Biuletyn 12 / 2010 - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Biuletyn 12 / 2010 - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

WIADOMOŚCI
BIULETYN INFORMACYJNY CENTRALNEGO MUZEUM MORSKIEGO W GDAŃSKU
Nr 12 (93) grudzień 2010
❆
❅
❆ ❆
❅
❉
❆
❆
Naszym Czytelnikom i Przyjaciołom życzymy,
by atmosfera Świąt Bożego Narodzenia – nadzieja, spokój i radość –
towarzyszyła Im przez cały Nowy Rok 2011
❉ ❄ ❉
❅
❄
❅
❉
❄
❄ ❅
❅ ❉
❆
❉ ❄ ❄
50-LECIE CMM
Jubileuszowa uroczystość
Ukoronowaniem całorocznych obchodów jubileuszu 50-lecia
CMM była uroczystość zorganizowana 10 grudnia w głównej
siedzibie CMM w Spichlerzach na Ołowiance. Uczestniczyło
w niej duże grono przyjaciół, współpracowników oraz byłych
i obecnych pracowników Muzeum. Wśród dostojnych gości znaleźli się m.in. marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, wiceminister infrastruktury Anna Wypych-Namiotko, radca ministra
kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Bociąga, poseł Jan
Kulas, wicewojewoda pomorski Michał Owczarczak, prezydent
Gdańska Paweł Adamowicz, konsul generalny RFN w Gdańsku
Joachim Bleicker, liczna grupa konsulów honorowych, przedstawiciele Marynarki Wojennej, Urzędu Morskiego, Instytutu
Bałtyckiego, Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, zaprzyjaźnionych muzeów, a także prezesi Towarzystw Przyjaciół: CMM,
„Daru Pomorza”, Statku-Muzeum „Sołdek”. Przybyli pierwsi pracownicy Muzeum: Tomasz Czayka (jednocześnie współzałożyciel
Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Morskiego w Gdańsku w 1958
roku) i Eleonora Zbierska, a także emerytowany dyrektor CMM
doc. dr hab. Andrzej Zbierski i wicedyrektor Teresa Boguszewska.
Uroczystość otworzył przewodniczący komitetu organizacyjnego obchodów jubileuszu 50-lecia CMM, prof. dr hab. Bolesław
Mazurkiewicz. Na początek zebrani wysłuchali koncert f-moll
Fryderyka Chopina w wykonaniu pianisty Sławomira Wilka oraz
kwintetu ORANA. Po tej wyjątkowej uczcie muzycznej odbyła
się główna część obchodów. Rozpoczęły ją przemówienie dyrektora CMM dra Jerzego Litwina oraz projekcja okolicznościowego
filmu dokumentalnego Marka Kańskiego o historii Muzeum.
Przemówienia oficjalnych gości i nadesłane adresy, z których część
odczytano w czasie obchodów, pełne były słów uznania dla dorobku CMM. Na ręce dyrektora CMM przekazano wiele pamiątkowych upominków, a przedstawiciele państwowych i lokalnych
władz otrzymali medale 50-lecia CMM. Dwaj dyrektorzy Muzeum
– poprzedni i obecny – uhonorowani zostali srebrnymi medalami
„Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, natomiast kilkudziesięciu pracowników CMM otrzymało odznaczenia państwowe i resortowe
oraz dyplomy „Za długoletnią służbę”. Po części oficjalnej, przy
urodzinowym torcie i innych przysmakach, przyszedł czas na
wspomnienia kilku już pokoleń morskich muzealników...
Początek części oficjalnej – wystąpienie dyrektora CMM dra Jerzego Litwina. Fot.
Bernadeta Galus
Iwona Pomian, kierownik Działu Badań Podwodnych i Mirosław Brucki, kierownik
Pracowni Konserwacji Modeli otrzymali Złoty Krzyż Zasługi z rąk wicewojewody
pomorskiego Michała Owczarczaka. Fot. Bernadeta Galus
Emerytowany dyrektor CMM doc. dr hab. Andrzej Zbierski dekorowany srebrnym medalem
„Gloria Artis” przez radcę ministra w MKiDN Małgorzatę Bociąga. Fot. Bernadeta Galus
Urodzinowe prezenty
Pierwsza część uroczystości: koncert f-moll Fryderyka Chopina w wykonaniu pianisty
Sławomira Wilka i kwartetu ORANA. Fot. Bernadeta Galus
Spośród licznych darów i pamiątek, przekazanych z okazji jubileuszu CMM na ręce dyrektora dra Jerzego Litwina, dwa zasługują na bliższą prezentację. Towarzystwo Przyjaciół CMM ofiarowało obraz zatytułowany „Nokturn z żaglowcem w porcie”,
przedstawiający widok portu gdańskiego nocą, z żaglowcem
zacumowanym do nabrzeża. Jego autorem jest Alfred Scherres
(1864-1924), malarz-pejzażysta urodzony w Gdańsku; studiował w Akademii w Berlinie (1885-86), w Królewcu (1886-89)
oraz Karlsruhe (1989-92) u H. Baischa oraz G. Schönlebera. Nie
mniej atrakcyjny jest model statku badawczego „Baltica”, zbudowanego w 1993 roku przez Stocznię Remontową „Nauta” S.A.
w Gdyni dla Morskiego Instytutu Badawczego. Model przekazany
został do zbiorów CMM przez przedstawicieli Stoczni „Nauta”.
D Z I A ŁA L N O Ś Ć E D U K AC YJNA
Nieznany św. Mikołaj
19 grudnia odbyło się przedświąteczne spotkanie z cyklu
„Program dla Rodzin”. Tym razem przebiegło ono pod hasłem
„Nieznana historia świętego Mikołaja”. Zajęcia odbyły się
w ciepłej, prawdziwie świątecznej atmosferze. Przybyłe rodziny zaznajamiały się z legendą o świętym Mikołaju – biskupie z Miry, patronie marynarzy, rybaków, żeglarzy, flisaków
oraz pielgrzymów i podróżnych: na tę okazję z Działu Sztuki
CMM została specjalnie udostępniona ikona „Św. Mikołaj
Cudotwórca”. Później dzieci wspólnie z rodzicami wykonywały
ozdoby choinkowe o tematyce morskiej – origami z papieru
(ryby, statki), a także figurki z kolorowej masy solnej.
W szkole o nurkowaniu
Prezes TP CMM dr Fryderyk Tomala i dyrektor CMM dr Jerzy Litwin z urodzinowym
prezentem: obrazem pędzla Alfreda Scherresa. Fot. Bernadeta Galus
Wydawnictwa jubileuszowe
50 lat istnienia instytucji to znakomita okazja do dokonania
podsumowań i zaprezentowania jej dotychczasowej działalności. Taką rolę spełnia najnowsze wydawnictwo CMM – bogato
ilustrowany album autorstwa dra Jerzego Litwina pt. „Centralne
Muzeum Morskie w Gdańsku”, wydrukowany dzięki finansowemu wsparciu Towarzystwa Przyjaciół CMM. Z kolei Liliana
Giełdon i dr Monika Jankiewicz-Brzostowska z Działu Sztuki
Marynistycznej przygotowały pierwszy z planowanych tomów
katalogujących całość kolekcji tego Działu: „Katalog malarstwa
i rysunku ze zbiorów CMM”, który poza informacyjnymi fotografiami czarno-białymi wszystkich opisywanych dzieł sztuki
zawiera też 120 reprodukcji barwnych najciekawszych z nich.
Autorem trzeciej wydanej na 50-lecie CMM publikacji jest dr
Waldemar Ossowski z Działu Badań Podwodnych CMM, który
podsumował kilkuletnią pracę nad zabytkami dawnego szkutnictwa rzecznego w tomie zatytułowanym „Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne”, wydanym
w serii „Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku”.
WY STA WY
Morze w fotografii
Od 15 grudnia w Spichlerzach na Ołowiance oglądać można
plon V Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Morze”
im. Jana Gackowskiego, zorganizowanego przez Gdańskie
Towarzystwo Twórczości Fotograficznej. Z niemal tysiąca fotografii nadesłanych na konkurs, jury w składzie Maciej Kostun,
Eugeniusz Nurzyński i Janusz Rydzewski zakwalifikowało na
pokonkursową ekspozycję 153 prace 82 autorów. Jak podkreślono w werdykcie, tegoroczną edycję konkursu cechował wyjątkowo wysoki poziom artystyczny, toteż poza trzema
nagrodami i wyróżnieniami przyznano także dyplomy Związku
Polskich Artystów Fotografików oraz Gdańskiego Towarzystwa
Twórczości Fotograficznej. Pokazywane prace wykonane zostały
rozmaitymi technikami, a ich autorzy prezentują wysoce zindywidualizowane podejście do tematu, fotografując najczęściej
styk opanowanego przez człowieka lądu z nieujarzmionym morskim żywiołem. Doskonałym tego przykładem jest zdobywca
pierwszej nagrody, Sebastian Bać z Gdyni, którego zestaw trzech
ekspresywnych czarno-białych fotografii o wspólnym tytule
„Sztorm” przedstawia zalewany falami gdyński bulwar nadmorski. Wystawę oglądać będzie można do 30 stycznia 2011 roku.
Na zaproszenie Szkoły Podstawowej Nr 40 im. K.O. Borchardta
w Gdyni oceanograf i kierownik badań podwodnych CMM Wojciech
Joński przeprowadził lekcje muzealne z klasami 5 i 6. Zajęcia, które
odbyły się w szkolnej Sali Tradycji, miały na celu przedstawienie
historii nurkowania i archeologicznych badań podwodnych prowadzonych przez CMM oraz zaprezentowanie klasycznego i niezależnego sprzętu nurkowego. Podobne zajęcia – ze względu na duże
zainteresowanie uczniów – planowane są także w przyszłości.
W S P Ó Ł P R AC A Z Z A GR A N I C Ą
„1 morze – 4 opowieści” w Karlskronie
Do 28 listopada trwała w CMM wystawa czasowa „1 morze –
4 opowieści”, przygotowana w ramach europejskiego projektu
SeaSide. Zgodnie z harmonogramem następnym miejscem jej
prezentacji jest Muzeum Marynarki Wojennej w Karlskronie. 6-7
grudnia całość wystawy – eksponaty i stelaże – została przewieziona promem pod opieką Jadwigi Klim, która była współautorką scenariusza ekspozycji oraz jej komisarzem w CMM. Duże uznanie
naszej koleżanki zyskał sprawny rozładunek transportu w szwedzkim muzeum, a to dzięki użyciu nowoczesnego sprzętu oraz
funkcjonalnemu rozplanowaniu przestrzeni w budynku. Otwarcie
ekspozycji odbyło się 15 grudnia. Uczestniczyli w nim dyrektor
CMM dr Jerzy Litwin i prezes Towarzystwa Przyjaciół CMM dr
Fryderyk Tomala, którzy przy okazji tego pobytu w Karlskronie
omówili też możliwości dalszego rozwoju współpracy z partnerami
znad Bałtyku zaangażowanymi w projekt SeaSide.
Replika wiciny
Litewskie Muzeum Morskie w Kłajpedzie, po sukcesie programu
„Powrót kuren”, którego celem było ponowne wprowadzenie tych
tradycyjnych jednostek na wody Zalewu Kurońskiego, zamierza
podjąć się kolejnego wyzwania: budowy repliki wiciny, jednostki
spławowej z Niemna z XVI-XIX w. Niestety, na przeszkodzie
stoi brak materiałów źródłowych dokumentujących szczegóły
konstrukcyjne tych statków. 21 grudnia delegacja kłajpedzkiego
Muzeum przybyła do CMM, gdzie przeprowadziła na ten temat
rozmowy z dyrektorem, drem Jerzym Litwinem, autorem kilku
opracowań dotyczących statków typu wicina. Przypomnijmy, że
właśnie w CMM powstał model wiciny, który wykonał Jarosław
Kosmalski z Pracowni Konserwacji Modeli, a który już od 2011
roku będzie prezentowany w Muzeum Wisły w Tczewie.
Z A P RO S Z E N I A
Nadmorskie krajobrazy
11 stycznia o godz. 15 zapraszamy do Spichlerzy na Ołowiance na
otwarcie wystawy obrazów współczesnej grupy Norddeutsche Realisten, przedstawiających nadmorskie pejzaże z okolic Łeby, gdzie
w 2010 roku odbył się plener niemieckich artystów. Ekspozycja trafiła
do CMM z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łebie, której przekazana
została przez konsulat Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku.
Teksty: Anna Ciemińska, Kamila Jezierewska, Jadwiga Klim, Marta Nicgorska. Redakcja, projekt i skład – Sekcja Wydawnictw CMM.