Subkultura, subkultury - rodzaje, definicja, charakterystyka zjawiska

Subkultura, subkultury - rodzaje, definicja,
charakterystyka zjawiska
Mianem subkultury zwykło określać się jakąś grupę młodzieżową
odróżniającą się od reszty społeczeństwa swoimi poglądami,
wyglądem, zachowaniem i występującą przeciw normom ustanowionym
przez starsze pokolenia. Jednak nie jest to do końca trafne rozumienie
tego pojęcia. Powyższy opis odnosi się bowiem wyłącznie do jednego
typu subkultur, jakim są nieformalne grupy młodzieżowe określane tym
terminem – jest to więc węższe spojrzenie na zjawisko.
W szerszym zaś rozumieniu subkultura to grupa osób połączona ze
względu na jakieś kryterium, np. religijne, zawodowe, etniczne czy
pokoleniowe, wytwarzająca własny rodzaj kultury. Zatem będą istniały
subkultury prawników, metalowców, polityków, złodziei, głuchoniemych,
wędkarzy czy młodzieży. Łączą je określone poglądy, sposób
wartościowania i patrzenia na rzeczywistość, wypracowanie wspólnych
norm, a często także język – tzw. socjolekt, czyli język
charakterystyczny wyłącznie dla pewnej grupy ludzi. Tak rozumiane
pojęcie subkultury ma bardzo szeroki zakres, może oznaczać niemal
każdą grupę, którą łączą wspólne interesy, idee, zapatrywania. W tym
artykule pragnę jednak skupić się na różnego typu subkulturach
młodzieżowych, bowiem to one są najbardziej rozpoznawalne i budzą
sporo kontrowersji.
Powstanie nieformalnych grup i stowarzyszeń wiąże się z
wystąpieniami młodzieży amerykańskiej i francuskiej w latach 60. i 70.
XX wieku, mającymi na celu wyrażenie niezadowolenia z panujących
stosunków społeczno-politycznych oraz stworzenie nowego porządku.
Dla członków subkultur charakterystyczna jest chęć wyodrębnienia się
ze społeczności, masy ludzkiej. Temu ma służyć nietypowa fryzura (np.
legendarny już „irokez”), ubiór, makijaż czy noszenie różnego typu
emblematów i tatuaży. Każda z subkultur ma swoje odrębne symbole,
które można identyfikować tylko z nią. Z łatwością poznamy
przedstawiciela subkultury punkowej po niedbałym wyglądzie, kurtce
nabijanej ćwiekami i irokezie na głowie, a szalikowca – po różnego typu
emblematach, symbolach związanych z jakąś drużyną sportową oraz
okrzykach, przyśpiewkach i skandowaniu za swoim zespołem. Nie
sposób scharakteryzować wszystkie subkultury młodzieżowe. Pozwolę
sobie na opisanie tylko kilku wybranych z bardzo długiej listy,
zawierającej m.in. skaterów, emo, rastamanów, punków, bikiniarzy,
gitowców, bitników, gotów, skinheadów, rastafarian, poppersów,
satanistów, hippisów, hip hopowców, metalowców, dresiarzy, hakerów,
graficiarzy.
Początki subkultury skinów (inaczej skinheadów) sięgają lat 60. Pojawili
się w Wielkiej Brytanii i wywodzili się głównie ze środowiska
robotniczego. Cechą różnicującą ich są wygolone głowy, kurtka flyers
(w Polsce potocznie nazywana flekiem), podwinięte nogawki. Są to
ruchy o charakterze skrajnie nacjonalistycznym – przejęli część haseł
faszystowskich, zwalczają (przeważnie fizycznie) mniejszości narodowe
i etniczne, wyznają kult odwagi, porządku i czystości.
Kolejną subkulturę (bądź też sektę, bo często bywają zaliczani właśnie
do nich) tworzą sataniści. Są tzw. czciciele Szatana – wierzą w jego
moc działającą w świecie, starają się wprowadzić jego kult, związany z
pewnymi rytuałami jak odprawianie „czarnych mszy” (na których
zdarzało się, iż składano ofiary z ludzi), niejednokrotnie profanują i
dewastują świątynie oraz cmentarze. Także posiadają
charakterystyczny strój – czarne swetry, długie włosy, skórzane kurtki
nabijane ćwiekami, naszyte wizerunki diabła, różnego typu wisiory i
amulety z symbolami satanistów (pentagram, trzy szóstki, wizerunek
kozła).
Kolejną grupą wartą omówienia są graficiarze. Ich działania nie mają
tak agresywnego charakteru jak dwu poprzednich subkultur. Ich
głównym celem jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na pewne
problemy społeczne oraz ubarwienie szarej rzeczywistości. Swoje
poglądy wyrażają za pomocą kolorowych rysunków i napisów na
murach budynków.
Wreszcie ostatnia grupa, którą pragnę pokrótce scharakteryzować, to
rastafarianie. Nazwa pochodzi od imion etiopskiego księcia
(późniejszego cesarza) Ras Tafari Makkonena. Najważniejsze dla
rastafarian są wartości pacyfistyczne: równość, braterstwo, brak agresji,
zdrowy tryb żywienia. Z cech wyglądu odróżniają ich dredy (tj. włosy
skręcone w pewnego rodzaju ruloniki) oraz różnobarwny strój
(szczególnie kolory takie jak zielony, żółty i czerwony). Z rastafarianami
łączona jest również muzyka reggae.