Środki do jamy ustnej
Transkrypt
Środki do jamy ustnej
ŒRODKI DO PIELÊGNACJI JAMY USTNEJ 1 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Wymagania: l l l l ¡ Dobre w³aœciwoœci czyszcz¹ce Dobre w³aœciwoœci dezynfekcyjne Obojêtne dla delikatnej b³ony œluzowej jamy ustnej Niewykazuj¹ce szkodliwego dzia³ania dla przewodu pokarmowego Œrodki stosowane do czyszczenia zêbów: l l l l l l Na tyle miêkkie, aby nie uszkadza³y szkliwa Przyjemne w smaku £atwe w stosowaniu Bez szkodliwego wp³ywu na mikroflorê jamy ustnej i procesy w niej zachodz¹ce Przeciwdzia³aj¿e osadzaniu kamienia nazêbnego (p³ytki bakteryjnej) Zwiêkszaj¹ce odpornoœæzêbów na próchnicê 2 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ ¡ Sk³adniki past do zêbów: Substancje œcierne: wêglan wapnia, wêglan magnezu, fosforan wapnia, kwaœny fortran wapnia, udowodniony tlenek glinu, udowodniona krzemionka (w pastach fluorowych); polimetafosforan wapnia (Ca2P2O7) lub kreda; sk³adnik poleruj¹cy (bardzo drobne ziarna polimetakrylanu metylu PMMA i polichlorku winylu PVC), do 90% Œrodki wi¹¿¹ce wodê przeciwdzia³aj¹ce twardnieniu pasty w zetkniêciu z powietrzem: 70% wodny roztwór sorbitolu i gliceryna 3 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ Œrodki powierzchniowo-czynne u³atwiaj¹ce usuwanie osadu, pianotwórcze: siarczan laurylosodowy, dodecylobenzenosulfonian sodowy, laurylosarkozynian sodowy. Mog¹ szkodliwie wp³ywaæna b³onê œluzow¹, powodowaæ obna¿anie szyjek i niszczyæmikroflorê jamy ustnej. Substancje koloidalne, ¿eluj¹ce nawet przy ma³ej ich zawartoœci, wi¹¿¹ sk³adniki pasty w ca³oœæi zapobiegaj¹ oddzielaniu fazy wodnej i sta³ej: pochodne celulozy, agar-agar, skrobia, poliakrylany, udowodnione krzemiany 4 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ ¡ Substancje zapachowe pe³ni¹ rolê odœwie¿aj¹c¹ i maskuj¹c¹: olejek miêtowy, mentol, olejek goŸdzikowy, any¿owy, cynamonowy Substancje smakowe: sacharyna lub dulcyna Substancje o w³aœciwoœciach leczniczych l l l l Przeciwzapalne: azulen Œci¹gaj¹ce: tanina, mirra, wyci¹g z korzenia fio³ka, zwi¹zku glinu Antyseptyczne i przeciwzapalne: sól kuchenna i morska Bakteriobójcze i przeciwpróchnicze, dzia³aj¹ce od¿ywczo na b³onê œluzow¹, zwiêkszaj¹ce odpornoœæna próchnicê: fluorki i fluorofosforan sodu (Na2FPO3) 5 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ ¡ P³ukanki – dzia³anie antybakteryjne i odœwie¿aj¹ce oddech, niekiedy przeciwpróchnicze Wybielacze do zêbów – zawieraj¹ zwi¹zki nadtlenowe rozk³adaj¹ce siê z wydzieleniem wody utlenionej wybielaj¹cej zêby, niebezpieczne (tworz¹ po³¹czenia rodnikowe) Preparaty do czyszczenia protez – podobnie jak poprzednio, posiadaj¹ zwi¹zek, który po rozpuszczeniu w wodzie wydziela wodê utlenion¹ (np. nadboran sodu), ponadto maj¹ wype³niacze (kwaœny wêglan sodu, wêglan sodu, siarczan sodu). 6 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com PIELÊGNACJA JAMY USTNEJ w zdrowiu i chorobie ¡ Prawid³owa pielêgnacja jamy ustnej pozwala w du¿ej mierze zapobiec nie tylko próchnicy zêbów, ale tak¿e stanom zapalnym dzi¹se³ i przyzêbia, zaœw przypadku ju¿ rozwiniêtej choroby skraca czas jej trwania, ³agodzi objawy i zmniejsza mo¿liwoœæwystêpowania powik³añ. 7 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com Jak powinna wygl¹ daæcodzienna higiena jamy ustnej osoby zdrowej? ¡ Minimum niezbêdnych zabiegów higienicznych dla osoby doros³ej stanowi mycie zêbów 2x dziennie (w tym obowi¹zkowo przed snem), a jeszcze lepiej w miarê mo¿noœci robiæto po ka¿dym posi³ku. Zêby nale¿y szczotkowaæprzy u¿yciu dowolnej pasty i szczoteczki przez ok. 3 minuty, oczyszczaj¹c po kolei powierzchnie wewnêtrzne, zewnêtrzne i ¿uj¹ce ruchami okrê¿nymi oraz „wymiataj¹cymi” (z do³u do góry dla zêbów dolnych i odwrotnie), nastêpnie wyp³ukaæusta. Protect - ¿el koj¹ co-regeneruj¹ cy do dzi¹ se³. Stosowany w stanach zapalnych, owrzodzeniach, obrzêkach b³ony œluzowej dzi¹ se³ i jamy ustnej oraz przy odle¿ynach protezowych i uciskach ortodontycznych 8 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Od czasu do czasu warto skontrolowaæ prawid³owoœætechniki mycia zêbów przy pomocy tabletki z erytrozyn¹ (np. Red Cote), któr¹ nale¿y rozgryŸæpo skoñczonym myciu i wyp³ukaæusta wówczas zabarwi¹ siê na czerwono obszary niedostatecznie wyszczotkowane, na których pozosta³a p³ytka nazêbna (czyli osad sk³adaj¹cy siê z resztek po¿ywienia i drobnoustrojów). 9 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Szczoteczkê trzeba po ka¿dym myciu dobrze wyp³ukaæpod bie¿¹c¹ wod¹, przechowywaæw pozycji pionowej (w³osiem do góry) i, nawet jeœli nie wygl¹da na zu¿yt¹, wymieniaæco 1-3 miesiêcy. Dla dziecka trzeba dobraæszczoteczkê o rozmiarach i wykoñczeniu odpowiednim do wieku. Pasty z fluorem mo¿na u¿ywaædopiero, gdy dziecko opanuje umiejêtnoœæmycia zêbów i p³ukania ust bez po³ykania zawartoœci, tj. ok. 5.-6. r¿., natomiast dla dzieci m³odszych przeznaczone s¹ pasty bez fluoru (np. Nenedent - z xylitolem i ¿elem krzemowym, Dentica Junior itd.). Protefix antisept - p³yn do p³ukania jamy ustnej o udokumentowanym dzia³aniu przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym. 10 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Uzupe³nieniem powy¿szych zabiegów jest oczyszczanie przestrzeni miêdzyzêbowych przy u¿yciu nici dentystycznej, pozwalaj¹ce na dok³adne usuniêcie resztek jedzenia i p³ukanie ust p³ynem antybakteryjnym, utrwalaj¹cym efekt czyszczenia i odœwie¿aj¹cym oddech. Zarówno nici, jak i p³yny znajduj¹ siê w ofertach producentów najbardziej popularnych past do zêbów (np. Colgate, Blend-a-med, Aquafresh). W sytuacjach awaryjnych, gdy nie mamy mo¿liwoœci umycia zêbów bezpoœrednio po spo¿yciu bogatego w wêglowodany posi³ku (np. w podró¿y, w pracy, szkole czy na uczelni), warto pos³u¿yæsiê bezcukrow¹ gum¹ do ¿ucia, która wzmaga wydzielanie œliny, u³atwiaj¹c wyp³ukanie spomiêdzy zêbów resztek pokarmu i neutralizuje powsta³y po posi³ku kwaœny odczyn w jamie ustnej. Eludril - p³yn do p³ukania jamy ustnej o w³aœciwoœciach bakteriobójczych, grzybobójczych i redukuj¹ cy p³ytkê nazêbn¹ · Elgydium - pasta antybakteryjna do zêbów · Parodium ¿el ³agodz¹ cy do dzi¹ se³ 11 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Zwiêkszon¹ dba³oœæo higienê jamy ustnej powinny wykazywaæosoby: 1. nosz¹ce aparaty ortodontyczne lub protezy zêbowe, 2. cierpi¹ce na choroby przewlek³e usposabiaj¹ce do stanów zapalnych b³on œluzowych (cukrzyca, wszelkiego rodzaju wrodzone i nabyte niedobory odpornoœci, w³¹cznie z zaka¿eniem HIV, choroby uk³adu krwiotwórczego) lub stosuj¹ce leczenie, którego skutkiem ubocznym jest zmniejszenie miejscowej odpornoœci b³on œluzowych (chemio- i radioterapia chorób nowotworowych, terapia immunosupresyjna chorób tkanki ³¹cznej, nerek, p³uc, po przeszczepach narz¹dów itd., niektóre leki neurologiczne), 3. obarczone dziedzicznymi sk³onnoœciami do paradontozy lub ju¿ wykazuj¹ce pierwsze jej objawy. 12 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ Osoby nosz¹ce aparaty ortodontyczne lub protezy zêbowe W przypadku posiadania aparatu ortodontycznego sta³ego, mostu lub protezy osadzonej na implantach stosowaædodatkowo specjalne szczoteczki przeznaczone do oczyszczania trudno dostêpnych przestrzeni pomiêdzy zêbami i elementami aparatu (kilka typów takich szczoteczek o ró¿nych koñcówkach oferuje firma Butler). Mo¿na w tym celu u¿ywaætak¿e irygatorów wodnych, p³ucz¹cych trudno dostêpne miejsca strumieniem wody pod ciœnieniem, np. Waterpik, Braun Oral B Oxyjet. Ruchome protezy oraz aparaty ortodontyczne nale¿y czyœciæprzeznaczon¹ do tego celu szczoteczk¹ pod bie¿¹c¹ wod¹ (bez pasty), nastêpnie umieœciæna 10-15 min w szklance z ciep³¹ wod¹, w której rozpuszczamy tabletkê czyszcz¹c¹ (np. Corega Tabs, Protefix) i ponownie op³ukaæpod bie¿¹c¹ wod¹. Po ka¿dym posi³ku wskazane jest wyp³ukanie ust p³ynem antyseptycznym zwyk³ym lub przeznaczonym specjalnie do pielêgnacji jamy ustnej w stanach zwiêkszonego ryzyka (np. Eludril - p³yn na bazie chlorheksydyny, nie powoduj¹cy przebarwieñ szkliwa, Protefix Antisept, One Drop Only Chlorhexidin). W razie sk³onnoœci do powstawania stanów zapalnych i odle¿yn w miejscu kontaktu z aparatem/protez¹, prócz powy¿szych zabiegów mo¿na stosowaæprofilaktycznie np. Parodium - ¿el ³agodz¹cy o dzia³aniu antybakteryjnym, Pansoral - ¿el ³agodz¹cy ból, Protect - ¿el o dzia³aniu ochronnym i pobudzaj¹cym gojenie, Chamosaldont Gel. 13 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ Osoby cierpi¹ce na choroby przewlek³e usposabiaj¹ce do stanów zapalnych b³on œluzowych lub stosuj¹ce leczenie, którego skutkiem ubocznym jest zmniejszenie miejscowej odpornoœci b³on œluzowych U¿ywaætylko miêkkich szczoteczek, aby unikn¹æmikrouszkodzeñ b³ony œluzowej dzi¹se³, mog¹cych stanowiæpunkt wyjœcia stanu zapalnego (np. Elgydium Clinic 15/100 ultra miêkka). Zamiast past wybielaj¹cych, które mog¹ dra¿niædzi¹s³a, nale¿y wybieraæ pasty zawieraj¹ce œrodki antyseptyczne i hamuj¹ce krwawienie - np. chlorheksydynê (Elgydium - pasta do zêbów) lub triclosan - Signal Integral, Evadent Super, Aquafresh Plus) i/lub wyci¹gi zio³owe o dzia³aniu odka¿aj¹cym, przeciwzapalnym i uszczelniaj¹cym naczynia (Parodontax, Colgate Herbal, Signal Herbal, Homeodent 2). Po ka¿dym posi³ku p³ukaæusta p³ynem antyseptycznym (patrz wy¿ej). Na wszelki wypadek zawsze warto mieæw domu leczniczy p³yn do p³ukania ust o dzia³aniu przeciwzapalnym i odka¿aj¹cym (np. Argol, Azulan, Dentosept, Eludril, Hascosept, Salviasept, Tantum Verde) oraz œrodek do miejscowego nak³adania na zmiany chorobowe (Aperisan, Mucosit, Parodium - ¿el, Pansoral - ¿el, Sachol, Salumin itd.), by w razie pojawienia siê najmniejszych oznak stanu zapalnego b³ony œluzowej - jak bolesnoœæ, zaczerwienienie, bia³awe naloty, krwawienie z dzi¹se³przy myciu - móc je zastosowaæ, zanim uzyskamy poradê lekarsk¹. Objawy takie wymagaj¹ szybkiego kontaktu ze specjalist¹ prowadz¹cym leczenie choroby zasadniczej, a w razie chwilowej jego niedostêpnoœci - z lekarzem rejonowym (rodzinnym, internist¹ czy pediatr¹). 14 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com ¡ ¡ Osoby obarczone sk³onnoœciami do paradontozy lub ju¿ wykazuj¹ce pierwsze jej objawy Przestrzegaæzasad pielêgnacji jak wy¿ej, stosuj¹c zw³aszcza pasty o recepturach opracowanych specjalnie dla profilaktyki i leczenia paradontozy, wzbogaconych w œrodki przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, witaminy, minera³y (Elgydium - lecznicza pasta do zêbów, Parodontax Fluor, Parogencyl bi-actif, Evadent Sensitive, Blend-a-med Mineral Action itp.). Dodatkowo wskazany jest codzienny delikatny masa¿ dzi¹se³; najlepiej wykonywaægo opuszk¹ palca, patyczkiem higienicznym lub specjaln¹ szczoteczk¹ do masa¿u dzi¹se³ Elgydium Clinic 7/100, zwil¿on¹ odrobin¹ ¿elu o dzia³aniu leczniczym (np. Parodium - ¿el, Chamosaldont Gel). Profilaktycznie mo¿na stosowaædoustny preparat zio³owo-witaminowy Multi-Tabs Herboral, polecany przez skandynawskich stomatologów, a do codziennej higieny jamy ustnej pastê antybakteryjn¹ Elgydium polecan¹ przez stomatologów francuskich i polskich. 15 PDF Creator - PDF4Free v3.0 http://www.pdf4free.com