bestwina - Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina
Transkrypt
bestwina - Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina
BESTWINA Położenie G mina Bestwina położona jest w powiecie bielskim na terenie województwa śląskiego. Od zachodu przez rzekę Biała Bestwina sąsiaduje z miastem i gminą Czechowice-Dziedzice, na południu z miastem Bielsko-Biała, na północy z kolei przez rzekę Wisła z gminami Miedźna i Pszczyna, a na wschodzie z gminą Wilamowice. W nizinnej części gminy, wzdłuż rzeki Białej, znajduje się długi łańcuch stawów rybnych o historii sięgającej jeszcze XVI wieku. Walory przyrodnicze i krajobrazowe stanowią niezaprzeczalne atuty wszystkich sołectw wchodzących w skład gminy Bestwina (Bestwina, Bestwinka, Janowice i Kaniów). Na całym terenie występuje zróżnicowana szata roślinna od pastwisk, poprzez łąki, pola uprawne, kompleksy stawów, mokraPałac Habsburgów w Bestwinie 1824 r. dła, aż po spore obszary lasów i zatopione tereny pofot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina przemysłowe, na których rozwinęła się roślinność charakterystyczna dla terenów podmokłych. Do jednych z najbardziej malowniczych obszarów gminy należą okolice „Podkępia”. Jest to strefa chronionego krajobrazu z siedliskiem rzadkich gatunków roślinności i zwierząt. Podobny w charakterze jest tzw. Las Janowicki – ulubione miejsce wypraw grzybiarzy, miłośników pieszych wędrówek leśnymi dróżkami i traktami, a także unikalne miejsce z zabytkowym parkiem starodrzewia z dębami szypułkowymi. Równie bogaty jest w Lesie Janowickim stan fauny obfitujący w okazy ptactwa, gryzoni, bezkręgowców i zwierzyny łownej. Ukształtowanie terenu, warunki przyrodnicze sprawiają, że gminę chętnie odwiedzają turyści, dla których dodatkową atrakcją są niewątpliwie akweny w Kaniowie powstałe po dawnych wyrobiskach żwiru. W znacznej części zagospodarowane na potrzeby Ośrodka Rekreacji i Sportów Wodnych stanowią magnes dla mieszkańców gminy i przyjezdnych. W ich obrębie utworzono dwa boiska do kajak-polo oraz baseny pływające, piaszczystą plażę, boiska do siatkówki, plac zabaw i pole namiotowe. Właśnie na bazie akwenów w Kaniowie rozwinęła się sztandarowa dla gminy dyscyplina sportu – kajak-polo. Na terenie Bestwiny cieszą oko i poznawczego ducha liczne i cenne zabytki. Wśród najciekawszych można znaleźć m.in. późnoklasycystyczny dwór Habsburgów z 1824 roku. Jest on usytuowany w stylowym parku starodrzewia. Kolejna „perełka” to kościół Wniebowzięcia NMP zbudowany w stylu późnogotyckim w 1577 roku, a przebudowany w XVIII i XIX wieku, z ciekawym renesansowym nagrobkiem wojewody krakowskiego Myszkowskiego i jego żony Jadwigi z Tęczyńskich. Godne obejrzenia są też figury przydrożne św. Jana Nepomucena (1786 r.) i Michała Archanioła (koniec XVIII wieku) oraz XIX-wieczne chaty drewniane o konstrukcji zrębowosłupowej. Warta uwagi jest ponadto kolekcja tutejszego Muzeum Regionalnego im. ks. Zygmunta Bubaka. Obejmuje ona bardzo ciekawe zbiory folklorystyczne z terenu gminy, a także eksponaty pochodzące z odkrytego na jej terenie grodziska Stawy Bestwińskie rycerskiego. Zobaczyć tu można również starą wozownię oraz galerię „Na prowincji”. fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 1 Bestwina – Położenie zabytki i ciekawe miejsca Do zabytków zalicza się również wspomniany Park Starodrzewia oraz Park Lipowy Pszczelarzy z działką miododajną. Tradycyjnie jednak gmina słynie z hodowli ryb, dzięki kompleksom stawów hodowlanych. „Na przełomie XV i XVI wieku w historii Bestwiny odnotowany został szybki rozwój gospodarki stawowej. Niewątpliwie sprzyjające warunki związane z istnieniem dużej ilości stawów zlokalizowanych wzdłuż rzeki Białej oraz budowa urządzeń technicznych, przyczyniły się do wzrostu hodowli. Stawy były zakładane na nieużytkach oraz mniej urodzajnych glebach. Znajdowały się one w majątkach dworskich, kościelnych oraz w posiadaniu zamożnych kmieci. Największa ich liczba była własnością dworu. Ogólna ilość stawów na terenie Bestwiny szacowana była na około 200. Do dnia dzisiejszego funkcjonują niektóre stare nazwy rozlewisk, wśród których możemy wymienić: Podymacz, Folwarczny, Podkępi, Łaźni. W okolicach Bestwiny hodowane były karpie i liny. W XVI wieku w Bestwinie istniało chłopskie gospodarstwo stawowe, które należy zaliczyć do fenomenu na skalę Polski.” – czytamy w opracowaniu historycznym dr Grzegorza Bobonia. Tutaj właśnie wyhodowano specjalną rasę karpia, tzw. Karpia Polskiego. Dokonał tego w Kaniowie habsburski dzierżawca Adolf Gasch, absolwent Akademii Rolniczej w Hohenheim, który za swoje osiągnięcia otrzymał w 1880 roku złoty medal na wystawie rolniczej w Berlinie. W 2002 roku w Kaniowie postawiono pomnik – głaz upamiętniający działalność Adolfa Gascha, jego zasługi dla rozwoju rybactwa i wpływ na obecny stan rybackości obszaru objętego Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich. Historia hodowli karpia w Bestwinie sięga XVI wieku. Ryba ta jest obecna nawet w herbie gminy Bestwina. W Kaniowie z kolei organizowana jest każdego lata impreza – Święto Karpia Polskiego, która łącząc festyn z zawodami wędkarskimi i degustacją ryb ściąga rzesze osób, w tym głównie związanych z hodowlą, wędkarstwem oraz miłośników i smakoszy ryb. Kompleks wodny w Kaniowie fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Pomnik karpia w Kaniowie www.sekcja-wedkarska-kaniow.pl 2 Bestwina – Zabytki i ciekawe miejsca Gospodarstwa rybackie Gospodarstwo Rybackie Edward Chmielniak Gospodarstwo rybackie Pana Edwarda Chmielniaka to dwa stawy hodowlane o powierzchni 1,3 ha. Stawy położone są w zacisznym miejscu z dala od zabudowań, nieopodal lasu. Dopływa do nich woda z leśnych źródeł. Pan Edward zajmuje się głównie hodowlą karpia, amura i lina. Swoje ryby karmi paszą wyprodukowaną na własnym gruncie. Jest to pszenica, jęczmień, bobik. Zaopatrujący się u Edwarda Chmielnika konsumenci są bardzo zadowoleni z kupionych ryb – przede wszystkim z uwagi na ich walory smakowe. Gospodarstwo Rolno-Rybackie Marcin Jonkisz Pan Marcin Jonkisz jest właścicielem trzech stawów rybnych o całkowitej powierzchni lustra wody przekraczającej 6 ha. Gospodarstwo i doświadczenie zawodowe przejął po swoim ojcu, który na stawach gospodarował blisko 40 lat. Pan Marcin Jonkisz produkuje głównie karpia, chociaż ze stawów wyławia także tołpygę i amura. Ryby skarmiane są wyłącznie zbożem z upraw rosnących na polach właściciela stawów. Prócz ryb, pan Marcin hoduje trzodę chlewną i byki. Staw Pana Marcina Jonkisza fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Gospodarstwo Rybackie Łukasz i Izabela Maroszek Gospodarstwo Rybackie jest prowadzone przez Państwa Maroszek wielopokoleniowo. Już w 1976 roku rozpoczęto chów i hodowlę ryb. Gospodarstwo powiększono o dwa stawy o powierzchni 1,90 ha oraz pole rolne o powierzchni ok. 3,60 ha, a następnie stopniowo było powiększane. Gospodarstwo Rybackie zajmuje się przede wszystkim chowem i hodowlą karpia, ale także amura i tołpygi. Sprzedaż prowadzona jest w okresie świątecznym. Oprócz podstawowej działalności rybackiej, gospodarstwo zajmuje się także hodowlą kur niosek, kur zielononóżek, gęsi, kaczek, brojlerów oraz indyków. Rozszerzona została także hodowla bydła, przez co wprowadzono na rynek więcej wołowiny wyhodowanej tradycyjnie. Wprowadzając na lokalny rynek produkty wyhodowane tradycyjną metodą, gospodarstwo pozyskuje nowych odbiorców zadowolonych z jakości wyprodukowanego materiału w gospodarstwie. Zainteresowanie odbiorców produktami gospodarstwa Państwa Maroszek świadczy o tym, jak wielkie jest zapotrzebowanie na zdrowy, smaczny i ekologiczny produkt. 3 Bestwina – Gospodarstwa rybackie 1 Gospodarstwo Rybackie Adamaszek Franciszek, Bestwina, ul. Plebańska 10 20 Gospodarstwo Rybackie Góra Leon, Kaniów, ul. Młyńska 12 2 Gospodarstwo Rybackie Chmielniak Agata, Chmielniak Dariusz, Bestwina, ul. Gospodarska 34 21 Gospodarstwo Rybackie Grzybowski Leszek, Janowice, ul. Janowicka 90 3 Gospodarstwo Rybackie w Janowicach Chmielniak Edward, Czechowice-Dziedzice, ul. Wyspiańskiego 17/40 22 Gospodarstwo Rybackie Hałas Jadwiga, Hałas Antoni, Hałas Aleksander, Bestwina, ul. Witosa 94 4 Gospodarstwo Rybackie Chrapek Łukasz, Bestwina, ul. Wydrzyniec 4 23 Gospodarstwo Rybackie Janeczko Edward, Kaniów, ul. Słoneczna 7 5 Gospodarstwo Rybackie Chromik Władysław, Janowice, ul. Janowicka 25 24 Gospodarstwo Rybackie Janeczko Barbara, Janeczko Bronisław, Kaniów, ul. Krzywolaków 33 6 Gospodarstwo Rybackie Ciszczoń Grzegorz, Janowice, ul. Janowicka 67 25 Gospodarstwo Rybackie Jazowy Helena, Jazowy Andrzej, Bestwina, ul. Młyńska 3 7 Gospodarstwo Rybackie Cofała Elżbieta, Cofała Tomasz, Bestwinka, ul. Gandora 10 26 Gospodarstwo Rybackie Jonkisz Marcin, Bestwina, ul. Gospodarska 52 8 Gospodarstwo Rybackie Czech Zofia, Bestwina, ul. Hallera 12 27 Gospodarstwo Rybackie Jopek Dariusz, Bestwina, ul. Studziennik 4 9 Gospodarstwo Rybackie Fajkis Lesław, Bestwina, ul. Konopnickiej 50 28 Gospodarstwo Rybackie Kastelik Bernadeta, Kastelik Tadeusz Bestwina, ul. Dolna 14 10 Gospodarstwo Rybackie Faruga Grzegorz, Bestwinka, ul. Podpolec 4 29 Gospodarstwo Rybackie Kędzior Paweł, Bestwinka, ul. Gandora 35 11 Gospodarstwo Rybackie Firganek Kazimierz, Bestwina, ul. Witosa 133 30 Gospodarstwo Rybackie Kędzior Dominik, Bestwinka, ul. Gandora 25 12 Gospodarstwo Rybackie Firganek Sylwia, Bestwina, ul. Hallera 39 31 Gospodarstwo Rybackie Kłoda Mirosław, Bestwina, ul. Gospodarska 4 13 Gospodarstwo Rybackie Firganek Danuta, Firganek Tadeusz, Bestwina, ul. Hallera 39 32 Gospodarstwo Rybackie Kłoda Tomasz, Bestwina, ul. Witosa 104 14 Gospodarstwo Rybackie Furczyk Piotr, Bestwinka, ul. Gandora 23 33 Gospodarstwo Rybackie „Bestwinka” Kłoda Zofia, Bielsko-Biała, ul. Samotna 59 15 Gospodarstwo Rybackie Furczyk Waleria, Bestwina, ul. Witosa 73 34 Gospodarstwo Rybackie Korycinski Mieczysław, Kaniów, ul. Czechowicka 19 16 Gospodarstwo Rybackie Gac Stanisław, Bestwina, ul. Hallera 45 35 Gospodarstwo Rybackie Kraus Mirosława, Kraus Krzysztof, Bestwina, ul. Witosa 140 17 Gospodarstwo Rybackie Gajda Edward, Janowice, ul. Janowicka 41 36 Gospodarstwo Rybackie Kruk Andrzej, Wawrzyczek-Kruk Anna Bestwina, ul. Gospodarska 26 18 Gospodarstwo Rybackie Gola Czesław, Bestwina, ul. Witosa 139 37 Gospodarstwo Rybackie Kubik Mateusz, Bestwina, ul. Bialska 80 19 Gospodarstwo Rybackie Góra Antoni, Góra Przemysław, Bestwina, ul. Gospodarska 38 38 Gospodarstwo Rybackie Lasek Adam, Lasek Szymon, Bestwina, ul. Gospodarska 62 4 Bestwina – Gospodarstwa rybackie 39 Gospodarstwo Rybackie Maga Józef, Bestwina, ul. Kościelna 28 58 Gospodarstwo Rybackie Stanclik Antoni, Bestwina, ul. Krakowska 78 40 Gospodarstwo Rybackie Maroszek Izabela, Maroszek Łukasz, Bestwina, ul. Witosa 107 59 Gospodarstwo Rybackie Stanclik Czesław, Bestwina, ul Witosa 73 41 Gospodarstwo Rybackie Mika Adam, Kaniów, ul. Czechowicka 3 60 Gospodarstwo Rybackie Stanclik Celina, Stanclik Jan, Bestwina, ul. Witosa 63 42 Gospodarstwo Rybackie Mika Bolesław, Bestwina, ul. Magi 2 61 Gospodarstwo Rybackie Szlosarczyk Franciszek, Bestwinka, ul. Gandora 19 43 Gospodarstwo Rybackie Miodoński Antoni, Janowice, ul. Janowicka 288 62 Gospodarstwo Rybackie Szlósarczyk Janusz, Bestwina, ul. Hallera 18 44 Gospodarstwo Rybackie Mleczko Waleria i Józef, Kaniów, ul. Batalionów Chłopskich 49 63 Gospodarstwo Rybackie Szwed Marcin, Szwed Iwona, Kaniów, ul. Kóski 26 45 Gospodarstwo Rybackie Mynarska Bogusława, Bestwina, ul. Spokojna 8 64 Gospodarstwo Rybackie Ślosarczyk Aleksander, Bestwina, ul. Witosa 90 46 Gospodarstwo Rybackie Nycz Stanisław, Janowice, ul. Graniczna 11b 65 Gospodarstwo Rybackie Ślosarczyk Anna, Ślosarczyk Józef, Bestwina, ul. Gospodarska 30 47 Gospodarstwo Rybackie Orłowska Urszula, Bestwina, ul. Krakowska 177 66 Gospodarstwo Rybackie Ślosarczyk Zbigniew, Bestwina, ul. Sucharskiego 21 48 Gospodarstwo Rybackie Orłowska Urszula, Bestwina, ul. Krakowska 177 67 Gospodarstwo Rybackie Ślósarczyk Sławomir, Janowice, ul. Janowicka 86 49 Gospodarstwo Rybackie Pasierbek Danuta, Pasierbek Zbigniew, Bestwina, ul. Witosa 135 68 Gospodarstwo Rybackie Wandziura Czesław, Bestwina, ul. Spokojna 4 50 Gospodarstwo Rybackie Pawełko Adam, Bestwina, ul. Gospodarska 42 69 Gospodarstwo Rybackie Tomecka Aleksandra, Kaniów, ul. Hallera 55 51 Gospodarstwo Rybackie Pawełko Jarosław, Bestwina, ul. Gospodarska 646 70 Gospodarstwo Rybackie Wilczek Wojciech, Bestwina, ul. Hallera 38 52 Gospodarstwo Rybackie Prymula Ewa, Bestwinka, ul. Gandora 6 71 Gospodarstwo Rybackie Wróbel Krystyna, Wróbel Jan, Bestwinka, ul. Plebańska 14 53 Gospodarstwo Rybackie Puchałka Edward, Kaniów, ul. Krzywolaków 46 72 Gospodarstwo Rybackie Wróbel Józef, Bestwinka, ul. Sportowa 34 54 Gospodarstwo Rybackie Radwan Cecylia, Radwan Stanisław, Bestwina, ul. Witosa 177 73 Gospodarstwo Rybackie Zdrowak Marian, Bestwina, ul. Leśna 25 55 Gospodarstwo Rybackie Rychta Kazimierz, Bestwina ul. Gospodarska 8 74 Gospodarstwo Rybackie Żaczek Jacek, Bestwinka, ul. Gandora 29 56 Gospodarstwo Rybackie Sajdak Teresa, Sajdak Roman, Bestwina, ul. Hallera 29 75 Gospodarstwo Rybackie Żaczek Jerzy, Bestwinka, ul. Gandora 27 57 Gospodarstwo Rybackie Sowa Andrzej, Kaniów, ul. Furczyka 4 76 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Przełom”, Bestwinka, ul. Dworkowa 11 5 Bestwina – Gospodarstwa rybackie POŁOŻENIE Miasto z lotu ptaka fot. Janusz Moczulski Z apraszamy do Czechowic-Dziedzic położonych na granicy uprzemysłowionego Śląska i beskidzkich stoków. Miasto wraz z sołectwami – Bronowem, Ligotą i Zabrzegiem – tworzą liczącą ponad 43 tysiące mieszkańców Gminę Czechowice-Dziedzice o łącznej powierzchni 6,6 tys. ha. Prawa miejskie nadano Czechowicom-Dziedzicom w 1950 roku, ale historia miejscowości sięga wielu stuleci wstecz. Pierwsze wzmianki o obszarach, na których istnieje dzisiejsze miasto pochodzą z XV wieku. Przełomowym momentem w historii rolniczego – do połowy XIX wieku – terenu było zlokalizowanie w Dziedzicach stacji Cesarsko-Królewskiej Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda. Wokół powstałej w 1855 roku linii kolejowej, biegnącej z Wiednia do Krakowa i Lwowa, zaczął rozwijać się przemysł – powstały liczne zakłady. Obecnie Czechowice-Dziedzice i sąsiadujące z nimi od południa miasto Bielsko-Biała tworzą rdzeń aglomeracji bielskiej, stanowiącej jeden z czterech obszarów metropolitalnych województwa śląskiego. Aglomeracja ta to nowoczesny ośrodek przemysłu, kultury i nauki o znaczeniu regionalnym, a także krajowe centrum rozrządu ruchu turystycznego i ośrodek węzłowy strefy transgranicznej z odnogami w kierunku Republiki Czeskiej i Republiki Słowackiej. Droga krajowa nr 1, przebiegająca przez środek gminy, dzieli ją na dwie części. Sołectwa Zabrzeg, Ligota i Bronów to obszar zdominowany przez tereny rolnicze i leśne. Z uwagi na bogactwo przyrodnicze zachodnia część gminy została włączona w Europejską Sieć Ekologiczną NATURA 2000 „Dolina Górnej Wisły”. Charakteryzuje się ona dużymi walorami krajobrazowymi z atrakcyjnymi pasmami Beskidu Małego i Śląskiego, licznymi stawami, rzekami oraz Jeziorem Goczałkowickim zwanym „Śląskim Morzem” – jednym z największych w Polsce zbiorników wodnych. Charakter przyrodniczy gminy wyznacza głównie przewaga terenów rolniczych z pozostałościami wielkoobszarowej gospodarki rolnej, stawami hodowlanymi oraz szerokim pasmem doliny rzeki Wisły i kompleksem lasów zabrzeskich przylegających do Zbiornika Goczałkowickiego. Mimo podziału gminy na część uprzemysłowioną i część rolniczą o terenach otwartych, można zauważyć istniejącą równowagę krajobrazową dzięki zachowaniu biokorytarzy w postaci zalesionych, zadrzewionych terenów połączonych ciekami wodnymi. Przez gminę przepływa pięć rzek: Wisła, Biała, Wapienica, Jasienica, Iłownica. 6 Czechowice-Dziedzice – Położenie Czechowice-Dziedzice zabytki i ciekawe miejsca Na pograniczu Gminy Czechowice-Dziedzice i Chybia rozciąga się jedyny na terenie województwa śląskiego rezerwat torfowiskowy „Rotuz”. To ostoja zagrożonego w Polsce gatunku – turzycy bagiennej. Występują tu także gatunki roślin naczyniowych m.in. rosiczka okrągłolistna, żurawina błotna i rzadkie mszaki. W pobliżu rezerwatu przebiega Międzynarodowa Trasa Rowerowa Greenways Kraków–Morawy–Wiedeń, nizinny odcinek IVa – o długości 9,4 km. Przez malownicze zakątki gminy przebiegają również trzy lokalne trasy rowerowe – zielona „Dolina Wisły”, niebieska – „Dolina Podraj” i pomarańczowa – „Dolina Iłownicy” – o łącznej długości 56 km. Kolejny, wytyczony niedawno szlak rowerowy pozwala dotrzeć z Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Czechowicach-Dziedzicach, poprzez Plac Ratuszowy w Bielsku-Białej, aż na Słowację. Na terenie Czechowic-Dziedzic znajduje się kilka cennych zabytków architektonicznych. Najmocniej wrośnięty w krajobraz i historię miasta jest kościół parafialny pw. św. Katarzyny – najstarszy i najcenniejszy zabytek w mieście. Pierwsza drewniana sakralna budowla istniała w tym miejscu już w 1447 roku. W latach 1722–1729 rozpoczęła się budowa kościoła murowanego ufundowanego przez właściciela Czechowic Franciszka Karola Kotulińskiego i proboszcza Walentego Antoniego Martiusa. Innymi cennymi budowlami sakralnymi na terenie gminy są: wybudowany w 1890 roku kościół pw. Najświętszej Marii Panny Wspomożenia Wiernych w Czechowicach-Dziedzicach, zabrzeski kościół pw. św. Józefa z 1787 roku, kościół pw. Opatrzności Bożej w Ligocie z 1806 roku i kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z roku 1877 w Bronowie. Z historią miasta szczególnie związany jest rokokowy pałac Kotulińskich z początku XVIII wieku. Wokół pałacu znajduje się późnobarokowy park na rzucie prostokąta z półkolistą aleją grabową i bezcennymi pomnikami przyrody w postaci lip kandelabrowych. Pałac i park mieszczą obecnie restauracje i wart odwiedzenia, elegancki hotel. Miasto Czechowice-Dziedzice zajmuje wschodnią część gminy. Jego rozwój opierał się głównie na przemyśle, m.in. rafineryjnym, górniczym, metalurgicznym, zapałczanym. Obecnie gospodarka miasta ewoluuje w kierunku nowych, innowacyjnych technologii, jak produkcja biopaliw, przemysł lotniczy i samochodowy. Na obrzeżach Czechowic-Dziedzic powstało lotnisko, działa Bielski Park Technologiczny Lotnictwa, Przedsiębiorczości i Innowacji, oraz Śląskie Centrum Naukowo-Technologiczne Przemysłu Lotniczego – najnowocześniejszy w Europie ośrodek wytwarzania konstrukcji kompozytowych w technologii autoklawowej. Czynnikiem ułatwiającym prowadzenie działalności gospodarczej jest rozbudowane zaplecze obsługi biznesu, na które składają się banki i ich oddziały, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, operatorzy pocztowi, urzędy, oddziały celne oraz kancelarie notarialne, prawne, agencje i biura pośrednictwa ubezpieczeniowego. Rosnąca od kilku lat liczba mieszkańców Gminy Czechowice-Dziedzice jest najlepszym dowodem na to, że jest ona postrzegana jako atrakcyjne miejsce do życia. Z pewnością warto tu zajrzeć i przekonać się o tym osobiście. Pałac Kotulińskich fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 7 Czechowice-Dziedzice – Zabytki i ciekawe miejsca gospodarstwa rybackie Gospodarstwo Rybackie K. Wypiórkiewicz i K. Rosner, fot. Kazimierz Rosner Gospodarstwo rybackie Adam Kłaptocz Pan Adam ryby hoduje od blisko 15 lat. „Ukryte” w uroczym lesie dwa małe stawy zasilone są wyjątkowo czystą wodą, gdyż w okolicy nie ma żadnych zabudowań. Adam Kłaptocz hoduje głównie karpia karmionego wyłącznie własnym zbożem. Sprzedaje też amura i tołpygę. Całość hodowli trafia do indywidualnego odbiorcy, w dużej mierze zawsze tego samego - Kto raz skosztuje mojej ryby, nie chce już innej i zawsze do mnie wraca – przekonuje Pan Adam. Stawy Adama Kłaptocza fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Gospodarstwo rybackie Paweł Myrczek Gospodarstwo Pana Pawła położone jest w południowo-wschodniej części Czechowic-Dziedzic (rejon ulic Zabiele i Dębowa). W jego skład wchodzi 5 obiektów stawowych, przyległe do nich magazyny ziemne dla ryby handlowej oraz magazyn pasz, sprzętu rybackiego i transportowego. Dojazd do magazynów ryb i obiektów stawowych realizowany jest asfaltową drogą gminną bez ograniczeń tonażowych i gabarytowych. W gospodarstwie produkowany jest karp (narybek, kroczek, handlówka) oraz amur (kroczek, handlówka). Tradycja hodowli karpia w gospodarstwie sięga początku XX wieku. Hodowane ryby cieszą się wysokimi walorami smakowymi, co związane jest z wysoką jakością wody oraz stosowaniem naturalnych pasz. Stawy Pawła Myrczka fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 8 Czechowice-Dziedzice – Gospodarstwa rybackie Czechowice-Dziedzice Gospodarstwa rybackie Gospodarstwo Rybackie K. Wypiórkiewicz i K. Rosner Gospodarstwo Rybackie K. Wypiórkiewicz i K. Rosner w Czechowicach-Dziedzicach działa od 1994 r. jako spółka dwóch rodzin. Gospodaruje wspólnie na 300 ha stawów. Gospodarstwo posiada jednak dłuższą historię. Pierwsze stawy były budowane od XVI wieku, jednakże większość w XIX wieku. Produkuje się głównie karpia, ale oprócz tego również: amura, szczupaka, sandacza, suma, okonia, lina, karasia, leszcza, płoć oraz od trzech lat jesiotra. Gospodarstwo handluje głównie hurtowo z sieciami sklepów, jak również z innymi odbiorcami. Prowadzi także sprzedaż detaliczną całoroczną. Cała sprzedaż prowadzona jest w Ligocie we własnych magazynach. Gospodarstwo współpracuje również z wędkarzami handlując z nimi wszystkimi gatunkami ryb, na zarybienie posiadanych przez koła zbiorników. Ponadto, planowane jest zwiększenie oferty poprzez wybudowanie łowiska karpiowego na blisko pięćdziesięciohektarowym stawie, dzięki pomocy unijnej ze środków Lokalnej Grupy Rybackiej Bielska Kraina. Gospodarstwo Rybackie K. Wypiórkiewicz i K. Rosner fot. Kazimierz Rosner Gospodarstwo Rybackie Małgorzata i Bronisław Hess Rodzinne gospodarstwo w Ligocie prowadzi chów i hodowlę ryb od ponad stu lat. W kronice rodzinnej zapisano: Andrzej Hess jesienią 1898 roku zakupił od szwagra Dzidy staw tzw. Hałcnowiec warunkowo o ile uda mu się usypać wał i doprowadzić wodę, o powierzchni 11,313 morgów za 250 zł reńskich za morgę… Na przedstawiony Starostwu wniosek zjechała na miejsce Komisja już 12.12.1898 r., która przychyliła się do wniosku, zwłaszcza że żaden z sąsiadów nie zgłosił sprzeciwu ani zastrzeżeń. Mając zezwolenie i wolną rękę, a co ważne sprzyjającą zimę, oddał natychmiast w kontrakt sypanie wałów, wskutek czego roboty ukończono w czerwcu 1898 r. Aktualnie gospodarstwo prowadzi czwarte już pokolenie – Małgorzata i Bronisław Hess. Powierzchnia stawów po rozbudowie wynosi 17,00 ha. Obiekt zasilany jest wodą z Jasieniczanki poprzez Młynówkę Międzyrzecko-Ligocką, zrzut do Iłownicy. Corocznie w listopadzie i grudniu prowadzona jest w gospodarstwie bezpośrednia sprzedaż żywych ryb, głównie karpia, ale także amura, lina, sandacza, szczupaka i karasia. 9 Czechowice-Dziedzice – Gospodarstwa rybackie 1 Gospodarstwo Rybackie Dzida Antoni, Bronów, ul. Księdza Kunza 13 2 Gospodarstwo Rybackie Górka Bogusław, Czechowice-Dziedzice, ul. Szkolna 7 3 Gospodarstwo Rybackie Hess Małgorzata, Hess Bronisław, Ligota, ul. Zabrzeska 5 4 Gospodarstwo Rybackie Kłaptocz Adam, Czechowice-Dziedzice, ul. Wiewiórcza 4 5 Gospodarstwo Rybackie Kłaptocz Łukasz, Czechowice-Dziedzice, ul. Miarki 15 6 Gospodarstwo Rybackie Kołoczek Stanisław, Ligota, ul. Wspólna 2 7 Gospodarstwo Rybackie Kraus Jan, Kraus Józef, Ligota, ul. Bielska 11 8 Gospodarstwo Rybackie Myrczek Paweł, Czechowice-Dziedzice, ul. Prusa 20 9 Gospodarstwo Rybackie Plewik Jacek, Czechowice-Dziedzice, ul. Wodna 18 10 Gospodarstwo Rybackie Pokładnik Adam, Czechowice-Dziedzice, ul. Zabiele 15 11 Gospodarstwo Rybackie Sieńczak Janusz, Czechowice-Dziedzice, ul. Zacisze 11 12 Gospodarstwo Rybackie Srokol Marek, Czechowice-Dziedzice, ul. Spółdzielcza 18 13 Gospodarstwo Rybackie Stusek Józef, Bronów, ul. Rudzicka 13 14 Gospodarstwo Rybackie Szczyrbowski Czesław, Bronów, ul. Zbożowa 8 15 Gospodarstwo Rybackie Szczyrbowski Tadeusz, Ligota, ul. Wolna 1 16 Gospodarstwo Rybackie Wojciech Stanisław, Ligota, ul. Młynarska 9 17 Gospodarstwo Rybackie Wypiórkiewicz Krzysztof, Rosner Kazimierz, Czechowice-Dziedzice, ul. Kaniowska 19 a 18 Gospodarstwo Rybackie Żoczek Wojciech, Czechowice-Dziedzice, ul. Potoczna 1 19 Górnicze Stowarzyszenie Wędkarskie „Silesia”, Czechowice-Dziedzice, ul. Boczna 3 10 Czechowice-Dziedzice – Gospodarstwa rybackie Jasienica Położenie Gminny Ośrodek Kultury w Jasienicy fot. Mateusz Pindel herb Jasienicy J asienica jest jedną z największych gmin w Polsce i największą w województwie śląskim. Administracyjnie jest położona w powiecie bielskim, w obrębie trzech regionów geograficznych południowej Polski: Beskidów, Pogórza Cieszyńskiego i Kotliny Oświęcimskiej. Gmina Jasienica znajduje się w strefie obejmującej zurbanizowany obszar aglomeracji bielskiej i graniczy z jej śródmiejską częścią tj. miastem Bielsko-Biała. Gmina należy do euroregionu Śląsk Cieszyński. W skład Gminy wchodzi 14 sołectw: Jasienica, Bielowicko, Grodziec, Iłownica, Mazańcowice, Międzyrzecze Górne, Międzyrzecze Dolne, Rudzica, Landek, Świętoszówka, Roztropice, Biery, Łazy i Wieszczęta. Jasienica jest jedną z najstarszych miejscowości w powiecie. Pierwsze historyczne wzmianki na jej temat pojawiły się już w 1305 roku. W 1355 roku w Jasienicy istniało już probostwo, a wieś należała do dużych i zasobnych. Jasienica była wtedy własnością książąt cieszyńskich, a w kolejnych wiekach należała do właścicieli bielskiego państwa stanowego. Do przyspieszenia rozwoju Jasienicy przyczyniło się uprzemysłowienie sąsiednich miast: Bielska i Skoczowa, a także powstanie szosy cesarskiej i linii kolejowej. W 1881 roku powstała tu filia szwajcarskiej fabryki mebli giętych Thonet-Mundus, rozbudowana w 1913 roku w duży zakład zatrudniający 700 robotników i produkujący 300 tys. sztuk mebli rocznie. Dziś to Paged Meble S.A. Produkowane tu meble są znane i cenione na całym świecie. 11 Jasienica – Położenie zabytki i ciekawe miejsca Drewniany Kościół pw. św. Wawrzyńca z 1701r. fot. Andrzej Świerkot Znajduje się tu też sporo interesujących zabytków. W samej Jasienicy warto zwrócić uwagę na kościół parafialny św. Jerzego, wzniesiony w 1787 roku i kilka drewnianych chałup z XIX wieku o ciekawej konstrukcji zrębowej i słupowej. Wrażenie robią też dwie wille z końca XIX wieku z pruskim murem oraz secesyjny budynek szkoły podstawowej z 1910 roku. W Grodźcu do najcenniejszych zabytków należy zamek z XVI wieku, zrekonstruowane prezbiterium starego kościoła św. Bartłomieja, zespół zabudowań dworskich z XVIII i XIX wieku oraz kaplica grobowa Zoblów z XIX wieku. Atrakcjami przyrodniczymi w Grodźcu są dwa sędziwe dęby szypułkowe (600 i 800 lat) oraz dęby zasadzone w zabytkowym parku na pamiątkę przemarszu pod Wiedeń wojsk Jana III Sobieskiego. Z kolei w Bielowicku znajduje się zabytek klasy zerowej: drewniany kościółek św. Wawrzyńca z XVI wieku z renesansowym tryptykiem, barokowym tabernakulum oraz amboną. Zabytki gminy najlepiej zwiedzać wędrując czerwonym szlakiem turystycznym, wytyczonym w 1987 roku, a prowadzącym ze stacji PKP Jasienica-Jaworze przez Biery do Jaworza Nałęża i Grodźca. Dużym atutem Gminy Jasienica są jej walory krajobrazowe z panoramą Beskidu Śląskiego na południu i malowniczymi stawami i skupiskami lasów na północy. Kulturowo Jasienica była i jest związana z ziemią cieszyńską i wpływy te widoczne są do dzisiaj w języku (gwara śląsko-cieszyńska), strojach i obyczajach. Tutejsze tradycje ludowe są bogate i pieczołowicie pielęgnowane, m.in. przez cztery zespoły regionalne: „Grodźczanie”, „Bierowianie”, „Międzyrzeczanie” i „Jasieniczanka”. Rolę inspirującą w zakresie upowszechniania kultury pełni Gminy Ośrodek Kultury w Jasienicy, organizując liczne wystawy, spotkania i koncerty. Standardową imprezą kalendarza imprez kulturalnych jest „Lato w Jasienicy”, cykl corocznych imprez plenerowych połączonych z licznymi występami artystycznymi i festynem. Nietypowy dom kultury działa w Międzyrzeczu Górnym. To stylowa chata, gdzie prócz wystaw można oglądać izbę regionalną. Izba to kilka pomieszczeń stylizowanych na chłopską chatę sprzed lat (sypialnia, warsztat, stajnia, kuchnia), z ekspozycją zabytkowych sprzętów domowych. W Chacie Międzyrzecze organizowane są m.in. koncerty, warsztaty, wystawy i spotkania z ciekawymi ludźmi. W maju 2012 roku w Jasienicy został oddany do użytku nowy Kompleks Sportowo-Kulturalno-Rekreacyjny. Duża konferencyjno-widowiskowo-wystawowa sala pozwoli organizować imprezy kulturalne na znacznie większą skalę niż dotychczas. W budynku znajduje się również Punkt Informacji Turystycznej i Transgranicznej, którego podstawowym zadaniem jest wspieranie współpracy transgranicznej i inicjowanie w ramach tejże nowych kierunków działań. Renesansowy XVI-wieczny zamek w Grodźcu fot. Andrzej Świerkot Żródło przy kaplicy Św. Wendelina fot. Andrzej Świerkot 12 Jasienica – Zabytki i ciekawe miejsca Jasienica zabytki i ciekawe miejsca Orlik obiekt sportowy fot. Andrzej Świerkot W Rudzicy znajduje się galeria autorska plastyka Floriana Kohuta, gdzie oprócz interesujących obrazów gospodarza obejrzeć można liczną kolekcję polnych strachów, zbieraną przez artystę przy współudziale mieszkańców gminy każdego roku. Od 21 lat, zawsze w maju, galeria organizuje „Dzień Stracha Polnego”, gdzie obok barwnego korowodu, organizowany jest konkurs na wykonanie najciekawszego stracha polnego. Gmina Jasienica posiada trzy kompleksy sportowe w ramach programu „Moje Boisko – Orlik 2012”. Znajdują się one w Rudzicy, Mazańcowicach oraz Międzyrzeczu Górnym. W Jasienicy znajdują się 4 pełnowymiarowe boiska do gry w piłkę nożną (2 trawiaste, 1 z trawy sztucznej, 1 z poliuretanu). Jasienica ze względu na swoje położenie i przepiękne krajobrazy jest doskonałym miejscem do uprawiania sportu i rekreacji. Przez teren gminy przebiegają ciekawe trasy rowerowe o zróżnicowanym stopniu trudności oraz szlaki piesze. Szczególną atrakcją turystyczną, zwłaszcza dla miłośników jeździectwa i koni, jest przepięknie usytuowany ośrodek „Czanki” w Międzyrzeczu Górnym, prowadzący naukę jazdy konnej dla dzieci i dorosłych. Placówka dysponuje krytą ujeżdżalnią, także sezon jeździecki trwa tu cały rok. Gmina słynie także z hodowli ryb słodkowodnych, zwłaszcza karpia, a tradycje hodowlane w tym regionie sięgają kilku wieków wstecz. Oprócz słynnej fabryki mebli i zakładu płytek ceramicznych zarejestrowanych jest tu ponad 1700 podmiotów gospodarczych. Plany inwestycyjne gminy zakładają dalszy rozwój infrastruktury komunalnej, w szczególności rozbudowę wodociągów, kanalizacji, sieci telefonicznej i modernizację dróg. Świetna lokalizacja na szlaku drogowo-kolejowym z Bielska do Cieszyna, potencjał gospodarczy i dobre warunki do dalszego rozwoju przemysłu turystycznego stanowią o dużej atrakcyjności Jasienicy jako potencjalnego obszaru inwestycyjnego. Stawy w Jasienicy z lotu ptaka fot. Roman Niemczyk 13 Jasienica – Zabytki i ciekawe miejsca Gospodarstwa rybackie gospodarstwo rybackie Karol Kominek Karol Kominek jest właścicielem stawu hodowlanego o powierzchni lustra 1,5 ha usytuowanego na granicy Jasienicy i Rudzicy w gminie Jasienica. Jego staw jest pierwszym z kompleksu stawów hodowlanych, których łączna powierzchnia to blisko 70 ha. Karol Kominek zajmuje się hodowlą karpia od kilkudziesięciu lat i sprzedaje go głównie odbiorcom indywidualnym. Staw hodowlany Karola Kominek fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Gospodarstwo Rybackie Szramek www.rybyszramek.pl Gospodarstwo Rybackie Szramek jest rodzinnym przedsiębiorstwem szczycącym się ponad stuletnią tradycją. Głównym przedmiotem działalności jest chów ryb słodkowodnych. W stawach gospodarstwa spotkać można królewskiego karpia, amura, tołpygę, lina, jazia oraz szczupaka i sandacza. Ryby oferowane są w sprzedaży hurtowej i detalicznej. Poza hodowlą gospodarstwo świadczy także usługi specjalistycznego transportu żywych ryb. Na terenie gospodarstwa prowadzona jest również sprzedaż pasz dla ryb. Praca przy rybach jest dla rodziny Szramek czymś więcej, niż tylko pracą... jest dla nich mimo dużego wysiłku, przede wszystkim radością i pasją, jak sami podkreślają „Każdego dnia staramy się, aby naszym rybom niczego nie brakowało ... to dlatego nasi klienci cenią sobie ich jakość i smak – tłumaczy Karol Szramek. Gospodarstwo rybackie Szramek fot. Karol Szramek 14 Jasienica – Gospodarstwa rybackie Jasienica Gospodarstwa rybackie Gospodarstwo rolno-Rybackie Krzysztof Kopeć Gospodarstwo Rolno–Rybackie Krzysztofa Kopcia znajduje się w Międzyrzeczu Dolnym, w gminie Jasienica, tuż przy drodze do miejscowości Ligota. Pan Krzysztof gospodaruje na dwóch stawach o łącznej powierzchni lustra wody wynoszącej około 2 ha. Hoduje głównie karpia, chociaż zdarza się, że wyławia również szczupaki i tołpygi. Ryby skarmiane są zbożem pochodzącym z własnej uprawy i sprzedawane odbiorcom indywidualnym na Śląsku. Krzysztof Kopeć oprócz tego zajmuje się produkcją roślinną, a także jest właścicielem młyna, którego tradycje sięgają pierwszej połowy XVIII wieku. Staw hodowlany gospodarstwa Krzysztofa Kopeć fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina gospodarstwo rybackie Piotr Fuchs Gospodarstwo Pana Piotra specjalizuje się w hodowli karpia konsumpcyjnego. Sprzedaż detaliczna prowadzona jest na terenie Bielska-Białej przy ul. Michałowicza (stoisko indywidualne), jak również na terenie gospodarstwa w okresie przedświątecznym. Sprzedaż hurtowa możliwa w okresie odłowów tj. październik – listopad. Gospodarstwo posiada certyfikat w zakresie dobrostanu i humanitarnego obchodzenia się z rybami, jak również prowadzone jest pod nadzorem powiatowego lekarza weterynarii. Stawy hodowlane gospodarstwa Piotra Fuchs fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 15 Jasienica – Gospodarstwa rybackie Gospodarstwa rybackie Gospodarstwo Rybno-Sadownicze „Huculak” Rodzinne gospodarstwo rybno-sadownicze ”Huculak” prowadzone jest od kilku pokoleń. Położone jest na terenie Międzyrzecza Dolnego (siedziba) oraz Międzyrzecza Górnego w gminie Jasienica. Specjalizuje się w hodowli ryb, głównie karpia, w mniejszych ilościach amura, szczupaka, suma i lina. Gospodarstwo prowadzi również uprawy sadownicze, w tym produkcję owoców: jabłek, gruszek i wiśni. Właściciele dbają o wysoką jakość produktów, zgodnie z najnowszą wiedzą i wymaganiami fitosanitarnymi. Sprzedaż hurtowa i detaliczna prowadzona jest bezpośrednio w gospodarstwie. Zapewniony jest również dowóz towaru na miejsce. rolnicza spółdzielnia produkcyjna „Zwycięstwo” Stawy gospodarstwa „Huculak” fot. Urszula Huculak Sad gospodarstwa „Huculak” fot. Urszula Huculak Znaczna część działalności produkcyjnej Spółdzielni to produkcja karpia handlowego w kompleksie stawów o łącznej powierzchni lustra wody wynoszącej blisko 24 hektary. Znajdujące się na terenie Rudzicy i Międzyrzecza Górnego stawy dają w sumie 25 ton karpia handlowego i od 4 do 5 ton kroczka, a także ponad 2 tony amura. Ryby skarmiane są zbożem produkowanym przez Spółdzielnię i sprzedawane do odbiorców hurtowych i detalicznych. Spółdzielnia posiada własny punkt sprzedaży detalicznej w okolicach stawów. Poza rybami RSP „Zwycięstwo” zajmuje się produkcją roślinną uprawiając rzepak, pszenicę, jęczmień i owies. Spółdzielnia prowadzi też własną stację CPN, sklep z częściami do maszyn rolniczych, zajmuje się wytwarzaniem donic i skrzynek balkonowych, a nawet obróbką metali przy użyciu obrabiarek cyfrowych (obrabiane są m.in. podzespoły dla potrzeb firm produkujących samochody marki Audi). W tym roku RSP „Zwycięstwo” obchodzi 60 lecie istnienia. Obecnie zrzesza ona 54 członków. Od wielu lat prezesem zarządu jest Jerzy Czudek, jednocześnie pełniący w gminie funkcję Przewodniczącego Rady Gminy. Stawy RSP „Zwycięstwo”, fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 16 Jasienica – Gospodarstwa rybackie 1 Gospodarstwo Rybackie Barański Dariusz, Iłownica 83 17 Gospodarstwo Rybackie Kopeć Krzysztof, Międzyrzecze Dolne 74 2 Gospodarstwo Rybackie Bogacz Wiesław, Jasienica 809 18 Gospodarstwo Rybackie Kopeć Ireneusz, Mazańcowice 328 3 Gospodarstwo Rybackie Brychcy Antonii, Międzyrzecze Dolne 59 19 Gospodarstwo Rybackie Szarek Jarosław Międzyrzecze Dolne 76 4 Gospodarstwo Rybackie Duś Edward, Jasienica 11 20 Gospodarstwo Rybackie Szramek Karol, Landek 39 5 Gospodarstwo Rybackie Fuchs Andrzej, Międzyrzecze Dolne 63 21 Gospodarstwo Rybackie Szramek-Urbaniak Anna w Landeku, Jaworze, ul. Wapienicka 476 6 Gospodarstwo Rybackie Fuchs Piotr, Międzyrzecze Dolne 132 22 Gospodarstwo Rybackie Tomiczek Danuta, Iłownica 170 7 Gospodarstwo Rybackie Handzel Bogumiła, Iłownica 50 23 Gospodarstwo Rybackie Urbaniec Marek, Międzyrzecze Dolne 138 8 Gospodarstwo Rybackie Hess Aleksander, Międzyrzecze Dolne 146 24 Gospodarstwo Rybackie Waleczek Grzegorz, Świętoszówka 142 9 Gospodarstwo Rybackie Hoffman Maria, Majewski Bartosz, Międzyrzecze Dolne 173 25 Gospodarstwo Rybackie Wardas Józef, Iłownica 39 10 Gospodarstwo Rybackie Huculak Zofia, Międzyrzecze Dolne 177 26 „KORZEC” s.c. Szabelski i Czechowski Międzyrzecze Górne 165 11 Gospodarstwo Rybackie Jankowska Marta, Jasienica 158 27 Polska Akademia Nauk Zakład Doświadczalny Gospodarki Stawowej w Gołyszu, Gospodarstwo Landek, Landek 47 12 Gospodarstwo Rybackie Karpińska Katarzyna, Międzyrzecze Dolne 252 28 Polski Związek Wędkarski Koło nr 17 w Jasienicy, Biery, ul. Stawowa 270 13 Gospodarstwo Rybackie Kenig Leopold, Łazy 113 29 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Rolnik”, Międzyrzecze Górne 165 14 Gospodarstwo Rybackie Kołoczek Marcin, Międzyrzecze Dolne 54 30 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Zwycięstwo”, Jasienica 829 15 Gospodarstwo Rybackie Kominek Karol, Jasienica 144 31 Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki PIB, Świętoszówka, Grodziec 3 16 Gospodarstwo Rybackie w Jasienicy Kaliak Zofia, Czechowice-Dziedzice, ul. Bestwińska 6/11 17 Jasienica – Gospodarstwa rybackie Położenie G mina Jaworze to malowniczo położony obszar w południowej części województwa śląskiego, na pograniczu powiatów bielskiego i cieszyńskiego. Już samo to sprawia, że gmina charakteryzuje się dużą różnorodnością kulturową. Od południa Jaworze graniczy z Brenną, od północy z Jasienicą, a od wschodu z miastem Bielsko-Biała. W skład gminy Jaworze wchodzą przysiółki: Jaworze Średnie, Jaworze Dolne, Jaworze Górne i Jaworze Nałęże. Gmina Jaworze położona jest w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego (917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia. Urokliwe doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m), Borowiny (718 m) i Wysokiego (756 m) tworzą niezapomniane tło dla położonej na pagórkach gminy. Przez miejscowość przepływają też potoki: „Szeroki” Jaworze z lotu ptaka i „Wysoki” oraz potok zwany przez mieszkańców „Jesionka”. fot. Józef Czader Jaworze, wchodzące w skład Lokalnej Grupy Rybackiej Bielska Kraina stanowi ważny jej element uzupełniając bogactwo obszaru LGR o niespotykane gdzie indziej atuty zdrowotne gminy. Jest ona bowiem znana z walorów uzdrowiskowych. Na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo-bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie. Jaworze to w końcu część Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego z liczącą sobie 960 ha otuliną i parkiem leśnym – 11,4 ha. Amfiteatr w Jaworzu fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Tradycje uzdrowiskowe kontynuują obecne władze gminy, których celem jest doprowadzenie do uzyskania dla gminy statusu gminy uzdrowiskowej, a co się z tym wiąże możliwość używania łącznie z nazwą miejscowości określenia „zdrój”. Od lat w tym celu Jaworze zmienia swoje oblicze inwestując w tzw. infrastrukturę. W ostatnich latach w gminie powstały alejki spacerowe, odnowiono amfiteatr, zainwestowano w budowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej. Jaworze jednak to przede wszystkim rejon podgórski, gdzie po specjalnie przygotowanych do tego trasach – jak „Ścieżki Dydaktyczne”, prowadzących do ciekawych miejsc, przebiegających przez parki krajobrazowe, dzięki którym można poznawać uroki Jaworza oraz poprzez liczne szlaki turystyczne wiodące do Szczyrku, 18 Jaworze – Położenie Jaworze Brennej czy też Bielska-Białej można bez przeszkód przechadzać się korzystając z ciszy, spokoju i zbawiennego wpływu przyrody na nasze samopoczucie. Przez gminę przebiegają ponadto dwa międzynarodowe szlaki rowerowe – szlak Greenways łączący Kraków–Morawy–Wiedeń oraz szlak rowerowy Regitour. Oprócz tego na terenie gminy wyznaczono łącznie 35 km tras rowerowych, co sprawia, że teren ten jest licznie odwiedzany przez rowerzystów z pobliskich gmin. Nastawiona na odwiedziny turystów gmina Jaworze proponuje im na początek wizytę w Punkcie Informacji Turystycznej, który znajduje się na terenie malowniczo położonego Amfiteatru. Turyści znajdą w Jaworzu ponadto sporo ciekawych miejsc wartych odwiedzenia, gdzie po trudach spaceru czy też rowerowej jazdy można się również znakomicie posilić. Wśród nich warto polecić znajdującą się nieopodal centrum „Galerię na Zdrojowej”, w której oprócz posmakowania wyśmienitej kawy zobaczyć można dzieła lokalnych twórców i artystów. Z kolei w znajdujących się w okolicy ośrodkach można liczyć na fachowe porady z zakresu rehabilitacji i odnowy biologicznej serwowane w „asyście” dobrego zaplecza gastronomicznego. zabytki i ciekawe miejsca Ścieżka w Parku Zdrojowym fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Niezaprzeczalnym atutem Jaworza jest obecność na jego terenie Beskidzkiego Zespołu Leczniczo-Rehabilitacyjnego-Szpitala Opieki Długoterminowej, w którym wykonywane są wszelkie zabiegi z zakresu fizykoterapii, balneoterapii, hydroterapii, kinezyterapii, tlenoterapii, masaży wodnych i wiele innych. Kolejną atrakcją gminy jest fakt, że można w niej (Jaworze Górne i Jaworze Nałęże) skorzystać bezpłatnie z Wiat Góralskich z przygotowanym paleniskiem, gdzie każdy może upiec kiełbasę nad ogniskiem i odpocząć słuchając szemrania górskich potoków. W Jaworzu warto też odwiedzić jedyne na południu Polski „Muzeum Fauny i Flory Morskiej” oraz skansen przy ulicy Cyprysowej. Prócz tego gmina ta szczyci się kilkoma ciekawymi zabytkami: klasycystycznym pałacem Arnolda Saint-Genois d’Anneaucourt pochodzącym z 1793 roku, neorokokowym kościołem ewangelickim z lat 1909–1912, a także pozostałościami grodziska z epoki żelaza na szczycie wzniesienia zwanego Młyńską Kępą. Teren Jaworza obfituje nie tylko w typowe atrakcje turystyczne i możliwości rekreacji. Z uwagi na swoje położenie i przepływające przez gminę cieki wodne gmina cieszy się uznaniem wędkarzy. Na jej terenie istnieją też stawy hodowlane, których właściciele oferują do sprzedaży głównie pstrągi oraz karpie. Pomnik – ławeczka, na której usiadł Maurycy Jan Nepomucen, hrabia Saint Genois d’Anneaucourt. fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 19 Jaworze – Zabytki i ciekawe miejsca gospodarstwa rybackie Specjalistyczne Gospodarstwo Rybackie „Nałęże” Jednym z inwestorów stawiających na hodowlę ryb jest w Jaworzu Pan Zdzisław Bylok. Jego gospodarstwo rybackie zalicza się do tych mniejszych, jednak – jak twierdzi sam zainteresowany – w zupełności zaspokaja jego ambicje w tym względzie. Gospodarstwo Pana Byloka, usytuowane w Jaworzu Nałężu, ma powierzchnię 700 m kw lustra wody. Nastawione jest na hodowlę pstrąga tęczowego i źródlanego. Powstało w 1995 roku, na bazie zrekultywowanego terenu po byłym wyrobisku żwirowym. Dzisiaj Zdzisław Bylok dostarcza swoje pstrągi głównie do odbiorców detalicznych i restauracji. Nie myśli o poszerzeniu hodowli wychodząc z założenia, że nie zawsze ilość jest najważniejsza. „W moim gospodarstwie najważniejsza jest jakość” – podkreśla Zdzisław Bylok. Specjalistyczne Gospodarstwo rybackie „Nałęże” fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Specjalistyczne Gospodarstwo Rybackie „NAŁĘŻE” 43-384 Jaworze ul. Cisowa 116 20 Jaworze – Gospodarstwa rybackie Wilamowice położenie Dwór Bulowskich fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina G mina Wilamowice leży na pograniczu południowej części Kotliny Oświęcimskiej, u podnóża Beskidów, w powiecie bielskim. W skład gminy wchodzi miasto Wilamowice i pięć sołectw: Pisarzowice, Dankowice, Stara Wieś, Hecznarowice i Zasole Bielańskie. Korzystne usytuowanie geograficzne warunkuje jej bardzo dobre walory przyrodnicze, gospodarcze, krajoznawcze, a także turystyczne, z niezwykle interesującą siecią stawów rybnych, łącznie zajmującą powierzchnię ponad 200 ha, w których prowadzona jest hodowla karpia. Wilamowice stanowią doskonałą bazę wypadową do większych miast tj.: Bielsko-Biała, Kraków, Wadowice czy Katowice, do których jest zaledwie kilkanaście, kilkadziesiąt kilometrów. Wilamowice posiadają niezwykle ciekawą historię, niepowtarzalny język, którym do dziś posługują się jeszcze starsze osoby, które jednocześnie uczą młode pokolenie. Historia Wilamowic rozpoczęła się w połowie XIII wieku, kiedy to na ziemie spustoszone w czasie najazdu tatarskiego książę opolskoraciborski Władysław I sprowadził osadników z zachodu. Grupa kolonistów przybyła z terenów Flandrii i Fryzji zakładając osadę w Wilamowicach. Prawa miejskie Wilamowice uzyskały w 1818 roku. Gmina Wilamowice słynie z bogatego życia kulturalnego. Na jej terenie działa kilka zespołów regionalnych, orkiestry zaliczane do krajowej czołówki, a przy nich dziewczęce grupy mażoretek. Folklor, niepowtarzalną kulturę Wilamowic oraz piękne kolorowe tradycyjne stroje wilamowskie prezentuje Zespół Regionalny „Wilamowice” oraz „Cepelia Fil Wilamowice”. Do najcenniejszych zabytków w gminie należy XIV-wieczny, wczesnobarokowy z wieloma elementami późnogotyckimi drewniany kościółek w Starej Wsi, datowany na lata 1522–1530. Na zboczu w pobliżu kościoła znajduje się cmentarz, a obok w drewnianym budynku starej szkoły mieści się izba regionalna ze zbiorami narzędzi rolniczych i rzemieślniczych oraz licznymi eksponatami XVIII i XIX-wiecznymi. Wartym zwiedzenia i coraz Kościół parafialny w Starej Wsi fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 21 Wilamowice – Położenie zabytki i ciekawe miejsca bardziej cenionym w Polsce jest kościół parafialny w Wilamowicach. Charakteryzuje się imponującą, ponad 70-metrową wieżą oraz wielkim drewnianym ołtarzem wykonanym przez wilamowickiego artystę ludowego Kazimierza Danka. Świątynia jest miejscem kultu Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego za wstawiennictwem którego wierni doznają łask cudownego uzdrowienia. Doskonałą atrakcję turystyczną na terenie gminy stanowią szkółki ogrodnicze upiększające miejscowy krajobraz. Wielohektarowe gospodarstwa mogą poszczycić się produkcją ozdobnych krzewów i drzew eksportowanych do wielu krajów Europy. Gospodarze szkółek ogrodniczych w ramach promocji gminy organizują znane targi pn. „Święto kwitnącej azalii” i „Babie lato w ogrodzie”. Na imprezach ogrodniczych gromadzą się wówczas tysiące miłośników kwiatów i roślin ozdobnych z kraju i zagranicy. Ołtarz w Kościele parafialnym wykonany W Pisarzowicach znajduje się zmodernizowany przez Kazimierza Danka w ostatnich latach dawny dwór Bulowskich z XVII fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina wieku. Miłośnicy jazdy konnej mogą wybrać się do Wilamowic czy Starej Wsi, gdzie znajdują się gospodarstwa agroturystyczne oferujące naukę jazdy konnej. Właściciele dysponują zapleczem gastronomicznym oraz miejscami noclegowymi. Istnieje również możliwość grillowania i wędkowania. Malownicze zakątki gminy, czyste powietrze, stawy, rzeki i lasy stanowią znakomitą bazę rekreacyjną dla szukających ciszy i wypoczynku. Gmina Wilamowice współpracuje z wieloma gminami i miastami w Europie. Efektem jest wymiana zespołów artystycznych, młodzieży szkolnej, wspólna organizacja imprez kulturalnych, współpraca w pozyskiwaniu funduszy unijnych. Do miast partnerskich należą: Rajeckie Teplice i Horna Suca ze Słowacji, Dolni Benesov z Czech, Kisujszallas z Węgier, Żupanja, Klanjec i Klostar Ivanic z Chorwacji. Kulturę i zwyczaje zaprzyjaźnionych narodów mieszkańcy Gminy Wilamowice i licznie przybywający Goście mogą podziwiać podczas tradycyjnej, corocznej imprezy plenerowej „Wilamowskie Śmiergusty”. Zapraszamy do Gminy Wilamowice. Ogrody w Pisarzowicach fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina gospodarstwo rolno-rybackie Mirosław Carbol Pan Mirosław Carbol posiada gospodarstwo rolno-rybackie. W Pisarzowicach gospodaruje m.in. na jednym, półtorahektarowym stawie, w którym od 20 lat produkuje głównie karpia, tołpygę i amura. Ryby skarmiane są ekologicznym zbożem i sprzedawane głównie indywidualnym odbiorcom. Staw Mirosława Carbola fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina 22 Wilamowice – Zabytki i ciekawe miejsca Wilamowice Gospodarstwa rybackie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Wyzwolenie” w Pisarzowicach Spółdzielnia prowadzi działalność na terenie gminy Wilamowice – zrzesza 25 członków, z których 19 świadczy pracę w spółdzielni. Pracą spółdzielni kieruje zarząd, a jego prezesem jest od 23 lat mgr inż. Stanisław Tara. Spółdzielnia jako jedna z niewielu w województwie śląskim, a może jedyna, oprócz produkcji roślinnej prowadzi działalność handlową w trzech kierunkach: - trzody chlewnej w cyklu zamkniętym - około 50 macior, sprzedaż tuczników – około 1000 sztuk, - produkcji karpia na powierzchni 44 ha lustra wody, sprzedaż karpia handlowego – około 17 ton, jak również sprzedaż materiału obsadowego, tj. wylęg, wycier, narybek i kroczek, - usługowy odchów kurek, 2 razy 40 tys. sztuk oraz sprzedaż jaj. W produkcji roślinnej na powierzchni 143 ha uprawia się: rzepak ozimy (kontraktacja Bielmar), oraz zboża – pszenica i jęczmień na potrzeby paszowe, a nadwyżka na sprzedaż. Ponadto, Spółdzielnia w ofercie posiada działki budowlane położone na atrakcyjnych terenach Pisarzowic. gospodarstwo rybackie Stanisław Zdrowak Stawy Pana Stanisława Zdrowaka mieszczą się w Starej Wsi, w gminie Wilamowice. Jest to „Staw młyński” o powierzchni 1,7 ha, „Staw pod domem” o powierzchni 0,60 ha i „Staw Zdrowak” o powierzchni 2,0 ha. Stawy słyną z dobrej jakości produktu hodowanego na naturalnym pokarmie, przez co odbiorcy doceniają walory smakowe hodowanych tutaj ryb. gospodarstwo rybackie tadeusz lubański Tadeusz Lubański jest właścicielem położonego w miejscowości Dankowice Gospodarstwa Rybackiego, które składa się z trzech stawów: „Długi”, „Duży” i „Maleńki”, o łącznej powierzchni ogroblowanej 2,4 ha, natomiast łączna powierzchnia lustra wody to 2,15 ha. Gospodarstwo znajduje się w kompleksie 22 stawów o paciorkowym systemie spustu wody. Co roku wiosną stawy zarybiane są kroczkiem karpia w łącznej ilości około 2000 szt., amura około 70 szt. i szczupaka 20 szt. Jesienią w sprzyjających latach odławiane jest ok. 3 ton ryb. W okresie zimowym stawy nie są zalewane. Wokół brzegów stawów utrzymywany jest pas trzcin o szerokości ok. 1,5 metra, co umożliwia lęgi takim gatunkom ptaków jak: łyska, kurka wodna, kaczka krzyżówka, czernica, krakwa, perkozek. Tadeusz Lubański skarmia hodowane przez siebie ryby wyłącznie własną paszą – zbożem. Stawy Stanisława Zdrowaka fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina Stawy Tadeusza Lubańskiego fot. Krzysztof Oremus, arch. LGR Bielska Kraina „Nie stosuję granulatu, przez co moje ryby mają smakowite mięso – zachwala pan Tadeusz. – Może przyrost jest mniejszy, za to jakość gwarantowana” 23 Wilamowice – Gospodarstwa rybackie 1 Gospodarstwo Rybackie Adamowicz Jerzy, Dankowice, ul. Kamieniarska 8 26 Gospodarstwo Rybackie Nycz Józef, Stara Wieś, ul. Dolna 5 2 Gospodarstwo Rybackie Carbol Gabriela, Carbol Mirosław, Pisarzowice, ul. Bociania 1 27 Gospodarstwo Rybackie Nycz Małgorzata, Nycz Piotr, Stara Wieś, ul. Bestwińska 17 3 Gospodarstwo Rybackie Chmielniak Ewa, Chmielniak Marek, Stara Wieś, ul. Pielgrzymów 8 28 Gospodarstwo Rybackie Nycz Stanisław, Stara Wieś, ul. Dolna 10 4 Gospodarstwo Rybackie Chmielniak Helena, Chmielniak Marcin, Dankowice, ul. Bielska 11 29 Gospodarstwo Rybackie Nycz Tomasz, Dankowice, ul. Kościelna 8 5 Gospodarstwo Rybackie Czader Józef Stara Wieś ul. Kwiatowa 5 30 Gospodarstwo Rybackie Nycz Edyta, Nycz Zbigniew, Stara Wieś, ul. Dolna 54 6 Gospodarstwo Rybackie Domasik Bożena, Dankowice, ul. Św. Wojciecha 15 31 Gospodarstwo Rybackie Pająk Anna, Pająk Marek, Hecznarowice, ul. Stawowa 11 7 Gospodarstwo Rybackie Englard Stanisław, Krawczyk Stanisław Star Wieś ul. Dolna 73 i Dolna 75 32 Gospodarstwo Rybackie Papla Jadwiga, Stara Wieś, ul. Wierzbowa 3 8 Gospodarstwo Rybackie Gasidło Paweł, Hecznarowice Odsole 146 33 Gospodarstwo Rybackie Pieczka Kazimierz, Stara Wieś, ul. Cicha 5 9 Gospodarstwo Rybackie w Wilamowicach Górka Roman, Bestwina, ul. Krakowska 4 34 Gospodarstwo Rybackie Pucka Andrzej, Dankowice, ul. Leśna 19 10 Gospodarstwo Rybackie Kubera Andrzej Dankowice, ul. Mickiewicza 51 35 Gospodarstwo Rybackie, Stanclik Adam, Stara Wieś, ul. Młyńska 5 11 Gospodarstwo Rybackie Jonkisz Danuta, Jonkisz Franciszek, Dankowice, ul. Kościelna 4 36 Gospodarstwo Rybackie Stanclik Kazimierz, Stara Wieś, ul. Młyńska 7 12 Gospodarstwo Rybackie Jonkisz Irena, Jonkisz Stanisław, Dankowice, ul. Św. Wojciecha 35 37 Gospodarstwo Rybackie Staszek Ryszard Dankowice, ul. Bielska 8 13 Gospodarstwo Rybackie Kluka Krystyna, Kluka Adam, Dankowice, ul. Mickiewicza 45 38 Gospodarstwo Rybackie Sternat Stara Wieś ul. Pańska 39 14 Gospodarstwo Rybackie Kubiczek Stanisław, Kubiczek Elżbieta Pisarzowice, ul. Szkolna 66 39 Gospodarstwo Rybackie Szlosarczyk Jacek, Szlosarczyk Tomasz, Stara Wieś, ul. Kamieniec 5 15 Gospodarstwo Rybackie Kyrcz Barbara, Dankowice, ul. Polna 35 40 Gospodarstwo Rybackie Szlosarczyk Zuzanna, Szlosarczyk Mieczysław, Stara Wieś, ul. Dolna 50 16 Gospodarstwo Rybackie Lubański Tadeusz Dankowice, ul. Bielska 19 41 Gospodarstwo Rybackie Ślosraczyk Sławomir Janowice ul. Janowicka 86 17 Gospodarstwo Rybackie Markiel Czesław Stara Wieś ul. Wczasowa 1 42 Gospodarstwo Rybackie Świątek Urszula, Świątek Tomasz, Pisarzowice, ul. Słodka 9 18 Gospodarstwo Rybackie Michalik Lucyna i Henryk Stara Wieś, ul. Lipowa 36 43 Gospodarstwo Rybackie Ulbrich Stanisław Stara Wieś ul. Zakręty 1 19 Gospodarstwo Rybackie Moś Jan Stara Wieś 44 Gospodarstwo Rybackie Wojciech Jacek, Stara Wieś, ul. Dolna 8 20 Gospodarstwo Rybackie Mynarski Mateusz, Stara Wieś, ul. Dolna 20 45 Gospodarstwo Rybackie Wróbel Janusz, Dankowice, ul. Maksymiliana Kolbe 47 21 Gospodarstwo Rybackie Mynarski Tomasz, Stara Wieś, ul. Dolna 13 46 Gospodarstwo Rybackie Zdrowak Stanisław, Stara Wieś, ul. Pańska 38 22 Gospodarstwo Rybackie Nawrocki Paweł, Stara Wieś, ul. Cicha 7 47 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Postęp”, Stara Wieś, ul. Starowiejska 49 23 Gospodarstwo Rybackie Nowak Janina, Nowak Marian, Stara Wieś, ul. Mickiewicza 14 48 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Wyzwolenie”, Pisarzowice, ul. Pańska 30 24 Gospodarstwo Rybackie Nycz Andrzej Stara Wieś, ul. Dolna 49 Spółdzielnia Produkcji i Usług Rolniczych, Wilamowice, ul. Spółdzielcza 2 25 Gospodarstwo Rybackie Nycz Eugeniusz Stara Wieś ul. Rybacka 3 24 Wilamowice – Gospodarstwa rybackie