nauczania języka angielskiego

Transkrypt

nauczania języka angielskiego
nauczania
Program
języka angielskiego
w szkołach gimnazjalnych
Katarzyna Niedźwiedź
Nabyta przez Ciebie publikacja jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy o przestrzeganie praw, jakie im przysługują.
Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie umieszczaj
jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, to nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło.
Możesz skopiować część publikacji jedynie na własny użytek.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na www.legalnakultura.pl
ISBN 978-83-267-0145-0
© Copyright by NOWA ERA
Warszawa 2010
Wydanie trzecie
Warszawa 2013
Redaktor merytoryczny: Małgorzata Sulima, Anita Korzeniowska
Współpraca redakcyjna: Agata Wojtko
Realizacja projektu graficznego: Dorota Gajda
Nowa Era Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 146D, 02-305 Warszawa
tel.: 22 570 25 80; faks: 22 570 25 81
infolinia: 801 88 10 10 (z telefonów stacjonarnych),
58 721 48 00 (z telefonów komórkowych)
www.nowaera.pl, e-mail: [email protected]
Spis treści
1. Metryczka programu ................................................................................................................................... 4
2. O autorce .......................................................................................................................................................... 4
3. Charakterystyka programu ....................................................................................................................... 4
3.1. Założenia programu ..................................................................................................................................... 4
3.2. Wyróżniki programu ..................................................................................................................................... 5
3.3. Warunki realizacji programu ....................................................................................................................... 6
3.4. Charakterystyka użytkowników programu ................................................................................................. 7
4. CELE I TREŚCI NAUCZANIA ............................................................................................................... 8
4.1. Ogólne cele edukacyjne III etapu kształcenia ........................................................................................... 8
4.2. Cele edukacji językowej dla początkujących – Poziom III.0 .................................................................... 9
4.3. Cele edukacji językowej na podbudowie wymagań dla II etapu edukacyjnego – Poziom III.1 .......... 11
4.4. Ścieżki międzyprzedmiotowe ..................................................................................................................... 14
4.5. Przykładowy rozkład materiału dla klasy I gimnazjum dla uczniów początkujących ........................... 15
4.6. Treści kulturoznawcze i proeuropejskie ................................................................................................... 44
5. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW ................................................................................................ 45
5.1. Metody pracy ............................................................................................................................................... 45
5.2. Sugerowane formy pracy ............................................................................................................................ 46
5.3. Sugerowane techniki nauczania ................................................................................................................. 48
5.4. Indywidualizacja pracy ................................................................................................................................ 49
5.5. Strategie komunikacyjne ............................................................................................................................ 49
5.6. Inne techniki nauczania .............................................................................................................................. 50
5.7. Style uczenia się .......................................................................................................................................... 51
5.8. Struktura lekcji ............................................................................................................................................ 51
6. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW ........................................................................... 52
6.1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów .......................................................................................................... 52
6.2. Kryteria oceniania ....................................................................................................................................... 53
6.3. Techniki kontroli i oceny postępów uczniów ........................................................................................... 54
7. OCENA PRACY NAUCZYCIELA ....................................................................................................... 57
Bibliografia:......................................................................................................................................................... 59
3
1. Metryczka programu
Typ szkoły: gimnazjum
Poziom: III.0 – dla uczniów początkujących
Poziom III.1 – dla uczniów kontynuujących naukę na podbudowie wymagań dla II etapu
edukacyjnego
Liczba godzin: 2–3 godziny tygodniowo
Program zgodny z Podstawą programową zapisaną w Rozporządzeniu Ministra Edukacji
Narodowej z 27 sierpnia 2012r.
2. O autorce
Katarzyna Niedźwiedź – absolwentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (filologia angielska, specjalność nauczycielska). Prowadzi zajęcia w Prywatnej Lingwistycznej Szkole Podstawowej
i Prywatnym Gimnazjum Lingwistycznym w Częstochowie. Uczy w Studium Języków Obcych
w Częstochowie, gdzie sprawuje również nadzór metodyczny nad kursami. Jest wykładowcą
w Wyższej Szkole Lingwistycznej w Częstochowie, gdzie prowadzi między innymi zajęcia z metodyki
nauczania języka angielskiego oraz pełni funkcję opiekuna praktyk pedagogicznych. Posiada uprawnienia egzaminatora maturalnego oraz egzaminów British Council: FCE i CAE.
3. Charakterystyka programu
3.1. Założenia programu
Przedstawiony program proponuje holistyczne podejście do edukacji. Oznacza to, że ma na
uwadze wszechstronny i równomierny rozwój intelektualny, emocjonalny, fizyczny, etyczny i społeczny ucznia jako istoty, która poprzez integrację bodźców zewnętrznych i wewnętrznych przeżyć
doświadcza świata całą sobą. Na nauczyciela zaś, oprócz funkcji instruktora, kontrolera i ewaluatora,
nakłada rolę doradcy, motywatora i eksperta.
We współczesnym, szybko rozwijającym się świecie uczniowie przynoszą do klasy wiedzę zdobytą
własnym wysiłkiem i najczęściej dzięki własnej motywacji. Może to być świat motoryzacji, informatyki, muzyki, podróży, mody czy innych kultur. Warto dać uczniom szansę, aby nas zadziwili swoimi
zainteresowaniami, a także aby wymieniając się informacjami, uczyli się nawzajem. Dobrze, by
nauczyciel stał się pełnoprawną, integralną częścią zespołu klasowego. Wykazując zainteresowanie
wiedzą uczniów, nauczyciel wzmacnia ich samoocenę i motywuje do dalszego rozwoju.
4
Program traktuje autonomię w procesie nauczania jako niezbędny element każdej lekcji. Oznacza
to, że uczeń ma udział w wyborze form pracy i organizacji własnej nauki, uczy się wyszukiwać odpowiednie materiały pomocnicze (służą temu m.in. prace projektowe, prezentacje), radzić sobie z problemami, dokonywać samooceny, oceny wzajemnej, współpracować w grupie. Program przewiduje
również kompleksowe przygotowanie uczniów do egzaminu gimnazjalnego, co oznacza zapoznanie
ich z zakresem wymagań (zakres gramatyki i słownictwa, poziom wszystkich sprawności językowych),
formą egzaminu, stosowanymi technikami egzaminacyjnymi oraz systemem punktacji. Jedną z form
przygotowywania uczniów do testów sprawdzających są tzw. mock tests, czyli testy próbne. Mają one
na celu przede wszystkim oswojenie uczniów z formą czekającego ich testu, wykształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, będącym nieodłączną składową sytuacji egzaminacyjnej oraz stworzenie możliwości wzięcia udziału w pewnego rodzaju próbie przed tak ważnym wydarzeniem, jakim
jest egzamin gimnazjalny.
3.2. Wyróżniki programu
CLIL (Content and Language Integrated Learning) – zgodnie ze wskazaniami współczesnej metodyki nauka języka obcego powinna znaleźć się ponad podziałami na przedmioty i zawierać w sobie
treści i umiejętności z różnych dziedzin. Jednocześnie poszczególne zadania powinny być tak skonstruowane, aby nauczyciel języka angielskiego mógł swobodnie przeprowadzić je samodzielnie, bez
dodatkowych przygotowań z zakresu konkretnego przedmiotu.
ITC (Information and Technology Communication) – uczniowie chętnie uczą się, wykorzystując
nowoczesne technologie do pozyskiwania informacji z internetu, komunikowania się między sobą,
a szczególnie w trakcie wspólnego wykonywania prac projektowych (collaborative learning).
Rozwijanie kompetencji interkulturowej i uczenie tolerancji – ma na celu uwrażliwianie uczniów
na nieformalne kontakty z obcą kulturą i obcokrajowcami, a także rozwijanie świadomości własnej
kultury i uczenie sposobów prezentowania jej na zewnątrz. Niezwykle ważne jest uświadamianie
uczniom zjawiska wielokulturowości występującego zarówno na całym świecie, jak i w obrębie krajów anglojęzycznych, z uwzględnieniem również tych, w których język angielski funkcjonuje jako
lingua franca. Termin lingua franca odnosi się do szeroko używanego języka, który jest środkiem
komunikacji między różnojęzycznymi grupami ludzi zamieszkującymi ten sam kraj, na przykład
w odniesieniu do języka angielskiego w krajach skandynawskich.
Autonomia i samoocena ucznia – uczniowie powinni mieć możliwość oceny zdobytej wiedzy z własnej perspektywy, wypełniając na przykład karty samooceny czy portfolio językowe. Dlatego w programie proponuje się wykorzystanie elementów bądź całości Europejskiego Portfolio Językowego.
Pracując z nim, uczeń stara się udokumentować zdobytą wiedzę, umiejętności i doświadczenia językowe oraz międzykulturowe zdobyte w ciągu całego życia. Portfolio jest na tyle jasno i zrozumiale
sprecyzowane, że każdy użytkownik – w tym przypadku uczeń gimnazjum – może bez problemów się
nim posługiwać. Językami stosowanymi w proponowanym dokumencie są język ojczysty oraz język
angielski.
Language awareness (świadomość językowa) – program kładzie nacisk na rozwój świadomości
językowej ucznia i zachęca do uczenia języka pragmatycznego, autentycznego, używanego w realnych
sytuacjach komunikacyjnych i językowych. Ma to ucznia motywować do pracy i służyć wzmocnieniu
wiary we własne możliwości, a także uwrażliwiać na język i pozwolić zauważyć jego przydatność
w życiu codziennym. Uczeń nie tylko staje się świadomy tego, co osiągnął (produkt), ale również jak
to osiągnął (proces), przy użyciu jakich strategii. Potrafi odróżnić tezę od argumentów, stwierdzenie
od przykładu, fakt od opinii itd.
5
Common European Framework of Reference for Languages: Learning, teaching, assessment (CEFR)
Za szczególnie ważne dla przedstawionych w programie treści uznać należy odniesienie do
Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie (ESOKJ).
Jest to dokument opublikowany pod patronatem Rady Europy, który klasyfikuje znajomość języka
obcego na 6 poziomach oznaczonych odpowiednio: A1, A2 (Basic Speaker), B1, B2 (Independent
Speaker), C1, C2 (Proficient Speaker). Mimo że dokument ten nie jest aktem normatywnym, to jednak jego wpływ na współczesne nauczanie języków obcych jest bardzo znaczący.
3.3. Warunki realizacji programu
Niniejszy program odpowiada wymaganiom Podstawy programowej dla III etapu edukacyjnego,
poziom III.0 I III.1, zapisanej w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia
2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 r., Nr 4, poz. 17).
Program przeznaczony jest do realizacji w gimnazjach, w których uczniowie zaczynają lub kontynuują naukę języka angielskiego i przygotowują się do egzaminu gimnazjalnego.
Liczba godzin przeznaczona na realizację programu to 2–3 godziny lekcyjne tygodniowo.
Nauczyciel musi mieć możliwość dostosowania tempa wprowadzania materiału do aktualnych umiejętności językowych i możliwości swoich uczniów, liczebności klasy oraz liczby godzin lekcyjnych
i pozalekcyjnych (jeśli nauczyciel ma takie do dyspozycji). Elastyczność programu powinna umożliwić nauczycielowi dokonywanie wyboru materiału (rezygnację ze szczegółów, pominięcie pewnych
partii materiału na korzyść innych, które według nauczyciela uczniowie powinni dokładniej opanować, poszerzenie treści nauczania o własne pomysły).
Wytyczne co do sposobu i warunków podziału uczniów na grupy na zajęciach z języków
obcych podaje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 marca 2009 r. zmieniające
Rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 54
z 2009 r., poz. 442). Według Rozporządzenia obowiązkowe zajęcia edukacyjne z języków obcych
należy przeprowadzać w grupach oddziałowych, międzyoddziałowych lub miedzyklasowych liczących
od 10 do 24 uczniów. Przy podziale na grupy należy uwzględnić stopień zaawansowania znajomości
języka obcego. Gwarantuje to indywidualizację procesów nauczania ze szczególnym uwzględnieniem
zarówno uczniów z dysfunkcjami, jak i tych wybitnie zdolnych.
W procesie nauczania niezbędne jest wykorzystanie następujących środków dydaktycznych:
Dla ucznia:
• podręcznik,
• zeszyt ćwiczeń,
• płyta audio z nagraniem ścieżki dźwiękowej do podręcznika.
Dla nauczyciela:
• poradnik metodyczny,
• program nauczania, rozkład materiału i plany wynikowe,
• testy,
• płyta audio z nagraniem ścieżki dźwiękowej do podręcznika oraz testów do słuchania,
• płyty DVD.
Ponadto:
• środki multimedialne: odtwarzacz CD i DVD, kamera, komputer, tablica interaktywna wraz
z oprogramowaniem,
6
• pomoce wizualne (tablice/plansze/mapy itd),
• słowniki jedno‑ i dwujęzyczne,
• uproszczone dzieła literatury anglojęzycznej (graded readers), czasopisma, ulotki odpowiednie
do poziomu językowego i wieku uczniów,
• poradniki gramatyczne,
• zbiory ćwiczeń i testów.
Pracownia językowa powinna być wyposażona w odtwarzacz płyt CD i DVD, a jeśli to możliwe –
także w kamerę, komputer i tablicę interaktywną.
Uczniowie powinni mieć łatwy dostęp do słowników jedno- i dwujęzycznych, poradników gramatycznych, zbiorów ćwiczeń i testów oraz uproszczonych lektur (graded readers).
Wskazane jest, aby w klasie było wydzielone miejsce na prezentację prac uczniów (prace projektowe, wiersze, ilustracje, prace pisemne, wyniki konkursów itd) w postaci półek bądź tablic korkowych. Część z tych prac może pełnić funkcję własnoręcznie wykonanych pomocy dydaktycznych (np.
tablice gramatyczne, folder turystyczny, ilustracje do konsolidacji słownictwa itd).
3.4. Charakterystyka użytkowników programu
Uczniowie
Praca zarówno z uczniem słabym, jak i zdolnym stanowi nie lada wyzwanie dla każdego nauczyciela. Dlatego niezwykle ważna jest indywidualizacja procesu nauczania.
We współczesnej szkole coraz więcej uczniów ma trudności w opanowaniu umiejętności czytania
i pisania, co przekłada się na problemy w nauce języków obcych. Do najczęstszych postaci tego zjawiska należą:
DYSLEKSJA, czyli trudności w opanowaniu czytania, które często wiążą się także z problemami
z rozpoznawaniem liter bądź łączeniem ich z nieodpowiednimi dźwiękami.
Dość często nauczyciele nie potrafią zidentyfikować dysleksji u ucznia. Najpowszechniejszym
kryterium stosowanym w ocenie jest zauważalny rozdźwięk pomiędzy inteligencją ucznia a jego osiągnięciami. Uczniowie dyslektyczni nie mają trudności w mówieniu i słuchaniu, natomiast mają problemy z opanowaniem czytania i literowania. Do najbardziej znanych symptomów dysleksji należą:
– mylenie liter i wyrazów o podobnym brzmieniu i zapisie b/d, p/q, np. dad‑bad‑pad,
– przestawianie i opuszczanie liter albo sylab, przekręcanie końcówek wyrazów,
– problem z rozróżnieniem prawej i lewej strony bądź kierunków (np. wschód – zachód),
– kłopoty z literowaniem,
– pomijanie słów w trakcie czytania,
– problemy z utrzymaniem porządku.
Uczeń dyslektyczny czyta niechętnie, szczególnie na głos, zazwyczaj także nie rozumie tego, co
czyta, ma więc trudności z opowiedzeniem treści przeczytanego tekstu bądź dialogu. Szczególnie
widoczne może to być właśnie na lekcjach języka obcego. W przypadku języka angielskiego mamy
do czynienia z brakiem jednoznacznej zależności pomiędzy fonetyczną a graficzną formą wyrazów.
Uczeń dyslektyczny nie dostrzega tych różnic i często nie stosuje poprawnego zapisu wyrazów.
DYSORTOGRAFIA, czyli trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (chodzi tu o wszelkiego
rodzaju odstępstwa od prawidłowego zapisu). Błędy dysortograficzne mogą wynikać z braku możliwości zastosowania zasad pisowni, czasem są skutkiem braku umiejętności koncentracji uwagi
bądź braku nawyku kontrolowania rezultatu swojej pracy. Dysfunkcja ta może być bardzo widoczna
7
w pisowni angielskiej, w której uczeń stosuje zapis fonetyczny, używając m.in. liter charakterystycznych
dla języka polskiego, a nie angielskiego, np. window – łindoł.
Specyficzne błędy w przypadku dysortografii:
– uporczywe opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter i sylab,
– mylenie liter zwierciadlanych,
– tworzenie wyrazów bezsensownych wskutek pojawienia się w wyrazie kilku błędów.
Słownik powinien być nieodłącznym towarzyszem dziecka, które ma trudności z poprawną
pisownią.
DYSGRAFIA, czyli trudności w utrzymaniu prawidłowej formy graficznej pisma. Należy pamiętać, że niski poziom graficzny pisma, koślawe litery wychodzące poza linijki, bazgroły, pozaginane
kartki, zaniedbany i brudny zeszyt to nie zawsze oznaka niechlujstwa i lenistwa. Warto zwrócić też
uwagę, w jaki sposób uczeń trzyma długopis, ołówek, kredkę, z jaką siłą je przyciska itd. Uczniów
z wyżej wymienionymi deficytami należy traktować z dużą empatią i uwagą. Młody człowiek musi
mieć czas i szanse na rozwijanie się we własnym tempie, dlatego nie powinien być narażony na stałą
negatywną informację zwrotną. Specjalne traktowanie nie może jednak oznaczać promowania tych
dysfunkcji czy nadawania przywilejów z nimi związanych. Mogłoby to zachęcać innych uczniów do
czerpania korzyści z dysfunkcji. Ważne jest również, aby nauczyciel pamiętał, że dziecko z deficytami
powinno zostać poddane terapii, której postępy w dużej mierze zależą od:
– poziomu inteligencji – dziecko inteligentniejsze szybciej znajdzie wiele sposobów na poradzenie
sobie z trudnościami, np. znajdując mnemotechniczne sposoby utrwalania pisowni,
– wieku – im młodsze dziecko, tym szybsze i większe postępy,
– zakresu i głębokości zaburzeń – im mniejsze zaburzenia, tym lepsze rokowania,
– stanu psychicznego dziecka – jeżeli dziecku towarzyszą inne deficyty, wówczas postępy w terapii
są wolniejsze,
– współpracy z rodzicami,
– współpracy ze szkołą – im nauczyciel lepiej rozumie trudności dziecka, a dziecko ma większe
poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, tym lepsze efekty.
Nauczyciele
Program jest przeznaczony dla nauczycieli mających pełne kwalifikacje do nauczania języka angielskiego, określone stosownym rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej (Rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie
mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli, Dz. U. Nr 50
z 2009 r., poz. 400).
4. CELE I TREŚCI NAUCZANIA
4.1. Ogólne cele edukacyjne III etapu kształcenia
Zgodnie z Podstawą programową głównym celem nauczania w gimnazjum jest opanowanie
przez uczniów języka angielskiego w stopniu zapewniającym im sprawną komunikację językową.
8
Nauce języka powinno towarzyszyć poszerzanie wiedzy o kulturze i życiu codziennym krajów anglojęzycznych.
Szkoła jest odpowiedzialna za rozwijanie w uczniu poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości, co jest warunkiem rozwoju i postępów ucznia. Szkoła powinna również wykształcić w uczniu
umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy i rozwijania kompetencji językowej.
Uczeń powinien mieć także zapewnione możliwości używania języka jako narzędzia przy wykonywaniu zadań zespołowych, szczególnie interdyscyplinarnych. Uczniowie kończący gimnazjum powinni być otwarci na świat, zmotywowani do dalszego poszerzania wiedzy i umiejętności, tolerancyjni
wobec innych kultur i świadomi ich różnorodności.
Program zakłada, że uczniowie rozpoczynający naukę języka angielskiego w gimnazjum zakończą
ją na poziomie A2/B1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ).
4.2. Cele edukacji językowej dla początkujących – Poziom III.0
(według Podstawy programowej z komentarzami. Tom 3. Języki obce w szkole podstawowej, gimnazjum
i liceum; www.reformaprogramowa.men.gov.pl)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
n Znajomość środków językowych.
Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań
ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
n Rozumienie wypowiedzi.
Uczeń rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie i powoli,
w standardowej odmianie języka, a także krótkie i proste wypowiedzi pisemne w zakresie opisanym
w wymaganiach szczegółowych.
n Tworzenie wypowiedzi.
Uczeń samodzielnie formułuje bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne i pisemne,
w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
n Reagowanie na wypowiedzi.
Uczeń uczestniczy w prostej rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały,
adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach
szczegółowych.
n Przetwarzanie wypowiedzi.
Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach
szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
1. Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań
ogólnych w zakresie następujących tematów:
• człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, uczucia i emocje, zainteresowania),
• dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia),
• szkoła (np. przedmioty nauczania, życie szkoły),
• praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności, miejsce pracy),
9
• życie rodzinne i towarzyskie (np. członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia
codziennego, formy spędzania czasu wolnego),
• żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne),
• zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, korzystanie z usług),
• podróżowanie i turystyka (np. środki transportu, orientacja w terenie, informacja turystyczna,
zwiedzanie),
• kultura (np. dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze),
• sport (np. popularne dyscypliny, sprzęt sportowy, imprezy sportowe),
• zdrowie (np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie),
• technika (np. korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych),
• świat przyrody (np. pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz),
• elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu międzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.
2. Uczeń rozumie ze słuchu bardzo proste, krótkie wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty, rozmowy) artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
• reaguje na polecenia,
• określa główną myśl tekstu,
• znajduje w tekście określone informacje,
• określa intencje nadawcy/autora tekstu,
• określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników).
3. Uczeń rozumie krótkie, proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy i proste teksty narracyjne):
• określa główną myśl tekstu,
• znajduje w tekście określone informacje,
• określa intencje nadawcy/autora tekstu,
• określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu).
4. Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne:
• opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności,
• opowiada o wydarzeniach życia codziennego,
• przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
• opisuje swoje upodobania,
• wyraża opinie i uczucia,
• przedstawia intencje i plany na przyszłość.
5. Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi pisemne w formie prostych wyrażeń
i zdań (np. wiadomość, e‑mail, krótki opis):
• opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności,
• opisuje wydarzenia życia codziennego,
• przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
• opisuje swoje upodobania,
• wyraża opinie i uczucia,
• opisuje intencje i plany na przyszłość.
6. Uczeń reaguje ustnie w prosty i zrozumiały sposób w typowych sytuacjach:
• nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, wita się i żegna, udziela
podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób),
• stosuje formy grzecznościowe,
• uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia,
• prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
10
• wyraża opinie i życzenia, pyta o opinie i życzenia innych,
• wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie),
• wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę na spełnienie prośby lub odmowę,
• prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedział rozmówca.
7. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e‑mail, wiadomość) w typowych sytuacjach:
• nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych
informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób),
• uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz),
• prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
• wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę na spełnienie prośby lub odmowę.
8. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
• przekazuje informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. mapach, symbolach, piktogramach),
• przekazuje w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z prostego tekstu w języku
obcym.
9. Uczeń dokonuje samooceny (np. przy użyciu portfolio językowego) i wykorzystuje techniki
samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, zapamiętywanie nowych wyrazów, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym).
10. Uczeń współdziała w grupie, np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych.
11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji
obsługi) również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu,
rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa i zwroty) i strategie kompensacyjne (np. opis,
zastąpienie innym wyrazem) w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta jakiegoś wyrazu.
13. Uczeń ma świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).
4.3. Cele edukacji językowej na podbudowie wymagań dla II etapu
edukacyjnego – Poziom III.1
Cele kształcenia – wymagania ogólne
n Znajomość środków językowych.
Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych,
ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych
w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
n Rozumienie wypowiedzi.
Uczeń rozumie proste, krótkie wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
n Tworzenie wypowiedzi.
Uczeń samodzielnie formułuje krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
n Reagowanie na wypowiedzi.
Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie
do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
11
n Przetwarzanie wypowiedzi.
Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach
szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
1. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych,
ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych
w zakresie następujących tematów:
• człowiek (np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, uczucia i emocje, zainteresowania),
• dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń w domu i ich wyposażenia),
• szkoła (np. przedmioty nauczania, życie szkoły),
• praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności, miejsce pracy),
• życie rodzinne i towarzyskie (np. okresy życia, członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy),
• żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne),
• zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, korzystanie z usług,
reklama),
• podróżowanie i turystyka (np. środki transportu, orientacja w terenie, hotel, informacja turystyczna, wycieczki, zwiedzanie),
• kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, media),
• sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, sport wyczynowy),
• zdrowie (np. higieniczny tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, uzależnienia),
• nauka i technika (np. odkrycia naukowe, wynalazki, obsługa i korzystanie z podstawowych
urządzeń technicznych, technologie informacyjno‑komunikacyjne),
• świat przyrody (np. pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska
naturalnego, klęski żywiołowe),
• życie społeczne (np. konflikty i problemy społeczne, przestępczość),
• elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego języka oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu międzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.
2. Uczeń rozumie ze słuchu proste, krótkie, typowe wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty,
ogłoszenia, rozmowy) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
• reaguje na polecenia,
• określa główną myśl tekstu,
• znajduje w tekście określone informacje,
• określa intencję nadawcy/autora tekstu,
• określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników),
• rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
3. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, broszury, ulotki reklamowe, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje obsługi, proste artykuły prasowe i teksty
narracyjne):
• określa główną myśl tekstu,
• określa główną myśl poszczególnych części tekstu,
• znajduje w tekście określone informacje,
• określa intencje nadawcy/autora tekstu,
• określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu),
12
• rozpoznaje związki pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu,
• rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
4. Uczeń tworzy krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne:
• opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności,
• opowiada o wydarzeniach życia codziennego,
• przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
• relacjonuje wydarzenia z przeszłości,
• wyraża i uzasadnia swoje opinie, poglądy i uczucia,
• przedstawia opinie innych osób,
• przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość,
• opisuje doświadczenia swoje i innych osób,
• stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zależności od sytuacji.
5. U
czeń tworzy krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi pisemne (np. notatka, ogłoszenie, zaproszenie, pozdrowienia, życzenia, wiadomość, ankieta, pocztówka, e‑mail, opis, krótki list prywatny):
• opisuje ludzi, przedmioty, miejsca, zjawiska i czynności,
• opisuje wydarzenia życia codziennego,
• przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
• relacjonuje wydarzenia z przeszłości,
• wyraża i uzasadnia swoje poglądy, uczucia,
• przedstawia opinie innych osób,
• opisuje intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość,
• opisuje doświadczenia swoje i innych osób,
• stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi w zależności od sytuacji.
6. Uczeń reaguje ustnie w sposób zrozumiały w typowych sytuacjach:
• nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, wita się i żegna, udziela
podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy oraz innych osób),
• rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę,
• stosuje formy grzecznościowe,
• uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia,
• prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życia codziennego (np. wymiana zakupionego towaru),
• proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie,
• prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
• wyraża opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych,
zgadza się, sprzeciwia się,
• wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie),
• prosi o radę i udziela rady,
• wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę na spełnienie prośby lub odmowę,
• wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny,
• prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedział rozmówca.
7. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e‑mail, wiadomość, pocztówka, krótki list
prywatny) w typowych sytuacjach:
• nawiązuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela
podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy oraz innych osób),
• uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz),
• prowadzi proste negocjacje w typowych sytuacjach życia codziennego (np. uzgadnianie formy
spędzania czasu),
13
• proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie,
• prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
• wyraża opinie, intencje, preferencje i życzenia, pyta o opinie, preferencje i życzenia innych,
zgadza się, sprzeciwia się,
• wyraża emocje (np. radość, niezadowolenie, zdziwienie),
• prosi o radę i udziela rady,
• wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę na spełnienie prośby lub odmowę,
• wyraża skargę, przeprasza, przyjmuje przeprosiny.
8. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
• przekazuje w języku obcym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach,
mapach, symbolach, piktogramach), audiowizualnych (np. filmach, reklamach) oraz tekstach
obcojęzycznych,
• przekazuje w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z tekstu w języku obcym,
• przekazuje w języku obcym informacje sformułowane w języku polskim.
9. Uczeń dokonuje samooceny (np. przy użyciu portfolio językowego) i wykorzystuje techniki
samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, zapamiętywanie nowych wyrazów, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym).
10. Uczeń współdziała w grupie, np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych.
11. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji
obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
12. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa i zwroty) i strategie kompensacyjne (np. zastąpienie
innym wyrazem, opis, środki niewerbalne) w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu.
13. Uczeń ma świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).
4.4. Ścieżki międzyprzedmiotowe
Program proponuje realizację następujących ścieżek edukacyjnych:
• Edukacja czytelnicza i medialna;
• Edukacja ekologiczna;
• Edukacja europejska;
• Edukacja filozoficzna;
• Edukacja prozdrowotna;
• Edukacja regionalna – dziedzictwo kulturowe w regionie.
Treści danej ścieżki mogą być realizowane w ramach CLIL (Content and Language Integrated
Learning), służącego do łączenia wiedzy przedmiotowej z językiem angielskim poprzez wykorzystanie go jako narzędzia jej zdobywania (np. dzięki korzystaniu z oryginalnej literatury z danej dziedziny wiedzy). To właśnie nauczyciele w gimnazjum mają za zadanie wprowadzić uczniów w świat wiedzy naukowej, wdrożyć do samodzielności, służyć im pomocą w podejmowaniu decyzji dotyczących
kierunku dalszej edukacji i przygotować do aktywnego udziału w życiu społecznym.
Edukacja na tym etapie, wspomagając rozwój ucznia jako osoby i otwierając go na życie społeczne, powinna przede wszystkim wprowadzać ucznia w świat nauki dzięki poznaniu języka rodzimego
i obcego, pojęć, twierdzeń, a także metod właściwych dla wybranych dyscyplin naukowych na poziomie umożliwiającym dalsze kształcenie. Powinna również rozwijać indywidualne zainteresowania
ucznia, wprowadzać w świat kultury i sztuki oraz rozwijać jego umiejętności społeczne poprzez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej.
14
15
2
1
3
T: Powitanie
i przedstawianie się. Przybory szkolne
i wyposażenie
sali lekcyjnej
T: Podstawowe polecenia
i wyrażenia
stosowane
w klasie
T: Angielski
alfabet i literowanie słów
T: Liczebniki
główne 1–100
oraz nazwy
kolorów
T: Przedstawianie siebie
i innych
Godziny
T: Nazwy
dni tygodnia
i miesięcy
Tematy lekcji
Wprowadzenie:
Liczebniki główne
1–100
Nazwy zwierząt
Nazwy i cechy
charakterystyczne
państw
anglojęzycznych
4
Alfabet
Liczebniki główne
1–100
Nazwy kolorów
Nazwy przyborów
szkolnych i wyposażenia sali lekcyjnej
Czas
Nazwy dni tygodnia
i miesięcy
Polecenia i wyrażenia używane
w klasie
Tematyka/
Słownictwo
5
Zaimki osobowe
Gramatyka
7
Mówienie o elementach ilustracji
Wskazywanie podobieństw, występujących w napisanych
przez uczniów listach
dotyczących krajów
anglojęzycznych
Słuchanie:
Są rodziną czy przyjaciółmi?
Mówienie:
Szczegółowy opis ilustracji
Krótka wypowiedź na
temat krajów anglojęzycznych (podawanie
Słuchanie:
Polecenia i wyrażenia
używane w klasie
Mówienie:
Powitanie
Przedstawianie się
6
Przywitanie się
Przedstawianie się
Literowanie
Podawanie godzin
Sprawności/
umiejętności
Funkcje językowe/
Sytuacje
8
Wymowa
9
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
Przykładowe strategie
Ćwiczenia
samodzielnego uczenia się
dodatkowe
i rozwiązywania zadań
4.5. Przykładowy rozkład materiału dla klasy I gimnazjum dla uczniów początkujących
Miesiąc
Wrzesień I/II
Wrzesień III
Rozdział
Starter
Rozdział 1
MY FAMILY AND
FRIENDS
16
2
Część 1A
Welcome to London
Część 1B
This is my Family
1
Wrzesień III
Wrzesień III/IV
Nazwy członków
rodziny
Nazwy zawodów
Przymiotniki
opisujące wygląd
zewnętrzny ludzi
Nazwy wybranych
krajów
i narodowości
Liczebniki główne
Formy powitania
Przymiotniki
opisujące wygląd
zewnętrzny człowieka
Przymiotniki określające stany emocjonalne
Liczebniki główne
(określające wiek
ludzi)
T: Czasownik
be w czasie
Present Simple.
Powitanie,
przedstawianie się, wybrane państwa
i narodowości
T: Opis wyglądu zewnętrznego i stan
emocjonalny
człowieka/
ucznia (z użyciem czasownika be)
T: Relacje
rodzinne
– przedstawianie siebie
i członków
rodziny
T: Przymiotniki dzierżawcze i zaimki
wskazujące
4
3
Zaimki osobowe
Zaimki
dzierżawcze
Zaimki wskazujące: this/that/
these/those
Czasownik be
w czasie Present
Simple: zdania
oznajmujące,
pytające i przeczące; krótkie
odpowiedzi
5
Opisywanie członków rodziny
Uzyskiwanie informacji dotyczących
relacji rodzinnych
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o wykonywane
zawody
Powitanie i pożegnanie
Identyfikowanie
osób
Przedstawianie siebie, krewnych i znajomych
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o wiek ludzi
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o miejsce pochodzenia i narodowość
Opisywanie ludzi
Mówienie o stanach
emocjonalnych
6
Czytanie i słuchanie:
Opisywanie członków
rodziny (relacje rodzinne, pochodzenie osób)
Mówienie:
Rozmowa na temat
rodziny
Czytanie i słuchanie:
Powitanie na lotnisku
Mówienie:
Przedstawianie siebie
i innych
Rozmowa o miejscu
pochodzenia, wieku
osób uczestniczących
w rozmowie
Pisanie:
Krótka notatka o sobie,
swoim najlepszym przyjacielu (imię, miejsce
pochodzenia, narodowość,
wiek i wygląd zewnętrzny)
Pytanie i odpowiadanie
na pytania o narodowość sławnych ludzi
7
nazwy stolicy, charakterystycznego zwierzęcia,
nazwiska sławnej osoby
pochodzącej z danego
kraju – odnajdywanie
elementów wspólnych)
8
Podawanie
wyrazów
angielskich
zaczynających
się na kolejne
litery alfabetu
Pytanie
i odpowiadanie na pytania
o narodowość
sławnych
ludzi
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Technika oceny, czy fakty
dotyczące wypowiedzi są
prawdziwe czy fałszywe
Zapamiętywanie nowego
materiału za pomocą obrazu
i/lub ruchu
Tworzenie własnego
słowniczka
Analizowanie tekstu pod względem leksykalnym/gramatycznym (indukcyjna metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Stosowanie nowo poznanych
struktur gramatycznch/słów
w zdaniach
Czytanie dialogu z podziałem
na role (w całym rozdziale)
10
17
2
CZĘŚĆ 1C
PERSONAL
INFORMATION
CZĘŚĆ 1D
KULTURA/KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOTOWO-JĘZYKOWE
CZĘŚĆ 1E
EXAM
EKSPLORER
LEKCJA
WIDEO 1
1
Wrzesień IV
Październik I
Październik I
Październik I
Położenie miejsc na
Ziemi
Strefy czasowe
Pory dnia
Geografia:
Greenwich – jego
położenie i znaczenie w świecie
(podstawowe pojęcia geograficzne
dotyczące położenia
miejsc na Ziemi:
strony świata, południki, równoleżniki,
równik)
4
T: Czy słonie
w niewoli
mogą być
szczęśliwe? –
film Happy
elephants
Oglądanie filmu
Happy elephants
i rozwiązywanie
zadań do filmu
Egzamin gimnazjalT: Przygony – zadania
towanie do
egzaminu –
rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
T: Greenwich
– położenie
i znaczenie
w świecie,
strefy czasowe
3
Dane osobowe
T: Wizyta
w bibliotece –
podstawowe
dane osobowe
T: Uzupełnianie danych
w kwestionariuszu osobowym, pytanie
o dane
osobowe
Słuchanie:
Określanie głównej myśli tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru)
Czytanie:
Określanie głównej myśli tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru)
Czytanie:
Welcome to Greenwich,
a special place in London (tekst o położeniu
i znaczeniu Greenwich)
Tekst o strefach czasowych
Mówienie:
Rozmowa na temat
różnicy czasu w różnych
punktach na Ziemi
Przyimki w połą- Pytanie i odpowiaczeniu z porami danie na pytania
dnia i godzinami o położenie miejsc
na Ziemi
Określanie pory
dnia
Określanie godzin
w miejscach różnych
stref czasowych na
podstawie mapy
7
Czytanie i słuchanie:
W bibliotece (zakładanie karty bibliotecznej
– dane osobowe)
Mówienie:
Rozmowa, w której pozyskuje się dane osobowe
Pisanie:
Uzupełnianie danych
w kwestionariuszu osobowym
6
Podawanie informacji (danych
osobowych) o sobie
i innych
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o imię, nazwisko,
wiek, adres zamieszkania, numer telefonu
5
Pisownia
wielkich liter
w wyrazach
angielskich
8
Intonacja
zdań pytających
Wymowa
czasowników
is/are oraz
wyrazów
z jedną samogłoską
Praca projektowa: miejsca
stanowiące
dziedzictwo
kulturowe
naszego kraju
9
Praca projektowa: drzewo
genealogiczne
własnej
rodziny
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Odnajdywanie słów/koncentrowanie się na słowach
kluczowych wskazujących
na przedmiot rozmowy/tekstu/wypowiedzi
Wyszukiwanie informacji
dotyczących miejsc o wyjątkowym znaczeniu historycznym/kulturowym dla naszego
kraju
Praca ze słownikiem dwujęzycznym
10
Pozyskiwanie informacji
dotyczących więzi rodzinnych
Praca ze słownikiem dwujęzycznym
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
1
Październik II
2
Październik II
Październik II/III
ROZDZIAŁ 2
Październik II
EXAM
BOOSTER 1
LEKCJA
Z WB 1
ROZDZIAŁ 2
MY THINGS
CZĘŚĆ 2A
LET’S GO
18
T: Nazwy
wybranych
przedmiotów
osobistych,
czasownik
have got
w czasie
Present Simple
Nazwy wybranych
przedmiotów osobistych, które mogą
znajdować się
w torbie ucznia,
w kieszeni lub
w pokoju
Wprowadzenie:
Nazwy kolorów
Nazwy wybranych
przedmiotów
osobistych
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
T: Utrwalanie
materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca
z Zeszytem
ćwiczeń
4
Przykładowe zadania egzaminacyjne
Temat: Walia
(język, interesujące
miejsca)
3
T: Walia
(język, interesujące miejsca) – zadania
egzaminacyjne
Czasownik have
got w czasie
Present Simple:
zdania oznajmujące, pytające
i przeczące,
krótkie
odpowiedzi
5
Słuchanie:
Opis fotografii Elizabeth
i jej rodziny
Mówienie:
Szczegółowy opis ilustracji
Krótka wypowiedź na
temat stanu posiadania
różnych przedmiotów
osobistych (odnajdywanie elementów wspólnych)
Czytanie i słuchanie:
Anna i Brad wychodzą
na wystawę (ich przedmioty osobiste)
Mówienie:
Uzyskiwanie informacji
dotyczących stanu posiadania różnych przedmiotów przez różnych ludzi
Wyrażanie stanu
posiadania
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o stan posiadania
7
Mówienie o elementach ilustracji
Wskazywanie podobieństw występujących na sporządzonych przez uczniów
listach dotyczących
stanu posiadania
różnych przedmiotów osobistych
6
Wymowa
czasownika
can/can’t
i intonacja
w pytaniach
o przyzwolenie
Wymowa
rzeczowników w liczbie
mnogiej
8
Czytanie:
Walia – określanie głównej myśli tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru)
Słuchanie:
Wypowiedź nastolatki z Walii – określanie głównej myśli tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim i wyrażanie reakcji
w języku angielskim (zadanie wielokrotnego wyboru)
b) Przyporządkowywanie do każdego pytania jednej z podanych odpowiedzi
Odnajdywanie nazw
przedmiotów
osobistych
w diagramie
literowym
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
10
Właściwe określanie tematu
przeczytanego tekstu/usłyszanej rozmowy/wypowiedzi
Umiejętne dopasowywanie
odpowiedzi do pytań
19
2
CZĘŚĆ 2B
COOL COLLECTIONS
CZĘŚĆ 2C
REQUESTS
1
Październik III
Październik IV
Czytanie i słuchanie:
Niezwykłe kolekcje
Słuchanie:
Tekst opisujący umiejętności członków rodziny
trojga nastolatków
Mówienie:
Rozmowa na temat
kolekcjonowanych
przedmiotów, umiejętności członków własnej
rodziny i rodzin trojga
nastolatków
Pisanie:
Krótki opis umiejętności
własnych i innych ludzi
Czytanie i słuchanie:
Prośba Anny skierowana do mamy w związku
z urodzinami
Słuchanie i czytanie:
Podawanie podstawowych informacji o człowieku (imię, nazwisko,
data urodzenia)
Mówienie:
Rozmowa z użyciem
pytań o przyzwolenie
i odpowiedzi na te
pytania
Rozmowa, w której
pozyskiwane są infor-
Wyrażanie stanu
posiadania (przedmioty kolekcjonowane przez
uczniów)
Pytanie i odpowiadanie na pytania
dotyczące kolekcjonowania
Opisywanie umiejętności
Pytanie o umiejętności oraz odpowiadanie na tego typu
pytania
Wyrażanie próśb
Pytanie o przyzwolenie i odpowiadanie na to pytanie
Wyrażanie przyzwolenia bądź jego
braku
Podawanie dat
Pytanie oraz odpowiadanie na pytania
o datę
Wyrażanie podziękowań
Przedimek nieokreślony a/an
Czasownik
modalny can
opisujący umiejętności: zdania
oznajmujące,
pytające i przeczące, krótkie
odpowiedzi
Spójnik and
w zdaniach
oznajmujących
i or w zdaniach
przeczących
Czasownik
modalny can
wyrażający przyzwolenie/prośbę
lub brak przyzwolenia
Liczebniki główne i porządkowe
Liczba mnoga
rzeczowników
Nazwy kolekcji
i kolekcjonowanych
przedmiotów
Nazwy wybranych
czynności codziennych związanych
z własnym życiem
Nazwy wybranych
czynności
Daty
Prośby, przyzwolenie i odmowa
Podziękowania
T: Czasownik
have got,
wyrażanie
stanu posiadania
T: Niecodzienne
kolekcje
– kolekcjonowane
przedmioty,
zasady użycia
przedimka
nieokreślonego a/an,
czasownik
have got
T: Co potrafimy, a czego
nie umiemy
robić? –
7
Pisanie:
Krótka notatka dotycząca posiadania wybranych przedmiotów
6
5
4
3
Wymowa
czasownika
can/can’t
i intonacja
w pytaniach
o przyzwolenie
Wymowa
rzeczowników w liczbie
mnogiej
8
Pozyskiwanie informacji
na zadany temat
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Ćwiczenie słownictwa i struktur gramatycznych w parach
Stosowanie nowo poznanych
struktur gramatycznych/słów
w zdaniach
Dopasowywanie nagłówków
do właściwych paragrafów
tekstu
Zapamiętywanie
i zapisywanie
szczegółów
widocznych
na ilustracjach
(samokontrola
spostrzegawczości)
Praca projektowa: księga
z datami
imienin/urodzin wszystkich uczniów
danej klasy
10
Stosowanie nowo poznanych
struktur gramatycznych/słów
w zdaniach
Czytanie dialogu z podziałem
na role (w całym rozdziale)
Ćwiczenie słownictwa i struktur gramatycznych w parach
9
20
2
CZĘŚĆ 2D KULTURA/
KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOTOWO-JĘZYKOWE
CZĘŚĆ 2E
TRUE STORY
CZĘŚĆ 2F
exam
explorer
LEKCJA
WIDEO 2
1
Październik IV
Listopad I
Listopad I
Listopad I
Arabskie
sztylety jambiya z kości
nosorożca
Oglądanie filmu
Knife markets of
Sanaa i rozwiązywanie zadań do filmu
8
Słuchanie: Wyszukiwanie informacji szczegółowych (zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe: Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie luk w tekście właściwą formą wyrazów z ramki)
Odnajdywanie infor- Czytanie:
Prawdziwe historie –
macji w czytanym
przelot balonem dookotekście
ła świata
7
macje dotyczące danej
osoby (imię, nazwisko,
data urodzenia)
Pisanie:
List z podziękowaniami
za otrzymany prezent
Historia:
Wielkie wydarzenia
światowe – przelot
balonem dookoła
świata
Nazwy wybranych
krajów
Daty
6
Opisywanie umiejęt- Czytanie:
Zwierzęta domowe
ności zwierząt
w Wielkiej Brytanii
Fakty na temat umiejętności zwierząt i ludzi
Mówienie:
Opis zwierząt domowych i ich umiejętności
Słuchanie:
Uzupełnianie tabelki
informacjami dotyczącymi części ciała zwierząt
5
Nazwy zachowań
zwierząt
4
Egzamin gimnazjalT: Przygony – zadania
towanie do
egzaminu gimnazjalnego –
rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
T: Podróż
balonem –
doskonalenie
umiejętności
czytania ze
zrozumieniem
T: Zwierzęta
w Wielkiej
Brytanii,
zaskakujące
fakty o umiejętnościach
zwierząt
3
czasownik
modalny can,
czasowniki
wyrażające
wybrane
czynności
9
Praca projektowa: opis
ulubionego
zwierzęcia
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Doskonalenie umiejętności
czytania ze zrozumieniem
10
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
2
1
Listopad II
Listopad II
Listopad II/III
EXAM
BOOSTER 2
LEKCJA
Z WB 2
POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI
Z ROZDZIAŁÓW 1. i 2.
21
7
T: Powtórze- Samoocena, powtónie wiadomo- rzenie i sprawdzian
ści z rozdzia- wiadomości
łów 1. i 2.
T: Sprawdzian
wiadomości
z rozdziałów
1. i 2.
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
6
T: Utrwalanie
materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca z Zeszytem ćwiczeń
5
Czytanie:
Największa szkoła gry na didżeridu – określanie głównej myśli
danego fragmentu tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru, zdaTemat: Australia
nia typu prawda/fałsz)
(instrument narodo- Słuchanie:
wy didżeridu, kopce
W szkole Didgeridoo Breath – wyszukiwanie informacji szczegótermitów w Australii) łowych (zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim
i wyrażanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego
wyboru)
b) Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie luk w e-mailu właściwą formą
wyrazów z ramki)
Przykładowe zadania egzaminacyjne
4
T: Australia
(instrument
narodowy
didżeridu,
kopce termitów) – rozwiązywanie zadań
egzaminacyjnych
3
jako symbol
miasta Sana
– oglądanie
filmu Knife
markets of
Sanaa
8
9
Dokonywanie oceny własnych umiejętności i zdobytej
wiedzy
Utrwalanie wiadomości
poprzez grę dydaktyczną
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów i czytania
ze zrozumieniem
Właściwe dobieranie odpowiednich słów/kategorii
gramatycznych wyrazów, którymi należy uzupełnić tekst/
wypowiedź, by była spójna
i logiczna
10
22
Listopad III
2
ROZDZIAŁ 3
1
ROZDZIAŁ 3
MY INTERESTS
CZĘŚĆ 3A
I LOVE IT!
Listopad III
T: Wyrażanie
upodobań
i zainteresowań
z użyciem
czasowników
preferencyjnych, nazwy
przedmiotów
szkolnych
T: Wyrażanie
upodobań z
zastosowaniem czasowników preferencyjnych w
czasie
Present
Simple
(twierdzenia,
przeczenia)
3
Zainteresowania
Upodobania
Nazwy przedmiotów
szkolnych
Wprowadzenie:
Czas wolny
Zainteresowania
4
Czas Present
Simple: zdania
oznajmujące
i przeczące
Czasowniki:
love, like, hate +
gerund
5
7
Słuchanie:
Dialog – podejmowanie
decyzji, jaki film DVD
najlepiej obejrzeć
Mówienie:
Szczegółowy opis
ilustracji
Krótka wypowiedź na
temat podobieństw
w upodobaniach
Pisanie:
Notatka o ulubionych
aktorach, książkach,
filmach, jedzeniu,
sportach, piosenkarzach
Czytanie i słuchanie:
E‑maile dwóch francuskich uczniów piszących
o swoich upodobaniach
Mówienie:
Przedstawianie upodobań własnych i przyjaciół
Pisanie:
Notatka o rzeczach,
które lubię/uwielbiam,
których nie lubię/nienawidzę (ja i inni ludzie)
6
Mówienie o elementach ilustracji
Wskazywanie podobieństw występujących na sporządzonych przez uczniów
listach dotyczących
ulubionych aktorów,
książek, filmów itp.
Wyrażanie
upodobań
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o upodobania
8
Odnajdywanie wyrazu
niepasującego
do pozostałych podanych
w grupie oraz
tworzenie
własnych grup
wyrazowych
na tej samej
zasadzie
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Stosowanie nowo poznanych
struktur gramatycznych/słów
w zdaniach
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
T: Potrawy
typowe dla
różnych krajów świata
spożywane w
Wielkiej Brytanii, zdrowe
odżywianie –
zbilansowana
dieta
Charakterystyczne
potrawy dla Wielkiej Brytanii
Potrawy świata
Technika:
Potrawy typowe dla
wybranych krajów
Biologia:
Zdrowe odżywianie
– zbilansowana dieta
4
Jedzenie
T: Zwroty
grzecznościowe stosowane
przy zamawianiu jedzenia,
nazwy wybranych produktów żywnościowych
T: Pisanie
e-maila (podstawowe informacje o sobie:
imię, wiek,
zainteresowania, rodzina)
3
Sławni ludzie i ich
T: Sławni
zainteresowania
ludzie i ich
zainteresowania – zasady
użycia przedimka określonego the,
wydawanie
poleceń (tryb
rozkazujący)
T: Zaimki w
formie dopełnienia
2
1
Listopad IV
Listopad IV/Grudzień I
Grudzień I
CZĘŚĆ 3B
CELEBRITY SECRETS
CZĘŚĆ 3C
EATING OUT
CZĘŚĆ 3D
kultura/kształcenie
przedmiot.-językowe
23
Zwroty grzecznościowe stosowane przy zamawianiu jedzenia
Opisywanie potraw
typowych dla danych
krajów, podawanie
ich składników
Opisywanie własnej
diety z uwzględnieniem aspektu zdrowego odżywiania się
Czytanie:
Charakterystyczne
potrawy w Wielkiej
Brytanii
Tekst o zdrowym odżywianiu się – zbilansowana dieta
Słuchanie:
Opis potraw, łączenie
nazw krajów z charakte-
Słuchanie i czytanie:
Zamawianie jedzenia
w restauracji/barze
Mówienie:
Rozmowa – zamawianie
jedzenia w restauracji
Pisanie:
E‑mail (dane osobowe,
upodobania, informacje
o rodzinie)
7
Podawanie przykładów potraw zdrowych i niezdrowych
Zamawianie jedzenia w restauracji
Sporządzanie listy
zakupów
6
Czytanie i słuchanie:
Sławni ludzie i ich zainteresowania (upodobania)
Słuchanie:
Scena z planu filmowego
(wydawanie poleceń)
5
Przedimek okre- Wydawanie poleceń
(instrukcji)
ślony the
Tryb rozkazujący w poleceniach
(instrukcjach)
Zaimki w formie
dopełnienia
Wymowa
th i t
Niema samogłoska /e/
na końcu
wyrazów
8
Posługiwanie się słownikiem
Praca
dwujęzycznym
projektowa:
zaplanowanie
tygodniowego menu
z uwzględnieniem zdrowego stylu odżywiania się
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Czytanie dialogu z podziałem
na role (w całym rozdziale)
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
Praca projektowa: planowanie menu
na przyjęcie
urodzinowe
(sprządzanie
listy zakupów)
10
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Technika wyszukiwania
pożądanej informacji
w tekście
9
Tworzenie
słów z rozsypanek literowych
Układanie
zdań z użyciem czasowników: love,
like, hate
24
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Technika pomagająca właściwie ocenić, czy zdania dotyczące tekstu/wypowiedzi są
prawdziwe czy fałszywe
Oglądanie filmu
Dreamtime
painters i rozwiązywanie zadań
do filmu
Przykładowe zadania egzaminacyjne
T: Kanada
(flaga Kanady, syrop
klonowy
jako produkt
eksportowy)
– rozwiązywanie zadań
egzaminacyjnych
Czytanie:
Syrop klonowy – wyszukiwanie informacji szczegółowych (zdania
typu prawda/fałsz)
Temat: Kanada
Słuchanie:
(flaga Kanady, syrop Reklamy syropu klonowego – określanie kontekstu sytuacyjnego
klonowy jako pro(przyporządkowywanie każdej rozmowie miejsca, w której się
dukt eksportowy)
odbywa)
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, popraw-
Co pomaga skoncentrować
się na głównym przedmiocie
rozmowy/wypowiedzi podczas słuchania
10
T: Aborygeńskie malowidła naskalne
– oglądanie
filmu Dreamtime painters
9
Grudzień I
Grudzień II
Grudzień II
Czytanie: Wyszukiwanie informacji szczegółowych (zdania typu
prawda/fałsz)
Słuchanie: Określanie kontekstu sytuacyjnego (przyporządkowywanie opisów do ilustracji)
8
Egzamin gimnazjalny – zadania
7
rystycznymi dla nich
potrawami
Mówienie:
Opis wybranych, typowo
polskich potraw
Pisanie:
Notatka dotycząca własnych nawyków żywieniowych (tygodniowy
dzienniczek spożywanych
potraw)
T: Przygotowanie do
egzaminu
gimnazjalnego – rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
6
1
5
4
3
2
CZĘŚĆ 3E
EXAM
EKSPLORER
LEKCJA
WIDEO 3
EXAM
BOOSTER 3
25
1
Grudzień II
Styczeń I
ROZDZIAŁ 4
2
LEKCJA
Z WB 3
ROZDZIAŁ 4
MY DAY
CZĘŚĆ 4A
DO YOU LIKE SPORTS?
Styczeń I
T: Rozmowa
o upodobaniach sportowych, nazwy
wybranych
dyscyplin
sportowych
T: Pytania
i krótkie
odpowiedzi
w czasie
Present Simple
związane
z upodobaniami
sportowymi,
czynnościami
3
T: Utrwalanie materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca
z Zeszytem
ćwiczeń
Nazwy wybranych
dyscyplin sportowych
Wybrane czynności
rutynowe
Wprowadzenie:
Nazwy wybranych
dyscyplin
sportowych
Nazwy wydarzeń
sportowych
Jednostki czasu
i miary
4
Czas Present
Simple: pytania
ogólne, krótkie
odpowiedzi
Czas Present
Simple: pytania
szczegółowe
Zaimki pytające:
what/who/where/
when
5
Słuchanie:
Dyscypliny sportowe
Mówienie:
Krótka wypowiedź
na temat ilustracji/
czynności codziennych
(odnajdywanie elementów wspólnych)
Pisanie:
Krótka lista czynności
wykonywanych po szkole, w czasie weekendu,
cyklicznie, o tej samej
godzinie
Czytanie i słuchanie:
Dialog na temat meczu
piłki nożnej
Mówienie:
Wypowiedź dotycząca
sportów, które lubię
i których nie lubię
Minidialogi dotyczące
upodobań sportowych
Krótka rozmowa z użyciem pytań i odpowiedzi
w czasie Present Simple
Pisanie:
Zadawanie pytań szczegółowych do podanych
wypowiedzi
Podawanie nazw
dyscyplin sportowych popularnych
w Polsce i za granicą
Pytanie i odpowiadanie na pytania
związane z upodobaniami sportowymi
7
Mówienie o elementach ilustracji
Określanie czasu
i miar (sekundy,
minuty, dni, lata,
daty, metry)
Wskazywanie podobieństw występujących na sporządzonych przez uczniów
listach czynności
rutynowych
6
8
Odnajdywanie par
czasowników
oraz pisanie
zdań z wykorzystaniem
tych czasowników
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa
i gramatyki)
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
nego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
26
T: Czas Present Simple
i miejsce
przysłówków
częstotliwości
w zdaniu
T: Opisywanie czynności
codziennych
wykonywanych
z określoną
częstotliwością (przysłówki częstotliwości)
Opisywanie czynności rutynowych
Określanie czasu
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o godzinę
Czytanie i słuchanie:
Spóźnienie do szkoły
Mówienie:
Rozmowa na temat
godzin, w jakich wykonuję wybrane czynności
codzienne
Pisanie:
Notatka na temat czynności zwyczajowych
z określeniem czasu ich
wykonywania
Sprawozdanie z działań
rutynowych własnych
i przyjaciół
Słuchanie:
Tekst – wywiady z artystami cyrkowymi
Pisanie:
Notatka o czynnościach
wykonywanych w czasie
wolnym z określoną częstotliwością
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o czynności wykonywane w czasie
wolnym z określoną
częstotliwością
Przysłówki
częstotliwości
w czasie Present
Simple
Cyrk
Artyści cyrkowi
Wybrane czynności
codzienne
Spójniki and,
but oraz zaimek
both
Czas Present
Simple: zdania
oznajmujące,
pytające i przeczące
7
6
5
4
Czynności
T: Opisywanie czynności zwyczajowe
zwyczajowych Czas
z zastosowaniem czasu
Present Simple
oraz określeniem czasu
ich wykonywania
T: Jak
wygląda mój
typowy dzień/
typowy dzień
w mojej
rodzinie? –
raport
3
1
Styczeń I/II
Styczeń II
rutynowymi
oraz pytania
szczegółowe
2
CZĘŚĆ 4B
AT THE CIRKUS
CZĘŚĆ 4C
DAILY ROUTINES
Wyrazy z /3:/
Wymowa
głosek odpowiadających
literze „a” w
połączeniach
literowych:
a+y; a+i; a_e
8
Pozyskiwanie informacji
na zadany temat
Czytanie dialogu z podziałem
na role (w całym rozdziale)
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Strategia uzupełaniania tekstu/wypowiedzi właściwym
słowem z proponowanej listy
Na co zwracać uwagę podczas łączenia imion postaci
z wykonywanymi przez nie
zawodami?
Przyporządkowywanie
wyrazów do
właściwych
imion postaci
Pisanie zdań
z wykorzystaniem czasu
Present
Simple
Praca projektowa:
ustalenie
czasu wstawania i kładzenia się
spać uczniów
z klasy (kto
wstaje najwcześniej, kto
chodzi spać
najpóźniej?)
10
9
27
2
CZĘŚĆ 4D
KULTURA/KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOTOWO-JĘZYKOWE
CZĘŚĆ 4E
TRUE STORY
CZĘŚĆ 4F
EXAM
EXPLORER
LEKCJA
WIDEO 4
1
Styczeń II
Styczeń III
Styczeń III
Styczeń IV
Wychowanie
fizyczne:
Propagowanie idei
olimpijskich
Matematyka:
Statystyka jako dział
matematyki
4
Historia olimpiad
Dyscypliny olimpijskie
Sławni olimpijczycy
Egzamin gimnazjalny – zadania
Oglądanie filmu
Alaskan ice climbing
i rozwiązywanie
zadań do filmu
T: Przygotowanie do
egzaminu
gimnazjalnego – rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
T: Wspinaczka na jeden
z lodowców
Alaski – oglądanie filmu
Alaskan ice
climbing
T: Jasiek Mela Niezwykli ludzie
i ich niezwykłe
– doskonalenie umiejętno- wyczyny
ści czytania ze
zrozumieniem
3
T: Igrzyska
olimpijskie
(historia,
dyscypliny),
co mówią statystyki z roku
2008?
Czytanie:
Jasiek Mela – uczestnik
wyprawy na biegun
północny
Mówienie o niezwykłych ludziach i ich
wyczynach
Zadawanie pytań
w celu uzyskania
informacji
7
Czytanie:
Kwiz – olimpijskie gry
Słuchanie:
Program radiowy o sportowcu olimpijskim Tomie
Daleyn
Mówienie:
Wypowiedź na temat
sportów popularnych
w Polsce
Właściwe interpretowanie danych statystycznych
6
Wyrażanie zgodności (bądź jej braku)
z opinią danej osoby
Odczytywanie
danych statystycznych w celu uzyskania szczegółowych
informacji
Reagowanie językowe:
Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie luk w tekście właściwą formą
wyrazów z ramki)
Czytanie:
Rozpoznawanie związków między poszczególnymi częściami
tekstu (porządkowanie zdań w celu utworzenia spójnego
i logicznego tekstu)
5
8
9
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Jak ustawiać fragmenty tekstu/wypowiedzi we właściwej,
logicznej i spójnej kolejności?
Doskonalenie umięjętności
czytania ze zrozumieniem
10
Praca projek- Korzystanie z materiałów
towa: ulubio- źródłowych/wyszukiwanie
ny sportowiec informacji
Praca ze słownikiem
dwujęzycznym Doskonalenie
umiejętności autoprezentacji
28
T: Utrwalanie materiału
i poszerzanie
wiadomości – praca
z Zeszytem
ćwiczeń
T: Powtórzenie wiadomości z rozdziałów 3. i 4.
T: Sprawdzian wiadomości z
rozdziałów
3. i 4.
3
1
T: USA (Chicago jako
największe
skupisko
Polonii na
świecie,
bejsbol jako
sport narodowy) – rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
2
EXAM
BOOSTER 4
LEKCJA
Z WB 4
POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI
Z ROZDZIAŁÓW 3. i 4.
Styczeń IV
Styczeń IV
Luty III
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
Samoocena, powtórzenie i sprawdzian
wiadomości
Temat: USA (Chicago – największe
skupisko Polonii na
świecie, bejsbol –
sport narodowy)
4
Przykładowe zadania egzaminacyjne
5
6
7
Czytanie:
Reportaż o popularnej drużynie sportowej – rozpoznawanie
związków między poszczególnymi częściami tekstu (układanie
zdań w takiej kolejności, aby powstał logiczny i spójny tekst, zadanie wielokrotnego wyboru)
Słuchanie:
Film o drużynie Tamary – wyszukiwanie informacji szczegółowych
(dobieranie do podanych pytań odpowiedzi zgodnych z treścią
nagrania, zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim i wyrażanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego wyboru)
b) Przyporządkowanie do każdego pytania jednej z podanych
odpowiedzi
8
9
Dokonywanie oceny
własnych umiejętności
i zdobytej wiedzy
Utrwalanie wiadomości
poprzez grę dydaktyczną
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
10
Jak ustawiać fragmenty tekstu/
wypowiedzi we właściwej,
logicznej i spójnej kolejności?
29
Luty III
2
ROZDZIAŁ 5
1
ROZDZIAŁ 5
MY HOME
CZĘŚĆ 5A
HOME SWEET HOME
Luty III/IV
T: Nazwy
pomieszczeń
w domu, podstawowego
wyposażenia domu,
rzeczowniki
policzalne
i niepoliczalne
T: Opisywanie czynności
wykonywanych w danej
chwili przy
użyciu czasu
Present Continuous,
elementy
krajobrazu
3
Nazwy pomieszczeń
w domu
Czasowniki opisujące
wybrane czynności
Wprowadzenie:
Nazwy miejsc, elementów krajobrazu
4
Rzeczowniki
policzalne i niepoliczalne
Czas Present
Continuous:
zdania oznajmujące, pytające
i przeczące,
krótkie odpowiedzi Ortografia – pisownia
czasowników
z końcówką
-ing
5
Czytanie i słuchanie:
Rozmowa Brada
z ojcem przy użyciu
kamery internetowej
Mówienie:
Krótkie wypowiedzi na
temat tego, co dzieje
się na prezentowanych
ilustracjach
Pisanie:
Krótki opis ilustracji
z użyciem czasu Present
Continuous
Słuchanie:
Dialog – podczas słuchania należy określić,
w jakim miejscu znajdują się uczestnicy rozmowy
Mówienie:
Krótka wypowiedź na
temat tego, jakie miejsca, elementy krajobrazu widzę z okna swojego
pokoju
Krótka wypowiedź na
temat tego, co znajduje
się w moim pokoju na
podstawie wcześniej
narysowanego planu
Mówienie o elementach ilustracji
Mówienie o widoku
z okna własnego
pokoju
Opisywanie własnego pokoju (wskazywanie podobieństw
na podstawie ustnego opisu pokoju
każdego z uczniów)
Określanie położenia przedmiotów,
ludzi i zwierząt w
zdaniach typu: Dad
is in the kitchen.
Odgrywanie czynności, które można
wyrazić za pomocą
czasu Present
Continuous
Opisywanie sytuacji
w klasie z użyciem
czasu Present
Continuous
Zadawanie pytań
o czynności wykonywane w danej chwili
oraz odpowiadanie
na te pytania
7
6
8
Tworzenie
wyrazów
angielskich
z liter podanych w diagramie –
sprawdzanie
poprawności
pisowni ze
słownikiem
dwujęzycznym
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Zapamiętywanie nowo
poznanych struktur poprzez
kojarzenie z określoną czynnością wykonywaną w danej
chwili (ruch)
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
30
2
1
Luty IV
Marzec I
CZĘŚĆ 5B
WE’RE GOING GREEN
CZĘŚĆ 5C
MAKING SUGGESTIONS
T: Sposoby
wyrażania
sugestii, proponowania
rozwiązań,
reagowania
na podane
propozycje
T: Opisywanie ilustracji/
fotografii
z zastosowaniem czasu
Present
Continuous
3
T: Nasz dom
a ochrona
środowiska – nazwy
pomieszczeń
w domu,
sprzętów
domowych
i wyposażenia
mieszkania,
opis czynności trwających
w danej
chwili
T: Określanie
położenia
przedmiotów
przy użyciu
konstrukcji
there is/there
are oraz
some/any
Nazwy sprzętów
domowych/wyposażenia mieszkania
4
Nazwy pomieszczeń
w domu
Nazwy sprzętów
domowych/wyposażenia mieszkania
Wyrażenia: why
don’t we/you...,
let’s...,
how about…,
We can…
w połączeniu
z czasownikami
5
Wyrażenie there
is/there are: zdania oznajmujące,
pytające i przeczące, krótkie
odpowiedzi
A, some, any
w połączeniu
z wyrażeniem
there is/there are
Some i any
w połączeniu
z rzeczownikami
niepoliczalnymi
Czytanie i słuchanie:
Anna i Meera przemeblowują pokój
Mówienie:
Rozmowa uwzględniająca propozycje dotyczące
rozwiązywania powstałych problemów
Pisanie:
Opis ilustacji jako
element e‑maila
Wyrażanie sugestii,
proponowanie
rozwiązań,
reagowanie na
podane propozycje
7
Słuchanie:
Program radiowy – jakie
działania można podejmować we własnym
domu oraz jakich przedmiotów używać, aby
chronić środowisko?
Czytanie:
Odczytywanie informacji z plakatu
Mówienie:
Rozmowa na temat
przedmiotów znajdujących się na ilustracji
Pisanie:
Uzupełnianie informacji z plakatu nazwami
pomieszczeń domowych
i sprzętów domowych/
wyposażenia mieszkania
6
Pytanie o położenie
przedmiotów i ludzi
oraz odpowiadanie
na te pytania
Intonacja
w zdaniach
pytających
typu: What
are you
doing?; What
colour are you
thinking of?
Wymowa głoski /I/
Wymowa
głosek odpowiadających
literze „e” w
połączeniach
literowych:
ee, ea ie
8
Praca projektowa: plan
własnego
domu z użyciem technik
fotograficznych
9
Odnajdywanie wyrazu
niepasującego do pozostałych
podanych
w grupie oraz
tworzenie
własnych
grup
wyrazowych
na tej samej
zasadzie
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
10
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Stosowanie nowo poznanych
struktur gramatycznych/słów
w zdaniach
2
1
Marzec I
Marzec II
Marzec II
CZĘŚĆ 5D KULTURA/KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOTOWO-JĘZYKOWE
HOUSES AND HOMES
CZĘŚĆ 5E
EXAM
EXPLORER
LEKCJA
WIDEO 5
31
Egzamin gimnazjalny – zadania
Oglądanie filmu
Don’t believe your
eyes i rozwiązywanie
zadań do filmu
T: Włoska
sztuka malowania domów
sposobem
na oszukanie
ludzkiego
oka – oglądanie filmu
Don’t believe
your eyes
Geografia:
Zmiany klimatyczne
na świecie
4
Unikatowe rozwiązania mieszkaniowe
Elementy domu
Znaczenie słów
house i home
T: Przygotowanie do
egzaminu
gimnazjalnego – rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
3
T: Unikatowe
rozwiązania
mieszkaniowe, zmiany
klimatyczne
na świecie
6
Pytanie i odpowiadanie na pytania
dotyczące domów:
ich typów, rozmiarów, elementów
wyposażenia
Opisywanie domów
7
Słuchanie:
Wywiad z organizatorem wystawy fotografii
Czytanie:
Opisy fotografii (przyporządkowywanie opisów do odpowiednich
fotografii)
Fakty dotyczące zmian
klimatycznych – przyczyny i skutki
Mówienie:
Przeprowadzenie wywiadu z kolegą/koleżanką
na temat podobieństwa
domów, w jakich obecnie zamieszkują
Pisanie:
Notatka o własnym domu
Reagowanie językowe: Wyrażanie treści przedstawionych w materiale ikonograficznym w języku obcym (opis ilustracji – odpowiadanie na pytania do ilustracji)
Czytanie i reagowanie językowe: Określanie myśli poszczególnych
części tekstu (przyporządkowywanie fotografii do podanych
opisów)
5
8
9
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk i
zapamiętywanie kontekstu
Jak dobrać właściwy opis ilustracji z kilku możliwości?
10
Praca projek- Jak dopasowywać właściwe
towa: działa- opisy do ilustracji?
nia podejmowane w domu
i w szkole,
aby spowolnić
niekorzystne
zmiany klimatyczne
32
2
EXAM
BOOSTER 5
LEKCJA
Z WB 5
1
Marzec II
Marzec III
6
7
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
5
Utrwalanie
materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca
z Zeszytem
ćwiczeń
4
Przykładowe zadania egzaminacyjne
Czytanie:
Kiwi – wyszukiwanie informacji szczegółowych (zdania typu prawda/fałsz)
Temat: Nowa
Słuchanie:
Zelandia (kiwi
Ochrona środowiska – określanie głównej myśli tekstu (zadanie
– symbol Nowej
wielokrotnego wyboru)
Zelandii, jak ucznio- Reagowanie językowe:
wie w Nowej Zelan- a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim i wyradii dbają o środowi- żanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego wyboru)
sko?)
b) Przetwarzanie treści przedstawionych w materiale ikonograficznym i wyrażanie ich w języku obcym (przyporządkowywanie opisu
do przedstawionej ilustracji – zadanie wielokrotnego wyboru;
odpowiadanie na pytania do przedstawionej ilustracji)
3
T: Nowa
Zelandia
(kiwi jako
symbol narodowy, jak
uczniowie
w Nowej
Zelandii
dbają o środowisko?)
– rozwiązywanie zadań
egzaminacyjnych
8
9
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
10
Co może pomóc w udzieleniu odpowiedzi (pełnym zdaniem) dotyczącej ilustracji?
33
Marzec III
2
ROZDZIAŁ 6
1
ROZDZIAŁ 6
MY SCHOOL TRIP
CZĘŚĆ 6A
A SCHOOL TRIP
Marzec III
T: Przygotowania do
wyjazdu –
nazwy części
garderoby,
nazwy miejsc
publicznych,
ulubione
miejsca
i wymarzone
wakacje,
wyrażanie
opinii
T: Przedstawianie
planów za
pomocą
wyrażenia
going to
3
Przymiotniki określające stany
emocjonalne
Wprowadzenie:
Miejsca
Nazwy części
garderoby
4
Antonimy przymiotników określających stany
emocjonalne
Wyrażenie going
to: zdania oznajmujące, pytające
i przeczące,
krótkie odpowiedzi
Pytania z wyrazami pytającymi
where/who/what/
when i wyrażeniem going to
5
Słuchanie:
Dialog – podczas słuchania należy określić
okoliczności i temat
rozmowy
Mówienie:
Krótka wypowiedź
na temat ulubionych
miejsc, wymarzonych
wakacji (wskazywanie
podobieństw)
Pisanie:
Krótka notatka o ulubionych miejscach,
wakacjach
Czytanie i słuchanie:
Anna przygotowuje się
do wyjazdu
Mówienie:
Wyrażanie opinii na
dany temat oraz zgody
bądź niezgody z opinią
rozmówcy
Dialog/krótka wypowiedź dotycząca planów
wyjazdowych
Pisanie:
Krótka notatka –
odpowiedzi na pytania
o przyczynę wykonywania danych czynności
Układanie pytań z wyrazami pytającymi where/
who/what/when i wyrażeniem going to
Wyrażanie opinii na
temat wskazanych
rzeczy
Zgadzanie i niezgadzanie się z opinią
rozmówcy
Mówienie o zdarzeniach przyszłych
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o plany i przewidywania
Odpowiadanie na
pytania o przyczyny
danego stanu rzeczy
na podstawie ilustracji
7
Opisywanie ilustracji (dobieranie właściwego opisu)
Wypowiadanie się
na temat ulubionych miejsc, wymarzonych wakacji
(wskazywanie podobieństw)
6
8
Podawanie
nazw miejsc
(ogólnych,
bądź geograficznych)
odpowiadających literom
alfabetu
9
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
2
Marzec IV
Kwiecień I
CZĘŚĆ 6B
FASHION AND YOU
CZĘŚĆ 6C
SHOPPING
1
T: W sklepie – zwroty
i wyrażenia
potrzebne
przy dokonywaniu zakupów, nazwy
wybranych
towarów
dostępnych
w sklepach
z upominkami, waluty
w różnych
krajach
T: Pocztówka
z wakacji
– opis miejsca pobytu,
dalsze plany
wakacyjne
T: Wyrażanie przynależności
za pomocą
dopełniacza
saksońskiego
i zaimków
dzierżawczych
3
T: Style
w modzie –
nazwy części
garderoby,
dopełniacz
saksoński
Zakupy
Nazwy wybranych
towarów dostępnych
w sklepach
Waluty wybranych
krajów na świecie
4
Nazwy części garderoby
Style w modzie
5
Dopełniacz saksoński „s”
Zaimki dzierżawcze: mine,
yours, his, hers,
ours, theirs
Podawanie cen
towarów z użyciem
nazw wybranych
środków płatniczych
stosowanych
w różnych krajach
na świecie
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o ceny wybranych
towarów
Przeprowadzenie
rozmowy związanej
z chęcią zakupu
wybranego towaru
w wybranym sklepie
6
Wypowiadanie się
na temat ulubionego
stylu ubierania się
Określanie przynależności
Wyrażanie opinii
dotyczącej przynależności (zgadzanie
się/niezgadzanie się
z tą opinią)
Słuchanie i czytanie:
W sklepie
Mówienie:
Minidialogi z użyciem
pytań i odpowiedzi na
temat cen wybranych
towarów
Dialog pomiędzy kupującym a sprzedawcą
z użyciem wskazanego
słownictwa
Pisanie:
Pocztówka do przyjaciela z opisem miejsca
pobytu i planów na
przyszłość
7
Słuchanie:
Wypowiedź analityka
wyjaśniającego, co
mówią o nas ubrania,
które nosimy
Czytanie:
Co nasz ubiór mówi
o nas?
Mówienie:
Minidialogi z wyrażaniem opinii o przynależności przedmiotów do
danych osób (zgadzanie
lub niezgadzanie się
z daną opinią)
Pisanie:
Krótka notatka na
temat przynależności
Akcent
w zdaniach
angielskich
Wymowa
nieakcentowanych sylab
z głoską / /
Wymowa
głosek odpowiadających
literze „i”
w połączeniach literowych: igh, ie,
i_e, ion/ian
8
e
34
Praca projektowa: lista
rzeczy kupowanych za
kieszonkowe
z podaniem
cen (odnalezienie
bieżącego
kursu funta
szterlinga,
przeliczenie,
ile funtów
zapłacilibyśmy za rzeczy
zakupione za
kieszonkowe
w Wielkiej
Brytanii)
9
Odnajdywanie wyrazu
niepasującego do pozostałych podanych w grupie
oraz tworzenie własnych grup
wyrazowych
na tej samej
zasadzie
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Pozyskiwanie informacji
z mediów
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
10
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
35
2
1
Kwiecień I
Kwiecień I
Kwiecień II
Kwiecień II
CZĘŚĆ 6D KULTURA/KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOTOWO-JĘZYKOWE
UNICEF AND SCHOOLS
CZĘŚĆ 6E
TRUE STORY
CZĘŚĆ 6F
EXAM
EXPLORER
LEKCJA
WIDEO 6
Proekologiczne, oryginalne wyprawy po
świecie
Wychowanie
obywatelskie:
organizacje pozarządowe i ich działalność
Informatyka:
pozyskiwanie informacji z internetu
– organizacje pozarządowe
UNICEF i jego
ambasadorzy
4
Organizacje pozarządowe i ich działalność (UNICEF)
T: Hawajski
taniec hula
– czym jest,
kiedy powstał
Oglądanie filmu
Story of the Hula
i rozwiązywanie
zadań do filmu
Egzamin gimnazjalT: Przygony – zadania
towanie do
egzaminu gimnazjalnego –
rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
T: Niecodzienna
wyprawa –
doskonalenie
umiejętności
czytania ze
zrozumieniem
3
T: Organizacje pozarządowe i ich
działalność
– akcje charytatywne
6
Nazywanie przykładowych organizacji
pozarządowych
i krótka wypowiedź
na temat ich działalności
Czytanie:
Brytyjski łowca przygód
David de Rothschild
organizuje wyprawę po
Oceanie Spokojnym plastikową łódką
Mówienie:
Krótka wypowiedź na
temat tego, czy wyprawa
Davida de Rothschilda
się uda, czy też nie
7
Słuchanie:
Wypowiedź Piotra na
temat akcji UNICEF
Day for Change organizowanej w jego szkole
Czytanie:
Ewan McGregor i dwa
wykonywane przez
niego zawody
Działalność UNICEF
Organizacje pozarządowe i ich działalność
Mówienie:
Krótka wypowiedź na
temat organizacji pozarządowych
Czytanie: Określanie myśli poszczególnych części tekstu (przyporządkowywanie opisów do ilustracji, przyporządkowywanie tytułów do poszczególnych paragrafów tekstu)
Reagowanie językowe:
Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie tekstu właściwymi wyrazami – zadanie
wielokrotnego wyboru)
5
8
9
Praca
projektowa:
co może
zrobić szkoła
na rzecz
UNICEF-u?
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Uzupełnianie tekstu/wypowiedzi właściwym wyrazem
(lub jego formą) – uczenie
się słownictwa i gramatyki
Doskonalenie umięjętności
czytania ze zrozumieniem
10
Pozyskiwanie informacji
2
1
Kwiecień II
Kwiecień III
Kwiecień III
EXAM
BOOSTER 6
LEKCJA
Z WB 6
POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI
Z ROZDZIAŁÓW 5. i 6.
36
6
7
T: Sprawdzian wiadomości
z rozdziałów
5. i 6.
Dokonywanie oceny
własnych umiejętności
i zdobytej wiedzy
Utrwalanie wiadomości
poprzez grę dydaktyczną
Uzupełnianie tekstu/wypowiedzi właściwym wyrazem
(lub jego formą) – uczenie
się słownictwa i gramatyki
10
Samoocena, powtórzenie i sprawdzian
wiadomości
9
T: Powtórzenie wiadomości z rozdziałów 5. i 6.
8
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
Czytanie:
Kilt – określanie myśli poszczególnych części tekstu
(przyporządkowywanie nagłówków do poszczególnych
fragmentów tekstu)
Słuchanie:
Rozmowy, jakie przypadkowy turysta może usłyszeć w sklepie,
na ulicy, w autobusie – wyszukiwanie informacji szczegółowych
(zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim
i wyrażanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego
wyboru)
b) Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie tekstu właściwymi wyrazami –
zadanie wielokrotnego wyboru)
5
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
Temat: Szkocja (kilt
jako element stroju
narodowego)
Przykładowe zadania egzaminacyjne
4
T: Utrwalanie materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca
z Zeszytem
ćwiczeń
T: Szkocja
(kilt jako element stroju
narodowego)
– rozwiązywanie zadań
egzaminacyjnych
3
i jak się go
tańczy? –
oglądanie
filmu Story of
the Hula
37
2
ROZDZIAŁ 7
1
Słownictwo stosowane przy opisywaniu
ludzi
Wybrane czasowniki
opisujące zdarzenia
z przeszłości
T: Opowiadanie o wydarzeniach
przeszłych
z użyciem
czasu Past
Simple
Wprowadzenie:
Wspomnienia
Nazwy wybranych
uroczystości
rodzinnych
4
Nazwy wybranych
uroczystości i przeszłych wydarzeń
Przymiotniki określające stany emocjonalne i fizyczne
ludzi
3
T: Wspomnienia
istotnych
wydarzeń
przeszłych
i ulubionych
uroczystości
rodzinnych,
przymiotniki
wyrażające
stan emocjonalny i fizyczny
T: Czasownik
be w czasie
Past Simple
i charakterystyczne dla
tego czasu
określniki
czasowe
Kwiecień IV
Kwiecień IV
Kwiecień IV/Maj I
ROZDZIAŁ 7
MY HISTORY
CZĘŚĆ 7A
CELEBRATIONS
CZĘŚĆ 7B
STRANGE
COINCIDENCES
7
Słuchanie:
Wywiad ze stulatkiem
P. Dawsonem (uzupełnianie brakujących informacji na jego temat)
Mówienie:
Rozmowa na temat
istotnych wydarzeń przeszłych oraz ulubionych
uroczystości rodzinnych
Czytanie i słuchanie:
Istotne uroczystości
i wydarzenia przeszłe
Mówienie:
Minidialogi – uzyskiwanie informacji o faktach
z przeszłości
Słuchanie:
Biografie kilkorga
sławnych bliźniąt
Czytanie:
Ich 32. urodziny
i pierwsze wspólne
przyjęcie urodzinowe
6
Mówienie o elementach ilustracji
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o istotne wydarzenia
z przeszłości oraz
ulubione uroczystości rodzinne
Wyrażanie stanów
emocjonalnych
i fizycznych z użyciem odpowiednich
przymiotników
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o istotne wydarzenia
rodzinne oraz inne
wydarzenia z przeszłości (np. Was the
food delicious?,
Were the guests
happy?)
Mówienie o czynnościach/wydarzeniach
przeszłych
Czasownik be
w czasie Past
Simple: zdania
oznajmujące,
pytające i przeczące, krótkie
odpowiedzi
Określniki czasu
przeszłego
Czas Past Simple: czasowniki
regularne i nieregularne – zdania oznajmujące
5
8
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Dopasowywanie
czasowników
o przeciwnym
znaczeniu
oraz tworzenie własnej
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
Odgadywanie
angielskich
słów na podstawie podanych definicji
9
2
Maj I
Maj II
1
CZĘŚĆ 7C
INVITATIONS
CZĘŚĆ 7D KULTURA/
KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOT.-JĘZYK.
38
T: Święta,
którym towarzyszy ogień,
obchodzone
w Wielkiej
Brytanii, znaczenie ognia
dla ludzkości
T: Zapraszanie
na uroczystości –
składanie
zaproszenia,
przyjęcie
i odmowa
T: Pisemne
zaproszenie na
uroczystość
3
czasowników
regularnych
i nieregularnych
T: Biografie
sławnych bliźniąt i ciekawe
wydarzenia
z życia
własnego
Słuchanie:
Adam opowiada o swoim
ulubionym święcie
Czytanie:
Święta brytyjskie –
Bonfire Night, Up Helly
Aa, Summer Solstice,
Hogmanay
Czytanie i słuchanie:
Brad zaprasza kolegę na
przyjęcie
Mówienie:
Zapraszanie gości
(akceptacja i odmowa
przyjęcia zaproszenia)
Pisanie:
Zaproszenie na uroczystość (przyjęcie i odmowa
przyjęcia zaproszenia)
Zapraszanie, przyjmowanie i odmawianie przyjęcia
zaproszenia na uroczystości
Przyimki w połączeniu z nazwami dni tygodnia,
miesięcy, ulic,
godzinami,
datami
Zapraszanie na uroczystości
Święta, którym
towarzyszy ogień,
obchodzone
w Wielkiej Brytanii
Chemia:
Do czego ludzie
używają ognia? Dlaczego tlen jest istotny
7
Dziwny zbieg okoliczności
Mówienie:
Podawanie istotnych
faktów z przeszłości –
elementy biografii
Pisanie:
Krótka notatka o własnym przyjęciu urodzinowym, które miało
miejsce w przeszłości
Krótka notatka dotycząca
życiorysu sławnych bliźniąt oraz interesujących
faktów z własnego życia
6
5
4
Praca projektowa:
prowadzenie
pamiętnika
tygodniowego
Łączenie
wyrazów
w wypowiedziach ustnych
Wymowa
końcówki -ed
w czasownikach regularnych
Wymowa
głosek odpowiadających
literze „o”
w połączeniach literowych: oa, o_e,
ow, ou, oo
Praca projektowa: plakat
na temat
wybranego
przez siebie,
polskiego
święta
9
listy takich
czasowników
8
Pozyskiwanie informacji
na zadany temat
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
10
2
1
Maj II
Maj II
Maj II
Maj II
Maj II
CZĘŚĆ 7D
FESTINALS
WITH FIRE
CZĘŚĆ 7E
EXAM
EXPLORER
LEKCJA
WIDEO 7
EXAM
BOOSTER 7
LEKCJA
Z WB 7
39
4
T: Utrwalanie
materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca z Zeszytem ćwiczeń
T: Irlandia
(Dzień Świętego Patryka
jako święto
narodowe
Irlandii) –
rozwiązywanie zadań
egzaminacyjnych
T: Film –
Young riders
of Mongolia:
Wyścigi konne
w Mongolii
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
Temat: Irlandia
(Dzień Świętego
Patryka jako święto
narodowe Irlandii)
Przykładowe zadania egzaminacyjne
Oglądanie filmu
Young riders of Mongolia i rozwiązywanie zadań do filmu
Egzamin gimnazjalT: Przygony – zadania
towanie do
egzaminu gimnazjalnego –
rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
3
oraz ogień jako dla podtrzymania
ognia?
reakcja chemiczna
6
7
Mówienie:
Krótka wypowiedź na
temat tego, jak wykorzystuje się ogień w życiu
codziennym
Czytanie:
Dzień Świętego Patryka – określanie myśli poszczególnych części
tekstu (przyporządkowywanie nagłówków do poszczególnych fragmentów tekstu)
Słuchanie:
Odsłuchiwanie wiadomości z poczty głosowej – wyszukiwanie
informacji szczegółowych (uzupełnianie luk w tekście brakującymi
informacjami)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim i wyrażanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego wyboru)
b) Właściwe reagowanie językowe w określonym kontekście sytuacyjnym (zadanie wielokrotnego wyboru)
Słuchanie:
Wyszukiwanie informacji szczegółowych (uzupełnianie luk w tekście brakującymi informacjami)
Reagowanie językowe:
Właściwe reagowanie językowe w określonym kontekście sytuacyjnym (zadanie wielokrotnego wyboru)
5
8
9
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
Jak uzupełniać brakujące
informacje w tekście/wypowiedzi?
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
Jak wybrać najwłaściwszą
odpowiedź/reakcję na usłyszaną wypowiedź?
10
40
2
ROZDZIAŁ 8
1
Maj III
Maj III/IV
Maj IV
ROZDZIAŁ 8
MY STORIES
CZĘŚĆ 8Ą
BACK IN THE USA
CZĘŚĆ 8B
INVENTIONS
T: Wynalazki
powstałe
w przypadkowych okolicznościach
(czas Past
Simple)
T: Różne
sposoby
współczesnej
komunikacji
i korzystanie
z udogodnień
technologicznych
T: Opowiadanie o wydarzeniach
przeszłych
z użyciem
czasu Past
Simple
i pytań szczegółowych)
3
Czytanie i słuchanie:
Wspomnienie Brada
z pobytu w Wielkiej
Brytanii
Mówienie:
Rozmowa dotycząca
czynności przeszłych:
wycieczki, wakacji
Pisanie:
Krótki opis wycieczki
Słuchanie:
Informacje o wynalazkach z Muzeum Nauki
i Techniki
Czytanie:
Wynalazki powstałe
w przypadkowych okolicznościach
Mówienie:
Informowanie
o wydarzeniach,
które zaszły lub nie
zaszły w przeszłości
Korygowanie informacji o zdarzeniach
z przeszłości
Przysłówki:
formy regularne
i nieregularne
Czas Past Simple
z czasownikami
regularnymi
i nieregularnymi:
zdania przeczące
Wynalazki
Słuchanie:
Historia wynalazku telefonu komórkowego
Czytanie:
Kwiz – Czy jesteś maniakiem technologicznym?
Mówienie:
Krótka wypowiedź na
temat stopnia korzystania z dobrodziejstw
technologicznych
Wyrażanie opinii
na temat stopnia
korzystania z dobrodziejstw technologicznych
Pytanie i odpowiadanie na pytania
ogólne i szczegółowe o czynności
przeszłe
Opowiadanie o zdarzeniach przeszłych
7
6
Czas Past Simple:
zdania ogólne
i krótkie odpowiedzi
Pytania szczegółowe (Who‑)
5
Sposoby komunikowania się
Zdarzenia
z przeszłości
Wprowadzenie:
Technika i wynalazki
4
8
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym (w celu sprawdzenia poprawności pisowni
wyrazów)
Analizowanie tekstu pod
względem leksykalnym/
gramatycznym (indukcyjna
metoda uczenia się słownictwa i gramatyki)
Odnajdywanie
w diagramie
literowym
nazw współczesnych
środków
komunikacji
Zapamiętywanie słownictwa
poprzez kojarzenie zapisu
wyrazu i jego wymowy z ilustracją (w całym rozdziale)
10
Podawanie
możliwie największej
liczby
odpowiedzi
do jednego
pytania (tu:
dotyczy czynności przeszłych)
9
T: Przysłówki, oraz pytania szczegółowe w Past
Simple służące określaniu
chronologii
wydarzeń
przeszłych
T: Opowiadanie historii
przeszłych
z zastosowaniem właściwych przysłówków
T: Pamiętnik
astronauty
Peggy A.
Whitsona –
doskonalenie
T: Fakty
z życia Mikołaja Kopernika i Galileo
Galilei,
Układ Słoneczny
3
T: Formy
regularne
i nieregularne przysłówków z czasem
przeszłym
Past Simple
2
1
Czerwiec I
Czerwiec I
Czerwiec II
CZĘŚĆ 8C
TELLING STOEIS
CZĘŚĆ 8D
KULTURA/KSZTAŁCENIE
PRZEDMIOT.-JĘZYKOWE
CZĘŚĆ 8E
TRUE
STORY
41
Opisywanie czynności wykonywanych
przez astronautów
w kosmosie
Fizyka z astronomią:
Układ Słoneczny
Nazwy planet
Pamiętnik
astronauty
Podawanie faktów
z życia ludzi
Czytanie:
Pamiętnik astronauty
komandora Peggy A.
Whitsona
Słuchanie:
Opowiadanie Ezopa
o astronomie
Czytanie:
Mikołaj Kopernik i Galileo Galilei – artykuł
z czasopisma naukowego
Mówienie:
Biografie
Słuchanie i czytanie:
Kradzież roweru
Mówienie:
Krótka wypowiedź
zachowująca chronologię wydarzeń z przeszłości
Pisanie:
Opowiadanie o wydarzeniach z własnego
życia, opowiadanie
o filmie
Pytanie i odpowiadanie na pytania
o wydarzenia z przeszłości
Opowiadanie
o wydarzeniach
przeszłych
Przysłówki służące określaniu
chronologii
wydarzeń (first,
then, finally itd.)
Wydarzenia z przeszłości
Wielcy odkrywcy
Układ Słoneczny
7
Rozmowa, w której
potwierdzamy bądź
negujemy zdarzenia
z przeszłości
Pisanie:
Krótka notatka o zdarzeniach z przeszłości
6
5
4
8
Doskonalenie umiejętności
czytania ze zrozumieniem
Posługiwanie się słownikiem
dwujęzycznym
Odnajdywanie informacji
w dostępnych źródłach
przekazu
Zapamiętywanie nowych
struktur leksykalno‑gramatycznych poprzez powtarzanie oraz odgrywanie scenek
Praca projektowa: biografia osoby,
którą lubię
Praca projektowa:
informacja
o Polakach
zasłużonych
dla polskiej
historii (fakty
dotyczące ich
życia i działalności)
10
9
42
Temat: Londyn
(Muzeum Techniki
i Nauki)
Przykładowe zadania egzaminacyjne
Oglądanie filmu
Snow magic i rozwiązywanie
zadań do filmu
T: Człowiek
prowadzący
własną firmę
produkującą
sztuczny
śnieg –
oglądanie
filmu Snow
magic
Czerwiec II
Czerwiec II
Czerwiec III
T: Londyn
(Muzeum
Techniki
i Nauki) –
rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
Egzamin gimnazjalny – zadania
T: Przygotowanie do
egzaminu
gimnazjalnego – rozwiązywanie
zadań egzaminacyjnych
4
3
1
umiejętności
czytania
ze zrozumieniem
2
CZĘŚĆ 8F
EXAM EXPLORER
LEKCJA
WIDEO 8
EXAM
BOOSTER 8
6
7
Czytanie:
Muzeum Techniki i Nauki w Londynie – wyszukiwanie informacji
szczegółowych (zdania typu prawda/fałsz)
Słuchanie:
Rozmowy prowadzone w Muzeum Nauki i Techniki – określanie
kontekstu sytuacyjnego (przyporządkowywanie każdej rozmowie
miejsca, w którym się odbywa)
Reagowanie językowe:
a) Przetwarzanie treści przedstawionych w języku polskim
i wyrażanie reakcji w języku angielskim (zadanie wielokrotnego
wyboru)
b) Rozpoznawanie i poprawne stosowanie struktur leksykalno-gramatycznych (uzupełnianie tekstu właściwymi wyrazami –
zadanie wielokrotnego wyboru)
Czytanie:
Określanie głównej myśli tekstu (zadanie wielokrotnego wyboru)
Reagowanie językowe:
Właściwe reagowanie językowe w określonym kontekście
sytuacyjnym (dopasowywanie pytań do podanych odpowiedzi)
5
8
9
Jak określać kontekst sytuacyjny rozmowy?
Uczenie się słownictwa
poprzez obraz, dźwięk
i zapamiętywanie kontekstu
10
43
2
LEKCJA
Z WB 8
POWTÓRZENIE
WIADOMOŚCI
Z ROZDZIAŁÓW 7. i 8.
1
Czerwiec III
Czerwiec III/IV
T: Powtórzenie wiadomości z rozdziałów 7. i 8.
T: Sprawdzian wiadomości
z rozdziałów
7. i 8.
3
T: Utrwalanie materiału
i poszerzanie
wiadomości –
praca
z Zeszytem
ćwiczeń
Samoocena, powtórzenie i sprawdzian
wiadomości
4
Praca z Zeszytem
ćwiczeń (sekcja
Reading Explorer
i Explore More)
5
6
7
8
9
Dokonywanie oceny własnych umiejętności i zdobytej
wiedzy
10
Doskonalenie umiejętności
poprawnej wymowy, poprawnego zapisu słów oraz czytania ze zrozumieniem
4.6. Treści kulturoznawcze i proeuropejskie
We współczesnej szkole to właśnie na lekcjach języka obcego kształtuje się świadomość kulturowa
w kontekście całego kontynentu europejskiego, a także rozwijane są kompetencje interkulturowe
i odbywa się nauka tolerancji.
Dlatego też w procesie dydaktycznym nauczane treści powinny nie tylko dotyczyć obszaru kulturowego języka docelowego, ale także rozwijać umiejętność przedstawiania doświadczeń wynikających z kontaktów z różnymi kulturami oraz dzielenia się nimi. Uczeń powinien być uwrażliwiany
na to, jak ważnym elementem w nauce są nieformalne kontakty z obcokrajowcami. Ważne jest
także rozwijanie u uczniów świadomości własnego dziedzictwa kulturowego i nauczanie sposobów przekazywania tej wiedzy na zewnątrz. Niezwykle pomocne mogą okazać się unijne programy e‑learningowe (np. eTwinning) lub wirtualne platformy edukacyjne (np. Heinle Community),
promujące wykorzystywanie technologii informacyjno‑komunikacyjnych w szkołach europejskich.
Uczniowie i nauczyciele wykorzystują internet do współpracy ponad granicami, współdziałają
ze sobą, wymieniają się informacjami i materiałami do nauki. Tego typu programy pozwalają na
poszerzenie możliwości edukacyjnych oferowanych nie tylko uczniom, ale i nauczycielom, a także
motywują uczniów do nauki i otwarcia się na wpływy kultur innych krajów. Sprzyjają nabywaniu wiedzy międzykulturowej i umiejętności komunikacyjnych, nadając perspektywę kulturze i wartościom
oraz umożliwiając wprowadzenie innowacji pedagogicznych. Wszystkie te czynniki sprawiają, że
programy e‑learningowe tworzą atrakcyjne środowisko nauki dla uczniów, nauczycieli i całej szkoły. Programy unijne oparte na korzystaniu z internetu umożliwiają współpracę bliźniaczych szkół
podstawowych i średnich w Europie za pośrednictwem mediów elektronicznych, a także promują
szkolenia nauczycieli. Zapewniają też nauczycielom przestrzeń wirtualną i wsparcie organizacyjne,
pośrednicząc w nawiązywaniu kontaktów pomiędzy szkołami z różnych krajów, umożliwiają młodym
ludziom wspólne rozwijanie zainteresowań, sprzyjają pokonywaniu uprzedzeń, promują tolerancję
i motywują do nauki. Zachęcają one zarówno nauczycieli, jaki i uczniów do nauki poprzez wykorzystanie internetu i różnorodnych programów komputerowych. Ten sposób nauki jest bardzo silnie
osadzony w realiach szkolnych i dzięki temu uczeń rozwija kompetencje językowe, interkulturowe
i techniczne. Pozwala także na naukę komunikacji pisemnej i ustnej w językach obcych, a dzięki
temu uświadamia potrzebę nauki języków i motywuje do niej ucznia, ponieważ wszelkie aspekty języka, jak chociażby słownictwo czy gramatyka, wykorzystywane są na bieżąco. Uczeń zdobywa wiedzę
bardziej indywidualnie, dzięki czemu jest bardziej zaangażowany emocjonalnie w proces kształcenia.
Młodzi ludzie mogą także wymieniać między sobą poglądy i opinie w naturalnej dla nich sytuacji
komunikacyjnej, jaką są czaty, fora internetowe, tworzenie i publikowanie stron internetowych oraz
umieszczanie ich w wirtualnej przestrzeni.
Dzięki tego typu programom uczniowie zyskują sposobność poznania innych kultur, lepszą
znajomość własnej kultury i jej wartości. Zyskują szansę odkrywania wspólnych uniwersalnych
wartości w kontekście szerszym niż lokalny, rozpoznawania podobieństw i różnic kulturowych i, co
jest niezwykle istotne, akceptowania ich bez osądzania. W ramach takiego programu mogą ze sobą
współpracować nauczyciele nie tylko języka angielskiego, ale także innych przedmiotów. Wprawdzie
nauczyciele ci mogą napotkać trudności w rozwijaniu kompetencji lingwistycznych i interkulturowych, m.in. ze względu na to, że brakuje takich tradycji i odpowiednich wskazań w programach
nauczania. Istotne jest także to, że praca nad treściami innymi niż języki obce otwiera przed uczniami możliwości dalszej edukacji, a w przyszłości – pracy w innych krajach. Ważne jest również to, że
e‑learning to doskonała zabawa, która w nowatorski sposób rozwija umiejętności i zainteresowania
uczniów.
44
5. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
5.1. Metody pracy
Ze względu na różnorodność osobowości, jaką reprezentuje zespół uczniów, nie jest wskazane
ograniczenie się przez nauczyciela do jednej lub dwóch metod nauczania. W niniejszym programie
proponuje się podejście holistyczne z zastosowaniem elementów różnych metod. Spośród nich na
wyróżnienie zasługują dwie pierwsze metody jako wiodące, a pozostałe jako wspomagające i uatrakcyjniające proces nauczania.
Metoda komunikacyjna
W metodzie tej najczęściej stosowaną formą jest praca w grupach i parach. Jej główny cel to
ukształtowanie umiejętności efektywnego komunikowania się. Metoda ta usuwa nauczyciela nieco
w cień. Ma on ograniczyć czas swojego mówienia na korzyść czasu komunikowania się uczniów między sobą. Jego zadaniem jest monitorowanie pracy uczniów, z reguły bez poprawiania i przerywania.
W przeznaczonym do tego czasie nauczyciel dostarcza informacji zwrotnej, w której wyjaśnia błędy,
jakie uczniowie popełnili, podając poprawne modele wypowiedzi. W metodzie tej ważna jest skuteczność wypowiedzi, a nie jej poprawność.
Metoda kognitywna
Celem tej metody jest wykształcenie kompetencji językowej, która za pomocą określonej liczby
reguł gramatycznych umożliwia rozumienie i generowanie nieskończenie wielu poprawnych zdań.
W metodzie tej błąd jest traktowany jako zjawisko naturalne związane z procesem uczenia się oraz
jako dowód na to, że proces ten ma miejsce. Objaśnienia i komentarze gramatyczne nauczyciela
ułatwiają pokonywanie trudności.
Metoda audiolingwalna
W metodzie tej nauka języka mówionego wyprzedza naukę języka pisanego. Uczniowie powtarzają zwroty i całe zdania, ćwiczą poprawną wymowę i intonację zarówno poprzez powtórzenia indywidualne, jak i chóralne. Nauczyciel kontroluje poprawność reakcji językowych uczniów. Eliminuje się
tu użycie języka ojczystego oraz wszelkie komentarze i objaśnienia gramatyczne. Główna technika
to powtarzanie (drilling) i uczenie się na pamięć.
Metoda bezpośrednia
Metoda ta polega na prowadzeniu konwersacji pomiędzy uczniem a nauczycielem w warunkach
jak najbardziej zbliżonych do naturalnych. Uczenie następuje w trakcie naturalnych interakcji językowych z nauczycielem bądź z rodzimym użytkownikiem języka w czasie pobytu za granicą, gdzie
nie ma mowy o systematycznym uczeniu się gramatyki i słownictwa. Treści nauczania nie podlegają
ani selekcji, ani gradacji. Nauczyciel, lub też rodzimy użytkownik języka, mówi w sposób naturalny,
a uczeń stara się rozumieć wypowiedź, w czym pomaga mu naturalny kontekst.
Metoda gramatyczno‑tłumaczeniowa
W metodzie tej główny nacisk kładzie się na naukę gramatyki, a tłumaczenie to jedna z podstawowych technik. Najczęściej dzieje się to w formie pisemnej lub na bazie tekstu pisanego. Uczniowie
analizują zasady gramatyczne języka obcego, używając języka ojczystego. Metoda ta z jednej strony
45
może wydawać się nużąca, jednak są uczniowie, którym może odpowiadać, gdyż daje poczucie bezpieczeństwa i sukcesu.
Sugestopedia
Według Georgi ¸ozonowa, twórcy tej metody, pozytywna sugestia stymuluje naukę. Relaksujące
i przyjemne warunki pracy są tworzone głównie poprzez odpowiednią muzykę. Materiał językowy
jest prezentowany uczniom w postaci dłuższego dialogu przy akompaniamencie muzyki poważnej,
np. symfonii Beethovena czy muzyki barokowej. Klasa ma odpowiednie oświetlenie, wygodne miejsca do siedzenia oraz przedmioty lub napisy związane z tematem, umieszczone w widocznym miejscu.
Task based teaching
Jest to metoda trzystopniowa. Najpierw uczniowie przypominają sobie i poszerzają wiedzę (zwroty, słowa) przydatną w temacie, który zdefiniował nauczyciel. Potem, pracując w parach lub małych
grupach, wykonując zadanie (najczęściej ćwiczenie związane z czytaniem, słuchaniem lub rozwiązywaniem problemu). Na koniec następuje etap prezentacji zadania przed klasą w formie mówionej
lub wizualnej. Informacja zwrotna nauczyciela jest dopełnieniem wysiłków uczniów.
Do każdej z wyżej wymienionych metod można dołożyć elementy metody naturalnej, w której
nauczyciel nie zmusza uczniów do mówienia, ale oczekuje na ich spontaniczne próby wypowiedzi.
Sam nauczyciel natomiast używa prostego języka w zrozumiałym dla ucznia kontekście.
5.2. Sugerowane formy pracy
Podczas lekcji praca nauczyciela i uczniów może przybierać różne formy w zależności od rodzaju zadania, liczebności klasy i czasu, jakim dysponuje nauczyciel na wprowadzenie danej aktywności językowej.
Ze względu na stawiane cele nauczania można wyróżnić trzy podstawowe formy pracy lekcyjnej:
praca z całą klasą, praca indywidualna oraz praca w parach bądź w grupach. Proporcje między nimi
nie będą stałe, ze względu na typ zadania, możliwości czasowe, jak i szczególne potrzeby każdej grupy
językowej.
Formą sugerowaną przez program jest praca w grupach bądź w parach umożliwiająca uczniom
żywą komunikację i aktywizująca ich w największym stopniu.
Poniżej przedstawiono trzy podstawowe formy pracy na lekcji z uwzględnieniem czynności
nauczyciela i uczniów oraz przedstawieniem zalet i wad tych form pracy.
Czynności nauczyciela
Czynności uczniów
• elementy wykładu (nauczyciel opisuje,
wyjaśnia, instruuje)
• zadawanie pytań
• reagowanie na wypowiedzi uczniów (pochwały,
zachęty, akceptacja, łagodna krytyka)
• odpowiedzi na zapytania i instrukcje
nauczyciela
• spontaniczne reakcje uczniów (zapytania,
komentarze)
Pozytywne strony
Negatywne strony
• nauczyciel uczy wiele osób w tym samym czasie
• uczniowie czują się częścią grupy
• uczniowie są przygotowywani do pracy
samodzielnej (np. w domu)
46
• ograniczone zaangażowanie pojedynczych
uczniów
• nauka odbywa się w jednakowym tempie (dla
niektórych uczniów za wolnym, dla innych za
szybkim)
UCZENIE CAŁEJ KLASY
Czynności nauczyciela
• instruowanie i wyjaśnianie
• monitorowanie
• informacja zwrotna
Czynności uczniów
• wykonywanie poleceń
• korzystanie z doraźnej pomocy nauczyciela lub
kolegi/koleżanki
Pozytywne strony
• umożliwia dostosowanie tempa pracy do
indywidualnych potrzeb uczniów
• umożliwia ćwiczenie większości sprawności
• umożliwia nauczycielowi ocenę i kontrolę
ucznia
• umożliwia nauczycielowi przydzielenie zadań
według indywidualnych zdolności i potrzeb
uczniów
Negatywne strony
• niewielkie możliwości interakcji
• uczniowie kończą zadania w różnym czasie
(często pojawiają się problemy z dyscypliną)
PRACA INDYWIDUALNA
Czynności nauczyciela
Czynności uczniów
• instruowanie i wyjaśnianie
• wzmacnianie działań par/grup mniej aktywnych
• tonowanie działań mogących powodować
problemy z dyscypliną
• udzielanie informacji zwrotnej
• wykonywanie zadań wspólnie z kolegą/
koleżanką lub z grupą
• reagowanie na wypowiedzi kolegi/koleżanki lub
grupy
Pozytywne strony
Negatywne strony
• redukuje dominację nauczyciela
• zwiększa czasowy udział uczniów w procesie
nauki
• umożliwia interakcje
• aktywizuje uczniów w procesie nauki
• ograniczona kontrola nauczyciela (może to
skutkować używaniem języka ojczystego,
hałasem w klasie, brakiem aktywności uczniów
nieśmiałych lub słabszych)
PRACA W PARACH I GRUPACH
Aby uniknąć negatywnych zjawisk w czasie pracy grupowej, dobrze jest ustalić następujące zasady:
n Wszyscy są aktywni.
n Każda wypowiedź jest jednakowo ważna i szanowana.
n Uważnie słuchamy i nie przerywamy wypowiedzi innych.
n Nie oceniamy ani nie krytykujemy innych wypowiedzi.
n Wypowiadamy się we własnym imieniu.
n Dyskutujemy na temat, o problemie, a nie o osobie.
n Dbamy o ogólny klimat wzajemnej akceptacji i życzliwości.
47
5.3. Sugerowane techniki nauczania
W czasie ćwiczenia poszczególnych sprawności nauczyciel może korzystać z następujących technik nauczania:
MÓWIENIE
n Zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi;
n Układanie pytań do tekstu, obrazu, nagrania, zdania oznajmującego itd;
n Budowanie dialogów według wzorów;
n Omawianie różnic pomiędzy tekstami, obrazkami, nagraniami;
n Skecze, ćwiczenia dramowe;
n Recytowanie wierszy, śpiewanie piosenek i szant;
n Zadania oparte na uzupełnianiu luk informacyjnych;
n Opowiadanie historyjek.
WYMOWA
n Chóralne i indywidualne powtarzanie za wzorem;
n Czytanie na głos w klasie oraz czytanie dłuższych tekstów w domu.
SŁUCHANIE
n
n
n
n
n
n
Dyktando;
Zaznaczanie usłyszanego dźwięku, wyrazu, zdania, ilustracji;
Szeregowanie ilustracji w kolejności ich występowania w tekście;
Wypełnianie tabeli, diagramu;
Wykonywanie gestu, rysunku, czynności zgodnie z poleceniem;
Słuchanie opowiadania nauczyciela lub nagrania oraz wybór zdania, które jest najbliższe treści;
zaznaczanie odpowiedzi metodą prawda/fałsz.
CZYTANIE
n Wybieranie właściwego obrazka lub jego elementu na podstawie tekstu;
n Szeregowanie ilustracji w kolejności ich występowania w tekście;
n Wybieranie właściwych odpowiedzi do pytań sformułowanych na podstawie tekstu
(multiple choice);
n Poprawianie błędnych informacji w tekście;
n Wypełnianie tabel/luk brakującą informacją;
n Zaznaczanie danych z tekstu na mapach, diagramach, planach, rysunkach itd
n Zdania typu prawda/fałsz;
n Uporządkowanie pomieszanych zdań, fragmentów tekstu, dialogów;
n Dopasowywanie tytułów do akapitów tekstu;
n Nadawanie tytułu tekstowi lub wybieranie najlepszego tytułu z kilku propozycji.
PISANIE
n
n
n
n
n
n
Uzupełnianie lub układanie napisów w historyjkach komiksowych;
Opisywanie miejsc, rzeczy, osób;
Pisanie życzeń, kart z wakacji, zaproszeń, SMS-ów, e‑maili, listów prywatnych;
Pisanie tekstów formalnych, takich jak ogłoszenie, życiorys, formularz, ankieta;
Pisanie wypracowań lub kilkuzdaniowych wypowiedzi na zadany temat;
Zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi do tekstu.
48
5.4. Indywidualizacja pracy
Sposobem na zapewnienie wszystkim uczniom optymalnych warunków do nauki oraz na motywowanie ich do podejmowania nowych wyzwań, przy uwzględnieniu ich indywidualnych cech charakteru
i preferencji dotyczących sposobu nauki, jest regularne wprowadzanie zadań o zróżnicowanym stopniu
trudności (mixed abilities), zadań do wyboru (options) oraz zadań dodatkowych (extra activities).
5.5. Strategie komunikacyjne
Spośród czterech podstawowych sprawności językowych (dwie receptywne: rozumienie ze słuchu
i czytanie oraz dwie produktywne: mówienie i pisanie) nauczyciel może na lekcji skupić się na rozwijaniu kilku z nich (integrated skills lesson) lub na jednej wybranej.
W przypadku ćwiczenia rozumienia ze słuchu należy pamiętać, aby tekst był na nieco wyższym
poziomie językowym niż poziom językowy uczniów.
Przykładowa struktura lekcji poświęconej uczeniu rozumienia ze słuchu:
pre‑listening – możemy zacząć od nakłonienia uczniów do przewidywania tematu nagrania (gdy
patrzą na fotografie bądź tytuł) lub słownictwa, które może się pojawić. Można też na tym etapie
wprowadzić kilka kluczowych słów.
first listening – zanim przystąpimy do słuchania, należy sprawdzić, czy głośność nagrania jest
odpowiednia. Pierwszemu wysłuchaniu powinny towarzyszyć 2–3 pytania natury ogólnej (listening for
the gist) lub zadanie typu: dopasuj tytuły do fragmentów tekstu. Po uzyskaniu poprawnych odpowiedzi przystępujemy do drugiego słuchania.
second listening – podczas drugiego słuchania uczniowie powinni wykonać ćwiczenia sprawdzające
dokładniejsze zrozumienie tekstu (listening for specific information). Można zastosować w tym celu
różne techniki: pytania wielokrotnego wyboru, zadania typu: prawda/fałsz, uzupełnianie luk itd.
follow‑up – materiał zawarty w nagraniu można w dalszej części lekcji wykorzystać do dyskusji,
odgrywania scenek dramowych, pisania dialogów, wypracowań itd.
W czasie ćwiczenia rozumienia tekstu czytanego należy pamiętać o różnych strategiach czytania.
Jedną z nich jest skimming, czyli czytanie tekstu w celu ogólnego zrozumienia (reading for the gist)
oraz scanning polegający na wyszukiwaniu szczegółów (reading for details).
Przykładowa struktura lekcji poświęconej uczeniu rozumienia tekstu czytanego:
• pre‑reading – podobnie jak w przypadku słuchania czytanie powinno być poprzedzone ćwiczeniami
motywującymi, w czasie których uczniowie przewidują treść, uczą się kilku nowych słów, występujących w tekście, układają pytania, na które chcieliby znaleźć odpowiedzi.
• first reading – do pierwszego czytania uczniowie mają podane 2–3 pytania ogólne lub zadanie typu:
dopasuj do tekstu fragmenty z niego usunięte.
• second reading – w trakcie drugiego słuchania uczniowie wykonują ćwiczenia wymagające dokładniejszego zrozumienia tekstu (uzupełnianie luk, zadania typu prawda/fałsz itd).
• follow‑up – materiał zawarty w tekście można w dalszej części lekcji wykorzystać do dyskusji, pracy
ze słownikiem, ćwiczeń dramowych, pisania wypracowań itd.
Do ćwiczeń w mówieniu uczniowie powinni być przygotowani przez nauczyciela, podobnie jak do
ćwiczenia innych sprawności językowych. Mogą to być ćwiczenia kontrolowane (controlled activities),
w czasie których uczniowie uczą się nowych słów i struktur poprzez ćwiczenie wymowy i intonacji.
Powtarzają słowa i zdania na podstawie usłyszanych przykładów, obrazków, napisów itd. Inną formą
49
ćwiczeń przygotowujących do swobodnego mówienia są ćwiczenia sterowane (guided activities),
w czasie których uczniowie już nie tylko powtarzają, ale tworzą własne wypowiedzi z użyciem wcześniej nauczonych słów i struktur (np. dialog, krótkie pytania – odpowiedzi itd). Służy temu stworzenie tzw. luki informacyjnej (opinion/information gap), czyli sytuacji, w której jeden uczeń chce poznać
opinię drugiego lub uzyskać informację, której sam nie ma.
Na tym etapie nauczyciel nadal zwraca uwagę na poprawność językową uczniów i stara się korygować ich błędy. Swobodne wypowiedzi (freer communication) to ćwiczenia, w czasie których uczniowie bardziej ćwiczą płynność swobodnej wypowiedzi niż jej poprawność. Nauczyciel nie powinien
ingerować w przypadku popełnianych przez nich błędów. Może je natomiast notować i odnieść się
do nich po zakończeniu zadania. Należy pamiętać, aby zapewnić uczniom bodziec do rozmowy, tak
aby mogła ona brzmieć w miarę naturalnie.
Podobnie jak w przypadku mówienia, ćwiczenia w pisaniu mogą mieć charakter kontrolowany,
sterowany i swobodny. åwiczenie w pisaniu obejmuje kilka aspektów: pismo, pisownię, interpunkcję,
budowę zdań, organizację tekstu (podział na akapity), spójność, styl (formalny, nieformalny), formę
(SMS, list, krótka notatka). Ponieważ ćwiczenia w pisaniu nie są lubiane przez uczniów, należy
dobrze ich zmotywować chociażby poprzez taki bodziec, jak fragment nagrania, tekstu, filmu, do
którego mają się odnieść w formie listu, wyrażenia opinii itd. Innym bodźcem może być przyzwolenie
nauczyciela na napisanie przez ucznia tekstu na komputerze, opatrzenie go zdjęciem, rysunkiem itd.
5.6. Inne techniki nauczania
Prace projektowe
Tworzenie projektu może stać się doskonałą okazją do realizowania idei interdyscyplinarności,
czyli łączenia wiedzy, którą uczniowie nabyli na lekcjach innych przedmiotów. Nauczyciel nie odgrywa
tu roli eksperta, ale jest raczej organizatorem projektu. Przydziela konkretne zadania, doradza, gdzie
znaleźć potrzebne informacje (inni nauczyciele, rodzice, media, lektura itd). Jeżeli jest to np. projekt
na temat zwyczajów panujących w Wielkiej Brytanii, uczniowie będą prawdopodobnie wspierać się
wiedzą z dziedziny historii, geografii, przyrody itd. Dzięki projektom uczniowie ćwiczą użycie języka
jak najbardziej zbliżone do autentycznego, a służy tu on jako narzędzie, a nie cel sam w sobie.
Techniki dramowe
Odgrywanie scenek z podręczników, bajek, sztuk itd. jest dla większości uczniów przyjemnym ćwiczeniem, wyzwalającym spontaniczność i motywację. Przed występem nauczyciel powinien dobrze
zaznajomić uczniów ze scenariuszem, upewnić się, czy jest zrozumiały, przećwiczyć wymowę i dać
im czas na przygotowanie się. Elementy dramy można stosować na lekcji lub na uroczystościach
szkolnych (Dzień Matki, jasełka itd). Uczniowie uczestniczą nie tylko w procesie nauki języka, ale
również w reżyserowaniu przedstawienia. Sami przygotowują kostiumy, dekoracje, wprowadzają
własne pomysły. Wszystkie te czynności rozwijają ich kreatywność. åwiczenia tego typu integrują
grupę, ośmielają mniej aktywnych uczniów i prawie zawsze dają poczucie sukcesu.
50
5.7. Style uczenia się
Nauczyciel powinien tak przygotować i poprowadzić zajęcia, aby uczniowie o różnych stylach
uczenia się mieli równe szanse na dobre opanowanie nowego materiału. Oto najczęściej występujące
style uczenia się:
n Auditory Learners – najlepiej uczą się poprzez słuchanie, mówienie, głośne czytanie. Lubią takie
zadania jak: wywiady, debaty, sprawozdania, opowiadania, konwersacje.
n Visual Learners – najlepiej uczą się poprzez wizualne prezentacje nowego materiału, obserwowanie, ciche czytanie. Lubią pracować nad wykresami, mapami, diagramami, tekstami opatrzonymi
rysunkami.
n Tactile Learners – najlepiej uczą się przez dotyk, czynności manualne. Lubią rysowanie, malowanie, gry planszowe, modelowanie, wykonywanie przedmiotów według instrukcji itd.
n Kinesthetic Learner – również najlepiej uczą się przez dotyk, czynności manualne, ale przy użyciu całego ciała. Lubią gry i zabawy ruchowe, wykonywanie modeli, przeprowadzanie doświadczeń.
n Global Learners – to uczniowie spontaniczni i polegający na własnej intuicji. Najlepiej uczą się,
gdy materiał i sposób jego prezentacji przedstawiony jest w oryginalny sposób. Lubią współpracować
i dlatego odpowiada im branie udziału w konkursach, czytanie na głos, opowiadanie i pisanie historyjek, praca z wykorzystaniem programów komputerowych.
n Analytic Learners – to uczniowie, którzy planują i organizują sobie naukę, koncentrując się na
szczegółach. Najlepiej uczą się indywidualnie. Lubią, gdy cele i wymagania są jasno sformułowane,
a instrukcje podawane stopniowo.
5.8. Struktura lekcji
Klasyczna lekcja języka angielskiego może przebiegać według następującej struktury:
• rozgrzewka językowa (warm up/pre‑teaching) – np. sprawdzenie pracy domowej, powtórka
materiału z poprzednich lekcji w formie pytanie – odpowiedź, piosenka, dyskusja itd.,
• wprowadzenie nowego materiału (presentation),
• ćwiczenie nowego materiału pod ścisłą kontrolą nauczyciela (controlled practice),
• ćwiczenie nowego materiału przy pomocy nauczyciela lub kolegi/koleżanki (guided practice),
• spontaniczne użycie nabytych umiejętności (production).
51
6. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Poziom
podstawowy
Poziom
samodzielności
A1
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosować
potoczne wyrażenia i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych
potrzeb życia codziennego. Potrafi formułować pytania z zakresu życia
prywatnego, dotyczące np.: miejsca, w którym mieszka, ludzi, których zna,
i rzeczy, które posiada, oraz odpowiadać na tego typu pytania. Potrafi
przedstawiać siebie i innych. Potrafi prowadzić prostą rozmowę, pod
warunkiem że rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy.
A2
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi
i często używane wyrażenia w zakresie tematów związanych z życiem
codziennym (są to np.: bardzo podstawowe informacje dotyczące osoby
rozmówcy i jego rodziny, zakupów, otoczenia, pracy). Potrafi porozumiewać
się w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych, wymagających
jedynie bezpośredniej wymiany zdań na tematy znane i typowe. Potrafi
w prosty sposób opisywać swoje pochodzenie i otoczenie, w którym żyje,
a także poruszać sprawy związane z najważniejszymi potrzebami życia
codziennego.
B1
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie znaczenie
głównych wątków przekazu zawartego w jasnych, standardowych
wypowiedziach, które dotyczą znanych jej spraw i zdarzeń typowych dla
pracy, szkoły, czasu wolnego itd. Potrafi radzić sobie w większości sytuacji
komunikacyjnych, które mogą się zdarzyć w czasie podróży w regionie,
gdzie mówi się danym językiem. Potrafi tworzyć proste, spójne wypowiedzi
ustne lub pisemne na tematy, które są jej znane bądź ją interesują. Potrafi
opisywać doświadczenia, zdarzenia, nadzieje, marzenia i zamierzenia, krótko
uzasadniając bądź wyjaśniając swoje opinie i plany.
B2
Osoba posługująca się językiem na tym poziomie rozumie znaczenie głównych
wątków przekazu zawartego w złożonych tekstach na tematy konkretne
i abstrakcyjne, łącznie z rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu
jej specjalności. Potrafi porozumiewać się na tyle płynnie i spontanicznie, by
prowadzić normalną rozmowę z rodzimym użytkownikiem języka, nie powodując
przy tym napięcia u którejkolwiek ze stron. Potrafi – w szerokim zakresie
tematów – formułować przejrzyste i szczegółowe wypowiedzi ustne lub pisemne,
a także wyjaśniać swoje stanowisko w sprawach będących przedmiotem dyskusji,
rozważając wady i zalety różnych rozwiązań.
6.1. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów
W procesie nauki uczeń podlega ocenianiu bieżącemu (w formie pisemnej oraz ustnej) oraz okresowemu (najczęściej w formie pisemnej).
Kontrola bieżąca powinna być częsta, ma bowiem na celu skłonienie uczniów do systematycznej
pracy oraz dostarczenie im informacji zwrotnych dotyczących ich postępów i trudności. Kontrola
okresowa jest dokonywana raz lub dwa razy w semestrze i ma na celu sprawdzenie opanowania
całości materiału przerabianego przez dłuższy czas. W przypadku obu sposobów oceniania uczniowie powinni być poinformowani o zakresie umiejętności i materiału, który będzie sprawdzany, oraz
o sposobie kontroli i oceny.
52
Ocena powinna:
• dotyczyć konkretnych osiągnięć ucznia,
• wynikać z kryteriów znanych uczniom i nauczycielowi,
• dostarczać maksymalnej ilości informacji o jakości pracy ucznia,
• motywować,
• brać pod uwagę uzdolnienia i postępy ucznia.
Proponuje się, aby w przypadku ocen okresowych stosować tradycyjną punktację z dolną granicą
50%. W zależności od stopnia trudności poziomu grupy uczniów i rozmiaru testu można tę granicę podwyższyć do 60%. Następne oceny powinny być jednak stawiane w równych odstępach 10%,
a więc ocena:
niedostateczna – poniżej 50%
dopuszczająca – 50% do 59%
dostateczna – 60% do 69%
dobra – 70% do 79%
bardzo dobra – 80% do 89%
celująca – 90% do 100%
6.2. Kryteria oceniania
Ocena celująca
n Uczeń czyta uproszczone lektury w oryginale.
n Uczeń samodzielnie poszerza wiedzę na temat kultury krajów obszaru języka angielskiego (po
polsku oraz po angielsku w materiałach adaptowanych – np. w czasopismach ze słowniczkiem).
n Oceny cząstkowe i bieżące wskazują na wysoki poziom przygotowania do zajęć.
n Uczeń zdecydowanie wyróżnia się na tle grupy pod względem opanowania czterech sprawności
językowych: pisania, rozumienia tekstu czytanego, rozumienia ze słuchu i mówienia.
n Uczeń systematycznie i dobrze wykonuje zadania domowe oraz ćwiczenia zawarte zarówno w podręczniku, jak i w zeszycie ćwiczeń.
n Uczeń samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania (projekty, własne
inicjatywy związane z nauką języka angielskiego, prezentacje, gazetki itd).
n Uczeń uczestniczy w olimpiadach, konkursach zagranicznych, krajowych, lokalnych, szkolnych.
Ocena bardzo dobra
n Uczeń rozwija wszystkie cztery sprawności językowe w stopniu równomiernym.
n Bardzo dobrze zna słownictwo i struktury gramatyczne nabyte w toku nauczania i prawidłowo ich
używa.
n W kontakcie z rodzimym użytkownikiem języka potrafi przekazywać, zrozumieć i odtworzyć informacje w zakresie materiału odpowiadającego swojemu poziomowi językowemu.
n Reaguje na poprawiane przez nauczyciela błędy zarówno w pisowni, jak i w mówieniu (to znaczy,
stara się je zrozumieć i pamiętać wersje poprawne).
n Jest w stanie poprawić własne błędy w mówieniu, pisaniu i ćwiczeniach gramatycznych.
n Uczeń potrafi samodzielnie zaprezentować wyniki własnej pracy, wypowiadać własne zdanie,
nawiązując do obyczajowości polskiej i krajów anglojęzycznych.
n Oceny cząstkowe i bieżące wskazują na bardzo dobry poziom przygotowania do zajęć.
53
Ocena dobra
nC
hoć rozwój czterech sprawności jest wyraźny, to jednak nie w stopniu równomiernym. Uczeń np.
gorzej pisze (forma, ortografia), niż mówi lub rozumie tekst czytany lub słuchany.
n Zna słowa i struktury gramatyczne nabyte w toku nauczania i używa ich, choć z drobnymi błędami.
n W kontakcie z rodzimym użytkownikiem języka potrafi z reguły przekazywać, zrozumieć i odtworzyć informacje w zakresie materiału odpowiadającego swojemu poziomowi językowemu, choć
czasem wymaga to dodatkowych wyjaśnień ze strony rozmówcy i słuchającego.
n Zazwyczaj reaguje na błędy poprawiane przez nauczyciela.
n Zazwyczaj potrafi zidentyfikować własny błąd i go poprawić.
n Oceny cząstkowe i bieżące wskazują na dobry poziom przygotowania do zajęć.
Ocena dostateczna
nU
czeń rozwija cztery sprawności językowe w stopniu nierównomiernym, mając dodatkowo problemy w obrębie niektórych z nich, np. mówi dość płynnie, ale nie zawsze zrozumiale, na ogół
rozumie tekst czytany, ale brak umiejętności odgadywania znaczeń struktur, fraz lub słownictwa
z kontekstu powoduje, że pewne fragmenty są dla niego zupełnie niezrozumiałe.
n Raczej zna struktury gramatyczne i słownictwo nabyte w toku nauczania i używa ich w miarę
sprawnie lub zna je dość dobrze, lecz nie używa w mowie i piśmie.
n W kontakcie z rodzimym użytkownikiem języka stosuje wypowiedzi proste i krótkie, oczekując
podobnych ze strony rozmówcy. Sporadycznie nie dochodzi jednak do komunikacji.
n Czasem reaguje na błędy poprawiane przez nauczyciela.
n Raczej umie poprawić swój błąd, jeśli jest zasygnalizowany przez nauczyciela.
n Oceny cząstkowe i bieżące wskazują na dostateczny poziom przygotowania do zajęć.
Ocena dopuszczająca
nU
czeń rozwija cztery sprawności językowe w stopniu ograniczonym, bazując raczej na umiejętnościach nabytych we wcześniejszym stadium nauki.
n Zna niektóre struktury gramatyczne i słownictwo nabyte w toku nauczania i używa ich, jednak
czasami nawiązanie komunikacji jest niemożliwe.
n W kontakcie z rodzimym użytkownikiem języka stosuje wypowiedzi bardzo proste i krótkie, oczekując podobnych ze strony rozmówcy.
n Rzadko reaguje na błędy poprawiane przez nauczyciela.
n Raczej nie jest w stanie zidentyfikować własnego błędu.
n Oceny cząstkowe i bieżące wskazują na niski poziom przygotowania do zajęć i niesystematyczność.
Ocena niedostateczna
nU
czeń nie opanował wiadomości i umiejętności określonych wymaganiami edukacyjnymi na
poziomie grupy, w której się znajduje.
6.3. Techniki kontroli i oceny postępów uczniów
Poniżej przedstawiono przykładowe techniki kontroli bieżącej i okresowej osiągnięć ucznia.
Przed poddaniem ucznia kontroli, należy go o tym uprzedzić oraz pomóc mu powtórzyć materiał.
Należy się więc upewnić, czy uczniowie rozumieją i pamiętają materiał, który będzie sprawdzany.
Służą temu lekcje powtórzeniowe, poświęcone dodatkowym ćwiczeniom oraz wyjaśnieniom.
54
Sprawdzając znajomość słownictwa, można zastosować następujące techniki:
• podawanie antonimów,
• grupowanie słów według kategorii,
• łączenie definicji ze słowem,
• parafrazowanie,
• podawanie definicji słowa,
• tłumaczenie,
• podawanie synonimów,
• uzupełnianie luk w tekście lub zdaniu.
Sprawdzając znajomość gramatyki, można zastosować następujące techniki:
• dobieranie struktur do sytuacji przedstawionych na obrazku,
• parafrazowanie,
• układanie pytań i odpowiedzi,
• test wielokrotnego wyboru,
• tłumaczenie,
• transformacje,
• układanie zdań z rozsypanych wyrazów,
• uzupełnianie luk w zdaniu odpowiednią formą słowa,
• wyszukiwanie i poprawianie błędów.
Sprawdzając umiejętność mówienia, można zastosować następujące techniki:
• dialogi,
• dyskusje,
• elementy technik dramowych (odgrywanie ról, przedstawienia),
• opisywanie (osób, rzeczy, wydarzeń itd),
• parafrazowanie czyjejś wypowiedzi,
• porównywanie (osób, wydarzeń, rzeczy itd),
• sprawozdania/relacje (z wydarzeń, np. sportowych),
• streszczenia (czytanki, artykułu).
Ocena powinna brać pod uwagę nie tylko stopień przyswojenia wiedzy i opanowania umiejętności, lecz także możliwości ucznia i poczynione przez niego postępy.
Bardzo ważne jest ocenianie umiejętności komunikowania się ustnego, które motywuje uczniów
do ćwiczenia języka w mowie. Uczniowie, którzy mówią dobrze, ale piszą testy słabo, nie będąc
ocenianymi za umiejętność mówienia, byliby dyskryminowani. Mówienie oceniamy w kategoriach:
płynność, poprawność, bogactwo struktur i słownictwa, wymowa.
Sprawdzając umiejętność rozumienia tekstu czytanego (reading comprehension), można zastosować następujące techniki:
• łączenie fragmentów tekstu z ich wizualną reprezentacją (zdjęcie, rysunek),
• porządkowanie akapitów,
• odpowiadanie na pytania ogólne i szczegółowe do tekstu,
• zadania typu prawda/fałsz,
• test wielokrotnego wyboru,
• uzupełnianie luk,
• wyszukiwanie i poprawianie błędnych informacji,
55
• wyszukiwanie wskazanych informacji w tekście,
• parafrazowanie.
Sprawdzając umiejętność pisania, można zastosować następujące techniki:
• dyktando,
• tekst sterowany (należy w nim zawrzeć wskazane informacje, np. w notatce kolegi/koleżanki),
• uzupełnianie i dokańczanie zdań, akapitów, historyjek,
• wypowiedź pisemna w różnorodnej formie i o różnej długości (opis, notatka, list, wypracowanie,
dialog, streszczenie, recenzja itd).
Sprawdzając umiejętność rozumienia ze słuchu (listening comprehension), można zastosować
następujące techniki:
• odpowiadanie na pytania ogólne i szczegółowe na podstawie usłyszanego tekstu,
• parafrazowanie,
• reagowanie niewerbalne (poprzez rysunek, czynność),
• zadania typu prawda/fałsz,
• uzupełnianie luk usłyszaną informacją,
• wyjaśnianie kontekstu wypowiedzi (nastrój, intencje, miejsce pobytu, wiek itd osoby mówiącej).
Sprawdzając umiejętność rozumienia ze słuchu, można zastosować technikę tzw. słuchania biernego. Polega ona na rysowaniu przez uczniów obrazków na dowolny temat w czasie słuchania tekstu
czytanego przez nauczyciela lub odtwarzanego elektronicznie. Przed wykonaniem ćwiczenia uczniowie nie otrzymują żadnych poleceń, natomiast po odsłuchaniu tekstu nauczyciel zadaje im pytania
odnoszące się do tego, co usłyszeli. Najczęściej wyniki są bardziej zadowalające niż w przypadku
słuchania aktywnego. Uwaga uczniów koncentruje się całkowicie na tym, czego słuchają, a pomaga
im w tym wykonywanie czynności manualnej, jaką jest rysowanie. Po wykonaniu zadania dobrze jest
odnieść się krótko do wykonanych rysunków.
6.4. Samoocena
Nauczyciel powinien stwarzać warunki do tego, aby uczniowie stawali się świadomymi i współodpowiedzialnymi uczestnikami procesu uczenia się. Dzięki temu nie będą obawiać się ryzyka
popełnienia błędów ani nie zniechęcą się nimi. W razie potrzeby poproszą o pomoc, będą korzystać
z najbardziej odpowiadających im strategii i technik uczenia się, będą wiedzieć, że nie muszą znać
znaczenia każdego słowa w tekście, aby je zrozumieć, oraz to, jak planować, kontrolować i oceniać
własny proces nauki języka.
Zgodnie z nowoczesnymi trendami nauczania języka obcego niezbędnym elementem wykorzystywanym na lekcjach języka angielskiego w gimnazjum powinno być portfolio, wzorowane na istniejącym Europejskim Portfolio Językowym.
Portfolio językowe to osobisty dokument ucznia, który ma służyć prezentacji umiejętności językowych, a także jego doświadczeń interkulturowych w różnych okresach nauki.
Uczeń na kartach specjalnie opracowanego do tego celu dokumentu przedstawia swoje osiągnięcia w zakresie określonym celami nauki. Portfolio odzwierciedla przebieg nauki szkolnej i pozaszkolnej, stanowi więc świadectwo rozwoju jednostki w procesie uczenia się, który – tak naprawdę
– powinien trwać przez całe życie.
56
7. OCENA PRACY NAUCZYCIELA
Proces uczenia się jest związany zarówno z uczniem, jak i z nauczycielem. Wskazane jest, aby
nauczyciel również poddawał się ocenie. Dobrze jest więc od czasu do czasu zapytać uczniów, czy
podobała im się lekcja, czy interesuje ich dany materiał, co stwarza problemy, czy chcieliby zmian
(dotyczących rodzaju ćwiczeń, ilości zadań, tempa nauki itd). Taka analiza może ułatwić i polepszyć
pracę zarówno nauczyciela, jak i ucznia.
Bardzo duże znaczenie w ocenie pracy nauczyciela mają tzw. lekcje otwarte, na które nauczyciel
zaprasza innych nauczycieli. Ich komentarze, wymiana opinii mogą bardzo pomóc w udoskonaleniu warsztatu pracy nauczyciela. Autoobserwacja jest kolejnym, niezbędnym elementem poznania
samego siebie. Można w tym celu stosować nagrywanie swoich lekcji (fonia, fonia i wizja), aby potem
przeanalizować własne zachowania w relacji z uczniami. Inną metodą jest stosowanie kwestionariuszy (propozycja poniżej). Można je wykorzystać również podczas lekcji otwartych do porównania
opinii i omówienia rozbieżności.
Przykładowy kwestionariusz
JĘZYK ANGIELSKI
Data:................................................................
Szkoła:.............................................................
Klasa: ................ temat:................................
Nauczyciel:......................................................
Obserwator:.....................................................
Uwaga: W przypadku wyboru 2 lub 3 należy krótko skomentować
Symbole do wykorzystania:
5 – wyróżniające
4 – bardzo dobre
3 – wymaga poprawy
2 – nieodpowiednie
57
Zajęcia hospitowane – kryteria
numer
treść
miejsce na oceny
1.
poprawne użycie języka angielskiego
2.
zasadność użycia języka polskiego
3.
cele lekcji (w jakim stopniu zostały osiągnięte)
4.
różnorodność technik, metod, respektowanie różnych stylów uczenia się
5.
użycie pomocy naukowych (jakość, odpowiedni dobór)
6.
logiczny układ lekcji
7.
materiał jasno wytłumaczony
8.
jasne instrukcje
9.
tempo
10.
atmosfera na lekcji (chęć do pracy, współpraca uczniów)
11.
ćwiczenie różnych sprawności i funkcji językowych
12.
reagowanie na błędy ucznia (wymowa, słownictwo, gramatyka, pisownia
intonacja itd)
13.
informacja zwrotna (feedback)
14.
nauka w kontekście
15.
poziom języka i materiału dostosowany do poziomu uczniów
16.
dyscyplina (nauczyciel zapewnia odpowiednie warunki do wykonywania zadań)
17.
zaangażowanie uczniów
18.
utrzymywanie uwagi uczniów
19.
reagowanie na potrzeby i pytania uczniów
20.
zachęcanie do wypowiedzi (prompting)
21.
kultura osobista: sposób karcenia, pochwały, podziękowania, prośby itd
22.
kontakt z klasą
23.
punktualność (początek i zakończenie)
24.
monitorowanie
25.
stosowanie limitów czasu do zadań
26.
kierowanie pracą klasy (classroom management – group/pair/individual work)
27.
pytania pomocnicze (elicitation)
58
Bibliografia:
Council of Europe: Poste, D., North, B., Sheils, J., Trim, J., 2001. Europejski system opisu kształcenia
językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa: Wydawnictwa Centralnego Ośrodka
Doskonalenia Nauczycieli
Komorowska, H. 1999. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: WSiP
Komorowska, H. 2000. Nauczanie języków obcych w zreformowanej szkole. Warszawa: Instytut Badań
Edukacyjnych
Wragg, E.C., 1999. Trzy wymiary programu. Warszawa: WSiP
Podstawa programowa z komentarzami Tom 3. Języki obce w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum
www.reformaprogramowa.men.gov.pl
59

Podobne dokumenty