plan gospodarki odpadami dla miasta zielona góra system

Transkrypt

Załącznik
do uchwały nr XVI/152/03
Rady Miasta Zielona Góra
z dnia 4 listopada 2003 r.
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI
DLA MIASTA ZIELONA GÓRA
SYSTEM „PREKO ZG”
Autor systemu:
mgr in ż. Wojciech Janka
Zielona Góra - 4 listopad 2003 rok
Spis treści
1 WSTĘP
1.1 PODSTAWA PRAWNA
1.2 CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO PLANEM
2.1 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE, OBSZAR, KLIMAT
2.2 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA
2.3 SYTUACJA GOSPODARCZA
3 ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI W ZIELONEJ GÓRZE
3.1 AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADAMI
3.2 ZARZĄDZANIE MIEJSKĄ GOSPODARKĄ ODPADAMI
4 RODZAJE, ILOŚCI I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA ODPADÓW
4.1 WSKAŻNIKI NAGROMADZENIA ODPADÓW KOMUNALNYCH
4.2 ODPADY OGÓŁEM
4.3 ODPADY SKŁADOWANE
4.4 ODPADY KOMPOSTOWANE
4.5 ODPADY ZBIERANE SELEKTYWNIE
4.5.1
ODPADY OPAKOWANIOWE I KOMUNALNE ZBIERANE SELEKTYWNIE
4.5.2
ODPADY WIELKOGABARYTOWE
4.5.3
WRAKI SAMOCHODOWE
4.6 OSADY ŚCIEKOWE
4.7 ODPADY NIEBEZPIECZNE
2
5 SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI
5.1 ZBIERANIE ODPADÓW
5.2 TRANSPORT ODPADÓW
5.3 ZAGOSPODAROWANIE I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW
5.3.1
ODZYSK
5.3.2
KOMPOSTOWANIE
5.3.3
SKŁADOWANIE
5.3.4
MAGAZYNOWANIE
5.4 EWIDENCJONOWANIE ODPADÓW
6 TECHNOLOGIA I ROZMIESZCZANIE INSTALACJI ODZYSKU
I UNIESZKODLIWIANIA
6.1 ZMIESZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH
6.2 ODPADÓW PRZEMYSŁOWYCH I GOSPODARCZYCH
6.3 OSADÓW ŚCIEKOWYCH
6.4 ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH CHEMICZNIE I BAKTERIOLOGICZNIE
6.5 ODPADÓW BUDOWLANYCH I OBOJĘTNYCH
6.6 ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH
6.7 WRAKI SAMOCHOWDOWE
6.8 ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH I POUŻYTKOWYCH
7 ZADANIA STRATEGICZNE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE MIASTA
7.1 PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
7.2 DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE
GOSPODAROWANIA ODPADAMI
7.3 WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO
8 INSTRUMENTY FINANSOWE SŁUŻĄCE REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
8.1 DZIAŁALNOŚĆ BIEŻĄCA
8.2 DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA
8.2.1 ŚRODKI WŁASNE PRZEDSIĘBIORSTWA KOMUNALNEGO
8.2.2 BUD ŻET MIASTA
8.2.3 FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ.
8.2.4 FUNDUSZE POMOCOWE
8.2.5 KREDYTY BANKOWE
3
9 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH
10 HARMONOGRAM URUCHOAMIANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH
11 LISTY DZIAŁAŃ
11.1
LISTA DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU
ODPADÓW LUB DO OGRANICZANIA ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW
11.2
LISTA DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO OGRANICZENIA NEGATYWNEGO
WPŁYWU ODPADÓW NA ŚRODOWISKO
11.3
LISTA DZIAŁAŃ OKREŚLAJĄCYCH WŁAŚCIWIE POSTĘPOWANIE Z
WYTWARZANYMI ODPADAMI
11.4
LISTA DZIAŁAŃ LIKWIDACJI DZIKICH WYSYPISK ŚMIECI
12 WYK AZ PODMIOTÓW WYTWARZAJĄCYCH ODPADY
ORAZ PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ODBIORU,
ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
13 SZCZEGÓŁOWE ZASADY UTRZYMANIA PORZĄDKU I CZYSTOŚCI
14 SYSTEM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
15 SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
4
1.
WSTĘP
1.1
PODSTAWA PRAWNA
W dniu 1 października 2001 r. weszły w życie nowe regulacje dotyczące ochrony środowiska.
Wśród najważniejszych aktów rangi ustawowej należy wymienić:
-
ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, Nr 115, poz.
1229 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 113, poz. 984),
-
ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 oraz z 2002 r. Nr 41, poz. 365 i Nr
113, poz. 984 i z 2003 Nr 7 poz. 78 ),
-
ustawę z dnia13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ( Dz. U. Nr 132 poz. 622
z późn. zm. ),
-
ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy
o
odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (tzw. ustawa wprowadzająca – Dz. U. Nr 100, poz. 1085 i z
2002 r. Nr 143, poz. 1196),
-
ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638),
-
ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639
i z 2002 r. Nr
113, poz. 984 ),
-
ustawę z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr
7 poz.78 ).
Wskazane akty prawne, wraz z wydanymi na ich podstawie rozporządzeniami wykonawczymi oraz
wcześniejszym regulacjami prawnymi tworzą nowy system prawny w zakresie ochrony środowiska przed
odpadami.
Ustawa o odpadach nakłada na ministra właściwego do spraw środowiska oraz organy
wykonawcze
województw, powiatów i gmin (tj. zarządy
województw, zarządy powiatów, wójtów,
burmistrzów lub prezydentów miast) obowiązek opracowania krajowego, wojewódzkich,
powiatowych i
5
gminnych planów gospodarki odpadami (art. 14 ust. 1, 3, 4, 5, 6 ustawy o odpadach). Ustawa ta stanowi,
że wszystkie plany
gospodarki odpadami powinny być opracowywane
zgodnie z polityką ekologiczna
państwa, zaś wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami powinien być opracowany zgodnie
z planami wyższego szczebla. Prawo ochrony Środowiska nakłada na Radę Ministrów obowiązek
opracowania polityki ekologicznej państwa raz na cztery lata. Polityka ta uchwalana jest przez Sejm. W
polityce ekologicznej państwa określa się cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram
działań proekologicznych, środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne
i środki finansowe.
Plany gospodarki odpadami stanowią część programów ochrony środowiska (określonych
w ustawie – Prawo Ochrony Środowiska) i są uchwalane w trybie określonym zapisami ustawy. Niezależnie
od konieczności zachowania zgodności
z planami wyższego szczebla należy pamiętać, że plany te
uchwalane są przez jednostki samorządowe realizujące zadania wynikające zarówno
z ustaw
ustrojowych jak i prawa materialnego. System ten zgodny jest z wymaganiami
stawianymi przez
odpowiednie dyrektywy Unii Europejskiej. Jednostki samorządu terytorialnego mają swobodę
w
zakresie tworzenia planów, jeżeli chodzi o ich formę, zakres planowanych działań, a także środki na ich
finansowanie i realizację, pod warunkiem, że plany te są zgodne z planami przygotowywanymi na wy ższym
szczeblu. W ustawie o odpadach zawarte jest ogólne sformułowanie zobowiązujące jednostki niższego
szczebla do postępowania zgodnie z politykami, celami i metodami realizacji zawartymi
w planach
gospodarki odpadami przygotowywanych na wyższych szczeblach.
Plany wojewódzkie, powiatowe i gminne są uchwalane jako element programów ochrony
środowiska przez odpowiednie organy samorządowe (tj. sejmik województwa, rad powiatu, rad gminy). Nie
stanowią one jednak aktów prawa miejscowego. Uchwała może być traktowana jako taki akt jedynie wtedy,
jeżeli jest to jednoznacznie stwierdzone w ustawie, jak na przykład w ustawie
o
zagospodarowaniu przestrzennym. Oznacza to, że nie są one dowodem bezpośrednich obowiązków czy
praw dla przedsiębiorców czy innych podmiotów będących „na zewnątrz” administracji (nie wywołują
bezpośrednich skutków prawnych w sferze ich praw i obowiązków). W zasadzie plany te obowiązują
jedynie „wewnątrz”
administracji, adresowane są do jej odpowiednich
organów.
Z drugiej strony nie
oznacza to jednak, że zawartość planów nie wpływa na sytuację´ obywateli i jednostek
w
odniesieniu do gospodarki odpadami.
Zawartość planów powinna w istotny sposób
wpływać na treść wydawanych przez organy
administracji decyzji związanych z gospodarowaniem odpadami (wymaganych od posiadaczy odpadów) –
wydana decyzja musi być zgodna z planem gospodarki odpadami.
§
Plan stanowi podstawę dla realizacji kolejnych projektów, które mogą wpływać na wszystkich
wytwórców odpadów.
§
Brak zgodności z planem wyklucza możliwość finansowania projektu w zakresie
unieszkodliwiania
odpadów ze środków funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
6
Po stworzeniu systemu gospodarki odpadami, podstawowym celem organu administracji
publicznej jest zapewnienie, że wytwórcy odpadów wykorzystają elementy systemu. Cel ten
w
przypadku odpadów komunalnych osiąga się poprzez przygotowywanie prawa miejscowego (regulamin) w
zakresie utrzymywania czystości i porządku (w tym gospodarki odpadami
realizację zapisów planu gospodarki odpadami, m.in. poprzez
niezbędnych środków do prowadzenia zbierania i transportu
komunalnymi), które ułatwia
zapewnienie wytwórcom odpadów
odpadów, wykorzystywania odpowiednich
metod ich sortowania, odzysku i unieszkodliwiania itp. W przypadku odpadów wytwarzanych przez przemysł,
zezwolenia na korzystanie ze środowiska (w części dotyczącej gospodarki odpadami) lub wydawane decyzje
czy składane informacje w zakresie gospodarki odpadami zawierają
prowadzenia
gospodarki odpadami (m.in. zapewniając, że
właściwych instalacji gospodarki odpadami, a procedura
informacje określające sposób
producent przekaże określone odpady do
przekazania będzie przedmiotem określonych
wymagań, np. określających warunki przekazania).
1.2
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Podobnie jak w przypadku innych planów, przygotowanie planu gospodarki odpadami jest formą
podejmowania decyzji strategicznych umożliwiająca przewidywanie kierunków rozwoju i wyników jakiejś
określonej działalności w ciągu określonego czasu. Wynikiem procesu planowania jest dokument
zawierający wizję rozwoju systemu i określający opcje i warunki rozwiązań. Jest on także bardzo ważnym
źródłem informacji, narzędziem
kontroli i materiałem wykorzystywanym do rozwoju
systemu
w
przyszłości. Dlatego też właściwa gospodarka odpadami musi opierać się na strategicznych wnioskach
dotyczących rozwoju systemu gospodarki odpadami, które to wnioski są przedstawiane
w postaci
dokumentu. Możliwe jest także uzyskiwanie innych, pośrednich wniosków wynikających
z procesu
planowania.
Biorąc pod uwagę całość gospodarki odpadami, uwarunkowania lokalne, regionalne i inne, wnioski
te mogą być bardzo różne i dotyczyć np.:
−
wzmożonej współpracy wytwórców odpadów, posiadaczy odpadów (jednostek zajmujących się
gospodarowaniem odpadami) i wzmacniania organizacji działających w zakresie gospodarki odpadami
na szczeblu lokalnym,
−
konieczności zwiększenia świadomości ekologicznej na szczeblu lokalnym/regionalnym.
Plan gospodarki odpadami jest dokumentem, który
lokalnych
pozwala uporządkować działania władz
lub regionalnych, określając ramy dla planów bardziej szczegółowych. Przygotowanie planu
gospodarki odpadami jest procesem, w którym władze lokalne/regionalne określają najważniejsze problemy
związane z gospodarowaniem odpadami na zarządzanym terenie i sposoby rozwiązywania tych problemów.
7
Ponadto plan gospodarki odpadami pozwala na bardziej precyzyjne określenie kosztów systemu gospodarki
odpadami i tworzy podstawy do prowadzenia analiz i ocen inwestycji niezbędnych dla potrzeb systemu.
Plan gospodarki odpadami pozwala na:
•
uzyskanie ogólnych informacji, uzgadnianych
przez wszystkie strony uczestniczące
w procesie,
dotyczących ilości odpadów, metod zbierania, odzysku i unieszkodliwiania, stanu technicznego
zdolności przerobowych istniejących instalacji do odzysku
i
i unieszkodliwiania odpadów, a także
aspektów finansowych związanych z gospodarowaniem odpadami,
•
określenie najważniejszych problemów związanych z gospodarowaniem odpadami i ich systematyczne
rozwiązywanie,
•
określenie sposobu współpracy różnych instytucji i organizacji w zakresie gospodarki odpadami,
•
dokonywanie uzgodnień dotyczących sposobu rozwiązania problemów,
•
podejmowanie decyzji co do działań które powinny być podejmowane natychmiast, a także działań,
które powinny być podjęte w bliższej i dalszej przyszłości,
•
wzrost świadomości ekologicznej,
•
tworzenie programów ochrony środowiska
w zakresie gospodarki odpadami przy
jednoczesnej
optymalizacji nakładów finansowych,
•
spełnianie podstawowych wymagań niezbędnych przy występowaniu o wsparcie finansowe potrzebne
do realizacji projektów w zakresie gospodarki odpadami,
•
wprowadzenie procesu planowania/podejmowania decyzji, który może być także wykorzystywany dla
potrzeb innych sektorów.
Ponieważ rozwiązywanie problemów dotyczących gospodarki odpadami wymaga udziału wielu
uczestników, istnieje potrzeba przygotowywania spójnych planów, segmentów w których wszyscy
uczestnicy mogą współpracować, unikając powielania wysiłków i prac.
Krajowe, wojewódzkie, powiatowe lub gminne plany gospodarki odpadami powinny obejmować
wszystkie rodzaje odpadów wytwarzanych na terenie danej
jednostki administracyjnej,
w tym także
odpady przywożone na ten teren.
Szeroki
zakres różnego rodzaju odpadów objętych planem gospodarki odpadami
odzwierciedlić sytuację istniejącą w
ma
zakresie gospodarki odpadami na terenie danej jednostki
administracyjnej, a jednoczenie ma pozwolić na określenie działań prowadzących do zapobiegania
powstawaniu odpadów i przygotowania strategii odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.
Zakres planów gospodarki odpadami określony jest w art. 14 i 15 ustawy o odpadach.
Plany te powinny określać:
§
aktualny stan gospodarki odpadami,
8
§
prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,
§
działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,
§
instrumenty finansowe służce realizacji zamierzonych celów,
§
system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.
§
rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub
unieszkodliwiania,
§
rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
§
wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
§
listę działań prowadzących do zapobiegania powstawaniu odpadów lub do ograniczenia ilości
wytwarzanych odpadów,
§
listę działań prowadzących do ograniczenia negatywnego wpływu odpadów na środowisko,
§
listę działań określających właściwe postępowanie z odpadami wytwarzanymi na danym terenie,
w tym
– przede wszystkim – redukcje ilości odpadów ulegających biodegradacji w odpadach komunalnych
przekazywanych na składowiska,
§
planowany system gospodarki odpadami.
Ponadto, gminny plan gospodarki odpadami powinien zawierać:
§
rodzaje i harmonogram realizacji przedsięwzięć,
§
harmonogram uruchamiania środków finansowych i ich źródła.
Plany gospodarki odpadami muszą być aktualizowane nie rzadziej niż co cztery lata.
Opis aktualnego stanu gospodarki odpadami powinien określa rodzaj, ilość i źródła wytwarzanych
odpadów poddawanych odzyskowi lub unieszkodliwianych, miejsca istniejących instalacji i obiektów do
odzysku lub unieszkodliwiania odpadów i listy jednostek zaangażowanych w tej działalność. Działania
podejmowane w celu poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami powinny obejmować te jednostki,
które będą zapobiegać powstawaniu odpadów lub prowadzić do zmniejszania ich ilości i wpływu na
Środowisko oraz odpowiedzialnych za właściwe postępowanie z odpadami.
Podstawowym
instrumentem
finansowym
wykorzystywanym
do
finansowania
dzia łań
określonych w wojewódzkich, powiatowych i gminnych planach gospodarki odpadami będą odpowiednie
fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Artykuł 16 ustawy o odpadach stwierdza, że fundusze
ochrony środowiska i gospodarki wodnej mogą być wykorzystywane jedynie do finansowania tych działań
dotyczących unieszkodliwiania odpadów, które zostały ujęte w planie gospodarki odpadami.
2.
CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO PLANEM
2.1
POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE, OBSZAR, KLIMAT
9
Położenie geograficzne
Zielona Góra wraz z przyległymi gminami położona jest w zachodniej części Polski,
i
wchodzi w skład województwa lubuskiego. Miasto położone jest na Wale Zielonogórskim stanowiącym
polodowcową morenę czołową, 10 km na zachód od rzeki Odry. Zielona Góra w całości otoczona jest
lasami, tworząc leśna polanę.
Zaletą Zielonej Góry jest jej usytuowanie w sieci komunikacyjnej. Miasto leży nieomal na
skrzyżowaniu międzynarodowych szlaków drogowych i kolejowych łączących Skandynawię
z
południem Europy i Warszawę z Berlinem. Nieopodal Zielonej Góry przebiegać będzie ponad
200 km
autostrad: A2 Paryż-Moskwa, A3 Szczecin-Praga oraz A4 Bruksela-Kijów. Stolicę Środkowego Nadodrza
dzieli od Berlina 160 km, od Pragi 290 km, od Poznania 130, od Wroc ławia 160 km, a od Warszawy 413 km.
Obszar
Powierzchnia miasta ogółem:
5 832 ha
Lasy:
2 686 ha
w tym lasy komunalne:
678 ha
Grunty zabudowane i zurbanizowane:
Tereny zabudowane mieszkalne:
5 686 852 m2
Tereny zabudowane przemysłowe:
1 996 163 m2
Tereny różne:
139 782 m2
Tereny nie zabudowane:
3 804 549 m2
Tereny zieleni, rekr. wypocz.:
1 851 156 m2
Drogi:
5 659 321 m2
Użytki kopalne:
Lasy i grunty leśne:
63 146 m2
26 864 737 m
2
Grunty zadrzewione i zakrzewione:
374 134 m2
Łąki trwałe:
525 543 m2
Nieużytki:
264 766 m2
Pastwiska trwałe:
322 464 m2
Grunty orne:
5 430 131 m2
Sady:
6 248 m2
Inne grunty komunikacyjne:
4 565 m 2
Koleje:
522 549 m2
Rowy:
75 641 m2
Tereny zabudowane inne:
Tereny rolne zabudowane:
4 624 101 m
2
401 441 m2
Wody:
Płynące:
82 062 m 2
10
30 105 m 2
Stojące:
Obszar objęty obsługą ZGKiM-u
ZGKiM usuwa, tymczasowo magazynuje i unieszkodliwia w ZZO „Racula” wszystkie rodzaje
odpadów z wyjątkiem azbestu z terenu całej Zielonej Góry oraz odpady z grupy 20 03 01 ( odpady
komunalne niesegregowane) z podanych w poniższej tabeli wiosek z przyległych gmin miejsko-wiejskich i
wiejskich jak Czerwieńsk, Zielona Góra i Świdnica. Odpady odbierane przez TEW Nowa Sól i PGO Skotman
umieszczane są poza ZZO „Racula”, na składowiskach w Nowej Soli, Sulechowie
Gmina
Lp.
Firma wywożąca odpady
Miejscowość
2
1
3
i Kosieczynie.
uwagi
4
Zielona Góra
1
I
1.
Drzonków
ZGKiM Zielona Góra
2.
Łężyca
ZGKiM Zielona Góra
3.
Nowy Kisielin
ZGKiM Zielona Góra
4.
Ochla
ZGKiM Zielona Góra
5.
Przylep
ZGKiM Zielona Góra
6.
Racula
ZGKiM Zielona Góra
7.
Stary Kisielin
ZGKiM Zielona Góra
8.
Sucha
ZGKiM Zielona Góra
9.
Zawada
ZGKiM Zielona Góra
10. Marzęcin
11. Barcikowice
12. Jany
13. Jarogniewice
14. Jeleniów
15. Kiełpin
16. Krępa
17. Ługowo
18. Zatonie
II
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
TEW Nowa Sól
ZGKiM Zielona Góra
ZGKiM w Zielonej Górze świadczy
usługę wywozu odpadów z
kontenerów ustawionych na
cmentarzach oraz zbiórkę odpadów
wielkogabarytowych. Ponadto w
miejscowości Krępa
i Jeleniów również wywozy odpadów
z zakładów pracy.
Czerwieńsk
1.
Czerwieńsk
ZGKiM Zielona Góra
11
2.
Leśniów Wielki
ZGKiM Zielona Góra
3.
Leśniów Mały
ZGKiM Zielona Góra
4.
Sudoł
ZGKiM Zielona Góra
5.
Nietków
ZGKiM Zielona Góra
6.
Laski
ZGKiM Zielona Góra
7.
Płoty
ZGKiM Zielona Góra
8.
Zagórze
ZGKiM Zielona Góra
9.
Wysokie
ZGKiM Zielona Góra
II
Czerwieńsk
10.
11.
12.
13.
Będów
Bródki
Nietkowice
Sycowice
Za Odrą
P.G.O. „SKOTMANN” Sp.
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
Świdnica
III
2.
Wilkanowo
Przysiółek Rybno
Radomia
Orzebo
3.
Buchałów
4.
Drzonów
5.
Grabowiec
6.
Koźla
7.
Lipno
8.
Łetnica
9.
Piaski
1.
10. Słone
Świdnica
11. Łochowo
ZGKiM Zielona Góra
ZGKiM Zielona Góra
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
z o.o. Kożuchów
Klimat
Zielona Góra znajduje się w strefie XIII krainy klimatycznej według Gumińskiego. Klimat tej
dzielnicy należy do najcieplejszych i ukształtowany jest w wyniku ścierania się mas powietrznych
oceanicznego i kontynentalnego, z przewagą czynników oceanicznych, co przejawia się w stosunkowo
małych wahaniach temperatury i zwiększonej ilości opadów.
12
Średnie dane klimatyczne dla tej krainy (ustalone w oparciu o dane ze stacji Zielona Góra) są
następujące:
-
temperatura powietrza w styczniu, w °C ; 2, 1,
-
temperatura powietrza w lipcu, w °C; 18,0,
-
czas trwania zimy; 88,
-
czas trwania lata; 95,
-
liczba dni gorących, 35,
-
liczba dni z przymrozkami, 98,
-
liczba dni mroźnych, 22
-
odpady roczne, 607mm.
Istotnym elementem decydującym o zagrożeniu środowiska przez składowisko odpadów są roczny
rozkład średnich miesięcznych temperatur i opadów oraz warunki ano metryczne.
Wartości charakterystyczne średnich miesięcznych temperatur i opadów
Miesiąc
Temp., °C
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
-2,1
-1,5
2,2
7,9
12,6
16,9
18,0
17,2
14,0
9,4
3,8
-0,4
39
36
35
44
63
64
77
78
48
44
39
42
Opady, mm
Średnia miesięczna prędkość wiatrów dolnych zmieniała się następująco
(dane z okresu 1947 – 1963)
I
IV
VII
X
- 3,6 m/s,
- 3,0 m/s,
- 2,6 m/s,
- 2,8 m/s,
II
V
VIII
XI
- 3,2 m/s,
- 2,7 m/s,
- 2,6 m/s,
- 3,0 m/s,
III
VI
IX
XII
- 3,3 m/s,
- 2,5 m/s,
- 2,8 m/s,
- 3,3 m/s,
Odpowiadające im średnie dla por roku przedstawiały się następująco:
zima; 3-4 m/s,
wiosna;
3,0 m/s,
lato; 2,7 m/s ,
jesień; 3.9 m/s,
a średnia w roku wyniosła 3,0 m/s. Cisze całodobowe praktycznie nie występowały.
13
Według katalogu Danych Meteorologicznych w Zielonej Górze dominują wiatry z kierunku
zachodniego (sektor 9 - 14,8 %) i południowo-zachodniego (sektor 8 - 13,9 %). Najrzadziej występują wiatry
z kierunku północnego (sektor 12 - 3,3 %) i północno-wschodniego (sektor l — 4,6 %).
Ogólnie można stwierdzić, że warunki anemometryczne rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń dla
rejonu Raculi nie są korzystne z punktu widzenia oddziaływania składowiska, ponieważ przeważają wiatry w
kierunku zabudowy mieszkaniowej, Równocześnie jednak z uwagi na urozmaicone ukształtowanie terenu
oraz dużą jego szorstkość rozkład wiatrów dolnych lokalnie może być znacznie zmieniony.
2.2 SYTUACJA DEMOGRAFICZNA
Ludność Zielonej Góry - stan na 31 grudnia danego roku:
Lata
1995
1996
1998
1999
2000
2001
116 329
117 364
118 182
118 786
118 987
119 079
Kobiety:
60 553
61 325
61 631
62 419
62 654
62 728
Mężczyźni:
55 776
56 039
56 226
56 367
56 333
56 351
125
178
34
- 21
-44
-8
Ogółem:
Przyrost naturalny:
Liczba osób w wieku przed i po produkcyjnym
Liczba ludności ogółem:
118 987
w wieku przedprodukcyjnym do 17 lat:
24 809
w wieku produkcyjnym od 17 lat do 64 lat:
77 870
w wieku poprodukcyjnym powyżej 64 lat:
16 308
Gęstość zaludnienia
Gęstość zaludnienia ( osób / 1 km2 ):
2.2
2 041
SYTUACJA GOSPODARCZA
Podmioty gospodarki narodowej działające na terenie Zielonej Góry zarejestrowane w rejestrze
KRUPGN REGON
14
Ogółem:
14 788
w tym przedsiębiorstwa państwowe:
w tym spółki prawa handlowego:
w tym spółdzielnie:
w tym osoby fizyczne:
19
1 197
63
11 054
Infrastruktura
§
Sklepy: 1 570
§
Punkty sprzedaży paliw: 19
§
Targowiska stałe: 7
§
Drogi w km - ogółem: 125
o
§
Szkoły podstawowe - placówki: 22
o
§
miejsca na widowni w kinach stałych: 962
Biblioteki publiczne i filie - placówki: 14
o
§
uczniowie: 5 046
Kina stałe - obiekty: 3
o
§
uczniowie: 8 200
Licea ogólnokształcące - placówki: 11
o
§
w tym o nawierzchni twardej: 105
Księgozbiór w woluminach na 1000 ludności: 3 655
Szpitale - ogółem obiekty: 1
o
łóżka: 758
§
Apteki: 30
§
Lekarze: 364
§
Lekarze stomatolodzy: 50
§
Pielęgniarki: 726
§
Domy i zakłady pomocy społecznej - obiekty: 4
o
§
mieszkańcy: 318
Obiekty noclegowe turystyki- ogółem: 12
o
Miejsca noclegowe: 1 182
ZASOBY MIESZKANIOWE MIASTA
Lokale zamieszkane ogółem:
liczba lokali na 1 000 ludności:
40 346
339
przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania:
55,8 m2
przeciętna powierzchnia użytkowa na 1 osobę:
19,7 m2
15
3
ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI W ZIELONEJ GÓRZE
Gospodarka odpadami jest to zespół kompleksowych i zintegrowanych dzia łań związanych z
ilością i jakością odpadów komunalnych, użytkowych i przemysłowych powstających na
określonym obszarze - podejmowanych w celu ich minimalizacji, gromadzenia, transportu,
unieszkodliwiania
oraz
zbytu
i
funkcjonuj ących
w
aktualnym
systemie
prawnym,
ekonomicznym, technicznym i edukacyjnym wspartym kontrolą, nadzorem i akceptacją
społeczną.
3.1 AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADAMI
Gospodarka odpadami komunalnymi realizuje się poprzez funkcje gromadzenia, transportu,
usuwania i unieszkodliwiania odpadów powstałych w gospodarstwach domowych, obiektów infrastruktury a
także odpadów z przestrzeni otwartych, odpadów o dużych gabarytach oraz odpadów
z obiektów
działalności gospodarczej o cechach odpowiadających odpadom komunalnym.
Każdy ze składników gospodarki odpadami powinien spełniać określone kryteria, aby można było
na jego bazie utworzyć rozwiązania systemowe.
Kryteria te można scharakteryzować następująco dla każdego składnika gospodarki odpadami
komunalnymi:
l. Gromadzenie odpadów:
§
objęcie obsługą 100% mieszkańców miasta i minimum 80% mieszkańców terenów wiejskich;
§
stworzenie mieszkańcom możliwości segregacji surowców wtórnych i odpadów problemowych
(baterie, lekarstwa, itd.);
§
zbiórka odpadów o dużych gabarytach.
2. Transport odpadów:
§
regularny cykliczny wywóz odpadów;
§
zastosowanie specjalistycznego i nowoczesnego sprzętu wywozowego.
3. Unieszkodliwianie odpadów:
§
funkcjonowanie nowoczesnego, bezpiecznego dla środowiska zakładu zagospodarowania
odpadów oraz składowiska odpadów wyposażonego we właściwą infrastrukturę technicznosocjalną;
4. Utylizacja odpadów:
§
rozbudowane techniczne zaplecze programu segregacji odpadów umo żliwiające
zagospodarowanie gromadzonych surowców wtórnych lub przekazywanie ich do wykorzystania;
16
Prace nad stworzeniem kompleksowego systemu gospodarki odpadami dla
Zielonej Górze
zapoczątkowano pod koniec lat osiemdziesiątych. Pierwszym krokiem było zinwentaryzowanie
w
1983 r. w „Raporcie o stanie środowiska naturalnego miasta Zielonej Góry" elementów związanych
z
gromadzeniem, transportem i deponowaniem odpadów komunalnych i przemysłowych
powstających w
granicach miasta. Podsumowanie zawierające wnioski doraźne i długoterminowe stanowiło podstawę
opracowania harmonogramu realizacyjnego, będącego załącznikiem do Uchwały Rady Miejskiej
w
sprawie miejskiego programu ochrony środowiska.
Powodem dla którego została wybudowana w 1994 roku komunalna kompostownia odpadów była
zbyt mała powierzchnia ówcześnie, eksploatowanego składowiska odpadów oraz zablokowanie możliwości
budowy nowego składowiska poza granicami miasta. Bezpośrednim wynikiem tej inwestycji była
konieczność rozdzielenia odpadów komunalnych od przemysłowych, ponieważ za odpady powstające w
wyniku działalności gospodarczej odpowiada ich producent.
Dlatego z inicjatywy
Urzędu Miejskiego,
szesnaście największych zakładów miejskich powołało 1989 r. spółkę prawa handlowego działająca w latach
1989-1994 pod nazwą „Spółka Przemysłowa do Składowania i Unieszkodliwiania Odpadów" S-ka z o.o..
Głównym zadaniem Spółki było rozwiązanie problemu bezpiecznego zagospodarowania odpadów poprodukcyjnych. W 1994 roku zadanie to przejął na siebie Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej
działający w imieniu miasta, który organizuje kompleksową gospodarkę odpadami dla Zielonej Góry.
Wcześniej, w roku 1988 miasto zlikwidowało starą wyeksploatowaną i nie spełniającą wymogów
technicznych i sanitarnych bazę transportu komunalnego przy ul. Moniuszki 7 i wybudowało nową bazę
usług komunalnych przy ul. Al. Zjednoczenia 110, która umożliwiła sprawne przeprowadzanie remontów
sprzętu i pojazdów służących oczyszczaniu miasta i transportowaniu odpadów. Posiada ona dobre zaplecze
magazynowo-składowe, garażowe i socjalno-biurowe.
Dysponując określoną bazą materialną i organizacyjną można było powiązać swobodnie
dotychczas funkcjonujące elementy i po uporządkowaniu nadać im charakter systemowy.
Powstały system miejskiej gospodarki odpadami ujął ją w sposób kompleksowy i zintegrowany.
Kompleksowość polega na objęciu zakresem działania wszystkich odpadów - komunalnych, przemysłowych
i użytkowych - powstających na terenie miasta, bez względu na miejsce ich powstawania. Zintegrowanie
systemu, to ustalenie wielkości bilansowych, organizacji i technologii na poziomie gromadzenia, transportu,
utylizacji i
zbytu odpadów. Wyodrębnione moduły wymagają szczegółowego określenia na etapie
planowania, programowania, projektowania, wykonawstwa
i eksploatacji. Zrealizowano to w
przypadku Zielonej Góry.
Spuścizną gospodarki planowanej centralnie minionego okresu jest zrealizowanie tylko dwóch
modułów tworzących kompleksowy i zintegrowany system gospodarki odpadami, tj. podsystemów
gromadzenia i transportu odpadów komunalnych niesegregowanych
17
3.2 ZARZĄDZANIE MIEJSKĄ GOSPODARKĄ ODPADAMI
Ustawy o odpadach oraz o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w sposób jednoznaczny
nakładają na gminy obowiązek opracowania planu oraz stworzenia warunków organizacyjnych i
technicznych niezbędnych do zapewnienia ochrony środowiska przed odpadami. Są one w szczególności
zobowiązane zapewnić budowę składowisk odpadów komunalnych oraz urządzeń do ich unieszkodliwiania.
Odpowiadają również za prawidłową eksploatację tych urządzeń. Zadania gminy rozszerzono ponadto o
obowiązek inicjowania i organizowania powszechnej zbiórki odpadów, zwłaszcza pokonsumpcyjnych, w celu
gospodarczego ich wykorzystania. Obowiązkiem bezpiecznego składowania lub utylizacji odpadów
przemysłowych ustawodawca obarczył producenta tych odpadów. Gmina powinna jednak uwzględniać w
projektach planów zagospodarowania przestrzennego zadania
z zakresu ochrony środowiska przed
odpadami nie tylko komunalnymi i użytkowymi, lecz także powstającymi w wyniku prowadzonej działalności
gospodarczej, w produkcji i usługach.
Podstawą działań kompleksowych i zintegrowanych cechujących gospodarkę odpadami
jest
stworzenie gminnego systemu gospodarki odpadami.
Właśnie takie rozwiązanie zostało stworzone dla Zielonej Góry już w 1993 roku , gdzie przyjęty
system gospodarki odpadami nosi nazwę „PREKO ZG" .
Pojęcie gospodarka odpadami jest u nas pojęciem stosunkowo nowym , chociaż obecnie często
używanym. Zastąpiło ono dotychczasowe określenie ,, oczyszczanie miast ”. Posługiwanie się nim jest
często nadużyciem, gdyż tak naprawdę o ile miasto ( gmina ) nie posiada zaprogramowanych działań na
rzecz ochrony środowiska przed odpadami to trudno mówić o postępowaniu przemyślanym, realizowanym
wg określonych zasad .
System „PREKO ZG” uporządkowuje rozwiązywanie problemu odpadów zarówno komunalnych,
użytkowych jak i powstających w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej. Rozgranicza funkcję
zarządzania gminną gospodarką odpadami od funkcji operacyjnych związanych
z realizacją
poszczególnych jego części. System ten charakteryzuje jego modułowość. Moduły mogą ulegać zmianom w
trakcie realizacji systemu , nie mo żna jednak żadnego z nich pominąć.
Zarządzanie gminną gospodarką odpadami stanowi centralne ogniwo systemu. Funkcja ta
usytuowana jest nadrzędnie wobec pozostałych.
Gmina odpowiada za stworzenie warunków organizacyjno - technicznych ochrony środowiska
przed odpadami i w tym znaczeniu gmina posiada ,, monopol ” na gospodarkę odpadami. ,,Monopol”, który
jest obowiązkiem stanowiącym zadanie własne gminy.
Do podstawowych funkcji zarządzania gospodarką odpadami na terenie gminy nale ży zaliczyć :
18
−
programowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi i użytkowymi z uwzględnieniem odpadów
przemysłowych,
−
sterowanie polityką inwestycyjną w zakresie unieszkodliwiania i składowania odpadów,
−
koncesjonowanie usług komunalnych,
−
ustalenie poziomu opłat za odbiór, unieszkodliwianie i zagospodarowanie odpadów,
−
ustalenie i nadzór nad realizacją zasad utrzymania porządku i czystości w gminie,
−
ocena jakościowa świadczonych usług komunalnych,
−
edukacja ekologiczna w zakresie ochrony środowiska przed odpadami.
Systemem zarządza Prezydent Miasta , który odpowiada przed Radą Miasta za jego realizację.
Prezydent powołuje posiadającego kwalifikacje zawodowe - pełnomocnika d/s miejskiej gospodarki
odpadami, który w jego imieniu sprawuje funkcję wykonawczą. Pełnomocnik jest administratorem systemu.
On go wdroży i on nim steruje .
Szczeblem niższym są wewnętrzne operacyjne funkcje systemu. Składają się na nie
w
szczególności :
−
gromadzenie odpadów,
−
transport,
−
utylizacja , składowanie i zagospodarowanie,
−
obsługa zaplecza warsztatowo - technicznego,
−
umowy i rozliczenia z usługobiorcami.
W przypadku systemu ,,PREKO ZG” funkcje te powinien realizować jeden zakład dążący do
objęcie swoim zasięgiem obsługę do 150 tys.do 250 tyś. mieszkańców. Zakład posiadający zaplecze
techniczne i środki umożliwiające zapewnienie ciągłości świadczenia pracy. Posiadający od miasta
gwarancje świadczenia usług na minimum 10 lat, co umożliwi odtwarzanie zamortyzowanego sprzętu
i bazy. Warunki umo żliwiające realizację zadań operacyjnych z zakresu gromadzenia, transportu
i
utylizacji odpadów komunalnych od wielu lat spełnia Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w
Zielonej Górze – zakład budżetowy miasta.
Zezwolenia na świadczenie usługi odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
może być wydane tylko dla jednego przedsiębiorcy na obszar całego miasta w następstwie przeprowadzenia
przetargu publicznego. Warunkiem wydania zezwolenia jest kompleksowe zapewnienie świadczenia
ciągłości usług na poziomie konkurencyjnym cenowo, wyższym organizacyjnie i technicznie niż świadczą to
statutowo miejskie jednostki organizacyjne lub świadczenie nowych usług, nie wykonywanych dotychczas
przez te jednostki. Siedzibą przedsiębiorcy ubiegającego się o wydanie zezwolenia jest miasto Zielona Góra.
Istotną rolę odgrywają zewnętrzne operacyjne funkcje systemu. Są to zadania których nie
wykonuje bezpośrednio zarządzający system, ani realizator funkcji wewnętrznych czyli zakład gromadzenia,
transportu i utylizacji odpadów .
19
Do zadań funkcji zewnętrznych należą :
−
informacja naukowo - techniczna,
−
projektowanie elementów systemu (np. składowisk, kompostowni, sortowni itp.)
−
powiernictwo inwestycyjne,
−
dostawcy maszyn i urządzeń,
−
wykonawstwo budowlane,
−
rozruch mechaniczny i technologiczny maszyn i urządzeń,
−
obsługa laboratoryjna,
−
kontrola przestrzegania zasad systemu,
−
edukacja ekologiczna,
−
mas media : radio, prasa, telewizja lokalna,
−
społeczne ruchy ekologiczne.
System „PREKO ZG” jest systemem kompleksowym, zintegrowanym zajmującym się wszystkimi
rodzajami odpadów powstającymi na wyznaczonym obszarze. Jest system modułowym. Opisuje funkcje
zarządzania oraz działań operacyjnych. Poszczególne moduły systemu mogą być modyfikowane na etapie
jego wdrażania. Jest to system otwarty, podlegający ciągłej ewolucji.
Podstawowym elementem miejskiego systemu gospodarki odpadami jest jego organizacja
i
zarządzanie. Należy zwrócić uwagę na umiejscowienie zarządzającego systemem oraz wykonawców
poszczególnych
jego
elementów.
Gmina
ma
obowiązek
stworzenia
warunków
do
właściwego
gospodarowania odpadami, zatem musi ona jednoznacznie wyznaczyć i umiejscowić koordynatora
i
realizatorów poszczególnych ogniw przyjętego programu. Zarządzający systemem to instytucja, która
pobiera wszystkie opłaty i dysponuje nimi, sterując jednocześnie działaniami wg przyjętego programu.
Gmina zatwierdzając statut swojej jednostki, nakazuje jej świadczenie usług użyteczności publicznej
w
jej imieniu i na jej rachunek, równocześnie wspierając jej działania gospodarcze, działaniami
administracyjnymi. W systemie gospodarki odpadami prawną formą działania administracji obok nadzoru i
kontroli przestrzegania zasad programu, jest stosowanie nakazów i zobowi ązań administracyjnych.
4
RODZAJE, ILOŚCI I ŹRÓDŁA POWSTAWANIA ODPADÓW
4.1
WSKAŻNIKI NAGROMADZENIA ODPADÓW KOMUNALNYCH
Nagromadzenie odpadów miejskich jest zmienne zarówno w poszczególnych dniach tygodnia, jak
również w różnych porach roku. Miarodajne średnie wartości wskaźnika nagromadzenia odpadów można
uzyskać jedynie jako średnią arytmetyczną rocznego cyklu badań, pod warunkiem, że pomiary prowadzone
będą w okresie pełnego tygodnia w każdym miesiącu roku, w każdym objętym badaniami obiekcie lub
środowisku.
20
Wskaźniki określające nagromadzenie odpadów:
-
wskaźnik nagromadzenia w jednostkach objętościowych
-
wskaźnik nagromadzenia w jednostkach wagowych
współczynnik nierównomierności nagromadzenia [μd, μm, μr] (dobowy, miesięczny i
roczny.
Instytut Inżynierii Środowiska Politechniki Zielonogórskiej wyznaczył w latach 1998-1999 średnie
wskaźniki nagromadzenia odpadów w dziewięciu punktach Zielonej Góry, a następnie na podstawie tych
danych obliczone zostały średnie wskaźniki nagromadzenia odpadów w Zielonej Górze.
Średnie wskaźniki nagromadzenia odpadów w analizowanych punktach pomiarowych z Zielonej Górze w
okresie sierpień 1998 – lipiec 1999
L.p.
Punkt pomiarowy
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Winna 11
Michałowskiego 81
Niecała 6
Grzybowa 74
Reja 11
Osiedle Śłąskie 1 a, b, c
Agrestowa 40-42
Osiedle Pomorskie 1e
Krajlevska 6
Wskaźnik nagromadzenia odpadów
m3/M·a
kg/M·a
1,19
271,00
0,72
121,61
0,85
164,04
0,65
207,74
1,12
188,37
2,03
262,11
1,41
201,64
1,85
250,06
1,88
244,23
Określone zostały także grupowe wskaźniki nagromadzenia odpadów, tym razem podział
przeprowadzony został z uwzględnieniem struktury zabudowy, oraz dodatkowo przy budownictwie
jednorodzinnym wzięto pod uwagę rodzaj stosowanego paliwa do ogrzewania mieszkań.
L.p.
Wskaźnik nagromadzenia odpadów
Grupa
m3/M·a
kg/M·a
0,92
239,37
0,79
142,83
1,12
188,37
1,79
239,51
Budownictwo jednorodzinne –
1
ogrzewanie miejscowe węglowe
2
Budownictwo jednorodzinne
ogrzewanie gazowe
3
Starówka
4
Budownictwo
osiedla
wielorodzinne
–
–
21
Po uwzględnieniu selektywnej zbiórki odpadów (założono, że co siódmy pojemnik przeznaczony
jest do selektywnego gromadzenia odpadów, a częstotliwość opróżniania raz na dwa tygodnie) wskaźnik
jednostkowego nagromadzenia odpadów od jednego mieszkańca w ciągu roku należy powiększyć o wartość
0,11 m3/M·a.
Grupowe wskaźniki nagromadzenia odpadów z uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów
L.p.
Wskaźnik nagromadzenia
odpadów [m3/M·a]
Grupa
Budownictwo jednorodzinne –
1
2
3
4
1,03
ogrzewanie miejscowe węglowe
ogrzewanie gazowe
Starówka
Budownictwo
wielorodzinne
osiedla
–
0,90
1,23
–
1,90
Po przeanalizowaniu powyższych danych zostały obliczone średnie wskaźniki objętościowe
i masowe dla Zielonej Góry.
Ilość mieszkańców w poszczególnych typach budynków przyjęto w sposób następujący:
•
16000 M
•
Starówka
22000 M
•
Budownictwo wielorodzinne – osiedla
80000 M
Wskaźnik objętościowy:
W=
0,86 ⋅ 16000 + 1,12 ⋅ 22000 + 1,97 ⋅ 800000
= 1,54 m 3 / M ⋅ a
16000 + 22000 + 80000
Wskaźnik objętościowy z uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów komunalnych:
W = 1,54 + 0,11 m 3 / M ⋅ a = 1,65 m 3 / M ⋅ a
Wskaźnik masowy:
22
W=
191,10 ⋅ 16000 + 188,37 ⋅ 2200 + 29,51 ⋅ 800000
= 223, 41 kg / M ⋅ a
16000 + 22000 + 80000
Wskaźniki nagromadzenia wszystkich odpadów klasyfikowanych jako komunalne, przyjętych
przez Dział Zagospodarowania Odpadów „Racula” w latach 1997-2002 ( liczba ludności obejmuje cały
obszar przyjmowania odpadów czyli miasto Zieloną Górę wraz z gminami wiejskimi Zielona Góra
i
Czerwieńsk)
Ilość odpadów komunalnych
Liczba
mieszkańców
Wskaźnik nagromadzenia
odpadów komunalnych
kg
M
kg/M·a
1997
34 272 000
137282
249,64
1998
36 226 000
138182
262,16
1999
43 384 000
139786
310,36
2000
41 859 000
141390
295,06
2001
42 096 000
141510
297,48
2002
41 175 000
140700
292,64
Rok
Ilość wytwarzanych odpadów w roku 1998 wynosiła 36 226 ton przy liczbie ludności Miasta
Zielona Góra i mieszkańców poza miejskich 138182, wskaźnik nagromadzenia masowego wyniósł 262,16
kg/M·a jest to o około 17,3% więcej od wskaźnika wyznaczonego na Politechnice Zielonogórskiej dla
przełomu lat 1998/1999. Dla roku 1999 różnica pomiędzy wskaźnikami wynosi około 39% podobnie dla roku
2000, ale tym razem wskaźnik jest o 7,2% wyższy niż w roku 1999, a różnica względem danych z
Politechniki wynosi około 27,6%. Duża rozbieżność w latach 1999 i 2000 może wynikać z tego, że nastąpił
znaczny wzrost ilości odpadów komunalnych w Zielonej Górze.
4.2 ODPADY OGÓŁEM
Na terenie Zielonej Góry zorganizowanym systemem wywozu odpadów łącznie z możliwością
prowadzenia selektywnej zbiórki objętych jest 100% gospodarstw domowych jak i zakładów prowadzących
działalność gospodarczą.
23
Zbiorcze zestawienie ilości odpadów zagospodarowywanych
przez Dział Zagospodarowania Odpadów „Racula” w 2002 roku
L.
p.
1.
Rodzaj
Ilość odpadów ogółem przyjętych przez DZO „Racula”
2. Ilość niesegregowanych odpadów komunalnych przyjętych
przez DZO „Racula”
3.
Ilość odpadów poddanych kompostowaniu
4.
5.
5.
Stan
2002 rok
Mg
78 151
38 939
16 845
3 936
Ilość odpadów zebranych selektywnie
Ilość odpadów niebezpiecznych przyjętych do magazynu
Ilość odpadów zdeponowanych na składowisku „Racula” ogółem
6. Ilość niesegregowanych odpadów komunalnych zdeponowanych
na składowisku (kod 20 03 01)
7. Ilość odpadów z działalności gospodarczej zdeponowanych na składowisku
(grupy 1–18)
8. Ilość odpadów komunalnych z działalności gospodarczej zdeponowanych na
składowisku odpadów (grupy 19 – 20 bez kodu 20 03 01)
17,1
67 532
23 154
35 468
8 910
Zestawienie przyjętych odpadów ogółem przez Dział Zagospodarowania Odpadów „Racula”
w roku 2002.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Kod
odpadów
01 04 99
02 01 03
02 01 06
02 01 99
02 03 04
02 06 99
02 07 02
03 01 05
04 01 09
04 01 99
04 02 15
04 02 22
07 02 12
07 02 13
09 01 07
10 01 01
10 01 99
11 01 10
12 01 05
Rodzaj odpadów
Inne nie wymienione odpady
Odpadowa masa roślinna
Odchody zwierzęce
Surowce i produkty nie nadające się do spożycia i
przetwórstwa
Odpady z destylacji spirytualiów
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż
wymienione
w 03 01 04
Odpady z polerowania i wykańczania
Odpady z wykańczania inne niż wymienione w 04 02 14
Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych
Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż
wymienione w 07 02 11 o W = 85%
Odpady tworzyw sztucznych
Błony i papier fotograficzny zawierające srebro lub związki
srebra
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem
pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04)
Szlamy i osady pofiltracyjne inne ni ż wymienione w 11 01 09 o
W = 85%
Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych
Mg
0,18
1,37
59,44
12,56
66,71
1,17
76,25
14,61
9,85
3,07
4,21
106,25
3,66
4,34
0,35
54,42
1,51
0,38
6,69
24
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
12 01 13
12 01 21
15 01 01
15 01 02
15 01 05
15 01 06
15 01 07
15 02 03
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
16 01 03
16 01 19
16 01 20
16 01 22
16 01 99
16 02 16
16 03 04
16 03 80
16 80 01
17 01 01
17 01 02
17 01 03
17 01 07
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
17 01 82
17 01 99
17 02 01
17 02 02
17 02 03
17 03 02
17 03 80
17 04 02
17 04 11
17 05 04
17 05 06
17 06 04
17 08 02
17 09 04
19 01 99
19 08 01
19 08 02
19 08 05
19 08 09
19 08 99
20 01 01
20 01 02
20 01 11
20 01 38
Odpady spawalnicze
Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z tworzyw sztucznych
Opakowania wielomateriałowe
Zmieszane odpady opakowaniowe
Opakowania ze szkła
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np.
szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15
02 02
Zużyte opony
Tworzywa sztuczne
Szkło
Inne nie wymienione elementy
Elementy usunięte ze zużytych urządzeń inne niż wymienione
w 16 02 15
Nieorganiczne odpady inne ni ż wymienione w 16 03 03, 16 03
80
Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do
spożycia
Magnetyczne i optyczne nośniki informacji
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
Gruz ceglany
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów
wyposażenia
Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych
materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż
wymienione w 17 01 06
Drewno
Szkło
Tworzywa sztuczne
Asfalt inny ni ż wymieniony w 17 03 01
Odpadowa papa
Aluminium ( puszki )
Kable inne ni ż wymienione w 17 04 10
Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne ni ż wymienione w 17 05
03
Urobek z pogłębiania inny niż wymieniony
w 17 05
Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03
Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione
w 17 08 01
Zmieszane odpady z budowy, remontów i demonta żu inne niż
wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03
Skratki
Zawartość piaskowników
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe
Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda
zawierające wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze
Papier i tektura
Szkło
Tekstylia
Drewno inne niż wymienione w 20 01 37
86,67
14,58
521,14
319,12
19,26
32,93
421,75
95,42
13,52
9,61
0,53
7,47
0,62
1,93
1,68
49,14
1,38
9841,13
281,29
11,03
4840,68
2,20
0,42
16,86
17,43
3,96
43,2
149,63
3,66
0,30
2219,28
2142,66
2,14
3,47
0,77
7,28
558,40
819,15
8947,3
398,51
9,49
1196,06
9,62
17,24
15,87
25
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
20 01 39
20 01 40
20 02 01
20 02 02
20 02 03
20 03 01
20 03 02
20 03 03
20 03 07
Tworzywa sztuczne
Metale ( złom )
Odpady ulegające biodegradacji
Gleba i ziemia, w tym kamienie
Inne odpady nie ulegające biodegradacji
Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne
Odpady z targowisk
Odpady z czyszczenia ulic i placów
Odpady wielkogabarytowe
8,45
259,58
766,31
844,75
1269,27
38 939,84
337,62
1277,60
865,24
78 151,46
SUMA
Łącznie z odpadami przyjętymi do Punktu Czasowego Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych.
4.3 ODPADY SKŁADOWANE
Zestawienie ilości odpadów przyjętych na składowisko Działu Zagospodarowania Odpadów „Racula”
w 2002 roku
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
9.
10.
11.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
20.
21.
Kod odpadu
01 04 99
02 01 06
02 01 99
02 03 04
02 07 02
03 01 05
04 01 09
04 02 15
04 02 22
07 02 13
10 01 01
10 01 99
12 01 05
12 01 13
12 01 21
15 01 01
15 01 05
15 01 06
15 02 03
22.
23.
25.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
16 01 19
16 01 22
16 03 04
16 03 80
16 80 01
17 01 01
17 01 02
17 01 03
Rodzaj odpadów
Odchody zwierzęce
Surowce i produkty nienadające się do spożycia i przetwórstwa
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż
wymienione
w 03 01 04
Odpady z polerowania i wykańczania
Odpady z wykańczania inne niż wymienione w 04 02 14
Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych
Odpady tworzyw sztucznych
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem
pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04)
Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych
Odpady spawalnicze
Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania wielomateriałowe
Zmieszane odpady opakowaniowe
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np.
szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15
02 02
Tworzywa sztuczne
Nieorganiczne odpady inne ni ż wymienione w 16 03 03, 16 03
80
Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do
spożycia
Magnetyczne i optyczne nośniki informacji
Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
Gruz ceglany
Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów
wyposażenia
Mg
0,18
27,26
10,03
66,71
55,00
9,89
9,85
4,21
106,25
3,62
54,42
1,51
6,69
86,67
14,58
2,80
15,36
23,70
95,42
7,29
5,53
1,68
19,21
1,38
9841,13
281,29
11,03
26
17 01 07
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
54.
55.
56.
57.
58.
60.
61.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
17 01 82
17 01 99
17 02 01
17 02 02
17 02 03
17 03 02
17 03 80
17 04 11
17 05 04
17 05 06
17 06 04
17 08 02
17 09 04
19 01 99
19 05 01
19 08 01
19 08 02
19 08 05
19 08 99
19 12 01
19 12 04
19 12 05
19 12 12
20 01 02
20 01 11
20 02 01
20 02 02
20 02 03
20 03 01
20 03 02
20 03 03
20 03 07
Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych
materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż
wymienione w 17 01 06
Drewno
Szkło
Tworzywa sztuczne
Asfalt inny ni ż wymieniony w 17 03 01
Odpadowa papa
Kable inne niż wymienione w 17 04 10
Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne ni ż wymienione w 17 05
03
Urobek z pogłębiania inny niż wymieniony w 17 05
Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03
Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione
w 17 08 01
Zmieszane odpady z budowy,remontów i demonta żu inne niż
wymienione w 17 09 01,17 09 02 i 19 09 03
Nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i
podobnych
Skratki
Zawartość piaskowników
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne i guma
Szkło
Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty ) z
mechanicznej obróbki odpadów inne ni ż wymienione w 19 12
11
Szkło
Tekstylia
Gleba i ziemia, w tym kamienie
Inne odpady nie ulegające biodegradacji
Odpady z targowisk
Odpady z czyszczenia ulic i placów
SUMA
4840,68
2,20
0,42
13,57
17,43
3,96
43,22
149,63
0,30
2219,28
2142,66
2,14
3,47
0,77
7,28
8351,16
558,40
819,15
8947,3
8,62
113,64
132,72
216,21
559,18
4,82
8,59
4,18
844,75
1269,27
23153,51
337,62
1277,60
715,68
67 532,1
Podana ilość odpadów przyjęta na składowisko zawiera balast z kompostowni i sortowni .
27
4.4 ODPADY KOMPOSTOWANE
Zestawienie przyjętych ilości odpadów przez Komunalną Kompostownię Odpadów „Racula”
w 2002 roku.
Lp.
Kod odpadu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
02 01 03
02 01 06
02 01 99
02 06 99
02 07 02
03 01 05
7.
16 03 80
8.
19 08 09
9.
10.
11.
19 08 99
20 02 01
20 03 01
Rrodzaj odpadów
Mg
Odpadowa masa roślinna
Odchody zwierzęce
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne
niż wymienione w 03 01 04
Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne
do spożycia
Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda
zawierające wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze
1,37
32,14
2,53
1,17
21,25
4,72
29,93
392,62
0,87
570,47
15786,33
16 843,40
SUMA
4.5 ODPADY ZBIERANE SELEKTYWNIE
4.5.1
ODPADY
OPAKOWANIOWE
I
OPAKOWANIA
KOMUNALNE
ZBIERANE
SELEKTYWNIE
Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz o obowiązkach przedsiębiorców
w
zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej nakładają
na producentów, importerów i eksporterów opakowań oraz na jednostki handlu detalicznego
i gminy
następujące obowiązki.
Producent, importer i eksporter opakowań są obowiązani do składania właściwemu marszałkowi
województwa rocznego sprawozdania o
masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz
wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiałów, z jakich zostały wykonane,
z
wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku.
Sprzedawca produktów w opakowaniach jest obowiązany do przekazywania użytkownikom tych
produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie:
28
1) dostępnych systemów zwrotu, zbiórki i odzysku, w tym recyklingu,
2) właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
3) znaczenia oznacze ń stosowanych na opakowaniach
-
co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzeda ży.
Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25 m2, sprzedające napoje
w
opakowaniach jednorazowych, są obowiązane do posiadania w ofercie handlowej podobnych produktów
dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku.
Jednostki handlu detalicznego są obowiązane do przyjmowania zwracanych i na wymianę
opakowań wielokrotnego użytku po produktach w takich opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie
handlowej.
Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2.000 m2 są obowiązane do
prowadzenia
na
własny
koszt
selektywnej
zbiórki
odpadów
opakowaniowych
po
produktach
w opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie handlowej, według rodzajów odpadów określonych
w przepisach o odpadach.
Użytkownik
substancji
chemicznych,
jest
obowiązany
zwrócić
sprzedawcy
opakowania
wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach.
Prezydent Miasta jest obowi ązany do sporządzenia rocznego sprawozdania zawierającego
informacje o:
1. rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę (związek gmin) lub podmiot działający
w ich imieniu,
2. rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminę (związek gmin) lub podmiot
działający w ich imieniu do odzysku i recyklingu,
3. wydatkach poniesionych na działania określone w pkt 1 i 2.
Prezydent Miasta jest obowiązany przechowywać przez 5 lat dokumenty potwierdzające
przekazanie odpadów opakowaniowych do odzysku i recyklingu.
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, Prezydent Miasta przekazuje, w terminie do dnia 15
lutego roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie, marszałkowi
województwa i wojewódzkiemu funduszowi, właściwemu ze względu na siedzibę gminy (związku gmin).
Wojewódzkie fundusze są obowiązane przekazać ministrowi właściwemu do spraw środowiska
oraz Narodowemu Funduszowi zbiorczą informację o rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych
przez gminy na terenie danego województwa oraz przekazanych do odzysku i recyklingu, w terminie do dnia
31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy informacja, a w terminie do dnia 30
czerwca - informację o przekazanych gminom (związkom gmin) środkach pochodzących z opłat
produktowych za opakowania.
29
Zestawienie ilości odpadów użytkowych przyjętych do Sortowni Odpadów Użytkowych „Racula”
w 2002 roku
Lp.
Kod odpadu
1.
15 01 01
15 01 05
15 01 06
20 01 01
Papier i tektura
07 02 13
15 01 02
16 01 19
20 01 39
15 01 07
20 01 02
20 01 40
17 04 02
20 01 11
16 01 03
17 02 01
20 01 38
20 03 07
20 02 01
Tworzywa sztuczne
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
16 01 20
16 01 22
Rrodzaj odpadów
Mg
1 724,16
318,41
Szkło
426,55
Złom metalowy
Aluminium (puszki aluminiowe)
Tekstylia
Zużyte opony
Drewno
Sortowane drewno
Odpady ulegające biodegradacji ( gałęzie
do rozdrobnienia )
Szkło samochodowe
Inne nie wymienione
259,58
3,66
8,65
13,52
1 179,05
0,33
1,94
3 935,85
SUMA
Zestawienie ilości odpadów zbieranych selektywnie przez ZGKiM w latach 1994-2002
MAKULATURA (Mg)
PLASTIK (Mg)
TEKSTYLIA (Mg)
SZKŁO (Mg)
1994
23,60
10,10
6,80
89,30
1995
17,80
41,02
8,41
41,08
1996
29,46
92,10
4,92
55,70
1997
99,20
76,80
7,85
88,30
1998
105,99
81,02
4,48
77,35
1999
102,90
102,50
6,32
170,15
2000
180,00
117,00
13,00
227,00
2001
1543,02
333,03
8,27
373,07
2002
1724,00
330,52
8,70
424,50
30
4.5.2
ODPADY WIELKOGABARYTOWE
Do grupy odpadów wielokogabarytowach zaliczamy wszystkie te odpady które ze względu na
swoje wymiary nie mieszczą się w wystawianych zielonych pojemnikach. W szczególności zaliczamy do nich
stare meble, telewizory, pralki, lodówki, dywany itp..
Dwa razy w roku na terenie całego miasta prowadzona jest zbiórka odpadów wielkogabarytowych
poprzez tzw. „wystawki”, czyli wystawiania odpadów w wyznaczonych dniach przed posesje przy
krawężnikach ulic lub obok pergoli na codzienne odpady bytowe.
W roku 2002
wywieziono z terenu miasta do ZZO „Racula” nast ępujące ilości odpadów
wielkogabarytowych:
ZBIÓRKA WIOSENNA
-
ilość kursów
-
78
-
waga
- 222 Mg
-
przebieg
- 1672 km
ZBIÓRKA JESIENNA
-
ilość kursów
-
-
waga
- 219 Mg
-
przebieg
- 1584 km
4.5.3
73
WRAKI SAMOCHODOWE
Każdy nowo zakupiony samochód z czasem staje się odpadem kwalifikowanym jako wrak
samochodowy.
Rocznie na terenie
Zielonej Góry w poszczególnych latach zarejestrowano następujące ilości
pojazdów łącznie z naczepami i przyczepami:
rok
ilo ść pojazdów ogółem
2000
3 071 szt.
2001
2 025 szt.
2002
1 729 szt.
w tym osobowe
1 969 szt.
1 172 szt.
1 056 szt.
31
Samochody te mogą być odbierane tylko przez posiadające specjalne zezwolenie Wojewody,
podmioty gospodarcze zajmujące się złomowaniem wyeksploatowanych pojazdów. W rozdziale 6.7 podano
wykaz jednostek na
terenie
Zielonej Góry, posiadających zezwolenie
na
złomowanie
wraków
samochodowych.
4.6 OSADY ŚCIEKOWE
Głównym źródłem powstawania osadów ściekowych związanych z funkcjonowaniem miasta jest
Centralna Oczyszczalnia Ścieków dla Zielonej Góry w Łężycy.
W roku 2002 ZZO „Racula„ przyjął :
- 11 958 Mg osadów z COŚ
- 36 Mg z oczyszczania urządzeń kanalizacyjnych na terenie miasta.
Osady ściekowe to na dzisiaj problem nie do końca rozwiązany. „Racula” jest w stanie przyjmować
osady do końca 2004 roku. Po tym okresie brakować będzie miejsca na ich składowanie. Stąd budowa
suszarni i spalarni osadów ściekowych na terenie Centralnej Oczyszczalni Ścieków
w Łężycy jest
obecnie najpilniejszym zadaniem z zadań ochrony środowiska realizowanych dla potrzeb miasta Zielonej
Góry.
Budowę suszarni i spalarni osadów ściekowych zaplanowano w dwóch etapach:
Etap I
Polegać będzie na realizacji i uruchomieniu kompletnej instalacji suszenia osadów wraz
z
niezbędną infrastrukturą. Przewiduje się, że po uruchomieniu instalacji przepustowość oczyszczalni ścieków
będzie zbliżona do obecnej i wynosić będzie około 31 000 m3/rok, generując powstawanie około 50 Mg/d
osadów odwodnionych do poziomu 28 % s.m. Po kilku latach od uruchomienia projektowanego układu
przepustowość oczyszczalni wzrośnie do poziomu około 35 000 m3/rok. Spowoduje to osiągnięcie przez
suszarnię przepustowości docelowej tj. 54 Mg/d osadu odwodnionego. Ilość osadów osuszonych osiągnie
wówczas poziom około 16,7 Mg/d.
Etap II
Z technologicznego punktu widzenia powinien zostać zrealizowany niezwłocznie po zakończeniu
prac nad etapem I. W praktyce moment rozpoczęcia modernizacji oczyszczalni zależny będzie od
możliwości finansowych Inwestora. Etap II obejmie rozbudowę instalacji suszenia o moduł do spalania
osadu osuszonego. Po uruchomieniu dodatkowych elementów instalacji mo żliwe będzie osiągnięcie
docelowej redukcji ilości osadów odwodnionych. Szacunkowa ilość odpadów procesowych w postaci
popiołów wyniesie wówczas około 6,3 Mg/d. Nastąpi też istotny spadek kosztów funkcjonowania uk ładu.
32
4.7.
ODPADY NIEBEZPIECZNE
Odpady niebezpieczne trafiają do magazynu odpadów niebezpiecznych chemicznie lub
bakteriologicznie, gdzie są gromadzone, a następnie trafiają do zakładów zajmujących się ich
unieszkodliwianiem głownie w Gorzowie Wielkopolskim i Toruniu.
Rodzaje i ilości odpadów przyjmowanych do czasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych
2002 roku
LP
l
Kod
odpadu
16 06 Ol*
Rodzaj odpadów
Baterie i akumulatory ołowiowe
kg
10173
2 16 06 02*
Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe
3 20 01 21*
Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć
3102
4 18 01 03*
Inne odpady, których zbieranie i składowanie podlega specjalnym
przepisom ze względu, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt
3031
5 18 i 20
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje
niebezpieczne oraz przeterminowane leki
408
6 18 02 02*
Inne odpady, których zbieranie i składowanie podlega specjalnym
przepisom ze względu, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt
1561
SUMA
18507
5
w
232
SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI
5.1 ZBIERANIE ODPADÓW
Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i
unieszkodliwiania. Sposób gromadzenia i zbiórki odpadów ma podstawowy wpływ na czystość i stan
sanitarny gmin i miast a tym samym na poziom bytowania mieszkańców. Gromadzenie odpadów powinno
być etapem krótkotrwałym i przejściowym.
Szybkość odbierania odpadów od jego wytwórcy podyktowana jest:
§
powstawaniem złowonnych zapachów wywołanych procesem gnilnym resztek organicznych;
§
rozwój mikroorganizmów i żerowanie ptactwa i owadów w punktach zbiórki i w ich okolicach.
33
Zbiorniki na odpady
Wielkość (pojemność) i ilość zastosowanych na danym obszarze zbiorników oraz częstotliwość
wywozu stanowią podstawowe warunki działania sprawnego systemu gromadzenia
odpadów komunalnych w miejscu ich powstawania. Odpady gromadzi się przede wszystkim
i zbiórki
w ró żnego
rodzaju i wielkości zbiornikach przenośnych, przetaczanych i przesypowych oraz w workach foliowych.
Gromadzenie odpadów odbywa się w dowolnych pod względem wielkości i kształtu zbiornikach
stałych (śmietnikach). Sposób ten z powodu swoich braków (względy higieniczne), i ze względu na duże
obciążenie fizyczne personelu a także możliwość występowania wypadków nie może być rozwiązaniem
problemu gromadzenia i wywozu odpadów przez dłuższy czas. Większość pracy odbywa się tu ręcznie, co
jest dużym i zbędnym obciążeniem dla pracujących przy tym ludzi. Z tego też względu jeżeli jeszcze gdzieś
jest stosowany należy odchodzić od tego sposobu. W wielu regionach Polski śmietniki stałe są zresztą
zakazane.
Gromadzenie w przenośnych zbiornikach niewymiennych to metoda, która polega na
wykorzystaniu ujednoliconych, znormalizowanych pojemników, które opróżniane są do urządzenia
wsypowego znajdującego się na samochodzie do wywozu odpadów. W przypadku gromadzenia odpadów
komunalnych spotyka się pojemniki: 110 dm3, 120 dm3, 240 dm3, 1100 dm3. W ciągu najbliższych lat nie
przewiduje się w tym zakresie żadnych zmian ze względu na następujące czynniki:
§
bezpieczeństwo pracy.
§
higienę.
§
dogodność dla użytkowników.
§
aspekty budowlane w architekturze miast.
§
konieczność dostosowania się do normatywów wymiarowych.
Dzięki zamontowaniu na samochodzie do wywozu odpadów dwóch lub uniwersalnych systemów
wsypowych istnieje możliwość mechanicznego opróżniania różnych typów pojemników. Ponadto śmieciarka
wyposażona jest w urządzenie do zagęszczania odpadów, które w zależności od składu odpadów umożliwia
2 – 3 krotne zagęszczenie.
Gromadzenie odpadów w zbiornikach niewymiennych wykazuje szereg zalet:
§
samochody odbierające odpady są zaopatrzone w urządzenie do zagęszczania odpadów, co
poprawia wykorzystanie nośności pojazdu,
§
możliwość gromadzenia różnego rodzaju odpadów (zbiórka selektywna).
§
duża efektywność metody,
§
łatwość utrzymania czystości w miejscu gromadzenia i zwalczania gryzoni.
Wady tej metody to:
§
wysoki koszt zakupu pojemników,
§
duża powierzchnia zajmowana przez pojemniki w miejscach większego nagromadzenia
odpadów (centra miast, domy towarowe).
§
uciążliwości związane z odbiorem odpadów (ładowacz musi dostarczyć pojemnik do urządzenia
załadowczego i po opróżnieniu odnieść go na miejsce ).
34
Gromadzenie w zbiornikach wymiennych (kontenerach) to sposób gromadzenia odpadów
polegający na tym, że pełny zbiornik (kontener) jest zastępowany pustym, w miejscu jego ustawienia.
Kontener opróżniony na wysypisku lub w stacji przeładunkowej, po umyciu i wydezynfekowaniu jest
ustawiany w innym miejscu, zamiast zapełnionego. Ze względów ekonomicznych nie stosuje się tu
kontenerów o pojemności poniżej 4 m3. Stosowane pojemności zbiorników zawierają się w przedziale od 4
do 40 m3. Pewną wadą tej metody jest niewykorzystanie w każdym przypadku ładowności kontenera ze
względu na różny ciężar objętościowy odpadów np. gruz budowlany i odpady domowe. Nie ma tej wady, w
przypadku gdy stosujemy do gromadzenia odpadów kontenery z własnym systemem zagęszczania lub też
współpracujące ze stacjonarnym urządzeniem prasującym.
Gromadzenie w zbiornikach wymiennych ma szczególne uzasadnienie w miejscach powstawania
dużej ilości odpadów jednorodnych ( np. opakowań w domach towarowych, odpadów metalowych w
zakładach przemysłowych ).
Metoda ta posiada szereg zalet:
§
bezpylność załadunku dzięki wyeliminowaniu przesypywania odpadów,
§
możliwość włączenia do procesu technologicznego procesu mycia i dezynfekcji zbiorników,
§
nie występuje potrzeba osłaniania kontenera.
Odpady gromadzone są również w workach papierowych lub z tworzyw sztucznych i w nich bez
przesypywania ładowane do śmieciarek. Worki z odpadami wrzucane są do śmieciarki ręcznie; przyjmuje
się, że ze względu na trudne warunki pracy, oraz duży wysiłek fizyczny osób pracujących przy odbiorze
odpadów masa worków nie powinna przekraczać 35kg. Pojemność takich worków jest ograniczona i zależy
od gęstości odpadów. Worki o pojemności 110 dm3 używa się tylko wtedy, gdy gęstość odpadów nie
przekracza 318 kg/m3.
W metodzie tej odpada konieczność mycia brudnych pojemników oraz mniejsze są inwestycje
związane z przygotowaniem miejsca do ustawienia pojemnika i dróg dojazdowych do niego. Worki
najczęściej stosuje się na campingach, w hotelach, podczas różnego rodzaju wystaw itp. Gromadzenie
śmieci w workach zdobywa coraz większą popularność w gospodarstwach domowych.
Wszystkie wyżej wymienione pojemniki tj. przenośne niewymienne, wymienne oraz worki są
coraz częściej dostosowywane, czyli w odpowiedni sposób podzielone, do selektywnej zbiórki odpadów.
Do zagadnienia tego przywiązuje się w Polsce coraz większą wagę.
Wdra żanie selektywnej zbiórki odpadów wymaga specjalistycznych zbiorników. Ich typ zależy od
rodzaju segregowanych odpadów. Segregacja w specjalnie zorganizowanych punktach wymaga stosowania
dla każdego rodzaju odpadu oddzielnego pojemnika (kontenera) specjalnie dostosowanego do ich cech
(odpowiedni wlot na butelki), a jednocześnie zabezpieczonego przed niewłaściwym użyciem (np.
zabezpieczenie przed podpaleniem). Dodatkowo pojemnik na poszczególne rodzaje odpadów ma
odpowiedni kolor:
–
Biały na plastik
–
Niebieski na szkło
–
Żółty na makulaturę
–
Fioletowy na tekstylia
–
Zielony na pozostałe odpady.
35
Do roku 2002 na terenie działania ZGKiM-u, wymieniono wszystkie pojemniki metalowe
o
3
pojemnościach 110, 120 i 240 dcm , na pojemniki z tworzywa sztucznego oraz 20 % pojemników
o
3
pojemności 1100 dm . Pojemniki z tworzywa sztucznego są o wiele lżejsze od metalowych co
w
znacznym stopniu ułatwia pracę pracownikom obsługującym te pojemniki. Dodatkową zaletą tych
pojemników jest fakt, że nie ulegają korozji oraz odkształceniom, nie wymagają konserwacji oraz zachowują
niezmienną barwę. Dalsza wymiana pojemników jest dokonywana sukcesywnie odpowiednio do
posiadanych środków.
W ostatnich latach została wymieniona znaczna część kontenerów komunalnych o pojemności 7
3
m , obecnie na stanie znajduje się 180 szt. a o pojemności 16 m3 - 10 szt. Posiadana ilość kontenerów w
zupełności zabezpiecza potrzeby ZGKiM na obszarze jego dzia łania.
Obecnie w użyciu jest 46 sztuk kontenerów budowlanych o pojemności 5,5 m3 ilość ta zabezpiecza
potrzeby zleceniodawców. Ze względu na trudności z dojazdem na niektóre wąskie ulice
i bramy, zosta ł
3
zakupiony samochód wyposażony w 10 kontenerów budowlanych o pojemności 1,5 m .
Zestawienie ilości pojemników obsługiwanych przez ZGK i M w Zielonej Górze
w latach 1991 - 2001
L.p
1
A.
0.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
B.
8.
Rodzaj pojemnika
19.
2
Pojemniki na odpady wymieszane (zielone)
worki foliowe
90 dm3
pojemniki
80 dm3
pojemniki
110 dm3
pojemniki
120 dm3
pojemniki
240 dm3
pojemniki
1100 dm3
kontenery
KP - 7
kontenery
KP - 16
Pojemniki na odpady selektywne
na makulaturę ( żółte )
1100 dm3
KP - 7
na tworzywa sztuczne ( białe ) 1100 dm3
KP - 7
na szkło ( niebieskie )
1100 dm3
KP - 7
na tekstylia ( fioletowe )
1100 dm3
KP - 7
na złom ( szare )
KP - 7
na gumy ( czarne )
KP - 7
na gruz budowlany
5,5 m3
na gruz budowlany
( pomarańczowe ) otwarte
1,5 m3
na odpady wielkogabarytowe
( granatowe ) otwarte
KP - 7
na baterie ( pomarańczowe ) 110 dm3
stelaże z workami na lekarstwa (czerwone) pojemniki
(medyczne)
660 l
20.
21.
22.
Razem poz. (8-19)
kontenery
kontenery (otwarte)
kontenery (zamknięte)
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
34 m3
7 m3
5,5 m3
1991
3
1992
4
1993
5
1994
6
Ilość pojemników na koniec roku ( szt.)
1995
1996
1997
1998
7
8
9
10
1999
11
2000
12
2001
13
----5650
----2216
126
10
4991
--5782
--59
2298
130
10
17108
--5804
--302
2331
130
10
21134
--5524
69
595
2275
125
10
30680
--5176
84
719
2106
129
10
31395
--6062
84
826
2209
132
10
44283
--6794
84
805
2463
146
10
30548
--9277
184
986
2673
146
10
45346
--11110
184
1215
2777
197
10
45045
50
11199
184
1394
3331
180
10
44092
50
12804
179
1384
3179
172
10
-----------------------
25
4
----25
----------4
46
4
20
--25
--11
------10
176
1
100
1
79
1
11
1
1
1
19
242
1
131
1
113
1
11
1
1
1
19
265
1
154
1
126
1
28
1
1
1
24
302
1
225
1
194
1
58
1
1
1
24
322
1
245
1
214
1
58
1
1
1
36
342
1
265
1
234
1
58
1
1
1
36
442
1
385
1
314
1
58
1
1
1
46
596
1
540
1
429
1
58
1
1
1
46
---
---
---
---
---
---
---
---
---
10
10
-------
-------
--6
---
--6
---
8
7
20
8
7
20
8
7
20
8
7
20
8
7
20
8
7
20
8
28
20
---
---
---
---
---
---
---
8
8
8
8
0
-------
58
-------
122
-------
385
-------
557
-------
638
-------
844
-------
924
-------
984
-------
1304
6
12
8
1749
6
14
16
36
Corocznie wzrastająca ilość odpadów w powiązaniu z rozszerzaniem zasięgu działania ZGKiM-u,
każe planować wzrost ilości pojemników w poszczególnych latach w sposób następujący:
Z akupy pojemników do stanu posiadania w latach 2000-2002.
Lp.
1.
Pojemność w [ l ]
80
%
-
2.
110
5,0
3.
120
-
4.
240
18,2
5.
1100
12,4
Likwidacja pojemników do stanu posiadania w latach 2000-2002.
Planowane stany na koniec roku pojemników komunalnych ”zielonych”
obsługiwanych przez ZGKiM w Zielonej Górze
w latach 2003-2007
Lp.
pojemność
( dcm³ )
1.
80
2.
110
3.
120
4.
240
5.
1100
wyszczególnienie
2003
2004
2005
2006
2007
na stanie
w obsłudze
magazyn
na stanie
w obsłudze
magazyn
na stanie
w obsłudze
magazyn
na stanie
w obsłudze
magazyn
na stanie
w obsłudze
magazyn
50
20
30
9246
8896
350
156
135
21
1628
1528
100
2865
2780
85
50
25
25
9391
9091
300
145
125
20
1708
1628
80
2875
2785
90
50
30
20
9558
9283
275
133
115
18
1748
1678
70
2880
2800
80
50
35
15
9728
9478
250
120
105
15
1828
1778
50
2890
2875
75
50
40
10
9873
9673
200
107
95
12
1928
1878
50
2890
2820
70
37
Lp.
1.
Pojemność w [ l ]
80
%
-
2.
110
16,5
3.
120
5,6
4.
240
8,3
5.
1100
7,7
Zakupy pojemników do stanu posiadania w latach 2003-2007.
Lp.
1.
Pojemność w [ l ]
80
%
20,1
2.
110
2,1
3.
120
-
4.
240
7,1
5.
1100
2,6
Planowana likwidacja pojemników do stanu posiadania w latach 2003-2007 .
Lp.
1.
Pojemność w [ l ]
80
%
-
2.
110
0,7
3.
120
9,1
4.
240
4,5
5.
1100
2,8
5.2 TRANSPORT ODPADÓW
Duży udział w procesie gromadzenia odpadów ma ich wywóz. Bez względu na sposób
gromadzenia konieczne było i nadal jest jak najszybsze wywiezienie odpadów z miejsca ich gromadzenia.
Zaleganie odpadów na ulicach czy w pojemnikach powoduje zagrożenie sanitarne przez wydzielanie
odorów, rozwój owadów lub gryzoni. Ma też wpływ na ogólną estetykę ulic i placów. Częstotliwość wywozu
odpadów z miejsca gromadzenia powinna być tak zorganizowana, aby przeciwdziałać tym negatywnym
zjawiskom. Częstotliwość wywozu istotnie zależy od zagęszczenia aglomeracji miejskiej; stopnia rozwoju
zakładów usługowych (centra usługowo-handlowe, sklepy, restauracje), miejsc dużego przepływu ludności i
ładunków (stacje kolejowe, stacje metra, porty, często odwiedzane tereny turystyczne). Stąd w miastach
częstotliwość wywozu może się wahać od 1 razu do nawet 7 razy (tzn. codziennie) w tygodniu. Najczęściej
38
spotyka się jednak system, w którym odpady wywozi się 2 razy w tygodniu. Na terenach peryferyjnych miast
i wiejskich słabo zaludnionych wywóz odbywa się raz na dwa tygodnie.
Rozróżnia się dwa rozwiązania wywozowe: wywóz wymienny i niewymienny. W wywozie
niewymiennym odpady usuwa się z pojemników zgromadzonych w miejscu ich powstawania do
samochodów (śmieciarki z nadwoziem specjalnym przystosowanym do bezpylnego załadunku odpadów).
Opróżnione pojemniki służą ponownie do gromadzenia nowych porcji odpadów. W wywozie wymiennym
samochód zabiera pełne pojemniki z miejsc gromadzenia (zazwyczaj są to kontenery
o większej
pojemności), pozostawiając na ich miejscu puste. Usuwanie odpadów z pojemników typu kontenerowego
odbywa się w zakładach unieszkodliwiania lub w stacjach przeładunkowych.
W Polsce do transportu odpadów stałych komunalnych stosowane są wyłącznie systemy
wywozowe. Istnieje duża różnorodność samochodów stosowanych do wywozu odpadów. Wynika to
z
konieczności dostosowania sprzętu wywozowego do rodzaju systemów gromadzenia odpadów, warunków
terenowych i tym podobnych.
Pojazdy do wywozu odpadów komunalnych w Polsce można podzielić w zależności od:
§
sposobu gromadzenia odpadów,
§
sposobu załadunku odpadów,
§
sposobu zagęszczania odpadów.
Sposób gromadzenia odpadów ma wpływ na pojazdy do ich wywozu, i tak rozróżniamy:
§
pojazdu do wywozu odpadów gromadzonych luzem,
§
pojazdu do wywozu odpadów gromadzonych w workach,
§
pojazdy do wywozu odpadów gromadzonych w pojemnikach,
§
pojazdy do wywozu odpadów gromadzonych w kontenerach,
§
pojazdu do wywozu odpadów z punktów przeładunkowych.
Pojazdy do wywozu odpadów w zależności od sposobu ich załadunku możemy podzielić na:
§
pojazdy transportowe ogólnego przeznaczenia,
§
pojazdy prostej konstrukcji,
§
pojazdy z załadunkiem tylnym,
§
pojazdy z załadunkiem przednim,
§
pojazdy z załadunkiem bocznym,
§
pojazdy do przewozu kontenerów,
§
pojazdy do wywozu odpadów gromadzonych selektywnie,
§
pojazdy do wywozu odpadów ze stacji przeładunkowych.
Używając kryterium zagęszczania odpadów pojazdy podzielić można na:
§
bębnowe,
§
liniowo-płytowe.
ZGKiM prowadzi wywóz następujących rodzajów odpadów:
–
komunalnych nie segregowanych,
–
użytkowych: makulatury, tworzyw sztucznych, szkła, tekstyli,
39
–
wielkogabarytowych,
–
budowlanych,
–
niebezpiecznych chemicznie,
–
niebezpiecznych bakteriologicznie.
Wywozem odpadów zajmuje się:
-
11 brygad obsługujących samochody bezpylne do wywozu odpadów komunalnych nie
segregowanych ,
-
2 brygady obsługująca samochody bezpylne do wywozu odpadów użytkowych ,
-
5 brygad obsługujących samochody kontenerowe hakowe do wywozu odpadów komunalnych nie
segregowanych
-
3 brygady obsługujące samochody kontenerowe bramowe do wywozu odpadów budowlanych. .
Usługę transportową dla Działu Zaopatrzenia, ZWM-ów i
ABM-ów wykonuje się transportem
ogólnym. Codzienne zgłoszenia przyjmuje dyspozytor ustalając trasy i harmonogramy. W przypadkach
spiętrzenia zamówień ma możliwość posługiwania się transportem zewnętrznym na zlecenie. Zamiatanie ulic
realizowane jest na zlecenie Urzędu Miasta Zielonej Góry. W okresie wiosennym zamiatanie prowadzone
jest w wydłużonym dobowym czasie pracy, ze względu na skrócenie okresu usuwania skutków zimy, czyli
zwiększonego zanieczyszczenia ulic piaskiem po okresie zimowym.
Stan taboru specjalistycznego Działu Oczyszczania Miasta na dzień 31.12.2002r. przedstawiał się
następująco:
-
samochody śmieciarki
- 21 szt.
–
Jelcz
- 10 szt.
–
Liaz
- 6 szt.
–
Volvo
- 3 szt.
–
Star
- 1 szt.
–
Lublin
- 1 szt.
- samochody do wywozu kontenerów
- średni wiek 6 lat w tym :
- 10 szt.
- śr. wiek 5 lat
–
samochody polewarki
- 1 szt.
- śr. wiek 14 lat
–
samochody piaskarki
- 1 szt.
- śr. wiek 12 lat
–
zamiatarka uliczna
- 1 szt.
- śr. wiek 8 lat
–
ładowarka Fadroma
- 1 szt.
- śr. wiek 21lat
–
kompaktor
- 2 szt.
- śr. wiek 9 lat
–
spycharki gąsienicowe
- 2 szt.
- śr. wiek 17 lat
–
samochody podnośniki
- 2 szt.
- śr. wiek 16 lat
ponadto transport ogólny to:
40
–
samochody dostawcze
- 13 szt.
- śr. wiek 6 lat
–
samochody skrzyniowe
- 3 szt.
- śr. wiek 26 lat
–
samochody wywrotki
- 2 szt.
- śr. wiek 24 lat
–
ciągniki rolnicze
- 8 szt.
- śr. wiek 7 lat
5.3
ZAGOSPODAROWANIE I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW
Zakład Zagospodarowania Odpadów wyposażony jest w następujące elementy:
§
droga dojazdowa,
§
system przyjmowania odpadów, z wagami,
§
budynki administracyjno-socjalny z zapleczem warsztatowym - parterowe budynki murowane,
kryte papą, o łącznej powierzchni 800 m2 i kubaturze 2400 m3, zlokalizowane po lewej stronie
wjazdu,
§
punkt czasowego gromadzenia odpadów niebezpiecznych, usytuowany za budynkiem
administracyjno-socjalnym,
§
obudowana wiata stanowiąca pomieszczenie garażowe na kompaktor i podręczny magazyn
smarów i paliw,
§
komunalną kompostownię odpadów - l linia technologiczna, z magazynem kompostu’,
§
składowisko wraz z odgazowaniem,
§
trafostację,
§
system dróg wewnętrznych Zakładu, z pasami p. po żarowymi.
Widok ogólny Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”
(zdjęcie lotnicze z 1995 r. z dorysowaną, wybudowaną w 2000r. sortownią)
Bilans terenu powierzchni lokalizacji.
Powierzchnia całkowita Zakładu Zagospodarowania
41
Odpadów :
23,6 ha,
w tym:
• Teren z zabudowaniami techniczno-technologicznymi KKO
4,4 ha,
• Pole składowe „A",
3,7 ha,
• Pole składowe „B",
3,5 ha,
• Pole składowe „C",
6,2 ha,
* Drogi, pasy ochronne, wały ochronne, woda, itp.
5,8 ha.
5.3.1
ODZYSK
Aby wysegregować ze strumienia odpadów komunalnych odpady użytkowe ustawionych zostało
do końca 2001 roku na
terenie miasta 1749 różnokolorowych pojemników o pojemności 1,1 m na
makulaturę, szkło, tworzywa sztuczne, tekstylia, a ponadto kontenery na odpady wielkogabarytowe oraz
pojemniczki i worki na odpady niebezpieczne jak baterie i lekarstwa. Przyjęte rozwiązania organizacyjne i
techniczne zapożyczono z wprowadzonego w Niemczech systemu dualnego.
W celu spełnienia wymogów określonych obecnymi przepisami opartymi o dyrektywy Unii
Europejskiej
w ramach obowiązującego
systemu gospodarki odpadami w Zielonej Górze została
wybudowana w grudniu 2000r. - Stacja Sortowania Odpadów Użytkowych, Stacja Przeładunkowa
i
Magazyn Odpadów Niebezpiecznych.
Jej zrealizowanie pozwoliło uporządkować gospodarkę surowcami wtórnymi na terenie miasta i
zapoczątkować budowę wojewódzkiego systemu gospodarki odpadami surowcowymi. Zasadniczą funkcją
Stacji jest przyjmowanie zbieranych w sposób selektywny (już u źródła) surowców wtórnych,
a
następnie wysortowywanie z nich jednorodnych surowców pozbawionych składników zanieczyszczających,
na które stworzony będzie rynek zbytu. Podstawowymi elementami obiektu jest: linia sortownicza do
sortowania głównie makulatury i tworzyw sztucznych oraz urządzenia do rozdrabniania, prasowania i
paczkowania odzyskiwanych surowców. Obok znajduje się stacja przeładunkowa dla transportu
tranzytowego jako uzupełnienie w technologii składowania i transportu.
Komunalna Stacja Sortowania Odpadów Użytkowych jest obiektem dopełniającym system gospodarki odpadami komunalnymi i przemysłowymi w Zielonej Górze. Stacja przejęła dotychczasową funkcję
skupu i przygotowania surowców wtórnych, wykonywaną przez Okręgowe Przedsiębiorstwo Surowców
Wtórnych.
Dzięki realizacji Stacji mo żliwe jest osiągnięcie następujących efektów:
-
podwojenie odzysku odpadów surowcowych,
42
-
przetworzenie selektywnie zbieranych odpadów użytkowych w jednorodne surowce
o
większej wartości rynkowej,
-
zmniejszenie strumienia odpadów usuwanych na wysypisko,
-
poprawienie jakości odpadów kierowanych do kompostowni,
-
stworzenie
podstaw
nowoczesnego
systemu
gospodarki
odpadami
przydatnymi
do
wykorzystania.
Stacja Sortowania Odpadów Użytkowych składa się z :
–
hali technologicznej sortowania odpadów użytkowych z linią sortowniczą,
–
placu na kontenery,
–
boksów magazynowych na surowce wtórne,
–
stacji przeładunkowej odpadów użytkowych.
Procesy jednostkowe obejmują:
–
składowanie dowożonych odpadów w boksach magazynowych,
–
sortowanie odpadów,
–
prasowanie wyselekcjonowanych surowców,
–
rozdrabnianie wyselekcjonowanych surowców i balastu,
–
paczkowanie i magazynowanie surowców.
Procesy uzupełniające:
–
rozbieranie na części odpadów wielkogabarytowych
–
rozdrabnianie odpadów drewnianych.
Zaplecze socjalne i techniczne jest wspólne dla Stacji Sortowania Odpadów Użytkowych
i
Kompostowni Odpadów Komunalnych. Stacja przyjmuje do sortowania zbierane selektywnie odpady:
makulaturę, tworzywa sztuczne, szkło w postaci butelek i stłuczki szklanej, odpady drewniane w postaci
mebli i części odpadów budowlanych, palet z wyłączeniem trocin, odpady gumowe - głównie opony
i
dętki, tekstylia (z wyłączeniem czyściwa). Sortowaniu (na linii sortowniczej) poddaje się również odpady
suche zbieranych w przezroczystych w workach.
Selektywna zbiórka odpadów na terenie Zielonej Góry w 2002 roku
Struktura morfologiczna odpadów w Polsce:
- odpady organiczne
38,0 %
- makulatura
12,0 %
- tworzywa sztuczne
13,2 %
- szkło
6,0 %
- drewno
1,4 %
- metale
4,0 %
- pozostałe nieorganiczne
29,4 %
- razem
100,0 %
43
Przyjmując, że na terenie Zielonej Góry mieszkańcy miasta wytwarzają rocznie
119 000 Mk / 142 000 Mk x 38 939 ton =
32 631 ton odpadów komunalnych
to w tej liczbie znajduje się
- makulatury
32 631 x12 %
= 3 915 ton
- tworzyw sztucznych
32 631 x 13.2 % = 4 307 ton
- szkla
32 631 x 6 %
= 1 958 ton
z tego rocznie selektywnie zbieramy
- makulatura
ogó łem - 1 724 ton, z tego w pojemnikach selektywnych 664 ton,
ogó łem -
330 ton, z tego w pojemnikach selektywnych 280 ton,
- szkła
ogółem -
426 ton, z tego w pojemnikach selektywnych 415 ton,
co stanowi procentowy odzysk w roku 2002
- makulatury
ogó łem -
44,0%,
w tym z pojemników selektywnych
16,7 %,
ogó łem -
7,7%,
6,5 %,
- szkła
ogółem -
23,6%,
21,2 %,
równocześnie sprzedano w roku 2002
- makulatury
ogó łem -
1 366 ton, co stanowi
34,9% poddanych recyklingowi,
ogó łem -
182 ton, co stanowi
4,2% poddanych recyklingowi,
- szkła
ogó łem -
95 ton, co stanowi
4,6 % poddanych recyklingowi.
5.3.2
KOMPOSTOWANIE ODPADÓW
Najdłuższą drogę przechodzą odpady kompostujące. W pierwszym etapie w celu ustabilizowania
trafiają do kompostowni. Odcieki oraz odpady ustabilizowane z kompostowni przekazywane są na
składowisko odpadów, natomiast pozostała część kompostu kierowana jest na kolejny etap którym jest linia
oczyszczania kompostu. Realizowane jest to w pierwszym etapie na sicie obrotowym Ø40 mm. Z sita część
kompostu trafia do oddzielacza elektromagnetycznego, skąd odzyskiwany jest złom, będący surowcem
wtórnym, a balast z tego procesu trafia na składowisko. Pozostały kompost z sita trafia do separatora szkła,
gdzie jest oczyszczany z balastu szkła. Kolejnym etapem jest sito wibracyjne Ø20 mm skąd kompost jest
częściowo recyrkulowany (kompost gruby) do komór kompostowni, a reszta trafia na kolejne sita wibracyjne
gdzie jest dzielony na trzy frakcje
13÷20 mm, 7÷13 mm i <7 mm, frakcje te są produktem handlowym i
trafiają do magazynu kompostu.
44
Celem nadrzędnym kompostowania odpadów w instalacji KKO nie jest produkcja kompostu, lecz
takie tlenowe zmineralizowanie zanieczyszczeń stałych, aby masa odpadowa kierowana na składowisko
ostateczne (inertne) zachowywała się jak odpad składowany naturalnie, po 15-20 latach przebywania w
hałdzie
wysypiskowej. Oznacza to, że zutylizowane odpady zmniejszą objętość do
30 % masy
wyjściowej (wliczając w to segregację) i pozbawione są w 80 % związków organicznych, które w wyniku
fermentacji mogłyby tworzyć metan - gaz wysypiskowy, mający między innymi wpływ na pogłębianie się
efektu cieplarnianego.
Ograniczając wytwarzanie się
metanu czyni się wysypisko bezpiecznym, gdyż
likwiduje się samozapłony i towarzyszące im występowanie dymów. Przerobiony tlenowo w temperaturze
70°C odpad staje się bezpiecznym pod względem sanitarnym dla obsługi składowiska. Składowisko
pozbawiane jest gryzoni i żerującego ptactwa.
Odpady
dowożone
na
kompostownię
wyładowywane
są
bezpośrednio
do
zbiorników
magazynowych, które stanowią pierwszy element ciągu technologicznego.
Ciąg technologiczny składa się z 4 komór: zbiornika magazynowego „M" oraz zbiorników
oznaczonych literami „A", „B" i „C". Wybudowano 6 ciągów technologicznych zgrupowanych w dwa zespoły,
po trzy ciągi. Do każdego zespołu przylega jedna zasobnia na ustabilizowane biologicznie odpady.
Odpady poddawane procesowi kompostowania w zbiornikach magazynowych i komorach „A", „B"
i "C" są napowietrzane przez odsysanie gazów. Gazy schładzane są w wymienniku ciepła
i
przetłaczane przez biofiltr wypełniony kompostem. Odzyskiwane ciepło wykorzystywane jest do ogrzewania
świeżego powietrza, kierowanego do podsuszania kompostu w zasobniach, a w okresie zimowym również
do ogrzewania budynku obróbki kompostu. Dosuszanie kompostu w zasobniach prowadzone jest, gdy jego
wilgotność jest wyższa niż 35 %.
Odpady z zasobni kierowane są na linię oczyszczania kompostu, na której prowadzi się
następujące procesy jednostkowe:
–
odsiewanie balastu w sicie obrotowym o prześwicie 40 mm,
–
oczyszczanie kompostu ze szkła w separatorze części twardych,
–
przesiewanie oczyszczonego kompostu na sicie wibracyjnym o prześwicie 20 mm
Odsiew zawracany jest do komór kompostowych lub wykorzystywany na potrzeby własne,
przesiew rozdzielany jest na sitach wibracyjnych na 3 frakcje: 13-20 mm, 7-13 mm i < 7 mm, które stanowi ą
zasadniczy produkt handlowy i kierowane są do magazynu kompostu.
Balast, po wydzieleniu metali żelaznych za pomocą separatora elektromagnetycznego, oraz części twarde,
usuwane są na składowisko balastu i odpadów przemysłowych podobnych do odpadów komunalnych.
45
Recykling organiczny w 2002 roku
Ilość odpadów komunalnych powstałych na terenie Zielonej Góry w 2002 roku
-
32 631 ton,
Ilość odpadów komunalnych przekompostowanych
-
16 834 ton,
stanowi to
-
z tego uzyskano kompostu
5.3.3
( 1 200 + 260 ga łęziówka )
51,6 %,
-
1460 ton,
SKŁADOWANIE ODPADÓW
Położenie i ukształtowanie terenu składowiska odpadów.
Składowisko odpadów stanowi końcowy element systemu gospodarki odpadami. Służy
składowaniu odpadów przekompostowanych, czyli poddanych biologicznemu przekształceniu oraz odpadów
nierozkładalnych lub słabo rozkładalnych.
Położone jest po prawej stronie drogi z Zielonej Góry do Raculi, w obrębie wyeksploatowanej
odkrywki glin nieczynnej cegielni Racula Teren obejmuje działki nr 4/1, 4/3, 5, 18/2, 18/3, 18/4 76/4, 77/3,
76/6, 77/4, 182/1, 192, 193/1 i 197/2, o powierzchni 23,48 ha, położone na granicy miasta i gminy Zielona
Góra, ok. 4 km w kierunku południowo-wschodnim od centrum miasta. Teren jest własnością Gminy Zielona
Góra o statusie miejskim. Dojazd do składowiska od drogi krajowej relacji: Zielona Góra - Wrocław, drogą
asfaltową, o długości ok. 220 m i szerokości 6 m.
Od strony zachodniej bezpośrednio do granicy składowiska przylega starodrzew iglasty. Naturalną
barierę odgradzającą teren składowiska od obszarów leśnych stanowi tutaj wał morenowy o wysokości kilku
metrów.
Od strony południowej składowiska występują ogródki działkowe (dawniej: POD "Nadodrze") w rejonie kwatery "C" - oraz nieużytki trawiaste zakrzaczone i z pojedynczym drzewostanem. Na odcinku
południowej granicy kwatery „C" istnieje sztuczne obwałowanie, o wysokości ok. 5,5 m, natomiast na
odcinku pozostałym teren nie był jeszcze zagospodarowywany. Przebiegają tu ścieżki i drogi leśne. Po
południowo-wschodniej stronie, w rejonie przewidywanym pod rozbudowę składowiska przebiega droga
polna, a obok niej występują nieużytki po dawnych ogródkach działkowych. Jest to obszar podmokły
z licznymi wysiękami i małymi bagnami.
Od strony wschodniej, teren składowisk graniczy, poprzez drogę betonową, z lasem ze
starodrzewem iglastym. Teren w tym rejonie opada dosy ć stromo od drogi w kierunku wschodnim.
Od północy, pomiędzy składowiskiem a drogą krajową znajdują się najbliższe zabudowania
przemysłowe - baza "Geoprojektu", PHU ADAT (hurtownia części samochodowych) oraz Warsztat
Lakierniczy.
46
Najbliższe zabudowania gospodarcze i posesje mieszkalne występują w odległości ok. 1,0 km od
projektowanego składowiska:
• w kierunku wschodnim i południowo-wschodnim - wieś Racula,
• w kierunku zachodnim - dzielnica Zielonej Góry o nazwie Jędrzychów.
Składowisko odpadów„Racula” zlokalizowane jest na obszarze, który nie znajduje się:
-w strefach ochronnych ujęć wody i obszarach ochronnych zbiorników wód
śródlądowych,
-w strefach zasilania głównych i użytkowych zbiorników wód podziemnych (GZWP,
UZWP),
-na obszarach parków narodowych i ich otulin, na obszarach parków krajobrazowych,
rezerwatów ochrony przyrody, lasów ochronnych,
- na obszarach chronionego krajobrazu,
-w dolinach rzek, w pobliżu zbiorników wód śródlądowych, na terenach źródliskowych,
bagiennych i podmokłych, w obszarach mis jeziornych i ich strefach krawędziowych, na
terenach bezpośredniego bądź potencjalnego zagrożenia powodzią w rozumieniu
przepisów prawa wodnego,
- na terenach o nachyleniu stoku powyżej 3°, w strefach osuwisk i zapadlisk terenu,
w
tym powstałych w wyniku zjawisk krasowych, oraz zagrożonych lawinami,
-na terenach zaangażowanych glacitektonicznie lub tektonicznie, poprzecinanych
uskokami, spękanych i uszczelinowaconych,
-na terenach wychodni skał zwięzłych porowatych, skrasowiałych i skawernowanych,
-na glebach klas bonitacji I-III oraz pochodzenia organicznego,
-na terenach których mogą wystąpić szkody górnicze
Warunki hydrograficzne i hydrogeologiczne.
Naturalną sieć hydrograficzną terenu składowiska stanowią potoki dopływy Brzeźniaka, który
wpada do Śląskiej Ochli, w okolicy Zatonia. Ich strefy źródłowe (wg mapy w skali 1:5000) znajdują się:
47
• około 120 m n.p.m., w kierunku na południe, w odległości ok. 650 m,
• około 120 m n.p.m., w kierunku na południowy-zachód, w odległości ok. 750 m,
• około 125 m n.p.m., w kierunku na południowy-wschód, w odległości ok. 1100 m,
• około 125 m n.p.m., w kierunku na północny zachód, w odległości ok. 700 m.
Tuż za obwałowaniem, w pobliżu otworu P-1/92 przebiega rów melioracyjny odprowadzający do
potoku wodę z przedpola składowiska balastu.
Budowa geologiczna podłoża terenu składowiska balastu jest skomplikowana. Fakt ten determinowany jest
występowaniem zaburzeń glacitektonicznych, które objęły podłoże rejonu Zielonej Góry do głębokości
lokalnie powyżej 200 m p.p.t. Powoduje to, że granice geologiczne często są prawie pionowe, występuje
duża zmienność litologiczna osadów, zarówno w planie poziomym, jak i w pionie.
W budowie geologicznej podłoża stwierdzono obecność osadów zarówno trzecio i czwartorzędowych,
przeważnie wyruszonych z pierwotnej pozycji, przemieszanych i silnie zaburzonych.
Trzeciorzęd reprezentowany jest przez osady facji jeziornej, z górnego miocenu, w skład której wchodzą;
§
mułki z przewarstwieniami piaszczystymi,
§
iły pstre,
§
węgle lignitowe.
Czwartorzęd w rejonie składowiska reprezentują osady dwóch facji sedymentacyjnych:
§
lodowcowej - tj. gliny o równym stopniu zapiaszczenia, z licznymi głazikami skał północnych
i przewarstwieniami piaszczystymi,
§
wodnolodowcowej - tj. piaski różnej granulacji i żwiry z okresu zlodowacenia środkowopolskiego
i młodsze.
Poziomy nawiercenia i stabilizacji luster -wody
Numer
Rzędna, m n.p.m.
Głębokość do lustra,
Rzędna lustra wody,
m p.p.t.
m n.p.m.
otworu
terenu
kryzy
w czasie
96-04-18
w czasie
wierceń
96-04-18
wierceń
A
138,08
138,96
-
-
-
-
B
140,04
140,85
8,53
8,19
132,51
132,85
C
135,03
135,87
8,68
8,54
126,35
126,49
48
D
148,20
148,54
-
-
-
-
E
148,68
149,38
8,04
7,62
140,64
141,06
F
155,97
156,73
15,41
14,98
140,56
140,99
G
131,98
132,66
-
-
-
-
H
150,80
151,53
26,46
26,20
124,34
124,60
Bl
138,81
-
-
-
-
-
Dl
145,15
-
-
-
-
-
7/92
137,71
138,78
2,40
2,46
135,31
135,25
P-l/92
127,05
127,49
1,85
1,32
125,20
125,73
J
142,45
143,38
Od strony południowo-zachodniej teren składowiska jest ograniczony wałem ziemnym o wysokości średniej
około 5,5 m, szerokości około 2,5 m i długości około 200m.
Eksploatacja składowiska.
Składowisko eksploatowane jest od 1960 roku. Obecnie zajmuje powierzchnię 19,20 ha. Zgodnie
z definicją ustawy o odpadach składowisko „Racula” należy do grupy składowisk odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne. Głównym rodzajem składowanych odpadów są jednak odpady obojętne powstałe
po przekompostowaniu oraz urobek ziemny i gruz budowlany. Materiał ten służy do przesypywania
składowiska.
Stan na dzień 1.01.2003r.
- pojemność całkowita składowiska „Racula” wynosi około 3 000 000.m3
- dyspozycyjna pojemność składowiska na dzień 1.01.2003 wynosi 916 000 m3.
- złożono na składowisku 1 875 600 ton odpadów.
- do zdeponowania pozostało około 800 000 ton odpadów.
- pojemność wysypiska została wykorzystana w 69%.
- przy obecnym poziomie wykorzystania odpadów zapewnione jest funkcjonowanie wysypiska przez
okres około 11 lat.
Składowisko odpadów składa się z trzech pól składowych A, B, C. Na polach wydzielono sektory,
służące odrębnemu składowaniu poszczególnych grup odpadów. Odpady te wymieniono w katalogu
odpadów.
Poszczególne pola składają się z następujących sektorów:
49
-
pole składowe A - sektor A1,
-
pole składowe B - sektory B1,B2,B3,B4,B5,B6,
-
pole składowe C – sektory C1,C2.
Powierzchnie poszczególnych sektorów na polach składowych wynoszą:
-
A1 - 3,70 ha
-
B1 – 0,16 ha, B2 – 0,10 ha, B3 – 0,58 ha, B4 – 0,80 ha, B5 – 1,80 ha, B6 – 0,06 ha ,
-
C1 – 6,00 ha , C2 – 0,20 ha .
Urządzenia techniczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składowiska odpadów.
Wyposażenie składowiska :
- 2 kompaktory Ł 35K i 515K
- 2 spychacze gąsienicowe DT75
- 1 ładowarko-spycharka Ł 35
- ciągnik Ursus + 2 naczepy,
- budynek wag z wagą wjazdową i wyjazdową,
- mata dezynfekcyjna przed wagą wyjazdową,
- drenaż odwadniający pod polem składowym „C”,
- zbiornik magazynujący wody odciekowe,
- magazyn paliw,
- garaże.
Odgazowanie składowiska.
Prace związane z realizacją instalacji odgazowania składowiska rozpoczęto w lipcu 2001r.
Odgazowaniu podlegają pola składowe A i B. Pole składowe C odgazowywane będzie w trakcie wypełniania
się.
Instalacja składa się z:
-
78 studni odgazowujących w tym na polu A – 30 , na polu B 47 studni
-
napowietrznej linii energetycznej do przesyłu energii (350 mb)
-
stacji trafo
-
agregatów prądotwórczych
-
automatyki zabezpieczeń oraz urządzeń pomiarowo kontrolnych
W efekcie ograniczono emisję biogazu do ok. 520 000.0 m3 miesięcznie, w tym metanu
o ok.168 000.0 m3 , co ma niewątpliwie duże znaczenie dla ochrony środowiska.
Obok efektów bezpośrednich związanych z ograniczeniem emisji metanu do atmosfery uzyskujemy efekt
pośredni związany z wytworzoną energią elektryczną. Docelowo przewiduje się uzyskiwać 250 kW energii
elektrycznej na godzinę. Obecnie uzyskuję się 150 kW. Działalność pozyskiwania i przekształcania biogazu
50
na energię elektryczną prowadzona jest na wydzierżawionych od ZGKiM-u polach składowych przez spółkę
EKOENERGIA z Nowej Soli.
Monitorowanie składowiska.
W ramach zatwierdzonego decyzją Urzędu Wojewódzkiego w Zielonej Górze z dnia 19-go lipca
1994 r. zakresu robót geologicznych, wykonano w na obrze żach składowiska dziewięć otworów pomiarowokontrolnych, oznaczając je od A do J, o zmiennej głębokości 13,0 – 32,0 m p. p
Zaprojektowana i wykonana sieć otworów obserwacyjnych w połączeniu
z piezometrami już
wcześniej istniejącymi (P – 1/92, 7/92) oraz studniami głębinowymi (Kompostowni, „Geoprojektu”, POD
„Nadodrze”) zapewnia pełny monitoring wód podziemnych w całym otoczeniu istniejącego składowiska
balastu i w pewnej odległości od niego. Badania pobranych próbek wody prowadzone są w cyklu kwartalnym
od 1996 roku. Wyniki przekazywane są do Referatu Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego.
Zamknięcie i rekultywacja terenu składowiska.
Ważnym zagadnieniem jest technologia zamknięcia wyeksploatowanej części składowiska
odpadów oraz wykonania prac rekultywacyjnych. Prace te muszą być wykonane w sposób, który
zabezpiecza składowisko odpadów przed infiltracją wód opadowych, integruje obszar składowiska odpadów
z otaczającym środowiskiem oraz umożliwia obserwację wpływu składowiska odpadów na środowisko.
Regulamin przyjmowania odpadów przez Zakład Zagospodarowania Odpadów „Racula”
1. Dział
Zagospodarowania
Odpadów
przyjmuje
odpady
komunalne,
przemysłowe,
użytkowe
i niebezpieczne . Katalog odpadów znajduje się w biurze działu.
2. Za przyjęcie odpadów pobierane są opłaty zgodne z obowiązującym cennikiem.
3. Za przyjęcie odpadów do 1 Mg (tony) przywiezionych własnym transportem z gospodarstw domowych
(np. powstających podczas remontu) i odpadów wielkogabarytowych – nie pobiera się opłaty.
4. Odpady wwożone na teren zakładu podlegają ocenie jakościowej, zważeniu i zarejestrowaniu w punkcie
kontrolno-wagowym.
5. W przypadku wątpliwości co do klasyfikacji odpadów, wwożący zobowiązany jest przedstawić ocenę ich
składu.
6. Dział nie przyjmuje odpadów niebezpiecznych – nie sortowanych z działalności gospodarczej.
7. Zakazem przyjmowania objęte są odpady niebezpieczne, których wykaz znajduje się w biurze Działu
Zagospodarowania Odpadów .
8. Wwożący odpady zobowiązany jest stosować się do poleceń pracowników Zakładu kierujących ruchem.
51
9. Osoby wwożące odpady posortowane zobowiązane są do ich umieszczenia
w pojemnikach
selektywnych ustawionych przy wjeździe na teren Zakładu.
10. Wszelkie zanieczyszczenia dróg wewnętrznych spowodowane przez wwożących odpady powinny
zostać przez nich usunięte.
11. Na terenie Zakładu obowiązuje zakaz przebywania osób postronnych.
12. Na terenie Zakładu zabrania się wzniecania ognia.
Co każdy mieszkaniec Zielonej Góry wiedzieć powinien !
§
Przywożąc do 1 Mg (tony) własnym transportem na teren Działu Zagospodarowania Odpadów w Raculi,
odpady
z gospodarstw domowych (np. powstające podczas remontu) i odpady wielkogabarytowe –
nie płacisz.
§
Przywożąc własnym transportem na teren Działu Zagospodarowania Odpadów w Raculi odpady
surowcowe takie jak makulatura, tworzywa sztuczne, szkło, tekstylia, złom, drewno – dostaniesz
pieniądze.
§
Zawierając z ZGKiM-em stałą umowę na odbiór przez Zakład z twojej nieruchomości, sklepu, szkoły,
itp., odpadów surowcowych – nie płacisz.
§
Zużyte lodówki i telewizory ZGKiM po zgłoszeniu telefonicznym
odbierze z twojego mieszkania
nieodpłatnie.
§
Za odbiór wystawionych przed posesję w wyznaczonym dwa razy w roku terminie, odpadów
wielkogabarytowych nie pobieramy dodatkowej opłaty.
Worki „zielone” można kupić u każdego kierowcy „śmieciarki” lub w Dziale Sprzedaży Usług Komunalnych
przy Al.Zjednoczenia 110 c.
Worki „czerwone” na stare lekarstwa i odpady medyczne mo żna kupić w Dziale Oczyszczania przy
Al.Zjednoczenia 110 c .
Kwalifikacje kierownika i pracowników składowiska odpadów.
Zgodnie z ustawą o odpadach
kierownik istniejącego składowiska oraz dyrektor ZGKiM-u
legitymują się uzyskanymi w lutym 2003 świadectwami państwowymi poświadczającymi posiadanie
kwalifikacji zawodowych do pełnienia funkcji kierownika składowiska odpadów.
Godziny otwarcia składowiska odpadów :
od poniedzia łku do piątku,
w sobot ę
w godzinach 6 – 21
w godzinach 9 - 12
52
5.3.4
MAGAZYNOWANIE ODPADÓW
Obecnie na terenie Zielonej Góry brak jest instalacji służącej do termicznej utylizacji odpadów
niebezpiecznych. Zakład Utylizacji przejmuje do selektywnego magazynowania odpady niebezpieczne
chemicznie i bakteriologicznie, gromadząc je :
–
w magazynie odpadów niebezpiecznych chemicznie,
–
w chłodni odpadów niebezpiecznych bakteriologicznie
i następnie przewozi wydzielonym, specjalnym transportem do spalarni znajdujących się poza miastem.
Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych jako frakcji odpadów komunalnych
oraz prawidłowa
gospodarka
tymi
odpadami
w
obrębie
zakładów
rzemieślniczych,
usługowych
i przemysłowych muszą zostać poprzedzone ustaleniem miejsca i sposobu ich unieszkodliwiania. Podstawą
stworzenia
rozwiązań
systemowych
są
szczegółowe
zasady
usuwania,
wykorzystywania
lub
unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, które określone zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki
z dnia 2 grudnia 1998 r. (Dz. U. i Nr 145, poz. 942).
Magazyn Odpadów Niebezpiecznych zlokalizowany na terenie Zakładu Zagospodarowania
Odpadów stanowi miejsce przejmowania odpadów niebezpiecznych, wysegregowanych metodą “u źródła”
z odpadów komunalnych przez mieszkańców oraz odpadów niebezpiecznych pochodzących z drobnego
przemysłu, usług, handlu, obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności. Zadaniem Stacji jest
przyjęcie odpadów, ich segregacja asortymentowa oraz przekazanie do unieszkodliwiania po zgromadzeniu
ilości odpadów uzasadniających ich transport do odbiorców. Przyjęto okres l roku jako maksymalny
przedział czasowy składowania poszczególnych rodzajów odpadów.
Realizacja magazynu pozwoliła na :
•
stworzenie podstaw systemu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,
•
zmniejszenie ilości i szkodliwości odpadów kierowanych do składowania na składowisku
komunalnym, a tym samym zmniejszenie wpływu eksploatowanego obiektu na środowisko oraz
wydłużenie czasu jego eksploatacji,
•
stworzenie mieszkańcom oraz małym zakładom handlowym, usługowym i przemysłowym możliwości
bezpiecznego dla środowiska pozbywania się odpadów niebezpiecznych.
53
5.4
EWIDENCJONOWANIE ODPADÓW
Samochody dowożące odpady na teren zakładu zagospodarowania odpadów są kontrolowane
w zakresie rodzaju dostarczanych odpadów i ich ilości.
Ważenie powiązane jest programem komputerowym umożliwiającym m.in. gromadzenie i obróbkę
danych, identyfikację dostawców i kategorii odpadów.
W systemie ewidencjonowania wszystkich rodzajów odpadów powstających na terenie
obsługiwanym przez ZGKiM, funkcjonują dwie wagi - wjazdowa i wyjazdowa. Obie wagi połączone są siecią
komputerową. Budynek wag znajdujący się przy bramie jest równocześnie portiernią zakładu. Program
ewidencyjno ważący opracowany został na zlecenie Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej.
Zważone i sprawdzone co do asortymentu odpady kierowane są na jedną z czterech
podstawowych ścieżek:
−
kierunek K1 ; na składowisko odpadów (odpady niekompostujące komunalne i przemysłowe),
−
kierunek K2; do komór kompostujących, odpady nadające się do kompostowania (odpady komunalne
kompostujące, część osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków),
−
kierunek K3 ; na sortownię odpadów użytkowych i punkt rozbioru odpadów wielkogabarytowych,
−
kierunek K4 ; do magazynu odpadów niebezpiecznych chemicznie i bakteriologicznie.
Dokumentacja ewidencjonująca odpady prowadzona jest w formie:
-
ewidencji komputerowej na wagach wjazdowych i wyjazdowych odpadów przechodzących przez
Dział Zagospodarowania Odpadów,
-
dziennych raportów zryczałtowanych przewozów na składowisko balastu z kompostowni
i sortowni.
Art. 15 ust. 2 pkt 3 Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach wskazuje na konieczność planowania działań
ograniczających
zawartość
frakcji
ulegającej
biodegradacji
w
odpadach
przeznaczonych
do
unieszkodliwiania na składowiskach. Uszczegółowieniem niniejszego przepisu jest zaplanowany stopień
redukcji tego rodzaju odpadów, przewidziany w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami.
Zakłada on wyłączenie ze składowania bez biologicznego unieszkodliwiania (wagowo) całkowitej ilości
odpadów ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.:
do 2010 r.
25%
do 2013 r.
50%
do 2020 r.
65 %
54
Oznacza to, że bazując na bilansie roku 1995, gdzie roczna ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na
terenie objętym obsługą ZZO „Racula”
wynosiła 29 000 Mg, to minimalna, wymagalna ilość
przekompostowywanych odpadów w poszczególnych latach powinna wynosić:
do 2010 r.
7 250 Mg
do 2013 r
14 500 Mg
do 2020 r.
18 850 Mg
Przy obecnej przepustowości kompostowni wynoszącej 16 100 Mg odpadów wymieszanych na rok, warunek
biodegradacji odpadów przed składowaniem miasto spełnia do roku 2013 a po modernizacji związanej z
dobudową sita obrotowego przed komorami kompostującymi,
co
zwiększy
nominalne
obciążenie
kompostowi o 60 % tj. do 25 700 Mg na rok, do roku 2020.
55
6
TECHNOLOGIA I ROZMIESZCZANIE INSTALACJI ODZYSKU I
UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
6.1
ZMIESZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH
Miejscem odbioru wszystkich odpadów bytowych z terenu miasta zaliczanych do grupy 20 03 01
jest Zakład Zagospodarowania Odpadów „Racula”. Odpady te w pierwszej kolejności są poddawane
unieszkodliwieniu poprzez kompostowanie. Unieszkodliwione odpady kierowane są na składowisko
odpadów. Odpady ze stref miejskich opalanych piecami kierowane są bezpośrednio na składowisko.
Technologię unieszkodliwiania i zagospodarowywania odpadów bytowych przedstawiono w dalszych
rozdziałach.
6.2
ODPADÓW PRZEMYSŁOWYCH I GOSPODARCZYCH
W obecnym czasie Zielona Góra nie posiada rozbudowanego przemysłu. Istniejące w latach
90-tych zakłady produkcyjne ograniczały produkcję popadając w recesję gospodarczą. Stan ten ograniczył
ilość wytwarzanych odpadów przemysłowych. Rozwiązaniem problemu odpadów przemysłowych do roku
1994 zajmowała się Spółka Przemysłowa do Składowania i Unieszkodliwiania Odpadów. W związku ze
zjawiskiem ograniczania produkcji i likwidacji zakładów przemysłowych zadania Spółki przejęło na siebie
Miasto w oparciu o stosowne porozumienie. Odpady powstające w wyniku prowadzenia działalności
gospodarczej łączą się strugami z odpadami komunalnymi. Poddawane są na terenie Zakładu ”Racula”, tym
samym procesom co odpady pochodzące z innych źródeł. Odpady mające charakter użytkowy przechodzą
przez sortownię, bytowy przez kompostownię, niebezpieczne przez punkt gromadzenia odpadów
niebezpiecznych, a pozostałe kierowane są na składowisko.
6.3
OSADÓW ŚCIEKOWYCH
Zasadniczym źródłem powstawania osadów ściekowych związanych z obsługą Zielonej Góry jest
Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Łężycy oraz w niewielkich ilościach kanalizacja miejska. Docelowym
miejscem przeróbki wszystkich osadów ściekowych powstających na terenie miasta jest Centralna Oczyszczalnia
Ścieków dla Zielonej Góry w Łężycy. Do czasu zbudownia spalarni osadów miejscem składowania jest składowisko
„Racula”.
6.4
ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH CHEMICZNIE I BAKTERIOLOGICZNIE
Na terenie miasta nie przewiduje się budowy instalacji do unieszkodliwiania bądź ostatecznego
składowania odpadów niebezpiecznych. Odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych oraz zakładów
pracy w pierwszej kolejności należy przekazywać do Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”, celem
56
zmagazynowania i przekazania do dalszej utylizacji we właściwych zakładach na terenie Polski. Dotyczy to
zarówno odpadów niebezpiecznych chemicznie jak i bakteriologiczne. Odpady niebezpieczne chemicznie,
przejściowo składowane są w magazynie odpadów chemicznych , odpady niebezpieczne bakteriologicznie
w specjalnej chłodni.
Odpady azbestowe z uwagi na specjalne wymogi, odbierane mogą być przez podmioty posiadające
specjalne zezwolenia, których obecnie nie ma na terenie Zielonej Góry. Odpady te nie mogą być
przyjmowane przez ZZO „Racula”, muszą być kierowane bezpośrednio na składowisko odpadów
przemysłowych w Trzemesznie woj. Wielkopolskie lub inne posiadające wymagane pozwolenia.
6.5
ODPADÓW BUDOWLANYCH I OBOJĘTNYCH
Odpady budowlane i obojętne w pierwszej kolejności powinny być zagospodarowywane w miejscu
ich powstawania, poprzez wkomponowywanie ich w otoczenie. Nie wykorzystany na miejscu powstawania
gruz budowlany powinien zostać rozdrobniony i przekazany do gospodarczego wykorzystania. W tym celu
stwarza się warunki dla sektora prywatnego do pobudowania zakładu przeróbki odpadów budowlanych.
Dwie instalacje kruszące gruz budowlany, do roku 2000, funkcjonowały na ul Foluszowej z uwagi na złą
koniunkturę zawiesiły działalność.
6.6
ODPADÓW WIELKOGABARYTOWYCH
Do grupy odpadów wielokogabarytowach zaliczamy wszystkie te odpady które ze względu na
swoje wymiary nie mieszczą się w wystawianych zielonych pojemnikach. W szczególności zaliczamy do nich
stare meble, telewizory, pralki, lodówki, dywany itp.. Dwa razy w roku – wiosną i jesienią na terenie całego
miasta prowadzona jest zbiórka komunalnych odpadów wielkogabarytowych poprzez tak zwane wystawki.
Odpady wystawiane w przeddzień zbiórki, zwożone są na teren ZZO „Racula” gdzie po wstępnej ocenie
kierowane do odzysku na rozdrabniarki lub bezpośrednio na pola składowe. Stare lodówki i telewizory jako
odpady niebezpieczne poddawane są utylizacji.
Miasto podzielone jest na 18 rejonów zbiorki. Dla każdego rejonu określa się terminy zbiórki. Odpady
wywiezione są najpóźniej w dwa dni po wystawieniu.
57
Podział miasta na rejony wiosennej zbiórki odpadów wielkogabarytowych w roku 2003.
Rejon I
10. 03. 2003 r.
Rejon ograniczony ulicami: Bohaterów Westerplatte, Chrobrego, Podgórna, Drzewna,
Jedności, Reja (teren byłego ABM Nr 3)
Rejon II
12. 03. 2003 r.
Rejon ograniczony ulicami: Wyszyńskiego, Wiśniowa, Moniuszki, Aleja Konstytucji 3-go
Maja, Wrocławska, Sienkiewicza, Kukułcza, Kilińskiego (teren byłego ABM Nr 1-5)
Rejon III
17. 03. 2003 r.
Osiedle Piastowskie
Rejon IV
19. 03. 2003 r.
Rejon ograniczony ulicami: Aleja Zjednoczenia, Aleja Wojska Polskiego, Reja,
Sikorskiego, Konstytucji 3-go Maja, Moniuszki, Wiśniowa, Wyszyńskiego, Łużycka,
Dąbrówki, Aleja Wojska Polskiego, Kręta (dawniej Os. Słoneczne i teren byłego ABM
Nr 4)
Rejon V
24. 03. 2003 r.
Osiedle Łużyckie
Rejon VI
26. 03. 2003 r.
Osiedle Przyjaźni
Rejon VII 31. 03. 2003 r.
Osiedle Zacisze + rejon ulicy Cisowej
Rejon
VIII
02. 04. 2003 r.
Rejon ograniczony ulicami: Aleja Zjednoczenia, Aleja Wojska Polskiego, Bohaterów
Westerplatte, Sulechowska, Źródlana, Batorego (teren byłego ABM Nr 6)
Rejon IX
07. 04. 2003 r.
Osiedle Zastalowskie + ul. Mechaników + ogrodnictwo
Rejon X
09. 04. 2003 r.
Rejon ograniczony ulicami: Wrocławska, Lwowska, Podgórna, Szosa Kisielińska,
Obwodnica, tory kolejowe, Zagłoby, Pl. Kolejarza, Chrobrego, Pl. Piłsudskiego,
Podgórna (teren byłego ABM Nr 2)
Rejon XI
14. 04. 2003 r.
Osiedle Pomorskie, Osiedle Śląskie
Rejon XII 16. 04. 2003 r.
Rejon
XIII
Rejon
XIV
Rejon
XV
Rejon
XVI
Rejon
XVII
Rejon
XVIII
Osiedle Morelowa
22. 04. 2003 r.
Jędrzychów
28. 04. 2003 r.
Chynów
05. 05. 2003 r.
Raculka + rejon Szosy Kisielińskiej
07. 05. 2003 r.
Osiedle Braniborskie + Osiedle Dolina Zielona
12. 05. 2003 r.
Osiedle Kościuszki + Osiedle Kilińskiego + Osiedle Słowackiego
14. 05. 2003 r.
Rejon ul. Wyczólkowskiego + ul. Malczewskiego
Jeżeli odpady wielkogabarytowe nie zostaną wystawione w określonych dniach mogą być one
odebrane na koszt właściciela lub zarządcy nieruchomości każdego dnia przez zakład miejski. Każdego dnia
odpady te można przywozić własnym transportem na teren ZZO „Racula”, gdzie w zale żności od ilości
zostaną przyjęte odpłatnie lub nieodpłatnie. Na terenach osiedli ustawione s ą ponadto wydzielone kontenery
koloru niebieskiego o pojemności od 7 do 23 m3
,
do których odpady wielkogabarytowe można wrzucać
każdego dnia.
58
6.7
WRAKI SAMOCHODOWE
Coroczna
sprzeda ż
samochodów,
skutkuje
zwiększającymi
się
ilościami
starych,
wyeksploatowanych pojazdów. Aby nie ponosić obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC,
pojazd nie dopuszczony do ruchu musi być przekazany do złomowania posiadającej specjalne zezwolenie
placówce. W placówkach tych pojazdy rozbierane są na mniejsze elementy z rozdziałem na odpady
nadające się do wtórnego wykorzystania np. złom metalowy czy tworzywa sztuczne, odpady niebezpieczne
np. części mające kontakt z olejami i akumulatory, pozosta łość to odpady nadające się do składowania tylko
na składowisku odpadów. Właściciel kasowanego pojazdu otrzymuje od placówki potwierdzenie zdania
pojazdu na podstawie którego samochód zostaje przez Wydział Komunikacji Urzędu Miejskiego
wyrejestrowany, co skutkuje zwolnieniem z ponoszenia obowiązkowego ubezpieczenia pojazdu OC.
Wykaz składnic złomu na terenie Zielonej Gory dla pojazdów podlegających wyrejestrowaniu
w przypadku kasacji
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe
ZIELONA GÓRA ul. Sulechowska 4a
tel. 3284599
Zarządzenie Wojewody Lubuskiego nr 197 z 31.12.1997r
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ECSERVIS” Sp. z o.o.
ZIELONA GÓRA ul. Dzia łkowa 19
Zarządzenie Wojewody Lubuskiego nr 197 z 31.12.1997r.
ADAT
ZIELONA GÓRA ul. Podgórna 2
Zarządzenie Wojewody Lubuskiego nr 175 z 16.12.1998r.
6.8
OPAKOWANIOWYCH I POUŻYTKOWYCH
Odpady opakowaniowe i poużytkowe gromadzone selektywnie lub zbierane na terenie jednostek
handlowych lub wytwórczych przywożone powinny być transportem obcym lub własnym do Zakładu
Zagospodarowania Odpadów „Racula”. Wyjątek mogą stanowić odpady opakowaniowe wykorzystywane do
celów własnych wytwórców. Rezerwy w mocach przerobowych sortowni odpadów użytkowych w Raculi nie
stwarzają potrzeby budowy podobnych instalacji na terenie miasta i wyznaczonych wojewódzkim planem
gospodarki odpadami powiatów do roku 2010.
59
7. ZADANIA STRATEGICZNE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE MIASTA
7.1 PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
Programowane długofalowe zmiany w zakresie gospodarki odpadami na terenie Zielonej Góry
wiążą się z zapisami wojewódzkiego planu gospodarki odpadami dla województwa lubuskiego, w którym
wyznaczono Zieloną Górę, jako miejsce Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów, bazą którego
miałby być istniejący Zakład Zagospodarowania Odpadów „Racula” obecnie obsługujący wyłącznie miasto i
okoliczne wioski.
Założenia wojewódzkiego planu gospodarki odpadami.
CEL EKOLOGICZNY W GOSPODARCE ODPADAMI KOMUNALNYMI DO ROKU 2100:
Zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich odzysku
i unieszkodliwiania
Cele na lata 2003 – 2006:
1. Objęcie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców miast i 95% mieszkańców
terenów wiejskich.
2. Skierowanie w roku 2006 na składowiska do 83% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3. Osiągnięcie w roku 2006 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
•
opakowania z papieru i tektury: 45%,
•
opakowania ze szkła: 35%,
•
opakowania z tworzyw sztucznych: 22%,
•
opakowania metalowe: 35%,
•
opakowania wielomateriałowe: 20%,
•
odpady wielkogabarytowe: 26%
•
odpady budowlane: 20%
•
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 22%
4. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 75% wytworzonych odpadów komunalnych.
Cele na lata 2007 – 2010:
1. Objęcie wszystkich mieszkańców woj. lubuskiego zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych.
60
2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niż 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 65% wszystkich odpadów komunalnych.
4. Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
•
opakowania z papieru i tektury: 50%,
•
opakowania ze szkła: 45%,
•
opakowania z tworzyw sztucznych: 30%,
•
opakowania metalowe: 45%,
•
opakowania wielomateriałowe: 30%,
•
odpady wielkogabarytowe: 50%
•
odpady budowlane: 40%
•
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50
KIERUNKI DZIAŁAŃ
1. Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym
budowa zakładów zagospodarowania odpadów (sortownie, kompostownie, obiekty termicznego
wykorzystania odpadów, składowiska o funkcji ponadlokalnej).
2. Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników biodegradowalnych.
3. Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, ich
zbiórki i utylizacji.
4.
Modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które nie spełniają wymogów ochrony środowiska,
a będą użytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych.
5. Bieżąca likwidacja nielegalnych składowisk i rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji
oraz nieczynnych kwater na składowiskach funkcjonujących.
ZAŁOŻENIA
1. Docelowym rozwiązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładów Zagospodarowania Odpadów (ZZO).
O przyjętej technologii decydować będą inwestorzy.
2. Na obszarze gmin należących do poszczególnych ZZO odbywa się zbiórka selektywna. Sposób
zbiórki odpadów zależy od przyjętej w ZZO technologii.
3. Na
terenach
wiejskich
oraz
miejskich
z
zabudową
jednorodzinną
preferowane
będzie
kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie.
4. Lokalizacja ZZO jest zgodna z zasadą „bliskości” wyrażoną w ustawie o odpadach z dnia 27 kwietnia
2001 r. (Dz.U.2001.62.628). Przyjęto, że optymalna odległość centrum gminy (po drogach) nie
będzie większa niż 30 km od ZZO. W przypadku konieczności dowozu odpadów (lub surowców) z
większej odległości, należy rozważyć budowę stacji przeładunkowych lub Wiejskich Punktów
Gromadzenia Odpadów (WPGO). Obiekty te będą integralną częścią ZZO.
61
5. Przy doborze gmin do poszczególnych ZZO uwzględniono istniejące lub planowane porozumienia
międzygminne oraz opinię gmin wyrażoną w trakcie ankietyzacji oraz dyskusji podczas
przeprowadzonych warsztatów.
6. Założono, że z poszczególnych gmin odpady wysegregowane będą kierowane do ZZO, natomiast
pozostałe odpady będą deponowane na lokalnych składowiskach do czasu ich wypełnienia lub
konieczności ich zamknięcia z innych powodów. W takim przypadku odpady kierowane będą na
najbliższe funkcjonujące składowisko lub na składowisko przy ZZO.
7. Zebrane selektywnie odpady komunalne (odpady organiczne, surowce wtórne) poddawane będą w
pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii). Pozostałe odpady (tzw. odpady
komunalne niesegregowanane) oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych
selektywnie, deponowane będą na składowiskach.
8. Zarówno system zbiórki opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów
niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania z odpadami
opakowaniowymi i niebezpiecznymi wynikających z:
-
Ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r.
(Dz.U.2001.63.638).
-
Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami
oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U.2001.63.639).
Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami:
1. Celowe jest tworzenie ponadgminnych struktur gospodarki odpadami komunalnymi, obsługujących
od 200 do 500 tys. mieszkańców.
2. Planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie
wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania, niezależnie od źródła ich
pochodzenia.
3. Utrzymanie przez gminy (związki gmin) kontroli nad zakładami przetwarzania odpadów, co jest
istotne
z punktu widzenia
rozwoju racjonalnej gospodarki
odpadami
i
daje
możliwość
dofinansowania deficytowych działalności z zysków z działalności opłacalnej (np. dofinansowanie
selektywnej zbiórki i kompostowania z zysków ze składowiska).
ODLEGŁOŚCI TRANSPORTU (km)
Odległość
Średnia
Maksymalna
ZZO Zielona Góra
M.*
W**
24,0
33,1
Szlichtyngowa – 75
*M- tereny miejskie
**W – tereny wiejskie
62
MASA ODPADÓW Z SEKTORA KOMUNALNEGO
Rok
2003
2010
2003
2010
Razem województwo
Tys. Mg
%
397,5
100
485,5
100
ZZO Gorzów
85,2
21,4
105,1
21,6
Obszar ZZO Zielona Góra
Tys. Mg
%
166,1
41,8
202,8
ZZO Długoszyn
ZZO Marszowo
62,7
15,8
83,6
21,0
76,4
15,7
100,6
20,7
LICZBA MIESZKAŃCÓW W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH
Rok
2003
2010
2003
2010
Razem województwo
Tys.
%
1 004
100
1 017
100
ZZO Gorzów
204
20
209
Tys.
%
422
42
428
ZZO Długoszyn
ZZO Marszowo
164
16
214
21
166
215
OPAKOWANIA DO ODZYSKU
Rok
2003
2010
2003
2010
Razem województwo
Tys. Mg
%
22,2
100
54,1
100
ZZO Gorzów
4,6
20,7
11,4
21,1
Tys. Mg
%
9,2
41,4
22,5
41,6
ZZO Długoszyn
ZZO Marszowo
3,3
14,9
4,5
20,3
8,0
14,8
10,8
20,0
BIODEGRAGOWALNE DO ODZYSKU
Rok
2003
2010
2003
2010
Razem województwo
Tys. Mg
%
11,5
100
37,4
100
ZZO Gorzów
2,3
20,0
8,2
21,9
Tys. Mg
%
5,3
46,1
16,2
43,3
ZZO Długoszyn
ZZO Marszowo
0,25
2,2
1,6
13,9
4,2
11,2
6,6
17,6
ODLEGŁOŚCI TRANSPORTU (km)
Odległość średnia
Odległość maksymalna
ZZO Zielona Góra
M
W
24,0
33,1
Szlachtyngowa – 75
ZAKŁAD ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW „RACULA” W ZIELONEJ GÓRZE
63
OBIEKT GŁÓWNY
1. Zbiórka odpadów z terenu (wyselekcjonowane i pozostałe)
2. Zbiórka odpadów niebezpiecznych za pomocą Mobilnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych
3. Waloryzacja odpadów z selekcji
4. Segregacja odpadów zbieranych nieselektywnie
5. Rozbiórka odpadów wielkogabarytowych
6. Przerób odpadów budowlanych
7. Przygotowanie do unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych
8. Gromadzenie i magazynowanie odpadów niebezpiecznych
9. Przerób odpadów organicznych (kompostowanie, inne technologie)
TEREN:
1. Stacje przeładunkowe
2. Gminne Punkty Zbiórki odpadów niebezpiecznych
3. Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych
ZAKŁAD UTYLIZACJI CENTRUM USŁUG PROEKOLOGICZNYCH SEKTORA NAFTOWEGO CPN
EKOSERWIS SP. Z O.O. W CZERWIEŃSKU
AKTUALNIE:
1. Unieszkodliwianie odpadów z przemysłu naftowego (grunty, osady, opakowania)
PLAN:
1. Oczyszczanie gruntu z zanieczyszczeń ropopochodnych
2. Produkcja komponentów do paliw (kraking tworzyw sztucznych)
3. Produkcja RDF (osady zaolejone, tworzywa sztuczne, trociny, frakcje palne odpadów
komunalnych).
Warunki uczestnictwa poszczególnych gmin w realizacji
Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”
w Zielonej Górze
64
1. Przyjęcie na siebie przez miasto Zielona Góra, zgodnie z wojewódzkim planem gospodarki
odpadami, funkcji regionalnego zakładu zagospodarowania odpadów, nie jest równoważne z
bezwzględnym obowiązkiem natychmiastowego przyjmowania odpadów z terenu gmin
objętych planem. Warunkiem rozpoczęcia odbioru odpadów jest wcześniejsze podpisanie
odpowiedniego porozumienia gmin.
2. Każda gmina przystępująca do Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula
w Zielonej Górze, partycypuje w nakładach inwestycyjnych związanych z rozbudową
istniejącej infrastruktury, proporcjonalnie do zbilansowanej ilości odpadów powstających na
jej terenie.
3. Miasto Zielona Góra zapewnia dla gmin partycypujących stały i nieprzerwany odbiór
odpadów komunalnych zgodnie z zawartymi dwustronnymi porozumieniami.
4. Ceny odbioru odpadów do utylizacji i zagospodarowania obejmują składniki określone
przepisami ustawy o odpadach i pokrywane są przez właścicieli nieruchomości lub gminę
zgodnie z warunkami porozumienia gmin.
5. Zadaniem Gminy jest przygotowanie „Gminnego Punktu Gromadzenia Odpadów wraz z
Stacją Przeładunkową”.
7.2 DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE
GOSPODAROWANIA ODPADAMI
ZADANIA INWESTYCYJNE
Wzrastająca ilość odpadów, zmieniający się ich skład morfologiczny oraz obowiązek wtórnego
wykorzystywania odpadów, biorąc pod uwagę postęp w technologiach i technikach zagospodarowywania
odpadów
powoduje,
że
gospodarowanie
odpadami
wymaga
prowadzenia
ciągłych
działań
przystosowawczych do wymogów prawa określających standardy w ochronie środowiska.
Z tych powodów w wyniku przeprowadzonego w roku 2002 przeglądu ekologicznego składowiska
odpadów „Racula”, za zadanie terminowe uznaje się konieczność rozbudowania do roku 2009 pola
składowego o następną kwaterę.
Wymagalność pozostałych zadań inwestycyjnych zachodzić będzie w przypadku potraktowania
Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula” , jako zakładu regionalnego. Zaistnieje wówczas potrzeba
przeprowadzenia działań modernizacyjnych mających na celu zwiększenie przepustowości komunalnej
kompostowni odpadów, dobudowy instalacji segregacji szkła i rozbudowania magazynu odpadów
niebezpiecznych. Byłyba to realizacja zadań własnych gmin wchodzących w skład zakładu regionalnego. Do
zadań takich nie nale ży zaliczać budowy instalacji termolizy lub urządzeń o innej technologii wykorzystującej
składowany, przekompostowany balast jako paliwo alternatywne w celu produkcji i sprzedaży energii
elektrycznej lub cieplnej. Inwestycja taka ma charakter komercyjny i nie musi by ć realizowana i finansowana
ze środków pozyskiwanych przez gminy.
65
Poniżej przedstawiono wykaz zadań inwestycyjnych rozbudowujących i modernizujących istniejący
układ technologiczny zagospodarowywania odpadów w ZZO „Racula”.
I. Rozbudowa i modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”.
1. Rozbudowa składowiska „Racula” o kwaterę „D”.
2. Budowa linii sortowniczej dla odpadów szklanych
3. Modernizacja magazynu odpadów niebezpiecznych
4. Rozbudowa
istniejącej
instalacji
do
mechaniczno-biologicznego
unieszkodliwiania
odpadów
organicznych (kompostownia) o zasobnie odpadów, wstępne sito obrotowe 80 mm, system podajników
5. Rozbudowa
istniejącej
instalacji
do
unieszkodliwiania
odpadów
organicznych (kompostownia) o instalację termolizy katalitycznej celem energetycznego wykorzystania
otrzymywanego po procesie kompostowania paliwa alternatywnego (efekt ekologiczny prawem nie
wymagany – po znalezieniu inwestora od zaraz )
II. Rozbudowa i modernizacja systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie działania ZZO „Racula”.
1.Uzupełnianie i wymiana pojemników do selektywnej zbiorki odpadów i pojazdów do ich opróżniania
2. Mobilne- kontenerowe punkty przyjmowania niebezpiecznych odpadów komunalnych 6 szt
III. Rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków dla Zielonej Góry „Łużyce”
1. Suszarnia z spalarnią osadów ściekowych - rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków „Łężyce”
OPIS ZADAŃ INWESTYCYJNYCH
Rozbudowa składowiska odpadów „Racula”
Aktualna pojemność składowiska pozwoliła by na przyjmowanie odpadów do roku 2011. Z uwagi
jednak na obowiązujące standardy unijne składowisko w obecnym stanie może być eksploatowane do końca
2009 roku. Przyjmując rok zapasu zaplanowano pobudowanie nowej kwatery składowiskowej do końca 2008
roku. Kwatera odpowiadać ma obowiązującym od kwietnia 2003 roku nowym wymogom technicznym, z
których jednym z istotniejszych jest bezwzględny wymóg uszczelnienia dna składowiska folią izolacyjną.
Składowisko odpadów deponować będzie odpady komunalne i komunalnopodobne z wydzielonymi
częściami na odpady mineralne. Nie przewiduje się budowy małych kwater na odpady niebezpieczne.
Powierzchnia budowanej kwatery „D” około 4 ha. Pojemność około 500 tyś m3. Czas eksploatacji 6 – 8 lat.
Linia sortownicza odpadów szklanych
Zwiększająca się ilość selektywnie zbieranej stłuczki szklanej wymusza konieczność
pobudowania małego ciągu sortowniczego do rozdzielania szkła na kolory i asortymenty. Obecnie ZZO
66
„Racula” nie posiada takiej instalacji. Segregacja szk ła odbywa się w sposób prymitywny poprzez wybieranie
materiału z usypanych w boksach pryzm.
Modernizacja magazynu odpadów niebezpiecznych
Istniejący magazyn odpadów niebezpiecznych wykonano systemem gospodarczym, adaptując do
tego celu wiatę do składowania opału. Została ona obudowana, podzielona i wyposażona w niezbędne
pojemniki oraz chłodnię dla odpadów niebezpiecznych bakteriologicznie. Obecny magazyn jest
wystarczający na potrzeby samego miasta. Przejmując jednak funkcję regionalną zaistnieje potrzeba jego
rozbudowy i wykonania w trybie inwestycyjnym.
Modernizacja komunalnej kompostowni odpadów
Istniejąca kompostownia posiada zdolność przerobową 70 Mg niesegregowanych odpadów
komunalnych na dobę. Przywożone odpady w blisko 70 % składają się z odpadów nierozkładalnych.
Obecnie przekompostowuje się 65 % odpadów bytowych. Reszta trafia bezpośrednio na składowisko. Taki
stan zgodnie z obowiązującym prawem unijnym może istnieć jeszcze do roku 2200. Z uwagi jednak na
zakładany wzrost ilości przyjmowanych odpadów z terenu czterech przyległych powiatów, istnieje potrzeba
zwiększenia efektywności pracy kompostowni, poprzez zwiększenie strumienia odpadów biologicznie
rozkładalnych kierowanego do komór kompostujących. W tym celu przed komorami kompostującymi należy
dobudować zasobnię z sitem obrotowym o średnicy oczek 80 mm. Pozwoli to na zwiększenie
przepustowości kompostowni z 70 do 110 Mg na dobę, to jest o około 60 %.
Paliwo alternatywne - termoliza katalityczna
Celem termolizy katalitycznej jest odgazowywanie celulozowych, tłuszczowych i węglowodanowych
materiałów odpadowych w niskotemperaturowym reaktorze przy użyciu katalizatora, oraz energetyczne
wykorzystania powstającego w procesie gazu. W konwencjonalnych instalacjach spalających odpady wynosi
ok. 1200 do 1500 0C. Odpady mają w tych procesach bezpośredni kontakt z tlenem atmosferycznym, co
prowadzi do powstawania w temperaturze powyżej 800 0C dioksyn, furanów, a także siarki i azotu.
Usunięcie ze spalin powstałych związków wymaga zastosowania kosztownych procesów ich
oczyszczania. Dyspozycyjna wartość opałowa jest stosunkowo niewielka (10...12 MJ/Nm 3), a ponadto w
procesie powstaje ok. 40 % szlaki organicznej, stanowi odpad niebezpieczny.
W prezentowanej innowacyjnej metodzie niskich temperatur (katalityczna metoda termolizy) odpady,
zarówno komunalne, jak także z przemysłu drzewnego, papierniczego, rolnictwa, względnie przemysłu
spożywczego oraz hodowli zwierząt. Są odgazowywane z 50 – procentową domieszką tworzyw
syntetycznych, oraz z dodatkiem katalizatora w temperaturze ok. 450 0C. Materiały te zostają najpierw
ogrzane, a następnie przy udziale katalizatora ulegają rozkładowi. Katalizator jest wymagany tylko w
niewielkiej ilości (w zależności od udziału środków syntetycznych, max 1 %). Nie powstają przy tym żadne
toksyczne lub niebezpieczne dla środowiska substancje. Z obciążonych katalizatorów otrzymujemy sole,
67
które znajdują zastosowanie w nawożeniu, przy czym zawarte w nich ewentualne metale ciężkie występują
w formie nietoksycznych tlenków. Dzięki temu metoda ta wymaga tylko dwustopniowego oczyszczania spalin
(pierwszy stopień – przemywanie wodą, drugi – jednoprocentowym wodotlenkiem sodowym). Dodatkowe
procesy oczyszczania sa zbędne. Wartość opałowa gazu wytlewnego mieści się w granicach 25...40
MJ/Nm3. Wykorzystanie gazu następuje przez zastosowanie silników turbospalinowych i sprzężonych z nimi
generatorów wytwarzania energii elektrycznej.
Z ok. 10% pozostałych ciał stałych powstaje ubocznie koks, który po odpowiedniej jednostopniowej
obróbce może być wykorzystywany jako koks aktywny, który z kolei znajduje zastosowanie jako absorbent
przy oczyszczaniu spalin bądź w innych procesach chemicznych.
Innowacyjne, interesujące pod względem energetycznym rozwiązania, wynikają tu przede wszystkim
z tego, iż uzyskany gaz po odpowiednim oczyszczeniu natychmiast trafia do turbin gazowych, a gaz
odpadowy wykorzystywany jest bezpośrednio do ogrzewania termoreaktora. Gaz odpadowy wykazuje
temperaturę ok. 650 0C i dlatego idealnie nadaje się do wykorzystania w zakresie niskich temperatur. Wynika
z tego hermetyczny, redukujący płomień proces termolizy, przy czym spalanie gazu w obrębie turbiny jest
ograniczone. Poza rozruchem procesu nie jest potrzebne dostarczanie innej, obcej energii.
Po oddaniu ciepła do reaktora do dyspozycji pozostaje jeszcze jedno spektrum energetyczne ze schłodzenia
gazu od 450 do 150 0C dla uzyskania pary, np. przez niskociśnieniową turbinę parową. Podobnie możliwe
jest pozyskiwanie ciepła lub ciepłej wody z dalszego chłodzenia gazu w przedziale 150...50 0C.
W pierwszym etapie w urządzeniu do np. 50 kg/h wsadu następuje zgazowanie odpadu, a w drugim
wytworzony gaz używany jest dla zasilania zespołu 2 turbin gazowych o mocy 90 kW każda oraz 400 kW
mocy termicznej. Turbiny spalinowe stanowią, w porównaniu z silnikami gazowymi, idealne maszynowe i
techniczne uzupełnienie dla energetycznego wykorzystania gazów odlotowych. Wprawdzie stopień
oddziaływania jest mniejszy, lecz gaz odpadkowy stanowi główne medium dla ogrzania reaktora.
Szczególną korzyścią turbin spalinowych jest jednak ich niewrażliwość na wahania w jakości gazów. Mają
one tę przewagę, że mogą wyrównywać występujące wahania składu ilości gazu bez szkód dla procesu
spalania przy niezmiennej liczbie obrotów. Silniki gazowe mogą w takich przypadkach doznać dużych szkód
w sterowaniu i w obrębie wału korbowego. Na początku turbiny mogą być uruchamiane za pomocą nafty
(kerosin Jet A1), a po uzyskaniu odpowiedniej temperatury (2 min.) przełączane na gaz. Według danych
DSD rocznie powstaje w Niemczech ok. 5 milionów ton wyżej wymienionych odpadowych surowców frakcji
lekkich. Do tego doliczyć należy dalszych 12 milionów ton odpadów komunalnych.
Ze wstępnych obliczeń wynika, że z 1 tony odpadowych surowców lekkich uzyskać można ok. 4
MWh energii w postaci gazu, którą można przetworzyć w 0,5 MWh energii elektrycznej, co stanowi ogromny
dodatkowy potencjał energetyczny, a pozostała energia pozostaje do dyspozycji w formie energii cieplnej.
Rozwój technologii w pierwszej kolejności zaplanowano jako instalacje kontenerowe o wydajności
0,5 - 1 MWh. Tym samym zredukowana powinna zostać częściowo ryzykowna i droga wydajność transportu.
68
Uzupełnienie i wymiana pojemników do selektywnej zbiórki odpadów
Selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest na terenie miasta w oparciu o blisko 1700
pojemników o pojemności 1 100 dcm3. Są to w większości pojemniki metalowe, podatne na korozję. Od
trzech lat prowadzona jest wymiana pojemników metalowych na pojemniki z tworzywa sztucznego. Są one
wygodniejsze w eksploatacji, lżejsze wywołujące mniejszy hałas podczas opróżniania i trwalsze. Chcąc
utrzymać uzyskaną zdolność magazynową wszystkich posiadanych pojemników na poziomie 14% objętości
wszystkich wystawionych pojemników i kontenerów na odpady miejskie, należy corocznie wymieniać około
300 pojemników na nowe.
Mobilne punkty przyjmowania komunalnych odpadów niebezpiecznych
Selektywna zbiórka
komunalnych odpadów niebezpiecznych wymaga posiadania nie tylko
magazynu do ich przetrzymywania ale także, punktów do ich przyjmowania na terenie miasta. W tym celu
sprawdzonymi rozwiązaniami są mobilne, czyli ruchome (samobieżne) punkty
zbierania i przewozu.
Specjalna zabudowa nadwozia pozwala na segregowanie przyjmowanych odpadów niebezpiecznych z
chwilą odbioru ich od mieszkańca. Odpady te nie mogą być mieszane, aby nie doszło do niekontrolowanych
reakcji chemicznych, zagrażających życiu lub zdrowiu. Zakładając obsługę sześciu powiatów, przewidziano
zakup sześciu takich pojazdów.
Suszarnia i spalarnia osadów ściekowych.
Opis ogólny instalacji.
Projektowana instalacja do suszenia osadów oparta jest na suszeniu po średnim; tzn., że ciepło
przekazywane jest ze źródła ciepła do procesu suszenia osadu, poprzez wymienniki ciepła. Powietrze
suszące jest recyrkulowane; tzn., że wilgotne powietrze suszące najpierw wchodzi do skraplacza, w którym
woda z procesu suszenia osadu jest kondensowana. Następnie, suche powietrze suszące zawracane jest
do suszarki, gdzie obieg się powtarza. Dzięki temu powietrze suszące nie wydostaje się do otoczenia.
Projektowana instalacja oparta jest na niskotemperaturowym procesie suszenia. Wilgotny osad
przebywa w maksymalnej temperaturze 180°C i ta temperatura obniżana jest stopniowo do ok. 70°C, wraz
ze wzrostem suchej masy w osadzie. Dzięki temu osad nie jest przypalany, gdy ż przebywa on w
temperaturze ponad 100oC jedynie w początkowej fazie, gdy jego wilgotność jest duża. Gdy zawartość
wilgoci w osadzie spada poniżej 50% s.m., przebywa on w temperaturze poniżej 100 0C.Osad ze zbiornika
magazynowego w czasie podawania do suszarki jest podgrzewany do około 40 0C za pomocą nadmiernego
ciepła z kondensatora. Przed podaniem do suszarki osad jest rozdzielany na wiele strumieni i
rozprowadzany poprzez oddzielne przewody do szeregu dysz wtryskujących o średnicy 8 – 10 mm,
układających osad w trzech poziomach, jeden na drugi. Osad formowany jest w postaci pasków na
przenośniku taśmowym ze stali nierdzewnej, w celu uzyskania bardzo dużej i równomiernej powierzchni
osadu. Proces suszenia osadu może być porównany z wymianą ciepła w kotle. Suszenie osadu następuje
na dwóch stalowych taśmach, ustawionych jedna po drugiej. Na pierwszej taśmie osad przebywa około 15
69
minut, a na drugiej około 45 minut Ciepło do suszenia podawane jest za pomocą trzech wymienników ciepła.
Powietrze suszące pracuje w obiegu zamkniętym, a cały proces odbywa się przy lekkim podciśnieniu, co
zabezpiecza przed przedostaniem się zapachów do środowiska. Odparowana woda zostaje skondensowana
w skraplaczu. Do jej ochłodzenia służą ścieki oczyszczone doprowadzone z wylotu oczyszczalni. Kondensat
wraz z wodą chłodzącą o temperaturze około 50o C jest zawracany na oczyszczalnię, co w zimie pozytywnie
wpływa na efekt oczyszczania. Po wysuszeniu osad zawiera 90 % s.m., a przebywanie w temperaturze
ponad 700C przez okres dłuższy niż 60 minut, czyni go bezpiecznym pod względem sanitarnym Po przejściu
przez taśmy osad zabierany jest za pomocą transportera ślimakowego i przekazywany (w opcji istnieje
możliwość workowania) do kontenera magazynowego skąd może być wywożony na zewnątrz. Cała
instalacja suszenia osadów wewnątrz utrzymywana jest przy małym podciśnieniu, aby zapobiec
wydostawaniu się powietrza do otoczenia. Osad z budynku pras podawany będzie do zbiorników
buforowych poprzez pompę ślimakową (w projekcie należałoby rozważyć zalety i wady załadunku osadu
poprzez przenośnik ślimakowy), która zlokalizowana zostanie w wannie na silosy w budynku suszenia
osadów.
Lej
załadowczy
pompy
zasilany
będzie,
poprzez
system
istniejących
przenośników,
zamontowanych na końcu węzła prasy komorowej. Powyższe rozwiązanie załadunku osadu wymaga
wykonania, w ścianie budynku instalacji suszenia osadów, roboczego otworu wyposażonego w ruchomą
„żaluzję’.
Instalacja do suszenia osadu składa się z następujących głównych elementów:
- zbiorniki magazynowe (silosy) osadu odwodnionego,
- suszarka,
- skraplacz,
- kotłownia technologiczna,
- komin,
- kompletne opomiarowanie, orurowanie i uzbrojenie w armaturę oraz AKPiA.
- suszarka składa się z izolowanej komory, w której znajdują się główne elementy, takie jak:
- urządzenia rozprowadzające osad,
- stalowa taśma,
- wentylatory,
- wymienniki ciepła do transferu ciepła z ogrzewacza do powietrza suszącego.
Parametry procesu suszenia osadów (przepustowość obecna)
Założenia dla osadu odwodnionego:
Ilość osadu mechanicznie odwodnionego:
Zawartość suchej masy:
Sucha masa:
50Mg/d, 18 250Mg/rok,
28%,
14Mg/d
5 110Mg/rok,.
Zakładane parametry osadu wysuszonego:
70
Ilość wysuszonego osadu:
Wydajność instalacji (osadu odwodnionego):
Czas pracy:
90 %,
15,6Mg/d,
5 694Mg/rok,
3,5Mg/h,
15h/d.
5 214h/rok,
Parametry procesu suszenia osadów (przepustowość docelowa)
Założenia dla osadu odwodnionego:
Ilość osadu mechanicznie odwodnionego:
54Mg/d,
19 710Mg/rok,
Sucha masa:
28%,
15Mg/d
5 475Mg/rok,.
Zakładane parametry osadu wysuszonego:
Ilość wysuszonego osadu:
90%,
7Mg/d,
6 096Mg/rok,
Wydajność instalacji (osad odwodniony do 25 % s.m.):
Czas pracy instalacji:
3,5Mg/h,
5 631h/rok,
16h/d,
Zużycie wody technologicznej (przy temperaturze 10 0C):
40,0 m3/h,
Odpływ z kondensatora (przy temperaturze60 0C):
45,0m3/h,
Moc zainstalowana:
Zużycie energii elektrycznej (170 kW x 5 631 h/rok):
Moc cieplna pozyskiwana z paliwa:
Zużycie paliwa (1 500 kW x 5 631 h/rok):
170kW,
957 270kWh,/rok,
1 500kW,
46 500 kWh/rok.
Docelowo mo żliwe będzie wprowadzenie spalania osadu, wówczas ilość popiołu do wywozu wyniesie
około 6,3 Mg/d.
Spalanie osadów osuszonych – II etap realizacji inwestycji
Funkcja technologiczna
Osuszanie osadów ściekowych jest bardzo efektywną metodą zmniejszania ich ilości. Kolejnym
etapem na drodze do jej zminimalizowania powinno być spalanie osadów osuszonych. Proces ten
charakteryzuje się bardzo korzystnymi parametrami technologicznymi. Spalanie osuszonych osadów
pozwala na „odzyskanie” energii zużytej w procesie osuszania. Przeciętnie osady ściekowe charakteryzują
się wartością opałową rzędu 10 do 12 MJ/kg. Jest to wprawdzie wartość czterokrotnie niższa od
kaloryczności oleju opałowego, jednakże wystarczająca, żeby użytkować produkt suszenia jako opał.
Proponuje się docelową rozbudowę instalacji suszenia osadów o układ ich spalania. Ze względów
ekonomicznych (niższe koszty eksploatacji), a także w celu podwyższenia efektu ekologicznego (znaczące
zmniejszenie ilości odpadów do składowania) zaleca się jak najszybszą realizację II etapu inwestycji.
Najkorzystniejsze byłoby, pomijając kwestię skumulowanych kosztów inwestycyjnych, wybudowanie suszarni
71
i spalarni w ramach jednego zadania. Proponowany podział inwestycji na etapy pozwala na technologicznie
uzasadniony podział zadania.
Opis ogólny instalacji
Z technicznego punktu widzenia modernizacja budynku suszenia osadów dla celów suszenia i spalania
osadów polega głównie na:
- demontażu kotła olejowego pełniącego funkcję jedynego źródła ciepła w instalacji suszenia osadów,
- montażu kotła dwufunkcyjnego, dostosowanego do opalania osuszonym osadem i paliwem
uzupełniającym w postaci oleju opałowego,
- montażu zblokowanej instalacji oczyszczania spalin.
Prace te nie będą pociągały za sobą konieczności wykonywania robót budowlanych lub związanych ze
zmianami sposobu zagospodarowania terenu wokół budynku.
Modernizacja obiektu w ramach II etapu realizacji inwestycji, będzie poprzedzona wykonaniem
szczegółowego projektu instalacji spalania i podlegać będzie procedurze Oceny Oddziaływania na
Środowisko.
Podstawowym efektem realizacji etapu II będzie ograniczenie ilości masy odpadów w postaci
unieszkodliwionych osadów ściekowych do złożenia na składowisku odpadów, z 16,7 Mg/d (suszenie) do
około 6,3 Mg/d (popiół ze spalania osadów). Efektowi temu towarzyszyć będą pozytywne skutki
ekonomiczne w postaci:
- zmniejszenia kosztów transportu osadów na składowisko odpadów,
- zmniejszenie kosztów złożenia odpadu w misie składowiska,
- obniżenie bieżących kosztów eksploatacji instalacji – duże ilości oleju opałowego używanego do
pozyskiwania ciepła w suszarni zostaną zastąpione niemal całkowicie osadem osuszonym.
Wdrożenie II etapu będzie stosunkowo kosztowne i spowoduje istotny wzrost kosztów amortyzacji
maszyn i urządzeń. Ponadto wymagać będzie utrzymywania przez użytkownika wysokiego reżimu kontroli
pracy instalacji w celu uniknięcia ponadnormatywnej emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Jednakże korzyści
wynikające z realizacji etapu II inwestycji s ą niepodważalne.
Realizacja etapu II inwestycji – spalanie osadu.
Przedsięwzięcie umożliwi docelowo wprowadzenie spalania osadu jako ostatecznej metody jego
unieszkodliwiania, a wówczas ilość popiołu do wywozu wyniesie jedynie około 6,3 Mg/d, tj. około
2 300 Mg/rok. Oznacza to, że produkcja odpadów (pochodzenia osadowego) do wywozu spadnie do
poziomu poniżej 12 %, produkowanych bez zrealizowania inwestycji. Uwodnienie świeżych popiołów jest
pomijalnie małe, a ich stan sanitarny nie budzi żadnych wątpliwości. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej
72
instalacji oczyszczania spalin, osiągnięcie zamierzonego efektu ekologicznego nie będzie się wiązać ze
wzrostem innych emisji.
7.3 WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO
Ocena funkcjonowania składowiska odpadów „Racula”
W opracowanym w listopadzie 2003 przeglądzie ekologicznym składowiska odpadów „Racula”.
stwierdza się:
§
kontrolowane są ilości i jakość dowożonych odpadów;
§
przyjmowane są tylko odpady nadające się do składowania na składowisku,
§
odpady niebezpieczne magazynowane są przejściowo, do czasu wywozu, w właściwie urządzonym i
zabezpieczonym Punkcie Gromadzenia odpadów Niebezpiecznych,
§
składowisko posiada wszystkie urządzenia techniczne niezbędne do prawidłowego jego funkcjonowania
wg standardów wymaganych do roku 2010( brak sztucznego uszczelnienia),
§
formowanie z odpadów warstw technologicznych prowadzone jest zgodnie z przyjętymi zasadami
(bieżące zagęszczanie odpadów w cienkich warstwach kompaktorem) i przykrywanie ich materiałem
izolacyjnym (izolacyjna warstwa przykrywająca powinna być jednak grubsza i wykonywana codziennie),
§
prawidłowo prowadzona jest dokumentacja dotycząca eksploatacji składowiska odpadów, poza brakiem
ujmowania i wywozu odcieków na oczyszczalnię,
§
na polu „A" ujmowany jest i wykorzystywany gaz składowiskowy, obecnie budowana jest instalacja na
polu składowym „B",
§
systematycznie, zgodnie z zaleceniami prowadzony jest monitoring składowiska odpadów,
§
drogi wewnętrzne na terenie składowiska utrzymane są w stanie czystości,
§
brak było rozpoznawalnych oznak inwazyjności niektórych gatunków gryzoni, zwłaszcza szczurów,
zwalczania plag gryzoni i owadów.
Potwierdzeniem prawidłowego budowania i zagęszczania hałdy odpadów jest nie występowanie
samozapłonów.
Obsługa składowiska jest przeszkolona w zakresie przestrzegania podstawowych zasad higieny
obejmujących:
• użytkowanie odzieży roboczej i ochronnej,
• utrzymanie w czystości pomieszczeń socjalnych,
• udzielanie pierwszej pomocy.
• pracownicy składowiska podlegają okresowym badaniom lekarskim.
73
Składowisko w Raculi, poza brakiem dostatecznego uszczelnienia misy składowiska, spełnia
większość istotnych wymagań stawianych obiektom odpowiadającym aktualnemu poziomowi techniki.
Oceniając szczelność misy składowiska balastu w Raculi należy brać pod uwagę okres jego
powstawania — 1960 r. W tamtych mniej wrażliwych ekologicznie czasach zlokalizowanie składowiska
w wyrobisku po eksploatacji gliny, którego dno budują grunty nieprzepuszczalne lub słabo przepuszczalne,
było optymalne i wyprzedzało wymagania formalno-prawne ochrony środowiska o blisko 20 lat.
Składowisko posiada system drenażu wód odciekowych. Zostało również wyposażone w instalację
do odprowadzania gazu składowiskowego, mimo przyjmowania do składowania odpadów nieulegających
biodegradacji.
8. INSTRUMENTY FINANSOWE SŁUŻĄCE REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
8.1 DZIAŁALNOŚĆ BIEŻĄCA
Realizacja wszelkich programów bez rozwiązania sposobu ich finansowania od początku zdana
jest na niepowodzenie.
Generalną zasadą finansowania przedsięwzięć systemu jest rozdzielanie wytwórców odpadów w
zależności od źródła ich powstawania i stworzenie przejrzystej sytuacji ponoszenia kosztów i pozyskiwania
funduszy inwestycyjnych .
Zgodnie
z prawem
za odpady
komunalne odpowiada
gmina , za odpady
powstające
w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, w tym szczególnie produkcyjnej, wytwórca tych odpadów
- czyli producent lub sprzedawca . I tak też rozkłada się ciężar ponoszenia kosztów zbiórki i utylizacji
odpadów.
Przedsiębiorstwo komunalne świadcząc usługi bezpośrednio dla ludności nie powinno być
nastawione na znaczący zysk. W przypadku działalności świadczonej na rzecz pozostałych wytwórców
odpadów, zysk powinien zapewniać rentowność umożliwiając inwestowanie w rozwój gospodarki odpadami
przemysłowymi ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązania problemu odpadów niebezpiecznych
i użytkowych.
Działalność bieżąca przedsiębiorstwa komunalnego powinna być w całości sfinansowana
wpływami za świadczone usługi na rzecz ludności i ,,miasta”. Ustalenie górnych stawek za us ługi komunalne
powinno zapewnić przedsiębiorstwu 5 - 10 % zysk. W przypadku świadczenia usług dla sfery
pozakomunalnej, ceny powinny mieć charakter wolnorynkowy.
74
Podstawową formą rozliczania się mieszkańców za usługi odbioru odpadów z nieruchomości jest
opłata ryczałtowa w przeliczeniu na jednego mieszkańca na miesiąc lub w przypadku lokali użytkowych na
metr kwadratowy zajmowanej powierzchni z zależności od rodzaju prowadzonej działalności.
Opłata zryczałtowana pobierana na podstawie umów od świadczących usługi na terenie
Zielonej Góry musi obejmować:
•
Podstawienie pojemników lub kontenerów „zielonych” na odpady niesegregowane
w ilości wystarczającej na ich pomieszczenie.
•
Podstawienie pojemników „kolorowych” do selektywnej zbiórki makulatury, tworzyw sztucznych szkła
i tekstylii w ilości objętej miejskim systemem gospodarki odpadami „PREKO ZG”(14% pojemności
pojemników „zielonych”).
•
Podstawienie na terenie osiedla i opróżnianie co dwa tygodnie, kontenera na odpady
wielkogabarytowe – stare meble, i.t.p..
•
Prowadzenie stałej konserwacji, naprawy i systematycznej wymiany podstawionych pojemników i
kontenerów na odpady zbierane nieselektywnie i selektywnie.
•
Systematyczny, co najmniej raz w tygodniu wywóz odpadów niesegregowanych
(z pojemników zielonych).
•
Systematyczny, co najmniej raz na dwa tygodnie i dodatkowo wg zgłoszenia, wywóz odpadów
zbieranych selektywnie (z pojemników kolorowych).
•
Odbiór na telefon z mieszkania starych lodówek, zamra żarek telewizorów, kwalifikowanych jako
odpady niebezpieczne.
•
Bezpłatny odbiór zebranych od mieszkańców przez Administrację Osiedla zużytych baterii
elektrycznych.
•
Przeprowadzenie dwa razy w roku, wiosną i jesienią, wg ustalonego harmonogramu, zbiórki
odpadów wielkogabarytowych z terenu całego miasta (wystawki).
•
Termiczną utylizację odpadów w procesie kompostowania i bezpiecznego ich składowania wg
najlepszej dostępnej techniki wymaganej prawem polskim i unijnym.
•
Sortowanie, belowanie, transport i recykling zebranych selektywnie odpadów takich jak makulatura,
tworzywa sztuczne, szkło, tekstylia, stare meble, lodówki, telewizory, i.t.p..
•
Utylizację starych lodówek, telewizorów i baterii elektrycznych.
•
Bezpłatne przekazanie kompostu w ilościach proporcjonalnych do ilości produkcji
i obsługiwanych mieszkańców objętych zryczałtowaną umową na usuwanie odpadów.
•
Bezpłatne przyjęcie przez Dział Zagospodarowania Odpadów w Raculi odpadów
z gospodarstw domowych w ilości do 1 Mg dowiezionych środkiem transportowym mieszkańca.
•
Zapewnienie ciągłości i nieprzerwalności świadczonych usług zgodnie z miejskim planem
gospodarki odpadami.
•
Zapewnienie pełnej mobilności pojazdów do wywozu odpadów poprzez posiadanie pojazdów
rezerwowych i własnej bazy warsztatowej.
75
•
Zapewnienie wymaganej prawem miejscowym kolorystyki pojemników, kontenerów
i pojazdów.
•
Zapewnienie fachowej obsługi przez osoby posiadające wymagane prawem certyfikaty kompetencji
zawodowych z zakresu transportu rzeczy i unieszkodliwiania odpadów.
•
Ubezpieczenie szkód powstałych w wyniku prowadzonej działalności np. za potrącenie źle
zaparkowanego samochodu czy uszkodzenie pergoli.
•
Prowadzenie powszechnej i ciągłej edukacji ekologicznej w zakresie ochrony środowiska przed
odpadami w Miejskim Centrum Edukacji Ekologicznej ZGKiM-u przy ul. Witebskiej 2a w Zielonej
Górze, w tym szkolenie zarządców i administratorów nieruchomości z przepisów prawa ochrony
środowiska, gospodarki odpadami oraz utrzymania porządku i czystości.
•
Przeprowadzenie, co najmniej raz w roku miejskiej akcji sprzątania świata, którą poza terenami
leśnymi i komunalnymi objęte są również tereny osiedlowe.
•
Stałe doradztwo prawne w stosowaniu przepisów Prawa Ochrony Środowiska, Ustawy o odpadach
oraz Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie.
•
Przejęcie pełnej odpowiedzialności administracyjnej, cywilnej i karnej za odpady przekazane umową.
W przypadku świadczenia usług niekompletnych zgodnie z posiadanymi zezwoleniami, za
nie świadczone zadania przedsiębiorca przekazuje opłaty miejskim jednostkom organizacyjnym
realizującym te zadania.
Koszty eksploatacyjne systemu PREKO ZG za 2002 rok
Koszty
Wyszczególnienie
PLN
gromadzenie odpadów komunalnych
589 802
gromadzenie odpadów selektywnych
46 907
Razem gromadzenie odpadów
636 709
transport odpadów komunalnych
4 419 132
transport odpadów selektywnych
382 030
Razem transport odpadow
4 801 162
utylizacja i składowanie
4 017 306
sortowanie odpadów
1 425 215
Ogółem
10 880 392
8.2 DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA
76
Miasto
będąc
odpowiedzialnym
za
gospodarkę
odpadami
komunalnymi,
odpowiada
za
przygotowanie niezbędnej infrastruktury technicznej. W tym, celu musi określić źródła finansowania
poszczególnych inwestycji .
Do źródeł tych można zaliczyć :
• zysk zakładu po opodatkowaniu
• budżet miasta
• Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
• obligacje komunalne
• fundusze ekologiczne
• fundacje i programy pomocowe
• banki
• instytucje leasingowe
• fundusze inwestycyjne
8.2.1 ŚRODKI WŁASNE PRZEDSIĘBIORSTWA KOMUNALNEGO
Zysk netto, czyli po odprowadzeniu podatku dochodowego jest najczęstszym źródłem finansowania
inwestycji własnych przedsiębiorstw i spółek. W przypadku jednak firm działających na rynku komunalnym,
zysk ten jest na ogół niewielki gdyż, cechą tych firm jest niezbyt wysoka rentowność . Dlatego też , firmy te
na ogół z własnych środków nie udźwigną ciężaru realizacji niezbędnych dla miasta - gminy inwestycji
ochrony środowiska gospodarki komunalnej .
8.2.2 BUDŻET MIASTA
Budżet miasta
Miasto
będąc właścicielem przedsiębiorstwa komunalnego (zakładu budżetowego), może bez
obaw o utratę majątku przeznaczyć własne środki finansowe na inwestycje swojej jednostki. Wówczas
głównym źródłem sfinansowania inwestycji będzie budżet miasta, którego podziału dokonuje corocznie Rada
Miasta. Zwiększając majątek, miasto jako jej właściciel Zakładu zwiększa swój majątek.
Obligacje komunalne
W ciągu ostatnich lat gminy coraz intensywniej poszukiwały alternatywnych wobec kredytu
bankowego
sposobów
finansowania
długoterminowych
przedsięwzięć
inwestycyjnych.
Zasadniczą
przyczynę tego stanu rzeczy stanowi ciągłe poszerzanie zakresu zadań realizowanych przez gminy,
a szczególnie funkcji związanych z realizacją projektów z dziedziny infrastruktury technicznej .
77
Z drugiej strony częstokroć doświadczane przez samorządy lokalne usterki systemu bankowego, jak również
niedostateczna
znajomość
specyfiki
gmin
jako
pożyczko
-
i kredytobiorców u potencjalnych
kredytodawców nie sprzyja ściślejszej współpracy podmiotów komunalnych
z instytucjami finansowymi . Zjawisku temu towarzyszy ograniczanie bie żących oszczędności własnych gmin
narzucające konieczność stopniowego zwiększania poziomu ich zadłużenia. Rosnące zapotrzebowanie
gmin na zewnętrzne źródła finansowania jest niewątpliwie jedną z najistotniejszych cech systemu finansów
komunalnych w Polsce.
Przyciąganie uwagi i zainteresowania gmin przez finansowanie inwestycji w drodze emisji
długoterminowych dłużnych papierów wartościowych - obligacji komunalnych - stanowi oczywistą implikację
powyższych przeobrażeń. Wśród powodów, dla których w określonych warunkach obligacje mogą okazać
się korzystniejszą od kredytu formą pozyskania przez gminy środków finansowych przykładowo wymienić
można następujące:
• mniejsze koszty obsługi bankowej, tj. niższe prowizje i opłaty za usługi banku, który nie ponosi ryzyka
kredytowego;
• stosunkowo większa skłonność podmiotów nie będących bankami do bezpośredniego inwestowania
swoich środków na komunalnym rynku kapitałowym - rozproszenie inwestorów ;
• potencjalnie znacznie niższa stopa procentowa - tj. możliwość ograniczenia wysokości odsetek
oferowanych obligatoriuszom - m.in. jako następstwo większej płynności obligacji ;
• możliwość oferowania inwestorom dodatkowych , niefinansowych świadczeń .
Poza tym należy pamiętać również o znaczeniu innych niż finansowe korzyści płynących z emisji
obligacji, w szczególności możliwości osiągnięcia pewnych celów społecznych i politycznych polegających
na :
§
możliwości zaprezentowania realizowanych projektów inwestycyjnych opinii publicznej, a zwłaszcza
mieszkańcom gminy - emitenta oraz zapoznania obywateli z aktualną sytuacją finansową gminy;
§
przyciągnięciu uwagi mieszkańców
do działań podejmowanych przez gminę , uzyskanie szerszego
zrozumienia i akceptacji dla tych działań;
§
zapoznaniu pracowników gminy ze specyfiką usług świadczonych przez instytucje finansowe.
8.2.3
FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ.
Narodowy i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
System funduszy ekologicznych w Polsce jest czteropoziomowy. Poziom centralny tworzy
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na poziomie województw działa 16
Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Fundusz narodowy i fundusze
wojewódzkie posiadają osobowość prawną i w zakresie określonym ustawą samodzielnie podejmują decyzje
co finansować i na jakich warunkach. System funduszy ochrony środowiska uzupełniają fundusze powiatowe
78
i gminne. Nie są one organizacyjnie ani prawnie wydzielone ze struktury samorządu terytorialnego, nie mogą
też udzielać pożyczek.
Dostępność do funduszy wojewódzkich jest zróżnicowana zależnie od regionu kraju. Wiąże się to
z ich zasobnością finansową oraz ze stosowanymi priorytetami inwestycyjnymi. Stąd własne kryteria oraz
procedury oceny i wyboru proponowanych przedsięwzięć inwestycyjnych. Każdy fundusz dysponuje też
własnymi zasadami udzielania i umarzania pożyczek. Zasady ich oprocentowania wzorowane są na
funduszu narodowym.
Powiatowy i Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Są one poza budżetem miasta, drugim źródłem finansowania inwestycji ochrony środowiska,
będącym w całkowitej dyspozycji Rady Miasta. Powstaje z części opłat i kar z korzystania ze środowiska
o jego przeznaczeniu decyduje Rada Miasta uchwalając corocznie jego plan dochodów i wydatków. Jest to
jednak
fundusz bardzo
niewielki
i
głównie
służyć
może
wspomaganiu
działalności
związanej
z przygotowywaniem dokumentacji technicznej oraz edukacji ekologicznej.
8.2.4
FUNDUSZE POMOCOWE
Fundacje i programy pomocowe
Chodzi tu głównie o dotacje. Pokrywają one zazwyczaj tylko niewielką część kosztów inwestycji.
Pomoc bezzwrotna, którą stanowi dotacja, jest chętnie lokowana w obszarze edukacji, szkoleń a także
wymiany doświadczeń i promowania nowoczesnych rozwiązań technicznych .
Rządy i fundacje z krajów zachodnich preferują w swoich dotacjach gospodarkę wodną oraz inwestycje
zmierzające do ograniczenia zanieczyszczeń.
Najbardziej rozpowszechnione są następujące formy udzielania bezzwrotnej pomocy finansowej:
• dotacja na uzgodnione zadania inwestycyjne lub projekt - środki pieniężne zwalniane są sukcesywnie
w miarę realizacji zadania,
• pomoc konsultingowa (doradztwo) polegająca na zakupie usługi,
• pomoc szkoleniowa (opłacanie przygotowania materiałów szkoleniowych i samego szkolenia),
• pomoc w formie udostępnienia preferencyjnego kredytu (np. dotacja na opłacenie w banku różnicy
pomiędzy preferencyjną i komercyjną stopą oprocentowania kredytu) .
Wymienione formy bezzwrotnej pomocy finansowej są dostępne po spełnieniu licznych warunków
przesądzających o celowości i efektywności tej pomocy.
Długoterminowe kredyty inwestycyjne są, podobnie jak obligacje ,,elitarnym” źródłem środków
finansowych, dostępnym tylko dla tych gmin, których gospodarka finansowa pozwala na ponoszenie ciężaru
spłat wraz z oprocentowaniem. Oprocentowanie krajowych kredytów komercyjnych jest znacznie wy ższe niż
w przypadku pożyczek i kredytów preferencyjnych. Oparcie finansowania inwestycji głównie na tym źródle
79
powoduje wzrost kosztów przedsięwzięcia, toteż kredyty komercyjne należy traktować jako uzupełniające
źródło finansowania przedsięwzięć, w sytuacji gdy wykorzystane zostaną dostępne źródła tańsze, ale
zgromadzone środki nie wystarczą na pokrycie kosztów przedsięwzięcia wynikających z kosztorysu.
Fundusze inwestycyjne
Od 1990r. daje się zauważyć rozwój prywatnych inwestycji kapitałowych w Polsce. Obecnie
działalność inwestycyjną prowadzi co najmniej 15 funduszy kapitałowych reprezentujących kapitał rzędu 900
milionów dolarów amerykańskich. Przedmiotem inwestycji kapitałowych w Polsce są spółki prywatne bądź
prywatyzowane.
Od 1996r. występuje rosnące zainteresowanie funduszy kapitałowych obszarem inwestycji
ekologicznych. Przedmiotem wejścia kapitałowego są przedsięwzięcia dotyczące tzw. czystych technologii
W fazie przygotowawczej znajduje się projekt utworzenia funduszu kapitałowego z udziałem funduszu
narodowego. BOŚ, EBOR i NEFCO (Nordic Environment Finance Corporation). Celem funduszu będzie
dokonywanie inwestycji kapitałowych w przedsięwzięcia proekologiczne o charakterze infrastrukturowym
i produkcyjnym.
Innym
przykładem
jest
amerykański
fundusz
kapitałowy
Mees
Pierson
inwestujący
w przedsiębiorstwa działające w obszarze ochrony środowiska i oszczędzania energii oraz produkujące
urządzenia do kontroli zanieczyszczeń wody i powietrza. Stosunkowo dużym funduszem kapitałowym
analizującym racjonalność znalezienia się na polskim rynku finansowania ochrony środowiska jest fundusz
ECOFIN. Wszystkie one powiększają dostępne środki finansowe na inwestycje służące ochronie
środowiska.
Finansowanie inwestycji związanych z gospodarką odpadami powstającymi w wyniku prowadzonej
działalności gospodarczej poza sferą komunalną to obowiązek wytwórców tych odpadów lub sprzedawców
towarów.
Przedsiębiorstwo komunalne może przejąć na siebie odbiór odpadów od tej grupy wytwórców,
jednak działalność tą będącą poza bezpośrednią sferą komunalną, cechować się musi zadawalająca
przedsiębiorstwo rentowność. W tym celu bez obciążania ,,miasta” spółka może bezpośrednio zaciągnąć
kredyty lub skorzystać, ze środków pomocowych.
Nale ży w tym miejscu zwrócić uwagę, że koszty selektywnej zbiórki odpadów, edukacji ekologicznej
oraz zbiórki odpadów wielkogabarytowych muszą wystąpić po stronie zakładu utylizacji odpadów (należy
też czytać składowiska odpadów), a nie po stronie gromadzenia i transportu odpadów komunalnych.
W kalkulacji ceny za przyjęcie odpadów do utylizacji i składowania ująć należy koszt obsługi systemu
segregowania odpadów u źródła ich powstawania. Przewoźnik odpadów pobiera
podstawienie
pojemnika,
jego
opróżnienie
i
przetransportowanie
jedynie należność za
odpadów
komunalnych
nieposegregowanych do jednostki utylizującej czy składującej.
Fundusze przedakcesyjne
80
Program ISPA
Ochrona środowiska
CO MOŻE BYĆ FINANSOWANE?
Projekty dotyczące rozbudowy infrastruktury ochrony środowiska, pozwalającej na spełnienie wymogów UE
w zakresie:
•
Dostaw wody pitnej
•
Odprowadzania i oczyszczania ścieków
•
Utylizacja odpadów
•
Ochrona atmosfery
Projekty muszą wynikać z realizacji „Strategii wykorzystania funduszu ISPA jako uzupełniającego
instrumentu
realizacji
polityki
ekologicznej
państwa”
-
http://fundusze.ukie.gov.pl
w
dziale
Przewodnik/Fundusze przedakcesyjne/ISPA.
KTO MOŻE SIĘ UBIEGAĆ O WSPARCIE?
Samorządy lub związki komunalne
WARTOŚĆ DOFINANSOWANIA
Projekty powyżej 5 mln €
JAKA JEST ROLA SAMORZĄDU?
Samorządy lokalne lub związki komunalne mogą składać projekty do Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej, który przyjmuje projekty przez cały czas trwania programu. Kontakt
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (p. lista adresowa).
Fundusze Strukturalne w Polsce
Unia Europejska prowadzi politykę strukturalną, aby zwiększyć spójność gospodarczą i społeczną
należących do niej państw. Oznacza to dążenie do zmniejszenia różnic w rozwoju pomiędzy poszczególnymi
regionami w UE. Polityka strukturalna Unii prowadzona jest wspólnie z krajami członkowskimi. Oznacza to
w praktyce, że państwa razem z Komisją Europejską opracowują plany i zakres pomocy udzielanej przez
UE.
Podstawowym źródłem pomocy w ramach polityki strukturalnej są fundusze strukturalne. Z ich
budżetów kierowane jest wsparcie na programy krajowe - 94%, oraz inicjatywy wspólnotowe – 6%.
Dodatkowym instrumentem pomocy jest Fundusz Spójności (Kohezji), czasowy instrument, który ma pomóc
przy realizacji największych inwestycji w najuboższych krajach UE. Ważnym uzupełnieniem pomocy UE są
krajowe środki (budżet centralny i samorządowy), które stanowią minimum 25 % (w wyjątkowych sytuacjach
15%) całej pomocy.
Zanim pieniądze z funduszy strukturalnych spłyną do kraju, jego administracja musi przygotować
plan ich wykorzystania. W zależności od celu, do którego klasyfikuje się dane państwo/region konkretne
plany przygotowuje się dla:
81
♦
Jednostek odpowiadających NUTS II (w Polsce są to województwa),
♦
Jednostek odpowiadających NUTS III (w Polsce są to tzw. podregiony, pokrywające się najczęściej ze
starymi województwami),
♦
Całego kraju .
Odpowiedni plan jest przesyłany do Komisji Europejskiej, która w uzgodnieniu z władzami krajowymi
uzgadnia Podstawy Wsparcia Wspólnoty (Community Support Framework). W nim zawarte są priorytety
działania funduszy na terenie kraju/regionu, szczegółowe cele i wielkość wkładu funduszy strukturalnych.
Konkretne działania, które będą finansowane ze środków europejskich opisują programy operacyjne. W
praktyce krajów korzystających obecnie z pomocy w ramach celu 1 występują programy operacyjne
horyzontalne (realizowane na terenie całego kraju) oraz uzupełniające je programy regionalne. Zgodnie z
zasadą współfinansowania część pieniędzy pochodzi z budżetu krajowego (centralnego lub lokalnego).
Jednym z zadań może być realizacja programu:
•
URBAN – rewitalizacja obszarów miejskich, zagro żonych lub dotkniętych zjawiskami
strukturalnego bezrobocia i przejawami patologii społecznej; jest on finansowany również przez
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Fundusz Spójności
Nie jest i nie był funduszem strukturalnym, choć pełni bardzo ważną rolę w samej polityce
strukturalnej. Fundusz Spójności jest to tymczasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej,
których Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich krajów członkowskich (Grecja,
Portugalia, Hiszpania i Irlandia). Nie obejmują go zasady i reguły postępowania stosowane przy funduszach
strukturalnych. Dotyczy to głównie procesu planowania pomocy, w którym nie trzeba opracowywać
szczegółowych (regionalnych lub narodowych) planów rozwoju. Poszczególne kraje składają od razu
konkretne projekty lub grupy projektów, jednak odpowiednio duże (o budżecie powyżej 10 mln €). Realizację
Funduszu Spójności wstępnie zaplanowano na lata 1993-99. Na szczycie UE w Berlinie postanowiono
przedłużyć jego działanie bez zmian do 2006 roku.
Podstawowym celem Funduszu Spójności jest zminimalizowanie różnic pomiędzy krajami, których
poziom ekonomiczny znacznie odbiega od średniej UE. Charakterystyczne w Funduszu Spójności jest to, że
do pomocy kwalifikowane są nie poszczególne regiony (NUTS II lub III) lecz całe kraje. Oprócz
wspomnianego kryterium wysokości Produktu Krajowego Brutto, państwa ubiegające się o pomoc muszą
przygotować konkretny program prowadzący do spełniania kryteriów spójności. Do krajów objętych pomocą
z Funduszu należą obecnie Grecja, Irlandia, Portugalia i Hiszpania.
Z funduszu można finansować Inwestycje w obszarze ochrony środowiska:
-
Inwestycje mające na celu ograniczenie ilości zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb a przez to poprawę
warunków życia mieszkańców.
82
Dotacje dla samorządów wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych.
Finansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej w ramach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwój Regionalny.
-
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi poprzez tworzenie systemów unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych.
Dotacje dla samorządów wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych oraz firm zajmujących się
utylizacją odpadów niebezpiecznych
Finansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach SPO Ochrona
Środowiska.
-
Inwestycje mające na celu walkę z hałasem poprzez instalację ekranów i map akustycznych, instalację
urządzeń antywibracyjnych, modernizację technologii w przemyśle w celu zmniejszenia hałaśliwości
wytwarzanych wyrobów.
Dotacje dla samorządów wojewódzkich, powiatowych oraz gminnych.
Finansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach SPO Ochrona
Środowiska.
-
Tworzenie systemów informacyjnych w urzędach administracji publicznej dotyczących gromadzenia
i upowszechniania informacji o środowisku i jego ochronie, stanie i zasobach leśnych, tworzenie
systemu elektronicznych baz danych, rozszerzenie zakresu dzia łania państwowej kontroli ochrony
środowiska i systemu statystyki publicznej, zakupy wyposażenia dla służb ochrony środowiska i centrów
edukacji ekologicznej.
8.2.5
KREDYTY BANKOWE
Banki
Banki tworzą największe krajowe źródło finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. Coraz więcej
banków wykazuje zainteresowanie inwestycjami w ochronie środowiska. Banki sukcesywne rozszerzają
swoją ofertę kredytową o kredyty preferencyjne przeznaczone na przedsięwzięcia ekologiczne oraz
nawiązują współpracę z podmiotami angażującymi swoje środki finansowe w ochronie środowiska (fundacje,
pomoc zagraniczna).
Przykładem efektów takiej współpracy są kredyty udzielane przez Bank Zachodni SA oraz Bank Gdańsk SA
w ramach umowy z odpowiednimi funduszami wojewódzkimi. Kredyty pochodzą ze środków finansowych
gromadzonych przez banki, zaś fundusze udzielają dopłat do wysokości oprocentowania. W ten sposób
koszt kredytu dla podejmującego inwestycje proekologiczne ulega obni żeniu.
Szczególną rolę na rynku kredytów na inwestycje ekologiczne spełnia Bank Ochrony Środowiska
( BOŚ ). Oferuje on najwięcej preferencyjnych linii kredytowych i dysponuje zróżnicowaną ofertą dla
prywatnych i zinstytucjonalnych inwestorów, planujących inwestycje w różnych regionach Polski i w obrębie
różnych obszarów środowiska. BOŚ posiada wyspecjalizowaną kadrę do oceny projektów ekologicznych
i korzysta ze specjalnych zasad współpracy z funduszem narodowym.
83
Obecnie rynek zmierza do zwiększania udziałów banków komercyjnych w finansowaniu
przedsięwzięć inwestycyjnych. Coraz większą inicjatywę przejawiają w tym zakresie: Bank Handlowy SA;
Bank Depozytowo - Kredytowy, Bank Gdański; Bank Ochrony Środowiska, Bank Przemysłowo - Handlowy,
Bank Polska Kasa Opieki SA, Bank Śląski, Bank Zachodni, Polski Bank Inwestycyjny, Pomorski Bank
Kredytowy, Bank Rozwoju Eksportu, Powszechna Kasa Oszczędności - Bank Państwowy, Powszechny
Bank Gospodarczy, Powszechny Bank Kredytowy. Powołano także Grupę Współpracy czołowych polskich
banków komercyjnych ds. ekologii. Działania te powinny spowodować aktywizację banków komercyjnych
i zwiększenie ich atrakcyjności dla inwestorów podejmujących przedsięwzięcia w zakresie ochrony
środowiska.
Inwestycje leasingowe
Leasing to jedna z najszybciej rozwijających się form finansowania inwestycji w Polsce. Wkracza
on coraz bardziej także w sferę finansowania inwestycji ekologicznych.
Leasing polega na oddaniu na pewien czas przedmiotu w posiadanie użytkownika, który za opłatą korzysta
z niego przez ustalony okres z zastrze żeniem ( z reguły ) zwrotu tego przedmiotu.
Zwykle z leasingu korzysta podmiot gospodarczy , którego nie stać na zakup potrzebnego urządzenia lub
który nie posiada wystarczającego zabezpieczenia potrzebnego do wzięcia kredytu bankowego.
Z tego powodu leasing uznany jest za bardziej niż kredyt uniwersalną i elastyczną formę finansowania
działalności inwestycyjnej. Z punktu widzenia podmiotu gospodarczego zaletami leasingu s ą :
§
możliwość łatwego dostępu do najnowszej techniki bez techniki zaangażowania własnych środków
finansowych,
§
zwiększenie płynności finansowej firmy ,gdyż przedsięwzięcie gospodarcze korzysta ze wsparcia
funduszu zewnętrznego,
§
możliwość szybkiego i elastycznego reagowania na
zmiany
rynkowe poprzez korzystanie
z dostarczonych ( gotowych ) urządzeń zamiast ich zakupu,
§
oszczędzanie na czynnościach proceduralnych związanych z wyborem i zakupem urządzenia
( producent, bank ),
§
łagodniejsze niż w przypadku ubiegania się o kredyt warunki umowy leasingowej ( zabezpieczenie
finansowe spłaty rat , zastaw etc.).
Forma leasingu daje możliwość rozłożenia finansowania przedsięwzięcia w długim okresie , co jest
szczególnie istotne przy wielu rodzajach inwestycji ekologicznych .
84
9. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH
Rozbudowa i modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”.
przewidywany nakład
1. Rozbudowa składowiska „Racula”” o kwaterę „D” (efekt: 2008 )
10 000 tys. PLN
2. Budowa linii sortowniczej dla odpadów szklanych ( efekt: 2009 )
3 000 tys. PLN
3. Modernizacja magazynu odpadów niebezpiecznych (efekt: 2009 )
5 000 tys. PLN
4. Rozbudowa istniejącej instalacji do mechaniczno-biologicznego unieszkodliwiania odpadów
organicznych (kompostownia) o zasobnie odpadów, wstępne sito obrotowe 80 mm, system
podajników
( efakt: 2012 )
5. Rozbudowa istniejącej
1 500 tys. PLN
instalacji do mechaniczno-biologicznego unieszkodliwiania odpadów
organicznych (kompostownia) o instalację termolizy katalitycznej celem energetycznego
wykorzystania otrzymywanego po procesie kompostowania paliwa alternatywnego (efekt
ekologiczny prawem nie wymagany – po znalezieniu inwestora od zaraz )
Rozbudowa i modernizacja systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie działania ZZO „Racula”.
1.
Uzupełnianie i wymiana pojemników do selektywnej zbiorki odpadów i pojazdów do ich opróżniania
( efekt: 300 pojemników corocznie w latach 2003 - 2008, pojazd 2005)
1 400 tys. PLN
1. Mobilne- kontenerowe punkty przyjmowania niebezpiecznych odpadów komunalnych 6 szt.
(efekt: 2007)
2 000 tys. PLN.
Rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków dla Zielonej Góry „Łężyce”
1. Suszarnia z spalarnią osadów ściekowych - rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków „Łężyce”
( efekt: 2005 )
18 000 tys PLN.
85
Selektywna zbiórka odpadów na terenie Zielonej Góry - plan zakupów inwestycyjnych etap II.
1. Pojemniki typu „dzwon” o pojemności 2.0 m3 do selektywnej zbiórki szkła
- białego, w kolorze niebieskim
- 150 szt.
- kolorowego, w kolorze brązowym – 150 szt.
razem:
300szt. x 1.000,00 z ł
300 tys. PLN
2. Pojemniki typu PA 1,1 o pojemności 1,1 m3 do selektywnej zbiórki makulatury
w kolorze żółtym
- 400 szt.
400szt. x 700,00 z ł
28 tys. PLN
3. Pojemniki typu PA 1,1 o pojemności 1,1 m3 do selektywnej zbiórki tworzyw sztucznych
w kolorze białym
- 400 szt.
400szt. x 700,00 zł
28 tys. PLN
4. Samochód kontenerowy z DS. do obsługi pojemników typu „dzwon”
340 tys. PLN
5. Samochód do obsługi pojemników typu PA 1,1
420 tys. PLN
razem:
1.620 tys. PLN
(efekt 2006)
86
10. HARMONOGRAM URUCHAMIANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH
Rozbudowa składowiska „Racula” o kwaterę „D”.
Lp.
harmonogram zadań
termin
odpowiedzialny
koszt
PLN
1.
opracowanie instrukcji eksploatacji składowiska
do 15.12.2002
ZGKiM
12 000.-
2.
operat szacunkowy wykupu działek pod rozbudowę
31.03..2003
ZGKiM
12 000.-
3.
dokumentacja geologiczno-inżynierska
31.09.2003
ZGKIM-UM
12 000.-
4.
wykup działek pod rozbudowę
5.
wniosek o wydanie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu
do 31.03.2004
wraz z raportem oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
6.
projektu rozbudowy składowiska - kwatera D
7.
projekt zamknięcia składowiska – kwatery B-C-D
8.
wniosek o dofinansowanie inwestycji ze strukturalnych
31.03.2004
ZGKIM-UM
do 15.09.2004
ZGKiM-UM
do 15.09.2004
ZGKiM-UM
środków pomocowych
9.
30.06.2005
UM
do 30.04.2006
ZGKIM
przygotowanie terenu pod budowę kwatery D
- wycinka drzew
do 31.12.2007
ZGKiM-UM
12.
budowa kwatery D
do 31.12.2008
ZGKiM-UM
14.
zakończenie eksploatacji kwater B-C
15.
378 000.-
opracowanie raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę
11.
UM WGiGM
31.12.2009
ZGKiM
2010 do 2012
ZGKiM
do 2014
ZGKiM
makroniwelacja kwater B-C pod przygotowanie
zamknięcia składowiska
16.
zamknięcie składowiska – kwatery A-B-C
17.
dalsza rozbudowa składowiska – kwatera E
18.
zamknięcie składowiska – kwatery D
2015 - 2018
do 2020
ZGKiM - UM
ZGKiM
87
11.LISTY DZIAŁAŃ
11.1 LISTA DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO ZAPOBIEGANIA POWSTAWANIU
ODPADÓW LUB DO OGRANICZANIA ILOŚCI WYTWARZANYCH ODPADÓW
1. Promowanie technologii bezodpadowych.
2. Promowanie wydłużania cyklu życia produktu.
3. Promowanie opakowań ekologicznych – wielokrotnego użytku.
4. Nauka pomniejszania objętości wyrzucanych odpadów.
11.2 LISTA DZIAŁAŃ PROWADZĄCYCH DO OGRANICZENIA NEGATYWNEGO WPŁYWU
ODPADÓW NA ŚRODOWISKO
1. Rozbudowa sieci odgazowania składowiska „Racula”.
2. Intensyfikacja selektywnej zbiórki odpadów.
3. Organizacja akcji „Sprzątanie Świata”.
11.3. LISTA DZIAŁAŃ OKREŚLAJĄCYCH WŁAŚCIWE POSTĘPOWANIE Z
WYTWARZANYMI ODPADAMI.
Zadania organizacyjne
1. Współpraca z instytucjami inspekcyjnymi – Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną, Inspekcją
Weterynaryjną, Inspekcją Farmakologiczną, Inspekcją Handlową – działającymi na rzecz służby
zdrowia, handlu i usług, oświaty itp., w celu egzekwowania od objętych nadzorem jednostek
przepisów dotyczących właściwego gospodarowania odpadami, a w szczególności niebezpiecznymi.
2. Stała kontrola wytwarzających odpady z wywiązywania się z obowiązku posiadania umów na
usuwanie i zagospodarowanie odpadów z podmiotami posiadającymi wymagane prawem
zezwolenia.
3. Intensyfikacja działań edukacyjnych celem zwiększania ilości odpadów zbieranych selektywnie.
4. Włączenie lokalnej prasy, radia i telewizji w miejski system edukacji ekologicznej.
5. Kontrola gospodarki odpadami u podmiotów, którym udzielono pozwolenie na wytwarzanie
odpadów.
6. Kontrola działalności podmiotów, którym udzielono zezwolenia na świadczenie usług usuwania,
zbierania, transportu, unieszkodliwiania lub odzysku odpadów.
88
Zadania inwestycyjne
Rozbudowa i modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów „Racula”.
1. Rozbudowa składowiska „Racula” o kwaterę „D” .
2. Budowa linii sortowniczej dla odpadów szklanych.
3. Modernizacja magazynu odpadów niebezpiecznych.
4. Rozbudowa
istniejącej
instalacji
do
unieszkodliwiania
odpadów
organicznych. (kompostownia) o zasobnie odpadów, wstępne sito obrotowe 80 mm, system podajników.
5. Rozbudowa
istniejącej
instalacji
do
unieszkodliwiania
odpadów
organicznych (kompostownia) o instalację termolizy katalitycznej celem energetycznego wykorzystania
otrzymywanego po procesie kompostowania paliwa alternatywnego.
Rozbudowa i modernizacja systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie działania ZZO „Racula”.
1. Uzupełnianie i wymiana pojemników do selektywnej zbiorki odpadów i pojazdów do ich opróżniania.
2. Mobilne - kontenerowe punkty przyjmowania niebezpiecznych odpadów komunalnych.
Rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków dla Zielonej Góry „Łężyce”
1.Suszarnia z spalarnią osadów ściekowych - rozbudowa Centralnej Oczyszczalni Ścieków „Łężyce”.
11.4 LISTA DZIAŁAŃ LIKWIDACJI DZIKICH WYSYPISK ŚMIECI
Zlikwidowane na terenie miasta „dzikie wysypiska w latach 2000-2002”.
.
2000 rok
1. ul. Prosta przy ul. Krętej (byłe P.O.D.),
2. ul. Zbożowa przy P.O.D. Falubaz,
3. ul. Jędrzychowska (dz. 221, 222 obr.39 - przy skraju lasu),
4. ul. Jędrzychowska za 79 (dz. 70, 71 obr. 39 – zagajnik).
5. ul. Wyspiańskiego przy garażach za pętlą autobusową,
6. ul. Jedrzychowska vis a vis 77 przy 75,
7. ul. Kiełpińska z ul. Konwaliową – zagajnik na linii drzew,
8. ul. Mokra przy 9,
9. ul. Struga – Horsztyńkiego przy P.O.D.,
10. Szosa Kisielińska b.P.O.D. – 5 różnych miejsc,
89
11. ul. Jędrzychowska za pętlą MZK linii nr „1”,
12. ul. Nowojędrzychowska – ul. Brylantowa przy b. torze kolejowym,
13. ul. Źródlana teren b. P.O.D. – 3 różne miejsca,
14. ul. Struga przy garażach od strony stadionu żużlowego,
15. ul. Nowa za działkami (ostatnimi po lewej stronie),
16. ul. Nowa za działkami w stronę wysypiska – 10 różnych miejsc,
17. ul. Sosnowa za żwirownią w rowie,
18. ul. Łużycka przy P.O.D. za garażami na ul. Zachodniej.
2001 rok
1. Chynów droga na Krepę przy ścianie lasu – 3 miejsca,
2. ul. Zdrojowa – ul. Mechaników przy ścianie lasu – 3 miejsca,
3. ul. Urszuli – ul. M. C. Skłodowskiej za halą sportową w stronę „Wagmostawu”,
4. ul. Mała – ul. Foluszowa za działkami – wąwóz,
5. ul. Łąkowa przy kępie drzew – 2 miejsca,
6. ul. Bema i ul. Kołłątaja,
7.
ul. Chmielna (przy lesie za garażami),
8. ul. Rezedowa za trafostacją – 2 miejsca,
9. ul. Goździkowa przy trafostacji,
10. ul. Zagłoby – ul. Urszuli,
11. ul. Jastrzębia 21 ( przy ścianie lasu),
12. ul. Jagodowa za nr 12,
13. ul. Podwójna przy P.O.D. „GRONO”,
14. ul. Mieczykowi i ul. Kaczeńcowa,
15. ul. Nowojędrzychowska ( przy ul. Stokrotkowej 18 – zagajnik),
16. ul. Jędrzychowska przy pętli MZK linii nr „1”,
17. ul. Liliowa – b. tor kolejowy,
18. ul. Liliowa wzdłuż ściany lasu – 4 miejsca,
19. ul. Wojska Polskiego przy pętli MZK linii nr „37”.
2002 rok – (dzikie wysypiska zlikwidowane przez prac. z funduszu interwencyjnego)
1. ul. Batorego (od ul. Źródlanej do ul. Rzeźniczaka),
2. ul. Sikorskiego 45,tory PKP między ul. Łużycką a ul. Ogrodową,
3. Trasa Północna (teren przy garażach Policji),
4. Trasa Północna – ul. Batorego (las za budynkami),
5. ul. Jedności 38 A,
6. ul. Langiewicza – garaże,
7. ul. Urszuli – „Wagmostaw” i okolice,
8. ul. Elektronowa – tereny przy KTBS,
9. ul. Zamojskiego do Steinpolu,
10. las komunalny od ul. Sulechowskiej do giełdy warzywnej (MOSIR),
11. ul. Dąbrówki (tereny przy Polmosie),
90
12. zaplecze TESCO,
13. ul. Owocowa (rynek), ul. Przemysłowa,
14. ul. Moniuszki (parking),
15. ul. Wąska, od ul. Partyzantów do ul. Wrocławskiej (teren za garażami),
16. ul. Wojska Polskiego 43,
17. wzdłuż torów kolejowych od ul Bema do ogródków działkowych ul. Wyspiańskiego,
18. ul. Urszuli – teren za pawilonem AGD, skarpa, altana do rozbiórki,
19. ul. Zachodnia (garaże),
20. ul. Lisia 9 – uporządkowanie terenu przy budynku do rozbiórki,
21. Źródlana,
22. ul. Szwajcarska, gruz na skarpie,
23. ul. Wandy – teren przy byłej piekarni,,
24. ul. Urszuli – zaplecze hali sportowej,
25. teren za „Energopolem”,
26. ul. Gajowa 9-11,
27. teren za Cmentarzem Komunalnym,
28. ul. Chmielna – gruz przy trafostacji,
29. ul. Węglowa – ogródki działkowe,
30. ul. Sikorskiego 39-41,
31. os. Pomorskie (gruz),
32. ul. Foluszowa,
33. ul. Łużycka – ogródki działkowe,
34. ul. Piastowska (zaplecze sklepów),
35. ul. Rzeźniczaka – las za garażami,
36. teren za stadionem żużlowym,
37. Matejki 2,
38. ul. Krajlewska - parking,
39. okolice parkingu przy Amfiteatrze,
40. Chynów – teren giełdy.
Likwidacja powstających nowych wysypisk następować będzie sukcesywnie w poszczególnych
latach. Działania te należy traktować jako ciągłą pracę porządkową na rzecz miasta. Obowiązek likwidacji
wysypiska ciąży na sprawcy czynu, a dopiero kiedy winowajca nie zostanie określony dokonują tego
miejskie służby porządkowe na koszt miasta.
91
12. WYKAZ PODMIOTÓW WYTWARZAJĄCYCH ODPADY
ORAZ PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE, ZBIERANIA, TRANSPORTU,
ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW.
Wytwórcy odpadów posiadający pozwolenie na wytwarzanie odpadów
L.p.
1
Wytwórca odpadów
„Burza” Sp. z o.o.
2
„Fortis” s.c.
3
Przedsiębiorstwo Przerobu
Złomu Metali „CENTROZŁOM
WROCŁAW”
ANNEBERG TRANSPOL INT.
Sp. z o.o.
Elektrociepłownia „Zielona
Góra” S.A.
4
5
6
Poszukiwania Naftowe
„Diament” Sp. z o.o.
Lubuska Wytwórnia Wódek
Gatunkowych „POLMOS” S.A.
Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „RPR”
7
8
Adres wytwórcy
Zielona Góra ul. Batorego 81
Miejsce wytwarzania odpadów: Stacja paliw
przy Supermarkecie „Intermarche”
Zielona Góra ul. Dąbrowskiego 69
Wrocław ul. Robotnicza 16
Miejsce wytwarzania odpadów: Oddział
Zielona Góra ul. Batorego 126 A
Zielona Góra al. Zjednoczenia 103
Miejsce wytwarzania odpadów: Kotłownia
„Akademicka” Zielona Góra ul. prof. Szafrana
23
Zielona Góra ul. Naftowa 3
Zielona Góra ul. Jedności 3
Zielona Góra ul. Sulechowska 4a
Decyzja
IT-OS-70600/320/2001/02
z dnia 2002-01-23
IT-OS-46/2002
z dnia 2002-10-28
IT-OS-70600-59/2002
z dnia 2002-08-23
IT-OS-70600-63/2002
z dnia 2002-08-01
RM.V.OS-70600-130/2002
z dnia 2002-12-20
RM.III.OS-70600-1/03
z dnia 2003-02-13
RM.III.OS-70600-25/03
z dnia 2003-03-26
RM.III.OS-70600-28/03
z dnia 2003-03-25
Wytwórcy odpadów posiadający zatwierdzony program gospodarki odpadami niebezpiecznymi
L.p.
Wytwórca odpadów
Adres wytwórcy odpadów
Decyzja
1
Wojewódzka Specjalistyczna
Przychodnia Stomatologiczna
NZOZ
P.F. „VITAL – PHARMA”
Zielona Góra ul. Sobieskiego 16
IT-OS-70600/312/2001/02
z dnia 2002-01-16
Zielona Góra ul. Dekoracyjna 8
Miejsce wytwarzania odpadów:
Laboratoria Lekarskie „LABORUM”
Zielona Góra ul. Wyszyńskiego 99
Zielona Góra ul. Wyszyńskiego 99
IIIp. Gab.305
IT-OS-70600-315/2001/02
z dnia 2002-06-04
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Prywatny Gabinet Chirurgiczny
T.Andrzejewski
„ZASTAL” Zakład Produkcyjno –
Remontowy Sp. z o.o.
Firma FUŁAWKA Auto CzęściAuto Naprawa, Hurt – Detal,
Import - Export
Polskie Górnictwo Naftowe i
Gazownictwo S.A.
Oddział Zielonogórski
Zakład Górnictwa Nafty i Gazu
“PAS”S.A.
CENTRUM MARKET Zielona
Góra Sp. z o.o.
Zakład Produkcji Galanterii
„KAPRYS”
„PROFI” s.c.
Kożuchów ul. Nowosolna 24 A
Zielona Góra ul. Kożuchowska 32
Zielona Góra ul. Boh. Westerplatte 15
Zielona Góra ul. Browarna 5
Zielona Góra ul. Pod Topolami
Zielona Góra ul. Dolina Zielona 37
Zielona Góra ul. Francuska 2a
IT-OS-70600-319/2001/02
z dnia 2002-07-22
RM.III.OS-70600-36/02/03
z dnia 2003-02-27
IT-OS-70600-43/2002
z dnia 2002-10-01
IT-OS-70600-48A/2002
z dnia 2002-10-10
IT-OS-70600-52/2002
z dnia 2002-11-22
RM.V.OS-70600-53/2002
z dnia 2002-11-25
RM.V.OS-70600-54/2002
z dnia 2002-11-26
IT-OS-70600-62/2002
z dnia 2002-07-22
92
11
12
13
14
P.W. SHOP – STAR
Pralnia Chemiczna
Piekarnia „Grono”
„FAST” Sp. z o.o.
BELEM Sp. z o.o.
Zielona Góra ul. Francuska 52
Zielona Góra al. Wojska Polskiego 88
Zielona Góra ul. Foluszowa 112
Poznań ul. Janikowska 33
Sklep „INTERMARCHE”
Zielona Góra ul. Makowa 14
Zielona Góra ul. Lwowska 25
Stacja Paliw Zielona Góra
ul. Fabryczna 3
Zielona Góra ul. Osadnicza 2
15
APEXIM AB
16
17
Zakład Ślusarski
K. Andrzejczak
Raab Karcher Projekt Sp. z o.o.
18
„CARO” s.c.
Warszawa ul. Baletowa 4
Stacja Paliw AS 24
Zielona Góra ul. Krośnieńska 12
19
FALUBAZ S.A.
Zielona Góra ul. Osadnicza 2
20
Składy Budowlane „VOX”
Sp. z o.o.
Janikowo k/Poznania
ul. Gnieźnieńska 28, Kobylnica
IT-OS-70600-72/2002
z dnia 2002-09-17
RM.V.OS-70600-81/2002
z dnia 2002-11-27
IT-OS-70600-86/2002
z dnia 2002-11-14
IT-OS-70600-87/2002
z dnia 2002-10-15
IT-OS-70600-92/2002
z dnia 2002-10-18
RM.V.OS-70600-93/2002
z dnia 2002-11-25
IT-OS-70600-98/2002
z dnia 2002-10-15
RM.V.OS-70600-102/02/03
z dnia 2003-01-29
RM.V.OS-70600-104/02/03
Z dnia 2003-01-29
RM.V.OS-70600-105/02/03
z dnia 2003-01-29
Skład Budowlany „VOX” w Zielonej
Górze ul. Kożuchowska 8
21
„Burza” Sp. z o.o.
22
„GEOFIZYKA” Kraków
Sp. z o.o.
Supermarket „INTERMARCHE” w
Zielonej Górze ul. Batorego 81
Kraków ul. Łukasiewicza 3
Oddział Bazy Geofizyki Wiertniczej
RM.V.OS-70600-123/2002
z dnia 2002-12-20
RM.III.OS-70600-127/02/03
z dnia 2003-03-31
Przedsiębiorcy posiadający zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu
odpadów.
L.p.
Przedsiębiorca
Adres przedsiębiorcy
Zakres
Decyzja
1
Sklep Motoryzacyjno Przemysłowy
Zielona Góra ul. Ułańska 1A
zbieranie
IT-OS-70600/2/2/2002
Edward Budziło
Kruszyna 4c, 66 –100 Sulechów
zbieranie
IT-OS-70600/5/2/2002
Miejsce prowadzenia działalności:
transport
z dnia 2002-05-07
zbieranie
IT-OS-70600/7/2/2002
2
z dnia 2002-03-19
3
4
Przedsiębiorstwo Handlowe
NBN s.c.
Zielona Góra ul. Dworcowa 31
Firma Usługowo – Handlowa
„BATTER – POL”
Dąbrowa Górnicza ul. Wojska
Polskiego 70/11
z dnia 2002-03-29
zbieranie
IT-OS-70600/8/2/2002
z dnia 2002-03-28
93
Sklep w Zielonej Górze
ul. Owocowa 1
5
„ASOMOT” s.c.
zbieranie
IT-OS-70600/9/3/2002
z dnia 2002-05-08
6
Artykuły Motoryzacyjne
Zielona Góra ul. Ogrodowa 32
zbieranie
IT-OS-70600/10/3/2002
z dnia 2002-05-08
7
8
Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „ANKA”
Zielona Góra ul. Zacisze 16
„MIRAND”
Zielona Góra ul. Zacisze 16
zbieranie
IT-OS-70600/13/2002
z dnia 2002-05-08
zbieranie
IT-OS-70600/18/2002
z dnia 2002-03-18
9
10
11
„BATCAR” Sp. jawna
Zielona Góra ul. Rumakowa 6
Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe „RPR”
ZASTAL Transport Sp. z o.o.
zbieranie
IT-OS-70600/20/2002
transport
z dnia 2002-03-05
zbieranie
IT-OS-70600/21/2002
transport
z dnia 2002-03-04
transport
IT-OS-70600/40/2002
z dnia 2002-04-30
12
Schiever Polska Sp. z o.o.
Piaseczno ul. Techniczna 2H
zbieranie
IT-OS-70600-32/02
z dnia 2002-07-24
Centrum Handlowe „AUCHAN”
13
Polski Koncern Naftowy
ORLEN S.A.
Szczecin ul. gen. L. Rayskiego 29
zbieranie
IT-OS-70600-55/2002
z dnia 2002-07-10
Stacja Paliw nr 66 w Zielonej Górze
ul. Wrocławska
Stacja Paliw nr 589 w Zielonej
Górze ul. Sulechowska
14
15
16
17
Zakład Gospodarki Komunalnej
i Mieszkaniowej
Góra” S.A.
Przedsiębiorstwo Handlowe
Import – Eksport „UNIWER”
Zielona Góra ul. Moniuszki 7d
BT „TOPBETON” Sp. z o.o.
Gorzów Wlkp. ul. Bierzarina 45
zbieranie
IT-OS-70600-56/02
transport
z dnia 2002-07-03
transport
IT-OS-70600-58/02
z dnia 2002-07-03
zbieranie
IT-OS-70600-61/02
transport
z dnia 2002-06-26
transport
IT-OS-70600-67/2002
z dnia 2002-07-26
Wytwórnia Betonu w Zielonej Górze
Trasa Północna 19
18
19
Przedsiębiorstwo
Wielobranżowe “KEDA” s.c.
Zielona Góra ul. Wronia 12/4
TESCO – Polska Sp. z o.o.
Warszawa ul. Połczyńska 121/125
transport
IT-OS-70600-74/2002
z dnia 2002-09-17
zbieranie
RM.V.OS-70600-78/02
z dnia 2002-11-27
Centrum Handlowo – Usługowe
TESCO w Zielonej Górze
94
ul. Energetyków 2a
20
Przedsiębiorstwo
Ogólnobudowlane i Handlowe
„UNI – BUD”
Zielona Góra ul. Dworcowa 23/1a
Góra” S.A.
21
transport
RM.III.OS-70600106/02/03
z dnia 2003-04-03
zbieranie
RM.III.OS-70600-20/03
z dnia 2003-03-12
Kotłownia „Akademicka”
Zielona Góra ul. prof. Szafrana 23
22
23
Zakład Transportowo –
Spedycyjny „REDA”
Zielona Góra ul. Kraljevska 8/33
„TAXUS” Małgorzata Guran
Ochla ul. Zielonogórska
transport
RM.III.OS-70600-29/03
z dnia 2003-03-20
transport
RM.III.OS-70600-37/03
z dnia 2003-04-01
Dzikie wysypiska na terenie Zielonej
Góry
Rejestr posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwolenia na prowadzenie działalności
w zakresie zbierania lub transportu odpadów.
Nr
wpisu
do
rejestru
1
Posiadacz
odpadów
FOTA S.A.
Oddział Zielona
Góra
Adres
posiadacza
odpadów
Borowo
ul. Długa 11
Nr REGON
Kod
odpadów
Rodzaj
odpadów
192598184
15 01 01
Opakowania z
papieru i
tektury
Opakowania z
tworzyw
sztucznych
Opakowania z
drewna
Baterie i
akumulatory
ołowiowe
Baterie i
akumulatory
łącznie z
wymienionymi
w 16 06 01, 16
06 02 lub 16 03
oraz
niesortowane
baterie i
akumulatory
zawierające te
baterie
Elementy
usunięte ze
zużytych
urządzeń inne
niż wymienione
w 16 02 15
Oddział
Zielona Góra
Al. Wojska
Polskiego 33
15 01 02
15 01 03
16 06 01
20 01 33
2
Przedsiębiorstwo
Handlowo –
Usługowe
OMEGA Sp.
jawna
Sławomir
Zielona Góra
Al.
Zjednoczenia
102
970123059
16 02 16
Podstawa
prawna
zwolnienia z
obowiązku
uzyskania
zezwolenia
Rozporządzenie
Ministra
Gospodarki z
dnia 28.10.02 r.
w sprawie
rodzajów
odpadów,
których
zbieranie lub
transport nie
wymagają
zezwolenia na
prowadzenie
działalności,
oraz
podstawowych
wymagań dla
zbierania i
transportu tych
odpadów (Dz.U.
Nr 188, poz.
1575)
Jw.
95
3
Ćwiliński
Zofia Wojczal
KLAR Sp. z o.o.
4
NOMI S.A.
Supermarket
NOMI
Zielona Góra
ul. Batorego
81 A
Kielce
ul. Witosa 76
Zielona Góra
Al.
Zjednoczenia
106
630942740
16 06 01
Akumulatory
ołowiowe
Jw.
P-29
0346653
84003000
51-3-61329101
15 01 01
opakowania z
papieru i
tektury
opakowania z
tworzyw
sztucznych
opakowania z
drewna
odpadowy
toner drukarski
z urządzeń
biurowych
lampy
fluorescencyjne
baterie i
akumulatory
ołowiowe
Jw.
15 01 02
15 01 03
08 03 18
16 02 13
16 06 01
Przedsiębiorcy posiadający zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub
unieszkodliwiania odpadów.
L.p.
Przedsiębiorca
Adres przedsiębiorcy
Zakres
Decyzja
1
odzysk
2
„RPR”
ZPB „Kaczmarek” Sp. z o.o.
Rawicz, Folwark 1
Zielona Góra ul. Foluszowa
odzysk
IT-OS-70600/21/2002
z dnia 2002-03-04
IT-OS-70600-41/2002
z dnia 2002-07-25
3
BT „TOPBETON” Sp. z o.o.
odzysk
IT-OS-70600-68/2002
z dnia 2002-07-26
4
Przedsiębiorstwo
Ogólnobudowlane i Handlowe
“UNI – BUD”
Gorzów Wlkp. ul. Bierzarina 45
Wytwórnia Betonu w Zielonej Górze
Trasa Północna 1a
Zielona Góra ul. Dworcowa 23/1a
odzysk
RM.III.OS-70600106/02/03
5
Przedsiębiorstwo Budownictwa
Ogólnego
Zielona Góra ul. Chopina 11/13
odzysk
6
Zakład Budowlany B.Imański
Zielona Góra al.Wojska Polskiego
142
odzysk
z dnia 2003-04-03
RM.V.OS-70600112/02/03
z dnia 2003-01-29
RM.III.OS-70600-7/03
z dnia 2003-03-06
Zestawienia wykonano wg stanu na dzień 2003.04.15.
Zawierają wykaz decyzji wydanych wg. stanu prawnego po 2001.09.18, decyzje wydane przed tym okresem posiadają ważność do
2004.06.30.
96
13. SZCZEGÓŁOWE ZASADY UTRZYMANIA PORZĄDKU I CZYSTOŚCI
NA TERENIE MIASTA ZIELONEJ GÓRY
SPIS TREŚCI:
I.
POSTANOWIENIA OGÓLNE
II.
UTRZYMANIE CZYSTOŚCI I PORZĄDKU NA JEZDNIACH, CHODNIKACH, PLACACH, TERENACH
ZIELONYCH I NIERUCHOMOŚCIACH ZABUDOWANYCH
III.
GROMADZENIE I TRANSPORT ODPADÓW
IV.
ODPADY UŻYTKOWE I NIEBEZPIECZNE
V.
PRZYJMOWANIE ODPADÓW DO UTYLIZACJI I BEZPIECZNEGO SKŁADOWANIA
VI.
ZASADY ROZLICZANIA USŁUG W ZAKRESIE USUWANIA I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
KOMUNALNYCH
VII. UDZIELANIE ZEZWOLEŃ NA USUWANIE I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW KOMUNALNYCH
ORAZ DOKUMENTOWANIE ICH USUWANIA Z TERENU NIERUCHOMOŚCI
VIII. NADZÓR I KONTROLA
IX.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
I. POSTANOWIENIA OGÓLNE
1. Niniejsze zasady utrzymania czystości i porządku na terenia miasta Zielonej Góry stanowią integralną
część niniejszego Planu gospodarki odpadami dla miasta Zielonej Góry – Systemu PREKO ZG.
2. Odpowiedzialnymi za realizację planu, a w tym systemu „ PREKO ZG” jest miasto Zielona Góra, które
współdziała z właściwymi organami administracji rządowej w organizowaniu gospodarki odpadami
niebezpiecznymi.
3. Systemem „PREKO ZG” zarządza Prezydent Miasta wyznaczając w tym celu swojego pełnomocnika.
4. Podmioty gospodarcze inne niż gminne jednostki organizacyjne, działalność polegającą na usuwaniu,
wykorzystywaniu lub unieszkodliwianiu odpadów komunalnych mogą wykonywać jedynie po uzyskaniu
stosownego zezwolenia wydanego w formie decyzji administracyjnej przez Prezydenta Miasta.
5. Wszystkie podmioty realizujące postanowienia niniejszej uchwały kierują się celami ochrony środowiska,
utrzymania stanu sanitarnego, porządku i estetyki.
97
II. UTRZYMANIE CZYSTOŚCI I PORZĄDKU NA JEZDNIACH, CHODNIKACH,
PLACACH , TERENACH ZIELONYCH I NIERUCHOMOŚCIACH
ZABUDOWANYCH.
1. Obowiązek utrzymania czystości i porządku w pasach drogowych:
a)
dróg krajowych, wojewódzkich i lokalnych miejskich z wyłączeniem chodników należy do Miasta,
b)
dróg osiedlowych, zakładowych i prywatnych należy do ich właścicieli.
2. Zarządca drogi zobowiązany jest do ciągłego utrzymywania czystości oraz koszenia trawy na terenach
zielonych należących do pasa drogowego.
3. Za utrzymanie porządku i czystości na chodnikach położonych (przyległych) wzdłuż nieruchomości lub
terenu budowy w tym za oczyszczanie ich ze śmieci i lodu oraz usuwania błota i likwidację ślizgości
odpowiada właściciel nieruchomości lub kierownik budowy, który ponadto zobowiązany jest do:
a)
zakończenia sprzątania codziennie przed godziną 730,
b)
przystąpienia do likwidacji ślizgości niezwłocznie po wystąpieniu zjawiska atmosferycznego.
W rozumieniu niniejszych zasad chodnikiem jest również połowa szerokości ,,deptaka” oraz jezdni na
stałe wyłączonej z ruchu kołowego.
4. Oczyszczanie przystanków komunikacyjnych ze śniegu i lodu oraz usuwanie z nich odpadów należy do
obowiązków jednostek użytkujących tereny służące komunikacji publicznej.
5. Obowiązek utrzymywania czystości i porządku na jezdniach i placach objętych płatnym parkowaniem
należy do jednostek pobierających z tego tytułu opłaty.
6. Obowiązek utrzymania czystości i porządku na terenach komunalnych nie przekazanych podmiotom
gospodarczym lub osobom prywatnym - nale ży do Miasta.
7. Utrzymanie czystości i porządku wokół garaży należy do ich właścicieli. Do obowiązku Miasta należy
ustawianie i opróżnianie z terenów zespołów garażowych (powyżej 10 garaży w jednym kompleksie)
koszy lub pojemników na odpady stałe.
8. Utrzymanie porządku i czystości oraz przeprowadzenie co najmniej dwa razy w roku pokosu traw na
terenach zielonych oraz podlewania i utrzymania trawników, kwietników i drzew należy do właściciela
terenu.
9. Utrzymanie czystości i porządku na terenach leśnych, należy do ich właścicieli.
10. Do obowiązków właściciela nieruchomości należy usunięcie i unieszkodliwienie stałych i ciekłych
odpadów komunalnych powstałych na jego terenie.
11. W
okresie
letnim
właściciel
nieruchomości
zobowiązany
jest
do
dezynfekowania
zsypów
śmieciowych pergoli i pojemników do gromadzenia odpadów.
12. Zakazuje się wykorzystywania terenów wspólnego i publicznego użytku do mycia samochodów,
doraźnej wymiany olejów, napraw blacharsko - lakierniczych.
13. Zakazuje się niszczenia elewacji budynków, ogrodzeń i innych podobnych obiektów przez naklejanie
plakatów, afiszy, reklam, pisanie haseł bądź wykonywanie rysunków.
14. Zobowiązuje się właścicieli nieruchomości prywatnych w terminie 1 roku od dnia zaistnienia warunków
technicznych, do podłączenia jej do miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej lub ogólnosp ławnej.
98
III. GROMADZENIE I TRANSPORT ODPADÓW
1. Każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek przekazywania stałych odpadów komunalnych na rzecz
Miasta.
2. Stałe odpady komunalne z działalności bytowej można gromadzić jedynie w przeznaczonych do tego
celu pojemnikach, kontenerach lub workach.
3. Właścicielem stałych odpadów komunalnych zgromadzonych w pojemnikach, kontenerach lub workach
jest Miasto.
4. Właścicielem odpadów powstałych w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej jest osoba lub
jednostka działalność gospodarczą prowadząca.
5. Każdy właściciel nieruchomości zobowiązany jest wyposażyć nieruchomość w pojemniki lub kontenery
na odpady komunalne o pojemności podanej w punkcie 6 chyba, że zawarto umowę o korzystanie
z pojemnika lub kontenera na terenie innej nieruchomości.
6. Do gromadzenia odpadów komunalnych służą:
a)
pojemniki na śmieci o pojemności 110 l, 120 l, 240 l, 1100 l,
b)
kontenery o pojemności od 7 do 16 m3 ,
c)
worki na śmieci w przypadku doraźnego nadmiaru zgromadzonych odpadów,
d)
koszyki uliczne.
Obowiązującym kolorem pojemników, kontenerów, worków i koszyków na odpady komunalne jest kolor
zielony.
7. Do gromadzenia odpadów powstałych w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej na terenie
nieruchomości służą:
a) odpadów niebezpiecznych posegregowanych - pojemniki w kolorze czerwonym z etykietką
identyfikacyjną,
b) odpadów niebezpiecznych nieposegregowanych - pojemniki lub kontenery w kolorze czerwonym,
c) budowlanych - wyznaczone miejsca składowania lub kontenery koloru pomarańczowego,
d) pozostałych - wyznaczone na terenie zakładu miejsca gromadzenia lub pojemniki i kontenery
w kolorach zgodnych z obowiązującą kolorystyką gromadzenia odpadów komunalnych i użytkowych,
e) odpadów medycznych z placówek służby zdrowia i gabinetów lekarskich - podwójne woreczki
w kolorze czerwonym z etykietką identyfikacyjną .
8. Do gromadzenia odpadów użytkowych służą:
a) pojemniki, kontenery do selektywnej zbiórki odpadów oznaczone kolorystycznie wg zasad systemu
„ PREKO ZG”, lub wyznaczone na terenie zakładu miejsca gromadzenia,
b) przezroczyste worki do selektywnej zbiórki odpadów.
9. Pojemniki i kontenery mogą być własnością odbiorców odpadów albo jednostek lub osób
wytwarzających odpady.
10. Odpady komunalne - bytowe z opróżnianych pojemników można przewozić z miejsca gromadzenia do
miejsca utylizacji jedynie sprawnym technicznie bezpylnym transportem specjalistycznym.
99
11. Odbiorca odpadów nie ma obowiązku wywieźć odpadów zgromadzonych luzem obok pojemnika na
śmieci lub w nie firmowych workach foliowych.
12. Odbiorca odpadów ma obowiązek wywieźć odpady zgromadzone w workach foliowych oznaczonych
znakiem firmowym odbiorcy.
13. Częstotliwość opróżnienia pojemników komunalnych nie może być mniejsze niż jeden raz w tygodniu,
a użytkowych i przemysłowych wg. potrzeb.
14. Celem obsługi nieruchomości dopuszcza się usytuowanie pojemników lub kontenerów na innej
nieruchomości jednak w odległości nie większej niż 100 m od jej granicy.
15. Zabrania się ubijania i spalania śmieci w pojemnikach oraz wylewania do nich substancji ciekłych oraz
wrzucania gruzu i ziemi.
16. Organizatorzy imprez plenerowych mają obowiązek odpłatnego zaopatrzenia się w pojemniki, firmowe
worki lub kosze na śmieci w komunalnym zakładzie oczyszczania miasta, albo podmiocie posiadającym
zezwolenie na świadczenia usług, który to wywiezie zgromadzone odpady.
17. Dopuszcza
się przewożenie odpadów
przemysłowych oraz komunalnych wielkogabarytowych
i powstałych z porządkowania i sprzątania terenów pojazdami ogólnego przeznaczenia, z zachowaniem
warunków ustawy o ruchu drogowym.
18. Odpady medyczne po zgromadzeniu w podwójnych czerwonych woreczkach można przewieźć jedynie
transportem specjalistycznym.
19. Właściciel lub zarządca nieruchomości umożliwia właściwy dojazd do opróżnianych pojemników
i kontenerów.
20. Należy dążyć do ograniczenia korzystania ze zsypów w celu wyzbywania się odpadów użytkowych,
wprowadzając techniki umo żliwiające selektywną zbiórkę tych odpadów w samych budynkach.
21. Właściciel nieruchomości zobowiązany jest wyznaczyć dostateczną ilość miejsca na pojemniki do
gromadzenia odpadów z uwzględnieniem możliwości ich segregacji.
22. Miejsce pod pojemniki i kontenery powinno być utwardzone.
23. Celem umożliwienia przemieszczania pojemników na własnych kołach lub wózkach, droga od miejsca
ustawienia pojemnika do miejsca dojazdu samochodu - śmieciarki powinna być utwardzona.
24. W przypadku braku drogi utwardzonej o której mowa w pkt. 23 odbiorca odpadów może odmówić
wykonania usługi lub zażądać dodatkowej opłaty.
25. W zabudowie nowej odległość zadaszonych osłon lub pomieszczeń z pojemnikami na odpadki stałe
powinna wynieść co najmniej 10 m od okien i drzwi budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na
pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z s ąsiednią działką.
Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane w przypadku gdy osłony lub pomieszczenia
stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej.
26. W zabudowie istniejącej odległości o których mowa w pkt 25 mogą być zmniejszone, jednak nie więcej
niż o połowę, ale po uzyskaniu opinii właściwego terenowego inspektora sanitarnego.
27. Dopuszcza się zmniejszenie odległości od okien, drzwi i granicy działki, zadaszonych osłon na pojemniki
na śmieci, jednakże ustalenia te muszą być zgodnie z przepisami prawa budowlanego.
28. Nie zezwala się na stosowanie na nieruchomościach, stacjonarnych zbiorników na stałe odpady
komunalne pochodzenia bytowego ( śmietnik) przystosowane do okresowego opróżniania.
100
29. Do obowiązków Miasta należy ustawianie w miejscach intensywnego ruchu pieszego, koszy ulicznych
oraz organizowanie ich opróżniania. Kosze należy ustawiać w taki sposób, ażeby ustalona częstotliwość
opróżniania nie była mniejsza niż dwa razy w tygodniu i nie spowodowała ich przepełniania.
30. Ustawienie koszy ulicznych oraz ich opróżnianie na przystankach komunikacyjnych nale ży do
obowiązków jednostek komunikacji publicznej.
31. Komunalne kosze uliczne mają kolor zielony.
IV. ODPADY UŻYTKOWE I NIEBEZPIECZNE
1. Do obowiązków Miasta należy tworzenie warunków do selektywnej zbiórki, segregacji i czasowego
składowania odpadów przygotowanych do wtórnego wykorzystania.
2. Mieszkańcy miasta i jednostki gospodarcze wytwarzające odpady zobowiązane są do selektywnego ich
gromadzenia w wystawionych przez miasto pojemnikach lub w wyznaczonych na swojej nieruchomości
miejscach gromadzenia.
3. Selektywnym gromadzeniem odpadów obejmuje się : makulaturę, szkło, tekstylia, tworzywa sztuczne,
gumy, drewno, złom żelazny i nieżelazny, a ponadto odpady niebezpieczne pochodzenia komunalnego
a w szczególności lodówki, telewizory, lampy oraz lekarstwa, akumulatory i baterie.
4. Odpady wielkogabarytowe z gospodarstw domowych (stare meble, pralki, lodówki, telewizory itp.) objęte
są dwa razy do roku powszechną zbiórką na terenie całego miasta, prowadzoną przez zakład
komunalny. Ponadto odpady wielkogabarytowe można składać do wystawionych na osiedlach
kontenerów (kolor granatowy) lub przywieźć bezpośrednio do Zakładu Zagospodarowania Odpadów
„Racula”.
5. Wystawiający pojemniki do selektywnej zbiórki stają się właścicielami zgromadzonych w nim odpadów.
6. Odpady budowlane z remontów budynków i lokali znajdujących się w zabudowie zwartej należy
w pierwszej kolejności gromadzić w wynajętych kontenerach budowlanych.
7. Zabrania się gromadzenia w pojemnikach na odpady komunalne odpadów mieszanych skażonych
bakteriologicznie oraz niebezpiecznych z działalności gospodarczej, pod groźbą rozwiązana umowy
wywozu.
8. Odpady medyczne, skażone bakteriologicznie po zgromadzeniu w specjalnych workach w
powstania
miejscu ich
należy poddać termicznej likwidacji w dopuszczonych do użytkowania utylizatorach na
terenie miasta lub poza miastem.
9. Odpady zielone z przydomowych ogródków oraz ogrodów działkowych należy przekazać do
kompostowania w komunalnej kompostowni odpadów lub kompostować na terenie własnej działki
w indywidualnych kompostownikach ogrodowych.
10. Do budowy i utrzymania terenów zielonych należy w pierwszej kolejności posłużyć się kompostem
z komunalnej kompostowni odpadów lub własnych kompostowników .
11. Właściciel
wraku
pojazdu
mechanicznego
zobowiązany
jest
do
jego
złomowania
poprzez
odtransportowanie do jednostki prowadzącej obrót surowcami wtórnymi, uzyskując stosowne
poświadczenie odbioru.
101
12. Porzucone na terenie miasta pojazdy mechaniczne odtransportowane zostaną na koszt Miasta
w wyznaczone miejsca, po czym powołana przez Prezydenta Miasta komisja dokona ich
zakwalifikowania uznając za wraki pojazdów mechanicznych z przeznaczeniem do złomowania lub
uzna za rzeczy podlegające przechowywaniu w myśl przepisów o rzeczach znalezionych.
V. PRZYJMOWANIE ODPADÓW DO UTYLIZACJI LUB BEZPIECZNEGO SKŁADOWANIA
1. Przyjęcie do utylizacji lub bezpiecznego składowania odpadów komunalnych z opróżnianych
pojemników lub kontenerów może nastąpić jedynie od dowożącego odpady będącego jednostką
komunalną lub innym podmiotem gospodarczym posiadającym zezwolenie .
2. Transportem własnym nie wymagającym szczególnego zezwolenia, dowozić można jedynie odpady ,
które powstały na własnej nieruchomości i nie stwarzają zagrożenia higieniczno - sanitarnego .
3. Odpady budowlane - nieaktywne mogą być wykorzystywane do zagospodarowania terenów, ich
kształtowania i rekultywacji.
4. Zakład Zagospodarowania Odpadów „Racula” przyjmuje wszystkie rodzaje odpadów z wykluczeniem
azbestu z obszaru całego miasta Zielona Góra bez ograniczeń, każdego dnia oprócz niedziel i świąt,
a
z
obszaru
innych
gmin,
z
wyjątkiem
nieograniczonego
odbioru
odpadów
użytkowych
i niebezpiecznych, po zawarciu porozumienia gmin lub bez odrębnego porozumienia, gdy usługi odbioru
odpadów od właściciela nieruchomości oraz zbierania i transportu odpadów świadczy jednostka
organizacyjna miasta Zielona Góra.
5. Odpady szczególnie niebezpieczne z działalności gospodarczej i medycznej można przewozić przez
teren miasta i przyjąć do dalszego zagospodarowania jedynie w szczelnych beczkach , kontenerach lub
podwójnych workach z nalepioną etykietką identyfikacyjną .
6. Jedynym miejscem usuwania odpowiednio, wszystkich odpadów stałych i płynnych typu komunalnego
powstających na terenie miasta Zielonej Góry, są Zakład Zagospodarowania Odpadów „Racula”
i zlewnia Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Łężycy.
VI. ZASADY ROZLICZANIA USŁUG W ZAKRESIE USUWANIA I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
KOMUNALNYCH.
1. W celu usunięcia i unieszkodliwienia odpadów stałych jak i płynnych powstających na terenie
nieruchomości, właściciel tej nieruchomości zobowiązany jest zawrzeć odpowiednią umowę z komunalną
jednostką lub inną jednostką organizacyjną, posiadającą zezwolenie na świadczenie usług w zakresie
wywozu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych lub posiadając własny transport okazać się
dokumentem przekazania odpadów do zakładu utylizacji.
2. Umowa, o której mowa w pkt. 1 , powinna być zawarta na zasadach określonych w kodeksie cywilnym,
z zastosowaniem stawek opłat zgodnie z warunkami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach.
102
3. Ustala się następujące formy rozliczeń usług w zakresie wywozu i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych:
a. według ryczałtu, tj. od jednej osoby w gospodarstwie domowym i od jednego m2 powierzchni lokalu
użytkowego - za jeden miesiąc,
b. według normy, tj. od normatywnej objętości gromadzenia odpadów,
c. według zamówienia, tj. od zamówionej objętości wywozu.
4. Właściciel nieruchomości ma prawo wyboru w uzgodnieniu z usługodawcą formy rozliczenia, o której
mowa w pkt. 3.
5. W przypadku korzystania przez właścicieli domków jednorodzinnych z pojemników na odpady komunalne
wspólnego użytku, usytuowanych poza granicą działki prywatnej, za obowiązującą do rozliczeń przyjmuje
się tygodniową normę nagromadzenia odpadów wynoszącą 0,028 m3/osobę * tydzień .
6. Właściciel zbiornika bezodpływowego do gromadzenia ścieków sanitarnych, zobowiązany jest
udokumentować ich wywóz w ilości nie mniejszej niż 80 % zużycia wody na te same cele,
zarejestrowanego odczytem wodomierza.
7. W przypadku, gdy na wezwanie miejskiego zakładu gospodarki komunalnej, właściciel lub zarządca
nieruchomości w terminie dwóch tygodni od wezwania nie udokumentuje korzystania z usług gminnych
jednostek
organizacyjnych
lub
podmiotów
posiadających
zezwolenie
w
zakresie
usuwania
i unieszkodliwiania stałych odpadów komunalnych, Urząd Miejski przyjmuje od świadczącego usługę
rachunek za jej wykonanie, regulując go w przeciągu dwóch tygodni od otrzymania. Równocześnie
w drodze egzekucji Urząd Miejski ściągnie należność od właściciela lub zarządcy obsłużonej
nieruchomości stosując zwiększoną stawkę opłaty.
VII. UDZIELANIE ZEZWOLEŃ NA USUWANIE, WYKORZYSTANIE I UNIESZKODLIWIANIE ODPADÓW
KOMUNALNYCH ORAZ DOKUMENTOWANIE ICH USUWANIA Z TERENU NIERUCHOMOŚCI.
1. Udzielenie zezwoleń na świadczenie usług polegających na usuwaniu, wykorzystaniu i unieszkodliwianiu
odpadów komunalnych przez inne niż miejskie jednostki organizacyjne wydaje się na podstawie wniosku
złożonego przez tę jednostkę do Prezydenta Miasta.
2. Wniosek o udzielenie zezwolenia powinien zawierać:
a)
oznaczenie podmiotu ubiegającego się o zezwolenie,
b)
adres siedziby podmiotu,
c)
dane personalne pełnomocników,
d)
określenie przedmiotu wykonywanej działalności,
e)
określenie obszaru wykonywanej działalności,
f)
wykaz środków technicznych jakimi dysponuje ubiegający się o zezwolenie z podaniem ich rodzaju,
wieku, ilości, miejsca garażowania, obsługi warsztatowej , miejsca i sposobu dezynfekcji pojazdów i
pojemników,
g)
potwierdzenie Inspekcji Pracy, Inspekcji Sanitarnej i Straży Pożarnej o przygotowaniu bazy
warsztatowo - socjalnej do prowadzenia działalności zgodnie z obowiązującymi przepisami,
103
h)
logo firmy, kolorystykę pojazdów i ubrań roboczych,
i)
listę referencyjną dotychczas świadczonych usług,
j)
sposób komunikowania się o przypadkach awaryjnych lub wystąpienia szczególnego zagrożenia
środowiska,
k)
potwierdzanie gotowości przyjęcia odpadów do utylizacji lub wtórnego wykorzystania przez
najbliższy spełniający wymogi techniczne, zakład prowadzący działalność w zakresie wykorzystania
lub unieszkodliwiania odpadów,
l)
czas na jaki zezwolenie ma być udzielone ,przy ubieganiu się o zezwolenie na unieszkodliwianie
składowania odpadów ponadto:
m)
informację o miejscu i stosowanej technologii wykorzystania lub unieszkodliwiania odpadów,
n)
udokumentowanie prawa do terenu na którym prowadzona ma być działalność składowania lub
unieszkodliwiania odpadów,
o)
decyzje organów budowlanych, ochrony środowiska i władz sanitarnych dopuszczających do
eksploatacji urządzenia i obiekty decyzji takich wymagające,
p)
zabiegi z zakresu ochrony środowiska i ochrony sanitarnej jakich dokona wnioskodawca po
zakończeniu działalności i jakie są prawem wymagane.
3. Każdy właściciel nieruchomości na wezwanie Prezydenta Miasta ma obowiązek udokumentowania
korzystania z usług usuwania lub unieszkodliwiania odpadów.
4. W przypadku nie udokumentowania korzystania z usług miejskich jednostek organizacyjnych lub
podmiotów posiadających zezwolenie, obowiązek usuwania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
przyjmuje na siebie Miasto pobierając od tych właścicieli opłaty w wysokości 150 % zryczałtowanej stawki
stosowanej przez odbierającego odpady z nieruchomości.
VIII. NADZÓR I KONTROLA
1. Nadzór nad przestrzeganiem zasad niniejszej uchwały sprawuje Prezydent Miasta.
2. Kontrolę nad przestrzeganiem uchwalonych zasad wykonują upoważnieni przez Prezydenta Miasta
pracownicy miejskich jednostek organizacyjnych dysponujący możliwością bezpośredniego karania za
wykroczenia przewidziane ustawą Prawo Ochrony Środowiska.
3. Umowy o usunięcie odpadów z terenu nieruchomości, zgromadzonych w pojemnikach na odpady
komunalne, muszą zawierać klauzulę, że w razie stwierdzenia w ich składzie odpadów niebezpiecznych
z działalności gospodarczej nie zostaną one przez odbiorcę odpadów przyjęte do wywozu. Kontrolę
bieżącą składu gromadzonych odpadów w pojemnikach zgodnie z warunkami umowy wykonuje odbiorca
odpadów .
4. Kontrolę składu odpadów przekazywanych do utylizacji lub ostatecznego składowania prowadzi
utylizujący odpady, który może odmówić ich przyjęcia o ile nie spełniły one warunków umowy.
104
IX. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
1. Właściwi pracownicy samorządowi, organy Miasta, rady osiedli, miejskie jednostki użyteczności publicznej
oraz odbiorcy odpadów mają obowiązek udzielenia zainteresowanym mieszkańcom miasta żądanych
informacji z zakresu postępowania z odpadami.
2. Organy Miasta i odbiorcy odpadów winni wspierać organizacyjnie i finansowo istotne przedsięwzięcia
zmierzające do podnoszenia kultury postępowania z odpadami oraz efektywność ich likwidacji, a także
pogłębiania wiedzy z zakresu ochrony środowiska.
3. Organy Miasta zobowiązane są stwarzać warunki organizacyjne do prowadzenia edukacji ekologicznej
upowszechniającej idee ochrony środowiska przed odpadami i higieny otoczenia .
4. Szkoły, administracje budynków mieszkalnych oraz zakłady pracy uczestniczą w realizowanych przez
Miasto programach edukacyjnych systemu ,, PREKO ZG ”.
5. Ośrodki telewizyjne i radiowe oraz redakcyjne gazety mające siedzibę w Zielonej Górze, realizując
określony Prawem Ochrony Środowiska , obowiązek kształtowania właściwego stosunku społeczeństwa
do ochrony środowiska, powinny popularyzować niniejsze zasady w publikacjach i audycjach.
14. SYSTEM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ
Podejmowane działania proekologiczne bez uzyskania akceptacji społecznej i wsparcia
instytucjonalnego nie doprowadzą do osiągnięcia zakładanych celów obniżenia stopnia skażenia środowiska
nieczystościami stałymi, płynnymi i gazowymi.
Kształtowanie świadomości ekologicznej prowadzi do uformowania się lobby, dla którego wartości
ochrony wód, gleby i powietrza mają znaczenie nie tylko doraźne, ale przede wszystkim przyszłościowe.
Wartości te nie mogą podlegać modom i koniunkturom. Charakteryzuje je stabilność i konsekwencja działań.
Przywrócenie równowagi biologicznej środowiska wymaga czasu i cierpliwości, stąd prace te mogą podjąć
jedynie wytrwali nie poddający się przeciwnościom.
Do głównych elementów kształtowania świadomości ekologicznej należą:
−
ocena obecnego stanu środowiska,
−
sprecyzowanie zadań, celem zaprzestania biodegradacji natury,
−
ustalenie modelu organizacyjnego, służb realizujących program,
−
przyjęcie systemu gospodarki odpadami,
−
lokalizacja zadań inwestycyjnych,
−
sposób finansowania przedsięwzięcia,
−
uzyskanie minimalnego poziomu technicznego realizacji programu,
−
kształtowanie
zachowań proekologicznych
poprzez
masowy
i
fakultatywny
program edukacji
ekologicznej,
−
rozwijanie społecznych ruchów popierających realizowany program.
105
Jak widać kształtowanie świadomości ekologicznej to proces ciągły i złożony, wymagający
przygotowania merytorycznego i technicznego. Przekazywanie wiedzy ekologicznej wymaga jednak
właściwego przygotowania dydaktycznego samych nauczycieli, a co ważniejsze - przygotowania materiałów
dydaktycznych. Temu celowi, rozszerzanemu nie tylko o szkoły, a trafiającemu także do pojedynczego
mieszkania bez względu na wiek, służy Miejskie Centrum Edukacji Ekologicznej.
Centrum jest ośrodkiem gromadzenia informacji, źródłem wiedzy i promocji z zakresu ekologii, ze
szczególnym uwarunkowaniem na edukowanie w dziedzinie gospodarki odpadami.
Stała ekspozycja dostępna jest nie tylko uczniom podczas prowadzonych zajęć lekcyjnych, ale również
szerokim kręgom mieszkańców miasta i województwa. Lekcje i pogadanki uzupełniane są zestawami
materiałów audiowizualnych - filmami, przeźroczami, eksponatami i literaturą .
Miejskie
Centrum Edukacji
Ekologicznej
jest
jednym
z istotnych
ogniw
realizowanego
kompleksowego i zintegrowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi i przemysłowymi pod nazwą
,, PREKO ZG ”. Centrum działać powinno w strukturze istniejącej jednostki gospodarczej jaką jest ZGKiM
i służyć realizacji wdrażanego przez nie systemu organizacyjno - technicznego gospodarki odpadami.
Podstawowe cele programu to :
-
kształtowanie świadomości ekologicznej i nawyków w głównej mierze ukierunkowanych na racjonalne
gospodarowanie zasobami natury poprzez aktywne uczestnictwo w realizowanej gospodarce odpadami
domowymi i przemysłowymi,
-
techniczne przygotowanie i wyposażenie obiektu ,,centrum edukacji ekologicznej”, które służy funkcjom
dydaktycznym, bibliotecznym, wystawienniczym, informacyjnym i przemys łowym.
Podstawowe kierunki działań podejmowanych w ramach programu .
Centrum to ośrodek gromadzenia informacji, źródło wiedzy i promocji z zakresu ekologii ze szczególnym
ukierunkowaniem na edukowanie w dziedzinie gospodarki odpadami. Stała ekspozycja dostępna jest nie
tylko uczniom podczas prowadzonych zajęć lekcyjnych i warsztatowych, ale również szerokim kręgom
mieszkańców miasta i regionu. Zajęcia wzbogacają zestawy materiałów audiowizualnych, eksponaty,
literatura, praktyczny trening wyjścia na obiekty techniczne utylizacji odpadów.
Opracowany materiał edukacyjny przekazywany szkołom służyć powinien do systematycznego
prowadzenia w klasach lekcyjnych, zajęć o charakterze informacyjnym nawyki proekologiczne.
Efektem edukacji jest obni żanie kosztów jakie ponosi gmina za oczyszczanie miasta w ramach przyjętego
systemu.
106
Co sprawia, że program ma charakter innowacyjny.
Innowacyjny charakter programu to:
−
funkcjonowanie w systemie,
−
krajowa specjalizacja ukierunkowana na edukowanie w zakresie gospodarki odpadami,
−
funkcjonowanie Centrum przy jednostce gospodarczej, a nie samoistnienie w ramach niezależności
statutu,
−
finansowanie programu z działalności gospodarczej zakładu,
−
prototypowość programu,
−
powtarzalność w innych miastach i regionach,
−
wpływ na efektywność gospodarowania z-du,
−
włączenie mieszkańców w oszczędzanie zasobów natury.
Najważniejsze zadania programu.
−
minimalizacja nakładów i kosztów miejskiej gospodarki odpadami,
−
oszczędne gospodarowanie terenami miejskimi pod rozbudowę składowisk odpadów,
−
wtórne wykorzystanie odpadów jako surowców,
−
produkcja kompostu,
−
ukształtowanie regionalnego lobby ekologicznego,
−
racjonalna nauka ekologii, poparta działaniem i materialnymi efektami,
−
zgromadzenie w jednym miejscu materiałów i informacji na temat optymalnych metod gospodarowania
odpadami,
−
przygotowanie i wyposażenie obiektu dla prowadzenia edukacji.
Odbiorcy programu.
Program edukacyjny obejmuje wszystkich mieszańców
miasta, niezależnie od miejsca
zamieszkania, pracy, wieku czy zawodu. Szczegółowym adresatem są jednak środowiska szkolne
i przedszkolne. Czwarte klasy szkół podstawowych uczestniczą w dwóch zajęciach w roku obligatoryjnie,
pozostali na zgłoszenie nauczycieli bądź jako uczestnicy jednorazowych imprez.
Przekaźnikiem edukacji poza kontaktem bezpośrednim jest miejscowa prasa, radio i telewizja
kablowa.
Budżet programu, źródła finansowania .
Koszty związane z realizacją programu edukacji stanowią część kosztów ZGKiM-u.
Koszt edukacji ujęty jest w cenie przyjmowanych przez Zakład odpadów.
107
Skład, rola i wzajemne relacje instytucji, jednostek, organizacji uczestniczących w prowadzeniu programu.
Bezpośrednim realizatorem programu powinno być przedsiębiorstwo komunalne.
Lobby ekologiczne jest istotnym ogniwem przyjętego systemu w tym edukacji.
Lobby obejmuje również ludzi lokalnej prasy, radia i telewizji. Odbiorcą programu są w pierwszej
kolejności uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Stąd rola szkoły w programie jest
pierwszoplanowa. Program służy szkoleniu kadry pedagogicznej celem dalszego przekazywania wiedzy
uczniom. Podstawową jednostką pośredniczącą w szkoleniu pedagogów jest Ośrodek Doskonalenia
Nauczycieli.
Trzy najważniejsze miary użyte do określenia warunków programu .
−
Miara ekonomiczna : roczna oszczędność kosztów miejskiej gospodarki odpadami.
−
Miara ekologiczna
: zmniejszenie ilości, recykling i utylizowanie odpadów zmniejsza skażenie
środowiska.
−
Miara dydaktyczna : pozyskanie wiedzy w szczególności praktycznej, jak samemu włączyć się
w oszczędzanie zasobów naturalnych ziemi.
Najważniejsze osiągnięcie programu.
Poza efektem ekonomicznym najważniejsze osiągnięcie programu ma wymiar ekologiczny.
Utrzymanie czystego środowiska poprzez wtórne wykorzystanie odpadów to podstawa programu. Działanie
to ma charakter długofalowy. Wymierność i skuteczność poczynań na rzecz ochrony środowiska przejawia
się niezauważalnością zachodzących w nim zmian. Zauważalne są jedynie skutki braku działań.
Osiągnięciem doraźnym programu jest zainteresowanie nim środowiska szkolnego. Zaktywizowanie
nauczycieli na rzecz nauki ekologii.
Ekologii szczególnie praktycznej. Powstawanie Szkolnych Klubów
Ekologicznych.
Przyswajalność
Przewidywany rozwój sytuacji w ramach problemu, na który odpowiada program, w ciągu
najbliższych 5 lat i jak program na to odpowie.
Program ma charakter ciągły i długofalowy. Jest elementem realizowanego przez miasto systemu
gospodarki odpadami. Systemu, który raz zostanie przyjęty musi być realizowany przez kolejne 30 lat, do
czasu dekapitalizacji wykonywanych inwestycji.
108
Powtarzalność programu
System gospodarki odpadami - PREKO jest systemem powtarzalnym, elastycznym na modyfikacje
i przystosowanie do warunków miejscowych. Tak samo program edukacji ekologicznej. Realizowany
program opiera się o realia funkcjonującego miasta. Realia wszystkich miast są podobne, stąd możliwość
upowszechnienia programu. Specyfika poszczególnej gminy nie ma znaczenia dla realizacji założeń
programu.
Działalność MCEE w Zielonej Górze
Zajęcia stałe
Zajęcia cykliczne
Zajęcia niecykliczne
ü
ü
seminaria dla uczniów
ü
konferencje;
czwartych, zakończone
starszych klas szkół
ü
szkolenia;
międzyszkolnym konkursem
podstawowych i gimnazjów;
ü
edukacja ekologiczna dzieci i
spotkania z uczniami klas
wiedzy ekologicznej
ü
warsztaty ekologiczne;
młodzieży szkolnej (nie
ü
konkursy plastyczne;
objętych zajęciami stałymi);
ü
obchody Dnia Ziemi;
ü
akcje „Sprzątania Świata”;
środowisk studenckich,
ü
obchody Międzynarodowego
nauczycielskich i innych grup
Dnia Ochrony Środowiska;
zawodowych;
ü
edukacja ekologiczna
Działalność Centrum jest zróżnicowana, zależna od wieku młodzieży. Podstawowa forma to stałe,
dwa razy w roku, zajęcia ze wszystkimi uczniami czwartych klas szkół podstawowych. Dla pozostałych grup
zajęcia organizowane są na zgłoszenie. Edukacją objęci są również administratorzy budynków i służby
komunalne miasta. Służymy radą dla innych gmin z kraju. Prowadzimy seminaria i szkolenia specjalistyczne.
Oprócz sali prelekcyjnej (wykładowej) wyposażonej w sprzęt do prezentacji audiowizualnej (rzutnik pisma,
rzutnik slajdów i video), mamy też salę ekspozycyjną o tematyce „odpadowej” z eksponatami przybliżającymi
zagadnienia „ekologicznych i nieekologicznych” opakowań, ideę segregacji odpadów oraz problemy
recyklingu i kompostowania. Stosujemy też inne środki dydaktyczne: plakaty, zdjęcia, prospekty, próbki
przetworzonych surowców odpadowych, itp.
109
„PREKO-ZG"- Miejskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Zielonej Górze (powiązania
Systematyczne zajęcia dydaktyczne są prowadzone w formie pogadanek, prelekcji, dyskusji,
rozmowy o pochodzeniu odpadów domowych, ich rodzajach, składzie, ilościach, sposobach segregacji
i recyklingu, a także wpływu odpadów na środowisko itp. Aktywność dzieci jest pobudzana pytaniami,
obrazami z rzutników, filmami. Uczniowie rozwiązują proste zagadki, krzyżówki, rebusy „ekologiczne”,
opowiadają swoje przeżycia i doświadczenia w kontaktach z brudem i śmieciami. Zapoznają się z wystawą
opakowań, wypowiadają swoje opinie o opakowaniach, z jakimi mają do czynienia w swoich domach, ich
wpływie na ilość odpadów w domowych kubełkach na śmieci, możliwości recyklingu itp. W semestrze letnim
zajęcia mają charakter konkursów międzyklasowych na temat ochrony środowiska przed odpadami i różnych
sposobach wykorzystywania tychże odpadów jako surowców wtórnych. Konkursy kończą się finałem
międzyszkolnym.
Cykliczne zajęcia edukacyjno – wychowawcze
to np. coroczne seminaria dla uczniów klas
starszych z cyklu „Ekologia wokół nas”, czy imprezy związane np. z „Dniem Ziemi”, w ramach których
organizujemy w Zielonej Górze akcję „wiosenne sprzątanie miasta”, w których udział bierze corocznie kilka
tysięcy uczniów ze szkół różnego szczebla.
Poprzez wiedzę poglądową i zabawę wykształcamy u dzieci i młodzieży wrażliwość na piękno
otaczającego nas naturalnego środowiska, w którym żyjemy. Ta wrażliwość ma wyzwalać gotowość do jego
ochrony przed zagrożeniami.
Fundatorami wyposażenia Centrum oraz współorganizatorami finansującymi poszczególne
imprezy organizowane przez Miejskie Centrum Edukacji Ekologicznej są: Gminny i Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Podstawą funkcjonowania w strukturze ZGKiM-u od czerwca 1994 roku Miejskiego Centrum
Edukacji Ekologicznej jest uchwała Rady Miejskiej w Zielonej Górze z dnia 28 października 1993 roku
w sprawie systemu organizacyjno-technicznego ochrony środowiska przed odpadami na terenie miasta
Zielonej Góry. Stanowi ona ,że integralną częścią obowiązującego w mieście systemu gospodarki odpadami
jest edukacja ekologiczna społeczeństwa.
Stałymi zajęciami dydaktycznymi prowadzonymi przez wysoko wykwalifikowanych pracowników
Wyższej Szkoły Pedagogicznej obejmuje się co roku 2400 uczniów wszystkich czwartych klas szkół
podstawowych. Ponadto Centrum prowadzi zajęcia na zgłoszenie dla dzieci z przedszkoli, pozostałych klas
szkół podstawowych, ponad podstawowych i grup studenckich. Służy prowadzeniu szkoleń samorządowców
i administratorów budynków. Centrum jako unikalna placówka w Europie promuje miasto w kraju i zagranic ą.
Pomaga zdobywać środki pozabudżetowe na rozwój miejskiej gospodarki odpadami. Jest wzorem
powielanym przez inne miejscowości. W Centrum dwa razy obradowała Sejmowa Komisja Mieszkalnictwa
i Rozwoju Miast. Systematycznie organizowane są seminaria i konferencje. Podczas wakacji i ferii Centrum
służy dzieciom i młodzieży atrakcyjną formą spędzania czasu. MCEE jest siedzibą Stowarzyszenia
110
Ekologicznego zrzeszającego społeczników oddanych idei ochrony środowiska. Urządzona stała ekspozycja
jest tłem do prowadzenia zajęć i promowania miasta. Pozwala prowadzić edukację poprzez lokalną
telewizję.
Na zorganizowanie MCEE, realizując uchwałę Rady Miejskiej, Zarząd Miasta przekazał do
dyspozycji ZGKiM-u zdewastowaną i wymagającą natychmiastowego gruntownego remontu część obiektu
przy ul. Witebskiej 2. Przeprowadzając remont Zakład wydatkował w 1994 roku z własnych odpisów
amortyzacyjnych (umorzenie środków trwałych ) 860 mln. zł. Zakupu wyposażenia w sprzęt audiowizualny
i komputer dokonano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
15. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
Przestrzegania zasad gospodarki odpadami nie da się oprzeć wyłącznie o ukształtowanie
świadomości ekologicznej. W dużej mierze świadomość jest pochodną nawyku. Nawyki przysposabia się
przestrzegając norm społecznych lub prawnych, a także stosując się do reguł ekonomicznych.
Powszechną normą nakazową jest prawo państwowe i lokalne a w ich następstwie decyzja
administracyjna lub nakaz porządkowy. Nie przestrzeganie warunków decyzji lub nakazu porządkowego
może skutkować jej cofnięciem lub nałożeniem kary pieniężnej zarówno na osobę prawną jak i na osobę
fizyczną. Obowiązująca od stycznia 1997 roku ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obliguje
do działań nie tylko władze gminne ale przede wszystkim każdego jej mieszkańca. Istnieje prawny
obowiązek zawarcia przez właściciela nieruchomości umowy na wywóz odpadów stałych i ciekłych lub
wykazania się dokumentem przekazania odpadów do zakładu utylizacji lub na składowisko odpadów. Nie
wywiązanie się z tego obowiązku właściciela nieruchomości, nie zwalnia gminy z czynności wywozu
nieczystości z jego posesji. Gmina jednak w drodze egzekucji ściągnie należność mając możliwość ustalenia
wyższej od przewoźnika wysokości opłaty za wykonaną usługę . Szczegółowe zasady utrzymania czystości
i porządku oraz rozliczenia za świadczone usługi komunalne określa w drodze uchwały Rada Gminy. Ustawa
o odpadach ustala obowiązek i procedurę postępowania z odpadami powstającymi w wyniku prowadzonej
działalności gospodarczej, a w szczególności produkcyjnej i handlowej. Pomimo, że generalnie za jej
realizację
odpowiadają
organy
administracji
rządowej
to
gmina
również zobowiązana
jest
do
ewidencjonowania tego rodzaju odpadów, a co za tym idzie do egzekwowania nałożonych na
wytwarzającego odpady obowiązków . Są to nowe obowiązki gminy wymagające przygotowania stanowisk
pracy o charakterze inspekcyjno - nadzorczym .
Wyrazem administracyjnego
monitorowania
systemu
jest
instytucja
wydawania
decyzji
administracyjnych dotyczący:
111
−
pozwoleń na wytwarzanie odpadów przez podmioty gospodarcze,
−
zezwoleń na odbiór odpadów z nieruchomości oraz zbieranie, transport, unieszkodliwianie i odzysk
odpadów prowadzony Nadzór celach zarobkowych,
−
licencji na transport drogowy rzeczy.
W większości decyzje te wydawane są przez Prezydenta Miasta, a w szczególnych wypadkach Wojewodę.
Każda wydana decyzja podlega stałej kontroli przez organy ja wydające. W przypadków nie spełniania
określonych warunków organ wzywa do zaprzestania działalności nie zgodnej z prawem lub cofa wydaną
decyzję w całości, bądź w części.
Dokonując rozgraniczenia pomiędzy funkcjami nadzoru i kontroli w obszarze przestrzegania prawa
państwowego i lokalnego, poszczególnym ogniwom przypisane są odrębne zadania.
Jednostki i zakres nadzoru.
Urząd Wojewódzki - Wydział ds. ochrony środowiska :
−
wydaje postanowienia i decyzje administracyjne dotyczące wymogów stawianych inwestorom gospodarki
odpadami,
−
nadzoruje ich realizację, eksploatację i wydaje zalecenia,
−
nadzoruje realizację ustaw przez gminy,
Urząd Marszałkowski :
-
monitoruje stan gospodarki odpadami w gminach,
−
sprawdza naliczone opłaty za korzystanie ze środowiska.
Urząd Miejski – właściwy wydział ds. ochrony środowiska:
−
wydaje pozwolenia na budowę obiektów gospodarki odpadami,
−
nadzoruje realizację , dokonuje odbioru obiektów budowlanych,
−
wydaje zalecenia eksploatacyjne stanu technicznego utrzymania obiektu.
Rada Miasta - Prezydent Miasta:
−
nadzoruje realizacje ustanowionego prawa miejscowego, ocenia, ustala kierunki działania.
Jednostki i zakres kontroli.
Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska:
−
kontroluje realizację ustaw ochrony środowiska, wydaje zalecenia pokontrolne organom gmin i osobom
prawnym,
−
nalicza kary za niezgodne z prawem korzystanie ze środowiska.
112
Wojewódzki Inspektor Sanitarny - Terenowy Inspektor Sanitarny :
−
wydaje postanowienia w sprawach sanitarnych i porządkowych ,
−
wydaje postanowienia stanu higieniczno - sanitarnego posesji i obiektów,
−
nakłada kary grzywny lub kieruje wnioski do kolegium d/s wykroczeń .
Urząd Miejski – miejskie służby porządkowe:
jest najważniejszym ogniwem w systemie kontroli i nadzoru gospodarki odpadami
−
kontroluje bieżąco, poprzez codzienne obchody, przestrzeganie prawa lokalnego - zasady utrzymania
czystości i porządku na terenie miasta,
−
wydaje nakazy porządkowe, nakłady mandaty karne lub kieruje wnioski do kolegium d/s wykrocze ń,
−
instruuje o przepisach prawa miejscowego,
−
kontroluje posiadanie umów na wywóz odpadów.
ZGKiM – operator Systemu PREKO ZG:
− kontroluje przestrzeganie warunków umów cywilno - prawnych na wywóz nieczystości,
− rejestruje osoby prawne i fizyczne przywo żące odpady do Zakładu Zagospodarowania Odpadów,
− bezpośrednio współdziała z miejską służba porządkową w sprawowaniu kontroli przestrzegania prawa
miejscowego dotyczącego zasad utrzymania porządku i czystości,
− wnioskuje do organów gminy o wydanie stosownych nakazów lub decyzji administracyjnych.
Swoistą formą kontroli jest samokontrola . W tym celu należy w wymiarze masowym zapoznać
mieszkańców miasta i zakłady pracy z prawem miejscowym i powinnościami każdego obywatela. Należy
publicznie opisywać przypadki niepodporządkowania się przepisom prawa.
Wytworzyć aurę potępiania osób nie stosujących się do zasad systemu . Promować zjawiska
pozytywne, rozwijające system.
Wskaźniki monitorowania planu
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
7.
8.
9.
Wskaźnik
Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych /1 mieszkańca x rok
Stan
2002 rok
0.293
Mg/M/rok
Udział odpadów w bilansie ogólnym z sektora komunalnego
58,6 %
Udział odpadów w bilansie ogólnym z sektora gospodarczego
41.4 %
Udział odpadów kompostowanych w bilansie odpadów komunalnych
36.7 %
Udział odpadów niebezpiecznych w ogólnym bilansie odpadów
0.02 %
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w bilansie niesegregowanych
odpadów komunalnych
Wykorzystanie pojemności składowiska „Racula”
Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami
10,1 %
69 %
0.543 mln
113
PLN/rok
Wykonując obowiązek nałożony art. 14 ust. 13 i 14 ustawy o odpadach:
-
Prezydent Miasta, raz na dwa lata, przedkłada Radzie Miasta sprawozdanie z realizacji uchwalonego
„Planu gospodarki odpadami”,
-
Rada Miasta, co cztery lata, dokonuje oceny i weryfikacji uchwalonego „Planu gospodarki odpadami”
aktualizując realizację zamierzonych celów.
W niniejszym planie gospodarki odpadami dla miasta Zielonej Góry wykorzystano materiały zawarte w:
- „Przeglądzie ekologicznym składowiska „Racula”” A.Jędrczak 2001,
- „Planie gospodarki dla województwa lubuskiego” P.Szyszkowski 2002.
Przewodniczący Rady
Lesław Batkowski
114

plan gospodarki odpadami dla miasta zielona góra system

Transkrypt

Podobne dokumenty

Warsztaty „Akademia segregacji odpadów”

Definicja Korzyści wynikające z utworzenia PSZOK Wymagania

Regulamin przyjęcia odpadów do Regionalnego

BEZPŁATNA ZBIÓRKA ODPADÓW Wójt Gminy Puszcza Mariańska