mnt na blachy

SPIS TREĝCI
WSTĉP
.......................................................................................
9
1. WYDZIAà ZABEZPIECZENIA KOMENDY STOàECZNEJ
MILICJI OBYWATELSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.1. Przesáanki utworzenia Wydziaáu Zabezpieczenia KSMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.2. Wydziaá Zabezpieczenia KSMO w latach 1976–1989
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
1.2.1. Uzbrojenie i wyposaĪenie Wydziaáu Zabezpieczenia KSMO . . . . . . . . . . . . . . . . 41
1.2.2. Wybrane realizacje Wydziaáu Zabezpieczenia KSMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
1.3. Wydziaá Zabezpieczenia KSMO — album fotograficzny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
2. WYDZIAà ANTYTERRORYSTYCZNY KOMENDY STOàECZNEJ POLICJI . . . . . . . . . . 91
2.1. Utworzenie Wydziaáu Antyterrorystycznego KSP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
2.2. Wydziaá Antyterrorystyczny KSP/ Samodzielny Pododdziaá Antyterrorystyczny
Policji w Warszawie w latach 1990–2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
2.2.1. Uzbrojenie i wyposaĪenie Wydziaáu Antyterrorystycznego KSP/SPAP
w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
2.2.2. Wybrane realizacje Wydziaáu Antyterrorystycznego KSP/SPAP
w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
2.3. Wydziaá Antyterrorystyczny KSP/SPAP w Warszawie — album fotograficzny . . . . 133
3. BIURO OPERACJI ANTYTERRORYSTYCZNYCH KOMENDY GàÓWNEJ POLICJI 171
3.1. Przesáanki utworzenia centralnej jednostki kontrterrorystycznej Policji
. . . . . . . . . . . 171
3.2. Rok 2002 — okres tworzenia podstaw formalno-organizacyjnych
centralnej jednostki kontrterrorystycznej Policji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
3.3. Zarząd Bojowy i Zarząd Wsparcia Bojowego Centralnego Biura ĝledczego KGP 188
3.3.1. Akcja w Magdalence — 5/6 marca 2003 r.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
3.4. Biuro Operacji Antyterrorystycznych w latach 2003–2004
......................
3.4.1. Realizacja w siedzibie TVP w Warszawie — 21 wrzeĞnia 2003 r.
.......
199
206
7
BIURO OPERACJI ANTYTERRORYSTYCZNYCH KOMENDY GàÓWNEJ POLICJI 1976–2014
3.5. Zarząd Operacji Antyterrorystycznych Gáównego Sztabu Policji KGP
w latach 2004–2008 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
3.5.1. Realizacja w siedzibie banku przy Rondzie ONZ
w Warszawie — 14 stycznia 2005 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218
3.6. Biuro Operacji Antyterrorystycznych KGP po 2008 r.
...........................
...
246
................
254
..........................
260
3.6.1. Uzbrojenie i wyposaĪenie Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP
3.6.2. Operacja policyjna w Sanoku — 10–14 stycznia 2013 r.
3.7. PrzyszáoĞü Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP
220
3.8. Biuro Operacji Antyterrorystycznych KGP — album fotograficzny
..............
267
ZAKOēCZENIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309
BIBLIOGRAFIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
ANEKSY
8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325
WSTĉP
W 2014 r. minĊáo 38 lat od powstania (w lutym1976 r.) pierwszego pododdziaáu kontrterrorystycznego w Polsce — Wydziaáu Zabezpieczenia Komendy Stoáecznej Milicji Obywatelskiej. Nie wszyscy z pewnoĞcią mają ĞwiadomoĞü, Īe byáa to jedna z pierwszych tego
typu formacji w Europie. Pierwszą byáa niemiecka GSG-9 (utworzona w 1974 r.1). W póĨniejszym okresie powstaáy tak sáynne jednostki europejskie, jak pododdziaá antyterrorystyczny
austriackiej Īandarmerii COBRA — jesieĔ 1977 r.2 (obecnie w strukturach policji), wáoski
pododdziaá GIS — 1977 r.3, portugalska GOE — 1979 r.4, francuska jednostka policyjna
RAID — 1985 r.5 Fakt ten powinien byü dostrzeĪony i doceniony. Maáo bowiem kto wie,
Īe Polska byáa jednym z nielicznych wówczas paĔstw, w których tworzono pododdziaá kontrterrorystyczny. W powszechnej ĞwiadomoĞci funkcjonuje przeĞwiadczenie, Īe tego typu siáy
specjalne tworzono na początku lat 70. przede wszystkim w paĔstwach Europy Zachodniej.
Niniejsza publikacja ma dla mnie niewątpliwie wymiar osobisty. Związana jest z okresem
mojej sáuĪby w policyjnej jednostce specjalnej. Stanowi swoiste sprawozdanie z dąĪenia do
przeksztaácenia warszawskiego pododdziaáu — Wydziaáu Zabezpieczenia Komendy Stoáecznej Milicji Obywatelskiej, a nastĊpnie Samodzielnego Pododdziaáu Antyterrorystycznego Policji, w centralną formacjĊ kontrterrorystyczną, co udaáo siĊ zmaterializowaü, przeksztaácając
go w Biuro Operacji Antyterrorystycznych Komendy Gáównej Policji.
Moja „przygoda” z poddziaáem specjalnym polskiej Policji rozpoczĊáa siĊ latem 1980 r.
Miaáem wówczas moĪliwoĞü obserwowania funkcjonariuszy Wydziaáu Zabezpieczenia
KSMO podczas pokazów na warszawskim Bemowie, a nastĊpnie na strzelnicy w podwarszawskim Pruszkowie. To, co zobaczyáem, jak teĪ czas spĊdzony w drodze z Bemowa do
Pruszkowa w nieoznakowanym radiowozie Wydziaáu — Fiacie 125 P (kierowaá nim Jerzy
Lewandowski „Pulman”), w którym zmieniające siĊ na przemian Ğwiatáa mijania i drogowe,
w zaleĪnoĞci od tego, czy sygnaá dĨwiĊkowy pojazdu uprzywilejowanego byá tonem niskim
czy wysokim („zastĊpowaáy” wówczas niebieskie Ğwiatáo ostrzegawcze takiego pojazdu)
— wyznaczyáy mi przyszáy cel w Īyciu. Byáo nim podjĊcie sáuĪby w Wydziale Zabezpieczenia
Komendy Stoáecznej Milicji Obywatelskiej.
Póátora roku póĨniej, w 1982 r. (juĪ jako funkcjonariusz), wspiąáem siĊ po linie siáą rąk na
pierwsze piĊtro budynku siedziby Wydziaáu, gdzie przez okno wszedáem na korytarz (który
byá jednoczeĞnie siáownią6) prowadzący do gabinetu naczelnika Wydziaáu. Takie w tamtym
1
K. JaáoszyĔski, Jednostka kontrterrorystyczna — element dziaáaĔ bojowych w systemie bezpieczeĔstwa antyterrorystycznego, Szczytno 2011, s. 221.
2
TamĪe, s. 213.
3
TamĪe, s. 226.
4
TamĪe, s. 233.
5
TamĪe, s. 219.
6
PoniewaĪ pomieszczenie siáowni — korytarz — sąsiadowaáo z sekretariatem naczelnika Wydziaáu, pracująca w nim Barbara Kozakiewicz od czasu do czasu sáyszaáa woáanie: „Pani Basiu!” — byá to
9
BIURO OPERACJI ANTYTERRORYSTYCZNYCH KOMENDY GàÓWNEJ POLICJI 1976–2014
czasie byáy pierwsze kroki kandydata ubiegającego siĊ o przyjĊcie do pododdziaáu. Przeszedáem w pododdziale wszystkie szczeble kariery zawodowej, od szeregowego operatora
do dowódcy.
Publikacja ma charakter popularnonaukowy. OdnoszĊ siĊ w niej do wydarzeĔ, sytuacji i historycznych decyzji, które związane byáy z drogą warszawskiego pododdziaáu od
Wydziaáu w Komendzie Stoáecznej do Biura w Komendzie Gáównej. W niektórych z nich
— podczas sáuĪby w pododdziale (w latach 1982–2003) — uczestniczyáem lub byáem ich
Ğwiadkiem, a czĊsto takĪe miaáem wpáyw na ich powstawanie. Podczas opracowywania
ksiąĪki korzystaáem zarówno z materiaáów faktograficznych, jak i osobistych relacji osób,
które w omawianych na stronach publikacji wydarzeniach braáy udziaá.
Mam ĞwiadomoĞü, Īe momentami czytelnik moĪe mieü dyskomfort terminologiczny.
W jednym miejscu pojawiaü siĊ moĪe nazwa pododdziaá/jednostka „antyterrorystyczna”,
a w drugim — „kontrterrorystyczna”. Wynika to z okreĞlania w naszym kraju wszystkiego,
co jest związane z walką z terroryzmem i przeciwdziaáaniem mu, jako „antyterrorystyczne”.
Na Ğwiecie pododdziaáy/jednostki przeznaczone do fizycznej walki z terroryzmem okreĞlane
są mianem kontrterrorystycznych. W ramach swojej dziaáalnoĞci naukowej staram siĊ wprowadziü do obszaru terminologicznego nauk o bezpieczeĔstwie pojĊcie pododdziaáu/jednostki kontrterrorystycznej, wskazując przy tym, jakie warunki taki pododdziaá/jednostka musi
speániaü, aby moĪna byáo uĪywaü w stosunku do niego/niej takiego okreĞlenia: „oddziaá siá
specjalnych w policji lub siáach zbrojnych, posiadający strukturĊ organizacyjną, Ğrodki walki
i wyposaĪenie specjalistyczne, zaplecze logistyczne oraz infrastrukturĊ szkoleniową, umoĪliwiającą przygotowanie i przeprowadzenie operacji ratunkowej odbicia przetrzymywanych
zakáadników, jak teĪ reagowania wobec szczególnie niebezpiecznych form przestĊpczoĞci”7. Na przestrzeni lat, od 1976 r. do dziĞ, wĞród wszystkich policyjnych siá specjalnych
tylko Wydziaá, a obecnie Biuro, zawsze speániaáy te kryteria.
Na przestrzeni minionych 38 lat kadra kierownicza warszawskiego pododdziaáu kontrterrorystycznego (zaáącznik nr 1) w wiĊkszym lub mniejszym stopniu, z wiĊkszym lub mniejszym zaangaĪowaniem, z wiĊkszymi lub mniejszymi moĪliwoĞciami, budowaáa dzisiejszy
jego wizerunek na niwie krajowej i miĊdzynarodowej. Droga od Wydziaáu do Biura (zaáącznik nr 2) w swej zdecydowanej wiĊkszoĞci byáa usáana bardziej cierniami niĪ róĪami.
Chciaábym podziĊkowaü wszystkim, którzy pomogli mi w opracowaniu niniejszej publikacji, a zwáaszcza Edwardowi Misztalowi, Mieczysáawowi Szewczakowi „Mietle”, Krzysztofowi
RoszczyĔskiemu „Tureckiemu”. Rozmowy z nimi, materiaá faktograficzny, jakim dysponowali
i który mi udostĊpnili, miaáy pierwszorzĊdne znaczenie dla odtworzenia okolicznoĞci powstania oraz początków funkcjonowania pododdziaáu. DziĊkujĊ takĪe wszystkim tym, których zasáugi w opracowaniu publikacji są równie istotne, a których w tym miejscu nie wymieniam.
Wiem, Īe mają ĞwiadomoĞü swojego udziaáu, a takĪe mojej wobec nich wdziĊcznoĞci.
Nigdy nie miaáem moĪliwoĞci podziĊkowaü w sposób formalny Alfredowi StĊplewskiemu
„Szwagrowi”, który to, z pewnoĞcią nie jest tego Ğwiadomy, byá moim mentorem na drodze
w zgáĊbianiu „kontrterrorystycznego rzemiosáa”. Jego zaangaĪowanie, praca nad rozwojem
sygnaá, Īe kolejny funkcjonariusz przeszacowaá swoje moĪliwoĞci w wyciskaniu sztangi w leĪeniu i potrzebowaá „natychmiastowej” pomocy…
7
K. JaáoszyĔski, Jednostka kontrterrorystyczna…, wyd. cyt., s. 99.
10
WSTĉP
swoich umiejĊtnoĞci — niejednokrotnie po godzinach sáuĪby — budziáy mój podziw i uznanie, byáy wzorem do naĞladowania. Dlatego teĪ, mając teraz ku temu okazjĊ, serdecznie
mu za to dziĊkujĊ.
Z szacunkiem pragnĊ odnieĞü siĊ takĪe do Ryszarda Gala „Szmalca”, mojego pierwszego kierownika w sekcji bojowej Wydziaáu Zabezpieczenia. Byá on moim pierwszym bezpoĞrednim przeáoĪonym w pododdziale, kierownikiem sekcji szturmowej, a nasze relacje
zawsze byáy przyjacielskie.
PragnĊ przywoáaü takĪe osobĊ Grzegorza Ostalskiego „Abstynenta”, z którym razem tworzyliĞmy VII sekcjĊ bojową Wydziaáu. Kiedy awansowaáem na zastĊpcĊ naczelnika, przejąá jej
dowodzenie, a póĨniej zostaá moim zastĊpcą. JeĪeli o kimĞ moĪna powiedzieü: „prawdziwy
przyjaciel”, to na pewno, bez cienia wątpliwoĞci, o nim.
DziĊkujĊ wszystkim, których spotkaáem na swojej drodze sáuĪby w warszawskim pododdziale kontrterrorystycznym i którzy mieli wpáyw na moją pracĊ — zarówno zawodową,
jak i naukową. WyraĪam przekonanie, Īe na zapisanych stronach monografii znajdą interesującą wiedzĊ i informacje zarówno byli, jak i obecni funkcjonariusze warszawskiego pododdziaáu kontrterrorystycznego. MyĞlĊ, Īe siĊgną po nią takĪe osoby zajmujące siĊ problematyką siá
specjalnych — pasjonaci i ludzie nauki.
***
KoĔcząc niniejszy wstĊp, nie mogĊ pozostaü obojĊtny wobec tragedii, jakie miaáy miejsce w historii pododdziaáu. Z ogromnym szacunkiem i bólem pragnĊ odnieĞü siĊ do przyjacióá i kolegów, z którymi razem sáuĪyáem i braáem udziaá w licznych realizacjach. Byáem ich
przeáoĪonym, mieliĞmy wspólne plany na przyszáoĞü. Okrutny los sprawiá, Īe swoje máode
Īycie záoĪyli na oátarzu bezpieczeĔstwa. PamiĊü o Piotrze Molaku „Krasnalu”, Marianie Szczuckim „MaĔku”, Dariuszu Marciniaku „Kaczorze” nigdy nie powinna przestaü
istnieü w ĞwiadomoĞci byáych, obecnych i przyszáych policjantów warszawskiej jednostki
kontrterrorystycznej.
11