UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI
INSTYTUT INFORMATYKI I ELEKTROTECHNIKI
ZAKŁAD INŻYNIERII KOMPUTEROWEJ
Przygotowali: mgr inż. Arkadiusz Bukowiec
mgr inż. Remigiusz Wiśniewski
LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS
Aplikacja MS Access służy do tworzenia relacyjnych baz danych. Jedną z zalet aplikacji jest
możliwość stworzenie formularzy wspomagających wprowadzanie danych oraz wzorów raportów.
Tworzenie bazy danych
Aby stworzyć bazę danych należy z menu Plik -> Nowy... wybrać opcje Baza Danych. Spowoduje
to utworzenie nowej, pustej bazy danych (rys. 1).
Rys. 1. Widok bazy danych
Tworzenie tabeli
Aby utworzyć tabelę należy zaznaczyć obiekt Tabele i wybrać opcję Utwórz tabelę w widoku projektu.
Spowoduje to pojawienie się okna pustej tabeli. Aby wprowadzić do tabeli pola należy wpisać jego
nazwę i wybrać typ danych jaki ma być przechowywany przez to pole (rys. 2).
Aby w tabeli ustawić klucz podstawowy należy kliknąć prawym klawiszem myszki na wybrane pole
i wybrać opcję klucz podstawowy. Po lewej stronie nazwy pola powinien pojawić się symbol klucza.
Dla klucza podstawowego wskazane jest wybranie typu pola jako autonumerowanie – spowoduje to,
że baza danych będzie automatycznie wstawić wartość dla tego pola po utworzeniu nowego rekordu.
W celu ustawienia w tabeli klucza obcego (odnośnika do rekordu z innej tabeli) należy w polu Typ
danych wybrać opcję kreator odnośników.... Spowoduje to uruchomienia kreatora odnośników,
w którym można wybrać pola za pomocą których będziemy wiązać tabele oraz pola, z których mają
być wyświetlane dane zamiast mało znaczących dla użytkownika liczb z pola będącego kluczem
głównym.
Rys. 2. Widok kreatora tabeli
Po zakończeniu działania kreatora automatycznie zostanie wypełniona zakładka Odnośnik dla danego
pola (rys. 3).
Rys. 3. Widok zakładki Odnośnik
Na zakładce tej ustawiony jest Typ formatu jako Pole kombi, co umożliwi wybieranie danych
z rozwijanej listy. Jako źródło danych wprowadzone jest zapytanie w języku SQL:
SELECT [Pracownicy].[ID_pracownika], [Pracownicy].[Imie], [Pracownicy].[Nazwisko]
FROM Pracownicy;
Pola wybrane przez to zapytanie będą wyświetlane w liście. Aby ułatwić poruszanie się po liście
można zmodyfikować to zapytanie – np. poprzez połączenie imienia i nazwiska w jedno pole oraz
posortowanie danych:
SELECT [Pracownicy].[ID_pracownika],
[Pracownicy].[Imie]&" "&[Pracownicy].[Nazwisko] FROM Pracownicy
ORDER BY [Pracownicy].[Nazwisko];
W polu Kolumna związana wskazywana jest pozycja kolumny, za pomocą której będzie wiązany
klucz obcy z kluczem głównym.
Po zapisaniu i zamknięciu tabeli aby powrócić do jej edycji z menu podręcznego danej tabeli należy
wybrać opcję Widok projektu.
Relacje pomiędzy tabelami
Relacje pomiędzy tabelami – czyli ustalanie kluczy głównych i obcych mogą być zdefiniowane na
poziomie tworzenia tabel. Mogą być też ustalone lub edytowane później, z wykorzystaniem graficznej
reprezentacji bazy danych. W tym celu należy wybrać z menu Narzędzia opcję Relacje. Aby utworzyć
relację pomiędzy polami tabel należy przeciągnąć lewym przyciskiem myszki pole z jednej tabeli na
pole innej tabeli, które ma być z nim powiązane.
Rys. 4. Widok okna relacji bazy danych
Wprowadzanie danych
Najprostszym sposobem wprowadzania danych jest otworzenie danej tabeli i wpisanie danych w pola
tabeli (rys. 4.)
Rys. 5. Widok tabeli
Kwerendy
Kwerendy umożliwiają wyświetlanie żądanych informacji z bazy danych. Kwerenda to odpowiednik
zapytania SQL. Aby utworzyć kwerendę należy przejść do zakładki Kwerendy, a następnie wybrać
opcję Utwórz kwerendę w widoku projektu lub Utwórz kwerendę za pomocą kreatora. Wybór
pierwszej opcji pozwala użytkownikowi zdefiniować kwerendę samodzielnie, zaś wybór drugiej opcji
spowoduje uruchomienie kreatora kwerend, w którym w prosty sposób można zdefiniować zapytanie.
W oknie edycji kwerendy istnieje możliwość podglądu i edycji danej kwerendy za pomocą języka
SQL. W tym celu należy wybrać z menu Widok opcję Widok SQL.
Rys. 6. Widok edytora kwerend
Formularze
Formularze umożliwiają przeglądanie i wprowadzanie danych do tabel. Najprostszym sposobem
utworzenia formularza jest wybranie opcji Utwórz formularz za pomocą kreatora. W zależności od
wybranego typu formularza wyświetlany będzie tylko jeden rekord (rys. 5) z danej tabeli lub
wszystkie. W formularzu można wyświetlać dane z kilku tabel. W sytuacji takiej należy wybrać tabelę
poprzez którą będą wyświetlane dane.
Rys. 7. Widok przykładowego formularza
Aby przejść do ręcznej edycji utworzonego formularza z menu podręcznego należy wybrać opcję
Widok projektu.
Raporty
Raporty umożliwiają generowanie zastawień danych przechowywanych w tabelach. Najprostszym
sposobem utworzenia raportu jest wybranie opcji Utwórz raport za pomocą kreatora. W raporcie
można wyświetlać dane z kilku tabel. W sytuacji takiej należy wybrać tabelę poprzez którą będą
wyświetlane dane. Można również wskazać pole, poprzez które mają być grupowane dane (rys. 6).
Aby przejść do ręcznej edycji utworzonego raportu z menu podręcznego należy wybrać opcję Widok
projektu.
Rys. 8. Widok przykładowego raportu
Import danych z arkusza kalkulacyjnego MS-Excel
Istnieje możliwość importu danych z innych programów (przykładowo arkusza kalkulacyjnego
MS-Excel). Aby pobrać dane zewnętrzne należy wybrać z menu Plik -> Pobierz dane zewnętrzne
opcję Importuj. Następnie, z wykorzystaniem kreatora, użytkownik w prosty sposób może
wprowadzić dane zewnętrzne do tworzonej bazy danych. Istnieje możliwość importu danych do nowej
lub do istniejącej tabeli. Przy wyborze drugiej opcji należy pamiętać o zgodności wszystkich pól
w obu tabelach, zarówno źródłowej jak i docelowej.
Rys. 9. Widok kreatora importu danych
ZADANIA DO WYKONANIA NA LABOLATORIUM
Wykorzystując przedstawione powyżej możliwości, zaprojektuj bazę danych dla punktu
sprzedaży. W trakcie realizacji zadania należy posłużyć się relacyjnym modelem bazy danych
przedstawionym na wkładzie nr 4.
Należy utworzyć formularze umożliwiające wprowadzanie i modyfikowanie:
• Klientów;
• Pracowników;
• Produktów;
• Transakcji.
Należy utworzyć kwerendy wypisujące informacje zadane przez prowadzącego zajęcia.
Przykładowo:
• Dane wszystkich klientów składających zamówienia oraz pracowników je realizujących,
posortowane wg nazwiska klienta,
• Nazwy wszystkich towarów, jakie zostały zakupione przez poszczególnych klientów,
• Dane pracowników obsługujących danego klienta podczas wszystkich jego transakcji,
Baza danych powinna posiadać możliwość generowania zestawień (raportów) transakcji dla:
• Poszczególnych pracowników;
• Poszczególnych klientów.
Z zrealizowanych zadań należy przygotować sprawozdanie, które powinno zawierać:
• stronę tytułową (imię, nazwisko, temat ćwiczenia, datę oddania sprawozdania),
• opis realizacji zadań (ze szczególnym uwzględnieniem kwerend),
• rysunki prezentujące stworzone tabele, powiązania pomiędzy nimi, raporty,
• podsumowanie i wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia.