nowe i używane samochody osobowe zarejestrowane w
Transkrypt
nowe i używane samochody osobowe zarejestrowane w
RAPORT Wydanie Nr 46, 2/2009 POLSKI RYNEK MOTORYZACYJNY SAMOCHODY NOWE I UŻYWANE SPRZEDAŻ SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I IMPORT SAMOCHODÓW UŻYWANYCH W LATACH 1998 - 2009 IMPORT SAMOCHODÓW SPRZEDAŻ SAMOCHODÓW 70 000 NOWYCH 140 000 SAMOCHODY NOWE UŻYWANYCH SAMOCHODY UŻYWANE 60 000 120 000 50 000 100 000 40 000 80 000 30 000 60 000 20 000 40 000 10 000 20 000 +0,57% 2009 154 916 87 052 56 537 56 859 -43,81% 2008 2009 2008 Sty '09 Maj Wrz Sty '08 Maj Wrz Sty '07 Maj Wrz Sty '06 Maj Wrz Sty '05 Maj Wrz Sty '04 Maj Wrz Sty '03 Maj Wrz Sty '02 Maj Wrz Sty '01 Maj Wrz Sty '00 Maj Wrz Sty '99 Maj Wrz 0 Sty '98 0 SPRZEDAŻ NOWYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W LATACH 2005 - 2009 Rok Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sier Wrz Paź Lis Gru Razem 2 005 22 153 19 826 23 922 19 340 20 902 23 196 19 610 17 766 17 074 15 750 17 119 18 664 235 322 2 006 18 680 18 154 21 626 19 861 20 444 20 977 18 864 17 414 19 034 20 874 21 237 21 518 238 683 2 007 22 770 22 018 27 934 25 307 25 759 25 790 24 173 20 863 22 753 24 631 24 519 26 703 293 220 2 008 28 375 28 163 30 387 28 057 26 157 27 507 23 460 20 408 23 109 27 634 27 125 29 625 320 007 2 009 26 661 30 199 m-m -10,01 13,27 2006 2005 -15,68 -8,43 -9,60 2,69 -2,19 -9,57 -3,80 -1,98 11,48 32,53 24,06 15,29 1,43 2007 2006 21,90 21,28 29,17 27,42 26,00 22,94 28,14 19,81 19,54 18,00 15,45 24,10 22,85 2008 2007 24,62 27,91 8,78 10,87 1,55 6,66 -2,95 -2,18 1,56 12,19 10,63 10,94 9,14 2009 2008 -6,04 7,23 Zmiana [%] Zmiana [%] 56 860 SAMOCHODY NOWE Nastroje panujące na rynkach motoryzacyjnych niemal we wszystkich krajach Europy wciąż się pogarszają. Liczba klientów odwiedzających salony dealerskie pozostaje relatywnie niewielka i to pomimo wprowadzanych przez rządy poszczególnych krajów akcji wspomagających sprzedaż. W zasadzie tylko Niemcy mogą pochwalid się zdecydowanym wzrostem sprzedaży samochodów (21% w porównaniu do lutego ubiegłego roku). Ich program dopłat (2500 euro) do zakupu nowego samochodu pod warunkiem zutylizowania starego auta w wieku co najmniej 9 lat tak spodobał się klientom, że masowo zaczęli odwiedzad dealerów. Popyt znacznie przekroczył aktualną podaż. Producenci, którzy jeszcze niedawno ograniczali produkcję, teraz „zmuszeni” zostali do jej szybkiego zwiększenia. Niektóre modele, jak np. VW Golf, poszukiwane są bezpośrednio u dystrybutorów w innych krajach. Niemieccy klienci również nie pozostają 0,57 bezczynni. Ponieważ program rządowy nie definiuje jednoznacznie źródła pochodzenia kupowanego pojazdu, poza warunkiem, że musi to byd pojazd nowy lub używany, ale nie starszy niż roczny oraz że musi spełniad normę Euro IV, nie mogąc znaleźd odpowiedniej oferty w kraju decydują się na zakup samochodu na rynkach sąsiednich, w tym także i w Polsce. Zakupy te w sposób oczywisty już znajdują odzwierciedlenie w wynikach sprzedaży raportowanych przez polskich dealerów. Program francuski, który podobnie jak w Niemczech przewiduje premię jednak w nieco mniejszej wysokości (1000 euro) nie wywołał już takiego entuzjazmu. Co prawda zaraz po jego wprowadzeniu klienci wrócili do salonów, kupując więcej aut, jednak po kilku tygodniach zainteresowanie samochodami znowu się zmniejszyło i ich sprzedaż w lutym po raz kolejny spadła, tym razem o około 13% w porównaniu z wynikami notowanymi w lutym 2008 roku. Działania Włochów oferujących zróżnicowaną premię na 1|Strona NOWE I UŻYWANE SAMOCHODY OSOBOWE ZAREJESTROWANE W 2009 ROKU razie nie przyniosły widocznych rezultatów. Ich rynek również się gwałtownie kurczy (-24,4%). Niemniej jednak, zdecydowanie wyższa premia (5000 euro) w przypadku zakupu samochodu zasilanego metanem (CNG) wywołuje zwiększone zainteresowanie w tym segmencie rynku. Ponieważ jednak oferta tego typu pojazdów jest ograniczona, ewentualne wzrosty sprzedaży nie są w stanie w sposób znaczący zmienid dotychczasowych trendów. Reakcje klientów na poszczególnych rynkach pokazują wyraźnie, że wielkośd dopłat ma znaczenie. Może ona przyczynid się do wzrostu sprzedaży lub jedynie do ograniczenia poziomu spadku, co wydaje się byd jednak równie istotne, gdyż pozwala zmniejszyd straty firm działających na rynku. Z tego też powodu kolejne paostwa decydują się na wprowadzenie podobnych rozwiązao. Wśród nich są również paostwa z naszego regionu. Słowacki rząd zdecydował, że będzie dopłacał 1000 - 1500 euro do każdego nowego samochodu zakupionego przez klienta, pod warunkiem, że odda on na złom swoje stare auto w wieku co najmniej 10 lat. Premia będzie przekazywana poprzez dealerów postaci obniżonej ceny pojazdu. Minister Finansów Słowacji powiedział, że dealerzy, którzy w ramach programu dofinansują zakup klienta w wysokości 500 euro dostaną zwrot w wysokości 1500 euro. Ci którzy takiego dofinansowania nie zaoferują dostaną refundację w wysokości 1000 euro. Na realizację tego programu rząd słowacki przeznaczył 33 miliony euro. SPRZEDAŻ NOWYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH 1998 – 2009 TREND (OKRESY 12 MIESIĘCZNE) przedstawiciele polskiej branży motoryzacyjnej. Niestety, na razie bez pozytywnego rezultatu. Jak już wcześniej wspomniano, pomimo wprowadzanych i realizowanych różnych programów wspomagających, sprzedaż w skali Europy wciąż się zmniejsza. Według prognozy ACEA Stowarzyszenia Europejskich Producentów Samochodów w wyniku zmniejszającego się popytu, również produkcja samochodów w Europie zmniejszy się o około 25%. Tak znaczny spadek stwarza zagrożenie likwidacją lub znacznym ograniczeniem poziomu zatrudnienia dla wielu zakładów produkcyjnych działających na Starym Kontynencie. Lista zakładów zagrożonych likwidacją obejmuje 16 placówek ulokowanych we Francji, Hiszpanii, Holandii, Portugalii, Wielkiej Brytanii i Włoszech, reprezentujących takich producentów jak Fiat, Ford, GM, Mitsubishi, PSA i Renault. Na szczęście na liście tej nie ma placówek polskich, które są postrzegane jako jedne z najlepszych w Europie. STRUKTURA REJESTRACJI NOWYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W LATACH 2002 – 2008, Z UWZGLĘDNIENIEM KATEGORII NABYWCY TREND (OKRESY 12 MIESIĘCZNE) 300 000 300 000 OSOBY PRYWATNE 250 000 250 000 FIRMY 200 000 200 000 150 000 150 000 100 000 100 000 50 000 50 000 0 0 Sty '02 Kwi Lip Paź Sty '03 Kwi Lip Paź Sty '04 Kwi Lip Paź Sty '05 Kwi Lip Paź Sty '06 Kwi Lip Paź Sty '07 Kwi Lip Paź Sty '08 Kwi Lip Paź Sty '09 2009 700 000 640 179 600 000 SAMOCHODY NOWE 500 000 400 000 385 864 320 329 300 000 200 000 224 734 100 000 Sty '99 Maj Wrz Sty '00 Maj Wrz Sty '01 Maj Wrz Sty '02 Maj Wrz Sty '03 Maj Wrz Sty '04 Maj Wrz Sty '05 Maj Wrz Sty '06 Maj Wrz Sty '07 Maj Wrz Sty '08 Maj Wrz Sty '09 0 Program dopłat nie jest jedynym wdrażanym w Europie, którego bezpośrednim celem jest zniwelowanie negatywnych skutków pogłębiającego się kryzysu. W nieco innym kierunku „poszedł” rząd czeski. Propozycja czeska obejmuje pełen odpis podatku VAT w przypadku zakupu samochodu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Wg Czechów tego typu rozwiązanie to nie tylko znacząca pomoc dla klienta instytucjonalnego, posiadającego istotny udział w rynku, ale to także – pośrednio - narzędzie rozwoju rynku wtórnego w oparciu o rynek krajowy, dzięki któremu wzrosną dochody budżetu paostwa. O podobne rozwiązanie zabiegają Na tle informacji napływających z poszczególnych krajów UE zanotowanych w lutym, wbrew wcześniejszym prognozom, wyniki ogłaszane przez polskich producentów i importerów wyglądają całkiem dobrze. Rezultat sprzedaży w lutym jest co najmniej zaskakujący: 30 199 aut osobowych, które opuściły salony samochodowe oznacza wzrost w stosunku do poprzedniego miesiąca o 13,3%, a w stosunku do ubiegłego roku – wzrost o 7,2%. Biorąc pod uwagę fakt, iż luty jest miesiącem krótszym niż styczeo, wynik jest jeszcze lepszy. Uśredniona sprzedaż dzienna jest niemal o 19% wyższa niż w styczniu. Łącznie od początku roku sprzedaż nowych samochodów osobowych w Polsce wyniosła 56 859 sztuk, o 0,6% więcej niż rok wcześniej. Skąd tak duży wzrost sprzedaży w ostatnim miesiącu? Wydaje się, iż wszelkie czynniki oddziałujące na rynek powinny mied wpływ negatywny, a nie pozytywny na decyzje zakupowe. Medialne doniesienia na temat pogłębiającego się kryzysu nie sprzyjają tak dużym wydatkom. Doniesienia o ograniczaniu poziomu zatrudnienia w firmach wywołują coraz większy niepokój. Zainteresowanie zadłużaniem się w bankach, przy stosunkowo wysokim koszcie kredytu i wielkiej niewiadomej 2|Strona 2009 NOWE I UŻYWANE SAMOCHODY OSOBOWE ZAREJESTROWANE W 2009 ROKU dotyczącej możliwości jego spłaty w przyszłości zmniejsza się. Priorytetem staje się zresztą spłata kredytu hipotecznego, zaciągniętego przez wielu ludzi w ostatnich latach, co znacznie ogranicza liczbę potencjalnych klientów salonów samochodowych. Dodatkowo słabnąca złotówka, prowadząca do podwyżek cen również stanowi czynnik niesprzyjający zakupom. Dobrym wytłumaczeniem zdaje się byd re-eksport samochodów do Niemiec. Polska oferta, przy niekorzystnym dla nas kursie euro, stała się bardzo interesująca dla klientów zza naszej zachodniej granicy. W połączeniu z premią w wysokości 2500 euro, oferowaną przez niemiecki rząd, zakup samochodu staje się bardzo interesujący. Wymogi, które musi spełnid klient, aby uzyskad uprawnienie do premii, nie specyfikują źródła dostawy. Oznacza to, że nawet w przypadku samochodu zakupionego w Polsce, nowy właściciel może ubiegad się o uzyskanie premii. Zjawisko to potwierdzają dealerzy, wg których zainteresowanie samochodami oferowanymi przez nich w ostatnim miesiącu wzrosło. Według szacunków skala re-eksportu to około 10 % całości sprzedaży. Jeżeli rzeczywiście szacunek ten jest prawdziwy, to oznacza on, że rzeczywista sprzedaż samochodów w Polsce wynosi około 27 tys. samochodów, jest więc mniej więcej zbliżona do zanotowanej w styczniu. Potwierdzenie przyniosą wyniki rejestracji, które powinny ukazad się już niedługo. Liderem lutowej sprzedaży jest Fiat, który jako jedna z dwóch firm sprzedał ponad 3000 swoich aut. Wynik 3 221 sztuk jest o 14,3% większy niż uzyskany w styczniu i o ponad 21,0% większy niż rok wcześniej. Sprzedaż sumaryczna po dwóch miesiącach – 6 038 sztuk oznacza 16,7% wzrostu, co pozwoliło na umocnienie pozycji Fiata na polskim rynku i zwiększenie udziału z 9,2 do 10,6%. Wice liderem rynku jest obecnie Skoda, która sprzedała w lutym również więcej aut niż w poprzednim miesiącu (o 2,3%) czy przed rokiem (o 2,0%), jednak w ujęciu sumarycznym wynik 5 748 sprzedanych aut jest o 1,4% mniejszy niż w ubiegłym roku. Udział czeskiej marki w rynku zmniejszył się nieznacznie – z 10,3 do 10,1%. Na trzecim miejscu listy najpopularniejszych producentów pozostał Opel. Samochody tej marki znalazły w lutym 2 486 nabywców, o 0,8% mniej niż przed miesiącem, ale o 4,9% więcej niż rok wcześniej. Sprzedaż skumulowana od początku roku wyniosła 4 992 auta, o 7,4% mniej niż przed rokiem, a udział Opla w polskim rynku wynosi obecnie 8,8% (rok wcześniej 9,5%). Czwartą lokatę w rankingu zajmuje Toyota. Sprzedaż tegoroczna wyniosła 4 930 sztuk, co oznacza jeszcze dośd dotkliwy spadek na przestrzeni roku – o 21,9%, jednak wynik sprzedaży w lutym – 3 118 aut, drugi rezultat miesięcznego zestawienia, wykazał imponujący, jeden z najwyższych w skali rynku wzrost w stosunku do stycznia – o 72,1%, a w porównaniu z ubiegłym rokiem – o 12,4%. Toyota stanowi obecnie 8,7% polskiego rynku. SPRZEDAŻ NOWYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH RANKING MAREK Poz. Marka Sprzedaż 2009 Zmiana [ilość sztuk] [%] Udział [%] Pozostałe 6 790 16,59 Razem 56 860 0,57 1 Fiat 6 038 16,68 2 Skoda 5 748 -1,41 3 Opel 4 992 -7,42 4 Toyota 4 930 -21,86 5 Volkswagen 4 754 16,61 6 Ford 3 608 6,34 7 Renault 3 214 -5,83 8 Peugeot 2 832 -10,92 9 Honda 2 520 -3,08 10 Kia 2 325 13,64 11 Citroen 2 248 -18,64 12 Hyundai 2 095 48,79 13 Suzuki 1 624 18,97 14 Chevrolet 1 601 -19,14 15 Nissan 1 541 -12,14 10,62 100,00 10,11 8,78 8,67 8,36 6,34 5,65 4,98 4,43 4,09 3,95 3,68 2,86 2,82 2,71 11,94 Na piątym miejscu znalazł się po dwóch miesiącach Volkswagen, który sprzedał łącznie 4 754 auta, o 16,6% więcej niż przed rokiem. Takie wysokie tempo wzrostu pozwoliło na umocnienie marki na rynku na przestrzeni roku - udział zwiększył się z 7,2 do 8,4%. Miesięczny rezultat sprzedaży VW w wysokości 2 670 sztuk jest o 28,1% większy niż uzyskany w poprzednim miesiącu i o 13,6% większy niż przed rokiem. Szósta pozycja należy do Forda, którego auta kupiło w lutym 2 182 klientów, o 53,0% więcej niż w styczniu i o 9,7% więcej niż rok wcześniej. Licząc od początku roku samochody Forda znalazły 3 608 nabywców. Taki wynik oznacza wzrost o 6,3% w ciągu roku i pozwolił na zwiększenie udziału w rynku z 6,0 do 6,3%. Na siódmym miejscu uplasował się Renault z wynikiem sumarycznej sprzedaży w wysokości 3 214 aut, o 5,8% mniejszym niż przed rokiem. Miesięczna sprzedaż francuskich samochodów wyniosła w lutym 1 685 sztuk, była większa zarówno w porównaniu do stycznia br. (o 10,2%), jak i do lutego ub. roku (o 0,9%), co znacząco złagodziło tendencję spadkową sprzed miesiąca (-12,3%). Kolejne miejsce na liście zajmuje Peugeot. Wyniki tegorocznej sprzedaży wykazują dośd dotkliwy spadek: lutowy – 1 141 sztuk – jest mniejszy niż uzyskany w styczniu o 32,5%, mniejszy niż uzyskany przed rokiem o 31,6%, a sumaryczny – 2 832 auta jest mniejszy od ubiegłorocznego o 10,9%. Podobne tendencje odnotowała Honda – sprzedaż w lutym wyniosła 1 120 aut, o 20,0% mniej niż w styczniu i o 9,4% mniej niż przed rokiem; sprzedaż skumulowana po dwóch miesiącach – 2 520 sztuk jest o 3,1% mniejsza niż rok wcześniej. Czołową dziesiątkę podsumowania zamyka Kia. To sukces koreaoskiej marki, tym bardziej, że awans do grona najpopularniejszych producentów wśród polskich kierowców Kia zapewniła sobie sprzedając w lutym więcej aut niż sklasyfikowane wyżej Peugeot czy Honda. 3|Strona 2009 NOWE I UŻYWANE SAMOCHODY OSOBOWE ZAREJESTROWANE W 2009 ROKU IMPORT UŻYWANYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH W LATACH 2005 - 2009 Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sier Wrz Paź Lis Gru Razem 2 005 Rok 55 738 64 364 72 841 78 209 85 842 80 193 73 236 73 958 69 909 69 585 67 069 79 833 870 777 2 006 38 429 38 135 50 034 61 340 80 225 79 457 74 850 80 999 75 787 80 955 75 478 81 150 816 839 2 007 69 955 65 161 82 435 78 249 87 098 82 643 92 022 88 923 80 944 95 188 84 525 87 421 994 564 2 008 69 461 85 455 92 370 106 450 100 400 105 059 126 923 89 732 94 719 93 794 64 136 75 471 1 103 970 2 009 43 666 43 386 Zmiana [%] m-m -42,14 -0,64 2006 2005 -31,05 -40,75 -31,31 -21,57 -6,54 -0,92 2,20 9,52 8,41 16,34 12,54 1,65 -6,19 2007 2006 82,04 70,87 64,76 27,57 8,57 4,01 22,94 9,78 6,80 17,58 11,99 7,73 21,76 12,05 36,04 15,27 27,12 37,93 0,91 17,02 -1,46 -24,12 -13,67 11,00 2008 2007 -0,71 31,14 2009 2008 -37,14 -49,23 W drugim miesiącu roku samochody Kii kupiło 1 189 osób wzrost w stosunku do stycznia br. o 4,7%, w stosunku do lutego ub. roku o 16,0%. Łączna sprzedaż po dwóch miesiącach wyniosła 2 325 sztuk i jest o 13,6% większa niż rok wcześniej. Do drugiej dziesiątki listy rankingowej spadł Citroen (sprzedaż w lutym 1 038 sztuk, spadek o 21,2% r/r), a dalej uplasował się Hyundai. Warto podkreślid, że sprzedaż kolejnej koreaoskiej marki również dynamicznie wzrosła – w lutym 1 152 auta, wzrost o 77,0% r/r; łącznie 2 095 sztuk, wzrost o 48,8% r/r. Rekordowym tempem wzrostu sprzedaży w skali rynku wyróżnia się Mitsubishi (16. lokata) – wynik lutowy 720 sztuk jest o 252,9% większy niż przed rokiem, sumaryczny 1 363 auta – o 196,3% większy niż rok wcześniej. Najwyżej sklasyfikowaną nowością na polskim rynku jest Mazda (19. lokata, 632 sprzedane auta), a dalej Tata (24. lokata, 160 aut). SAMOCHODY UŻYWANE Import samochodów używanych do Polski był w lutym 2009 roku niemal identyczny, jak w styczniu i wyniósł według danych Ministerstwa Finansów - 43 676 sztuk. To oznacza dośd radykalny spadek w porównaniu z poprzednim rokiem (o niemal 50%). Tym samym w ciągu dwóch pierwszych miesięcy bieżącego roku do kraju sprowadzono niespełna 87,5 tysiąca aut używanych, o 43,6% mniej niż rok wcześniej. Jak pokazuje zamieszczona tabela, wszystkie marki „solidarnie” wykazały tendencję malejącą, a tempo spadku w odniesieniu do wszystkich sklasyfikowanych w gronie 15 najpopularniejszych jest wyrażone liczbą dwucyfrową. Najmniejszym wskaźnikiem spadku mogą się poszczycid Citroen, SEAT, Peugeot, Fiat (27,8 – 29,3%); największe odnotowały VW (-50,7%), Audi (-51,2%), BMW (-54,6%) czy Mercedes (-62,8%). Nie zmieniła się natomiast kolejnośd na liście najchętniej sprowadzanych do Polski marek. Ranking otwierają Volkswagen, Opel, Ford, dalej uplasowały się Renault, Audi, SEAT, Peugeot, Fiat, Mercedes i BMW. IMPORT UŻYWANYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH TRENDY (OKRESY 12 MIESIĘCZNE) 1 200 000 1 084 337 1 036 936 1 000 000 800 000 600 000 SAMOCHODY UŻYWANE 755 851 400 000 265 020 200 000 41 296 0 Sty '01 Kwi Lip Paź Sty '02 Kwi Lip Paź Sty '03 Kwi Lip Paź Sty '04 Kwi Lip Paź Sty '05 Kwi Lip Paż Sty '06 Kwi Lip Paź Sty '07 Kwi Lip Paź Sty '08 Kwi Lip Paź Sty '09 Zmiana [%] 87 052 Zarówno w stosunku do poprzedniego miesiąca, jak i do grudnia ubiegłego roku, zmieniła się nieco struktura wiekowa sprowadzonych w bieżącym roku pojazdów. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH GRUP WIEKOWYCH W IMPORCIE SAMOCHODÓW UŻYWANYCH W ROKU 2009 POW. 10 LAT 47,86% 44,33% DO 4 LAT 10,70% OD 5 DO 10 LAT 41,44% Wyraźnie wzrósł udział najstarszych samochodów o okresie eksploatacji powyżej 10 lat – po dwóch miesiącach roku stanowią one 47,9%, podczas gdy na koniec 2008 roku było to 44,3% (przed miesiącem 47,7%). Samochody w wieku od 5-10 lat stanowią obecnie 41,4% (wobec 44,0% na koniec ub. roku, 41,0% miesiąc wcześniej), a 4|Strona 2009 NOWE I UŻYWANE SAMOCHODY OSOBOWE ZAREJESTROWANE W 2009 ROKU najmłodsze, w wieku do 4 lat – 10,7% (11,7% na koniec grudnia 2008 r., 11,3% przed miesiącem). IMPORT UŻYWANYCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH RANKING MAREK Poz. Marka Import 2009 Zmiana [ilość sztuk] [%] 1 Volkswagen 15752 -50,72 2 Opel 10939 -49,12 3 Ford 7919 -43,54 4 Renault 7774 -33,47 5 Audi 5958 -51,22 6 Seat 3289 -28,78 7 Peugeot 2999 -28,92 8 Fiat 2908 -29,33 9 Mercedes 2787 -62,80 10 Bmw 2697 -54,62 11 Toyota 2422 -38,12 12 Mazda 2315 -35,04 13 Citroen 2109 -27,77 14 Nissan 1950 -48,47 15 Volvo 1690 -39,49 13 544 -32,85 Pozostałe Razem 87 052 -43,81 Udział [%] 18,09 12,57 9,10 8,93 6,84 3,78 3,45 3,34 3,20 3,10 2,78 2,66 2,42 2,24 1,94 15,56 100,00 Jedną z najważniejszych przyczyn tej tendencji jest wciąż słabnąca złotówka. Import samochodów z silnikami o pojemności powyżej 2 litrów skutecznie powstrzymał zwiększony podatek akcyzowy. Copyright IBRM Samar, Polska 2009 5|Strona