Raport GPPN za 2013

Załącznik do Uchwały
Nr............................. Rady Miejskiej
w Skawinie z dnia ................................. 2014r.
RAPORT
Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU
PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII
DLA GMINY SKAWINA
ZA ROK 2013
Skawina, marzec 2014r.
ROZDZIAŁ I
WSTĘP
Narkomania jest jednym z najpoważniejszych problemów społecznych w Polsce. Stanowi
wyzwanie cywilizacyjne o zasięgu globalnym. Niesie ze sobą poważne ryzyko dla zdrowia
publicznego, szczególnie w kontekście chorób zakaźnych (HIV, zakażenie wirusem żółtaczki
typu B i C, infekcje przenoszone drogą płciową, gruźlica). Ryzyko zgonów wśród
narkomanów jest kilkakrotnie wyższe niż w porównywalnej wiekowo populacji generalnej.
Powszechnie znana jest skala trudności w leczeniu, rehabilitacji i readaptacji osób
uzależnionych, w przywracaniu ich do normalnego życia. Ponadto narkomania jest ściśle
związana z wieloma innymi problemami społecznymi, takimi jak ubóstwo, bezrobocie,
prostytucja, przestępczość, bezdomność.
Zjawisko narkomanii jest nadal jednym z poważniejszych negatywnych zjawisk społecznych.
Szczególnie narażone na nie są dzieci i młodzież, głównie z powodu lekceważenia problemu
i panująca moda na zażywanie substancji psychoaktywnych. Dealerzy narkotykowi działają
wszędzie tam, gdzie gromadzi się młodzież (np. dyskoteki, kluby, szkoły). Młodzi ludzie
mają dość beztroski stosunek do problemu używania narkotyków i zjawiska narkomanii.
Nadal jest moda na zażywanie substancji uzależniających, traktowanych jako element
zabawy, relaksu, rozrywki, pomocy w nauce, wspomagania przeżyć i doznań. Rozpoznanie
zjawiska narkomanii jest coraz trudniejsze również z uwagi na „nowocześniejsze” formy
przeprowadzania transakcji handlowych.
Jak wynika z doświadczeń terapeutów eksperymenty z substancjami psychoaktywnymi stają
się coraz bardziej popularne wśród młodzieży. W poszukiwaniu sposobów na osiągnięcie
"odmiennych stanów świadomości" młodzież przejawia ogromną pomysłowość. Obok tzw.
twardych narkotyków, jak heroina czy amfetamina, młodzi ludzie sięgają po produkty
naturalne - grzyby halucynogenne, kaktusy, czy bieluń, ale korzystają też z legalnych
i ogólnie dostępnych artykułów – leków, klejów, rozpuszczalników, czy też gazu
z zapalniczek. Środkiem wprowadzającym w stan odurzenia stało się nawet sprężone
powietrze. Tym wszystkim (i nie tylko!) młodzież wprowadza się w ekstatyczne stany.
Podczas gdy większości rodzicom nie przyszłoby to do głowy, pomysłowe dzieci – nie
wzbudzając podejrzeń dorosłych - odurzają się substancjami narkopodobnymi. Stosują to, co
wydaje się im bezpieczne, nie budzi podejrzeń rodziców, do czego mają łatwy dostęp. Nie
potrzebują dilerów, nie muszą martwić się o pieniądze na kosztowne narkotyki, po prostu
pożytkują to, co znajdują w domowych szafkach albo za parę złotych kupują w sklepie czy
aptece! Co więcej, są tacy, którzy wciąż próbują odnaleźć nowe substancje, które pozwolą
uciec od rzeczywistości i wprawić się w chwilowy błogostan.
Blogi internetowe pełne są informacji na temat instrukcji zażywania tych środków (np.
Acodinu) a także kuszących opinii użytkowników: "odloty jak po narkotykach", "daje
ciekawe efekty", "brałem po 10 tabletek, było bardzo miło, wcale nie żałuję". Używanie tych
środków świadczy o poważnym problemie społecznym, wymagającym uwagi ze strony
różnych środowisk, zarówno medycznych, farmaceutycznych, jak również tych, które zajmują
2
się edukacją i wychowaniem młodego pokolenia oraz tych, którzy decydują o tym, jak
funkcjonuje nasze społeczeństwo w aspekcie politycznym.
W ostatnim czasie dużym niebezpieczeństwem dla młodzieży jest pojawienie się na rynku
tzw. „dopalaczy”, ponieważ tak naprawę nie jest znany ich skład chemiczny, co może grozić
ciężkimi skutkami zdrowotnymi, a ponadto mogą one być wstępem do sięgania po narkotyki.
Państwa europejskie podejmują szereg działań mających na celu zmniejszenie problemów
wynikających z używania środków uzależniających. Zrozumiałe jest, że znaczenie w/w
problemów w Europie jest różnorodne tak, ze względu na uwarunkowania geograficzne jak
i kulturowe itp. Podstawą prawną w Polsce do działań w tym zakresie jest ustawa
z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz. U. z 2012r. poz. 124 ze
zmianami). Ustawa precyzuje zadania związane z przeciwdziałaniem narkomanii, które
należą do zadań własnych gmin. W tym obszarze ustawa łączy się z zapisami ustawy
o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa zabezpiecza też
środki finansowe na realizację programu, które pochodzą z opłat za korzystanie z zezwoleń na
sprzedaż napojów alkoholowych.
Aktem prawnym, na podstawie, którego gmina realizuje zadania w omawianym zakresie jest
gminny program przeciwdziałania narkomanii, uchwalany przez Radę Gminy.
Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Skawina na rok 2013, przyjęty
Uchwałą NR XXVI/325/12 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 28 grudnia 2012r. w sprawie
przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2013 rok (zwany dalej
„Gminnym Programem”) stanowi część aktualnie realizowanej Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych Gminy Skawina na lata 2008-2015 przyjętej Uchwałą
Nr XXI/194/08 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 18 czerwca 2008r. Gminny Program był
kontynuacją i stanowił spis działań będących zadaniami własnymi Gminy w obszarze tych
zagadnień społecznych, które były realizowane w latach poprzednich. Wiele zadań
wymienionych w ustawie dla Gminnego Programu było spójnych z Gminnym Programem
Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Głównymi celami Gminnego Programu było:
1. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów związanych z używaniem narkotyków,
2. Zmniejszenie rozmiarów aktualnie występujących problemów,
3. Zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi problemami.
Realizacji powyższych celów służyły następujące zadania:
1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych
od narkotyków i osób zagrożonych uzależnieniem.
2. Udzielanie rodzinom, w
psychologicznej i prawnej.
których
występują
problemy
narkomanii,
pomocy
3
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej
w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci
i młodzieży.
4. Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych,
służących rozwiązywaniu problemów narkomanii.
Realizacja wymienionych zadań, przebiegała w ścisłej współpracy różnych podmiotów
począwszy od placówek oświatowych, świetlic środowiskowych, placówek kulturalnych
i sportowych, pomoc społeczną, policję, straż miejską, parafie aż do organizacji
pozarządowych, które poprzez swoje doświadczenie i zaangażowanie stanowią integralną
część systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień.
Zadania wskazane przez ustawodawcę, były realizowane na bieżąco i stanowią ważny oraz
trwały element profilaktyki społecznej w zakresie ochrony zdrowia w Gminie Skawina.
Sposób realizacji zadań w roku 2013, omówiono w rozdziale II.
ROZDZIAŁ II
Stan realizacji zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w roku 2013,
przedstawia się następująco:
ZADANIE I
Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej
uzależnionych od narkotyków i osób zagrożonych uzależnieniem.
dla
osób
ZADANIE II
Udzielanie rodzinom, w
psychospołecznej i prawnej.
których
występują
problemy
narkomanii,
pomocy
Sposób realizacji:
1. Działalność Centrum Wspierania Rodziny, zwanego dalej „CWR”.
a) Zadania CWR:
- Rozpoznanie i udzielenie wsparcia emocjonalnego oraz pomocy psychologicznej osobom
doświadczającym różnego typu kryzysów.
-
Pomoc rodzicom wobec zjawiska niewydolności opiekuńczo-wychowawczej oraz
rodzinom z ograniczoną przez sąd władzą wychowawczą.
-
Poradnictwo prawno-społeczne (z zakresu pomocy społecznej, kodeksu karnego i prawa
rodzinnego) oraz pomoc przy pisaniu pism procesowych do sądu w sprawie przemocy
4
w rodzinie, molestowania seksualnego, alimentów, podziału majątku, zaprzeczenie
ojcostwa itp.
-
Współpraca z innymi instytucjami mogącymi włączyć się w systemową i długofalową
pomoc dla korzystających z usług CWR. Dostarczanie informacji na temat miejsc pomocy
i kompetencji poszczególnych służb i instytucji, które mogą włączyć się w systemową
pomoc dla rodziny.
-
Prowadzenie „Telefonu Wsparcia” – udzielanie pomocy psychologicznej przez telefon.
-
Rozpoznanie zjawiska przemocy domowej, udzielenie stosownego wsparcia i informacji
o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy.
-
Dostarczanie informacji na temat choroby alkoholowej i innych uzależnień (w tym od
narkotyków i mediów cyfrowych np. Internetu) i możliwościach podjęcia profesjonalnej
terapii.
-
Motywowanie zarówno osób uzależnionych, jak i osób współuzależnionych do podjęcia
psychoterapii w placówkach lecznictwa odwykowego, kierowanie do leczenia
specjalistycznego.
-
Motywowanie osób uzależnionych od narkotyków do podjęcia leczenia i rehabilitacji
w specjalistycznych placówkach.
-
Udzielanie wsparcia osobom uzależnionym w trakcie leczenia, jak również po jego
zakończeniu.
-
Udzielanie wsparcia osobom współuzależnionym.
b) Formy pomocy:
- Konsultacje psychologiczne.
-
Konsultacje prawne.
-
Konsultacje terapeuty uzależnień.
-
Dyżur Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
-
Grupa samopomocowa dla kobiet współuzależnionych Al.-Anon „Vita Rosa”.
-
Grupa samopomocowa Anonimowych Alkoholików „AQUA VITA”.
-
Grupa wsparcia dla osób doznających przemocy.
-
Działalność Stowarzyszenia Abstynenckiego ALAM.
-
„Telefon Wsparcia” – konsultacje psychologiczne przez telefon.
-
Zespół Leczenia Środowiskowego będący w strukturze Szpitala im. dr Józefa
Babińskiego SPZOZ w Krakowie - obejmuje leczeniem i oparciem społecznym osoby
dorosłe, chorujące psychicznie ze wskazaniami do leczenia środowiskowego.
5
W związku z utworzeniem CWR w obserwuje się zdecydowany wzrost zainteresowania
ofertą placówki. Znacząco wzrosła liczba osób szukających pomocy, co związane jest z dużą
popularyzacją usług i promocją placówki.
Największe zainteresowanie mieszkańców Gminy Skawina dotyczy konsultacji
psychologicznych i psychoterapeutycznych. Zgłaszane problemy obejmują przede wszystkim
sferę konfliktów rodzinnych, problemu uzależnienia (w szczególności uzależnienia od
alkoholu). Liczbę porad specjalistycznych udzielonych w CWR przedstawia tabela nr 1.
Tabela Nr 1 Liczba porad udzielonych w CWR w latach 2012 – 2013.
Liczba porad
L.P.
1.
Rodzaj konsultacji
Psycholog/terapeuta
uzależnień, w tym
„Telefon Wsparcia”
2.
Prawnik
rok 2012
rok 2013
1.767
1.599
1189 porad
1240 porad
+ 221 pism procesowych
+ 230 pism
procesowych
w tym: udzielono porad prawnych
78 osobom doznającym przemocy
w rodzinie
w tym: udzielono porad
prawnych 137 osobom
doznającym przemocy
w rodzinie
Źródło: Centrum Wspierania Rodziny.
Jak przedstawia tabela nr 1 w 2013 roku psychologowie oraz terapeuta uzależnień dyżurujący
w CWR udzielili łącznie 1599 porad.
Kategorie udzielonych porad szczegółowo przedstawia tabela nr 3. Zgłaszane problemy
obejmowały przede wszystkim sferę problemu uzależnienia (w szczególności uzależnienia od
alkoholu), przemocy domowej, konfliktów rodzinnych, ale również problem uzależnienia od
substancji psychoaktywnych (narkotyków, leków i innych np. tzw. „dopalaczy”).
Omawiając problem uzależnienia od narkotyków, leków i innych tzw. „dopalaczy” (tabela nr
2), należy zaznaczyć, że specjaliści w CWR w 2012 roku udzielili 61 porad dotyczących tego
problemu. Z pomocy skorzystało 17 osób, w tym 13 osób uzależnionych od w/w środków
psychoaktywnych oraz 4 osoby współuzależnione – będące w relacji z osobom uzależnioną
od omawianych substancji. W roku 2013 udzielono 82 porad dot. problemu uzależnienia od
narkotyków, leków czy „dopalaczy”. Z porad specjalistów w omawianym zakresie
skorzystało 28 osób, w tym 16 osób uzależnionych oraz 12 osób współuzależnionych –
będących w relacji z osobom uzależnioną od substancji psychoaktywnych (narkotyków,
leków i innych, np. tzw. „dopalaczy”).
6
Tabela Nr 2 Liczba konsultacji w zakresie uzależnienia od narkotyków, leków i tzw. „dopalaczy” udzielonych
w Centrum Wspierania Rodziny w latach 2012 – 2013.
Wyszczególnienie
rok 2012
rok 2013
Liczba porad dot. uzależnienia od narkotyków, leków i tzw.
„dopalaczy” udzielonych przez terapeutę w CWR
61
82
Liczba osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych
(narkotyków, leków i innych np. tzw. „dopalaczy”), korzystających
z pomocy terapeuty w CWR
13
16
Liczba osób będących w relacji z osobą uzależnioną od substancji
psychoaktywnych (narkotyków, leków i innych np. tzw.
„dopalaczy”) – korzystających z pomocy terapeuty w CWR
4
12
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych z Centrum Wspierania Rodziny.
Tabela Nr 3 Liczba konsultacji specjalistycznych udzielonych w Centrum Wspierania Rodziny w okresie
od 1 stycznia do 31 grudnia 2013r.
Liczba osób
Kobiety
mężczyźni
Liczba
udzielonych
porad
316
184
1.438
WYSZCZEGÓLNIENIE
A. Proszę podać ogólną liczbę osób korzystających z
pomocy psychologa w Centrum Wspierania
Rodziny w 2013 roku.
B. Proszę podać liczbę osób korzystających z pomocy psychologa/terapeuty oraz udzielonych im porad
w poszczególnych kategoriach klientów/problemów 1:
UZALEŻNIENIA
1. Osoby z problemem alkoholowym (uzależnienie od
alkoholu)
32
92
552
2. Osoby będące w relacji z osobą uzależnioną obciążone tą sytuacją (w tym osoby
współuzależnione i DDA)
100
9
163
1
Ze względu na zgłaszanie przez jedną osobę kilku kategorii problemów, liczba osób korzystających z
pomocy psychologa/terapeuty oraz udzielonych im porad w poszczególnych kategoriach klientów/problemów
(w punkcie B) może się różnić (może być większa) od ogólnej liczby osób korzystających z pomocy (w
punkcie A).
7
3. Osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych
(narkotyków, leków i innych np. tzw. „dopalaczy”)
3
13
63
4. Osoby będące w relacji z osobą uzależnioną od
substancji psychoaktywnych (narkotyków, leków i
innych np. tzw. „dopalaczy”)
10
2
19
5. Osoby, których zachowania mają cechy
uzależnienia (uzależnienie od czynności takich jak
hazard, Internet i inne)
5
5
21
6. Osoby będące w relacji z osobą której zachowania
mają cechy uzależnienia (uzależnienie od
czynności takich jak hazard, Internet i inne)
7
2
17
7. Ofiary przemocy w rodzinie
68
5
122
8. Sprawcy przemocy w rodzinie
4
8
32
9. Świadkowie przemocy
12
1
36
10. Kryzys w związku partnerskim
25
20
121
11. Kryzys rodziny (konflikty, trudności
wychowawcze, rozkład pożycia)
48
32
143
12. Osoby niewydolne opiekuńczo, wychowawczo
8
2
34
13. Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod
postacią somatyczną
31
15
128
14. Zaburzenia nastroju (zaburzenia depresyjne)
16
8
90
15. Inne
35
16
133
PRZEMOC W RODZINIE
INNE PROBLEMY
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych z Centrum Wspierania Rodziny.
W CWR pełnił dyżury prawnik, który udzielał porad prawnych z zakresu: prawa cywilnego,
prawa rodzinnego, pomocy społecznej, prawa karnego, prawa pracy, prawa spółdzielczego,
prawa administracyjnego oraz innych dziedzin prawa, włączając w to również pomoc przy
pisaniu pism procesowych. Konieczne jest wskazanie, iż często występuje sytuacja, w której
jedna osoba przychodzi z kilkoma problemami z zakresu różnych dziedzin czy gałęzi prawa.
Często ma miejsce sytuacja, że jedna osoba przychodzi po porady kilkukrotnie, co ma miejsce
w czasie toczącego się postępowania np. sądowego czy też administracyjnego.
Z roku na rok rośnie zainteresowanie pomocą prawną. Rozkład udzielanych porad prawnych
w latach 2007-2013 przedstawiono na rysunku nr 1.
8
Rysunek 1 Liczba porad prawnych udzielonych w Punkcie Konsultacyjnym w latach 2007 –
2013.
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych Punktu Konsultacyjnego dla Rodzin w Kryzysie.
Liczba porad prawnych udzielanych w CWR od roku 2010 przedstawia się następująco:
-
W 2010 roku prawnik udzielił 434 porady dla 239 osób (dane obejmują usługi świadczone
w Punkcie Konsultacyjnym dla Rodzin w Kryzysie działającym w I-szym kwartale 2010r.
oraz usługi świadczone w nowo utworzonym CWR w II, III i IV kwartale 2010r.).
-
W 2011 roku prawnik udzielił 955 porad dla 684 osób.
-
W 2012 roku prawnik udzielił 1189 porad dla 757 osób (w tym: 78 osobom doznającym
przemocy w rodzinie) + ok. 221 pism procesowych.
-
W 2013 roku prawnik udzielił 1240 porad dla 806 osób (w tym: 137 osobom doznającym
przemocy w rodzinie (łącznie: 297 porad) + ok. 230 pism procesowych.
W Centrum Wspierania Rodziny:
-
Prowadzone są również grupy wsparcia i samokształceniowe dla pedagogów
i psychologów szkolnych oraz nauczycieli, prowadzone przez Specjalistyczną Poradnię
Psychologiczno-Pedagogiczną w Skawinie w ramach statutowej działalności Poradni.
-
Działa Zespół Leczenia Środowiskowego będący w strukturze Szpitala
Specjalistycznego im. dr Józefa Babińskiego SPZPZ w Krakowie. Zespół działając
9
-
w oparciu o umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, obejmuje leczeniem,
rehabilitacją i oparciem społecznym osoby dorosłe chorujące psychicznie
zamieszkujące Gminę Skawina, które z uwagi na doświadczane objawy, trudności
w funkcjonowaniu codziennym i niewystarczające oparcie społeczne nie są zdolne do
systematycznego uczestniczenia w leczeniu ambulatoryjnym a nie wymagają aktualnie
całodobowej hospitalizacji. Praca Zespołu koncentruje się na trzech różnych rodzajach
oddziaływań – opiece domowej, ambulatoryjnej oraz kontakcie z najbliższym
otoczeniem pacjentów, szczególnie ich rodzinami.
Organizowane są również spotkania, warsztaty, szkolenia w ramach Gminnego
Programu i innych programów z dziedziny „Ochrony Zdrowia”.
Ponadto w 2013 roku Urząd Miasta i Gminy w Skawinie nawiązał współpracę ze Szpitalem
Specjalistycznym im. dr. Józefa Babińskiego SPZOZ z siedzibą w Krakowie ul. dr J.
Babińskiego 29 w zakresie realizacji zadania: „Profilaktyka depresji i rozpowszechnianie
postaw prozdrowotnych w obszarze zdrowia psychicznego. Program edukacyjny dla
mieszkańców województwa małopolskiego”. Program realizowany był ze środków Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, w ramach którego zespół specjalistów
zapewniał bezpłatną poradę profilaktyczną, mającą na celu wzmocnienie odporności
psychicznej i w następstwie tego zmniejszenie ryzyka wystąpienia depresji. Projekt
realizowano w CWR w okresie od 1 października do 15 grudnia 2013r. a z pomocy
konsultantów skorzystało 106 mieszkańców Gminy Skawina.
Centrum Wspierania Rodziny figuruje na liście instytucji działających w ramach
Ogólnopolskiego Porozumienia Osób, Organizacji i Instytucji Pomagających Ofiarom
Przemocy Niebieska Linia.
2. Rozpowszechniano informacje na temat miejsc i możliwości uzyskania specjalistycznej
pomocy osobom uzależnionym od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych oraz
osobom współuzależnionym:
a) Prowadzono akcję promującą działalność CWR, poprzez:
-
Redagowanie strony internetowej www.cwr-skawina.pl, na której na bieżąco
zamieszczano informacje dot. form pomocy oraz działań prowadzonych na terenie Gminy
Skawina w ramach Gminnego Programu.
-
Opracowanie i dystrybucję plakatów, ulotek. Materiały docierały do mieszkańców Gminy
Skawina poprzez UMiG, CWR, Komisariat Policji, Straż Miejską, MGOPS,
Specjalistyczną Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, placówki oświatowe,
Jadłodajnię, parafialne poradnie rodzinne, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w
Krakowie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krakowie i inne.
10
-
Współpracę z lokalną prasą (Dziennikiem Polskim, Głosem Miłosierdzia, Głosem Matki
Krzęcińskiej, Biuletynie Stowarzyszenia „Jaśkowice – Nasza Przyszłość i innymi).
-
Zamieszczanie informacji o placówce na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy
w Skawinie i instytucji współpracujących z CWR.
-
Publikację artykułu na temat działalności CWR w Biuletynie „Es-os” Regionalnego
Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie nt. „Pokonać kryzys, wzmocnić rodzinę - dobre
praktyki w zakresie wspierania rodziny”.
-
Udział Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania
Narkomanii w audycji radiowej Radia Kraków „Coś Dla Ducha” w dniu 6 grudnia 2013r.,
w trakcie której promowano audiobook „Bajkowe sposoby na dziecięce słabostki – Bajki
pomagajki dla dzieci młodszych i starszych” oraz przedstawiono działalność CWR.
-
Udział Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania
Narkomanii w spotkaniu z mieszkańcami Osiedla Ogrody organizowanym przez
Komisariat Policji w Skawinie, w trakcie którego omówiono zadania i formy pomocy
udzielane w CWR.
b) Dystrybuowano Informator „Gdzie szukać pomocy i porady”, zawierający informacje
teleadresowe dotyczące placówek udzielających pomocy między innymi osobom
uzależnionym od narkotyków. Materiały dystrybuowano wśród mieszkańców za
pośrednictwem Policji, Straży Miejskiej, Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej, Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii, placówek oświatowych, placówek zdrowotnych, parafii,
poradni rodzinnych, Jadłodajni i innych miejsc użyteczności publicznej. Elektroniczną
wersję informatora zamieszczono na stronie internetowej CWR oraz przesłano do
placówek zainteresowanych tą tematyką.
c) Promocja projektu „Telefon Wsparcia” – dystrybuowano ulotki na terenie Gminy
Skawina oraz w placówkach na terenie Krakowa, do których mogą zgłaszać się
mieszkańcy Gminy Skawina. Ponadto na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy
Skawina zamieszczono baner reklamowy „Telefon Wsparcia”, dzięki któremu mieszkańcy
Gminy mają łatwy dostęp do informacji o numerze, pod który mogą zdzwonić w
sytuacjach kryzysowych.
d) Rozpowszechniano na terenie Gminy Skawina informacje
Anonimowych Narkomanów” funkcjonującej w Krakowie.
na
temat
„Grupy
3. Zorganizowano wypoczynek zimowy pod hasłem „Wypoczywam zdrowo
i bezpiecznie” podczas ferii zimowych w Zawoi dla 21 dzieci z rodzin dysfunkcyjnych.
4. Zorganizowano półkolonię letnią dla dzieci z Klubu Środowiskowego w Skawinie
wg programu „Spójrz Inaczej”, w której brało udział 22 dzieci.
5. Kolonia letnia w Kołobrzegu o charakterze profilaktycznym dla 36 dzieci z rodzin
dysfunkcyjnych z Gminy Skawina. Wypoczynek dzieci przebiegał pod hasłem
„Wypoczywam zdrowo i bezpiecznie”. Udział dzieci w kolonii pozwolił dzieciom na:
wzmocnienie poczucia własnej wartości, odkrycie swoich mocnych stron, kształtowanie
11
postaw twórczych, doskonalenie umiejętności życia społecznego (komunikacja
interpersonalna, rozumienie innych, wzajemna pomoc, świadome i odpowiedzialne
dokonywanie wyborów, asertywność), uczenie się organizowania czasu wolnego,
zdobycie wiedzy na temat szkodliwości środków uzależniających, poznanie i utrwalenie
zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach. Uczestnicy kolonii mogli lepiej
poznać siebie i swoich kolegów. Stali się śmielsi i bardziej otwarci. Wypoczynek pozwolił
im zapomnieć o problemach życia codziennego.
ZADANIE III
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej
w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności wśród dzieci
i młodzieży.
Sposób realizacji:
1. Realizacja szkolnych programów profilaktycznych i wychowawczych, spektakli
teatralnych łączących w swej treści problematykę narkomanii, lekomanii, HIV
i AIDS oraz problematykę „dopalaczy”. Przeprowadzenie warsztatów, treningów
mających na celu uczenie umiejętności służących zdrowemu życiu oraz uczących zasad
radzenia sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi - zadanie realizowane we współpracy
z placówkami oświatowymi.
a) Program „Komputraki”, „Stop cyber-przemocy”, „Przemoc a media” dla około 77
uczniów Szkoły Podstawowej w Jaśkowicach. Celem było zwrócenie uwagi na
uzależnienia behawioralne, w tym uzależniające medium jakim jest Internet,
przedstawienie zagrożeń i formami cyberprzemocy.
b) Zajęcia profilaktyczno-wychowawcze „Jesteśmy odpowiedzialni” dla 263 uczniów klas
IV-VI Szkoły podstawowej Nr 2 w Skawinie z zakresu profilaktyki uzależnień: alkohol,
środki odurzające, promocja zdrowego stylu życia.
c) Realizacja 14 spotkań warsztatowych dotyczących profilaktyki uzależnień dla 436
uczniów Gimnazjum Nr 1 w Skawinie. Spotkania realizowane były przez psychoterapeutę
uzależnień, który poruszył problematykę współczesnych zagrożeń przekazując
jednocześnie sposoby i metody radzenia sobie z trudnościami, metody i techniki
odmawiania, budowania pozytywnego obrazu samego siebie.
d) Realizacja warsztatów w ramach programu profilaktycznego „CUDER” z zakresu
profilaktyki zintegrowanej wg modelu dr Grzelaka dla 42 uczniów klas IV – VI Zespołu
Placówek Oświatowych w Kopance, których celem było opóźnienie inicjacji alkoholowej
uczniów i powiązanych z nią zachowań agresywnych, wzmocnienie czynników
chroniących uczniów przez zagrożeniami, zmniejszenie liczby aktów przemocy rodzinnej,
oraz promowanie wartości: prawda, miłość i wolność.
e) Zrealizowano zajęcia warsztatowe „Sufler”, którymi objęto 186 uczniów klas V i VI
Szkoły Podstawowej Nr 2 w Skawinie. Zajęcia prowadzone były przez psychoterapeutę
12
uzależnień a ich celem było wzmocnienie umiejętności dzieci i młodzieży w zakresie
pracy zespołowej, rozwiązywania konfliktów, postaw asertywnych.
f) Warsztaty „Wybieram spokój” dla 268 uczniów Szkoły Podstawowej Nr 1 w Skawinie,
które utrwaliły wiedzę uczniów na temat przyczyn i źródeł agresji, doskonaliły
umiejętności wyrażania trudnych emocji, kształtowały umiejętności rozwiązywania
nieporozumień i sporów poprzez rozmowę.
g) Przekazano do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych:
-
materiały do realizacji wśród młodzieży kampanii „Narkotyki? To mnie nie kręci”! –
dotyczącej spraw marihuany i tzw. „nowych dopalaczy” – więcej na temat kampanii
w punkcie 10 litera „f” niniejszego raportu.
-
materiały opracowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii do realizacji
w szkołach, w tym „Smak życia, czyli debata o dopalaczach” jako instrument profilaktyki
uniwersalnej bazującej ma metodach aktywizujących, adresowany do młodzieży szkolnej
w wieku 15 – 18 lat.
-
materiały edukacyjne, w tym konspekt zajęć dla pedagogów, psychologów i nauczycieli
opracowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii do realizacji
w szkołach, w ramach kampanii „Narkotyki? Na co mi to. Odleć z nami, nie
z narkotykami”. Celem zajęć prowadzonych na podstawie materiałów było podniesienie
świadomości młodzieży na temat przyczyn i skutków uzależnień, uświadamianie
psychicznych i środowiskowych czynników wpływających na rozwój uzależnienia oraz
edukacja na temat konsekwencji zdrowotnych, społecznych i prawnych związanych
z używaniem narkotyków.
h) Zrealizowano zajęcia profilaktyczne dla 16 grup uczniów Zespołu Szkół TechnicznoEkonomicznych w Skawinie, mające na celu zmniejszenie zainteresowania używaniem
środków odurzających, a także zachowań uzależniających, wzmocnienie czynników
chroniących młodzież.
i) Zrealizowano spektakl profilaktyczny „EU4ja” dla 90 uczniów Szkoły Podstawowej
w Zelczynie, który ukierunkowany był na przeciwdziałanie uzależnieniom od substancji
psychoaktywnych tj. alkohol, nikotyna, dopalacze. Spotkanie obejmowało także
ćwiczenia asertywności.
j) Zrealizowano warsztaty z zakresu profilaktyki uzależnień dla 180 uczniów Liceum
Ogólnokształcącego w Skawinie z udziałem terapeuty uzależnień z CWR w Skawinie
i Małopolskiego Centrum Leczenia Uzależnień w Krakowie. Program miał na celu
opanowanie umiejętności identyfikacji ryzyka co ma sprawić, że młodzi ludzie w sposób
odpowiedzialny podejdą do substancji psychoaktywnych. Program ma pełnić role
chroniące a odkrycie faktu używania substancji powinno skutkować odpowiednim
działaniem zaradczym wraz ze wzbudzeniem motywacji do zmian.
k) Warsztaty profilaktyczno - psychoedukacyjne „TAK – NIE” dla grupy uczniów
Gimnazjum Nr 2 w Skawinie realizowane w CWR przez przedstawicieli Specjalistycznej
Placówki Wsparcia Dziennego „Siemacha Spot” w Krakowie.
13
l) Spektakl profilaktyczny „Wyprawa po skarb” dla 84 uczniów Szkoły Podstawowej nr 1
w Skawinie, stanowiący wstęp do tygodniowego cyklu zajęć wychowawczych mających
na celu kształtowanie i rozwijanie wśród uczniów pozytywnych wzorów zachowań.
m) Warsztaty profilaktyczne dotyczące agresji i przemocy „Wybieram spokój” i „Panuję nad
sobą”, w których wzięło udział 284 uczniów Zespołu Szkół Publicznych w Radziszowie.
n) Aby przybliżyć młodym ludziom, miejsca, które służą wsparciem i są otwarte na
pomaganie, w CWR zorganizowano cykl spotkań przybliżających uczniom działalność
placówki, jako jednej w wielu instytucji pomocowych funkcjonujących w Gminie
Skawina. W spotkaniach uczestniczyli uczniowie klas szóstych Szkoły Podstawowej Nr 1
w Skawinie. Podczas wizyt dzieci dowiedziały się, czym zajmuje się placówka, jakich
form pomocy udziela oraz u jakich specjalistów można zasięgnąć porady. Przedstawiono
uczniom inne działania realizowane w Gminie Skawina z zakresu profilaktyki uzależnień.
Dzieci aktywnie uczestniczyły w spotkaniu, zdawały pytania dotyczące działalności
placówki oraz z chęcią odpowiadały na pytania zawarte w prezentacji, która zachęcała ich
do aktywnego uczestnictwa. Uczniowie wykazali się wiedzą na temat funkcjonowania
innych placówek pomocowych oraz zapewniających bezpieczeństwo na terenie Gminy
Skawina. Opowiadali o znanych im działaniach profilaktycznych prowadzonych
w gminie. Propozycja – jako uzupełnienie działań placówek oświatowych, miała na celu
rozwój u dzieci chęci niesienia pomocy oraz umiejętność szukania i przyjmowania jej.
o) Staż Miejska w Skawinie realizowała na terenie placówek oświatowych program
edukacyjny „Bezpieczne dziecko” skierowany do dzieci i młodzieży. Program obejmował
kilka tematów, w tym: bezpieczna zabawa – w tym tematykę zagrożeń jakie niosą ze
sobą alkohol, nikotyna, narkotyki. W trakcie spotkań rozdawano uczestnikom opaski
odblaskowe przygotowane i sfinansowane przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie.
Programem objęto 599 uczniów.
Treści wymienionych programów są uwzględniane w „Szkolnych Programach Profilaktyki”
realizowanych w w/w placówkach i dostosowane do konkretnych potrzeb danej szkoły.
2. Organizacja konkursów profilaktycznych wśród dzieci i młodzieży na terenie placówek
oświatowych.
a)
XI Edycja Gminnych Warsztatów Profilaktycznych pt. „Szkoła wolna od nałogów”
przeprowadzone w SP w Zelczynie. Temat warsztatów: „Rodzinka z pasją”. Celem
konkursu było promowanie rodzinnych więzi jako elementu systemu wspierającego dzieci
przez zachowaniami ryzykownymi, rozpowszechnienie wiedzy na temat zdrowego stylu
życia, wolnego od substancji psychoaktywnych. W warsztatach wzięli udział
reprezentanci wszystkich szkół podstawowych. Podczas zajęć opiekunowie mieli
możliwość przedyskutowania tematów związanych z pracą zarówno wychowawczą jak
i dydaktyczną. W trakcie imprezy zaprezentowano bajkę tematycznie z problematyką
uzależnień.
14
b) Konkurs na bajkę profilaktyczną „Młodzi dzieciom bajki piszą” skierowany do uczniów
szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, którego celem było propagowanie treści
profilaktycznych w środowisku lokalnym ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki
uzależnień, promowanie pozytywnych postaw społecznych wśród dzieci i młodzieży,
popularyzacja działalności biblioteki i instytucji propagujących profilaktykę uzależnień.
Na konkurs wpłynęło 6 prac, w tym 1 w kategorii szkół ponadgimnazjalnych,
5 w kategorii szkół gimnazjalnych. Finał konkursu odbył się w ramach Skawińskich Dni
Profilaktyki „Bądź bliżej dziecka, uchronisz je od uzależnień a gościem specjalnym była
Lidia Jazgar udzielająca głosu do audiobooka „Bajki pomagajki dla dzieci młodszych
i starszych”, wydanego przez UMiG i Bibliotekę Pedagogiczną w Skawinie.
c) Konkurs multimedialny „Zdrowy styl życia” organizowany w Gimnazjum nr 1
w Skawinie, którego finał odbył się podczas Imprezy Środowiskowej „Zachowaj Trzeźwy
Umysł” w dniu 15 czerwca 2013r.
d) Udział przedstawicieli gminy w konkursach organizowanych w ramach kampanii
profilaktycznych, do których przestąpiła Gmina Skawina. Na liście nagrodzonych
znalazły się nazwiska uczniów z terenu Gminy Skawina. W dniu 10 września 2013r.
w CWR odbyło się spotkanie w trakcie, którego wręczono nagrody i dyplomy z laureatom
konkursów.
3. Wsparcie organizacyjne i finansowe imprez profilaktycznych, w tym: imprezy: „Dzień
Przeciwko Agresji i Przemocy” w Szkole Podstawowej w Woli Radziszowskiej oraz
innych imprez organizowanych w Gminie Skawina w ramach kampanii społecznych
omawianych w dalszej części niniejszego raportu.
4. Promocja „Światowego Dnia Walki z AIDS” oraz problematyki HIV i AIDS poprzez
opublikowanie na stronie internetowej CWR informacji dot. Dnia Walki z AIDS oraz
adresów placówek pomocowych zajmujących się problemem.
5.
Realizacja spotkań i programów profilaktycznych dla rodziców na terenie placówek
oświatowych oraz szkoleń z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów o podłożu
narkotykowym (z uwzględnieniem problematyki dopalaczy, lekomanii, napojów
energetyzujących) dla pedagogów, szkolnych, nauczycieli, wychowawców, psychologów
i innych osób pracujących z młodzieżą, w tym:
a) Dwie edycje zajęć dla ok. 210 rodziców Gimnazjum Nr 1 w Skawinie prowadzonych
przez terapeutę uzależnień. Tematyka spotkań obejmowała zagadnienia dotyczące
działania środków odurzających, konsekwencji i przeciwdziałania uzależnieniom
młodzieży. Omówiono powody sięgania po środki odurzające przez młodzież, sposoby
chronienia dzieci i młodzieży. Celem zajęć było promowanie zdrowego stylu życia oraz
zwiększenie odpowiedzialności rodziców za problemy własnych dzieci. Po spotkaniu
wielu rodziców skorzystało z indywidualnych konsultacji w prowadzącym spotkanie.
b) Konferencja w dniu 3 czerwca 2013 r. w Pałacyku Sokół „Co fascynuje współczesne
dziecko, czyli niezbędnik mądrego rodzica i wychowawcy”. W spotkaniu wzięło udział
około 70 osób: nauczyciele, dyrektorzy, księża, rodzice, pedagodzy, wychowawcy.
15
c) Program „Komputraki”, „Stop cyber-przemocy”, „Przemoc a media” dla około 60
rodziców uczniów Szkoły Podstawowej w Jaśkowicach. Celem było zwrócenie uwagi na
uzależnienia, w tym uzależniające medium jakim jest Internet, przedstawienie zagrożeń
i formami cyberprzemocy oraz zwrócenie uwagi na przyczyny zachowań agresywnych,
wskazanie znaczenia właściwej komunikacji w rodzinie.
d) Szkolenie Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej Nr 1 w Skawinie „Praca z uczniem
z zaburzeniami zachowania’, w którym wzięło udział 59 nauczycieli. Szkolenie
umożliwiło uczestnikom zapoznanie się z metodami i formami pracy z uczniami,
u których obserwuje się zachowania problemowe, stosującymi prowokację jako sposób na
zaspokojenie swoich potrzeb rozwojowych.
e) Przekazano do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych:
-
Materiały do realizacji kampanii „Narkotyki? To mnie nie kręci”! wśród rodziców
uczniów – więcej na temat kampanii w punkcie 9 „f” niniejszego raportu.
-
Scenariusze spotkań z rodzicami „Nowe zagrożenie – dopalacze”, których celem było
zwrócenie uwagi rodziców na nowe zagrożenie, dostarczenie podstawowych informacji
o nowych środkach psychoaktywnych pojawiających się na rynku narkotykowym,
aktywizacja rodziców – pozyskanie ich jako koalicjantów szkoły w chronieniu dzieci
i młodzieży przed szkodami wynikającymi z używania środków psychoaktywnych. Za
zgodą Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii elektroniczną wersję konspektu
opublikowano na stronie internetowej CWR.
f) Warsztaty szkoleniowo - superwizyjne programu „TAK – NIE” dla Rady Pedagogicznej
Gimnazjum Nr 2 w Skawinie realizowane przez przedstawicieli Specjalistycznej Placówki
Wsparcia Dziennego „Siemacha Spot” w Krakowie.
g) Otwarte spotkanie edukacyjne na temat: „Profilaktyka problemowych zachowań
młodzieży – edukacja, uświadamianie odpowiedzialności za podejmowane decyzje i ich
konsekwencje” z udziałem Sędzi Anny Marii Wesołowskiej zorganizowane w CWR.
Uczestnicy spotkania (ok. 40 osób) dowiedzieli się jak radzić sobie z aktualnymi
zagrożeniami skierowanymi wobec dzieci i młodzieży. Zbyt wczesna inicjacja seksualna,
stalking, grooming czy legalizacja narkotyków miękkich – to problemy, które
powszechnie dotykają współczesną młodzież. W swoim wystąpieniu Sędzia podkreśliła,
że większość niebezpieczeństw czeka na najmłodszych w Internecie, a tylko nieliczni
rodzice są świadomi tego, w jaki sposób ich dziecko spędza czas przed komputerem.
Poruszyła także zagadnienia dotyczące przemocy emocjonalnej, psychicznej oraz
zaniedbania i wykorzystywania. Swój wykład podparła przykładami ze swojego
wieloletniego doświadczenia przedstawiając słuchaczom liczne sytuacje z sali sądowej.
h) Konferencja pt. „Bezpieczna placówka oświatowa – rola rodzica i nauczyciela”
zorganizowana przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie poprzez CWR w Skawinie oraz
Szkołę Podstawową Nr 1 z udziałem Anny Marii Wesołowskiej – Sędzi Sądu
Okręgowego w Łodzi w IV Wydziale Karnym. Konferencja składała się z dwóch części.
Pierwsza skierowana była do dyrektorów, pedagogów, psychologów, wychowawców oraz
nauczycieli szkół i placówek oświatowych z terenu Gminy Skawina, na drugą część
16
organizatorzy zaprosili rodziców uczniów Szkoły Podstawowej nr 1. Sędzia Anna Maria
Wesołowska w swoim wystąpieniu poruszyła zagadnienia prawne dotyczące
współczesnych zagrożeń: groomingu – zjawiska uwodzenia dzieci on-line, cyberprzemocy
– występującej głównie z użyciem Internetu oraz telefonu komórkowego, wczesnej
inicjacji seksualnej, alkoholowej i narkotykowej, a także przemocy w rodzinie. Odwołując
się do przykładów z życia wziętych zwróciła uwagę uczestnikom konferencji na
odpowiedzialność prawną, jaka spoczywa na nich w związku z pełnionymi przez nich
rolami – rodzica, nauczyciela. Prelegentka zachęcała do stworzenia w placówkach
oświatowych tzw. „kącików prawnych”, które stanowiłyby cenne źródło informacji dla
rodziców i uczniów w zakresie edukacji jurydycznej. W końcowej części spotkania odbył
się panel dyskusyjny z udziałem zaproszonych gości.
i) Na stronie internetowej CWR opublikowano publikację dla rodziców na temat
narkotyków i narkomanii przygotowaną przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania
Narkomanii. Broszura „Bliżej siebie – dalej od narkotyków. Poradnik dla rodziców” jest
szeroko kolportowanym na terenie kraju mini – kompendium wiedzy nt. dobrej
komunikacji w rodzinie w kontekście profilaktyki uzależnień. Broszura dystrybuowana
była wielokrotnie wśród rodziców – mieszkańców Gminy Skawina.
j) Dwie edycje rekomendowanego programu profilaktycznego „Szkoła dla Rodziców
i Wychowawców” organizowanego w CWR. Program opiera się na strategii rozwijania
umiejętności wychowawczych i odnosi się do budowania relacji rodzic – dziecko.
Odbiorcami oferty byli rodzice, którzy: chcą skutecznie wychowywać dzieci, chcą
nauczyć się rozwiązywać konflikty bez przemocy, chcą tak mówić, aby dzieci ich
słuchały i tak słuchać, by dzieci do nich mówiły.
k) Udział psychologa Gimnazjum nr 1 w Skawinie w konferencji dotyczącej profilaktyki
uzależnień dzieci i młodzieży organizowanej przez Małopolskie Kuratorium Oświaty.
l) Przekazano do placówek oświatowych:
-
Informacje na temat serwisu internetowego http://narkomania.org.pl, na której znajduje
się specjalna zakładka z materiałami dla nauczycieli.
-
Informacje dotyczące szkoleń, konferencji, organizowanych przez instytucje zajmujące
się problematyką uzależnień.
-
Materiały edukacyjne dotyczące „Krokodyla – nowego narkotyku” opracowane przez
Mazowieckie Centrum Profilaktyki Uzależnień, do prowadzenia edukacji rodziców
w szkołach.
6. Prowadzono medialny systemu informacji nt. problematyki narkomanii i związanych z nią
problemów, możliwości uzyskania pomocy oraz działań podejmowanych na terenie
Gminy Skawina w zakresie przeciwdziałania narkomanii.
a) Utrzymywano stały kontakt z mediami w celu informowania społeczności o problematyce
uzależnień i przedsięwzięciach podejmowanych w Gminie Skawina w ramach Gminnego
Programu. Wzmacniano w ten sposób zewnętrzny wizerunek gminy jako aktywnej w w/w
obszarze. Współpracowano w tym zakresie z Dziennikiem Polskim, Głosem Miłosierdzia,
17
Głosem Matki Bożej Krzęcińskiej i innymi. Informacje ukazywały się również
w Biuletynie Informacyjnym Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie, stronie internetowej
UMiG i CWR i partnerów współpracujących z Pełnomocnikiem. Na bieżąco
przekazywano również informacje do portalu internetowego www.trzezwyumysl.pl.
b) Na bieżąco redagowano stronę internetową CWR www.cwr-skawina.pl, na której
zamieszczano informacje dotyczące działalności i oferty CWR, aktualny harmonogram
pracy specjalistów oraz wybór przydatnych publikacji do pobrania. Wśród dokumentów
do pobrania w formie pliku PDF znajdują się: Informator „Gdzie szukać pomocy
i porady”. W zakładce „wiadomości” zamieszczane są bieżące wydarzenia związane
z działalnością CWR, jak również informacje dotyczące działań podejmowanych
w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii i Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta i Gminy Skawina
na lata 2010-2015. Ponadto placówki oświatowe w celu promocji działalności mają
możliwość przekazywania relacji dotyczących działań profilaktycznych podejmowanych
w ramach szkolnych programów profilaktyki.
Ponadto na stronie internetowej CWR:
-
Publikowano informacje na temat szkoleń, warsztatów innych podmiotów
zaangażowanych w profilaktykę uzależnień, w tym informacje o cyklu spotkań
edukacyjnych w ramach „Czwartkowej Szkoły Nauczycieli, Wychowawców i Rodziców”
organizowanych w Zespole Szkół Katolickich im. Jana Pawła II w Skawinie.
-
Zamieszczono informacje na temat Międzynarodowego Dnia Zapobiegania Narkomanii
a także informacje na temat Wspólnoty Anonimowych Narkomanów.
-
Założono nową zakładkę z adresami placówek leczenia uzależnienia od hazardu i innych
uzależnień behawioralnych w województwie małopolskim.
-
Zamieszczano materiały edukacyjne na temat uzależnień behawioralnych opracowane
przez Krakowską Akademię Profilaktyki.
-
Opublikowano informacje na temat imprezy otwartej w Garwolinie w ramach 25 lecia
Wspólnoty Anonimowych Narkomanów w Polsce.
c) Udział Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania
Narkomanii w audycji Radia Kraków „Coś dla ducha” w dniu 6 grudnia 2013r. celem
promocji audiobooka wydanego przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie i Bibliotekę
Pedagogiczną w Skawinie oraz przybliżenia działalności CWR oraz promocji Gminy
Skawina jako aktywnej w dziedzinie profilaktyki uzależnień.
d) Na stronie internetowej Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie utworzono podstronę
Centrum Literatury Terapeutycznej, na której publikowane są w wersji PDF bajki
terapeutyczne wydane przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie i Bibliotekę
Pedagogiczną. Na stronie internetowej CWR utworzono baner „bajki pomagajki” celem
szybkiego dostępu do strony Centrum Literatury Terapeutycznej.
18
7. Rozpowszechniano w szkołach informacje na temat serwisu internetowego „Dopalacze
mogą Cię wypalić” www.dopalaczeinfo.pl przygotowanego przez Krajowe Biuro
ds. Przeciwdziałania Narkomanii, zawierającego definicję dopalaczy oraz informacje, co
może grozić w przypadku ich stosowania oraz praktyczne porady, co zrobić w przypadku
ich spożycia.
8. Rozpowszechniano w CWR informację na temat „Grupy Anonimowych Narkomanów”
funkcjonującej w Krakowie.
9. Promowanie zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków i innych substancji
psychoaktywnych poprzez inicjowanie i organizowanie imprez profilaktycznych, imprez
sportowych, koncertów. Udział Gminy w kampaniach profilaktycznych, które
szczegółowo omówiono w dalszej części niniejszego raportu.
a) Udział Gminy w kampaniach profilaktycznych, które szczegółowo omówiono w dalszej
części niniejszego raportu.
b) Koncert profilaktyczny Zespołu „Royal Rap” organizowany we współpracy Urzędu
Miasta i Gminy w Skawinie poprzez CWR z Parafią pw. Matki Bożej Królowej Polski
w Rzozowie, którego celem było ukazanie negatywnych skutków używania narkotyków
oraz propagowanie wartości chrześcijańskich dla uczniów szkół gimnazjalnych
i ponadgimnazjalnych.
c) Koncert profilaktyczny pt. „Egoiści” w wykonaniu Piotra Lubertowicza, w którym wzięło
udział 51 uczniów Zespołu Szkół Katolickich w Skawinie. Piotr Lubertowicz związany
jest z polską sceną muzyki bluesowo – rokowej, koncertował z zespołem „Dżem”,
„Chłopcy z Placu Broni” i innymi. Podczas spotkania przedstawił problemy związane
z używaniem narkotyków. Opowiadał o doświadczeniach z okresu dzieciństwa, dorastania
i pracy twórczej na scenie. Mówił i śpiewał o tym, jak nałóg niszczył to co dla niego
najcenniejsze – rodzinę, pracę i wartości duchowe. W swoim występie mówił
o narkomani, alkoholizmie, przemocy, pościgu za pieniędzmi, stresie, samotności
i niezaradności życiowej. Artysta mówił prosto i dosadnie o tym, czym jest dla niego
prawdziwa przyjaźń, jak trudna jest samotność, jaka jest prawdziwa historia Ryśka Riedla
i jak bezsensowna jest śmierć narkomana. Program „Egoiści”, który był elementem „Dni
wolności od uzależnień” organizowanych w szkole.
d) Rozpowszechniano w CWR poprzez wywieszenie plakatów informacje na temat „Marszu
dla Życia i Rodziny”, organizowanego w dniu 16 czerwca 2013r. w Skawinie.
e) Udział 101 uczniów SP nr 1 w Skawinie w wycieczce integracyjnej do Zawoi, której
celem było propagowanie wśród uczniów zdrowego stylu życia, rozwijanie umiejętności
prospołecznych, kształtowanie umiejętności szukania pozytywnych rozwiązań
w sytuacjach problemowych oraz integracja grup.
f) Kampania profilaktyczna „Narkotyki? To mnie nie kręci” realizowana w szkołach
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Kampania informacyjno-edukacyjna „Narkotyki? To mnie nie kręci!” miała na celu
dostarczenie rzetelnych informacji o zjawisku używania marihuany oraz nowych
19
substancji psychoaktywnych, a pośrednio także przeciwdziałanie próbom użycia tych
środków psychoaktywnych. Placówki oświatowe, w których realizowano projekt: Zespół
Katolickich Szkół w Skawinie, Zespół Szkół Publicznych w Radziszowie, Gimnazjum
Nr 1 w Skawinie, Liceum Ogólnokształcące w Skawinie, Specjalny Ośrodek SzkolnoWychowawczy w Skawinie, Zespół Szkół Techniczno-Ekonomicznych w Skawinie.
Na podstawie materiałów przekazanych do szkół realizowano zajęcia edukacyjno profilaktyczne w klasach, w trakcie których młodzież dowiedziała się o skutkach
i konsekwencjach zażywania marihuany czy „dopalaczy”, ich wpływie na rozwój
emocjonalny i poznawczy oraz o miejscach pomocy osobom uzależnionym. Działaniami
prowadzonymi w szkołach objęto 1593 uczniów. Zajęcia w szkołach prowadzone były
przez wychowawców klas a w wybranych szkołach działania wzbogacone były
o spotkania z terapeutą uzależnień, pedagogiem szkolnym czy przygotowanie gazetek
ściennych.
W placówkach oświatowych biorących udział w kampanii realizowano wywiadówki
profilaktyczne prowadzone na podstawie materiałów przygotowanych w ramach
kampanii. W spotkaniach wzięło udział 1390 rodziców.
g) Gminna kampania profilaktyczna Skawińskie Dni Profilaktyki „Bądź bliżej dziecka,
uchronisz je od uzależnień”.
Projekt „Skawiński Tydzień Profilaktyki - Bądź bliżej dziecka, uchronisz je od
uzależnień” realizowany był przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie poprzez CWR,
Gimnazjum Nr 1 w Skawinie, Specjalistyczną Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną
w Skawinie oraz Bibliotekę Pedagogiczną w Skawinie. Jego celem było: uwrażliwienie
mieszkańców Miasta i Gminy Skawina na problemy społeczne, wyposażenie rodziców
w wiedzę dotyczącą ochrony dzieci przed zachowaniami ryzykownymi, promowanie
bliskich więzi rodzinnych jako wartości, kształtowanie umiejętności prospołecznych
dzieci i młodzieży. Projekty realizowane w ramach kampanii:
-
Dystrybucja ulotki dla rodziców „Bądź bliżej dziecka, uchronisz je od uzależnień”,
zawierającej wskazówki wychowawcze dla rodziców oraz adresy placówek pomocowych
działających na terenie Gminy Skawina.
-
X Jubileuszowa Impreza Środowiskowa „Zachowaj Trzeźwy Umysł” w dniu 15 czerwca
2013r. w Parku Miejskim w Skawinie.
-
Dystrybucja plakatu promującego akcję.
-
Wydanie audiobooka „Bajkowe sposoby na dziecięce słabostki – Bajki pomagajki dla
dzieci młodszych i starszych” nakładem Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie poprzez
CWR oraz Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie. Intencją pomysłodawców oraz autorów
zbiorku było stworzenie poglądowych, praktycznych pomocy do korzystania przez
rodziców, dziadków, wychowawców w rozwiązywaniu najczęstszych dziecięcych
problemów. Publikację przekazano między innymi do placówek oświatowych.
20
-
Finał konkursu na Bajkę Profilaktyczną pt. „Młodzi dzieciom bajki piszą”, którego
gościem specjalnym była Lidia Jazgar udzielająca głosu do audiobooka „Bajkowe
sposoby na dziecięce słabostki – Bajki pomagajki dla dzieci młodszych i starszych”.
-
Prezentacja literatury i zbiorów audiowizualnych tematycznie związanych z profilaktyką
uzależnień na stronie Biblioteki Pedagogicznej w Skawinie oraz Centrum Wspierania
Rodziny www.cwr-skawina.pl oraz www.bibped.skawina.net (zbiory).
-
Konferencja w dniu 3 czerwca 2013 r. w Pałacyku Sokół „Co fascynuje współczesne
dziecko, czyli niezbędnik mądrego rodzica i wychowawcy”. W spotkaniu wzięło udział
około 70 osób: nauczyciele, dyrektorzy, księża, rodzice, pedagodzy, wychowawcy.
-
Zajęcia profilaktyczne realizowane w szkołach przez Specjalistyczną Poradnię
Psychologiczno-Pedagogiczną w Skawinie.
-
Piknik rodzinny w Szkole Podstawowej w Rzozowie i inne projekty szkół inspirowane
„Skawińskimi Dniami Profilaktyki” realizowane wg potrzeb i możliwości
organizacyjnych.
h) Ogólnopolska Kampania „ Zachowaj Trzeźwy Umysł”
Przystępując po raz jedenasty do kampanii „Zachowaj Trzeźwy Umysł”, Gmina Skawina
dołączyła do najaktywniejszych samorządów w Polsce realizujących założenia akcji. Główny
cel profilaktyczny był realizowany przez inicjowanie działań w trzech kierunkach
stanowiących jednocześnie szczegółowe cele kampanii: promowanie zachowań
prospołecznych i prozdrowotnych, przeciwdziałanie negatywnym skutkom spożywania
alkoholu, narkotyków oraz stosowania przemocy, promocja sportu jako alternatywy wobec
patologii.
W roku 2013 do kampanii „Zachowaj Trzeźwy Umysł” przystąpiło 15 placówek. Wśród nich
były: Szkoły Podstawowe nr 1, 2 i 4 w Skawinie, ZPO w Radziszowie, SP w Pozowicach, SP
w Zelczynie, ZPO w Woli Radziszowskiej, SP w Wielkich Drogach, SP w Krzęcinie,
Gimnazjum nr 1 i 2 w Skawinie, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Skawinie,
ZPO w Kopance, SP w Rzozowie, Zespół Katolickich Szkół w Skawinie. Duże
zaangażowanie placówek oświatowych pokazuje, że szkoły bardzo poważnie traktują problem
profilaktyki dzieci i młodzieży.
Przedsięwzięcia zrealizowane w ramach kampanii:
-
X Jubileuszowa Impreza środowiskowa „Zachowaj Trzeźwy Umysł” w Parku Miejskim
w Skawinie w dniu 15 czerwca 2013r. Przedsięwzięcie to było radosnym uwieńczeniem
Skawińskich Dni Profilaktyki, którym przyświecało motto „Bądź bliżej dziecka, uchronisz
je od uzależnień”. W programie imprezy znalazło się wiele atrakcji dla dzieci, młodzieży
oraz całej rodziny: konkurencje sportowe – ze szczególnym uwzględnieniem biegów,
występy artystyczne, konkursy profilaktyczne. Ciekawym elementem imprezy był „bieg
sztafety honorowej”, w którym uczestniczyli przedstawiciele różnych środowisk i profesji
m. innymi: samorządowcy, nauczyciele, pracownicy i CWR, przedstawicieli zakładów
21
pracy i innych. Dorośli mieszkańcy Gminy mogli zapoznać się z ofertą i działalnością
CWR, w specjalnie przygotowanym na tą okazję stoisku promocyjnym.
-
Konkurs multimedialny „Zdrowy styl życia” organizowany w Gimnazjum nr 1
w Skawinie, którego finał odbył się podczas Imprezy Środowiskowej „Zachowaj Trzeźwy
Umysł” w dniu 15 czerwca 2013r.
-
„Dzień Przeciwko Agresji i Przemocy” w Szkole Podstawowej w Woli Radziszowskiej.
-
W szkołach przygotowano kąciki profilaktyczne, gazetki ścienne dotyczące profilaktyki
uzależnień oraz założeń i propozycji zadań do realizacji w danej placówce.
-
Udział placówek oświatowych w konkursach przygotowanych przez organizatorów
ogólnopolskiej akcji. Na liście nagrodzonych znalazły się nazwiska uczniów z terenu
Gminy Skawina. W dniu 10 września 2013r. w CWR odbyło się spotkanie w trakcie,
którego wręczono nagrody i dyplomy z laureatom konkursów.
-
Inicjatywy podejmowane przez placówki oświatowe w ramach kampanii inspirowane
kampanią „Zachowaj Trzeźwy Umysł”.
-
Dzieciom uczestniczącym w inicjatywach realizowanych w ramach kampanii
przekazywano materiały informacyjne wydane przez organizatorów akcji, a ich rodzicom
ulotki oraz inne materiały przygotowane przez Urząd Miasta i Gminy w Skawinie.
Program wspierał zakup nagród i materiałów niezbędnych do przeprowadzenia imprez
oraz wybrane koszty związane z ich organizacją.
-
W ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Dziennikarzy i Producentów Radiowych
realizujących
kampanię,
na
stronie
internetowej
www.cwr-skawina.pl,
www.trzezwyumysl.pl ukazywały się informacje o działaniach podejmowanych przez
Gminę. Ponadto w celu informowania lokalnej społeczności o działaniach
podejmowanych w ramach akcji, na bieżąco współpracowano z mediami (Dziennik
Polski, Gazeta Skawińska, Biuletyn Informacyjny i strona internetowa Urzędu Miasta).
To co udało się osiągnąć w kolejnej XI edycji kampanii „Zachowaj Trzeźwy Umysł” można
opisać następująco: upowszechniono po raz kolejny w sposób niewymuszony hasła
profilaktyczne, stworzono możliwość dobrej zabawy i sportowej rywalizacji.
i) „Daj szansę swojemu dziecku, nie daj szansy AIDS” to tytuł kampanii, organizowanej
przez Krajowe Centrum ds. AIDS. Jej głównym celem było zachęcenie kobiet
planujących macierzyństwo i oczekujących dziecka do rozważenia wykonania testu
w kierunku HIV. W ramach akcji kolportowano na terenie Gminy Skawina plakaty i
ulotki towarzyszące akcji (w szczególności w Gabinetach Ginekologicznych).
22
ZADANIE IV
Wspomaganie działalności instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych,
służących rozwiązywaniu problemów narkomanii.
1. Prowadzenie działań prewencyjnych zmierzających do rozpoznawania i eliminowania
narkotyków ze szkół i ich okolic oraz innych miejsc na terenie Miasta i Gminy Skawina
a także dealerów narkotykowych – Zadanie realizowane przez Straż Miejską w Skawinie
z wykorzystaniem psa do wykrywania narkotyków, we współpracy z Policją.
Sposób realizacji:
Komisariat Policji i Straż Miejska w Skawinie, prowadzą szereg działań prewencyjnych
zmierzających do rozpoznawania i eliminowania na terenie Gminy Skawina, narkotyków
i dealerów narkotykowych. Od roku 2006 do 21 września 2013r. w trakcie działań
wykorzystywany był pies „ZAMBOR 14124” do wykrywania zapachów narkotykowych.
W ramach służb patrolowych, pies wykorzystywany był do kontroli klatek schodowych,
piwnic, parku miejskiego, dworca PKP, oraz innych miejsc grupowania się osób
podejrzewanych o zażywanie narkotyków, w szczególności w czasie imprez plenerowych,
festynów, koncertów, gdzie można spodziewać się zwiększonej podaży narkotyków.
W porozumieniu z dyrektorami szkół, dokonywano okresowych kontroli budynków szkół pod
kątem ujawnienia śladów obecności środków odurzających. Sprawdzane były zakamarki,
gdzie można schować środki odurzające, szatnie. Działania te odbywały się bez wiedzy
i udziału młodzieży szkolnej. Sprawdzano również teren wokół placówek oświatowych.
Działania te zniechęcają do zażywania i dystrybuowania środków odurzających na terenie
szkoły. Jednak należy mieć świadomość, że bliskość dużej aglomeracji, takiej jak Miasto
Kraków, ułatwia mieszkańcom naszego rejonu zaopatrywanie się w środki odurzające.
W 2013 roku na terenie Gminy Skawina, zanotowano łącznie 9 przypadków przestępstw
z ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (w roku 2012 – było 18 takich
przypadków).
Problem narkotykowy traktowany jest z dużą powagą przez dyrektorów i pedagogów. Na
każdy sygnał dotyczący narkomanii reagują natychmiast, o każdej podejrzanej osobie
informują policjantów KP w Skawinie.
W 2013 roku Straż Miejska w Skawinie:
-
skontrolowała 76 razy placówki oświatowe;
-
skontrolowała 88 razy obiekty z uwzględnianiem miejsc, gdzie może przebywać młodzież
szkolna;
-
doprowadziła do szkół 12 wagarowiczów (w roku 2012 – 30 wagarowiczów);
23
-
doprowadziła do dyrekcji szkoły 35 uczniów palących papierosy podczas przerw
międzylekcyjnych (w roku 2012 – 98 uczniów).
2. Działalność świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieży, realizujących programy
profilaktyczne z zakresu profilaktyki uzależnień – Zgodnie z ustawą o działalności
pożytku publicznego i wolontariacie, na podstawie otwartego konkursu ofert – udzielono
dotacji 5 organizacjom pozarządowym i innym podmiotom wymienionym w ustawie na
wsparcie zadania „w zakresie ochrony i promocji zdrowia oraz przeciwdziałania
patologiom społecznym”. Dotacje otrzymały: „Szkoła Marzeń w Radziszowie”,
Stowarzyszenie Altruistów z Pozowic „Koło dzieci i młodzieży Pozowianka”,
Stowarzyszenie „Jaśkowice-Nasza Przyszłość”, Stowarzyszenie Przyjaciół Grabia „Klub
Środowiskowy RELAX” Stowarzyszenie Miłośników Doliny Cedronu „Czy życie to jest
teatr?”.
3. Wizyta studyjna 26 przedstawicieli Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej
w Białymstoku w CWR. Placówkę wskazał Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej
w Krakowie, jako dobrą praktykę w zakresie wspierania rodziny. W trakcie spotkania
przedstawiono rozwiązania i zasoby instytucjonalne jakie zostały zastosowane w Gminie
Skawina w zakresie pomocy rodzinie. Przedstawiono zasady funkcjonowania, zadania,
formy pomocy oraz przykłady działalności CWR. Omówiono współpracę
międzyinstytucjonalną placówki z innymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi.
4. W ramach realizacji Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, wspomagano
i współpracowano z licznymi instytucjami, organizacjami pozarządowymi,
stowarzyszeniami, kościołami w celu propagowania zdrowego stylu życia oraz życia bez
narkotyków i środków odurzających. Przejawem tej współpracy są inicjatywy i działania,
realizujące zadania, których szczegółową charakterystykę przestawiono w rozdziale
II niniejszego Raportu.
Realizacja Gminnego Programu obejmowała wiele działań niewymiernych,
niefinansowych opartych głównie o współpracę pomiędzy instytucjami, polegająca na
podejmowaniu wspólnych interwencji w indywidualnych sprawach oraz wspólnym
ustalaniu planów pomocy osobie, rodzinie.
Partnerami Gminnego Programu byli: Rada Miejska w Skawinie, Krajowe Biuro ds.
Przeciwdziałania Narkomanii Policja i Straż Miejska w Skawinie, zarządy osiedli i rady
sołeckie, placówki oświatowe, Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w
Skawinie, Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Skawinie, Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa
Babińskiego SPZOZ w Krakowie, CWR, parafie, organizacje pożytku publicznego
i wolontariusze oraz inne podmioty i osoby fizyczne działające na rzecz rozwiązywania
problemów uzależnień.
ROZDZIAŁ III
1. Źródłem finansowania Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii był dochód
z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Środki te w budżecie Gminy
24
gromadzone były w dziale 851 Ochrona Zdrowia w rozdziale 85153 – zwalczanie
narkomanii.
2. Część zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii realizowanych było
spójnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
ROZDZIAŁ IV
DIAGNOZA PROBLEMÓW NARKOTYKOWYCH NA TERENIE GMINY
SKAWINA W 2013 ROKU
Oceny stanu problemów narkotykowych na terenie Gminy Skawina w 2013 roku dokonano
w oparciu o:
-
Dane Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Skawinie.
-
Dane placówek leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od narkotyków.
-
Dane Komisariatu Policji i Straży Miejskiej w Skawinie.
-
Dane Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie.
-
Dane Sądu Rejonowego w Wieliczce Wydział II Karny.
-
Dane Narodowego Funduszu Zdrowia – Małopolski Oddział Wojewódzki w Krakowie.
-
Dane Centrum Wspierania Rodziny w Skawinie.
-
Wyniki badań diagnozujących skalę problemów związanych z używaniem narkotyków.
przez młodzież szkolną.
1. Świadczenia pomocy społecznej z powodu narkomanii
Jak przedstawiono w tabeli nr 4, w roku 2013 (podobnie jak w latach od 2008 do 2012)
Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Skawinie, nie udzielał pomocy rodzinom
lub osobom, które wymagałyby wsparcia finansowego z powodu narkomanii.
25
Tabela Nr 4 Liczba rodzin korzystających z pomocy finansowej z uwzględnieniem pomocy dla rodzin
z problemem narkotykowym w latach 2007-2013.
ROK
WYSZCZEGÓLNIENIE
Liczba rodzin korzystających ze świadczeń
pomocy społecznej ogółem
2007
2008
2009 2010 2011 2012 2013
778
746
761
829
782
963
972
1
0
0
0
0
0
0
Liczba rodzin korzystających ze świadczeń
z powodu problemu narkotykowego
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych z Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Skawinie.
2. Leczenie i rehabilitacja osób uzależnionych od narkotyków
Liczbę mieszkańców Gminy Skawina, leczonych w poradniach profilaktyki, leczenia
i rehabilitacji osób uzależnionych w latach 2008 - 2013 przedstawia tabela nr 5.
Tabela Nr 5 Liczba mieszkańców Gminy Skawina uzależnionych od narkotyków leczących się
w specjalistycznych placówkach w latach 2008 - 2013.
L.
P
1.
Nazwa placówki
Krakowskie Centrum
Terapii Uzależnień NZOZ
Liczba mieszkańców Gminy Skawina, uzależnionych od narkotyków
i innych substancji psychoaktywnych leczących się w danej placówce
w poszczególnych latach
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0
nie
przekazano
danych
2 oraz
1
1
2
Kraków, ul. Wielicka 73
3 osoby
współzależnione
2.
Stowarzyszenie MONAR
Ośrodek Leczenia Terapii
i Rehabilitacji Uzależnień
w Krakowie ul. Suchy Jar
4 – Oddział terapeutyczny
0
0
0
nie
przekazano
danych
1
0
3.
Poradnia Profilaktyki i
Terapii Uzależnień
MONAR, Kraków
ul. Św. Katarzyny 3
4
13
5
nie
przekazano
danych
3
nie
przekazano
Stowarzyszenie MONAR
Ośrodek Leczenia Terapii
i Rehabilitacji Uzależnień
w Krakowie ul. Suchy Jar
4 A– Oddział
0
nie
przekazano
danych
5
4.
oraz 5
osób współ
uzależnion
ych
2
2
danych
0
26
detoksykacji
5.
Stowarzyszenie MONAR
Ośrodek Leczenia,
Terapii i Rehabilitacji
Osób Uzależnionych z
Nawrotami Choroby
(dawniej Dom GWAN),
31-983 Kraków
ul. Nadbrzezie 25
0
0
1
0
0
0
6.
Poradnia Leczenia
Uzależnień
Wojewódzkiego Szpitala
Specjalistycznego im.
L.Rydygiera, Kraków
Oś.Złotej Jesieni 1
2
1
0
0
0
0
7.
Oddział Toksykologii i
Chorób Wewnętrznych
Wojewódzkiego Szpitala
Specjalistycznego im. L.
Rydygiera Kraków
Oś. Złotej Jesieni 1
11
0
0
2
0
4
8.
NZOZ Małopolskie
Centrum Profilaktyki i
Leczenia Uzależnień
30-709 Kraków
ul. Stoczniowców 7
0
25
nie
przekazano
danych
nie
przekazano
danych
ok. 15-18
ok. 8-13
9.
PROVITA Centrum
Zdrowia Psychicznego i
Terapii Uzależnień NZOZ
Kraków – Śródmieście
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych otrzymanych z w/w placówek.
18
Alkoholizmowi
Jak wynika z tabeli nr 5 w roku 2013 w specjalistycznych placówkach leczyło się ok. 32-37
osób będących mieszkańcami Gminy Skawina - uzależnionych od narkotyków i innych
substancji psychoaktywnych. Jak przedstawiono w tabeli, wiele placówek nie przekazało
informacji na ten temat, dlatego dane te nie odzwierciedlają stanu faktycznego. Należy
zaznaczyć, że placówki te nie mają obowiązku przedkładania Gminie powyższych informacji
i niechętnie przekazują informacje na ten temat.
Ponadto wg danych Małopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu
Zdrowia w Krakowie w roku 2013 lecznictwem ambulatoryjnym, dziennym i stacjonarnym
u świadczeniodawców z terenu województwa małopolskiego opieką medyczną objęto
19 mieszkańców Gminy Skawina z powodu zaburzeń psychiatrycznych i zaburzeń
zachowania spowodowanych używaniem środków (substancji) psychoaktywnych innych niż
alkohol (główna przyczyna hospitalizacji), w tym kolejno najczęściej z powodu używania:
-
substancji nasennych i uspokajających – 7 osób
27
-
naprzemiennego przyjmowania środków (opiatów, kanabinoli, substancji nasennych
i uspokajających) – 6 osób
-
kanabinoli – 4 osoby
-
opiatów – 2 osoby.
3. Ograniczenie podaży narkotyków
Ilość substancji odurzających, surowców, prekursorów zarekwirowanych przez Komisariat
Policji w Skawinie na terenie Gminy Skawina w latach 2008 - 2013 przedstawia tabela nr 6.
Tabela Nr 6 Rodzaj i ilość zarekwirowanych przez Komisariat Policji w Skawinie substancji psychoaktywnych
w latach 2008-2013.
Rodzaj
zarekwirowan
ej substancji
ROK
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Konopie
indyjskie
brak
danych
39,85 g
50,22 g
0
0
152 g
Kokaina
8g
18,5 g
18,5 g
0
0
0
Marihuana
11,97 g
27,15 g
179,53 g
120,9 g
236,3 g
152,35 g
Amfetamina
brak
danych
310,36 g
96,14 g
0
19,3 g
195,25 g
Ecstasy
brak
danych
brak
danych
97 sztuk
brak
danych
0
1,6 g
Metamfet
0
0
0
0
0
0,185 g
Sadzonki
(konopie
indyjskie)
0
0
0
0
0
2 sztuki
Skun (konopie
indyjskie)
0
0
0
0
0
0,05 g
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych otrzymanych Komisariatu Policji w Skawinie.
Alkoholizmowi
Z powyższych danych wynika, że w roku 2013 wzrosła liczba zarekwirowanych przez Policję
substancji psychoaktywnych.
Przestępstwa z Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii
Komisariat Policji w Skawinie, zanotował przestępstwa i czyny popełnione z Ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomani, na terenie Gminy Skawina.
Zjawiska te na przestrzeni lat 2007-2013 obrazują tabele nr 7, 8 i 9.
28
Tabela Nr 7 Liczba przestępstw popełnionych z Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,
na terenie Gminy Skawina w latach 2007-2013.
Rok
Liczba
przestępstw
w tym udział
nieletnich
2007
2008
2009
2010
2011
30
13
14
9
20
9
1
4
1
10
2012
18
2013
9
1
4
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych otrzymanych Komisariatu Policji w Skawinie.
Alkoholizmowi
Tabela Nr 8 Liczba czynów naruszających przepisy Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii, na terenie Gminy Skawina w latach 2007 - 2013.
Rok
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Liczba czynów
45
13
14
9
20
18
w tym udział
nieletnich
3
1
4
1
10
4
9
1
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych otrzymanych Komisariatu Policji w Skawinie.
Alkoholizmowi
Tabela Nr 9 Rodzaje popełnianych przestępstw z Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii, na terenie Gminy Skawina w latach 2008 – 2013.
Rodzaj popełnianych przestępstw
2008
2009
2010
2011
2012
2013
0
Udzielanie środków odurzających,
nakłanianie do użycia w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej
1
0
0
0
0
Udzielenie, ułatwienie użycia,
nakłanianie
0
0
0
3
1
0
Posiadanie środków odurzających
12
14
9
17
14
9
3
0
0
0
Produkcja – krzewy marihuany
Dopalacze
Źródło: Zestawienie przygotowane przez Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania
i Zapobiegania Narkomanii na podstawie danych otrzymanych Komisariatu Policji w Skawinie.
Alkoholizmowi
29
Jak przestawiają tabele nr 7, 8, 9 liczba przestępstw i czynów popełnionych z cytowanej
wyżej ustawy w 2013 roku, zmalała w stosunku do roku poprzedniego, a najczęściej
popełnianym przestępstwem jest nadal posiadanie środków odurzających.
Z informacji uzyskanych z Komisariatu Policji w Skawinie wynika, że liczba ujawnionych
osób podejrzanych, które dokonały przestępstw pod wpływem narkotyków lub innych
środków odurzających w roku 2013 wyniosła 3 - z czego: 2 osoby dorosłe i 1 nieletni. Należy
podkreślić, że w latach 2008 – 2012 nie zanotowano ujawnionych osób podejrzanych
o dokonanie przestępstw pod wpływem narkotyków lub innych środków odurzających.
Ponadto Komisariat Policji w Skawinie, zanotował 2 przypadki zatrzymania kierowców
będących pod wpływem narkotyków.
Wg danych otrzymanych z Sądu Rejonowego w Wieliczce Wydział II Karny wynika,
że w roku 2013 nie zastosowano względem żadnej osoby z terenu Miasta i Gminy Skawina
kary bezwzględnej pozbawienia wolności za przestępstwa dotyczące ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii. Natomiast odnotowano 8 prawomocnych skazań
z warunkowym zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolności w stosunku do osób
z terenu Miasta i Gminy Skawina.
4. Dane dotyczące ilości osób zgłaszających problem uzależnienia od substancji
psychoaktywnych (narkotyków, leków i innych np. tzw. „dopalaczy”) w Centrum
Wspierania Rodziny przedstawiono w tabeli nr 2 i 3 w rozdziale II przy omówieniu
zadania nr 1 i 2.
5. Dane epidemiologiczne o zakażeniach HIV, zachorowaniach na AIDS i zgonach
z powodu AIDS.
Wg danych Małopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na terenie
woj. małopolskiego w 2013 roku zarejestrowanych zostało 77 przypadków nowych zakażeń
HIV, 4 przypadki AIDS oraz 4 zgony spowodowane AIDS. Dane dotyczące zakażeń HIV
i zachorowań na AIDS mogą ulec zmianie w związku z trwającą weryfikacją zgłoszeń
w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny
w Warszawie.
W prowadzonej ewidencji nadesłanych do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Krakowie, formularzy zgłoszeń zakażeń HIV, zachorowań na AIDS
oraz zgonów z powodu AIDS – nie figurują mieszkańcy Skawiny. Należy jednak mieć na
uwadze, iż zgodnie z art. 41 ust. 1 Ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoba zakażona HIV lub chora na AIDS może
zastrzec dane umożliwiające jej identyfikację. W takim przypadku zgłoszenie zawiera
informacje o miejscu zamieszkania ograniczone jedynie do powiatu. Z analizy zgłoszeń
zakażeń HIV, AIDS i zgonów wynika, że w 2013 roku na terenie powiatu krakowskiego
zarejestrowano 39 nowych zakażeń HIV, 1 zachorowanie na AIDS oraz miał miejsce 1 zgon.
30
Nieodłącznym elementem profilaktyki uzależnień winna być zatem edukacja w zakresie
HIV/AIDS, zarówno wśród dzieci i młodzieży, ale również dorosłych mieszkańców Gminy
Skawina.
6. Używanie narkotyków przez młodzież szkolną.
Wyniki Badań ESPAD 2012: W 2011 roku, na zlecenie Krajowego Biura ds.
Przeciwdziałania Narkomanii oraz Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, zostało przeprowadzone badanie na reprezentatywnej próbie młodzieży
szkolnej w wieku 15-16 lat (trzecie klasy gimnazjum) oraz 17-18 lat (drugie
ponadgimnazjalne).
Pomiar został przeprowadzony w ramach „Europejskiego Programu Badań Ankietowych
w Szkołach na temat Alkoholu i Narkomanii” (ESPAD) przez Instytut Psychiatrii
i Neurologii. Celem badania był przede wszystkim pomiar rozpowszechnienia używania
substancji psychoaktywnych przez młodzież, ale również zbadanie opinii i postaw młodych
osób wobec substancji legalnych, jak i nielegalnych. Po raz pierwszy w badaniu ESPAD ujęta
została tematyka „dopalaczy”.
Najbardziej popularne substancje nielegalne, po które sięga młodzież, to marihuana i haszysz.
Do używania przetworów konopi przyznało się 24,3% młodszych uczniów i 37,3% starszych
uczniów. W ciągu ostatnich 12 miesięcy marihuanę i haszysz zażywało 10,1% młodszych
uczniów (trzecie klasy gimnazjum) oraz 28,5% w klasach drugich szkół ponadgimnazjalnych,
a w czasie ostatniego miesiąca odpowiednio: 10,5% i 15,5%. Podobnie jak w badaniach
CBOS/KBPN realizowanych w latach 2003-2010 na młodzieży w wieku 18-19 lat, pomiar
ESPAD z 2011 odnotował, po okresie spadku, wzrost używania marihuany. Wśród substancji
nielegalnych na drugim miejscu pod względem rozpowszechnienia używania uplasowała się
amfetamina. Po najpopularniejszy stymulant, przynajmniej raz w życiu, sięgnęło 4,6% 15-16
latków oraz 8,3% 17-18 latków.
Jak już zostało wspomniane w badaniu ESPAD uwzględniono również tematykę „dopalaczy”.
Odsetek badanych, którzy używali „dopalacze” był dwukrotnie wyższy w porównaniu do
wyników przedstawiających zażywanie amfetaminy. Co dziesiąty 15-16 latek sięgał po
„dopalacze” (10,5%) oraz więcej niż co siódmy 17-18 latek (15,8%). Niewiele więcej osób
było w sklepie z „dopalaczami”, odpowiednio: 15,3% oraz 21,6%. Przedmiotem pomiaru
oprócz używania alkoholu i narkotyków była również dostępność substancji
psychoaktywnych. Wyniki badania odnotowały wysoki poziom dostępności napojów
alkoholowych według oceny respondentów. Dostępność substancji nielegalnych jest oceniana
znacznie niżej. Spośród substancji nielegalnych najłatwiej w opinii badanych nabyć
przetwory konopi a następnie „dopalacze”2.
Skalę problemów związanych z używaniem narkotyków przez młodzież szkolną
przedstawiono na podstawie badania przeprowadzono w roku 2008 w szkołach gimnazjalnych
2
Źródło: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
31
i ponadgimnazjalnych na terenie Miasta i Gminy Skawina oraz badania „Młodzi Polacy
o zachowaniach ryzykownych” przeprowadzonego roku 2009 w placówkach oświatowych
biorących udział w kampanii profilaktycznej „Zachowaj Trzeźwy Umysł”. Wyniki
przedstawiają się następująco:
GIMNAZJA
Informacje o grupie badawczej:
 Próba badawcza w gminie 43 % populacji
 Liczba ankiet/ przebadanych – 720
 Liczba uczniów w populacji – 16693

Spośród 720 badanych gimnazjalistów (tj. 43 % całej populacji gimnazjalistów), 637
uczniów nie próbowało narkotyków, co stanowi 89% przebadanych uczniów. Pozostała
grupa uczniów miała kontakt ze środkami narkotycznymi. W większości przypadków
używanie środków psychoaktywnych przez badaną młodzież miało charakter
incydentalny, jednak (2%) uczniów mających kontakt ze środkami narkotycznymi
przyznało, że próbowało środków narkotycznych częściej niż 2-3 razy;

Ci uczniowie, którzy mieli kontakt z narkotykami, używają lub używali następujących
środków:
-
Najwięcej, bo 60 wskazań było na marihuanę i amfetaminę;
-
Pojedyncze wskazania to: tabaka, muchomorki, speed, sort, kokaina, heroina, sterydy, pył,
zioło, LSD.

489 uczniów tj. 68% nie wie gdzie na terenie swoich miejscowości można kupić/dostać
narkotyki. 184 uczniów tj. 26% wie i zna takie miejsca. (6% odpowiedź nieważna lub
brak odpowiedzi ).

Najczęściej narkotyki proponowane są młodym ludziom na osiedlu (59 wskazań tj. 8 %)
i na dyskotece (pub) (45 wskazań tj. 6%). Również szkoła nie jest wolna od zagrożenia:
-
23 uczniów (3 %) odpowiedziało, że narkotyki proponowano im w szkole;
-
a 55 (8%) odpowiedziało, że narkotyki proponowano w otoczeniu szkoły, w tym
w drodze do szkoły;

W przypadku problemów z narkotykami, młodzież zwróciłaby się o pomoc do
następujących osób:
-
Rodzice, rodzina – 211 wskazań
3
Dane uzyskane z placówek biorących udział w badaniu oraz Wydziału Edukacji Zdrowia i Kultury Urzędu
Miasta i Gminy w Skawinie.
32
-
Pedagog szkolny – 76 wskazań
-
Przyjaciele, koledzy – 65 wskazań
-
Nauczyciel, wychowawca – 11 wskazań
-
Pojedyncze wskazania na: lekarza, psychologa, poradnię, policję, oddział odwykowy,
księdza, telefon zaufania.

Ankietowani podali przyczyny sięgania po narkotyki. I tak, młodzi ludzie sięgają o nie:
-
Dla dobrej zabawy i poprawy nastroju - 383 wskazań
-
Dla zaimponowania innym – 352 wskazania
-
Z ciekawości – 327 wskazania
-
W sytuacji niepowodzeń życiowych, szkolnych - 270 wskazań
-
Bo „taka jest moda i wszyscy po nie sięgają – 171 wskazań
-
Nuda -149 wskazań
SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE
Informacje o grupie badawczej:
 Próba badawcza: 33 %
 Liczba ankiet/przebadanych – 403
 Liczba uczniów w populacji4 - 1240

Spośród 403 badanych uczniów szkół ponadgimnazjalnych (tj. 33 % całej populacji
uczniów szkół ponadgimnazjalnych), 270 uczniów nie próbowało narkotyków, co stanowi
67% przebadanych uczniów. 24% uczniów miała kontakt ze środkami narkotycznymi.
W większości przypadków używanie środków psychoaktywnych przez badaną młodzież
miało charakter incydentalny, jednak (9 %) uczniów mających kontakt ze środkami
narkotycznymi przyznało, że próbowało środków narkotycznych częściej niż 2-3 razy.
(9 % odpowiedź nieważna lub brak odpowiedzi ).

Ci uczniowie, którzy mieli kontakt z narkotykami, używają lub używali następujących
środków:
 Najwięcej wskazań było na marihuanę i amfetaminę;
 Pojedyncze wskazania to: speed, alkohol, trawa, heroina.

4
Z problemem używania środków narkotycznych młodzież spotyka się najczęściej:
Dane uzyskane z placówek biorących udział w badaniu
33
 Wśród kolegów spoza szkoły – 171 wskazań
 Wśród kolegów ze szkoły – 115 wskazań
 Wśród kolegów z klasy – 80 wskazań

282 uczniów tj. 70% nie wie gdzie na terenie swoich miejscowości można kupić/dostać
narkotyki. 79 uczniów tj. 20% wie, gdzie na terenie swoich miejscowości można kupić
narkotyki (10 % odpowiedź nieważna lub brak odpowiedzi).

Młodzież wskazała na następujące miejsca, w których można kupić/dostać narkotyki:
szkołę, dyskotekę, pub, osiedle, park, rynek.

Najczęściej narkotyki są proponowane młodym ludziom na osiedlu (82 wskazania tj. 20
%) i na dyskotece (pub) (81 wskazań tj. 20%). Również szkoła nie jest wolna od
zagrożenia:
 38 (10 %) uczniów odpowiedziało, że narkotyki proponowano im w szkole;
 71 (18%) uczniów odpowiedziało, że narkotyki proponowano w otoczeniu szkoły, w tym
w drodze do szkoły;
Inne miejsca wskazywane przez młodzież to park, imprezy.

W przypadku problemów z narkotykami, młodzież zwróciłaby się o pomoc do
następujących osób:
 Rodzice, rodzina – 67 wskazań
 Przyjaciele, koledzy – 27 wskazań
 Pedagog, psycholog – 31 wskazań
 Pojedyncze wskazania na: lekarza, poradnię, policję

Ankietowani podali przyczyny sięgania po narkotyki. I tak, młodzi ludzie sięgają o nie:
 Dla dobrej zabawy i poprawy nastroju – 282 wskazania
 Dla zaimponowania innym –210 wskazań
 Z ciekawości – 273 wskazania
 W sytuacji niepowodzeń życiowych, szkolnych - 188 wskazań
 Bo „taka jest moda i wszyscy po nie sięgają – 108 wskazań
 Nuda -109 wskazań
Ponadto
w
roku
2010
otrzymano
wyniki
badania
„Młodzi
Polacy
o zachowaniach ryzykownych” przeprowadzonego w placówkach oświatowych biorących
34
udział w kampanii profilaktycznej „Zachowaj Trzeźwy Umysł”. Wyniki przedstawiają się
następująco:
SZKOŁY PODSTAWOWE (192 osoby badane)
 87,96 % ankietowanych uczniów uważa, że palenie marihuany może prowadzić do
uzależnienia od narkotyków ( w roku 2007 pozytywnie na pytanie odpowiedziało 68,29 %
ankietowanych)
 12,04 % ankietowanych uczniów uważa, że palenie marihuany nie prowadzi do
uzależnienia od narkotyków ( w roku 2007 tak uważało 30,28 % uczniów)
SZKOŁY GIMNAZJALNE ( 152 osoby badane )
 68,35 % ankietowanych uczniów zna osoby ze swojej grupy wiekowej, które stosują
jakieś środki odurzające lub uzależniające. Są to osoby znane im prawdopodobnie
z kontaktów koleżeńskich. Mniejszość uczniów (29,93%) stwierdza, ze nie zna osób
stosujących środki uzależniające. Być może to jest brak świadomości, że takie zachowania
ryzykowne występują w ich środowisku rówieśniczym lub wynika to z braku
zainteresowania tym, co w najbliższym otoczeniu się dzieje. Ankietowani mają
świadomość, że najpopularniejszymi używkami w ich środowisku są papierosy (59,54 %)
i alkohol (56,57%). Świadomość stosowania narkotyków ujawnia 13,77% ankietowanych.
Pozytywnym elementem tego zjawiska jest to, że uczniowie wiedzą, iż problem istnieje
i dotyka ich rówieśników.
 Spośród badanych uczniów bezpośredni kontakt ze środkami odurzającymi miało 30,99 %
respondentów. Pozytywny jest fakt, że 63,77 % uczniów nie próbowało żadnych środków
zmieniających nastrój. Gimnazjaliści przyznający się, że próbowali środków
uzależniających, szczególnie spożywali alkohol (73,5 %) i palili papierosy (42,31 %).
5,77 % młodzieży klas II gimnazjum miało bezpośredni kontakt z narkotykami.
 16,54 % ankietowanych uważa, że można bezpiecznie dla organizmu palić marihuanę.
Opracowanie:
Małgorzata Kopeć – Pełnomocnik Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi
i Zapobiegania Narkomanii.
35