przygotowany dokument

Od pasji badacza po sukces na Olimpiadzie Biologicznej
25 stycznia 2014 r. w Collegium Biologiae UWM w Olsztynie odbyły się zawody II stopnia (Okręgowe)
XLIII Olimpiady Biologicznej (OB). OB stwarza uczniom wybitnie uzdolnionym możliwość
współzawodnictwa z rówieśnikami w całym kraju. „Celem OB Jest rozbudzenie wśród młodzieży
zainteresowania biologią, wspieranie szczególnie uzdolnionej młodzieży w podjęciu studiów na
wyższych uczelniach a także podniesienie poziomu nauczania biologii i zwrócenie uwagi
społeczeństwa na rolę nauk biologicznych we współczesnym świecie” – czytamy w Regulaminie OB.
W roku szk. 2013/2014 w województwie warmińsko-mazurskim do OB zgłosiło się 74 uczniów , a
tylko 24 uczniów z 17 szkół awansowało do zawodów okręgowych w Olsztynie. W porównaniu z
rokiem szk. 2012/2013 (zgłosiło się 140 uczniów z 27 szkół, awansowało 87), jest to wyraźny spadek
liczby uczestników. Prace badawcze złożyło 77 uczniów z 29 szkół. Do eliminacji pisemnych zawodów
II stopnia zakwalifikowało się 24 uczniów z 17 szkół. Podstawą kwalifikacji były punkty za prace w
recenzji szkolnej, ocena za egzamin podczas zawodów szkolnych i punkty za recenzję w KOOB. W
bieżącej edycji Olimpiady ani jedna praca badawcza z okręgu olsztyńskiego nie została wyróżniona.
Elbląg reprezentowało sześć uczennic z trzech Liceów Ogólnokształcących (I, II i IV). Nie pierwszy już
sukces odniosły trzy podopieczne pani Hanny Pietras z II LO.
W XLIII OB laureatami zawodów okręgowych w Olsztynie zostało 7 uczennic, które uzyskały 63
i więcej pkt. na 100 możliwych do zdobycia na egzaminie pisemnym (test).
1. Szczepaniak Kinga - kl. III, II LO im. K. Jagiellończyka w ZSO nr 2 w Elblągu – 80 pkt.
(opiekun - Hanna Pietras)
2. Milan Joanna – kl. III, II LO im. K. Jagiellończyka w ZSO nr 2 w Elblągu – 69 pkt.
(opiekun-pani Hanna Pietras)
3. Supińska Eliza – kl. III, II LO im. G. Gizewiusza w Giżycku – 67 pkt.
(opiekun - Anna Dec-Kuś)
4. Kowalczyk Justyna – kl. III, LO im. Stefana Żeromskiego w Bartoszycach – 65 pkt. ,
(opiekun - Aneta Roś-Kozłowska)
5. Dunalska Anna – kl. III, IV LO w ZSO nr 2 im. M. Skłodowskiej-Curie w Olsztynie – 64 pkt.
(opiekun – Edward Szatkowski)
6. Karpińska Zuzanna – kl. III, LO nr 1 im. J. Bażyńskiego w Ostródzie – 64 pkt.
(opiekun – Alicja Ciunelis)
7. Tabor Monika – kl. III, II LO im. K. Jagiellończyka w ZSO nr 2 w Elblągu – 64 pkt.,
(opiekun – Hanna Pietras)
Do etapu centralnego – zawodów III stopnia, wstępnie zakwalifikowano uczniów, którzy zdobyli w
teście przynajmniej 69 pkt. Pani Hannie Pietras i jej uczennicom z II LO w Elblągu należą się słowa
uznania i serdeczne gratulacje.
Nie wystarczy mi, że wiem, chcę wiedzieć dlaczego?.
Rok 2014 jest rokiem zmian regulaminowych OB, jak i osobowych. Jako nowy członek KO OB w
Olsztynie i obserwator tegorocznych zawodów okręgowych, pragnę podzielić się z zainteresowanymi
nauczycielami, rodzicami i uczniami, garścią informacji i refleksji na temat OB.
Nad właściwym przebiegiem olimpiady czuwała dr Beata Dulisz UWM – Przewodnicząca. Otwarcia
zawodów okręgowych XLIII OB w Olsztynie dokonał dr hab. UWM Jacek Nowakowski
Z-ca Przewodniczącego. Następnie głos zabierali: dr hab. Jerzy Przyborowski, prorektor ds.
kształcenia , prof. UWM, prodziekan ds. kształcenia Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM dr
Elżbieta Ejdys oraz Marek Szter-Warmińsko-Mazurski Wicekurator Oświaty. Wszyscy zgodnie
podkreślali, że rozwijanie pasji przyrodniczych jest drogą do studiów na wydziale biologicznym.
Akcentowali też potencjał naukowy i dydaktyczny OB. Młodzi uczestnicy zawodów otrzymali wsparcie,
gratulacje i życzenia ciągłego odkrywania naukowych i przyrodniczych pasji. Nauczyciele-opiekunowie
ubiegłorocznych laureatów OB odebrali specjalne podziękowania i nagrody książkowe za wkład pracy
w przygotowanie uczniów do zawodów okręgowych i ogólnopolskich XLIIOB oraz opiekę nad pracami
badawczymi uczniów, które zostały wyróżnione przez KGOB w Warszawie. Miałam zaszczyt odebrać
nagrodę i podziękowania dla pani Hanny Pietras.
Podczas, kiedy młodzież rozwiązywała test „za 100 punktów”, w budynku Katedry Ekologii i Ochrony
Środowiska odbyło się spotkanie nauczycieli z przedstawicielami Komitetu Okręgowego.
Dyskutowano o zmianach w regulaminie OB. Dr B. Dulisz wyjaśniała istotę zmian dotyczących
kolejnych etapów 44 i 45 OB.
 Zgłaszanie tematyki prac badawczych oraz konsultacje pozostają bez zmian.
 Zawody szkolne 44 OB muszą się odbyć do 4 października 2014 r.
 Każdy uczestnik zobowiązany jest do wykonania pracy badawczej, kolejnej na każdą edycję.
Ta zmiana regulaminowa budzi dyskusje w środowisku nauczycielskim a nawet zniechęca do
podejmowania się opieki nad uczniem, który mógłby ponownie próbować swoich sił w OB.
 Regulamin dopuszcza jednak w pewnym sensie „kontynuację badań”, ale w taki sposób, by praca
badawcza spełniała warunki „kolejnej” czyli nowej pracy.
 Przedstawiona praca może zatem dotyczyć nowego problemu badawczego lub być kontynuacją
dotychczasowych badań, rozbudowaną o co najmniej 25% badanych prób, które pozawalają
autorowi na szerszą dyskusję na omawiany temat.
 Podczas oceny tak zmienionej, zasadniczo nowej pracy, recenzent porównując ją z pracą z
poprzedniej edycji, oceni „istotność wyników”.
 Precyzyjny druk recenzji zostanie umieszczony na stronie internetowej OB, a także przesłany do
nauczycieli, którzy są w bazie adresowej Komitetu Głównego.

Recenzenci KO i KG nie będą znali wcześniejszych ocen recenzentów. W przypadku największej
rozbieżności pomiędzy oceną szkolną a okręgową, 5% prac badawczych podlegać będzie
ponownej recenzji. Samodzielność wszystkich prac badawczych, będzie weryfikowana przez KO
w kooperacji ze szkołami wyższymi, placówkami naukowymi lub instytutami badawczymi.
Podobnej weryfikacji będą również podlegały prace badawcze wytypowane przez recenzenta.
 Plakat pracy badawczej pozostaje bez zmian. Załączony będzie również w pliku PDF na jednej
płycie, zawierającej na pierwszej stronie metryczkę oraz wszystkie prace badawcze przygotowane
przez ucznia w kolejnych edycjach OB.
 Egzamin pisemny od 2013 do 2016 r. ma formę testu, który pozwala na zdobycie na zawodach
okręgowych – 100 pkt., a na zawodach centralnych - 150 pkt. Typ zadań i zasady rozwiązywania
są szczegółowo przedstawiane uczniom piszącym test przed egzaminem, a dodatkowo każdy
arkusz testowy będzie zawierał dokładna instrukcję sposobu wypełnienia arkusza odpowiedzi jak
i sposobu przyznawania punktów. Przykładowe pytania egzaminacyjne są umieszczane na stronie
internetowej OB.
W wyniku dyskusji nad przebiegiem i regulaminem Olimpiady wszyscy zgodzili się, że największym
problemem jest brak czasu na ponowne przeprowadzanie pracy badawczej, kiedy to priorytetem dla
ucznia staje się matura. W obecnych rozwiązaniach systemowych jawi się dość oczywisty dylemat:
świetnie zdać maturę z kilku dziedzin cz też wybiorczo poświęcić się badaniom naukowym przyrody?
A zatem, czy wystarczy mi, że wiem, czy też chcę jeszcze wiedzieć dlaczego? Z tym
wyzwaniem poradzą sobie najlepsi i cierpliwi, ponieważ jedną z najważniejszych cech badacza jest
pasja a zaraz po niej cierpliwość. Ufam, że w nowej sytuacji nie zabraknie ani zdeterminowanych
i zarażonych pasją odkrywcy uczniów, ani ich mądrych i cierpliwych profesorów.
Artykuł będzie dostępny w zakładce: matematyka –przyroda, Janina Meller
Janina Meller, konsultant ds. biologii W-MODN w Elblągu,
Członek Komitetu Okręgowego Olimpiady Biologicznej w Olsztynie