pełny tekst wypowiedzi

Marek Biernacki
Wolni obywatele w bezpiecznym państwie
Polacy nie czują się bezpiecznie, nasza wiara w skuteczność państwowej ochrony życia,
zdrowia i majątku obywateli jest bardzo słaba. W ostatnich latach wskaźnik pospolitych przestępstw
utrzymuje się na wysokim poziomie.
Statystyki policyjne pokazywane w mediach świadczyć mają o rzekomej poprawie bezpieczeństwa,
natomiast w naszych miastach i wsiach tej poprawy nie widać. Medialne sukcesy nie są w stanie
zatrzeć w oczach obywateli negatywnego wrażenia z osobistych doświadczeń ze zwyczajową
bezsilnością posterunkowego wobec zwykłych chuliganów, osiedlowych gangów, drobnych
złodziei.
Ciągle manipulowani jesteśmy statystyką, którą tworzy się na użytek pokazania jak to jest
dobrze a będzie jeszcze lepiej. To my wszyscy powinniśmy takie odczucie odbierać a nie sztucznie
wykreowana tabela statystyczna i propaganda. Polsce potrzebny jest zdecydowany krok do przodu.
Z drugiej strony ataki terrorystów na USA i Europę oraz katastrofy naturalne pokazały skalę
zagrożeń globalnych, dotykających wszystkich ludzi. Wykazały także nieadekwatność dawnych
klasycznych podziałów na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, wywiad i kontrwywiad,
bezpieczeństwo militarne i ochronę ludności w dobie zagrożeń globalnych. Te zagrożenia
wymagają nie tylko sprawnych służb wywiadowczych i dobrze wyposażonych służb policyjnych
ale również sprawnego systemu zarządzania kryzysowego i ratownictwa. Wymagają przemyślanej
polityki bezpieczeństwa, równoważącej aspekty ochrony praw obywateli i ochrony ich życia oraz
mienia, a także przemyślanej polityki imigracyjnej i asymilacyjnej. Wymagają wreszcie sprawnego
systemu przepływu informacji i koordynacji działań rozmaitych służb i resortów odpowiedzialnych
za bezpieczeństwo.
Zjawiska korupcyjne zaś stają się przekleństwem dla rozwoju państwa, gospodarki i
społeczeństwa. Korupcja ma wiele form, od zwykłego łapówkarstwa, przez świadczenie sobie
wzajemnych różnorodnych usług, aż do złożonych układów i porozumień, nawet o charakterze
mafijnym. Istnieje korupcja indywidualna, ale również korupcja na rzecz partii czy różnych grup
interesu. Zawsze jednak stanowi zagrożenie dla zaufania społecznego, a tym samym prowadzi do
zachwiania podstaw samorządności i organizacji państwa i społeczeństwa. Jest to choroba, bez
zwalczenia której nie można myśleć optymistycznie o przyszłości
1
Naszym celem i hasłem programowym do realizacji jest:
Redukcja zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego przy wzroście
poczucia bezpieczeństwa obywateli bez nadmiernego ograniczania ich swobód i wolności.
Osiągnięcie tego celu możliwe będzie poprzez realizacje trzech, równoległych działań
mające stworzyć:
1. Scentralizowany i skoordynowany system zwalczania najpoważniejszych zagrożeń dla
bezpieczeństwa państwa, w tym zwłaszcza przestępczości zorganizowanej, korupcji,
szpiegostwa, terroryzmu,
2. Sprawny, możliwie zdecentralizowany, oparty na współpracy z samorządami, system
prewencji przestępczości pospolitej, ratownictwa, ochrony ludności oraz zarządzania
kryzysowego,
3. Sprawny system koordynacji i wymiany informacji oparty o nowoczesny, zintegrowany
system teleinformatyczny, rejestry i bazy danych oraz teleinformatyczne systemy
wspomagania dowodzenia i zarządzania kryzysowego.
Zamierzamy
Przeprowadzić w najbliższych miesiącach wstępny audyt zagrożeń i zadań oraz kompetencji
odpowiedzialnych służb, określimy tym samym w jakich obszarach powinno się dążyć do
zwiększenia ich kompetencji a w jakich do ich ograniczenia, tak by zrównoważyć ryzyko
niedostatecznej zdolności służb do zwalczania zagrożeń bezpieczeństwa z ryzykiem nadmiernego
ograniczenia swobód obywatelskich będących podstawą ładu demokratycznego;
Zapewnić optymalną wymianę informacji, koordynację oraz kontrolę i nadzór cywilny
działań służb ochrony prawa i służb specjalnych;
Brak koordynacji i wymiany informacji służb policyjnych i bezpieczeństwa nie tylko zmniejsza
efektywność ich działań ale również utrudnia ich efektywny nadzór i kontrolę, także w zakresie
przestrzegania praw obywatelskich. Minister Spraw Wewnętrznych musi mieć rozszerzone
kompetencje dotyczące koordynacji zwalczania przestępczości i ochrony bezpieczeństwa państwa.
Wyłączone ze struktur policji, Krajowe Centrum Informacji Kryminalnych powinno stać się
2
rzeczywistym instrumentem koordynowania pracy różnych służb i ścigania sprawców przestępstw,
przez ministra właściwego w sprawach wewnętrznych.
Następnie
planujemy
dokonać
reformy
policji
poprzez
zmianę
funkcji
i
roli
odbiurokratyzowanej Komendy Głównej oraz likwidację etatów i stanowisk dublujących się
kompetencyjnie.
Komenda Główna nowym modelu pełniłaby bardziej rolę sztabu oraz ciała analityczno
nadzorczego.
Musi dość do wzmocnienia etatowego i finansowego Centralnego Biura Śledczego a zwłaszcza
pionu do walki z korupcją i przestępstwami “białych kołnierzyków” oraz podniesienie roli
Centralnego Laboratorium Kryminalnego jako centrum wypracowywania i tworzenia “nowych
technologii” kryminalistycznych tym samym musi nastąpić zintegrowanie i w pełni uruchomienie
nowoczesnych systemów informatycznych takich jak AFIS, Genom czy Phantomas.
W Polsce występuje brak nowoczesnego, bezpiecznego, ogólnokrajowego systemu
informatycznego i łączności specjalnej - w tym mobilnej - i związana z tym powolność i
skomplikowanie wymiany informacji pomiędzy służbami to jedna z przyczyn złej koordynacji
działań służb bezpieczeństwa w Polsce.
Dlatego należy ujednolicić i zmodernizować systemy informatyczne i rejestry wspomagające
zwalczanie przestępczości.
Naszym nadrzędnym celem jest
Poprawienie stanu poczucia bezpieczeństwa obywateli poprzez skuteczne zwalczanie
najbardziej dotkliwej społecznie przestępczości kryminalnej, w tym korupcji.
Dlatego też proponujemy scentralizowanie działań policji zmierzających do zwalczania
zbrodni i przestępstw kryminalnych, oraz decentralizacja działań prewencyjnych.
Miernikiem zaś efektywności pracy policji i wymiaru sprawiedliwości powinien być spadek
przestępczości oraz stan poczucia bezpieczeństwa obywateli badany cyklicznie przez niezależne
instytucje.
Ponadto model pracy polskiej policji powinien opierać się na zapobieganiu przestępczości
3
oraz zakłócaniu ładu i porządku publicznego.
Dowodem skuteczności policji musi być zmniejszenie liczby przestępstw, a nie intensyfikacja
działań podejmowanych przez policję.
Ważną sprawą przy wymiarze sprawiedliwości, która bezpośrednio wiąże się z poczuciem
bezpieczeństwa obywateli jest NIEUCHRONNOŚĆ KARY, a działania wymiaru sprawiedliwości w
tym zakresie nie wykazują zauważalnej poprawy.
Wzrostu znaczenia i odpowiedzialności oraz samodzielności finansowej samorządów w
systemie ochrony porządku publicznego i bezpieczeństwa powszechnego.
Należy z powrotem włączyć samorząd terytorialny w strukturę systemu bezpieczeństwa oraz
wypracować i wdrożyć model koordynowania oraz prowadzenia wspólnych działań w sytuacjach
kryzysowych przez różne poziomy organów władzy publicznej w Polsce .
Chcemy zapewnić właściwy poziom finansowania takich zadań i działań. Wspólnoty lokalne
pragną bowiem takiej policji, która im służy i która natychmiast reaguje na niepokojące
mieszkańców zjawiska.
Samorządom należy stworzyć warunki do współfinansowania bezpieczeństwa. Dotyczy to
szczególnie miast powyżej 50 000 mieszkańców. Należy poważnie zastanowić się nad dalszą
potrzebą istnienia straży miejskich, których funkcjonariusze pełnią często funkcję “parkingowych”.
Reforma administracyjno-samorządowa, którą przeprowadzono w 1998 r. zwiększyła wpływ
samorządów na zadaniowanie policji w terenie, a także wpływ na dobór kadr kierowniczych.
Następnym etapem reformy policji powinno stać się wytworzenie lokalnej policji
prewencyjnej, na którą samorządy będą wpływać poprzez odpowiednie zadaniowanie i stosowanie
instrumentów finansowych. Lokalna policja prewencyjna stanowiąc fragment policji państwowej
podlegałaby nadzorowi merytorycznemu właściwych komendantów szczebla wojewódzkiego.
Umożliwienie połączenia prewencji policyjnej ze strażami miejskimi czy gminnymi w jednolitą
Lokalną Policję Prewencyjną pozwoli na zwiększenie skuteczności w walce z bezprawiem.
4