Rynek dóbr luksusowych w Polsce

Transkrypt

Studenckie Koło Naukowe Finansów
Wydział Zarządzania UW
Rynek dóbr luksusowych w
Polsce
Artykuł przygotowany przez członków Studenckiego Koła Naukowego Finansów, w ramach
Strefy Analitycznej SKNF WZ UW.
Analizy przygotowywane są przez członków SKNF WZ UW
www.facebook.com/StrefaAnalityczna
1. Wstęp
Czynniki, takie jak transformacja polskiej gospodarki z centralnie planowanej do
wolnorynkowej oraz postępujący proces globalizacji, zapoczątkowały w Polsce nieodwracalne
zmiany w profilu zakupowym konsumentów. Nowe realia ekonomiczne zaowocowały
niemalże nieograniczonym dostępem do dóbr i usług, regulowanym w znacznej mierze przez
„niewidzialną rękę rynku”. W gospodarce wolnorynkowej popyt konsumentów stał się
wyznacznikiem funkcjonowania przedsiębiorstw na rynku, dlatego też firmy zaczęły zabiegać
o potencjalnych klientów. Stopniowo wzrastała ich siła przetargowa, co było spowodowane
między innymi większym dostępem do informacji, a także rosnącym poziomem edukacji oraz
uświadamianiu przez konsumentów ich roli w gospodarce wolnorynkowej1.
Dzisiaj Polacy są już zdecydowanie bardziej świadomymi konsumentami, niż jeszcze 25 lat
temu. Zmieniły się motywy zakupowe Polaków oraz ich potrzeby. Niegdyś, Polacy odczuwali
deficyt podstawowych artykułów codziennego użytku i tylko nieliczne jednostki mogły
doświadczyć odrobiny luksusu. Dziś, wielu konsumentów nie czuje się już w pełni
zaspokojonymi powszechnym dostępem do dóbr i usług – dążą do tego, aby w ich koszyku
konsumpcyjnym pojawiły się dobra wysokiej jakości, będące wyznacznikiem prestiżu i
zajmowanej pozycji społecznej. Wzmożone zainteresowanie polskich konsumentów dobrami
luksusowymi i ich wzrastający potencjał zakupowy został zauważony przez światowych
potentatów dóbr luksusowych, którzy rozpoczęli swoją ekspansję na rynek polski.
W latach 2005-2010 odnotowano dynamiczny wzrost rynku dóbr luksusowych w Polsce,
który na przestrzeni tego okresu wzrósł realnie aż o 50%, co pozwoliło uplasować się Polsce
pod względem dynamiki wzrostu na 4. miejscu pośród gospodarek światowych, tuż za
Chinami. Pomimo stagnacji spowodowanej spowolnieniem gospodarczym na rynkach dóbr
luksusowych w wielu światowych gospodarkach, w Polsce dobra konsumpcyjne z najwyższej
półki stają się coraz bardziej pożądane, a branża luksusowa wciąż odnotowuje zauważalny
wzrost sprzedaży.
Dominika Mirońska, Zachowania nabywców na rynku – trendy i wpływ na działanie przedsiębiorstw, Zeszyty
Naukowe Szkoły Głównej Handlowej, Kolegium Gospodarki Światowej, nr 27, 2010, s. 114
1
2. Szanse rozwoju dóbr luksusowych w Polsce
W Polsce odnotowuje się przyrost liczby osób zamożnych oraz bogatych, uznawanych za
głównych potencjalnych konsumentów dóbr luksusowych. Dane zgromadzone przez
Ministerstwo Finansów, zawarte w publikacji „Informacja dotycząca rozliczenia podatku
dochodowego od osób fizycznych za 2013 r.”, wskazują, że dochody powyżej 85 528 PLN
rocznie uzyskało ponad 601 000 podatników rozliczających się wg skali podatkowej2. Z kolei
płatnicy, rozliczający się w 2013 r. wg podatku liniowego i przekroczyli powyższą granicę
dochodową, stanowili grupę o liczebności około 218 000 osób. Oznacza to 2,34% wzrost w
porównaniu z minionym rokiem 2012. Jak wskazuje raport „Global Wealth Databook 2013”,
osób najbogatszych, kwalifikowanych jako posiadających płynne aktywa o wartości
przekraczającej 1 mln USD, jest w naszym kraju ok. 44,6 tys.3 Opisana tendencja wzrostowa
nie jest nowym zjawiskiem w polskich realiach. Zjawisko bogacenia się społeczeństwa zyskuje
stopniowo na znaczeniu od 2004 r. Wówczas, liczba osób zamożnych i bogatych przekroczyła
próg 300 tys. osób. Ale już w 2009 r., wartość ta uległa podwojeniu. Przytoczone statystyki
ukazują dynamikę tego procesu. Analitycy KPMG szacują, że w roku 2016, w Polsce może
mieszkać aż 1 mln osób o łącznym dochodzie netto wynoszącym blisko 172 mld PLN4.
W Polsce widoczna jest wyraźna przepaść ekonomiczna pomiędzy najbogatszymi, a
najbiedniejszymi gospodarstwami domowymi. Metoda kwintylowa pomiaru nierówności
dochodowych, wskazuje, że dochody 20% najbogatszych, ponad 6 – krotnie przekraczają
dochody 20% najuboższych Polaków5.
Sprzyjające perspektywy rozwoju rynku dóbr luksusowych, wynikające z bogacenia się
części społeczeństwa, są dodatkowo wzmacniane poprzez zmianę profilu polskich
konsumentów. Dobra luksusowe cieszą się dużą popularnością wśród grupy najbogatszych,
Informacja dotycząca rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych za 2013 r., Ministerstwo Finansów,
Departament
Podatków
Dochodowych,
Warszawa,
wrzesień
2014,
s.
8,
[źródło:
http://www.finanse.mf.gov.pl/documents/766655/9671763/Informacja]
3
Global Wealth Databook 2013, Credit Suisse, Research Institute, s. 108, [źródło: http://www.internationaladviser.com/ia/media/Media/Credit-Suisse-Global-Wealth-Databook-2013.pdf]
4
Rynek dóbr luksusowych w Polsce. Edycja 2013., KPMG, s. 7
[źródło: https://www.kpmg.com/PL/pl/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Documents/mobile/rynek-dobrluksusowych-w-Polsce-2013.pdf]
5
Luxury Goods in Poland, Executive Summary, February 2014, [źródło: http://www.euromonitor.com/luxurygoods-in-poland/report]
2
którzy chętnie podejmują decyzje zakupowe, naśladując wzorce zachowań charakterystyczne
dla grup o porównywalnym statusie i dochodach w krajach Europy Zachodniej. Coraz więcej
Polaków ceni luksus i komfort oraz jakość nabywanych produktów i usług. Posiadane dobra
stanowią coraz częściej wyznacznik prestiżu i sugerują pozycję społeczną ich właścicieli.
Efektowi Veblena ulega coraz większa część społeczeństwa. Dobra luksusowe są
niejednokrotnie nabywane przez grupę osób aspirujących do zamożności o dochodach,
mieszczących się w przedziale 3,7 – 7,1 tys. PLN brutto, której liczebność wynosi w Polsce ok.
2 mln6. Wzrasta ponadto częstotliwość zakupów okazyjnych Polaków o dobrym położeniu
społeczno – ekonomicznym. Badania przeprowadzone w 2009 r. przez Centrum Badania Opinii
Społecznej wskazują, że aż 52% ankietowanych pozwoliło sobie w ciągu roku na nieplanowany
zakup atrakcyjnego i drogiego z ich perspektywy dobra. 34% respondentów przyznaje, że taką
decyzję podejmuje kilka razy do roku7.
Wszystkie przytoczone powyżej czynniki sprawiają, że Polska postrzegana jest przez wiele
firm należących do branży dóbr luksusowych jako prężnie rozwijający się rynek zbytu o
dalszych, atrakcyjnych perspektywach rozwoju. W badaniu ankietowym, przeprowadzonym
przez KPMG, aż 69% przedsiębiorstw z branży dóbr luksusowych potwierdza tendencję
wzrostową liczby klientów oraz zwraca uwagę na rosnące wydatki jednostkowe podczas
zakupów8. Aż 58% respondentów oceniło, że sytuacja na rynku dóbr luksusowych w 2013 r.,
w porównaniu z rokiem 2012, poprawiła się lub też zmieniła się na lepsze w stopniu znacznym.
Popyt na dobra luksusowe odnotowywany jest w największych aglomeracjach w Polsce,
pośród których prym wiedzie Warszawa. Wartość wskaźnika Luxury Index, który określa
potencjał miasta jeśli chodzi o warunki zbytu dóbr luksusowych wynosi 4,1 pkt. Z kolei Store
Index, który bada nasycenie miasta punktami sprzedaży, oferującymi towary luksusowe
wynosi jedynie 2,9 pkt., co wskazuje, że w Polsce prawdopodobnie w przyszłości będą
powstawać kolejne placówki handlowe o profilu luksusowym9. Analitycy przewidują, że trend
6
http://www.kpmg.com/pl/pl/issuesandinsights/articlespublications/strony/komunikat-prasowy-rynek-dobrluksusowych-w-polsce-odporny-na-kryzys-a-spoleczenstwo-sie-bogaci.aspx
7
B. Wciórka, Co zmieniło się w stylu życia Polaków w ostatnim dwudziestoleciu, Komunikat z badań CBOS,
Warszawa 2009
8
Rynek…, op. cit., s. 22
9
Luksus traci przez Rosje i Chiny, Rynki & Firmy, Rzeczpospolita, 16 października 2014 r.
zwiększonej koncentracji przestrzennej punktów sprzedaży dóbr luksusowych w największych
aglomeracjach utrzymywać będzie się przez wiele lat. Jest to związane przede wszystkim ze
zdecydowanie większą siłą nabywczą mieszkańców miast, w porównaniu z mieszkańcami
terenów wiejskich. Ponadto, duży stopień koncentracji przestrzennej ludności zapewnia
produktom luksusowym większy potencjalny rynek zbytu. Jednocześnie, to przede wszystkim
mieszkańcy miast mają skłonność do adoptowania zachodnioeuropejskiego stylu życia, o
którym wspominałam już w niniejszym artykule.
Jednym z najważniejszych wydarzeń, które można było zaobserwować na rynku dóbr
luksusowych w Polsce na przestrzeni ostatnich lat było otwarcie butiku marki odzieżowej Louis
Vuitton w luksusowym centrum handlowym Vitkac w Warszawie10. Zdarzenie to było
szczególnie istotne z tego względu, że firma uznawana jest za jedną z najważniejszych,
najbardziej wpływowych marek o zasięgu globalnym, a podjęcie decyzji o wejściu na polski
rynek było rezultatem wieloletnich, dogłębnych analiz rynkowych. Innymi słowy
zadecydowano, że Polska jest krajem perspektywicznym, o pewnych szansach rozwoju rynku
dóbr luksusowych. Analitycy przewidują, że wprowadzenie marki Louis Vuitton może stanowić
sygnał dla innych firm międzynarodowych o profilu luksusowym (nie tylko należących do
segmentu odzieżowego), że warto poszerzyć swój zasięg działalności o rynek polski.
3. Podstawowa charakterystyka rynku dóbr luksusowych w Polsce
Potencjalny krajowy konsument ma dostęp aż do 69% marek dóbr luksusowych o zasięgu
globalnym. Rynek dóbr luksusowych jest wart w Polsce ok. 10,8 mld PLN.
Do największego segmentu dóbr luksusowych należą samochody luksusowe i premium.
Segment ten stanowi przeważającą część, bo aż 45% ogólnej wartości omawianego rynku.
Według danych Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego „Samar”, opublikowanych 3
października 2014 r., od pierwszego kwartału bieżącego roku utrzymuje się przewaga wzrostu
rejestracji marek premium w stosunku do samochodów marek popularnych. Sprzedaż marek
z wyższej półki w okresie od stycznia do września 2014 r. wyniosła 23 721, tym samym
zwiększając się o blisko 28,2 % w stosunku do wyniku osiągniętego pod koniec IV kwartału
10
2013 r. Udział tego segmentu w ogóle rynku samochodów osobowych wyniósł 9,74%.
Największą sprzedaż w roku 2014 odnotowały modele BMW, a następnie Mercedes oraz
Audi11. Z kolei sprzedaż samochodów luksusowych, wśród których najpopularniejszą marką
jest Maserati wyniosła w 2013 r. 61 egzemplarzy, o łącznej wartości 60 mln PLN12.
Drugi co do wielkości segment dóbr luksusowych w Polsce o wartości 1,5 mld PLN., stanowi
ekskluzywna odzież i dodatki. Jednakże, należy zaznaczyć, że w tym segmencie istnieje
wyraźna różnica w postrzeganiu polskiej gospodarki na tle krajów Europy Zachodniej. Oferta
kierowana do Polaków bywa zdecydowanie skromniejsza pod względem asortymentu. Ze
względu na znacznie mniejszy popyt na tego typu produkty w Polsce aniżeli w przypadku
gospodarek zachodnich, dystrybutorzy ponoszą większe ryzyko. Dlatego też, niekiedy unikają
sprowadzania wszystkich artykułów danej kolekcji, a ponadto ceny są znacznie wyższe niż w
innych krajach wysokorozwiniętych13. Stąd, w 2012 r. aż 40% zamożnych i bogatych Polaków
decydowało się na zakupy odzieży oraz dodatków za granicą14. Potencjalnie, omawiany
segment w Polsce mógłby osiągnąć wyższą wartość, gdyby zwiększono dostępność oraz
obniżono ceny towarów z najwyższej półki.
Na trzecim miejscu, pod względem wielkości rynku dóbr luksusowych w Polsce znajdują
się usługi hotelarskie oraz SPA. Wartość tego segmentu jest szacowana na ok. 1,2 mld PLN.
Aby baza noclegowa mogła być kwalifikowana jako świadcząca usługi luksusowe powinna
spełniać wysokie standardy – zalicza się do tego segmentu obiekty posiadające 5 gwiazdek. W
przypadku hoteli, w Polsce stanowi to 7% pokoi hotelowych ogółem. Zaś w przypadku hoteli
SPA, analitycy KPMG wyróżnili 17 obiektów, które spełniają kryteria wysokiego standardu,
choć w Polsce za prawdziwie luksusowe według światowych standardów mogą być w
rzeczywistości uznane jedynie dwa kompleksy hotelowe. Klientami usług hotelarskich z
najwyższej półki są w równej proporcji zarówno klienci indywidualni, jak i korporacyjni.
[źródło: http://www.samar.pl/__/3/3.a/79476/Lepiej-ni--przed-kryzysem-.html?12p.s=1942801.6&12p.a=79476&locale=pl_PL]
12
[źródło: http://life.forbes.pl/maserati-najpopularniejszy-samochod-luksusowy-wpolsce,artykuly,171085,1,1.html]
13
Polacy muszą poczekać, Ekonomia&rynek, Rzeczpospolita, 13 Października 2014 r.
14
[ źródło: http://www.kpmg.com/pl/pl/issuesandinsights/articlespublications/strony/komunikat-prasowy-rynekdobr-luksusowych-w-polsce-odporny-na-kryzys-a-spoleczenstwo-sie-bogaci.asp]
11
Obiecujące perspektywy rozwoju ma w Polsce nisza bardzo luksusowych hoteli typu
„boutique & lifestyle hotel”. Do takich obiektów są kwalifikowane hotele, które charakteryzują
się najwyższym standardem z co najmniej 150 komfortowymi pokojami, modną restauracją ze
znanym szefem kuchni oraz obsługą najwyższej jakości 15.
Na kolejnych miejscach segmentów dóbr luksusowych pod względem wielkości sytuują się
luksusowe nieruchomości (900 mln PLN), luksusowe alkohole i cygara (714 mln PLN) oraz
meble (580 mln PLN).
Samochodyluksusoweipremium
Odzieżidodatki
10%
Usługihotelarskiei spa
5%
7%
42%
Nieruchomości
8%
Alkoholei cygara
11%
17%
Meble
Inne( wtym:biżuteriaizegarki,
kosmetykiiperfumy,elektronika
domowa,jachty,artykuły
piśmiennicze)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rynek dóbr luksusowych w Polsce. Edycja 2013., KPMG
W Polsce odnotowuje się stały wzrost obecności światowych graczy branży dóbr
luksusowych. W 2009 r. na rynku polskim obecnych było ok. 53% światowych marek
luksusowych, a w porównaniu z 2013 r. odsetek ten wzrósł o prawie 16%16. Jednakże
[źródło:https://custom.cvent.com/745B6246A1004901882DECDBEB7A6F2B/files/40b1490c35de454bb21
c49416ac6bd35.pdf]
16
15
dynamika wzrostu marek luksusowych słabnie. W porównaniu z rokiem 2012 udział obecnych
w Polsce marek luksusowych odnotował jedynie 1% wzrost. Taka tendencja może wskazywać
na stopniowe nasycenie polskiego rynku dóbr luksusowych. Choć obecność marek
luksusowych na polskim rynku będzie wykazywała tendencje wzrostowe, to można
przypuszczać, że dynamika wzrostu będzie niewielka.
Z uwagi na to, że wiele marek luksusowych wciąż nie jest dostępnych w Polsce, zakupów
można dokonywać za pośrednictwem internetu. Obecnie ponad 70% luksusowych dóbr
konsumpcyjnych jest dostępna on-line, z oferowaną dostawą na terytorium Polski.
Braki w zakresie obecności zagranicznych firm luksusowych ze ścisłej światowej czołówki
uzupełnianie są polskimi markami, które skutecznie kreują się jako marki oferujące produkty
ekskluzywne. Wzrost i dynamiczny rozwój zaobserwowany na polskim rynku dóbr
luksusowych jest szansą rozwoju również dla naszych rodzimych marek.
4. Bariery rozwoju rynku dóbr luksusowych w Polsce
W połowie 2013 r. analitycy KPMG prognozowali, że wartość rocznej stopy wzrostu rynku
dóbr luksusowych pomiędzy rokiem 2014, a 2015 wyniesie 7,5%. Tymczasem, rozwój sytuacji
na rynku dóbr luksusowych wskazał, że przewidywania te były zbyt optymistyczne. Już pod
koniec 2013 r., w raporcie Euromonitor zostało wskazane, że dynamiczne tempo wzrostu
inwestycji, ze względu na bariery rozwoju o podłożu ekonomicznym, będzie w rzeczywistości
wolniejsze17. Jak przewidują analitycy firmy consultingowej Brain&Co, globalny rynek dóbr
luksusowych wzrośnie w 2014 r. jedynie o 2%, co stanowi najgorszy wynik od 2009 r., kiedy to
kryzys gospodarczy wywołał spadek jego wartości. Jednakże, na tle globalnego osłabienia
dynamiki wzrostu, w Polsce branża luksusowa wciąż odnotowuje zauważalny wzrost
sprzedaży.
Źródeł pogorszenia się tempa wzrostu rynku dóbr luksusowych można doszukać się między
innymi w procesie spadku dochodów rozporządzalnych Polaków, zapoczątkowanym w 2011
r.18 Rok 2012 był kolejnym, w którym odnotowano spadek poziomu dochodów do dyspozycji
18
Tamże.
17
na osobę (z uwzględnieniem inflacji), po okresie dynamicznego wzrostu w latach 2005 –
201019. Choć w 2013 r. dochód rozporządzalny ponownie zwiększył się i był w ujęciu realnym
wyższy o 0,7% w porównaniu z rokiem ubiegłym, to niewątpliwie chwilowe zachwianie
wysokości dochodów rozporządzalnych wpłynęło na przejściową modyfikację zachowań
zakupowych Polaków. Pogorszenie się sytuacji dochodowej pociągnęło za sobą przede
wszystkim wzmożoną skłonność do oszczędzania oraz ostrożność wydatkowania w przypadku
wielu gospodarstw domowych. Autorzy raportu Euromonitor „Luxury Goods in Poland”
wskazują, że skutki zmniejszenia się dochodów rozporządzalnych nie wpłynęły w tak dużym
stopniu na decyzje zakupowe Polaków zamożnych i bogatych, jak wspomnianych w niniejszym
opracowaniu nabywców aspirujących, którzy stanowią coraz liczniejszy odsetek konsumentów
dóbr luksusowych. Przedstawiciele tej grupy osiągają niższe dochody niż bogaci oraz zamożni,
dlatego też decyzje zakupowe są w ich przypadku podejmowane w sposób bardziej rozważny,
dlatego nawet stosunkowo niewielka zmiana w poziomie dochodów do dyspozycji może
doprowadzić do ograniczenia wydatków przeznaczonych na zakup artykułów z najwyższej
półki. Zmiana dochodu konsumenta ma bowiem realny wpływ na to, które koszyki dóbr są dla
niego dostępne, a które pozostają poza jego zasięgiem.
Z drugiej jednak strony, nabywcy aspirujący, spragnieni choć odrobiny luksusu na co dzień
i przyzwyczajeni do okazjonalnych zakupów dóbr z najwyższej półki, rezygnując z konsumpcji
towarów o wysokiej wartości jednostkowej (samochodów luksusowych i premium, czy też
drogich urządzeń elektronicznych), zwiększają konsumpcję dóbr luksusowych o relatywnie
mniejszej wartości, na które wciąż mogą sobie pozwolić (luksusowych kosmetyków,
produktów spożywczych) – zjawisko to nosi nazwę „efektu szminki”. Zostało po raz pierwszy
zaobserwowane przez Leonarda Laudera - szefa międzynarodowej korporacji Estee Lauder,
funkcjonującej na rynku dóbr luksusowych w segmencie kosmetyków. Zauważył on, że
pomimo pogarszających się warunków gospodarczych w Stanach Zjednoczonych w 2001 r.,
poziom sprzedaży kosmetyków, a w szczególności szminek, zwiększył się20. W rezultacie
oddziaływania „efektu szminki” ma miejsce wzrost tych segmentów rynku dóbr luksusowych,
Sytuacja gospodarstw domowych w 2012 r. w świetle badania budżetów gospodarstw domowych, Główny Urząd
Statystyczny, Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, s. 1
20
The Economist, Cosmetics in the downturn: Lip reading, Jan 22nd 2009, [źródło:
http://www.economist.com/node/12995765?zid=319&ah=17af09b0281b01505c226b1e574f5cc1]
19
oferujących produkty i usługi o relatywnie mniejszej wartości. Należy jednak pamiętać, że
dotyczy to jedynie wolumenu sprzedaży, a nie samej sprzedaży w ujęciu wartościowym.
Dlatego też rozpatrując oddziaływanie „efektu szminki” na rynek dóbr luksusowych w ujęciu
całościowym, można dojść do wniosku, że w większości przypadków prowadzi on do spadku
ogólnej wartości sprzedaży na rynku dóbr luksusowych.
W polskich realiach, firmy o profilu luksusowym odczuwają także w większości bariery
związane ze zmiennym kursem walutowym. Istotną przeszkodą są też dla nich utrudnienia o
charakterze prawnym i administracyjnym. Przedsiębiorstwa wskazują również na wciąż
stosunkowo niewielką na tle innych państw europejskich grupę docelową konsumentów o
odpowiednim poziomie dochodów21. Możliwości finansowe Polaków są wciąż ograniczone. W
Polsce PKB per capita wg parytetu siły nabywczej wynosi jedynie 21 tys. USD, podczas gry w
Luksemburgu, czy w Stanach Zjednoczonych wskaźnik ten jest odpowiednio ponad 4 i 2 krotnie wyższy. Tendencję tę doskonale obrazuje badanie przeprowadzone przez naukowców
z Instytutu Międzynarodowego Zarządzania Szkoły Głównej Handlowej w 2010 r., z którego
wynika, że Polacy, osiągający dochody wyższe niż przeciętne, za luksusowe uważają marki,
które w kontekście globalnym można by określić jako standardowe. Przykładowo, w
segmencie odzieżowym należy do nich marka Nike, a w kosmetycznym - L’Oreal, czy też Vichy.
5. Podsumowanie
Biorąc pod uwagę bilans szans i barier rozwoju rynku dóbr luksusowych w Polsce, można
dojść do wniosku, że jest to wciąż bardzo perspektywiczny rynek zbytu dla międzynarodowych
graczy. Jako jedną z najważniejszych szans, przemawiających za nowymi inwestycjami w
Polsce jest niewątpliwie tendencja do wzrostu liczby bogatych i zamożnych Polaków, o której
wspominałam w niniejszym opracowaniu. Należy również mieć na uwadze zjawisko zmiany
stylu życia Polaków, podpatrujących zachodnie wzorce.
Do najważniejszych barier rozwoju rynku dóbr luksusowych można zaliczyć stosunkowo
niewielką siłę nabywczą Polaków w porównaniu z przedstawicielami innych państw
21
wysokorozwiniętych.
Istotnym
ograniczeniem
są
także
wahania
ich
dochodu
rozporządzalnego, które ograniczają bieżącą, ale w pewnym stopniu również przyszłą
konsumpcję.
Można przypuszczać, że na przestrzeni najbliższych lat rynek dóbr luksusowych wciąż
będzie rozwijał się. Jednakże, wzrost nie będzie tak dynamiczny jak w latach 2005 – 2010, lecz
będzie utrzymywał się na niewielkim, ale stabilnym poziomie. Należy jednak mieć na uwadze,
że w długim okresie omawiany rynek ulegnie nasyceniu, podobnie jak w innych państwach
wysokorozwiniętych.
www.sknf.wz.uw.edu.pl
Strefa Analityczna SKNF WZ UW:
[email protected]
Autorzy:
Aleksandra Sikorska
Raport sporządzony został przez członków Studenckiego Koła Naukowego Finansów WZ
UW i ma charakter wyłącznie edukacyjny. Nie stanowi on rekomendacji w rozumieniu
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 r. w sprawie informacji
stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub
wystawców a zamieszczone w nim informacje, komentarze i opinie nie stanowią porad
inwestycyjnych, rekomendacji lub ofert zakupu lub sprzedaży instrumentów finansowych a
także nie są analizami inwestycyjnymi lub analizami finansowymi, o których mowa w ustawie
z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Rynek dóbr luksusowych w Polsce

Transkrypt

Podobne dokumenty

Opis do pobrania

czytaj więcej

zamieszkaj w luksusie

TABLOIDYZACJA LUKSUSOWYCH MAGAZYNÓW DLA KOBIET I