kliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
Transkrypt
kliknij tutaj aby pobrać darmową wersję numeru
modernizacja węzłów cieplnych integracja instalacji w domach pasywnych zadania wentylacji pożarowej kurtyny powietrzne i nagrzewnice 11/2016 rok XXIV Cena 15,50 zł (5% VAT) ISSN 1230-9540 SKANUJ KOD APLIKACJĄ Indeks 344079 I ZOBACZ WIĘCEJ! Nakład 10 tys. egz. GRUPA WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL REKLAMA ul. Annopol 4A, 03-236 Warszawa, tel. +48 22 675 78 19, +48 22 676 95 87, e-mail: offi[email protected], www.ebmpapst.pl MIESIĘCZNIK INFORMACYJNO-TECHNICZNY ISSN 1230-9540, nakład 10 000 GRUPA Wydawca Grupa MEDIUM www.medium.media.pl Adres redakcji 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18 tel./faks 22 512 60 75 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl Redaktor naczelny Waldemar Joniec, tel. 502 042 518 [email protected] Sekretarz redakcji Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378 [email protected] Redaktor portalu internetowego Katarzyna Rybka [email protected] Redakcja Jerzy Kosieradzki (red. tematyczny), Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Jacek Sawicki (red. tematyczny), Bogusława Wiewiórowska-Paradowska (red. tematyczny) Reklama i marketing tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70 Dyrektor biura reklamy i marketingu Joanna Grabek, [email protected] Specjalista ds. reklamy w RI Ewa Zgutka, [email protected] Kierownik ds. promocji Marta Lesner-Wirkus, [email protected] Kolportaż i prenumerata tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24 Specjalista ds. prenumeraty Joanna Wątor, [email protected] Prenumerata realizowana przez RUCH S.A. Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora. Administracja Danuta Ciecierska (HR), Maria Królak (księgowość) Skład, łamanie [email protected] Druk Zakłady Graficzne TAURUS Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych. Za treść ogłoszeń redakcja ponosi odpowiedzialność w granicach wskazanych w ust. 2 art. 42 ustawy Prawo prasowe. Redakcja ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn. Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów bez zgody wydawcy jest zabronione. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa. Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW przyznaje jednostkom naukowym 6 punktów Wskazówki dla autorów, procedura recenzowania i lista recenzentów artykułów na www.rynekinstalacyjny.pl/redakcja Grupa MEDIUM jest członkiem Izby Wydawców Prasy W iele się działo w branży w ostatnich tygodniach. Po raz pierwszy od prawie dekady (chyba że coś przeoczyłem) PZITS zorganizował w Warszawie dużą konferencję dla projektantów i rzeczoznawców. Inicjatywa wyszła od młodych członków Zrzeszenia, a celem było podniesienie poziomu wiedzy i wymiana doświadczeń. Szeroka tematyka, liczni uczestnicy i ich duże zaangażowanie wskazują, że PZITS ma jednak pole do działania. Warszawa była też miejscem spotkania branży OZE w trakcie targów RENEXPO. Wiele wskazuje, że nie będzie łatwo, ale też widać było, że postępu nie da się powstrzymać – prędzej czy później zacznie działać efekt kuli śnieżnej, zwłaszcza w branży fotowoltaiki. Okresowe nadpodaże energii elektrycznej będziemy musieli wówczas magazynować w cieple na potrzeby c.o. i c.w.u. oraz w elektryczności, np. w akumulatorach samochodów elektrycznych. Może to mieć istotny wpływ na instalacje grzewcze w budynkach nowych i modernizowanych. Z kolei Kraków miał Eurovent Summit – jedno z najważniejszych europejskich wydarzeń w branży wentylacyjnej i klimatyzacyjnej. Wybór Polski na miejsce szczytu (odbywającego się co dwa lata) to sygnał, że nie tylko polski rynek jest ważny, ale że mamy również sporo prężnych producentów urządzeń i armatury wentylacyjnej. Natomiast w Katowicach ogłoszono wyniki V edycji Konkursu TOPTEN oraz „Listę kotłów na paliwa stałe klasy 5” o mocy do 25 kW. Jury do „dziesiątki” automatycznych kotłów węglowych zakwalifikowało cztery urządzenia, a do „dziesiątki” kotłów automatycznych na biopaliwo stałe – osiem. Kryterium dla kotłów z listy TOPTEN były wymagania normy PN-EN 303-5 i rozporządzenie komisji UE 2015/1189 w odniesieniu do wymagań dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe, które trzeba będzie spełnić od 2020 r., żeby móc wprowadzić takie urządzenie do obrotu. Dane o kotłach klasy 5 wskazują, że kończy się era kotłów z ręcznym załadunkiem – szczegółowe wyniki konkursu podamy w następnym numerze. Jest też coś, co łączy wydarzenia w Krakowie, Katowicach i Warszawie – to akcja Alarmu Smogowego. Używane są przy tej okazji bardzo ważne argumenty i przytaczane ciekawe fakty i dane. Przykładowo lekarze ze Śląskiego Centrum Chorób Serca udowodnili, że gdy stężenie pyłów z niskiej emisji jest duże, w szpitalach wzrasta liczba pacjentów z zawałami serca i udarami mózgu. W tym kontekście trzeba odnotować, że pojawia się coraz więcej głosów o braku w Polsce standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe i standardów jakości dla węgla. Zauważył to nawet Global Compact – Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ w raporcie nt. niskiej emisji. Ma być jednak lepiej. Ministerstwo Środowiska zwróciło uwagę, że zanieczyszczenia powietrza są problemem dla turystyki i uzdrowisk. Na przykład w Zakopanem czy Rabce ze względu na przekroczenie poziomów alarmowych oraz dopuszczalnych zanieczyszczeń powietrza spada liczba odwiedzających i kuracjuszy. Przy okazji resort ochrony środowiska zdradził, że resort energii pracuje nad standaryzacją jakości paliw stałych, a ministerstwo rozwoju nad standardami emisyjnymi dla kotłów domowych. A co w świecie? Warto wiedzieć, że w Kanadzie w roku 2025 wszystkie budynki rządowe będą w całości zasilane energią ze źródeł odnawialnych. W Chinach wstrzymano budowę 30 elektrowni węglowych, ale zwalnia też rozwój fotowoltaiki, bo brakuje linii przesyłowych. Za to w USA znów będzie gorączka, jednak nie złota, ale na rynku PV. W Finlandii natomiast hakerzy zablokowali ogrzewanie w inteligentnych budynkach, wprawdzie tylko we dwóch, lepiej jednak nie lekceważyć tego sygnału, bo przed nami zima. Jak sobie radzić w gąszczu wytycznych, norm i przepisów oraz z wyzwaniem projektowania budynków energooszczędnych – o tym jak zwykle na kolejnych stronach. Nowe wentylatory marki HAVACO Wentylatory kanałowe ICM Wentylatory łazienkowe COMO Silent, COMO Design Wirnik diagonalny z wyprolowanymi kierownicami powietrza • niskie zużycie energii • niski poziom hałasu • łożyska kulkowe • modułowa budowa • średnice od 100 do 315 mm • wydajności od 200 do 2200 m3/h Dedykowane do małych i średnich pomieszczeń • niskie zużycie energii • niski poziom hałasu • łożyska kulkowe • dostępna wersja z opóźnieniem czasowym • średnice od 100 do 150 mm • wydajności od 83 do 253 m3/h Wentylatory kanałowe ICMsilent Wentylator łazienkowy VERTIGO Perforowane wnętrze obudowy oraz podwójna warstwa materiału dźwiękochłonnego • zintegrowana przepustnica zwrotna • łożyska kulkowe • średnice: 150, 160, 200 mm • wydajność: 500 i 840 m3/h Dedykowane do małych i średnich pomieszczeń• wysoki spręż dyspozycyjny • niski poziom hałasu• zintegrowana klapa zwrotna i ltr Bardzo dobre parametry techniczne Konkurencyjne ceny Korzystne warunki dla instalatorów Dostępne z magazynu Wyłączny przedstawiciel na terenie Polski: Ventia Sp. z o.o. tel.: (+48 22) 841 11 65 ul. Działkowa 121A 02-234 Warszawa fax: (+48 22) 841 10 98 e-mail: [email protected] www.ventia.pl SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI Eurovent Summit 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Ochrona ppoż. w obiektach budowlanych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 V Kongres PORT PC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Renexpo 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Warsztaty PZITS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Bezpieczne Ciepło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Nowy serwis o grzejnikach panelowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Elektromet w dobie przemian rynkowych i technologicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Sposób na finansowanie inwestycji w OZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Fuzja Fläkt Woods i DencoHappel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Standard Lindab . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Jawar buduje największą w Polsce fabrykę kominów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Warsztaty Projekt Energooszczędny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 ENERGIA Zapotrzebowanie na energię cieplną do przygotowania c.w.u. w budynku mieszkalnym, Agnieszka Chmielewska, Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, Grzegorz Bartnicki, Jan Danielewicz . . . . . . . . . . . 20 Węzły cieplne w budynkach nowych i modernizowanych, Katarzyna Rybka . . . . . . . . . . . . . . . 26 Oryginalne Logotermy Meibes – lider stacji mieszkaniowych w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Węzły cieplne – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Ciepło dla budynków XXI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Elektryczne systemy ogrzewania podłogowego Matec – rozwiązania pod płytki i panele podłogowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Wpływ prędkości przepływu wody na pracę miedzianej instalacji wody ciepłej i zimnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Edyta Dudkiewicz, Alina Żabnieńska-Góra . Instalacje przeciwoblodzeniowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Systemy antyoblodzeniowe Matec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 POWIETRZE Zapobieganie stratom ciepła i chłodu w obiektach publicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Kurtyny powietrzne i nagrzewnice powietrza – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Integracja systemów wentylacyjnych i grzewczo-chłodzących dla budynków pasywnych jednorodzinnych, Bartosz Radomski, Joanna Jaskulska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 DEN17-C – nowoczesny panel dotykowy do sterowania centralami wentylacyjnymi i rekuperacyjnymi, Piotr Darski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Cele i rozwiązania systemów wentylacji pożarowej, Grzegorz Kubicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 WODA Łazienka bez barier i dla pokoleń, Waldemar Joniec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Nowoczesne systemy odpływowe Preloc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Połączenia blokowane przewodów żeliwnych, Wojciech Dąbrowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 INFORMATOR Skorzystaj ze szkoleń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Katalog firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Gdzie nas znaleźć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 6 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI Eurovent Summit 2016 dniach 27–30 września w Krakowie odbył się Eurovent Summit, jedno z najważniejszych europejskich wydarzeń branżowych. Dla polskich producentów przygotowano specjalne seminarium o trendach rozwoju systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz nowych wymaganiach dla wyrobów. Eurovent Summit jest organizowany przez Eurovent Association, Eurovent Certita Certi- zji dyrektyw EPBM i EED oraz koncepcji budynków nZEB. W centrum uwagi podczas szczytu znalazły się także zagadnienia jakości klimatu wewnętrznego w budynkach mieszkalnych. Dyskutowano, jak wdrażać standardy, prawo i reguły marketingowe na rzecz jakości produktów zapewniających czyste i zdrowe powietrze oraz równe szanse wszystkich wytwórców. Centrale wentylacyjne przeznaczone do domów jedno- W tym roku po raz pierwszy część spotkań zorganizowana była w formule otwartej, umożliwiającej udział wszystkim zainteresowanym, niezależne od tego, czy są członkami Eurovent, czy uczestniczą w programie certyfikacji Eurovent bądź przynależą do danej grupy produktowej. Była to niecodzienna okazja dla polskich producentów, z której z sukcesem skorzystali. Przygotowano dla nich także seminarium IndoorClimate 2030 poświęcone trendom w rozwoju systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych oraz ich roli w osiąganiu odpowiedniej efektywności energetycznej budynków i zapewnianiu jakości powietrza wewnętrznego. Dr inż. Piotr Bartkiewicz (Politechnika Warszawska) wskazywał, jak istotny wpływ na charakterystykę energetyczną budynku ma sposób zaprojektowania, wykonania i eksploatacji systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, a także wiarygodność deklarowanych przez producentów parametrów urządzeń. Kwestie jakości powietrza wewnętrznego w budynkach w kontekście komfortu życia i wydajności pracy oraz efektywności energetycznej budynków przedstawił dr inż. Jerzy Sowa (Politechnika Warszawska). O zmia- fication (ECC) i Eurovent Market Intelligence (EMI) we współpracy z wiodącymi organizacjami, takimi jak REHVA, eurammon i Stowarzyszenie Polska Wentylacja. W tym roku Kraków gościł 418 uczestników – producentów z branży wentylacyjnej, klimatyzacyjnej i chłodniczej oraz przedstawicieli organizacji branżowych z 30 krajów, którzy uczestniczyli w ponad 40 spotkaniach, m.in. grup produktowych i grup projektów specjalnych, komitetów programów certyfikacyjnych (ECC), komitetu biura statystycznego (EMI) i komitetów stowarzyszenia REHVA. Spośród wielu interesujących wydarzeń i spotkań podczas Eurovent Summit należy wymienić m.in. seminarium na temat europejskich celów w perspektywie 2030 w zakresie rewi- rodzinnych zostały wydzielone do nowej grupy z istniejącej do tej pory kategorii „centrale wentylacyjne” – podział ten wynika ze zróżnicowania wymagań dotyczących central do użytku mieszkaniowego i komercyjnego. W Krakowie zaprezentowano też Eurovent Recommendation 16/1 – pierwszy standard dla kurtyn powietrznych w zakresie metod ich testowania i obliczania efektywności. Wypełnia on lukę w normalizacji, którą sygnalizowano od wielu lat, zwłaszcza w aspekcie obliczania efektywności energetycznej budynków i dyrektywy EPBD. Nad zdefiniowaniem metod obliczeniowych pracowały firmy mające 90% udziału w europejskim rynku kurtyn. Eurovent 16/1 obejmuje wszystkie obszary zastosowania tych urządzeń. nach w klasyfikacji filtrów przeznaczonych do wentylacji ogólnej w związku z planowaną na początku 2017 r. publikacją normy EN-ISO 16890, która ma docelowo zastąpić aktualną normę EN 779, mówił dr inż. Kazimierz Wojtas (Komitet Techniczny KT-317 PKN). Jak poprawnie interpretować wymagania rozporządzeń KE nr 1253/2014 i 1254/2014, wskazywał Igor Sikończyk. Przywołał wyjaśnienia Komisji Europejskiej oraz wspólne stanowisko producentów stowarzyszonych w Eurovent. Zaprezentował też program certyfikacji Eurovent Certified Performance. Kolejny Eurovent Summit odbędzie się 25–29 września 2018 r. w hiszpańskiej Sewilli. Waldemar Joniec, Katarzyna Rybka Fot. Bryan Ham Photography W 8 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI Ochrona ppoż. w obiektach budowlanych J ak co roku redakcje „Rynku Instalacyjnego” oraz „elektro.info” wraz ze Szkołą Główną Służby Pożarniczej zorganizowały konferencję szkoleniową. VI Konferencja „Ochrona przeciwpożarowa w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne, wentylacyjne i gaśnicze – projektowanie, montaż, eksploatacja” odbyła się 29 września w Katowicach w gmachu Uniwersytetu Śląskiego. Uczestniczyło w niej blisko 250 projektantów z Górnego i Dolnego Śląska, Zagłębia, Opolszczyzny i Podbeskidzia. Obrady odbywały się równolegle w dwóch salach: sanitarnoinstalacyjnej oraz elektrycznej. Wprowadzenia do części sanitarnoinstalacyjnej dokonał dr inż. Grzegorz Kubicki (Politechnika Warszawska). Poruszył on zagadnienia wyboru systemu wentylacji pożarowej, zapobiegania zadymieniu i standardów projektowania, podał też przykłady realizacji. Podkreślał, że wentylacja pożarowa powinna pełnić ważną funkcję w zintegrowanych systemach bezpieczeństwa budynku. Z praktyki jednak wynika, że instalacje montowane w budynkach są zdecydowanie zbyt często projektowane i wykonywane pod kątem spełnienia minimalnych wymagań wynikających z przepisów, a ich skuteczność ograniczana wyłącznie do prób odbiorowych. Zwracał uwagę, że na skuteczność funkcjonowania systemów wentylacji pożarowej zasadniczy wpływ ma spełnienie wymagań odnośnie do budowy systemu z kompatybilnych, certyfikowanych pod kątem funkcjonalności, odporności i niezawodności mechanicznej elementów oraz regularne serwisowanie i przeprowadzanie prób funkcjonowania systemu w różnych warunkach otoczenia. Wytyczne dla systemów wentylacji pożarowej w garażach w zakresie projektowania, oceny i odbioru przedstawił mgr inż. Wojciech Węgrzyński (ITB). Omówił m.in. podział systemów z uwagi na ich cel (podejście funkcjonalne), dobór podstawowych właściwości systemu i jego wymiarowanie, sposób doprowadzenia powietrza kompensacyjnego, a także scenariusz działania systemu. Wskazywał na znaczenie doboru warunków brzegowych i początkowych analiz CFD oraz wyboru scenariuszy pożarowych i oceny wyników analiz. Zasady stosowania stacjonarnych systemów detekcji, m.in. w garażach, omówił Krzysztof Chmielewski (Gazex). Podał liczne przykłady błędów najczęściej popełnianych w fazie projektowania i montażu. Sy- rynekinstalacyjny.pl stemy różnicowania ciśnień firmy Fläkt Bovent, w tym nadciśnieniowy system kontroli rozprzestrzeniania się dymu na drogach ewakuacyjnych, zaprezentował Sławomir Antkowiak. Innowacyjną technologię zabezpieczania przeciwpożarowego kanałów wentylacyjnych K-Fire omówił Łukasz Sosin (K-Flex). Natomiast nową generację wentylatorów strumieniowych JFSR/JFVR w ofercie Venture Industries przedstawił Piotr Kubicki. cjach, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru, omówił mgr inż. Julian Wiatr (elektro.info). Zasilacze prądu przemiennego i stałego w instalacjach bezpieczeństwa pożarowego zaprezentował Dariusz Cygankiewicz (Merawex). O wymaganiach certyfikacji i dopuszczeń do eksploatacji urządzeń ppoż. mówił mgr inż. Dariusz Zgorzalski (CNBOP), a zasady projektowania, doboru i montażu stacjonarnych systemów detekcji gazów w prze- Fot. KR Podstawy prawne i zasady tworzenia scenariuszy pożarowych omówił mł. bryg. dr inż. Rafał Porowski (Szkoła Główna Służby Pożarniczej). Formalne określenie „scenariusza pożarowego” wprowadzono w 2015 r. do rozporządzenia w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej. Zagadnienia projektowania pompowni przeciwpożarowych przedstawiła mgr inż. Małgorzata Sawczuk (T.R. Inżynier). Wskazywała m.in. na zasady projektowania pompowni przeznaczonych do zasilania instalacji tryskaczowych oraz instalacji wodociągowej przeciwpożarowej (instalacji hydrantów wewnętrznych) jak również do zasilenia instalacji hydrantów zewnętrznych. Stan prawny w zakresie projektowania, wykonania i odbioru instalacji hydrantowych omówił dr inż. Grzegorz Ścieranka (Politechnika Śląska). Podkreślał, że instalacja hydrantowa stanowi jedno z najpowszechniej stosowanych rozwiązań czynnego zabezpieczenia przeciwpożarowego budynków i można ją porównać do polisy ubezpieczeniowej. W części elektrycznej źródła zasilania oraz ochronę przeciwporażeniową w instala- strzeniach zagrożonych wybuchem gazu lub narażonych na wystąpienie niebezpiecznych stężeń innych gazów przedstawił Łukasz Fryska (Alter). Z kolei Radosław Rumijowski (Sensor Tech) omówił dobór i rozmieszczanie systemów detekcji w praktyce. Wymagania stawiane instalacjom elektrycznym w strefach zagrożonych wybuchem przedstawił bryg. dr inż. Waldemar Jaskółowski (SGSP). O prawidłowej ochronie ppoż. systemów fotowoltaicznych i neutralizowaniu zagrożeń pożarowych ze strony generatorów PV mówił dr inż. Mariusz Sarniak (Politechnika Warszawska). Jak gasić pożary urządzeń elektrycznych pod napięciem, radził st. bryg. mgr inż. Krzysztof Kociołek (Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie), wymagania dla urządzeń piorunochronnych przedstawił mgr inż. Krzysztof Wincencik, a dla oświetlenia awaryjnego – mgr inż. Dariusz Kamiński. Wpływ dźwiękowego systemu ostrzegawczego oraz instalacji sygnalizacji pożarowej na warunki ewakuacji przedstawił bryg. mgr inż. Mariusz Sobecki. Wszystkim uczestnikom, prelegentom i partnerom dziękujemy za udział i zapraszamy na VII konferencję – w przyszłym roku. Waldemar Joniec listopad 2016 9 AKTUALNOŒCI V Kongres PORT J ubileuszowy V Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła przebiegał pod hasłem Najlepsze sposoby w likwidacji niskiej emisji. Podsumowano także pięcioletnią działalność stowarzyszenia oraz zaprezentowano nowe poradniki i narzędzia projektowe do doboru elementów instalacji z pompami ciepła. Kongres, zorganizowany 20 października podczas targów RENEXPO w Warszawie, zgromadził ok. 300 uczestników. Podzielono go na część plenarną oraz dwie równoległe sesje: dla samorządowców i architektów dot. niskiej emisji oraz dla instalatorów i projektantów o wytycznych i narzędziach do projektowania. Każdego roku z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera w Polsce 45 tysięcy osób, w bardzo dużej mierze przyczynia się do tego niska emisja z domowych pieców, kominków i kotłów. Główne zagadnienia i problemy ujęte w opublikowanym niedawno raporcie agendy ONZ nt. niskiej emisji przedstawił Kamil Wyszkowski, dyrektor Inicjatywy Zamów TERMINARZ INSTALACYJNY 2017 Więcej: promocja www.rynekinstalacyjny.pl 10 tel. 22 512 60 74 [email protected] listopad 2016 PC Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact w Polsce. O skali niskiej emisji w Polsce i jej skutkach mówił Andrzej Guła – prezes Polskiego Alarmu Smogowego (PAS), autor rozdziału raportu poświęconego tej tematyce. Wskazywał na sposoby skutecznej walki z problemem i zwrócił uwagę na brak standardów emisyjnych dla kotłów na paliwa stałe oraz brak norm jakości węgla. Podkreślał, że Alar- dów z silnikiem spalinowym, czyli możliwe byłoby tylko kupno aut z silnikiem elektrycznym. Szczególnie duże zainteresowanie uczestników konferencji wzbudziła część techniczna, w trakcie której prezentowane były m.in. poradniki przygotowane przez PORT PC we współpracy z BWP. Przedstawiono również 30 specjalnie przygotowanych narzędzi projektowych do doboru różnych elementów instalacji z pompami ciepła. Narzędzia te są dostępne za pośrednictwem sklepu internetowego PORT PC. W trakcie konferencji zapowiedziano także wydanie w pierwszej połowie 2017 roku nowych Fot. WJ my Smogowe w swoich działaniach nie preferują żadnych technologii grzewczych, jednak fakt nierównego traktowania technologii bezemisyjnych, takich jak pompy ciepła, jest niezrozumiały. Z niską emisją walczy coraz więcej samorządów skłanianych do tego przez mieszkańców, ale z drugiej strony lokalne programy poprawy jakości powietrza wspierają wymianę starych kotłów węglowych na nowe czy kotły elektryczne, a nie wspierają pomp ciepła. PORT PC podjął inicjatywę walki z niską emisją poprzez popularyzację technologii pomp ciepła, wydanie kompleksowych wytycznych oraz współpracę z innymi podmiotami, w tym z agendą ONZ Global Compact. Zdaniem Pawła Lachmana, prezesa PORT PC: Wyzwania klimatyczne i konieczność szybkiej redukcji emisji CO2 wskazują, że za 15 lat w Europie pompy ciepła mają szansę zastąpić kotły gazowe czy olejowe, a w wielu przypadkach zastępują już kotły węglowe. Biorąc pod uwagę konieczność szybkiej likwidacji problemu niskiej emisji w Polsce, pompy ciepła mogą idealnie wpisać się w powyższe cele redukcyjne. W tym kontekście Karl-Heinz Stawiarski, prezes niemieckiego stowarzyszenia Bundesverband Wärmepumpe (BWP), wskazywał, że rząd niemiecki planuje wprowadzić zakaz sprzedaży kotłów olejowych i gazowych od 2030 roku, sprzedawane będą tylko urządzenia korzystające z OZE. A izba wyższa niemieckiego parlamentu proponuje, żeby w 2030 roku wprowadzić zakaz rejestracji samocho- kompleksowych wytycznych projektowania i doboru instalacji z pompami ciepła. W części plenarnej nagrodzono osoby, które poprzez swoją działalność przyczyniają się do popularyzacji technologii pomp ciepła. Za wkład w rozwój rynku pomp ciepła wyróżniono Cezarego Sawickiego, prezesa firmy Aspol FV – jednego z członków założycieli PORT PC. Rozstrzygnięto też konkurs na najlepszą pracę dyplomową o tematyce pomp ciepła. Na ręce dr. inż. Piotra Jadwiszczaka, prodziekana Politechniki Wrocławskiej, przekazana została nagroda dla mgr. inż. Krzysztofa Piechurskiego, absolwenta PWr, którego praca pt. Porównanie efektywności eksploatacyjnej pompy ciepła powietrze-woda z wynikami symulacji uzyskanych za pomocą wybranych metod analitycznych zajęła pierwsze miejsce w kategorii prac magisterskich. Artykuł na podstawie tej pracy zamieściliśmy w nr. 10/2016 „Rynku Instalacyjnego”. Ze względu na jubileuszowy charakter konferencji była ona również okazją do podsumowania pięcioletniej działalności stowarzyszenia. Paweł Lachman podkreślał, że filarem działania PORT PC jest zwiększanie jakości wykonywanych instalacji z pompami ciepła. Do działań tych należy m.in. wprowadzenie w Polsce znaku EHPA-Q oraz europejskiego systemu szkoleń i certyfikacji instalatorów pomp ciepła Eucert, a także wydanie sześciu części branżowych wytycznych PORT PC. Waldemar Joniec rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI Fot. Renexpo RENEXPO 2016 M iędzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej stały się jednym z najważniejszych wydarzeń dla tej branży w Polsce. Od 19 do 21 października w warszawskim Centrum EXPO XXI oferty prezentowało 103 wystawców, a RENEXPO odwiedziło 4169 zwiedzających i 1360 uczestników konferencji. Targi wspierało 58 stowarzyszeń z branży OZE, energetyki i budownictwa. RENEXPO ma już ugruntowaną pozycję w branży jako międzynarodowa platforma spotkań dla przedstawicieli branży OZE. To miejsce prezentacji nowych technologii oraz potencjału energii odnawialnej i możliwości jej rozwoju w Polsce. Jest to też miejsce kontaktów biznesowych. Na RENEXPO przybywają również fachowcy szukający specjalistycznej wiedzy. W tym roku wystawcy prezentowali oferty z zakresu: fotowoltaiki, biopaliw, energetyki wiatrowej i wodnej, geotermii, kogeneracji, pomp ciepła oraz energooszczędnego budownictwa i renowacji budynków. Wśród wystawców były także firmy z Niemiec, Czech, Litwy, Austrii, Anglii, Ukrainy, Indonezji i USA. Prezentowano wiele nowości z branży energetyki słonecznej (która dominowała), m.in. nowe falowniki i magazyny energii oraz systemy do zarządzania energią PV dla małych instalacji. Dużym zainteresowaniem cieszyły się jazdy testowe samochodami elektrycznymi. W ramach konkursu RENERGY Award za wybitną osobowość branży OZE uznano Sylwię Koch-Kopyszko z Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego, a w kategorii innowacyjna technologia zwyciężyły firmy Corab i Daikin Airconditioning Poland. Każdego dnia targom towarzyszyły specjalistyczne konferencje, kongresy i fora branżowe. Były to m.in.: Konferencja Fotowoltaiki, Forum PV, Konferencja Hydroenergetyczna, Konferencja „Społeczne aspekty OZE”, Forum „Budynek i energia”, Dzień Samorządowca, Kongres PORT PC, Forum Biogazu, Kongres poświęcony magazynowaniu energii, Strefa kariery „Teraz środowisko”, Konferencja „Biopaliwa na drodze ku dekarbonizacji transportu. Najnowsze trendy i wyzwania stojące przed branżą", Kongres Budownictwa Energooszczędnego, a także Konferencja pt. „Przyszłość polskiej biomasy i praktyka wykorzystania ciepła z OZE”. Odbyło się też 55 spotkań przedsiębiorców poszukujących partnerów i dostawców. Kolejne targi RENEXPO odbędą się 25–27 października 2017 r. wj XIII Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym. Materiały i technologie energooszczędne 7–9 grudnia 2016, Częstochowa Kontakt: dr inż. Adam Ujma, [email protected], tel. 34 325 09 14 dr inż. Anna Lis (sekretarz), [email protected], tel. 34 325 09 14 rynekinstalacyjny.pl reklama promocja Organizatorzy: Katedra Budownictwa Ogólnego i Fizyki Budowli Wydziału Budownictwa Politechniki Częstochowskiej oraz Research Institute of Building Physics (NIISF) Russian Academy Architecture and Building Sciences listopad 2016 11 AKTUALNOŒCI Warsztaty PZITS W arsztaty pracy projektanta i rzeczoznawczy instalacji i sieci sanitarnych zgromadziły ponad 420 uczestników – projektantów, rzeczoznawców oraz specjalistów branży sanitarnej. 6 i 7 października w Warszawskim Domu Technika – NOT mieli oni okazję poznać najnowsze trendy w branży sanitarnej oraz wspomagania projektowego. lany w kontekście regulacji związanych z prawem autorskim i ochroną danych osobowych” oraz „Efektywność energetyczna w układach HVAC – gdzie szukać oszczędności?”. Podczas sesji tematycznych omawiano zagadnienia dotyczące m.in. przeglądu obowiązującego ustawodawstwa (unijnego i krajowego) oraz norm z zakresu projektowania instala- Fot. WJ To pierwsze od przynajmniej dekady tak duże i interdyscyplinarne wydarzenie zorganizowane w Warszawie przez Zarząd Główny Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych. Warsztatom patronowali: Minister Infrastruktury i Budownictwa, Polska Izba Inżynierów Budownictwa, Izba Gospodarcza Gazownictwa, Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie oraz Izba Projektowania Budowlanego. Głównym celem tego wydarzenia był rozwój zawodowy projektantów, rzeczoznawców oraz innych specjalistów poprzez podniesienie poziomu wiedzy, wymianę doświadczeń, m.in. na temat prowadzonych projektów i rozwiązań problemów specyficznych dla danej specjalizacji, edukację studentów oraz młodego pokolenia projektantów i przyszłych rzeczoznawców. Zakres warsztatów obejmował: ciepłownictwo i ogrzewnictwo, gazownictwo, wentylację i klimatyzację oraz wodociągi i kanalizację. Prelekcje odbywały się równolegle w czterech salach Domu Technika. Każdy dzień rozpoczynały dwa referaty plenarne. Pierwszego dnia były to: „Bezpieczeństwo dostaw gazu – spojrzenie dostawcy i operatora” oraz „Przeciwdziałanie poważnym awariom – spojrzenie praktyka”, a drugiego dnia: „Projekt budow- 12 listopad 2016 cji, projektowania z użyciem technologii BIM, wspomagania komputerowego, sporządzania charakterystyki energetycznej i zastosowania nowoczesnych materiałów. Wśród zagadnień z branży HVAC należy wymienić wystąpienia poświęcone: praktycznemu zastosowaniu przepisów przeciwpożarowych przy projektowaniu instalacji wentylacji pożarowej; interpretacji przepisów w świetle praktyki projektowania instalacji wentylacji; zakresowi i zawartości projektu budowlanego i wykonawczego instalacji HVAC; praktyce obliczeń i przyjmowanych założeń w celu osiągnięcia wartości współczynników EP określonych w WT; projektowaniu systemów HVAC z użyciem technologii BIM. Spośród tematów poświęconych branży wod-kan omówiono m.in.: zagadnienie zawartości projektu budowlanego i wykonawczego w świetle obowiązujących przepisów; odpowiedzialność projektantów sieci, instalacji i urządzeń wod-kan w świetle ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne; weryfikację projektów sieci, instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w aspekcie zastosowanych rozwiązań; obowiązujące ustawodawstwo (unijne i krajowe) oraz normy z zakresu projektowania sieci, instalacji i urządzeń wod- -kan; projektowanie instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych z zastosowaniem nowych technologii i BIM. W części poświęconej gazownictwu zaprezentowano m.in.: aktualne przepisy, normy i standardy techniczne w gazownictwie; wymagany zakres i zawartość projektu sieci oraz instalacji gazowej; potencjalne problemy w trakcie budowy gazociągu; nowe technologie w gazownictwie (LNG, CNG, H2 i ogniwa paliwowe) oraz narzędzia do projektowania instalacji i sieci gazowych z użyciem BIM. Swoją wiedzą z uczestnikami podzieliło się ponad 40 prelegentów ze świata nauki (Instytut Nafty i Gazu – PIB, Instytut Techniki Budowlanej – PIB, Politechnika Częstochowska, Politechnika Gdańska, Politechnika Warszawska, Szkoła Główna Służby Pożarniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu). Doświadczenia z projektowania i realizacji prezentowali uznani projektanci, rzeczoznawcy i wykonawcy reprezentujący m.in.: BSiPG Gazoprojekt SA, Gaz-System SA, Łódzką Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa, PGNiG SA i PGNIG Technologie SA oraz Polską Spółkę Gazownictwa. Dla młodych inżynierów ważnym wydarzeniem był m.in. konkurs na najlepszą pracę dyplomową. Jury nagrodziło: mgr inż. Wioletę Szultkę i mgr inż. Aleksandrę Zelmę za pracę „Eksperymentalna analiza wartości współczynników oporów lokalnych przy przepływie przez trójnik dla wybranych systemów rur wielowarstwowych” przygotowaną pod opieką dr inż. Katarzyny Weinerowskiej-Bords z Politechniki Gdańskiej. Wyróżnienia otrzymali: mgr inż. Niccolo Isoli (Politechnika Warszawska), mgr inż. Justyna Kotus (Politechnika Warszawska) oraz Kamil Ł. Kuźmiński (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie). Kapituła konkursu zaznaczyła, że wszystkie nagrodzone i wyróżnione prace charakteryzowały się wysokim poziomem merytorycznym, a także innowacyjnym podejściem do rozwiązania problemu inżynierskiego. Warsztaty wsparły merytorycznie i organizacyjnie firmy: Armstrong Fluid Technology Polska (Partner Strategiczny), Uponor (Partner Platynowy) oraz Niczuk-Metall PL, Swegon, ACO Elementy Budowlane, Emerson Network Power Poland, Flowair Głogowski i Brzeziński, Jeven (Partnerzy Złoci), a także Viessmann, Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Sankom (Partnerzy Srebrni). Waldemar Joniec rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI Bezpieczne Ciepło 2016 Fot. WCK Opole P odczas IV Konferencji „Bezpieczne Ciepło” w Opolu (13–15 października 2016) ponad 120 specjalistów z Polski, Czech i Niemiec, w tym naukowcy, strażacy, projektanci, architekci, kominiarze oraz producenci systemów kominowych i wentylacyjnych, wymieniali doświadczenia na temat prac i badań dotyczących technologii odprowadzania spalin i wentylacji. Wielokrotnie wskazywano na konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych w odniesieniu do projektowania i eksploatacji systemów wymiany gazów. Obrady podzielone zostały na trzy sesje. W pierwszej – plenarnej – dyskutowano o bezpieczeństwie eksploatacji urządzeń grzewczych, w drugiej o bezpieczeństwie pożarowym, a w trzeciej o alternatywnych rozwiązaniach w technice kominowej. Zaprezentowano m.in. zagadnienia teoretyczne i skonfrontowano je z praktyką rozwoju pożarów, zwłaszcza w budynkach mieszkalnych – omówił je kpt. Piotr Gerlitz (KM PSP Opole). Doświadczenia zebrane z pożarów kominów przedstawił bryg. Rafał Kuznecki (KW PSP Opole), a przyczyny związane z ich budową i eksploatacją oraz interpretację prawną w procesach dochodzeniowych kpt. Dariusz Baranowski (SGSP w Warszawie). Działania prewencyjne w zakresie pożarów sadzy i zatruć na przykładzie woj. kujawsko-pomorskiego omówił mł. bryg. Maciej Krzemkowski (KW PSP Toruń). Problemy i zagrożenia związane z użytkowaniem urządzeń grzewczych dostrzegane przez kominiarzy przedstawił Damian Ziółkowski (Korporacja Kominiarzy Polskich). Na rolę kominiarzy w bezpiecznym użytkowaniu przewodów kominowych wskazywał Jan Budzynowski (Korporacja Kominiarzy Polskich). Czeskie regulacje prawne dot. zawodu kominiarza omówił rynekinstalacyjny.pl Zbigniew Adamus (Czeskie Służby Kominowe). Sporo uwagi poświęcono także zagadnieniom sprawnej wentylacji. Jak modernizować wentylację w budownictwie niskim i średniowysokim poprzez zastosowanie wentylacji hybrydowej, wskazywał Damian Cupiał (Korporacja Kominiarzy Polskich). Zagadnień wentylacji mechanicznej w budynkach dotyczyło także szkolenie dla kominiarzy, które prowadził Zbigniew Tałach (SITPNiG). W części poświęconej technologiom polskie i unijne wymagania techniczno-prawne w zakresie materiałów konstrukcyjnych na kominy i systemy kominowe omówił Zbi- gniew Tałach. Wystąpienie Arkadiusza Luberdy (Ricom Energy) dotyczyło systemów odprowadzania spalin z tworzywa w świetle obowiązujących przepisów. Kwestię kominów zbiorczych do odprowadzania spalin dla kotłów kondensacyjnych i optymalizacji średnicy przewodu w oparciu o polskie i unijne normy omówił Mateusz Bargiel (Almeva Poland). O możliwościach perlitu ekspandowanego jako izolatora systemów kominowych i wykorzystaniu go w produkcji systemów kominowych Jawar mówił Paweł Jarzyński. Innowacyjną technologię Furanflex do uszczelnień przewodów kominowych prezentował Andrzej Wnętrzak (Wakob), a metody empirycznego wyznaczania sprawności temperaturowej komina przedstawił mgr inż. Krzysztof Drożdżol (Politechnika Opolska). Konferencję zorganizował Wojewódzki Cech Kominiarzy w Opolu przy wsparciu Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Opolskiej, Wojewódzkiej Komendy PSP w Opolu i Fundacji „Bezpieczni w Domu”. Radzie programowej przewodniczył dr hab. inż. Damian Bęben, prof. Politechniki Opolskiej, a komitetowi organizacyjnemu mgr inż. Krzysztof Drożdżol, Starszy Cechu Kominiarzy w Opolu i prezes Korporacji Kominiarzy Polskich. Waldemar Joniec Nowy serwis o grzejnikach panelowych F irma Elektra – dystrybutor m.in. elektrycznych grzejników marki ADAX – przygotowała nową odsłonę strony grzejnikiadax.pl o produktach do ogrzewania elektrycznego. Zawiera ona szczegółowe informacje na temat grzejników oraz kalkulator doboru, od prostych grzejników konwekcyjnych do kompletnych, designerskich systemów grzewczych sterowanych za pomocą urządzeń moblinych. Grzejniki te mogą być używane do okazjonalnego podgrzewania pomieszczeń lub jako podstawowy system grzewczy. Charakteryzują się niskimi temperaturami powierzchni grzewczych, mają wyłącznik bezpieczeństwa zabezpieczający przed przegrzaniem oraz automatyczny restart po odcięciu. mat. Elektra listopad 2016 13 AKTUALNOŒCI Elektromet w dobie przemian rynkowych i technologicznych E lektromet ma już 43 lata i w tym czasie dzięki pasji rodziny Jurkiewiczów do tworzenia przeszedł drogę od małego warsztatu do dużego producenta urządzeń grzewczych. Pierwszymi produktami firmy były grzejniki oraz wymienniki, potem doszły elektryczne ogrzewacze wody i kotły na paliwo stałe. Kolejny etap rozwoju technicznego to kotły automatyczne oraz na biopaliwa. Zmiana nazwy z „Elektromet Ogrzewacze Wody” na „Elektromet Technika Grzewcza” to nie tylko konieczność z uwagi na coraz szerszy asortyment produkcji, ale też wyzwanie dla firmy do tworzenia nowych urządzeń grzewczych – m.in. innowacyjnych wymienników i zasobników ciepłej wody do współpracy z urządzeniami wykorzystującymi odnawialne źródła energii – kolektorami słonecznymi i pompami ciepła. Obecnie Elektromet to nadal firma rodzinna w drugim pokoleniu, choć zatrudniająca 480 pracowników i produkująca setki tysięcy ogrzewaczy, wymienników, kotłów, pomp ciepła i kolektorów słonecznych dystrybuowanych w kraju i za granicą. Osiem ostatnich lat to okres dynamicznych zmian zarówno w technice grzewczej, jak i działalności firmy. Nowe trendy w tech- Grzegorz Rapacz i Wojciech Kwoka podczas podróży służbowej do Lwowa nice instalacyjnej inspirowały do rozwoju specjalistycznych produktów: wymienników o rozbudowanej liczbie i układzie wężownic (DUO-S, TRIO), buforów optymalizujących pracę układów centralnego ogrzewania i zapewniających jednocześnie ciepłą wodę użyt- kową (INOX, MULTI, MULTI DUO). Wkładem firmy w rynek OZE jest autorska konstrukcja pompy ciepła o wysokich parametrach użytkowych w oparciu o komponenty wysokiej jakości, a także asortyment kotłów pelletowych spełniających wymagania BAFA oraz kocioł retortowy, laureat złotego medalu MTP 2016, spełniający wymagania 5 klasy i ecodesign dla węgla i biomasy. W zakresie organizacyjnym nowe wymagania stały się inspiracją do stworzenia i wprowadzenia asortymentowego systemu zarządzania produkcją. W konsekwencji działania te pozwoliły znacznie poprawić dostępność towaru, nawet modeli niszowych, przy jednoczesnym ograniczeniu stanów magazynowych. Transparentna polityka handlowa ukierunkowana na organiczny rozwój stabilnej sieci dystrybucji była i jest motorem rynkowego sukcesu firmy. Te osiem ostatnich lat to także okres intensywnej pracy i licznych podróży służbowych dla Grzegorza Rapacza, dyrektora handlowego, i jego zastępcy Wojciecha Kwoki – przyjaciół, którzy łączą pasję do podróży z grą w szachy (Grzegorz), sztuką kulinarną i muzyką gitarową (Wojciech). mat. Elektromet Sposób na finansowanie inwestycji I nstalacje odnawialnych źródeł energii, choć pożądane ze względu na niskie koszty eksploatacyjne i możliwość ochrony środowiska naturalnego, wymagają nakładów inwestycyjnych, dlatego klienci nie zawsze biorą je pod uwagę w momencie podejmowania decyzji o instalacji lub modernizacji ogrzewania. Firma De Dietrich, chcąc umożliwić realizację ekoinwestycji, wprowadziła narzędzie finansowania instalacji OZE o nazwie EKO-raty. Jest to kredyt ratalny oferowany przez Alior Bank przeznaczony na sfinansowanie instalacji: kolektorów słonecznych, systemów fotowoltaicznych, pomp ciepła, urządzeń hybrydowych i termodynamicznych podgrzewaczy wody. Dzięki EKO-ratom klienci mogą liczyć na kwotę od 1000 do 60 000 zł, rozłożoną na okres od 1 roku do 10 lat. Istnieje możliwość kredytowania całości lub tylko części inwestycji: urządzeń, kosztów materiałów i wy- 14 listopad 2016 konania instalacji. Bank oferuje kredyt poprzez swoich autoryzowanych pośredników, którzy współpracują z Autoryzowanymi Partnerami Handlowymi De Dietrich na terenie całego kraju. Wszystkie formalności można załatwić podczas wizyty w punkcie sprzedaży, hurtownie i instalatorzy muszą dopełnić jedynie w OZE minimum formalności, żeby klienci mogli korzystać z oferty EKO-rat. Przed przyznaniem kredytu pierwszemu klientowi, który z niego skorzysta, konieczne jest podpisanie porozumienia z pośrednikiem Alior Banku. Po podpisaniu umowy kredytowej przez konsumenta kwota kredytu jest przesyłana na konto hurtowni lub instalatora. mat. De Dietrich rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI Fuzja Fläkt Woods i DencoHappel 13 października 2016 r. połączyły się firmy Fläkt Woods oraz DencoHappel. Atutem nowej FläktGroup będzie mocne portfolio produktów i marek. W czerwcu 2016 r. fundusz Triton, który przejął DencoHappel w październiku 2014 r., zawarł umowę w sprawie wykupu grupy Fläkt Woods od Equistone i Sagard. Po połączeniu Fläkt Woods i DencoHappel, Triton jest większościowym udziałowcem nowo utworzonej FläktGroup. Suma zysków obu firm w 2015 r. wyniosła ok. 700 mln euro (pro forma), a zatrudniają one łącznie ok. 3800 pracowników. Triton oczekuje, że fuzja spowoduje natychmiastowy wzrost zysków i doprowadzi do urealnienia dodatkowego potencjału wzrostowego wynikającego ze sprzedaży wiązanej (cross-sellingu), produkcji oraz innych synergii. Dyrektor generalny FläktGroup dr Walter Rohregger jest przekonany, że pracownicy oraz klienci skorzystają na tym połączeniu, gdyż jako globalna firma o silnych europejskich korzeniach FläktGroup będzie oferować wyższą jakość obsługi klientów oraz szerszą gamę produktów, zapewniając przy tym bardziej rozbudowaną infrastrukturę sprzedażową, usługową i produkcyjną. Oczekuje się, że połączenie będzie miało pozytywny wpływ na ofertę produktową, sprawiając, że FläktGroup będzie mógł zaproponować połączonej bazie klientów jak najbardziej kompletną i innowacyjną gamę produktów. Ponadto nowa organizacja wykorzysta efekt większej skali oraz możliwość dzielenia się najlepszym w swojej klasie know-how i wiedzą z zakresu R&D, spożytkuje też wspólną umiejętność przyciągania, szkolenia i zatrzymywania najlepszych talentów. DencoHappel to wiodący innowator technologii w dziedzinie uzdatniania powietrza, klimatyzacji, technologii filtrowania oraz chłodzenia powietrza. Zaopatruje rynek w spersonalizowane, zorientowane na energooszczędność systemy grzewcze i wentylacyjne oraz systemy klimatyzacji. Działa pod szyldem różnych marek premium: CAIRplus®, DENCO®, MultiMAXX®, Multi Flair®, DencoHappel COM4®, Flex-Geko®, FireTex®, SepTex®, Sahara® oraz DELBAG®. Zatrudnia ponad 1700 pracowników i przynosi zysk ze sprzedaży w wysokości 280 mln euro. Siedziba główna firmy znajdu- rynekinstalacyjny.pl je się w miejscowości Herne (Niemcy), a zakłady produkcyjne zlokalizowane są w Niemczech, Czechach, Turcji i Chinach. Ma dystrybutorów w ponad 50 krajach. Fläkt Woods to globalny lider technologii uzdatniania powietrza, który zwraca szczególną uwagę na energooszczędność. Jej marki premium to: Fläkt Woods, Caryaire, Iloxair oraz Semco. Zatrudnia ponad 2100 pracowników i przynosi zysk ze sprzedaży ok. 420 mln euro. Ma oddziały w ponad 25 krajach we wszystkich regionach świata. Fundusz Triton inwestuje i wspiera rozwój średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie Europy Północnej, Włoch i Hiszpanii. Koncentruje się na przedsiębiorstwach z branży przemysłowej i usługach biznesowych oraz sektorze konsumpcyjnym i opieki zdrowotnej. W portfolio funduszu Triton znajduje się obecnie 27 firm, których łączne wyniki sprzedaży opiewają na kwotę 13 mld euro i które zatrudniają ponad 72 500 pracowników. mat. FläktGroup Standard Lindab F irma Lindab wprowadziła dla swoich produktów „Standard Lindab”. Od początku października 2016 r. w specjalnym certyfikacie dla klientów Lindab potwierdza, że wszystkie produkowane przez firmę elementy dystrybucji powietrza wykonywane są z zachowaniem najwyższej jakości i powtarzalności kluczowych parametrów, takich jak: typ stali, jej pochodzenie i grubość, a także jakość i rodzaj powłoki ocynku. Jest to możliwe m.in. dzięki zawarciu porozumienia z ArcelorMittal, największym na polskim rynku producentem i dystrybutorem stali, w kwestii standaryzacji dostaw stali wysokiej jakości. Lindab zaprasza do współpracy inne podmioty działające na polskim rynku HVAC, które także przywiązują dużą wagę do jakości swoich produktów, w celu stworzenia standardów dla najważniejszych parametrów surowców wykorzystywanych do produkcji systemów wentylacyjnych. Firma podkreśla, że inicjatywa ta wypływa z faktu, iż na polskim rynku spotkać można produkty, które spełniają jedynie minimalne wymagania, nieprzystające do aktualnego poziomu budownictwa i kierunku, jaki wyznaczają dyrektywy UE w trosce o środowisko naturalne oraz w zakresie efektywności energetycznej, a także normy klasyfikacji szczelności systemów wentylacyjnych (PN-EN 12237) i klas filtrów (PN-B-76003). W przypadku niektórych produktów brakuje nawet podstawowej dokumentacji potwierdzającej jakość wykorzystanych materiałów i ich pochodzenie. Dla uzyskania wysokiej efektywności energetycznej systemu HVAC konieczne jest zapewnienie odpowiedniej jakości surowców, precyzji wykonania i szczelności każdego z jego elementów. Dodatkowa energia wykorzystywana przez wentylatory, klimatyzatory i urządzenia rekuperacyjne do kompensowania strat wynikających z niskiej jakości systemu wentylacyjnego znacznie zwiększa koszt eksploatacji i niweluje zalety związane ze zwiększeniem wydajności odzysku ciepła w rekuperatorach i energooszczędną pracą innych urządzeń elektrycznych. mat. Lindab listopad 2016 15 AKTUALNOŒCI Jawar buduje największą w Polsce fabrykę kominów 21 października w Glinojecku odbyło się uroczyste podpisanie aktu erekcyjnego i wmurowanie kamienia węgielnego pod bu- dowę największej w Polsce fabryki systemów kominowych Jawar. Będą tam produkowane jedyne w Europie ceramiczne systemy komi- Fot. Jawar Warsztaty Projekt Energooszczędny F irma Klima-Therm proponuje projektantom HVACR nowy cykl bezpłatnych warsztatów. Dotyczyć one będą projektowania energooszczędnych instalacji klimatyzacyjnych w oparciu o układy chłodnicze ze zintegrowanymi panelami słonecznymi SolarCool oraz gazowe pompy ciepła Yanmar. Zastosowanie tych rozwiązań umożliwia przygotowanie dokumentacji projektowej pozwalającej na obniżenie zapotrzebowania na energię elektryczną dla klimatyzacji nawet o 40–50%. Szczegóły: szkolenia.klima-therm.pl. mat. Klima-Therm nowe w perlito-betonowej obudowie (na które Jawar posiada patent). Budowę fabryki podzielono na dwa etapy – pierwszy przypadnie na okres od września 2016 do czerwca 2017, a drugi od czerwca 2017 do września 2018. Na terenie o powierzchni 20 000 m2 powstaną cztery hale produkcyjne z zapleczem socjalnym dla pracowników, a w nich linie produkcyjne ekspandacji perlitu, pustaków perlito-betonowych i ceramiki izostatycznie prasowanej. Zakład będzie w stanie wytworzyć nawet 400 km systemów kominowych rocznie. – Perlit ekspandowany, którego użyjemy do obudowy, idealnie sprawdzi się jako materiał izolujący w procesach wysokotemperaturowych w naszych systemach kominowych. Chcemy zaproponować klientom gotowe rozwiązanie, które będzie nie tylko nowoczesnym, ale przede wszystkim trwałym izolatorem – stwierdził Paweł Jarzyński, prezes firmy Jawar. Łączny koszt budowy fabryki wyniesie około 20 mln zł, 9,5 mln zł pochodzić będzie z dotacji otrzymanej od Unii Europejskiej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020. W nowym obiekcie zatrudnienie znajdzie minimum 50 osób. ab, żt Zapraszamy na targi i konferencje GRUDZIEÑ Konferencja „Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym. Materiały i technologie energooszczędne”, 7–9 grudnia 2016 r., Częstochowa – Politechnika Częstochowska, tel. 34 325 09 14, [email protected] II Konferencja Szkoleniowa „Drewno – polskie OZE”, 8–9 grudnia 2016 r., Kraków – Fundacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju „Człowiek – Środowisko – Ekonomia”, tel. 533 621 665, 600 672 250, [email protected], www.fcse.pl MARZEC Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja, 7–8 marca 2017 r., Warszawa – Stowarzyszenie Polska Wentylacja, tel. 22 542 43 13, [email protected], www.forumwentylacja.pl Targi ISH, 14–18 marca 2017 r., Frankfurt n. Menem – Targi Frankfurt, tel. 22 49 43 203, www.targifrankfurt.pl patronat medialny 16 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl AKTUALNOŒCI N O W O Ś C I Ochrona kotła Programy doboru Firma Termet wprowadziła do sprzedaży preparaty do ochrony instalacji c.o. Umożliwiają one m.in., w zależności od typu środka, usuwanie wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, szlamu, osadów mineralnych oraz biologicznych. Przeznaczone są do wszystkich rodzajów metali powszechnie stosowanych w instalacjach c.o. Nie zawierają substancji toksycznych i są bezpieczne dla użytkownika oraz środowiska naturalnego. W ofercie znalazły się m.in. środki chroniące przed wewnętrzną korozją i kamieniem kotłowym oraz przed zamarzaniem (Protector i Alphi-11), środki biobójcze do usuwania bakterii, grzybów czy glonów z instalacji niskotemperaturowych (AF10 Biocide), środki do uszczelnienia (Leak Sealer F4) oraz preparaty czyszczące urządzenia przed oddaniem do użytku jak i w czasie eksploatacji – do usuwania szlamu, kamienia i innych zanieczyszczeń (Cleaner). mat. Termet Centrale Modułowe odpływy liniowe higieniczne Nowe centrale VENTUS 2016 Hygenic firmy VTS spełniają wszystkie wymogi, jakie stawia norma DIN 1946-4. Mają certyfikat TÜV Rheinland upoważniający do stosowania w jednostkach służby zdrowia. Przepustnice powietrza wykonano w drugiej klasie szczelności. Zastosowano filtr wstępny M5 bądź EU7, wtórny EU7 bądź EU9 z rozwiniętą powierzchnią filtracji przekraczającą 10 m2 powierzchni filtracyjnej na 1 m2 sekcji jednostki. Chłodnica wyposażona jest w kolektory miedziane, ramę ze stali nierdzewnej i lamele aluminiowe z 2,5-milimetrowymi odstępami. Zastosowano również wysokosprawny układ glikolowego odzysku energii i łatwy dostęp serwisowy. Okna inspekcyjne umożliwiają kontrolę podczas pracy. Dodatkowe odstępy serwisowe pomiędzy funkcjami obróbki powietrza ułatwiają utrzymanie higieny w urządzeniu. Wanny i tace ociekowe wykonane są ze stali nierdzewnej i mają skuteczne odprowadzenie kondensatu. mat. VTS Nowe Nowy modułowy system odpływów Advantix firmy Viega składa się z dwóch podstawowych modeli korpusów, dostępnych w pięciu długościach. Oferta obejmuje również trzy odpływy, regulowane nóżki w dwóch wysokościach, trzy warianty ramek i pięć różnych rusztów. Wszystkie elementy systemowe mogą być ze sobą łączone w dowolnych kombinacjach. Wydajność wynosi od 0,4 do 1,1 l/s w zależności od zastosowanego wariantu odwodnienia. Mocowanie klipsowe zapewnia trwałe i bezpieczne połączenie między odpływem a korpusem. Wąskie korpusy odpływów można instalować w dowolnym miejscu strefy prysznicowej lub bezpośrednio przy ścianie. Wysokość instalacji przy standardowym odpływie wynosi 95 mm, a dla pomieszczeń remontowanych 70 mm. W przypadku odpływów z pionową rurą odpływową wysokość instalacji może być zmniejszona do 40 mm. Konfigurator odpływów online znaleźć można pod adresem: viega.pl/ KonfiguratorAdvantix. mat. Viega Ekskluzywne kotły Firma Vaillant oferuje nowe wiszące, jedno- i dwufunkcyjne kotły kondensacyjne ecoTEC exclusive klasy Premium ze znakiem Green iQ. Ich cechy szczególne to m.in.: system autoanalizy gazu do optymalizacji spalania, wszystkie nastawy regulacji procesu spalania realizowane elektronicznie, regulator systemowy multiMATIC 700 i moduł komunikacji internetowej VR 900 umożliwiający zdalne sterowanie za pomocą aplikacji na urządzenia mobilne oraz prowadzenie zdalnej diagnostyki. Urządzenia wyposażone zostały również w: tłumik uderzeń hydraulicznych na obiegu c.w.u. (dla kotłów dwufunkcyjnych); możliwość pracy w układzie hybrydowym, np. z pompą ciepła; monitorowanie i raportowanie o zużyciu energii cieplnej oraz elektrycznej; szeroki zakres modulacji – aż do 1:13. W kotłach dwufunkcyjnych zastosowano wymiennik w technologii ExtraCondens. Kotły zapewniają większą nawet o 8% efektywność podgrzewu c.w.u. w stosunku do klasycznej konstrukcji. mat. Vaillant rynekinstalacyjny.pl Firma Smay udostępniła dwa nowe programy: do doboru jednostek napowietrzających służących do różnicowania ciśnień i ochrony dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem oraz do doboru tłumików. Program iSWAY pomaga dobrać jednostki napowietrzające iSWAY-FC® Adaptive i policzyć wydatki dla zadeklarowanych przestrzeni chronionych (wg PN-EN 12101-6), a następnie uzyskać ofertę wraz ze schematem instalacji, opisem technicznym i specyfikacją. Program może dobierać wiele jednostek składających się na złożony system różnicowania ciśnień dla kilku przestrzeni jednocześnie w przypadku budynków o wysokości nawet 200 m. Z kolei program doboru tłumików pozwala wybrać tłumiki akustyczne do okrągłych przewodów wentylacyjnych typu TAS i TAR oraz do prostokątnych przewodów wentylacyjnych typu TAP i TAPS. Umożliwia również pobieranie raportów i składanie zamówień. Programy są dostępne na stronach: isway.smay.eu oraz tlumiki.smay.pl. mat. Smay wentylatory Ventia oferuje nowe wentylatory kanałowe i łazienkowe marki Havaco. Kanałowe z typoszeregu ICM przeznaczone są do wentylacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej. Mają średnice od 100 do 315 mm i wydajności od 200 do 2200 m3/h. Wyróżniają się wirnikiem diagonalnym z wyprofilowanymi kierownicami powietrza, niskim zużyciem energii oraz niskim poziomem hałasu. Mają kulkowe łożyska i wysoką trwałość. Ich modułowa budowa zapewnia łatwy montaż i konserwację. Wentylatory kanałowe z typoszeregu ICMsilent do wentylacji budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej oferowane są w średnicach: 150, 160, 200 mm, o wydajnościach 500 i 840 m3/h. Mają perforowane wnętrze obudowy i podwójną warstwę materiału dźwiękochłonnego zapewniające niski poziom hałasu oraz zintegrowaną przepustnicę zwrotną. Łożyska kulkowe zapewniają trwałość oraz bezawaryjną pracę. Wentylatory łazienkowe COMO Silent i Design mają średnice od 100 do 150 mm i wydajności od 83 do 253 m3/h, a Vertigo średnicę 100 mm i wydajność mat. Ventia 104 m3/h. listopad 2016 17 ZADAWAJ ZA WŁAŚCIWE PY Aby znajdować zawsze innowacyjne odpo Tylko ten, kto nieprzerwanie, od ponad 115 lat, potrafi odkrywać się na nowo, zdoła sprostać wymaganiom stałego zapewnienia najwyższej jakości. Tworząc nieustannie nowe produkty dajemy naszym klientom wyraźną przewagę w ich codziennej pracy, zarówno poprzez oszczędność czasu, jak i większe bezpieczeństwo. Wynalezienie technologii zaprasowywania miedzi czy profilu SC-Contur to tylko dwa z wielu przykładów, które najlepiej tego dowodzą. Viega. Connected in quality. viega.pl/O-nas WSZE TANIA. wiedzi. ENERGIA mgr inż. Agnieszka Chmielewska, dr inż. Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa, dr inż. Grzegorz Bartnicki, dr inż. hab. Jan Danielewicz, prof. nadzw. Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska Zapotrzebowanie na energię cieplną do przygotowania c.w.u. w budynku mieszkalnym The energy demand for domestic hot water preparation in a residential building Wbrew spotykanym opiniom zapotrzebowanie na ciepło do przygotowania c.w.u. w poszczególnych miesiącach nie jest wielkością stałą. Szczególnie w okresie urlopowym następuje wyraźny spadek zużycia c.w.u. oraz ciepła do jej przygotowania. Założenie stałej temperatury wody wodociągowej i stałego zużycia c.w.u., tak jak to podaje rozporządzenie w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku, może prowadzić do błędnego oszacowania zapotrzebowania na energię użytkową i końcową do przygotowania c.w.u. Ma to szczególne znaczenie w przypadku doboru odnawialnych źródeł energii, np. kolektorów słonecznych. W zrost zużycia energii związany jest z rozwojem gospodarczym. Sektor budownictwa odpowiada za 40% końcowego zużycia energii w Unii Europejskiej, dlatego Wspólnota wprowadziła dla niego regulacje prawne wymuszające zmniejszenie energochłonności. Udział energii zużywanej na przygotowanie c.w.u. w całkowitym bilansie energii staje się na skutek lepszej izolacyjności termicznej budynków mieszkalnych coraz istotniejszy. Streszczenie Coraz bardziej widoczne jest, że procedury szacowania zapotrzebowania na tę energię są zbyt uproszczone. Może to prowadzić do znaczących niedokładności zarówno w projektowaniu systemów, jak i szeroko rozumianych analizach energetycznych. Przykładowo wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do przygotowania c.w.u. w budynkach wielorodzinnych jest jednym z podstawowych działań wynikających z konieczności racjonalnego go- .................................................................................. W artykule podjęto dyskusję nt. parametrów do obliczania zapotrzebowania na energię do przygotowania c.w.u.: jej zużycia, temperatury wody wodociągowej i sprawności systemu c.w.u. Podano wyniki pomiarów zużycia c.w.u. w trzech budynkach wielorodzinnych w poszczególnych miesiącach roku z okresu dwóch lat. Zaprezentowano przegląd literatury dotyczący zmian temperatury wody wodociągowej w ciągu roku. Zebrane informacje posłużyły jako dane wejściowe do obliczenia zapotrzebowania na energię do przygotowania c.w.u. w analizowanych obiektach. Otrzymane wyniki odniesiono do wartości uzyskanych na podstawie obliczeń zgodnych z rozporządzeniem w sprawie certyfikacji energetycznej. W końcowej części opracowania zaprezentowano wpływ dokładności odwzorowania profilu zużycia c.w.u. oraz temperatury wody wodociągowej na analizę zapotrzebowania na energię końcową dla kotłowni gazowej i systemu kolektorów słonecznych pracujących na rzecz przygotowania c.w.u. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The article presents the discussion about the parameters broadly used for calculating energy demand for the DHW preparation: energy consumption, temperature of the tap water and DHW system efficiency. The authors present the measurements of the monthly consumption of DHW in three apartment buildings in two-year period. The article presents the literature review about the topic of tap water temperature changes during a year. The information collected have been used as the input data to the calculation of the energy demand for the preparation of DHW in the analyzed buildings. The results of the calculation were then compared to the values obtained basing on the regulation on energy certification. In the final part of the study, the authors present the impact of the accuracy of mapping of the DHW consumption profile and the temperature of the tap water on the analysis of the final energy demand of a gas boiler and a solar system working on the preparation of DHW. 20 listopad 2016 spodarowania energią i spełnienia zobowiązań UE. Wymierny efekt energetyczny i środowiskowy możemy uzyskać dzięki zastosowaniu kolektorów słonecznych wspomagających podgrzew c.w.u. Oszacowanie tego efektu energetycznego i środowiskowego jest podstawą do oceny efektywności energetycznej systemu i planowanych kosztów eksploatacji oraz projektowania instalacji. Dokładność tych analiz jest więc istotną kwestią. Opis analizowanego systemu W artykule wykorzystano dane pomiarowe z istniejącej niskotemperaturowej kotłowni gazowej zasilającej trzy budynki wielorodzinne. W budynkach tych znajdują się łącznie 132 mieszkania o powierzchni od 26,7 do 103,4 m². Łączna powierzchnia ogrzewana budynków wynosi 7426,4 m2. W kotłowni zamontowane zostały dwa żeliwne kotły gazowe o mocy 342 kW każdy. Przygotowanie c.w.u. w kotłowni odbywa się za pośrednictwem baterii podgrzewaczy pojemnościowych o łącznej pojemności 2000 l. Instalacja doprowadzająca c.w.u. do odbiorców została odpowiednio do wymagań zaizolowana i wyposażona w termostatyczne zawory podpionowe. Metoda badawcza W kotłowni zainstalowano układ rejestracji danych, którego zadaniem jest ciągły monitoring zużycia ciepłej wody i ciepła w analizowanych budynkach wielorodzinnych. Do tego celu wykorzystany został ciepłomierz zainstalowany na przewodzie powrotnym do kotła i wodomierz zamontowany na przewodzie doprowadza- rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 21 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 22 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 23 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata KATALOG FIRM promocja s. 74 24 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Gotowi na przyszłość. Nowe systemy grzewcze Buderus Logamax plus GB192i reklama Szkło tytanowe Buderus rynekinstalacyjny.pl Jakość w najmniejszych detalach gwarantuje nowy wiszący kocioł kondensacyjny – Logamax plus GB192i. Front urządzenia wykonany jest z wysokiej jakości szkła tytanowego Buderus. Wnętrze jest niezwykle przejrzyste. Wszystkie elementy są dobrze widoczne i łatwo dostępne, dzięki czemu montaż i konserwacja są bardzo szybkie. Bądź gotowy na przyszłość z Buderusem. Więcej informacji znajdziesz na www.buderus-przyszłość.pl Klasyfikacja efektywności energetycznej Logamax plus GB192i w zestawie z regulatorem RC300FA (opcja). Klasyfikacja może ulec zmianie w zależności od komponentów systemu i mocy grzewczej. listopad 2016 25 ENERGIA Węzły cieplne Katarzyna Rybka w budynkach nowych i modernizowanych Stosowanie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii w nowym budownictwie wielorodzinnym jest coraz częstsze. Z kolei w modernizowanych obiektach przy okazji zewnętrznego docieplenia wymienia się instalację grzewczą – to dobry pretekst, żeby doposażyć układ grzewczy w dodatkowe źródło, czyli energię z OZE. W dużych polskich miastach jednym z głównych źródeł ciepła jest sieć ciepłownicza. Żeby instalacja była tańsza w eksploatacji, budynki wielorodzinne wyposażane są często w kolektory słoneczne, które współpracują z węzłem. Również obiekty, które poddawane są głębokiej termomodernizacji, wyposaża się dodatkowo najczęściej w kolektory słoneczne, gdyż najłatwiej podłączyć je do istniejącej instalacji. Modernizacja Przykładem obiektu poddanego modernizacji węzła cieplnego i uzupełnieniu systemu grzewczego o kolektory słoneczne może być budynek Oświęcimskiego Inkubatora Przedsiębiorczości. Obiekt zasilany był wcześniej z sieci parowej, a po modernizacji wodą z sieci. Istniejąca dotychczas wymiennikownia zostanie przebudowana. Podstawowym źródłem ciepła na potrzeby przygotowania c.w.u. stał się układ kolektorów słonecznych. Zimą wstępnie ogrzana przez kolektory woda kierowana jest do zasobnika ciepła. Jej dogrzanie do odpowiedniej temperatury następuje w wymienniku ciepła. Poza sezonem grzewczym przygotowywanie c.w.u. realizowane jest poprzez kolektory słoneczne wspomagane przez kocioł elektryczny i wymiennik ciepła dla okresu letniego. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektu wynosiło 200 kW, na potrzeby c.w.u. 110 kW, a ciepła technologicznego 166 kW. Kolektory dobrano zarówno na podstawie obliczeniowego zużycia na potrzeby c.w.u., jak i danych od zarządcy nieruchomości, który udostępnił projektantom wskazania liczników ciepła z danego okresu. Dodatkowo do kolektorów dobrano kocioł elektryczny o mocy ok. 27 kW, który wspomoże produkcję c.w.u. latem. Sam węzeł składa się z dwóch równolegle podłączonych wymienników. Z wymiennika znajdującego się po stronie wtórnej zasilane są poszczególne obwody grzewcze za pomocą Rys. 1. Schemat współpracy kolektora słonecznego z węzłem c.w.u. (zasilanie z kolektora oraz z sieci cieplnej, temperatura wody w zasobniku T1 < 35°C) [3] 26 listopad 2016 układów mieszających, a drugi działa na potrzeby c.w.u. w okresie zimowym. W układzie zasilania c.o. regulacja realizowana jest poprzez zmianę położenia zaworu trójdrogowego. Miejski budynek jutra Przykładem budynku mieszkalnego, w którym zastosowano węzeł cieplny połączony z instalacją kolektorów słonecznych, jest obiekt zlokalizowany w Warszawie przy ul. Krasińskiego. Inwestycję zrealizowano w ramach projektu Miejski Budynek Jutra 2030, a współfinansowano ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr 6 ZR6 2009 C/07319). Podstawowym założeniem przy projektowaniu instalacji grzewczej było to, że sieć ciepłownicza ma w pełni zaspokoić zapotrzebowanie na energię w budynku, a kolektory będą pełniły funkcję uzupełniającą przy korzystnych warunkach pogodowych. Żeby system grzewczy mógł sprawnie i szybko reagować na zmiany zapotrzebowania oraz przełączać zasilanie pomiędzy siecią ciepłowniczą a kolektorami, niezbędne jest odpowiednie sterowanie. W tym wypadku elementami wykonawczymi są zawory trójdrogowe, w których jeden z dwóch króćców jest naprzemiennie zamykany. Ciepła woda użytkowa ogrzewana jest w węźle wymiennikowym, który podłączony jest do węzła c.o. w układzie szeregowo-równoległym. Ciepło technologiczne (c.t.) włączono jako gałąź równoległą. Zasilanie węzła instalacji c.w.u. może być realizowane przez sieć ciepłowniczą lub/i kolektory słoneczne. W tym drugim przypadku pompa ładująca będzie uruchamiana równocześnie z pompą obiegu solarnego. Sterowanie węzłem ciepłowniczym odbywa się poprzez odpowiedni algorytm. W przypadku gdy źródłem dla c.w.u. jest jedynie sieć ciepłownicza, pełny strumień wody z wodociągu kierowany jest do wymiennika pierwszego stopnia, gdzie woda jest wstępnie podgrzewana. Potem przepływa ona do wymiennika drugiego stopnia, a następnie do instalacji c.w.u. w budynku. Drugim rynekinstalacyjny.pl W KAŻDYM NUMERZE ENERGIA artykuły techniczne wywiady aktualności nowości w technice Lider wśród czasopism branżowych Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.rynekinstalacyjny.pl http://www.rynekinstalacyjny.pl/ prenumerata cena Kupon prenumeraty rocznej ZAMAWIAM PRENUMERATĘ 130 zł RYNKU INSTALACYJNEGO OD NUMERU NAZWA FIRMY ULICA I NUMER KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOŚĆ OSOBA ZAMAWIAJĄCA RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ E-MAIL TELEFON KONTAKTOWY Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyłka będzie realizowana po dokonaniu wpłaty na konto: Volkswagen Bank Polska S.A. 09 2130 0004 2001 0616 6862 0001 Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny. 28 listopad 2016 czytelny podpis promocja DATA I CZYTELNY PODPIS .p rynekinstalacyjny.pl ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Oryginalne Logotermy Meibes – lider stacji mieszkaniowych w Polsce Już od 25 lat w Polsce i od 55 lat na świecie firma Meibes poszukuje rozwiązań coraz bardziej zbliżonych do ideału. Każdy, kto kupuje dziś nowe mieszkanie, bierze pod uwagę nie tylko jego cenę i lokalizację, ale także koszty eksploatacji. Zastosowanie oszczędnego, opracowanego przez inżynierów firmy Meibes systemu Logoterm dla budownictwa wielorodzinnego zapewnia maksymalnie niskie nakłady inwestycyjne oraz eksploatacyjne. L ogotermy są urządzeniami służącymi do oddzielnego dla każdego mieszkania przygotowania ciepłej wody użytkowej i regulacji temperatury powietrza w pomieszczeniu. Mieszkania wyposażone są indywidualnie w jedną Logotermę, która pozwala każdemu z mieszkańców samemu decydować o dacie rozpoczęcia sezonu grzewczego oraz kształtować komfort cieplny dzięki możliwości programowania temperatury. Logotermy Meibes, produkowane w centrali firmy Meibes w Polsce, zostały zaprojektowane i w pełni dostosowane do wymagań technicznych oraz aktualnych rozporządzeń Ministra Infrastruktury. – Pierwsze Logotermy w budynku mieszkalnym na terenie Polski zamontowaliśmy ponad 20 lat temu. W tamtych czasach była to zupełna nowość. Dzięki wieloletniej pracy z klientami poszukującymi optymalnych rozwiązań dziś system Logoterm staje się lepszą alternatywą tradycyjnego systemu grzewczego, w pełni wpisującą się w globalny trend optymalizacji zużycia energii. Jednak mamy świadomość, że produkt to nie wszystko, nie tylko lata pracy w laboratoriach nad doskonaleniem technologii, ale też dynamiczny rozwój rynekinstalacyjny.pl know-how usług dodatkowych spowodował, że na dzień dzisiejszy proponujemy naszym Klientom profesjonale wsparcie na każdym etapie inwestycji: od koncepcji, przez projekt i doradztwo, zindywidualizowany program dostaw, po serwis i usługi eksploatacji instalacji – mówi Przemysław Klabiński, prezes zarządu firmy Meibes. Oprócz samych Logoterm firma Meibes oferuje też całą gamę produktów przeznaczonych do współpracy z Logotermami, takich jak węzły cieplne czy opomiarowanie z możliwością zdalnego odczytu danych. Zastosowanie całego systemu dla budynków wielorodzinnych Meibes pozwala na maksymalne wykorzystanie potencjału oszczędności kosztu eksploatacji instalacji i zapewnia bezkolizyjne działanie jej poszczególnych elementów. Obecnie na terenie Polski pracuje ponad 50 tysięcy stacji Meibes. – Od wielu lat obserwujemy zjawisko powszechnego użytkowania nazwy Logoterma względem stacji mieszkaniowych, które inni producenci importują do Polski, co obrazuje naszą pozycję lidera na rynku oraz ogromny wkład w rozwój tej technologii. Konsekwentnie dbamy o jakość. Stosujemy komponenty własnej produkcji, które podlegają szczegółowym testom, i mamy największe doświadczenie w zakresie inwestycji z zastosowaniem mieszkaniowych stacji cieplnych w Polsce. Zdobyliśmy zaufanie wiodących deweloperów w kraju oraz wyposażamy w systemy najbardziej prestiżowe inwestycje – dodaje Przemysław Klabiński. Zastosowanie systemu z Logotermami Meibes cechuje się: OSZCZEDNOŚCIĄ I EFEKTYWNOŚCIĄ energii związaną z wyeliminowaniem cyrkulacji i okresowych przegrzewów instalacji c.w.u., a także wydatkowaniem energii na cele centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej w momencie faktycznego zapotrzebowania. KOMFORTEM CIEPLNYM wynikającym z możliwości realizowania funkcji centralnego ogrzewania przez cały rok i uzyskania optymalnej temperatury ciepłej wody użytkowej dzięki funkcji programatora temperatury, z możliwością programowania dowolnych trybów pracy instalacji centralnego ogrzewania. ŁATWOŚCIĄ I JEDNOZNACZNOŚCIĄ kontrolowania i rozliczania zużywanego ciepła na podstawie jednego licznika ciepła i wodomierza. BEZPIECZEŃSTWEM I HIGIENĄ wynikającymi z wyeliminowania warunków sprzyjających rozwojowi bakterii typu Legionella i z przepływowego przygotowania świeżej, ciepłej wody użytkowej. Meibes Sp. z o.o. 64-100 Leszno, ul. Gronowska 8 tel. 65 529 49 89 [email protected], www.meibes.pl listopad 2016 29 ENERGIA węzły cieplne reklama ELEKTROTERMEX SP. Z O.O. 07-410 Ostrołęka, ul. Bohaterów Westerplatte 5 tel. 29 760 43 00, faks 29 760 56 70 [email protected] www.etx.pl Kompaktowy węzeł cieplny typu EC, ECWR, ECWS itp. wysokoparametrowy kompaktowy węzeł cieplny jedno-, dwu- lub wielofunkcyjny; zastosowanie: do zasilania instalacji centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej w różnego rodzaju budynkach; JĘDRZEJ CIERKOSZ THERMIC 64-100 Leszno, ul. Dożynkowa 35A/7 tel. 65 542 57 67, 607 68 30 20 [email protected] www.thermic.pl Made in Germany by Member of Uponor Group reklama podgrzew ciepłej wody użytkowej w układzie równoległym lub szeregowo-równoległym w stosunku do c.o.; zasilany z miejskiej sieci ciepłowniczej lub zakładowej instalacji pary wodnej; regulacja c.o.: pogodowa w oparciu o regulator lub sterownik swobodnie programowalny; zbudowany z urządzeń renomowanych producentów; możliwość zdalnego sterowania i monitoringu; moc węzła: od 10 kW do kilku MW, w zależności od potrzeb budynku; maks. temp. zasilania wody grzejnej: 150°C (w przypadku pary – do uzgodnienia); system zapewnienia jakości wg ISO 9001:2008; oznakowanie CE; gwarancja: 2 lata; rzetelność poparta blisko 30-letnim doświadczeniem. Indywidualna stacja mieszkaniowa ISM THERMIC WS-B1000 (WS-S1000) niskotemperaturowa dwufunkcyjna stacja służy do przygotowania c.w.u. i rozdziału ciepła indywidualnie w każdym mieszkaniu; idealne rozwiązanie dla nowych i modernizowanych obiektów budownictwa wielorodzinnego z wysokim komfortem użytkowania; jednoznaczne rozliczenie mediów na podstawie jednego kalorymetrycznego licznika ciepła i wodomierza; wyposażenie: profilowana płyta podstawowa z kompletem 6 podłączeń śrubunkowych ¾” GW, lutowany wymiennik ze stali nierdzewnej WP 24-14/20/30/40: 33, 43, 47, 54 kW, proporcjonalny trójdrogowy zawór typu PM-Regler z potrójnym uszczelnieniem i samosmarującą tuleją silikonową, z priorytetem przygotowania c.w.u., kryza dławiąca przepływ zimnej wody 12, 15, 17, 20 l/min, strefowy zawór regulacyjny instalacji c.o. maks. 12 kW (∆t 20 K), wstawka licznika ciepła 110 mm, filtr siatkowy do wody zimnej, filtr siatkowy czynnika grzewczego (zasilanie), odpowietrzniki, orurowanie ze stali nierdzewnej; istnieje możliwość doposażenia stacji w następujące elementy: komplet zaworów prostych ¾” GW/GZ, moduł cyrkulacji c.w.u. po stronie wtórnej z pompą obiegową i podłączeniem, obwód ogrzewania podłogowego z pompą obiegową i podłączeniem, termostatyczny zawór ograniczający temp. wypływu c.w.u., termostatyczny zawór typu TTV – mostek cyrkulacyjny, zawory różnicy ciśnień, moduł tłumika uderzeń hydraulicznych, filtr siatkowy na powrocie z instalacji c.o., ciepłomierz mechaniczny lub ultradźwiękowy, bezpośrednie wyjście wody zimnej i wodomierz, obudowa, pokojowy programator/regulator temp. pomieszczenia (w opcjach zdalne sterowanie przez internet); dane techniczne: przyłącza ¾”, maks. temp. pracy 85°C, PN 10, min. ciśnienie wody zimnej 2 bary, waga ok. 15 kg, wymiary (wys.×szer.×gł.) 555 (435)×600×150 mm; wymagane atesty: PZH, DVGW; gwarancja jakości „Made in Germany”; 22 lata doświadczenia. Indywidualna stacja mieszkaniowa ISM THERMIC WS-M200 (WS-M100) niskotemperaturowa dwufunkcyjna stacja służy do przygotowania c.w.u. i rozdziału ciepła indywidualnie w każdym mieszkaniu; idealne rozwiązanie dla nowych i modernizowanych obiektów budownictwa wielorodzinnego z wysokim komfortem użytkowania; jednoznaczne rozliczenie mediów na podstawie jednego kalorymetrycznego licznika ciepła i wodomierza; wyposażenie: profilowana płyta podstawowa z kompletem 6 podłączeń śrubunkowych ¾” GW, lutowany wymiennik ze stali nierdzewnej WP 24-16/22: 34, 42 kW, proporcjonalny trójdrogowy zawór typu PM-Regler z potrójnym uszczelnieniem i samosmarującą tuleją silikonową, z priorytetem przygotowania c.w.u., kryza dławiąca przepływ zimnej wody 12, 15 l/min, strefowy zawór regulacyjny instalacji c.o. maks. 12 kW (∆t 20 K), wstawka licznika ciepła 110 mm, filtr siatkowy do wody zimnej, filtr siatkowy czynnika grzewczego (zasilanie), odpowietrzniki, orurowanie ze stali nierdzewnej; istnieje możliwość doposażenia stacji w następujące elementy: komplet zaworów prostych ¾” GW/GZ, termostatyczny zawór ograniczający temp. wypływu c.w.u., termostatyczny zawór typu TTV – mostek cyrkulacyjny, zawory różnicy ciśnień, filtr siatkowy na powrocie z instalacji c.o., ciepłomierz mechaniczny lub ultradźwiękowy, obudowa, pokojowy programator/regulator temp. pomieszczenia (w opcjach zdalne sterowanie przez internet); dane techniczne: przyłącza ¾”, maks. temp. pracy 85°C, PN 10, min. ciśnienie wody zimnej 2 bary, waga ok. 10 kg, wymiary (wys.×szer.×gł.) 298×420×216 mm; wymagane atesty: PZH, DVGW; gwarancja jakości „Made in Germany”; 22 lata doświadczenia. 30 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA reklama węzły cieplne PUZ MEIBES SP. Z O.O. 64-100 Leszno, ul. Gronowska 8 tel. 65 529 49 89, faks 65 529 59 69 [email protected] www.meibes.pl LogoCool – mieszkaniowa stacja chłodu zdecentralizowana stacja chłodu służąca do przekazywania chłodu do domów, mieszkań i budynków komercyjnych; moc od 1 do 16 kW dla wodnych systemów chłodzących; efektywna i łatwa eksploatacja dzięki płynnej regulacji ustawienia natężenia przepływu po stronie pierwotnej przy użyciu zaworu Ballorex Dynamic; zintegrowany regulator natężenia przepływu objętościowego PICV (Ballorex Dynamic) oraz opcjonalny ultradźwiękowy kompaktowy miernik ciepła/chłodu umożliwiają szybkie i sprawne uruchomienie; szczelna i izolowana (30 mm) obudowa hybrydowa (lakierowana proszkowo) o wielowarstwowej konstrukcji wraz z uszczelnieniem profili, która zabezpiecza przed niekorzystnymi warunkami otoczenia; urządzenie dostarczane z saszetką żelu krzemionkowego, który pochłania wilgoć resztkową w obudowie; cechy szczególne: łatwe uruchomienie i płynna regulacja mocy, kompaktowe urządzenie z uchwytami montażowymi zapewniającymi łatwą instalację, możliwość wyboru stacji w oparciu o poszczególne parametry instalacji, wysoka klasa efektywnych mieszkaniowych stacji chłodu; kompatybilność z węzłami cieplnymi Logomax Meibes. NOWOŚĆ! LOGOTERMA LogoActiv – nowoczesna stacja mieszkaniowa z możliwością sterowania smartfonem stacja mieszkaniowa do ekskluzywnych budynków mieszkalnych i apartamentowców, spełnia współczesne wymogi efektywności energetycznej; konstrukcja pozwala na dywersyfikację źródła ciepła po pierwotnej stronie wymiennika, z uwzględnieniem urządzeń wykorzystujących OZE. Budynek ze stacją LogoActiv może być zasilany z: węzła cieplnego, kotłowni olejowej lub gazowej, przez pompę ciepła lub kolektory słoneczne. Strona wtórna stacji na potrzeby c.o. i c.w.u. ma wysoki komfort użytkowania i niskie koszty eksploatacyjne; zdalne zarządzanie urządzeniem poprzez aplikację mobilną lub stronę internetową; stacja produkuje ciepłą wodę o stabilnej, wymaganej temperaturze i ciśnieniu. Całkowita ilość wody zużywanej zliczana jest przez wodomierz zamontowany w stacji; cechy szczególne: proste i przejrzyste menu z wizualizacją nastawianych wartości i intuicyjną ikonografią funkcji, standardowo wyposażony w programator pokojowy Climatrix z funkcją oszczędności energii; jednostka sterująca stacji mieszkaniowej LogoActiv i regulator Climatix zapewniają bieżącą pracę stacji mieszkaniowej, a przy tym pozwalają na wykorzystanie wielu innych dodatkowych funkcji, które można aktywować również po montażu urządzenia, w czasie eksploatacji; możliwe jednoczesne sterowanie modułem ogrzewania i chłodzenia, współpraca z automatyką budynków inteligentnych, przesyłanie danych przez sieci M-Bus, LAN lub GPRS. LOGOTERMA Saturn dwufunkcyjne urządzenie do elektronicznego sterowania centralnym ogrzewaniem i przepływowego przygotowania ciepłej wody użytkowej indywidualnie dla każdego mieszkania. Urządzenie wyposażone w wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej, pełne zaizolowane orurowanie ze stali nierdzewnej, płyta tylna ze zintegrowaną konsolą zaworową ułatwiająca montaż Logotermy w szachcie instalacyjnym; stacja mieszkaniowa oparta na oryginalnym proporcjonalnym zaworze PM regler z uszczelnieniem ceramicznym, który jest odpowiedzialny za priorytet przygotowania c.w.u. w układzie przepływowym oraz regulację układu c.o. – jedyne takie rozwiązanie na rynku; zakres mocy c.w.u.: od 33 do 47 kW; cechy szczególne: wysoka efektywność energetyczna, zdecentralizowane przygotowanie c.w.u. – brak strat energii na cyrkulację, eliminacja okresowych przegrzewów instalacji c.w.u., jednoznaczne rozliczenie na podstawie jednego licznika ciepła i wodomierza, indywidualne możliwości sterowania c.o. dzięki programatorowi temperatury, funkcja c.o. przez cały rok, brak wtórnego zanieczyszczenia (np. bakteriami typu Legionella); kompatybilność z węzłami cieplnymi Logomax Meibes; prosta regulacja i łatwa eksploatacja. Stacja mieszkaniowa LOGOTERMA Mars najprostsza stacja mieszkaniowa niezawierająca płyty tylnej i konsoli zaworowej, pozwala na dowolny wybrany przez instalatora sposób podłączenia stacji do instalacji grzewczej. Możliwość zmiany układu podłączeń do instalacji. Rozwiązanie do budynków z małymi szachtami instalacyjnymi; stacja mieszkaniowa oparta na proporcjonalnym zaworze PM regler z uszczelnieniem ceramicznym, który jest odpowiedzialny za priorytet przygotowania c.w.u. w układzie przepływowym oraz regulację układu c.o. – jedyne takie rozwiązanie na rynku; urządzenie wyposażone w wymiennik ciepła ze stali nierdzewnej, pełne zaizolowane orurowanie ze stali nierdzewnej, PM regler z uszczelnieniem ceramicznym – jedyne takie rozwiązanie na rynku, zawór strefowy do regulacji mieszkaniowej instalacji centralnego ogrzewania przystosowany do współpracy z zespołami regulatora lub programatora MR, miejsce do zabudowy licznika ciepła; zakres mocy c.w.u.: od 33 do 47 kW; wyposażenie opcjonalne: mieszacz termostatyczny do regulacji temperatury c.w.u. 35–60°C, zawór odcinający z wkładką patentową Safe-Lock, system zdalnego odczytu radiowy lub M-BUS, moduł ogrzewania podłogowego; cechy szczególne: wysoka efektywność energetyczna, zdecentralizowane przygotowanie c.w.u., brak strat na cyrkulacji, eliminacja okresowych przegrzewów instalacji c.w.u., jednoznaczne rozliczenie na podstawie jednego licznika ciepła i wodomierza, indywidualne sterowanie c.o. programatorem temperatury, funkcja c.o. przez cały rok, wyeliminowanie ryzyka wtórnego zanieczyszczenia. Kompaktowa konstrukcja umożliwia szybki montaż. Zwarta zabudowa i niewielkie wymiary; kompatybilność z węzłami cieplnymi Logomax Meibes; prosta regulacja i łatwa eksploatacja. rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 31 ENERGIA węzły cieplne reklama METROLOG SP. Z O.O. 64-700 Czarnków, ul. Kościuszki 97 tel. 67 255 34 39, faks 67 255 20 63 [email protected] www.metrolog.com.pl Kompaktowe węzły cieplne typu MINI-MET Urządzenia dedykowane są dla budownictwa jednorodzinnego i wielorodzinnego o powierzchni do 600 m2 oraz obiektów użyteczności publicznej. Cechy produktu: węzły jedno- i dwufunkcyjne lub moduły ciepłej wody użytkowej, wydajność do 50 kW na potrzeby c.o. i do 50 kW na potrzeby c.w.u., montaż naścienny w obudowie lub bez obudowy, bezobsługowe działanie, automatyczny układ regulacji zadanych temperatur – komfort cieplny i energooszczędność, węzeł posiada wszystkie urządzenia niezbędne do automatycznej pracy, wymiary z obudową: wys. 115 cm, szer. 90 cm, gł. 40 cm, bez obudowy: wys. 115 cm, szer. 90 cm, gł. 38 cm, czas oczekiwania na węzeł skrócony do minimum – możliwość zakupu w ciągu 14 dni. Kompaktowe węzły cieplne typu MICRO-MET Urządzenia te znajdują zastosowanie w domach jednorodzinnych, lokalach usługowych, małych zakładach produkcyjnych oraz wszelkich obiektach o powierzchni do 1000 m2. Cechy produktu: zapewnia ciepło dla potrzeb centralnego ogrzewania oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, wymiary w zależności od wybranej wersji: ECONOMY – wersja bez zasobnika wys. 80 cm, szer. 60 cm, gł. 30 cm, BASIC – wersja z zasobnikiem wys. 185 cm, szer. 80 cm, gł. 50 cm, SOLAR – wys. 200 cm, szer. 80 cm, gł. 70 cm, dzięki opcji wyposażenia zasobnika ciepłej wody w grzałkę elektryczną urządzenie zapewnia współpracę z ogniwami fotowoltaicznymi, węzeł MICRO-MET w wersji SOLAR wraz z zasobnikiem z podwójną wężownicą oferujemy klientom zainteresowanym wykorzystaniem energii cieplnej pochodzącej z kolektorów słonecznych, istnieje możliwość dostosowania urządzeń wchodzących w skład węzła MICRO-MET do wymagań stawianych przez dostawcę i odbiorcę ciepła. Kompaktowe modułowe węzły cieplne typu MET Typoszereg składa się z kombinacji modułów CO lub CT o zakresie mocy grzewczej od 50 do 250 kW, CWU o zakresie mocy grzewczej od 50 do 200 kW oraz modułu przyłączeniowego. Dowolna konfiguracja modułów pozwala uzyskać w zależności od potrzeb węzeł jednofunkcyjny, jak też wielofunkcyjny węzeł równoległy w dowolnej kombinacji CO, CT lub CWU. Cechy produktu: łatwy i szybki wybór węzła dzięki dostępnemu katalogowi gotowych modułów, dowolność konfiguracji modułów w zależności od potrzeb użytkownika, moduły dostarczane w postaci zmontowanej i przetestowanej, gotowe do szybkiego montażu na obiekcie, możliwość rozbudowy węzła lub wymiany pojedynczego modułu w dowolnym momencie, uniwersalne wykonanie – zarówno jako węzeł wolno stojący, jak i przyścienny, zunifikowane komponenty składowe węzła renomowanych dostawców, zmniejszone wymiary i masa węzła bez obniżania jakości wykonania, możliwość doposażenia węzła o elementy opcjonalne (moduł stabilizacji temperatury, moduł automatycznego uzupełniania zładu z zaworem elektromagnetycznym lub pompą), proste i szybkie rozdzielanie modułów – łatwy transport i umieszczenie węzła w pomieszczeniu, niższa cena w stosunku do węzłów wykonywanych według indywidualnego projektu, czas oczekiwania na węzeł skrócony do minimum – możliwość zakupu w ciągu 14 dni. NOWOŚĆ! Kompaktowe węzły cieplne typu MET – wykonywane na podstawie indywidualnych projektów Kompaktowe węzły cieplne typu MET posiadają szerokie zastosowanie w obiektach zasilanych z wysokoparametrowej sieci cieplnej w celu zaopatrzenia w energię cieplną centralnego ogrzewania, ciepłą wodę użytkową lub energię cieplną na potrzeby wentylacji. Kompaktowe węzły cieplne typu MET tworzone są w oparciu o indywidualne wymagania i potrzeby inwestora. Oferujemy węzły cieplne: o bardzo szerokim zakresie mocy grzewczej, z elementami pojemnościowymi po stronie niskich parametrów, z możliwością dostawy na obiekt w segmentach, jedno- i wielofunkcyjne z nietypowymi rozwiązaniami w układzie równoległym lub szeregowo-równoległym, węzły zmieszania pompowego, połączone w układ z kolektorami słonecznymi, panelami fotowoltaicznymi lub agregatami kogeneracyjnymi, wyposażone w zestaw urządzeń technologicznych, regulacyjnych oraz pomiarowych, dopasowanych do zapotrzebowania cieplnego budynku lub procesu technologicznego, umożliwiające energooszczędną, bezobsługową i bezpieczną eksploatację. 32 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA węzły cieplne Węzły cieplne – do zastosowań przemysłowych Węzły cieplne na potrzeby przemysłu tworzone są w oparciu o indywidualne wymagania i potrzeby inwestora. Cechy produktu: szeroki zakres mocy do kilkudziesięciu megawatów, wielofunkcyjne kompaktowe węzły cieplne na potrzeby basenów kąpielowych oraz podgrzewania płyt stadionów sportowych, wielofunkcyjne kompaktowe węzły dla potrzeb ciepła technologicznego w przemyśle zasilane wodą lub parą wodną, możliwość połączenia z agregatami kogeneracyjnymi oraz instalacjami solarnymi i panelami fotowoltaicznymi. Węzły parowe Węzły cieplne zasilane parą przeznaczone są do produkcji ciepłej wody dla celów grzewczych. Cechy produktu: zastosowanie w przemyśle: browarnictwo, szpitale, zakłady produkcyjne, zasilanie układów grzewczych, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej (z pojemnością lub przepływowo) oraz układów technologicznych, czynnik grzewczy para, czynnik ogrzewany woda, glikol lub inne płyny technologiczne, spływ kondensatu grawitacyjny lub poprzez odwadniacze pompujące (zgodnie z wymogami technologicznymi), konfiguracja przestrzenna węzła: wersja wolno stojąca lub wersja przyścienna, modułowa konstrukcja pozwalająca na swobodne umieszczenie urządzenia w pomieszczeniu oraz krótki czas instalacji, renomowani dostawcy armatury po stronie parowej węzła: Spirax Sarco, Gestra, wymienniki płaszczowo-rurowe odporne na uderzenia hydrauliczne w całości wykonane ze stali nierdzewnej: Alfa Laval, Secespol, możliwość podłączenia węzła do układu wizualizacji. reklama THERMATIC CB POLSKA INC 02-878 Warszawa, ul. Gajdy 53 tel. 22 816 51 60, 601 373 965 [email protected] www.thermatic.com.pl Indywidualne stacje mieszkaniowe Thermatic indywidualne stacje mieszkaniowe do przygotowania c.w.u. i rozdziału ciepła w mieszkaniu, do nowych i modernizowanych obiektów budownictwa wielorodzinnego; zasilanie poprzez dwuprzewodową sieć wewnętrzną z niskoparametrowego źródła ciepła – sieci cieplnej, lokalnego węzła cieplnego lub kotłowni; dane techniczne: przyłącza ¾” GW, maks. temp. pracy 90°C, ciśnienie wody zimnej 2 bary, temp. zasilania 65–80°C, waga ok. 15 kg, wymiary: (wys.×szer.×gł.) 688×555 (435)×140 mm, moc ok. 35 kW w zależności od temperatur i przepływów; użytkownik urządzenia Thermatic może korzystać z ogrzewania przez cały rok oraz sterować nim według indywidualnych upodobań. Regulacja w funkcji temperatury i czasu odbywa się dzięki programatorowi tygodniowemu; wymiennik ciepła oraz orurowanie ze stali szlachetnej zapewniają wysoki poziom higieny c.w.u., zachowany jest priorytet przygotowania c.w.u. dzięki hydraulicznemu zaworowi typu PM-regler; istnieje możliwość doposażenia stacji w: pokojowy regulator lub programator temperatury pomieszczenia, termostatyczny zawór typu TTV, cyrkulację, termostatyczny zawór ograniczający temperaturę wypływu c.w.u., zawory różnicy ciśnień, liczniki ciepła mechaniczne lub ultradźwiękowe z systemami odczytu danych. ZAJRZYJ NA relacje k komentarze e b i blogi katal promocja artykuły ły 33 ENERGIA Ciepło dla budynków XXI wieku Wraz z rozwojem technologii izolowania termicznego i kontrolowanej mechanicznej wentylacji oraz pozyskiwania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych rosnąć będzie udział elektrycznych systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych. R ozwój technologii pozyskiwania energii ze źródeł odnawianych wskazuje, że energia elektryczna może być w przyszłości jednym z głównych źródeł zasilania systemów grzewczych i ciepłej wody użytkowej w budynkach. Energia ta może być spożytkowana bezpośrednio w elektrycznych instalacjach ogrzewania płaszczyznowego wykonanych z kabli i mat oraz folii grzejnych. Może też zasilać wodne kotły elektryczne lub elektryczne sprężarkowe pompy ciepła montowane w instalacji niskotemperaturowego centralnego ogrzewania wodnego, głównie płaszczyznowego. Najszersze możliwości dają instalacje hybrydowe – czyli połączenie dwóch lub więcej źródeł ciepła, zwłaszcza z układem magazynowania energii elektrycznej i/lub cieplnej. Magazynem energii elektrycznej może być specjalny akumulator lub po prostu sieć energetyczna, do której w okresie nadmiaru energia jest oddawana, a pobierana, gdy jej nie wystarcza z własnego źródła. Magazynem dla ciepła może być też wysoki stopień akumulacji budynku albo zbiorniki akumulacyjne. Klucz do sukcesu w postaci taniej eksploatacji instalacji leży zatem nie tylko w przemyślanym projekcie i wykonaniu instalacji, ale w spójnej koncepcji całego projektu, także konstrukcji budynku w standardzie nisko- lub zeroenergetycznym, a nawet plusenergetycznym. Taka konstrukcja i izolacja budynku wymaga zastosowania kontrolowanej wentylacji mechanicznej, najlepiej z odzyskiem ciepła z powietrza wentylacyjnego. Dostępne są już w Polsce typowe projekty domów jednorodzin- nych o zapotrzebowaniu na energię użytkową (EU) na poziomie poniżej 40 kWh/(m2rok), bez konieczności nadmiernego inwestowania w konstrukcję, stolarkę i izolację budynku w stosunku do budynku spełniającego minimalne wymagania. EU określa roczną ilość energii na ogrzewanie (ew. chłodzenie), wentylację i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dla standardowych warunków klimatycznych i standardowych warunków użytkowania. Informuje wprost, ile energii zużyje budynek z uwzględnieniem wszystkich strat i zysków ciepła. Jest to obecnie ok. 80–85% energii zużywanej w gospodarstwie domowym, pozostałe 15–20% stanowi energia do zasilania oświetlenia i AGD oraz RTV. Takie proporcje zużywanej energii skłaniają coraz więcej inwestorów do tego, żeby w nowych i modernizowanych budynkach oszczędności eksploatacyjnych nie szukać tylko w instalacjach zasilanych tanimi paliwami, ale przede wszystkim poprzez inwestycję w dobre ocieplenie i sprawną wentylację oraz pozyskiwanie odnawialnej energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych, gdyż obniży to nie tylko koszt c.o. i c.w.u., ale i eksploatacji AGD i RTV. Wymaga to m.in. zastosowania systemów zarządzania budynkiem (BMS), zwłaszcza w zakresie wentylacji i ogrzewania. W tym kontekście elektryczne ogrzewanie płaszczyznowe poddaje się łatwo sterowaniu i natychmiast reaguje na zmianę zadanej temperatury. Może być sterowane centralnym panelem i oddzielnymi termostatami z zadaną w każdym pomieszczeniu różną temperaturą. Może wspomagać instalację wodną i służyć zwiększaniu komfortu, jak i optymalizacji kosztów eksploatacyjnych w budynkach z instalacją PV. Elektryczne instalacje grzewcze Do budowy instalacji elektrycznego ogrzewania płaszczyznowego stosuje się przewody elektryczne lub maty grzejne. Ich niewielka grubość pozwala stosować je nie tylko w lekkich i niskich warstwach w nowych i remontowanych budynkach, mogą też być instalowane tak, żeby system tworzył dużą pojemność akumulacyjną. Mogą stanowić zarówno jedyną instalację grzewczą, jak i służyć jako instalacja do zwiększania komfortu (np. łazienka) lub optymalizacji kosztów eksploatacyjnych (duża pojemność akumulacyjna w salonie i kuchni). Zalety kabli i mat grzejnych to niskie koszty inwestycyjne oraz łatwość i szybkość montażu. Przewody i maty można układać praktycznie pod każdym rodzajem posadzki ze względu na łatwe sterowanie i brak ryzyka przegrzania podłogi. Maty grzejne zbudowane są z przewodów grzejnych przymocowanych do elastycznej siatki, a ich koniec jest przyłączem zasilającym, tzw. zimnym końcem, który należy podłączyć do instalacji zasilającej. Na rynku dostępne są już gotowe maty wraz z zestawami do ich układania o różnej mocy, np. do łazienek przeznaczone są maty o mocy 100–160 W/m2, a do salonu wystarczy 40–70 W/m2. Dostępne są maty grzejne zasilane jednostronnie i dwustronnie – te pierwsze są łatwiejsze w montażu. Projektowanie ogrzewania podłogowego Folie grzewcze pozwalają na równomierne rozprowadzenie ciepła na całej powierzchni i tym samym zapobiegają przegrzaniu i deformacji paneli podłogowych Fot. Zamel 34 listopad 2016 Producenci systemów ogrzewania elektrycznego operują pojęciami: moc przewodu grzejnego [W/m] – ilość ciepła wydzielana przez 1 m przewodu grzejnego; moc maty grzejnej [W/m2] – ilość ciepła wydzielana przez przewód grzejny zamontowany na 1 m2 maty oraz moc grzejna [W/m2] – ilość ciepła, jaka ma przypadać na każdy m2 powierzchni pomieszczenia w celu uzupełnienia strat ciepła i ogrzania pomieszczenia do żądanej temperatury. rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 35 ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Elektryczne systemy ogrzewania podłogowego MATEC – rozwiązania pod płytki i panele podłogowe Elektryczne maty i folie grzejne to jeden z najprostszych w montażu systemów ogrzewania podłogowego. Zapewniają relatywnie szybki komfort cieplny poprzez równomierny rozkład temperatury powierzchni w ogrzewanych pomieszczeniach. Systemy mat i folii grzejnych sterowane są regulatorami temperatury, które w sposób precyzyjny kontrolują temperaturę w pomieszczeniach oraz ograniczają bezwładność ciepła, co korzystnie wpływa na optymalizację kosztów eksploatacji. M ATEC proponuje systemy ogrzewania podłogowego pod panele laminowane oraz pod płytki ceramiczne. Do podłóg wykonanych z płytek ceramicznych zaleca się tradycyjny system ogrzewania podłogowego w postaci mat grzejnych typu MOJ i MOD o optymalnej mocy 150 W/m2 (fot. 1). Natomiast do podłóg wykonanych z paneli warto wybrać ultracienki system ogrzewania podłogowego w postaci folii grzejnych typu FGP. Mają one odpowiednio niższą moc (80 W/m2), co eliminuje ryzyko odbarwienia się paneli lub wydobywania się z nich niekorzystnych gazów pod wpływem wytwarzanej temperatury. podczerwonego stawia ten produkt w czołówce systemów ogrzewania podłogowego. Komfort cieplny Elektryczne ogrzewanie podłogowe to wbrew stereotypowym opiniom ekonomiczny oraz komfortowy system ogrzewania pomieszczeń. Temperatura otoczenia, jaką uznaje się za optymalną dla człowieka, waha się w zakresie 21–23°C. Taki poziom temperatury powinien być zachowany w całym pomieszczeniu niezależnie od miejsca jej pomiaru. Przy zastosowaniu ogrzewania podłogowego wytwarzane jest ciepło, które równomiernie rozkłada się we wszystkich punktach pomieszczenia. Dodatkowo wielkość powierzchni grzejnej podłogi eliminuje zjawisko powstawania zbyt wysokiej temperatury w jednym miejscu. Projektowanie i montaż Fot. 1 Podłogowe folie grzejne to innowacyjny system ogrzewania wewnętrznych powierzchni mieszkalnych i biurowych. Niezwykle prosty montaż (fot. 2) oraz efektywność cieplna uzyskiwana poprzez emisję promieniowania Podczas projektowania elektrycznego ogrzewania podłogowego należy określić zapotrzebowanie pomieszczeń na ciepło. Analizy można dokonać, stosując metodę obliczeniową, która uwzględnia straty ciepła przez przegrody zewnętrzne (tzn. ściany, dachy, okna), lub metodę uproszczoną, która oparta jest na wskazaniu mocy grzejnej dla konkretnych typów pomieszczeń. Maty grzejne Folie grzejne szeroki zakres typowymiarów mat grzejnych umożliwiający optymalny dobór do wymaganej montaż na sucho, tj. bez użycia żadnych zapraw powierzchni możliwość rozcinania siatki (bez przewodu grzejnego), co pozwala na dowolne układanie maty grzejnej na posadzce możliwość przycinania pasów folii w oznaczonych miejscach na dowolne odcinki (co 25 cm) kompletne akcesorium zapewniające całkowite zamontowanie maty grzejnej bez dokonywania zakupów dodatkowych elementów bardzo łatwy system łączenia elektrycznego możliwość zakupu gotowego zestawu ogrzewania podłogowego, wyposażonego już w odpowiednio dobrany regulator temperatury prosty i tani montaż prosty i tani montaż Cechy zwiększające komfort montażu systemu MATEC 36 listopad 2016 Zapotrzebowanie na moc dla pomieszczeń: 70–120 W/m2 – pokoje, hole mieszkalne, kuchnie, 120–150 W/m2 – łazienki, ok. 100 W/m2 – piwnice, garaże, pomiesz- czenia przemysłowe. Fot. 2 Dysponując taką analizą, można w prosty sposób obliczyć wielkość podłogowego źródła ciepła w stosunku do wielkości ogrzewanego pomieszczenia. Czas nagrzewania pomieszczenia do wskazanego poziomu zależy od zastosowanej izolacji przegród tego pomieszczenia. Wykorzystując informacje o wartości kompletnej mocy grzewczej potrzebnej do ogrzania rozpatrywanego pomieszczenia, można dokonać wyboru mat grzejnych. Moc jednostkowa mat MATEC wynosi 150 W/m². Maty grzejne należy ułożyć na środku pokoju, pozostawiając przy ścianach wolną powierzchnię pod meble i urządzenia na stałe usytuowane na podłodze. Drugim ważnym aspektem wyboru elektrycznych mat grzejnych pod kątem mocy jednostkowej jest współpraca z nawierzchnią pomieszczenia. Ogrzewanie podłogowe powinno być instalowane pod warstwą wierzchnią charakteryzującą się niskim oporem cieplnym materiału – maksymalnie 0,15 (m²K)/W. Zamel Sp. z o.o. 43-200 Pszczyna, ul. Zielona 27 tel. 32 449 15 00, 32 210 46 65 [email protected], www.zamel.com rynekinstalacyjny.pl ENERGIA dr inż. Edyta Dudkiewicz, dr inż. Alina Żabnieńska-Góra Katedra Klimatyzacji, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i Ochrony Powietrza Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska Wpływ prędkości przepływu wody na pracę miedzianej instalacji wody ciepłej i zimnej The importance of flow-rate to working of hot and cold water copper installation Zarówno zaniżenie, jak i zawyżenie prędkości przepływu wody wpływa na efektywność ekonomiczną pracy instalacji, jej trwałość oraz tworzenie się biofilmu. Przyczyną błędów obliczeniowych jest m.in. stosowanie różnych wzorów i wartości współczynników oraz nieuwzględnianie temperatury wody. Aspekty pracy instalacji wodociągowej Dla większości inwestorów, projektantów, instalatorów czy zarządców budynków głównym kryterium wyboru materiału w instalacji wody ciepłej, zimnej i cyrkulacyjnej jest koszt inwestycyjny. Liczne publikacje naukowe i fora internetowe informują o problemach eksploatacyjnych w instalacjach z różnych materiałów, dowodząc, że o wyborze materiału powinny decydować również inne przesłanki, koszt przedwczesnej wymiany instalacji wodociągowej (np. z powodu korozji) jest bowiem dużo wyższy niż pierwotny koszt zakupu. Ważną kwestią jest również spełnienie wymagań przepisów dotyczących stosowania materiałów instalacyjnych. Należy ponadto zwrócić uwagę na: bezpieczeństwo użytkowania, warunki zdrowotne, oszczędność energii oraz problemy ekologiczne i energetyczne związane z utylizacją wycofanych z użytkowania przewodów [1, 2]. Streszczenie ........................... W artykule omówiono aspekty pracy instalacji wodociągowej i ich znaczenie przy wyborze materiału instalacyjnego. Szczególną uwagę zwrócono na prędkość przepływu wody. Podkreślono, że zalecane dla instalacji miedzianej zakresy prędkości gwarantują cichą i bezpieczną pracę instalacji. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The article discussed working aspects of water supply system and their importance of materials selection. Moreover, the article focused on water flow-rate. It has been emphasized, that the range of flow-rate instructed for copper installation guarantied quiet and safe work. rynekinstalacyjny.pl Wskazówki te, choć wydają się oczywiste, kryją szereg aspektów prawnych, projektowych, wykonawczych i eksploatacyjnych, które decydują o prawidłowej pracy instalacji. Czynnikami wpływającymi na właściwą pracę instalacji są: jakość wody zasilającej instalacje wodociągowe, temperatura wody, rodzaj materiału instalacyjnego, warunki hydrauliczne pracy oraz warunki użytkowania instalacji. Warunki hydrauliczne – prędkość Norma PN-92/B-01706 [3] została wycofana przez Polski Komitet Normalizacyjny bez zastąpienia, ale w nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych z 17 lipca 2015 r. [4] została ona przywołana między innymi w zakresie zalecanych prędkości przepływu wody, które są decydującym kryterium przy doborze średnic przewodów i wynoszą: w połączeniach od pionu do punktów czerpalnych i w pionach w instalacji wodociągowej – do 1,5 m/s, w głównych przewodach rozprowadzających i w przyłączach domowych – do 1 m/s. Stosowanie prędkości zgodnych z PN-92/B-01706 [3] ma istotne znaczenie, wpływa bowiem bezpośrednio na: stopień korozji rury, poziom głośności pracy instalacji, uderzenia hydrauliczne, liniowe i miejscowe straty ciśnienia w instalacji oraz rozwój biofilmu, który obok temperatury i stagnacji wody ma decydujące znaczenie dla zapobiegania namnażaniu się bakterii Legionella oraz ich zwalczania [5]. Warunki pracy instalacji Korozja Korozja uważna jest za podstawową przyczynę nieprawidłowej pracy instalacji. Odkładanie się produktów korozji na wewnętrznych powierzchniach przewodów i urządzeń powoduje Fot. 1. Instalacja miedziana w domu jednorodzinnym zanieczyszczenie wody, zwiększenie chropowatości rur, ograniczenie pola przepływu, tworzenie biofilmu i doprowadzenie do perforacji [1, 6, 7]. W instalacjach miedzianych ze względu na korozję erozyjną należy przestrzegać zasady, by prędkość przepływu wody nie przekraczała 1 m/s w poziomach i 2 m/s w podłączeniach i pionach [8]. Zalecana dla miedzianych przewodów poziomych prędkość 1 m/s jest zgodna z zaleceniami normy PN-92/B-01706 [3]. Natomiast dopuszczalna dla miedzi prędkość w odcinkach pionowych i węzłach sanitarnych jest wyższa od zaleceń normy. Zdaniem autorek przyjęcie kryterium prędkości 2 m/s przy doborze tych średnic listopad 2016 37 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 38 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej promocja http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 40 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA Instalacje przeciwoblodzeniowe Elektryczne systemy przeciwoblodzeniowe stosowane są do zabezpieczenia budynków i terenu przed negatywnymi skutkami niskich temperatur i opadów śniegu. N wody mają powłokę odporną na działanie promieni UV. Oferowane są dwa główne rodzaje przewodów – stałooporowe i samoregulujące się. Pierwsze to gotowe zestawy o konkretnej długości wymagające zastosowania sterownika. Drugie zbudowane są z dwóch równolegle ułożonych przewodów połączonych rdzeniem z usieciowanego polimeru z dodatkiem grafitu. Rezystancja rdzenia zmienia się w zależności od temperatury – moc grzejna rośnie, gdy spada temperatura ogrzewanego elementu, a spada, gdy temperatura wzrasta. Zmiany mocy następują tylko na odcinkach zmian temperatury i nie mają wpływu na moc grzejną w innych miejscach i tym samym nie grozi im przegrzanie i mogą się stykać lub krzyżować. Z kolei maty grzejne wykonane są z przewodów grzejnych jednostronnie zasilanych, złączonych siatką. Oferowane są w zestawach gotowych do bezpośredniego ułożenia, Trwałość przewodów i mat – podobnie jak przewodów elektrycznych – jest wysoka. Systemy grzewcze powinny pracować w trybie w pełni zautomatyzowanym. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu sterownika mikroprocesorowego. Utrzymuje on system grzejny w gotowości, włączając go wtedy, gdy jest to konieczne, tzn. kiedy spełnione zostaną dwa warunki: temperatura otoczenia osiągnie zadany poziom i czujnik wilgoci zasygnalizuje opady. Bez takiego rozwiązania koszty eksploatacji byłyby znacznie wyższe. Zastosowanie tych rozwiązań daje nawet 75% oszczędności kosztów zużycia energii elektrycznej w stosunku do systemu, który mierzy jedynie temperaturę. Na pracę sterownika ma też wpływ poprawne usytuowanie czujników – producenci podają bardzo szczegółowe wytyczne do- reklama ajwiększe szkody mogą wyrządzić niedrożne odpływy z dachów – to głównie zacieki, które niszczą elewację oraz izolację termiczną budynku, a nawet zalewają strychy i pomieszczenia mieszkalne. Innym miejscem, w którym opady śniegu i oblodzenie mogą być źródłem szkód, są wjazdy do garaży, podjazdy i schody zewnętrzne. Kolejne newralgiczne punkty w budynku narażone na szkody z powodu niskich temperatur to przewody sanitarne, głównie wodociągowe, przechodzące przez pomieszczenia nieogrzewane. W skład elektrycznych systemów przeciwoblodzeniowych wchodzą przewody i maty grzejne oraz układy sterowania i akcesoria podłączeniowe. Przewody grzejne są ekranowane, a ich podłączenie do instalacji elektrycznej poprzez wyłącznik różnicowo-prądowy stanowi skuteczną ochronę przeciwporażeniową. Prze- rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 41 ENERGIA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 42 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl ENERGIA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Systemy antyoblodzeniowe MATEC Systemy antyoblodzeniowe MATEC to elektryczne instalacje grzewcze chroniące przed oblodzeniem rynien, dachów, ramp, podjazdów, schodów i chodników. Ochrona podjazdów Podjazdy i wszystkie odcinki drogi lub chodnika będące pod nachyleniem powinny być zabezpieczone przed oblodzeniem lub zaśnieżeniem. Biorąc pod uwagę strefę klimatyczną i właściwości nawierzchni ciągów komunikacyjnych, szacuje się, że moc niezbędna do utrzymania stanu bezoblodzeniowego waha się od 250 do 320 W/m². Podczas montażu przewodów grzejnych pod nawierzchnią ważną kwestią się bezpośrednio na utwardzonym podkładzie z rozłożoną izolacją termiczną, a następnie zalewa warstwą betonu. Ochrona schodów i ramp System MATEC oferuje przewody grzejne jednostronnie zasilane typu GPSY o mocy 20 W/m, przeznaczone do montażu na schodach lub rampach. Podobnie jak w przypadku mat pod podjazdy przewody grzejne instalowa- Rys. 1 jest ułożenie przewodów z zachowaniem odpowiednich odległości pomiędzy biegami, dlatego wybierając system antyoblodzeniowy, warto pomyśleć o matach grzejnych typu GMPD i mocy 300 W/m². Montaż przewodu grzejnego na taśmach zapewnia zachowanie równych odległości między przebiegami. Pozostaje jeszcze aspekt prawidłowego ułożenia maty pod nawierzchnią podjazdu czy chodnika. Konstrukcja warstwowa takich miejsc to najczęściej: ułożona od dołu warstwa nośna (czyli utwardzony podkład), następnie warstwa piasku lub suchego betonu i ostatnia warstwa – nawierzchnia betonowa lub z kostki brukowej. W przypadku takiej struktury przewody grzejne (matę grzejną) należy ułożyć w warstwie piasku, względnie suchego betonu, w górnej części jej wysokości. Ponadto instalując ogrzewanie nawierzchni pod warstwą piasku (bezpośrednio na warstwie utwardzonej), można ułożyć izolację termiczną, która ograniczy straty wytworzonego ciepła wnikającego do ziemi. W ostatniej, najwyższej warstwie należy zamontować czujnik temperatury. Maty grzejne można montować również w betonie. Wówczas przewody grzejne układa rynekinstalacyjny.pl wewnątrz rynny (rys. 2). Przewody grzejne typu GPRN współpracują z regulatorami temperatury wyposażonymi w czujniki powietrza oraz lodu i śniegu, otwierając lub zamykając obwód grzejny zależnie od zaprogramowanych wartości mierzonych przez czujniki. Przewody do ochrony rur Przewody grzejne typu GPRU powinny być prowadzone równolegle po zewnętrznej stronie rury, mogą być także owijane wokół osi rury (sugerowane rozwiązanie ze względu na lepsze rozprowadzanie ciepła na chronionym termicznie elemencie – rys. 3). Przewody Rys. 2 ne pod nawierzchnią stopni powinny stanowić źródło ciepła o powierzchniowej mocy cieplnej ok. 300 W/m². Żeby uzyskać równomierny rozkład temperatury na ogrzewanej powierzchni, należy określić odległości między biegami przewodów, np. dla kabla grzejnego o mocy 20 W/m odległość ta wynosi 6,6 cm. Dysponując wymiarami poszczególnych stopni, wysokością stopni, a także wcześniej obliczoną odległością pomiędzy biegami przewodów, w łatwy sposób można obliczyć całkowitą długość przewodu potrzebnego do ogrzania wymaganej powierzchni (rys. 1). Przewody grzejne do rynien Przewody grzejne przeznaczone do montowania w rynnach muszą być wyposażone w izolację zewnętrzną odporną na promieniowanie UV. Ich moc minimalna nie powinna być mniejsza niż 15 W/m. Przewody grzejne typu GPRN układa się w rynnach podwójnie lub pojedynczo, w zależności od średnicy rynny. Jeśli jest ona mniejsza niż 8 cm, można zastosować pojedynczy układ rozłożenia przewodu, a dla średnic większych zaleca się podwójne ułożenie. Przewody wpina się do klipsów zamontowanych Rys. 3 grzejne do ochrony rur standardowo wyposażone są w termostat, który w sposób samoczynny steruje elementem grzewczym. Termostat zamontowany jest na połączeniu przewodu grzejnego z przewodem zasilającym. Całe urządzenie, czyli przewód z termostatem, podłączany jest do sieci 230 V wtyczką zainstalowaną na końcu przewodu zasilającego. Żeby zapewnić prawidłowe reagowanie urządzenia na panującą temperaturę, należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby płaska powierzchnia czujnika termostatu dokładnie przylegała do grzanej powierzchni. We wszystkich typach instalacji antyoblodzeniowych można stosować przewody samoregulujące typu GP-SR/17. Zamel Sp. z o.o. 43-200 Pszczyna, ul. Zielona 27 tel. 32 449 15 00, 32 210 46 65 [email protected], www.zamel.com listopad 2016 43 POWIETRZE Zapobieganie stratom ciepła i chłodu w obiektach publicznych Koszty eksploatacji instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych w obiektach użyteczności publicznej są wysokie. Dlatego obecnie poszukuje się rozwiązań, które pozwolą ograniczyć do minimum zużycie energii i przy okazji wykorzystać odnawialne źródła energii. W ejścia do budynków użyteczności publicznej są stale narażone na napływ powietrza z zewnątrz z uwagi na duże natężenie ruchu osób wchodzących i wychodzących, co zimą może powodować spore straty ciepła, a latem – schłodzonego powietrza. Żeby zapobiec niekontrolowanemu przepływowi powietrza przez drzwi wejściowe, montuje się kurtyny powietrzne. Według wspartego symulacją CFD badania przeprowadzonego przez Liangzhu Wanga [1] zastosowanie kurtyn powietrza w przypadku konkretnego obiektu pozwala uzyskać do 2,2% oszczędności w kosztach eksploatacji budynku. Eksperyment został przeprowadzony na bazie modelu budynku biurowego o powierzchni 4982 m2. W obiekcie tym wentylacja realizowana jest przez system VAV z układem chłodzenia z bezpośrednim odparowaniem. Na potrzeby symulacji wybrano trzy lokalizacje budynku: w Baltimore, Miami oraz w Atlancie. Autor zwrócił uwagę, że oszczędności byłyby większe, gdyby symulacje zostały przeprowadzone dla chłodniejszego klimatu. Te parę procent oszczędności daje jednak spore kwoty – np. wyliczenia dla warunków polskich wskazują, że może to być ok. 50 zł dzienne w przypadku obiektu handlowego o kubaturze 4000 m3 [3]. Jeśli pracuje on 7 dni w tygodniu, zyskujemy potencjalnie ok. 18 tys. zł rocznych oszczędności na chłodzeniu i ogrzewaniu. Realizacja z pompą ciepła Żeby więcej zaoszczędzić na kosztach eksploatacji, poszukuje się nowych rozwiązań, np. wykorzystujących pompy ciepła. Na rynku pojawiły się i są już z powodzeniem stosowane kurtyny powietrzne połączone z pompami ciepła. Przykładem jest szpital w Wielkiej Brytanii – Southend University Hospital, który w latach 2012–13 przyjął 30 tys. pacjentów [2]. W 2013 r. brytyjski Departament Zdrowia postanowił przeznaczyć 50 mln funtów na ograniczenie zużycia energii i emisji dwutlenku węgla w szpitalach w Anglii i Walii. Zarząd szpitala w Southend-on-Sea zdecydował o przekazaniu dotacji na rynekinstalacyjny.pl potrzeby oddziału, na który trafiają pacjenci z wypadków. Zanim jednak oddział otrzymał pieniądze, jego kierownictwo musiało podać, w jaki sposób zostaną one wykorzystane oraz zaprezentować korzyści i czas, w jakim inwestycja się zwróci. Zdecydowano się na wymianę kurtyn powietrznych nad bramami wejściowymi oddziału, które były dotychczas bardzo nieefektywną barierą dla napływu powietrza z zewnątrz. Ze względu na brak instalacji ciepłej wody w pobliżu wejść do budynku postanowiono skorzystać z rozwiązania będącego połączeniem kurtyny powietrznej i pompy ciepła. Dodatkowo dla poprawy sterowania kurtyną zamontowano wewnątrz holu naścienne czujniki temperatury. Kurtyny podłączone są także do systemu BMS w szpitalu, co ułatwia regulację ich pracy oraz kontrolę. Urządzenia zostały zaskakująco szybko zamontowane – całość instalacji podłączono w ciągu ok. 5 godzin. Według przedstawicieli oddziału ratunkowego szpital zmniejszy emisję dwutlenku węgla o 20 ton rocznie, a inwestycja zwróci się po 3 latach. Deklarują oni także niższe koszty zużycia energii – w porównaniu z elektrycznymi kurtynami powietrznymi wydatki na energię elektryczną do zasilania są niższe o 72%. Kurtyno-nagrzewnice i nagrzewnice powietrza W małych sklepach czy butikach montaż kurtyny nad drzwiami wejściowymi może nie wystarczyć do zapewnienia komfortowej temperatury wewnątrz pomieszczeń. Konieczne jest wydajne źródło ciepła – mogą to być nagrzewnice lub promienniki. Można również zamontować kurtyno-nagrzewnicę, czyli urządzenie, w którym połączono budowę kurtyny powietrznej i nagrzewnicy powietrza. Działa ono w ten sposób, że jeden strumień powietrza przepływa pionowo i służy do stworzenia bariery w drzwiach przed napływem powietrza z zewnątrz, a drugi strumień jest ogrzewany i kierowany pod znacznym kątem – ma docierać w głąb pomieszczenia. Tym samym za pomocą jednego urządzenia można zarówno Fot. Flowair blokować przepływ powietrza przez drzwi, jak i ogrzewać całe pomieszczenie. Rozwiązanie to może być z powodzeniem stosowane w niewielkich sklepach, w których nie zawsze opłaca się montować oddzielne urządzenie grzewcze ze względu na zajmowaną przez nie przestrzeń. Kurtyno-nagrzewnica może być także uzupełnieniem dla systemu grzewczego obiektu. Jeżeli jednak instalacja taka nie zapewni oczekiwanego komfortu, zaleca się montowanie dodatkowych urządzeń, takich jak nagrzewnice ścienne, które szybko dogrzeją powietrze wewnątrz. W przypadku istniejącej w budynku instalacji wentylacji możliwe jest zastosowanie nagrzewnic kanałowych. Straty ciepła powstające w trakcie otwierania drzwi są szczególnie duże w budynkach użyteczności publicznej, czyli obiektach handlowych, biurowych, służby zdrowia, urzędach czy szkołach. Bez odpowiedniego systemu ochrony i ogrzewania powietrza trzeba się liczyć z pewnymi kosztami eksploatacyjnymi w ciągu roku. Obecnie stawia się też silny nacisk na rozwiązania ekologiczne i energooszczędne. Kurtyny powietrzne mogą być z powodzeniem zasilane przez pompę ciepła, co pokazuje przykład z Wielkiej Brytanii. Polskie szpitale na każdym kroku szukają oszczędności – przy odpowiednim wsparciu i dotacjach warto inwestować w proste rozwiązania, które przyniosą korzyści w trakcie późniejszej eksploatacji obiektu. kr Literatura 1. Wang L., Investigation of the Impact of Building Entrance Air Curtain on Whole Building Energy Use, AMCA International. 2. www.adcock.co.uk. 3. www.vts.pl. 4. Materiały producentów kurtyn powietrznych i nagrzewnic. listopad 2016 45 POWIETRZE kurtyny powietrzne reklama MITSUBISHI ELECTRIC ODDZIAŁ W POLSCE SP. Z O.O. 02-232 Warszawa, ul. Łopuszańska 38 C tel. 22 468 27 50 [email protected] www.mitsubishi-les.com Kurtyna powietrzna z pompą ciepła HX2 we współpracy z firmą Thermoscreens, Mitsubishi Electric oferuje energooszczędny, niezawodny i wygodny kompletny system zapewniający optymalny rozdział powietrza; kurtyny powietrzne do zastosowań komercyjnych, galerii handlowych, budynków użyteczności publicznej; źródłem ciepła dla kurtyny jest pompa ciepła; urządzenie zewnętrzne VRF Mr. Slim lub City Multi – do wyboru; moc: od 5 do 21,2 kW; długość: 1; 1,5 i 2 m; wymiary (dł.×gł.×wys.): 1300–2350×468×306 mm; wydajność: od 970 /1170/1310 m3/h do 1930/2340/2590 m3/h; wysokość wywiewu: od 2 do 3,8 m; specjalnie skonstruowany rozdzielacz zapewnia równomierny rozdział powietrza na całej szerokości; opatentowane żaluzje powietrzne 3D stabilizują do 92% strumienia powietrza (zgodnie z normą ISO 27327), redukując zawirowania i indukcję powietrza; gniazda i wtyczki Plug & Play umożliwiają łatwą rozbudowę systemu; specjalna konstrukcja ułatwia serwisowanie; dostępne modele do podwieszenia i zabudowy podstropowej; wysoka efektywność energetyczna (bardzo wysoka sprawność, o 75% mniejsze zużycie energii); możliwość integracji z GLT i centralnym sterownikiem poprzez AG-150/GB-50 i TG2000; sterowanie pogodowe poprzez ogrzewanie ECO; na wyposażeniu seryjnym taca skroplin i grzałka elektryczna do odszraniania; możliwość indywidualnego okablowania biegów wentylatora na zamówienie klienta; montaż: ścienny lub sufitowy; możliwość pracy kurtyny w trybie chłodzenia latem; wygodny dostęp do wykonania czynności serwisowych i utrzymania urządzenia; zawory zamontowane wewnątrz jednostki; 3 tryby pracy: Low, Medium i High. reklama VTS SP. Z O.O. 80-309 Gdańsk, al. Grunwaldzka 472 A tel. 58 628 13 54 [email protected] www.vtsgroup.pl Kurtyny powietrzne Wing kurtyny powietrzne do zastosowań komercyjnych w trzech typoszeregach wielkości: – Wing W z wymiennikiem wodnym, – Wing E z grzałką elektryczną, – Wing C – kurtyna zimna; dostępne wersje AC i EC; dane techniczne kurtyny wodnej Wing W: – maks. wydatek: od 1850 do 4400 m3/h, – zakres mocy grzewczej: od 4 do 47 kW, – maks. szerokość drzwi: 1; 1,5 lub 2 m, maks. wysokość: 3,7 m, – maks. temperatura czynnika grzewczego: 95°C, – liczba rzędów wymiennika: 2, – moc silnika AC: 0,18; 0,22 lub 0,32 kW, moc silnika EC: 0,15; 0,18 lub 0,26 kW; dane techniczne kurtyny elektrycznej Wing E: – maks. wydatek: od 1850 do 4500 m3/h, – moc grzewcza: od 2/6 do 9/15 kW, – maks. szerokość drzwi: 1; 1,5 lub 2 m, maks. wysokość: 3,7 m, – moc silnika AC: 0,18; 0,22 lub 0,32 kW, moc silnika EC: 0,15; 0,18 lub 0,26 kW; dane techniczne kurtyny zimnej Wing C: – maks. wydatek: od 1950 do 4600 m3/h, – maks. szerokość drzwi: 1; 1,5 lub 2 m, maks. wysokość: 4 m, – moc silnika AC: 0,18; 0,22 lub 0,32 kW, moc silnika EC: 0,15; 0,18 lub 0,26 kW; cechy szczególne wszystkich modeli: – łatwe utrzymanie czystości, – obudowa ze stali cynkowanej, – wysoka wydajność, – oszczędność energii elektrycznej, – nowoczesne konstrukcje silnika EC i wentylatora zapewniają oszczędność do 40% energii elektrycznej w porównaniu z tradycyjnymi rozwiązaniami, – gwarancja 5 lat, – najcichsza kurtyna na rynku dzięki konstrukcji stabilizującej przepływ powietrza, – możliwość podłączenia do systemu BMS za pomocą sterownika Wing EC. 46 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE reklama kurtyny powietrzne VENTIA SP. Z O.O. 02-234 Warszawa, ul. Działkowa 121 A tel. 22 841 11 65, faks 22 841 10 98 [email protected] www.ventia.pl Kurtyny powietrzne poziome NUCLEO 3000 i MAGNUM Kurtyny powietrzne pionowe TUBEX, TUBEX XL, COMPACT 400, ARCUS i ARCUS-X bogaty typoszereg urządzeń, dopasowany do potrzeb niemal każdej inwestycji (różnorodność parametrów Seria Design technicznych, wymiarów, wzornictwa itd.); moduły o długościach 1,0–2,8 m, o zasięgu strumienia powietrza 2,2–3,5 m, wydatki powietrza 1800–6500 m3/h; wzornictwo umożliwiające stosowanie we współczesnych wymagających rozwiązaniach architektonicznych; wysoka jakość wykonania z dbałością o szczegóły, komponenty wyłącznie renomowanych dostawców (m.in. ZIEHL-ABEGG); zaawansowana automatyka DITRONIC – dostosowanie sterowania do potrzeb klienta; lakierowanie na dowolny kolor z palety RAL lub wykonanie ze stali nierdzewnej, miedzi albo aluminium; modele z nagrzewnicą elektryczną – zakres mocy 10,0–22,5 kW oraz wodną 38,1–43,5 kW lub „zimne”; w kurtynach pionowych przyłącze umiejscowione od spodu kurtyny, ukryte zawory; do zastosowania w muzeach, galeriach, operach, teatrach, bankach, centrach handlowych, nowoczesnych biurowcach; możliwość kontroli pracy kurtyny poprzez moduł BMS lub za pomocą pilota zdalnego sterowania; uzależnienie pracy kurtyny od położenia drzwi, funkcja opóźnienia czasowego – dobieg wentylatora po wyłączeniu grzałek; wbudowane zawory, montaż pozwalający na ukrycie instalacji. Kurtyny powietrzne ECON-C, Li, Li light oraz Li DUALFLOW zastosowanie: budynki pracujące w systemie całodobowym, np. banki, sklepy, galerie handlowe, biurowce, dworce, lotniska, szpitale, restauracje i obiekty usługowe; bogaty, łatwy w montażu typoszereg o wysokim poziomie estetyki i wzornictwa; moduły o długościach 1,0–2,5 m, o zasięgach strumienia powietrza 2,2–3,5 m, wydatki powietrza 1600–9850 m3/h; montaż poziomy naścienny lub podsufitowy oraz pionowy z boku otworu drzwiowego; szeroka gama akcesoriów, tj. termostaty elektroniczne, zawory 2- i 3-drogowe, czujniki drzwiowe; standardowo wyposażone w elektronicznie regulowane grzałki elektryczne z wbudowanym zabezpieczeniem przed przegrzaniem oraz w układ opóźniający wyłączenie wentylatora; możliwość wyświetlania reklam na umieszczonych na froncie urządzeń ekranach LCD (Li TFT); sterowanie z poziomu BMS, cicha praca, liczne warianty wykonania i malowania, zasięgów, długości; modele z nagrzewnicą elektryczną – zakres mocy 7,5–35,0 kW, oraz wodną 11,6–61,2 kW lub „zimne”; standardowo malowane w kolorze RAL 7047, możliwość lakierowania na inne kolory z palety RAL; możliwość kontroli pracy kurtyny poprzez moduł BMS lub za pomocą pilota zdalnego sterowania; uzależnienie pracy kurtyny od położenia drzwi, funkcja opóźnienia czasowego – dobieg wentylatora Seria komfortowa po wyłączeniu grzałek. Przemysłowe kurtyny powietrzne AXI i Li 3 oraz Li 4 szeroka gama urządzeń o mocach dostosowanych do zastosowań przemysłowych; moduły o długości 1,8; 2,1; 2,6 i 3,1 m, o zasięgu strumienia powietrza 3,0–6,0 m i wydatku do 25 000 m3/h; solidne samonośne konstrukcje do montażu pionowego lub poziomego (wentylatory osiowe); długoletnia bezawaryjna praca dzięki zastosowanym rozwiązaniom, tj. bezobsługowe wentylatory, Kurtyny przemysłowe zabezpieczenie przed przeciążeniem; wersje z grzałkami elektrycznymi, wymiennikami wodnymi, parowymi lub „zimne” bez podgrzewu powietrza; wysoka skuteczność dzięki regulowanym lamelom strumienia wylotowego (standard); sterowanie urządzeń w funkcji: temperatury powietrza w pomieszczeniu, otwarcia drzwi, temperatury czynnika grzewczego oraz temperatury powietrza zasysanego lub wylotowego; sterowanie za pomocą intuicyjnego przemysłowego sterownika ściennego lub zaawansowanej automatyki DITRONIC; modele z nagrzewnicą: elektryczną – zakres mocy 15,0–30,0 kW, wodną – 33,0–110,4 kW i parową lub „zimne”; zasilanie wentylatorów: 230 lub 400 V; do zastosowania w halach produkcyjnych, lotniskach, hangarach lotniczych, magazynach, centrach logistycznych, halach targowych, hutach, mroźniach, fabrykach, warsztatach serwisowych; obudowa wykonana z blachy ocynkowanej, możliwe lakierowanie na dowolny kolor z palety RAL. Kurtyny powietrzne DELTA i SIRION zastosowanie w budynkach pracujących w systemie całodobowym o wysokich wymaganiach estetycznych, takich jak banki, hotele, biurowce, lokale usługowe, supermarkety oraz budynki użyteczności publicznej; kurtyny powietrzne do montażu poziomego z nagrzewnicą elektryczną o mocy 3,5–14 kW lub zimne; moduły o długości 1,0; 1,5 i 2,0 m, o zasięgu strumienia powietrza 2,2–3,5 m i przepływie 1110–3100 m3/h; standardowo wyposażone w zintegrowany system sterowania współpracujący z bezprzewodowym pilotem; zabezpieczenie przed przegrzaniem, układ opóźniający wyłączenie wentylatora; wysokowydajne grzałki PTC, wysoka skuteczność dzięki dużej prędkości i wydatkowi powietrza; front urządzenia oraz kratka czerpna z aluminium, estetyczna obudowa w kolorze silver metalic; wysokowydajne metalowe wentylatory wyważone dynamicznie i statycznie, regulowane kierownice wylotu powietrza; łatwy montaż dzięki zintegrowanej płycie montażowej. rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 47 POWIETRZE nagrzewnice powietrza reklama ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O. 05-552 Wola Mrokowska, al. Krakowska 10 tel. 22 737 40 00, faks 22 737 40 04 [email protected] www.alnor.com.pl Nagrzewnice wodne kanałowe HDW stosowane do ogrzewania powietrza w systemach wentylacyjnych. Nośnikiem energii jest gorąca woda. Nagrzewnica wodna HDW zamykana jest pokrywą, która umożliwia kontrolę i czyszczenie wymiennika; posiada dwa okrągłe króćce przyłączeniowe z uszczelką z gumy EPDM; obudowa z blachy stalowej ocynkowanej; wymiennik z rur miedzianych, lamele z aluminium; montaż w kanale wentylacyjnym zarówno pionowym, jak i poziomym przy dowolnym kierunku przepływu powietrza; maks. temp pracy: 100°C, maks. ciśnienie robocze: 1 MPa; średnica: 100–500 mm; moc: od 1,08 do 66,68 kW; wydatek powietrza: od 60 do 3500 m3/h. Nagrzewnica elektryczna kanałowa HDE zastosowanie: systemy wentylacyjne, w których konieczne jest zwiększenie temperatury nawiewanego powietrza lub ustabilizowanie jej na stałym poziomie; obudowa: z blachy stalowej ocynkowanej, elementy grzejne ze stali nierdzewnej. Specjalnie ukształtowana spirala elementów grzejnych gwarantuje równomierne nagrzewanie przepływającego powietrza; zabezpieczenie przed przegrzaniem: podwójny termostat. Pierwszy uruchamia się po przekroczeniu temperatury 60°C, a drugi powyżej 90°C; na króćcach urządzenia uszczelki z gumy EPDM; montaż: zarówno w kanale pionowym, jak i poziomym przy dowolnym kierunku przepływu powietrza; nagrzewnica współpracuje z zewnętrznym nastawnikiem temperatury lub Pulserem; regulator PULSER stosowany jest do regulacji temperatury powietrza w systemach klimatyzacji lub wentylacji. Regulator posiada wewnętrzny wbudowany czujnik temperatury powietrza. Może również współpracować z zewnętrznym czujnikiem temperatury powietrza jak też z zewnętrznym czujnikiem temperatury TG-K 300 umieszczonym np. w kanale wentylacyjnym. Regulator jest łatwy w instalacji. Łączony jest szeregowo między źródłem zasilania a nagrzewnicą; dobierając nagrzewnicę, należy zapewnić temperaturę powietrza nawiewanego nie wyższą niż 40°C, prędkość przepływu powietrza przez nagrzewnicę nie może być niższa niż 1,5 m/s; średnica: 100–400 mm; moc: od 0,3 do 18 kW. Nagrzewnica elektryczna kanałowa HDE-CO zastosowanie: w systemach wentylacyjnych, w których konieczne jest zwiększanie temperatury nawiewanego powietrza lub ustabilizowanie jej na stałym poziomie; obudowa: z blachy stalowej ocynkowanej, elementy grzejne ze stali nierdzewnej. Specjalnie ukształtowana spirala elementów grzejnych gwarantuje równomierne nagrzewanie przepływającego powietrza; zabezpieczenie przed przegrzaniem: podwójny termostat. Pierwszy uruchamia się po przekroczeniu temperatury 60°C, a drugi powyżej 90°C; na króćcach uszczelki z gumy EPDM; montaż: zarówno w kanale pionowym, jak i poziomym przy dowolnym kierunku przepływu powietrza; nagrzewnica współpracuje z zewnętrznym nastawnikiem temperatury; dobierając nagrzewnicę, należy zapewnić temperaturę powietrza nawiewanego nie wyższą niż 40°C, prędkość przepływu powietrza przez nagrzewnicę nie może być niższa niż 1,5 m/s; możliwość połączenia z rekuperatorem HRU-MinistAir-W-450 lub termostatem pokojowym R31, a także z elektronicznym termostatem pomieszczeniowym TM1-P i czujnikiem kanałowym TG-K300; czujnik kanałowy TG-K300 przeznaczony jest do pomiaru temperatury powietrza w przewodach wentylacyjnych. Ma regulowaną głębokość pomiaru temperatury powietrza; termostat pokojowy R31: ma na celu utrzymanie zadanej wartości temperatury powietrza w systemach wentylacyjnych i grzewczych. Przeznaczony jest do sterowania nagrzewnicą elektryczną na podstawie zadanej przez użytkownika temperatury oraz wewnętrznego czujnika temperatury. Łatwy w instalacji. Łączony szeregowo między źródłem zasilania a nagrzewnicą; elektroniczny termostat pomieszczeniowy TM1-P do montażu naściennego może być stosowany do celów ogrzewania oraz chłodzenia. Ma wewnętrzny czujnik temperatury, ale istnieje możliwość podłączenia zewnętrznego czujnika temperatury; średnica: 100–250 mm; moc: 0,3–2,0 kW. 48 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE nagrzewnice powietrza reklama LINDAB SP. Z O.O. 05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144 tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60 [email protected] www.salda.centrumklima.pl Nagrzewnice wodne kanałowe AVS moc: 8 jednostek w typoszeregu o mocy grzewczej od 2 do 37,1 kW; montaż na kanale wentylacyjnym – średnice od 100 do 500 mm; cechy szczególne: – urządzenia stosowane w systemach wentylacyjnych, – wymienniki wykonane z rurek miedzianych oraz lameli aluminiowych, – obudowa ze stali ocynkowanej, panel serwisowy łatwo zdjąć, odkręcając cztery śruby, – zdjęcie pokrywy umożliwia czyszczenie i kontrolę nagrzewnicy; przykładowa cena katalogowa netto: AVS 200 – 180 euro. Nagrzewnice elektryczne kanałowe EKA NV PH moc: 8 jednostek w typoszeregu o mocy grzewczej od 0,3 do 12 kW; montaż na kanale wentylacyjnym – średnice od 125 do 400 mm; zabudowany układ regulacyjny z nastawnikiem temperatury na obudowie; presostat, kanałowy czujnik temperatury i czujnik przepływu powietrza w zestawie; maksymalna temperatura powietrza wyjściowego: 50°C; prędkość powietrza przepływającego przez nagrzewnicę nie może być mniejsza niż 1,5 m/s; cechy szczególne: – elektryczne nagrzewnice kanałowe przeznaczone do ogrzewania czystego powietrza w systemach wentylacyjnych, – obudowa ze stali powlekanej alucynkiem odporna na wysokie temperatury, – elementy grzejne wykonane ze stali nierdzewnej AISI 304, – zainstalowane dwa zabezpieczenia termiczne, – obudowa wyposażona w uszczelki gumowe do połączenia z kanałem oraz zaciski śrubowe, – montaż pionowy lub poziomy; reklama przykładowa cena katalogowa netto: EKA NV 160-3,0-1f PH − 300 euro. VTS SP. Z O.O. 80-309 Gdańsk, al. Grunwaldzka 472 A tel. 58 628 13 54 [email protected] www.vtsgroup.pl Nagrzewnice wodne Volcano (nowy typoszereg) dane techniczne: – liczba rzędów nagrzewnicy: 1, 2 lub 3, w zależności od modelu, – maksymalny wydatek powietrza: 2100–5700 m3/h, – zakres mocy grzewczej: od 3 do 75 kW, – maksymalny poziomy zasięg powietrza: od 14 do 25 m, – pojemność wodna: od 1,12 do 3,1 l, – napięcie zasilania: 1~230/50 V/Hz, – moc silnika AC: od 0,115 do 0,41 kW, – moc silnika EC: od 0,095 do 0,41 kW, – emisja hałasu nagrzewnic z silnikiem AC: od 29 do 57 dB(A), – emisja hałasu nagrzewnic z silnikiem EC: od 27 do 55 dB(A), – kolorystyka: przód RAL 9016 Traffic White, tył + konsola RAL 7036 Platinum Gray, wirnik RAL 6038 Green; dostępne wersje AC i EC; materiał: obudowa z najwyższej klasy ABS z domieszką pigmentów antyUV o dużej wytrzymałości mechanicznej, trwałości i odporności na wysoką temperaturę. Łatwe czyszczenie gwarantuje wieloletnią wytrzymałość, popartą dożywotnią gwarancją na obudowę; smart lock: opatentowany system łączenia gwarantuje trwałe i precyzyjne dopasowanie elementów obudowy; kierownice powietrza: indywidualna regulacja oraz stabilne pozycjonowanie; wymienniki ciepła: 1-, 2- i 3-rzędowe nagrzewnice zapewniają optymalne dopasowanie mocy grzewczej do potrzeb obiektu; silnik: opcja wysokosprawnych trzybiegowych silników AC i energooszczędnych silników EC umożliwia optymalne dopasowanie parametrów pracy urządzenia przy minimalnym poborze energii elektrycznej; regulacja: opcja silników EC zapewnia zachowanie maksymalnej sprawności nawet przy zredukowanych obrotach. Płynna regulacja prędkości obrotowej silników EC pozwala na dopasowanie do potrzeb każdego pomieszczenia; montaż: pionowy i podsufitowy; w ofercie również destryfikator VR-D o maks. wydatku powietrza 6500 m3/h oraz pionowym zasięgu 15 m; gwarancja: 5 lat. rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 49 7-8 MARCA WARSZAWA WYDARZENIA TARGOWE SEMINARIA dwudniowy cykl wykładów, źródło praktycznej wiedzy ARENA TECHNOLOGII systemy VRF oraz wentylatory oddymiające STREFA INSTALATORA MIĘDZYNARODOWE TARGI TECHNIKI WENTYLACYJNEJ, KLIMATYZACYJNEJ I CHŁODNICZEJ praktyczne pokazy i montaże, wymiana doświadczeń KONKURS najnowsze urządzenia prezentowane przez wystawców Pomysłodawca i organizator: BEZPŁATNE ZAPROSZENIE [email protected] | tel./fax 22 542 43 14 Byłeś na I edycji targów? Mamy dla Ciebie bezpłatne zaproszenie – skontaktuj się z nami www.forumwentylacja.pl e-mail: [email protected] POWIETRZE mgr inż. Bartosz Radomski, mgr inż. Joanna Jaskulska Instytut Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska Integracja systemów wentylacyjnych i grzewczo-chłodzących dla budynków pasywnych jednorodzinnych Integration of heating, cooling and ventilation systems in detached passive buildings W celu optymalizacji procesu projektowania budynków energooszczędnych, pasywnych i zeroenergetycznych warto już w fazie koncepcji przeprowadzić wielopoziomową analizę wyboru rozwiązania oraz niezbędne symulacje. Wskazane jest współdziałanie projektanta instalacji z architektem w celu przygotowania propozycji działania układu oraz przeanalizowania jego możliwości technicznych. Przy wyborze rozwiązań priorytetem są pożądane parametry komfortu klimatycznego środowiska wewnętrznego przy jednoczesnym dążeniu do minimalizacji zużycia energii pierwotnej, a następnie względy ekonomiczne. N owo powstające budynki mieszkalne powinny być projektowane w taki sposób, by zaspokoić równocześnie wiele kryteriów, dotyczących m.in. zużycia energii, efektyw- ności energetycznej czy zapewnienia optymalnych warunków komfortu klimatycznego środowiska wewnętrznego. Spełnienie powyższych wymagań można osiągnąć poprzez Kryterium Wartość Zapotrzebowanie na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji ≤ 15 kWh/(m2rok) ≤ 10 W/m2 lub Szczytowe obliczeniowe obciążenie grzewcze Zapotrzebowanie na energię pierwotną (ogrzewanie, wentylacja, ciepła woda użytkowa, energia elektryczna) ≤ 120 kWh/(m2rok) Szczelność powietrzna budynku n50 (próba na podciśnieniu oraz nadciśnieniu) ≤ 0,6 1/h ≤ 10% Częstotliwość występowania nadmiernych temperatur Tabela 1. Podstawowe kryteria budynku pasywnego Kryterium Classic Zapotrzebowanie na odnawialną energię pierwotną (PER) Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych (w odniesieniu do objętego obszaru) Plus Premium kWh/(m2rok) ≤ 60 ≤ 45 ≤ 30 – ≥ 60 ≥ 120 Tabela 2. Kryteria oceny dla nowych klas budynków pasywnych [2] Streszczenie .................................................................................. W artykule przedstawiono propozycję integracji systemów wentylacyjnych i grzewczo-chłodzących dla jednorodzinnych mieszkalnych budynków pasywnych. Podstawową rolą systemów grzewczych, chłodniczych oraz wentylacyjnych w obiektach pasywnych jest zapewnienie optymalnych parametrów środowiska wewnętrznego przy jednoczesnym ograniczeniu zużycia energii pierwotnej. Przedstawiono najważniejsze cechy charakteryzujące proponowane rozwiązania, zgodnie z wytycznymi standardu Passive House Institute (PHI). Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The article presents proposals for the integration of ventilation, heating and cooling systems for detached passive buildings. The basic role of systems for heating, cooling and mechanical ventilation in passive objects is to provide optimal parameters of the internal environment while reducing primary energy consumption. This paper presents the most important characteristics of the proposed solutions according to the standards Passive House Institute (PHI). rynekinstalacyjny.pl projektowanie obiektów zgodnie ze standardem budownictwa pasywnego, cechującego się wartością wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową (Eu) do celów ogrzewania i wentylacji wynoszącą nie więcej niż 15 kWh na m2 rocznie, która jest jednym z czterech głównych kryteriów (tabela 1) wymaganych dla procesu certyfikacji obiektu przez Passive House Institute (PHI) [1, 2, 3]. Każdy budynek pasywny powinien cechować się m.in.: wysoką izolacyjnością cieplną przegród zewnętrznych: U ≤ 0,15 W/(m2K), minimalizacją wpływu liniowych mostków termicznych (≤ 0,01 W/mK), zaizolowaną stolarką okienną (U ≤ 0,8 W/(m2K)), o dobrym wskaźniku całkowitej przepuszczalności energii słonecznej (gn ≈ 0,5), instalacją wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła o sprawności temperaturowej ηtemp ≥ 75 %. W celu szerszego stosowania rozwiązań wykorzystujących energię odnawialną w 2015 roku Passive House Institute wprowadził klasy energetyczne (rys. 1 i tabela 2). Podstawowym kryterium dla każdej klasy jest wspomniane zapotrzebowanie na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji nieprzekraczające 15 kWh/(m2rok), natomiast wielkość wprowadzonej odnawialnej energii pierwotnej wyznacza kolejne kategorie [2, 3]. Budynek klasy PH Classic to tradycyjny budynek pasywny, znany i praktykowany od lat, dla którego kryterium „zapotrzebowanie na energię pierwotną” zostało zastąpione „zapotrzebowaniem na odnawialną energią pierwot- listopad 2016 51 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 52 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Czterostronne urządzenia kasetonowe MITSUBISHI ELECTRIC Czterostronne urządzenia kasetonowe SLZ-KF oraz PLFY-P-VFM firmy Mitsubishi Electric idealnie nadają się do umieszczenia w suficie podwieszanym – wymagają do instalacji jedynie 245 mm przestrzeni montażowej. Ich wymiary – 600×600 mm – umożliwiają niemal niezauważalną instalację. Świetnie sprawdzą się w biurach, punktach usługowych, hotelach, centrach handlowych, szpitalach czy budynkach użyteczności publicznej. Wydajność Kasety SLZ-KF dostępne są w czterech indeksach wydajności: 25, 35, 50, 60. Modele PLFY-P-VFM oferowane są w indeksach wydajności: 17, 22, 28, 32, 45 i 56. Zakres zastosowania urządzeń typu split: chłodzenie: –15~+46°C; grzanie: –10~+24°C. Zakres zastosowania urządzeń typu VRF:–5~+52°C; grzanie: –20~+15,5°C. Cicha praca W urządzeniach SLZ-KF i PLFY-P-VFM zainstalowano turbowentylator 3D, który pozwala obniżyć poziom hałasu pracującego urządzenia o 4 dB i tym samym zapewnia cichszą i bardziej komfortową klimatyzację pomieszczeń. reklama 3D i-see Sensor – czujnik obecności w pomieszczeniu Opcjonalny czujnik 3D i-see wykrywa obecność w pomieszczeniu osób, automatycznie uruchamiając urządzenie. Gdy w pomieszczeniu nie ma nikogo, jednostka przechodzi w tryb oszczędzania energii. rynekinstalacyjny.pl Mitsubishi Electric Europe B.V. Oddział w Polsce 02-232 Warszawa, ul. Łopuszańska 38C, [email protected], www.mitsubishi-les.com listopad 2016 53 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata Konferencja Healthy Buildings 2017 – Europe promocja 2–5 lipca 2017, Lublin 54 Więcej informacji: http://hb2017-europe.org/ listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 56 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y mgr inż. Piotr Darski DASKO ELECTRONIC DEN17-C nowoczesny panel dotykowy do sterowania centralami wentylacyjnymi i rekuperacyjnymi Rys. 1. Panel DEN17-C w dwóch kolorystykach Szybko rozwijająca się elektronika w układach sterowania wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji powoduje również rosnące zapotrzebowanie na nowoczesne, intuicyjne interfejsy użytkownika. W zależności od potrzeb interfejsem może być nastawnik z pokrętłem, panel z prostym wyświetlaczem znakowym i przełącznikami i wreszcie panel dotykowy ze specjalizowaną grafiką. I nterfejs (HMI) umożliwia interakcję użytkownika z urządzeniem (sterownikiem) dla osiągnięcia określonego celu sterowania czy pomiaru. Zmianę generacji oraz jakości interfejsów bardzo dobrze widać w branży motoryzacyjnej, gdzie konkurencja wymusza bardzo krótki czas zmiany modelu. Stosowane obecnie panele są coraz bardziej podobne do ekranów smartfonów. Zmiana interfejsów użytkownika widoczna jest również w branży AGD, gdzie najprostsze modele pralek czy lodówek wyposażone są w wyświetlacze LCD. W branży wentylacyjnej, grzewczej i klimatyzacyjnej urządzenia również są wyposażone w automatykę z interfejsami o zróżnicowanym poziomie przekazywania informacji. Oczywiście nie występuje aż taki wyścig z czasem o zmianę interfejsu jak w przypadku samochodów, gdzie eksponowany jest cały produkt, ale coraz częściej użytkownicy zaczynają zwracać uwagę na formę przekazywanej przez interfejs informacji. Firma DASKO ELECTRONIC od lat rozwija rozwiązania do sterowania małą i średnią wentylacją na bazie sterowników z serii UNIBOX. Są to: UNIBOXLite, UNIBOX3v41 oraz bardzo rozbudowany UNIBOX3v5. Ze sterownikami współpracują panele: DEN15-C – prosty, z wyświetlaczem dwuwierszowym i DEN16-C – bardziej rozbudowany, o dwóch sposobach montażu, z wyświetlaczem czterowierszowym. Pod koniec 2016 r. do oferty wprowadzony został najnowszy panel dotykowy DEN17-C. Współpracuje on ze wszystkimi sterownikami z serii UNIBOX. Intuicyjne oprogramowanie pozwala na szybką nawigacje pomiędzy niezbędnymi parametrami i funkcjami układu. Każde wyświetlane okno panelu składa się z grafik rynekinstalacyjny.pl Rys. 2. Ergonomiczne rozwiązanie interfejsu Zalety panelu DEN17-C: duży, dotykowy wyświetlacz, nowoczesny wygląd, intuicyjna obsługa, graficzna prezentacja funkcji, kompleksowa informacja w jednym panelu, wizualna prezentacja pracy urządzenia, praca w strefach czasowych – programator tygodniowy, wygodne, komfortowe tryby pracy, współpraca z automatyką budynkową (BMS). funkcyjnych umożliwiających szybką zmianę parametrów oraz przechodzenie między ekranami. Duży i bardzo responsywny wyświetlacz zapewnia szybkie i komfortowe ustawienie niezbędnych parametrów sterowanej centrali wentylacyjnej. Ustawienia parametrów podstawowych dostępne są z poziomu ekranu głównego, a zaawansowane z poziomu ekranu narzędzi. Panel prezentuje funkcje i parametry urządzenia w sposób graficzny przy minimalnej liczbie opisów tekstowych. Podsumowanie DEN17-C jest atrakcyjnym nowoczesnym panelem pozwalającym na graficzną prezentację pracy układów automatyki wentylacji. Powstał z myślą o sterowaniu małymi i średnimi centralami wentylacyjnymi oraz rekuperacyjnymi. Duży wyświetlacz i szybka reakcja matrycy zapewniają komfortową pracę. Konstrukcja panelu nie ogranicza jego szerszego zastosowania – nie tylko do wentylacji, ale również do innych procesów kontrolno-pomiarowych. Dasko Electronic ul. Do Studzienki 34 B, 80-227 Gdańsk Wrzeszcz tel. 58 345 91 07, 58 345 91 06 [email protected], www.dasko.pl listopad 2016 57 POWIETRZE dr inż. Grzegorz Kubicki Politechnika Warszawska Cele i rozwiązania systemów wentylacji pożarowej Systems of fire ventilation – objectives of the action and functioning Wentylacja pożarowa powinna pełnić ważną funkcję w zintegrowanych systemach bezpieczeństwa budynku. Z praktyki jednak wynika, że instalacje montowane w budynkach są zdecydowanie zbyt często projektowane i wykonywane pod kątem spełnienia minimalnych wymagań wynikających z przepisów, a ich skuteczność ograniczana wyłącznie do prób odbiorowych. R ozporządzenia dotyczące ochrony przeciwpożarowej [1] i warunków technicznych [2] jednoznacznie mówią o skuteczności systemów bezpieczeństwa pożarowego w czasie pożaru: (…) zabezpieczenie przed utrzymaniem się na drogach ewakuacyjnych dymu w ilości, która ze względu na ograniczenie widoczności lub toksyczność uniemożliwiałaby bezpieczną ewakuację. Zapis ten oznacza, że niewystarczające jest zaprojektowanie, wykonanie i przeprowadzenie procedury odbiorowej systemu wentylacji pożarowej. Instalacja ta musi zadziałać zgodnie z przewidzianą dla niej efektywnością w warunkach rzeczywistego pożaru, a ten może się wydarzyć nawet po wielu latach od przekazania budynku do użytkowania. Właściwa interpretacja przepisów skutkuje rozszerzoną w czasie odpowiedzialnością projektanta, wykonawcy, rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń ppoż. i administratora obiektu. Prawidłowo wykonana instalacja, utrzymywana w dobrym stanie technicznym, musi pozostawać w stałej gotowości do pracy i być okresowo testowana. Sytuacja taka, jak wynika z doświadczeń autora, nie jest jednak typowa. Kluczem do doboru i skonstruowania efektywnego systemu bezpieczeństwa pożarowego w budynku jest właściwe zrozumienie celu i zasady funkcjonowania wentylacji pożarowej, dobranie odpowiedniego dla konkretnego obiektu rozwiązania, zastosowanie dobrze skonfigurowanego, pewnego w działaniu zestawu urządzeń oraz przestrzeganie procedur konserwacji i testowania systemu. Odpowiedzialność za ostateczny kształt projektu Istotna jest wiedza odnośnie do kompetencji i zakresu odpowiedzialności osób uczestniczących w procesie tworzenia systemu wentylacji pożarowej w obiekcie. Nowe regulacje prawne zawarte w rozporządzeniu 58 listopad 2016 w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej [3] precyzują rolę rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych i projektanta w tworzeniu projektu technicznego. „Uzgodnienia projektu budowlanego dokonuje się w toku wzajemnej współpracy projektanta z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w trakcie sporządzania przez projektanta projektu budowlanego, polegającej na: 1. konsultacji rozwiązań projektowych w zakresie oceny ich zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej; 2. wymianie uwag i stanowisk w zakresie projektowanych technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego; 3. opracowaniu scenariusza pożarowego dla obiektu budowlanego objętego obowiązkiem stosowania systemu sygnalizacji pożarowej”. Co ważne, w cytowanym rozporządzeniu doprecyzowane zostało pojęcie scenariusza pożarowego definiowanego jako opis sekwencji możliwych zdarzeń w czasie pożaru, reprezentatywnego dla danego miejsca jego wystąpienia lub obszaru oddziaływania, w szczególności dla strefy pożarowej lub stre- Streszczenie fy dymowej, uwzględniający przede wszystkim: a) sposób funkcjonowania urządzeń przeciwpożarowych, innych technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego, urządzeń użytkowych lub technologicznych oraz ich współdziałanie i oddziaływanie na siebie (…). Warto również zaznaczyć, że zgodnie z przyjętą 5 sierpnia 2015 r. ustawą o zmianie ustaw regulujących warunki dostępu do wykonywania niektórych zawodów wprowadzona została istotna zmiana dotycząca możliwości unieważnienia przez komendanta wojewódzkiego PSP uzgodnienia dokonanego przez rzeczoznawcę. Do niedawna unieważnienie takie mogło mieć miejsce, jeżeli doszło do rażącego naruszenia prawa (polegającego na dopuszczeniu rozwiązań projektowych mających istotny negatywny wpływ na stan bezpieczeństwa pożarowego budynku w związku z niespełnieniem wymagań z zakresu ochrony ppoż. określonych w przepisach techniczno-budowlanych lub przeciwpożarowych, w szczególności mogących powodować zagrożenie życia ludzi). Obecnie do dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu komendant wojewódzki .................................................................................. Właściwie określony cel działania systemu wentylacji pożarowej pozwala na wybór optymalnych rozwiązań technicznych. W prezentowanym artykule przedstawione zostały przykłady potwierdzające powyższą tezę oraz omówione najnowsze regulacje prawne dotyczące wzajemnej korelacji uczestników procesu projektowego. Tekst zawiera również przykłady praktycznie wypróbowanych rozwiązań technicznych służących ochronie przed zadymieniem pionowych dróg ewakuacji. Omówiona została m.in. faktyczna efektywność oraz zakres stosowania popularnych systemów różnicowania ciśnienia. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Properly defined objectives of the action fire ventilation system allows the selection of optimal technical solutions. The article we presented examples confirming the above thesis and discusses the latest regulations on cross–correlation participants in the design process. The text also contains practical examples of proven technical solutions to protect against the smoke of vertical evacuation routes. The text described actual effectiveness and scope of various types of pressure differential systems. rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 59 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 60 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 62 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej reklama http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata konwektor_1_2A4.indd 1 rynekinstalacyjny.pl 2015-10-20 10:59:19 listopad 2016 63 POWIETRZE Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata NAJWIĘKSZE WYDARZENIE BRANŻOWE promocja 7–8 marca, Warszawa www.forumwentylacja.pl 64 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Łazienka Waldemar Joniec bez barier i dla pokoleń Łazienki stają się bardzo ważnym elementem domu lub mieszkania i pełnią funkcję salonów wypoczynku i relaksu dla osób w różnym wieku. Z tego względu znaczenie ma nie tylko wzornictwo, ale też trwałe, niezawodne technologie zapewniające komfort oraz oszczędność wody. B ogactwo wzorów i trendów armatury umożliwia skomponowanie z ceramiką wszystkiego, o czym tylko zamarzy inwestor i co wymyśli projektant wnętrz. Zidentyfikowanie wszystkich obecnych trendów aranżacji i wyposażenia łazienek nie jest proste. Wpływ na nie mają m.in. historia i kultura danego regionu czy kraju, poziom życia mieszkańców, klimat itd. Są jednak pewne wspólne zasady. W żadnym ze stylów nie ma miejsca na urządzenia i materiały tzw. jednorazowego użytku. Muszą one być solidne, trwałe, energooszczędne, przyjazne środowisku i o nieprzemijającym zbyt szybko wzornictwie. Mają zapewnić komfort, także tych najbardziej intymnych, codziennych czynności higienicznych wszystkich użytkowników w domu – również dzieci i dziadków. W planowaniu łazienki coraz częś- ciej bierze się pod uwagę nie tylko to, jak z niej będą korzystać dorośli, ale też jak będą się w niej czuły dzieci i... my, gdy będziemy starsi. Łazienka dla pokoleń to trend, który ma za zadanie wskazywać projektantom, jak ułatwiać życie, tworząc łazienki bez barier, wyróżniające się funkcjonalnością. Taka łazienka to pomieszczenie dla osób w każdym wieku. Przede wszystkim powinna spełniać wymagania przepisów, a te stanowią, że do wysokości co najmniej 2 m powierzchnie powinny być zmywalne i odporne na działanie wilgoci, a posadzka powinna być zmywalna, nienasiąkliwa i nieśliska. Drzwi do łazienki i wydzielonego ustępu powinny się otwierać na zewnątrz pomieszczenia i mieć szerokość co najmniej 0,8 m i wysokość 2 m. Mogą też być przesuwane. Przepisy dopuszczają również ZAKŁAD WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej w Gliwicach drzwi składane, ale to może być uciążliwe dla dzieci i osób starszych. Dla zapewnienia komfortu osobom starszym z chodzikami i na wózkach zaleca się szerokość drzwi co najmniej 90, optimum to 100 cm. W zaleceniach dla projektowania łazienek drzwi stanowią punkt wyjścia – gdy są trudną lub niemożliwą do pokonania przeszkodą dla osób z ograniczeniami ruchowymi, to nawet najlepsze wyposażenie wewnętrzne jest dla nich nieosiągalne. Łazienka powinna być pozbawiona progu, tak samo jak reszta pomieszczeń w mieszkaniu. Drzwi w dolnej części powinny mieć otwory o łącznym przekroju nie mniejszym niż 0,022 m2 zapewniające dopływ powietrza wentylacyjnego. Przepisy podają minimalną kubaturę łazienki z wentylacją grawitacyjną: 8 m3 – jeśli jest w niej podgrze- Celem sympozjum jest prezentacja i ocena krajowych oraz zagranicznych osiągnięć i doświadczeń w technice basenowej ze szczególnym uwzględnieniem następujących zagadnień: rozporządzeń uprzejmie zaprasza do wzięcia udziału w XI Sympozjum Naukowo-Technicznym nt.: INSTALACJE BASENOWE projektowanie, wykonawstwo, eksploatacja, finansowanie które odbędzie się w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej 15–17 marca 2017 r. i norm dotyczących technologii basenowych i warunków sanitarnych, rozwiązań funkcjonalnych i budowlanych basenów oraz kąpielisk, instalacji do uzdatniania wody basenowej, instalacji wod-kan i c.o. w obiektach basenowych, rozwiązań urządzeń do ogrzewania wody basenowej, wentylacji i klimatyzacji obiektów base- nowych, planowania i finansowania inwestycji spor- towych (basenowych), Kontakt: Politechnika Śląska, promocja Instytut Inżynierii Wody i Ścieków tel./faks 32 237 21 73, e-mail: [email protected] i [email protected] Rejestracja ON-LINE na stronie: www.polsl.pl/Wydzialy/RIE/Strony/konferencje.aspx rynekinstalacyjny.pl możliwości pozyskiwania środków dla współfinansowania inwestycji rekreacyjno-sportowych, oceny kosztów eksploatacji obiektów basenowych. listopad 2016 65 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 66 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl Odpływ ścienny Scada Innowacyjne odwadnianie łazienki • Komfortowa zabudowa dzięki regulowanym nóżkom montażowym. • Niewielka wysokość zabudowy – 80 mm do krawędzi płytek. • Zamontowane fabrycznie przejście szczelne na kable dla wersji z podświetleniem LED. www.kessel.pl WODA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Nowoczesne systemy odpływowe PRELOC PRELOC – Odpływ do każdej umywalki PRELOC to odpływ w pełni elastyczny, łatwy w montażu i pozwalający zaoszczędzić miejsce. Producent oferuje uniwersalne rozwiązanie konstrukcji i szeroką gamę akcesoriów. Odpływ można zastosować zarówno do pojedynczej, jak i i podwójnej umywalki. Teleskopowe ramię, które można skrócić (rys. 1), pasuje do wszystkich rozmiarów umywalek, a zaoszczędzona przestrzeń pod umywalką zwiększa możliwości użytkowe. Na bazie uniwersalnej konstrukcji podstawowej można dowolnie dobierać rodzaj zamknięcia i przelewu oraz rodzaj i rozmiar przyłącza do instalacji wodnej (rys. 2). Dodatkowym ułatwieniem dla klientów jest fakt, że otrzymują odpływy wstępnie złożone, co ułatwia montaż i skraca jego czas. PRELOC – Elastyczność Ramię odpływu zakończone jest kielichem lub śrubą – rozwiązanie uniwersalne, do którego można zastosować zamknięcia typu korek, twister lub klik-klak. Cały odpływ wyposażony jest w elementy poruszające się wertykalnie i horyzontalnie, tj. korpus odpływu można regulować w zakresie góra–dół, natomiast ramię z kielichem poprzez wysuwanie lub skracanie obejmuje zakres od 118 do 272,5 mm, licząc od środkowej części korpusu do środka kielicha (rys. 1). PRELOC – Oszczędność miejsca Zastosowanie odpływu PRELOC umożliwia wykorzystanie szuflad w szafce podumywal- 68 listopad 2016 Dobrze zaprojektowany odpływ i syfon to podstawa skutecznego zakończenia instalacji kanalizacyjnej. Oprócz zatrzymywania pochodzących z niej odorów syfon powinien mieć ergonomiczną konstrukcję – zajmować mało miejsca, pasować do różnych przestrzeni i być łatwo demontowalny w celu dokładnego czyszczenia. Wymagania te spełniają nowoczesne produkty wysokiej jakości fińskiej firmy Prevex. kowej, bezpośrednio pod umywalką (rys. 3). Konstrukcja odpływu pozwala producentom mebli łazienkowych zapomnieć o wycinaniu w półkach i szufladach miejsca na syfon. W rezultacie użytkownicy mebli mogą lepiej wykorzystać miejsce pod umywalką. PRELOC – Uniwersalne zastosowanie Szeroka oferta podłączeń i przyłączy jest zgodna ze standardami Unii Europejskiej i wymaganiami wszystkich europejskich producentów ceramiki łazienkowej. Odpływy PRELOC można zastosować w przypadku podłączenia do ściany i podłogi. Dostępne są również zestawy przelewowe z pierścieniem i końcówką przelewową we wszystkich rozmiarach oferowanych na rynku (rys. 4). PRELOC – Prevex wyznacza trendy Wszystkie produkty PRELOC są nowatorskie i praktyczne. Producent, firma Prevex, zasto- sował w nich jako pierwszy kompleksowe rozwiązania: 1.wdrożył do produkcji systemy odpływowe umożliwiające oszczędność miejsca pod umywalką; 2.dostarcza złożone odpływy, co pozwala kontrolować ich jakość w całym procesie produkcji i udzielać gwarancji użytkownikom; 3.wprowadził odpływ do umywalek podwójnych z jednoczesnym utrzymaniem wszystkich walorów odpływu pojedynczego; 4.umożliwia zastosowanie podstawowej konstrukcji odpływu do umywalek nablatowych. Prevex to firma fińska, istniejąca od 60 lat. Współpracuje z największymi producentami akcesoriów sanitarnych do kuchni i łazienek, spełniając ich oczekiwania pod względem konstrukcji oraz dopasowania syfonów do urządzeń. Jedną z ważnych cech produktów oferowanych przez Prevex jest możliwość dostosowania oferty do specyficznych potrzeb Rys. 1. K orpus odpływu można regulować w zakresie góra–dół, a ramię z kielichem rozsuwać lub skracać w zakresie 118–272,5 mm rynekinstalacyjny.pl WODA A R T Y K U Ł S P O N S O R O W A N Y Rys. 2. Odpływ PRELOC wyposażono w różne rodzaje zamknięcia i przelewu oraz rodzaje i rozmiary przyłączy Rys. 4. Zestaw przelewowy z pierścieniem i końcówką przelewową Zalety odpływu Preloc Produkt fabrycznie złożony – gotowy do montażu po odpakowaniu. Elastyczny – dostosowuje się do każdego Rys. 3. Odpływ PRELOC umożliwia zastosowanie szaf podumywalkowych z szufladami użytkowników dzięki wyjątkowo zróżnicowanym połączeniom, zaworom i przepływom. Firma oferuje systemy odpływowe do zlewozmywaków, umywalek, wanien, brodzików oraz odpływów podłogowych i odpowietrzeń kanalizacyjnych, deklaruje także możliwość zaprojektowania i wykonania odpływów unikalnych, na specjalne zamówienie. Prevex współpracuje z największymi na rynku europejskim producentami ceramiki łazienkowej i zlewozmywaków oraz producentami i dystrybutorami mebli kuchennych i łazienkowych. Jej unikalne rozwiązania wyróżnione zostały przez takich kontrahentów, jak np. IKEA. PRELOC – Fiński pragmatyzm i estetyka Produkty firmy Prevex mają wykończenia w standardzie, który zadowoli najbardziej wymagających klientów. Równie istotna jest wysoka jakość surowców. Ograniczona do minimum liczba komponentów nie tylko ułatwia instalację, korzystnie wpływa również na wygląd urządzeń. Klient otrzymuje produkt wykonany estetycznie, o unikalnej konstrukcji i łatwy w zastosowaniu. Jednocześnie powinna mu przyświecać zasada „łatwo zamontuj i zapomnij” – klient powinien użytkować produkt, nie myśląc o nim, dlatego producent rynekinstalacyjny.pl nie może sobie pozwolić na margines błędu w produkcji. Produkty Prevex ze względu na jakość, kontrolę produkcji i całkowitą gotowość do montażu po odpakowaniu dają gwarancję niezawodności. PRELOC – Firma przyjazna środowisku Ochrona środowiska i zachowanie jego walorów dla przyszłych pokoleń jest jednym celów firmy Prevex. Wykorzystywanie tzw. zielonych źródeł energii, oszczędność surowców w procesie produkcji oraz stosowanie się do najbardziej rygorystycznych pod względem ochrony środowiska norm jest naturalną, codzienną praktyką firmy od 1999 roku. Wszystkie produkty są zgodne ze standardami EN 274, mają też certyfikaty ISO 9000 oraz ISO 14001. Inwestowanie w nowe rozwiązania technologiczne pozwala firmie produkować kilka komponentów w tym samym czasie, czego rezultatem jest 40-procentowa oszczędność energii. Optymalizacja pakowania umożliwia natomiast dostarczanie większej ilości produktów na tej samej przestrzeni transportu. Informacje o wszystkich produktach oraz dane kontaktowe polskiego przedstawicielstwa handlowego można znaleźć w katalogach zamieszczonych na www.prevex.com. typu umywalki; ramię z kielichem można wydłużać lub skracać (118–272,5 mm). Oszczędza miejsce pod umywalką, jest przesunięty na ścianę. Możliwość stosowania szuflad bezpośrednio pod umywalką. Do wyboru zestawy dla umywalek jedno- i dwukomorowych. Wszystkie typy instalacji – do ściany i podłogi oraz wszystkie rozmiary łączeń przyjęte na terenie Europy. Wszystkie produkty firmy Prevex mają certyfikat EN 274. Duża liczba kompatybilnych akcesoriów – zamknięcia (korek, twister, klik-klak), przelewy, możliwość dostosowania do umywalek nablatowych. Oy Prevex Ab Jakobstadsvagen 31, 66900 Nykarleby, Finlandia www.prevex.com Dystrybutor: www.milo.eu.com listopad 2016 69 WODA prof. dr hab. inż. Wojciech Dąbrowski Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska, Politechnika Krakowska Połączenia blokowane przewodów żeliwnych Restrained joints of ductile iron pipes Postęp w produkcji żeliwa sferoidalnego oraz nowe rozwiązania w łączeniu przewodów i ochrony przed korozją spowodowały, że wyparło ono produkty z żeliwa szarego i jest nadal powszechnie stosowanym materiałem do budowy sieci wodociągowych, szczególnie przewodów tranzytowych i magistralnych. Z e względu na trudności w umiejscowieniu bloków oporowych w gęstej infrastrukturze podziemnej miast kielichowe połączenia blokowane stosowane są nie tylko w przewodach żeliwnych. Jednak to w przypadku rur z żeliwa sferoidalnego występują najczęściej. Stosowane są nawet przy budowie linii przesyłowych wody pod przeszkodami metodą wiercenia sterowanego, a z krótkich odcinków możliwe jest budowanie rur ochronnych, które w razie potrzeby mogą być wyciągane w odcinkach od kielicha do kielicha i rozłączane. Z uwagi na szerokie zastosowanie połączenia te zasługują na osobne omówienie. Rys historyczny Infrastruktura podziemna, zwłaszcza w miastach, to zbiór instalacji z różnych lat i okresów. Od XVI wieku przewody z żeliwa szarego stosowane były do budowy systemów zaopatrzenia w wodę zamków niemieckich, a następnie francuskich. Początkowo przewody żeliwne odlewane były wyłącznie w pionowych formach, co wymagało zachowania znacznej grubości ścian. W 1920 roku po raz pierwszy zastosowano odśrodkową technologię odlewania w formach poziomych – jest ona z pewnymi modyfikacjami stosowana do dziś. Kolejnym rewolucyjnym krokiem w produkcji rur żeliwnych było wynalezienie żeliwa sferoidalnego, w którym grafit wytrąca się w postaci kulek, a nie nieregularnych form o ostrych brzegach. Sam wynalazek żeliwa sferoidalnego datuje się na rok 1945. Jednak dopiero w latach 70. zostało ono upowszechnione i obecnie całkowicie wyparło żeliwo szare z produkcji przewodów wodociągowych. Powodem jest dwukrotnie większa wytrzymałość żeliwa sferoidalnego na rozciąganie przy tej samej wytrzymałości na ściskanie. Przewody z żeliwa szarego o tej samej średnicy i przy tym samym ciśnieniu nominalnym wymagały dla dużych średnic dwukrotnie grubszych ścianek niż wykonane ze stali przewodowej. 70 listopad 2016 Natomiast obecnie rury z żeliwa sferoidalnego mają grubość ścian identyczną jak stalowe i dlatego już w 2005 roku udział żeliwa szarego w budowie nowych sieci wodociągowych był w Polsce niewielki [5], a od 1992 roku zmalał dziesięciokrotnie, podczas gdy udział żeliwa sferoidalnego w nowych budowach w tym samym czasie tylokrotnie wzrósł. Strukturę materiałową nowo budowanych przewodów podano w tabeli 1 na podstawie danych zawartych w [6]. Przewody żeliwne są studzone zewnętrznie wodą w obracającej się formie odlewniczej i dlatego w pobliżu krawędzi zewnętrznej świeży odlew zawiera dużo drobnych wytrąceń grafitu i poprawienie jego struktury wymaga zastosowania kilkugodzinnego procesu wyżarzania. W tym czasie rozżarzona powierzchnia przewodu jest w kontakcie z powietrzem, które zawiera wilgoć, co powoduje pokrycie się powierzchni rur cienką warstwą produktów korozji. Obserwacje pod skaningowym mikroskopem elektronowym z zastosowaniem przystawki EDS do badania składu powierzchni obserwowanych prób materiału wykazały, że w rzeczywistości produkty te składają się z dwóch cienkich warstw o nieco różnym składzie chemicznym i, co istotne, są one zazwyczaj oddzielone pęknięciem [9]. Fakt ten spowodował wyraźny podział metod ochrony zewnętrznej powierzchni przewodów żeliwnych między producentów europejskich i amerykańskich. Pierwsi stoMateriał sują normę ISO [7] i rozpoczynają nakładanie zewnętrznych warstw ochronnych od ogniowego cynkowania w ilości nie mniejszej niż 200 g/m2 cynkiem o czystości co najmniej 99,99%, a w gruntach silnie korozyjnych stopem Zn/Al, wagowo odpowiednio 85 i 15%. W drugim przypadku nakłada się nie mniej niż 400 g/m2 przewodu. Przy ogniowym cynkowaniu z dodatkiem aluminium (glinu) istotne jest umieszczenie w łuku elektrycznym tylko jednego drutu ze stopu cynku i aluminium. Umożliwia to bardziej równomierny skład warstwy ochronnej, niż gdyby zastosowano Streszczenie ........................... W artykule opisano postęp w produkcji przewodów żeliwnych, który miał miejsce w XX i XXI wieku. Zwrócono uwagę na różnice w metodach zewnętrznej ochrony przewodów żeliwnych przed korozją elektrochemiczną stosowanych w USA i Europie. Opisano różne konstrukcje połączeń blokowanych i je zilustrowano. Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Historical development of cast iron pipes production technology in twenty and the beginning of twenty first century has been described. Differences between European and US approaches to outside pipes protection against electrochemical corrosion have been listed. Several constructions of restrained pipes joints have been described and illustrated. Rok 1992 Rok 2005 Zmiana Stal 35,6% 1,9% –33,7% Żeliwo szare 21,8% 2,1% –19,7% Żeliwo sferoidalne 2,3% 23,1% 20,8% 35,4% 15,1% –20,3% PE 4,6% 57,7% 53,1% Inne 0,5% 0,1% –0,4% PVC Tabela 1. Procentowy udział poszczególnych materiałów w budowie nowych przewodów w latach 1992 oraz 2005 według opracowania ankietowego opublikowanego w pracy [6] rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 71 WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata 72 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl WODA Pełny artykuł dostępny odpłatnie po zamówieniu prenumeraty papierowej lub elektronicznej http://www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 73 INFORMATOR SZKOLENIA Skorzystaj ze szkoleń Atlantic tel. 22 487 50 76, Sławomir Rostkowski (Dział Techniczny) Itron Polska (dawniej Actaris) tel. 12 257 10 28 w. 143, e-mail: [email protected] Bezpłatne szkolenie z odnawialnych źródeł energii dotyczące: pomp ciepła Szkolenia dla projektantów – nowoczesne systemy opomiarowania wody Centralny Ośrodek Chłodnictwa tel. 12 637 09 33 w. 105, 212, [email protected], www.coch.pl F-gazy urządzenia stacjonarne Klimatyzacja samochodowa Certyfikacja kompetencji B Budowa, obsługa i eksploatacja klimatyzatorów typu split Kurs początkowy i uzupełniający dla ubiegających się o świadectwo kwalifikacji w zakresie postępowania z substancjami kontrolowanymi Agregaty wody lodowej Układy termodynamiczne w pompach ciepła w teorii i praktyce Clima Komfort tel. 507 017 354, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów instalacji grzewczych z pompami ciepła z bezpośrednim odparowaniem oraz z pompami typu powietrze/woda, solanka/woda i woda/woda. Terminy do uzgodnienia Comap Polska tel. 22 679 00 25, e-mail: [email protected], www.comap.pl Szkolenia dla instalatorów i projektantów w zakresie instalacji ogrzewania podłogowego BIOfloor oraz instalacji dystrybucji wody sanitarnej i grzewczej SKINsystem – na terenie całego kraju Danfoss Poland – Ciepłownictwo tel. 58 51 29 134 Danfoss Poland – Ogrzewnictwo i Wentylacja tel. 22 755 06 01 Szkolenia i warsztaty techniczne dla instalatorów i projektantów – na terenie całego kraju De Dietrich www.dedietrich.pl Szkolenia dla instalatorów we Wrocławiu: T1A „Urządzenia grzewcze o mocy do 50 kW” – kotły De Dietrich małych mocy w technice domowej: kotły atmosferyczne DTG, kotły naścienne gazowe MS ZENA, kotły gazowe kondensacyjne AGC, EGC, MCR II, MCA, kotły olejowe GT 120, technika solarna T1B „Kotły żeliwne średnich i dużych mocy” – atmosferyczne DTG 230/330, olejowo-gazowe GT 220 do GT 530, palniki nadmuchowe olejowe/gazowe, automatyka i kaskady kotłów T2A „Kotły kondensacyjne” – kotły MCR II, MCA z Diematic i-System, GTU C 120, AGC, EGC, MCA PRO 45-115, C 230, C310/610 T4A „Pompy ciepła” – pompy ciepła PAC Możliwość odbycia dodatkowego szkolenia przy hurtowniach partnerskich w ramach trasy mobilnego laboratorium De Dietrich z zakresu: typoszereg gazowych kotłów kondensacyjnych MCR i Ecodens (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T2A w siedzibie firmy De Dietrich we Wrocławiu) pompy ciepła ROE ll i ROE+ – montaż i uruchamianie (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkoleń T1A lub T2A w siedzibie firmy) zestawy Dietrisol PRO i Dietrisol Light (warunkiem uczestnictwa jest wcześniejsze odbycie szkolenia T1A w siedzibie firmy) Dolnośląska Agencja Energii i Środowiska tel. 71 326 13 43, e-mail: [email protected] Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce budowlanej: ocena energetyczna budynku, ocena stanu technicznego przegród budowlanych, samodzielne wykonanie ekspertyz budowlanych. Szkolenia z wykorzystania termowizji w diagnostyce energetycznej: ocena stanu technicznego urządzeń i sieci energetycznych, samodzielne wykonanie ekspertyz termowizyjnych. Szkolenia obejmują praktyczne ćwiczenia z użyciem kamer termowizyjnych i obsługą specjalistycznych programów do interpretacji zdjęć Dwudniowe szkolenia ze sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej oraz audytów Flowair tel. 58 669 82 20, faks 58 627 57 21, e-mail: [email protected], www.flowair.com Szkolenia dla projektantów i instalatorów z zakresu ogrzewania nadmuchowego: nagrzewnic wodnych (LEO), nagrzewnic gazowych (ROBUR), kurtyno-nagrzewnic i kurtyn powietrznych (ELiS) Fujitsu Szkolenie dla instalatorów, projektantów, studentów: systemy klimatyzacji ze zmiennym przepływem VRF AIRSTAGE – Warszawa, tel. 22 517 36 00; Gdańsk, tel. 58 768 03 33; Wrocław, tel. 71 785 49 67; Kraków, tel. 12 341 47 07; Rzeszów, tel. 17 854 73 10; Lublin, tel. 609 690 998; Katowice, tel. 32 209 49 26; Łódź, tel. 42 685 52 94; Poznań, tel. 61 852 54 90; Białystok, tel. 605 886 475; Bydgoszcz, tel. 607 800 395 Glen Dimplex Polska e-mail: [email protected] Cykliczne szkolenia dla projektantów i wykonawców instalacji grzewczych z pompami ciepła typu powietrze/woda, solanka/woda oraz woda/woda o mocach 1,87–125,8 kW. Przekazywane informacje są też przydatne handlowcom chcącym poszerzyć swoją wiedzę z zakresu oferowanych produktów. Miejsce szkolenia – Poznań. Terminy oraz formularz zgłoszeniowy na www.dimplex.pl Grundfos www.grundfos.pl Całoroczne szkolenia online: Grundfos Professional/Grundfos Ecademy dla instalatorów, projektantów – ponad 10 modułów szkoleniowych, m.in. o pompach Grundfos ALPHA2, MAGNA, SOLOLIFT2, dyrektywie EuP, regulacji AUTOADAPT oraz nowych pompach cyrkulacyjnych COMFORT PM i in. Thinking Buildings Universe/Grundfos CBS e-learning dla projektantów – aplikacje w Budownictwie Użyteczności Publicznej: m.in. Koszty Cyklu Życia (LCC), obiegi mieszające, klimatyzacja, dezynfekcja wody, ścieki i wiele innych Hewalex tel. 32 214 17 10 wew. 376, infolinia 801 000 810, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń technicznych z zakresu instalacji kolektorów słonecznych i pomp ciepła – co drugi piątek w siedzibie firmy (Czechowice-Dziedzice) 74 listopad 2016 Kessel tel. 71 774 67 60, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów z zakresu urządzeń przeciwzalewowych – typy urządzeń, czynniki doboru, zasada działania, prawidłowy montaż, konserwacja. Pytania i zgłoszenia – drogą telefoniczną lub mailową Kisan tel. 22 701 71 30, 22 701 71 34 Warsztaty komputerowe dla projektantów: Instal-op – program wspomagający projektowanie instalacji ogrzewania podłogowego oraz Instal-san – wspomagający instalacje c.w. i z.w. Klimosz tel. 32 475 21 77 w. 11 – Żory, 61 436 24 74 – Września k. Poznania, www.klimosz.pl Szkolenie praktyczne z zakresu kotłów na węgiel, drewno, pelety i ziarno – pierwszy i ostatni czwartek roboczy miesiąca w Żorach i raz w miesiącu we Wrześni Lindab www.szkolenia-lindab.pl 24–25 stycznia; 21–22 lutego; 26–27 kwietnia 2017 – Warsztaty CADVent www.szkolenia-lindab.pl/warsztaty-cadvent.html I kwartał 2017 – Praktyczny montaż central wentylacyjnych www.szkolenia-lindab.pl/praktyczny-montaz-central-wentylacyjnych.html Makroterm tel. 12 37 93 781, 603 979 292, inż. Dominik Litwiński, e-mail: [email protected] Cykl szkoleń dla instalatorów, handlowców, serwisantów i projektantów z zakresu Zintegrowanego Oprogramowania: Turbokominki z płaszczem wodnym; kolektory słoneczne Turbosolar; Integratory; projektowanie systemów ZO w domach jednorodzinnych Warsztaty dla instalatorów: podłączanie Integratora Terminy do uzgodnienia Nibco tel. 42 677 56 00 Szkolenie z zakresu instalacji sanitarnych PVC-C/PVC-U NIBCO dla instalatorów, projektantów i inwestorów Nibe-Biawar www.biawar.com.pl Szkolenia z zakresu pomp ciepła i systemów solarnych, obejmujące m.in. budowę i zasadę działania pomp ciepła i systemów solarnych, zasady doboru poszczególnych urządzeń, praktyczne wskazówki i przykładowe problemy Cena egzemplarza RI w prenumeracie Prandelli Polska tel. 58 762 84 60, 604 29 25 50, e-mail: [email protected] Szkolenia cykliczne dla projektantów i instalatorów w siedzibie firmy: Podstawowe zasady projektowania i wykonawstwa w systemach instalacji sanitarnych firmy Prandelli; Gdańsk – pierwszy wtorek m-ca, w terenie – do uzgodnienia niższa o Sanha Polska tel. 76 857 32 02 e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów i projektantów na terenie całego kraju – techniki połączeń zaciskowych z miedzi, stali i tworzyw sztucznych; dobór i montaż ściennych paneli grzewczych Sanit tel. 32 332 67 43 Szkolenie dot. zgrzewaczy rur PP i PE do wody i gazu, dające uprawnienia IGNiG-u oraz certyfikat na zgrzewanie systemu ELGEF+ firmy GEORG FISCHER Termet tel. 74 854 70 50, 74 854 04 46 www.termet.com.pl Szkolenia dla serwisantów, instalatorów, projektantów, handlowców w zakresie oferty produkcyjnej Termet w ośrodkach szkoleniowych w: Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Bielsku-Białej, Aleksandrowie Łódzkim, Kielcach, Rzeszowie, Orońsku, Pile, Olsztynie, Białymstoku i Świebodzicach Uponor Polska tel. 801 000 425, 22 266 82 00 Szkolenia dla instalatorów w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Szkolenia dla projektantów z wykorzystaniem programów Instalsoft lub Audytor, w zakresie montażu systemów do zimnej i ciepłej wody, c.o. i ogrzewania/chłodzenia płaszczyznowego firmy Uponor Viessmann tel. 71 360 71 00, www.viessmann.pl, e-mail: [email protected] Dla projektantów – aspekty projektowania nowoczesnych systemów grzewczych z zastosowaniem kotłów kondensacyjnych i niskotemperaturowych, kolektorów słonecznych i pomp ciepła Dla instalatorów – montaż, uruchomienie, serwis pomp ciepła, kolektorów słonecznych, kotłów wiszących oraz stojących małej i średniej mocy 2-letnia Szkoła Policealna Nowoczesnych Technik Grzewczych Akademii Viessmann Wavin Metalplast-Buk www.wavin.pl, e-mail: [email protected], bezpłatna infolinia: 800 161 555 Szkolenia online dla firm: Materiały elastyczne a materiały sztywne w systemach kanalizacji grawitacyjnej na podstawie porównania systemu z PVC-U z systemem z kamionki Zehnder tel. 605 885 886 Sławomir Duda (koordynator serwisu), e-mail: [email protected] Szkolenia dla wykonawców/serwisantów: COMFOBOX, CSY 21% od ceny detalicznej „ R y n k u I n s t a l a c y j n e g o” Beretta tel. 56 657 16 00, faks 56 657 16 57, e-mail: [email protected] Szkolenia dla instalatorów, serwisantów – Toruń, w terenie do uzgodnienia i energii cieplnej KAN sekretariat: tel. 85 74 99 200, faks 85 74 99 201 Szkolenia dla projektantów – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szkolenia dla wykonawców – Białystok, Gdynia, Poznań, Tychy, Warszawa – w każdej lokalizacji raz w miesiącu Szczegóły i terminy na www.kan.com.pl P R E N U M E R ATA typu powietrze-woda, termodynamicznych ogrzewaczy wody z wbudowaną pompą ciepła i kolektorów słonecznych promocja e-mail: [email protected] przyprenumeracierocznej(10numerów) i półrocznej (5 numerów) koszty wysyłki pokrywa wydawnictwo do studentów skierowana jest specjalna oferta edukacyjna (wymagana jest kserokopia aktualnej legitymacji studenckiej) prenumeratę można zamówić od dowolnego numeru Cena prenumeraty: – próbna (kolejne 3 numery): – – – – bezpłatna edukacyjna: półroczna: roczna: dwuletnia: 90 90 130 240 zł zł zł zł Zamówienia można składać: – telefonicznie: 22 810 21 24 lub 22 512 60 82 – faksem: 22 810 27 42 – e-mailem: [email protected] lub [email protected] – przez internet: www.rynekinstalacyjny.pl lub ksiegarniatechniczna.com.pl rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR KATALOG FIRM ADAM Sp. z o.o. Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych 84-230 Rumia, ul. Morska 9A tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35 e-mail: [email protected], www.adam.com.pl ...sprawdzone w każdym detalu stożkowo-membranowy zwrotny zawór antyskażeniowy EWE MegaCAD – CAD-Projekt 05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B tel. 22 465 59 29, 601 206 403 e-mail: [email protected], www.megacad.pl Przedsiębiorstwo MPJ Marek Jastrzębski 20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15 tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00 e-mail: [email protected], www.mpj.pl ROCKWOOL Sp. z o.o. 66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14 infolinia: 801 660 036, 601 660 033 e-mail: [email protected] www.rockwool.pl oferuje: bezwłazowe studzienki wodomierzowe dla wodomierzy od Qn 2,5 do Qn 6 zestawy wodomierzowe od 1/2" do 2" i ich elementy zawory kulowe oraz skośne grzybkowe od 1/2" do 2" zawory antyskażeniowe typu EA i EB od 3/4" do 2" (połączenia gwintowe) oraz od DN 50 do DN 200 (połączenia kołnierzowe) stojaki hydrantowe i ich elementy hydranty i zawory ogrodowe nawiertki do rur wszelkich typów przejścia przez mury EWE Armatura Polska Sp. z o.o. reklama ul. Partynicka 15 53-031 Wrocław Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49 Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74 www.ewe-armaturen.pl rynekinstalacyjny.pl steinbacher izoterm sp. z o.o. 05-152 Czosnów, ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89 www.steinbacher.pl, [email protected] steinonorm® 300 otuliny z półsztywnej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinwool® otulina izolacyjna z wełny mineralnej Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych steinonorm® 700 otulina z twardej pianki poliuretanowej Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów i urządzeń w sieciach napowietrznych steinothan® 107 płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie podłogowe steinodur® PSN płyty termoizolacyjno-drenażowe Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady steinodur® UKD płyty termoizolacyjne z polistyrenu Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy, patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic listopad 2016 75 75 INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ Gdzie nas znaleźć Wpisz RYNEK INSTALACYJNY na: www.e-kiosk.pl, www.publio.pl, www.nexto.pl, www.egazety.pl Pobierz aplikację GRUPA MEDIUM na Android i iOS Salony sprzedaży prasy EKO-INSTAL Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77 FAMEL Kępno, ul. Świerczewskiego 41 tel. 62 782 85 95 Kluczbork, ul. Gazowa 2 tel. 77 425 01 00 Namysłów, ul. Reymonta 72 tel. 77 410 48 30 Olesno, ul. Kluczborkska 9a tel. 34 359 78 51 Oława, ul. 3 Maja 20/22 tel. 71 313 98 79 Wieluń, ul. Ciepłownicza 23 tel. 43 843 91 20 HEATING-INSTGAZ Rzeszów, ul. Przemysłowa 13 tel. 17 854 70 10 MIEDZIK Szczecin, ul. Mieszka I 80 tel. 91 482 65 66 PAMAR Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19 tel. 33 810 05 88, -89 Dystrybutorzy AES Jasło, ul. Kopernika 18 tel. 13 446 35 00 ASPOL-FV Łódź, ul. Helska 39/45 tel. 42 650 09 82 BARTOSZ Sp.j. Białystok, ul. Sejneńska 7 tel. 85 745 57 12 BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce Kielce, ul. Ściegiennego 35A tel. 41 361 31 74 BAUSERVICE Warszawa, ul. Berensona 29P tel. 22 424 90 90 Warszawa, ul. Albatrosów 10 tel. 22 644 84 21 Szczecin, ul. Pomorska 141/143 tel. 91 469 05 93 BOSAN Warszawa, ul. Płowiecka 103 tel. 22 812 70 72 CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej Piaseczno, ul. Julianowska 24 tel. 22 737 08 35 faks 22 737 08 28 FEMAX Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25 tel. 58 326 29 00 [email protected] Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1 tel. 52 381 39 50 [email protected] GRUPA INSTAL-KONSORCJUM ANGUS Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a tel. 22 613 38 60, 812 41 45 B&B Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112 tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76 76 listopad 2016 POL-PLUS Zielona Góra, ul. Objazdowa 6 tel. 68 453 55 55 PROMOGAZ-KPIS Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7 tel. 12 653 03 45, 653 15 02 SANET Gdynia, ul. Opata Hackiego 12 tel. 58 623 41 05, 623 10 96 TERMECO Lublin, ul. Długa 5 tel. 81 744 22 23 WILGA Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65 tel. 34 370 90 40, -41 GRUPA SBS www.grupa-sbs.pl AND-BUD Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32 tel. 15 823 01 48 APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl Garwolin, ul. Targowa 2 tel. 25 782 27 00 Łosice, ul. 11 Listopada 6 tel. 83 359 06 67 Łuków, Aleje Kościuszki 17 tel. 25 798 29 48 Siedlce, ul. Torowa 15a tel. 25 632 71 02 AQUA Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26 tel. 95 720 67 20 Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13 tel. 95 728 17 20 Legnica, ul. Działkowa 4 tel. 76 822 94 20 Wałcz, ul. Budowlanych 10b tel. 67 387 01 00 Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A tel. 71 341 94 67 Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25 tel. 68 324 08 98 ARMET Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11 tel. 32 241 12 39 Katowice, ul. Opolska 23-25 tel. 32 205 01 84 BEHRENDT www.behrendt.com.pl Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24 tel. 56 697 25 06 Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e tel. 56 472 59 02 Rypin, ul. Mławska 46f tel. 54 280 72 68 [email protected] BORKOWSKI Swarzędz, ul. Zapłocie 4 tel. 61 818 17 24, 818 17 25 BUD-INSTAL CHEM-PK Opoczno, ul. Partyzantów 6 tel. 44 755 28 25 BUDEX Wieluń, ul. Warszawska 22 tel. 43 843 11 60 CUPRUM-BIS Toruń, ul. Lubicka 32 tel. 56 658 60 73 ELTECH Częstochowa, ul. Kalwia 13/15 tel. 34 366 84 00 FILA Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43 tel. 58 520 22 06 GRAMBET Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78 tel. 61 814 37 70 GROSS Kielce, ul. Zagnańska 145 tel. 41 340 58 10, -15 HYDRASKŁAD Koło, ul. Sienkiewicza 30 tel. 63 261 00 29 Łask, ul. 9 Maja 90 tel. 43 675 53 11 Pabianice, ul. Lutomierska 42 tel. 42 215 71 60 Sieradz, ul. POW 23 tel. 43 822 49 27 Turek, ul. Wyszyńskiego 2A tel. 63 214 12 12 Warta, Proboszczowice tel. 43 829 47 51 Zduńska Wola ul. Getta Żydowskiego 24c tel. 43 825 57 33 HYDRO-SAN Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2 tel. 55 279 42 26 INSTALATOR Ełk, ul. T. Kościuszki 24 tel. 87 610 59 30 Łomża, ul. Zjazd 2 tel. 82 216 56 47 Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8 tel. 29 760 67 37, 760 67 38 INSTALBUD Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48 tel. 44 646 46 48 MESAN Wejherowo, ul. Gdańska 13G tel. 58 677 08 28, 677 90 90 METALEX Włocławek, Planty 38a tel. 54 235 17 93 MIEDŹ Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7 tel. 42 632 24 53 Pabianice, ul. Tkacka 23b tel. 42 215 76 23 rynekinstalacyjny.pl INFORMATOR GDZIE NAS ZNALEŹĆ NOWBUD Radomsko, ul. Młodzowska 4 tel. 44 682 22 17 HYDRO-INSTAL Gniew, ul. Krasickiego 8 tel. 58 535 38 16 PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a tel. 24 268 81 82 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI Rzeszów, ul. Reja 10 tel. 17 853 28 74 RADIATOR Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a tel. 74 842 36 04 REMBOR Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144 tel. 44 734 00 61 do -65 ROMEX Płońsk, ul. Młodzieżowa 28 tel. 23 662 87 25 RPW SANNY Radom, ul. Limanowskiego 95e tel. 48 360 87 96 SANITER Płock, ul. Dworcowa 42 tel. 24 367 49 56 Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120 tel. 22 607 99 51 SAN-TERM Łódź, ul. Warecka 10 tel. 42 611 07 81 SANTERM Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74 tel. 81 743 89 11 SAUNOPOL Łódź, ul. Inflacka 37 tel. 42 616 06 56 SAWO Zielona Góra, ul. Osadnicza 24 tel. 68 320 46 16 Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82 tel. 41 368 37 11 ZBI WACHELKA INERGIS Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B tel. 34 366 91 18 ISKO Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82 tel. 32 473 82 40 Konin, ul. Kleczewska 41 tel. 63 245 70 10 Koszalin, ul. Lniana 9B tel. 94 341 86 20-21 Kraków, ul. Centralna tel. 12 410 12 00 Kraków, ul. Zawiła 56 tel. 12 262 53 54 Legnica, ul. Poznańska 12 tel. 76 852 57 56, 58 Leszno, ul. Okrzei 2 tel. 655 252 912 MAKROTERM Zakopane, ul. Sienkiewicza 22 tel. 18 20 20 740 Lublin, ul. Olszewskiego 11 tel. 81 710 40 80 PRANDELLI POLSKA Gdańsk, ul. Budowlanych 40 tel. 58 762 84 50 Łódź, ul. Duńska 3/5 tel. 42 613 23 60 RESPOL EXPORT-IMPORT Czeladź, ul. Wiejska 44 tel. 32 265 95 34 Warszawa, ul. Burakowska 15 tel. 22 531 58 58 Michałowice-Reguły Al. Jerozolimskie 333 tel. 22 738 73 00 Wrocław, ul. Krakowska 13 tel. 71 343 52 34 www.respol.pl Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1 tel. 668 355 763 Nowy Targ, ul. Krakowska 21A tel. 12 262 53 54 Olsztyn, ul. Cementowa 3 tel. 89 539 15 38 Opole, ul. Cygana 1 tel. 77 423 21 40 TADMAR – sieć hurtowni Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218 ® tel. 61 827 24 00 faks 61 827 24 10 [email protected] TADMAR Ostrowiec Św., ul. Kilińskiego 59 tel. 41 265 50 10 Piła, ul. Jana Styki 8 tel. 67 352 67 01–09 Piotrków, ul. 1-go Maja 21 tel. 44 645 26 70 Bełchatów, ul. Czyżewskiego 52K tel. 44 633 81 40–42 Płock, ul. Targowa 20A tel. 24 367 10 87 Będzin, ul. Kościuszki 46–50 tel. 32 294 41 41 Poznań, ul. Lutycka 11 tel. 61 849 68 04 Białystok, ul. Przędzalniana 60 tel. 85 664 32 48-49 Poznań Torowa, ul. Torowa 2/4 tel. 61 873 32 13 Bielsko-Biała, ul. Piekarska 74 tel. 33 818 15 21 Puławy, ul. Lubelska 55 tel. 81 889 05 80 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35 tel. 52 581 22 60 Radom, ul. Słowackiego 100 tel. 48 344 30 65 Częstochowa, ul. Bór 159/163 tel. 34 365 91 07 Rybnik, ul. Podmiejska 95 tel. 32 422 62 52 Elbląg, ul. Kazimierzowo 3A tel. 55 237 61 40 Rzeszów, ul. Instalatorów 3 tel. 17 863 24 13 Ełk, ul. Suwalska 84 tel. 87 621 84 84 Sieradz, ul. Organizacji Katyń 11 43 826 78 00 Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71 tel. 58 342 13 22 Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32 tel. 91 469 90 63 Gdynia, ul. Hutnicza 18 tel. 58 667 37 30 Szczecin, ul. Pomorska 61-65 tel. 91 469 90 63 THERMEX Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81 tel. 42 684 78 37 Gliwice, ul. Tarnogórska 215 tel. 32 339 30 70 Tarnobrzeg, ul. Skłodowskiej 2 tel. 15 822 97 80 THERMO-STAN Głowno, ul. Bielawska 17 tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15 [email protected], www.thermostan.pl Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93 Gniezno, ul. Orcholska 42 tel. 61 424 87 01 lub 03 Tarnów, ul. Tuchowska 23 tel. 14 626 83 23, 24 Gorzów, ul. Podmiejska 24 tel. 95 725 60 02 Toruń, ul. Mazowiecka 52-68 tel. 56 611 63 43-45 Grudziądz, ul. Jeziorna 4 tel. 56 461 03 38 Tychy, ul. Przemysłowa 55 tel. 728 427 640 Jelenia Góra, ul. Wolności 127 tel. 75 752 12 36 Wałbrzych, ul. Topolowa 23a tel. 74 842 24 29 Kalisz, ul. Wrocławska 192/204 tel. 62 736 41 49 Warszawa, ul. Działkowa 121B tel. 22 868 81 28-30 Katowice, ul. Leopolda 31 tel. 609 804 599 Włocławek, ul. Płocka 26 tel. 54 412 35 20 SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI Kutno, ul. Słowackiego 7 tel. 24 355 44 19 Łęczyca, ul. Ozorkowska 27, tel. 24 721 55 75 TERMER – MCM Bełchatów, ul. Cegielniana 76 tel. 44 635 08 71 TERMET Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61 tel. 43 823 64 31 TERMOPOL 2 Kraków, ul. Wodna 23 tel. 12 265 06 35 TERWO Łódź, ul. Pogonowskiego 69 tel. 42 636 66 02 THERM-INSTAL Łódź, al. Piłsudskiego 143 tel. 42 677 39 60 Łódź, ul. Kopcińskiego 41 tel. 42 677 39 00 TIBEX Łódź, ul. Inflancka 29 tel. 42 640 61 22 GRUPA TG CENTRUM Węgorzewo, ul. Warmińska 16 tel. 87 427 22 53 rynekinstalacyjny.pl listopad 2016 77 77 INFORMATOR INDEKS FIRM Wrocław, ul. Długosza 41/47 tel. 71 326 72 20-22 Wrocław, ul. Karmelkowa 29 tel. 71 346 37 07 Zamość, ul. Namysłowskiego 2 tel. 84 627 16 14 Zawiercie, ul. Władysława Żyły 16 tel. 32 671 03 10 Zielona Góra, ul. Zimna 1 tel. 68 324 18 28 TG INSTALACJE TG Instalacje – Centrala Sp. z o.o. 62-070 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49 tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17 [email protected] firm ACO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 PRANDELLI . . . . . . . . . . . . 74, 77 FERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 PREVEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 FILA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 PRO-SERVICE . . . . . . . . . . . . . . 3 FLÄKT BOVENT . . . 9, 15, 74, 80 PROMOGAZ-KPIS . . . . . . . . . . 76 FLÄKT WOODS . . . . 9, 15, 74, 80 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI . . . . . . . . . 77 FLÄKTGROUP . . . . . . . . . . . . . 15 ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 FLOWAIR . . . . . . . . . . . . . 12, 74 AERECO . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 FUJITSU . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 AES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 GAZEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 RADIATOR . . . . . . . . . . . . . . . 77 REMBOR . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 RESPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 ALNOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 GEPRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 ALTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 GLEN DIMPLEX . . . . . . . . . . . . 74 AND-BUD . . . . . . . . . . . . . . . . 76 GRAMBET . . . . . . . . . . . . . . . . 76 ANGUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31 tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50 [email protected] GROSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 APIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 GRUNDFOS . . . . . . . . . . . . . . . 74 AQUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 GRUPA BOSCH . . . . . . . . . . . . 25 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49 tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00 ARMACELL . . . . . . . . . . . . . . . 11 HAVACO . . . . . . . . . . . . 5, 17, 47 ARMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Katowice, ul. Porcelanowa 68 tel./faks 32 730 32 10 [email protected] HEATING-INSTGAZ . . . . . . . . 76 ARMSTRONG . . . . . . . . . . . . . 12 HEWALEX . . . . . . . . . . . . . . . . 74 ASPOL-FV . . . . . . . . . . . . . . . . 76 HYDRASKŁAD . . . . . . . . . . . . 76 SANITER . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 ATLANTIC . . . . . . . . . . . . . . . . 74 HYDRO-INSTAL . . . . . . . . . . . . 77 SANKOM . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Łódź, ul. Brukowa 14 bud. F tel./faks 42 659 96 76, [email protected] ROCKWOOL . . . . . . . . . . . . . . 75 ROMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 RPW SANNY . . . . . . . . . . . . . 77 SALDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 SAN-TERM . . . . . . . . . . . . . . . 77 SANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 SANHA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 SANIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 B&B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 HYDRO-SAN . . . . . . . . . . . . . . 76 SANTERM . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28 tel./faks 22 644 91 37, [email protected] BARTOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . 76 IDMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 SAUNOPOL . . . . . . . . . . . . . . . 77 BAUSERVICE . . . . . . . . . . . . . 76 INFO-PANDA . . . . . . . . . . . . . 78 SAWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 Siedlce, ul. Karowa 18 tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65 [email protected] BEHRENDT . . . . . . . . . . . . . . . 76 INSTAL-KONSORCJUM . . . . . 76 SBS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 BERETTA . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 INSTALATOR . . . . . . . . . . . . . 76 SENSOR TECH . . . . . . . . . . . . . 9 Warszawa, ul. Białołęcka 233 A tel. kom. 600 207 551, [email protected] Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5 tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24 [email protected] Zielona Góra, ul. Lisia 10 B tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06 [email protected] Księgarnie FERT Księgarnia Budowlana Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a GEPRO Księgarnia Techniczna Lublin, ul. Narutowicza 18 Główna Księgarnia Techniczna Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 tel. 22 626 63 38 BORKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . 76 INSTALBUD . . . . . . . . . . . . . . 76 SMAY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 BOSAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 ISKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 STEINBACHER-IZOTERM . . . . 75 BUD-INSTAL CHEM-PK . . . . . 76 ITRON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 SWEGON . . . . . . . . . . . . . . 2, 12 BUDERUS . . . . . . . . . . . . . . . . 25 JAWAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 BUDEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 JEVEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 SYSTEMY GRZEWCZE AUGUSTOWSKI . . . . . . . . . . . 77 CAD-PROJEKT . . . . . . . . . . . . 75 K-FLEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 CENTRALNY OŚRODEK CHŁODNICTWA . . . . . . . . . . . 74 CENTROSAN . . . . . . . . . . . . . . 76 CENTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . 77 CERBEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI . . . . . . . . . . . . . 77 CLIMA KOMFORT . . . . . . . . . . 74 COMAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 CUPRUM-BIS . . . . . . . . . . . . . 76 Księgarnia Budowlana ZAMPEX Kraków, ul. Długa 52 DANFOSS . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Księgarnia INFO-PANDA Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50 DE DIETRICH . . . . . . . . . . . 14, 74 Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5 tel. 89 533 34 37 DASKO ELECTRONIC . . . . . . . 57 DOLNOŚLĄSKA AGENCJA ENERGII I ŚRODOWISKA . . . . 74 KAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 KESSEL . . . . . . . . . . . . . . . 67, 74 KISAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 KLIMA-THERM . . . . . . . . . . . . 16 TADMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 TERMECO . . . . . . . . . . . . . . . . 76 TERMER-MCM . . . . . . . . . . . . 77 TERMET . . . . . . . . . . . 17, 74, 77 TERMOPOL 2 . . . . . . . . . . . . . 77 KLIMOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 TERWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 KONWEKTOR . . . . . . . . . . 63, 75 TG INSTALACJE . . . . . . . . . . . 78 LINDAB . . . . . . . . . 15, 49, 55, 74 THERM-INSTAL . . . . . . . . . . . 77 MAKROTERM . . . . . . . . . . 74, 77 THERMATIC . . . . . . . . . . . . . . 33 MEIBES . . . . . . . . . . . . . . . 29, 31 THERMEX . . . . . . . . . . . . . . . . 77 MERAWEX . . . . . . . . . . . . . . . . 9 THERMIC . . . . . . . . . . . . . . . . 30 MERCURJUS . . . . . . . . . . . . . 78 THERMO-STAN . . . . . . . . . . . . 77 MESAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 TIBEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 METALEX . . . . . . . . . . . . . . . . 76 UPONOR . . . . . . . . . . . . . . 12, 74 METROLOG . . . . . . . . . . . . . . . 32 VAILLANT . . . . . . . . . . . . . . . . 17 VENTIA . . . . . . . . . . . . . 5, 17, 47 EBM-PAPST . . . . . . . . . . . . . . . 1 MIEDZIK . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Księgarnia Techniczna NOT Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a tel. 42 632 09 68 EKO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . . 76 MIEDŹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 VENTURE INDUSTRIES . . . . . . 9 ELEKTRA . . . . . . . . . . . 13, 35, 41 MITSUBISHI ELECTRIC . . . 46, 53 VIEGA . . . . . . . . . . . . . 17, 18, 19 Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c. Kraków, ul. Podwale 4 ELEKTROMET . . . . . . . . . . . . . 14 MPJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 VIESSMANN . . . . . . . . . . . 12, 74 ELEKTROTERMEX . . . . . . . 27, 30 NIBCO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 VTS . . . . . . . . . . . . . . . 17, 46, 49 Księgarnia Piastowska Cieszyn, ul. Głębocka 6 ELTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 NIBE-BIAWAR . . . . . . . . . . . . 74 WAVIN . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 EMERSON . . . . . . . . . . . . . . . . 12 NICZUK-METALL . . . . . . . . . . 12 WILGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 EUROPEJSKI INSTYTUT MIEDZI . . . . . . . . . 39 NOWBUD . . . . . . . . . . . . . . . . 77 ZAMEL . . . . . . . . . . . . . . . 36, 43 PAMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 ZAMPEX . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 EWE ARMATURA . . . . . . . . . . 75 PAROC . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 ZBI WACHELKA INERGIS . . . . 77 FAMEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 POL-PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . 76 ZEHNDER . . . . . . . . . . . . . . . . 74 P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b tel. 32 231 28 81 Księgarnia Techniczna Anna Dyl Kraków, ul. Karmelicka 36 78 Indeks FEMAX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 listopad 2016 rynekinstalacyjny.pl System ochrony przeciwpożarowej Centrala typ CX-1201 Centrala sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi – zapewnia sterowanie, kontrolę oraz wizualizację urządzeń systemów ochrony przeciwpożarowej, Tablica sterownicza w instalacjach kontroli rozprzestrzeniania ognia i dymu, Panel sterujący spełniający wymagania normy prEN-12101-9. Smoke and heat control systems – part 9: Control Panels. Co wyróżnia system sterowania urządzeniami pożarowymi CX 1201, spośród innych rozwiązań dostępnych na rynku? Centrala sterowania urządzeniami przeciwpożarowymi CX-1201 ma budowę rozproszoną (sieciową) z redundantną komunikacją światłowodową w postaci ringu. W przypadku uszkodzenia jednej „gałęzi” ringu, system przełączy się w czasie <5 ms na połączenie redundantne sygnalizując ten stan uszkodzeniem na panelu czołowym centrali MASTER. Uszkodzenie to nie powoduje utraty komunikacji systemu oraz pełnej funkcjonalności. Każdy węzeł systemu nadzoruje stan zasilania sieciowego, poziomy napięć oraz symetrię faz (zasilanie 3-fazowe), a także stan wszystkich elementów (pośrednio lub bezpośrednio) mających wpływ na zanik zasilania wewnątrz centrali (wyłączniki nadprądowe, rozłączniki, zasilacze itp.) Certyfikaty: Świadectwo Dopuszczenia CNBOP - 1818/2013 Certyfikat Zgodności ITB - 2236/W Aprobata Techniczna AT-15-9015/2013 CERBEX Sp. z o.o. 38-400 Krosno, ul. Lwowska 14 tel. 13 4368399, 13 4323795 GŁÓWNE ZASTOSOWANIE: – różnicowanie ciśnień w budynkach, – wentylacja garażowa, – klapy przeciwpożarowe i wentylacyjne, – zasilanie i sterowanie w budynkach przemysłowych. www.cerbex.pl