Leczenie oparzeń cz. 1

Transkrypt

Nr 2 (8), 2010
ISSN: 2080-9131
KWARTALNIK
Problemy leczenia oparzeń
mozaikowych u dzieci
i zastosowanie opatrunków
hydrowłóknistych
Srebro jonowe w leczeniu oparzeń
pośredniej grubości skóry
STOP bolesnym zmianom
opatrunków!
Wydawnictwo rekomendowane przez:
Słowo przewodnie
Spis treści
Problemy leczenia oparzeń mozaikowych
u dzieci i zastosowanie opatrunków
hydrowłóknistych................................................... 4
Srebro jonowe w leczeniu oparzeń pośredniej
grubości skóry....................................................... 7
STOP bolesnym zmianom opatrunków!................. 10
Praktyczne zastosowanie preparatu octenilin®
żel w ranach oparzeniowych II stopnia
– doniesienia z obserwacji klinicznej . ...................16
Gwarancja innowacyjności, czyli o nowym
systemie do kontrolowanej zbiórki stolca
Flexi-Seal® SIGNAL® FMS..................................... 18
Specjalistyczne Centra Leczenia Ran.................... 22
Apteki patronackie.............................................. 26
100% ConvaTec . ................................................ 28
Drodzy Czytelnicy
Drugi raz w historii wydawniczej
kwartalnika „Inforanek” mamy okazję
łączyć jego tematykę główną
z aktywnością naukowo-kongresową.
Pierwszy raz miało to miejsce w zeszłym
roku, w trakcie tak spektakularnego wydarzenia, jakim
z pewnością w opinii wszystkich Uczestników był Zjazd PTLR
w Bydgoszczy, gdzie w głównej mierze skupialiśmy się na
problemie owrzodzeń żylnych goleni. Obecne wydanie
zbiega się w terminie z XV Sympozjum PTLO w Poznaniu,
a tematyka obejmuje problem leczenia oparzeń pośredniej
grubości skóry.
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami mamy również
wielką przyjemność zaprezentować Państwu nowe opatrunki
specjalistyczne w leczeniu ran ostrych. W poprzednim
wydaniu poruszaliśmy tematykę zaopatrzenia pacjentów
opatrunkami chirurgicznymi po zabiegach alloplastyki
stawów kolanowego i biodrowego, dziś prezentujemy
rozwiązania wspomagające leczenie oparzeń pośredniej
grubości skóry.
Podróże po dyżurze – Cavalese............................ 30
W części poświęconej rozwiązaniom dla oddziałów
intensywnej terapii, również z dumą, prezentujemy Państwu
nowy system Flexi Seal® SIGNAL® FMS dedykowany do
kontrolowanej zbiórki stolca płynnego i półpłynnego.
Jadło = sadło..................................................... 31
Wierzę, że lektura bieżącego magazynu dostarczy Państwu
wielu cennych informacji.
Zakupy opatrunków przez Internet........................ 29
Nr 2 (8), 2010
ISSN: 2080-9131
KWARTALNIK
Bezpłatny magazyn.
Ukazuje się co 3 miesiące od marca 2008 r.
Redaktor naczelny:
Patryk Martynus
Adres redakcji:
onvaTec Polska Sp. z o.o.
C
Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa
Prenumerata:
Bezpłatną prenumeratę można zamawiać,
pobierając kupon prenumeraty ze strony www.mojarana.pl
lub dzwoniąc pod bezpłatny numer infolinii 800 120 093
Wydawca:
onvaTec Polska Sp. z o.o.
C
Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa
tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44
© 2010 Copyright by ConvaTec Polska Sp. z o.o.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tego kwartalnika
nie może być kopiowana ani odtwarzana w jakiejkolwiek formie
i przy użyciu jakichkolwiek środków bez pisemnej zgody Wydawcy.
bezpłatna infolinia: 800 120 093
e-mail: [email protected]
www.convatec.pl lub www.mojarana.pl
Problemy występujące w leczeniu oparzeń mozaikowych
opisują dr n. med. Anna Chrapusta wraz dr hab. n. med.
Jackiem Puchałą. Opisy przypadków pacjentów znajdą
Państwo w artykule doktora Jerzego Sikorskiego z Poznania.
Stałe pozycje „Inforanka” pozostają niezmienne. Miejsca
godne odwiedzenia oraz „Kulinarne inspiracje” – które
według zapowiedzi z poprzedniego wydania oddajemy
w ręce pracowników naszej firmy – polecamy do poczytania
w wolnej chwili. Wzorem wcześniejszych edycji publikujemy
również aktualną listę placówek uczestniczących
w programie SCLR (Specjalistyczne Centra Leczenia Ran)
oraz aptek patronackich.
Gorąco polecamy Państwa uwadze wirtualny serwis
www.mojarana.pl, w którym po zalogowaniu znajdą
Państwo między innymi szereg naukowych publikacji
(aktualne badania naukowe, artykuły, publikacje z całego
świata) potwierdzające skuteczność, efektywność oraz
najwyższą jakość oferowanych przez nas produktów.
Zachęcamy do regularnego odwiedzania tej strony, choćby
ze względu na wciąż aktualizowane doniesienia naukowe czy
też prezentację nowej oferty naszej firmy.
Wszelkie uwagi czy komentarze dotyczące magazynu
mogą Państwo przesłać mailem na adres:
[email protected]
lub w sposób tradycyjny, pocztą na adres redakcji.
Życzę interesującej lektury.
Patryk Martynus
2
Bezpłatna linia informacyjna: 800 120 093
Szanowni Państwo
Po raz drugi w historii edycyjnej „Inforanka” podejmujemy zadanie przybliżenia tematów związanych
z leczeniem rany oparzeniowej. Problem oparzeń dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych. Według aktualnej
wiedzy rocznie ok. 15 tysięcy dzieci jest hospitalizowanych w związku z oparzeniami.
Ponad 200 przypadków to oparzenia ciężkie. Istotnym jest, że większości tych oparzeń można byłoby uniknąć,
zachowując większą czujność i uświadamiając opiekunom istniejące zagrożenia. Niestety nie tylko dzieci,
lecz także osoby dorosłe ulegają oparzeniom z powodu bagatelizowania zagrożenia, a nierzadko skrajnej
lekkomyślności.
W powyższej sytuacji cieszy szybki postęp w poznawaniu patofizjologii rany oparzeniowej, rozwój nowych technik leczenia
oparzeń oraz wprowadzanie nowych opatrunków i substytutów skóry. Wszystko to powoduje, że leczenie oparzeń jest dziś jedną
z najszybciej rozwijających się gałęzi medycyny. Powstające wysoko wykwalifikowane centra leczenia oparzeń spełniają swoje
zadania w przypadku rozległych i ciężkich oparzeń, natomiast oparzenia mniejsze leczone są już na etapie lekarza rodzinnego
i przychodni regionalnych, gdzie posiadana wiedza nie zawsze jest wystarczająca. Wierzę, że na łamach bieżącego „Inforanka”
znajdą Państwo najnowsze informacje dotyczące postępowania z raną oparzeniową oraz doniesienia w zakresie rozwoju
specjalistycznych opatrunków wspierających leczenie ran pośredniej grubości skóry.
Jestem pewien, że chętnie sięgniecie Państwo do „Inforanka”. Pozostaje mi życzyć miłej lektury.
Arkadiusz Jawień
Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran
Opatrunek Hydrofiber® ze srebrem
*
ótce
r
k
ne w
p
ę
t
dos
ZMNIEJSZENIE RYZYKA ZAKAŻENIA
1, 2, a, b
o 67%
ZMNIEJSZENIE RYZYKA TWORZENIA SIĘ
1, 2, a, b
PĘCHERZY o 88%
Czy te wyniki są istotne w twojej praktyce lekarskiej?
Opatrunek AQUACEL® SURGICAL sprawia, że kontrola nad procesem leczenia
się rany jest bardziej efektywna niż było to możliwe do tej pory.
Opatrunek AQUACEL® SURGICAL jest wodoodporny i zapewnia doskonałą
barierę przeciwko bakteriom i wirusom**, wykorzystuje zalety opatentowanej
technologii Hydrofiber®.
Skuteczność opatrunku AQUACEL® SURGICAL została potwierdzona
pod kątem znacznej redukcji przypadków zakażeń szpitalnych,
tworzenia się pęcherzy i opóźnionych wypisów ze szpitala.1, 2, a, b
Dowiedz się więcej na temat opatrunków chirurgicznych
AQUACEL® SURGICAL i AQUACEL® Ag SURGICAL
Odwiedź stronę www.mojarana.pl lub www.convatec.pl
* Opatrunek dostępny w ofercie firmy ConvaTec Polska w II kwartale 2010 roku.
** Gdy opatrunek jest w całości i gdy nie dochodzi do przeciekania.
a
System opatrunków pooperacyjnych, składający się z opatrunku wtórnego Mepore™ pokrywającego opatrunek AQUACEL® porównywano
z nowym systemem złożonym z opatrunku wtórnego Granuflex® Extra Thin i opatrunku AQUACEL®, który zastosowano na miejsca
zabezpieczone uprzednio tworzącym film ochronny płynnym akrylanem. Późniejsze badanie wykazało brak przewagi nowego systemu
opatrunkowego z akrylanem.
b
Badania in vitro dały porównywalne wyniki po zastosowaniu opatrunków AQUACEL® SURGICAL, jak i Granuflex® Extra Thin na opatrunku
AQUACEL®.
ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44, bezpłatna infolinia: 800 120 093,
e-mail: [email protected], www.c onvatec.pl lub www.mojarana.pl, ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2010 ConvaTec Inc.
Problemy leczenia oparzeń
mozaikowych u dzieci
i zastosowanie opatrunków
hydrowłóknistych
dr n. med. Anna Chrapusta,
dr hab. n. med. Jacek Puchała
Oddział Chirurgii Plastycznej i Rekonstrukcyjnej w Dziecięcym Centrum
Oparzeniowym, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie
Od zarania dziejów leczenie rany oparzeniowej
było wyzwaniem, którego efektem były czasem
trudno wyobrażalne pomysły.
Już w czasach starożytnych leczono rany oparzeniowe, a w tym celu
stosowane były preparaty naturalne,
jak wyciągi roślinne czy zioła, np.:
kora dębu, żywica, smoła bitumiczna.
Inne wykorzystywane w tym celu substancje to kozie mleko, wino czy pasy
lniane nasączane oliwą lub okłady
z miodu i otrębów, a nawet z octu.
Kolejną metodą uznaną w leczeniu
ran urazowych, w tym oparzeniowych,
doznanych głównie w wyniku wybuchu prochu strzelniczego, było leczenie wrzącym olejem. Przełomem stało
się opisanie w XVI wieku przez Nicolasa Monardesa składu stosowanego do dziś balsamu peruwiańskiego.
Efekt leczenia rany oparzeniowej bez
oceny jej głębokości był jedynie wynikiem przypadku. Podwaliny współczesnej kombustiologii, bazujące na
ocenie głębokości rany oparzeniowej,
stworzyły w XVI wieku wybitne postacie z historii medycyny: Ambroży Pare
i Fabricius Hildanus.
Obowiązujący, a jednocześnie najprostszy podział oparzeń, czyli pod
względem ich głębokości, jest podstawą oceny rany oparzeniowej. Możemy
je więc podzielić na:
• Oparzenia niepełnej grubości skóry
stopień I (tzw. oparzenie powierzchowne)
stopień II A (tzw. oparzenie powierzchowne
pośredniej grubości)
• Oparzenia pełnej grubości skóry
stopień II B
(tzw. oparzenie głębokie pośredniej grubości)
stopień III
(tzw. oparzenie pełnej grubości)
• Głębokie oparzenia z towarzyszącym uszkodzeniem struktur mięśniowych i kostnych
stopień IV
Najczęściej spotykanym typem oparzeń u dzieci są tzw. oparzenia mozaikowe.
Istotą odpowiedniego doboru metody leczenia oparzenia typu mozaiki
II A/II B jest zrozumienie procesu gojenia i utrudnień, jakie w jego trakcie
możemy napotkać. Z merytorycznego
punktu widzenia dwie informacje mają
szczególne znaczenie, bo dotyczą one
procesu gojenia w stopniu II A i II B.
W oparzeniach stopnia II A zniszczeniu ulega naskórek i powierzchowne
warstwy skóry właściwej. Klinicznie
obserwujemy obecność pęcherzy, które powstają w wyniku odwarstwienia
się naskórka od błony podstawnej.
Rana goi się samoistnie poprzez naskórkowanie (epitelializację) w czasie
14-21 dni i może pozostawić przemijające z czasem przebarwienia. Tak
więc rana w stopniu II A posiada potencjał samoistnego gojenia się.
W oparzeniach stopnia II B zniszczeniu ulega naskórek i głębokie warstwy skóry właściwej. Pozostałe w dnie
rany wysepki naskórka z mieszków
włosowych i gruczołów potowych
4
Fot. 1. P
acjent w trakcie leczenia opatrunkiem
AQUACEL® Ag.
umożliwiają gojenie się rany od jej
dna. W ranach głębokich pośredniej
grubości obserwuje się obecność powierzchownej martwicy naskórkowo-skórnej, uniemożliwiającej rozpoczęcie procesów naskórkowania przed
usunięciem jej z powierzchni rany.
W obrazie klinicznym rana jest zwykle
bladoróżowa i bolesna. Wczesna ocena grubości martwiczych tkanek w kilka godzin po oparzeniu jest trudna
i zwykle dopiero ocena wtórna w drugiej czy trzeciej dobie daje pełny obraz
kliniczny oparzenia stopnia II B. Gojenie samoistne takiej rany trwa 21-35
dni i zawsze pozostawia blizny.
Rana w stopniu II B może wygoić się
samoistnie dopiero po oddzieleniu
się pokrywającej powierzchnię rany
martwicy. Zatem nasze działanie musi
skupić się na przyspieszeniu oddzielenia (demarkacji) martwicy. W przeciwnym razie przedłużone pozostawienie
warstwy martwiczych tkanek nie tylko
uniemożliwia przebieg procesu naskórkowania, ale dodatkowo stanowi
pożywkę dla bakterii, które po zainfekowaniu rany oparzeniowej mogą
nawet doprowadzić do konwersji głębokości rany (samopogłębienia) do
stopnia III. Narzuca się zatem pytanie o udział technik mechanicznych
w usuwaniu martwicy w stopniu II B.
Fot. 2. Leczenie opatrunkiem AQUACEL® Ag.
Fot. 3. 7 doba od oparzenia.
Pacjent nr 1
Jest to sposób na zdecydowane przyspieszenie procesu gojenia bądź
poprzez wycięcie styczne warstwy
martwiczych tkanek, bądź na drodze
równoczesnego zamknięcia tej rany
przeszczepem skóry pośredniej grubości. Ta metoda jest niezwykle skuteczna w leczeniu oparzeń stopnia
II B. Jej przewaga wynika ze skrócenia czasu leczenia i jednoczesnego
„panowania” nad leczoną powierzchnią. Strategiczny problem powstaje,
gdy mamy do czynienia z raną typu
mozaikowego. Jest to najczęstszy typ
rany powstającej w wyniku oparzenia
gorącym płynem, w pierwszej grupie
wiekowej najczęstszych oparzeń, czyli
u dzieci w wieku 10-24 m-cy. Typową
lokalizacją rany oparzeniowej w tej
grupie wiekowej jest klatka piersiowa z barkiem i ramieniem oraz szyja
z okolicą podżuchwową. Odpowiedni wybór metody leczenia szczególnie
w tej grupie wiekowej jest niezwykle
ważny. Należy pamiętać o tym, że
mamy do czynienia z organizmem rosnącym. Jest to podstawowa różnica
w porównaniu z leczeniem pacjentów
dorosłych. Konsekwencje powstania
blizny u małego dziecka są nieporównanie większe niż w przypadku organizmu, który zakończył już swój wzrost.
Tak więc zamknięcie rany oparzeniowej stopnia II B u dorosłego jest często zakończeniem leczenia chirurgicznego. Zamknięcie analogicznej rany
u dziecka jest często jedynie ostatnim
elementem pierwszego etapu leczenia.
Często konieczną kontynuacją, oprócz
leczenia blizn w fazie ich dojrzewania,
jest konieczność korygowania przykurczów wzrostowych, pojawiających
się i nasilających w trakcie wzrostu
dziecka. Z tego właśnie powodu najważniejszą zasadą w leczeniu rany
mozaikowej u dziecka jest, poza usunięciem martwicy, działanie ochronne
wobec płycej oparzonych miejsc, które samodzielnie wygoją się bez pozostawienia blizn, a przemieszane są
na obszarze oparzonym z miejscami
oparzonymi głęboko.
W dobie rozwoju technologicznego
możliwość zastosowania opatrunków specjalistycznych niewspółmiernie zwiększa szanse na bezpieczne,
samoistne wydzielanie się martwicy
i ochronę miejsc gojących się samodzielnie. To znacznie ograniczyło zakres leczenia inwazyjnego.
Minusem
leczenia
operacyjnego
oparzenia mozaikowego stopnia
II A/II B jest ryzyko niekontrolowanego
pogłębienia mechanicznego obszarów płycej oparzonych z powodu ich
nieregularnego przemieszania z obszarami głębszymi. Podczas stycznego
wycięcia rany oparzeniowej chirurg
decyduje o jej głębokości poprzez wybór poziomu wycięcia i niezależnie od
mozaiki zamienia powierzchnię rany
w ubytek skóry o jednolitej głębokości
wymagający lub nie wymagający pokrycia przeszczepem skóry pośredniej
grubości.
W leczeniu oparzeń mozaikowych
u dzieci sprawdzoną i polecaną metodą jest zastosowanie opatrunków
technologii hydrowłóknistej zawierających jony srebra. Najbardziej sprawdzonym w naszej praktyce klinicznej
przykładem takiego opatrunku specjalistycznego jest AQUACEL® Ag.
Celem jego zastosowania jest działanie ochronne na obszary z oparzeniem, które wygoi się samodzielnie,
i pomoc w wydzieleniu martwicy,
z jednoczesnym działaniem przeciwbakteryjnym, pozwalającym na bez-
pieczne pozostawienie opatrunku
na ranie na kilka dni, co jest szczególnie istotne w minimalizacji stresu
psychicznego u oparzonych, małych
dzieci. Technologia hydrowłóknista
(Hydrofiber®) pozwala na uzyskanie
efektu sekwestracji wysięku z rany,
czyli zatrzymywania wysięku wewnątrz
włókien opatrunku. Działanie to uniemożliwia kontakt wysięku z powierzchnią rany oraz zapobiega maceracji
skóry. Założenie opatrunku, które poprzedzone jest zdezynfekowaniem
rany, np. roztworem Octeniseptu®, jest
łatwe i dobrze tolerowane przez dzieci. AQUACEL® Ag pokrywany jest war-
Fot. 4. O
parzenie mozaikowe klatki
piersiowej.
Fot. 5. L eczenie z zastosowaniem opatrunku
AQUACEL® Ag – zmiana opatrunku.
Fot. 6. 2
tygodnie po oparzeniu – rana
wygojona.
Pacjent nr 2
5
www.convatec.pl
Fot. 7. Oparzenie mozaikowe kończyny
górnej w trakcie wydzielana tkanek
martwiczych.
Fot. 8. A
QUACEL® Ag – część bliższa
opatrunku sucha, co oznacza ranę bez
martwicy, część dalsza resorbująca
wysięk i tkanki martwicze.
Fot. 9. R
ana wygojona po 2-tygodniowym
leczeniu z użyciem opatrunku
AQUACEL® Ag.
Pacjent nr 3
stwą gazy i – w zależności od wielkości
i lokalizacji rany – zostaje umocowany
na drodze bandażowania lub plastrowania. Opatrunek w kontakcie z wysiękiem z rany tworzy miękki żel, który
można bezboleśnie usunąć podczas
jego wymiany. Miejsce, gdzie tworzy
się ten żel, oznacza, że jest ono w trakcie wydzielania martwicy. Miejsca,
gdzie opatrunek jest suchy i ściśle
przylegający do rany, oznaczają obszary naskórkujące. Przedwczesne
usunięcie opatrunku z tego miejsca
powoduje ryzyko niepotrzebnego
uszkodzenia mechanicznego odradzającego się naskórka, co jest działaniem niekorzystnym i przemawia za
przedłużonym, planowym pozostawieniem opatrunku AQUACEL® Ag na
ranie w tym miejscu. Szereg mechanizmów wspomagających gojenie, z wykorzystaniem cech tzw. „komory wilgotnej”, to: utrzymanie optymalnej
wilgotności i pochłanianie nadmiernego wysięku z rany, izolacja termiczna rany, utrzymywanie korzystnego,
lekko kwaśnego pH, zmniejszenie
prężności tlenu w ranie i wspomaganie demarkacji martwicy poprzez
uwodnienie i rozmiękczenie tkanek
martwych. Według producenta kolejnymi etapami działania jest pobudzanie mikrokrążenia w obrębie rany,
wzrost aktywności fibroblastów, pobudzanie keratynocytów do wzrostu
i proliferacji, co wspomaga proces
gojenia. Stężenie srebra w opatrunku
AQUACEL® Ag wynosi 1,2%. Uwalnianie jonów srebra z włókien karboksymetylocelulozy, a zatem jego aktywność antydrobnoustrojowa, jest ściśle
związana z intensywnością pochłaniania wysięku z rany. Stałe działanie jonów srebra podczas bezpośredniego
kontaktu opatrunku z raną pozwala
na minimalizację ryzyka zakażeń krzy-
żowych i efektywne zmniejszenie obciążenia mikrobiologicznego rany.
Wydaje się, że najważniejszą cechą
opatrunku AQUACEL® Ag jest to, że
wchłania on wysięk oraz jednocześnie
izoluje i absorbuje obecne w wysięku
z rany bakterie, które następnie zostają zlikwidowane przez aktywne, wolne
jony srebra. Odpowiednia ilość jonów
srebra jest uwalniana proporcjonalnie
do ilości wysięku. Działanie przeciwbakteryjne utrzymuje się do 14 dni,
bez zmiany opatrunku. Jeżeli zdolność
absorpcyjna opatrunku jest przekroczona, należy go wymienić lub dołożyć nową warstwę AQUACEL® Ag.
Rezultaty kliniczne zastosowania opatrunku AQUACEL® Ag przedstawiono
na zdjęciach.
Fot. 1-9.
PIŚMIENNICTWO:
1. Demling R.H. (2001) The beneficial effects of silver on the burn wound (basic concepts). The Role of Silver in Burn Wound Management – Official Satelite Symposium of the 9th Congress of the European Burns Association, Lyon, 13-15 Sep. 2001.
2. Desai M.H., Rutan R.L., Herndon D.R. (1991) Conservative treatment of scald burns is superior to early excision. J Burn Care Rehabil 12:482-484.
3. Foster K., Caruso M.D., Hermans M.D. (2003) Meeting clinical needs with antimicrobial hydrofiber dressing. 10th Congress of the
European Burns Association, Bergen, 10-13 Sep. 2003, p. 120.
4. Heimbach D., Mann R., Engrav L. (1996) Evaluation of the burn wound. Management decisions. In: Herndon DN (ed.) Total burn
care. W.B. Saunders Company Ltd., London, pp. 81-87.
5. Monafo W.W., Bessey P.Q. (1996) Wound care. In: Herndon D.N. (ed) Total burn care. W.B. Saunders Company Ltd., London, pp.
88-97.
6. Pancani S., Grisolia G.A., Pinzauti E. i wsp. (2003) The use of a silver dressing in the treatment of paediatric burns. 10th Congress
of the European Burns Association, Bergen, 10-13 Sep. 2003, p. 122.
7. Puchała J., Spodaryk M., Jarosz J. (1998) Oparzenia u dzieci od urazu do wyleczenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Kraków, Wyd. I.
8. Shakespeare P.G. (2001) Standards and quality in burn treatment. Burns 8;27:791-792.
9. Vloemans A.F.P.M., Soesman A.M., Kreis R.W. i wsp. (2001) A newly developed hydrofiber dressing in the treatment of partialthickness burns. Burns 2;27:167-173.
6
Srebro jonowe w leczeniu
oparzeń pośredniej grubości skóry
Klinika Chirurgii Urazowej,
Leczenia Oparzeń i Chirurgii Plastycznej
Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
dr n. med. Jerzy Sikorski
W drugiej połowie XX wieku, a ściślej w czasie
II wojny światowej, wprowadzono do leczenia
zakażonych ran i oparzeń srebro.
Rana oparzeniowa tylko przez
niewiele godzin jest raną czystą. Później następuje jej kontaminacja i dalej
kolonizacja bakteriami endogennymi
i egzogennymi. Przy biernym postępowaniu poprzez kolonizację krytyczną
powstaje miejscowe zakażenie rany.
Stąd w nowożytnej medycynie poszukiwano leków i opatrunków ograniczających ten proces.
Rozwój badań mikrobiologicznych
pozwolił na ustalenie, że srebro w postaci 0,5% roztworu azotanu srebra
działa bakteriobójczo na gronkowce
złociste, paciorkowce hemolizujące,
pałeczki ropy błękitnej oraz E.coli.
Nieco później połączono srebro z sulfadiazyną. Odtąd stosowanie 0,5%
azotanu srebra i dermazyny stało się
powszechne i oba te leki stosowane są
również współcześnie.
Dalsze badania nad procesami gojenia się ran oparzeniowych potwierdziły, że prawidłowe gojenie rany
oparzeniowej wymaga opatrunku
przeciwbakteryjnego, zapewniającego równocześnie odpowiednią wilgotność jej środowiska. Stwierdzono, że
najlepszym rozwiązaniem jest zasto-
Fot. 1. Oparzenie mozaikowe leczone
opatrunkiem AQUACEL® Ag
i uzupełnienie w 10 dniu przeszczepem.
Fot. 3. O
patrunek AQUACEL® Ag na oparzenie
II A/II B prawej kończyny dolnej.
Fot. 2. 1
0 dzień.
sowanie opatrunków wytwarzających
na ranie błonę. Opatrunki te przyspieszają naskórkowanie, zmniejszają
ból i poprawiają wygląd kosmetyczny
wygojonego oparzenia.
W 1996
roku
wprowadzono
do leczenia oparzenia opatrunek w technologii Hydrofiber®
(AQUACEL®). Zbudowany ze 100%
karboksymetylocelulozy sodowej. Pochodzi z czystego hydrokoloidu. Wykazuje duże zdolności wchłaniania
i przekazywania płynów bez rozprzestrzeniania się ich poza opatrunek.
Miękki i podatny materiał zmienia
się pod wpływem wydzieliny z rany
w miękką powłokę żelową.
Aby uzyskać działanie bakteriobójcze,
dodano do opatrunku AQUACEL®
1,2% jonowego srebra. Tak powstał
opatrunek, który stopniowo uwalnia
jony srebra do 14 dni. Jony srebra
wykazują działanie przeciwbakteryjne, a przez likwidację stanu zapalnego wspomagają naskórkowanie rany.
Jony srebra denaturują strukturalne
proteiny bakterii. Hamują transport
tlenu i substancji odżywczych oraz
replikację bakterii. Włóknik zbierający się pomiędzy raną a opatrunkiem
Fot. 4. O
patrunek AQUACEL® Ag.
Fot. 5. O
patrunek AQUACEL® Ag po 3 dniach.
Fot. 6. O
patrunek AQUACEL® Ag po 5 dniach.
7
www.convatec.pl
Fot. 7. Po zdjęciu opatrunku po 8 dobie.
Fot. 11. Opatrunek AQUACEL® Ag po 3 dniach.
powoduje jego przyleganie do rany.
Ilość uwalnianych jonów srebra zależy
od ilości wysięku. W czasie naskórkowania opatrunek stopniowo oddziela
się od rany, nie uszkadzając jej powierzchni.
W naszej Klinice opatrunek AQUACEL® Ag
wprowadzony jest do leczenia oparzeń od 1996 roku. Stosowany jest na
oparzenia powierzchowne i mozaikowe (II-III stopnia) oraz na zakażone
rany oparzeniowe, jako przygotowanie rany do przeszczepu skóry.
W oparzeniach o niewielkiej wydzielinie opatrunek sztywnieje (szczególnie
na palcach rąk), co powoduje pewien
dyskomfort u chorego. Jednak po
zwilżeniu solą fizjologiczną opatrunek
ponownie staje się elastyczny. Po kilku,
kilkunastu godzinach opatrunek zmienia kolor na szary (srebro). Nawet
przy znacznej wydzielinie opatrunek
jest jednak przez cały czas elastyczny. Zdjęcie opatrunku jest niebolesne.
Z powierzchni o małej ilości wydzieliny zdejmowany jest po uprzednim
nasączeniu solą fizjologiczną.
Po założeniu opatrunku AQUACEL® Ag
zmniejsza się poziom bólu, chociaż
niektórzy chorzy odczuwają przez
krótki czas pieczenie.
Badania bakteriologiczne potwierdzają działanie przeciwbakteryjne opatrunku AQUACEL® Ag.
Fot. 8. Oparzenie II B prawej kończyny górnej.
Fot. 9. Opatrunek AQUACEL® Ag.
Fot. 12. Opatrunek AQUACEL® Ag po 6 dniach.
Fot. 10. Opatrunek AQUACEL® Ag.
Fot. 13. Z
agojenie oparzenia prawej reki
po 8 dniach.
8
Fot. 14. P
o zdjęciu opatrunku w 9 dniu.
Fot. 15. O
parzenie II A, II B prawej kończyny
górnej.
Fot. 16. P
o zagojeniu po 14 dniach.
Dlaczego AQUACEL® Ag?
•AQUACEL® Ag to następny etap
rozwoju nowoczesnych aktywnych opatrunków
•dobre
właściwości
kontroli
wysięku
dzięki
technologii
Hydrofiber®
•zawiera jony srebra – czynnik
przeciwbakteryjny o szerokim
spektrum działania
•ilość jonów srebra dostępna
w zależności od potrzeb: „im
więcej wysięku, tym więcej uwolnionego srebra...”
•bezpośredni kontakt z raną bez
„martwej przestrzeni”
•uwalnia tkanki martwicze i ułatwia oczyszczanie rany
… gdy leczysz
opatrunkiem Versiva® XC™
• Owrzodzenia goleni
• Zespół stopy cukrzycowej
• Odleżyny
• Miejsca po pobraniu skóry
do przeszczepu
Opatrunek Versiva® XC™ zmienia rany
Dzięki natychmiastowemu efektowi żelowania technologii Hydrofiber® wysięk jest
wchłaniany i zamykany w strukturach włókien opatrunku1, bakterie są wychwytywane
i blokowane oraz zapewnione jest optymalne wilgotne środowisko gojenia rany, dzięki
czemu proces leczenia rozpoczyna się natychmiast.
Opatrunek Versiva® XC™ – oczekuj więcej
Więcej informacji na temat opatrunku Versiva® XC™ znajdą Państwo na www.mojarana.pl/versiva
ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, fax (22) 579 66 44,
bezpłatna infolinia: 800 120 093, e-mail: [email protected], www.convatec.pl lub www.mojarana.pl
®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2010 ConvaTec Inc.
Piśmiennictwo:
1. Walker M, Hobot JA, Newman GR, Bowler PG. Scanning electron microscopic examination of bacterial immobilization in a carboxymethyl cellulose (AQUACEL®)
and alginate dressings. Biomaterials 2003; 24: 883-890.
www.mojarana.pl
STOP bolesnym zmianom
opatrunków!
Patryk Martynus
Senior Brand Manager Wound
Therapeutics & Critical Care
Firma ConvaTec posiada imponujący dorobek,
zarówno w zakresie wiedzy fachowej, jak i udokumentowanej historii opracowań i wdrożeń
innowacyjnych pomysłów poprawiających jakość
życia Pacjentów. Jesteśmy kojarzeni z nowymi,
bardzo skutecznymi, specjalistycznymi opatrunkami, przynoszącymi wymierne korzyści nie tylko
pacjentom, lecz także lekarzom.
Poprzednio pisałem Państwu
o nowych rozwiązaniach dla specjalistów borykających się w swojej codziennej praktyce z ranami chirurgicznymi. Dziś kilka zdań na temat nowych
opatrunków wspierających leczenie
oparzeń pośredniej grubości skóry.
Skalę występowania w Polsce opisywanych ran poruszył w swoim słowie
wstępnym Pan prof. Arkadiusz Jawień.
Przyjrzyjmy się teraz, z jakich etapów
składa się leczenie pacjentów dotkniętych oparzeniami:
Ratunek
Oddalenie poszkodowanego od czynnika uszkadzającego i pierwsza pomoc.
Resuscytacja
Wspomaganie zaburzonej
układu/narządu.
funkcji
Hospitalizacja
Po przyjęciu do oddziału ratunkowego pacjenci z ciężkimi oparzeniami są
zwykle kierowani do specjalistycznych
oddziałów oparzeniowych, podczas
gdy lżejsze oparzenia mogą być zwykle opatrzone w oddziale ratunkowym
albo ogólnym oddziale chirurgicznym.
Ciężkość oparzenia ocenia się zależnie od stopnia (głębokości) zniszczenia skóry i powierzchni ciała objętej
oparzeniem. Zwykle, jeśli oparzenie
obejmuje powyżej 30% powierzchni
ciała, pacjent jest kierowany do specjalistycznego oddziału oparzeniowego. Oparzenie może też być ocenione
jako poważne, jeśli obejmuje wrażliwe
okolice, np. usta albo narządy płciowe, niezależnie od uszkodzonej powierzchni.
Opracowanie rany oparzeniowej
Uszkodzona skóra i tkanki leżące pod
nią muszą zostać wyleczone przy zastosowaniu leczenia zachowawczego,
tzn. opatrunków, albo bardziej agresywnego leczenia chirurgicznego, polegającego na usunięciu tkanek martwych i przeszczepach skóry.
Rehabilitacja
Rehabilitacja rozpoczyna się w chwili
przyjęcia pacjenta do szpitala i kontynuowana jest przez wiele lat po tym,
jak pacjent opuszcza szpital. Celem
rehabilitacji jest powrót pacjenta (w takim stopniu, w jakim jest to możliwe)
do fizycznego, emocjonalnego i psychicznego stanu sprzed oparzenia.
Rekonstrukcja
Blizna powstająca jako efekt gojenia
rany oparzeniowej może spowodować
upośledzenie funkcji i wymaga leczenia, zwykle metodami chirurgii rekonstrukcyjnej.
Rekapitulacja
Uraz oparzeniowy może wymagać leczenia przez wiele lat.
10
Stop
bolesnym
zmianom
opatrunków!*
Do typowych problemów, które napotykają chirurdzy leczący oparzenia
pośredniej grubości skóry i które warto
w tym miejscu rozważyć, należą:
• Głębokość rany oparzeniowej
W celu podjęcia decyzji o sposobie postępowania, klinicyści muszą
określić głębokość oparzenia i stosownie do tego dobrać odpowiednią
terapię. Niekiedy, w przypadku głębokich oparzeń pośredniej grubości,
lekarz może zadecydować o wycięciu stycznym martwicy, jak też pokryciu rany przeszczepem. Oparzenia
o mniejszej głębokości mogą być
leczone zachowawczo za pomocą
opatrunków.
• Tendencja do bliznowacenia
Tam, gdzie to tylko możliwe, lekarz
dąży do zmniejszenia tendencji do
bliznowacenia, ponieważ może to
mieć niekorzystny wpływ na wynik leczenia i jakość życia pacjenta
w przyszłości.
• Mobilność pacjenta podczas
procesu gojenia
Zależnie od umiejscowienia i ciężkości oparzenia, pacjent może – lub
nie może – poruszać się swobodnie
podczas leczenia. Jeżeli pacjent, który może się poruszać, czuje się ograniczony z powodu zastosowanego
opatrunku, w jego odczuciu proces
gojenia będzie mniej satysfakcjonujący niż wtedy, gdyby opatrunek
umożliwiał mu swobodny ruch.
•B
ól doświadczany przez pacjenta podczas gojenia
Bywa, że pacjenci odczuwają ból
podczas całego okresu leczenia
i gojenia, zarówno podczas noszenia, jak i podczas zmiany opatrunków. Jeśli ból ten można zmniejszyć
poprzez zastosowanie odpowiedniego opatrunku, klinicyści będą
zainteresowani taką możliwością.
• Zakażenie rany oparzeniowej
Zakażenie rany oparzeniowej wywiera
bardzo niekorzystny wpływ na wynik
leczenia, zarówno w odniesieniu
do doświadczeń pacjenta, jak i ze
względu na dodatkową pracę dla lekarzy, pielęgniarek i koszty dla szpitala.
Dla usystematyzowania wiedzy
kilka słów (tytułem przypomnienia) na temat leczenia oparzeń pośredniej grubości skóry
(II stopnia).
Oparzenia pośredniej grubości to takie, gdzie nastąpiło zniszczenie powierzchownych warstw skóry. W zależności od głębokości uszkodzenia,
mogą one być określane jako oparzenia „powierzchowne pośredniej
grubości” (stopień II A) albo „oparzenia głębokie pośredniej grubości”
(stopień II B). W powierzchownych
oparzeniach pośredniej grubości (II A)
nastąpiło uszkodzenie najbardziej powierzchownej warstwy skóry – naskórka, odsłaniając powierzchnię skóry
właściwej. Ten rodzaj oparzenia może
wygoić się samoistnie w ciągu ok.
14 dni. Jednak wymaga odpowiedniego
opatrunku (do tej pory np. AQUACEL® Ag),
aby zmniejszyć ból, zmniejszyć ryzyko zakażenia i odprowadzić wysięk.
W przypadku głębokich oparzeń pośredniej grubości (II B) nastąpiło także
uszkodzenie powierzchownej warstwy
skóry właściwej. Chociaż rana oparzeniowa może również wygoić się samoistnie, to proces ten będzie trwał dłużej (czasem nawet powyżej 3 tygodni)
i istnieje większe prawdopodobieństwo bliznowacenia. W tym rodzaju
oparzeń chirurg może podjąć decyzję
o stycznym wycięciu rany oparzeniowej, aby odsłonić jej żywe dno (przekształcić ranę oparzeniową w chirurgiczną). Zabieg polega na usuwaniu
bardzo cienkich warstw uszkodzonej
tkanki przy pomocy specjalnego kątowego ostrza albo dermatomu.
Pamiętać należy, że ból odczuwany przez pacjentów podczas
leczenia oparzeń pośredniej
grubości w dużym stopniu jest
spowodowany powtarzającymi
się zmianami opatrunków, które
są zwykle konieczne.
Obecnie częstym standardem postępowania jest stosowanie opatrunków
z gazy pokrytych maścią zawierającą
sulfadiazynę srebra. Są one traktowane jako tzw. „złoty standard” w leczeniu oparzeń. Zwróćmy jednak uwagę,
że wymagają regularnych (częstych)
zmian. Przeciwbakteryjna maść ze
srebrem przestaje być skuteczna po
ok. 10 godzinach i trzeba ją wymienić. Sam opatrunek z gazy szybko
nasiąka wysiękiem z rany, gdyż gaza
wchłania niewielkie ilości wysięku
(minimalne zdolności chłonne) i zapewnia pewien stopień ochrony przed
zanieczyszczeniami znajdującymi się
w powietrzu. Gdy gaza szybko wysyca
się wysiękiem, przestaje go wchłaniać,
przez co zwiększa ryzyko zakażenia
i maceracji skóry wokół rany i wpływa na opóźnienie procesu gojenia1.
Ponadto gaza nie zapobiega zaleganiu wysięku w ranie oparzeniowej, co
może sprzyjać zwiększonej aktywności
bakterii. Klinicyści często uważają,
że powinni regularnie zmieniać opatrunki, aby ocenić wygląd rany oparzeniowej i przebieg procesu gojenia.
Często jednak jest to bardzo bolesne
doświadczenie dla pacjenta. Nowo
tworząca się tkanka ma tendencję do
wrastania w strukturę gazy, stanowi to
dodatkowe źródło urazu i bólu podczas zdejmowania opatrunku8.
Zatem wielkim krokiem naprzód
w leczeniu oparzeń pośredniej
grubości byłoby wprowadzenie
opatrunku umożliwiającego gojenie rany oparzeniowej bez konieczności jego częstych zmian,
zmniejszającego do minimum
ból i urazowość towarzyszące
zmianie opatrunku, gdy jest ona
konieczna.
Kolejnym istotnym czynnikiem, który znacznie utrudnia gojenie ran
oparzeniowych, jest ZAKAŻENIE.
Ma ono niekorzystny wpływ na obciążenie pracą personelu medycznego i zwiększa nakłady finansowe
na leczenie pacjenta. Może również
spowodować znacznie poważniejsze
powikłania, wymagające dodatkowego leczenia, a ciężka infekcja może
nawet doprowadzić do śmierci pacjenta. Bakterie najczęściej spotykane
w zakażeniach ran oparzeniowych to:
metycylinooporne gronkowce złociste
(MRSA), wankomycynooporne enterokoki (VRE), gronkowce i paciorkowce. W przypadku oparzeń pośredniej
grubości rana oparzeniowa jest często
narażona na inwazję patogenów, co
może doprowadzić do infekcji.
Odczyn zapalny w ranie oparzeniowej
i tworzenie płynu wysiękowego stanowią prawidłowe i pożądane etapy
procesu gojenia, jednak długotrwała
ekspozycja skóry wokół rany na wysięk może spowodować jej uszkodzenie i stwarza środowisko sprzyjające
zwiększonej aktywności bakteryjnej.
Jeśli opatrunek nie przylega dobrze
do dna rany i istnieje tzw. martwa
przestrzeń pomiędzy nim a dnem
rany, to również może powstać środowisko sprzyjające namnażaniu się
drobnoustrojów. Oparzenia pośredniej grubości są także narażone na
ekspozycję na patogeny obecne w powietrzu. Podczas każdej zmiany opatrunku otwarta rana ma bezpośredni
kontakt z powietrzem i może zostać
zakażona.
Zrozumiałym jest, że każdy klinicysta
ma preferowaną przez siebie metodę
leczenia oparzeń pośredniej grubości. Uwarunkowane jest to wieloma
czynnikami, między innymi: aktualnie
obowiązującym protokołem postępowania
(procedurą/standardem),
własnym doświadczeniem, opiniami i doświadczeniami innych lekarzy,
ofertą dostępnych produktów i ich
kosztami (ceną jednostkową opatrunków, a nie – niestety – kompleksowymi
kosztami leczenia).
11
www.convatec.pl
Nie po raz pierwszy w historii firmy
ConvaTec postępujemy w myśl zasady „Klienci i Pacjenci mówią – my
słuchamy”. Co ważne, nie tylko słuchamy, ale szybko wyciągamy wnioski i podejmujemy decyzje, działania
skutkujące rozwojem naszej oferty
produktowej.
Zanim jednak zaprezentuję Państwu nowe opatrunki w leczeniu
oparzeń AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN pozwolę sobie zaryzykować w tym miejscu
tezę, że jednym z opatrunków z wyboru w leczeniu oparzeń pośredniej grubości w Polsce jest obecnie
AQUACEL® Ag. Dowody na potwierdzenie tej tezy znajdą Państwo choćby w bieżącym wydaniu magazynu:
doniesienia liderów opinii w zakresie
leczenia oparzeń, którzy na co dzień
szeroko stosują wspomniany opatrunek.
„Zasada dziewiątek”
Zakres dostępnych kształtów i rozmiarów
4,5%
opatrunków opracowano w oparciu o tzw. zasadę
dziewiątek, standardowy system stosowany
przez lekarzy do oceny powierzchni ciała objętej
oparzeniem
Zasada
dziewiątek
4,5%
9%
9%
Dostępne opatrunki AQUACEL® Ag
BURN/AQUACEL® BURN
4,5%
9%
9%
1%
1%
1%
9%
1%
9%
45 x 54 cm
17 x 15
cm
13 x 10
cm
Mężczyzna
o przeciętnym
wzroście 172,5 cm
Rozmiar 5
Rozmiar 4
Rozmiar 3
Rozmiar 2
Rycina 1.
12
Rozmiar 1
1%
1%
9%
23 x 30 cm
5%
4,5%
23 x 100 cm
Opatrunki AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN są to opatrunki
opracowane specjalnie do leczenia
oparzeń pośredniej grubości, wykorzystujące unikalne zalety żelowania
technologii Hydrofiber®. Dają one
szeroki zakres korzyści, w tym dwie
szczególnie ważne dla klinicystów zajmujących się leczeniem oparzeń.
Dzięki
wykorzystaniu
technologii
Hydrofiber® opatrunki te pomagają
łagodzić ból, zarówno podczas noszenia opatrunku, jak i podczas jego
zdejmowania.
i AQUACEL® BURN to nietkane opatrunki wykorzystujące technologię
Hydrofiber®, wzmocnione dodatkowym szwem nylonowym ułożonym
w jednym kierunku dla zwiększenia
wytrzymałości zarówno w stanie wilgotnym, jak i suchym, a także po to,
aby zmniejszyć tendencję do kurczenia
się. W odpowiedzi na potrzeby klinicystów zaprojektowano opatrunki z dodatkiem srebra i bez, a także opatrunki w postaci rękawiczek i opatrunki
płaskie (prostokątne), w wielu różnych
kształtach i rozmiarach wykorzystując
„regułę dziewiątek”.
Jak technologia Hydrofiber®
wpływa na leczenie oparzeń?
• To unikalna technologia opatentowana przez firmę ConvaTec, polegająca na żelowaniu karboksymetylocelulozy, dzięki czemu nasze
4,
Być może niektórzy z Państwa zastanowią się w tym miejscu nad sensem
„ulepszania dobrego”. Tu chciałbym
powołać się na kolejne motto naszej
firmy, które głosi: „Wystarczająco dobre, ale... my idziemy o kolejny krok
do przodu!”.
Dostępna gama opatrunków
nej i długotrwałe, efektywne działanie
opatrunku ze srebrem wyprodukowanego w technologii Hydrofiber® może
dać wymierne korzyści kliniczne w leczeniu ran zakażonych i ran narażonych na ryzyko zakażenia2,3.
5%
Technologia, w której wykonane są
nowe opatrunki, stanowi kolejny krok
naprzód w leczeniu oparzeń pośredniej grubości skóry.
W leczeniu oparzeń pośredniej
grubości i miejsc po pobraniu
skóry do przeszczepu opatrunki
AQUACEL® Ag BURN i AQUACEL® BURN
mogą być pozostawione na ranie do 21 dni albo do czasu, gdy
stan kliniczny będzie wymagał zmiany
opatrunku. W ten sposób ograniczają
do minimum liczbę zmian opatrunków.
Opatrunek AQUACEL® Ag BURN pomaga zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Na modelu in vitro symulującym wysięk z rany wykazano, że opatrunek
AQUACEL® Ag BURN ma doskonałe
działanie przeciwbakteryjne w stosunku do wielu najczęstszych patogenów
powodujących zakażenia ran oparzeniowych, w tym także do bakterii
opornych na antybiotyki. Stwierdzono,
że nawet przy intensywnym i powtarzającym się zakażeniu różnymi patogenami (MRSA, VRE, Candida krusei,
Aspergillus niger, Bacteroides fragilis,
S. Aureus i P. Aeruginosa) liczba bakterii w ranie spadała do poziomów
nieoznaczalnych w okresie 14 dni
obserwacji2,3. Dlatego też szerokie
spektrum aktywności przeciwbakteryj-
4,
Dziś chciałbym opisać Państwu, w jaki
sposób opatrunki AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN mogą przyczynić
się do poprawy istniejącej sytuacji.
9%
Fot. 1.
opatrunki zachowują się zupełnie
inaczej niż konwencjonalne opatrunki stosowane w leczeniu oparzeń pośredniej grubości.
• Żelowanie następuje po zetknięciu
się z wydzieliną z rany, a następnie
opatrunek ściśle przylega do dna
rany pod wpływem fibryny gromadzącej się między opatrunkiem
a dnem rany4.
• W miarę gojenia się rany, opatrunek
samoistnie oddziela się, nie powodując uszkodzenia dna rany4.
• Przyleganie opatrunków
AQUACEL® Ag BURN i AQUACEL® BURN różni się od przylegania opatrunków
z gazy, zawierających włókna, które
mogą wrastać w dno rany5.
Jaka
jest
rola
technologii
Hydrofiber® w leczeniu oparzeń
pośredniej grubości skóry?
W przypadku oparzeń pośredniej
grubości stan zapalny jest jednym
z niezbędnych wczesnych etapów
procesu gojenia, obejmującego kilka faz. Opatrunki AQUACEL® Ag
BURN i AQUACEL® BURN umożliwiają zaistnienie wczesnego odczynu
zapalnego, zapewniając równocześnie wilgotne środowisko optymalne
dla gojenia, odprowadzając wysięk
i działając przeciwbakteryjnie w obrębie opatrunku. Jak wykazały badania
in vitro, sprzyjają naturalnym procesom naprawczym organizmu, w miarę możliwości eliminując potrzebę częstych zmian opatrunków. Technologia
Hydrofiber® powoduje żelowanie
opatrunku w kontakcie z wysiękiem
z rany oparzeniowej pośredniej grubości. Dzięki temu opatrunek przylega
ściśle do dna rany, likwidując martwą
przestrzeń, w której mogą rozwijać się
drobnoustroje6, *. Wysięk z rany oparzeniowej zostaje wchłonięty przez
opatrunek, a szkodliwe składniki wysięku, np. bakterie, zostają uwięzione
wewnątrz zżelowanych włókien7, 8. Dzięki wysokiemu stężeniu fibrynogenu
w wysięku, tworzy się skrzep fibrynowy
stanowiący podłoże dla następującej
później odbudowy warstwy nabłonka
(reepitelializacji). Jednocześnie utrzymuje on opatrunek na ranie, zapobiegając wrastaniu ziarniny w opatrunek4.
Nowe opatrunki AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN zostały opracowane specjalnie w celu leczenia oparzeń
pośredniej grubości, wykazując cechy,
dzięki którym leczenie oparzeń pośredniej grubości skóry będzie bardziej efektywne niż do tej pory.
• Tworzą żel w zetknięciu z wysiękiem z rany oparzeniowej
Po zetknięciu z wysiękiem z rany
technologia Hydrofiber® zastosowana w opatrunku zmienia go w miękki, koherentny żel. Powstanie żelu
pomaga łagodzić ból w czasie, gdy
opatrunek pozostaje na miejscu9.
• Wchłaniają i zatrzymują wysięk7,8
Wysięk jest wchłaniany bezpośrednio do struktury włóknistej opatrunku, co zatrzymuje płyn i zawarte
w nim szkodliwe składniki wewnątrz
opatrunku. Żel dopasowuje się
kształtem do profilu dna rany, ograniczając przestrzeń, w której mogą
rozwijać się bakterie.
• Działają
przeciwbakteryjnie
i AQUACEL® BURN wykazują doskonałe działanie przeciwbakteryjne wobec szerokiego spektrum
patogenów. W modelu doświadczalnym symulującym wysięk z rany
udowodniono, że przy intensywnym
i powtarzającym się zakażeniu różnymi patogenami (MRSA, VRE, Candida krusei, Aspergillus niger, Bacteroides fragilis, S. Aureus i P. Aeruginosa) liczba bakterii w ranie spadała do poziomów nieoznaczalnych
w okresie 14 dni obserwacji2,3.
• Możliwość noszenia jednego
opatrunku nawet do 21 dni
Raz założony opatrunek może pozostawać na ranie nawet przez 21
dni albo w zależności od sytuacji klinicznej. W ten sposób przyczynia się
do zmniejszenia urazowości i bólu
związanych z częstymi zmianami
opatrunków, a także zmniejsza ryzyko zakażeń krzyżowych związanych
ze zmianami opatrunków7,10,*.
• Opatrunek oddziela się samoistnie po odtworzeniu nowego
nabłonka na powierzchni rany
W stanie żelu opatrunek nie traumatyzuje dna rany podczas jego zdejmowania. Jednak w wielu przypadkach nie będzie potrzeby zmiany
opatrunku, ponieważ on po prostu
sam się oddzieli, gdy powierzchnia
rany pokryje się nowym nabłonkiem4.
• Opatrunki AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN są dostępne
w wielu rozmiarach i kształtach
Płaskie, prostokątne opatrunki są
bardzo wygodne w użyciu, łatwo
można je ciąć i nakładać. Mamy też
opatrunki w kształcie rękawiczek.
Dzięki temu klinicysta może wybrać
rodzaj opatrunku najlepiej odpowiadający rodzajowi rany, którą leczy.
Firma ConvaTec szczególny nacisk
kładzie na badania kliniczne. Skuteczność nowych opatrunków w le-
* Jak wykazały badania in vitro.
13
www.convatec.pl
czeniu oparzeń potwierdzają badania prowadzone zarówno w USA,
jak i w Europie. Szczegółowe wyniki
tych badań dostępne są każdorazowo w portalu www.mojarana.pl lub
na życzenie u naszych Przedstawicieli
Medycznych.
Podsumowując,
chciałbym
poinformować,
iż
wiele
polskich
ośrodków będzie miało okazję
obserwować w najbliższym czasie skuteczność nowych opatrunków we własnej praktyce. Wynikami tych obserwacji będziemy dzielili się na łamach
naszego magazynu i w trakcie wybranych kongresów naukowych. Wierzymy, że omawiane tutaj możliwości
rozwoju leczenia ran oparzeniowych
znajdą szerokie zastosowanie wśród
polskich specjalistów, a dzięki nowym
opatrunkom AQUACEL® Ag BURN
i AQUACEL® BURN w znaczący sposób wpłyniemy na poprawienie komfortu pacjentów, dzięki bezbolesnej
metodzie opisanej powyżej.
Wychwytywanie i uwięzienie bakterii wewnątrz opatrunku wykorzystującego technologię Hydrofiber® 11
Po 2-3 minutach
Po 20 minutach
Po 30 minutach
Po 60 minutach
Zielony: żywe komórki bakteryjne
Czerwony: martwe komórki bakteryjne
Zdjęcie z użyciem mikroskopu skaningowego z tzw. szybkim laserem konfokalnym umożliwia
trójwymiarową rekonstrukcję pokazującą rosnącą gęstość komórek bakteryjnych uwięzionych
w opatrunku i nasilenie efektu bakteriobójczego w opatrunku AQUACEL® Ag.
Fot. 2.
Piśmiennictwo
1.Cutting KF, White RJ. Maceration of the skin and wound bed.1: Its nature and causes. J Wound Care. 2002;11(7):275-278.
2.The microbicidal properties of Apollo Burns Dressing. WHRI 3239 MA132. May 21, 2009. Data on file ConvaTec.
3.Antimicrobial efficacy testing of Apollo Burn Dressing using a simulated wound fluid model. WHRI13161 MA120. August 4, 2008. Data on file,
ConvaTec.
4.Caruso DM, Foster KN, Hermans MHE, Rick C. AQUACEL™ Ag in the management of partial thickness burns: Results of a clinical trial. Journal of
Burn Care and Rehabilitation. 2004 Jan/Feb; 25(1):89-97.
5.Hoekstra MJ, Hermans MHE, Richters CD, Dutrieux RP. A histological comparison of acute inflammatory responses with a Hydrofiber or tulle gauze
dressing. J Wound Care. 2002;11(2):113-119.
6.Jones S, Bowler PG, Walker M. Antimicrobial activity of silver-containing dressings is influenced by dressing conformability with a wound surface.
Wounds. 2005;17(9):263-270.
7.Walker M, Hobot JA, Newman GR, Bowler PG. Scanning electron microscopic examination of bacterial immobilization in a carboxymethyl cellulose
(Aquacel) and alginate dressing. Biomaterials. 2003;24(5):883-890.
8.Newman GR, Walker M, Hobot J, Bowler P. Visualisation of bacterial sequestration and bactericidal activity within hydrating Hydrofiber® wound
dressings. Biomaterials. 2006;27(7):1129-1139.
9.Caruso DM, Foster KN, Blome-Eberwein SA, et al. Randomized clinical study of Hydrofiber dressing with silver or silver sulfadiazine in the management of partial-thickness burns. J Burn Care Res. 2006;27(3):298-309.
10.Clinical Study Report CW-0508-06-A083: A Phase II, Non-Comparative Evaluation of Carboxymethylcellulose Silver Reinforced with Nylon in the
Care of Partial Thickness Burns, July 2008.
11.Newman GR, Walker M, Hobot J, Bowler P. Visualisation of bacterial sequestration and bactericidal activity within hydrating Hydrofiber® wound
dressings. Biomaterials. 2006;27(7):1129-1139.
* Opatrunki AQUACEL® Ag BURN i AQUACEL® BURN mogą pozostać na ranie do 21 dni. Konieczna jest jednak ocena kliniczna, aby określić optymalny czas
i częstotliwość zmian opatrunków w tym okresie. Prosimy zapoznać się z ulotką informacyjną dołączoną do opakowania, gdzie znajduje się pełna
instrukcja stosowania.
14
*
ótce*
r
k
w
p ne
dostę
Stop
bolesnym
zmianom
opatrunków!*
Załóż, poczekaj*, wspieraj leczenie rany
Opatrunki AQUACEL® Ag/AQUACEL® BURN w leczeniu oparzeń pośredniej grubości skóry:
• Zapewniają doskonałą aktywność bakteriobójczą
• Umożliwiają pozostawienie jednego opatrunku na ranie nawet do 21 dni*
• Zmniejszają urazy i ból związane z częstymi zmianami opatrunku
• Zmniejszają ryzyko zakażeń krzyżowych
1,2
,4,7
3,6
• Zmniejszają ryzyko zakażeń krzyżowych
• Dostępne są w wielu rozmiarach,
4,5
w tym w unikalnym kształcie rękawiczek
4,5
1.The microbicidal properties of Apollo Burns Dressing. WHRI 3239 MA132. May 21, 2009. Data on file ConvaTec.
2.Antimicrobial efficacy testing of Apollo Burn Dressing using a simulated wound fluid model. WHRI13161 MA120. August 4, 2008. Data on file, ConvaTec.
3.Caruso DM, Foster KN, Hermans MHE, Rick C. AQUACEL™ Ag in the management of partial thickness burns: Results of a clinical trial. Journal of Burn Care and Rehabilitation. 2004 Jan/Feb; 25(1):89-97.
4.Walker M, Hobot JA, Newman GR, Bowler PG. Scanning electron microscopic examination of bacterial immobilization in a carboxymethyl cellulose (Aquacel) and alginate dressing. Biomaterials. 2003;24(5):883-890.
5.Newman GR, Walker M, Hobot J, Bowler P. Visualisation of bacterial sequestration and bactericidal activity within hydrating Hydrofiber® wound dressings. Biomaterials. 2006;27(7):1129-1139.
6.Caruso DM, Foster KN, Blome-Eberwein SA, et al. Randomized clinical study of Hydrofiber dressing with silver or silver sulfadiazine in the management of partial-thickness burns. J Burn Care Res. 2006;27(3):298-309.
7.Clinical Study Report CW-0508-06-A083: A Phase II, Non-Comparative Evaluation of Carboxymethylcellulose Silver Reinforced with Nylon in the Care of Partial Thickness Burns, July 2008.
*Opatrunki AQUACEL® Ag BURN i AQUACEL® BURN mogą pozostać na ranie do 21 dni. Konieczna jest jednak ocena kliniczna, aby określić optymalny czas
i częstotliwość zmian opatrunków w tym okresie. Prosimy zapoznać się z ulotką informacyjną dołączoną do opakowania, gdzie znajduje się pełna instrukcja stosowania.
** Opatrunek dostępny w ofercie firmy ConvaTec Polska w III kwartale 2010 roku.
Confidential and Proprietary to convatec, for Internal Use Only
ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa
tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44, e-mail: [email protected] www.convatec.pl lub www.mojarana.pl. Bezpłatna infolinia: 800 120 093
Reali
Praktyczne zastosowanie preparatu
octenilin® żel w ranach oparzeniowych
II stopnia1 – doniesienia z obserwacji
klinicznej
mgr Marzena Korbecka
C. Ottomann i B. Hartmann, Szpital Urazowy w Berlinie, Centrum
Leczenia Ciężkich Oparzeń i Chirurgii Plastycznej w Berlinie
1
Oktenidyna – skrócona nazwa dwuchlorowodorku
oktenidyny – działa szybko i niezawodnie wobec
bakterii (w tym także wobec sprawiających liczne
problemy szczepów MRSA i ESBL), grzybów
i wirusów lipofilnych. Nie potwierdzono nigdy
wystąpienia zjawiska oporności.
Zastosowanie oktenidyny nie
prowadzi do ustrojowych działań niepożądanych. Ze względu na jej doskonałą tolerancję wobec skóry, błon
śluzowych i tkanek oktenidyna może
być stosowana również u kobiet ciężarnych, niemowląt i wcześniaków.
Nie powoduje dolegliwości bólowych.
Octenisept® jest szeroko stosowany
w klinikach chirurgicznych w charakterze miejscowego leku o działaniu antyseptycznym do ran i błon śluzowych.
Nie zawiera fenolu, srebra i PVP-jodu,
nie wchłania się i w związku z tym nie
ma działania o charakterze ogólnoustrojowym. Aby możliwe było wykorzystanie wspomnianych wyżej właściwości również w powierzchniowym leczeniu ran oparzeniowych, przeprowadzono badania mające na celu ocenę
wpływu dichlorowodorku oktenidyny
(oktenidyny) w postaci żelu do ran
(octenilin® żel na rany) pozwalającego
na utrzymanie odpowiedniej wilgotności w leczeniu oparzeń termicznych
II stopnia.
W okresie sześciu miesięcy z użyciem
żelu z oktenidyną (octenilin® żel na
rany) leczono ogółem 107 pacjentów
cierpiących na powierzchowne termiczne rany oparzeniowe II stopnia
(II A). Zaopatrywanie ran polegało
na wstępnym opracowaniu / oczyszczeniu rany (debridement) oraz na
nałożeniu sterylnej perforowanej folii
silikonowej (Mepitel) z jednoczesnym
użyciem żelu z oktenidyną (octenilin®
żel na rany). Na tak przygotowaną
ranę nakładany był następnie opatrunek wykonany z jałowych kompresów lub jałowych chust operacyjnych,
który następnie mocowany był za
pomocą opasek elastycznych, opasek gazowych, opasek typu Fixomull
lub Peha-Haft. Pierwsza zmiana
opatrunku miała miejsce między
czwartą i szóstą dobą od urazu,
kolejne zmiany opatrunku z ponowną
aplikacją żelu miały miejsce kolejno
co trzy do czterech dni, aż do zagojenia. W badaniu brali udział pacjenci
leczeni stacjonarnie i ambulatoryjnie
należący do wszystkich grup wiekowych.
Średnia wieku 107 pacjentów leczonych żelem z oktenidyną wynosiła
29,26 roku. Najmłodszy pacjent miał
9 miesięcy, najstarszy pacjent miał 89
lat. 62 osoby spośród 107 pacjentów
objętych badaniem były płci męskiej
(58%), 45 osób płci żeńskiej (42%).
Lokalizacja powierzchni ran u 107
pacjentów dotyczyła różnych partii
ciała (tabela 1). Ogółem u 107 pacjentów leczenie żelem z oktenidyną
zastosowano w 180 partiach ciała.
Powierzchnia ciała, która uległa oparzeniu, wynosiła przeciętnie 5,01%
całkowitej powierzchni ciała, przy
minimalnej powierzchni oparzenia
0,5% i maksymalnej 20% całkowitej
powierzchni ciała.
U 95 pacjentów żel z oktenidyną naniesiono na powierzchnię rany oparzeniowej w dniu wypadku. Minimalny
odstęp czasu dzielący moment urazu
i pierwszą aplikację żelu wynosił tutaj 2,6 godziny. U 12 pacjentów odstęp czasu między momentem urazu
i pierwszą aplikacją wynosił powyżej
Tabela 1.
Lokalizacja
Przedramię
Twarz
Brzuch
Ramię
Plecy
Barki
Dłoń
Sutek
Szyja
Genitalia
Głowa
Udo
Stopa
Podudzie
Palec
Klatka piersiowa
16
Liczba
34
23
19
19
17
13
10
9
7
7
6
6
4
3
2
1
Rozkład procentowy
31,80%
21,50%
17,60%
17,60%
15,90%
12,10%
9,30%
8,40%
6,50%
6,50%
5,60%
5,60%
3,70%
2,80%
1,90 %
0,90%
24 godzin.
Spośród ogółem 107 pacjentów 12
uległo wypadkowi w związku z wykonywaną przez nich pracą.
Poniżej zamieszczono zestawienie
przyczyn poszczególnych oparzeń
(tabela 2).
Subiektywne odczucia pacjentów podczas pierwszej aplikacji żelu z oktenidyną zarejestrowano metodą ankietowania. W ankiecie zadano pytania
dotyczące następujących zdarzeń
(tabela 3):
Wrażenie chłodzenia
Wrażenie chłodzenia i uśmierzenia
bólu
Brak jakichkolwiek wrażeń
Uczucie pieczenia / ból
W ramach rutynowej diagnostyki wykonywano wymazy z ran; spośród
ogółem 97 wymazów diagnostyka
mikrobiologiczna
przeprowadzona
została seryjnie u 56 pacjentów.
Wśród 107 pacjentów biorących
udział w badaniu w warunkach stosowania żelu do ran zawierającego
dichlorowodorek oktenidyny wystąpiły dwa przypadki zakażenia ran
(1,68%). Ogółem 48 pacjentów informowało o przyjemnym uczuciu bądź
braku dolegliwości bólowych podczas
pierwszej aplikacji żelu z oktenidyną
(45%). W procesie leczenia z zastosowaniem żelu z oktenidyną mieliśmy do czynienia z wyjątkowo niskim
wskaźnikiem zakażeń rany rzędu zaledwie 1,68%. Nie zaobserwowano
Tabela 2.
Przyczyna wypadku
Oparzenie gorącą cieczą
Oparzenie płomieniem
Promieniowanie
Oparzenie kontaktowe (dotyk)
Oparzenie prądem
Uraz w wyniku wybuchu
Rozkład procentowy
61%
26%
7%
3%
2%
1%
Tabela 3.
Odczucia pacjenta
19
13
16
26
Rozkład
procentowy
18%
12%
15%
24%
33
31%
Liczba
Działanie chłodzące
Działanie chłodzące i uśmierzające ból
Brak jakiegokolwiek działania
Uczucie pieczenia
Pacjent zaintubowany / brak możliwości
uzyskania odpowiedzi
jakichkolwiek oznak braku tolerancji
w postaci alergicznych podrażnień
skóry, zaczerwienienia skóry bądź innych patologicznych reakcji skórnych
w wyniku powierzchniowego leczenia
z użyciem żelu z oktenidyną (octenilin®
żel na rany).
Wnioski: Dzięki zastosowaniu dichlorowodorku oktenidyny w postaci
żelu w procesie leczenia termicznych
oparzeń powierzchownych drugiego
stopnia (II A) otrzymaliśmy do dyspozycji prosty w obsłudze i wykonaniu, wilgotny opatrunek,
charakteryzujący się nieskomplikowanym sposobem użycia.
Ze względu na działanie konser-
wujące, a tym samym działanie
hamujące wzrost liczby zarazków,
jakim charakteryzuje się dichlorowodorek oktenidyny, możliwe było
pozostawianie opatrunku na ranie
do pięciu dni i tym samym przedłużenie działania leku o miejscowym
działaniu antyseptycznym, jakim jest
octenisept®.
Ponadto opatrunki z żelem z oktenidyną (octenilin® żel na rany) pozwalają
zminimalizować dolegliwości bólowe
przy jednoczesnej redukcji liczby niezbędnych zmian opatrunku, co znalazło swój wyraz w wynikach opracowanych na podstawie subiektywnych
opinii pacjentów.
Przypadek 1: pacjent, 57 lat.
Przypadek 2: pacjent, 48 lat.
Diagnoza: ostry uraz oparzeniowy II i III stopnia, oparzenie olejem.
Wcześniejsze leczenie: 3 miesiące leczenia jodem PVP bez
znaczącej poprawy.
Diagnoza: ostry uraz oparzeniowy lewego przedramienia.
Wcześniejsze leczenie: przez 2 tygodnie bezskutecznie
stosowano opatrunek gazowy z maścią.
1 dzień
Stan po wcześniejszym
leczeniu jodem PVP.
Wyraźne objawy
podrażnienia skóry
otaczającej ranę.
17 dzień
Po zmianie terapii na leczenie
preparatem octenilin® żel
wyraźna redukcja objawów
podrażnienia, zmniejszenie
powierzchni i głębokości rany.
1 dzień
Wizyta u lekarza po bezskutecznym,
trwającym dwa tygodnie leczeniu
z zastosowaniem opatrunku
gazowego z maścią. Nadal
wyraźne ślady po oparzeniu, na
dużej powierzchni tkanka uszkodzona, pokryta w znacznej
mierze zeskorupiałym nalotem,
rana obejmuje całe przedramię.
Po 2 tygodniach
Po dwutygodniowej terapii
z użyciem preparatu
octenilin® żel uzyskano
niezwykle zadowalające
wyniki leczenia, tak pod
względem kosmetycznym,
jak i medycznym.
17
www.convatec.pl
OIT
Wieloaspektowo – postępowo
Gwarancja innowacyjności,
czyli o nowym systemie do kontrolowanej
zbiórki stolca Flexi-Seal® SIGNAL® FMS
Dzięki systemowi Flexi-Seal FMS od ponad
trzech lat kontrolowana zbiórka stolca wśród
pacjentów polskich oddziałów intensywnej terapii
jest bardziej skuteczna i bezpieczna. Jednocześnie komfortowa dla Pacjenta i personelu oraz
– co najważniejsze – zasadna z ekonomicznego
punktu widzenia dla budżetu oddziału/szpitala.
®
Można optymistycznie stwierdzić, że stał się on „złotym standardem” radzenia sobie z tym skomplikowanym problemem. Dziękując za
dotychczasowe zaufanie, pragniemy
poinformować, że od maja 2010 roku
poszerzamy naszą ofertę w tym zakresie o kolejny, rozbudowany system do
kontrolowanej zbiórki stolca płynnego
i półpłynnego Flexi-Seal® SIGNAL® FMS.
Flexi-Seal® SIGNAL® FMS został
zaprojektowany tak, aby do minimum
ograniczyć ryzyko uszkodzenia skóry.
System składa się z trzech podstawowych elementów: silikonowy rękaw
odprowadzający, miękki balonik oraz
wymienne worki zbiorcze stanowią
całość rozwiązania.
Miękki, elastyczny balonik retencyjny
jest dopasowany do anatomii zwieracza odbytu, skutecznie go uszczelniając, a tym samym minimalizując
wyciek. Został on zaprojektowany
z myślą o minimalizacji zagrożenia
martwicą tkanki:
• Wskaźnik sygnalizujący podnosi się,
co ułatwia personelowi określenie
momentu, kiedy balonik jest maksymalnie wypełniony (do 45 ml); zapobiega to jego przepełnieniu*.
• Obserwacja kliniczna wykazała, że
właściwe wypełnienie balonika minimalizuje ryzyko przecieku:
— 83% personelu zgłosiło, że wyciekanie wcale nie wystąpiło lub
wystąpiło jedynie w minimalnym
stopniu4, a ponadto:
Porównanie całkowitych kosztów opieki nad 10 pacjentami
z nietrzymaniem stolca**
Jednym z największych wyzwań
w opiece nad pacjentem z nietrzymaniem stolca jest ryzyko uszkodzenia
skóry. Do jej uszkodzenia w okolicach
odbytu może dojść już w ciągu paru
minut od niekontrolowanego wypróżnienia1:
• W wyniku wydłużonego kontaktu skóry ze stolcem mogą powstać
owrzodzenia i może dojść do zapalenia błony śluzowej odbytu.
• Komplikacje te są bolesne dla pacjentów i frustrujące dla personelu
medycznego.
• Nietrzymanie stolca jest czynnikiem
ryzyka przy tworzeniu się owrzodzeń
odleżynowych2.
Skuteczne, kontrolowane odprowadzanie stolca pozwala ograniczyć ryzyko uszkodzeń skóry3. Nowy system
Patryk Martynus
16 979 zł
9 709 zł
Tradycyjne środki
Wykres 1.
18
Przy wykorzystaniu systemu
Flexi-Seal® SIGNAL® FMS
— U 92% pacjentów, u których zastosowano system Flexi-Seal® FMS,
integralność skóry została zachowana lub uległa poprawie4.
—U
pacjentów, u których przeprowadzono endoskopię rozpoznawczą
i kontrolną, okazało się, że po zastosowaniu systemu Flexi-Seal® FMS
błona śluzowa odbytu była zdrowa4.
Kolejne z istotnych wyzwań to minimalizowanie ryzyka infekcji. Jest ono
nadrzędną sprawą zarówno dla pacjentów, jak i dla personelu, gdyż bakterie znajdujące się w stolcu mogą być
źródłem niebezpiecznego zakażenia
szpitalnego (C. difficile), zagrażającego pacjentom i całemu personelowi
szpitalnemu5.
• Do zakażenia C. difficile dochodzi
nawet u 20% hospitalizowanych pacjentów5.
• Infekcja wywoływana przez C. difficile często przekłada się na ostrą
biegunkę6.
W obserwacji klinicznej dowiedziono,
że stosowanie systemu do kontrolowanej zbiórki stolca, który pozwala ograniczyć do minimum zanieczyszczenie
rąk i otoczenia, może przyczynić się
do zapobiegania rozprzestrzenianiu
się bakterii C. difficile w placówkach
medycznych7.
Badania in vitro wykazały, że system
Flexi-Seal® FMS8:
— Skutecznie uniemożliwia rozprzestrzenianie się C. difficile. W otoczeniu systemu zbiorczego nie znaleziono bakterii C. difficile, dzięki
czemu stwierdzono, że zapobiega
on rozwojowi zakażeń w warunkach środowiskowych.
— Worki zbiorcze z filtrem węglowym
stanowią skuteczną barierę dla
C. difficile i uniemożliwiają tym
bakteriom przedostanie się do otoczenia9.
Należy pamiętać, że powstrzymanie
podstawowego źródła zakażenia ma
kluczowe znaczenie8.
Trzecim, aczkolwiek niezwykle istotnym wyzwaniem w naszych czasach
jest kompleksowa opieka nad pacjentem, a jednocześnie efektywność kosztowa podjętych działań. Nietrzymanie
stolca może wywoływać u pacjentów
dyskomfort psychiczny, a oddziałom,
w przypadku stosowania tradycyjnych
metod, może zwiększyć koszty takiej
opieki. Należy otwarcie w tym miejscu
powiedzieć:
– Nietrzymanie stolca wiąże się z koniecznością poświęcania pacjentom
przez personel pielęgniarski dużej
ilości czasu10.
– Zwiększa całkowite koszty pracy
i zużytych materiałów11, 12.
Skuteczne, kontrolowane odprowadzanie i zatrzymywanie stolca pomaga zapewnić pacjentom czystość,
komfort i godność. Jednocześnie po-
ORYGINALNY WSKAŹNIK SYGNALIZUJĄCY podnosi się, co ułatwia klinicyście
określenie momentu, kiedy balonik jest maksymalnie wypełniony (do 45 ml); zapobiega
to jego przepełnieniu. Obserwacja kliniczna wykazała, że właściwe wypełnienie balonika
minimalizuje ryzyko wycieku†.
Niebieska kieszonka na palec jest
łatwa do zauważenia i zaprojektowana
z myślą o łatwym zakładaniu.
Uniwersalny pasek umożliwia łatwe
i bezpieczne dopasowanie do ramy łóżka
oraz łatwe czyszczenie. Dodatkowo, płaska
powierzchnia z etykietą na notatki personelu.
Miękki, elastyczny balonik retencyjny
jest dopasowany do anatomii zwieracza,
skutecznie go uszczelniając, tym samym
minimalizując wyciek; balonik został
zaprojektowany z myślą o minimalizacji
zagrożenia martwicą tkanek odbytu.
WORKI z FiltrEM WĘGLOWYM zaprojektowane tak, by kontrolować nieprzyjemne
zapachy. Wykonane z materiału podobnego
do tego, z którego wykonane są worki
stomijne firmy ConvaTec.
Zwiększona PRZESTRZEŃ PRZEPŁYWU
wspomaga podawanie płynów, ułatwiając
irygację.
Mniejsze opakowanie umożliwia
wygodne przechowywanie i utylizację.
19
www.convatec.pl
zwala też skrócić czas pracy personelu
pielęgniarskiego i obniżyć całkowite
koszty opieki.
Wykres nr 1 obrazuje możliwe obniżenie kosztów opieki nad pacjentem
z nietrzymaniem stolca dla oddziałów szpitalnych. Dokonane obliczenia
zostały przedstawione na podstawie
ankiet przeprowadzonych w polskich
oddziałach szpitalnych.
Od 83% do 90% personelu stwierdziło, że system Flexi-Seal® FMS jest
przyjazny dla pacjenta, skuteczny
i oszczędza czas4.
W USA roczny koszt opieki nad
pacjentami z problemem nietrzymania stolca spadł o 45% po zastoso-
waniu systemu Flexi-Seal® FMS w porównaniu z metodami tradycyjnymi
(odpowiednio 94 224 USD v. 169
896 USD)*, 12.
Oszczędności te wynikają w dużej
mierze ze skrócenia czasu potrzebnego na opiekę pielęgniarską o 5231
godzin12.
Na świecie, w tym i w Polsce, system
jest najczęściej stosowanym rozwiązaniem w kontrolowanej zbiórce stolca13. Z powodzeniem został on zastosowany u 600 000 pacjentów oraz
jako jedyny na rynku posiada badania kliniczne dowodzące jego bezpieczeństwa i skuteczności!
Pomiar ciśnienia śródbrzusznego
UnoMeter™ Abdo-Pressure™
W celu ulepszania opieki nad pacjentem
nowy system Flexi-Seal® SIGNAL® FMS
został rozwinięty o następujące cechy:
przedstawione w ramce na stronie 19.
Aby poznać szczegóły dotyczące produktu, prosimy zapytać przedstawiciela naszej firmy lub ZADZWONIĆ NA
NUMER BEZPŁATNEJ INFOLINII
800 120 093.
Przypominamy jednocześnie, że rozwiązania systemowe firmy ConvaTec
wspierają Państwa pacjentów w różnych problemach. Aby ułatwić Państwu właściwy wybór, prezentujemy
poglądowy schemat wyboru naszych
produktów dla OiT:
Kontrolowana zbiórka stolca
płynnego i półpłynnego
Gwarancja innowacyjności
Godzinowa zbiórka moczu
UnoMeter Safeti Plus
™
™
Odleżyny (w zależności od stopnia,
głębokości oraz ilości wysięku)
lub
+
lub
Bibliografia:
1. Faria DT, Shwayder T, Krull EA. Perineal skin injury: extrinsic environmental factors. Ostomy Wound Management. 1996 Aug;42(7):28-30, 32-34.
2. Keller BP, Wille J, van Ramshorst B, van der Werken C. Pressure ulcers in intensive care patients: a review of risks and prevention. Intensive Care Med. 2002;28(10):1379-1388. Epub 2002 Sep 7. 3.
Clinical Evaluation of the Flexi-Seal® FMS Fecal Incontinence Management System. White Paper: Highlights of Clinical Study Data. ConvaTec CC: 0198-03-A695. August 2005.
4. Padmanabhan A, Stern M, Wishin J, et al. Clinical evaluation of a flexible fecal incontinence management system. Am J Crit Care. 2007;16(4):384-393.
5. Hurley BW, Nguyen CC. The spectrum of pseudomembranous enterocolitis and antibiotic-associated diarrhea. Arch Intern Med. 2002;162(19):2177-2184.
6. O
’Brien JA, Lahue BJ, Caro JJ, Davidson DM. The emerging infectious challenge of Clostridium difficile-associated disease in Massachusetts hospitals: clinical and economic consequences. Infect
Control Hosp Epidemiol. 2007:28(11):1219-1227.
7. Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology (APIC). Guide to the Elimination of Clostridium difficile in Healthcare Settings. 2008.
8. B
owler P. Clostridium difficile-associated disease (CDAD) infection control and fecal management. Paper presented at: 3rd Annual World Union of Wound Healing Societies and European Wound
Management Association Meeting; June 4-8, 2008; Toronto.
9. Use of filtered faecal collection bags to contain Clostridium difficile: an in vitro study. WHRI 3274 MA138. September 25, 2009. Data on file, ConvaTec.
10. ConvaTec Market Research Report: FMS—Knowledge, Attitudes and Practices Study. Data on file, ConvaTec.
11. Health Industry Distributors Association: 2003 Long Term Care Report; CVT Market Research Report: FMS—Knowledge, Attitudes and Practices Study. Data on file, ConvaTec.
12. Popovich-Durnal A, Kommala D, Chen Y. Budget impact of adopting a fecal management system in a hospital intensive care unit: a single center experience. Poster presented at 22nd Annual
Symposium on Advanced Wound Care; September 16-18, 2009; Washington, DC.
13. HPIS. Q2 2009. Moving Annual Total (MAT) Fecal Control Category. Data on file, ConvaTec.
*Wskaźnik sygnalizujący może zostać wypchnięty przed osiągnięciem 45 ml, jeśli przestrzeń przeznaczona na balonik jest mniejsza niż sam balonik. Wypełnianie powinno być wstrzymane, kiedy
wskaźnik pozostaje na zewnątrz. Nie należy wypełniać więcej niż całkowita objętość 45 ml.
** Dane uzyskane w trakcie wywiadów w 4 oddziałach intensywnej terapii w Warszawie; założony czas trwania nietrzymania stolca to 5,6 dnia.
†
Wskaźnik sygnalizujący może zostać wypchnięty przed osiągnięciem 45 ml, jeśli przestrzeń przeznaczona na balon jest mniejsza niż sam balonik. Wypełnianie powinno być wstrzymane, kiedy
wskaźnik pozostaje na zewnątrz. Nie należy wypełniać więcej niż całkowita objętość 45 ml.
®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc.
Prawa autorskie – © 2010 ConvaTec Inc.
20
Flexi-Seal®
Signal®
FMS
Zapewnij
swoim pacjentom
doskonałą ochronę
dzięki naszym
innowacjom
• Minimalizuje ryzyko infekcji1
• Minimalizuje ryzyko przecieku2
• Skutecznie uniemożliwia
rozprzestrzenianie się C. difficile 3
• D zięki nowym workom z filtrem
węglowym minimalizuje
rozprzestrzenianie się przykrych
zapachów4
• Obniża roczny koszt opieki nad
Pacjentami z problemem
nietrzymania stolca o 45%5
Przedstawiamy NOWOŚĆ
*
P rosimy zapoznać się z ulotką informacyjną
dołączoną do opakowania, gdzie znajduje się pełna
instrukcja stosowania.
1. Hurley BW, Nguyen CC. The spectrum of pseudomembranous enterocolitis and antibiotic-associated diarrhea. Arch Intern Med. 2002;162(19):2177-2184.
2. Padmanabhan A, Stern M, Wishin J, et al. Clinical evaluation of a flexible fecal incontinence management system. Am J Crit Care. 2007;16(4):384-393.
3. Bowler P. Clostridium difficile-associated disease (CDAD) infection control and fecal management. Paper presented at: 3rd Annual World Union of Wound Healing Societies and European Wound Management Association Meeting; June 4-8, 2008; Toronto.
4. Use of filtered faecal collection bags to contain Clostridium difficile: an in vitro study. WHRI 3274 MA138. September 25, 2009. Data on file, ConvaTec.
5. Popovich-Durnal A, Kommala D, Chen Y. Budget impact of adopting a fecal management system in a hospital intensive care unit: a single center experience. Poster presented at 22nd Annual Symposium on Advanced Wound Care;
September 16-18, 2009; Washington, DC.
ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44, e-mail: [email protected] www.convatec.pl lub www.mojarana.pl. Bezpłatna infolinia: 800 120 093
Specjalistyczne Centra Leczenia Ran
W tym miejscu naszego kwartalnika
chcielibyśmy z jednej strony przekazać informacje na temat miejsc, które
w sposób specjalistyczny opiekują się
pacjentami dotkniętymi problemami
Województwo dolnośląskie:
Specjalistyczna Praktyka Lekarska
Chirurgia Ogólna i Naczyniowa
Gabinet Zabiegowy
ul. Groszowa 9, 58-500 Jelenia Góra
dr n. med. Tomasz Michalski
tel. 692 462 038
wt., pt. od godz. 15.00
Gabinet Lekarski
Teresa Dziuk-Postułka
ul. Tulipanowa 12, 59-220 Legnica
tel. 601 050 245
pn. i czw., godz.: 17.00-20.00
Specjalistyczny Szpital
im. dr. A. Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego 4, 58-309 Wałbrzych
tel. do rej. 602 725 975
w godz. 13.00-15.00
4 Wojskowy Szpital Kliniczny
z Polikliniką, Samodzielny Publiczny
Zakład Opieki Zdrowotnej
Poradnia Chirurgii Ogólnej
ul. Weigla 5, 50-981 Wrocław
tel. (71) 766 03 57
rejestracja osobista:
– pn.-pt., godz.: 8.00-18.00
rejestracja telefoniczna:
– pn.-pt., godz.: 11.00-18.00
NZOZ „MULTIMEDICA”
Poradnia Chirurgii Naczyniowej
dr n. med. Krzysztof Szecówka
ul. Zakrzowska 19a, 51-318 Wrocław
tel. 601 740 110
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
ZAWIDAWIE Sp. z o.o.
Poradnia Chorób Naczyń
ul. Krzywoustego 290, 51-312 Wrocław
tel. (71) 326 22 74
pn. i wt., godz.: 15.00-21.00
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we
Wrocławiu, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy
ul. H. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław tel. (71) 327 05 03
pn.-pt., godz.: 9.00-14.00
rejestracja osobiście w poradni lub telefonicznie
ran przewlekłych, z drugiej zaś zachęcić
lekarzy do współpracy w zakresie tworzenia nowych, profesjonalnych gabinetów leczenia ran. Jeśli zatem profesjonalne leczenie ran przewlekłych
jest dla Państwa interesującym tematem, zachęcamy do kontaktu z nami
([email protected] lub pod
numerem bezpłatnej infolinii 800 120 093).
Doradzimy, jak stworzyć taki gabinet,
zarekomendujemy niezbędne wyposażenie do jego prowadzenia. Będziemy również informować o nowych
miejscach w kolejnych wydaniach
magazynu, jak i na stronie internetowej www.mojarana.pl. Poniżej rekomendowane przez nas miejsca profesjonalnego leczenia ran:
Województwo kujawsko-pomorskie:
Szpital Wojewódzki im. dr J. Biziela
Owrzodzenia goleni, Poradnia Leczenia
Owrzodzeń Żylnych Goleni przy Katedrze
i Klinice Chirurgii Ogólnej CM UMK
ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz
tel. (52) 365 56 89
pn.-pt., godz.: 7.00-14.00
Województwo łódzkie:
Niepubliczny Specjalistyczny Zakład
Opieki Zdrowotnej SALUS
Poradnia Specjalistyczna
ul. Szpitalna 48, 99-300 Kutno
tel. (24) 254 38 68, godz.: 9.00-16.00
DER-MED
ul. Waryńskiego 6, 86-300 Grudziądz
tel. (56) 451 71 40
osoba kontaktowa: lek. med. Kazimierz Bodnar
(dyrektor)
Prywatne Centrum Chirurgii
Winczakiewicz-Borkiewicz
ul. Kołłątaja 10a, 87-100 Toruń
tel. (56) 660 09 07
pn.-pt., godz.: 9.00-19.00
Miejska Przychodnia Specjalistyczna
Koordynator Poradni Chirurgii Urazowej Cezary Jarek
ul. Uniwersytecka 17, 87-100 Toruń
tel. (rejestracja) (56) 611 99 51,
(gabinet zabiegowy) (56) 611 99 44
Przychodnia Specjalistyczna OLK-MED,
Poradnia Chirurgiczna, lek. med. Jacek Klebba
Plac 18 Stycznia 4, 87-100 Toruń
tel. (56) 622 23 13, (56) 655 01 36
Województwo lubelskie:
SP WSS w Chełmie, Przychodnia
Specjalistyczna
Poradnia Chirurgiczna z Poradnią Stomijną
ul.Szpitalna 53 b, 22-100 Chełm
tel. (82) 562 31 40
SP ZOZ w Kraśniku
Poradnia Dermatologiczna
al.Niepodległości 23, 23-210 Kraśnik
tel. (81) 82 54 864
Poradnia Chirurgii Naczyniowej i Angiologii
ul. Staszica 11, 20-081 Lublin
tel. (81) 532 39 35
„Sanitas”
ul.Górnicza 3, 21-010 Łęczna
tel. (81) 752 07 41
NZOZ „ MED-SPEC ”
Poradnia Chirurgiczna
ul. Kilińskiego 4, 22-400 Zamość
tel. (84) 677 51 36
Województwo lubuskie:
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej
Obwód Lecznictwa Kolejowego
ul. Dworcowa 4, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel. (95) 720 46 41
codziennie, godz.: 9.00-12.00
22
CERTUS
ul. Kopernika 67/69, 90-553 Łódź
tel. (42) 639 88 22
pn.-pt., godz.: 8.00-19.00
MIKOMED
Poradnia Chorób Naczyń Obwodowych
ul. Traktorowa 13, 91-116 Łódź
tel. (42) 655 88 75
pn.-pt., godz.: 8.00-22.00
NZOZ , Uniwersytecki Szpital Kliniczny
nr 2 im. Wojskowej Akademii Medycznej
Uniwersytetu Medycznego
w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów
ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź
tel. (42) 639 34 65
pn.-pt., godz.: 8.00-16.00
Wojewódzki Specjalistyczny Szpital
im. M. Pirogowa
Przychodnia Przyszpitalna
ul. Wólczańska 195, 90-531 Łódź
tel. (42) 636 76 11 w. 212
pn.-pt., godz.: 7.30-15.00
Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej w Pabianicach
Przychodnia Specjalistyczna
ul. Jana Pawła II 68, 95-200 Pabianice
tel. (42) 225 36 98
pn.-pt., godz.: 7.00-17.00
NZOZ , Zespół Poradni ZDROWIE
al. Pokoju 7, 98-200 Sieradz
tel. (43) 822 19 99
pn.-pt., godz.: 8.00-18.00
Województwo małopolskie:
Centrum Medyczne Beluga-Med,
– lek. med. Marcin Tusiński
ul. Obopólna 4a, 30-069 Kraków
tel. (12) 353 45 46
pn. i śr., godz.: 16.00-19.00
Poradnia Chirurgii Ogólnej przy Szpitalu
im. G. Narutowicza – dr Marcin Graca
ul. Prądnicka 35-37, 31-202 Kraków
rejestracja od 9.00-13.00, wt.-czw.,
tel. (12) 257 82 62
Poradnia Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej
ul. Łazarza 14, 31-530 Kraków
tel. (12) 424 42 43
pn.-pt., godz.: 8.00-19.00
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
Przychodnia Lekarska Specjalista
ul. Rusznikarska 17, 31-261 Kraków
tel. (12) 423 30 45
pn.-pt., godz.: 8.00-16.00
do rejestracji niezbędne jest skierowanie od
lekarza rodzinnego
– lek. med. Janusz Sroga
ul. Krzywa 14, 34-300 Nowy Targ
tel. 601 483 943
pn.-pt., godz.: 15.00-18.00
terminy wizyt prosimy ustalać telefonicznie
Zdrowotnej
ul. Słomnicka 69, 32-043 Skała
tel. (12) 389 10 05
pn. i wt., godz.: 15.00-18.00
Poradnia Chirurgiczna – lek. med. Wojciech Król
ul. Podgórska 6, 34-100 Wadowice
tel. 606 455 860
pn.-pt., godz.: 15.00-18.00
terminy wizyt prosimy ustalać telefonicznie
Województwo mazowieckie:
Specjalista Praktyki Chirurgii
Konrad Januszek
ul. Sasanki 1, 05-500 Józefosław
tel. 510 139 130 oraz (22) 711 27 17
Kriomed Czajkowscy, Chirurgia
ul. Kilińskiego 14, 05-500 Piaseczno
zapisy pn.-pt., godz.: 10.00-14.00
tel. (22) 757 03 34 wew. 1
www.czajkowscy.com.pl
Prywatny Gabinet Chirurgiczny
– dr n. med. Włodzimierz Klonowski,
specjalista chirurgii ogólnej
ul. Medyczna 8 pok. 122, 09-400 Płock
tel. (24) 266 84 85, kom. 605 278 744
Centrum Flebologii
ul. Witoszyńskiego 5, 03-983 Warszawa
tel. (22) 613 62 56
pn.-pt., godz.: 9.00-20.00
Centrum Medyczne Damiana-Medrum
al. Niepodległości 107/109, 02-626 Warszawa
tel. (22) 321 60 25
Katedra i Klinika Gastroenterologii
i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego
Poradnia Stopy Cukrzycowej
Poradnia Diabetologiczna
ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa
tel. (22) 599 10 00
pn.-pt., godz.: 8.00-15.00
Lekarska Spółdzielnia
Profesorsko-Ordynatorska
ul. Waliców 20, 00-851 Warszawa
tel. (22) 624 06 47, 624 65 05, 620 10 17
MEDINA
ul. Krzywe Koło 8/10, 00-270 Warszawa
tel. (22) 831 07 21
SEP-MED
– dr Maciej Koselak
ul. Hoża 19, 00-521 Warszawa
tel. (22) 628 01 70
pn.-pt., godz.: 9.00-19.00
Szpital Miejski im. Jana Pawła II
ul. Rycerska 4, 35-241 Rzeszów
tel. (17) 853 90 31
NZOZ Warszawskiego Towarzystwa
Medycznego – Centrum
dr Urszula Uranowska-Muszyńska
ul. Kłopotowskiego 22, 03-717 Warszawa
tel. (22) 698 51 38
ProfeMed, Grupa Lux-Med
Gabinet Leczenia Ran
specjalista chirurg Andrzej Opertowski
ul. Racławicka 132B, 02-634 Warszawa
tel. 801 044 801, (22) 33 22 900, (22) 33 22 900
www.profemed.pl
pn.-pt., godz.: 8.00-20.00, sob., godz.: 8.00-14.00
Specjalistyczna Przychodnia Lekarska
VITAMED – VITAMED Sp. z o.o.
ul. Wileńska 18, 03-416 Warszawa
tel. (22) 473 89 37
pn.-pt., godz.: 8.00-19.30
BER-MED w Wieliszewie
ul. Niepodległości 85, 05-135 Wieliszew
tel. (22) 782 23 85
pn.-pt., godz.: 8.00-20.00
Niepubliczny Specjalistyczny Zakład
Opieki Zdrowotnej OLSZTYŃSKA
Dębińska, Szczepanowska
Spółka Partnerska-Lekarze
ul. Olsztyńska 33a, 26-600 Radom
tel./fax (48) 344 20 78 lub 344 03 29
Podkarpackie Centrum Medycyny
Hiperbarycznej
ul. Staszica 4, 37-450 Stalowa Wola
tel. (15) 842 11 28
Województwo podlaskie:
Pielęgniarek/Położnych Środowiskowych/
Rodzinnych s.c.
ul. Kościuszki 5a, 16-300 Augustów
tel. (87) 643 63 80
OMNI-MED
Zofia Stojak
ul. Mieszka I 8c lok. 30, 15-054 Białystok
tel. (85) 732 63 11
godz. 8.00-15.00
ZOZ Hospicjum Domowe
ul. Sienkiewicza 53, pok. 109, 15-002 Białystok
tel. 693 278 231
Województwo pomorskie:
Szpital Specjalistyczny im. J. K. Łukowicza
ul. Leśna 10, 89-600 Chojnice
Gabinet stopy cukrzycowej
lek. med. specjalista chirurg Ireneusz Osowicki
specj. piel. chirurgicznego mgr Brygida Frymark
tel. 604 132 780, (52) 395 67 29
SPZOZ Nieporęt
dr Robert Zapora
ul. Warszawska 13, 05-130 Zegrze
tel. 602 106 869
godz. 8.00-13.00
Prywatna Praktyka Pielęgniarska,
Usługi Wyjazdowe i Leczenie Ran
Przewlekłych, Magdalena Włochowicz
ul. Szczecińska 17a/2, 80-392 Gdańsk
tel. 883 906 706
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna
ul. Paderewskiego 7,
05-100 Nowy Dwór Mazowiecki
specjalista chirurg Andrzej Dobosiewicz
tel. (22) 775 20 37
NZOZ „Przychodnia MORENA” Sp. z o.o.
dr n. med. Grzegorz Michalski
ul. Jaśkowa Dolina 105, 80-286 Gdańsk
tel. (58) 347 92 64, 347 90 93
poniedziałek 16.00-19.00
Regionalne Centrum Diabetologii
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne
Gabinet Stopy Cukrzycowej
dr n. med. Anna Korzon-Burakowska
ul. Dębinki 7c, 80-952 Gdańsk
tel. (58) 349 26 05
Województwo opolskie:
Brzeskie Centrum Medyczne
ul. Mossora 1, 49-300 Brzeg
tel. (77) 444 66 12
pn., godz.: 12.00-14.00,
wt., czw. i pt., godz.: 9.00‑11.00,
śr., godz.: 12.00-14.00
KLINCZ Sp. z o.o.
Poradnia Chirurgiczna w Kościerzynie
ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna
tel. (58) 686 01 54
specjalista chirurgii ogólnej – Piotr Nakonieczny
Prywatna Praktyka Chirurgiczna
dr Marek Rak
pl. Wolności 11/2, 47-220 Kędzierzyn-Koźle
tel. 509 420 868
CENTRO-MED Sp. z o.o.
ul. Powstańców Śląskich 9, 47-100 Strzelce Opolskie
tel. (77) 461 29 10
wt., godz.: 9.00-15.00
Województwo podkarpackie:
Piotr Stabiszewski
ul. Sportowa 4/p.31, 37-700 Przemyśl
tel. 606 470 248
SP ZOZ Nowa Dęba
ul. M.C. Skłodowskiej 1a, 39-460 Nowa Dęba
tel. (15) 846 26 51
ZOZ w Ropczycach Poradnia Chirurgiczna
ul. Ks. Kard. St. Wyszyńskiego 54
39-100 Ropczyce
tel. (17) 22 18 616
Województwo śląskie:
Elvita NZOZ GZLA
lek. med. Ryszard Maciejowski
ul. Gwarków 1, 43-600 Jaworzno
tel. (32) 616 50 88
Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej
Poradnia Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej
al. Armii Krajowej 101, 43-302 Bielsko-Biała
tel. (33) 810 21 35
Poradnia Schorzeń Naczyń
al. Legionów 10, 41-902 Bytom
tel. (32) 396 44 27
rejestracja: pn.-czw., godz.: 7.15-12.00,
pt., godz.: 10.30-13.00
Szpital Specjalistyczny nr 2
ul. Batorego 15, 41-902 Bytom
tel. (32) 786 15 18
pn.-pt., godz.: 8.00-10.00
rejestracja tylko osobiście
23
www.convatec.pl
Śląski Uniwersytet Medyczny
Katedra i Oddział Kliniczny Chorób
Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej
ul. Batorego 15, 41-902 Bytom
tel. (32) 786 16 30
Poradnia Lekarska SIGMA
Poradnia Chirurgii Ogólnej i Naczyń
Wielospecjalistyczna Poradnia
ul. Tetmajera 1, 41-933 Bytom
tel. (32) 286 52 71
wizyty tylko prywatne
pn., godz.: 16.00-20.00
NZOZ Specjalista
Poradnia Pielęgnacji i Leczenia Ran Przewlekłych
ul. Sienkiewicza 1, 43-400 Cieszyn
tel. (33) 851 28 00
kom. 695 525 522
ul Kilińskiego24, 42-200 Częstochowa
lek. med. Bożena Karol
tel. 500 230 579
ul. Mirowska 15, 42-202 Częstochowa
tel. (34) 370 21 40
pn.-pt., godz.: 8.00-14.00
Prywatne Centrum
Diagnostyczno-Lecznicze KOMED
ul. Sobieskiego 54, 42-200 Częstochowa
tel. (34) 324 61 54, w ramach NFZ:
pn.-pt., godz.: 8.00-14.00, terminy wizyt
prywatnych prosimy ustalać telefonicznie
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny
Poradnia Chirurgiczna (pokój 216)
ul. Bialska 104/118, 42-200 Częstochowa
tel. (34) 367 34 24
pn.-pt., godz.: 8.00-14.00, zapisy tel.
w ramach NFZ – dzwonić 10.00-14.00
dr Bożena Karol
KOMED
ul. Bocheńskiego 38c, 40-859 Katowice
tel. (32) 254 57 37
Okręgowy Szpital Kolejowy
ul. Panewnicka 65, 40-760 Katowice
tel. (32) 353 07 92
rejestracja: pn.-pt., godz.: 7.30-14.30
Poradnia Chirurgii Naczyń
PHU NAVIMED POL dwa Sp. z o.o.
ul. Ziołowa 46, 40-635 Katowice
tel. (32) 202 40 25
rejestracja tel. (032) 359 83 25
Wielospecjalistyczna Poradnia Lekarska
SYNAPSIS
ul. Czerwińskiego 8, 40-123 Katowice
tel. (32) 201 08 38, wizyty tylko prywatne,
czw., godz.: 16.00-20.00
NZOZ w Lędzinach
ul. Pokoju 17, 43-143 Lędziny
tel. (32) 326 73 74
SANA
Poradnia Chirurgii Ogólnej i Naczyń
ul. Wodzisławska 78, 43-200 Pszczyna
tel. (32) 212 01 33,
(32) 212 04 98
pn., godz.: 9.00-11.00,
śr., godz.: 14.30-17.00
Zespół Opieki Zdrowotnej w Pszczynie
ul. Antesa 11, 43-200 Pszczyna
tel. (32) 210 30 21
NZOZ Lecznica im. Św. Łazarza
ul. Chodkiewicza 23, 47-400 Racibórz
tel. (32) 419 08 88
Poradnię Stopy Cukrzycowej
PRO-MEDICAL S.C.
41-709 Ruda Śląska (Nowy Bytom)
ul. Niedurnego 50 D
tel (32) 244 28 89 Wizyty odpłatne
Niepubliczny Zakład Podstawowej
i Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej MEDRA
ul. Wawrzyniaka 42, 63-600 Kępno
pn., godz.: 9.00-15.00
Krzysztof Paruzel – Chirurgia
ul. Reymonta 50, 44-200 Rybnik
tel. 509 796 766
lek. med. Leszek Żuchowski
ul. Kiepury 8, 64-100 Leszno
tel. (65) 528 79 51, (65) 526 82 35
ZOZ w Wodzisławiu Śląskim
ul. 26 Marca 164, 44-300 Wodzisław Śląski
tel. (32) 459 17 47 (lub 62)
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
Specjalistyczna Pomoc Medyczna Medservice
ul. Curie-Skłodowskiej 34, 41-800 Zabrze
tel. (32) 271 02 64
pn., godz.: 10.00-15.00,
wt. i czw., godz.: 10.00-20.00
Województwo świętokrzyskie:
SALWIKO-CHIRURGIA
Jacek Salwowski
ul. Urzędnicza 16b, 25-729 Kielce
tel. 603 172 599
rejestracja tel. 661 090 540
pn.-pt., godz.: 15.00-20.00
Województwo warmińsko-mazurskie:
Centrum Chirurgiczne w Elblągu
ul. Królewiecka 146, 82-300 Elbląg
tel. (55) 239 56 38
pn.-pt., godz.: 9.00-15.00
110. Szpital Wojskowy z Przychodnią
Zdrowotnej
Gabinet Chirurgiczny
ul. Komeńskiego 35, 82-300 Elbląg
tel. (55) 239 45 02
pn.-pt., godz.: 10.00-14.00
Zdrowotnej w Giżycku
Przyszpitalna Poradnia Chirurgiczna
ul. Bohaterów Westerplatte 4, 11-500 Giżycko
tel. (87) 428 54 51
Sławomir Pleskowicz
ul. Krótka 4, 11-400 Kętrzyn
tel. (89) 752 29 75
wt. godz.: 15.00-16.00, czw. godz.: 15.00-16.00
POLKARD Centrum Stomatologiczno-Medyczne Lekarzy Specjalistów
Poradnia Chirurgii Żył Kończyn Dolnych
Krzysztof Pomorski
ul. Jaroszyka 3, 10-687 Olsztyn
tel. (89) 543 06 86
czw., godz.: 15.00-19.00
Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej
w Ostródzie S.A. Centrum Zdrowia MEDICA
ul. Władysława Jagiełły 1, 14-100 Ostróda
pon.-pt. 8.00-14.00
tel. (89) 627 16 53
Prywatny Oddział Chirurgii z Poradniami
Specjalistycznymi Medicus S.C.
ul. Długa 5, 13-300 Nowe Miasto Lubawskie
tel. (56) 474 25 57
pn.-pt., godz.: 10.00-18.00
Województwo wielkopolskie:
Piotr Trojanowski
ul. Jaśminowa 18, 62-200 Gniezno
tel. 604 859 605
Specjalistyczny Gabinet Chirurgiczny
lek. med. Sławomir Kaczmarek
ul. Korczaka 46, 62-800 Kalisz
tel. 604 771 549
wt. i czw., godz.: 16.30-20.00
24
Specjalistyczny Gabinet Chirurgiczny
ul. Konopnickiej 54, 63-400 Ostrów Wielkopolski
pn., godz.: 17.00-20.00
ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań
wt. 14.00-18.00, śr. 10.00-14.00,
czw. 11.00-13.00
wew. 228 lub 372
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
nr 1 im. Przemienienia Pańskiego,
Hospicjum Palium
Odleżyny i owrzodzenia goleni
os. Rusa 25a, 61‑245 Poznań
tel. (61) 873 83 32
pn. i czw., godz.: 9.00‑13.00
Specjalistyczne Centrum Diagnostyczno-Lecznicze Bamberski Dwór
ul. Św. Wawrzyńca 1c/38, 60-541 Poznań
tel. (61) 848 14 10
pn.-pt., godz.: 8.00-20.00
Województwo zachodniopomorskie:
NZOZ MEDYK
ul. Kościelna 35/6, 74-100 Gryfino
tel. 607 034 316
Specjalistyczny gabinet chirurgiczny
ul. Zamenhofa 26, 75-950 Koszalin
rej. tel.: (94) 340 59 00, 601 333 224
NSZOZ MULTIMED
ul. Jana Pawła II 13, 74-200 Pyrzyce
tel. (91) 577 71 92
pn. 9.00-14.00, wt. 15.00-19.00,
czw. 15.00-19.00, pt. 8.00-12.00
poradnia ma podpisaną umowę z NFZ,
pacjent ubezpieczony nie płaci za wizytę
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
nr 2 PAM w Szczecinie
Przychodnia Przykliniczna
al. Powstańców Wielkopolskich 72
70-111 Szczecin
tel. (91) 466 13 25, (91) 466 11 56
„Św. Marek” s.c.
Gabinety Lekarskie
ul. Łucznicza 64, 71-472 Szczecin
tel. (91) 450 04 04
Poradnia chirurgiczna czynna:
pn., godz.: 15.30-18.00,
wt., godz.: 9.30-12.30,
czw., godz.: 15.00-19.00,
pt., godz.: 15.30-18.30
MEDI-CLINIQUE Sp. z o.o.
ul. Mickiewicza 55, 70-385 Szczecin
tel. (91) 421 08 30
pn. 17.30-20.00, śr. 16.30-20.00,
sob. 9.00-13.00
wizyty tylko prywatne, dr Marcin Śledź
ŚĆ
NOWO
sugerowana cena
50 zł
dostępny w aptekach
Samokontrola w cukrzycy daje poczucie większego bezpieczeństwa i komfortu w codziennym życiu.
Odpowiednio prowadzona kontrola może zapobiec groźnym powikłaniom cukrzycy, np. tzw. stopie cukrzycowej.
Stopy osób z cukrzycą wymagają szczególnej pielęgnacji, dlatego w trosce o nie pamiętaj!:
•
kontroluj regularnie poziom cukru we krwi
•
dbaj o czystość stóp – myj je codziennie i starannie osuszaj
•
wykonuj regularnie ćwiczenia stóp
•
noś odpowiednio dobrane obuwie i bezuciskowe skarpety
Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o.
ul. Wybrzeże Gdyńskie 6B
01-531 Warszawa
www.accu-chek.pl
Bezpłatna infolinia 0-800 401 061
ACCU-CHEK® jest zastrzeżonym znakiem handlowym firmy Roche. © 2009 Roche
Nowy Accu-Chek Active
Bogatsze wnętrze....w przystępnej cenie
Apteki patronackie
Poniżej prezentujemy listę aptek, w których dostępny jest pełny asortyment opatrunków firmy ConvaTec
Apteka „Verbena”
ul. Kusocińskiego 5a,
58-309 Wałbrzych
tel. (74) 665 64 04
Apteka „Zabobrze – Szpital”
ul. Ogińskiego 6,
58-506 Jelenia Góra
tel. (75) 643 06 50
Apteka „Pod Jemiołą”
ul. Sułkowskiego 48
85-642 Bydgoszcz
tel. (52) 341 26 81
Apteka „Herba”
D. Dobrysiak-Kobylińska
i wspólnicy Sp. j.
ul. Pługowa 51/53, 94-238 Łódź
tel. (42) 634 94 64
Apteka „Żyj Zdrowo”
ul. Porzeczkowa 20
86-065 Łochowo
tel. (52) 363 98 69
Apteka „Medest”
ul. Bratysławska 2a, 94-031 Łódź
tel. (42) 688 48 48
EURO-APTEKA
ul. Św. Józefa 53/59,
87-100 Toruń
tel. (56) 564 33 68
Apteka „DGA 14”
ul. Iwaszkiewicza 5,
59-220 Legnica
tel. (76) 855 36 90
Apteka „DGA 2”
ul. Iwaszkiewicza 1,
59-220 Legnica
tel. (76) 855 30 12
Apteka „Euro” ul. Generała Józefa Bema 1,
59-300 Lubin
tel. (76) 845 21 18
Apteka „LEGE ARTIS”
– Nowodworska
ul. Gubińska 15, 54-434 Wrocław
tel. (71) 357 99 05
Apteka „LEGE ARTIS”
ul. Joannitów 22, 50-525 Wrocław
tel. (71) 367 10 50
Euro Apteka (przychodnia)
Plac 18 stycznia 4, 87-100 Toruń
tel. (56) 652 14 06
Apteka Fundacji „Zdrowie dla
mieszkańców Pabianic”
ul. Jana Pawła II 68,
95-200 Pabianice
tel. (42) 215 46 18
Województwo lubelskie:
Apteka Centrum
Al. Niepodległości 11A
23-200 Kraśnik
tel. (81) 825 80 45
Apteka „Pod Siódemkami” s.c.
Danuta Sochaczewska, Karolina
Sochaczewska
ul. Wojska Polskiego 77,
97-300 Piotrków Trybunalski
tel. (44) 733 95 17
Apteka Akademicka
w Lublinie
ul. Chodźki 1, 20-093 Lublin
tel. (81) 742 38 17
Apteka „Zgierska”
(Apteka „Kwiaty Polskie”)
ul. 1 Maja 4, 95-100 Zgierz
tel. (42) 715 07 57
Apteka „Esculap” Sp. z o.o.
(apteka całodobowa)
ul. Wallenroda 2e, 20-607 Lublin
tel. (81) 528 03 11
Apteka „Śliczna”
al. Armii Krajowej 14/1,
50-541 Wrocław
tel. (71) 373 10 17
Apteka „Millenium” S.C.
R.W. Gargol
ul. Lubartowska 64/66,
20-094 Lublin
tel. (81) 747 35 32
Apteka „Św. Macieja”
pl. Św. Macieja 9, 50-244 Wrocław
tel. (71) 322 09 08
Apteka nr 43-001
ul. Bramowa 2-8, 20-111 Lublin
tel. (81) 534 91 96
Dolnośląska Grupa Apteczna Sp.
z o.o., Apteka nr 1
ul. Legnicka 62,
54-204 Wrocław
tel. (71) 352 11 97
Apteka Centrum Sp. j.
E. Gackiewicz i Wspólnicy
ul. Górnicza 1, 21-010 Łęczna
tel. (81) 462 03 20
Województwo
kujawsko-pomorskie:
Apteka „Alba I”
ul. Curie-Skłodowskiej 1,
85-094 Bydgoszcz
tel. (52) 346 01 11
(52) 346 12 93
Apteka „Alba BIS”
ul. Gdańska 140,
85-021 Bydgoszcz
tel. (52) 345 57 57
Apteka „Alba V”
ul. Pielęgniarska 13,
85-790 Bydgoszcz
tel. (52) 343 98 28
Apteka „im. O. Klimuszki”
ul. Wojska Polskiego 42
85-825 Bydgoszcz
tel. (52) 345 16 66
Apteka „Piastowska”
ul. Śniadeckich 51
85-011 Bydgoszcz
tel. (52) 322 44 73
Apteka „Retkińska” Sp. j.
ul. Retkińska 79c, 94-004 Łódź
tel. (42) 686 72 14
Apteka „Vitamed” Sp. z o.o.
ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego
3, 22-400 Zamość
tel./fax (84) 639 82 22
Apteka „Zamojska”
ul. Piłsudskiego 35/49,
22-400 Zamość
tel./fax (84) 639 59 07
Województwo lubuskie:
Apteka „Dworcowa''
ul. Dworcowa 2/3,
66-400 Gorzów Wielkopolski
tel. (95) 728 25 99
Apteka „Medest”
ul. Mickiewicza 5, 99-300 Kutno
tel. (24) 254 79 39
Apteka „80” Sp. j.
ul. Limanowskiego 80,
91-049 Łódź
tel. (42) 653 92 03
„EURO-APTEKA” Sp. z o.o.
ul. Narutowicza 96, 90-141 Łódź
tel. (42) 678 17 84
Apteka „Austriacka”
ul. Garncarska 1, 31-115 Kraków
tel. (12) 423 04 27
Apteka „Hygieia”
ul. Rusznikarska 14a,
31-261 Kraków
tel. (12) 632 66 50
Apteka „Krakowska”
ul. Krakowska 35, 31-062 Kraków
tel. (12) 430 61 44
Apteka „Niezapominajka”
os. Centrum B4, 31-926 Kraków
tel. (12) 643 79 39
Apteka „Viola”
ul. Kauna 31, 05-500 Piaseczno
tel. (22) 757 28 67
Apteka „Farmika”
Spółka Cywilna
mgr. farm. Dorota Olżyńska-Hołowiak, mgr. farm P. Hołowiak
al. Jachowicza 17, 09-402 Płock
tel. (24) 266 89 33
Apteka „Medicor”
ul. Kolegialna 30, 09-402 Płock
tel. (24) 262 48 24
Apteka „Pod Różą”
ul. 3-Maja 5, 06-100 Pułtusk
tel. (23) 692 05 54
ul. Paderewskiego 7,
05-100 Nowy Dwór Mazowiecki
tel. (22) 775 31 00
Apteka
ul. Koszykowa 78,
00-911 Warszawa
tel. (22) 628 01 91
Apteka „Blufarm”
ul. Konopacka 20,
03-428 Warszawa
tel. (22) 619 26 92
Apteka „Bursztynowa”
ul. Bursztynowa 2,
04-749 Warszawa
tel. (22) 473 54 60
Apteka „Dbam o zdrowie”
ul. Racławicka 132 B,
02-634 Warszawa
tel. (22) 856 97 25
Apteka „Galena”
ul. Waszyngtona 45/51,
04-008 Warszawa
tel. (22) 871 85 35
Apteka „Victoria”
ul. Lea 37, 30-052 Kraków
tel. (12) 637 92 49
Apteka „Gamma-Pharm”
ul. Kondratowicza 8,
03-242 Warszawa
tel. (22) 326 58 33
Apteka „Pod Figurką”
ul. Bocheńska 15,
32-005 Niepołomice
tel. (12) 281 10 37
Apteka „Hibiskus”
ul. Kondratowcza 37,
03-285 Warszawa
tel. (22) 814 33 60
Apteka „Hipokrates”
ul. Krzywa 14,
34-400 Nowy Targ
tel. (18) 264 03 15
APTEKA JPC
Galeria LIM
Al Jerozolimskie 65/79,
00-697 Warszawa
tel. (22)630 55 30
Apteka „Libra”
ul. Dąbrowskiego 11a,
32-600 Oświęcim
tel. (33) 844 43 41
Apteka Danuta Garlicka-Konrad, Irena Szot Sp.j.
ul. Kopernika 34,
32-100 Proszowice,
tel. (12) 386 38 40
Apteka „Rodzinna”
ul. Podgórska 6,
34-100 Wadowice
tel. (33) 873 81 13
Apteka „S&S Laboratories”
mgr farm. Dorota Szczytnicka
ul. Warszawska 59,
05-092 Łomianki
tel. (22) 751 31 08
26
Apteka „Juventa”
ul. Roentgena 5,
02-781 Warszawa
tel. (22) 855 18 25
lub (22) 855 18 26
Apteka „Mediq”
Cefarm Śląski Sp. z o.o.
ul. Dąbrowszczaków 5a,
03-476 Warszawa
Apteka „Na Banacha”
mgr farm. Dorota Szczytnicka
ul. Banacha 1a,
02-097 Warszawa
tel. (22) 599 10 33
Apteka „Puri-Pharma”
ul. Kobielska 11,
04-359 Warszawa
tel. (22) 403 25 74
Szpital Bielański
ul. Cegłowska 80,
01-809 Warszawa
tel. (22) 834 53 89
ul. Żeromskiego 33
01-822 Warszawa
tel. (22) 865 01 79
ul. Skarżyńskiego 1
02-377 Warszawa
tel. (22) 823 05 83
Apteka „Przy Dobrej”
ul. Jaracza 10
00-378 Warszawa
tel. (22) 625 35 03
Apteka WAŁOWA
ul. Wałowa 27, 80-305 Gdańsk
tel. (58) 305 18 76
Apteka „Optima”
ul. Franciszkańska 19,
41-800 Zabrze
tel. (32) 275 26 58
Apteka „Pod Koroną”
ul. Górna Wilda nr 107,
61-567 Poznań
tel. (61) 833 10 61
Apteka MEDIQ „Pod wieżą”
ul. M. Skłodowskiej-Curie 5
80-210 Gdańsk
tel. (58) 345 33 93
Województwo
warmińsko-mazurskie:
Apteka Ogólnodostępna
ul. Komeńskiego 35
82-307 Elbląg
tel. (55) 239 45 64
8.00-18.00
Apteka Leków Gotowych
i Recepturowych „Galenica”
ul. Strzelecka 2/6, 61-845 Poznań
tel. (61) 852 99 22
Apteka MEDIQ
(na terenie szpitala)
ul. Piechowskiego 36
86-400 Kościerzyna
tel. (58) 686 01 05
Apteka „Polska” S.C.
ul. Modrzejowska 27
42-500 Będzin
tel./fax (32) 761 94 52
Apteka „Wschodnia”
ul. Lubelska 1
03-802 Warszawa
tel. (22) 818 65 13
Apteka „Juventa”
ul. Armii Krajowej 101,
43-316 Bielsko-Biała
tel. (33) 811 03 13
Apteka „Pod Globusem”
al. Niepodległości 17
05-200 Wołomin
tel. (22) 776 25 62
Apteka „Pod Dębowcem”
al. Armii Krajowej 132,
43-316 Bielsko-Biała
tel. (33) 816 48 84
ul. Limanowskiego 30,
96-300 Żyrardów
tel.(46) 855 44 90
Apteka S.C.
ul. Moniuszki 4, 41-902 Bytom
tel. (32) 386 80 43
Apteka „VERA”
ul. Sowińskiego 63, 07-202 Wyszków
tel.(29) 7424963
Województwo opolskie:
Dolnośląska Grupa Apteczna
Sp. z o.o., Apteka nr 9
(w DT Kaufland)
ul. Łokietka 24a, 49-300 Brzeg
tel. (77) 404 50 66
Apteka „Pod Złotym Wężem”
ul. Katowicka 64a, 45-061 Opole
tel. (77) 442 04 09
Apteka „Pod Złotym Wężem”
ul. Ozimska 53, 45-058 Opole
tel. (77) 453 96 12
Apteka „MEDIQ”
(apteka całodobowa)
ul. Wojska Polskiego 41,
38-400 Krosno
tel. (13) 420 05 50
Apteka „eMKa”
ul. 3 Maja 18, 37-700 Przemyśl
tel. (16) 670 08 39
Apteka „M&G”
ul. Hetmańska 23,
35-045 Rzeszów
tel. (17) 862 25 84
Apteka „Centrum”
Rynek Zygmunta Augusta 28,
16-300 Augustów
tel. (87) 643 69 85
Apteka Uczelniana
Fundacji Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku
ul. Waszyngtona 15a,
15-269 Białystok
pn.-pt., godz.: 7.30-18.00
Apteka „Polonia”
Małgorzata Michalska,
ul. Sienkiewicza 49
15-002 Białystok
tel. (85) 654 56 59
APTEKA „Na Żurawiej”
ul. Żurawia 14, 15-540 Białystok
tel. (85) 74 09 554
pn.-pt., godz.: 8.00-15.30
Apteka „Medea”
ul. Bielska 8, 43-400 Cieszyn
tel. (33) 852 13 45
Apteka „Królewska Huta”
ul. Wolności 13, 41-500 Chorzów
tel. (32) 241 01 26
Apteka
ul. Mirowska 15,
42-200 Częstochowa
tel. (34) 366 47 00
Apteka „MEDICUS”
al. NMP 16, 42-200 Częstochowa
tel. (34) 367 10 35
Indra Sp. z o.o., Apteka
„Bankowa”
ul. Sobieskiego 23,
41-300 Dąbrowa Górnicza
tel. (32) 262 68 04
Apteka „Pod Koroną
nr 261” Sp. j.
ul. Zygmunta Starego 16,
44-100 Gliwice
tel. (32) 231 24 82,
tel./fax (32) 238 22 34
Apteka im. Sławoja
Felicjana Składowskiego
ul. Ziołowa 45, 40-635 Katowice
tel. (32) 252 81 48/49
Apteka „Justo-Farm” Sp.J.
ul. Pokoju 17, 43-143 Lędziny
tel. 664 407 379
Apteka „Pszczyna”
ul. Antesa 11, 43-200 Pszczyna
tel. (32) 210 17 55
Apteka „ABC-Ocicka”
Ewa Butyńska
ul. Ocicka 51A, 47-400 Racibórz
tel. (32) 415 56 20
Apteka „Pod Lwem”
ul. Sobieskiego 11, 44-200 Rybnik
tel. (32) 422 37 89
Apteka „Hemavit”
ul. Kościelna 44
41-200 Sosnowiec,
tel. (32) 266 49 69
Apteka „Defarm” Sp. z o.o.
ul. Budowlana 30a, 41-808 Zabrze
tel. (32) 272 12 07
Apteka „Parkowa”
ul. Warszawska 29, 11-500 Giżycko
tel. (87) 428 52 83
ul. Królewiecka 146, 82-300 Elbląg
tel./fax: (55) 235 67 54
pon.-pt., godz.: 8.00-21.00
sob., godz.: 8.00-16.00
APTEKA „MALWA”
mgr farm. Barbara Góralska
ul. Grunwaldzka 11
13-300 Nowe Miasto Lubawskie
tel./fax (56) 474 31 06
pn.-pt., godz.: 8.00-20.00
sob., godz.: 9.00-14.00
Apteka „Arnika” przy Sigmie
apteka CAŁODOBOWA
ul. Piłsudskiego 44a,
10-450 Olsztyn
tel. (89) 534 65 01
Apteka Pod Koroną
ul. Chrobrego 7a
14-100 Ostróda
tel./fax: (89) 646 80 79
pn.-pt., godz.: 8.00-20.00
sob., godz.: 8.00-15.00
„SOPAT II” Sp. z o.o.
APTEKA MEDICAL CENTER
ul. Kościuszki 2, 14-100 Ostróda
tel. (89) 642 73 83
Apteka „Utis”
ul. Armii Krajowej 2a, 11-300 Biskupiec
tel: (89) 715 41 14
pon.-pt., godz.: 8.00-18.00
sob., godz.: 8.00-14.00
Apteka „Św. Wawrzyńca”
ul. Bednarski Rynek 2/3a, 62-200
Gniezno
tel. (61) 425 48 89
Apteka „Pascal”
ul. Powst. Chocieszyńskich 17,
62-065 Grodzisk Wlkp.
tel. (61) 444 87 04
Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy „Hanna”
Pielęgniarska opieka
długoterminowa, domowa
ul. Kazimierzowska 10b,
62-800 Kalisz
tel. (62) 501 07 22
Apteka „Stylowa” 3
ul. H. Sawickiej 1a,
62-800 Kalisz
tel. 515 168 476
Apteka „Ludzie dla ludzi”
ul. Garbary 5, 61-866 Poznań
tel. (61) 852 38 39
Apteka „VERBENA”
ul. Długa 1/2, 61-848 Poznań,
tel. (61) 851 95 43
Apteka Optima
ul. Sienkiewicza 1a,
63-400 Ostrów Wielkopolski
tel. (62) 591 93 20
Apteka Optima II
ul. Raszkowska 32,
tel. (62) 736 17 69
Apteka Optima III
ul. Asnyka 2A,
Apteka „Zamkowa”
ul. Zamkowa 17c,
62-020 Swarzędz
tel. (61) 651 17 57
Apteka „Panaceum”
ul. Opieszyn 10,
62-300 Września
tel. (61) 437 79 95
Województwo
zachodniopomorskie:
Apteka „Przy fontannie”
ul. Szczecińska 1a,
72-100 Goleniów
tel. (91) 418 91 27
Kierownik Apteki mgr Sylwia
Nizielska
Apteka „Centrum”
ul. Bolesława Chrobrego 30/38,
74-100 Gryfino
tel. (91) 829 85 77
Apteka „Centralna”
ul. Piłsudskiego 74,
75-529 Koszalin
tel. (94) 343 34 71
Apteka „Novum”
ul. 1 Maja 20, 74-200 Pyrzyce
tel. (91) 570 41 48
Apteka „Nowa”
ul. Reja 5a,
73-110 Stargard Szczeciński
tel. (91) 577 50 86
Apteka „Arkonka”
ul. Arkońska 51,
71-455 Szczecin
tel. (91) 424 44 77
Aptek „Pod Filarami”
ul. Jasna 3/16,
70-777 Szczecin
tel. (91) 464 36 61
Apteka „MED-ALKO”
al. 1 Maja 3, 62-510 Konin
tel. (63) 242 01 70
Apteka „Zdrowie”
ul. Kołłątaja 1/10,
71-525 Szczecin
tel. (91) 812 12 26
Apteka „Pod Wagą”
ul. 55 Pułku Piechoty 30
64-100 Leszno
tel. (65) 526 83 61
Apteka „Zdrowie”
ul. Milczańska 50,
70-107 Szczecin
tel. (91) 482 59 03
Apteka im. Adama
Mickiewicza
ul. Mickiewicza 22, 60-836 Poznań
tel. (61) 847 63 51
Apteka „Novum”
pl. Słowiański 5/5a,
72-600 Świnoujście
tel. (91) 321 33 70
27
www.convatec.pl
100%
CvT
100% ConvaTec
W t ym miejscu „ Inforanka”
każdorazowo znajdą Państwo informacje o punktach, w których nasze
produkty dostępne są w pełnym
asortymencie. ConvaTec posiada
w swojej ofercie produkty do zaopa-
trzenia stomii, nowoczesne opatrunki oraz systemy Flexi-Seal® FMS,
UnoMeter™ Safeti™ Plus i UnoMeter™
Abdo-Pressure™.
W każdym momencie, aby zasięgnąć dalszej informacji, mogą Pań-
stwo skorzystać z naszej bezpłatnej
infolinii 800 120 093 oraz porozmawiać z konsultantem.
100% produktów firmy ConvaTec
oferują:
Województwo świętokrzyskie:
Sklep medyczny MEDITEK
ul. Moniuszki 35, 58-300 Wałbrzych
tel. (74) 842 30 85
Sklep medyczny Life+
pl. Dominikański 3, 37-700 Przemyśl
tel. (16) 675 14 37
ul. Artwińskiego 1, 25-734 Kielce
tel. (41) 367 15 40
ul. Lwowska 74a, 35-301 Rzeszów
tel. (17) 857 86 91
Województwo warmińsko-mazurskie:
Sklep medyczny MEDICA HUMANA
ul. Św. Antoniego 36/38, 50-073 Wrocław
tel. (71) 322 53 30
Województwo kujawsko-pomorskie:
Sklep Medyczny Life+ MEDICA HUMANA
ul. Dąbrowskiego 85, 35-040 Rzeszów
tel. (17) 854 07 45
Sklep Medyczny MEDICA HUMANA
ul. Wojska Polskiego 15/12a, 85-129 Bydgoszcz
tel. (52) 375 21 00
Sklep Zaopatrzenia Medycznego, Dorota Pituła
ul. Uniwersytecka 17, 87-100 Toruń
tel. (56) 611 99 40
Sklep Medyczny Life+ MEDICA HUMANA
ul. Przybyszewskiego 99, 93-126 Łódź
tel. (42) 646 87 35
Sklep specjalistycznego zaopatrzenia
medycznego MEDICA HUMANA
ul. Żelazna 9 lok. 11, 15-297 Białystok
tel. (85) 746 15 60
Świat Ori
ul. Wrocławska 34, 63-200 Jarocin
tel. (62) 505 22 89
Sklep Medyczny MEDICA HUMANA
ul. Międzychodzka 10/39, 60-371 Poznań
tel. (61) 867 96 50
Województwo zachodniopomorskie:
Sklep Medyczny MEDICA HUMANA Jola-Med.
ul. Arkońska 42, 71-470 Szczecin
tel. (91) 454 06 04
Sklep medyczny ORTOMAX
ul. Leśna 10, 89-600 Chojnice
tel. (52) 395 67 41
Media-Med Jakub Matuszewski
ul. Lublańska 34, 31-476 Kraków,
tel. (12) 413 94 90
Sklep medyczny Medica Humana
ul. Rajska 14a-b, 80-850 Gdańsk
tel. (58) 309 10 71
os. Złota Jesień 1, 31-826 Kraków
tel. (12) 646 87 41
ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk
tel. (58) 344 38 94
ul. Batorego 77, 33-300 Nowy Sącz
tel. (18) 444 17 58
Sklep Medyczny MEDICA HUMANA ESKULAP
ul. Kościuszki 84d, 10-587 Olsztyn
tel. (89) 527 41 10
ul. Legionów 165, 81-463 Gdynia
tel. (58) 622 12 19
ul. Szpitalna 14, 34-400 Nowy Targ
tel. (18) 443 61 31
ul. Matki Boskiej Fatimskiej 17, 33-100 Tarnów
tel. (14) 626 82 35
Szpital Specjalistyczny
ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna
tel. (58) 686 01 04
ul. Krochmalna 32a, 00-864 Warszawa
tel. (22) 890 03 01
ul. Warszawska 36, 40-008 Katowice
tel. (32) 256 82 35, (32) 259 85 31
Poszukujesz
rozwiązań opartych
na naukowych
dowodach?
Zarejestruj się w serwisie – uzyskasz dostęp do wyników najnowszych badań i do publikacji na temat nowoczesnego leczenia ran
www.mojarana.pl
Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093
Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093
www.ConvaTec.pl
Zakupy opatrunków przez Internet
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom osób
z przewlekłymi ranami, pragniemy poinformować,
że istnieje możliwość bezpośredniego zakupu
naszych opatrunków drogą internetową.
Państwa zamówienia realizujemy
z należytą starannością i tak szybko, jak
to możliwe, gwarantując kontakt konsultanta najpóźniej w ciągu 24 godzin
(dni robocze) od momentu wpływu zamówienia. Aby złożyć zamówienie, wystarczy
wejść na stronę www.convatec.pl/sklep,
wybrać właściwy opatrunek, przejść do
finalizacji transakcji, wybierając odpowiednią formę płatności (pobranie przy
odbiorze lub za zaliczeniem pocztowym).
Ceny opatrunków są konkurencyjne w stosunku do cen aptecznych, jednak należy
pamiętać, że ponoszą Państwo dodatkową opłatę za doręczenie pod wska-
zany adres. Opłata ta uzależniona jest
od wybranej opcji i standardowo waha
się od 10 PLN do 12 PLN, gdy wybiorą
Państwo usługę pocztową, oraz pomiędzy
20 PLN a 25 PLN, gdy zechcą Państwo
skorzystać z usługi kurierskiej. Przy zakupie o wartości powyżej 300 PLN przesyłka
jest dostarczana BEZPŁATNIE. Dodatkowo
mogą zakupić Państwo opatrunki, dzwoniąc pod numer infolinii: 800 120 093.
Wierzymy, że możliwość zakupu opatrunku
przez Internet czy drogą telefoniczną oraz
ich dostawa wprost do domu jest dla Państwa sporym udogodnieniem.
www.convatec.pl/sklep
Formularz zamówienia
Konsultacja telefoniczna
Wybór form opłaty za przesyłkę:
1. Opłata pocztowa
10 PLN–12 PLN
2. Opłata kurierska
20 PLN–25 PLN
3. Wartość zamówienia powyżej
300 PLN – dostawa BEZPŁATNA
Wybór formy płatności za opatrunki:
1. Przy zakupie
2. Za zaliczeniem pocztowym
Realizacja zamówienia
pod wskazany adres
Zawsze, kiedy chcesz chronić skórę
i wspomagać epitelializację1,2
- z aprojektowany do ochrony nowo powstałej
tkanki i zapewnienia integralności skóry
-c
hroni przed niepotrzebnymi zmianami opatrunku,
które powodują dyskomfort Pacjenta i zaburzają
procesy gojenia się rany
- z apewnia maksymalny komfort Pacjenta i idealne
dopasowanie do rany
- może być użyty jako opatrunek pierwotny lub wtórny
1. Greguric S, Budimcic D, Soldo-Belic A, et al. Hydrocolloid dressing versus a conventional dressing using magnesium sulphate paste in the managment of venous leg ulcers. Acta Dermatovenerol Croat. 1994; 2: 65-71.
2. Heffernan A, Martin Aj, A comparsion of a modified from of Granuflex® (Granuflex® Extra Thin) and a conventional dressing in the management of lacerations, abrasions, and minor operation wounds
in an accident and emergency department. J Accident Emerg Med. 1994; 11: 227-230.
®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2010 ConvaTec.
ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, fax (22) 579 66 44, e-mail: [email protected], www.convatec.pl lub www.mojarana.pl
Opatrunek Granuflex® Extra Thin – na stałe w Twojej domowej apteczce
www.convatec.pl
29
Podróże po dyżurze
– Cavalese
Choć bieżący sezon narciarski można uznać za miniony i zamknięty, już w tym wydaniu „Inforanka”
postanowiłem opisać miejsce, które urzekło mnie
ze wszech miar.
Owo miejsce zachwyciło mnie
na tyle mocno, iż już teraz zastanawiam się nad organizacją kolejnego wypadu w ten rejon. Okazuje się,
że ośrodek ten tętni życiem nie tylko
w miesiącach zimowych.
Samo miasto Cavalese jest głównym
ośrodkiem administracyjnym i historycznym w Val di Fiemme („Dolina
Płomieni”). Leży na fluwialno-lodowcowym tarasie o lekkim spadku w najszerszym miejscu doliny. Jest nie tylko siedzibą najważniejszych urzędów
i usług (np. szpitala) w dolinie, ale
także miejscem cenionym latem ze
względu na wyjątkowe piękno panoramy i spokój.
Cavalese jest centrum regionu Val di
Fiemme, choć liczy zaledwie 3600
mieszkańców, z zaludnieniem nieco
ponad 81 mieszkańców/km2.
Latem swoim gościom Cavalese oferuje możliwość spacerów po górach,
przejażdżek konnych, jazdy na rowerach górskich. W hali sportowej
mieszczą się lodowisko, baseny, sale
gimnastyczne oraz ośrodki odnowy
biologicznej. Znajdziemy również park
do nordic walkingu. Z tego wszystkiego mogą korzystać goście licznych hoteli i apartamentów oraz gospodarstw
agroturystycznych. Ponadto ofertę dopełnia bogaty program imprez muzycznych, gastronomicznych, historycznych
i rozrywkowych. Dla rodzin z dziećmi
przygotowano specjalne oferty zabaw
w wybranych ośrodkach.
Na odwiedzenie zasługuje również
Centrum Sztuki Współczesnej w Cavalese; nie można też pominąć antycznego Pałacu Biskupiego, z siedzibą
w przepięknie udekorowanym freskami gmachu należącym do Wspólnoty
Fiemme (Magnifica Comunità di Fiemme).
„Dolina Płomieni” jest nie tylko terenem
z bogatą ofertą sportową. Jest również
doliną urokliwych wiosek o długiej historii, z zachowaną tradycją, kulturą
i lokalnymi legendami. Silne poczucie
autonomii – ustanowionej po upadku
Cesarstwa Rzymskiego i potwierdzonej
w XIV wieku przez zrzeszenie lokalnych
miejscowości (Magnifica Comunitá)
– przez wieki umożliwiło rozwój i zachowanie specyficznych obyczajów,
które do dziś prezentowane są na organizowanych uroczystościach folklorystycznych. Dolinę otacza łańcuch gór
Lagorsi, grupa gór dolomitowych Pale
di San Martino i Latemar oraz grzbiet
górski Corno Nero.
Gdy uzupełnimy te opisy o górę Cermis czy Lucia, otrzymamy bardzo bogatą ofertę kulturalno-rozrywkową
wraz z interesującymi, tradycyjnymi
uroczystościami.
Teraz kilka słów odniesienia do innej
doliny lubianej przez amatorów białego szaleństwa, a mianowicie Val di
Sole. Z pewnością każdy z tych regionów jest odmienny i znajdzie zarówno
entuzjastów, jak i mniej zauroczonych.
Ja osobiście, pod kątem narciarskim
znacznie wyżej cenię „Dolinę Płomieni” od „Doliny Słońca”. W tej drugiej,
właśnie ze względu na bardzo duże
nasłonecznienie, zwykle w dobrych warunkach (wyratrakowane trasy, szybki,
zmrożony śnieg) można było szusować po stokach najdłużej do godziny
12.30. Później, niestety, ze śniegu robiła się tzw. breja, która niekoniecznie
sprawia radość z jazdy. Region ten, jak
zresztą sama nazwa wskazuje, będzie
idealny dla osób bardziej spragnionych słońca niż samego narciarstwa.
Oczywiście ktoś mógłby zauważyć, że
w Passo Tonale mamy lodowiec Presena, gdzie warunki powinny odpowiadać nawet najbardziej wymagającym
30
Patryk Martynus
narciarzom… No właśnie – a co wtedy, gdy w gronie osób, z którymi spędzamy taki wyjazd, są osoby o niższym
stopniu wtajemniczenia?
Alpe Ceremis, Alpe Lucia, Ski Latemar
czy bajeczne Bellamonte – połączone
w jeden region narciarski to kilkadziesiąt tras o zróżnicowanym stopniu
trudności, ale fantastycznie przygotowanych dla każdego, podkreślam
każdego narciarza. Nawet ci, którzy
mają niewielkie umiejętności – w tym
dzieci – dzięki szerokim trasom z pewnością znajdą tu wiele radości. Podczas
naszego tygodniowego pobytu również pogoda pozostawała bez większego zarzutu. W 3 tygodniu marca jedynie jeden dzień był bardzo wietrzny,
bez słońca i z intensywnymi opadami
śniegu czy gradu z deszczem. Pozostałe dni słoneczne – a co najważniejsze
– pomimo tego ostrego słońca, dzień
na stoku kończyliśmy znacznie później,
bo około godziny 15.00. Jeśli tego
byłoby mało na stokach, w Oberegen, które również należy do regionu,
można było jeździć 3 razy w tygodniu
po zmroku, aż do 22.00 – na stoku
sztucznie oświetlonym.
Pewnie dlatego w historii narciarstwa
odnajdziemy w tej dolinie mistrzostwa
świata w narciarstwie klasycznym, które odbyły się w roku 1991 oraz 2003.
Światowe związki narciarskie doceniły
jakość tras i pozostałych aspektów organizacyjnych, powierzając regionowi
kolejne mistrzostwa, które odbędą się
tu w 2013 roku.
Można zatem przypuszczać, że przy
okazji tej olbrzymiej imprezy narciarskiej z roku na rok warunki będą jeszcze lepsze. Warto rozważyć wyjazd
do „Doliny Płomieni”. Im szybciej, tym
lepiej.
Jadło = sadło
Polędwiczki wieprzowe
z niespodzianką
Drodzy Czytelnicy
Mam na imię Monika i mieszkam
w Bydgoszczy. Pracuję w firmie ConvaTec jako przedstawiciel medyczny.
Cóż… uwielbiam jeść. Czasami pochłaniam takie ilości, że córka i mąż patrzą
na mnie wielkimi oczami myśląc, gdzie
ja to mieszczę. Jak większość kobiet,
jestem również na diecie. Odchudzam
się wiecznie, ale chyba tylko w jednym
celu – aby potem znowu pofolgować
sobie z jedzonkiem. Zdarza się często,
że eksperymentuję w kuchni. Z różnym
skutkiem oczywiście, ale mąż po jakimś
czasie pogodził się z faktem, że jest
„królikiem doświadczalnym” i nawet
okazuje oznaki zniecierpliwienia, kiedy
nie robię nic ciekawego przez 2 tygodnie.
Kilkakrotnie podawałam potrawę
z polędwiczki wieprzowej. Przepis zdobyłam od znajomego smakosza, nie
będę się chwalić, że sama to wymyśliłam – niestety. Jednak potrawa jest tak
pyszna, że muszę się z Państwem
podzielić jej smakiem. Bez szaleństwa,
jeśli chodzi o wykonanie, natomiast
reszta, paluszki lizać!
Sposób przygotowania
Polędwiczki obsmażamy na łyżce oliwy,
do której dodajemy łyżkę masła. Kiedy
mięso jest obrumienione ze wszystkich
stron, zdejmujemy z patelni i odstawiamy na bok, aby trochę ostygło.
Polędwiczki po zdjęciu z patelni solimy
i obsypujemy pieprzem – mocno.
Przygotowanie niespodzianki
Cebulę kroimy w drobną kostkę.
Do tej potrawy najlepsze są szalotki,
ale możemy zastosować dowolną
cebulkę wg uznania.
Do patelni, na której obsmażaliśmy
mięso, dodajemy dwie czubate łyżki
masła, doprowadzamy do zarumienienia, po czym wrzucamy cebulę. Cebulę
smażymy kilka chwil w mocno rozgrzanym maśle.
Zdejmujemy patelnię z ognia i dodajemy rozdrobniony miąższ z bułek (lub
chleba, ale kajzerki są zdecydowanie
lepsze) – dodajemy go tyle, aby całość
nie była zbyt sucha – masa ma być
wilgotna, aby ją swobodnie formować.
Masę doprawiamy solą, pieprzem, rozmarynem i tymiankiem.
Monika Przymus
Senior Sales Representative
Z jednej strony na mięso nakładamy
dość grubą warstwę musztardy. Na
musztardę nakładamy warstwę nadzienia i formujemy ją.
Mięso układamy w wysmarowanym
oliwą naczyniu i zapiekamy w piekarniku nagrzanym do 180 stopni przez
około 30-40 minut.
Brązowa skorupa na jego powierzchni
podpowie nam, kiedy potrawa jest
gotowa.
Sos
Na patelni rozgrzewamy pozostałe
masło. Kiedy się spieni, dodajemy sok
z cytryny i drobno posiekaną natkę
pietruszki. Trzymamy jeszcze na ogniu
kilkanaście sekund i przepyszny sos
jest gotowy.
Mięso kroimy na plastry, układamy na
talerzu i polewamy sosem.
Do tej potrawy idealnym dodatkiem
jest sałata z sosem winegret albo brokuły obtoczone w panierce oraz pieczone ziemniaczki z ziołami.
Serdecznie polecam.
Składniki
2 polędwiczki wieprzowe
2-3 łyżki musztardy typu Dijon
1 średniej wielkości cebula
(biała lub czerwona)
miąższ z dwóch bułek kajzerek
lub chleba
sól
świeżo zmielony czarny pieprz
odrobina tymianku
odrobina rozmarynu
pół kostki masła
sok z połowy cytryny
łyżka oliwy lub oleju
i dużo posiekanej natki pietruszki
31
www.convatec.pl

Leczenie oparzeń cz. 1

Transkrypt

Podobne dokumenty

pobierz pdf

Debaty Luty

Debaty Lądeckie - listopad

Leczenie oparzeń cz.3