alergiczne choroby skóry - Farmaceutyczny Przegląd Naukowy

alergiczne choroby skóry - Farmaceutyczny Przegląd Naukowy

ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
Nr 9/2007chinoliny o aktywnoœci przeciwnowotworowej
Pochodne
Pochodne chinoliny o aktywnoœci przeciwnowotworowej
Dr n. med. Teresa Stelmasiak
Ordynator Oddzia³u Alergologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego
im. Stefana Kardyna³a Wyszyñskiego w Lublinie
Skóra bierze istotny udział w procesach alergicznych ze względu na dużą powierzchnię, częsty kontakt z alergenami, bogate unaczynienie oraz obecność komórek efektorowych (komórki tuczne).
Najczęściej występujące choroby alergiczne skóry to:
– pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy (Quinckego),
– atopowe zapalenie skóry,
– wyprysk kontaktowy.
(lek, pokarm). Jest związana z II typem reakcji immunologicznej. Wykwity bąblowe są jednym z elementów obrazu klinicznego, w którym oprócz
zmian skórnych występuje gorączka, bóle stawowe i białkomocz.
– Pokrzywkę przewlekłą, której czas trwania przekracza 6 tygodni. Może mieć charakter nawrotowy
z okresami bezobjawowymi i trwać przez wiele lat.
Ma podłoże wieloczynnikowe i niejednorodne.
I. POKRZYWKA I OBRZÊK
NACZYNIORUCHOW Y (Quinckego)
Pokrzywka to jednorodna wysypka charakteryzująca się występowaniem bąbli, które powstają na skutek obrzęku górnej części warstwy siatkowej oraz warstwy brodawkowej skóry. W wyniku działania histaminy uwolnionej z mastocytów obrzęku.
Około 50% populacji przynajmniej jeden raz w życiu ma pokrzywkę, najczęściej są to osoby między
20 a 40 rokiem życia, głównie kobiety. Pokrzywka
należy do schorzeń o złożonej i wieloczynnikowej etiologii, która utrudnia jej klasyfikację. Najczęściej stosowany podział dotyczy czasu trwania pokrzywek.
Wyróżniamy:
– pokrzywkę ostrą, której czas trwania nie przekracza 6 tygodni. Najczęściej jest ona wynikiem reakcji IgE zależnej.
– Natychmiastowa – do 1 h od zadziałania alergenu
– Przyśpieszona – od 1 do 72 od podania alergenu
Ponadto pokrzywki możemy podzielić na:
a) pokrzywka idiopatyczna (nieswoista) – stanowi
30% wszystkich pokrzywek. Do prawdopodobnych
przyczyn należą:
• stany zapalne zębów, pęcherzyka żółciowego,
zatok, narządu rodnego, nerek,
• pasożyty (glistnica, owsica, lamblioza),
• grzybice (przewodu pokarmowego, narządu
rodnego),
• czynniki psychogenne (skłonności do nerwicy
wegetatywnej, lęku, depresji)
• choroby układowe – autoimmunologiczne,
• choroby nowotworowe
Przyczyny:
– Pokarmy: (jaja, mleko, czekolada, ryby, orzechy,
owoce cytrusowe, mąka, przyprawy)
– Leki: pochodne penicyliny, sulfonamidy, opiaty,
kurara, inhibitory konwertazy angiotensyny
– Radiologiczne środki kontrastowe
– Alergeny wziewne (pyłki roślin, naskórki zwierząt)
– Użądlenia i ugryzienia owadów
– pokrzywkę typu choroby posurowiczej, która występuje po 6-10 dniach od zadziałania alergenu
b) pokrzywka aspirynowa – stanowi kolejne 30%
pokrzywek. Jest związana z zaburzeniami metabolizmu kwasu archaidonowego. Do czynników
wywołujących należą:
• niesterydowe leki p/zapalne, aspiryna, indometacyna, amidopyryna, fenylbutazon, kwas mefenamowy i flumenemowy,
• barwniki: tartrazyna, erytrozyna,
• środki smakowe: kwas sorbinowy, kwas cynamonowy, dwutlenek siarki,
• środki konserwujące żywność: benzoesan sodu,
naturalne salicylany zawarte w żywności wędzonej, tytoniu, herbatach ziołowych
c) pokrzywka opóźniona z ucisku – stanowi 10%
pokrzywek. Obrzęki i bąble występują kilka godzin po ucisku tępymi przedmiotami i utrzymują
się przez 1-2 doby. Występują częściej u mężczyzn
po 40 roku życia, u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania mogą być zapowiedzią menopauzy.
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
'
ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
d) pokrzywka z zimna – stanowi 7-9% wszystkich
pokrzywek. Jest spowodowana zmianą temperatury otoczenia. W lecie może to być silny wiatr lub
kąpiel w naturalnych zbiornikach wodnych, zimą
każde wyjście z pomieszczeń zamkniętych.
e) pokrzywka świetlna. Wywoływana jest przez światło różnej długości w okresie dużego nasłonecznienia.
f) pokrzywka wywołana (dermografizm). Pierwszym
objawem jest silny świąd zmuszający pacjenta
do drapania się, czego wynikiem jest powstanie
linijnie ułożonych bąbli. Najczęściej dotyczy młodych osób dorosłych.
g) pokrzywka cholinergiczna. Występuje głownie
u młodych mężczyzn. Podrażnienie aferentnych
włókien cholinergicznych gruczołów potowych wynikające z wysiłku lub spożycia gorącego posiłku
powoduje wystąpienie bąbli.
h) pokrzywka atopowa. Wywołana jest najczęściej
przez alergeny pokarmowe, rzadziej – wziewne.
Obrzêk naczynioruchowy
– obrzêk Quinckego
Ograniczone zmiany obrzękowe pojawiające się
nagle w skórze i tkance podskórnej oraz błonach śluzowych. Schorzenie to dotyczy głównie osób młodych od 20 do 40 r. ż. Postać wrodzona występuje 1
raz na 50 000 przypadków obrzęku Quinckego (jest
to defekt uwarunkowany genetycznie, który powoduje brak lub zmniejszenie aktywności inhibitora frakcji C1 dopełniacza).
–
–
–
–
Do objawów klinicznych należą:
napadowe obrzęki tkanki podskórnej powiek,
warg, języka, dłoni, stóp, narządów rodnych, bez
świądu, bólu i zaczerwienienia;
obrzęk głośni lub krtani (sytuacja bezpośrednio
zagrażająca życiu);
obrzęk śluzówki przewodu pokarmowego (bóle
brzucha, biegunki, rzadko – niedrożność);
obrzęk mózgu (nudności, zawroty głowy, zaburzenia świadomości).
Przyczyny:
Reakcje atopowe:
– leki: niesterydowe leki p/zapalne, sulfonamidy,
penicylina i jej pochodne;
– alergeny pokarmowe (jaja, czekolada, ryby, mięso,
cytrusy);
!
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
Nr 9/2007
– jady owadów: osy, pszczoły, szerszenia;
– naskórek i ślina zwierząt (psy, koty, chomiki).
Reakcje nieatopowe:
– sulfity stosowane w przemyśle przetwórczym;
– reakcje cytotoksyczne (towarzyszą reakcjom poprzetoczeniowym);
– reakcje wywołane przez kompleksy immunologiczne (choroba posurowicza);
– zakażenia wirusowe i bakteryjne;
– choroby układowe, choroby nowotworowe, choroby tarczycy.
Diagnostyka pokrzywek i odczynu Quinckego:
Wywiad (zawód, miejsce pracy, atopia, sposób
żywienia, leki).
2.
Badanie przedmiotowe (ogniska zakażenia).
3.
Podstawowe badania dodatkowe: morfologia
krwi (eozynofilia, leukocytoza, OB.).
4.
Badanie kału w kierunku pasożytów.
5.
Testy alergiczne punktowe i śródskórne.
6.
Poziom całkowitych immuloglobulin ( IgE total).
7.
Badanie laryngologiczne.
8.
Badanie stomatologiczne.
9.
Badanie ginekologiczne.
10. Badanie treści XII-ej w kierunku lamblii.
11. Test śródskórny z penicyliną.
12. Test nadwrażliwości na aspirynę.
13. Próby wysiłkowe (wybrane przypadki).
14. Badanie poziomu C1q esterazy.
15. Badanie psychologiczne.
1.
Leczenie:
Pokrzywk
okrzywkaa ostra:
– Eliminacja czynnika wywołującego objawy;
– Leki przeciwhistaminowe:
• Blokujące receptor H1: starej generacji – Clemastin 2x1mg, Hydroxyz 3x10 mg, Phenazolina 3x25 mg.
Droxyzina 3x10 mg, Phenazolina 3x25 mg
• Nowej generacji – cetyryzyna, dorośli 10 mg/
dobę, dzieci 5mg/dobę, 1 raz dziennie, loratadyna – dorośli 10 mg/ dobę, dzieci 5 mg/dobę,
astemizol– 10 mg/dobę, dzieci 0,2 mg/kg m.c./
dobę.
• Blokujące receptor H2: cymetydyna 2x200 mg,
ranitydyna 2x150 mg;
– leki stabilizujące komórkę tuczną (w pokrzywach
IgE – zależnych, w których czynnikiem wyzwalającym są pokarmy – kromoglikan sodu – dzieci
20 mg/kg m.c./dobę, dorośli 4x100-200 mg/
dobę;
ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
– ketotifen 2x1mg, dzieci do 3 r.ż. – 2x0,5 mg;
– przy braku efektu w/w leków podanie kortykosteroidów np. 30 mg/dobę, ze stopniową redukcją
dawek po ustąpieniu objawów.
Pokrzywk
okrzywkaa przewlekła:
– eliminacja czynnika wywołującego:
– połączenie klasycznych leków p/histaminowych
starej i nowej generacji z neuroleptykami o słabym powinowactwie starej i nowej generacji z neuroleptykami o słabym powinowactwie do receptora H1;
– przy braku efektu w/w leczenia dodać H2 bloker
+ ew. kortykosteroidy (40 mg/dobę przez 3 dni,
redukcja do 25 mg co drugi dzień, następnie
zmniejszyć o 5 mg co 2 tygodnie).
Obrzęk Quinckego:
A. Stan kliniczny zagrażający życiu (obrzęk krtani):
– Adrenalina 0,5 ml roztworu 1:1000 podskórne
i powtarzać iniekcje, również dożylnie co 20-30
min w razie potrzeby (kontrolując RR i tętno) lub
Fastject (adrenalina w automatycznej strzykawce
firmy Allergopharma).
– Phenazolina 100 mg, Clemastin 2 mg, Fenistil
4 mg i.v.;
– Kortykosteroidy – Hydrokortyzon 200 mg, Fenicort 50 mg jednorazowo, dalej w zależności od
stanu chorego;
– Tracheostomia.
Postać wrodzona obrzęk
u Quinck
obrzęku
Quinckego
niedo-ego – niedo
bór inhibitora C1 esterazy:
– Terapia substytucyjna liofilizowanym preparatem
inhibitora,
– Leczenie długotrwałe – pochodne androgenów
Postać nabyta
– leczenie jak w pokrzywce przewlekłej.
II. ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY (AZS)
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą i nawrotną dermatozą zapalną z towarzyszącym silnym świądem i charakterystycznym obrazem zmian skórnych.
Jest to choroba uwarunkowana genetycznie, w której
czynniki niegenetyczne mają istotny wpływ na jej jawienie i przebieg. W ostatnich latach częstość występowania AZS w wielu uprzemysłowionych krajach
gwałtownie rośnie.
!
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
Nr 9/2007
Etiopatogeneza AZS jest złożona i obejmuje:
– uwarunkowania genetyczne. Zauważono rodzinne
występowanie chorób z kręgu atopii u 60-70 %
pacjentów z AZS. Dziedziczenie jest wielogenowe
i nie zdeterminowane jednym chromosomem.
– Zaburzenia immunologiczne.
• Zaburzenia funkcji limfocytów Th1 ( obniżenie odpowiedzi komórkowej) i przewaga limfocytów Th2 ( nasilenie odpowiedzi typu humoralnego – produkcja IgE);
• Obniżenie odporności typu komórkowego
sprzyja infekcjom wirusowym, bakteryjnym
i grzybiczym
– zaburzenia czynnościowe i biochemiczne
• wpływ neuropeptydów (substancja P.) na nasilenie świądu i wzmożonych reakcji naczynioruchowych (biały dermografizm),
• niedobór kwasu gamma-linolenowego, który
ma istotne znaczenie w metabolizmie nienasyconych kwasów tłuszczowych i sprzyja zaostrzeniom choroby.
– czynniki środowiskowe
• zanieczyszczenie środowiska niszczy mechanizmy obronne ustroju,
• alergeny pokarmowe, kontaktowe, wziewne
(szczególnie roztocza kurzu domowego) zaostrzają przebieg choroby,
• zaburzenia emocjonalne, szczególnie u dzieci,
są czynnikiem, który ma istotny wpływ na nasilenie świądu.
OBRAZ KLINICZNY I PRZEBIEG CHOROBY
Przebieg choroby jest zawsze przewlekły i nawrotowy. Charakter i lokalizacja zmian klinicznych zależy
od wieku, w którym wystąpiły.
W przebiegu AZS można wyróżnić 3 fazy:
– wyprysk atopowy wczesnego dzieciństwa;
– wyprysk atopowy późnego dzieciństwa;
– wyprysk atopowy okresu młodzieńczego i osób
dorosłych.
Faza I:
Rozpoczyna się około 3 miesiąca życia. Pierwsze
zmiany pojawiają się na twarzy, dotyczą zwykle policzków i czoła, może być zajęta również skóra owłosiona i nasada płatków usznych. Zmiany lokalizują
się także na tułowiu i wyprostnych częściach przedramion i podudzi. Dominuje ostry stan zapalny, zmiany grudkowo zapalne na podłożu rumieniowym, są-
Nr 9/2007
czące, z nadżerkami i strupkami, z tendencją do wtórnych nadkażeń. Towarzyszy im silny świąd.
Faza II:
Zwykle jest kontynuacją poprzedniej fazy, ale mogą
to być zmiany pojawiające się po raz pierwszy. Charakterystyczna lokalizacja to: powierzchnie zagięciowe dużych stawów (łokciowe i kolanowe) oraz grzbiety
dłoni i stóp. Zmiany mają charakter rumieniowo –
grudkowy, z wybitną suchością skóry. Występuje
znaczna lichenizacja, pogrubienie skóry, pogłębienie
bruzdowania i poletkowania.
Faza III:
Zmiany umiejscowione są na twarzy, górnej części tułowia, na przegubach kończyn. Towarzyszy im
bardzo silny świąd nasilający się w nocy i po emocjach. U części chorych czynne zmiany zapalne utrzymują się przez całe życie.
KRY TERIA DIAGNOSTYCZNE WED£UG
HANIFINA I RAJKI
Według Hanifina i Rajki rozpoznanie atopowego
zapalenia skóry można postawić po stwierdzeniu
występowania trzech głównych i trzech mniejszych
cech.
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Objawy główne
Świąd,
Typowa morfologia i umiejscowienie zmian,
• Zmiany w zgięciach łokciowych i kolanowych
u dorosłych,
• Zajęcie twarzy i dystalnych części kończyn
u niemowląt i dzieci.
przewlekły lub nawracający przebieg choroby,
osobisty i rodzinny wywiad atopowy.
Objawy mniejsze
suchość skóry
rybia łuska (poronna), rogowacenie mieszkowe,
zaznaczone linie papilarne dłoni,
podwyższony poziom IgE,
wczesny wiek wystąpienia zmian,
skłonność do infekcji skórnych,
skłonność do występowania nieswoistych zmian
na dłoni i stopach,
zmiany wytryskowe wokół brodawek sutkowych,
cheilitis (zajady),
zmiany drobnoguzkowe tzw. chicken skin spots
dotyczące najczęściej skóry nad stawami kolanowymi,
ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
– zmiany przyuszne powodujące naderwanie „płatka usznego”,
– zaćma,
– łupież biały (pozapalne odbarwienia skóry na częściach odkrytych ciała),
– świąd w wyniku pocenia i po kontakcie z wełną,
– nietolerancja pewnych pokarmów,
– zaostrzenia pod wpływem czynników emocjonalnych,
– biały dermografizm,
– stożek rogówki,
– objaw Dennie-Morgana (dodatkowy fałd powieki
dolnej),
– fałd szyjny,
– przerzedzenia zewnętrznych części brwi (objaw
Hertoga),
– lymphadenitis dermatogenes –czyli odczynowe
powiększenie węzłów chłonnych.
LECZENIE ATOPOWEGO ZAPALENIA SKÓRY
Ze względu na długotrwały i nawrotowy przebieg
leczenie AZS stwarza wiele problemów. Zmiany mogą
pojawić się po bardzo długim okresie remisji, zwłaszcza gdy pacjent narażony jest na działanie czynników szkodliwych. Postępowanie terapeutyczne uzależnione jest od stopnia nasilenia zmian skórnych
i obejmuje działania profilaktyczne, leczenie miejscowe oraz leczenie ogólne.
Działania profilaktyczne
– właściwa pielęgnacja skóry: kąpiele osłaniające
z balneum Hermal lub z serii E-45, natłuszczenie
i nawilżanie skóry całego ciała (Atopra);
– unikanie czynników drażniących, ubrań z wełny
i włókien syntetycznych, mydeł, detergentów, wybielaczy, barwników;
– ochrona skóry przed przegrzaniem: przewiewna
bielizna, umiarkowana temperatura w pomieszczeniach mieszkalnych:
– dieta eliminacyjna u pacjentów, u których alergeny pokarmowe odgrywają ważną rolę, szczególnie
u dzieci do 3 r.ż.;
– prewencja przeciwroztoczowa u pacjentów ze
stwierdzoną nadwrażliwością na ten alergen;
– unikanie stresów i sytuacji konfliktowych.
Leczenie miejscowe
W ostrym stanie zapalnym z sączeniem stosujemy:
– okłady z 1-2% roztworem kwasu lub taniny,
– kąpiele odkażające z nadmanganianem potasu,
– kremy lub aerozole z niefluorowanymi kortykosteroidami,
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
!!
ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
Nr 9/2007
– w przypadk
u wtórnych zak
ażeń
przypadku
zakażeń
ażeń:: preparaty przeciwgrzybiczne,, przeciwwirusowe,, przeciwbakteryjne..
– W stanie podostr
ym maści lub kremy z fluoropodostrym
wanymi pochodnymi Hydrocortizonu,,
– W stanie przewlekłym maści lub kremy kortyami reduk
ującymi.
kosteroidowe ze środk
środkami
redukującymi.
– Doustne preparaty wiesiołka jako suplementacja
kwasu gammalinolenowego – 3 x 1 kapsułka.
– Glikokortykosteroidy – krótko, w przypadkach
opornych; 30 mg na dobę.
– Leczenie immunosupresyjne – Cyklosporyna
A u pacjentów z nasilonymi, ciężkimi do opanowania, zmianami.
Miejscowo działające sterydy ze względu na ich
silne działanie przeciwzapalne należą do najczęściej
stosowanych leków u chorych z AZS. W ostatnich
latach opracowano wiele nowych, bardzo silnych preparatów sterydowych, których umiejętne zastosowanie przynosi znaczne korzyści pacjentowi.
Wyróżnia się siedem klas sterydów działających
miejscowo:
1. grupa najsilniejsza: klobetazol, betametazon, halometazon
2. deksametazol, fluocynolol, mometazon maść
3. triamcinolon
4. flumetazon, mometazon krem
5. flutikazon, maślan hydrokortyzonu
6. triamcinolon – krem
7. hydrokortyzon I prednizolon.
W leczeniu AZS należy pamiętać o odpowiedniej
pielęgnacji skóry. Właściwe zasady pielęgnacji skóry
stanowią podstawę leczenia AZS. Pozwalają w większości na odtworzenie zaburzenia funkcjonowania
bariery skóry. Preparaty nawilżające i natłuszczające
(emolienty) powinny być stale stosowane, przynajmniej 2 razy dziennie. Znajdują one również rolę
w prowadzeniu terapii naprzemiennej z GSK, wykorzystywane są jako suplementacja miejscowego leczenia GSK.
Sterydy powinny być stosowane tylko na czynne
zmiany chorobowe, nie wolno ich podawać na skórę
nie zmienioną chorobowo, czy w celu nawilżenia skóry. Nie powinny one być także stosowane częściej niż
dwa razy dziennie, a te silniej działające tylko jeden
raz dziennie.
Obecnie w celu redukcji objawów niepożądanych
rekomendowana jest tzw. terapia przerywana. Polega
ona na stosowaniu miejscowych GSK na przemian
z substancjami obojętnymi, pod postacią maści kremów (tzw. emolienty).
Leczenie ogólne
– Leki przeciwhistaminowe: starej generacji – 2 x 1
mg,
• Nowej generacji – Cetyryzyna – dzieci – 2 x
po 5 kropli lub ½ tabletki 1 x dziennie, dorośli – 1 tab. 1 x dziennie.
• Loratadyna – dzieci 5 ml lub ½ tabletki 1 x
dziennie na czczo, dorośli 10 mg jedna tabl. 1
x dziennie na czczo,
• Astemizol – dzieci młodsze według masy ciała, dzieci starsze i dorośli – 1 tab. 10 mg 1 x
dziennie na czczo.
– Kromoglikan disodowy – jeśli przyczyną są alergany
pokarmowe – dzieci 20 mg/kg na dobę w 4 dawkach
przed głównymi posiłkami, dorośli 4 x 100-200 mg.
!"
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
III. ALERGICZNY WYPRYSK KONTAKTOWY
Jest to postać wyprysku, która powstaje w wyniku
zetknięcia z alergenem występującym w życiu codziennym lub w pracy zawodowej (IV typ reakcji immunologicznej). Podstawową drogą przenikania jest skóra,
rzadziej śluzówki, droga doustna lub inhalacyjna.
Zmiany skórne najczęściej obejmują powierzchnie grzbietowe rąk, przy substancjach lotnych – twarz,
przy występowaniu zmian na stopach czynnikiem
uczulającym bywa guma lub chrom.
Uczulenie kontaktowe może być jednoważne – gdy
uczula jeden składnik lub wieloważne – gdy uczula
wiele składników w jednym czasie lub różnym czasie.
O alergii współistniejącej mówimy, gdy uczula wiele
związków w tej samej substancji, w tym samym lub
różnym czasie.
Wykwitem pierwotnym wyprysku jest grudka
wysiękowa, która ma tendencję do sączenia, zlewania się i tworzenia ognisk rumieniowo-wysiękowych.
Ogniska te mogą ulec wtórnemu zakażeniu (impetiginizaji), a przy charakterze nawrotnym – zliszajcowaceniu. Zmianom skórnym zawsze towarzyszy świąd
o różnym nasileniu.
Związkami uczulającymi w wyprysku kontaktowym są substancje chemiczne o charakterze haptenów, które w połączeniu z białkami nabierają cech
pełnego antygenu.
Najczęściej uczula:
– nikiel, który jest głównym alergenem pozaza-
Nr 9/2007
–
–
–
–
–
–
–
–
–
wodowym;
chrom;
formaldehyd;
żywice epoksydowe;
alergeny gumy;
substancje zapachowe;
parafenylodwuamina;
żywice akrylowe;
parabeny;
kalafonia.
ALERGICZNE CHOROBY SKÓRY
W wyprysku przewlekłym korzystnie działają preparaty kortykosteroidowe w połączeniu ze środowiskami redukującymi,
Nikiel – jest ważnym alergenem kontaktowym
pozazawodowym, ponieważ uczula przez skórę, przewód pokarmowy i układ oddechowy. Główne źródła
niklu to biżuteria, koperty i bransoletki zegarków,
oprawki okularów, sprzęt gospodarstwa domowego,
proszki do prania. Należy pamiętać o drodze pokarmowej – duże ilości niklu występują w margarynie
(siarczan niklu), w wywarach jarzynowych gotowanych
w garnkach niklowanych.
Chrom – należy do głównych alergenów zawodowych u mężczyzn. Główne źródła chromu to: cement,
farby, barwniki, oleje i smary, garbniki skór, zapałki
i popiół z papierosów, detergenty i wybielacze.
Substancje zapachowe – występują w kosmetykach,
środkach farmakologicznych (maści, czopki, krople),
pokarmach (cukierki, lody, ciastka, likiery), w środkach
czystości. Najczęściej uczula balsam peruwiański, kalafonia, terpentyna, a z substancji syntetycznych eugenole, geraniol, alkohol i aldehol cynamonowy.
Postępowanie diagnostyczne
– Wywiad (dane o zajęciach chorego, opis stanowiska pracy, wykonywane czynności pozazawodowe);
– Testy płatkowe.
Leczenie
– Warunkiem powodzenia leczenia wyprysku kontaktowego jest wykrycie substancji alergizujących
oraz ich eliminacja z otoczenia pacjenta.
Należy pamiętać również o właściwej pielęgnacji
skóry, ochronie przed przesuszeniem, stosowaniu
odpowiednich kosmetyków myjących i preparatów
ochronnych.
– Kortykosteroidy stosowane zewnętrznie. Postać
preparatu – płyn, aerozol, emulsja, krem, maść
zależy od aktywności procesu zapalnego.
W wyprysku ostrym – zaleca się aerozole, lotiony,
emulsje lub kremy.
PIŒMIENNICTWO:
1. Dymek L., Kurzawa R.: „Pokrzywki i obrzęki naczynioruchowe”. W: Zarys diagnostyki chorób alergicznych wieku rozwojowego. Bamar, Warszawa
1996, 196-199.
2. Gołucki Z., Łańcucki J.: „Leczenie atopowego zapalenia skóry”. W: Farmakoterapia chorób skóryleki zewnętrzne. 1993, 190-192.
3. Madaliński K. I wsp.: „Dziedziczny obrzęk naczynioruchowy – diagnostyka, patofizjologia i próby
leczenia immunomodulującego”, Nowa Klin. 4,
1994, 45-48.
4. Panaszek R.: „Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy”. W: Choroby alergiczne i astma. Volumed,
1997, 728-770.
5. Rassner G., Steinert U.: „Atopowe zapalenie skóry“. W: Dermatologia, Wrocław 1994, 98-102.
6. Silny W.: „Obecne poglądy na etiologię i patomechanizm atopowego zapalenia skóry”. W: Postępy
w Alergologii. Medpress, 1994, 298-308.
7. Szybejko-Machaj Grażyna: „Alergiczny wyprysk
kontaktowy”. W: Choroby alergiczne i astma. Volumed, 1997, 793-804.
8. Rudzki E.: Dermatozy zawodowe, PZWL, 1986.
9. Rudzki E.: „Wyprysk Kontaktowy”, PZWL, Warszawa, 1996..
10.Warner J., Jackson W.: “Atopic dermatitis”. W: Colour Atlas of Pediatric Allergy, 1994, 66-79.
Farmaceutyczny
Przegl¹d Naukowy
!#