Centrum Onkologii

1. STRESZCZENIE
Założenia i cel. Celem pracy jest ocena związku powszechnie uznanych obciążeń
zdrowotnych z bezpośrednimi wynikami leczenia chirurgiczno-rekonstrukcyjnego chorych
na zaawansowanego raka dolnego i środkowego piętra twarzy. Szczególnym celem jest
analiza i wskazanie tych czynników, które mogą decydować o niepowodzeniu leczenia
chirurgicznego oraz ocena możliwości skutecznego i bezpiecznego leczenia pacjentów
obciążonych schorzeniami współistniejącymi. Może się to przyczynić do zwiększenia
szansy na wyleczenie większej grupy chorych na raka regionu głowy i szyi.
Materiał i metodyka. Materiał kliniczny stanowiła grupa 152 (110 mężczyzn i 42
kobiety) kolejnych chorych na nowotwory złośliwe jamy ustnej, środkowego lub dolnego
piętra
twarzy
leczonych
chirurgicznie
w
Klinice
Chirurgii
Onkologicznej
i
Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii, Oddziału w Gliwicach w latach 2008-2011. U
wszystkich chorych przeprowadzono jednoczasową rekonstrukcję ubytku poresekcyjnego
wykorzystując różne techniki płatów wolnych. W badaniu przedoperacyjnym określono u
chorych następujące czynniki mogące wpłynąć na przebieg hospitalizacji: wiek, płeć, czas
trwania choroby, przedoperacyjne leczenie onkologiczne, punktację ASA, skalę ryzyka
sercowego RCRI, wydolność wysiłkową wyrażoną w MET, indeks ACE 27, stan
odżywienia, parametry laboratoryjne oraz klasę czystości pola operacyjnego. Następnie
poddano ocenie chorych pod względem przebiegu i czasu hospitalizacji uwzględniając
wystąpienie powikłań, wynikającą z nich konieczność wydłużenia hospitalizacji
i zastosowania dodatkowych procedur leczniczych. Określono związek czynników
obciążających z wystąpieniem powikłań oraz ich konsekwencjami, a także bezpośredni
związek tych obciążeń ze stanem chorych w chwili zakończenia leczenia w klinice.
Wyniki. Wiek i płeć chorych, przedoperacyjna chemio- i/lub radioterapia nie miały
istotnego wpływu na przebieg leczenia operacyjnego, podobnie: lokalizacja guza
pierwotnego oraz wybór metody rekonstrukcji. Istotny statystycznie związek z
wystąpieniem powikłań ogólnych miały: spadek Hb, używki i niedożywienie; w przypadku
powikłań infekcyjnych były to: ASA, ACE 27 i klasa czystości pola operacyjnego.
Statystycznie istotną korelację z koniecznością wdrożenia dodatkowych procedur
leczniczych w przebiegu leczenia miały: pooperacyjny spadek hemoglobiny, skala RCRI,
ACE 27, ASA, wydolność wysiłkowa w MET i klasa czystości pola operacyjnego.
Wydłużony czas gojenia miał miejsce statystycznie istotnie częściej u chorych: z operacyjną
utrata krwi mierzoną spadkiem hemoglobiny > 2 g%, niską (poniżej 4 MET) wydolnością
wysiłkowa i wyższą klasą czystości pola operacyjnego. W końcowej ocenie wykazano
bezpośredni związek wydolności wysiłkowej w MET oraz klasy czystości pola
operacyjnego ze stanem chorych w chwili zakończenia leczenia w klinice.
Wnioski.
1. Czynniki takie jak: pooperacyjny spadek wartości hemoglobiny; obciążająca punktacja
w skalach: ACE 27, RCRI, ASA, MET oraz w klasie czystości pola operacyjnego- związane
są ze zwiększonym ryzykiem powikłań, które mogą wydłużyć czas leczenia oraz
powodować konieczność dodatkowych czynności leczniczych. Natomiast u zdecydowanej
większości chorych pozostają bez wpływu na bezpośredni efekt leczenia operacyjnego.
2. Leczenie chorych na raka regionu głowy i szyi technikami mikrochirurgii
rekonstrukcyjnej może być metodą skuteczną i bezpieczną także dla chorych w starszym
wieku oraz obciążonych schorzeniami współistniejącymi.
ABSTRACT
Assumptions and aim. The aim of this study is an attempt to assess a correlation
between generally known disease burdens and outcome of surgical and reconstruction
treatment in patients suffering with advanced cancer of the lower and middle face. The
specific aim focuses on an analysis and determining of those factors that can be decisive for
surgical treatment failure, and on evaluation of effective and safe treatment options for
patients with comorbidities. This can increase a chance of effective treatment for a larger
group of patients with head and neck cancers.
Material and method. The clinical material consisted of 152 (110 men and 42 women)
patients with malignant cancers of the oral cavity, the middle or the lower face, treated
surgically at the Oncologic and Reconstructive Surgery Clinic, Center of OncologyInstitute, Branch in Gliwice in 2008–2011. Simultaneous reconstruction of a post-resection
defect was performed in all patients, using various free flap techniques. During the
preoperative examination the following factors that can influence the hospitalization were
determined in all patients: age, sex, disease duration, preoperative oncological treatment,
ASA grade, Revised Cardiac Risk Index (RCRI), exercise capacity expressed as MET
value, ACE 27 index, nutrition status, laboratory parameters, and a surgical wound class.
Then the patients were evaluated in terms of hospitalization course and duration, including
any complications with resultant prolonged hospitalization and necessary additional
procedures. A relationship between burdening factors and complications and their
consequences was determined, as well as a direct relationship between those factors and
patient condition on completion of treatment at the clinic.
Results. Patient age and sex, preoperative chemo and/or radiotherapy did not have
a significant effect on surgical treatment, similarly as a location of a primary tumour and the
selected method of reconstruction. There was a statistically significant relationship between
general complications and haemoglobin drop, stimulants and malnutrition, and between
infectious complications and ASA grade, ACE 27 index and the surgery wound class. There
was a statistically significant correlation between a need to implement additional procedures
during treatment and factors such as the postoperative hemoglobin drop, RCRI, ACE 27
index, ASA grade, MET value and the surgical wound class. The prolonged healing time
was more frequently seen in patients with: intraoperative blood loss measured as the
hemoglobin drop > 2 g%, low MET value, and higher surgical wound class. In the final
assessment it was demonstrated that the MET value and the surgical wound class were
directly related to patient's condition on completion of treatment at the clinic.
Conclusions.
1. Factors including the postoperative drop in the hemoglobin level, unfavorable score for
ACE 27 index, RCRI, ASA grade, and MET value, and the surgical wound class are related
to the increased risk of complications that can prolong treatment and require additional
medical procedures. However, in majority of patients they did not affect the direct outcome
of the surgical procedure.
2. Treatment of patients with head and neck cancers with microsurgical reconstruction
techniques can be an effective and safe method also for elderly patients or for patients with
comorbidities.