Prof. dr hab. Krystyna M. Janas

Prof. dr hab. Krystyna M. Janas
Pani prof. dr hab. Krystyna M. Janas całe swoje życie zawodowe związała
z Wydziałem Biologii i Ochrony Środowiska (dawniej Wydział Biologii i Nauk
o Ziemi) Uniwersytetu Łódzkiego. Swoją działalność naukowo-dydaktyczną
rozpoczęła w 1971 roku, gdy po ukończeniu studiów magisterskich została
zatrudniona na etacie asystenta-stażysty w Zakładzie Fizjologii Roślin
ówczesnego Instytutu Biochemii i Fizjologii UŁ. W 1978 r uzyskała stopień
doktora nauk przyrodniczych, w 1993 r stopień doktora habilitowanego
nauk biologicznych w zakresie biologii – fizjologia roślin, a w 2003 r – tytuł
profesora. W 1999 roku objęła kierownictwo Katedry Ekofizjologii i Rozwoju
Roślin (dawniej Katedra Regulacji Wzrostu Roślin) BiOŚ UŁ. Katedrą tą
kierowała do przejścia na emeryturę w 2015 r. W latach 1999-2002, była
również kierownikiem Laboratorium Technik Multimedialnych „Komputer
Inaczej Sprawnym dla Sprawności”, a w latach 2002 –2005 pełniła funkcję
Dyrektora Instytutu Fizjologii, Cytologii i Cytogenetyki BiOŚ UŁ.
Od poczatku swojej pracy zawodowej zajmowała sie reakcją roślin na
stresy środowiskowe, przy czym szczególnie interesowała Ją metabolizm
wtórny roślin. Dorobek naukowy prof. dr hab. Krystyny Janas obejmuje 90
prac oryginalnych (56 to prace opublikowane w czasopismach
anglojęzycznych z listy JCR), 10 prac przeglądowych, 3 prace
popularyzatorskie, jedną monografię i jeden rozdział w książce „Methods in
Plant Sciences: Allelopathy” (Science Publishers, USA). W skład Jej dorobku
wchodzi również 38 opublikowanych streszczeń komunikatów zjazdowych
prezentowanych na konferencjach międzynarodowych i 44 – na
konferencjach krajowych. Prace opublikowane przez prof. dr hab. Krystynę
Janas są często cytowane w fachowej literaturze światowej, co świadczy o
wartości tego dorobku. Za działalność naukową prof. dr hab. Krystyna M.
Janas niejednokrotnie została wyróżniona nagrodami Rektora UŁ, a w tym:
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
1
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
w 1975 r. (zespołowa II st.), 1977 r. (indywidualna I st.), 1979 r. (zespołowa I
st.), 1985 r. (zespołowa II st.), 1988 r. (zespołowa I st.), 1991 r. (zespołowa II
st.), 1993 r. (zespołowa I st.), 2003 r (zespołowa I st.), 2010 r. (zespołowa I
stopnia).
Prof. dr hab. Krystyna M. Janas była kierownikiem lub współwykonawcą
11 projektów naukowych w tym 2 promotorskich, 3 KBN, 4 MNiSzW i dwóch
realizowanych w ramach tematu: „Nowa Technologia wyprowadzania
materiałów wyjściowych hodowli mieszańców F1 marchwi” nr umowy UDAPOIG.01.03.01-10-114/08-00 (2010 r) i UDA-POIG.01.03.01-10-114/08-05
(2011 r). Dzięki Jej staraniom Katedra Ekofizjologii i Rozwoju Roślin UŁ
uzyskała dotacje na zakup aparatury naukowo-badawczej w 2001 r.
z ówczesnego KBN, a w 2009 r z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony
Środowiska i JM Rektora UŁ. W okresie 15 lat przypadających na czas
kierowania przez prof. dr hab. Krystynę M. Janas Katedrą Ekofizjologii
i Rozwoju Roślin UŁ wzrosła istotnie ranga naukowa Katedry, poszerzył się
warsztat badawczy, zaplecze aparaturowe i infrastrukturalne, co znalazło
odbicie we wzroście liczby publikacji i karierze naukowej podległych Jej
pracowników (2 pracowników uzyskało status samodzielnych). Prof. dr hab.
Krystyna M. Janas przywiązywała dużą uwagę do współpracy z innymi
ośrodkami naukowymi zarówno polskimi, jaki i zagranicznymi. Kooperacja ta
była szczególnie efektywna w przypadku współpracy z Uniwersytetem
Piotra i Marii Curie (Paryż VI, Francja), z Instytutem Biologii
Eksperymentalnej Czeskiej Akademii Nauk (Praga, Czechy), z Zakładem
Chemicznych i Fizycznych Właściwości Żywności Instytutu Rozrodu Zwierząt
i Badań Żywności PAN oraz oddzielną Pracownią Kultur Tkanek Instytutu
Ogrodnictwa w Skierniewicach.
Prof. dr hab. Krystyna M. Janas zawsze była zwolenniczką łączenia badań
podstawowych z ich aplikacją. Stało się to podłożem pionierskich w tamtym
czasie przedsięwzięć z zakresu współpracy nauki z podmiotami
gospodarczymi. Juz na poczatku swojej drogi zawodowej uczestniczyla
w badaniach zleconych przez owczesny Instytut Warzywnictwa, ktore
dotyczyly obnizeniu plonow marchwi przez nicienie. Badania te staly sie
przedmiotem Jej rozprawy doktorskiej. Pozniej juz dięki Jej staraniom
powstało szereg ciekawych inicjatyw o charakterze formalnym
i nieformalnym. Za jedną z ważniejszych można uznać zawiązane w 2003
roku pomiędzy Uniwersytetem Medycznym w Łodzi, Uniwersytetem
Łódzkim, Politechniką Łódzką, Instytutem Warzywnictwa w Skierniewicach,
Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach oraz licznymi
przedstawicielami producentów z regionu łódzkiego. Konsorcjum Naukowe
AgroTech przekształcone później Centrum Zaawansowanych Technologii
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
2
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
(CZT) AgroTech. Jego celem jest wspólne prowadzenie prac o charakterze
badawczo-rozwojowym i badawczo-wdrożeniowym nakierowanych na
opracowanie nowych technologii i usług w sektorze żywnościowym,
wdrażanie zaawansowanych i bezpiecznych dla środowiska technologii
produkcji i przetwórstwa płodów rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem
produkcji żywności o wysokich walorach prozdrowotnych, w tym
nutraceutyków
oraz
farmaceutyków
z
surowców
roślinnych.
Funkcjonowanie CZT-AgroTech stało się podstawą tworzenia struktur
wspomagających transfer najlepszych, innowacyjnych technologii z tego
zakresu w obszarze współpracy pomiędzy sferą badawczo-rozwojową
a gospodarką. We wszystkich pracach z tym związanych prof. dr hab.
Krystyna Janas nie tylko reprezentowała Rektora Uniwersytetu Łódzkiego,
ale też aktywnie uczestniczyła jako ekspert. W 2004 r. prof. dr hab. Krystyna
Janas została oficjalnie powołana przez JM Rektora UŁ na Członka Rady
Centrum Zaawansowanych Technologii AgroTech.
Zdobywając kolejne stopnie i tytuły naukowe prof. dr hab. Krystyna
M. Janas bardzo efektywnie i w szerokim zakresie angażowała się w pracę na
polu dydaktycznym prowadząc wykłady i zajęcia laboratoryjne dla
studentów kierunku biologia BiOŚ UŁ i na kierunku chemia z biologią na
Wydziale Chemii UŁ. Należy podkreślić, że prowadzone przez Nią wykłady
zawsze cieszyły się dużym zainteresowaniem słuchaczy. Jako doświadczony
I
uznany
nauczyciel
akademicki
uczestniczyła
bezpośrednio
w modyfikowaniu/aktualizowaniu dotychczasowych i tworzeniu nowych
programów kształcenia na wszystkich stopniach studiów na kierunku
biologia. Była bardzo zaangażowana w kształcenie nowej kadry naukowej.
Łącznie wypromowała 13 licencjatów, 55 magistrów i 4 doktorów, w tym
jeden doktorat został wykonany w ramach co-tutelle w Laboratorie de
Physiologie Végétale Appliqué, Université Pierre et Marie Curie (Paris VI,
Francja). Jedenastokrotnie była powoływana na recenzenta rozpraw
doktorskich, trzykrotnie rozpraw habilitacyjnych i dwukrotnie w procedurze
przyznawania tytułu profesora. Była opiekunem dwóch studentów
studiujących tokiem indywidualnym. Jeden z nich wykonywał pracę
magisterską w ramach programu Socrates Erasmus we Francji - Pani
Profesor wspólnie z opiekunem francuskim pełniła funkcję jego promotora.
Ponadto, sprawowała opiekę nad praktykami odbywanymi w latach 2009 2010 w Katedrze Ekofizjologii i Rozwoju Roślin w ramach programu
International Association for the Exchange of Students for Technical
Experience (IAESTE) przez studentów z Francji, Portugalii i BośniHercegowiny.
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
3
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
Za działalność dydaktyczną prof. dr hab. Krystyna M. Janas została 3-krotnie
wyróżniona nagrodami Rektora UŁ (w 1976 r., 1981 r. i 1989 r.).
Oprócz znacznego zaangażowania w badania naukowe i dydaktykę
również działalność prof. dr hab. Krystyny M. Janas w obszarze
organizacyjnym jest znaczna i godna wyróżnienia. Zaraz po rozpoczęciu
pracy zawodowej, w 1971 r. została opiekunem grupy studenckiej III r. na
zajęciach w ramach lektoratu nauk politycznych, a w 1972 opiekunem
studenckich praktyk dydaktyczno-wychowawczych. Od 1972 po ukończeniu
kursu Inspektorów Ochrony Radiologicznej III stopnia (Centralne
Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie) przez wiele lat pełniła
funkcję inspektora ochrony radiologicznej w Katedrze Ekofizjologii
i Rozwoju Roślin. Należy też podkreślić, że z uwagi na Jej znaczne
doświadczenie - a co ważniejsze - reprezentowany wysoki poziom etyczny,
przez wiele lat tj. od 1993 r. do końca swojej pracy zawodowej (do 2015 r.)
zasiadała w Senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla Studentów UŁ, czasowo
pełniąc funkcję jej v-ce przewodniczącej. W latach 2005-2012 była członkiem
Komisji Naboru kandydatów na Studia Doktoranckie Mikrobiologia,
Biotechnologia i Biologia Eksperymentalna na Wydziale BiOŚ UŁ, a wcześniej
niejednokrotnie była egzaminatorem w zakresie biologii przy naborze
kandydatów na I rok pedagogiki oraz przewodniczącą Komisji do Naboru
Kandydatów na studia biologiczne dzienne, wieczorowe i zaoczne. W okresie
od 2003 do 2008 pełniła funkcję Pełnomocnika Rektora do spraw
bezpośredniej współpracy Uniwersytetu Łódzkiego z Uniwersytetem Piotra
i Marii Curie (Paryż VI, Francja). W latach 2013-2016 była członikem
Wydziałowej Komisji ds. Nagród i Odznaczeń BiOŚ UŁ. Jej działalność
organizacyjna wykraczała też poza macierzystą jednostkę, co zostało
zauważone. W latach 2010-2013 została członekiem zarządu Polskiego
Towarzystwa Botanicznego, a w latach 2013-15 członekiem Komisji
Rewizyjnej PTBot. Prof. dr hab. Krystyna M. Janas czynnie włączała się
w popularyzację nauki w środowiskach pozaakademickich np. 2011 roku
wygłosiła Wykład inauguracyjny „Zdrowie ukryte w ziołach – dobra kondycja
60+” na otwarcie wystawy pod tym samym tytułem w Muzeum Farmacji,
której była inicjatorem. O dużym zaangażowaniu w pracę na rzecz uczelni
mogą świadczyć przyznane Jej odznaczenia, a w tym: Złota Odznaka UŁ
(1991 r.), Medal Uniwersytet Łódzki w służbie Społeczeństwu i Nauce (1993
r.), Srebrny Krzyż Zasługi (1998 r.), Złoty Krzyż Zasługi (2005 r.), a w 2014 r.
Medal Komisji Edukacji Narodowej
W każdym z obszarów składających się na całokształt życia zawodowego
tj. nauka, dydaktyka i praca organizacyjna - Pani Profesor ma znaczne
zasługi. Bezspornie wniosła istotny wkład w rozwój reprezentowanej przez
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
4
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
Nią dziedziny naukowej, kształcenie nowych kadr i sprawne funkcjonowanie
naszej Uczelni.
M E D A L
U N I V E R S I T A S
L O D Z I E N S I S
M E R E N T I B U S
/
S t r o n a
5