Internet jako źródło informacji – usługa WWW.

Transkrypt

1 / 10
PODSTAWOWE USŁUGI W SIECI INTERNET
Internet jako ródło informacji – usługa WWW.
1. Wprowadzenie:
a) Pocz tki:
Rok 1992; Tim Berners Lee; (CERN – fr. Centere Europeen pour la Recherche Nuclaire) w Genewie.
Obecnie: W3C – WWW Consortium, W3O – WWW Organization.
b) Cechy charakterystyczne:
WWW (ang. World Wide Web) – sposób prezentacji danych w postaci tzw. stron z tekstem, grafik
i innymi elementami powi zanych ze sob za pomoc odno ników, odsyłaczy.
Hipertekst (ang. hypertext) – odno nik do innej
strony WWW mog cej znajdowa si na tym
samym lub innym komputerze w sieci.
Obiekt graficzny, który mo e
by odno nikiem do innej
strony WWW.
2. Podstawowe poj cia
Klient WWW – komputer oraz program zgłaszaj cy danie pobrania strony WWW.
Serwer WWW – komputer oraz program udost pniaj cy strony WWW.
URL (ang. Uniform Resource Locator) – adres strony WWW; ogólnie – adres dowolnego zasobu
w sieci Internet.
http://www.ap.krakow.pl/papers/papers.html
(1)
(2)
(3)
(1)
HTTP (ang. HyperText Transfer Protocol) – sposób przesyłania danych, tzw.
protokół transmisji stron WWW.
(2)
adres serwera, na którym przechowywana jest strona.
(3)
cie ka dost pu oraz nazwa pliku z dokumentem WWW.
HTML (ang. HyperText Markup Language) – j zyk, w którym tworzone s strony
WWW
Standardowe oznaczenia stosowane w adresach stron WWW:
gov (ang. government) – instytucje rz dowe,
edu (ang. education) – instytucje naukowe, edukacyjne,
com (ang. commercial) – firmy, instytucje komercyjne,
org (ang. organization) – firmy, instytucje niekomercyjne,
mil (ang. military) – instytucje wojskowe,
net (ang. network) – firmy, instytucje zwi zane z rozwojem i udost pnianiem sieci komputerowych,
…
pl, uk, de, fr, ru, …
2 / 10
Adres domenowy → adres IP, np.: www.ap.krakow.pl → …
DNS (ang. Domain Name Server, Domain Name Service) – serwer, usługa odpowiedzialna za
tłumaczenie adresów domenowych na adresy IP.
Portal – sieciowe centrum informacyjne i rozrywkowe dotycz ce ró nych dziedzin zawieraj ce zwykle
mo liwo przeszukiwania (własnych i nie tylko) zasobów
Wortal – profesjonalnie utworzony serwis informacyjny, po wi cony okre lonej dziedzinie, np.: serwis
prawniczy, serwis turystyczny, serwis po wi cony grafice komputerowej, …
Baner – zwykle podłu ny, prostok tny obszar na stronie zawieraj cy reklam , zwykle w postaci
animowanej grafiki, b d cej odsyłaczem do okre lonej strony WWW
[***]
Rodzaje adresów IP: IPv4, IPv6.
Dodatkowe rozszerzenia nazw dokumentów WWW: *.php, *.cgi, *.asp, … (?, %, &, …).
Dodatkowe elementy adresu strony: https://adres.serwera:8018/katalog/plik.html
Serwer Proxy, np.: w3cache.icm.edu.pl;
[Narz dzie | Opcje internetowe | Poł czenia | Ustawienia sieci LAN]
3 / 10
Przegl darka internetowa – klient usługi WWW.
Przykładowe przegl darki: Internet Explorer, Netscape, Mozilla (np. Firefox), Opera, Lynx, Links, ….
(Poni sze odwołania do ró nych ustawie dotycz przegl darki Internet Explorer)
1. Podstawowe operacje na dokumentach WWW:
a) Otwieranie dokumentu w nowym lub bie cym okienku:
[Plik | Nowy | Okno (Ctrl+N)], [Plik | Otwórz… (Ctrl+O)].
b) Zapisywanie dokumentu:
[Plik | Zapisz (Ctrl+S)], [Plik | Zapisz jako…]
Wybieramy typ zapisu:
- Strona sieci Web, kompletna – *.htm, *.html;
- Archiwum sieci Web, osobny plik – * .mht (kompletna strona zakodowana w formacie MIME);
- Strona sieci Web, tylko HTML – *.htm, *.html; (bez grafiki, d wi ku, plików styli, …);
- Plik tekstowy - *.txt.
Wybieramy sposób kodowania:
np.: Europa rodkowa (ISO), Europa rodkowa (Windows), Unicode, ….
c) Przygotowanie do druku:
[Plik | Podgl d wydruku…], [Plik | Ustawienia strony…], [Plik | Drukuj… (Ctrl+P)]
d) Wysyłanie, importowanie i eksportowanie:
[Plik | Wy lij | Strona poczt e-mail…, Ł cze poczt e-mail, Skrót na pulpit], [Plik | Importuj
i eksportuj…]
Import i eksport dotyczy „Ulubionych” oraz plików cookie.
e) Zapami tywanie „ulubionych” adresów:
[Ulubione | Dodaj do ulubionych…], [Ulubione| Organizuj ulubione…]
2. Podstawowe operacje na tek cie dokumentu
a) Kopiowanie wycinanie i wklejanie zaznaczonego tekstu.
b) Wyszukiwanie tekstu na stronie:
[Edycja | Znajd (na tej stronie)… (Ctrl+F)]
Aby wyszuka w wybranej „ramce” dokumentu nale y j uaktywni , np. za pomoc klikni cia.
3. Elementy wy wietlania dokumentu
a) Przechodzenie, zatrzymywanie lub od wie anie dokumentu
[Widok | Przejd do | Wstecz (Alt + ←), Dalej (Alt + →), Strona główna (Alt+Home)], [Widok |
Zatrzymaj (Esc)], [Widok | Od wie (F5)]
b) Ustalenie rozmiaru oraz kodowania tekstu
[Widok | Rozmiar tekstu | …], [Widok | Kodowanie | …]
c) Podgl d ródła i ustawienie „pełnego ekranu”
[Widok | ródło], [Widok | Pełny ekran (F11)]
4. Ustawienia opcji przegl darki
Strona główna (startowa), tymczasowe pliki internetowe (w tym pliki cookie), historia, blokowanie
„wyskakuj cych” okienek, autouzupełnianie, poł czenie z internetem, programy internetowe, …
[Narz dzia | Opcje internetowe…]
4 / 10
Wyszukiwanie informacji w Internecie.
1. Standardowe narz dzia wyszukuj ce:
a) Katalogi sieciowe
Starannie opracowane wielopoziomowe listy tematyczne, po których „w drujemy” od ogółu do
szczegółu w poszukiwaniu wła ciwego dokumentu.
b) Programy wyszukuj ce
Programy te wertuj własne bazy danych według wpisanych przez u ytkownika kryteriów. Kryteria te
stanowi najcz ciej odpowiednie frazy b d słowa oraz tzw. operatory (cudzysłowy; wyra enia
logiczne: and, or, not; znaki: +, -; …). Ka da wyszukiwarka posiada szczegółowe obja nienia dotycz ce
sposobów zadawania pyta oraz stosowanych przez ni operatorów.
Opisane powy ej dwa narz dzia wyst puj najcz ciej razem w jednym dokumencie WWW.
Oto przykłady najbardziej popularnych wyszukiwarek i katalogów:
Altavista – www.altavista.com, www.altavista.pl;
Yahoo – www.yahoo.com; Infoseek – www.infoseek.com;
Search – www.search.com; Google – www.google.com, www.google.pl
Netsprint – www.netsprint.pl; Szukacz – www.szukacz.pl
Wirtualna Polska – www.wp.pl (szukaj.wp.pl, katalog.wp.pl)
Onet – www.onet.pl (szukaj.onet.pl, katalog.onet.pl)
Netoskop – www.netoskop.pl Yandex – www.yandex.pl;
2. Dodatkowe metody wyszukiwania:
a) Multiwyszukiwarki, metawyszukiwarki
Serwisy umo liwiaj ce jednoczesne korzystanie z wielu „zwykłych” wyszukiwarek i katalogów.
Typowy wygl d multiwyszukiwarki to strona WWW z polem pozwalaj cym na wpisanie odpowiedniej
frazy. Zapytanie to kierowane jest nast pnie (równocze nie lub sekwencyjnie) do wielu serwisów
wyszukiwawczych. Wyniki poszukiwa wy wietlane s na oddzielnej stronie.
Poni ej przykłady popularnych multiwyszukiwarek:
Metacrawler – www.metacrawler.com; MetaFind – www.metafind.com;
E-multi – www.emulti.pl
b) Roboty wyszukiwawcze
Specjalne programy, kryj ce si pod nazwami: agent, robot (ang. searchbot), które ł cz w sobie zalety
multiwyszukiwarek z mo liwo ci lepszej konfiguracji i rozbudowanych sposobów okre lania kryteriów
poszukiwa . Po wyszukaniu odnosnikó programy te mog je sortowa , porównywa ze sob , usuwa
duplikaty, weryfikowa , zapisywa w ró nej postaci (HTML, tekst), itp.
Przykładowe programy tego rodzaju to: Copernic 2000, WebFerret, Mata Hari, Hurricane WebSearch
lub polski program Internetowy Poszukiwacz (www.poszukiwacz.pl).
c) Wyszukiwarki specjalistyczne
Oprócz wyszukiwarek „ogólnych” istniej wyszukiwarki nastawione na poszukiwania tylko okre lonych
zasobów (z okre lonych dziedzin), np. plików multimedialnych, programów, itp.
Przykładowe wyszukiwarki specjalistyczne to:
www.audiogalaxy.com, www.2look4.com – pliki d wi kowe;
www.imdb.com, www.cddb.com – filmowa i muzyczna baza danych;
www.shareware.com, www.download.com – programy;
www.space.com – astronomia, kosmos;
5 / 10
6 / 10
Poczta elektroniczna (e-mail).
Zasady korzystania z konta pocztowego.
1. Wprowadzenie:
1. Sposoby dost pu do skrzynki pocztowej.
Pocz tki: rok 1965 → 1974 - Ray Tomlinson.
a) przez stron WWW
a) Działanie:
b) przez lokalny program (klient) pocztowy
c) przez tzw. konto shellowe na serwerze pocztowym.
2. Obsługa konta z poziomu strony WWW
Wpisanie adresu serwera pocztowego, logowanie, struktura katalogów, czytanie listów, tworzenie
nowych wiadomo ci (zał czniki), odpowiadanie nadawcy, odpowiadanie wszystkim, przesyłanie dalej,
korzystanie z ksi ki adresowej, …
3. Obsługa konta za pomoc programu pocztowego
Struktura listu
(1)
Sie Internet
(2)
(3)
(1) Serwer poczty wychodz cej (SMTP + MIME), którego głównym zadaniem jest
sprawdzenie dost pno ci konta pocztowego adresata oraz wysłanie listu;
SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol)
MIME (ang. Multipurpose Internet Mail Extensions)
(2) Serwer poczty przychodz cej (POP, IMAP), który przechowuje listy adresata i udost pnia
je po podaniu nazwy i hasła wła ciciela konta pocztowego;
POP (ang. Post Office Protocol)
IMAP (ang. Internet Message Access Protocol)
(3) Komputer domowy z przegl dark lub klientem pocztowym
b) Adresy poczty elektronicznej:
np.: [email protected]
janosik
@
interia.pl
nazwa konta u ytkownika
znak rozdzielaj cy (ang. at), tzw. małpka
adres serwera pocztowego (poczty przychodz cej)
2. Zasady otrzymywania „skrzynki pocztowej”:
a) Dost p do Internetu przez firm (tzw. ISP, ang. Internet Service Provider):
W wi kszo ci wypadków konto e-mail jest standardow usług danej firmy.
b) Dost p do Internetu przez firm nieudost pniaj c kont pocztowych:
- otwarcie strony internetowej dostawcy kont (darmowych lub komercyjnych), np.: interia.pl,
onet.pl, wp.pl, …;
- odszukanie miejsca odsyłaj cego do strony zakładania kont pocztowych;
- zapoznanie si z regulaminem działania „skrzynki pocztowej”;
- wypełnienie formularza i potwierdzenie wprowadzonych danych;
- otrzymanie ko cowych informacji dotycz cych konta (login, adres serwera poczty przychodz cej
i wychodz cej).
a) Przykłady programów pocztowych:
Outlook Express (Microsoft), Messenger (Netscape), Kurier Poczty (Mozilla), Mozilla Thunderbird,
Pegasus Mail, Eudora, The Bat!, …
(Poni sze odwołania do ró nych ustawie dotycz programu pocztowego Outlook Express)
b) Konfiguracja klienta pocztowego:
Wprowadzenie adresów serwerów pocztowych; podanie adresu e-mail;
Dodatkowe ustawienia: Pozostaw kopie wiadomo ci na serwerze [Narz dzia | Konta… | Poczta |
Wła ciwo ci | Zaawansowane]; Serwer (poczty wychodz cej) wymaga uwierzytelnienia [Narz dzia | …
| Wła ciwo ci | Serwery]; …
c) Wielu u ytkowników i jeden program pocztowy – to samo ci, profile:
Tworzenie to samo ci: [Plik | To samo ci | Dodaj now to samo …]; Zarz dzanie to samo ciami:
[Plik | To samo ci | Zarz dzaj to samo ciami…]; Zmiana to samo ci: [Plik | Przeł cz to samo …];
d) Rodzaje folderów:
Skrzynka odbiorcza – Inbox; Skrzynka nadawcza – Templates; Elementy wysłane – Sent; Elementy
usuni te – Trash; Kopie robocze – Drafts;
e) Tworzenie i wysyłanie nowej wiadomo ci:
Adresaci:
Do (To),
DW – Do Wiadomo ci (CC – ang. Carbon Copy),
UDW – Ukryte … (BCC – ang. Blind Carbon Copy) [Widok | Wszystkie nagłówki];
Temat;
Tre :
Rodzaj tekstu: zwykły; sformatowany – HTML [Format | …] [Narz dzia | Opcje…| Wysyłanie];
Kodowanie tekstu: ISO, Windows, Unicode; Europa rodkowa [Format | Kodowanie];
Wstawianie zawarto ci zewn trznego pliku (*.txt, *.html, …) [Wstaw | Tekst z pliku…];
Zał czniki [Wstaw | Plik zał cznika…];
Podpisy: tworzenie [Narz dzia | Opcje… | Podpisy]; wstawianie [Wstaw | Podpis];
Sprawdzanie pisowni [Narz dzia | Pisownia…];
Priorytet: normalny, wysoki (!), niski ( ) [Wiadomo | Ustaw priorytet]
danie potwierdzenia: [Narz dzia | daj potwierdzenia przeczytania]; opcje potwierdzania [Narz dzia
| Opcje… | Potwierdzenia];
Wysyłanie wiadomo ci.
7 / 10
f) Ksi ka adresowa:
Dodawanie i korzystanie z adresów [Narz dzia | Ksi ka adresowa]
g) Filtrowanie poczty:
Reguły filtrowania (wybór warunków reguły, wybór akcji, opis reguły, nazwa reguły) [Narz dzia |
Reguły wiadomo ci | Poczta…]
Bezpiecze stwo przesyłek pocztowych:
Szyfrowanie, podpis cyfrowy;
8 / 10
Usenet – grupy dyskusyjne w sieci.
1. Wprowadzenie:
Powstanie: rok 1979; Tom Truscott, Jim Ellis.
a) Zasady korzystania i działania sieci Usenet:
Uczestnicy debaty komputerowej maj mo liwo (za pomoc odpowiedniego programu – klienta grup
dyskusyjnych) zapisania si , czytania i wysyłania wiadomo ci do wybranej grupy; odpowiedzi mo na
kierowa do całej grupy – publicznie lub tylko do okre lonej osoby – prywatnie (poczt elektroniczn ).
Serwer otrzymuj cy wiadomo jest odpowiedzialny za przesłanie jej do pozostałych serwerów Usenetu
posiadaj cych dan grup . Wiadomo ci przesyłane s przy wykorzystaniu protokołu NNTP (ang.
Network News Transfer Protocol).
b) Nazewnictwo serwerów i grup:
Serwery grup dyskusyjnych:
news.tpi.pl, news.onet.pl, news.icm.edu.pl, galaxy.uci.agh.edu.pl, …;
Nazwy grup dyskusyjnych:
pl.comp.os.winNT, pl.rec.muzyka.rock, pl.sci.historia, …, pl.answers, pl.test;
comp (ang. computer), rec (ang. recreation), sci (ang. science), soc (ang. social), talk, misc
(ang. miscellaneous), alt (ang. alternative), news, …
c) Grupy dyskusyjne na stronach WWW:
Informacje: www.usenet.pl, www.ict.pwr.wroc.pl/doc/news-pl-faq.html, …;
Bramki: www.newsgate.pl, www.polnews.pl, niusy.onet.pl, www.deja.com, …
2. N-etykieta w grupach dyskusyjnych:
Czytanie dokumentów FAQ (ang. Frequently Asked Questions);
ledzenie w tku dyskusji przed wysłaniem swojej kwestii;
Opisowy tytuł i zwi zło tre ci (np. pyta ) wysyłanej wiadomo ci;
Cytowanie tylko istotnych fragmentów z wypowiedzi innych osób, do których odnosimy si we własnej
wypowiedzi;
Zakaz wysyłania reklam (nie obowi zuje tylko w specjalnych grupach), ewentualnie tylko krótka notka
z docelowym adresem;
Zakaz wysyłania identycznych wiadomo ci do wielu grup (tzw. spamming);
Zachowanie „spokoju” w odpowiedzi na grubia skie wypowiedzi (upomnienia raczej prywatnym
listem);
Podpis prawdziwym imieniem i nazwiskiem lub stale u ywanym pseudonimem (niepowa ne
traktowanie lub automatyczne kasowanie przesyłek anonimowych);
Odpowiednia wielko wysyłanej wiadomo ci (do kilkunastu KB, pliki binarne tylko do specjalnych
grup, np. binaries).
3. Konfiguracja klienta grup dyskusyjnych
a) Wprowadzenie danych:
Imi i nazwisko lub pseudonim, adres e-mail, adres serwera grup dyskusyjnych.
b) Pobranie nazw wszystkich grup dyskusyjnych z danego serwera.
c) Subskrypcja wybranych grup dyskusyjnych.
4. Korzystanie z programu do obsługi grup dyskusyjnych:
Testowa grupa dyskusyjna – pl.test.
Grupy z rzeczywistymi wiadomo ciami (czytanie wiadomo ci; wysyłanie wiadomo ci, pyta ;
odpowiadanie na wiadomo ci).
9 / 10
10 / 10
FTP – pobieranie i wysyłanie plików.
IRC – rozmowy przez Internet.
1. Wprowadzenie:
1. Wprowadzenie
Usługa zapewniaj ca wymian plików przez Internet, a przede wszystkim dost p do ogromnej ilo ci
ró nego rodzaju oprogramowania przechowywanego na serwerach FTP.
a) Podstawowe okre lenia:
FTP (ang. File Transfer Protocol) – protokół „dwukierunkowej” transmisji plików pomi dzy klientem
i serwerem FTP.
Anonimowe FTP – mo liwo korzystania z zasobów serwera bez posiadania własnego konta na tym
serwerze (standardowa nazwa u ytkownika: anonymous, standardowe hasło: adres e-mail).
Mirror – „lustrzane odbicie”, kopia „oryginalnego” serwera FTP (ze znaczn ilo ci oprogramowania,
które staje si coraz bardziej popularne, a tym samym coraz cz ciej pobierane przez u ytkowników).
Tryby przesyłania plików: binarny lub tekstowy.
b) Przykładowe adresy serwerów FTP:
ftp://ftp.icm.edu.pl
ftp://ftp.cyf-kr.edu.pl
ftp://ftp.man.torun.pl
ftp://ftp.man.lublin.pl
ftp://ftp.tpnet.pl
……
2. Sposoby wymiany plików – klient FTP:
a) Przegl darka WWW.
Ustawienia przegl darki:
[Narz dzia | Opcje internetowe… | Zaawansowane]
- U yj pasywnego protokołu FTP (dla zachowania zgodno ci z zaporami i modemami DSL),
- Wł cz widok folderów dla lokacji FTP.
Pobieranie pliku: Menu podr czne – Kopiuj do folderu…
Logowanie na własne konto w serwerze FTP:
ftp://[email protected]/
b) Graficzny (zwykle do rozbudowany) klient FTP.
np.: WS_FTP, CuteFTP, AceFTP, FileZilla…
c) Klient wbudowany w mened er plików.
np.: Windows (Total) Commander, …
d) Klasyczny klient FTP (polecenie ftp z wiersza polece )
(polecenie ftp w systemie Windows)
Podstawowe podpolecenia: open, get, put, send, pwd, ls, dir, cd, ascii, binary
3. Przeszukiwanie zasobów FTP:
Archie: archie.icm.edu.pl
Plikoskop: www.plikoskop.pl
WICZENIE:
Odszukanie i pobranie pliku: dtg2s.zip
Pocz tki: rok 1988, Jarkko Oikarinen.
IRC (ang. Internet Relay Chat) to sieciowe rozmowy „na ywo”, do których uzyskujemy dost p ł cz c
si z wybranym serwerem IRC a nast pnie „wchodz c” na tzw. kanał.
Przykładowe adresy serwerów oraz nazwy kanałów:
- lublin.irc.pl warszawa.irc.pl ...
- #polska #krakow #olkusz ...
Serwery IRC tworz grupy, w których nawzajem przesyłaj sobie tre ci rozmów. Dzi ki temu mo liwa
jest rozmowa osób na danym kanale poł czonych przez ró ne serwery IRC. Najbardziej znane grupy
(podsieci) serwerów IRC to: EFnet, IRCnet, Undernet, POLNet….
Wpisywany przez nas tekst kierowany jest standardowo do wszystkich uczestników rozmowy, mo na
te rozmawia prywatnie z wybranym u ytkownikiem. „Pogaw dk ” mo emy prowadzi jednocze nie
na wi kszej ilo ci kanałów. Mo emy te utworzy kanał samodzielnie poprzez wpisanie nieistniej cej
jeszcze nazwy; stajemy si wówczas jego operatorem (tzw. opem).
2. Terminologia IRC
nickname, nick – unikatowa nazwa rozmówcy na kanale;
op – operator kanału, posiadaj cy nieco wi ksze uprawnienia (np. ustala temat kanału, wyrzuca z kanału
lub zabrania ponownego wej cia na kanał „niegrzecznym” u ytkownikom, nadaje uprawnienia
operatora „grzecznym” u ytkownikom, …); zwykle jego nick jest poprzedzony dodatkowym znakiem
(np. @);
kick – wyrzucenie u ytkownika z kanału;
ban – zakaz ponownego wej cia na kanał;
flood – wysyłanie na kanał du ej ilo ci tekstu w krótkich odst pach czasu;
bot – program wykonuj cy automatycznie pewne polecenia na kanale.
3. Klient usługi IRC
Przykładowe nazwy programów: mIRC (Windows); IRCII (UNIX, Linux)
Praca z programem mIRC:
- wprowadzenie danych u ytkownika (Full Name, Email Address, Nickname, Alternative)
[File | Connect]
- poł czenie z serwerem IRC (wybór jednego z dost pnych serwerów lub dopisanie nowego):
[… | Connect | Servers] (IRC Network, IRC Server → Connect To Server)
- wybór kanału rozmowy
[Favorites]
- prowadzenie rozmowy z wszystkimi lub wybranymi osobami
Komendy wiersza polece :
/nick nowy_identyfikator – zmiana nazwy u ytkownika,
/join nazwa_kanału – doł czenie do kanału o podanej nazwie,
/list – wy wietlenie listy kanałów serwera
[***]
Okre lenia: (net)splity, lagi.

Internet jako źródło informacji – usługa WWW.

Transkrypt

Podobne dokumenty

Czy adresy serwerów ftp,z pop3 i smtp bA

Green Parrot - agencja e

INSTRUKCJA POBRANIA FILMÓW