001_I okladka.indd

Nr indeksu 325759 ISSN 1231-5710
HIT NUMERU JEDZ I ĆWICZ ZGODNIE Z METRYKĄ
WRZESIEŃ 2008 NR 9 (177)
cena 4 zł 50 gr w tym 7% VAT
www.superlinia.pl
Koniec
Puszyści przyjaciele
histerii
w INTERNECIE
odchudzania
GORĄCA RELACJA
Nasza Czytelniczka
walczy z nadwagą
– my kibicujemy
Słynne diety
pod lupą:
kopenhaska
Zamorskie
DESERY LIGHT
TUSZA A KRĘGOSŁUP
możesz
Na okładce
Julia:
Spojrzałam na swoje
zdjęcie i...
schudłam 18 kg!
uniknąć bólu
Jak nie
popełniać
BŁĘDÓW
dietetycznych
ODCHUDZANIE
HIT NUMERU
WIZYTA U LEKARZA
Dr Ewa Matyska-Piekarska przeprowadziła z Dorotą bardzo szczegółowy wywiad, próbując ustalić przyczynę tuszy. Najpierw pytała
o sposób odżywiania i aktywność fizyczną, a także o próby odchudzania w przeszłości. Potem – o wszelkie dolegliwości i choroby,
a także o to, czy ktoś w rodzinie Czytelniczki cierpi na otyłość.
Okazało się, że prawie wszyscy bliscy Doroty są i byli szczupli,
poza ciocią – siostrą mamy. Następnie lekarka dokładnie zmierzyła
i zważyła pacjentkę.
Oto wyniki:
wzrost 162 cm
waga 78 kg
obwód bioder 112 cm
obwód talii w najwęższym miejscu 96 cm, w najszerszym 109 cm
ciśnienie 130/80 mmHg
poziom tkanki tłuszczowej 37,8 proc. (norma dla kobiety w wieku
Doroty, czyli 45 lat, wynosi 25,6–29,3 proc.)
na miarę
Nasza Czytelniczka Dorota od kilku lat bezskutecznie walczy z nadwagą.
Poprosiliśmy o pomoc Europejskie Centrum Leczenia Otyłości Dzieci
i Dorosłych „Genesis Clinic”. Specjaliści z tego ośrodka przygotowali dla
niej indywidualny program odchudzania. Relację z przebiegu kuracji
przedstawimy w tym oraz w kolejnych numerach „SuperLinii”.
Nasza Czytelniczka dostała skierowanie na podstawowe badania
moczu i krwi: morfologię, OB, ALAT, TSH, poziom cukru, lipidogram. Lekarka zaleciła jej też prowadzenie notatek z tego, co
je i pije, z uwzględnieniem rodzajów potraw, ich objętości oraz
pór posiłków. Z tym dzienniczkiem po tygodniu Dorota miała
zgłosić się do dietetyka.
Dorota jest pod stałą opieką Europejskiego Centrum Leczenia Otyłości Dzieci i Dorosłych
w Warszawie, tel. 022 314 71 70, www.beznadwagi.pl; www.genesisclinic.pl
20
SuperLinia W R Z E S I E Ń 2 0 0 8
Przeraża mnie to, że co roku muszę sobie kupować większe ubrania. Teraz noszę koszule
w rozmiarze XXL, a co będzie potem?
Wiem, że powinnam schudnąć ze względu
na zdrowie. Oprócz tego, że mam wrzody
na dwunastnicy, zaczęły pojawiać się i inne
dolegliwości. Mam problemy z chodzeniem,
szczególnie po schodach, dokuczają mi też stopy.
Często po zejściu z kortu tenisowego czuję ból
w różnych częściach nóg. Lekarka, pod której
opieką jestem, zaleciła mi schudnięcie. Tłuszcz
zgromadzony w górnej części ciała stanowi
duże obciążenie dla moich nóg, które są dość
szczupłe. Brakuje mi jednak wytrwałości w walce
w tuszą. Mam nadzieję, że udział w kuracji
pod opieką Europejskiego Centrum Leczenia
Otyłości Dzieci i Dorosłych oraz świadomość,
że wszystko będzie opisane w „SuperLinii”,
zmobilizuje mnie do odchudzania.
Fot. ZBIORY PRYWATNE
Dziś mam 45 lat, tyję nadal. Brakuje mi czasu
na sport, jedynie w weekend przez 2 godziny
gram w tenisa ziemnego i codziennie chodzę
na dziesięciominutowe spacery z psem. Pracuję
w domu jako grafik, siedzę przy komputerze,
od 8 do 20. Od 7 lat mieszkam z mamą i to
ona gotuje mi obiady. Spełnia każdą moją zachciankę jedzeniową. Jej kuchnia jest tradycyjna,
taka, jak w większości polskich domów – zupy,
np. pomidorowa, ogórkowa, jarzynowa, mięso
z ziemniakami i surówką, gulasz z makaronem
lub kaszą, pierogi, naleśniki. Często podjadam,
sięgając po to, co jest w lodówce, przeważnie
po żółty set lub wędliny i rzodkiewki. Miesiąc
temu ważyłam 81 kg. Ograniczyłam się wtedy
do dwóch posiłków w ciągu dnia, śniadania
i obiadokolacji, a zamiast podjadać, piłam 2 litry wody dziennie. Wytrwałam dwa tygodnie,
schudłam 4 kg, ale teraz przybrałam 2 kg.
Fot. SHUTTERSTOCK; PIOTR RATAJSKI, OVERLINE
HISTORIA DOROTY
Do 34. roku życia byłam szczupła, moja waga
wahała się w granicach od 50 do 55 kg. Jadłam
bardzo dużo, ale nie tyłam. Koleżanki mi tego
zazdrościły. Kalorie, które pochłaniałam, łatwo
spalałam, bo przez 16 lat grałam w ping-ponga.
Treningi były bardzo wyczerpujące. Gdy miałam
28 lat, zrezygnowałam z nich, bo nie odnosiłam
wielkich sukcesów. W 1997 r. zrobiłam prawo
jazdy, od tego czasu więcej jeździłam samochodem. Coraz mniej się ruszałam. Z roku na rok
tyłam. W pewnym momencie znajomi zaczęli
mi z tego powodu docinać.
W 2000 r. założyłam się z kolegą, że w ciągu
miesiąca schudnę 10 kg. W jednym z pism znalazłam dietę niskoenergetyczną. Codziennie
intensywnie biegałam i dwa razy w tygodniu
chodziłam na basen. Wygrałam wtedy zakład,
ale wkrótce kilogramy wróciły.
Dr Ewa Matyska-Piekarska,
lekarz chorób wewnętrznych
Tkanka tłuszczowa zgromadziła się u pani Doroty głównie w okolicach
brzucha. Jest to otyłość typu jabłko, dużo rzadziej spotykana u kobiet niż
u mężczyzn. Wiąże się ona ze znacznie większym niż w wypadku otyłości
typu gruszka ryzykiem wielu groźnych chorób cywilizacyjnych, m.in.
cukrzycy, choroby wieńcowej, nadciśnienia. Z drugiej strony, nadmiar
tkanki tłuszczowej w okolic brzucha dość łatwo zrzucić, dlatego widzę
duże szanse na osiągnięcie dobrych efektów u tej pacjentki. Już z pobieżnego wywiadu widać, że jej dieta jest bardzo kaloryczna i jednostronna,
mało w niej warzyw i zdrowych węglowodanów, a dużo tłuszczu. Taki
sposób odżywiania się prowadzi nie tylko do otyłości, ale też do niedoboru
niezbędnych witamin i minerałów w organizmie.
Górna granica wagi dla kobiety o wzroście i w wieku pani Doroty wynosi
63 kg. Na początek proponuję jednak wyznaczyć pacjentce realny cel
zrzucenia 10 kg. Dopiero potem będzie mogła zdecydować, czy podjąć
próbę schudnięcia o kolejne 5. Czytelniczka popełnia wiele błędów żywieniowych naraz, dlatego najlepszym w jej wypadku wyjściem jest stopniowe
wprowadzanie zmian stylu odżywiania i trybu życia. Pani Dorota, jako
były sportowiec, ma ducha walki, więc jestem dobrej myśli.
REKLAMA
Dieta
szyta
Dorota
W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 SuperLinia
21
ODCHUDZANIE
prowadzonego przez Dorotę
DZIEŃ 1
godzina
zjedzone produkty
6.10
6.30
7.35
9.10
10.45
11.09
14.40
16.50
2 cukierki „M&M’s” i łyk coli
pół kabanosa i 2 rzodkiewki
kawa neska (2 łyżeczki cukru)
pół kabanosa
4 cukierki „M&M’s”
kawa neska (2 łyżeczki cukru)
2 kabanosy i trzy rzodkiewki
obiad (fasolka szparagowa,
2 udka kurczęcia) + piwo 0,5 l
kawa neska (2 łyżeczki cukru)
trochę czerwonych winogron,
4 cukierki „M&M’s”
6 drobiowych skrzydełek z KFC
szklanka wody z cytryną + 2 łyżeczki cukru
18.50
19.20
20.50
00.30
DZIEŃ 2
godzina
zjedzone produkty
7.30
9.50
kawa neska (2 łyżeczki cukru)
3 kanapki z masłem i szynką, jajko na twardo
z majonezem, 2 łyżki sałatki z tuńczyka,
zielonego groszku i kukurydzy w majonezie
pół szklanki coli
kawa neska (2 łyżeczki cukru),
trochę winogron
3 łyżki sałatki z tuńczyka w majonezie
0,5 l coli
2 kabanosy i rzodkiewka
kilka chipsów paprykowych
3 łyżki duszonych pieczarek
10.00
12.10
14.30
15.20
19.10
22.00
01.10
DZIEŃ 3
godzina
zjedzone produkty
6.30
8.00
9.20
11.15
11.30
14.04
14.50
15.40
kawa neska (2 łyżeczki cukru)
sucha bułka kajzerka
pomidor
0,25 l coli
mała kawa parzona z cukrem i kruche ciastko
4 kabanosy, 2 rzodkiewki, sucha bułka kajzerka
talerz krupniku
0,25 l coli
w ciągu dnia – pół słonecznika
0,25 l coli
naleśnik z dżemem
kawa neska
10 dag orzeszków pistacjowych
brzoskwinia
16.40
18.50
19.10
19.50
21.40
22
SuperLinia W R Z E S I E Ń 2 0 0 8
100% skutecznoœci
WIZYTA U DIETETYKA
Joanna Wardak, dietetyk z Europejskiego Centrum Leczenia Otyłości
Dzieci i Dorosłych „Genesis Clinic”, przejrzała dzienniczek prowadzony przez Dorotę, a następnie zadała naszej Czytelniczce
wiele szczegółowych pytań na temat sposobu jej odżywiania
i upodobań kulinarnych. Z prawie półtoragodzinnej rozmowy
wynikło, że z mięs Dorota najczęściej je wieprzowinę lub drób,
ale tylko udka, bo piersi nie lubi. Jej ulubionym daniem jest kotlet
schabowy w panierce z ziemniakami z gotowaną marchewką, kapustą lub ogórkiem kiszonym. Ziemniaki goszczą na jej stole 2–3
razy w tygodniu, w różnej postaci: gotowane, pieczone, smażone
(frytki) lub odsmażane. Makarony kasze i ryż jada naprzemiennie,
zwykle wymieszane z gulaszem mięsno-warzywnym (z kukurydzą
i groszkiem). Ryby – raz w tygodniu, w piątek, przeważnie smażone.
Mleka Dorota nie pije, jeśli już, to 3,2 %, bo chudsze jej nie smakuje.
Nie przepada też za nabiałem, poza żółtym serem, który je prawie
codziennie, na kanapkach albo
samodzielnie, jako przekąskę.
Z wędlin przed długi czas codziennie jadła szynkę, ale dwa
miesiące temu przestawiła się
na kabanosy, bo szynka już się
jej znudziła. Owoce – prawie
wyłącznie latem, głównie sezonowe. Zimą zdarza jej się
sięgnąć po pomarańczę lub
mandarynkę. Z surowych warzyw wybiera: kapustę, pomidory, ogórki, rzodkiewki, latem też
marchewkę. Pierogi, kopytka,
pyzy je raz w tygodniu. Dla
urozmaicenia diety codziennie
stosuje majonez lub ketchup,
np. na kanapki. Słodyczy prawie
nie jada, za to od 14. roku życia
pije dużo coca-coli, od 0,25 do 1,5 litra dziennie. Poza tym pali
papierosy i pije kilka razy w ciągu dnia kawę, słodzoną dwiema
łyżeczkami cukru. Lubi słone przekąski – chipsy, orzeszki.
Raz na kilka miesięcy zdarza się, że nasza Czytelniczka musi odstawić potrawy smażone, ze względu na wrzody, ale gdy dolegliwości
z nimi związane mijają, wraca do swoich przyzwyczajeń.
Dla dietetyka ważna była też informacja, w jakiej atmosferze
spożywane są posiłki. Okazało się, że Dorota czasami je z mamą
przy jednym stole, ale często ma dużo pilnej pracy i wtedy zjada
szybko, siedząc przy komputerze. Zdarza się jej też podjadać późno
w nocy, tuż przed położeniem się spać.
Specjalistka przygotowała dla pacjentki tzw. dietę schematyczną,
czyli ogólne zalecenia, z czego powinny składać się jej posiłki, oraz
udzieliła wielu szczegółowych rad. Poprosiła też o kontynuowanie
prowadzenia notatek z jedzonych posiłków oraz wyznaczyła wizytę
za dwa tygodnie. Dorota wyszła z gabinetu z mocnym postanowieniem, że zrobi wszystko, by zastosować się do wskazówek.
natury w odchudzaniu
Odchudzanie z„b01”: marzenia stają się faktem
Marzena Wojciechowska ze Zgierza nie
jest jedyną Polką, która dzięki ziołowym
kroplom „b-01” schudła – bagatela – 62
kilogramy! Historii podobnych do jej mamy
coraz więcej.
Bettina Kater
Nigdy nie wstydziłam się tego, że jestem
grubsza niż koleżanki. Uwielbiam tańczyć,
pływać, jestem wesołą i otwartą osobą
Dr Ralf Zimmermann
Podobnie było ze mną
Tyle tylko, że ja przeczytałam historię pani
Marzeny i pomyślałam, że jeśli jej się udało,
to czemu nie miałoby się udać i mi.
Dla zdrowia
Marzena Wojciechowska
(po i przed kuracją)
Piłam wodę z „b-01” i nie stosowałam diety.
Uwielbiam na przykład kotlety schabowe, więc
często na obiad jem spory kawałek mięsa i górę
surówki, ale poskromiłam słabość do słodyczy
i odstawiłam biały chleb
No i historia dziewczyny, która wymyśliła te
krople jest niesamowita. Mieszankę ekstraktów
mięty, melisy i kopru włoskiego Bettina Kater
właściwie stworzyła trochę przypadkiem i sama
dzięki niej schudła ponad 60 kilogramów
100 %
ZNOŚCI
SK UTEC
NATURY
Krople B-01 pomog¹ Ci:
� Wrócić do dobrej fizycznej kondycji
� Zlikwidować złe samopoczucie
związane z nadwagą
� Poczuć się atrakcyjniej i polubić siebie
� Poprawić ogólny stan zdrowotny
Ziołowe krople„b-01” można kupić we wszystkich aptekach w kraju i poprzez hurtownie.
Informacje dostępne też na stronie
lub pod nr telefonu
Krople „b-01” można kupić we wszystkich aptekach na terenie kraju, zaopatrzenie aptek prowadzą hurtownie: Hurtap, Cefarm, Slawex, Prosper, PGF, ACP, Intra, Silfarm.
REKLAMA
z dzienniczka żywienia
Fot. SHUTTERSTOCK
Fragment
Szczecin - Apteka Avena Sativa, tel.: 091 442 49 57; Poznań - Apteka św. Marcina, tel.: 061 852 13 84; Łódź - Apteka Na Manhatanie, tel.: 042 637 38 54;
Opole - Apteka Galenus, tel.: 0 77 454 23 21; Katowice - Apteka Pod Orłem, tel.: 032 258 87 91; Wrocław - Apteka pod Jaworem, tel.: 071 345 11 61;
Kraków - Apteka pod Złotym Tygrysem, tel.: 012 422 92 93; Zielona Góra - Pod Filarami, tel.: 068 325 35 81; Gorzów Wlkp. - Apteka pod Słońcem,
tel.: 095 735 10 44; Gdańsk - Apteka Tkacka, tel.: 058 301 79 35; Kielce - Apteka, tel.: 041 344 35 87; Warszawa - Apteka Piastów, tel.: 022 753 58 54;
Tesco Ursynów, tel.: 022 649 27 70; ul. Niepodległości 107, tel: 022 646 90 45; Carrefour Wileńska, tel.: 022 331 60 75; ul. Wołoska 137, tel.: 022 845 63
78; Gdynia - ul. Bp.Dominika 8-14, tel. 058 6620013
W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 SuperLinia
23
���������
����������
ODCHUDZANIE
HIT NUMERU
����
���������������
�����������
�������������������
�����������������������������
�����������������������
���������������������������
������������������
�
�������
�����
������������������������������
24 SuperLinia W R Z E S I E Ń
2008
����������������������������������
����������������
główne źródło energii
człowieka, są wskazane, ale tylko te złożone,
występujące w pełnoziarnistych produktach zbożowych. Niestety, produkty spożywane przez
panią Dorotę – m.in. słodka kawa, coca-cola,
jasne pieczywo, dżemy – są bogate w niezdrowe
węglowodany proste. Dają one energię na krótko,
pacjentka szybko czuje się po nich głodna i stąd
chęć ciągłego podjadania. Proponuję całkowicie
odstawić coca-colę. Może to być trudne, bo pani
Dorota pije ją od lat i niewykluczone, że jest od
niej uzależniona.
jest już dużo niższe niż
w młodszych latach. Ruch pomoże utrzymać
je na odpowiednim poziomie. Na początek
proponuję wydłużyć codzienne spacery z psem
z 10 minut do minimum pół godziny, bo dopiero
po 30 minutach ruch powoduje spalanie tłuszczu. Pacjentka może też wrócić do biegania, ale
stopniowo, zwiększając codziennie dystans i czas
treningu. Półgodzinny bieg po długiej przerwie
byłby zbytnim obciążeniem dla organizmu, trzeba
wziąć pod uwagę jego ograniczone możliwości
adaptacyjne.
Śniadanie
Propozycja 1
•kromka chleba razowego
•150 g serka wiejskiego
lub 70 g chudego twarogu
•duży pomidor lub inne świeże warzywa
Propozycja 2
•2 kromki chrupkiego chleba
•2 małe plastry chudej wędliny
•dowolne świeże warzywa
Kanapki:
•2 kromki chleba chrupkiego lub kromka
razowego
•2 plastry chudej wędliny lub jajko
•porcja surowych warzyw (np. surówka
z kapusty, marchwi i jabłka)
•szklanka kefiru lub maślanki albo mały
kubek jogurtu naturalnego
Propozycja 3
Propozycja 4
Kanapki:
•2 cienkie kromki chleba razowego
•2 cienkie plastry sera żółtego
odtłuszczonego
•papryka lub inne świeże warzywa
•szklanka herbaty bez cukru
Drugie śniadanie
Propozycja 1
•szklanka kefiru lub maślanki
albo mały kubek jogurtu naturalnego
•2 łyżki musli lub 2 kromki
chrupkiego chleba
1,5 szklanki (150 g) owoców sezonowych
(truskawek, malin, porzeczek, wiśni itp.)
albo jabłko lub gruszka, lub brzoskwinia
Propozycja 1
•szklanka jogurtu naturalnego
lub kefiru albo 1,5 szklanki mleka
•4–5 łyżek płatków owsianych
(na noc namoczonych w wodzie)
lub musli naturalnych bez cukru
Kanapki:
•3 kromki chleba chrupkiego
lub 2 cienkie kromki chleba razowego
•3 cienkie plastry chudej wędliny lub
pokrojone jajko
•cykoria lub inne świeże warzywa
•szklanka herbaty bez cukru
Podwieczorek
Kolacja
Propozycja 2
Fot. SHUTTERSTOCK; ZBIORY PRYWATNE
�����������
������������
���������������
�������������
�������������
���������
��������������
�������
��������
����������������������������������������������������������������
��������������������
������������
ok. 1200 kcal
Sposób żywienia pacjentki jest bardzo niepokojący Pacjentka powinna też zrezygnować ze słodzenia
– wymaga uporządkowania pod wieloma wzglę- herbaty i kawy. Jeśli się to nie uda, zalecam na
dami. Przede wszystkim potrzebne jest wprowa- początek ograniczenie kawy do jednej dziennie
dzenie 5 regularnych posiłków w odstępach ok. i zastąpienie cukru dużo mniej kalorycznym
3 godzin zamiast ciągłego podjadania, ostatni słodzikiem. W wypadku mleka – też proponuję
najpóźniej 4 godziny przed snem.
kompromis. Idealne byłoby odtłuszczone, ale
Na kaloryczność dań wpływają trzy podstawowe na razie Dorota może spróbować przekonać się
składniki odżywcze: białko, węglowodany i tłusz- do mleka o zawartości 2 % tłuszczu.
cze. W diecie odchudzającej trzeba ograniczyć Ważna wskazówka dotycząca obiadu: wszystkie
ilość niektórych z nich. Białko jest naturalnym produkty powinny leżeć na talerzu oddzielnie, a nie
budulcem i nie wolno go ograniczać. Powinno w jednorodnej masie (mięso wymieszane z kaszą,
być jedzone codziennie, pod postacią chudego sosem itd.). Tylko wtedy mamy świadomość, ile
mięsa, ryb, jaj, przetworów mlecznych. Tłuszcz zjadamy, inaczej zacierają się proporcje. Pani
jest bardzo kaloryczny
Dorota powinna też zrezyi należy go stosować tylko
gnować z alkoholu – 0,5 l
DODATKOWE RADY
jako dodatek do potraw,
piwa to 250 pustych kalorii.
1. Należy starać się wybierać produkty
w postaci olejów roślinDopuszczalna jest lampka
wymagające intensywnego żucia.
nych lub oliwy, bo ułatwia
czerwonego wytrawnego
2. Dobrze jest kroić wszystko na cienkie
przyswajanie witamin.
wina tygodniowo.
plasterki – stwarzają pozory obfitości.
Pani Dorota powinna
Zalecam jedzenie w wyznaZ tego samego powodu powinno się
unikać produktów zawieczonym do tego miejscu,
używać małych talerzy.
a nie przed komputerem.
rających ukryty tłuszcz,
3. Po każdym kęsie należy odkładać
których w jej diecie jest
Pacjentka może np. zaplakanapkę na talerz i sięgnąć po nią
sporo – m.in.: sery żółnować sobie, że co 3 godzidopiero, gdy ma się puste usta.
te, kabanosy, prażone
ny robi 20-minutową prze4. Przed posiłkiem warto wypić szklankę
orzeszki, chipsy, majonez,
rwę na posiłek i podczas
wody, dzięki temu szybciej pojawi się
niej skupić się wyłącznie
potrawy smażone. Z udek
uczucie sytości.
na jedzeniu.
drobiowych nie musi re5. Nigdy nie należy chodzić głodnym na
zygnować, ale musi jeść
Bardzo ważna jest aktywzakupy, a także na przyjęcia. Wcześniej
je bez skórki.
ność fizyczna, bo w wieku
trzeba zjeść coś pożywnego.
Węglowodany, jako
Doroty tempo metabolizmu
REKLAMA
����������������
���������������������
Dieta Genesis
Joanna Wardak,
mgr inż. żywienia człowieka i dietetyki
Obiad
Propozycja 1
•porcja chudego mięsa
(nie smażonego!) do 120 g
(np. średni filet z piersi kurczaka)
lub porcja ryby (nie smażonej!) do 150 g
(np. średni filet)
•duża porcja warzyw gotowanych
(np. „warzywa na patelnię”)
i/lub surowych z dodatkiem oliwy lub
oleju (płaska łyżka)
•2 łyżki kaszy lub ryżu albo ziemniaków,
albo makaronu
Propozycja 2
Zupa warzywna (np. jarzynowa)
z porcją gotowanego mięsa (do 120 g)
z dodatkiem oliwy lub oleju (płaska
łyżka), z dodatkiem kaszy lub ryżu,
lub ziemniaków, lub makaronu
Propozycja 2
Sałatka:
•2 płaskie łyżki ryżu lub makaronu
•gotowane lub surowe warzywa (np.
sałata, brokuły, papryka, pomidor i inne)
•3 łyżki fasoli lub soi albo 2 plastry chudej
wędliny, albo 1/3 puszki tuńczyka, albo jajko
•szklanka kefiru lub maślanki albo mały
kubek jogurtu naturalnego
Propozycja 3
* kromka chrupkiego pieczywa
Sałatka:
•gotowane lub surowe warzywa (np.
sałata, brokuły, papryka, pomidor i inne)
•3 łyżki fasoli lub soi, lub 2 plastry chudej
wędliny, lub 1/3 puszki tuńczyka, lub jajko
•szklanka kefiru lub maślanki,
lub mały kubek jogurtu naturalnego
Czytelniczce towarzyszyła
Elżbieta Bogusławska-Przybysz
W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 SuperLinia
25