1 15. Józef tłumaczy sny (Rdz 40–41) 1. Dlaczego film o Józefie nosi

1 15. Józef tłumaczy sny (Rdz 40–41) 1. Dlaczego film o Józefie nosi

1
15. Józef tłumaczy sny (Rdz 40–41)
1. Dlaczego film o Józefie nosi tytuł „Józef, władca snów”?
Wstęp
Na pierwszym spotkaniu o Józefie poznaliśmy piosenkę „Fortuny dziecię” z filmu o tytule „Józef,
władca snów”. Spróbujemy dzisiaj wyjaśnić, skąd bierze się tytuł tego filmu.
Aktywizacja
Metoda: rozmowa kierowana
Materiały: obrazy przedstawiające sny Józefa (kłosy i gwiazdy) (zał. 1)
• Celem tej części spotkania jest powtórzenie wiadomości o Józefie.
• Pytania do rozmowy kierowanej:
Jak Jakub traktował Józefa w porównaniu z pozostałymi synami?
Jaką postawę wobec Józefa przyjmowali bracia?
Jakie było znaczenie snu o jedenastu snopach zboża kłaniających się jednemu?
tu można poprosić uczestników o opisanie pierwszego obrazu nawiązującego do tego snu
Jakie było znaczenie snu o słońcu, księżycu i jedenastu gwiazdach?
tu można poprosić uczestników o opisanie pierwszego obrazu nawiązującego do tego snu
Do czego doprowadziła nienawiść braci do Józefa?
został sprzedany do Egiptu – tu również można postawić kolejne pytania dotyczące szczegółów
sprzedania Józefa
Co robił Józef u Potifara, dowódcy straży przybocznej?
był zarządcą całego jego domu i majątku
Dlaczego Józefa trafił do więzienia?
przez żonę Potifara, która chciała go uwieść, on jednak odmówił
Puenta
Bracia chcieli wrzucić Józefa do studni, by przekonać się, „co będzie z jego snów” (Rdz 37,20).
Patrząc na bieg historii, można powiedzieć, że sny Józefa nie bardzo się spełniały. Niesłusznie
oskarżony trafił do więzienia. Wydawać by się mogło, że to już koniec. Ale odkryliśmy, że Józef
nawet w tych trudnych warunkach jest „dzieckiem fortuny”. Nie jednak „fortuna” czy jakiś los
wspiera Józefa, lecz Pan Bóg.
2. Józef tłumaczy sny więźniów
Wstęp
We więzieniu Józef szybko zyskuje przychylność naczelnika więzienia i współwięźniów.
Dlaczego? Mówi o tym krótki fragment zamykający rozdz. 40. Odczytamy go, by następnie poznać
dalsze losy Józefa we więzieniu.
Aktywizacja
Metoda: praca ze zdjęciami, opowiadanie, układanie planu ramowego
Materiały: prezentacja pt. Józef tłumaczy sny więźniów (w pdf) (zał. 2), plan ramowy Rdz 40 (zał.
3), tekst Rdz 40
2
• Odczytanie tekstu Rdz 40,21-23.
Pytanie do tekstu: W jaki sposób Józef doświadczał, że „Pan Bóg był nim”?
zyskał przychylność naczelnika, udawało mu się wszystko, co uczynił
• Przed przystąpieniem do lektury Rdz 41 należy wyjaśnić znaczenie słowa „podczaszy” – to
urzędnik faraona, który próbuje napojów przed podaniem ich faraonowi.
• Prezentacja pt. „Józef tłumaczy sny więźniów” liczy 10 obrazów. Zostają one wywieszone na
tablicy magnetycznej bez zachowania porządku chronologicznego.
• Uczestnicy otrzymują paski z tytułami, które mają dopasować do obrazów wiszących na tablicy.
Te następnie mają uporządkować chronologicznie.
• Powyższe działania uczestnicy podejmują po wysłuchaniu opowiadania z Rdz 40,1-23. Jeśli
uczniowie są starsi wiekowo, wówczas można podzielić ich na mniejsze grupy. Każda grupa
otrzymuje paski z elementami planu ramowego, który mają ułożyć po przeczytaniu opowiadania
Rdz 40.
Plan ramowy Rdz 40
1. Podczaszy królewski i nadworny piekarz trafiają do więzienia
2. Józef przydzielony do służby podczaszemu i nadwornemu piekarzowi
3. Sen podczaszego
4. Józef wyjaśnia sen podczaszego
5. Radość podczaszego z bliskiej perspektywy opuszczenia więzienia
6. Sen nadwornego piekarza o trzech koszach chleba
7. Sen nadwornego piekarza o ptakach wydziobujących chleb
8. Józef wyjaśnia sen piekarza
9. Faraon wyprawia ucztę urodzinową
10. Uwolnienie z więzienia podczaszego
11. Skazanie na śmierć nadwornego piekarza
12. Podczaszy przywrócony do służby faraonowi
• Po sprawdzeniu planu uczestnicy już na forum ogólnym dopasowują obrazy do poszczególnych
punktów planu ramowego.
• Po ułożeniu planu prowadzący stawia pytanie: Skąd Józef znał znaczenie tych dwóch snów?
Uczniowie samodzielnie szukają odpowiedzi w Rdz 40 albo prowadzący prosi ich o przeczytanie
Rdz 40,8.
Odpowiedź zna tylko Bóg. Bóg ją komunikuje Józefowi – to dowód, że Pan był z nim.
Puenta
Ta historia z więzienia pokazuje, że Józef mógł być nazywany „władcą snów”. On sam jednak
tłumaczy, że „wyjaśnienie snów należy do Boga”. Nie przypisuje sobie zasług, jest skromny, wie,
że czuwa nad nim Pan Bóg. Liczy, że teraz szybko opuści więzienie.
3
3. Sny faraona
Wstęp
Przełożony podczaszych zapomniał jednak o Józefie (Rdz 40,23). Przypomniał jednak sobie dwa
lata później, kiedy faraon miał dziwne sny. Nikt nie potrafił ich wyjaśnić. Z pomocą przychodzi
znowu Józef. Jakie były to sny? Jak do szło do ich wyjaśnienia?
Aktywizacja
Metoda: praca z formularzem
Materiał: formularz pt. Sny faraona (zał. 4)
• Uczniowie pracują w parach. Każda para otrzymuje formularz pt. Sny Faraona. Jest to rodzaj
tekstu z lukami, których wypełnienie następuje przez wybór jednej z trzech możliwości. Tekst jest
wzięty z Rdz 41,1-16.25-41.
• Prowadzący czyta tekst, zaś uczniowie wybierają właściwą odpowiedź w miejscach luk.
Sprawdzanie tekstu następuje zaraz po wypełnieniu luki.
• W podanym niżej tekście właściwe odpowiedzi zostają wytłuszczone.
Sny faraona (Rdz 41,1-16.25-41)
1
W dwa lata później faraon miał sen. Śniło mu się, że stał nad Nilem. 2 I oto z Nilu wyszło siedem krów
pięknych i tłustych, które zaczęły się paść wśród sitowia. 3 Ale oto siedem innych krów wyszło z Nilu,
brzydkich i chudych, które stanęły obok tamtych nad brzegiem Nilu. 4 Te brzydkie i chude krowy
a) pożarły
b) pogryzły
c) przegoniły
siedem owych krów pięknych i tłustych. Faraon przebudził się. 5 A kiedy znów zasnął, miał drugi sen.
Przyśniło mu się siedem kłosów wyrastających z jednej łodygi, zdrowych i pięknych. 6 A oto po nich
wyrosło siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim. 7 I te puste kłosy
a) pożarły
b) zagłuszyły
c) pochłonęły
owych siedem kłosów zdrowych i pełnych. Potem faraon przebudził się. Był to tylko sen.
8
Rano faraon, zaniepokojony, rozkazał wezwać
a) wszystkich dowódców wojskowych
b) wszystkich wróżbitów egipskich
c) wszystkich pisarzy
oraz wszystkich mędrców i opowiedział im, co mu się śniło. Nie było jednak nikogo, kto by umiał
wytłumaczyć faraonowi te sny. 9 Wtedy przełożony podczaszych rzekł do faraona: «Dzisiaj wyznam moje
grzechy. 10 Faraon, rozgniewawszy się na swego sługę oddał mnie, a ze mną i
a) przełożonego więzienia
b) przełożonego piekarzy
c) przełożonego robót publicznych
pod straż do domu przełożonego dworzan. 11 I wtedy mieliśmy obaj jednej nocy sen, on inny a ja inny. 12 A
był tam z nami pewien
a) młody Hebrajczyk,
b) młody Egipcjanin,
c) młody Rzymianin,
sługa przełożonego dworzan. Opowiedzieliśmy mu, a on wytłumaczył nam nasze sny, tłumacząc sen
każdego z nas. 13 I stało się tak, jak nam je wytłumaczył: mnie przywrócił faraon na mój urząd, a jego
4
a) uwolnił».
b) wychłostał».
c) powiesił».
14
Wtedy faraon kazał wezwać Józefa. Wyprowadzono go więc pospiesznie z lochu, a on, ogoliwszy się oraz
zmieniwszy szaty, przyszedł do faraona.
15
Faraon rzekł do Józefa: «Miałem sen, którego nikt nie umie wytłumaczyć. Ja zaś słyszałem, jak mówiono
o tobie, że skoro usłyszysz sen, zaraz go wytłumaczysz». 16 Józef tak odpowiedział faraonowi: «Nie ja,
a) lecz gwiazdy dadzą
b) lecz Bóg da
c) lecz księgi dadzą
pomyślną odpowiedź tobie, o faraonie». 25 Józef rzekł do faraona: «Sen twój, o faraonie, jest jeden. To, co
Bóg zamierza uczynić,
a) ukrył przed tobą, faraonie.
b) zaszyfrował przed tobą, faraonie.
c) zapowiedział tobie, faraonie.
26
Siedem krów pięknych - to siedem lat, i siedem kłosów pięknych - to też siedem lat;
a) jest to bowiem jeden i ten sam sen.
b) są to bowiem dwa sny.
c) nie jest to bowiem sen.
27
Siedem zaś krów chudych i brzydkich, które wyszły za tamtymi, i siedem kłosów pustych i zniszczonych
wiatrem wschodnim - to też
a) siedem lat nieszczęść.
b) siedem lat niedoli.
c) siedem lat głodu.
28
To, o czym mówię faraonowi, Bóg uczyni tak, jak pokazał faraonowi.29 Bo nadejdzie
a) siedem lat obfitości wielkiej
b) siedem lat szczęścia wielkiego
c) siedem lat radości wielkiej
w całym Egipcie.30 A po nich nastanie siedem lat głodu; i pójdzie w niepamięć cała ta obfitość w Egipcie,
gdy głód będzie niszczył kraj. 31 Nie będą już wiedzieli o obfitości w tym kraju wskutek głodu, który potem
nadejdzie, bo będzie to głód bardzo ciężki. 32 Ponieważ ten sen powtórzył się
a) jednokrotnie,
b) dwukrotnie,
c) trzykrotnie,
faraonie, Bóg to już postanowił i Bóg niebawem to uczyni. 33 Teraz więc niech faraon upatrzy sobie kogoś
roztropnego i mądrego i ustanowi go
a) faraonem Egiptu.
b) dowódcą wojsk Egiptu.
c) zarządcą Egiptu.
34
Niech faraon tak ustanowi nadzorców, by zebrać piątą część urodzajów w Egipcie podczas siedmiu lat
obfitości.35 Niechaj oni nagromadzą wszelką żywność podczas tych lat pomyślnych, które nadejdą. Niechaj
gromadzą zboże do rozporządzenia faraona jako zaopatrzenie dla miast i niechaj go strzegą. 36 A będzie ta
żywność zachowana dla kraju na siedem lat głodu, które nastaną w Egipcie. Tak więc nie wyginie ludność
tego kraju z głodu».
37
Słowa te podobały się faraonowi i wszystkim jego dworzanom. 38 Rzekł więc faraon do swych dworzan:
«Czyż będziemy mogli znaleźć podobnego mu człowieka, który miałby tak jak on ducha Bożego?» 39 A
potem faraon rzekł do Józefa: «Skoro Bóg dał ci poznać to wszystko, nie ma nikogo, kto by ci dorównał
a) odwagą i dzielnością!
b) przebiegłością o sprytem!
c) rozsądkiem i mądrością!
5
40
Ty zatem będziesz nad moim dworem i twoim rozkazom będzie posłuszny cały mój naród. Jedynie
a) godnością kapłańską
b) godnością boską
c) godnością królewską
będę cię przewyższał». 41 I powiedział faraon Józefowi: «Oto ustanawiam cię zarządcą całego Egiptu!»
• Po zakończeniu pracy prowadzący prosi uczniów, by zakreślili w powyższym tekście zdania, w
których jest wzmiankowany Pan Bóg. Co te zdania mówią o Panu Bogu?
w. 16 – Józef wyjaśnia, że to nie on, lecz Bóg da odpowiedź faraonowi.
w. 25 – Bóg przez sny chce wyjaśnić faraonowi, co zamierza mu uczynić.
w. 28 – Bóg uczyni tak, jak pokazał to faraonowi.
w. 32 – znaczenie obu snów jest takie samo – stąd powtórzenie oznacza, że Bóg już postanowił i
niebawem to uczyni.
w. 39 – faraon uznaje, że Bóg dał poznać Józefowi znaczenie snów, co dowodzi, że nie ma nikogo
mądrzejszego od Józefa w Egipcie. Dlatego ustanawia Józefa zarządcą całego Egiptu.
Puenta
Józef wyjaśnił znaczenie snów faraona. Przez te sny Pan Bóg zapowiedział, co uczyni wobec
Egiptu. Zarazem tylko Pan Bóg mógł dać wyjaśnienie tych snów. Dzięki Bożej opiece Józef nie
tylko wyjaśnia sny, ale też zostaje wyznaczony na zarządcę Egiptu. Czy poradził sobie z tą funkcją,
o tym przekonamy się na następnym spotkaniu.
4. Nowy tytuł dla piosenki „Fortuny dziecię”
Wstęp
Poznaliśmy piosenkę „Fortuny dziecię”. Znamy też historię życia Józefa. Na koniec zastanowimy
się nad tytułem tej piosenki. Czy jest on właściwy?
Aktywizacja
Metoda: alternatywne tytuły
Materiał: formularz pt. Sny faraona (zał. 4), kolorowana pt. Sny wyjaśnione przez Józefa (zał. 5),
piosenka „Fortuny dziecię” (zał. 6)
• Wysłuchanie piosenki „Fortuny dziecię”
• Uczestnicy mają raz jeszcze zapoznać się ze zdaniami zaznaczonymi w tekście, które mówią o
Panu Bogu.
• Na podstawie tych zdań mają zaproponować nowy tytuł do piosenki „Fortuny dziecię”, który
uwzględni prawdę o Panu Bogu w tej historii Józefa. Zatem w tytule musi pojawić się imię Józefa
i Boga.
chodzi o wskazanie, że nie o fatum czy jakiś los chodzi, lecz o działanie opatrznościowe Pana Boga.
Przykłady:
Józef, umiłowany Boga
Józef, słuchający Boga
•Spotkanie można zakończyć modlitwą litanijną, której wezwaniami będą kolejne tytuły
przygotowane przez uczniów.
6
Pamiętajmy, że Józef jest patriarchą, którego wstawiennictwo może być przywoływane tak samo jak
wstawiennictwo Abrahama czy Mojżesza.
Uwaga!
Jeśli w spotkaniu biorą udział mniejsze dzieci, można skorzystać z kolorowanek przedstawiających
sny więźniów i faraona (zał. 4). Praca z tymi obrazami pomoże dzieciom zapamiętać treść snów.