WELDING odbyły się warsztaty AKADEMIA SPAWANIA III, które cieszyły się wyjątkowo dużym zainteresowaniem zwiedzających. Wykład inauguracyjny w AKADEMII SPAWANIA III wygłosił prof. Jan Pilarczyk, dyrektor Instytutu Spawalnictwa z Gliwic. Na specjalnej przestrzeni demonstracyjnej w pawilonie 6B zlokalizowana była interaktywna prezentacja POLIGON 2007, gdzie odbywały się prezentacje nowatorskich rozwiązań z zakresu technologii przygotowania powierzchni w procesach lakierniczych i malowania połączone z wykładami oraz konkursami. Każdy NOWOŚCI zwiedzający mógł zapoznać się z całym procesem obróbki powierzchni i osobiście wypróbować najnowsze urządzenia. Innowacyjna wiedza Atutem ITM Polska jest wyjątkowo bogaty program wydarzeń. Podczas targów odbyło się kilkadziesiąt specjalistycznych konferencji, seminariów i międzynarodowych spotkań biznesowych, organizowanych przez Międzynarodowe Targi Poznańskie we współpracy z partnerami branżowymi. Szczegółowe informacje o wszystkich wydarzeniach dostępne są w publikacji „Program wydarzeń ITM Polska 2007” na stronie itm-polska. Kolejne targi ITM odbędą się już za rok – zapraszamy. 0/,3+)29.%+/%WWWDESIGNNEWSPLKATALOG -!4%2)!9 -%#(!.)+! !54/-!49+! %,%+42/.)+! %,%+42/4%#(.)+! /02/'2!-/7!.)% #:%.)%)-/.4! DODATEKDO 0.%5-!49+!)(9$2!5,)+! ERRATA: W katalogu OEM dystrybuowanym na stoisku Trade Media International Holdings sp. z o.o., podczas ostatnich targów ITM, zakradł się dość istotny błąd. W indeksie firm został omyłkowo wydrukowany nieaktualny już adres firmy Alfa Laval. Właściwy adres, umieszczony poprawnie w części zasadniczej katalogu, to: ALFA LAVAL POLSKA sp. z o.o. ul. J. Dąbrowskiego 113, 93-208 Łódź tel. (042) 642 66 00 faks (042) 641 71 78 www.alfalaval.com e-mail: [email protected] [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 25 TEMAT NUMERU 210 000 części pracujących razem Lokomotywa GE Evolution® Hybrid jest jednym z 11 nowych produktów zaprezentowanych 24 maja 2007 w ramach strategii Ecomagination. Ta pierwsza na świecie hybrydowa lokomotywa towarowa jest w stanie przetwarzać energię termiczną pozyskaną podczas procesu hamowania. Lokomotywa magazynuje ją we wbudowanych akumulatorach i wykorzystuje w razie potrzeby jako dodatkowe źródło zasilania wydatnie zmniejszając emisję szkodliwych gazów oraz redukując zużycie paliwa... TEKST: MACIEJ STANISŁAWSKI 26 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 – Zawsze byłem pod wrażeniem masywnych struktur, wielkich budowli, niezależnie od tego, czy były wytworem natury, czy też dziełem człowieka; współczesnym lub historycznym, nie miało to znaczenia. Wielki Kanion, most Gulden Gate, Statua Wolności – którekolwiek z nich sprawiają, iż chcesz się na moment zatrzymać i wyszeptać – „wow”! Zgadzam się, iż nasze lokomotywy serii Evolution nie są może aż tak efektowne i inspirujące, jak wspomniane przykłady działania natury i człowieka. Ale potrafią zrobić wrażenie na swój sposób, zwłaszcza gdy jest się blisko nich – mówi Pete Lawson, inżynier odpowiedzialny za powstanie nowej lokomotywy serii Evolution; tym innowacyjniejszej, że z napędem hybrydowym. Nowa lokomotywa GE Evolution ® Hybrid waży więcej, niż 80 (!) współczesnych dużych samochodów typu SUV. Ze swoją mocą rzędu 4 400 KM, może teoretycznie stanąć w szranki z sześcioma „ TEMAT NUMERU W maju 2007 r. „egzemplarz pokazowy” Evolution® Hybrid przejechał siecią Union Pacific w drodze na swój debiut w Kalifornii. (Union Pacific jest również członkiem rady doradczej GE) Na stronie www.designnews.pl można będzie znaleźć krótkie filmy dokumentujące to wydarzenie... bolidami wyścigów NASCAR. I chociaż ustępuje im prędkością, nie powinna wstydzić się swoich 75 mil na godzinę (około 120 km/h). Ani 12 komputerów pracujących przez cały czas na jej pokładzie, kontrolujących wszystkie systemy i porozumiewających się między sobą za pośrednictwem sieci, kablami, bezprzewodowo, w każdy sposób. A w razie problemu potrafią nawet zadzwonić do techników na ich telefony komórkowe... „Let the evolution begin” Narodziny koncepcji lokomotyw serii „Evolution” sięgają początków 1997 roku, kiedy to w USA zostały sformułowane nowe regulacje dotyczące emisji szkodliwych związków do atmosfery przez... lokomotywy. Produkowane w owym czasie przez General Electric serie (np. AC4400 o mocy 4 400 KM) spełniały przynajmniej pierwsze dwie z trzech wyznaczonych norm. Ale perspektywa wejścia w życie trzeciej normy stawiała zarówno przed użytkownikami, jak i producentami lokomotyw – nowe wyzwanie. Zespół GE zrozumiał, że musi podjąć w tym kierunku jakieś kroki – tak narodziła się seria „Evolution”. Kolejne 7 lat zajęło inżynierom GE: opracowywanie koncepcji, projektowanie, budowa i testowanie przyszłych seryjnych rozwiązań. W drugiej połowie 2001 roku ruszyła budowa pierwszego prototypu. – To był ciężki, trudny okres, a z drugiej strony dawał nam wiele radości i satysfakcji. Widzieliśmy, jak nowy, wielki, bardzo złożony twór budzi się do życia – takie wypo- wiedzi członków zespołu można znaleźć na założonym przez nich internetowym blogu poświęconym ich najnowszym „dzieciom”. W ciągu 2 lat dostarczono ponad 1 800 kompletnych lokomotyw, jak również jednostek napędowych spełniających zaostrzone wymagania. Wychodząc naprzeciw spodziewanym kolejnym restrykcyjnym przepisom, postanowiono rozpocząć prace nad lokomotywą hybrydową. Lokomotywy w USA ...nie tylko kojarzą się z „dużym ekranem” i westernami, np. słynną „Union Pacific”. Chociaż wydaje się, iż w ciągu wieku koncepcja amerykańskich dróg żelaznych nie uległa wielkiej przemianie – nadal olbrzymie składy pociągów przemierzają rozległe przestrzenie Stanów Zjednoczonych – po niezelektryfikowanych torowiskach. Jakże inaczej niż ma to miejsce chociażby w Polsce (mimo iż także u nas można spotkać praktycznie wszędzie lokomotywy spalinowe, nie tylko o charakterze pomocniczym – manewrowym, ale także liniowe, np. słynne „gagariny”). Dlatego problem emisji zanieczyszczeń, pochodzących z olbrzymich silników o bardzo dużej mocy, rzeczywiście zaczął stanowić pewien problem. Przynajmniej w oczach... ekologów. I stał się wyzwaniem dla inżynierów. Hybrydy zamiast „elektryfikacji” Trudno byłoby sobie nawet wyobrazić adaptowanie istniejącej w USA sieci kolejowej całkowicie pod trakcję elektryczną. Spalinowe lokomotywy, jak wcześniej wieloosiowe parowozy, stały się niemalże ikoną Ameryki, czymś w rodzaju „Route 66” dla automobilistów. Nic dziwnego, iż sięgnięto po rozwiązania sprawdzające się w przemyśle motoryzacyjnym. Skoro napęd hybrydowy miał szansę sprawdzić się w samochodach osobowych, dlaczego nie miałby spełnić pokładanych w nim nadziei w pojazdach wielokrotnie przekraczających swoimi gabarytami i masą indywidualne środki transportu? Pozostało wcielić ideę w życie... Nowa lokomotywa Evolution® Hybryd, napędzana silnikiem diesla i wspomagana elektrycznym, wyposażona została w zespół nowoczesnych baterii, przechwytujących i magazynujących energię wydzielaną podczas hamowania. Energia składowana w akumulatorach zmniejsza zużycie paliwa [www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 27 TEMAT NUMERU o około 15%, a emisję szkodliwych gazów nawet o 50% w porównaniu do większości eksploatowanych obecnie lokomotyw towarowych. „Hybryda” jest nie tylko bardziej przyjazna dla środowiska, ale będzie także działać na większych wysokościach i przy bardziej stromych podjazdach. Dzięki energii zmagazynowanej w akumulatorach maszynista ma do dyspozycji dodatkowe 2 000 KM mocy. – Lokomotywa ta zmniejszy poziom emisji, a jednocześnie zagwarantuje korzyści operacyjne naszym klientom. Będzie to możliwe dzięki odzyskaniu energii utraconej podczas hamowania pociągu – powiedział Steve Gray, główny inżynier w GE Transportation. – Pracując nad wdrożeniem lokomotywy Evolution® Hybrid do produkcji komercyjnej, nasi inżynierowie wykorzystają obecny egzemplarz jako żywe laboratorium. Będą współpracować z naszymi klientami, testując, badając i udoskonalając hybrydową technologię lokomotyw. Co dalej? Zanim hybrydowa lokomotywa GE trafi do oferty komercyjnej, zespół inżynierów przeprowadzi dalsze prace i analizy nowatorskich akumulatorów bezołowiowych oraz związanych z nimi systemów sterujących, zainstalowanych w lokomotywie. Po zakończeniu testów laboratoryjnych GE wyprodukuje jednostki przedprodukcyjne, które posłużą do testów terenowych, przeprowadzanych przez klientów. – Hybrydowy egzemplarz demonstracyjny to kolejny przykład naszego zaangażowania w inwestycje technologiczne i wcielanie w życie świeżych, nowatorskich pomysłów – powiedział John M. Dineen, prezes i dyrektor generalny GE Transportation. Satysfakcja i kontrola – Osobiście nie ma dla mnie niczego bardziej satysfakcjonującego, nad zrozumienie sposobów połączenia fragmentów układanki – w tym przypadku wszystkich mechanizmów – w funkcjonującą całość. Tak, nawet my – inżynierowie – czytamy czasem instrukcję, zanim popsujemy narzędzia – żartuje Stephen T. Gerbracht (GE Transportation) – I nie ma nic bardziej frustrującego nad sytuację, w której, po godzinach ciężkiej pracy, zaskoczeni pró- 28 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 Pete Lawson dołączył do zespołu General Electric w 1990 roku i wniósł do niego swą niezaprzeczalną pasję do... lokomotyw. Obecnie jest menedżerem produktu w North American Freight Locomotives. Jego ulubionymi maszynami pozostają lokomotywy serii Evolution – ze względu na ich zaawansowaną technologię – i fakt, iż są one owocem prawdziwej ewolucji swoich poprzedniczek. Coś, co nie do końca sprawdza się w przypadku teorii Darwina, tutaj jest weryfikowalne w 100%. Pete’owi bardzo podoba się wizja lokomotyw przyszłości, łączących w sobie moc, szybkość i najnowsze osiągnięcia techniki – z dziedzin elektroniki, informatyki, komunikacji i automatyki. bujemy zrozumieć, gdzie należało umieścić te dwie lewoskrętne śruby, które nam zostały – a przecież wszystko już zostało złożone i teoretycznie działa. Przystępując do prac nad serią Evolution, konstruktorzy GE pamiętali o powyższym. REKLAMA GUBERNATOR Arnold Schwarzenegger zagląda do przedziału maszynisty nowej hybrydowej lokomotywy. Chyba robi na nim wrażenie... Zwłaszcza na etapie projektowania pulpitów sterowniczych nowej lokomotywy. Przed przystąpieniem do pracy zebrali setki uwag i komentarzy na temat wizji nowej lokomotywy, dostarczonych z różnych towarzystw zrzeszających pracowników kolei oraz pochodzących bezpośrednio od klientów. Wniosek był prosty i jedyny: miejsce pracy maszynisty musi zapewniać swobodę i intuicyjność działania, łatwość opanowania i zminimalizowanie możliwości popełnienia błędu. Rezultaty można oglądać we wnętrzu lokomotyw Evolution – nie tylko tej hybrydowej. „Inteligentne” wyświetlacze, dotykowe panele operatorskie ułatwiają kontrolę nad złożonymi układami sterowania i pracy pojazdu. Wszystkie systemy zostały zintegrowane, podlegają kontroli mikroprocesorów zapewniających najlepsze osiągi. Wyświetlane w czasie rzeczywistym obrazy dostarczają maszyniście zrozumiałe informacje dotyczące wszystkich newralgicznych elementów systemu. Samo oprogramowanie pracuje w środowisku QNX. Energia rozpraszana podczas hamowania ważącej 207 ton lokomotywy w czasie jednego roku wystarczyłaby do zasilania... 160 gospodarstw domowych w tym samym czasie. Technologie zawarte w lokomotywie GE Evolution ® Hybird pozwolą ograniczyć emisję tlenku azotu aż o 50% w porównaniu do lokomotyw produkowanych 20 lat temu. Pozostaje tylko czekać na nowe pomysły ekologów. Już teraz zastanawiam się, jak zmieni się nasze życie pod ich wpływem. Bo dla niektórych nawet podróże koleją mogą stać się ciekawsze... http://blogs.getransportation.com /evolutionblog/ www.ge.com/research (...) Stephenson wyjaśnił grzecznie, że w kopalni, w której kursuje jego parowóz, konie przywykły do niego i wcale się nie płoszą. – Boję się, proszę panów – zwrócił się nagle do zebranych akcjonariusz, który dotąd milczał – że na skutek nadmiernego pędu powietrza podróż koleją może doprowadzić do wariacji. Dlatego jestem przeciwny budowie. – I ja też – poparł go koniarz. – Bo jeżeli nawet znajdą się konie, które przywykną do jadących parowozów, to już krowy... Cóż za fatalne skutki może mieć ukazanie się krowy na torach i jej spotkanie z jadącym parowozem! Stephenson uśmiechnął się. – Istotnie – powiedział spokojnie. – Skutki będą fatalne, ale tylko dla krowy. (...) Gabriela Pauszer-Klonowska: Historie niewymyślone. Warszawa 1972 Można zażartować, iż drugi z postulatów wysuwanych przez adwersarzy Stephensona zahacza troszeczkę o problematykę ekologii. Jak widać i wtedy, i obecnie zastrzeżenia ze strony „ekoterrorystów” nie będą w stanie zahamować postępu. Co najwyżej mogą go stymulować. ms RAPORT Przegląd urządzeń wspomagających pracę inżynerów-projektantów Nie tylko manipulatory Wspomaganie projektowania to nie tylko oprogramowanie CAD i pochodne, chociaż gdyby nie ono, prawdopodobnie większość obecnie używanych urządzeń peryferyjnych nigdy nie ujrzałaby światła dziennego. Poza jednostką centralną – komputerem i jego oprogramowaniem, współczesny inżynier może sięgnąć po wiele dodatkowych rozwiązań sprzętowych 30 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 REKLAMA NAVIGATE YOUR 3D WORLD Współczesna inżynieria zaczęła się od profesjonalnej deski kreślarskiej, kulowych przegubów w lampach, pantografów i liniałów pomiarowych. Rozwój technologii i technik informatycznych przyspieszył tylko proces adaptacji istniejących rozwiązań i ich ewolucję w kierunku współcześnie używanych systemów komputerowych i oprzyrządowania. Ekran komputera wyposażonego w oprogramowanie do wspomagania projektowania stał się deską kreślarską na miarę XX wieku. Nowe stulecie przyniosło z sobą upowszechnienie wszelkich peryferiów, w znaczący sposób podnoszących jakość i wydajność pracy konstruktorów. Warsztat pracy ...to wydajny komputer PC, wyposażony w duży monitor LCD (do niedawna w przypadku monitorów analogowych standardem było 21″) i drukarkę o możliwości wydruku minimum A3. W połączeniu z wydajnym i dobrze dobranym oprogramowaniem pozwala to już na swobodne prowadzenie biura projektowego we własnym domu. Gdy jednak zatęsknimy za klasyczną deską kreślarską, nic nie stoi na przeszkodzie, by sięgnąć po... Tablety „Ergonomia dała nam myszkę, chyba najlepsze narzędzie do obsługi interfejsu komputerowych programów, jednak do zastosowań graficznych popularny ‹‹gryzoń›› nadaje się równie dobrze, jak cegła” – to cyctat z zamieszczonego w branżowym miesięczniku kilka lat temu raportu dotyczącego tabletów graficznych. Idea opracowania tych urządzeń była najbliższa temu, co konstruktorzy znali od lat: biała, gładka powierzchnia (arkusz papieru) i piórko (ołówek). Jednym z liczących się na rynku producentów tabletów, oferującym bardzo różnorodną gamę produktów do rozlicznych zastosowań, jest firma Wacom. Założona w 1983 roku, jako pierwsza wprowadziła na rynek japoński bezprzewodowe tablety graficzne. Zdarza się także, iż w odniesieniu do tabletów funkcjonuje określenie digitizer lub „pulpit graficzny”. To drugie wydaje się prawidłowe, to pierwsze powinno być zarezerwowane dla innych urządzeń, oferujących możliwości pracy w środowisku 3D, ale o tym... za chwilę. Najpopularniejsze tablety to stosunkowo proste urządzenia, zajmujące niewiele miejsca – ale kosztem aktywnej powierzchni dostępnej dla osoby chcącej rysować elektronicznym piórkiem. A to wyklucza raczej możliwości ich stosowania w przypadku aplikacji CAD. >> ™ SpacePilot TM Rozwiązanie dla wymagających teraz tylko 399,-€ * NOWOŚĆ SpaceExplorer TM Rozwiązanie dla przedsiębiorczych 299,-€ * NOWOŚĆ SpaceNavigator SE TM Rozwiązanie dla każdego 99,-€ * SpaceNavigator PE TM Rozwiązanie do domu i szkoły 59,-€ ** SpaceTraveler Rozwiązanie dla użytkowników mobilnych 199,-€ * Dzięki urządzeniom do nawigacji w 3D firmy 3Dconnexion możesz teraz tworzyć swoje modele i projekty w rekordowo szybkim czasie. Manipuluj trójwymiarowymi obiektami lub sam poruszaj się w wirtualnej przestrzeni ze sprawnością i precyzją, której nie mógłbyś mieć używając tylko klawiatury i myszki. W pracy, w domu, w szkole lub w drodze – 3Dconnexion oferuje urządzenia do nawigacji w świecie 3D. www.3dconnexion.com 3Dconnexion Polska Tel. +48 (71) 343 57 98 Fax +48 (71) 788 54 83 e-mail: [email protected] * Sugerowana cena detaliczna netto ** Sugerowana cena detaliczna brutto. Posiada wyłącznie licencję do użytku domowego. TM RAPORT >> „ Wyjściowym urządzeniem powinien być tablet formatu A4. Wadą większości tabletów jest fakt, iż rysujemy „na biurku”, ale efekty widzimy na ekranie. Oczywiście jest to tylko kwestia przyzwyczajenia, ale w przypadkach, kiedy potrzebna jest dokładność, ideałem wydawałoby się połączenie tabletu i ekranu; tak aby w miejscu dotknięcia jego powierzchni piórkiem pozostawał elektroniczny ślad. I taki „ideał” również znajdziemy w ofercie Wacomu. Modele PL-720, a także seria Cintiq 21UX łączy w sobie zalety wysokiej jakości ekranu LCD i tabletu dużych rozmiarów. Użytkownik nie jest skazany na korzystanie z niego w pozycji standardowego monitora (pionowej, jak w przypadku popularnych w latach 80. ubiegłego wieku piór świetlnych), ma możliwość ustawienia go w pozycji poziomej lub pod kątem typowym dla pracy z deską kreślarską. Manipulatory To urządzenia niezastępujące myszki, ale – jak wspominaliśmy już na łamach Design News – znajdujące zajęcie dla bezczynnej zazwyczaj lewej dłoni. Doskonale uzupełniające tradycyjną funkcjonalność myszki, pozwalają na szybszą i mniej męczącą pracę z oprogramowaniem CAD 3D. W Polsce najbardziej rozpowszechnione są manipulatory 3Dconnexion. W 2002 roku John Underkoffler z MIT proponuje twórcom filmu „Raport mniejszości” wykorzystanie manipulatora, a właściwie interfejsu HMI (Human Machine Interface) opartego na... gestach. Tymczasem sam Underkoffler, już jako niezależny konsultant, zostaje zatrudniony przez firmę z branży przemysłu obronnego, w celu... wprowadzenia pomysłu w życie. Stworzony system wykorzystuje specjalne rękawice, ekran projekcyjny oraz kamery. To naprawdę działa! ZAAWANSOWANE technicznie tablety graficzne łączące w sobie cechy monitorów wysokiej klasy. Na zdjęciu Cintiq 21UX... Podstawa urządzenia jest dość ciężka, a to uwalnia od konieczności mocowania go do stołu. Wysokiej jakości łożyska zastosowane w przegubach oraz dokładne wyważenie sprawiają, że posługiwanie się digitizerem jest bardzo wygodne, a ramię nie wymaga użycia siły przy zmianie położenia podczas skanowania obiektu. Nieco inaczej działa 3Draw, pierwsza na świecie tabliczka działająca zarówno w Digitizery Te urządzenia zakwalifikować można jako zbliżone do wielokrotnie opisywanych w Design News skanerów 3D (patrz: „Warto przeczytać” na końcu artykułu). Są urządzeniami kontaktowymi – końcówka pełniąca rolę wirtualnego dłutka dotyka miejsc, których współrzędne chcemy odczytać. Użytkownik umieszcza skanowany obiekt w zasięgu działania digitizera, wybiera punkty na powierzchni i kolejno dotyka je końcówką. Przykładem takiego urządzenia jest MicroScribe 3D (Immersion Corporation). Przypomina ono trójczłonowe pantografy lamp biurkowych lub raczej – specjalistyczne wysięgniki sprzętu budowlanego. 32 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 dwóch, jak i w trzech wymiarach. Jej obudowa służy jednocześnie za podstawę dla kopiowanych obiektów. Wewnątrz niej znajduje się generator zmiennego pola elektromagnetycznego, którego natężenie mierzy umieszczony na końcu wskaźnika odbiornik. Przetwarzaniem danych o natężeniu pola elektromagnetycznego i zmianą ich na ciąg liczb zrozumiałych dla komputera zajmują się specjalizowane układy oraz oprogramo- >> ...i seria PL-720 RAPORT Są sytuacje, w których użycie digitizera lub skanera jest niepotrzebne lub wręcz niemożliwe (np. w przypadku odtwarzania przedmiotów na podstawie zdjęć archiwalnych). Wtedy przydają się programy wyposażone w specjalistyczne funkcje wspomagające budowę obiektów na podstawie zdjęć. Zasada ich działania jest prosta: po wykonaniu pod różnymi kątami fotografii powstaje trójwymiarowa kopia fotografowanego przedmiotu na podstawie analizy odległości między charakterystycznymi punktami na fotografiach oraz danych o ogniskowej obiektywu i położeniu aparatu względem obiektu podczas wykonywania zdjęć. Pierwsze wersje oprogramowania wymagały ręcznego mierzenia i wprowadzania odległości, co znacznie wydłużało proces kopiowania przedmiotów; teraz wystarczy zeskanować zdjęcia i zaznaczyć, przy użyciu myszki, punkty oraz łączące je odcinki. W sprzedaży znajdują się dwa zasługujące na >> wanie umieszczone w module SEU (System Electronic Unit). Drukarki i plotery wielkoformatowe To w zasadzie dopełnienie podstawowego wyposażenia pracowni projektowej. Oczywiście, wykonanie wydruku można zlecić na zewnątrz bądź posłużyć się tylko wersją elektroniczną dokumentacji. Nie zmienia większą uwagę programy tego rodzaju: 3D Builder Pro autorstwa firmy 3D Construction Company oraz PhotoModeler Pro autorstwa firmy Eos Systems, Inc. Po przeprowadzeniu kalibracji aparatu fotograficznego lub kamery wideo potrafią one m.in. po podaniu jednej, znanej odległości na zdjęciu odtworzyć rzeczywiste wymiary obiektu; przetworzyć dane z fotografii na mapy bitowe (które można następnie użyć jako mapy powierzchni podczas generowania rysunków w programach trójwymiarowych); odtworzyć na podstawie fotografii dokładne dane o aparacie fotograficznym; przeprowadzić dopasowanie perspektywy (przydatne dla architektów, którzy chcą pokazać, jak będzie wyglądał nowy budynek w istniejącym otoczeniu) i w niektórych przypadkach – odtworzyć obiekty trójwymiarowe na podstawie danych pobranych tylko z jednej fotografii... to jednak faktu, iż w pewnych sytuacjach papierowe wydruki nadal pozostają niezastąpione. I nic nie wskazuje na to – mimo rozwoju technik 3D – by sytuacja ta miała ulec w najbliższym czasie jakimkolwiek zmianom. W Polsce coraz większą popularność zdobywają m.in. plotery firmy OCE, prezentowane szerzej w tym numerze w dziale „Flesz” na stronach 58–59. Warto przeczytać: • tablety graficzne: www.designnews.pl/nowosci_200612.php4?art=873 • skanery 3D: www.designnews.pl/rozwiazania_200704.php4?art=1008 Kiedyś wystarczała kartka, kilka ołówków o różnej twardości, wiedza inżynierska i kompetencje. Teraz to już za mało. Nowe wyzwania, nowe technologie pociągają za sobą gwałtowną konieczność adoptowania coraz to nowych rozwiązań, których celem jest usprawnienie procesu projektowania i skrócenie cyklu życia produktu. jAs www.designnews.pl/nowosci_200610.php4?art=792 • drukarki 3D: www.designnews.pl/trendy_200704.php4?num=531 www.designnews.pl/prototypowanie_200606.php4?num=401 www.designnews.pl/prototypowanie_072006.php4?art=733 • testy manipulatorów: www.designnews.pl/sprzet_200705.php4?num=543 www.designnews.pl/sprzet_200704.php4?num=531 www.designnews.pl/test09.php4?num=236 Po lewej: TDS 600, poniżej: TCS 500 Historia jednego z liczących się producentów ploterów i drukarek wielkoformatowych sięga 1877 roku. Nazwę „Océ” (utworzoną od niemieckiego skrótu o.c.– ohne componenten, czyli bez dodatków) zastosowano po raz pierwszy w 1918 roku, kiedy bracia van der Grinten wynaleźli ulepszony, niebieski papier do kopiowania techniką blueprint. Niedługo potem nazwa ta stała się znana dzięki ich nowemu wynalazkowi – światłoczułej technologii semi dry diazo. Patenty braci van der Grinten pozostały najpopularniejszą metodą kopiowania aż do lat 80-tych naszego wieku. Firma od dziesięcioleci ustanawia standardy profesjonalnego powielania i druku wielkoformatowej 34 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] lipiec/sierpień 2007 dokumentacji technicznej. Grupa Océ oferuje szeroki wybór produktów i usług z zakresu profesjonalnego zarządzania dokumentami. W skład rozwiązań Océ wchodzą usługi konsultacyjne, projektowanie i wdrażanie rozwiązań, usługi szkoleniowe, oprogramowanie, drukarki, skanery i kopiarki oraz przeznaczone do nich materiały eksploatacyjne. Produkty Océ sprzedawane są w około 80 krajach, a w 30 działają firmy należące do grupy. Océ współpracuje na całym świecie z dostawcami oprogramowania oraz firmami oferującymi urządzania do oprawiania oraz składania zestawów dokumentów. Ma także własny zespół rozwojowy liczący 1 500 pracowników.