Nie taki komputer straszny, jak go malują

Transkrypt

Nie taki komputer straszny
jak go malują
P O D S TAW Y O B S Ł U G I K O M P U T E R A
SZKOLENIE DLA TRENERA
Niniejsze opracowanie powstało w ramach projektu innowacyjnego „Fifty-Fifty – model sieci
franczyzy społecznej metodą przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu, jako jednej z barier
aktywności zawodowej osób 50+”. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 6.1 Poprawa dostępu do
zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Poddziałanie 6.1.1. Wsparcie
osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy
Autor: Andrzej Szwed
Korekta i recenzja: dr Małgorzata Iwanowicz
Opracowanie graficzne: Fajne Chłopaki
„Fifty-Fifty – model sieci franczyzy społecznej metodą przeciwdziałania
wykluczeniu cyfrowemu, jako jednej z barier aktywności zawodowej osób 50+”
CZ ŁOW I EK – N AJ L EPS Z A I N W ESTYCJA
RE A LI ZATO R:
PA RT NE R:
Spis treści
Wprowadzenie6
Wskazówki metodyczne
7
Spotkanie 1
27
T E M AT: K O M P U T E R , J A K I J E S T, K A Ż D Y W I D Z I .
Spotkanie 2 53
T E M AT: N O B O T Y S I Ę B O I S Z M Y S Z Y…
Spotkanie 3 T E M AT : K L AW I AT U R A ,
69
C Z Y L I N I E TA K I D I A B E Ł S T R A S Z N Y…
Spotkanie 4 87
T E M AT: O K N O N A Ś W I AT. L O G O WA N I E O R A Z B U D O WA O K N A W I N D O W S .
Spotkanie 5 111
T E M AT: Z A K Ł A D A M Y F O L D E R Y. Z A S A D Y T W O R Z E N I A K ATA L O G Ó W I K O R Z YS TA N I A Z N I C H . . .
Spotkanie 6 131
T E M AT: J A K S O B I E U S TAW I S Z , TA K B Ę D Z I E S Z U Ż Y WA Ł . O P O D S TAW O W Y C H
PARAMETRACH KOMPUTERA .
Spotkanie 7 147
T E M AT: P O Ż E G N A N I A N A D S Z E D Ł C Z A S . P O W T Ó R Z E N I E I U T R WA L E N I E P O D S TAW O W Y C H Z A S A D O B S Ł U G I K O M P U T E R A .
wstęp
6
WPROWADZENIE
Niniejszy skrypt jest przeznaczony dla Trenerów, prowadzących zajęcia w ramach projektu
innowacyjnego „Fifty-Fifty – model sieci franczyzy społecznej metodą przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu, jako jednej z barier aktywności zawodowej osób 50+”. Celem projektu
jest stworzenie punktów Sieci Fifty:Fifty, w których osoby powyżej pięćdziesiątego roku życia
będą mogły bezpłatnie poznawać nowe technologie.
Punkty Fifty:Fifty oferują m.in. nieodpłatne kursy komputerowe, w których trenerzy w wieku
50 lat i więcej – uczą obsługi komputera inne osoby 50+.
Zadaniem skryptu jest pokazanie krok po kroku, w jaki sposób prowadzić zajęcia komputerowe. Materiały zostały opracowane przez trenerów-praktyków, którzy mają wieloletnie
doświadczenie w prowadzeniu kursów z zakresu IT. W materiałach znalazły się zatem wskazówki, w jaki sposób można się zwracać do Uczestników, na co należy zwracać szczególną
uwagę, ile czasu mogą zajmować poszczególne ćwiczenia.
Skrypt obejmuje materiał do zrealizowania na siedmiu zajęciach. Każde zajęcia trwają trzy
godziny.
W opracowaniu zawarto informację na temat zagadnień do zrealizowania, celów poszczególnych zajęć, wykorzystywanych metod i technik pracy oraz pomocy dydaktycznych. Każde
zajęcia zostały przygotowane według tego samego schematu: rozpoczynają się ćwiczeniami
lub pytaniami powtórzeniowymi, następnie wprowadzony jest nowy temat, a wykład teoretyczny zawsze jest podparty demonstracją, ćwiczeniami. Ostatnia część zajęć służy wyrównaniu poziomu wiedzy Uczestników oraz podsumowaniu zagadnień, które były poruszane.
Naszym celem jest przygotowanie Trenerów Sieci Fifty:Fifty do prowadzenia efektywnych
kursów, które przebiegać będą w miłej, inspirującej atmosferze. Pragniemy, aby Trenerzy potrafili zmotywować swoją wiedzą i umiejętnościami inne osoby w wieku 50 lat i więcej – do
korzystania z technologii informatycznych.
Mamy nadzieję, że niniejszy skrypt będzie stanowił realne wsparcie dla Trenerów, pokazywał
najlepsze praktyki w zakresie prowadzenia szkoleń dla osób dorosłych.
Życzymy owocnej lektury i sukcesów w prowadzeniu szkoleń.
wstęp
7
WSKAZÓWKI METODYCZNE
Trenerze!
W trosce o Ciebie przygotowaliśmy wskazówki metodyczne. Ułatwią Ci one pracę na kursie
i realizację założonych celów. Lepiej też zrozumiesz istotę użytych na zajęciach metod, technik i form pracy, a poszczególne ogniwa zajęć będziesz realizować bez obaw. Z taką wiedzą
oraz gotowym do realizacji materiałem poczujesz się pewniej.
1. ZANIM ROZPOCZNIESZ ZAJĘCIA – PRZYGOTOWANIE
Na tym wstępnym etapie dokładnie zapoznaj się z materiałem, który masz zrealizować.
W skrypcie znajdziesz opisy podejmowanych działań oraz wyjaśnienia, w jaki sposób je zrealizujesz i co musisz zrobić, aby osiągnąć wyznaczone cele kursu IT. Oczywiście nie ogranicza
to Twojej kreatywności i możesz modyfikować zawarte w skrypcie treści. Zdajemy jednak
sobie sprawę z tego, że najtrudniej jest ułożyć zajęcia oraz wypełnić je treścią, dlatego dajemy Ci gotowy do realizacji materiał. Aby móc go w pełni wykorzystać, powinieneś zadbać
o swoje przygotowanie merytoryczne. Na początek zrób sam sobie trening i powtórz wszystkie zagadnienia, które zaplanowałeś w ramach kursu. Przygotuj się starannie, bo od Twojej
wiedzy będzie zależeć wartość wszystkich zajęć oraz to, czy uda się zrealizować materiał, jaki
otrzymałeś.
Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem zajęć podłączyć sprzęt i naszykować prezentację. Przygotuj też na pendrivie wszystkie potrzebne do zajęć pliki i przed ich rozpoczęciem lub na samym
początku – podczas czynności organizacyjnych – wgraj je do komputerów Uczestników.
Warto też zadbać o swój warsztat metodyczny i przyjrzeć się wszystkim metodom, jakimi
będziesz pracować, technikom, które je wspomagają oraz formom pracy. Obszerniejsze wyjaśnienia na temat ich istoty zamieszczamy poniżej. Pamiętaj też, że zajęcia są realizowane
przy pomocy odpowiednich środków dydaktycznych i to jest kolejny punkt w Twoim przygotowaniu się do prowadzenia kursu. Na liście pomocy dydaktycznych powinny znaleźć się:
• sprzęt multimedialny,
• prezentacja PowerPoint,
• lista obecności,
• materiały informacyjne i prezentacyjne dla Uczestników,
• kwestionariusze do badania zadowolenia,
• flipchart,
• markery,
• czyste kartki, na których Kursanci będą mogli robić notatki.
wstęp
8
Wcześniejsze przygotowanie do zajęć usprawni ich przebieg i zapewni Ci komfort pracy. Tematy będą mogły być sprawnie realizowane bez niepotrzebnych przerw związanych z kwestiami organizacyjnymi i technicznymi. Pozwoli to także na budowanie u Uczestników poczucia bezpieczeństwa oraz wytworzenia przekonania, że Trener jest profesjonalistą.
ZANIM WIĘC ROZPOCZNIESZ ZAJĘCIA PRZYGOTUJ SIĘ DO NICH: POWTÓRZ MATERIAŁ I CO NAJWAŻNIEJSZE: DOKŁADNIE PRZECZYTAJ MATERIAŁ Z ZAJĘĆ, ABYŚ
BEZ PROBLEMÓW MÓGŁ JE ZREALIZOWAĆ.
Pozostaje już tylko odpowiednio przygotować salę i czekać na Uczestników.
2. TWÓJ PIERWSZY KONTAKT Z GRUPĄ – POWITANIE
Standardem rozpoczęcia zajęć jest miłe powitanie tradycyjnym „Dzień dobry”. Kiedy Uczestnicy kursu zaczną pojawiać się w sali, z uśmiechem witaj każdego z osobna i zapraszaj do
zajęcia miejsca. Pamiętaj, że to Ty jako pierwszy powinieneś podać dłoń. Taki gest jest nierozerwalnie związany z powitaniem słownym. Kiedy zbierze się cała grupa, raz jeszcze powitaj
wszystkich. Możesz użyć następujących sformułowań: Przede wszystkim chciałbym Państwa
bardzo serdecznie powitać i podziękować za przybycie. Skoro jesteśmy już wszyscy, to możemy zacząć zajęcia. Kolejny ważny element powitania stanowi przedstawienie się, co możesz uczynić
następująco: Nazywam się … i będę się z Państwem co tydzień spotykać w ramach zajęć dotyczących …
Trener przedstawia się tylko na pierwszych zajęciach z wyjątkiem takiej sytuacji, gdy do grupy
dołącza nowy Uczestnik. Wówczas ponawia tę czynność. Ważne jest także, aby na pierwszych zajęciach umożliwić Uczestnikom wzajemne poznanie się. Ze względu na ograniczony
czas, należy poprosić, aby każdy napisał swoje imię na kartce i postawił przed sobą. Ułatwi to
bezpośredni kontakt z Uczestnikami.
J A K C I Ę W I D Z Ą , TA K C I Ę P I S Z Ą , C Z Y L I P I E R W S Z E W R A Ż E N I E Pierwsze wrażenie w pracy z grupą bywa decydujące o panującej na zajęciach atmosferze.
Dlatego tak ważne jest, abyś odpowiednio się zaprezentował poprzez ubiór, gesty i wypowiedzi. Lepiej postrzegany jest trener ubrany schludnie, elegancko i skromnie, który przyjmuje
otwartą, wyprostowaną postawę, uśmiecha się, utrzymuje kontakt wzrokowy z Uczestnikami
i zwraca się serdecznie do grupy.
wstęp
9
Istotne jest także, aby zadeklarować swoją pomoc i ustalić jasne zasady zwracania się o taką
pomoc (np. przez podniesienie ręki). Pozwoli to uniknąć zakłóceń w pracy. Najlepszą formą
złożenia takiej deklaracji chęci pomocy są proste komunikaty typu: Jeśli w trakcie ćwiczeń ktoś
z Państwa nie będzie sobie radził, proszę podnieść rękę, wówczas podejdę i pomogę. W razie wątpliwości proszę o podniesienie ręki. Ustalenie takiej prostej zasady jest szczególnie ważne w grupie
50+ ze względu na długą zwykle przerwę w kształceniu czy samokształceniu.
3. ZANIM ZACZNIESZ REALIZACJĘ MATERIAŁU…
Na początek podejmij czynności organizacyjne:
• sprawdź listę obecności lub podaj gotową do podpisania,
• rozdaj Uczestnikom materiały,
Dobrze byłoby, gdybyś każde zajęcia rozpoczynał także zadaniami pobudzającymi kreatywność grupy i sprzyjającymi jej integracji, a także pytaniami kontrolnymi. Będą one pełniły taką
samą funkcję jak rozgrzewka w przypadku ćwiczeń fizycznych. Mają przygotować Uczestników do dalszej pracy.
Istotne jest, aby zajęcia przebiegały w przyjaznej atmosferze. Dobrze byłoby, gdybyś od początku starał się być dla Uczestników partnerem, który troszczy się o przełamywanie barier
i budowanie zaufania do swojej osoby. Powinna charakteryzować Cię postawa otwartości,
chęci niesienia pomocy, dostosowania sposobu swojej pracy do potrzeb grupy, elastyczności.
Relację partnerską można budować na różne sposoby, np. poprzez:
• rozmowy na tematy inne niż bezpośrednio związane ze szkoleniem (można np. na początku zajęć poprosić kursantów, aby krótko opowiedzieli, jak spędzili wczorajszy dzień,
albo – co ciekawego im się ostatnio przydarzyło);
• żartowanie, budowanie rozluźniającej atmosfery;
• wyrażanie zainteresowania oczekiwaniami uczestników kursów, ich opiniami, potrzebami;
• znoszenie barier także fizycznych (w miarę możliwości siadaj z kursantami, przechodź
między ich stanowiskami).
ZADANIA INTEGRUJĄCE GRUPĘ
Podczas pierwszych zajęć funkcję rozgrzewki będą pełniły ćwiczenia na rozluźnienie atmosfery w grupie i przełamanie barier Uczestników. Przykłady przydatnych gier i zabaw zostały
wstęp
10
zaprezentowane w dalszej części opracowania. Pamiętaj jednak, że możesz je samodzielnie
modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb, a także do okoliczności, w których pracujesz (np. liczebności grupy, poziomu jej otwartości). Ćwiczenia te w różnej formie mogą być
również pomocne podczas kolejnych zajęć – jako sposób aktywizujący grupę. Będziesz mógł
je zastosować zawsze, ilekroć zauważysz spadek energii i zaangażowania grupy, jej zmęczenie
czy zniechęcenie.
GRY GRUPOWE
Uczestnikom zajęć możesz zaproponować ćwiczenia (zabawy), które pozwolą się Wam lepiej
poznać. Będą one mogły stanowić także przerywnik między kolejnymi zagadnieniami teoretycznymi i zadaniami praktycznymi, jakie dla nich przygotowałeś.
Ćwiczenia możesz przygotować samodzielnie lub skorzystać z tych, które prezentujemy
poniżej.
Proponujemy Ci, abyś pracę z nową grupą (której nie znasz i która nie zna Ciebie) rozpoczął
od prostej zabawy, dzięki której wszyscy będziecie mieli okazję dowiedzieć się czegoś o sobie.
W ten sposób będziecie mogli nauczyć się komunikować ze sobą, zintegrujecie się i zaczniecie budować poczucie zaufania w zespole.
Pamiętaj, że nie powinieneś traktować udziału w zabawie jako obligatoryjnego dla Uczestników. Jeżeli któraś osoba wyraźnie nie ma ochoty na angażowanie się we wspólne działanie,
musisz pamiętać, że ma do tego prawo.
Zaprezentowany przez nas zestaw gier to tylko propozycja. Jeśli masz ochotę, możesz wykorzystać inne, znane Ci zabawy.
WSZYSTKIE OPISY GIER I ZABAW POCHODZĄ Z KSIĄŻKI: JACHIMSKA M., GRUPA
BAWI SIĘ I PRACUJE. ZBIÓR GRUPOWYCH GIER I ĆWICZEŃ PSYCHOLOGICZNYCH, OFICYNA WYDAWNICZA UNUS, WAŁBRZYCH 1994.
GRY W P ROWADZAJĄC E
PR Z E D STAW I EN I E SI Ę
Poproś Uczestników, aby usiedli w kręgu. Wyjaśnij, że zaproponowana przez Ciebie zabawa
będzie miała na celu wzajemne poznanie się. Możesz mieć ze sobą małą piłeczkę lub zabawkę
wykonaną z plastycznego materiału, która będzie podawana kolejnym osobom zabierającym
wstęp
11
głos. Dzięki temu publiczna wypowiedź nie będzie aż tak stresująca, gdyż uwaga osoby mówiącej skoncentruje się poniekąd na trzymanym w ręku przedmiocie. Poproś Uczestników,
aby każdy powiedział swoje imię i przekazał kolejnej osobie piłeczkę, o ile będziesz ją wykorzystywał w tym ćwiczeniu. Zacznij od siebie. Uprzedź Uczestników, aby starali się zapamiętać swoje imiona.
W zależności od nastawienia grupy, możesz po takim przedstawieniu się stanąć w środku
okręgu i wskazując na jedną osobę powiedzieć: w prawo ratatatum lub w lewo ratatatum.
W zależności od komunikatu, osoba na którą wskazujesz musi podać imię swojego sąsiada.
Jeśli nie uda się jej zrobić tego zanim skończysz wypowiadać swoją kwestię (w prawo/w lewo
ratatatum), wchodzi do środka koła i przejmuje Twoją rolę. Jeżeli zdąży podać poprawne imię
sąsiada, wskazujesz kolejną osobę. Pamiętaj, że gra powinna być dynamiczna.
Innym sposobem poznania imion jest przedstawienie się poprzez dokańczanie zdań:
• Mam na imię…
• Jestem…
• Lubię…
Każde zdanie musi być dokończone wyrazem zaczynającym się na pierwszą literę imienia.
Po przedstawieniu się wszystkich uczestników możesz ich również poprosić o dokończenie
któregoś ze zdań (lub kilku wybranych). Zacznij od siebie:
• Najlepsza rzecz, która zdarzyła mi się w tym tygodniu…
• Chciałbym napisać książkę o…
• Gdybym był sławną/znaną osobą to byłbym…, bo…
• Gdybym był zwierzęciem to byłbym…, bo…
Wykorzystując zabawę w dokańczanie zdań, możesz również dowiedzieć się, czego
Uczestnicy kursu oczekują od Ciebie, od grupy. Pozwoli ona też poznać oczekiwania względem kursu.
• Od grupy oczekuję…
• Od prowadzącego oczekuję…
• Od zajęć oczekuję…
• Szczególnie chciałbym nauczyć się…
Z Ł A P MOJE I MI Ę
Jeśli chciałbyś wykorzystać tę grę podczas zajęć, przygotuj wcześniej piłkę. Poproś, aby
Uczestnicy ustawili się w taki sposób, żeby stworzyć koło. Następnie zachęć, aby każdy się
wstęp
12
przedstawił. Wyjaśnij, że osoba, która otrzyma od Ciebie piłkę, będzie proszona o rzucenie
przedmiotu do następnego kursanta. Ten zaś ma wymienić imię osoby, która mu ją przekazała. Następnie piłka jest przekazywana dalej. Kolejna osoba znowu wymienia imię Uczestnika,
który rzucił do niej piłkę. Ważne jest, aby każdy Uczestnik otrzymał piłkę kilkakrotnie. Gdy
zauważysz, że grupa zapamiętała imiona, zakończ zabawę.
G RA W IMI ON A
Aby Uczestnicy szkolenia lepiej zapamiętali imiona pozostałych członków grupy, można zaproponować im grę. Poproś kursantów, aby ustawili się lub usiedli w kręgu. Wyjaśnij, że zabawa polega na tym, aby przedstawić siebie, a następnie swojego partnera z lewej strony
(osobę, która przedstawiała się chwilę wcześniej). Pierwsza osoba mówi „Mam na imię …”
(„Nazywam się …”, „Jestem …”), druga zaś – „Mam na imię …, a po mojej lewej strony siedzi
…”. Kolejni kursanci powtarzają zdanie, przedstawiając siebie oraz swojego poprzednika. Zabawa kończy się w momencie, kiedy cała grupa zostanie przedstawiona.
P OZN A JMY SI Ę
Innym sposobem na zapamiętanie imion pozostałych członków grupy szkoleniowej jest zabawa „Poznajmy się”. Poproś Uczestników kursu, aby wstali od swoich stanowisk komputerowych i zaczęli przemieszczać się po całej sali. Wskaż, że w momencie mijania kolejnych osób
należy się przed nimi zatrzymać, podać rękę i przedstawić się. Następnie należy przejść dalej
i powtórzyć czynność po spotkaniu kolejnej osoby.
GRY I N T E G RAC YJ NE
U RO C ZYSTO ŚC I
Poproś Uczestników szkolenia, aby wstali od swoich stanowisk komputerowych i zaczęli chodzić po sali. Uprzedź, że co jakiś czas będziesz mówił początek zdania, które będzie wymagało
dokończenia. Najpierw jednak dasz sygnał, oznaczający, że należy stanąć przed osobą, która
akurat przechodziła najbliżej. Zdanie ma zostać dokończone w tak utworzonych parach. Najpierw jedna osoba buduje wypowiedź skierowaną do partnera, później zamieniają się rolami.
Gdy obie osoby w każdej parze dokończą zdanie, odnoszące się do ich partnera, zabawę
należy kontynuować. Zdania do dokończenia mogą być następujące, np.:
• Kiedy Cię zobaczyłem po raz pierwszy pomyślałem, że …
• Chciałbym Ci powiedzieć, że …
• Przypominasz mi/kojarzysz mi się z …, ponieważ …
• Gdybyś miał być postacią z bajki/filmu, to byłbyś …, ponieważ …
• Gdybyś miał być zwierzęciem to byłbyś …, ponieważ …
wstęp
13
Podkreśl, że ważne jest, aby wypowiedzią nie urazić osoby, z którą stworzyło się parę. Zabawa
ta przyczyni się do rozluźnienia atmosfery w grupie, przywróci jej energię do dalszej pracy.
Może również przyczynić się do przełamania barier komunikacyjnych między Uczestnikami
szkolenia.
Z NA J DŹ SWOJEG O PART N ERA
Przygotuj kartki, na których zapiszesz nazwy różnych zwierząt, których odgłosy łatwo naśladować (np. pies, kot, krowa). Upewnij się, że każda nazwa jest zapisana na dwóch kartkach.
Podczas szkolenia poproś kursantów, aby wstali od swoich stanowisk komputerowych. Rozdaj
przygotowane bileciki. Wyjaśnij, na czym polega zabawa. Każda osoba powinna starać się
naśladować odgłosy, jakie wydaje zwierzę, którego nazwa widnieje na jej kartce. Uczestnicy
powinni przemieszczać się po sali w poszukiwaniu swojej pary – osoby naśladującej odgłosy
tego samego zwierzęcia. Zabawa ta przyczyni się do rozluźnienia atmosfery w grupie, przywróci jej energię do dalszej pracy. Może również przy okazji stać się metodą podzielenia grupy
na pary, w których następnie wykonywane będą, np. ćwiczenia praktyczne do tematu zajęć.
N IE ROZ ŚMI ESZ AJ MN I E
Poproś, aby Uczestnicy szkolenia dobrali się w pary. Wyjaśnij, że zadaniem jednej osoby będzie próba rozśmieszenia drugiej. Drugi z Uczestników zaś ma się starać nie uśmiechać, gdy
jednak mu się to nie uda, następuje zamiana ról. Zabawa ma na celu rozluźnienie atmosfery
w grupie, ale również jest okazją do ćwiczenia koncentracji, co przyda się przed przystąpieniem do dalszej części zajęć.
ZG A D NIJ, O KOGO C H O DZ I
Wybierz z grupy dwie chętne osoby. Poproś jedną z nich, aby stanęła tyłem do pozostałych.
Zadaniem drugiej jest opisanie któregoś z pozostałych Uczestników szkolenia. Na odgadnięcie o kogo chodzi osoba stojąca tyłem ma określony czas (w zależności od stopnia integracji
grupy zdecyduj, ile czasu zaproponujesz). Nie wolno jej zadawać pytań. Jeśli zagadka zostanie rozwiązana, osoba odgadująca wskazuje swojego następcę oraz Uczestnika, który będzie opisywał następną osobę. Jeśli zaś nie odgadnie sam, wskaż kolejną parę. Do gry można
wprowadzić również niewielką modyfikację tak, aby osoba stojąca tyłem mogła sama zadawać
pytania. Bez względu na to, który wariant wybierzesz – pamiętaj, aby uczulić Uczestników
zabawy, że opisy nie mogą urazić osoby, o której jest mowa.
S H E R LO C K H O LMES
Poproś Uczestników szkolenia, aby każdy pomyślał o jakiejś znanej osobie (np. postaci historycznej, fikcyjnej). W międzyczasie rozdaj kartki i długopisy. Powiedz, aby każdy zapisał
wstęp
14
na kartce sześć rzeczy, które w kieszeni mogłaby mieć postać, o której przed chwilą pomyślał. Kiedy wszyscy skończą, wybierz jedną osobę i poproś, aby odczytała na głos utworzoną
przez siebie listę. Zadaniem grupy jest odgadnięcie, kogo miała na myśli wybrana przez Ciebie
osoba. Kiedy zagadka zostanie rozwiązana, poproś, aby osoba, która odczytywała swoją listę,
wybrała swojego następcę. Zakończ grę w momencie, kiedy wszyscy Uczestnicy szkolenia odczytają stworzone przez siebie listy przedmiotów. Zabawa ma na celu rozluźnienie atmosfery
w grupie, podniesienie poziomu energii przed dalszą pracą. Przyczyni się również do integracji
grupy.
ZA MIA NA MI EJSC
Ustaw krzesła w półkole. Dopilnuj, aby ich liczba była o jeden mniejsza od liczby Uczestników zabawy (Ty sam również nim jesteś). Poproś, aby wszyscy usiedli, sam zaś stań przed
nimi i powiedz „Teraz wstają wszystkie osoby, które …”. Zdanie należy dokończyć według
własnego pomysłu (np. które mają blond włosy, które noszą okulary, które mają dziś na sobie
coś niebieskiego). Zadaniem osób, które spełniają wymienione kryterium jest jak najszybsze
wstanie z własnego miejsca i zajęcie innego. W tym czasie Ty również powinieneś starać się
zająć któreś krzesło. Osoba, która nie zdąży usiąść, zajmuje Twoje miejsce i podaje kolejne
kryterium zmiany miejsc. Przypomnij, że w tej grze najważniejsza jest dobra zabawa i bezpieczeństwo. Poproś, aby Uczestnicy zachowali ostrożność podczas ćwiczenia. Celem zabawy
jest podniesienie poziomu energii grupy. Świetnie nadaje się do zastosowania, kiedy zauważysz znużenie Kursantów.
4. PIERWSZE MINUTY ZAJĘĆ – OMÓWIENIE AGENDY
Aby Kursanci mieli pełną świadomość tego, czego i w jaki sposób będą się uczyć na kursie, na początek każdego zajęcia przedstaw jego plan. Bazuj na umieszczonej w materiałach
agendzie. Skoncentruj uwagę Uczestników na godzinowym rozkładzie treści w danym dniu.
W agendzie masz umieszczony dokładny plan zajęć z rozkładem godzinowym oraz podziałem
na części i poszczególne ogniwa, czyli elementy zajęć. Możesz w omawianiu agendy użyć
następującego komunikatu: Przyjrzyjmy się teraz planowi naszych dzisiejszych zajęć. Otwórzcie
Państwo swoje materiały na stronie… (podaj numer) i zobaczmy, że do przerwy mamy zająć się
takimi zagadnieniami, jak… .(wymień je). Po przerwie będziemy … Cały kurs zakończymy o godzinie… .
Pamiętaj – agenda ma pomóc, ale nie ograniczać Twojej swobody. Ty jesteś Trenerem i najlepiej ocenisz bieżące potrzeby oraz wyczujesz oczekiwania grupy, dlatego możesz modyfikować wcześniejszy plan, dokonując bieżącej identyfikacji potrzeb i oczekiwań grupy.
wstęp
15
Każde ogniwo w agendzie masz nazwane. Przyporządkowano mu kolejne działania. I tak
wszystkie zajęcia (z wyjątkiem pierwszych, na których jest dodatkowe ogniowo w postaci
zadań integracyjnych) podzielono na 3 zasadnicze części;
I C Z ĘŚ Ć WSTĘ PN A
1. Czynności organizacyjne
2. Powtórzenie
II R EA L I ZAC JA MATE RIAŁ U ( TU 4 O GNI WA)
3. Wprowadzenie do nowego materiału
4. Praca z programem /zestawem komputerowym
5. Wyrównanie poziomu wiedzy/umiejętności
6. Podsumowanie / ocena końcowa
II I ZAKO Ń C ZE NIE ZAJ Ę Ć ( L UB CZĘŚĆ KO ŃCOWA)
5. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA METODYCZNE – NAKREŚLENIE
ŚCIEŻKI
Kursanci nie zawsze mają dogłębną wiedzę na temat tego, czego mogą się spodziewać po
szkoleniu. Często nie podejmowali wcześniej tego typu aktywności. Przedstaw cele, metody
i formy pracy. W ten sposób nakreślisz Uczestnikom ścieżkę, którą będziecie wspólnie podążać i dasz im obraz spotkania jako spójnej całości, która ma umożliwić realizację bardzo
konkretnych zadań.
Na początku założeń metodycznych do każdego zajęcia znajdziesz gotowe odpowiedzi na
dwa najważniejsze pytania:
• Co masz osiągnąć?
• W jaki sposób masz to osiągnąć?
CELE
Cele zostały podzielone na:
• cel ogólny, który pokazuje Twoje najważniejsze zamierzenia w zakresie przekazania
wiedzy i wykształcenie umiejętności;
wstęp
16
• cele szczegółowe, które precyzują cel ogólny i konkretnie nazywają zakres niezbędnej
wiedzy (poznanie - czego?) oraz pożądanych umiejętności (wykształcenie – czego?),
jakie Uczestnicy zdobywają w ramach pojedynczego zajęcia.
Ogólne cele są wspólne dla wszystkich trenerów IT, zaś cele szczegółowe stanowią o specyfice danego kursu. Cele mają ułatwić Tobie realizację konkretnych zadań, dlatego zostały jasno
sprecyzowane.
Ogólnym celem całego kształcenia informatycznego w ramach kursu jest nauczenie posługiwania się danym programem / sprzętem w aspekcie korzyści, czyli pokazania ich praktycznych
zastosowań. Twój skrypt jest zaplanowany według zasady: TEORIA – PRAKTYCZNE WYKORZYSTANIE (zadania, ćwiczenia) – UWAGI O MOŻLIWOŚCIACH ZASTOSOWANIA
W ŻYCIU CODZIENNYM.
Poznaj teraz metody, jakimi będziesz pracować na zajęciach.
METODY
Metody pracy to wszelkie sposoby nauczania, szkolenia, w tym sposoby wprowadzania, praktycznego wykorzystania oraz sprawdzania wiedzy i wykształconych umiejętności.
Ogólnie metody szkoleniowe możemy podzielić na:
A. Prezentacyjne, poznawcze – takie, które pozwalają na wprowadzenie nowej wiedzy (miniwykład, pogadanka wstępna).
B. Kształcące – takie, za pomocą których kształcimy konkretne umiejętności / sprawności (np. metoda ćwiczeń praktycznych, metoda działaniowa z instruktażem).
C. Poznawczo-kształcące – takie, które łączą przekazywanie treści z działaniami lub
ćwiczeniami praktycznymi (pokaz z opisem lub instruktażem w powiązaniu z ćwiczeniami praktycznymi).
D. Aktywizujące – takie, które mobilizują do działania i bazują zarówno na doświadczeniach Uczestników, jak i pomysłowości prowadzącego (np. dyskusja, „burza mózgów”).
E. Kontrolne – takie, które dają prowadzącemu wiedzę nt. poziomu opanowania określonej sprawności (np. pogadanka sumująca z pytaniami kontrolnymi, minitest).
A . M ETODY PRE ZE N TAC YJ NE , P OZNAWCZE
Są to metody oparte na mówieniu Trenera oraz słuchaniu Uczestników w powiązaniu z obserwacją materiału ilustracyjnego. W materiałach znajdziesz takie metody jak:
wstęp
17
Miniwykład - skondensowana forma wykładu, ograniczona czasowo (od min. 15 do maks.
45 minut), zwykle powiązana z różnymi technikami prezentacyjnymi, takimi jak prezentacja
multimedialna, pokaz (na przygotowanych slajdach, specjalnych planszach lub konkretnym
obiekcie, jakim jest na przykład komputer czy zestaw komputerowy).
Pogadanka wstępna – rozmowa z Uczestnikami, zwykle prowadzona za pomocą połączenia
krótkiego opowiadania i pytań trenera.
Opis – polega na opisywaniu sposobów wykonywania czynności (konkretnych poleceń, zadań, funkcji) i powinien być wsparty pokazem slajdów z prezentacji multimedialnej oraz ożywiony ciekawostkami, obrazowymi porównaniami.
Instruktaż – polega na formułowaniu dokładnych, rzeczowych objaśnień do wykonywanych
działań w postaci krótkich instrukcji, bez ciekawostek i porównań.
Analiza przypadku – polega na tym, że Uczestnicy wraz z trenerem rozważają sposób wykonania określonego przypadku (np. wykonania prostej ilustracji, sformatowania tekstu itd.),
rozważając punkt po punkcie, co zostało wykonane, a następnie sami wykonują to zadanie,
realizując wcześniej ustalony plan. Plan powinien być zapisany na filpcharcie, a rozważany
przypadek pokazany poprzez rzutnik na ekranie w dwóch wersjach: przed obróbką i po. Jest
to metoda poszukująca i dobrze się sprawdza w grupach już zaawansowanych. Może też być
stosowana w części utrwalającej materiał.
B. M ETO DY KSZTAŁC ĄC E
Do wykształcenia konkretnych umiejętności informatycznych zastosowaliśmy metody, oparte
na działaniach Uczestników, którymi kieruje trener. Zwróć uwagę na to, że zdobyte na kursie
umiejętności powinny być podstawą do nabycia sprawności praktycznych, czyli takich, które są użyteczne w życiu codziennym. Dlatego często w skrypcie wskazujemy na praktyczne
zastosowanie różnych działań.
Spośród metod kształcących wykorzystaliśmy takie, jak:
Metoda ćwiczeń praktycznych (inaczej nazywana też metodą ćwiczeniową, metodą
zajęć praktycznych) – stosowana jest równolegle z przekazywaniem wiedzy cząstkowej na
dany temat i polega na ćwiczeniu materiału zgodnie ze specyfiką danego modułu kursu, tj.
wykonywaniu przez Uczestników ćwiczeń w ramach pracy z danym programem. W skrypcie
masz gotowe ćwiczenia utrwalające zdobytą przez Uczestników wiedzę.
wstęp
18
Metoda działaniowa (nazywana też metodą analizy i twórczego wykorzystania wzorca)
– polega na pokazaniu wykonanego już zadania (np. na slajdzie), które Uczestnicy mają wykonać analogicznie, już bez dokładnych wskazówek. Trener ogranicza swoją aktywność tylko
do udzielania wsparcia indywidualnego lub naprowadzania na właściwy tok rozumowania.
UWAGA! Metoda może być użyta w grupie zaawansowanej lub na końcowych zajęciach kursu podstawowego.
Metoda działaniowa z instruktażem
W grupie podstawowej stosuje się połączenie elementów metody działaniowej z ćwiczeniową
i instruktażem. Polega to na tym, że najpierw trener pokazuje na ekranie poprzez rzutnik, jak
wykonać daną czynność, a następnie Uczestnicy powtarzają po nim tę czynność. Po kilku
takich krokach trener poleca ćwiczenie o charakterze utrwalającym czynności wcześniej wykonane.
ZWRÓĆ UWAGĘ NA TO, ABY PRZED KAŻDYM ĆWICZENIEM UTRWALAJĄCYM DOKŁADNIE WYJAŚNIĆ UCZESTNIKOM, NA CZYM ONO POLEGA. UPEWNIJ SIĘ TEŻ,
CZY WSZYSCY ZROZUMIELI POLECENIE, A W TRAKCIE ĆWICZENIA MONITORUJ
JEGO WYKONANIE.
Metoda projektów – polega na tym, że Uczestnicy pod kierunkiem trenera samodzielnie
lub w małej, kilkuosobowej grupie przygotowują określone zadanie – projekt. Metodę stosuje
się w grupie zaawansowanej.
Przykładowa tematyka zadań-projektów:
• profil na Facebooku;
• strona o mnie na portalu aukcyjnym Allegro;
• multimedialna autoprezentacja;
• tekstowo-graficzny mail z życzeniami świątecznymi;
• nowoczesne CV i list motywacyjny;
• album fotograficzny (z wykorzystaniem takich programów, jak PowerPoint, Paint oraz
programu do obróbki zdjęć, np. Picasa);
• życzenia okazjonalne (świąteczne, imieninowe, jubileuszowe) w postaci krótkiej
prezentacji PowerPoint;
• projekt spłaty kredytu bankowego (przygotowany w programie Excel, z wykorzystaniem
narzędzia Windows, kalkulatora);
• opracowanie w programie Excel budżetu domowego na wybrany miesiąc;
• opracowanie (tekstowe i graficzne) krótkiego poradnika (np. kucharskiego, dla wędkarzy, majsterkowiczów itd.);
wstęp
19
• portret wybranej postaci ( z wykorzystaniem materiałów tekstowych i graficznych z Internetu);
• opracowanie tekstowo-graficzne drzewa genealogicznego rodziny (z wykorzystaniem
programów graficznych i edytora tekstu oraz pozyskanych wiadomości z Internetu).
C . M ETO DY P OZNAWC ZO -KSZTA ŁCĄCE
Aby zwiększyć efektywność metod na kursach IT, łączy się metody poznawcze z kształcącymi. Dobrym przykładem tego jest pokaz, który stosuje się równolegle z przekazywaniem
treści (za pomocą opisu czy instruktażu) i wykonywaniem ćwiczeń po każdej partii materiału.
Pokaz
Metoda, inaczej nazywana demonstracją, oparta jest na obserwacji wykonywanych przez Trenera czynności na komputerze. Trener, pracując bezpośrednio w programie, którego naucza,
pokazuje poprzez rzutnik multimedialny wszystkie czynności, które składają się na określoną
funkcję.
Zwróć uwagę na to, aby dokładnie wyjaśniać Uczestnikom wykonywane czynności, a następnie, krok po kroku, wspólnie je wykonywać. Aby Uczestnicy nie pogubili się w czynnościach,
poproś, aby najpierw obserwowali na ekranie projekcyjnym, jak sam je wykonujesz, a dopiero
później powtarzali teczynności po Tobie.
D. M ETO DY AKTYW IZUJĄC E
Stosowane są zwykle jako niesamodzielne, wspomagające inne metody, a ich celem jest zaktywizowanie Uczestników, „ożywienie zajęć”. W skrypcie pojawiają się jedynie elementy tych
metod z uwagi na ograniczenia czasowe w realizacji konkretnych zagadnień. Oczywiście, możesz samodzielnie dodawać ich elementy, pamiętając jednak o celach, jakie masz zrealizować.
Dyskusja – polega na wymianie zdań Uczestników i trenera w celu uzgodnienia wspólnego
stanowiska. Jeśli w trakcie zajęć pojawi się element nieprzewidzianej dyskusji, pamiętaj o kilku
zasadach. Przede wszystkim kontroluj czas i trzymaj się też tematu. Zachęcaj do wypowiedzi
osoby mniej aktywne kosztem osób dominujących w dyskusji. I najważniejsza sprawa: zwracaj
uwagę Uczestnikom, aby w trakcie ożywionej rozmowy nie oceniali się wzajemnie.
„Burza mózgów” – polega na swobodnym wypowiadaniu się Uczestników i trenera, zgłaszaniu pomysłów, rozwiązań określonych problemów, które można notować (np. na flicharcie). Wskazaliśmy w skrypcie miejsca, w których użyta jest ta metoda. Możesz samodzielnie
wstęp
20
wprowadzić elementy tej metody, jeśli chcesz ożywić atmosferę lub bardziej zaangażować
Uczestników, ale kontroluj czas.
E . M ETO DY P OW TÓRZE N IOWE / KO NTRO LNE
Pogadanka sumująca (syntetyzująca) z pytaniami kontrolnymi – polega na zadawaniu pytań kontrolnych, sumujących zdobytą wiedzę; stosowana jest w powiązaniu ze strategią pętli
powtórzeniowej (zob. niżej).
Minitest– krótki test wyboru spośród podanych możliwości lub minitest otwarty, który polega na dopisaniu wyrazów do obrazków lub wykonaniu krótkich zadań.
T E C H N I K I / S T R AT E G I E P R A C Y Są to techniki czy też strategie wspomagające metody główne; poruszające wszystkie zmysły
Uczestników i dzięki nim proces kształcenia staje się bardziej efektywny. Do najważniejszych
należą:
• Pętla powtórzeniowa1 – polega na dwukrotnym w ciągu jednych zajęć powtarzaniu
materiału: na początku – z materiału poprzedniego i na końcu – z materiału bieżącego.
• Krok po kroku – polega na wykonywaniu zadań do ćwiczeń małymi krokami, w których będzie łączona teoria z praktycznym działaniem w trybie PODĄŻAJ ZA MNĄ.
• Prezentacja multimedialna – polega na przygotowaniu prezentacji, którą za pomocą
rzutnika multimedialnego pokazujemy na ekranie.
• Pokaz – polega na demonstrowaniu materiału bezpośrednio na ekranie za pomocą
projektora (ale nie za pomocą slajdów, tylko np. pokazu zdjęć, obrazów typu print screen) lub na przygotowanych twardych planszach, a w przypadku sprzętu – na konkretnym zestawie komputerowym (komputer, monitor, klawiatura, mysz itd.).
W przypadku kursu IT pokaz jest niezbędny przy tak złożonych czynnościach, jakie występują
w działaniach – operacjach na konkretnym programie. Może też być stosowany jako technika
wspomagająca takie metody, jak: metoda działaniowa, analiza przypadku, miniwykład.
I jeszcze kilka uwag praktycznych.
W kursach,dotyczących programów komputerowych, rzadko realizuje się typowy wykład polegający na prezentowaniu Uczestnikom treści teoretycznych. Zajęcia są zazwyczaj realizowane różnymi metodami, w trybie „podążaj za mną” – trener wykonuje czynności, Uczestnicy
zaś je odwzorowują. Takie założenie pozwala na kontrolowanie tempa pracy grupy oraz za1
Termin stosowany jest w informatyce i stąd przeniesiony na grunt metodyki szkoleń.
wstęp
21
uważenie ewentualnych trudności u niektórych Uczestników. Trzeba mieć jednak świadomość, że niekiedy Kursanci naśladują działania trenera bezwiednie, dlatego ten tryb nauczania jest w skrypcie uzupełniony praktycznymi ćwiczeniami do samodzielnego wykonania tak,
abyś miał pewność, że Kursanci rozumieją wykonywane czynności, a nie tylko je odtwarzają.
FORMY PRACY
Forma pracy to ogólny model prowadzenia zajęć, który z góry zakładamy. Wyróżniamy 3 podstawowe formy pracy:
• indywidualną – każdy z Uczestników wykonuje własne zadanie niezależnie od
pozostałych, a zadania mogą mieć wspólną treść dla wszystkich Uczestników lub różną
(np. zadania zróżnicowane pod względem stopnia trudności);
• grupową – Uczestnicy pracują w kilkuosobowych grupach nad tymi samymi zadaniami
lub różnymi, ale wówczas zadania poszczególnych grup powinny się złożyć na całość
(problem rozbity na kilka mniejszych zagadnień);
• zespołową – wszyscy Uczestnicy jako zespół pracują wspólnie nad tymi samymi zagadnieniami.
W poszczególnych formach zupełnie inna jest rola osoby Trenera, np. w formie indywidualnej
rola trenera polega na kontroli i stymulowaniu wykonywania zadań indywidualnych. W formie zespołowej rola trenera jest dominująca i to on głównie przejawia aktywność. W formie
grupowej Trener pełni rolę moderatora, tj. czuwa nad całością. W skrypcie masz dokładnie
wskazane formy oraz momenty, w których się one zmieniają.
6. PREZENTACJA SŁOWNIKA NOWYCH POJĘĆ
Przyszła kolej na prezentację języka, jakiego będziesz używał, czyli na omówienie Słownika
nowych pojęć, który Uczestnicy będą mieli także w swoich materiałach. W słowniku masz
podane jak najprostsze sformułowania, nienaukowe, ale precyzyjne. Możesz też wyjaśnić je
dodatkowo własnymi słowami. Tych samych pojęć używaj, gdy wprowadzasz dany materiał.
Takie umiejscowienie w kontekście pozwoli na lepsze zapamiętanie. Staraj się w miarę możliwości powtarzać najtrudniejsze słowa, aby Kursanci mogli się z nimi oswoić.
7. NAWIĄZANIE DO POPRZEDNICH ZAJĘĆ
Bezpośrednio przed wprowadzeniem do nowego materiału zastosuj strategię pętli powtórzeniowej, która pozwoli Ci sprawdzić stopień opanowania materiału z poprzednich zajęć
wstęp
22
i jeszcze bardziej zaktywizować grupę. Strategia ta nazywa się pętlą, gdyż stosujesz ją także
na koniec każdego zajęcia, aby sprawdzić bieżący poziom wiedzy i umiejętności. Zadaj grupie
kilka zamkniętych pytań kontrolnych. Uczestnicy odpowiadają kolejno, zbierając dotychczasowe doświadczenia. Ważne, żeby powtórzyć wszystkie kluczowe zagadnienia z poprzednich
zajęć.
Przed konkretnymi pytaniami kontrolnymi możesz też zadać pytania o odczucia, trudności,
oczekiwania.
PRZYKŁADOWE PYTANIA
Czego do tej pory się nauczyłam/em?
Co wychodzi mi bardzo dobrze, a co słabiej?
W czym czuję się niepewnie?
Co mnie zaciekawiło w dotychczasowym materiale?
Czego chciałabym/chciałbym się jeszcze nauczyć?
Pamiętaj, że taka autodiagnoza i autorefleksja uelastycznia myślenie, pobudza aktywność
Uczestników. Zagwarantuje także pełniejsze przyswojenie wiedzy i umiejętności nawet w sytuacji, gdy Uczestnicy nie powtórzyli materiału samodzielnie. Uczestnicy powinni mieć również czas na zadawanie pytań i wyjaśnienie swoich wątpliwości.
8. WPROWADZENIE DO NOWEGO TEMATU
W skrypcie masz część wprowadzającą do tematyki. Zanim zaczniesz ją realizować, pamiętaj
o kilku ważnych zasadach:
• nie dyktuj wiadomości (Uczestnicy mają je w materiałach);
• daj czas Uczestnikom na naniesienie uwag na swoich materiałach, pamiętając o tym,
że każdy ma swój sposób zapamiętywania treści;
• staraj się nawiązywać kontakt wzrokowy z jak największą grupą Uczestników;
• pozwalaj przerywać swój wykład/pogadankę/opowiadanie, aby Uczestnicy mogli zadawać pytania i na bieżąco dzielić się swoimi refleksjami;
• nie wprowadzaj na początek wielu niezrozumiałych słów.
9. PRZEBIEG ZAJĘĆ – PRACA Z PROGRAMEM / ZE SPRZĘTEM
Skrypt jest tak pomyślany, aby teoria łączyła się z praktyką. TEORIA POJAWIA SIĘ W TWOICH: opisach, opowiadaniach, miniwykładach, pogadankach, objaśnieniach, komentarzach,
a więc bardzo często. Pamiętaj, aby wszystkie omawiane zagadnienia ćwiczyć KROK PO
wstęp
23
KROKU, wspólnie z Uczestnikami. Pozwól także w tej części „na gorąco” formułować wnioski,
dzielić się refleksjami, uwagami. Daj czas Uczestnikom na swobodne działania. POWIEDZ:
Teraz poeksperymentujcie z… (z czym? np. z funkcją cieniowania tekstu) i przez 2 minuty (lub inny
czas) działajcie swobodnie. To czas na Waszą kreatywność. Taka uwaga zmotywuje do działania.
Omawiane przykłady ilustruj obrazami na slajdach; graficzna prezentacja zagadnień, o których będziesz mówił na pewno ułatwi ich odbiór zwłaszcza osobom, które są wzrokowcami.
Jeśli pokazujesz Uczestnikom kolejny slajd powiedz: Obserwujcie na ekranie działanie funkcji
(przycisku itd.) i skupcie się tylko na tym. Taka prośba zapobiegnie rozpraszaniu uwagi.
W trakcie samodzielnej pracy Uczestników:
• monitoruj ich postępy;
• upewniaj się, czy nie wystąpiły trudności, przechodząc między stanowiskami i dopytując o trudności;
• udzielaj pomocy każdemu, kto zgłosi taką potrzebę;
• sprawdzaj, czy wszyscy prawidłowo wykonali zadania.
Nowe ćwiczenie omawiaj dopiero wówczas, gdy wszyscy Uczestnicy zakończą pracę. Musisz
wykazać się cierpliwością i wyrozumiałością. Podkreśl też, że każdy może pracować wybranymi przez siebie sposobami (nie ma jednej właściwej metody), warto jednak, aby znał także
pozostałe. Sprawdzaj, czy wszyscy uzyskali ten sam efekt. Jeśli nie, to udziel pomocy indywidualnej lub jeszcze raz pokaż na ekranie te etapy wykonania zadania, które mogły sprawić
kłopot. POWIEDZ: Czy wszyscy wykonali zadanie według wzoru? Proszę dokładnie porównać
prace. Jeśli ktoś nie uzyskał podobnego efektu, proszę pytać. Wspólnie rozstrzygniemy wątpliwości.
Zwróć się do grupy, aby włączyła się w rozwiązywanie problemu. [zaktywizuje to grupę, a jednocześnie ją zintegruje]. POWIEDZ: Proszę, abyśmy wspólnie poszukali rozwiązania. Zgłaszajcie
pomysły.
W trakcie zajęć upewniaj się, czy Uczestnicy mają wystarczająco dużo czasu na kolejne działania/czynności. ZAPYTAJ: Czy potrzeba Wam więcej czasu na wykonanie zadania?
Bardzo ważne jest, abyś kontrolował tempo pracy Uczestników szkolenia i dopasowywał
do niego sposób przekazywania treści. Szczególnie istotne jest umożliwienie Uczestnikom
zadawania pytań i eliminowanie ewentualnych niejasności. Obserwuj grupę, tak żeby mieć
pewność, że wszystkie przekazywane treści zostały przyswojone i nie budzą wątpliwości Kursantów. Monitoruj wykonanie zadania przez każdego Uczestnika. W razie potrzeby pomóż
indywidualnie i odpowiadaj na pytania grupy. POWIEDZ: W trakcie, gdy będziecie wykonywać
wstęp
24
zadanie będę do Waszej dyspozycji. Proszę, aby osoby, które sobie nie radzą, zakomunikowały problem, wówczas podejdę i pomogę. Można też poprosić sąsiada obok, jeśli ten wykonał już swoje
zadanie. To moment, w którym powinieneś przede wszystkim zadbać o najsłabszych, a pomoc
sąsiedzka to element integracji grupy.
Między zajęciami powinieneś robić przerwy. Podczas spotkania trwającego 180 minut konieczne są minimum dwie (każda z nich po 15 minut). W praktyce jednak ich liczba i czas
trwania będą zależały od potrzeb grupy, jej tempa pracy, zaangażowania i możliwości. Jeśli
zauważysz, że Uczestnicy szkolenia są zmęczeni, zaczynają wolniej pracować, z mniejszym
entuzjazmem podchodzą do wykonywania ćwiczeń, zaproponuj im 5 minut odpoczynku lub
(w razie potrzeby) ćwiczenie aktywizujące. Uczestnicy szkolenia mogą mieć naturalną barierę
w zadawaniu pytań, co wynika z:
• modelu, w którym przebiegała ich wcześniejsza edukacja – „Nie działaj, póki nie wiesz
jak”;
• edukacji koncentrującej się na karaniu błędów, a nie nagradzaniu sukcesów (w efekcie
zniechęcającym do eksperymentowania);
• konieczności ponownego wejścia w rolę ucznia.
Często bariery związane z wykorzystywaniem technologii stwarza sam Uczestnik i wymagają
one przepracowania trudności na kursie. Ważne, aby przełamywać strach, budować chęć
eksperymentowania i uczenia się, wiarę Uczestników we własne możliwości oraz akceptację
dla niedoskonałości.
Dlatego istotne jest, aby budować atmosferę otwartości, przestrzeni do eksperymentowania,
a nawet zabawy. Należy unikać krytykowania, co mogłoby zostać odebrane personalnie. Nie
okazuj zniecierpliwienia osobom, które wolniej przyswajają materiał, a także zadają z pozoru
banalne pytania. Ważne, aby upewnić się, że wszyscy dobrze zrozumieli materiał i mają podstawy do dalszych zajęć, nawet jeśli nie pozwoli to na całkowitą realizację założeń programu.
Postaraj się realizować moduły elastycznie, w razie potrzeby wybieraj tylko niektóre zagadnienia, a z innych zrezygnuj.
10. WYRÓWNANIE POZIOMU WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI / KONTROLA WYNIKÓW
Kolejne ważne ogniowo procesu kształcenia na kursie to wyrównanie poziomu wiedzy i umiejętności oraz kontrola wyników. W tej części zastosuj przygotowany pakiet ćwiczeń utrwalających zdobyte umiejętności oraz sprawdzających poziom przyswojenia wiedzy, niezbędnej do
wykonania zadań ćwiczeniowych. Istotne jest, abyś przygotował pakiet, składający się z ćwi-
wstęp
25
czeń o różnym stopniu trudności, bo może się zdarzyć, że część Uczestników nie nadążyła
za grupą, co umknęło Twojej uwadze. Teraz masz szansę wyrównać ich poziom i sprawić, aby
poczuli się pewniej w grupie.
Jeżeli Kursant ma trudności z wykonaniem jakiegoś zadania, podejdź do niego i jeszcze raz
indywidualnie wyjaśnij dane zagadnienie. Czas poświęcony na samodzielną aktywność Kursantów należy również poprzedzić wyjaśnieniem celu zmiany formy pracy.
11. PODSUMOWANIE / OCENA KOŃCOWA
Przygotuj podsumowanie np. w postaci:
• tabeli sumującej (np. zbierającej komendy, oznaczenia itp.);
• kilku slajdów z zebranymi, wypunktowanymi najważniejszymi treściami;
• przypomnieniem pojęć ze słownika;
lub w dowolnej, wymyślonej przez siebie formie.
Poproś Uczestników, aby przed następnymi zajęciami:
• powtórzyli ćwiczenia, które przerobiliście, o ile dysponują w domu komputerem i stosownym oprogramowaniem (w razie potrzeby zadeklaruj pomoc w ściągnięciu wersji
próbnej programu);
• wykonali pracę domową dla chętnych z gotowego pakietu ćwiczeń, który mają w swoich materiałach.
Twoje komunikaty do grupy
Chciałbym/chciałabym, abyście przed następnym spotkaniem przejrzeli materiały, które dziś ode
mnie otrzymaliście. Przećwiczcie koniecznie jeszcze raz wszystkie zadania. Gdyby coś Wam jednak
nie wychodziło, na następnym spotkaniu będzie czas, żeby zadać pytania i rozwiać wątpliwości.
Ważne jest również, abyście zrobili pracę domową, którą zaraz wyjaśnię.
I ostatnie chwile Twoich zajęć.
Podkreśl, że czynności te można wykonywać również w innych programach, bo Microsoft
Office w swoim pakiecie programów zastosował podobne zasady. Mogą różnić się one
nieznacznie np. umiejscowieniem w menu niektórych funkcji;
wstęp
26
Spytaj, czy wszystko było zrozumiałe, a jeśli Uczestnicy zgłoszą wątpliwości, postaraj się je
wyjaśnić. Upewnisz się, że teraz cele zostały zrealizowane, a Twoja pomoc była wystarczająca.
Rozdaj kwestionariusze do badania zadowolenia.
Wyjaśnij Uczestnikom, że ankiety są anonimowe oraz podaj cel ich wypełniania. Powiedz, że
ustosunkowanie się do poruszonych w ankiecie kwestii nie zajmie wiele czasu, a organizatorowi pomoże to w udoskonaleniu programu zajęć.
KOŃCZYMY
Podziękuj za wspólnie spędzony czas, pożegnaj Uczestników i zaproś ich na kolejne zajęcia.
Twoje komunikaty do grupy
Jeśli nie macie już do mnie żadnych pytań, to na tym zakończymy spotkanie. Chciałbym/chciałabym bardzo serdecznie podziękować Wam za dzisiejsze zajęcia i Wasze zaangażowanie. Udało nam
się zdobyć nowe umiejętności, dzięki którym Wasze życie stanie się prostsze. Przed nami kolejne
wyzwania. Jeszcze raz dziękuję za dzisiejsze zajęcia. I bardzo serdecznie zapraszam Was na kolejne
spotkanie. Do zobaczenia!
B U D O WA S K RY P T U Aby ułatwić Ci korzystanie ze skryptu, który dla Ciebie przygotowaliśmy wprowadzone zostały oznaczenia ułatwiające odnalezienie poszczególnych treści:
•
– za pomocą tej ikony oznaczono treści wprowadzające nową wiedzę i kształcące
nowe umiejętności. Za każdym razem symbol jest podpisany nazwą omawianego zagadnienia.
• Kursywa – w ten sposób oznaczono treści, które mają ułatwić Ci prowadzenie zajęć.
To wskazówki, na co w danym momencie zajęć zwrócić szczególną uwagę, jakie treści
podkreślić, jak jeszcze lepiej pomóc Uczestnikom w przyswajaniu wiedzy i rozwijaniu
umiejętności.
• POWIEDZ– w tekście pojawiają się (zaznaczone w ten sposób) przykładowe komunikaty, które możesz wygłaszać podczas zajęć. Mogą one stanowić inspirację i będą dla
Ciebie wsparciem do czasu, kiedy Twoje doświadczenie trenerskie stanie się bogatsze.
• Rys. 1 – skrypt wzbogacono licznymi ilustracjami, których opisy znajdują się również
w tekście. Obrazują elementy okien poszczególnych programów, efekty wykonywanych działań (które, np. powinni osiągnąć Uczestnicy). Pomogą Ci, gdybyś sam miał
jakieś wątpliwości. Mogą stanowić również inspirację podczas tworzenia prezentacji
wspomagającej zajęcia.
jak go malują
S P OTKANIE 1
T EMAT: KOMP UTER, JA KI JEST, KA ŻDY WI DZ I
spotkanie 1
28
AG ENDA ZAJĘĆ NR 1
Godzina
8.00-8.15
8.15 – 9.15
Ogniwo/tematyka
I Wprowadzenie do nowego materiału
CZAS:
II Słownik pojęć
15 MIN
III Realizacja materiału
1. Praca z programem
a. omówienie budowy zestawu komputerowego
9.15 - 9.30
9.30 - 10.30
Uwagi
o realizacji
PRZERWA KAWOWA
b. wykształcenie umiejętności włączania komputera i prezentacja pulpitu Windows, omówienie
jego budowy
CZAS:
60 MIN
15 MIN
CZAS:
60 MIN
c. omówienie sposobów wyłączania komputera
10.30-10:45
3. Wyrównywanie poziomu kształcenia
a. ćwiczenie
11.15 -11.30
4. Posumowanie/ ocena końcowa
CZAS:
30 MIN
15 MIN
ZA ŁOŻ EN I A METO DYC Z N E
Czas: 4 x 45 minut, jedna przerwa kawowa 15 min.
Metody i techniki pracy: miniwykład, ćwiczenia praktyczne na komputerze, pogadanka
wstępna i syntetyzująca; prezentacja multimedialna.
Formy pracy: praca indywidualna i zespołowa.
Cel ogólny: zapoznanie Uczestników z budową komputera, urządzeniami peryferyjnymi oraz
wykształcenie umiejętności związanych z podstawową obsługą komputera.
Cele szczegółowe:
• poznanie podzespołów oraz urządzeń dodatkowych komputera,
• poznanie różnic między komputerem stacjonarnych a przenośnym,
spotkanie 1
29
• poznanie urządzeń peryferyjnych,
• wykształcenie umiejętności włączania, wyłączania komputera, rozróżniania elementów
pulpitu.
Pomoce dydaktyczne:
• podstawowy i rozszerzony zestaw komputerowy,
• rzutnik multimedialny,
• materiały dla Uczestników,
• flipchart i markery,
• prezentacja multimedialna (Prezentacja 1.pptx).
INTEGRACJA GRUPY / WPROWADZENIE DO TEMATYKI MODUŁU
1. Powitanie Uczestników i podziękowanie za przybycie.
2. Sprawdzenie listy obecności lub podanie jej do podpisania przez Uczestników.
3. Zabawa integracyjna w celu poznania się i nawiązania relacji w grupie.
ĆWICZENIA INTEGRACYJNE
Ćwiczenie jest nam niezbędne, gdyż ułatwi kontakty interpersonalne. Pomoże przełamać onieśmielenie i zbudować płaszczyznę wzajemnego zaufania. Uformuje także jedność w grupie, którą można
osiągnąć poprzez wspólne rozwiązywanie problemów, twórcze myślenie, a także właściwą komunikację. Ćwiczenie pozwoli na zbudowanie więzi, które są podstawą wspólnego działania. Łatwiej
będzie można rozpocząć rozmowę, a także przełamać „pierwsze lody”.
Ćwiczenie integracyjne 1: Rozszyfruj moje imię
Cel: poznanie uczestników z trenerem, zbudowanie relacji Uczestnik-Trener, Uczestnik-Uczestnik; zbudowanie więzi oraz przełamanie „pierwszych lodów”.
Materiały: kartka papieru w formacie A4 oraz długopis dla każdego z Uczestników.
Rozdaj każdemu z Uczestników kartkę papieru i długopis, następnie poproś o napisanie w pionie
swojego imienia. Zadanie polega na tym, że Ty i reszta Uczestników dopisujecie do każdej litery
swojego imienia cechę, która jest z wami związana. Nie musi być to cecha charakteru, może to być
wyraz obrazujący coś, co lubimy, coś, czego się boimy, coś, czego pragniemy. Po skończeniu pracy
spotkanie 1
30
każdy Uczestnik przedstawia siebie, czyli opowiada o tym, co oznaczają poszczególne wyrazy, dopisane do liter.
Jak wprowadzić do tematyki modułów?
Dzięki krótkiej prezentacji multimedialnej przedstaw tematy spotkań w ramach modułu Podstawowy zestaw komputerowy, która ukazuje cele, metody pracy oraz harmonogram szkolenia.
Jak wprowadzić do tematu zajęć?
Rozdaj Uczestnikom materiały, przedstaw temat szkolenia oraz jego cele. Następnie wzmocnij relację Uczestnik-Trener poprzez kolejne ćwiczenie integracyjne.
Ćwiczenie integracyjne 2: Niedokończone zdania
Cel: integracja grupy, zbudowanie pozytywnych i otwartych relacji, opartych na wzajemnym
zaufaniu.
Materiały: prezentacja multimedialna
Każdy z Uczestników kończy zdanie pokazane na slajdzie prezentacji. Dotyczą one obaw,
nadziei, oczekiwań nie tylko każdego z Uczestników, ale także Ciebie.
W tym ćwiczeniu chodzi o to, aby stworzyć Uczestnikom poczucie bezpieczeństwa. Każdy może
wypowiedzieć swoje zdanie, co pomaga w zbudowaniu dobrej relacji i akceptacji drugiej osoby.
Dzisiaj czuję się…
Przyjechałem tu dlatego, że…
Obawiam się, że…
Po zajęciach oczekuję, że…
Uważam, że każdy z nas powinien…
Aby dobrze nam się pracowało powinienem/powinniśmy…
SŁOW NIK NOWYCH P OJĘĆ
Nazwa
Definicja
ZESTAW
Komputer wraz z urządzeniami zewnętrznymi (np. myszą,
KOMPUTEROWY
monitorem).
spotkanie 1
31
Urządzenie elektroniczne przeznaczone do przetwarzania,
KOMPUTER
gromadzenia i wyszukiwania informacji, które za pomocą odpowiedniego oprogramowania można zapisać cyfrowo (w formie dźwięku, obrazu, video i innych).
LAPTOP
Przenośny komputer.
MONITOR
To urządzenie wyświetlające obraz wytwarzany przez kompu-
KOMPUTEROWY
ter.
PŁYTA GŁÓWNA
PROCESOR
WENTYLATOR
Część komputera umożliwiająca komunikację wszystkich pozostałych podzespołów.
Urządzenie cyfrowe, które pobiera dane z pamięci komputera,
interpretuje je i wykonuje jako rozkazy.
Napęd do chłodzenia elementów elektrycznych, które mogą
się nagrzewać w trakcie pracy komputera.
Obszar pamięci wykorzystywany przez procesor. Jest to tzw.
PAMIĘĆ OPERACYJ-
pamięć podręczna, wirtualna, która przechowuje dane tym-
NA RAM
czasowo. Pamięć ta jest „czyszczona” wraz z każdym wyłączeniem komputera.
Podzespół komputera odpowiedzialny za wyświetlanie infor-
KARTA GRAFICZNA
macji na ekranie monitora. Przetwarza on dane pochodzące
z komputera na obraz.
KARTA
Podzespół przetwarzający sygnał pochodzący z komputera na
DŹWIĘKOWA
informację, którą głośnik przetwarza na dźwięk.
DYSK TWARDY
NAPĘD OPTYCZNY
Podzespół wykorzystujący nośnik magnetyczny do przechowywania danych.
Urządzenie, które za pomocą wiązki lasera odczytuje lub zapisuje dane na tzw. nośnikach optycznych, np. płyta CD.
GŁOŚNIKI
Urządzenie elektryczne służące do wytwarzania dźwięków
KAMERA INTERNE-
Kamera cyfrowa, podłączana bezpośrednio do komputera, za-
TOWA
zwyczaj za pomocą złącza USB.
spotkanie 1
32
Urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przeDRUKARKA
noszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, itp.).
SKANER
PENDRIVE,
FLASHDRIVE
GNIAZDO USB
PULPIT
IKONY
PASEK ZADAŃ
MENU START
Urządzenie służące do odczytywania obrazu, do formy elektronicznej (najczęściej cyfrowej).
Pamięć przenośna.
Wejście, które umożliwia komunikację urządzeń zewnętrznych USB z komputerem.
Wirtualne biurko, miejsce umieszczania naszych elementów.
Niewielkie obrazki z podpisami, znaki graficzne różnych
obiektów funkcjonujących w systemie.
Pasek na dole pulpitu, na którym znajdują się ikony programów.
Miejsce, przez które mamy dostęp do wszelkich zasobów
komputera.
R E A L IZ AC JA MAT ERI AŁU
W PROWADZ EN I E DO N OWEGO TEM ATU
P R E Z E N TA C J A I O M Ó W I E N I E Z E S TAW U KO M P U T E R O W E G O Komputer to urządzenie zasilane prądem, które dzięki oprogramowaniu potrafi przetwarzać i przechowywać różne informacje. Naszym celem jest nauczyć się komunikować z nim.
Komputer, to narzędzie wpierające nas w pracy, którą może znacznie ułatwiać i przyśpieszać.
Może on również dostarczać rozrywki w czasie wolnym, dzięki niemu, bowiem możemy oglądać filmy, zdjęcia, słuchać muzyki, grać w gry, robić zakupy, planować wakacje, dietę, rozmawiać ze znajomymi oraz robić wiele innych przydatnych i przyjemnych rzeczy.
Zanim poznamy te i inne fantastyczne możliwości komputera, przyjrzyjmy się zestawowi
komputerowemu.
spotkanie 1
33
Podstawowy zestaw komputerowy obejmuje jednostkę centralną wraz z podłączonymi do
niego urządzeniami zewnętrznymi. Urządzenia te to:
• klawiatura
• mysz,
• monitor.
Zapytaj, czy Uczestnicy mieli już do czynienia z podstawowymi urządzeniami w zestawie komputerowym. Jeśli tak, postaraj się, aby odpowiedzieli o swoich doświadczeniach. Pozwól na swobodne
wypowiedzi.
Następnie zaprezentuj krótko każde urządzenie. Postaraj się zainteresować Kursantów ciekawostkami dotyczącymi sprzętu.
B U D O WA KO M P U T E R A Wiele osób zwykło uważać, że komputer, to tak naprawdę cały zestaw komputerowy. Tymczasem w rzeczywistości komputerem nazywamy samą jednostkę centralną zestawu (Rys. 1).
Jest to urządzenie elektroniczne przeznaczone do przetwarzania, gromadzenia i wyszukiwania informacji, które za pomocą odpowiedniego oprogramowania można zapisać cyfrowo
(w formie dźwięku, obrazu, video i innych).
Możemy go porównać do kalkulatora z zaawansowanymi funkcjami.
Rys. 1 Jednostka centralna
Omawiając poszczególne elementy składowe komputera, pokazuj je na ekranie. W miarę możliwości prezentuj je też używając sprzętu, którym dysponujesz. Daj czas Uczestnikom na formułowanie
wątpliwości. Odpowiadaj na pytania.
spotkanie 1
34
Komputer składa się z różnych elementów i podzespołów. Omówimy je na przykładzie komputera stacjonarnego, choć oczywiście mają one swoje odpowiedniki w laptopach.
Elementem, który widać na pierwszy rzut oka jest obudowa. Jest to zewnętrzna część komputera, w której umiejscowione są poszczególne podzespoły. Obudowy mogą być pionowe,
albo poziome. Przy zakupie komputera warto zwrócić uwagę, aby były funkcjonalne (np.
aby miały dużo miejsca na ewentualne nowe podzespoły, o które uzupełniany będzie komputer, aby nie miały ostrych krawędzi, o które można się skaleczyć). Aktualnie dużą wagę
przywiązuje się również do ich estetyki. Na obudowie znajduje się przycisk zasilania, którym
uruchamiany jest komputer. Często również z przodu ma różne wejścia, przez które można
podłączyć mniejszy sprzęt, np. aparat fotograficzny, pendrive, mikrofon, słuchawki. Nowsze
komputery nie mają już napędu na dyskietki (miejsce, w które można włożyć dyskietkę, aby
zapisać lub odczytać z niej dane), a często także napędu CD (zazwyczaj jest to raczej napęd
DVD).
Poproś Uczestników, aby przyjrzeli się obudowie swoich komputerów. Zapytaj, jakiego typu to obudowa, czy ma ona jakieś wejścia z przodu lub z boku przedniego panelu, czy ma jakiś napęd (jeśli
tak, na obudowie będzie widniał napis CD lub DVD).
P O D Z E S P O ŁY K O M P U T E R A Po zdjęciu części obudowy widoczne są podzespoły.
Zaprezentuj zdjęcie na slajdzie. Omów kolejne podzespoły. Jeśli będzie taka możliwość, pokaż je
również w jednostce.
spotkanie 1
35
Rys. 2 Obudowa komputera wraz z podzespołami
Zaobserwujmy, jakie elementy kryją się w obudowie. Otwórzcie swoje materiały na stronie ze
słownikiem. Znajdziecie tam opisy wszystkich podzespołów, a ja je pokrótce omówię.
Bardzo ważnym podzespołem znajdującym się w obudowie jest Płyta główna (Rys. 3).
Zapewnia ona łączność pomiędzy pozostałymi elementami komputera. Znajduje się na niej
bowiem wiele różnych wejść, przez które można podłączyć inne podzespoły.
Rys. 3 Płyta główna
spotkanie 1
36
Na płycie głównej umieszczone są takie podzespoły jak:
• Procesor – jest to serce, mózg komputera, element, który potrafi wykonywać bardzo dużo obliczeń w krótkim czasie. Żeby wyobrazić sobie ten element oraz to, w jaki
sposób on pracuje, porównajmy go do skomplikowanego kalkulatora, który wykonuje
w ciągu sekundy np. kilkaset tysięcy obliczeń. Bezpośrednio nad procesorem znajduje
się wentylator. Jego zadaniem jest chłodzenie tego podzespołu, gdyż może się on
łatwo przegrzać w wyniku ogromnej pracy, jaką wykonuje.
Rys. 4 Procesor
• Pamięć operacyjna RAM – służy do tymczasowego przechowywania danych. Komputer zapamiętuje bowiem tylko te rzeczy, które zostaną zapisane na dysku.
Rys. 5 Pamięć RAM
• Karta graficzna – element odpowiedzialny za wygląd obrazu na ekranie monitora.
spotkanie 1
37
Rys. 6 Karta graficzna
• Karta dźwiękowa – komponent odpowiedzialny za jakość dźwięku.
Rys. 7 Karta dźwiękowa
• Dysk twardy to jak bank naszych danych (piosenek, zdjęć, filmów, dokumentów
tekstowych, itp.). Dyski produkowane współcześnie są bardzo pojemne dzięki czemu
mogą przechowywać duże ilości danych.
Rys. 8 Dysk twardy
! Ciekawostka:
Dyski twarde montowane we współczesnych laptopach są tak pojemne, że mogą pomieścić
około 215 tysięcy stustronicowych książek w wersji elektronicznej. To bardzo dużo, zwłaszcza
w porównaniu do tego, ile takich książek mieści nasza domowa biblioteczka.
spotkanie 1
38
Z komputera różne dane można przenosić i zapisywać w innych miejscach. Potrzebne są do
tego celu tzw. nośniki pamięci. Takimi nośnikami mogą być np. płyty CD i DVD. Stacje dysków
CD i DVD są to urządzenia służące do nagrywania i odczytywania danych z płyt. Napędy do
takich płyt nazywamy również nagrywarkami, ponieważ proces przenoszenia na nie danych,
często nazywa się nagrywaniem.
Możemy nagrać płytę i pójść z nią do znajomych, włożyć ją do ich komputera i zobaczyć
albo posłuchać tego, co na niej umieściliśmy . W ten sposób dokonujemy tak zwanego odtworzenia.
Różnica pomiędzy płytą CD a DVD jest taka, że na płycie DVD możemy umieścić kilkakrotnie
więcej danych niż na CD. Na płycie CD nie zmieści się ani jeden film, podczas gdy na płycie
DVD zmieści się ich sześć. Na płytach można robić również kopie zapasowe ważnych dla
nas dokumentów, aby uchronić je przed zniszczeniem w razie ewentualnej awarii komputera.
Należy jednak pamiętać, że nośniki te są bardzo wrażliwe na zarysowania i w związku z tym
trzeba o nie szczególnie dbać (przechowują je w odpowiednich opakowaniach).
Rys. 9 Stacja CD/DVD
Jeśli będziesz miał taką możliwość, pokaż Uczestnikom, jak włożyć płytę do napędu oraz jak odtworzyć z niej dane, np. film czy muzykę.
Komputer stacjonarny i przenośny
Komputer może mieć formę stacjonarną lub przenośną – LAPTOP. Komputer stacjonarny
nie może funkcjonować samodzielnie bez takich urządzeń zewnętrznych, jak monitor, klawiatura i mysz. Komputer przenośny (laptop) ma zespolone ze sobą ekran i klawiaturę. Jego
zaletą jest to, że posiada wyjmowany akumulator, który pozwala na pracę (przez określony
czas) bez podłączania do prądu. Laptop ma również małą wagę i wymiary, co ułatwia jego
przenoszenie.
spotkanie 1
39
Rys. 10 Komputer stacjonarny
Rys. 11 Komputer przenośny
Współczesne laptopy mają bardzo dobre parametry i nie ustępują szybkością działania komputerom stacjonarnym.
! Ciekawostka
Jeden z pierwszych komputerów powstał w latach 40-tych ubiegłego wieku w USA i miał
ogromne rozmiary. Mieścił się w szafach ustawionych w podkowę i zajmował powierzchnię
10 m x 16 m. Ważył aż 30 ton!
Monitor komputerowy
Jest to urządzenie wyświetlające obraz wytwarzany przez komputer. Obecnie najczęściej
spotyka się monitory, które zwane są płaskimi. Nie posiadają one bowiem dużego kineskopu
z tyłu, tak, jak to miało miejsce wcześniej.
STARSZY
Rys. 12Typy monitorów
NOWSZY
spotkanie 1
40
! Ciekawostka
Obecnie produkuje się już płaskie monitory ze specjalnymi nakładkami dotykowymi, które
umożliwiają poruszanie się po programach komputerowych. Obsługujemy je przez dotykanie
określonych miejsc na monitorze.
Klawiatura
Klawiatura to urządzenie służące do pisania na komputerze. Zawiera od 101 do 104 klawiszy,
w tym:
• klawisze z literami i cyframi (klawiatura alfanumeryczna);
• klawisze specjalne (umieszczone z boku, po prawej stronie), w tym numeryczne z cyframi oraz klawisze nawigacyjne (np. klawisze strzałek).
Rys. 13 Klawiatura komputerowa
Za pomocą klawiatury możemy do komputera wpisywać różne znaki oraz wydawać mu polecenia. Na kolejnych zajęciach poznamy zasady korzystania z tego urządzenia. Dziś powiem
Wam tylko, że można wyróżnić różne typy klawiatur. Ważne, aby przy zakupie kierować się
jej przeznaczeniem, zgodnie z naszymi potrzebami. Jeśli nie będziemy używać jej do celów
profesjonalnych, warto zastanowić się nad tradycyjną klawiaturą. Ważne, żeby miała klawiaturę numeryczną (blok klawiszy, za którego pomocą można łatwo wprowadzać do dokumentu
liczby), bo to znacznie ułatwia pracę. Można również rozważyć zakup klawiatury bezprzewodowej – w ten sposób unikniemy podłączania do komputera kabla, co przyczyni się do
większej łatwości utrzymania porządku w otoczeniu naszego sprzętu.
spotkanie 1
41
Mysz komputerowa
Kolejnym urządzeniem bardzo przydatnym w pracy z komputerem jest mysz. Jest to niewielkie urządzenie, za pomocą, którego poruszamy się po systemie, komunikujemy się z nim i wykonujemy różne czynności, które obserwujemy na monitorze. Myszkę i zasady posługiwania
się nią omówimy bardziej szczegółowo już na kolejnych zajęciach.
Rys. 14 Mysz komputerowa
Jeśli dysponujesz odpowiednim sprzętem, pokaż Uczestnikom dwa typy myszy (przewodową i bezprzewodową) i pozwól zaobserwować różnice. Zapytaj, która wydaje im się wygodniejsza w użyciu
oraz poinformuj o ograniczeniach w ich eksploatacji. Powiedz, że mysz bezprzewodowa wymaga
wymiany baterii. Mysz przewodowa natomiast czerpie zasilanie z komputera, za to korzystanie
z niej jest mniej komfortowe ze względu na kabel, który może się zaplątać podczas pracy. Na ten
moment nie omawiaj bardziej szczegółowo zasad działania myszy.
Rozszerzony zestaw komputerowy
Spośród innych przydatnych w życiu codziennym urządzeń zewnętrznych, które mogą współpracować z komputerem, możemy wyróżnić:
• drukarkę,
• skaner,
• głośniki,
• kamerę internetową.
spotkanie 1
42
Rys. 15 Rozszerzony zestaw komputerowy
Do komputera można też podłączyć niezależne urządzenia takie jak:
• telefon komórkowy,
• aparat cyfrowy,
• kamerę cyfrową,
• dyktafon cyfrowy.
Pokaż na slajdzie urządzenia. Omów krótko zasady podłączania ich do komputera. Nie zagłębiaj
się jednak w szczegóły techniczne.
Drukarka
Urządzenie służące do drukowania na papierze dokumentów z komputera. Rozróżniamy
drukarki igłowe (praktycznie już nie są stosowane w domowych warunkach), atramentowe
i laserowe. Różnią się one sposobem wydruku, jakością i ceną eksploatacji. Pomimo tego, że
na drukarkę laserową musimy wydać przy zakupie trochę większą kwotę (od około 550 zł),
to już samo jej eksploatowanie jest tańsze (toner ma bowiem większą wydajność).Drukarka
atramentowa to koszt od 250 zł. Pojemniki z tuszami mają różne ceny w zależności od marki,
modelu drukarki, pojemności, tego, czy tusz będzie służył do wydruku kolorowego czy też
czarno-białego, itp.
spotkanie 1
43
Rys. 16 Drukarka laserowa Rys. 17 Drukarka atramentowa
! Ciekawostka
Jeżeli posiadamy kolorową drukarkę atramentową, to warto chociaż raz na miesiąc wydrukować jakiś dokument (korzystając z tuszu zarówno czarnego, jak i kolorowego, o ile go posiadamy). Dzięki temu nasza drukarka będzie zawsze gotowa do pracy. Długo nieużywany
tusz może bowiem zaschnąć.
ĆWICZENIE
Pokaż na slajdach kolejne urządzenia i podzespoły komputera. Zapytaj o ich nazwy, funkcje. Możesz
podzielić grupę na dwa zespoły i zaproponować, aby w zespołach Kursanci zapisywali najpierw kolejne odpowiedzi na kartkach. Poproś potem lidera grupy o zaprezentowanie odpowiedzi. Wspólnie
omówcie wypracowane rozwiązania, sprawdźcie ich poprawność i wyjaśnijcie ewentualne wątpliwości.
PRZENOŚNE DYSKI PAMIĘCI
Do komputera możemy podłączyć zewnętrzny dysk twardy, który jest takim samym dyskiem,
jaki mamy w komputerze z tą różnicą, że jest przenośny. Możemy to zrobić w sytuacji, kiedy brakuje
nam miejsca na dysku w komputerze lub gdy po prostu chcemy dużą liczbę dokumentów przenieść
na inny komputer (np. w celu udostępnienia znajomym bazy książek, którą zgromadziliśmy).
Rys. 18 Dysk zewnętrzny
spotkanie 1
44
Bardzo popularną zewnętrzną pamięcią jest tzw. pamięć USB nazywana Pendrive (lub Flashdrive). Zaletą tego rodzaju pamięci w porównaniu z zewnętrznym dyskiem twardym jest to, że posiada
ona małe rozmiary oraz to, że jest odporna na wstrząsy ze względu na brak części mechanicznych
wewnątrz pamięci USB. Wadą takiej pamięci jest dużo mniejsza pojemność w porównaniu do dysków twardych.
Rys. 19 Pendrive
S Y S T E M O P E R A C Y J N Y, O P R O G R A M O W A N I E , A P L I K A C J A Do tej pory omówiliśmy rodzaje komputerów, ich budowę, elementy znajdujące się wewnątrz
i niektóre urządzenia, które możemy podłączyć bezpośrednio do nich.
Takie elementy złożone razem i podłączone do prądu nie spowodują, że nasz komputer jest
już gotowy do pracy.
Do włączenia, pracy potrzebny jest system operacyjny.
System operacyjny jest głównym programem komputera (dokładniej jest zbiorem programów pośredniczących pomiędzy programami użytkownika, a sprzętem). Umożliwia on pracę
komputera oraz wszystkich innych jego programów.
Aplikacja to rodzaj oprogramowania, która ma bezpośredni kontakt z użytkownikiem, realizuje zadania dla użytkownika. Z technicznego punktu widzenia jest to oprogramowanie
korzystające z usług systemu operacyjnego. Przykładem aplikacji są: oprogramowanie biurowe
(edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, programy magazynowo/finansowe), gry komputerowe,
bazy danych, aplikacje multimedialne i edukacyjne.
Najpopularniejszym systemem jest Windows, stworzony przez firmę Microsoft.
Zanim przejdziemy do włączenia komputera, podam Wam rodzaje systemów operacyjnych,
jakie były instalowane od roku 1990 do 2012.
• Windows 3.11,
• Windows 95,
• Windows 98,
spotkanie 1
45
• Windows 2000,
• Windows Millenium Edition ( ME ),
• Windows XP,
• Windows Vista,
• Windows 7,
• Windows 8.
Każda kolejna edycja oprogramowania ma więcej funkcji, zmienia się również grafika systemu.
Zapytaj, czy wszystkie informacje na temat systemu są jasne dla Uczestników. Dowiedź się, czy
Kursanci spotkali się z takimi nazwami, jak Microsoft, Windows. Po upewnieniu się, że Uczestnicy
nie mają żadnych wątpliwości zapowiedź, że w dalszej części zajęć zapoznacie się z podstawowymi
zasadami obsługiwania komputera.
WŁĄCZANIE KOMPUTERA , URUCHOMIENIE SYSTEMU WIN-
DOWS
Uruchomienie komputera osobistego jest bardzo prostą czynnością. Jeżeli nasz komputer
(albo laptop) jest podłączony pod prąd, wystarczy nacisnąć przycisk zasilania. W każdym
komputerze stacjonarnym znajduje się on na przedniej stronie obudowy. W laptopie natomiast może być umieszczony w różnych miejscach w zależności od typu obudowy. Łatwo go
jednak odnaleźć ze względu na charakterystyczne oznaczenie.
Rys. 20 Przycisk zasilania
Po naciśnięciu przycisku zasilania, usłyszymy dźwięk pracy wentylatorów, znajdujących się
w komputerze. Na ekranie monitora pojawią się różnego rodzaju napisy. Proces rozruchu
może trwać od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund, w zależności od szybkości komputera
i liczby wgranych programów.
Ostatecznie, przy prawidłowym rozruchu komputera, zostanie wyświetlony ekran tzw. pulpitu
Windows. System bowiem uruchamia się automatycznie wraz z rozruchem komputera. Nie
trzeba wykonywać żadnych dodatkowych czynności, aby go włączyć.
spotkanie 1
46
Rys. 21 Pulpit
Poproś Uczestników, aby włączyli swoje komputery. Poczekaj aż na wszystkich ekranach pojawi się
pulpit. Dopiero wtedy zacznij omawianie budowy jego okna.
OMÓWIENIE ELEMENTÓW PULPITU
Pulpit jest naszym wirtualnym biurkiem, co oznacza, że możemy na nim umieszczać wiele
potrzebnych elementów, możemy je również stamtąd usuwać oraz przesuwać. Na pulpicie
umieszczane są znaki programów, skróty oraz pliki. Na Rysunku 21 przykładem ikony jest
Kosz.
! Ciekawostka:
Zalecane jest, aby nie umieszczać zbyt wielu elementów na pulpicie. Wszystkie elementy
znajdujące się na nim, komputer uruchamia wraz z rozpoczęciem swojej pracy. Im więcej
elementów musi uruchomić na początku (niekiedy bez potrzeby), tym wolniej pracuje i jest
bardziej obciążony.
spotkanie 1
47
Ikony są to niewielkie obrazki z podpisami, stanowiące znaki graficzne różnych obiektów
funkcjonujących w systemie operacyjnym. Ikony są graficzną reprezentacją plików, programów, skrótów do różnych obiektów, katalogów, napędów wewnętrznych i zewnętrznych. Ikony swoim wyglądem nawiązują do funkcjonalności elementu, który przedstawiają.
Przyjrzyjmy się niektórym.
Daj czas Uczestnikom, aby mogli zaobserwować, jak wyglądają omawiane przez Ciebie ikonki. Pokaż je na ekranie i omów funkcjonalność.
Zobaczmy ikonę kosza. Jest ona podobna do zwykłego kosza na śmieci, jaki mamy w domu.
W przypadku wersji elektronicznej, wyrzucamy do niego niepotrzebne elementy z komputera.
Zaprezentuj także inne ikony, którymi będziesz dysponował na swoim pulpicie.
Pasek zadań
W dolnej części ekranu widoczny jest pasek, na którym znajdują się niewielkie ikony. To tak
zwany pasek zadań, który ułatwia poruszanie się w systemie. Upraszcza on dostęp do wielu
miejsc i pozwala na proste przełączanie się pomiędzy oknami i programami.
Rys. 22 Pasek zadań
W lewej części paska widoczny jest duży okrągły przycisk, wywołujący Menu Start oraz pasek szybkiego uruchamiania (kolejne ikony widoczne obok), za pomocą, którego możemy
szybko uruchamiać programy i wyświetlać okna.
W prawej części paska znajduje się, tak zwany obszar powiadomień, kontrolka zegara oraz
przycisk Pokaż pulpit.
Na pasku zadań pojawiają się też ikony działających programów i otwartych okien, dzięki czemu ułatwia on poruszanie się pomiędzy nimi.
Menu Start
W lewym dolnym rogu znajduje się menu Start, przez które możemy dotrzeć do wszystkich
programów i ustawień w systemie. Otwieramy je, klikając pojedynczo lewym klawiszem myszki.
spotkanie 1
48
Poproś, aby wszyscy rozwinęli menu. Pamiętaj, że Kursanci mogą nie potrafić precyzyjnie posługiwać się myszką. Dlatego wyjaśnij dokładnie, jak to zrobić. Powiedz, że na kolejnych zajęciach
wspólnie przećwiczycie posługiwanie się myszą w większym zakresie.
Menu Start można porównać do drzwi, przez które możemy dostać się do wszelkich zasobów komputera i funkcji systemu operacyjnego. Korzystając z tego przycisku (lub klikając na
ten obiekt), można otwierać różne elementy dostępne na komputerze.
Rys. 23 Menu Start
Kiedy wszyscy obejrzą listę, która rozwija się po wykorzystaniu menu Start, zwróć ich uwagę na
przycisk Zamknij.
PRZYCISK ZAMKNIJ
Powiedz, że wiele opcji będzie się odnosiło do sytuacji, w której w komputerze dostępne są konta różnych użytkowników. Wyjaśnij, że opowiesz jeszcze dokładniej, co to oznacza na kolejnych zajęciach.
Teraz wspomnij tylko, że w jednym fizycznym urządzeniu może być umieszczonych wirtualnie więcej komputerów, do których dostęp będą miały tylko określone osoby (np. znające do nich hasło).
spotkanie 1
49
Teraz zobaczmy, jakimi opcjami dysponujemy, aby wyłączyć komputer.
W lewym dolnym rogu ekranu znajduje się, jak już wiemy, przycisk Start. Kiedy na niego klikniemy, odszukajmy przycisk Zamknij. Naciśnięcie na niego spowoduje zamknięcie systemu.
Po jego prawej stronie znajduje się przycisk, oznaczony symbolem strzałki (biały trójkącik).
Kliknięcie na niego wywołuje ukazanie się dodatkowych opcji, dodatkowego Menu (również
widoczne na Rys. 24).
Rys. 24 Przycisk Zamknij w menu Start
Widocznych jest tam kilka opcji:
• Przełącz użytkownika – przycisk ten umożliwia wyjście z naszego konta, ale bez
trwałego zamykania go tak, aby ze swojego konta mógł skorzystać np. inny domownik. Po przełączeniu użytkownika, może się on zalogować do swojego konta, podczas
gdy nasze pozostanie aktywne. Drugi użytkownik nie będzie miał jednak dostępu do
naszego konta, aby w pełni wykorzystać jego działanie (pomimo, że jest ono cały czas
aktywne), trzeba będzie ponownie podać hasło;
• Wyloguj – opcja ta służy do wykonania operacji odwrotnej do logowania. Konto
(i wszystkie programy, aplikacje, dokumenty, które były uruchomione) zostanie zamknięte. Komputer jednakże będzie nadal włączony. Możliwe będzie wobec tego ponowne uruchomienie dowolnego konta;
• Zablokuj – jeżeli w trakcie pracy zechcemy zrobić sobie przerwę, a będzie nam zależało na bezpieczeństwie danych, możemy użyć funkcji zablokuj. Pulpit komputera
pozostanie w takim stanie, jaki go zostawimy (tzn. jeżeli uruchomimy jakiś program to
będzie on nadal uruchomiony). Po odblokowaniu konta przez podanie hasła, będziemy
mogli przystąpić ponownie do pracy i rozpocząć ją od momentu, na którym zakończyliśmy. Opcja ta jest bardzo podobna do przełączania użytkownika. Podczas ponownego
logowania jednakże, będziemy w tej sytuacji widzieli ekran logowania do swojego konta
(a nie do wszystkich kont komputera tak, jak to będzie miało miejsce w przypadku opcji
przełączania użytkownika);
spotkanie 1
50
• Uruchom ponownie – polecenie to powoduje wyłączenie i samoistne włączenie komputera. Przycisk ten możemy wykorzystać, np. po zainstalowaniu nowego programu.
Ponowne uruchomienie jest niezbędne, aby zaczął on poprawnie działać. Opcji tej używamy również, kiedy komputer się zawiesza tzn. wykonuje zadania bardzo wolno lub
przestaje reagować na wydawane mu polecenia. W takiej sytuacji wszystkie dokumenty, na których pracowaliśmy zostaną zamknięte.
Jeśli jednak komputer całkowicie przestał reagować na nasze polecenia i nie mamy
możliwości wykorzystania opcji uruchom ponownie, wtedy możemy skorzystać
z dwóch innych sposobów wyłączenia komputera tzn. zresetowania (zrestartowania) go:
• Miękki – jednoczesne naciśnięcie trzech klawiszy Ctrl, Alt, Delete na klawiaturze spowoduje pokazanie się tablicy, na której w prawym dolnym rogu znajdziemy
przycisk Zamknij system;
• Twardy – dłuższe przytrzymanie (około 5 sekund) przycisku zasilania na obudowie
komputera. Komputer się wyłączy i niestety prawdopodobnie dane, nad którymi
pracowaliśmy nie zostaną zapisane. Starajmy się korzystać z tej funkcji w ostateczności, kiedy wszystkie inne sposoby zawiodą, jest ona bowiem bardzo „niezdrowa”
dla komputera;
• Uśpij – powoduje zawieszenie działania wszystkich programów, fizyczne wyłączenie
niektórych elementów wewnątrz komputera i jego przejście w stan spoczynku, w którym pobiera niewielką ilość prądu. „Obudzenie” go jest szybkim procesem, aby tego
dokonać wystarczy nacisnąć jakikolwiek klawisz na klawiaturze lub poruszyć myszą;
• Hibernacja – jest przejście komputera w stan „głębokiego snu”. W tym stanie komputer wyłącza wszystkie swoje elementy i dzięki temu nie pobiera prądu. Wszystkie elementy, na których pracowaliśmy zostają zapisane. Po ponownym włączeniu komputera
zostają one przywrócone;
• Przycisk Zamknij – komputer zostanie całkowicie wyłączony.
Poproś Uczestników, aby kolejno wypróbowali wszystkie omówione opcje. Ważne jest, aby Kursanci zrozumieli różnice miedzy poszczególnymi sposobami wyłączania komputera i kont. Najlepiej
uświadomią je sobie, obserwując ich działanie.
WYRÓWNANIE POZIOMU WIEDZY UCZESTNIKÓW
Przećwicz z Uczestnikami zdobytą wiedzę.
spotkanie 1
51
ĆWICZENIE
W tabeli poniżej przedstawione zostały części komputera. Wpisz ich nazwę obok obrazka. Dodaj,
jeśli potrafisz funkcję jaką spełnia dana część
Cel: utrwalenie wiedzy Uczestników, wyrównywanie poziomu przyswojenia nowej wiedzy
oraz umiejętności wśród Uczestników.
Polecenie: Rozpoznaj zewnętrzne urządzenia lub część komputera i wpisz nazwę obok obrazka. Uwzględnij w nazwie zdobytą wiedzę techniczną o poszczególnych elementach.
Obrazek
Nazwa / Twoje skojarzenia
spotkanie 1
52
PODSUMOWANIE, OCENA KOŃCOWA
Poproś osoby chętne, aby odpowiedziały na pytania dotyczące dzisiejszych zajęć. Oczywiście zapewnij, że mogą podczas powtórzenia korzystać z komputera i swoich materiałów, notatek. Przykładowe pytania:
1. Jakie urządzenia składają na podstawowy zestaw komputerowy?
2. Jakie dodatkowe urządzenia można podłączyć do komputera?
3. Jak włączyć komputer?
4. Czym różni się dysk zewnętrzny od pamięci USB?
5. Co to jest pulpit?
6. Co to jest ikona?
Na koniec zapytaj o trudności. Zaproponuj, żeby Uczestnicy jeszcze raz przejrzeli materiały. Jeśli
pojawią się wątpliwości czy pytania, zwróć się do grupy, aby włączyła się w rozwiązywanie problemu. [zaktywizuje to grupę, a jednocześnie ją zintegruje]. POWIEDZ: Proszę, abyśmy wspólnie
poszukali rozwiązania. Zgłaszajcie pomysły.
W razie potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie o które pytali Uczestnicy.
Po sprawdzeniu wiedzy:
• poproś Uczestników, aby przed następnymi zajęciami powtórzyli ćwiczenia, które przerobiliście;
• wyjaśnij dodatkowe zadania do przećwiczenia w domu, np. Chciałbym/Chciałabym, abyście przed następnym spotkaniem przejrzeli materiały, które dziś ode mnie otrzymaliście. Przećwiczcie koniecznie jeszcze raz wszystkie zadania. Gdyby coś Wam jednak
nie wychodziło na następnym spotkaniu będzie czas, żeby zadać pytania;
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe – a jeżeli Uczestnicy zgłoszą wątpliwości, postaraj się je wyjaśnić. W ten sposób upewnisz się, że Twoja pomoc była wystarczająca.
Na koniec:
Podziękuj za wspólnie spędzony czas, np. Jeśli nie macie już do mnie żadnych pytań, to zakończymy spotkanie. Chciałbym/Chciałabym Wam serdecznie bardzo podziękować za dzisiejsze
zajęcia i Wasze zaangażowanie.;
Pożegnaj Uczestników i zaproś ich na kolejne zajęcia, np. Jeszcze raz dziękuję za dzisiejsze zajęcia. Zapraszam Was bardzo serdecznie na kolejne spotkanie. Do zobaczenia!
jak go malują
S P OTKANIE 2
TEM AT: NO BO TY SI Ę BOI SZ MYSZY …
spotkanie 2
54
Godzina
8.00 - 8.15
Ogniwo/tematyka
CZAS:
II Słownik pojęć
15 MIN
8.15 – 9.15
a. ćwiczenia w posługiwaniu się myszą
9.15 - 9.30
PRZERWA KAWOWA
9.30 - 10.30
10.45-11.15
11.15 -11.30
Uwagi o realizacji
CZAS:
60 MIN
15 MIN
b. kombinacje z klawiszami klawiatury
CZAS:
c. h) touchpad
60 MIN
d. ćwiczenie utrwalające
CZAS:
30 MIN
15 MIN
Metody i techniki pracy: wykład, prezentacja multimedialna, ćwiczenia przeprowadzane
na komputerze.
Formy pracy: praca indywidualna i zbiorowa.
Cel główny: wykształcenie umiejętności posługiwania się myszą i klawiaturą komputerową.
Cele szczegółowe:
• wyjaśnienie, do czego służy mysz komputerowa oraz touchpad,
• wykształcenie umiejętności poruszania wskaźnikiem myszy i unoszenia go nad elementem, klikania lewym (pojedyncze i podwójne) i prawym klawiszem myszy, przeciągania
elementów, wykorzystywania kombinacji z klawiszami klawiatury.
Pomoce dydaktyczne:
• Prezentacja,
• Folder A, Folder B, Folder C, Folder D, Folder E – puste foldery utworzone przez Ciebie
na pulpicie każdego Uczestnika przed zajęciami,
• Materiały dla Uczestników,
• Lista obecności,
spotkanie 2
55
• Ankieta do badania zadowolenia,
• Flipchart,
• Markery,
• Kartki i długopisy dla Uczestników.
Zanim zaczniesz realizację materiału…
Podejmij czynności organizacyjne:
• powitaj Uczestników i podziękuj im za przybycie,
• przedstaw temat szkolenia,
• wyjaśnij cele zajęć, sposób i formy pracy.
Zbierz dotychczasowe doświadczenia Uczestników. Możesz to uczynić za pomocą prostych pytań:
• czego do tej pory się nauczyłam/em?
• co wychodzi mi bardzo dobrze, a co słabiej?
• w czym czuję się niepewnie?
• co mnie zaciekawiło w dotychczasowym materiale?
• czego chciałabym/chciałbym się jeszcze nauczyć?
Poniżej zamieszczono przykładowe pytania obejmujące tematykę poprzednich zajęć. Pozwól, by
odpowiadali na nie chętni Uczestnicy. Nie wywołuj do odpowiedzi. Nawet jeśli podane odpowiedzi
będą błędne, podziękuj za aktywność i pochwal za odwagę. Sam natomiast wyjaśnij oczywiście,
jaka informacja jest prawidłowa.
1. Co to jest pulpit?
2. Co to jest ikona?
3. Gdzie znajduje się menu Start?
4. Jak włączyć komputer?
5. Co to jest dysk twardy?
6. Czym różni się dysk zewnętrzny od pamięci USB?
Ponadto poproś Uczestników, aby włączyli swoje komputery. Będzie to dla nich element ćwiczenia.
Przygotują jednocześnie swoje stanowiska do dalszej pracy, kiedy w toku zajęć będą ćwiczyli posługiwanie się myszą.
spotkanie 2
56
SŁOWNIK NOWYCH P OJĘĆ
Nazwa
Definicja
MYSZ
Urządzenie służące do poruszania kursorem (wskaźnikiem
KOMPUTEROWA
myszy) po ekranie monitora.
WSKAŹNIK MYSZY
Strzałka widoczna na ekranie monitora. Porusza się ona dzięki
ruchom, które za pomocą myszki wykonuje użytkownik.
Ruchome elementy myszy (lewy i prawy), dzięki którym moż-
PRZYCISKI MYSZY
liwe jest wykonywanie różnych czynności, np. zaznaczania
obiektów (lewy przycisk myszy), wywoływania menu kontekstowego (prawy przycisk myszy).
ROLKA
Środkowy przycisk myszy, który umożliwia ruch do góry i w dół
okna tzw. przewijanie.
MENU
Lista, która rozwija się, po kliknięciu w dany obiekt prawym
KONTEKSTOWE
przyciskiem myszy.
TOUCHPAD
Odpowiednik myszy komputerowej w laptopie.
REALIZACJA MATERIAŁU
WPROWADZENIE DO NOWEGO TEMATU
Istnieje wiele urządzeń, do obsługi których używamy pilota. Takimi urządzeniami są np. telewizor, otwierana automatycznie brama, rzutnik, zdalnie sterowane zabawki. Można powiedzieć, że funkcję pilota do komputera pełnią dwa urządzenia: mysz i klawiatura. Każde z nich
wystarczy do poruszania się po programach. Najwygodniej jest jednak, kiedy dysponujemy
jednym i drugim. Mysz (a w laptopie jej odpowiednik, touchpad) służy przede wszystkim do
wskazywania elementów, z których chcemy skorzystać, do ich otwierania, przesuwania, wykorzystywania różnych funkcji. Jeśli chcemy użyć pilota, np. do włączenia telewizora, musimy
skierować go w stronę urządzenia i dopiero wcisnąć przycisk. Tak samo działa mysz. Gdy
chcemy wykonać jakieś działanie przy jej pomocy, najpierw musimy skierować jej wskaźnik
w odpowiednią stroną. Późniejsze działania wykonujemy już raczej przy użyciu klawiatury.
Jest to odpowiednik różnych działań, które wykonujemy za pomocą pilota (np. zmiana kanału,
pogłaśnianie, ściszanie).
spotkanie 2
57
Po tym krótkim wstępie przypomnij, że budowa myszy została już wstępnie omówiona na poprzednich zajęciach. Dla pewności zanim zaczniesz omawiać i prezentować zasady działania urządzenia, powtórz ponownie te informacje.
PORUSZANIE MYSZĄ
Pierwszym urządzeniem, którego obsługi się nauczymy jest mysz. Zazwyczaj można w niej
wyróżnić trzy najważniejsze elementy, które umożliwiają komunikowanie się z komputerem.
Elementy te, to dwa przyciski (lewy i prawy) oraz rolka (Rys. 1).
PRAWY PRZYCISK MYSZY
ROLKA
LEWY PRZYCISK MYSZY
Rys. 1 Mysz
Tak, jak już było powiedziane, mysz służy do wskazywania różnych rzeczy na ekranie monitora
i wykonywania w odniesieniu do nich pewnych czynności.
Podstawowa reguła używania myszy jest bardzo prosta – przesunięcie jej w dowolną stronę (na biurku, stole, podkładce) powoduje ruch widocznego na ekranie wskaźnika myszy
w odpowiednim kierunku. Ważne jest, aby nie unosić myszy, ale delikatnie przesuwać ją po
powierzchni, na której się znajduje.
! Ciekawostka
Niektóre myszki mają bardzo skomplikowaną budowę i wiele dodatkowych przycisków (Rys. 2).
Służą one przede wszystkim osobom, które pasjonują się grami komputerowymi.
spotkanie 2
58
Rys. 2 Myszki do gier komputerowych
Spójrzmy teraz, jak to wygląda w praktyce. Połóżcie rękę na myszce i przesuńcie urządzenie
delikatnie. Sprawdzajcie jednocześnie, co się dzieje na monitorze komputera. Powinien pojawić się tam wskaźnik myszy w postaci białej strzałki (Rys. 3). Zwróćcie uwagę, jak płynnie
się on porusza i jak szybko reaguje na ruch, który wykonujecie.
Rys. 3 Wskaźnik myszy
Poproś Uczestników, aby chwilę poruszali myszką w różnych kierunkach i obserwowali efekty działania. Daj grupie trochę czasu tak, aby każdy przyzwyczaił się do wykonywania ruchów myszą. Możesz poprosić, aby kolejno starali się najeżdżać na charakterystyczne punkty widoczne na ekranie,
np. menu Start, zegar, ikonę Kosz, itd.
Kiedy upewnisz się, że wszyscy opanowali płynne poruszanie wskaźnikiem myszy, przejdź do dalszej
części zajęć.
KLIKNIĘCIE LEWYM PRZYCISKIEM MYSZY
Podstawowym działaniem, które możemy wykonać za pomocą myszy (oczywiście oprócz
przesuwania), jest kliknięcie. Wykonując tę czynność zaznaczamy np. tekst, otwieramy np. plik
bądź zatwierdzamy działanie, które chcemy wykonać. Brzmienie tego słowa dość dobrze oddaje
spotkanie 2
59
dźwięk naciskanego przycisku myszy. Kliknięcie to bowiem właśnie naciśnięcie i zwolnienie
przycisku myszy. Zwykle używamy lewego przycisku urządzenia, chyba że wyraźnie jest mowa
o prawym. W dalszej części zajęć poznamy różnicę między funkcjami tych dwóch przycisków.
Teraz wypróbujmy kliknięcie lewym przyciskiem.
Poproś Uczestników, aby klikali w różnych miejscach pulpitu, także tych charakterystycznych, jak ikona
Kosz czy Komputer (Mój Komputer), Folder A, B, C, D, E. Przejdź miedzy stanowiskami i upewnij się, że
każdy potrafi kliknąć na wybrany obiekt. W razie potrzeby udziel pomocy osobom, które mają trudności.
DWUKROTNE KLIKNIĘCIE LEWYM PRZYCISKIEM MYSZY
Lewy przycisk można wykorzystać również w inny sposób. Często używa się tak zwanego dwukrotnego (albo podwójnego) kliknięcia. Działanie to polega na umieszczeniu wskaźnika myszy
w odpowiednim miejscu i szybkim dwukrotnym naciśnięciu i zwolnieniu przycisku. Działanie
to zwykle służy do „wejścia” w folder, plik czy w przypadku Internetu na stronę. Kluczowe znaczenie ma tu szybkość – zbyt wolne wykonanie tej czynności będzie skutkowało dwoma zwykłymi
(pojedynczymi) kliknięciami (zamierzony efekt nie zostanie osiągnięty, np. nie uruchomimy
programu).
Zademonstruj dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszy. W razie potrzeby podejdź do każdego stanowiska i pokaż czynność ponownie każdej osobie. Sprawdź też, czy każdy jest w stanie ją
odtworzyć.
Poproś Uczestników, aby wykonali podwójne kliknięcie myszką w różnych miejscach pulpitu. Kiedy upewnisz się, że nikomu nie sprawia to już trudności, możesz również poprosić, aby podwójnie
kliknęli, np. w ikonę Kosz (jest to graficzna reprezentacja miejsca, w którym możemy umieszczać
niepotrzebne dokumenty). Zapytaj, jaki efekt uzyskali. Wyjaśnij wtedy, że właśnie dzięki takim
podwójnym kliknięciom na różne obiekty, można je otworzyć i w ten sposób uzyskać do nich dostęp.
Dopilnuj, aby każdemu udało się otworzyć Kosz, następnie wyjaśnij, że, aby go zamknąć należy
kliknąć na znak X w górnym prawym rogu okna, które się pojawiło. Poproś, aby Uczestnicy na przykładzie tej ikony ćwiczyli podwójne kliknięcie lewym przyciskiem myszy. Zachęć, aby na przemian
otwierali Kosz i go zamykali.
spotkanie 2
60
K L I K N I Ę C I E P R AW Y M P R Z YC I S K I E M M YS Z Y Na podobnej zasadzie wykorzystujemy prawy przycisk myszy, przy czym wykonujemy nim
tylko pojedyncze kliknięcia. Czynność ta wywołuje pojawienie się tzw. menu kontekstowego,
które umożliwia wybranie różnych opcji, charakterystycznych dla obiektu, na który kliknęliśmy.
Poproś Uczestników, aby kliknęli prawym przyciskiem myszy w puste miejsce na pulpicie. Zapytaj,
co zobaczyli.
Rys. 4 Menu kontekstowe pulpitu
Wyjaśnij, że lista, która się pojawiała, to właśnie menu kontekstowe (Rys. 4). Powiedz, że jeszcze będziecie z niego korzystali, a teraz chciałbyś/chciałabyś, aby Uczestnicy wywołali je w różnych miejscach
pulpitu. Poproś również, aby kliknęli oni prawym przyciskiem na ikonie Kosz. Ponownie zapytaj, jaki
efekt uzyskali.
Rys. 5 Menu kontekstowe ikony Kosz
Podkreśl, że menu kontekstowe będzie wyglądało inaczej dla każdego obiektu, będzie umożliwiało wykonanie innych czynności. Poproś następnie, aby Uczestnicy dalej ćwiczyli kliknięcie prawym przyciskiem myszy, najlepiej wykonując je na różnych elementach pulpitu. Monitoruj postępy Kursantów.
W razie wątpliwości, udzielaj indywidualnej pomocy.
spotkanie 2
61
UNOSZENIE WSKAŹNIKA MYSZY
Mysz daje również możliwość łatwego przypomnienia sobie funkcji pewnych elementów, np. na
pulpicie, w danym programie. Kiedy zapomnimy, jaką funkcję pełni ikona Kosza, umieszczona
na pulpicie, wystarczy, że skorzystamy z opcji unoszenia wskaźnika myszy. Aby z niej skorzystać, nie trzeba, bynajmniej podnosić myszy, lecz wystarczy umieścić jej wskaźnik w odpowiednim
miejscu w tej sytuacji na obrazku KOSZ i po prostu... poczekać. Skutkuje to wyświetleniem na
ekranie pewnych podpowiedzi. Zobaczmy, jak to działa właśnie na przykładzie ikony Kosz.
Najedźmy na nią wskaźnikiem myszy. Po chwili powinna pojawić się ramka (Rys. 6).
Rys. 6 Informacja, która pojawia się po uniesieniu wskaźnika myszy nad ikoną Kosz
Poproś, aby Uczestnicy unieśli wskaźnik myszy nad różnymi elementami, które widzą na swoich ekranach. Zapytaj, co wyświetla się w konkretnych przypadkach, np. nad menu Start, zegarem, ikoną Komputer. Sprawdź czy wszyscy potrafią uzyskać w ten sposób podpowiedź od systemu.
PRZECIĄGANIE
Innym działaniem, które możemy wykonać dzięki myszy jest, tak zwane przeciąganie. Działanie
to polega na umieszczeniu wskaźnika myszy nad elementem, który ma zostać przemieszczony,
naciśnięciu lewego przycisku urządzenia, a następnie przeciągnięciu wskaźnika (zwykle wraz
z elementem) w odpowiednie miejsce i zwolnieniu (dopiero w tym momencie) przycisku myszy.
Operacja przypomina nieco podobne działanie w świecie rzeczywistym – aby coś przemieścić,
zwykle musimy to chwycić, przenieść i położyć w innym miejscu. Dokładnie tak samo dzieje się
w komputerze. Dzięki wykonaniu takiego ruchu myszą możemy przenosić z jednego miejsca na
drugie np: pliki, foldery, fragmenty tekstu, zdjęcia itp. Wszystkie te etapy umożliwia nam mysz.
Spróbujmy np. przeciągnąć ikonę Kosz w inne miejsce pulpitu. W tym celu nakierujmy na nią
wskaźnik myszy i kliknijmy lewym przyciskiem myszy. Przesuńmy teraz myszkę w jakieś inne
miejsce (ciągle trzymając palec na przycisku). Kiedy wskaźnik myszy znajdzie się w miejscu,
w którym chcielibyśmy umieścić ikonę, wystarczy zwolnić przycisk myszy (puścić go). Ikona
powinna zmienić swoją lokalizację.
spotkanie 2
62
Poproś, aby każdy Uczestnik samodzielnie spróbował przeciągnąć za pomocą myszy różne ikony,
znajdujące się na pulpicie (np. Kosz, Folder A, B, C, D, E). Sprawdź, czy wszyscy potrafią przeciągać
elementy za pomocą myszy. W razie trudności pomóż, udzielając wsparcia indywidualnie.
KO M B I N A C J E Z K L AW I S Z A M I K L AW I AT U R Y Wykształcenie umiejętności związanych z wykorzystywaniem kombinacji z klawiszami nie jest niezbędne. Jeśli uznasz, że lepiej, żeby grupa ćwiczyła poprzednio omówione umiejętności, zrezygnuj
z tej części materiału. Uzyskany w ten sposób czas, poświęć na dokładne przećwiczenie dotychczas
omówionych sposobów wykorzystywania myszy.
Niekiedy korzysta się również z myszy w kombinacji z klawiszami klawiatury. Omówimy trzy
szczególnie użyteczne kombinacje:
• Rolka + klawisz CTRL,
• Lewy przycisk myszy +klawisz CTRL,
• Lewy przycisk myszy + klawisz SHIFT.
Pierwsza z nich pozwala na powiększenie obrazu na ekranie monitora. Aby z niej skorzystać wystarczy kliknąć lewym przyciskiem myszy na pulpicie, a następnie nacisnąć i przytrzymać klawisz
CTRL na klawiaturze (jeden z takich przycisków znajduje się w lewym dolnym rogu klawiatury)
i przekręcać rolkę myszy, ciągle ją trzymając. Kiedy będziemy kręcili rolką do góry, obraz zostanie
powiększony. Przewijanie rolki w dół natomiast, spowoduje zmniejszenie obrazu.
Poproś, aby wszyscy przećwiczyli tę kombinację. Sprawdź, czy każdy Uczestnik potrafi to zrobić.
Druga kombinacja służy do zaznaczania więcej niż jednego elementu. Będzie ona przydatna szczególnie wtedy, kiedy na przykład mamy zbiór zdjęć i chcemy kilka z nich przenieść w inne miejsce
na komputerze lub kiedy chcemy je komuś podarować, np. na pendrivie. Aby skorzystać z tej kombinacji, należy kliknąć raz lewym przyciskiem myszy na pierwszy obiekt. Następnie wciskamy na
klawiaturze klawisz CTRL i cały czas go trzymając, klikamy lewym przyciskiem myszy na kolejnym
elemencie, który nas interesuje. Czynność powtarzamy tak długo, aż zaznaczymy wszystkie
potrzebne obiekty.
Spróbujmy przećwiczyć to wspólnie na przykładzie folderów, które znajdują się na Waszych pulpitach. Klikamy najpierw lewym przyciskiem myszy na Folder A > wciskamy przycisk CTRL na
klawiaturze > klikamy na Folder C (cały czas trzymając przycisk klawiatury) > klikamy na Folder D.
spotkanie 2
63
Wszystkie trzy foldery powinny zostać podświetlone na niebiesko, co oznacza, że udało nam się je
zaznaczyć (Rys. 7). Teraz możemy je np. wszystkie jednocześnie przeciągnąć w inne miejsce pulpitu
tak, jak to poprzednio robiliśmy z pojedynczymi ikonami.
Rys. 7 Efekt wykorzystania kombinacji lewy przycisk myszy + CTRL
Daj czas, aby wszyscy przećwiczyli zaznaczanie kilku folderów jednocześnie. Monitoruj, czy wszyscy na
pewno potrafią to zrobić. W razie trudności, pomóż indywidualnie.
Ostatnia kombinacja jest trochę podobna do poprzedniej, ale daje możliwość zaznaczenia jednocześnie wielu elementów. Działanie to polega na kliknięciu (lewym przyciskiem myszy) na pierwszy
obiekt, który nas interesuje (np. Folder B), a następnie wciśnięciu klawisza SHIFT na klawiaturze
i kliknięciu myszą na ostatni element (np. Folder E), który chcemy zaznaczyć. Zobaczmy, że dzięki
temu sposobowi, zaznaczone zostały od razu cztery foldery (Rys. 8). Ponownie tak zaznaczone
obiekty możemy przeciągać jednocześnie w inne miejsce, podobnie, jak to się działo z pojedynczymi
elementami. To bardzo ułatwia pracę.
Rys. 8 Efekt wykorzystania kombinacji lewy przycisk myszy + SHIFT
spotkanie 2
64
Daj czas Uczestnikom na przećwiczenie zaznaczania w ten sposób różnych kombinacji folderów. Upewnij
się, że wszyscy opanowali tę umiejętność. Pamiętaj, że nie jest ona prosta i w razie potrzeby trzeba jeszcze
raz pokazać wszystkie działania.
TOUCHPAD
Wszystkie omówione przez nas czynności dotyczą stosowania myszki, której zazwyczaj używa się
w przypadku pracy na komputerze stacjonarnym. W laptopie jest ona zastąpiona przez tzw. touchpad (Rys. 9), co nie oznacza, że nie można korzystać z tradycyjnej myszki. Touchpad to płytka
dotykowa, która znajduje się z przodu obudowy.
Rys. 9Touchpad
Ma ona zazwyczaj dwa przyciski, które pełnią takie same funkcje, jak w zwykłej myszy. Wskaźnikiem na ekranie porusza się natomiast, przesuwając palcem po płytce, znajdującej się pod lub nad
przyciskami. Wykorzystywanie touchpada wielu osobom wydaje się niewygodne, dlatego często do
laptopa używa się myszki, którą podłącza się za pomocą kabla lub w wersji bezprzewodowej.
Pilnie monitoruj wykonanie poniższych zadań i sprawdzaj, czy wszyscy Uczestnicy uzyskali ten sam
efekt. W razie pojawienia się trudności z ich wykonaniem, służ indywidualną poradą. Pamiętaj,
że to moment, w którym powinieneś przede wszystkim zadbać o osoby, które słabiej sobie radzą.
POWIEDZ:
W trakcie, gdy będziecie wykonywać zadania, pozostaję do Waszej dyspozycji. Proszę, aby
osoby, które mają kłopot z wykonaniem któregokolwiek z poleceń, zakomunikowały problem.
spotkanie 2
65
Podejdę i pomogę. Możecie też poprosić sąsiada obok, jeśli ten wykonał już swoje zadanie.
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności posługiwania się myszką.
Poproś Uczestników, aby wykonali następujące polecenia, posługując się myszką.
1. Kliknijcie na Folder A.
2. Przeciągnijcie Folder A i ustawcie go za folderem E.
3. Kliknijcie dwukrotnie na folder E, a następnie zamknijcie go.
4. Unieście wskaźnik nad Folderem B. Sprawdźcie, jaki opis się pojawi.
5. Kliknijcie prawym przyciskiem myszy na Folder D. Jakie są cztery ostatnie (pierwsze
cztery od dołu listy) elementy menu kontekstowego, które się pojawiło?
Jeśli zrealizowałeś materiał dotyczący kombinacji z klawiszami, poproś o wykonanie dodatkowych ćwiczeń.
1. Zaznaczcie jednocześnie Folder A, D, E przy użyciu odpowiedniej kombinacji z klawiszem klawiatury.
2. Przeciągnijcie foldery ponownie w taki sposób, aby wszystkie były w jednym miejscu pulpitu. Za pomocą odpowiedniej kombinacji z klawiszem klawiatury zaznaczcie
wszystkie foldery jednocześnie.
3. Powiększcie obraz pulpitu za pomocą odpowiedniej kombinacji z klawiszem klawiatury.
4. Pomniejszcie obraz pulpitu za pomocą odpowiedniej kombinacji z klawiszem klawiatury.
Rozwiązanie
1. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder A i klikamy lewym przyciskiem myszy.
2. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder A. Klikamy lewym przyciskiem myszy. Trzymając go, przesuwamy wskaźnik myszy za Folder E. Puszczamy przycisk myszy.
3. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder E. Klikamy dwukrotnie lewym przyciskiem myszy. Gdy otworzy się okno, zamykamy je pojedynczym kliknięciem na znak X w prawym
górnym rogu okna.
4. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder B. Czekamy aż pojawi się ramka z opisem.
Odczytujemy informację: „Data utworzenia: … Pusty folder”.
5. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder D. Klikamy na nim prawym przyciskiem myszy. Odczytujemy elementy menu kontekstowego: „Właściwości, Zmień nazwę, Usuń,
Utwórz skrót”
spotkanie 2
66
Rozwiązanie ćwiczeń na kombinacje z klawiszami
1. Przesuwamy wskaźnik myszy nad Folder A. Klikamy lewym przyciskiem myszy. Naciskamy klawisz CTRL na klawiaturze i cały czas go trzymając, zaznaczamy myszką
Folder D, a następnie E (klikamy na nie raz lewym klawiszem myszy).
2. Ustawiamy foldery w odpowiedniej kolejności, przeciągając każdy myszą (klikamy na
każdym lewym przyciskiem myszy i nie puszczając go, przesuwamy w odpowiednie
miejsce pulpitu). Klikamy lewym przyciskiem myszy na pierwszy folder, a następnie
wciskamy klawisz SHIFT na klawiaturze. Klikamy lewym przyciskiem myszy na ostatni
folder, który chcemy zaznaczyć (cały czas trzymając jednocześnie klawisz SHIFT).
3. Klikamy lewym przyciskiem myszy na pulpit. Wciskamy klawisz CTRL na klawiaturze
i cały czas go trzymając, kręcimy rolką myszy do góry.
4. Klikamy lewym przyciskiem myszy na pulpit. Wciskamy klawisz CTRL na klawiaturze
i cały czas go trzymając, kręcimy rolką myszy w dół.
Po wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości dotyczących ćwiczenia, przejdź do podsumowania zajęć.
Metoda: pogadanka podsumowująca
Dokonaj podsumowania zajęć poprzez powtórzenie najważniejszych operacji dokonywanych myszą: poruszania nią, klikania przy użyciu prawego i lewego przycisku, przeciągania elementów, używania kombinacji z klawiszami.
Po dokonaniu podsumowania tematu, zapytaj o trudności. Zaproponuj, żeby Uczestnicy jeszcze raz
przejrzeli materiały. Jeśli pojawią się pytania, wspólnie zastanówcie się nad rozwiązaniami. W razie
potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie, o które pytali Uczestnicy.
Po podsumowaniu zajęć:
nie wychodziło, na następnym spotkaniu będzie czas, żeby zadać pytania;
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe, a w przypadku wątpliwości, postaraj
się je wyjaśnić. W ten sposób przekonasz się, że poziom jest wyrównany, a Twoja pomoc była
wystarczająca.
spotkanie 2
67
Pamiętaj, aby rozdać ankiety do badania zadowolenia. Dopilnuj, żeby w miarę możliwości wszyscy
Uczestnicy wzięli w niej udział. Wyjaśnij zasady udzielania odpowiedzi na podstawie instrukcji
zamieszczonej w kwestionariuszu.
Na koniec:
Podziękuj za wspólnie spędzony czas, np.
Jeśli nie macie już do mnie żadnych pytań, to zakończymy spotkanie. Chciałbym/Chciałabym
Wam serdecznie bardzo podziękować za dzisiejsze zajęcia i Wasze zaangażowanie.
Pożegnaj Uczestników i zaproś ich na kolejne zajęcia:
Jeszcze raz dziękuję za dzisiejsze zajęcia. Zapraszam Was bardzo serdecznie na kolejne spotkanie. Do zobaczenia!
jak go malują
S P OTKANIE 3
TEMAT: KL AW IATU RA , CZYLI NI E TA KI DI A BEŁ STRA SZNY…
spotkanie 3
70
Godzina
8.00-8.15
8.15–9.15
Ogniwo/tematyka
II Słownik pojęć
Uwagi
o realizacji
CZAS:
15 MIN
1. Wprowadzenie do nowego materiału
2. Praca z klawiaturą
a. tworzenie małych znaków
b. wykorzystywanie klawisza SPACJA
c. usuwanie znaków (BACKSPACE)
CZAS:
60 MIN
d. tworzenie wielkich liter
e. uzyskiwanie górnych znaków z klawiszy
9.15–9.30
PRZERWA KAWOWA
15 MIN
f. tworzenie polskich znaków
9.30–10.30
g. tworzenie kolejnych linijek tekstu
h. cyfry i liczby
CZAS:
60 MIN
10.45–11.15
a. ćwiczenie utrwalające
CZAS:
11.15–11.30
15 MIN
30 MIN
Metody i techniki pracy: miniwykład, prezentacja multimedialna ćwiczenia przeprowadzane na komputerze.
Formy pracy: praca indywidualna i zbiorowa.
spotkanie 3
71
Cel główny: wykształcenie umiejętności posługiwania się klawiaturą.
Cele szczegółowe:
•
poznanie budowy klawiatury,
• wykształcenie umiejętności uzyskiwania za pomocą klawiatury znaków małych, dużych,
polskich, cyfr, górnych znaków z klawiszy.
Pomoce dydaktyczne:
• prezentacja,
• ankieta do badania zadowolenia,
• flipchart,
• markery,
• kartki i długopisy dla Uczestników.
Przykładowe pytania kontrolne:
spotkanie 3
72
1. Do czego służy lewy przycisk myszy?
2. Do czego służy prawy przycisk myszy?
3. Co zrobić, aby przesunąć obiekt w inne miejsce za pomocą myszy?
4. Jak uzyskać podpowiedź, do czego służy dana ikona?
5. Przytrzymanie jakiego przycisku pozwala na zaznaczenie za pomocą myszki kilku elementów?
6. Jaki przycisk pozwala na zaznaczenie na raz wszystkich elementów, które nas interesują?
7. Jak można powiększyć obraz na ekranie monitora?
Poproś Uczestników, aby włączyli swoje komputery. Będzie to dla nich element ćwiczenia, a ponadto przygotują jednocześnie swoje stanowiska do dalszej pracy, kiedy w toku zajęć będą ćwiczyli
posługiwanie się klawiaturą.
Nazwa
KLAWIATURA
KLAWIATURA ALFANUMERYCZNA
Definicja
Urządzenie umożliwiające wpisywanie do komputera różnych
znaków (liter, cyfr, znaków interpunkcyjnych, itp.).
Blok klawiatury, zestaw klawiszy pozwalający na wprowadzanie
liter, cyfr i znaków odstępu oraz znaków specjalnych (np. nawiasy, symbole działań matematycznych, znaki przestankowe).
Blok klawiatury zawierający zestaw klawiszy z cyframi i najczę-
KLAWIATURA
ściej używanymi symbolami działań matematycznych. Zielona
NUMERYCZNA
dioda, zapalona powyżej klawiszy tej części klawiatury, informuje o tym, iż jest ona włączona.
Blok klawiaturowy położony nad częścią alfanumeryczną. Jego
KLAWISZE
FUNKCYJNE
klawisze oznaczone są skrótami od F1 do F12. Ich naciskanie
umożliwia wywołanie pewnych funkcji w komputerze, np. klawisz F1 zawsze wywołuje Pomoc dla każdego używanego programu.
KLAWISZE
STRZAŁEK
Zbiór klawiszy położony na dole klawiatury między częścią alfanumeryczną a numeryczną. Klawisze te służą do poruszania
kursorem w dokumentach, programach.
spotkanie 3
KLAWISZE
NAWIGACYJNE
KLAWISZE
SPECJALNE
POLSKIE ZNAKI
73
Zbiór przycisków położony powyżej klawiszy strzałek, między
częścią alfanumeryczną a numeryczną. Klawisze te służą do
poruszania kursorem w dokumentach, programach.
Zbiór klawiszy: Print Screen, Scroll Lock, Pause Break.
Litery: ą, ę, ć, ł, ń, ś, ó, ź, ż.
Najdłuższy klawisz na klawiaturze, znajdujący się na dole kla-
SPACJA
wiatury alfanumerycznej. Tak również nazywa się przerwę miedzy wyrazami tekstu wstawioną dzięki temu klawiszowi.
REALIZACJA MATERIAŁU
Budowa klawiatury została już wstępnie omówione na pierwszych zajęciach. Dla pewności zanim
zaczniesz omawiać i prezentować zasady działania urządzenia, powtórz ponownie te informacje.
Klawiatura jest to urządzenie podłączone do komputera za pomocą kabla albo bezprzewodowo (za pośrednictwem fal radiowych). Dzięki niemu możemy wprowadzać do komputera
tekst, liczby i inne znaki. Przy użyciu klawiatury, możemy wykonywać i wydawać komputerowi
różne polecenia.
W klasycznych klawiaturach komputerów stacjonarnych można zwykle wyróżnić kilka obszarów lub grup klawiszy (Rys. 1).
Pokazuj Uczestnikom na slajdzie poszczególne elementy budowy klawiatury i poproś, aby śledzili
definicje w słownikach.
Rys. 1 Grupy klawiszy
spotkanie 3
74
Największy zbiór klawiszy to klawiatura alfanumeryczna. Odpowiada ona za wprowadzanie liter, znaków odstępu, cyfr i rozmaitych znaków specjalnych, takich jak nawiasy, symbole,
działania matematyczne i znaki przestankowe. Z tej części klawiatury będziemy korzystali
między innymi w trakcie pisania tekstów.
Powyżej części alfanumerycznej znajdują się tak zwane klawisze funkcyjne, oznaczone
skrótami od F1 do F12, które umożliwiają wywołanie pewnych funkcji w komputerze, np. klawisz F1 zawsze wywołuje Pomoc dla każdego używanego przez nas programu (zbiór zasad
korzystania z tego programu, podpowiedzi, jak w nim działać).
W prawej części naszego urządzenia znajduje się klawiatura numeryczna, zawierająca
zestaw cyfr i najczęściej używanych symboli działań matematycznych. O tym, że ta część
klawiatury jest aktywna informuje zielona dioda, zapalona powyżej klawiszy.
Pomiędzy nią a częścią alfanumeryczną można wyróżnić jeszcze dwie grupy klawiszy: klawisze strzałek oraz zestaw, składający się z dodatkowych klawiszy nawigacyjnych i specjalnych. Klawisze strzałek i klawisze nawigacyjne służą, ogólnie mówiąc, do poruszania się
po ekranie monitora w komputerze stacjonarnym albo wyświetlacza w laptopie.
Po teoretyczny omówieniu kolejnych zagadnień, pokazie czynności, jakie wykonujemy na klawiaturze, poproś Uczestników o ich powtórzenie.
MAŁE ZNAKI
Aby uzyskać znaki widoczne na klawiszach klawiatury alfanumerycznej zazwyczaj, wystarczy
po prostu na nie naciskać. W takiej sytuacji uzyskamy małe znaki (np. małe litery). Sprawdźmy działanie klawiatury. W tym celu otworzymy dokument w Notatniku, najprostszym programie do pisania tekstu. Kliknijmy w menu Start. Pojawi się okno, a w jego dolnym lewym
rogu przycisk Wszystkie programy (Rys. 2).
spotkanie 3
75
Rys. 2 Przycisk Wszystkie programy w menu Start
Klikamy na ten przycisk, a następnie odnajdujemy napis Akcesoria i również na niego klikamy (Rys. 3).
Rys. 3 Akcesoria
spotkanie 3
76
Po kliknięciu na napis Akcesoria, pojawi się kolejna lista, na której należy odnaleźć napis
Notatnik i na niego kliknąć (Rys. 4).
Rys. 4 Notatnik
Po tej operacji otwarte zostanie okno programu. Będzie ono wyglądało tak, jak na Rysunku 5.
Rys. 5 Okno programu Notatnik
spotkanie 3
77
Program ten pozwoli przećwiczyć pisanie na klawiaturze. Zasady bowiem dla każdego programu są takie same.
Pokazuj wszystkie czynności po kolei na ekranie, a następnie sprawdź, czy wszystkim udało się
otworzyć okno programu.
Tak, jak już zostało wspomniane, naciskanie klawiszy klawiatury alfanumerycznej, spowoduje
powstanie małych znaków.
Sprawdźcie jej działanie. W okienku, które się Wam otworzyło, wpiszcie słowo „komputer”,
wybierając na klawiaturze po kolei potrzebne litery (Rys. 6).
Rys. 6 Zapisane w Notatniki słowo „komputer”
Sam również wpisz je na swoim komputerze tak, żeby efekt był widoczny na ekranie rzutnika.
Upewnij się, że wszyscy wpisali słowo do Notatnika.
SPACJA
Zazwyczaj dokument, który chcemy utworzyć, ma więcej słów, które trzeba od siebie oddzielić. W tym celu używamy klawisza o nazwie SPACJA. To najdłuższy klawisz klawiatury,
znajdujący się na dole części alfanumerycznej. Jako jedyny nie jest podpisany.
Spróbujmy teraz za słowem „komputer” zrobić przerwę, a zatem nacisnąć klawisz SPACJA.
Następnie wpiszmy słowo „mysz”. Ponownie wciśnijmy SPACJĘ i wpiszmy słowo „klawiatura”
(Rys. 7).
Rys. 7 Słowa zapisane z Notatniku ze Spacją
spotkanie 3
78
Zapisz słowa w swoim dokumencie, a następnie sprawdź, czy wszystkim Uczestnikom udało się
uzyskać ten sam efekt. Jeśli stwierdzisz, że ktoś ma trudności, podejdź i pomóż indywidualnie.
W razie potrzeby, wyjaśnij problematyczne kwestie ponownie całej grupie.
BACKSPACE
Kiedy piszemy tekst, zdarza się, że chcielibyśmy usunąć jakąś literę. W tym celu używamy
klawisza BACKSPACE, który znajduje się w prawym górnym rogu klawiatury alfanumerycznej. Jego naciśniecie powoduje usunięcie litery, która znajduje się przed kursorem (czyli przed
migającą pionową kreską, która pojawia się w miejscu pisania). Jeśli chcemy usunąć literę
w środku wyrazu (lub w innym wyrazie niż ten napisany ostatnio), wystarczy, że klikniemy
myszką w odpowiednim miejscu i ustawimy kursor z prawej strony litery, którą chcemy usunąć.
Spróbujmy usunąć wszystkie litery „a” w wyrazie „klawiatura”. Aby to zrobić, należy kliknąć
lewym przyciskiem myszy między literami „a” oraz „w”, a następnie nacisnąć klawisz BACKSPACE. Czynność należy powtórzyć, wstawiając kursor między litery „a” oraz „t”, jak również
na końcu wyrazu (Rys. 8). Potem naciskamy Backspace tyle razy, ile znaków chcemy usunąć.
Rys. 8 Słowo „klawiatura” po usunięciu wszystkich liter „a” – wykorzystanie klawisza BACKSPACE
Wykonaj wszystkie czynności tak, aby były widoczne dla Uczestników, a następnie poproś, aby zastosowali je na swoich komputerach. Upewnij się, że wszystkim udało się osiągnąć jednakowy efekt.
spotkanie 3
79
WIELKIE LITERY
Zazwyczaj w dokumencie tekstowym wpisujemy całe zdania. Dlatego potrzebne są nam duże
litery. Otrzymamy je, gdy wciśniemy klawisz SHIFT i wybraną literę. Aby stworzyć literę „M”,
wciskamy klawisz SHIFT oraz (trzymając go cały czas) klawisz z literą „m”.
Spróbujmy teraz wspólnie zapisać jeszcze raz wszystkie trzy słowa, za każdym razem jednak
rozpoczynając je z wielkiej litery. Wpiszmy zatem: „Komputer”, „Mysz”, „Klawiatura” (Rys. 9).
Rys. 9 Słowa z dużych liter
Sprawdź, czy wszyscy osiągnęli ten sam efekt. Dopilnuj, aby wyjaśnić ewentualne wątpliwości, które
się pojawią. W razie potrzeby wyjaśnij indywidualnie zaistniałe trudności.
Niekiedy zależy nam na tym, żeby cały tekst był napisany drukowanymi literami. Oczywiście
możemy to zrobić, przez cały czas przytrzymując klawisz SHIFT, niemniej byłoby to bardzo
niewygodne. Dlatego w takiej sytuacji warto użyć klawisza CAPS LOCK. Jego wciśnięcie
spowoduje zapalenie się zielonej diody nad klawiaturą numeryczną (zestaw klawiszy numerycznych wydzielony z głównego układu klawiatury , zazwyczaj po prawej jej stronie, dioda
znajduje się obok tej, która sygnalizuje, że włączona jest klawiatura numeryczna). Później
można pisać, używając już wyłącznie znaków klawiatury, które będą od razu zapisywane jako
drukowane.
Teraz wpiszmy słowa: „KOMPUTER”, „MYSZ”, „KLAWIATURA” do Notatnika drukowanymi
literami (Rys. 10).
Rys. 10 Słowa zapisane drukowanymi literami
spotkanie 3
80
G Ó R N E Z N A K I N A K L AW I S Z AC H Jak na pewno zauważyliście, niektóre klawisze mają dwa znaki: jeden na górze, drugi na dole.
Takie klawisze znajdują się na przykład na górze klawiatury alfanumerycznej – na dole mają
one cyfry, na górze zaś różne znaki (np. !, @, #, &, *). Kiedy naciskamy takie klawisze, uzyskujemy cyfry. Aby natomiast zapisać górne znaki, musimy dodatkowo użyć klawisza SHIFT. Jak
pamiętacie, służy on do tworzenia pojedynczych wielkich liter. Będzie nam przydatny jednak
również w tym przypadku. Aby uzyskać, np. znak % , należy nacisnąć (i trzymać) klawisz
SHIFT oraz znajdujący się na górze klawiatury, klawisz z liczbą 5.
Spróbujemy teraz wspólnie uzyskać i zapisać w Notatniku znaki: ?, &, $ (Rys. 11).
Rys. 11 Górne znaki z klawiszy
Sprawdź, czy wszystkim udało się zrealizować to polecenie.
POLSKIE ZNAKI
Wiele wyrazów zawiera tzw. polskie znaki: ą, ę, ć, ł, ń, ś, ó, ź, ż. Aby je uzyskać, wystarczy
użyć klawisz ALT. Klawisze te znajdują się po prawej i po lewej stronie SPACJI. W tej kombinacji będziemy używać jednak tylko tego po prawej stronie. Ponownie wystarczy przytrzymać klawisz oraz wcisnąć odpowiednią literę z klawiatury. Zatem, aby utworzyć literę „ą”
należy przytrzymać klawisz ALT i nacisnąć klawisz z literą „a”. Aby utworzyć literę Ć należy
przytrzymać klawisz ALT i nacisnąć klawisz z literą C. Wyjątkowo w przypadku litery Z należy nacisnąć ALT i literę X. W ten sposób uzyskamy literę Ź. Naciśnięcie litery Z i klawisza
ALT spowoduje uzyskanie litery Ż. Spróbujmy stworzyć polskie znaki w naszym dokumencie (Rys. 12).
Rys. 12 Małe, polskie znaki
spotkanie 3
81
Monitoruj wykonanie zadania. Upewnij się, że wszyscy potrafią stworzyć polskie znaki.
Nieco trudniej jest stworzyć polskie znaki drukowane. W tym celu do kombinacji klawisza
z literą, którą chcemy zmiękczyć oraz klawisza ALT, musimy dodać jeszcze klawisz SHIFT.
Zapiszmy teraz wszystkie polskie znaki jako wielkie litery (Rys. 13).
Rys. 13 Duże, polskie znaki
Zweryfikuj uzyskane przez Uczestników efekty. Daj więcej czasu na wykonanie tego zadania, gdyż
jest ono znacznie trudniejsze od poprzednich. W razie potrzeby pomóż osobom, które mają trudności z tym ćwiczeniem.
TWORZENIE KOLEJNYCH LINIJEK TEKSTU
Podczas wykonywania ćwiczeń Notatnik sam przeniósł kursor do kolejnej linijki, aby możliwe było dalsze pisanie. Czasami jednak zależy nam, żeby wiersze były krótsze (kiedy np.
przepisujemy wiersz, tworzymy listę zakupów, przepis na obiad). Aby móc pisać w nowej
linijce, wystarczy użyć klawisza ENTER. Można go nacisnąć po ostatnim napisanym słowie
lub ustawić kursor a następnie kliknąć w miejsce, od którego chcielibyśmy przenieść tekst do
nowej linijki. Przećwiczmy obie sytuacje.
Po ostatnim zapisanym przez nas polskim dużym znaku, klikamy dwa razy ENTER, a następnie zapisujemy słowa „Polskie znaki” (Rys. 14).
Rys. 14 Tworzenie kolejnego wiersza
Sprawdź, czy wszyscy Uczestnicy poradzili sobie z tym zadaniem.
spotkanie 3
82
Teraz postarajmy się przenieść do nowego wiersza wszystko, co znajduje się po słowie „KLAWIATURA”. W tym celu ustawiamy właśnie tuż za nim kursor (klikamy w tamtym miejscy
lewym przyciskiem myszy). Następnie klikamy klawisz ENTER (Rys. 15).
Rys. 15 Tworzenie kolejnego wiersza w gotowym tekście
Upewnij się, że wszyscy uzyskali ten sam efekt. Jeśli nie, pomóż indywidualnie i wyjaśnij jeszcze raz
zasadę używania klawisza ENTER.
CYFRY I LICZBY
Często w tekście chcemy zamieścić również liczby, np. kiedy tworzymy listę zakupów zapisujemy w niej, ile sztuk danego produktu potrzebujemy. Do stworzenia takiej listy możemy
użyć NOTATNIKA znajdującego się w MENU START. Aby wejść w NOTATNIK w którym
będziemy zapisywać np.listę zakupów należy najechać myszką na START, jeden raz kliknąć
a następnie najechać na słowo NOTATNIK i również kliknąć.W takim NOTANIKU możemy
używać liter i cyfr oraz wszystkich znaków szczególnych. Aby utworzyć cyfry, możemy użyć
klawiszy, które znajdują się na górze klawiatury alfanumerycznej. Kiedy będziemy je wciskali,
uzyskamy tylko dolne znaki, a zatem te, o które chodzi nam w tym momencie. Gdy jednak
chcemy stworzyć dłuższy ciąg liczb, np. zapisać numer rachunku bankowego, warto skorzystać z klawiatury numerycznej. Aby to zrobić, należy się upewnić, czy jest ona włączona
– w takiej sytuacji powinna być zapalona pierwsza od lewej dioda nad tą częścią klawiatury.
W praktyce często zauważamy, że klawiatura numeryczna jest wyłączona, kiedy próbujemy
coś za jej pomocą zapisać, a znaki się jednak nie pojawiają. Wtedy należy pamiętać o wciśnięciu klawisza NUM LOCK.
Zapiszmy teraz w naszym dokumencie ciąg liczb: 1 3 5 9 7 (Rys. 16).
Rys. 16 Cyfry
spotkanie 3
83
Monitoruj wykonanie zadania. W razie potrzeby podejdź i wyjaśnij ponownie niezrozumiałe
kwestie.
Kiedy upewnisz się, że wszystkie osoby wstawiły liczby do dokumentu, poproś, aby zamknęły Notatnik
poprzez naciśniecie znaku X w górnym prawym rogu okna.
Pilnie monitoruj wykonanie poniższych zadań i sprawdzaj, czy wszyscy Uczestnicy uzyskali ten sam
efekt. W razie pojawienia się trudności z ich wykonaniem, służ indywidualną poradą. Pamiętaj,
że to moment, w którym powinieneś przede wszystkim zadbać o osoby, które słabiej sobie radzą.
POWIEDZ:
W trakcie, gdy będziecie wykonywać zadania, będę do Waszej dyspozycji. Proszę, aby osoby,
które mają kłopot z wykonaniem któregokolwiek z poleceń, zgłosiły problem. Podejdę i pomogę. Możecie też poprosić sąsiada obok, jeśli ten wykonał już swoje zadanie.
ĆWICZENIE
Poproś Uczestników, aby wykonali następujące polecenia.
1. Otwórz nowy dokument w Notatniku.
2. Przepisz następujący tekst, który uzupełnisz swoimi danymi:
Mam na imię … .
Urodziłem/Urodziłam się … (dzień, miesiąc, rok) w (MIEJSCOWOŚĆ).
Na kursie komputerowym najbardziej chciałbym/chciałabym nauczyć się …
Rozwiązanie
1. Klikamy menu Start ® Wszystkie programy ® Akcesoria ® Notatnik
2. Efekt może być następujący taki, jak na rysunku 17.
Rys. 17 Efekt wykonanego ćwiczenia
Po wyjaśnieniu wszelkich wątpliwości dotyczących ćwiczenia, przejdź do podsumowania zajęć.
spotkanie 3
84
Dokonaj podsumowania zajęć poprzez powtórzenie sposobów, w jaki można uzyskiwać poszczególne znaki na klawiaturze (małe, duże, polskie, polskie duże, cyfry, górne znaki z klawiszy). Powtórzenia możesz dokonać dzięki tabeli.
Z ASADY T WORZ EN I A TEKSTÓW PR ZY UŻYCIU KL AWIATURY
Klawisz
SPACJA
ENTER
Funkcja
Służy do tworzenia przerwy między wyrazami w tekście.
Pozwala na rozpoczęcie pisania w nowym wierszu lub
na przeniesienie tekstu do nowej linijki.
SHIFT + LITERA
Tworzy wielkie litery, np. SHIFT+l ®L.
SHIFT + ZNAK
Służy do uzyskania górnych znaków z klawiszy np. %.
BACKSPACE
Usuwa znak, znajdującą się po lewej stronie od kursora.
CAPS LOCK
Pozwala na pisanie ciągłego tekstu wielkimi literami.
NUM LOCK
Włącza klawiaturę numeryczną.
PRAWY ALT + LITERA
Służy do tworzenia polskich znaków (ś, ć, ł, ń, ó, ż, ź, ą,
ę), np. prawy ALT+e ® ę.
Po dokonaniu podsumowania tematu, zapytaj o trudności. Zaproponuj, żeby Uczestnicy jeszcze raz
przejrzeli materiały. Jeśli pojawią się pytania, wspólnie zastanówcie się nad rozwiązaniami. W razie
potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie, o które pytali Uczestnicy.
nie wychodziło, na następnym spotkaniu będzie czas, żeby zadać pytania;
spotkanie 3
85
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe, a w przypadku wątpliwości, postaraj
się je wyjaśnić. W ten sposób przekonasz się, że poziom jest wyrównany, a Twoja pomoc była
wystarczająca.
Na koniec:
Wam serdecznie bardzo podziękować za dzisiejsze zajęcia i Wasze zaangażowanie.
Pożegnaj Uczestników i zaproś ich na kolejne zajęcia:
jak go malują
S P OTKANIE 4
T E M AT: OKN O N A ŚW I AT. LO GOWA NI E O RA Z BUDOWA O KNA
WI NDOWS.
spotkanie 4
88
Godzina
8.00-8.15
Ogniwo/tematyka
II Słownik pojęć
Uwagi o realizacji
CZAS:
15 MIN
8.15–9.15
a. ekran logowania
b. logowanie do konta
c. okienka Windows
CZAS:
60 MIN
d. menu okien i programów
e. otwieranie okien
f. minimalizowanie, maksymalizowanie i zamykanie okien
9.15-9.30
PRZERWA KAWOWA
15 MIN
g. poruszanie się po folderach, katalogach
9.30-10.30
h. korzystanie z pasków przewijania
i. ustawianie rozmiaru okna
j. przenoszenie okna
CZAS:
60 MIN
k. poruszanie się pomiędzy oknami
CZAS:
10.45-11.15
a) ćwiczenie utrwalające
30 MIN
11.15 -11.30
15 MIN
spotkanie 4
89
Formy pracy: praca indywidualna.
Cel ogólny: zdobycie wiedzy i wykształcenie umiejętności w zakresie logowania się do konta
oraz operowania na oknach.
Cele szczegółowe:
• zapoznanie z ekranem logowania i zasadami logowania do konta;
• omówienie budowy okienka Windows, menu okien i programów;
• wykształcenie umiejętności otwierania, minimalizowania, maksymalizowania i zamykania okien;
• wykształcenie umiejętności poruszanie się po folderach, katalogach, korzystania z pasków przewijania;
• wykształcenie umiejętności ustawiania rozmiaru okna, przenoszenia okna, poruszanie
się pomiędzy oknami.
Pomoce dydaktyczne:
• podstawowy zestaw komputerowy,
• prezentacja multimedialna,
• flipchart,
• markery.
spotkanie 4
90
1. Do czego służy klawisz SPACJA?
2. Jak uzyskać polskie znaki korzystając z klawiatury?
3. Do czego służy klawisz ENTER?
4. Jak napisać górny znak, który znajduje się na danym klawiszu?
5. Jak uzyskujemy duże znaki?
6. Co należy zrobić, aby pisać cały czas drukowanymi literami?
7. W jaki sposób można uzyskać literę „ź”?
Ponadto poproś Uczestników, aby włączyli swoje komputery. Będzie to dla nich element ćwiczenia.
Przygotują jednocześnie swoje stanowiska do dalszej pracy, kiedy w toku zajęć będą ćwiczyli posługiwanie się myszą.
Nazwa
LOGOWANIE
EKRAN
LOGOWANIA
OKNO
OBSZAR ROBOCZY
Definicja
Proces uzyskiwania dostępu do konta użytkownika na komputerze. Zazwyczaj odbywa się on przez podanie hasła.
Tablica, za pomocą której odbywa się logowanie.
Wydzielona przestrzeń ekranu, która pojawia się na nim wraz
z uruchomieniem programu, aplikacji, folderu.
Największy element okna, w którym można wykonywać różne
działania związane z jego funkcjonalnością.
Lista opcji, możliwych do wykonania działań. Można wyróżnić menu kontekstowe (uzyskiwane przez kliknięcie prawym
MENU
przyciskiem myszy; zbiór dostępnych w nim opcji jest ściśle
związany z danym obiektem) oraz menu okna (dostępne poprzez kliknięcie na obszar okna, w którym się ono znajduje).
PASEK
PRZEWIJANIA
Element służący do przesuwania zawartości okna.
spotkanie 4
91
MINIMALIZOWA-
Zmniejszenie wymiarów otwartego okna do formy miniatury
NIE
na pasku zadań.
MAKSYMALIZOWA-
Powiększenie wymiarów okna do dostępnego rozmiaru ekra-
NIE
nu.
EKSPLORATOR
Miejsce służące do wyświetlenia otwartych programów, kata-
WINDOWS
logów.
FOLDER
PODFOLDER
Miejsce utworzone na dysku komputera w celu przechowywania, katalogowania dokumentów.
Folder utworzony w innych folderze.
Kiedy korzystamy z komputera bardzo ważne jest bezpieczeństwo naszych danych, a także
komfort pracy. Obie te rzeczy może w pewnym sensie zapewnić nam fakt, że na komputerze
utworzone są konta dla różnych użytkowników. Za chwilę wyjaśnione zostanie, co to dokładnie oznacza. Teraz wystarczy powiedzieć, że opcja ta gwarantuje, z jednej strony, że nikt
przez przypadek nie usunie naszych dokumentów, czy nie zmodyfikuje ich bez naszej wiedzy. Z drugiej strony zmianie nie ulegną też ustawienia komputera, które nam odpowiadają.
W związku z tym, za chwilę dowiemy się, jak uzyskać dostęp, czyli zalogować się do konta
użytkownika. W dalej części zajęć poznamy też budowę okna Windows.
Pokazuj Uczestnikom kolejne czynności związane z logowaniem się do konta użytkownika, a następnie poproś o ich powtórzenie.
E K R A N L O G O WA N I A Dopilnuj, aby przed zajęciami na wszystkich komputerach utworzone zostały konta o nazwie Szkolenie.
Bardzo możliwe, że kiedy włączycie komputer, zamiast pulpitu zobaczycie tablicę logowania.
spotkanie 4
92
Rys. 1 Tablica logowania
Co to jest?
System Windows umożliwia używanie komputera wielu różnym osobom. Każdy użytkownik
ma tak jakby swój komputer w jednym fizycznym urządzeniu. To znaczy np. że nasze dokumenty, zdjęcia, piosenki będą widoczne tylko dla nas, a nie dla innych użytkowników komputera. Inaczej nazywamy to kontrolą uprawnień, czyli kontrolą dostępu do pewnych rzeczy
w komputerze. Każdy z użytkowników ma swoje konto z odpowiednią nazwą (np. imieniem)
wraz z hasłem (opcjonalnie), które blokuje do niego dostęp. Tworzenie takich kont jest bardzo
wygodne, kiedy z komputera korzysta wielu domowników. Wtedy mamy pewność, że nikomu
nie zmienimy jego ustawień, nikt również nie będzie ingerował w nasze treści.
L O G O WA N I E D O KO N TA Aby móc skorzystać ze swojego konta, należy się do niego zalogować tzn. podać hasło. Operacja ta odbywa się na specjalnym ekranie logowania, który został pokazany na Rysunku 1.
Aby się zalogować, należy kliknąć na obrazek reprezentujący nasze konto. W znajdującym się poniżej polu wprowadzamy hasło dostępu (pamiętając o rozróżnianiu małych
i dużych liter). Następnie klikamy znajdujący się obok przycisk (oznaczony symbolem
strzałki) lub po prostu naciskamy klawisz ENTER na klawiaturze.
spotkanie 4
93
Po wykonaniu tych czynności zobaczymy swój pulpit i będziemy mogli korzystać ze wszystkich swoich programów, dokumentów, itd.
Poproś Uczestników, aby zalogowali się do konta Szkolenie. Podaj im hasło, które będzie jednakowe
dla wszystkich stanowisk. Pamiętaj, aby nie było ono zbyt skomplikowane, niemniej uwzględnij
w nim znaki różnej wielkości (ewentualnie również cyfry) tak, aby pokazać Kursantom, że takie
zróżnicowanie podnosi poziom bezpieczeństwa konta.
OKIENKA WINDOWS
System operacyjny Windows jest często nazywany systemem okienkowym. Sama nazwa, to angielskie słowo oznaczające „okna”. Cała komunikacja z komputerem, który ma zainstalowany ten
system operacyjny, opiera się na różnego rodzaju okienkach.
Przykładowe okno systemu Windows 7 zostało pokazane poniżej. Bardzo ważne, aby dokładnie
zapoznać się z jego budową, ponieważ wszystkie mają analogiczny układ. Dodatkowo za pomocą zaprezentowanego okienka nauczymy się w dalszej części zajęć poruszania po strukturze
dysku komputera.
Takie okienko uzyskamy, klikając dwukrotnie lewym przyciskiem myszy w ikonę Komputer
(Mój Komputer), która znajduje się na pulpicie. Jeśli jej tam nie mamy okno, możemy otworzyć
wykorzystując menu Start. Należy w nie kliknąć, a następnie z kategorii Wszystkie programy
wybrać Komputer (Mój Komputer).
Poproś, aby Uczestnicy uruchomili omawiane okno na swoich komputerach i śledzili kolejno wszystkie
elementy. Upewnij się, że wszyscy widzą je na ekranach swoich monitorów.
spotkanie 4
94
Rys. 2 Okno systemu Windows
Największą część okna stanowi jego obszar roboczy. Jest on na rysunku 2 oznaczony numerem 1. W nim możemy wykonywać różne działania, w tym wypadku, np. wskazać nośnik, na
którym ma zostać zapisany efekt naszej pracy.
Na lewo od niego znajduje się pasek boczny (okienko nawigacji). Jest oznaczony jako 2. W nim
możemy wybierać inne lokalizacje z naszego komputera, np. dobrze nam już znany Pulpit.
W dolnej części okna umieszczony jest pasek właściwości (3). Jak sama nazwa wskazuje
widoczne są na nim podstawowe dane dotyczące naszego komputera.
Elementy zajmujące górną część okna to:
• Pasek tytułu z przyciskami okna (4) – kiedy będziemy wchodzili głębiej w strukturę
dysku, pojawiać się tam będą nazwy elementów, w który będziemy wykonywać działania.
Przyciski znajdujące się po prawej stronie, jak już wiemy, służą do minimalizowania,
maksymalizowania oraz zamykania okna.
• Pasek nawigacji z kontrolką wyszukiwania (5) – służy do ustawiania oraz wyszukiwania kolejnych lokalizacji na dysku.
• Pasek poleceń (6) – można z niego wybrać dodatkowe działania, np. instalowanie programów.
Poproś Uczestników, aby obejrzeli dokładnie wszystkie omówione elementy na swoim komputerze. Daj czas, by
mogli oni kliknąć w każdy element. Zachęć do eksperymentowania.
spotkanie 4
95
MENU OKIEN I PROGRAMÓW
Możliwość wydawania poleceń komputerowi i jego programom zapewniają różnego rodzaju
menu. Menu to tak, jak w restauracji, zestaw różnych opcji. W restauracji odnoszą się one
do listy dań, które możemy zjeść na obiad. W komputerze zaś jest to lista poleceń, których
kliknięcie powoduje wykonanie określonych działań lub rozwinięcie kolejnego poziomu menu
(dlatego nazywamy to menu wielopoziomowe).
Menu znajduje się w górnej części okna. Jeżeli nie jest widoczne, należy kliknąć na obszar roboczy, tak, aby upewnić się, że okno jest aktywne. Następnie należy kliknąć klawisz ALT. Przykład
menu związanego z oknem Mój komputer został pokazany poniżej.
Rys. 3 Przykład menu okna
Aby rozwinąć dane menu, wystarczy kliknąć odpowiednią pozycję (np. Widok). Rozwinięcie
podmenu, które jest zawsze oznaczone symbolem strzałki, wymaga jedynie umieszczenia
wskaźnika myszy nad odpowiednią pozycją (tutaj przykładem może być Sortuj według)(Rys. 3).
Aby wybrać określone polecenie (np. Nazwa), trzeba na nie po prostu kliknąć.
Oprócz menu okna wyróżniamy tak zwane menu kontekstowe.
Przypomnij, że z menu kontekstowego korzystaliście już na 2 zajęciach. Zaproponuj jednak ponowne przećwiczenie wszystkich umiejętności, usystematyzowanie i poszerzenie wiedzy w tym
zakresie.
spotkanie 4
96
Uzyskuje się je przy użyciu prawego przycisku myszy, poprzez kliknięcie na danym obiekcie (np.
ikonie umieszczonej na pulpicie). Polecenia z menu kontekstowego wybiera się za pomocą lewego przycisku. Umożliwiają wykonanie operacji ściśle związanych z danym obiektem – inne
możliwości będzie oferowało menu kontekstowe okna, a inne menu związane np. z ikoną.
Przykładowe menu kontekstowe zostało pokazane na rysunku 4.
Rys. 4 Menu kontekstowe pulpitu
W dowolnym miejscu na pulpicie klikamy prawym przyciskiem myszki. Uzyskamy w ten sposób dostęp do funkcji, jakich w tym momencie możemy użyć. Jest to bardzo użyteczna umiejętność. W ten sposób możemy również utworzyć nowy dokument znanego nam już Notatnika. Wystarczy, że klikniemy na pulpicie prawym przyciskiem myszy, a następnie w menu,
najedziemy na opcję Nowy i z kolejnego menu, które się pojawi, wybierzemy opcję Nowy
dokument. Na pulpicie zostanie utworzony plik.
Poproś Uczestników, aby wywołali na Pulpicie menu kontekstowe i obejrzeli wszystkie jego funkcje.
Poproś, aby zwrócili uwagę szczególnie na te opcje, które mają dodatkowe menu. Sprawdź czy każda osoba potrafi to zrobić. Jeśli zauważysz jakieś trudności, pomóż indywidualnie. To ważne, żeby
wszyscy potrafili wykorzystać te umiejętności. Przydadzą się one, kiedy będziesz mówił na jednych
z kolejnych zajęć, np. o tworzeniu folderów.
Poproś Uczestników o wykonanie ćwiczenia.
spotkanie 4
97
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności poruszania się po menu wielopoziomowym i kontekstowym.
1. Otwórzcie okno Mój Komputer (Komputer) z Menu Start (lub z Pulpitu).
2. Rozwińcie menu wielopoziomowe Organizuj z okna Mój Komputer. Sprawdźcie, jakie opcje kryją się pod funkcją Układ.
3. Zamknijcie otwarte okno Mój Komputer (Komputer).
4. Wywołajcie menu kontekstowe Pulpitu. Sprawdźcie, jakie funkcje kryją się pod opcją
Sortuj według.
Rozwiązanie
1. Klikamy Menu Start > Komputer.
2. Klikamy Organizuj > klikamy Układ > odczytujemy: „Pasek menu”, „Okno szczegółów”, „Okno podglądu”, „Okno nawigacji”.
3. Klikamy na znak X w prawym górnym rogu okna.
4. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpicie > klikamy na opcję Sortuj według >
odczytujemy: „Nazwa”, „Rozmiar”, „Typ elementu”, „Data modyfikacji”.
OTWIERANIE OKIEN
Wyjaśnij zasady otwierania okien. Przypomnij, że poznaliście je już na 2 zajęciach. Zaproponuj
jednak ponowne przećwiczenie wszystkich umiejętności, usystematyzowanie i poszerzenie wiedzy
w tym zakresie.
Poproś, aby Uczestnicy śledzili na ekranie wszystkie wykonywane przez Ciebie czynności, a później
sami starali się je odtworzyć na swoich komputerach, kiedy dasz na to czas. Upewnij się, że tempo
Twojej pracy jest odpowiednie dla grupy.
Aby móc korzystać z wszystkich możliwości, jakie stwarzają poszczególne okna, należy je
najpierw otworzyć. Możemy zrobić to w prosty sposób. Wystarczy dwukrotnie kliknąć lewym
klawiszem myszy w ikonę, którą chcemy otworzyć.
Spróbujmy otworzyć w ten sposób ikonę Kosz.
Sprawdź, czy wszystkim udało się zrealizować polecenie. W razie potrzeby pomóż i wyjaśnij problematyczne kwestie indywidualnie.
spotkanie 4
98
M I N I M A L I Z O WA N I E , M A K S YM A L I Z O WA N I E I Z A MY K A N I E
OKIEN
Teraz omówimy najczęściej używane funkcje okien.
1. Okna, które w danej chwili nie są nam potrzebne, możemy zminimalizować do paska
zadań. Nie zostaną one zamknięte, ale znajdą się w formie miniaturek na pasku.
2. Służy do tego pierwszy z trzech przycisków okna (np. otwartego programu, okna Mój
Komputer) widoczny w jego prawym górnym narożniku –
. Zminimalizowane
okno możemy oczywiście w każdej chwili ponownie przywołać na ekran, klikając na
miniaturę, która pojawiła się na pasku na dole ekranu.
Drugi z przycisków służy do Przywracania w dół okna –
. Oznacza to jego zmniej-
szenie, ale w taki sposób, że okno pozostanie widoczne na ekranie (nie jest zwijane
do paska tak, jak w przypadku minimalizowania). To bardzo przydatna funkcja, kiedy chcemy np. porównać między sobą dwa okna. Aby wykonać działanie odwrotne
(powiększyć okno, aby zajmowało cały ekran), należy wykorzystać przycisk, na który
zamienia się przycisk Przywróć w dół po jego użyciu (
) . Działanie to nazywa się
maksymalizacją okna.
3. Gdy zakończymy już korzystanie z okna i zechcemy, np. zamknąć program, skorzystamy z przycisku zamykania okna (
). Kliknięcie go spowoduje zamknięcie okna,
które przestanie być w tym momencie dostępne na ekranie. Abyśmy mogli ponownie
korzystać z niego, należy je otworzyć używając dwukrotnego kliknięcia.
Lokalizacja omówionych przycisków jest przedstawiona na rysunku 5.
spotkanie 4
99
Rys. 5 Przyciski minimalizowania, maksymalizowania i zamykania okna
Poproś, aby Uczestnicy otworzyli okno Mój Komputer (Komputer) i wypróbowali na nim działanie
wszystkich omówionych przycisków. Upewnij się, że potrafią to zrobić.
P O R U S Z A N I E S I Ę P O F O L D E R A C H , K ATA L O G A C H Miejscami, po których poruszamy się na dyskach komputera są foldery. Wyobraźmy sobie,
że na dysku twardym, utworzymy miejsce o nazwie „Dokumenty”. Będziemy do niego w późniejszym czasie wkładać pojedyncze egzemplarze dokumentów.
Terminem Folder będziemy od tej pory posługiwali się, aby wskazać konkretne miejsca przechowywania dokumentów w komputerze. Aby przejść do któregoś z folderów (czyli otworzyć
go), należy dwukrotnie kliknąć na daną ikonę lewym przyciskiem myszy. W efekcie zobaczymy jego okno.
W przypadku otwierania kolejnych folderów będą się one pojawiały jedno po drugim w tym
samym programie. Natomiast wtedy, kiedy chcemy, aby otwierany folder znajdował się w nowym oknie, należy otworzyć menu kontekstowe danej ikony przez naciśniecie prawego klawisza myszy.
spotkanie 4
100
Rys. 6 Wywołanie nowego okna
Wybieramy pozycję „Otwórz w nowym oknie”. Na ekranie pojawi się nowe okno, w którym widoczna będzie zawartość folderu reprezentowanego przez wskazaną ikonę. Metoda ta również sprawdza
się w przypadku ikon widocznych w innych miejscach.
Poproś, aby Kursanci przećwiczyli omówione czynności. Upewnij się, że dla wszystkich jasne jest zastosowanie opcji „Otwórz w nowym oknie”.
Po strukturze folderów możemy się również poruszać za pomocą paska nawigacji, znajdującego
się w górnej części okna. Obok każdego widocznego w jego obrębie elementu, wyświetlana jest
niewielka trójkątna strzałka. Jeżeli na nią klikniemy, to zobaczymy zbiór podfolderów, wchodzących
w skład wybranego folderu.
spotkanie 4
101
Rys. 7 Pasek nawigacji okna
Z wyświetlonego w ten sposób menu możemy wybrać – przez jednokrotne naciśniecie klawisza
myszki – odpowiedni folder, do którego chcemy zajrzeć.
Ponownie poproś, aby wszyscy przećwiczyli korzystanie z paska nawigacji. Sprawdzaj efekty eksperymentów Uczestników szkolenia. W razie potrzeby wyjaśnij pojawiające się wątpliwości.
Kiedy chcemy wrócić do poprzednio oglądanego folderu lub przejść do następnego, możemy wykorzystywać dwa klawisze nawigacyjne (przyciski przechodzenia), które mieszczą się w lewym górnym
rogu okna (Rys. 8). Lewy przycisk powoduje powrót do ostatnio oglądanego folderu. Prawy zaś
przenosi do kolejnego umieszczonego głębiej w strukturze.
spotkanie 4
102
Rys. 8 Klawisze nawigacyjne okna
Poproś, aby Uczestnicy wypróbowali działanie przycisków przechodzenia. Upewnij się, że zasady ich wykorzystywania są dla nich jasne. W razie potrzeby wytłumacz niezrozumiałe kwestie indywidualnie lub
wyjaśnij je ponownie całej grupie.
KO R Z Y S TA N I E Z PA S KÓ W P R Z E W I J A N I A W każdym folderze może znajdować się wiele podfolderów. Niekiedy jest ich na tyle dużo, że
okno „rozrasta się”. Nie wszystkie foldery są widoczne jednocześnie. W takim przypadku do
dyspozycji mamy tak zwane paski przewijania.
Okno folderu zawierające paski przewijania jest pokazane na rysunku 9.
spotkanie 4
103
Rys. 9 Paski przewijania okna
Paski przewijania mają postać pionowych lub poziomych elementów widocznych przy prawej lub dolnej krawędzi obszaru roboczego. Sposób posługiwania się tymi elementami jest
następujący: przeciągając pionową belkę w górę lub w dół, możemy sprawić, że zawartość
okna przesuwana jest odpowiednio w dół lub w górę. Wystarczy na pasku kliknąć lewym przyciskiem myszy i cięgle go trzymając, przesunąć w odpowiednim kierunku. Podobny efekt
można uzyskać, klikając lewym przyciskiem myszy na przyciski (ze strzałkami), które znajdują
się na końcach tych belek. Kliknięcie na przycisk ze strzałką skierowaną w dół przesunie w dół
okno. Jeśli strzałka na przycisku, na który klikniemy, będzie skierowana w górę, okno zostanie
przesunięte do góry. Analogiczne zasady stosujemy przy korzystaniu z belki poziomej.
Poproś, aby Uczestnicy przećwiczyli zastosowanie pasków przewijania. Ważne, aby opanowali płynne poruszanie nimi. W związku z tym pozostaw więcej czasu na eksperymentowanie. Upewnij się, że wszyscy
potrafią wykonać omawianą czynność.
spotkanie 4
104
U S TAW I A N I E R O Z M I A R U O K N A Niekiedy konieczna jest zmiana rozmiaru okna, na którym pracujemy, np. jego powiększenie.
Robi się to w bardzo łatwy sposób. Należy kolejno:
1. Umieścić wskaźnik myszy nad wybraną krawędzią lub narożnikiem okna. Przyjmie on
wówczas postać przypominającą dwie połączone strzałki skierowane w przeciwnych
kierunkach (Rys. 10);
2. Nacisnąć lewy klawisz myszy;
3. Nie zwalniając lewego klawisza myszy, przesunąć strzałki w odpowiednią stronę (w zależności od tego, czy chcemy powiększyć czy zmniejszyć okno);
4. Zwolnić lewy klawisz myszy, kiedy okno osiągnie odpowiedni rozmiar.
Rys. 10 Zmiana rozmiaru okna
Poproś, aby Uczestnicy kilkukrotnie zmniejszyli i zwiększyli okno. Upewnij się, że wszyscy potrafią
to zrobić. W razie trudności pomóż indywidualnie.
PRZENOSZENIE OKNA
Często zdarza się, że na ekranie otwartych jest wiele okien, które częściowo na siebie
nachodzą. Aby wygodnie z nich korzystać, możemy je odpowiednio poprzesuwać. W tym
celu na pasku tytułowym zmniejszonego okna (np. dzięki użyciu przycisku Przywróć w dół
w prawym górnym roku okna) należy kliknąć lewym przyciskiem myszy (Rys. 11). Następnie
okno można przesunąć w dowolnym kierunku, nie zwalniając klawisza do momentu, aż nie
znajdzie się ono w pożądanej przez nas lokalizacji.
spotkanie 4
105
Rys. 11 Przenoszenie okna
Poproś, aby Kursanci swobodnie przesuwali okno po ekranie monitora. Sprawdź, czy wszyscy potrafią to zrobić. W razie potrzeby pomóż indywidualnie.
PORUSZANIE SIĘ POMIĘDZY OKNAMI
Gdy na ekranie widocznych jest wiele różnych okien, możliwe jest przechodzenie pomiędzy nimi. W danej chwili tylko jedno z okien może być aktywne, zaś pozostałe widnieją niejako w jego tle. Jeśli okna na siebie nachodzą, to te nieaktywne znajdują się pod oknem aktywnym (Rys. 11). Najprostszym sposobem przejścia do innego okna (czyli uaktywnienia go
i przywołania na wierzch) jest kliknięcie dowolnego fragmentu jego powierzchni.
W sytuacji, jak na rysunku 12, wystarczy kliknąć myszką na którykolwiek widoczny fragment
okna, aby pojawiło się ono na wierzchu.
spotkanie 4
106
Rys. 12 Nakładanie się okien
Natomiast, jeśli wszystkie te cztery okna byłyby położone dokładnie na sobie, moglibyśmy
skorzystać z Paska zadań. Widoczny jest tam Eksplorator Windows (oznaczony na
Rys. 13).
Rys. 13 Eksplorator Windows
spotkanie 4
107
Po kliknięciu na jego ikonę, otrzymamy menu, zawierające pozycje, z których każda odpowiada jednemu otwartemu oknu. Klikając na nazwę wybranego okna, możemy je przywrócić
na ekran. Z tej pozycji możemy również zamknąć dane okno, klikając lewym klawiszem na
czerwony krzyżyk (oznaczony na Rys. 13).
Poproś, aby każdy kliknął na Eksplorator Windows i przećwiczył wywoływanie za jego pomocą okna
na ekran. Upewnij się, że każdy potrafi to zrobić. W razie potrzeby udziel pomocy indywidualnie.
Jest jeszcze jeden sposób wywołania podglądu wszystkich okien. Jest to również metoda,
która pozwala zweryfikować, jakie aplikacje mamy otwarte, kiedy nie jesteśmy tego pewni.
Zastosujmy skrót ALT (po lewej stronie SPACJI) + TAB. Jednokrotne użycie go spowoduje przejście do następnego okna. Natomiast przytrzymanie klawisza ALT i kilkukrotne naciśnięcie klawisza TAB umożliwi przejście do dowolnego okna. Sprawę dodatkowo ułatwia
niewielkie okienko, które jest w tym czasie wyświetlane na ekranie (jeśli otwartych jest więcej
aplikacji). Zawiera ono ikony otwartych okien wraz z ich nazwami.
Rys. 14 Okno nawigacji
Poproś, aby Uczestnicy wypróbowali tę funkcję. Sprawdź, czy jej działanie jest dla wszystkich jasne.
Jeśli nie wyjaśnij wątpliwości i pomóż indywidualnie.
Pilnie monitoruj wykonanie poniższych zadań i sprawdzaj, czy wszyscy Uczestnicy uzyskali ten
sam efekt. W razie pojawienia się trudności z ich wykonaniem, służ indywidualną poradą. Pamiętaj, że to moment, w którym powinieneś przede wszystkim zadbać o osoby, które słabiej przyswoiły
materiał.
POWIEDZ:
W trakcie, gdy będziecie wykonywać zadania, będę do Waszej dyspozycji. Proszę, aby osoby,
które mają kłopot z wykonaniem któregokolwiek z poleceń, zgłosiły problem. Podejdę i pomogę.
spotkanie 4
108
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności związanych z obsługą folderów.
1. Otwórzcie okno Mój Komputer (Komputer).
2. Zminimalizujcie okno.
3. Zmaksymalizujcie okno.
4. Zamknijcie okno.
5. Ponownie otwórzcie okno Komputer.
6. W nowych oknach otwórzcie foldery: Dokumenty, Obrazy, Muzyka.
7. Zmniejszcie okno Dokumenty, chwytając je za prawy dolny róg.
8. Przesuńcie zawartość okna za pomocą paska przewijania.
9. Zminimalizujcie wszystkie otwarte okna do Paska zadań;
10. Zmaksymalizujcie okna Dokumenty i Muzyka, korzystając z Eksploratora Windows.
11. Pozamykajcie wszystkie okna, korzystając z Eksploratora Windows.
Rozwiązanie
1. Menu Start > Mój Komputer (Komputer).
2. Klikamy na przycisk Minimalizuj w prawym górnym rogu okna.
3. Klikamy na miniaturę okna na pasku zadań. Możemy też kliknąć na ikonę Eksplorator
Windows i tam odnaleźć okno Mój Komputer (Komputer).
4. Klikamy na znak X w prawym górnym rogu okna.
5. Menu Start > Mój Komputer (Komputer).
6. W Pasku bocznym okna Mój Komputer (Komputer) odnajdujemy folder Dokumenty. Klikamy na niego prawym przyciskiem myszy. Wybieramy opcję Otwórz w nowym oknie. Następnie powtarzamy czynność w przypadku pozostałych dwóch folderów (Obrazy, Muzyka).
7. Najeżdżamy kursorem myszy na krawędź okna i zmniejszamy je odpowiednio, kiedy
pojawi się strzałka.
8. Klikamy lewym przyciskiem myszy na pasek przewijania i nie zwalniając go, przeciągamy w odpowiednim kierunku.
9. W każdym oknie klikamy przycisk Minimalizuj w górnym prawym rogu okna.
10. Na pasku zadań odnajdujemy Eksplorator Windows. Klikamy na niego i odnajdujemy
folder Dokumenty. Czynność powtarzamy dla folderu Muzyka.
11. W Eksploratorze Windows odnajdujemy foldery Dokumenty, Muzyka, Obrazy.
Na każdym z nich klikamy znak X.
spotkanie 4
109
Dokonaj podsumowania zajęć poprzez powtórzenie najważniejszych pojęć. Posłuż się wybranymi
slajdami z prezentacji multimedialnej, co zwiększy stopień zapamiętania materiału.
Na koniec zapytaj o trudności. Zaproponuj, żeby jeszcze raz przejrzeli materiały. Jeśli pojawią się
pytania, zapytaj reszty Uczestników, czy znają odpowiedzi na nie. Wspólnie zastanówcie się nad
rozwiązaniami. W razie potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie, o które pytali Uczestnicy.
• wyjaśnij zadania do przećwiczenia w domu, POWIEDZ np. Chciałbym/Chciałabym, abyście przed następnym spotkaniem przejrzeli materiały, które dziś ode mnie otrzymaliście. Przećwiczcie koniecznie jeszcze raz wszystkie zadania. Gdyby coś Wam jednak
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe – jeżeli uczestnicy zgłoszą wątpliwości,
postaraj się je wyjaśnić, upewniając się jednocześnie, że teraz nie ma już żadnych trudności,
a Twoja pomoc była wystarczająca.
Na koniec:
Podziękuj za wspólnie spędzony czas. POWIEDZ np.
Wam bardzo serdecznie podziękować za dzisiejsze zajęcia i Wasze zaangażowanie.
jak go malują
S P OTKANIE 5
T E M AT: ZAKŁ ADAMY FOL D ERY. ZA SA DY TWORZENI A KATA LOGÓW
I KO RZYSTA NI A Z NI CH...
spotkanie 5
112
Godzina
8.00–8.15
Ogniwo/tematyka
Uwagi o realizacji
CZAS:
II Słownik pojęć
15 MIN
CZAS:
8.15–9.15
a. omówienie zagadnień związanych z tworzeniem
folderów, podfolderów i zmienianiem ich nazw
60 MIN
9.15–9.30
PRZERWA KAWOWA
15 MIN
b. omówienie technik przenoszenia folderów, plików
9.30–10.30
c. zaznaczanie wielu plików/katalogów jednocześnie – cztery metody
CZAS:
60 MIN
10.45–11.15
a) ćwiczenie utrwalające
CZAS:
11.15–11.30
15 MIN
30 MIN
Formy pracy: praca indywidualna i zespołowa.
Cel ogólny: opanowanie działań wykonywanych na folderach.
Cele szczegółowe:
• zrozumienie, czym jest folder, katalog, plik.
• wykształcenie umiejętności nazywania i zmieniania nazw katalogu, pliku.
• wykształcenie umiejętności przenoszenia, kopiowania folderów, plików.
spotkanie 5
113
Pomoce dydaktyczne:
• prezentacje multimedialne,
• flipchart,
• markery.
Temat, cele, jaki i sposoby i formy pracy znajdziesz także w Prezentacji 6.ppptx.
Poniżej zamieszczone zostało ćwiczenie obejmujące tematykę poprzednich zajęć. Możesz przygotować jeszcze inne formy powtórzenia materiału, jeśli uznasz, że grupie jest to potrzebne.
Zaproponowane ćwiczenie ma służyć utrwaleniu wiadomości, więc postaraj się monitorować wykonanie zadania przez każdego Uczestnika. W razie potrzeby pomóż indywidualnie i odpowiadaj
na pytania grupy.
POWIEDZ: W trakcie, gdy będziecie wykonywać zadanie, będę do Waszej dyspozycji. Proszę,
by osoby, które sobie nie radzą, zakomunikowały problem, wówczas podejdę i pomogę.
Poproś, aby Kursanci otworzyli okno Mój Komputer (Komputer).Następnie zachęć do wykonania
poleceń.
• Zminimalizujcie okno.
• Zmaksymalizujcie okno.
• Zamknijcie okno.
spotkanie 5
114
• Ponownie otwórzcie okno Komputer.
• W nowych oknach otwórzcie foldery: Dokumenty, Obrazy, Muzyka.
• Zmniejszcie okno Dokumenty, chwytając je za prawy dolny róg.
• Przesuńcie zawartość okna za pomocą paska przewijania.
• Zminimalizujcie wszystkie otwarte okna do Paska zadań;
• Zmaksymalizujcie okna Dokumenty i Muzyka, korzystając z Eksploratora Windows.
• Pozamykajcie wszystkie okna korzystając z Eksploratora Windows.
SŁOW NIK NOWYCH P OJĘĆ
Nazwa
PLIK
FOLDER
Definicja
Pojedynczy dokument, utwór muzyczny, film itd.
Miejsce utworzone na dysku komputera w celu przechowywania, katalogowania dokumentów.
PODFOLDER
Folder utworzony w innych folderze.
KOPIOWANIE
Tworzenie kopii pliku lub folderu, powielanie.
PRZENOSZENIE
Przesuwanie w nowe miejsce plików lub folderów.
Przyszła kolej na tworzenie miejsc, w których będziemy przechowywali dokumenty, zdjęcia,
filmy, piosenki, itp. Warto od początku wyrabiać w sobie nawyk segregowania dokumentów
i umieszczania ich w odpowiednich miejscach. Kiedy bowiem zacznie przybywać nam materiałów, coraz trudniej będzie odnaleźć te potrzebne w danym momencie.
Miejscami, po których będziemy się poruszać są foldery, inaczej nazywane katalogami.
Wyobraźmy sobie, że na naszym dysku twardym stworzymy miejsce, do którego będziemy
w późniejszym czasie wkładać zdjęcia (nazywane plikami). Miejscem tym będzie folder.
Plikami mogą być np. zdjęcia, filmy, piosenki, dokumenty tekstowe, itd.
spotkanie 5
115
Pliki można podpisywać w dowolny sposób. Ważne, aby nazwa informowała o ich zawartości
i pozwalała łatwo odnaleźć potrzebne materiały. W dalszej części zajęć omówimy sposoby
zmiany nazw stworzonych przez nas dokumentów.
Terminem folder będziemy od tej pory posługiwali się, aby wskazać konkretne miejsca,
w których będziemy umieszczać mniejsze dokumenty (np. zdjęcia). Pojedyncze zdjęcia, dokumenty, filmy, piosenki będziemy traktowali jako pliki.
W folderze nazwanym przez nas „Wakacje”, mogą znajdować się mniejsze foldery, podpisane
np. „rok 2012”, „rok 2013”, itd. Dopiero do nich możemy wkładać zdjęcia zrobione w poprzednim albo bieżącym roku. Dzięki temu będziemy mieli przejrzyście posegregowane zdjęcia
według dat powstania. Foldery „rok 2012”, „rok 2013” będziemy nazywali podfolderami.
Pokazuj Uczestnikom kolejne czynności związane z tworzeniem folderów i nadawaniem im nazw,
a następnie poproś o ich powtórzenie.
T W O R Z E N I E F O L D E R Ó W, N A D AWA N I E I M N A Z W Odpowiednia struktura katalogów pomoże zapanować nad plikami i ułatwi ich szybką lokalizację. Dysk twardy ma ograniczoną wielkość, ale nie przejmujmy się, że z powodu zakładanych katalogów zapełnimy go. Wielkość pustego katalogu jest bardzo mała. To zawartość
katalogów powoduje zapełnianie dysku.
Foldery tworzymy w bardzo łatwy sposób:
• w wybranym przez nas miejscu, np. na pulpicie > naciskamy prawy klawisz myszy.
Wówczas powstanie menu kontekstowe;
• wyszukujemy opcję > Nowy > po najechaniu na nią wskaźnikiem myszy zobaczymy
kolejne menu, z którego należy wybrać opcję Folder (Rys. 1);
spotkanie 5
116
Rys. 1 Tworzenie folderu
• przez takie działanie, na pulpicie pojawi się katalog o nazwie „Nowy folder”, który będzie wyglądał następująco:
Rys. 2 Nowy folder przed nadaniem nazwy
W momencie tworzenia nowego folderu, widzimy, że jego nazwa („Nowy folder”) jest podświetlona (zaznaczona) na niebiesko. Teraz możemy nadać mu wybraną przez nas nazwę
(lub pozostawić nazwę „Nowy folder”).
Nadania nazwy własnej, można dokonać poprzez wpisanie jej z klawiatury i zaakceptowanie
klawiszem ENTER. Po wpisaniu nazwy, można także kliknąć lewym przyciskiem myszy na
dowolnie wybrane miejsce na pulpicie, wtedy zostanie ona zapisana automatycznie. Nazwę
„Nowy folder” zatwierdzamy w ten sam sposób, nie zmieniając jej.
spotkanie 5
117
W tym momencie napiszmy nazwę „Wakacje” i zaakceptujmy, przez naciśnięcie klawisza ENTER. Powstanie wtedy następujący folder:
Rys. 3 Folder o nazwie „Wakacje”
Od tego momentu, możemy korzystać już z tego katalogu.
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności tworzenia folderów oraz nadawania im nazw.
Zaproponuj Uczestnikom kursu, aby stworzyli na pulpicie folder. Poproś, aby nadali mu dowolnie wybraną przez siebie nazwę (np. „Fotki”).
Rozwiązanie
1. Klikamy na pulpicie prawym przyciskiem myszy > Nowy > Folder.
2. W podświetlonym okienku z nazwą Nowy folder, wpisujemy, np. „Fotki”.
3. Klikamy ENTER.
ZMIANA NAZWY FOLDERU
W każdej chwili możemy zmienić nazwę katalogu. W tym celu nakierowujemy wskaźnik
myszki na folder, naciskamy prawy klawisz i wybieramy (już przy użyciu lewego przycisku)
pozycję Zmień nazwę. Nazwa po raz kolejny zostanie podświetlona na niebiesko, co oznacza, że można ją zastąpić inną.
spotkanie 5
118
Rys. 4 Zmiana nazwy folderu
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności zmieniania nazwy folderu.
Wróćcie do folderu, któremu nadaliście wcześniej nazwę i zmieńcie ją na nazwę „Moje
wakacje”.
Rozwiązanie
1. Klikamy na folder prawym przyciskiem myszy.
2. Znajdujemy opcję Zmień nazwę.
3. Wpisujemy nazwę „Moje wakacje”.
4. Klikamy ENTER.
! Ciekawostka
Czy można nadawać folderom te same nazwy?
Tak, pod warunkiem, że są one umieszczone w różnych miejscach (np. na pulpicie i wewnątrz
jakiegoś folderu). Gdybyśmy chcieli utworzyć dwa katalogi na pulpicie i nazwać je w ten sam
sposób, komputer nam na to nie pozwoli. Spróbujcie sami!
spotkanie 5
119
TWORZENIE PODFOLDERÓW
Procedura tworzenia podfolderu jest taka sama, jak w przypadku folderu. Jedyna różnica jest
związana z lokalizacją katalogu. Podfolder znajduje się bowiem wewnątrz folderu głównego.
Aby utworzyć podfolder, należy „wejść” do katalogu, w którym ma się on znaleźć. Można to
zrobić na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na dwukrotnym kliknięciu na ikonę folderu
głównego (po tym działaniu otworzy się jego okno). Drugi zaś wiąże się z wykorzystaniem
menu kontekstowego: na folderze, w którym ma się znaleźć podfolder, klikamy prawym przyciskiem myszy, a następnie wybieramy opcję Otwórz.
Kiedy znajdujemy się już w środku katalogu (np. „Moje wakacje”), wystarczy, że ponownie
klikniemy prawym przyciskiem myszy na biały obszar roboczy otwartego folderu i powtórzymy wszystkie kroki związane z tworzeniem folderu. Tak utworzony podkatalog możemy
dowolnie nazwać.
ĆWICZENIE
Cel: wyćwiczenie umiejętności tworzenia podkatalogów.
1. Na pulpicie utwórzcie folder o nazwie „Wakacje”;
2. Utwórzcie w folderze „Wakacje” dwa podfoldery o nazwach „Rok 2012” i „Rok 2013”;
3. Wróćcie do folderu „Wakacje” i zmieńcie jego nazwę na „Lato”.
Rozwiązanie
1. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > Nowy > Folder. Wpisujemy „Wakacje”.
2. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na folder „Wakacje”. Na obszarze roboczym folderu, klikamy prawym przyciskiem myszy. Wybieramy Nowy > Folder. Wpisujemy „Rok 2012”. Na obszarze roboczym folderu ponownie klikamy prawym przyciskiem myszy > Nowy > Folder. Wpisujemy „Rok 2013”.
3. Zamykamy folder „Wakacje” znakiem X w prawym górnym rogu okna. Klikamy na niego
prawym przyciskiem myszy. Wybieramy opcję Zmień nazwę. Wpisujemy „Lato”.
P R Z E N O S Z E N I A I KO P I O WA N I E Może zdarzyć się tak, że przez przypadek, stworzymy folder (czy plik) nie w tym miejscu,
gdzie chcieliśmy. Oczywiście możemy wykasować go i stworzyć ponownie w nowej lokalizacji.
Możemy jednak, równie dobrze, zmienić położenie katalogu, który już mamy. Służą do tego
dwa rodzaje operacji: kopiowanie oraz przenoszenie.
spotkanie 5
120
Kopiowanie polega na wykonywaniu kopii plików lub folderów i umieszczeniu ich w docelowej lokalizacji. W wyniku uzyskujemy dwa foldery, pliki: w poprzedniej lokalizacji i docelowej, do której kopiowaliśmy nasz folder lub plik.
Aby skopiować obiekt (np. folder, plik), należy:
• kliknąć na niego prawym przyciskiem myszy;
• z menu kontekstowego wybrać opcję Kopiuj;
•
kliknąć na nią lewym przyciskiem myszy;
• kliknąć prawym przyciskiem myszy w docelowej lokalizacji, gdzie chcemy wstawić plik,
folder;
• wybrać z menu kontekstowego opcję Wklej.
! Ciekawostka
Te same czynności można wykonać za pomocą skrótów klawiszowych. Wystarczy kliknąć
na plik/folder lewym przyciskiem myszy, a następnie wybrać kombinację CTRL oraz c (kopiowanie). W dalszej kolejności, znowu należy kliknąć myszką w wybranym miejscu i wcisnąć kombinację CTRL oraz v (wklejanie) .
Przenoszenie od kopiowania różni się tym, że zbiór jest umieszczany w nowym miejscu,
a więc zostaje usunięty z dotychczasowej lokalizacji. Operacje te wykonuje się identycznie
w odniesieniu do plików i folderów.
Utwórzmy najpierw nowy dokument tekstowy o nazwie „Szarlotka”, na którym będziemy
mogli przećwiczyć przenoszenie pliku.
spotkanie 5
121
Rys.5 Tworzenie nowego Dokumentu tekstowego
Aby przenieść zbiór do innego folderu znajdującego się w obrębie tego samego okna,
będziemy postępowali w sposób następujący:
• umieszczamy wskaźnik myszy nad ikoną elementu, który ma zostać przeniesiony.
• naciskamy lewy przycisk myszy i przeciągamy wybraną ikonę nad folder, w którym element ma się znaleźć.
Rys. 6 Przenoszenie dokumentu
spotkanie 5
122
• zwalniamy przycisk myszy, upuszczając element nad ikoną folderu docelowego.
Po wykonaniu tej operacji wybrany plik lub katalog pojawi się w nowej lokalizacji i zostanie
usunięty z dotychczasowej.
Zapytaj, czy wszystko było zrozumiałe. Jeśli Uczestnicy nie zgłoszą żadnych trudności, proś ich
o wykonanie ćwiczenia. Monitoruj jego wykonanie.
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności przenoszenia plików metodą „chwyć i puść”.
1. Na pulpicie załóżcie folder „Przepisy kucharskie”.
2. Załóżcie również folder „Zrealizowane”.
3. Utwórzcie na pulpicie dokument tekstowy i nadajcie mu nazwę „Szarlotka”.
4. Plik „Szarlotka” skopiujcie z pulpitu do folderu „Przepisy kucharskie”.
5. Plik „Szarlotka” przenieście z pulpitu do folderu „Zrealizowane”.
Rozwiązanie
1. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > wybieramy Nowy > Folder. Wpisujemy
nazwę „Przepisy kucharskie”.
2. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > wybieramy Nowy > Folder. Wpisujemy
nazwę „Zrealizowane”.
3. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > wybieramy Nowy > Dokument tekstowy. Wpisujemy nazwę „Szarlotka”.
4. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pliku „Szarlotka” > wybieramy Kopiuj > klikamy
dwa razy lewym przyciskiem myszy na folder „Przepisy kucharskie” > klikamy prawym
przyciskiem myszy na obszarze roboczym folderu > wybieramy Wklej > Zamykamy
folder.
5. Klikamy lewym przyciskiem myszy na plik „Szarlotka”. Nie zwalniając przycisku, przeciągamy plik nad folder „Zrealizowane”. Puszczamy przycisk.
Z A Z N A C Z A N I E W I E L U P L I KÓ W/ K ATA L O G Ó W J E D N O C Z E -
ŚNIE – METODA PIERWSZA
Do tej pory posługiwaliśmy się pojedynczymi katalogami i plikami. Łatwo przenosić i kopiować, możemy również ich całe zestawy.
spotkanie 5
123
Jeżeli chcemy zaznaczyć kilka elementów jednocześnie, to naciskamy na klawiaturze klawisz CTRL i trzymając go, klikamy lewym klawiszem myszki na pliki (czy też foldery), które
chcemy zaznaczyć. Przy tej okazji warto wspomnieć również o dwóch innych działaniach
wykonywanych za pomocą przycisku CTRL.
Jeżeli chcemy wyciąć zaznaczony tekst lub element należy nacisnąć i przytrzymać skrót
CTRL + x. Jeżeli chcemy wkleić skopiowanym tekst lub element należy nacisnąć i przytrzymać skrót CTR + x.
Rys. 7 Zaznaczenie kilku elementów za pomocą klawisza CTRL
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności zaznaczenia kilku elementów za pomocą klawisza CTRL
i kopiowania ich w wyznaczone miejsce.
1. Załóżcie na pulpicie katalogi: „Do zapłacenia”, „Zapłacone”.
2. Utwórzcie w folderze „Do zapłacenia” pliki o nazwach: „Energia”, „Gaz”, Internet”,
„Telefon”.
3. Zaznaczając pliki metodą klawisza CTRL, skopiujcie je do katalogu „Zapłacone”.
Rozwiązanie
1. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > wybieramy Nowy > Folder > wpisujemy nazwę „Do zapłacenia” > klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpit > wybieramy
Nowy > Folder > wpisujemy nazwę „Zapłacone”.
2. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem na folder „Do zapłacenia” > klikamy prawym
spotkanie 5
124
przyciskiem myszy na obszarze roboczym > wybieramy Nowy > Dokument tekstowy > Wpisujemy nazwę „Energia”. Te same czynności powtarzamy tworząc pliki „Gaz”,
Internet”, „Telefon”.
3. Klikamy na plik „Energia” > przyciskamy klawisz CTRL > kolejno lewym przyciskiem
myszy zaznaczamy następne foldery > klikamy na zaznaczonym obszarze prawym
przyciskiem myszy > wybieramy opcję Kopiuj > zamykamy folder > klikamy dwa razy
lewym przyciskiem na folder „Zapłacone” > klikamy prawym przyciskiem na obszarze
roboczym i z listy wybieramy opcję Wklej.
ŚNIE – METODA DRUGA
Kiedy mamy do zaznaczenia wiele plików czy folderów, wygodnie jest użyć klawisza SHIFT.
Zasada jest taka, że zaznaczamy pierwszy plik/folder klikając lewym klawiszem. Następnie
przechodzimy do ostatniego pliku/folderu i przytrzymując klawisz SHIFT, klikamy na niego.
Przez takie działanie w bardzo szybki sposób zostaną zaznaczone wszystkie pliki.
Następnie zaznaczone pliki możemy przesunąć w inne miejsce, wykorzystując metodę
„chwyć i upuść”.
Rys. 8 Zaznaczanie pierwszego elementu
spotkanie 5
125
Rys. 9 Zaznaczanie wielu elementów – metoda druga
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności zaznaczenia kilku elementów za pomocą klawisza SHIFT
i przenoszenia ich w wybrane miejsce.
Przenieście pliki znajdujące się wewnątrz katalogu „Zapłacone” do katalogu „Do zapłacenia”, zaznaczając je przy pomocy klawisza SHIFT.
Rozwiązanie
1. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na katalog „Zapłacone” > klikamy na
pierwszy plik > przytrzymujemy klawisz SHIFT > zaznaczamy ostatni plik > na zaznaczonym obszarze klikamy prawym przyciskiem myszy > wybieramy opcję Kopiuj >
zamykamy folder.
2. Otwieramy folder „Do zapłacenia” > klikamy prawym przyciskiem myszy na obszar
roboczy > wybieramy opcję Wklej. Zamykamy folder.
spotkanie 5
126
ŚNIE – METODA TRZECIA
W danym obszarze, gdzie znajdują się elementy do przeniesienia, klikamy w obszar roboczy
okna.
Naciskamy lewy przycisk myszy i przeciągamy wskaźnik w taki sposób, aby objąć niebieską
ramką wszystkie elementy, które mają zostać zaznaczone.
Zwalniamy przycisk myszy, aby zaznaczyć elementy.
Rys. 10 Zaznaczanie elementów za pomocą myszy
Zaznaczone elementy możemy przenieś w dowolne wybrane przez nas miejsce, np. do innego folderu.
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności zaznaczenia kilku elementów za pomocą myszy i przenoszenia ich w wybrane miejsce.
Przenieście pliki znajdujące się wewnątrz katalogu „Do zapłacenia” do katalogu „Zapłacone”, zaznaczając je wcześniej przy użyciu myszy.
spotkanie 5
127
Rozwiązanie
1. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na folder „Do zapłacenia”.
2. Klikamy lewym przyciskiem myszy i nie zwalniając go, zaznaczamy wszystkie pliki.
3. Kopiujemy pliki do folderu „Zapłacone”. W tym celu klikamy na zaznaczonym obszarze
prawym przyciskiem myszy > Kopiuj > otwieramy folder „Zapłacone” > na obszarze
roboczym klikamy prawym przyciskiem myszy > wybieramy opcję Wklej.
4. Zamykamy folder.
Ś N I E – M E T O D A C Z WA R TA Najszybszą metodą zaznaczania wszystkich elementów w danym katalogu jest użycie kombinacji klawiszy CTRL oraz a.
Ustawiamy kursor w miejscu, w którym znajdują się pliki, foldery do zaznaczenia. Trzymając
lewy klawisz CTRL, naciskamy jednocześnie klawisz a na klawiaturze.
W ten sposób zaznaczymy wszystkie elementy w danym miejscu. Oczywiście tak zaznaczone elementy możemy następnie przenieść w dowolnie wybrane miejsce.
ĆWICZENIE
Cel: wykształcenie umiejętności korzystania ze skrótu klawiszowego CTRL oraz a.
Przenieście pliki znajdujące się wewnątrz katalogu „Zapłacone” do katalogu „Do zapłacenia”, zaznaczając je wcześniej przy użyciu kombinacji CTRL oraz a.
Rozwiązanie
1. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na folder „Zapłacone”.
2. Klikamy lewym przyciskiem myszy i wciskamy kombinację CTRL oraz a.
3. Kopiujemy zaznaczone pliki do folderu „Do zapłacenia”. W tym celu klikamy na zaznaczonym obszarze prawym przyciskiem myszy > wybieramy opcję Kopiuj > otwieramy
folder „Do zapłacenia” > na obszarze roboczym klikamy prawym przyciskiem myszy >
wybieramy opcję Wklej.
4. Zamykamy folder.
spotkanie 5
128
Pilnie monitoruj wykonanie poniższych zadań i sprawdzaj, czy wszyscy Uczestnicy uzyskali ten
sam efekt. W razie pojawienia się trudności z ich wykonaniem, służ indywidualną poradą. Pamiętaj, że to moment, w którym powinieneś przede wszystkim zadbać o osoby, które słabiej przyswoiły
materiał.
POWIEDZ: W trakcie, gdy będziecie wykonywać zadania, będę do Waszej dyspozycji. Proszę, aby osoby, które mają kłopot z wykonaniem któregokolwiek z poleceń, zgłosiły problem.
Podejdę i pomogę.
Możesz poprosić Uczestników, aby utworzyli kilka folderów i podfolderów, którym będą nadawali
dowolnie wybrane przez siebie nazwy. Następnie poproś, aby utworzyli pliki i kopie dokumentów.
Ważne, aby przećwiczyć zaznaczanie różnych elementów oraz ich przenoszenie między lokalizacjami.
Dokonaj podsumowania zajęć poprzez powtórzenie najważniejszych pojęć. Posłuż się wybranymi
slajdami z prezentacji multimedialnej, co zwiększy stopień zapamiętania materiału.
pytania, zapytaj reszty Uczestników, czy znają odpowiedzi na nie. Wspólnie zastanówcie się nad
rozwiązaniami. W razie potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie, o które pytali Uczestnicy.
• wyjaśnij dodatkowe zadania do przećwiczenia w domu, POWIEDZ np. Chciałbym/Chciałabym, abyście przed następnym spotkaniem przejrzeli materiały, które dziś ode mnie
otrzymaliście. Przećwiczcie koniecznie jeszcze raz wszystkie zadania. Gdyby coś Wam
jednak nie wychodziło na następnym spotkaniu będzie czas, żeby zadać pytania;
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe – jeżeli uczestnicy zgłoszą wątpliwości,
a Twoja pomoc była wystarczająca.
spotkanie 5
129
Na koniec:
Podziękuj za wspólnie spędzony czas.
POWIEDZ np.
jak go malują
S P OTKANIE 6
T EMAT: JAK SOBI E USTAWI SZ, TA K BĘDZI ESZ UŻYWA Ł .
O P OD STAWOWYCH PA RA METRACH KO MP UTERA . .
spotkanie 6
132
Godzina
8.00–8.15
8.15–9.15
Ogniwo/tematyka
Uwagi o realizacji
CZAS:
II Słownik pojęć
15 MIN
a. ustawienia ekranu
CZAS:
60 MIN
b. personalizacja: tło pulpitu, kolor okna, dźwięki
9.15–9.30
PRZERWA KAWOWA
9.30–10.30
c. regulacja głośności
d. wygaszacz ekranu
15 MIN
CZAS:
60 MIN
e. wskaźnik myszy
10.45–11.15
a) ćwiczenie
11.15–11.30
CZAS:
30 MIN
15 MIN
Formy pracy: praca indywidualna.
Cel ogólny: wykształcenie umiejętności personalizowania ustawień komputera.
Cele szczegółowe:
• wykształcenie umiejętności zmienienia rozdzielczości ekranu, tła pulpitu, koloru okna,
ustawień dźwięków, wygaszacza ekranu.
• wykształcenie umiejętności regulowania głośności.
• wykształcenie umiejętności zmieniania szybkości dwukrotnego kliknięcia wskaźnikiem
myszy.
spotkanie 6
133
Pomoce dydaktyczne:
• podstawowy zestaw komputerowy,
• flipchart,
• markery.
• rozdaj materiały dla Uczestników,
Zbierz dotychczasowe doświadczenia Uczestników. Możesz to uczynić za pomocą prostych
pytań:
Zadaj grupie kilka zamkniętych pytań kontrolnych. Uczestnicy niech odpowiadają „na ochotnika”. Pytanie nr 4, jest poleceniem do wykonania.
1. Co to jest folder, podfolder?
2. Jak można skopiować plik, folder?
3. Jak można przenieść plik, folder?
4. Utwórzcie na pulpicie folder o nazwie „Zakupy”. Stwórzcie w nim podfolder „Zakupy
świąteczne”.
5. Jak można zaznaczyć kilka obiektów jednocześnie?
spotkanie 6
134
Nazwa
ROZDZIELCZOŚĆ
TŁO PULPITU
Definicja
Jeden z parametrów wyświetlania obrazu na ekranie monitora.
Jest to liczba punktów (pikseli), na które podzielony jest obraz.
Ilustracja ustawiona na pulpicie.
Obraz, który pojawia się na ekranie monitora, kiedy komputer
WYGASZACZ
jest dłużej nieużywany, a pozostaje włączony (nie wykonujemy
żadnych działań przy użyciu myszy i klawiatury).
PERSONALIZACJA
USTAWIEŃ KOMPUTERA
Dostosowanie ustawień do potrzeb i upodobań użytkownika
komputera.
Ilekroć tylko mamy możliwość, staramy się wybierać produkty, przedmioty, które są dostosowane do naszych potrzeb, wymagań, upodobań. Wybieramy określone kolory, smaki,
zapachy. W ten sposób staramy się jak najdokładniej „określać parametry” swojego świata.
Podobnie możemy postępować w przypadku komputera. Jego ustawienia mogą być zmieniane i elastycznie dopasowywane do użytkownika. Dziś poznamy różne możliwości, które
w tym zakresie oferuje nasz sprzęt.
Pokazuj Uczestnikom kolejne czynności w zakresie zmiany ustawień komputera, a następnie poproś o ich powtórzenie.
U S TAW I E N I A E K R A N U Niekiedy może się zdarzyć tak, że rozmiar ikon na pulpicie ulegnie zmianie (np. niechcący
podczas pracy może go zmienić inny użytkownik komputera). Będą one mniejsze lub większe,
inne niż te do których się przyzwyczailiśmy. Oznacza to, że zmianie uległa rozdzielczość
ekranu.
Rozdzielczość jest to liczba bardzo małych punktów na ekranie monitora. Punkty te nazywane są pikselami. Na pewno znacie dobrze to określenie. Często pojawia się ono w reklamach
różnego sprzętu, np. aparatów fotograficznych, telewizorów.
spotkanie 6
135
Zasada dotycząca tego parametru jest taka, że im wyższa rozdzielczość, tym dokładniejszy
obraz na ekranie. W przypadku systemu Windows, kiedy zwiększymy rozdzielczość, będziemy widzieli bardzo małe ikony na pulpicie. W miarę jednak powiększania ich (poprzez użycie
kombinacji klawisza CTRL i rolki myszy), obraz nie będzie tracił na jakości. W przypadku
małej rozdzielczości natomiast, ikony wprawdzie będą duże, ale ich kształt będzie nieostry,
widoczne będą pojedyncze piksele ekranu.
Aby zmienić rozdzielczość ekranu, klikamy prawym klawiszem myszy na pulpit. Uzyskujemy
dostęp do tzw. menu kontekstowego. Wyszukujemy w nim opcję „Rozdzielczość ekranu”
(Rys. 1).
Rys. 1 Menu kontekstowe z opcją „Rozdzielczość ekranu”
Po kliknięciu na nią, pojawi się okno o takiej samej nazwie („Rozdzielczość ekranu”). Widać
w nimi suwak, służący do zmiany rozdzielczości (Rys. 2). Możemy „chwycić go” lewym przyciskiem myszki (kliknąć na niego) i przesunąć do góry. Kiedy zmienimy rozdzielczość na inną,
możemy zaakceptować zmianę przez naciśnięcie klawisza Zastosuj, a następnie OK.
spotkanie 6
136
Rys. 2 Suwak służący do zmiany rozdzielczości ekranu
Jeżeli zmiana nie spełni naszych oczekiwań, możemy zawsze powrócić do porzedniego ustawienia.
Poproś Uczestników, aby zmienili rozdzielczość swoich ekranów i sprawdzili kilka różnych ustawień.
Zachęć ich do zwrócenia uwagi na to, jakie parametry były ustawione początkowo, aby mogli do
nich później wrócić. Sprawdź, czy wszyscy potrafią zastosować zdobytą wiedzę w działaniu. W razie
potrzeby pomóż indywidualnie.
Jedno z możliwych ustawień rozdzielczości ma wartość 800x600. Sprobujcie ją ustawić. Zaobserwujcie, co się wydarzy.
Daj czas, aby Kursanci zastosowali omawiane ustawienie. Sprawdź, czy wszyscy uzyskali na swoich
ekranach jednkaowy efekt. Jeśli tak kontynuuj rozważania.
Na ekranie w oknie „Rozdzielczość ekranu” może pojawić się komunikat, jak na Rysunku 3.
spotkanie 6
137
Rys. 3 Komunikat dotyczący rozdzielczości 800x600
Przy takim ustawieniu ekranu rzeczywiście widać na nim niewiele elementów tak, jak głosił
komunikat. Przyjęło się, że aktualnie dla użytkownika minimalną zalecaną rozdzielczością jest
1024x768. Mniejsze rozdzielczości proponowane są przez system ze względu na to, że własnie
takie parametry były dostępne dla starszych monitorów. Alktualnie się ich nie stosuje.
PERSONALIZACJA: TŁO PULPITU
Oprócz rozdzielczości, możemy zmienić jeszcze inne parametry ekranu. Będziemy do tego
celu wykorzystywać opcję „Personalizuj” („Personalizacja”), dostępną również w menu kontekstowym (które wywołujemy prawym przyciskiem myszy na pulpicie). Możemy dzięki tej
funkcji zmienić między innymi:
• tło pulpitu,
• kolor okna,
• dźwięki,
• wygaszacz,
• wskaźnik myszy.
Poproś Uczestników, aby włączyli omawiane ono, śledzili wszystkie funkcjonalności i wykonywali
je krok po kroku razem z Tobą.
Okno „Personalizacja” wygląda tak, jak na Rysunku 4.
spotkanie 6
138
Rys. 4 Elementy „Personalizacji” systemu Widnows
Klikając na ikonę Tło pulpitu (element nr 1 na Rys. 4), możemy ustawić grafikę, która pojawi
się na naszym pulpicie (np. zdjęcie, które znaleźliśmy w Internecie lub takie, które zrobiliśmy
sami). Po jej wybraniu, pojawi się okno, jak na Rysunku 5.
Rys. 5 Okno „Tło pulpitu”
spotkanie 6
139
W polu „Lokalizacja obrazu” możemy wskazać miejsce, gdzie w naszym komputerze znajduje się obraz, który chcielibyśmy umieścić na pulpicie. Wystarczy, że klikniemy na strzałkę
skierowaną w dół, aby rozwinęła się lista. Z niej, pojedynczym kliknięciem lewym przyciskiem
myszy, wybieramy, np. Tła pulpitu systemu Windows (Rys. 6).
Rys. 6 Tła pulpitu systemu Windows
Pokaże się okno, w którym możemy wskazać ilustrację, która nas interesuje (Rys. 7). Pojawi
się ich wiele, wobec czego, musimy skorzystać z paska przewijania, aby obejrzeć wszystkie
dostępne opcje. Wyboru zdjęcia dokonujemy poprzez kliknięcie na nim lewym przyciskiem
myszy. Możemy również kliknąć na przycisk Zaznacz wszystko, znajdujący się powyżej okna
z ilustracjami. Wtedy dostępne zdjęcia będą się na pulpicie zmieniały z taką częstotliwością,
jaką wskażemy naszemu komputerowi w polu „Zmień obraz co” (poniżej okna ze zbiorem
ilustracji).
spotkanie 6
140
Rys. 7 Dostępne tła pulpitu
Wybrane zdjęcie (zdjęcia) możemy również ustawić w odpowiednim położeniu tzn. w odpowiedniej części naszego pulpitu. Wystarczy tylko nacisnąć strzałkę w okienku Położenie
obrazu (Rys. 8). Z roziniętego menu można dokonać wyboru konkretnej opcji poprzez kliknięcie myszką na odpowiednią funkcję.
Rys. 8 Położenie obrazu
Po ustawieniu wszystkich opcji, wystarczy kliknąć na przycisk „Zapisz zmiany”. Wybrany obrazek zostanie ustawiony na pulpicie.
spotkanie 6
141
REGULACJA GŁOŚNOŚCI
Poza zmianą rodzajów dźwięków można również regulować ich głośność. Jest to bardzo przydatna funkcja. Można ją wykorzystywać dzięki suwakowi, który znajdziemy pod niewielką
ikoną głośnika (
). Jest ona dostępna na pasku zadań obok zegara. Po kliknięciu w nią
możemy swobodnie poruszać wskaźnikiem suwaka. W tym celu należy kliknąć we wskaźnik
lewym klawiszem myszy i trzymając go, przesuwać aż na taki poziom, który zagwarantuje nam
zadowalającą głośność (Rys. 9).
Rys. 9 Sposób regulacji głośności dźwięków
Zaproponuj Uczestnikom, aby samodzielnie przećwiczyli opcję ustawiania głośności. Jeśli istnieje
tak możliwość najlepiej, gdyby przy włączonych głośnikach sprawdzili efekty swoich działań.
WYGASZACZ EKRANU
W ustawieniach Wygaszacza ekranu (ikona nr 3 na Rys. 4) w oknie „Personalizacja” zmieniamy rodzaj wygaszacza, czas jego aktywacji oraz dodatkowe opcje (sposób pojawiania się
wygaszacza na ekranie). Wygaszacz to obraz, który pojawi się na ekranie, kiedy długo nie
będziemy korzystali z komputera.
spotkanie 6
142
Aby zmienić obraz należy rozwinąć listę, która widnieje pod napisem Wygaszacz ekranu,
a następnie kliknięciem wybrać odpowiednią opcję (Rys. 10).
Rys. 10 Zmiana rodzaju wygaszacza ekranu
Poniżej można również wybrać czas, po jakim będzie się włączał (po ostatniej wykonanej
przez nas czynności) wygaszacz.
Możemy również zaznaczyć obok opcję, która spowoduje, że za każdym razem, kiedy przystąpimy ponownie do pracy (a wygaszacz będzie włączony) będzie się pojawiał ekran logowania.
W takiej sytuacji przed przystąpieniem do dalszej pracy trzeba będzie każdorazowo podać
hasło. Oczywiście okienka tego nie trzeba zaznaczać.
Gdy na ekranie pojawia się wygaszacz, a my chcemy wrócić do pracy, wystarczy tylko ruszyć
myszką lub kliknąć dowolny klawisz na klawiaturze. Ponownie pojawi się nasz pulpit oraz
wszystkie programy, aplikacje, które mieliśmy uruchomione.
spotkanie 6
143
Daj czas Uczestnikom na wypróbowanie możliwości zmiany wygaszacza ekranu. Pozwól poeksperymentować Kursantom trochę dłużej. Sprawdź, czy wszyscy rozumieją zasady wykorzystywania
tej opcji.
WSKAŹNIK MYSZY
Jeszcze jednym ważnym przyciskiem, którego użycie umożliwia okno „Personalizacja” jest
„Zmień wskaźnik myszy”. Znajduje się on po lewej stronie okna, jako trzecia opcja od góry,
pod przyciskami przechodzenia. Na Rysunku 4 jest oznaczony numerem 5. Po kliknięciu w tę
opcję pojawi się okno (Rys. 11).
Rys. 11 Okno ustawień myszy komputerowej
W tej chwili najistotniejszym dla nas ustawieniem będzie szybkość dwukrotnego kliknięcia.
Można ją zmienić w pierwszej zakładce okna – Przyciski. Zakładkę wybiera się poprzez klikniecie na jej nazwę.
Szybkość dwukrotnego kliknięcia możemy zmienić, wykorzystując do tego suwak zamieszczony w połowie okna, które uzyskaliśmy. Jego złapanie i przeciągniecie w prawą stronę spo-
spotkanie 6
144
woduje, że aby uzyskać efekt podwójnego kliknięcia, będziemy musieli to robić bardzo szybko. Przestawienie suwaka w drugą stronę spowoduje, że przycisk będzie mógł być naciskany
w większych odstępach czasu, a myszka i tak będzie „wiedziała”, że chcemy wykonać dwukrotne klikniecie. Jest to wygodne ustawienie dla początkujących użytkowników komputera,
pomaga bowiem opanować tę ważną umiejętność (podwójnego kliknięcia myszą) w tempie
dopasowanym do każdego indywidualnie. Naukę można rozpocząć od niewielkiej szybkości,
a następnie można ją stopniowo zwiększać, aż do uzyskania prędkości, która w komputerach
jest ustawiana jako domyślana (w połowie suwaka).
W pozostałych zakładkach okna ustawień myszy, widać jeszcze inne zakładki (Wskaźniki,
Opcje wskaźnika, Kółko, Sprzęt). Nie będziemy ich omawiać, choć zachęcam, żebyście spojrzeli, jakie opcje kryją się w poszczególnych kartach. Dają one również ciekawe możliwości,
np. możemy w zakładce Wskaźniki zmienić standardowy wskaźnik myszy w postaci białej
strzałki na jakiś inny, dowolnie wybrany z listy (możemy także ustawić miniaturkę zdjęcia
zrobionego przez siebie).
Poproś Uczestników, aby sprawdzili, jakie funkcje kryją kolejne zakładki. Daj czas również na sprawdzenie możliwości zmiany szybkości dwukrotnego kliknięcia. Sprawdź czy wszyscy potrafią to zrobić. Jeśli nie, pomóż indywidualnie. Na koniec poproś, aby wszyscy wrócili do ustawień początkowych i zamknęli okno.
Zaproponuj wykonanie ćwiczenia. Poproś, aby każdy pracował samodzielnie. Upewnij się, że wszyscy potrafią wykorzystać kształcone dziś umiejętności. W razie potrzeby pomóż indywidualnie lub
problematyczne kwestie wyjaśnij ponownie całej grupie. Zachęcaj grupę do eksperymentowania
i zapewnij ją, że cały czas jesteś do jej dyspozycji.
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności zmiany podstawowych parametrów pracy komputera.
1. Otwórzcie okienko „Rozdzielczość ekranu”.
2. Zmieńcie rozdzielczość na 800x600.
3. Powróćcie do poprzedniej rozdzielczości.
4. Zmieńcie wygaszacz ekranu na „Fotografie”. Ustawcie, że ma się on włączyć po 5 minutach nieużywania komputera.
5. Zwiększcie ustawienie głośności do 60 %.
6. Dokonajcie zmiany ustawień dla Ikony. Dokonaj zmiany ustawień dla wpisanych
w NOTATNIK słów KURS KOMPUTEROWY. Zmień ich rozmiar na 28, czcionkę
spotkanie 6
145
na Times New Roman. Zmieńcie jej rozmiar na 28, czcionkę na Times New Roman,
rozmiar czcionki na 12.
7. Zmieńcie dowolnie ustawienia dźwięków.
8. Zmniejszcie prędkość podwójnego kliknięcia.
Rozwiązanie
1. Na pulpicie klikamy prawym przyciskiem myszy > wybieramy opcję Rozdzielczość
ekranu.
2. W polu Rozdzielczość rozwijamy listę strzałeczką skierowaną w dół i suwak przeciągamy na poziom 800x600. Klikamy przycisk Zastosuj.
3. Klikamy przycisk Przywróć.
4. Klikamy prawym przyciskiem mszy na pulpit > Personalizuj > Wygaszacz ekranu > w polu
Wygaszacz ekranu ustawiamy „Fotografie” > w polu Czekaj ustawiamy 5 minut > klikamy
przycisk OK.
5. Klikamy lewym przyciskiem myszy na głośnik na pasku zadań. Suwak przesuwamy na wysokość 60%.
6. Klikamy prawym przyciskiem mszy na pulpit > Personalizuj > Kolor okna > w polu Element ustawiamy Ikona > w polu Rozmiar ustawiamy 28 > w polu Czcionka ustawiamy
Times New Roman > w polu Rozmiar ustawiamy 12 > klikamy przycisk OK.
7. W oknie Personalizuj klikamy ikonę Dźwięki > wprowadzamy dowolne zmiany > zatwierdzamy je przyciskiem OK.
8. W oknie Personalizuj klikamy Zmień wskaźniki myszy > klikamy w zakładkę Przyciski > przesuwamy suwak w lewo > zatwierdzamy zamiany przyciskiem OK.
Poproś osoby chętne, aby odpowiedziały na pytania dotyczące dzisiejszych zajęć. Oczywiście zapewnij, że mogą podczas powtórzenia korzystać z komputera i swoich materiałów, notatek. Przykładowe pytania:
1. Co to jest personalizacja ustawień komputera?
2. W jaki sposób wywołać okno personalizacji.
3. Czy można zmienić tło pulpitu? Jeśli tak, to, w jaki sposób? Jak może być położone
zdjęcie na pulpicie?
4. Co to jest wygaszacz ekranu?
5. Jak możemy zmienić głośność dźwięku?
6. Czy możliwa jest zmiana ustawień okienek systemu?
spotkanie 6
146
7. Jak zmienić szybkość dwukrotnego kliknięcia myszą?
8. Co to jest rozdzielczość ekranu? Jak ją zmienić? Jak będą wyglądały ikony na pulpicie,
jeśli ustawimy małą rozdzielczość.
wątpliwości zapytaj pozostałych Uczestników, czy znają odpowiedzi na nie. Wspólnie zastanówcie
się nad rozwiązaniami. W razie potrzeby wyjaśnij jeszcze raz kwestie, o które pytali Uczestnicy.
• upewnij się jeszcze raz, czy wszystko było zrozumiałe – jeżeli Uczestnicy zgłoszą wątpliwości,
a Twoja pomoc była wystarczająca;
Uczestnicy wzięli w nim udział. Wyjaśnij zasady udzielania odpowiedzi na podstawie instrukcji
Na koniec:
Podziękuj za wspólnie spędzony czas, POWIEDZ np.
Pożegnaj Uczestników i zaproś ich na kolejne zajęcia, POWIEDZ np.
jak go malują
S P OTKANIE 7
T EMAT: P OŻE G NA NI A NA DSZEDŁ CZA S. P OWTÓRZENIE
I U T RWAL E NIE P OD STAWOWYCH ZA SA D OBSŁUGI KOMP UTERA .
spotkanie 7
148
Godzina
8.00 – 8.15
Ogniwo/tematyka
Uwagi o realizacji
a. podanie tematu zajęć
CZAS:
b. określenie celów, metod i form zajęć
15 MIN
II Słownik pojęć
8.15 – 9.10
c. test
CZAS:
55 MIN
d. ćwiczenia
9.10 – 9.25
PRZERWA KAWOWA
9.25 – 10.20
e. ćwiczenia
11.15 – 11.30
CZAS:
55 MIN
15 MIN
Czas: 4 × 45 minut, jedna przerwa kawowa 15 min.
Metody i techniki pracy: ćwiczenia praktyczne, pogadanka sumująca, test wyboru, karta
pracy.
Formy pracy: praca indywidualna, zbiorowa.
Cel ogólny:
• powtórzenie i utrwalenie materiału dotyczącego podstawowych zasad obsługi komputera.
spotkanie 7
149
Cele szczegółowe:
• usystematyzowanie wiedzy z zakresu budowy zestawu komputerowego.
• utrwalenie umiejętności posługiwania się myszą i klawiaturą.
• utrwalenie wiedzy i umiejętności, związanych z pracą z wykorzystaniem okna.
• przypomnienie zasad tworzenia i pracy na folderach, utrwalenie umiejętności z tym
związanych.
• usystematyzowanie wiedzy i umiejętności w zakresie personalizacji ustawień komputera.
Pomoce dydaktyczne:
• karta pracy – test sprawdzający umiejętności.
Rozdaj Uczestnikom karty pracy. Wyjaśnij, że znajduje się na nich test. Ich zadaniem jest rozwiązanie go. Powiedz, że na jego uzupełnienie mają 10-15 min. Test ma sprawdzić poziom opanowania
wiedzy na temat podstawowych zasad budowy i obsługi komputera. Składa się z 20 pytań. Należy
pamiętać, że dla każdego, poprawna może być więcej niż jedna odpowiedź.
1. Podstawowy zestaw komputerowy składa się z:
a. komputera, myszy, głośników
b. komputera, klawiatury, monitora
c. komputera, myszy, klawiatury, głośników
d. komputera, myszy, klawiatury, monitora
2. Elementem rozszerzonego zestawu komputerowego może być:
a. drukarka
b. skaner
c. monitor
d. wszystkie powyższe
spotkanie 7
150
3. Znak graficzny reprezentujący pewien obiekt w systemie to:
a. pulpit
b. ikona
c. pasek zadań
d. obszar powiadomień
4. Podzespołami komputera są:
a. procesor, dysk twardy
b. płyta główna, pamięć RAM
c. karta graficzna, karta dźwiękowa
d. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
5. Aby uzyskać dostęp do menu kontekstowego, należy na obiekcie:
a. kliknąć lewym przyciskiem myszy
b. kliknąć prawym przyciskiem myszy
c. kliknąć dwukrotnie lewym przyciskiem myszy
d. użyć rolki myszy
6. Touchpad to:
a. odpowiednik myszy w laptopie
b. kabel myszki
c. wejście za pomocą, którego podłącza się myszkę do komputera
d. żadne z powyższych
7. Uniesienie wskaźnika myszy nad obiektem, powoduje:
a. otwarcie obiektu
b. uaktywnienie obiektu
c. wyświetlenie ramki z opisem tego obiektu
8. Klawisz BACKSPACE służy do:
a. usuwania niepotrzebnych znaków
b. robienia przerw między wyrazami
c. tworzenia dużych znaków
d. pisania cyfr
9. Aby utworzyć polski znak(np. ą, ę, ź), należy oprócz klawisza z literą wybrać:
a. CAPS LOCK
b. SHIFT
c. ALT
d. CTRL
spotkanie 7
151
10.Klawisz F1 znajduje się na klawiaturze:
a. alfanumerycznej
b. numerycznej
c. funkcyjnej
11. Klawisza SHIFT używamy do:
a. tworzenia pojedynczych dużych znaków
b. tworzenia dużych polskich znaków i tworzenia górnych znaków z klawiszy
c. tworzenia polskich znaków
d. usuwania zbędnych znaków
12. Przycisk
w oknie jest opisany funkcją:
a. minimalizuj
b. maksymalizuj
c. zamknij
d. przywróć w dół
13. Pasek przewijania może być położony w oknie:
a. pionowo
b. poziomo
c. poziomo i pionowo
d. w oknie nie ma takiego paska
14.Zastosowanie skrótu ALT + TAB wywołuje:
a. zamknięcie okna
b. pisanie dużych liter
c. pojawienie się okna nawigacji
15. Otwarte okno programu można zamknąć:
a. przez Eksplorator Windows
b. przez kliknięcie na znak X w prawym górnym rogu okna
c. dzięki obu tym sposobom
d. żaden z tych sposobów nie zamyka okna
16.Aby skopiować obiekt możemy się posłużyć skrótem klawiaturowym:
a. CTRL + a
b. CTRL + c
c. CTRL + v
d. CTRL + k
spotkanie 7
152
17. Aby zaznaczyć kilka obiektów jednocześnie możemy użyć:
a. klawisza CTRL
b. klawisza SHIFT
c. lewego przycisku myszy
d. skrótu CTR + a
18. W oknie Personalizacja można ustawić:
a. tło pulpitu
b. wygaszacz ekranu
c. szybkość dwukrotnego kliknięcia
d. rozdzielczość ekranu
19.Wygaszacz ekranu to:
a. tło pulpitu
b. obraz, jaki pojawi się na ekranie, kiedy komputer będzie dłużej nieużywany
c. obraz, który pojawi się na ekranie podczas wyłączania komputera
20.Zalecana dla użytkownika rozdzielczość ekranu to:
a. 800x600
b. 896x600
c. 1024x768
d. 1152x768
Prawidłowe odpowiedzi
Numer pytania
Prawidłowa odpowiedź
1
a
2
a, b
3
b
4
d
5
b
6
a
spotkanie 7
153
7
c
8
a
9
c
10
c
11
a, b
12
b
13
c
14
c
15
c
16
b
17
a, b, c, d
18
a, b, c
19
b
20
c
Kiedy Kursanci skończą wypełnianie testów, poproś, aby zajęli się wykonywaniem ćwiczeń. Ty natomiast sprawdź ich odpowiedzi. Następnie omów wyniki. Jeśli pojawiły się błędne odpowiedzi,
wyjaśnij skąd mogły wziąć się wątpliwości.
Po upływie czasu na wykonanie każdego zadania, podejdź do stanowisk Uczestników i sprawdź,
czy zostały wykonane poprawnie. Odpowiadaj na pytania, wyjaśniaj problemy. Jeśli wystąpi taka
potrzeba, poproś jednego z Uczestników o wykonanie danego zadania przy Twoim komputerze tak,
aby reszta grupy widziała, wyświetlone na ekranie projektora rozwiązanie.
spotkanie 7
154
ĆWICZENIE
Cel: sprawdzenie umiejętności rozpoznawania elementów związanych z komputerem i systemem.
Nazwijcie elementy widoczne na rysunkach.
1.
2.
3.
4.
5.
spotkanie 7
155
6.
Rozwiązanie
1. Przycisk zasilania
2. Pasek zadań
3. Wskaźnik myszy, kursor
4. Touchpad
5. Okno nawigacji
6. Folder (katalog) o nazwie „Wakacje”
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności tworzenia folderów i podfolderów oraz nadawania im nazw, powtórzenie zasad korzystania z menu kontekstowego.
Wykonajcie następujące polecenia:
1. Na pulpicie utwórzcie trzy foldery.
2. Nadajcie im nazwy: „Jednostka centralna”, „Urządzenia podstawowe”, „Urządzenia
dodatkowe”.
3. W folderze „Jednostka centralna” stwórzcie podfolder o nazwie „Podzespoły”.
Rozwiązanie
1. Klikamy na pulpicie prawym przyciskiem myszy > Nowy > Folder. Czynność powtarzamy jeszcze dwa razy.
2. Zaraz po utworzeniu folderu, wpisujemy jego nazwę w podświetlonym na niebiesko
polu. Jeśli najpierw stworzyliśmy foldery, to wystarczy zmienić ich nazwy. W tym celu
klikamy na pierwszy folder prawym przyciskiem myszy > wybieramy Zmień nazwę >
wpisujemy „Jednostka centralna” > klikamy ENTER. Czynności powtarzamy w przypadku dwóch pozostałych folderów, wpisując dla nich odpowiednie nazwy.
3. Klikamy dwukrotnie lewym klawiszem myszy na folder „Jednostka centralna”. Na jego
obszarze roboczym, klikamy prawym przyciskiem myszy > Nowy > Folder > wpisujemy w polu nazwy „Podzespoły”.
spotkanie 7
156
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności korzystania z menu kontekstowego, powtórzenie wiadomości
dotyczących budowy komputera, powtórzenie i utrwalenie umiejętności pisania na klawiaturze.
1. W folderach: „Podzespoły” ”, „Urządzenia podstawowe”, „Urządzenia dodatkowe”,
stwórzcie dokumenty Notatnika.
2. W dokumencie wewnątrz folderu „Podzespoły”, wypiszcie wszystkie podzespoły, których nazwy zapamiętaliście. Zapiszcie je drukowanymi literami.
3. W dokumencie wewnątrz folderu „Urządzenia podstawowe”, zapiszcie nazwy wszystkich urządzeń, które wchodzą w skład podstawowego zestawu komputerowego. Zapiszcie je, rozpoczynając każde słowo z wielkiej litery. Każdy wyraz umieśćcie w nowym
wierszu.
4. W dokumencie wewnątrz folderu „Urządzenia dodatkowe”, zapiszcie zdanie: „Do
komputera możemy podłączyć także:”. Po dwukropku wstawcie nazwy sprzętów, które
można dodatkowo podłączyć do komputera. Pamiętajcie o używaniu polskich znaków.
Rozwiązanie
1. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na folder „Jednostka centralna” > klikamy
dwa razy lewym klawiszem myszy na folder „Podzespoły” > na obszarze roboczym folderu „Podzespoły” klikamy prawym przyciskiem myszy > Nowy > Dokument tekstowy > ENTER. Minimalizujemy okno folderu do paska. Otwieramy folder „Urządzenia
podstawowe” > ponownie poprzez użycie prawego klawisza myszy, tworzymy dokument Notatnika. Te same czynności powtarzamy dla folderu „Urządzenia dodatkowe”.
2. Klikamy dwukrotnie lewym przyciskiem myszy na dokument utworzony w folderze
„Podzespoły”. Wciskamy klawisz CAPS LOCK. Wpisujemy nazwy, np. DYSK TWARDY, KARTA GRAFICZNA, KARTA DŹWIĘKOWA, PAMIĘĆ RAM, PROCESOR,
PŁYTA GŁÓWNA.
„Urządzenia podstawowe”. Rozpoczynamy pisanie, przytrzymując klawisz SHIFT,
podczas wstawiania pierwszej litery > wpisujemy słowo > klikamy ENTER > Wpisujemy kolejne słowo, przytrzymując najpierw klawisz SHIFT. Czynność powtarzamy tak
wiele, razy, aż wypiszemy wszystkie urządzenia, które pamiętamy. Efekt może być następujący:
spotkanie 7
157
Monitor
Klawiatura
Myszy
Komputer (Jednostka centralna).
„Urządzenia dodatkowe”. Zapisujemy zdanie: „Do komputera możemy podłączyć także:”. Pisanie rozpoczynamy, trzymając klawisz SHIFT. Po dwukropku możemy wpisać,
np. drukarkę, skaner, głośniki, mikrofon, dysk zewnętrzny. Polskie znaki uzyskujemy w kombinacji z klawiszem ALT.
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności pisania na klawiaturze (uzyskiwania zróżnicowanych znaków).
1. Na pulpicie utwórzcie dokument Notatnika o nazwie „Ciekawe informacje”.
2. Do dokumentu wpiszcie tekst:
„***Jeden z pierwszych komputerów powstał w latach 40-tych ubiegłego wieku w USA. Zajmował powierzchnię 10 m x 16 m. Ważył 30 ton!
>>>Klawiatura to urządzenie służące do pisania na komputerze. Zawiera od 101 do 104 klawiszy.
$$$ RODZAJE SYSTEMÓW OPERACYJNYCH, jakie były instalowane od roku 1990 do 2012:
Windows 3.11, Windows 95, Windows 98, Windows 2000, Windows Millenium Edition ( ME ),
Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows 8.”
Rozwiązanie
1. Klikamy prawym przyciskiem myszy na pulpicie > Nowy > Dokument tekstowy >
w polu nazwy wpisujemy „Ciekawe informacje”.
2. Przepisujemy tekst, pamiętając, że:
• duże znaki uzyskujemy wykorzystując klawisz SHIFT (pojedyncze znaki) lub
CAPS LOCK (ciąg wielkich znaków);
• do tworzenia polskich znaków służy klawisz ALT;
• aby uzyskać górne znaki z klawiszy, należy wykorzystać klawisz SHIFT;
• cyfry wpisujemy, używając klawiatury numerycznej lub górnego rzędu przycisków
klawiatury alfanumerycznej;
• kolejną linijkę tekstu tworzymy, używając klawisza ENTER.
spotkanie 7
158
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności kopiowania i przenoszenia obiektów.
1. Utwórzcie na pulpicie foldery o nazwach „Podstawowy zestaw komputerowy” oraz
„Rozszerzony zestaw komputerowy”.
2. Skopiujcie foldery „Jednostka centralna” i „Urządzenia podstawowe” (zaznaczając
je najpierw, przy użyciu klawisza CTRL). Wklejcie je do folderu „Podstawowy zestaw
komputerowy”.
3. Przenieście foldery „Jednostka centralna”, „Urządzenia podstawowe”, „Urządzenia dodatkowe” (zaznaczając je najpierw przy użyciu klawisza SHIFT) z pulpitu do folderu
„Rozszerzony zestaw komputerowy”.
4. Przenieście plik „Ciekawe informacje” do folderu „Podstawowy zestaw komputerowy”.
Rozwiązanie
1. Klikamy na pulpicie prawym przyciskiem myszy > Nowy > Folder > w polu nazwy
wpisujemy „Podstawowy zestaw komputerowy”. Te same czynności powtarzamy, aby
utworzyć folder „Rozszerzony zestaw komputerowy”.
2. Klikamy na folder „Jednostka centralna” > przyciskamy klawisz CTRL i cały czas go
trzymając > klikamy na folder „Urządzenia podstawowe” > klikamy prawym klawiszem
myszy na zaznaczonym obszarze > Kopiuj > klikamy dwa razy lewym klawiszem myszy
na folderze „Podstawowy zestaw komputerowy” > na jego obszarze roboczym klikamy
prawym klawiszem myszy > Wklej.
3. Klikamy na folder „Jednostka centralna” > przyciskamy klawisz SHIFT i ciągle go
trzymając > klikamy na folder „Urządzenia dodatkowe” > zaznaczone foldery przesuwamy do katalogu „Rozszerzony zestaw komputerowy”.
4. Klikamy lewym klawiszem myszy na plik „Ciekawe informacje” > przesuwamy go do
folderu „Podstawowy zestaw komputerowy”.
ĆWICZENIE
Cel: utrwalenie umiejętności zmiany podstawowych parametrów pracy komputera.
1. Zmieńcie rozdzielczość ekranu na 1152x768.
2. Zmieńcie tło pulpitu na dowolnie wybrane.
3. Zmieńcie wygaszacz ekranu na „Teksty 3W”. Ustawcie, że ma się on włączyć po 15 minutach nieużywania komputera.
4. Ustawcie maksymalną głośność.
5. Dokonajcie zmiany ustawień dla Ikony. Zmieńcie jej rozmiar na 25, czcionkę na Arial,
rozmiar czcionki na 14.
spotkanie 7
159
6. Zmieńcie dowolnie ustawienia dźwięków.
7. Zmniejszcie prędkość podwójnego kliknięcia.
Rozwiązanie
1. Na pulpicie klikamy prawym przyciskiem myszy > wybieramy opcję Rozdzielczość ekranu.
W polu Rozdzielczość rozwijamy listę strzałeczką skierowaną w dół i suwak przeciągamy na
poziom 1152x768. Klikamy przycisk Zastosuj.
2. Klikamy prawym przyciskiem mszy na pulpicie > Personalizuj > Wygaszacz ekranu > w
polu Wygaszacz ekranu ustawiamy „Teksty 3W” > w polu Czekaj ustawiamy 15 minut >
klikamy przycisk OK.
3. Klikamy lewym przyciskiem myszy na głośnik na pasku zadań. Suwak przesuwamy na samą
górę.
4. Klikamy prawym przyciskiem mszy na pulpicie > Personalizuj > Kolor okna > w polu Element ustawiamy Ikona > w polu Rozmiar ustawiamy 25 > w polu Czcionka ustawiamy
Arial > w polu Rozmiar ustawiamy 14 > klikamy przycisk OK.
5. W oknie Personalizuj klikamy ikonę Dźwięki > wprowadzamy dowolne zmiany > zatwierdzamy je przyciskiem OK.
6. W oknie Personalizuj klikamy Zmień wskaźniki myszy > klikamy w zakładkę Przyciski > przesuwamy suwak w lewo > zatwierdzamy zamiany przyciskiem OK.
ĆWICZENIE
Cel: przypomnienie zasad i umiejętności związanych z obsługą folderów.
1. Otwórzcie folder „Jednostka centralna”.
2. W nowych oknach otwórzcie foldery: Wideo, Muzyka.
3. Zmniejszcie okno Muzyka, chwytając je za prawy dolny róg.
4. Przesuńcie zawartość okna za pomocą paska przewijania.
5. Zminimalizujcie wszystkie otwarte okna do Paska zadań;
6. Zmaksymalizujcie okna, korzystając z Eksploratora Windows.
7. Pozamykajcie okna, korzystając z Eksploratora Windows.
Rozwiązanie
1. Klikamy dwa razy lewym przyciskiem myszy na folderze.
2. W Pasku bocznym okna odnajdujemy folder Wideo. Klikamy na niego prawym przyciskiem myszy. Wybieramy opcję Otwórz w nowym oknie. Następnie powtarzamy
czynność dla folderu Muzyka.
3. Najeżdżamy kursorem myszy na krawędź okna i zmniejszamy je odpowiednio, kiedy
pojawi się strzałka.
spotkanie 7
160
4. Klikamy lewym przyciskiem myszy na pasek przewijania i nie zwalniając go, przeciągamy w odpowiednim kierunku.
5. W każdym oknie klikamy przycisk Minimalizuj w górnym prawym rogu okna.
6. Na pasku zadań odnajdujemy Eksplorator Windows. Klikamy na niego i odnajdujemy
folder Muzyka. Czynność powtarzamy dla folderu Wideo.
7. W Eksploratorze Windows odnajdujemy foldery Muzyka oraz Wideo. Na każdym
z nich klikamy znak X.
Zadaj po jednym pytaniu każdemu Uczestnikowi. Pytania dotyczą oceny zajęć i sposobu ich prowadzenia.
1. Co mi się podobało w zajęciach?
2. Co bym zmienił podczas zajęć?
3. Jakie odczucia towarzyszyły mi podczas zajęć?
4. Czego się nauczyłem?
5. W skali 1-10 jak ocenia, opanowanie przez siebie materiału przerobionego na zajęciach?
6. Czy zajęcia spełniły moje oczekiwania? Dlaczego TAK? Dlaczego NIE?
Po podsumowaniu zajęć przez każdego z Uczestników zapytaj, czy wszystko było zrozumiałe. Jeżeli
Uczestnicy zgłoszą wątpliwości, postaraj się je wyjaśnić. W ten sposób upewnisz się, że nie ma już
żadnych trudności, a Twoja pomoc była wystarczająca.
Pamiętaj, aby rozdać ankiety do badania zadowolenia a także potrzeb szkoleniowych. Dopilnuj, aby
w miarę możliwości wszyscy wypełnili kwestionariusze. Wyjaśnij zasady odpowiadania na pytania
korzystając z instrukcji zamieszczonych w każdym z nich.
Nie zapomnij również o rozdaniu certyfikatów potwierdzających odbycie kursu.
spotkanie 7
161
Na koniec:
Pożegnaj Uczestników, zaproś do uczestnictwa w innych kursach, które pomogą zdobywać nowe
umiejętności np.
Jeszcze raz dziękuję za dzisiejsze zajęcia i za wspólnie spędzony czas. Zapraszam Was bardzo serdecznie na inne kursy. Pamiętajcie, aby zdobywać nowe umiejętności, doskonalić się
i kształcić. Do zobaczenia!

Nie taki komputer straszny, jak go malują

Transkrypt

Podobne dokumenty

[email protected]

Skład redakcji: redaktor naczelny

IntelliCage

DPD Dodatkowe zalecenia - elektronika i sprzęt RTV AGD