docBi∏goraj - Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Biłgorajskiej
download 
Reklamacja Transkrypt
Bi∏goraj - Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Biłgorajskiej
Poradnik fundraisera – z doÊwiadczeƒ polskich funduszy lokalnych Redakcja: Arkadiusz Jachimowicz, Irena Gadaj Wydawca: Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej ul. KoÊciuszki 65, 23-400 Bi∏goraj tel. 84*686 48 87, fax 84*686 53 93 [email protected], www.flzb.lbl.pl Sk∏ad, naÊwietlenie, druk: Wydawnictwo URAN, ul. Giermków 5, 82-300 Elblàg tel. 55*233 58 06, 641 6666 Niniejsza publikacja powsta∏a z zachowaniem wszelkiej starannoÊci o rzetelnoÊç, jednak wydawca nie ponosi odpowiedzialnoÊci za skutki zastosowania si´ do porad zamieszczonych w publikacji lub pos∏u˝enie si´ wzorem zaprezentowanych dokumentów. Niniejsza publikacja wydana zosta∏a w ramach projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” realizowanego w ramach Programu Rozwoju Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego – Phare 2001, finansowanego ze Êrodków Unii Europejskiej. Poglàdy wyra˝one w publikacji w ˝adnym razie nie odzwierciedlajà oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej. Nak∏ad: 600 egz. ISBN 83-921312-0-7 4 Wst´p 5 JAK POZNASZ FUNDUSZ LOKALNY, TO SI¢ W NIM ZAKOCHASZ Niniejszy poradnik to fotografia polskich funduszy lokalnych w roku 2004. Zawarte sà w nim kilkuletnie doÊwiadczenia dwunastu zespo∏ów ludzi dzia∏ajàcych w dwunastu odmiennych Êrodowiskach spo∏ecznych ca∏ego kraju. ¸àczy nas jedno – zasada dzia∏ania, choç i tu ka˝dy fundusz ma swój niepowtarzalny koloryt. Publikacja skierowana jest do osób zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià charytatywnà, zw∏aszcza w funduszach lokalnych, ale nie tylko. Nasze zabiegane czasy powodujà, ˝e zbyt rzadko mamy okazj´ do wymiany doÊwiadczeƒ, wzajemnej porady. T´ funkcj´, mamy nadziej´, ten swoisty „podr´cznik fundraisera” spe∏ni. Nie jest naszym zamierzeniem przedstawienie teorii. Opisujemy nasze praktyczne dzia∏ania fundraisingowe, czyli dzia∏ania bezpoÊrednio i poÊrednio zwiàzane z pozyskiwaniem Êrodków finansowych. Tworzàc publikacj´ za∏o˝yliÊmy, ˝e ka˝dy fundusz b´dzie mówi∏ o sobie. Stàd zró˝nicowany zakres materia∏u, ró˝ny j´zyk zapisu, gdzie indziej po∏o˝one akcenty. Mo˝na przez to dostrzec wizerunki twórców funduszy, a sà to ciekawe, wa˝ne lokalnie postacie. Najpierw opisujemy swoje historie, których poczàtki si´gajà Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, opisujemy te˝ jakich pozyskaliÊmy ludzi do naszych struktur, w jaki sposób prowadzimy swoje dzia∏ania oraz – i to pewnie najciekawsze – dzielimy si´ swoimi doÊwiadczeniami dotyczàcymi pozyskiwania pieni´dzy na dzia∏alnoÊç. Przekazujemy gotowe, sprawdzone recepty na skutecznoÊç. Prezentujemy wypracowane w mozole przez lata porozumienia, procedury, instrukcje. Prezentujemy te˝ akcje fundraisingowe zrealizowane w ramach projektu „Ró˝ne projekty – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. W swoim czasie od innych otrzymaliÊmy bezinteresownà pomoc, teraz chcemy pomóc sami. Zale˝y nam, aby coraz liczniej pojawia∏y si´ nowe fundusze lokalne. W publikacji zamieÊciliÊmy spojrzenie naszych mistrzów – amerykaƒskich funduszy lokalnych. To od nich uczyliÊmy si´ tej trudnej, ale pi´knej sztuki tworzenia narz´dzi lokalnego rozwoju. Ken Strmiska, bywa∏y w naszych organiza- cjach, przekazuje wiele cennych rad z punktu widzenia doÊwiadczonego fundraisera. Amerykaƒski model dostosowaliÊmy do polskich realiów i potrzeb. Robimy to dobrze, bo w tym roku us∏yszeliÊmy od Amerykanów: uczymy si´ od was aktywizowania spo∏ecznoÊci... Fundraising to amerykaƒskie okreÊlenie szeregu dzia∏aƒ zmierzajàcych do zabezpieczenia bytu finansowego organizacji non-profit. To metody i procedury pozyskiwania Êrodków finansowych, ale te˝ zdobywanie przyjació∏ dla organizacji, kreowanie na jej rzecz przyjaznego Êrodowiska i tworzenie dobrego wizerunku samej organizacji. Jak trudna, a przy tym jak fundamentalna jest to umiej´tnoÊç, wie ka˝dy, kto troszczy si´ o finansowy byt swojej organizacji. To przecie˝ podstawa realizacji misji. Fundusz lokalny ma sporo mo˝liwoÊci niedost´pnych dla zwyk∏ych organizacji charytatywnych. Prosi o pieniàdze, ale te˝ pieniàdze rozdaje. MyÊli kategoriami nast´pnych lat i nast´pnych pokoleƒ. Nie „wyrywa” darowizn od darczyƒców, lecz proponuje im szerokà gam´ wartych wsparcia inicjatyw i osób. Oferuje darczyƒcom bezpieczeƒstwo przekazania ich pieni´dzy dok∏adnie tam, gdzie chcà: na chore dzieci, na ekologi´, na seniorów. Zgodnie z ˝yczeniem. ¸àczy w jednym kapitale wszystkie darowizny – od najmniejszych do tych imponujàcych. Mo˝e powo∏aç wewn´trzny odr´bny fundusz zgodnie z wolà darczyƒcy, nazwaç go jego nazwiskiem. Mo˝e zarzàdzaç dziesiàtkami takich odr´bnych funduszy. To alternatywa wobec powo∏ywania nowych fundacji czy organizacji dobroczynnych. Fundusz piel´gnuje relacje ze swoimi darczyƒcami. Do ka˝dej, najmniejszej darowizny odnosi si´ z wielkim szacunkiem. Publicznie dzi´kuje. Jest przejrzysty, pieczo∏owicie dba o swojà reputacj´. Zaufanie ludzi to jego kapita∏. Skupia wa˝ne i aktywne osoby ze swojej spo∏ecznoÊci, zapewnia im wspó∏decydowanie w radzie, zarzàdzie i komisjach. Potrafi porwaç dla swojej misji wolontariuszy, daje im niezwyk∏à mo˝liwoÊç pracy na rzecz najbardziej potrzebujàcych. Media to jego przyjaciele. Poza tym jest tani w dzia∏aniu. Owszem, musi zatrudniç ksi´gowà, zap∏aciç za teWst´p 6 lefon, kupiç papier. Ale zawsze dba o to, aby koszty administracyjne by∏y jak najmniejsze. Zna problemy lokalne, potrafi je identyfikowaç. Potrafi wypracowaç i sfinansowaç program, poprzez który ∏agodzi te problemy. Sam raczej rzadko zakasuje r´kawy do spo∏ecznej roboty, to rola organizacji pozarzàdowych, którym przekazuje na to pieniàdze. Fundusz specjalizuje si´ raczej w pozyskiwaniu Êrodków. Ma fundraiserów, ludzi, którzy si´ na tym znajà. Ale te˝ potrafi pisaç projekty i realizowaç je w∏asnymi si∏ami. Fundusz jest stabilny – posiada kapita∏ ˝elazny, ma z niego jeszcze niedu˝y, ale sta∏y, przewidywalny dochód. Mo˝e perspektywicznie planowaç swoje dzia∏ania i wydatki. Jest szanowanym partnerem dla innych podmiotów lokalnych – ma pieniàdze, daje stypendia, rozwiàzuje problemy, potrafi si´ promowaç. Jest apolityczny. Wypracowa∏ lokalnie swojà mark´. Fundusz ogniskuje szereg lokalnych funkcji: jest potrzebny i darczyƒcom, i organizacjom, i wolontariuszom, i lokalnym w∏adzom, a w konsekwencji – ca∏ej spo∏ecznoÊci. Jest ofertà dla ka˝dej aktywnej osoby. Fundusz dzia∏a na okreÊlonym terytorium, uwalnia wÊród jego mieszkaƒców naturalnà ch´ç wspierania swojej ma∏ej ojczyzny – miejsca gdzie wzrastali, gdzie ulokowali swoje najtrwalsze dzieci´ce i m∏odzieƒcze emocje. Daje szans´ nieskr´powanej dobroczynnoÊci. Fundusz jest wspólnym instrumentem, na którym spo∏ecznoÊci powinny nauczyç si´ graç na strunach ludzkiej wra˝liwoÊci. Je˝eli b´dà graç pi´knie, ma∏e ojczyzny rozkwitnà, je˝eli zafa∏szujà, zmarnujà swojà szans´. Jak jej nie zmarnowaç? Zapraszamy do lektury. Wst´p 7 8 Zacz´∏o si´ od Akademii... 9 Tomasz Schimanek HISTORIA FUNDUSZY LOKALNYCH W POLSCE Poczàtki Idea community foundation (pol. fundusz lokalny) przyw´drowa∏a do Polski w po∏owie lat 90tych ubieg∏ego stulecia z ojczyzny funduszy lokalnych – Stanów Zjednoczonych. Zacz´∏a przenikaç do polskich organizacji pozarzàdowych wraz z wiedzà ekspertów amerykaƒskich, którzy w tym czasie wspierali przemiany demokratyczne w tym regionie. Istotnà rol´ w poczàtkach rodzenia si´ idei funduszu lokalnego w Polsce, a tak˝e w in- Jedno ze spotkaƒ szkoleniowych w Bi∏goraju nych krajach europejskich odegra∏a Fundacja C. S. Motta. Fundacja ta wspó∏pracowa∏a z Fundacjà Rozwoju Demokracji Lokalnej, a w dzia∏aniach europejskich z European Foundation Centre (EFC). Instytucjà community foundation zainteresowa∏ si´ pod koniec 1996 roku zespó∏ przedstawicielstwa amerykaƒskiej fundacji – Academy for Educational Development (AED). Przedstawicielstwo to realizowa∏o w drugiej po∏owie lat 90-tych w Polsce program pomocy finansowej, szkoleniowej i doradczej adresowany do organizacji pozarzàdowych pod nazwà Projekt Sieci Demokratycznej (DemNet). Projekt DemNet finansowany by∏ przez Amerykaƒskà Agencj´ ds. Rozwoju Mi´- dzynarodowego (USAID). Zespó∏ AED zyska∏ w ciàgu 5 lat realizacji Projektu doÊç dobre rozpoznanie potrzeb i mo˝liwoÊci polskich organizacji pozarzàdowych. Doszed∏ do wniosku, ˝e zaszczepienie idei funduszu lokalnego w naszym kraju mo˝e byç dobrà odpowiedzià na problemy i ograniczenia zwiàzane z finansowaniem dzia∏aƒ spo∏ecznych na poziomie lokalnym. JednoczeÊnie by∏ przekonany, ˝e pomys∏ przeniesienia community foundation na grunt polski b´dzie mia∏ szans´ powodzenia, o ile poszukamy w∏asnej, dostosowanej do polskich warunków, drogi tworzenia i formu∏y dzia∏ania funduszu lokalnego. Dlatego te˝ pierwszy etap tworzenia polskich funduszy lokalnych wype∏niony by∏y szeregiem dzia∏aƒ przygotowawczych, s∏u˝àcych wypracowaniu w∏asnej drogi tworzenia i dzia∏ania polskiego funduszu lokalnego. Zespó∏ AED gromadzi∏ i analizowa∏ informacje na temat amerykaƒskich funduszy lokalnych. W 1997 roku zorganizowa∏ wspólnie z Biurem Obs∏ugi Ruchu Inicjatyw Samopomocowych BORIS oraz Bankiem Informacji o Organizacjach Pozarzàdowych KLON/JAWOR mi´dzynarodowe seminarium „Fundusze lokalne – koncepcja i praktyka”. W tym samym roku wspólnie z BORIS-em i EFC zorganizowa∏ mi´dzynarodowà konferencj´ „Dlaczego Fundusz Lokalny?”. Wydarzenia te pomog∏y z jednej strony lepiej poznaç i zrozumieç istot´ i mechanizmy dzia∏ania funduszy lokalnych, z drugiej wspólnie zastanowiç si´ nad potrzebà wykreowania podobnych instytucji w Polsce i sposobem zbudowania funduszy lokalnych. Impuls do prac nad przeniesieniem community foundation do Polski da∏a równie˝ USAID. Agencja, która podj´∏a decyzj´ o zakoƒczeniu swojej misji w Polsce, chcia∏a zostawiç po sobie trwa∏à, majàcà solidne podstawy instytucj´, która przez lata wspiera∏aby polski sektor pozarzàdowy. ZadeI – Zacz´∏o si´ od Akademii... 10 klarowa∏a wi´c, ˝e gotowa jest wesprzeç finansowo tworzenie funduszy lokalnych w Polsce. To zmobilizowa∏o zespó∏ AED do stworzenia planu dzia∏aƒ w tym zakresie. Co prawda Agencja USAID nie zdecydowa∏a si´ na finansowe wsparcie wykonania tego planu, ale pomog∏a w sfinansowaniu prac przygotowawczych do wdro˝enia strategii tworzenia funduszy lokalnych w Polsce, a w 1998 przekaza∏a wysokiej wartoÊci sprz´t komputerowy i biurowy potrzebny do realizacji tej strategii. W 1997 roku w ∏onie zespo∏u AED powstaje tak˝e polska nazwa organizacji o charakterze community foundation: fundusz lokalny, która niebawem upowszechni∏a si´ i zakorzeni∏a w Polsce. Istotnym fundamentem do dalszych dzia∏aƒ by∏o przeprowadzenie w ramach Projektu Sieci Demokratycznej na prze∏omie roku 1997 i 1998 badania mo˝liwoÊci tworzenia funduszy lokalnych w Polsce. Badanie zosta∏o wykonane przez Policy&Action Group oraz Instytut Spraw Publicznych w czterech polskich miastach. Pozwoli∏o ono na zebranie istotnych informacji dotyczàcych mo˝liwoÊci budowania funduszy lokalnych w kraju i w du˝ej mierze wyznaczy∏o kszta∏t dalszych dzia∏aƒ zwiàzanych z przenoszeniem community foundation na polski grunt. demia i AED postanowi∏y w oparciu o te kryteria wy∏oniç partnerów drogà konkursowà. Z uwagi na eksperymentalnoÊç i innowacyjnoÊç przedsi´wzi´cia konkurs nie mia∏ charakteru otwartego. Wiosnà 1998 roku Akademia oraz AED zaprosi∏y do udzia∏u w nim kilkadziesiàt sprawdzonych, sprawnych organizacji pozarzàdowych dzia∏ajàcych lokalnie. Na tej podstawie Rada z∏o˝ona z przedstawicieli Akademii, AED, USAID oraz ekspertów i przedstawicieli partnerskich organizacji pozarzàdowych wybra∏a 10 zg∏oszeƒ. Warunkiem udzia∏u w konkursie by∏o, m. in. powo∏anie grup inicjatywnych z∏o˝onych z przedstawicieli organizacji pozarzàdowych, samorzàdów lokalnych i przedsi´biorców. Grupy te latem 1998 roku zosta∏y bardzo intensywnie przeszkolone w zakresie zagadnieƒ zwiàzanych z funduszami lokalnymi przez polskich oraz amerykaƒskich ekspertów z The Monroe Group. 23 osoby z tych grup wzi´∏y równie˝ udzia∏ w dziesi´ciodniowych wizytach studyjnych w amerykaƒskich lub angielskich funduszach lokalnych. JednoczeÊnie uda∏o si´ pozyskaç wsparcie niezb´dne do realizacji Programu Rozwoju Funduszy Lokalnych. Udzieli∏y go Fundacja im. Stefana Batorego oraz Fundacja C. S. Motta. Budowanie Na poczàtku 1998 roku powstaje Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, stowarzyszenie osób fizycznych, przede wszystkim zwiàzanych z koƒczàcym si´ Projektem Sieci Demokratycznej. Stowarzyszenie ma kontynuowaç dzia∏ania realizowane w ramach DemNet-u, a przede wszystkim zajàç si´ wdra˝aniem strategii budowania w Polsce funduszy lokalnych. Program Rozwoju Funduszy Lokalnych by∏ pierwszym programem Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce i nadal – pomimo znacznego rozbudowania dzia∏aƒ Akademii – pozostaje jej flagowym programem. Wyniki badania mo˝liwoÊci tworzenia funduszy lokalnych w Polsce pos∏u˝y∏y mi´dzy innymi do okreÊlenia kryteriów, które powinni spe∏niaç partnerzy chcàcy budowaç fundusze lokalne. Aka- Stoisko Akademii Rozwoju Filantropii podczas Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarzàdowych w Warszawie Jesienià 1998 Akademia, która zacz´∏a ju˝ samodzielnie realizowaç Program Rozwoju Funduszy lokalnych, zaprosi∏a do wspó∏pracy kolejne siedem spo∏ecznoÊci lokalnych. Akademia zaoferowa∏a wszystkim uczestnikom ró˝norodne szkolenia i wsparcie finansowe dla tworzàcych si´ Funduszy Lokalnych. Pomoc finansowa, nazywana w Akademii “Grosz do Grosza” by∏a powiàzana ze spe∏nieniem okreÊlonych wymagaƒ oraz z udzia∏em w szkoleniach, spotkaniach, przygotowaniem odpowiednich strategii rozwoju, planów programów grantowych i dzia∏aƒ operacyjnych oraz zebraniem okreÊlonych kwot z innych êróde∏. Przy realizacji Programu, zw∏aszcza przy ocenie strategii oraz wniosków o wsparcie sk∏adanych przez przedstawicieli Funduszy Lokalnych, pomaga∏a nam Rada Programu Rozwoju Filantropii Lokalnej. Podstawà do pozyskania wsparcia ze strony Akademii by∏o z∏o˝enie przez grupy inicjatywne i pozytywne zaopiniowanie przez Rad´ trzyletnich strategii budowania funduszu lokalnego. By∏ to jednoczeÊnie istotny moment weryfikacji skutecznoÊci grup lokalnych. Cz´Êç z nich nie by∏a w stanie przebrnàç w∏aÊnie przez ten etap. Tym, którzy pomyÊlnie przeszli pierwszà faz´ Programu Akademia zaoferowa∏a: • pomoc szkoleniowo-doradczà (m. in. z zakresu budowania koalicji, pozyskiwania Êrodków finansowych, prowadzenia programów grantowych, promocji, prowadzenia ksi´gowoÊci); I – Zacz´∏o si´ od Akademii... 11 • poradniki: „Jak za∏o˝yç Lokalnà Organizacj´ Filantropijnà”, „Zasady tworzenia i zarzàdzania funduszami lokalnymi – na podstawie doÊwiadczeƒ amerykaƒskich”, „Vademecum Darczyƒcy”, “Kapita∏ ˝elazny”, “Fundusz Lokalny – sposób na zmartwienia darczyƒcy i zmagania organizacji pozarzàdowych”, “Non Omnis Moriar, czyli jak przekazywaç spadki na rzecz organizacji spo∏ecznych” i inne; • prezentacje na temat idei lokalnych organizacji filantropijnych, wspó∏pracy z darczyƒcami organizowane w Êrodowiskach lokalnych; • wzory dokumentów: statuty, regulaminy prac Komisji Doradczych, Rady FL, procedury wspierania organizacji przez FL, opinie prawne; • pomoc specjalistów np. prawników, liderów amerykaƒskich funduszy lokalnych; • regularne przekazywanie informacji poprzez elektroniczny biuletyn “Kurier Emaliowy”; • pomoc finansowà (wsparcie dzia∏alnoÊci Funduszy Lokalnych na zasadzie 1:1, tj. do ka˝dej zebranej lokalnie z∏otówki Akademia dok∏ada drugà); w ten sposób Akademia dofinansowa∏a programy grantowe i stypendialne FL, kapita∏y ˝elazne oraz bie˝àcà dzia∏alnoÊç organizacji (tylko do koƒca 2002 roku); • tworzenie sieci: regularne spotkania liderów FL, wymiana doÊwiadczeƒ, pomoc w wypracowaniu standardów dzia∏ania; • promocj´, g∏ównie poprzez publikacje, foldery, ulotki Sieci FL, pomoc w nawiàzywaniu kontaktów, wspó∏praca z organizacjami europejskimi, amerykaƒskimi i kanadyjskimi. Warunkiem otrzymania wsparcia, zw∏aszcza finansowego by∏o – obok przygotowania strategii, planów operacyjnych i wniosków o dofinansowanie – stworzenie formu∏y prawnej dzia∏ania funduszu lokalnego. Nie by∏o to w tamtym czasie proste, gdy˝ wi´kszoÊç funduszy wybiera∏a form´ prawnà fundacji, a pod koniec lat 90-tych, jeszcze przed wejÊciem Krajowego Rejestru Sàdowego, by∏ tylko jeden Sàd w Polsce, który rejestrowa∏ wszystkie fundacje. Wyd∏u˝a∏o to znacznie czas oczekiwania na rejestracj´, a nowa formu∏a funduszu lokalnego budzi∏a szereg wàtpliwoÊci ze strony s´dziów rejestrowych. Stàd te˝ cz´Êç funduszy wybra∏a jako form´ dzia∏ania stowarzyszenie, a jeden z nich zdecydowa∏ si´ na prowadzenie funduszu lokalnego jako wydzielonego programu ju˝ dzia∏ajàcego Stowarzyszenia. Szczególne znaczenie mia∏a mo˝liwoÊç dofinansowania kapita∏ów ˝elaznych tworzonych funduszy lokalnych. W tej sprawie Akademia tak˝e postawi∏a twarde warunki. Fundusze dosta∏y 12 miesi´cy na zebranie od 100 do 150 tysi´cy z∏otych. Te, którym si´ uda∏o zebraç odpowiednià sum´, dostawa∏y drugie tyle od Akademii. Natomiast te Êrodowiska, które nie zdà˝y∏y zebraç okreÊlonej sumy, nie dostawa∏y wsparcia finansowego na kapita∏ ˝elazny. By∏o to niezwykle mobilizujàce, ale tak˝e trudne. W efekcie, powiod∏o si´ 9 Êrodowiskom lokalnym, a 3 funduszom nie uda∏o si´ zebraç pe∏nych, wymaganych kwot i nie otrzyma∏y dofinansowania z Akademii na fundusz wieczysty. Istotnà rol´ w tworzeniu tej nowej organizacji odegra∏y tak˝e regularne, cz´ste spotkania przedstawicieli wszystkich funduszy lokalnych. Umo˝liwia∏y one wymian´ informacji, dzielenie si´ wiedzà i wspólne poszukiwanie rozwiàzaƒ pojawiajàcych si´ problemów. Na spotkaniach, obok liderów FL, pojawiali si´ tak˝e przedstawiciele Komisji i Rad tworzonych Funduszy Lokalnych. Wi´kszoÊç funduszy rozpocz´∏a swoje dzia∏ania w okresie 1998-2000. Od poczàtku istnienia wi´kszoÊç z nich, równolegle z intensywnà pracà organizacyjnà zwiàzanà z budowaniem struktur i zaplecza funduszu, uruchamia∏a od razu pierwsze programy grantowe i/lub stypendialne. Umacnianie i poszerzanie W 2001 roku Akademia zaprosi∏a do udzia∏u w Programie 10 kolejnych spo∏ecznoÊci. W oparciu o podobne, jak w przypadku pierwszej grupy, kryteria do udzia∏u w programie wybranych zosta∏o pi´ç. Otrzyma∏y one, poczàwszy od 2002 roku podobne wsparcie, jak pierwsza grupa funduszy, jednak bez mo˝liwoÊci dofinansowania kapita∏ów ˝elaznych. Mia∏y tak˝e mo˝liwoÊç skorzystania z doÊwiadczeƒ i wiedzy swoich dwunastu starszych partnerów. W latach 1998-2002 Akademia przekaza∏a na program tworzenia funduszy lokalnych 3.635.778 z∏, w tym 687.615 z∏ na dofinansowanie lokalnych programów grantowych, 973.013 z∏ na koszty operacyjne a 1.197.150 z∏ na kapita∏ ˝elazny. Na jesieni 2001 roku grupa 12 pierwszych funduszy lokalnych utworzy∏a Ogólnopolskà Sieç Funduszy Lokalnych, której partnerem jest Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce. Rozwój i poszerzanie Sieci Od 2003 Program Rozwoju Funduszy Lokalnych jest kontynuowany w ramach programu “Trzeci Sektor” finansowanego przez Fundacj´ Stefana Batorego i Trust. Akademia za∏o˝y∏a, ˝e do 2006 roku Sieç Funduszy Lokalnych powi´kszy si´ do 22 cz∏onków. Obok 12 „starych” funduszy, b´dzie to pi´ç nowych funduszy lokalnych, wspó∏pracujàcych z Akademià od 2002 roku, oraz cztery Fundusze M∏odych, stworzone z inspiracji Akademii, dzia∏ajàce na Mazowszu, a tak˝e jeden zupe∏nie nowy fundusz lokalny, który rozpoczà∏ wspó∏prac´ wiosnà 2004 roku. Od 2003 roku dzia∏a tak˝e Komisja ds. Funduszy Lokalnych, która przej´∏a funkcj´ dzia∏ajàcej do 2002 roku Rady. I – Zacz´∏o si´ od Akademii... 12 Fundusze dziÊ 13 Dorota Komornicka Przewodniczàca Sieci Funduszy Lokalnych w Polsce FUNDUSZE LOKALNE PO SZEÂCIU LATACH Kiedy zaczynaliÊmy szeÊç lat temu zak∏adanie funduszy w Polsce, zadawaliÊmy sobie pytania: czy spo∏ecznik, nawet z najbardziej atrakcyjnym pomys∏em, mo˝e liczyç na jakikolwiek odzew spo∏eczny?, czy b´dziemy w stanie zmobilizowaç wokó∏ siebie wolontariuszy, którzy zakaszà r´kawy? W jakim Êrodowisku powinniÊmy zaczàç benedyktyƒska prac´ przekonywania ludzi, ˝e potrafià, ˝e umiejà wi´cej i sà wi´cej warci, ni˝ o sobie myÊlà? Wi´kszoÊç z nas zdecydowa∏a si´ „uderzyç” w Êrodowisko powstajàcej w bólach klasy Êredniej, ma∏ych przedsi´biorców i lokalnych biznesmenów i uczyniliÊmy z nich sojuszników w walce z niemocà i beznadziejnoÊcià. Nasza wiara w moc twórczà, w oryginalnoÊç myÊlenia i ochota do podejmowania spraw nowych, mimo codziennej biedy, sprawi∏y ju˝ w ciàgu pierwszych miesi´cy cuda. Zosta∏ stworzony samonap´dzajàcy si´ mechanizm. Pierwsze „zrzutki” ze strony miejscowego biznesu i lokalnego samorzàdu pozwoli∏y na realizacj´ ró˝nych, ma∏ych lokalnych inicjatyw, zaÊ entuzjazm i pot´gujàca si´ aktywnoÊç uruchamia∏a kolejne charytatywne odruchy ludzi z pieni´dzmi. WiedzieliÊmy od poczàtku, ˝e koniecznoÊcià jest tak˝e rozwijanie przedsi´biorczoÊci na wszystkich mo˝liwych poziomach, zaczynajàc od najprostszego, gdzie jednostka zaczyna braç za siebie odpowiedzialnoÊç i za organizacj´ ˝ycia wokó∏ sobie, a koƒczàc na tworzeniu nowych miejsc pracy. Po szeÊciu latach dorobek ka˝dego z funduszy jest niema∏y, wszystkie dwanaÊcie funduszy zebra∏y prawie 5 mln z∏ kapita∏u ˝elaznego, pozyska∏y te˝ i przekaza∏y swoim spo∏ecznoÊciom lokalnym 3,6 mln z∏ w postaci ponad 2.500 stypendiów oraz ponad 1200 grantów dla organizacji pozarzàdowych. Do kategorii zwyci´stw zaliczyç mo˝na nie tylko nowà i nieznanà dotàd aktywnoÊç Êrodowisk lokalnych, czy uruchomienie lawiny odruchów dzia∏aƒ filantropijnych, lecz tak˝e przekonanie biznesu, rodziców, pedagogów, samorzàdowców, co do sensownoÊci naszych poczynaƒ, i co najwa˝niejsze – w∏àczenie do wspólnych „gier i zabaw” nawet tych, którzy ironicznie uÊmiechali si´. Tak – „gier i zabaw”, bowiem te niezwykle wa˝ne spo∏ecznie dzia∏ania Funduszy i ich twórców przybierajà najcz´Êciej form´ lekkà, ∏atwà i przyjemnà, nawet, jeÊli dotyczà spraw istotnych. Rozkr´ciliÊmy si´. Powoli zaczyna byç g∏oÊno o funduszach nie tylko w lokalnych mediach, ale i w ogólnopolskich. Umiemy z ∏atwoÊcià identyfikowaç potrzeby swojego Êrodowiska, umiemy je opisaç i sprawnie zrealizowaç swoje pomys∏y. UruchomiliÊmy aktywnoÊç spo∏ecznà, w szczególnoÊci wÊród dzieci i m∏odzie˝y poprzez programy grantowe, a utalentowanych m∏odych ludzi wspieramy ró˝nego rodzaju stypendiami, bo wiemy, ˝e tylko dobrze wyedukowany cz∏owiek ma szans´ wyboru, a zatem mo˝liwoÊç na lepsze ˝ycie. Reputacj´ funduszy budowaliÊmy w pocie czo∏a, dlatego te˝ staliÊmy si´ u˝ytecznym spo∏ecznie partnerem dla samorzàdów lokalnych. Mamy ÊwiadomoÊç, ˝e zdejmujemy im z barków wiele lokalnych problemów i dajemy w zamian wymierne efekty. Atutem, który pozwala nam budowaç wspó∏prac´ z samorzàdem, jest kapita∏ ˝elazny, czyli dysponujemy czymÊ, czego zwykle inne organizacje pozarzàdowe nie posiadajà. JesteÊmy wiarygodni, profesjonalni, budujemy zaufania poprzez „przejrzystoÊç” naszego dzia∏ania (w tym przejrzystoÊç naszej ksi´gowoÊci). A co najwa˝niejsze – piel´gnujemy relacje z naszymi Darczyƒcami, bo zarówno bez Nich, jak i bez odbiorców naszych poczynaƒ, istnienie Funduszy nie mia∏oby sensu. II – Fundusze dziÊ 14 Irena Gadaj Prezes Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej POLSKIE KLIMATY FUNDUSZU Specyfika polskiego Funduszu Lokalnego Dzia∏ania rozwojowe, wspierane hojnie i w ró˝nych formach (finanse, szkolenia, konsultacje, mentoring) od samego poczàtku przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce powodujà, ˝e polskie Fundusze Lokalne (FL) coraz bardziej upodobniajà si´ do funduszy amerykaƒskich i europejskich, zachowujàc jednak swój „polski klimat”. Ten polski klimat to przede wszystkim po∏o˝enie g∏ównego akcentu w dzia∏alnoÊci na s∏u˝enie spo∏eczeƒstwu, zaspokajanie jego bie˝àcych potrzeb. W znacznie mniejszym stopniu polskie FL skupiajà si´ obecnie na zaspokajaniu filantropijnych potrzeb bogatych darczyƒców. Znacznie wa˝niejsze jest dla nich uzyskanie akceptacji dzia∏aƒ wÊród spo∏ecznoÊci lokalnej i pozyskanie do wspó∏pracy lokalnej w∏adzy. To nas ró˝ni od amerykaƒskich Funduszy Lokalnych. Wa˝niejszym wskaênikiem oceny polskiego Funduszu jest wielkoÊç Êrodków przeznaczonych na granty i stypendia, ni˝ zasobnoÊç kapita∏u ˝elaznego. Cechà charakterystycznà jest te˝ wyjàtkowo du˝e znaczenie przyk∏adane do rozwoju funduszy stypendialnych (w niektórych polskich FL Êrodki przeznaczane rocznie na stypendia sà wy˝sze ni˝ roczna pula grantów) i rozwoju wspó∏pracy z m∏odym pokoleniem (powstajà fundusze m∏odych, fundraiserami sà przede wszystkim osoby m∏ode, w tym równie˝ stypendyÊci). Fundacje lokalne – co to takiego? Czym polskie Fundusze Lokalne ró˝nià si´ od amerykaƒskich? Jak wyglàdajà na tle innych? Jakie wyzwania stojà przed nimi? Pierwsza fundacja lokalna (odpowiednik polskiego Funduszu Lokalnego) powsta∏a w 1914 roku, w Stanach Zjednoczonych, w Cleveland (Ohio). Za∏o˝y∏ jà bankier – Frederick Harris Goff, który nie móg∏ poradziç sobie z ogromem wniosków i próÊb o wsparcie finansowe. Pomys∏ ∏àczenia darowizn z wielu êróde∏ (banki, firmy, osoby prywatne) zaowocowa∏ powstaniem Fundacji, która obecnie dysponuje kapita∏em w wysoko- Êci ponad miliarda dolarów i s∏u˝y spo∏ecznoÊci lokalnej, dofinansowujàc projekty z zakresu kultury, opieki spo∏ecznej, edukacji, sportu, fundujàc stypendia dla uzdolnionej m∏odzie˝y. Fundacje lokalne sà obecnie jednym z najdynamiczniej rozwijajàcych si´ rodzajów organizacji obywatelskich w Êwiecie. Opracowany przez WINGS (Worldwaide Initiatives for Grantmaker Support) “2004 Community Foundation Global Status Raport” identyfikuje fundacje lokalne w 42 paƒstwach (w 2003 roku CF funkcjonowa∏y w 36 krajach). Wg autorów Raportu, ponad 1120 fundacji lokalnych funkcjonuje w Êwiecie i nast´pne 142 sà w trakcie tworzenia. W USA funkcjonuje ich ponad 600. Od ponad 20 lat rozwijajà si´ fundacje lokalne w Wielkiej Brytanii. Wed∏ug raportu European Foundation Centre „Community Philathropy Watch Europe 2004” w Europie w 1994 roku funkcjonowa∏o 30 fundacji lokalnych, w 1999 roku blisko 90, w 2001 roku ju˝ 225, w 2003 roku 300, a w 2004 zarejestrowano w 18 paƒstwach europejskich 530 organizacji, które przez niektórych autorów nazywane sà (w odró˝nieniu od Funduszy Lokalnych) Lokalnymi Organizacjami Filantropijnymi (poniewa˝ posiadajà bardzo niewielki, bardzo wolno powi´kszany kapita∏ ˝elazny). Tak dynamiczny rozwój fundacji lokalnych mo˝liwy by∏ dzi´ki wsparciu du˝ych organizacji, z których najwa˝niejszà jest Fundacja C. S. Motta ze Stanów Zjednoczonych. Fundacja Motta wspiera tworzenie fundacji lokalnych równie˝ poza USA, w tym w Polsce. Jednà z najwa˝niejszych dla rozwoju FL organizacji jest Council of Foundation, z siedzibà w Waszyngtonie, która jako zwiàzek FL utworzona zosta∏a w 1949 roku. Co roku organizuje konferencj´, w której uczestniczy ponad 1000 osób. W 1999 roku utworzono organizacj´ zajmujàcà si´ badaniami i rozwojem fundacji lokalnych – Community Foundation of America. W USA funkcjonuje równie˝ wiele lokalnych organizacji wspierajàcych rozwój fundacji lokalnych, tzw. Regional Associations of Grantmakers. II – Fundusze dziÊ 15 W Europie Fundusze Lokalne sà wspierane przez European Foundation Centre i specjalnie uruchomiony projekt pod nazwà Community Philanthropy Iniciative. W 1999 roku zapoczàtkowa∏ dzia∏alnoÊç, wspierany przez Fundacje Motta i Bertelsmanna, Projekt Transatlantyckiej Sieci Funduszy Lokalnych (The Transatlantic Community Foundation Network – TCFN). TCFN sieç skupia obecnie 46 cz∏onków z USA, Kanady, Meksyku i Europy, jest platformà wymiany doÊwiadczeƒ i dobrych praktyk mi´dzy funduszami lokalnymi z obu stron Atlantyku. Polsk´ reprezentujà obecnie: Irena Gadaj i Dorota Komornicka. Najd∏u˝ej polskie Fundusze Lokalne w TCFN reprezentowa∏a Monika Mazurczak. Od 2000 roku przedstawiciele Funduszy Lokalnych z USA i Europy mogà braç udzia∏ w Programie Stypendialnym TCFN (The Transatlantic Community Foundation Fellowship). Ka˝dego roku TCFN wybiera 5 europejskich reprezentantów FL i wysy∏a ich do USA. W tym samym czasie 5 amerykaƒskich doÊwiadczonych praktyków przez okres niespe∏na trzech tygodni przebywa, szkolàc i udzielajàc konsultacji i wszelkiej pomocy, w europejskich funduszach lokalnych. W programie stypendialnym TCFN brali udzia∏: Andrzej Zawieska (2000), Dorota Komornicka (2001), Irena Gadaj (Dallas, 2002), Agnieszka Migoƒ (2003) i Iwona Libigocka (2004). Polsk´ odwiedzili: Joe Lumarda (Bi∏goraj, Bystrzyca K∏odzka 2000), Michelle Monse (Racibórz 2001), Ken Strimska (Kielce, Zelów, Nidzica 2002) i Bill Vanderbilt (2003). Kenneth D. Strimska – prezes i dyrektor Fundacji Lokalnej Green Bay (The Greater Green Bay Community Foundation) naukowo zajmowa∏ si´ fundraisingiem i filantropià. Ken dwukrotnie odwiedzi∏ Polsk´, wielokrotnie mia∏ mo˝liwoÊç poznania i dyskutowania zagadnieƒ zwiàzanych z funkcjonowaniem polskich Funduszy Lokalnych. Swojà wiedz´ i zdobyte w Polsce doÊwiadczenia wykorzysta∏ piszàc, na naszà proÊb´, bezinteresownie, wa˝ny dla naszego Poradnika artyku∏, który opracowa∏a Monika Kaczmarczyk (Mazurczak). Artyku∏ pokazuje zewn´trzne spojrzenie na polskie FL i zawiera wiele wa˝nych wskazówek, nad którymi FL w Polsce winny si´ g∏´boko zastanowiç. Od samego poczàtku tworzenie Funduszy Lokalnych w Polsce wspiera Akademia Rozwoju Filantropii (Fundusz Lokalny Masywu Ânie˝nika zarejestrowano jesienià 1998 roku). W tym samym czasie tworzone by∏y FL we W∏oszech, w Niemczech, w Irlandii, w Rosji a tak˝e w Afryce, w Nigerii, w Brazylii. W proces wspie- rania tworzenia funduszy lokalnych, jako dobrego, trwa∏ego narz´dzia rozwiàzywania problemów spo∏ecznych w∏àczy∏ si´ Bank Âwiatowy. Nie ma w Êwiecie dwóch jednakowych funduszy lokalnych, ale wszystkie fundusze lokalne charakteryzujà si´ tym, ˝e: • dzia∏ajà na rzecz poprawy jakoÊci ˝ycia spo∏eczeƒstwa na okreÊlonym obszarze geograficznym, • sà niezale˝ne od innych organizacji, rzàdów, czy te˝ pojedynczych darczyƒców, • sà zarzàdzane przez Rady Fundacji, sk∏adajàce si´ z osób znanych i szanowanych w Êrodowisku lokalnym, • przeznaczajà dotacje dla organizacji pozarzàdowych i aktywnych grup obywateli na realizacj´ projektów zaspokajajàcych potrzeby lokalne, • dà˝à do zbudowania du˝ego i trwa∏ego, nienaruszalnego kapita∏u wieczystego (˝elaznego), który ma s∏u˝yç równie˝ zaspokajaniu przysz∏ych potrzeb spo∏ecznoÊci lokalnej, • pomagajà darczyƒcom realizowaç ich szlachetne, filantropijne cele, obs∏ugujà prywatne i firmowe fundusze dobroczynne, • anga˝ujà szeroko spo∏ecznoÊç lokalnà do realizacji przedsi´wzi´ç wspólnych, • spe∏niajà funkcj´ inicjatora, katalizatora i partnera w procesie rozwiàzywania problemów spo∏ecznych, • majà jasne procedury dzia∏ania i podejmowania decyzji, • szeroko informujà spo∏ecznoÊç lokalnà i swoich darczyƒców o podejmowanych dzia∏aniach i ich wynikach. Amerykaƒskie fundacje lokalne dysponujà wysokim kapita∏em ˝elaznym (rz´du kilkudziesi´ciu do kilkuset milionów dolarów, np. FL Doliny Krzemowej posiada ponad 600 milionów kapita∏u ˝elaznego, ang. endowment), przeznaczajà wysokie kwoty na granty (Peter Hero – dyrektor FL Doliny Krzemowej w trakcie pobytu w Polsce w 2002 roku mówi∏, ˝e jego FL tygodniowo rozdaje milion dolarów, co w skali rocznej daje jednak mniej ni˝ 10% posiadanego kapita∏u ˝elaznego) i zatrudniajà do obs∏ugi du˝e zespo∏y doÊwiadczonych pracowników (45 osób w FL Doliny Krzemowej). The Dallas Community Foundation dysponuje ponad 100 milionami dolarów kapita∏u ˝elaznego, na granty przeznacza rocznie ponad 10 milionów, zatrudnia 8 osób. Amerykaƒskie fundacje lokalne, w odró˝nieniu od polskich, obs∏ugujà po kilkaset wyodr´bnionych funduszy imiennych, firmowych, celowych i dziedzinowych (FL w Bi∏goraju obs∏uguje 18 funduszy, z których tylko 10 posiada w∏asny kapita∏ ˝elazny). II – Fundusze dziÊ 16 Polskie Fundusze Lokalne dysponujà niewielkim kapita∏em ˝elaznym rz´du od kilkunastu do kilkuset tysi´cy z∏otych (kapita∏ ˝elazny Raciborskiego Funduszu Lokalnego wynosi ponad 740 tys. z∏). Stosunkowo du˝e kwoty w porównaniu do wielkoÊci kapita∏u, polskie FL przeznaczajà na granty i stypendia (w 2003 roku FL z Bystrzycy i Bi∏goraja przeznaczy∏y na granty i stypendia ponad 100 tys. z∏). Charakterystyczne dla polskich Funduszy Lokalnych jest to, ˝e zatrudniajà bardzo ma∏y personel (jedna, dwie osoby w niepe∏nym wymiarze czasu pracy) i cz´sto korzystajà z pomocy wi´kszych i silniejszych organizacji pozarzàdowych (FL w Bi∏goraju wspiera BARR S. A., FL w Kielcach i w Rzeszowie – FRDL, FL w Nidzicy i Zelowie wspierajà du˝e lokalne fundacje). W dalszym ciàgu nie mamy uporzàdkowanych spraw z polskim nazewnictwem, specyficznà terminologià dotyczàcà ró˝nych aspektów funkcjonowania Funduszu Lokalnego. Nie wymyÊliliÊmy dobrego polskiego okreÊlenia, zast´pujàcego ang. fundraising. W dalszym ciàgu pojawiajà si´ wàtpliwoÊci dotyczàce ju˝ przyj´tego s∏ownictwa. W Polsce „community foundations” funkcjonujà w dwóch formach prawnych: fundacji i stowarzyszeƒ. UmówiliÊmy si´, ˝e obie te formy organizacyjne nazywaç b´- dziemy wspólnà nazwà „fundusze lokalne”, co nie jest wiernym t∏umaczeniem nazwy angielskiej i nie oddaje ca∏ego bogactwa znaczenia okreÊlenia „fundacja” (podstawa, fundament, instytucja, której podstawà jest majàtek przeznaczony przez fundatora na okreÊlony cel: naukowy, kulturalny, dobroczynny...). Dlatego cz´sto spotkaç mo˝na w opisach zamiennie stosowane okreÊlenia: „fundusz lokalny” i „fundacja lokalna”. Brakuje polskim funduszom lokalnym prostego, u˝ytecznego programu komputerowego do obs∏ugi darczyƒców, grantów i stypendiów. Sieç Funduszy Lokalnych utworzona w 2001 roku jest wcià˝ s∏aba i coraz wyraêniej rysuje si´ potrzeba jej instytucjonalizacji. Sieç nale˝y powi´kszaç, przyjmujàc nowych cz∏onków. DoÊwiadczone FL w wi´kszym stopniu powinny zaanga˝owaç si´ we wspieranie rozwoju nowych funduszy lokalnych. Du˝o pracy muszà w∏o˝yç polskie Fundusze Lokalne w zbudowanie swojej to˝samoÊci i jasnego wizerunku. Zrobi∏y ju˝ bardzo du˝o, majà ugruntowanà pozycj´, sà szanowanym partnerem, ale doskonale zdajà sobie spraw´ z tego, ˝e przed nimi nieustajàca, ci´˝ka praca. II – Fundusze dziÊ 17 18 Fundraising po amerykaƒsku 19 Kenneth D. Strmiska, Ed. D. ROLA FUNDRAISINGU W ROZWOJU POLSKIEGO SPO¸ECZE¡STWA OBYWATELSKIEGO Poradnik dla polskich funduszy lokalnych I. Wprowadzenie O filantropii mówimy w sytuacji, kiedy cz∏owiek w swoich dzia∏aniach wykracza poza dobro w∏asne czy rodzinne, aby s∏u˝yç innym. Choç historia filantropii jest stara jak ludzkoÊç, nie jest czymÊ danym raz na zawsze. Jej rozwój wymaga ciàg∏ego piel´gnowania. Odradzajàca si´ w ca∏ym wspó∏czesnym Êwiecie filantropia jest nieod∏àcznie zwiàzana z aktywnymi spo∏ecznoÊciami obywatelskimi. Podczas gdy filantropia odzwierciedla zdolnoÊç cz∏owieka do dzielenia si´ – fundraising1 jest jej pochodnà i pewnego rodzaju metodologià, która pozwala filantropii rozwijaç si´. Fundraising to sposób pozyskiwania darowizn, przekazywanych dobrowolnie przez prywatnych darczyƒców2 i przekszta∏cania ich na takie programy, które zmieniajà na lepsze poziom i jakoÊç ˝ycia mieszkaƒców ˝yjàcych w konkretnych spo∏ecznoÊciach lokalnych. W zasadzie, w fundraisingu nie chodzi o pieniàdze, ale o pomys∏ – na stworzenie lepszej opieki zdrowotnej, systemu stypendiów, które zapewnià uczniom ∏atwiejszy dost´p do edukacji, odpowiednich udogodnieƒ ˝yciowych dla naszych starzejàcych si´ rodziców, us∏ug socjalnych dla tych, którzy cierpià z powodu biedy, depresji czy alkoholizmu. Pomys∏y, które wynikajà z ducha filantropii stanowià si∏´ nap´dowà skutecznego pozyskiwania darowizn. Ponadto fundraising jest relacjà, która dzieje si´ na kanwie filantropii. Jest relacjà mi´dzy tymi, którzy szukajà êróde∏ wsparcia dla polepszenia ˝ycia w swojej spo∏ecznoÊci a tymi, którzy posiadajà owe zasoby oraz wol´ wsparcia tej zmiany. W tym kontekÊcie, fundraising nie jest jedynie zabieganiem o coÊ, ale raczej g∏´bokà relacjà – podobnà do tej, którà budujemy ka˝dego dnia z naszymi partnerami, rodzinà, przyjació∏mi. 1 2 W koƒcu – pozyskiwanie darowizn jest aktem szlachetnoÊci i bezinteresownoÊci. Jest dla tych, którzy kochajà swojà spo∏ecznoÊç, chcà dla niej lepszego jutra i nie bojà si´ zaanga˝owaç w dzia∏anie. Kiedy ludzie rozumiejà ducha oraz si∏´ filantropii i fundraisingu, sà gotowi do drogi. Oto jej poczàtek. II. Spo∏eczne uwarunkowania rozwoju filantropii i pozyskiwania darowizn w Polsce A. Wprowadzenie Strategia pozyskiwania darowizn (fundraisingowa) zale˝y od szerszego kontekstu Êrodowiskowego w jakim jest prowadzona. Czynniki takie jak zach´ty podatkowe dla osób fizycznych czy prawnych przekazujàcych darowizny, a tak˝e etniczne, religijne czy tradycje kulturowe majà ogromny wp∏yw na to, w jaki sposób organizacja buduje swój plan zbierania funduszy. Ten rozdzia∏ omawia wybrane spo∏eczne, ekonomiczne i polityczne czynniki, z którymi polskie organizacje mogà si´ borykaç, w odró˝nieniu od swoich amerykaƒskich kolegów. Trzeba zaznaczyç, i˝ przy mojej ograniczonej wiedzy o Polsce, mog´ jedynie spekulowaç, w jaki sposób owe czynniki mogà wp∏ywaç na planowanie fundraisingu. B. Czynniki ekonomiczne Od czasu upadku komunizmu Polacy prze˝yli przejÊcie od gospodarki planowanej do takiej, o której decyduje wolny rynek. Ta transformacja nie odby∏a si´ bez kosztów. W niektórych regionach Polski 20-30% mieszkaƒców nie posiada pracy lub jest zagro˝onych jej utratà, a prawie 50% nie posiada wystarczajàcych Êrodków do ˝ycia (Leat, 2001 str. 4). Gospodarka komunistyczna pozostawi∏a dwa wa˝ne, choç przejÊciowe ograniczenia dla rozwoju polskiej filantropii. Jednym z nich jest brak do- fundraising – (amer.) fund – fundusz; raising – zbieranie; s∏owo to nie ma odpowiednika w j´zyku polskim, opisowo: zbieranie funduszy, pozyskiwanie darowizn; fundraiser – osoba zajmujàca si´ pozyskiwaniem darowizn dla organizacji, projektu (przyp. t∏um.) prywatni darczyƒcy – w amerykaƒskiego terminologii fundraisingu sà to zarówno osoby fizyczne jak i prawne, jednak nie b´dàce jednostkami administracji publicznej (przyp. t∏um.) III – Fundraising po amerykaƒsku 20 brze sytuowanej klasy starszych obywateli, drugim – m∏ody wiek nowej grupy zamo˝nych, o czym b´d´ pisa∏ w nast´pnych podrozdzia∏ach poradnika. W Stanach Zjednoczonych, zarówno dzia∏alnoÊç na rzecz rozwoju spo∏ecznoÊci lokalnej, jak i wi´kszoÊç darowizn na ten cel zapewniajà osoby starsze. Trudno jest okreÊliç dok∏adny wiek tych osób, mo˝na powiedzieç, ˝e sà zwykle w póênym okresie prowadzenia aktywnoÊci zawodowej i zapewniania Êrodków do ˝ycia swojej rodzinie. W wielu przypadkach osoby w przedziale wiekowym od 50 do 70 lat stanowià potencja∏ dla rozwoju wolontariatu i filantropii. To w∏aÊnie w tym okresie ˝ycia wielu z nich najintensywniej pracuje dla spo∏ecznoÊci, co nie oznacza jednak, ˝e ludzie m∏odsi lub jeszcze starsi nie anga˝ujà si´ w takà dzia∏alnoÊç. Zauwa˝ono tak˝e, ˝e to w∏aÊnie osoby w tym póênym okresie ˝ycia przeznaczajà najbardziej znaczàce kwoty na cele dobroczynne w formie spadków i testamentów. Wa˝na korelacja mi´dzy wiekiem a przekazywaniem darowizn tkwi w tym, ˝e tylko w trakcie zdobywania doÊwiadczeƒ ˝yciowych ludzie stajà si´ bardziej przywiàzani do swoich spo∏ecznoÊci i szczerze zaanga˝owani we wspieranie pracy organizacji lokalnych. Tymczasem w Polsce starsi mieszkaƒcy w przewa˝ajàcej cz´Êci sà emerytami i ta sytuacja znaczàco odbiega od realiów amerykaƒskich. Choç, jak ich rówieÊnicy ze Stanów Zjednoczonych przeszli na emerytur´ i nie opiekujà si´ ju˝ dzieçmi w domach, to jednak nie posiadajà dóbr, którymi mogliby si´ podzieliç ze swojà spo∏ecznoÊcià. Zmiana tej sytuacji wymaga dwóch, a mo˝e nawet trzech pokoleƒ. Zbudowanie prywatnego dobrobytu Polaków jest jedynym rozwiàzaniem tej kwestii. Drugie ograniczenie odnosi si´ do m∏odych Polaków, którzy dopiero budujà swoje osobiste dobra i to pod presjà wolnego rynku. Widaç to na przyk∏adzie wy˝szych zarobków, zak∏adania firm, prywatnych domów i ca∏ej ró˝norodnoÊci szeroko obecnie dost´pnych produktów konsumpcyjnych. I w∏aÊnie fakt, ˝e nowà grup´ zamo˝nych tworzà przede wszystkim osoby m∏ode, stanowi znacznà barier´ w rozwoju filantropii. W nowej sytuacji ekonomicznej m∏odzi zamo˝ni ludzie sà bardzo skoncentrowani na w∏asnym sukcesie. Sà tak˝e w okresie ˝ycia, w którym posiadajà znaczàce zobowiàzania rodzinne. W rezultacie nie majà wystarczajàco czasu na to, by skupiç si´ na potrzebach spo∏ecznoÊci lokalnej. Gromadzà dobra na bie˝àce potrzeby, a tak˝e próbujà zapewniç swojej rodzinie finansowà przysz∏oÊç. Ponadto, z perspektywy historii politycznej kraju, wiele osób mo˝e niech´tnie dzieliç si´ swoim osobistym bogactwem, dopóki nie upewni si´, ˝e socjalizm nie powróci. Budujàc podstawy dla obecnej i przysz∏ej filantropii w Polsce, organizacje powinny braç pod uwag´ ekonomiczne uwarunkowania. Byç mo˝e czynniki te sprawià, ˝e w krótkiej perspektywie polskie organizacje pozarzàdowe b´dà musia∏y bardziej polegaç na êród∏ach biznesowych i samorzàdowych, ni˝ wsparciu od osób indywidualnych. Wa˝na informacja: W Stanach Zjednoczonych oko∏o 80% wp∏at na cele dobroczynne pochodzi od osób indywidualnych, 15% od fundacji a 5% od firm. Przeci´tny Amerykanin przekazuje na cele dobroczynne oko∏o 2.2% swojego rocznego dochodu. C. Czynniki spo∏eczne, kulturowe i polityczne Bez wzgl´du na indywidualne opinie dotyczàce ideologii komunistycznej, jednym z jej destrukcyjnych konsekwencji z punktu widzenia rozwoju filantropii, by∏o zniech´canie mieszkaƒców do anga˝owania si´ w programy i dzia∏ania polepszajàce ˝ycie w spo∏ecznoÊci. Od czasu II wojny Êwiatowej a˝ do 1989, paƒstwo uzurpowa∏o sobie prawo do organizowania ˝ycia spo∏ecznego obywateli (Mazurczak, 2001 p. 1). Polacy byli zniech´cani do aktywnoÊci spo∏ecznej, a wszelkie próby organizowania dzia∏aƒ lokalnych spotyka∏y si´ z niech´cià i nieufnoÊcià sàsiadów czy w∏adz paƒstwowych (Mazurczak, 2001 p. 1). Zmiana tych postaw, zakorzenionych w historii, wymaga czasu. Jak powiedzia∏ pewien polski filantrop z Zelowa “inni b´dà myÊleli, ˝e robi´ coÊ dla siebie, a nie dla spo∏ecznoÊci... ale niewa˝ne co myÊlà inni ludzie, spróbuj´ zmieniç t´ sytuacj´” (Strmiska, 2001). Co wi´cej, Polakom trudno jest uwierzyç w szczere intencje drugiej osoby. Fakt ten utrudnia rozwój prywatnej filantropii, gdy˝ ona wymaga ogromnej dozy zaufania mi´dzy proszàcym i dajàcym. JeÊli brakuje tego zaufania, transakcja filantropijna zajmuje du˝o czasu, przynosi mniej pieni´dzy, albo w ogóle nie daje efektu. Tylko czas i udana realizacja projektu w spo∏ecznoÊci lokalnej mogà pomóc w zdobyciu zaufania. Ostatecznie, bycie darczyƒcà i pozyskiwanie darowizn, to umiej´tnoÊci nabyte, których uczymy si´ w spo∏eczeƒstwie i w jego instytucjach. Polska ma bogatà histori´ filantropii i wolontariatu, si´gajàcà XII wieku, kultywowanà przez rody królewskie, szlacheckie i arystokracj´. Jej bieg zosta∏ tymczasowo przerwany w okresie komunizmu (Leat, 2001 p. 6). Odrodzenie tradycji filantropii prywatnej wymaga czasu. Amerykanie przesiàkajà ideà filantropii od wczesnych lat m∏odoÊci. Harcerze sprzedajà ciasteczka po domach, by zebraç pieniàdze III – Fundraising po amerykaƒsku 21 na programy, dzieci myjà samochody, aby zebraç pieniàdze na specjalne stroje dla swojej grupy, czy organizujà zbiórki do puszki, tak jak ich rodzice, którzy dajà datki na tac´ w koÊciele. Wszystkie te zachowania uczà postaw dawania i brania. W rezultacie dorastajàce dziecko w Stanach Zjednoczonych wie, jak wa˝ne jest dawanie pieni´dzy i proszenie innych o pieniàdze (Strmiska, 1998). To samo stanie si´ w Polsce, kiedy rozwinie si´ tradycja filantropii prywatnej i pozyskiwania darowizn. Trzeba dodaç, ˝e tak˝e zach´ty podatkowe sprzyjajà rozwojowi filantropii prywatnej. Obecny system podatkowy w Stanach Zjednoczonych gratyfikuje osoby, które przekazujà darowizny na cele dobroczynne. W ostatnim okresie posiadacze znacznych nieruchomoÊci mieli wiele zach´t, by cz´Êç z dóbr przekazaç na cel dobroczynny, np. aby uniknàç podatków spadkowych. I choç badania pokazujà, ˝e unikanie podatków nie jest pierwszym powodem do przekazywania darowizn na cele dobroczynne, to mo˝e znaczàco wp∏ywaç na wielkoÊç darowizn i czas, w którym sà przekazywane. Zresztà to w∏aÊnie myÊlenie o konsekwencjach podatkowych powoduje cz´sto, ˝e ktoÊ postanawia ustanowiç wieczystà darowizn´3. Tymczasem polski system podatkowy dopiero zaczyna zauwa˝aç i podkreÊlaç rol´ prywatnych darowizn przekazywanych na cele dobroczynne. Mo˝liwoÊç odpisywania 1 procenta od podatku przez osoby indywidualne na cele dobroczynne jest dobrym poczàtkiem, mechanizm ten zosta∏ jednak nieporadnie zaprojektowany i dopiero zmiany w ustawie podatkowej oka˝à si´ bardziej zach´cajàce dla darczyƒców. D. Wnioski Powy˝sze uwarunkowania sprawiajà, ˝e rozwój filantropii w Polsce jest naprawd´ wielkim wyzwaniem. Wskazujà zarazem pewien kontekst i przes∏anki do uk∏adania krótkoterminowych i d∏ugoterminowych strategii skutecznego dzia∏ania. Byç mo˝e ma∏o realne jest za∏o˝enie, ˝e polski Fundusz Lokalny zbuduje w ciàgu 5 lat kapita∏ ˝elazny4 o wartoÊci 1 miliona z∏otych; bardziej prawdopodobne natomiast jest to, ˝e zdob´dzie darowizny na pokrycie 10 stypendiów dla niezamo˝nych studentów lub na utworzenie parku w mieÊcie. 3 4 MyÊl´, ˝e najwa˝niejszà rzeczà dla stabilnoÊci i wiarygodnoÊci polskich Funduszy Lokalnych jest wyznaczanie sobie osiàgalnych celów. WiarygodnoÊç przychodzi z czasem, z udokumentowanym sukcesem i oswojeniem si´ z sytuacjà. Kiedy Fundusze Lokalne zdob´dà wiarygodnoÊç a wi´ksza liczba obywateli osiàgnie stabilnoÊç ekonomicznà, b´dà one mog∏y rozpoczàç tworzenie pokaênych kapita∏ów ˝elaznych. Âwiadomi tych uwarunkowaƒ ekonomicznych, spo∏ecznych i kulturowych, mo˝emy w tej chwili przewidywaç mo˝liwà rol´ polskich Funduszy Lokalnych w rozwijaniu aktywnych spo∏ecznoÊci obywatelskich. W rozdziale trzecim skupi´ si´ w∏aÊnie na tym zagadnieniu. III. Potencja∏ i mo˝liwoÊci polskich Funduszy Lokalnych A. Wprowadzenie Historia funduszy lokalnych zaczyna si´ w Cleveland, w Ohio w 1914 roku. DziÊ funkcjonuje ju˝ ponad 1.000 funduszy lokalnych na Êwiecie, w tym oko∏o 600 w samych Stanach Zjednoczonych. Poczàtkowo fundusze lokalne by∏y zak∏adane jako prywatne inicjatywy mieszkaƒców i s∏u˝y∏y spo∏ecznoÊciom zarówno miast jak i wsi, bogatym jak i biednym. DziÊ sà mechanizmami tworzenia ogromnych kapita∏ów ˝elaznych i finansowego wpierania inicjatyw dobroczynnych (przez rozdawanie dotacji na projekty), a tak˝e lokalnym forum, na którym wspólnie rozwiàzuje si´ ró˝ne problemy spo∏ecznoÊci. W ostatnim dziesi´cioleciu sta∏y si´ pewnego rodzaju ko∏em nap´dowym rozwoju spo∏eczeƒstwa obywatelskiego na ca∏ym Êwiecie. Swój sukces zawdzi´czajà doÊç plastycznej strukturze i umiej´tnoÊciom anga˝owania spo∏ecznoÊci w rozwiàzywanie lokalnych problemów. Czy jednak amerykaƒski model Funduszu Lokalnego mo˝e byç adaptowany przez polskie organizacje? Odpowiem negatywnie, bioràc pod uwag´ czynniki opisane w II rozdziale i ogromne kapita∏y ˝elazne amerykaƒskich Funduszy, natomiast zupe∏nie inaczej, kiedy zwróc´ uwag´ na rol´ jakà pe∏nià Fundusze w integrowaniu spo∏ecznoÊci lokalnej wokó∏ rozwiàzywania problemów. To w∏aÊnie z tego praktycznego i filozoficznego punktu widzenia polskie Fundusze Lokalne bar- darowizna wieczysta – darowizna, której wartoÊç poczàtkowa jest nienaruszalna, tylko odsetki np. od ulokowania tej darowizny w banku wspierajà wybrany przez darczyƒc´ cel spo∏eczny kapita∏ ˝elazny, inaczej wieczysty – to nienaruszalna pula zebranych przez Fundusz Lokalnych darowizn, z których tylko odsetki przeznaczane sà na finansowanie ró˝norodnych celów spo∏ecznych wa˝nych dla danej spo∏ecznoÊci. W kapitale ˝elaznym mieszczà si´ zazwyczaj ró˝ne fundusze sk∏adowe np. fundusz z doradztwem darczyƒcy, fundusz dziedzinowy (tematyczny), fundusz imienny tzn. imienia darczyƒcy lub kogoÊ, kogo darczyƒca zamierza uhonorowaç swojà wieczystà darowiznà. (przyp. t∏um.) II – Fundusze dziÊ 22 dziej koncentrujà si´ w tej chwili na roli lokalnego lidera i koordynatora, ni˝ na budowaniu wielkich kapita∏ów. Niniejszy rozdzia∏ naÊwietli t´ kwesti´. B. Polskie Fundusze Lokalne W przeciwieƒstwie do wielu amerykaƒskich Funduszy Lokalnych, które zacz´∏y od budowania ró˝nego typu funduszy wieczystych, polskie organizacje powinny na poczàtku zbudowaç zaufanie w spo∏ecznoÊci. Mogà to robiç pozyskujàc wsparcie na realizacj´ ca∏ej serii ma∏ych projektów w swoim Êrodowisku. Koncentrowanie si´ na budowaniu funduszy wieczystych by∏oby w tym momencie nierozsàdne. I choç tworzenie kapita∏u ˝elaznego powinno byç zawsze d∏ugofalowym celem Funduszu Lokalnego, to jednak nie powinno poch∏aniaç jego ca∏ej energii, ju˝ na samym poczàtku. Zresztà, proszàc kogoÊ o darowizn´ na ustanowienie wieczystego funduszu czy kapita∏u ˝elaznego, to tak jakby prosiç dziewczyn´ o r´k´ zaraz po pierwszej randce. To niewàtpliwie powa˝na sprawa. I tak jak w przypadku zar´czyn, upragniona odpowiedê mo˝e paÊç dopiero wtedy, gdy obie strony zaufajà sobie i odnajdà wspólne cele. Niewielu liderów spo∏ecznoÊci lokalnej od razu rozumie wag´ i si∏´ Funduszu Lokalnego oraz jego kapita∏u wieczystego. Wi´kszoÊç b´dzie si´ musia∏a tego nauczyç, bioràc udzia∏ w jakimÊ projekcie lokalnym. I tak jak b´dzie ros∏o zaufanie spo∏ecznoÊci lokalnej do Funduszu, tak naturalnie b´dzie przychodzi∏a mo˝liwoÊç rozmowy o potrzebie tworzenia kapita∏u ˝elaznego. Rozwijajàcy si´ Fundusz Lokalny powinien widzieç swojà rol´ w tworzeniu forum, które ∏àczy i koordynuje ró˝ne zasoby lokalne (ludzkie i finansowe) dla realizacji jakieÊ wa˝nej sprawy. Na tym etapie Fundusze b´dà chcia∏y robiç wiele rzeczy, ˝eby zainteresowaç jak najwi´kszà liczb´ cz∏onków spo∏ecznoÊci. Trzeba jednak pami´taç, ˝e to w∏aÊnie osoby prywatne z tej spo∏ecznoÊci decydujà, który z projektów b´dzie realizowany przez Fundusz. Filantropia polega na tym, ˝e ludzie dobrowolnie dzielà si´ swoimi pieni´dzmi i umiej´tnoÊciami ze spo∏ecznoÊcià lokalnà, by wiod∏o jej si´ lepiej. I ca∏a sztuka polega na tym, aby to Fundusz Lokalny po∏àczy∏ tych ludzi z projektami, które odpowiadajà ich zainteresowaniom. Takie podejÊcie w sztuce pozyskiwania darowizn odnosi si´ do koncepcji filantropii aktywnej5 (Schervish, 2000). Jest to teoria, która g∏osi, ˝e ludzie sà bardziej sk∏onni do dobroczynnych zachowaƒ, gdy mogà 5 6 uczestniczyç we wspieraniu tych dzia∏aƒ, które ich interesujà. Przyk∏ad fundraisingu opartego na filantropii aktywnej (fundraising aktywny): Pan Bogdan Potocki uwielbia przedstawienia teatralne, tymczasem zosta∏ poproszony o wsparcie dzia∏alnoÊci schroniska dla bezdomnych. Teoria filantropii aktywnej mówi, ˝e istniejà nik∏e szanse, aby pan Potocki przekaza∏ jakàkolwiek darowizn´ na ten cel, nawet jeÊli posiada takie mo˝liwoÊci. I choç rozumie, ˝e mieszkaƒcy schronisk dla bezdomnych sà w potrzebie, bardziej interesuje go sztuka i tworzenie dzieciom szans do nauki gry na instrumentach. Pan Bogdan nie jest oboj´tnà osobà. To raczej Fundusz Lokalny b´dzie musia∏ poznaç jego zainteresowania, a potem wypracowaç razem z nim w∏aÊciwy projekt. Bioràc pod uwag´ powy˝szy przyk∏ad, mo˝e si´ np. okazaç, ˝e nasz Fundusz posiada ch´tnego darczyƒc´ lub wielu darczyƒców, natomiast nie posiada w∏aÊciwego dla nich projektu lub, ˝e ma wa˝ny program, ale nie ma dla niego odpowiedniego darczyƒcy. Tymczasem te dwie strony powinny znaleêç takie dzia∏anie, które przyniesie sukces. Tylko Fundusz Lokalny posiada takà umiej´tnoÊç i sposobnoÊç, by dokonaç tego dobroczynnego zwiàzku. I w∏aÊnie ta mo˝liwoÊç sprawia, ˝e Fundusz Lokalny staje si´ forum, które umo˝liwia ró˝nym osobom w∏àczenie si´ w dzia∏alnoÊç na rzecz spo∏ecznoÊci. Nie ma wàtpliwoÊci, i˝ pewnego dnia polskie Fundusze Lokalne b´dà mog∏y si´ pochwaliç pokaênymi kapita∏ami ˝elaznymi, które b´dà zapewniaç wielomilionowe fundusze na dotacje lokalne, wpierajàce wartoÊciowe projekty spo∏eczne. Jednak na poczàtku powinny one zach´caç spo∏ecznoÊç lokalnà do realizowania mniejszych programów. Im wi´kszy b´dzie dobrobyt, a tak˝e zaufanie Polaków do Funduszy Lokalnych, tym ch´tniej zacznà oni przekazywaç pieniàdze na kapita∏ ˝elazny. Zanim to jednak nastàpi, Fundusze Lokalne mogà praktykowaç fundraising aktywny, aby zebraç tzw. fundusze przep∏ywowe6 na wa˝ne projekty lokalne. O fundraisingu, jego technikach i niuansach opowiem w rozdziale IV. IV. Fundraising – umiej´tnoÊç pozyskiwania darowizn A. Wprowadzenie W zasadzie fundraising to nic innego jak tworzenie sytuacji, w której prosisz ludzi o pieniàdze, a oni mówià „tak” lub „nie”. Jednak samo pozyskanie funduszy jest ju˝ dosyç trudne. Mam nadziej´, ˝e po przeczytaniu tego poradnika i zasto- supply-side philanthropy fundusze przep∏ywowe – darowizny jednorazowe, które sà od razu i w ca∏oÊci wykorzystywane na realizacj´ celów spo∏ecznych przez Fundusz Lokalny i nie tworzà funduszu wieczystego (˝elaznego) III – Fundraising po amerykaƒsku 23 sowaniu niniejszych informacji w praktyce, strategia zbierania pieni´dzy b´dzie dla osób pozyskujàcych darowizny zrozumia∏a i przyniesie efekt w postaci konkretnych z∏otówek przekazanych na projekty lokalne. W tym rozdziale fundraiser nie znajdzie ˝elaznych regu∏, lecz pozna ogólne zasady dzia∏ania. Dlaczego? Bo fundraising jest bardziej sztukà, ni˝ technikà, i aby by∏ skuteczny, musi staç si´ zwyczajem kulturowym i dostosowaç do konkretnej spo∏ecznoÊci. Z czasem i Polska stworzy w∏asny j´zyk dotyczàcy pozyskiwania darowizn oraz swój styl zbierania pieni´dzy. W zasadzie, w dobrym fundraisingu chodzi o cztery sprawy: 1. WyjaÊnienie na czym polega problem i sposób jego rozwiàzania przy udziale prywatnego darczyƒcy. 2. Opisanie na czym polega rozwiàzanie problemu. 3. Prze∏o˝enie tego rozwiàzania na konkretnà wizj´ w po∏àczeniu z kosztami jej realizacji. 4. Stworzenie strategii, która pozwoli systematycznie wspieraç realizacj´ tej wizji z funduszy prywatnych darczyƒców. Pierwsze kwestie, obejmujàce punkty 13 umieszczamy w dokumencie nazywanym „uzasadnieniem wsparcia”7. Punkt 4 odnosi si´ do ca∏ej strategii i wyra˝a si´ w „planie pozyskiwania darowizn”. Ca∏y ten proces tworzenia uzasadnienia wsparcia i realizowania planu fundraisingowego nazywamy „kampanià”. Uzasadnienie wsparcia i plan fundraisingowy przygotowujemy dla ka˝dego programu, bez wzgl´du na jego koszt. JeÊli polski Fundusz Lokalny chce ustanowiç fundusz dziedzinowy np. fundusz kobiecy lub fundusz dla artystów, czy te˝ fundusz przep∏ywowy na za∏o˝enie nowego parku w miasteczku, to przygotowanie tych dokumentów oka˝e si´ bardzo przydatne. B. Jak przygotowaç uzasadnienie wsparcia (punkty 1-3 kampanii) Uzasadnienie wsparcia to zestaw dokumentów, który opowiada histori´ projektu. Przygotowuje si´ go po to, by mieç wszystkie wa˝ne fakty, jak równie˝ obraz zakresu i wagi celów okreÊlonego projektu. Dokumenty te dostarczajà takich informacji, które pozwalajà potencjalnemu darczyƒcy podjàç racjonalnà decyzj´ o przekazaniu darowizny. Wa˝ne jest, aby uzasadnienie wsparcia by∏o przygotowane z perspektywy dajàcego a nie proszàcego o wsparcie. Ponadto, uzasadnienie to powinno odpowiadaç na nast´pujàce pytania: 7 1. Co zamierza osiàgnàç organizacja lub dany projekt, lub – jaki jest problem? 2. Dlaczego ten problem jest taki wa˝ny i pilny do rozwiàzania? 3. Dlaczego w∏aÊnie ta organizacja jest instytucjà w∏aÊciwà do rozwiàzania problemu lub podj´cia tego wyzwania? 4. Dlaczego potencjalny darczyƒca mo˝e byç zainteresowany danà sprawà? Przy okazji zbierania wymaganych informacji do uzasadnienia wsparcia, organizacja poznaje wiele aspektów danego problemu. Dzi´ki temu potencjalny darczyƒca widzi, ˝e ludzie, którzy przedstawiajà mu projekt, dok∏adnie znajà spraw´ i majà dobry plan dzia∏ania. W czasie przygotowywania takiego dokumentu, liderzy powinni pytaç si´ wzajemnie, czy wiedzà ju˝ o problemie wszystko, co mo˝e pomóc w podj´ciu decyzji przez potencjalnego darczyƒc´. To co mo˝e intuicyjnie wydawaç si´ wa˝ne dla koordynatora projektu, nie musi byç istotne dla innych. WielkoÊç i forma uzasadnienia wsparcia zale˝y od rozmiaru problemu i struktury proponowanego projektu. JeÊli Fundusz Lokalny chce np. tworzyç nowy park w mieÊcie, uzasadnienie b´dzie stosunkowo proste. Taki projekt jest ∏atwo zrozumieç i wystarczy kilka stron, aby przedstawiç wizj´ i koszty jej realizacji. Ale jeÊli Fundusz zamierza stworzyç coÊ bardziej wysublimowanego, jak np. dziedzinowy fundusz na rzecz rozwoju wolontariatu wÊród m∏odych, to w tym wypadku powinien stworzyç bardziej rozbudowane uzasadnienie wsparcia i dostarczyç danych dotyczàcych edukacyjnych i spo∏ecznych wartoÊci, jakie niesie ze sobà wolontariat m∏odych oraz wyjaÊniaç, w jaki sposób ten projekt przyczyni si´ do sukcesu. Bez wzgl´du na to, czy dokument ten jest gotowy, organizacja musi dok∏adnie wiedzieç, jakie sà cele projektu i koszty zwiàzane z jego realizacjà. Dopiero wtedy mo˝e przygotowaç materia∏y i pokazaç je potencjalnym darczyƒcom. Uzasadnienie wsparcia to bardzo wa˝ny dokument, gdy˝ jest wykorzystywany wielokrotnie w trakcie pozyskiwania darczyƒców. ˚aden Plan pozyskiwania darowizn nie mo˝e ruszyç bez tego dokumentu! Po sfinalizowaniu pracy nad uzasadnieniem wsparcia, Fundusz Lokalny mo˝e rozpoczàç realizacj´ ca∏oÊciowej strategii fundraisingowej. O tym opowiem w kolejnym podrozdziale. C. Strategia pozyskiwania darowizn (punkt 4) Niniejszy podrozdzia∏ sk∏ada si´ z dwóch cz´Êci, których kolejnoÊç sugeruje, w jaki sposób powinna byç przygotowana strategia fundraisingowa. Case for Support III – Fundraising po amerykaƒsku 24 Tworzenie profilu darowizn KtoÊ kiedyÊ powiedzia∏, ˝e z pozyskiwaniem darowizn jest tak, jak z pieczeniem ciasta: post´puj wed∏ug instrukcji a zawsze osiàgniesz cel, pójdziesz na skróty – odniesiesz pora˝k´ (Shaw, 1988). Pami´tajàc o tej wskazówce, mo˝emy przystàpiç do pierwszego kroku, a mianowicie tworzenia profilu darowizn8. Taki profil zawiera wszystkie koszty kampanii rozbite na ma∏e kategorie, które mo˝na ∏atwo ogarnàç. Profil darowizn pomaga organizacji Êledziç i nadzorowaç post´py w realizacji kampanii oraz okreÊlaç, czy wymagana liczba darczyƒców projektu jest w ogóle osiàgalna. W USA profil darowizn powstaje w oparciu o nast´pujàcà zasad´: od 80 do 90 % wszystkich pieni´dzy potrzebnych na projekt pochodzi jedynie od 10 do 20 % wszystkich darczyƒców kampanii. Oznacza to, ˝e zarówno mo˝liwoÊci finansowe, jak i ch´ç wsparcia konkretnego projektu nie sà takie same wÊród darczyƒców, a wi´c i fundraising powinien byç hierarchiczny. Aby stworzyç profil darowizn dla jakiegokolwiek projektu, nale˝y: 1. Podzieliç finansowe cele ca∏ej kampanii na 3 odpowiednie cz´Êci. 2. Pierwsza grupa kosztów powinna byç pokryta przez 3 do 5 êróde∏ finansowych (takich jak osoby indywidualne, firmy, fundacje i êród∏a rzàdowe). 3. Drugà cz´Êç kosztów kampanii powinno zapewniç od 5 do 10 êróde∏ finansowania. 4. Trzecià grup´ celów finansowych zapewnià wszyscy pozostali darczyƒcy, których liczba powinna byç wystarczajàca, by dopiàç bud˝et ca∏ej kampanii. Warto zauwa˝yç, ˝e pomimo podzia∏u na odpowiednie 3 kategorie, mamy do czynienia z pewnà stratyfikacjà darowizn w ramach poszczególnych grup. Dla przyk∏adu: celem naszej kampanii jest zebranie 150.000 z∏otych. Jedna trzecia kosztów czyli 50.000 z∏otych zostanie zapewniona przez 3-5 darczyƒców – ale ka˝dy z nich da innà kwot´ darowizny. Zasadniczà, g∏ównà darowizn´ b´dzie stanowi∏a kwota 15.000 z∏otych, nast´pnie 2 darowizny po 10.000 z∏otych, a˝ w koƒcu 2 po 7.500 z∏otych. Podobny podzia∏ zastosujemy w projektowaniu wielkoÊci darowizn w nast´pnych dwóch kategoriach. Profil darowizn powinien byç uk∏adany nie tylko wed∏ug wy˝ej wymienionych zasad, ale tak˝e w zgodzie z intuicjà i znajomoÊcià spo∏ecznoÊci. I to w∏aÊnie Fundusz Lokalny powinien mieç najlepszà orientacj´, na co staç lokalnà spo∏ecznoÊç. 8 Po przygotowaniu profilu darowizn, kierownictwo kampanii powinno oceniç mo˝liwy sukces projektu. To mo˝e byç w∏aÊnie moment na podj´cie decyzji o tym, czy projekt nie jest zbyt du˝y, i czy nie nale˝y go ograniczyç lub czy przewidywany wk∏ad g∏ównego darczyƒcy nie jest zbyt du˝y oraz ma∏o realny do osiàgni´cia w∏aÊnie w tym okresie. W tym momencie pracy koncepcyjnej, wiele amerykaƒskich organizacji przeprowadzi∏oby porzàdne badanie mo˝liwoÊci. Takie badanie prowadzi niezale˝ny konsultant, który rozmawia z ok. 10-20 znanymi osobami ze spo∏ecznoÊci lokalnej. Zadaje wiele pytaƒ, mi´dzy innymi: 1. Co Pan/Pani myÊli o projekcie? 2. Jak Pan/Pani myÊli, kto wesprze ten projekt? 3. Ile funduszy Pana/Pani zdaniem mo˝na zebraç na ten projekt? 4. Czy rozwa˝a∏by/aby Pan/Pani decyzj´ o przekazaniu g∏ównej darowizny na projekt? 5. Czy zosta∏by/aby Pan/Pani wolonatariuszem prowadzàcym t´ kampanii? Odpowiedzi na te pytania stajà si´ raportem nazywanym badaniem mo˝liwoÊci. Raport obna˝a mocne i s∏abe strony projektu oraz mo˝liwoÊci zebrania potrzebnych pieni´dzy. Choç wiele osób mog∏oby si´ nie zgodziç z tà opinià, myÊl´, ˝e polskie Fundusze Lokalne mogà pominàç oficjalne badanie mo˝liwoÊci, natomiast poprowadziç kampani´ fundraisingowà z podzia∏em na poszczególne etapy. W takiej kampanii fundraisingowej organizacja MUSI opracowaç profil darowizn bardzo szczegó∏owo. Oznacza to, ˝e powinna przewidzieç i zapewniç g∏ównà darowizn´ i inne darowizny z pierwszej kategorii, zanim przejdzie do nast´pnych grup darczyƒców. JeÊli nie zdob´dzie g∏ównej darowizny i pozosta∏ych z pierwszej grupy – jej kampania nie osiàgnie celu finansowego. Nawet ogromna liczba drobnych darowizn pozyskanych w trzeciej grupie darczyƒców nie skompensuje nam braku najwi´kszych wp∏at z pierwszej. Wa˝na informacja: Zak∏adanie, ˝e w trakcie realizacji kampanii, a zw∏aszcza w jej koƒcowej fazie pojawià si´ pieniàdze, jest groênà pu∏apkà. JeÊli organizacja nie zdob´dzie darowizn g∏ównych, powinna jeszcze raz zweryfikowaç mo˝liwoÊç odniesienia sukcesu. To w∏aÊnie dlatego organizacje zazwyczaj proszà potencjalnych, najwi´kszych darczyƒców o dekla- Gift Chart III – Fundraising po amerykaƒsku 25 racj´ wsparcia, a nie od razu o gotówk´. Deklaracja taka daje organizacji czas na upewnienie si´, czy projekt ma szans´ realizacji, zanim przyjdà pierwsze pieniàdze. Oprócz przygotowania profilu darowizn, który pomaga rozpoznaç realnà liczb´ i wielkoÊç darowizn dla powodzenia ca∏ego planu dzia∏aƒ, równie wa˝nym czynnikiem sukcesu jest dobry sztab dowodzenia kampanià. Kampanie fundraisingowe sà wielkimi przedsi´wzi´ciami. Na poczàtku nad wizjà pracuje par´ osób, potem jej realizacjà musi si´ zajàç ca∏a rzesza ludzi, którzy biorà na siebie wyzwanie zebrania funduszy na kapita∏ ˝elazny, czy roczny lub celowy projekt. Tworzenie sztabu kampanii Sztab kampanii jest przede wszystkim odpowiedzialny za zbieranie pieni´dzy, by osiàgnàç cel projektu. Zazwyczaj tworzy si´ naturalnie zaraz potem, jak powstanie uzasadnienie wsparcia i trzeba opracowaç strategi´ kampanii oraz jej porzàdek. Z ma∏ej grupy osób, które pracujà nad koncepcjà projektu wyrasta 12-15 osobowy zespó∏, a czasem nawet wi´kszy, zale˝nie od zakresu kampanii. Zazwyczaj o udzia∏ w pracy takiego sztabu proszone sà osoby, które posiadajà nast´pujàce cechy: 1. Mogà byç g∏ównymi darczyƒcami projektu. 2. Majà dobrà reputacj´ w spo∏ecznoÊci i sà zwiàzani z tematem, na który b´dà zbierane pieniàdze. Wa˝na informacja: W USA raczej nie korzysta si´ z pomocy liderów, którzy zwyci´˝yli w wyborach do w∏adz. 3. Sà znani i powa˝ani w spo∏ecznoÊci lokalnej, np. biznesmeni lub liderzy spo∏eczni. 4. Znani sà z tego, ˝e posiadajà dar przekonywania. Zanim jednak ostatecznie powstanie sztab kampanii, ktoÊ powinien koordynowaç dzia∏ania i posiadaç odpowiednie do tego zadania umiej´tnoÊci i cechy. Dobry przywódca kampanii zwykle posiada takie cechy jak: oddanie sprawie, cechy liderskie, umiej´tnoÊç s∏uchania innych, dobre relacje z cz∏onkami spo∏ecznoÊci lokalnej, pragnienie sukcesu i otwartoÊç w proszeniu ludzi o pieniàdze oraz czas na zaanga˝owanie si´ w kampani´. Taka osoba, która prowadzi zespó∏ kampanii fundraisingowej, jest nazywana przywódcà kampanii. Przywódca kampanii jest przede wszystkim odpowiedzialny za rekrutacj´ reszty zespo∏u sztabu i za realizacj´ dzia∏aƒ zgodnie z harmonogramem kampanii. Wa˝na informacja: Ka˝dy projekt ma swoje w∏asne tempo i czas realizacji, zwykle jednak okres od momentu tworzenia koncepcji do ukoƒczenia kampanii fundraisingowej zabiera od 18 do 24 miesi´cy. Rolà cz∏onków sztabu dowodzenia kampanià jest: 1. Przekazaç samemu darowizn´ adekwatnà do swoich mo˝liwoÊci czy mo˝liwoÊci swojej firmy. 2. Przekazaç nazwiska potencjalnych darczyƒców. 3. Poprosiç dobrze sobie znanych darczyƒców o darowizny. Warto wspomnieç, ˝e niektóre sztaby kampanii majà takich cz∏onków, którzy jedynie nadzorujà prac´ osób proszàcych o darowizny w bardzo okreÊlonych Êrodowiskach np. wÊród ma∏ego biznesu, fundacji, wielkich korporacji. Wtedy w∏aÊnie kategorie potencjalnych darczyƒców odzwierciedlajà podzia∏ pracy w zespole sztabu. Uwa˝am jednak, ˝e to osobiste relacje powinny decydowaç o tym, kto, kogo, i kiedy zach´ca do przekazania darowizny, a nie z góry narzucony podzia∏ na okreÊlonych darczyƒców. W Stanach Zjednoczonych cz´sto wybiera si´ Honorowego Przewodniczàcego sztabu kampanii. Osoba ta raczej nie zarzàdza kampanià, lecz nadaje wiarygodnoÊci projektowi. Honorowe przywództwo jest te˝ znaczàcym wk∏adem w kampani´. Choç ju˝ samo poszukiwanie potencjalnych darczyƒców tworzy sztab kampanii, na tym etapie zespó∏ zaczyna u˝ywaç profilu darowizn, jako przewodnika do poszukiwania potencjalnych darczyƒców. Poszukiwanie darczyƒcy i ocena jego mo˝liwoÊci finansowych Kiedy ju˝ sztab kampanii posiada uzasadnienie wsparcia i profil darowizn mo˝e rozpoczàç rozpoznanie, kto powinien wesprzeç kampani´ i na jakim poziomie. Jest to etap poszukiwania darczyƒców i oceny ich mo˝liwego wk∏adu. Poszukiwanie i ocena jest jednym z najbardziej ekscytujàcych momentów w kampanii. Zastanawiamy si´ wtedy, kto móg∏by byç zainteresowany projektem i jaki móg∏by mieç powód do wsparcia. Osoba zajmujàca si´ pozyskiwaniem darowizn powinna najpierw pozyskaç trzy informacje o potencjalnym darczyƒcy (zasada „3 razy Z”): 1. Zwiàzek – w jaki sposób darczyƒca jest powiàzany z organizacjà lub projektem? Np. czy cz∏onek zarzàdu lub zespo∏u kampanii jest przyjacielem potencjalnego darczyƒcy lub czy pozostaje z nim w relacjach biznesowych? III – Fundraising po amerykaƒsku 26 2. ZasobnoÊç – jakie sà mo˝liwoÊci finansowe darczyƒcy, czy mo˝e przekazaç tyle, o ile prosimy? Np. czy ten darczyƒca jest w stanie przekazaç nam g∏ównà darowizn´? JeÊli nie, powinniÊmy zapytaç o wsparcie stosowne do jego mo˝liwoÊci. 3. Zainteresowania – dlaczego potencjalny darczyƒca mo˝e byç zainteresowany wsparciem w∏aÊnie tej organizacji czy projektu? Np. czy ta osoba mia∏a osobiste doÊwiadczenia zwiàzane z sytuacjà, której dotyczy projekt lub czy by∏a kiedyÊ beneficjentem istniejàcej organizacji lub projektu w jakiÊ sposób? Dopiero, kiedy fundraiser zna odpowiedzi na te pytania, albo si´ ich domyÊla, mo˝e oceniç, na ile uzasadnione jest kierowanie proÊby do danej osoby, fundacji czy firmy. Im dok∏adniej zna odpowiedzi, tym wi´ksze ma szanse na otrzymanie darowizny. Sytuacja, w której posiada od 3 do 5 potencjalnych darczyƒców dla ka˝dej z darowizn okreÊlonych w profilu, daje mu zielone Êwiat∏o do dzia∏ania. Wypracowanie w∏asnego stylu przy pomocy zasady „3 razy Z”, sprawia, ˝e proszàcy wyst´puje w roli prawdziwego fundraisera a nie b∏agajàcego o wsparcie. Wa˝na informacja: Zacznij poszukiwanie od zwyczajnego zastanowienia si´, dlaczego ktoÊ daje pieniàdze. Zwykle potencjalni darczyƒcy sà w bardzo bliskiej relacji z projektem lub organizacjà. Sami doÊwiadczyli podobnej sytuacji lub znajà jà z doÊwiadczeƒ swoich przyjació∏, czasem pracowali w organizacji, korzystali z jej us∏ug, czy te˝ któryÊ z cz∏onków rodziny, przyjació∏ korzysta∏ z programu takiej instytucji. Pos∏ugiwanie si´ profilem darowizn pomaga utrzymaç koncentracj´ zespo∏u kampanii na celu finansowym. Poniewa˝ najwi´ksze darowizny sà najwa˝niejsze, najwi´cej czasu trzeba poÊwi´ciç w∏aÊnie na identyfikacj´ darczyƒców, którzy sà w stanie wesprzeç projekt w najwi´kszym zakresie. Cz´sto poszukiwanie i ocena mo˝liwoÊci darczyƒców z pierwszej i drugiej grupy odbywa si´ w tym samym czasie. Wa˝na informacja: JeÊli w kampanii uda si´ pozyskaç darczyƒców z dwóch pierwszych grup, to zwykle zebranie pozosta∏ej sumy od innych cz∏onków spo∏ecznoÊci nie jest ju˝ problemem. Pod koniec tego procesu, osoba pozyskujàca fundusze b´dzie wiedzia∏a: 1. Jakie sà perspektywy na otrzymanie najwi´kszych darowizn. 2. W jakiej kolejnoÊci b´dzie prosiç ludzi o wsparcie. 3. Kto b´dzie zach´ca∏ potencjalnego darczyƒc´. 4. Dlaczego okreÊlony darczyƒca móg∏by byç zainteresowany wsparciem tego projektu. Zrozumienie tego procesu zapewni fundraiserowi i organizacji sukces. To w∏aÊnie jest moment na rozpocz´cie próÊb o najwi´kszà darowizn´. Wa˝na informacja: Sukces realizacji kampanii zale˝y od zaplanowania poszczególnych jej etapów oraz przeprowadzenia çwiczenia „3 razy Z”. Reszta to pestka. ProÊba o najwi´kszà darowizn´ Darowizny z dwóch pierwszych kategorii profilu darowizn sà najwi´ksze. Zabieganie o te wp∏aty wymaga szczególnego podejÊcia. W Stanach Zjednoczonych zwyk∏o si´ mówiç: “najwi´ksza darowizna przekazywana jest wtedy, kiedy w∏aÊciwa osoba, prosi w∏aÊciwà osob´, o w∏aÊciwà kwot´, we w∏aÊciwym czasie”. Najwi´kszà darowizn´ otrzymuje si´ wtedy, gdy: 1. ProÊba pada w bezpoÊredniej relacji – twarzà w twarz, list z proÊbà o pieniàdze nie przynosi efektu. 2. Prosi w∏aÊciwy fundraiser – powinien mieç jakiÊ zwiàzek z potencjalnym darczyƒcà. Najlepsze sà relacje osób z podobnych Êrodowisk, kr´gów. 3. Potencjalny darczyƒca musi dzieliç zainteresowanie realizacjà proponowanego projektu – bywa, ˝e mo˝e mieç finansowe mo˝liwoÊci do wsparcia projektu, ale niekoniecznie chce go wesprzeç. JeÊli tak jest, nie otrzymamy prawdopodobnie najwi´kszej darowizny, choç mo˝emy pozyskaç mniejszà. 4. Potencjalny darczyƒca powinien zobaczyç, jak jego dar faktycznie wp∏ynie na osiàgni´cie sukcesu projektu – nale˝y dobraç zarówno wielkoÊç darowizny i/lub dziedzin´ wsparcia do okreÊlonego darczyƒcy. 5. Osoba namawiajàca do przekazania darowizny powinna zabiegaç o to we w∏aÊciwym czasie – nie mo˝na prosiç zbyt wczeÊnie, gdy˝ to prowadzi do pora˝ki. Pierwsze spotkanie nie jest najlepszà do tego okazjà, zwykle dopiero po kilku z nich, potencjalny darczyƒca upewnia si´, ˝e podejmuje dobrà decyzj´. Im wi´ksza darowizna, tym wi´cej czasu zabiera jej pozyskiwanie. III – Fundraising po amerykaƒsku 27 Wa˝na informacja: Im wi´kszà darowizn´ organizacja chce otrzymaç, tym wi´cej czasu musi poÊwi´ciç na ubieganie si´ o nià. W przypadku ubiegania si´ o najwi´ksze darowizny, najbardziej istotna jest szczera rozmowa z cz∏onkiem spo∏ecznoÊci. Ta rozmowa koncentruje si´ na roli, jakà mo˝e on odegraç w skutecznej realizacji projektu. Czasem fundraiserowi nie udaje si´ pozyskaç planowanej darowizny. Jednak wa˝ne jest to, ˝e zaproponowa∏ jà osobie, która ma mo˝liwoÊç dokonania prawdziwej zmiany jakiejÊ sytuacji. Trzeba pami´taç o dwóch zasadach w ubieganiu si´ o du˝e darowizny: darczyƒcy w rozdawaniu pieni´dzy zachowujà si´ jak w biznesie i raczej nie traktujà wspó∏czujàco osób, które proszà ich o wsparcie na lokalny projekt. Wa˝na informacja: Ludzie nie przekazujà darowizn zwykle dlatego, ˝e nie sà o nie proszeni! Z zasady proszàcy o wsparcie powinien wykonaç od 3 do 5 osobistych telefonów w jednej kampanii. Czasem fundraiser dzwoni do 8 osób. Pami´taç trzeba jednak o tym, ˝e 3 dobre rozmowy telefoniczne sà lepsze, ni˝ 8 byle jakich. Wa˝na informacja: Je˝eli zadania i odpowiedzialnoÊç przerastajà cz∏onków sztabu kampanii, nic nie osiàgnà. Organizowanie spotkania z darczyƒcà Dla wielu osób najtrudniejszà kwestià jest spotkanie twarzà twarz z potencjalnym darczyƒcà, który ma przekazaç najwi´kszà darowizn´. Niektórzy, aby u∏atwiç ten trudny moment dla obu stron, wysy∏ajà najpierw list, zapowiadajàc w nim swój telefon w ciàgu kilku dni, w celu uzgodnienia daty spotkania. Taka typowa rozmowa, ma zazwyczaj jeden z 3 nast´pujàcych scenariuszy: 1. Scenariusz najlepszy Andrzej, dzieƒ dobry, mówi Ken Strimska. Dzwoni´ w nawiàzaniu do listu, który wys∏a∏em do Ciebie o kampanii dotyczàcej budowy nowego oddzia∏u szpitalnego. Czy mia∏byÊ czas porozmawiaç ze mnà, zapoznaç si´ z kilkoma dokumentami o projekcie i rozwa˝yç decyzj´ o przekazaniu na ten cel darowizny? To zajmie najwy˝ej 40 minut. Odpowiedê Andrzeja: Dobrze Ken, spotkajmy si´ zatem w nast´pny wtorek. 2. Scenariusz najcz´Êciej spotykany Andrzej, dzieƒ dobry, mówi Ken Strimska.... Odpowiedê Andrzeja: Ken, przeÊlij mi prosz´ materia∏y o tej kampanii, zobacz´ co si´ da zrobiç. W tej sytuacji fundraiser powinien wys∏aç obiecane materia∏y z listem przewodnim, w którym dzi´kuje za czas poÊwi´cony na rozpatrzenie sprawy. W liÊcie powinien tak˝e poinformowaç, ˝e w ciàgu kilku najbli˝szych dni jest gotowy do udzielenia wszelkich dodatkowych informacji, które mogà okazaç si´ potrzebne potencjalnemu darczyƒcy. Zobowiàzania tego powinien dochowaç i zadzwoniç. 3. Scenariusz najgorszy Andrzej, dzieƒ dobry, mówi Ken Strimska... Odpowiedê Andrzeja: Ken, prawd´ mówiàc nigdy nie lubi∏em dyrektora tego szpitala i jest to ostatnie miejsce na ziemi, któremu chcia∏bym pomóc. JeÊli przed rozmowà fundraiser przeprowadzi∏ çwiczenie „3 razy Z”, ten ostatni scenariusz raczej mu nie grozi. ProÊba o konkretnà sum´ pieni´dzy Oprócz uzasadnienia wsparcia, darczyƒca powinien otrzymaç osobistà proÊb´ o darowizn´. Taki dokument podsumowuje, ile pieni´dzy zosta∏o ju˝ przekazanych przez darczyƒców, jakie osoby wspar∏y dany projekt oraz zawiera proÊb´ o konkretnà kwot´. W tym dokumencie organizacja udowadnia, ˝e wie doskonale, kogo prosi o du˝à darowizn´, i kto ju˝ zaanga˝owa∏ si´ w realizacj´ projektu. Wa˝na informacja: Osoba zajmujàca si´ zbieraniem funduszy i lider projektu powinni sami przekazaç darowizn´ na kampani´, zanim poproszà innych. Darowizny te powinny odpowiadaç ich finansowym mo˝liwoÊciom. Bardzo wa˝ne jest, aby prosiç o konkretnà sum´ pieni´dzy. Tylko w sytuacji, kiedy fundraiser wyczuwa, ˝e potencjalny darczyƒca nie jest przekonany do projektu i ma wiele wàtpliwoÊci, których on sam nie potrafi rozwiaç, nie powinien prosiç o okreÊlonà sum´ pieni´dzy. Proszenie o pieniàdze jest dla wielu osób czymÊ trudnym, dlatego te˝ podaj´ wskazówk´, w jaki sposób pytaç: Andrzej, czuj´ si´ zaszczycony tym, ˝e poÊwi´casz mi czas na rozmawianie o tym projekcie. Przekaza∏em Ci informacje szczegó∏owe, o które prosi∏eÊ i wiem, ˝e potrzebujesz troch´ czasu, by rozpatrzyç uzasadnienie wsparcia i podjàç decyzj´, w jaki sposób chcesz si´ w∏àczyç w kampani´. ChcielibyÊmy zaproponowaç Ci g∏ównà darowizn´ w kampanii – 15.000 z∏otych. Kiedy fundraiser ju˝ to zrobi, powinien zamilknàç i pozwoliç mówiç darczyƒcy. Osoba proIII – Fundraising po amerykaƒsku 28 szàca o darowizn´ ju˝ wykona∏a swoje zadanie („3 razy Z”) i ma dobre rozeznanie, dlaczego ten darczyƒca mo˝e byç zainteresowany wsparciem konkretnego projektu. Mo˝e otrzymaç któràÊ z 4 odpowiedzi: 1. Scenariusz najlepszy Ken, w porzàdku. Wchodz´ w to. 2. Scenariusz dobry Ken, da∏eÊ mi du˝o do myÊlenia. Musz´ najpierw porozmawiaç z moim wspólnikiem, skontaktuje si´ z Tobà póêniej. 3. Scenariusz umiarkowanie dobry Ken, dzi´kuje za czas, który mi poÊwi´ci∏eÊ, aby przedstawiç ten projekt. Pochlebia mi fakt, ˝e poprosi∏eÊ mnie o najwi´kszy wk∏ad. Ale niestety moja firma prze˝ywa∏a trudnoÊci w ostatnim roku, wi´c to raczej niemo˝liwe, abym by∏ g∏ównym darczyƒcà. Przeka˝´ darowizn´, ale nie b´dzie najwi´ksza, skontaktuj´ si´ z Tobà i powiem Ci, ile pieni´dzy b´d´ móg∏ przekazaç na projekt. 4. Scenariusz najgorszy Ken, dzi´ki za przedstawienie projektu, ale to mnie nie interesuje. O ile, osoba pytajàca o wsparcie, zrobi∏a çwiczenie „3 razy Z”, ostatni scenariusz nie powinien jà zaskoczyç. JeÊli potencjalny darczyƒca nie daje ostatecznej odpowiedzi czy wesprze projekt czy nie, fundraiser powinien zapytaç, czy mo˝e zadzwoniç w uzgodnionym terminie, aby dowiedzieç si´, jakà decyzj´ jego rozmówca podjà∏. Powinno to nastàpiç w 2 do 4 tygodni po pierwszej rozmowie. Kiedy najwi´ksze darowizny zostanà pozyskane w kampanii, mo˝na zabraç si´ za trzecià grup´ darczyƒców. W Stanach Zjednoczonych ta cz´Êç kampanii adresowana jest do szerszej publicznoÊci i koncentruje si´ na pozyskaniu wielu mniejszych darowizn, stàd nazywana jest kampanià publicznà. W nast´pnym podrozdziale omówi´ sposób zbierania mniejszych, choç bardzo wa˝nych darowizn. Ubieganie si´ o ma∏e darowizny Proszenie potencjalnych darczyƒców o okreÊlone darowizny w sposób bezpoÊredni, twarzà w twarz, jest najbardziej skutecznà technikà fundraisingu, choç wymaga wiele pracy i zabiera du˝o czasu. Z tego powodu podejÊcie to jest ma∏o praktyczne. Skutecznym sposobem zdobywania wi´kszej grupy potencjalnych darczyƒców w spo∏ecznoÊci jest wysy∏anie przez fundraisera zindywidualizowanych listów do osób, które dobrze zna. Podobnie jak w przypadku bezpoÊredniej relacji, fundra9 iser prosi konkretnà osob´ o okreÊlonà sum´ pieni´dzy i oczekuje, ˝e otrzyma odpowiedê na t´ proÊb´. Do listu za∏àcza si´ zwykle streszczenie uzasadnienia wsparcia (zazwyczaj w formie broszurki), formularz deklaracji wsparcia oraz zwrotnà kopert´. Dobrze jeÊli osoba zajmujàca si´ zbieraniem funduszy doda na koƒcu takiego listu notatk´ od siebie. Np.: Agnieszko, mi∏o by∏o Ci´ widzieç na koncercie tamtego wieczoru. Mam nadziej´, ˝e mo˝emy liczyç na Twoje wsparcie w tym projekcie. Twoja rodzina zas∏u˝y∏a si´ wielce dla naszej spo∏ecznoÊci, wi´c wierz´, ˝e i Ty b´dziesz chcia∏a nam pomóc. Dzi´kuj´, ˝e poÊwi´cisz swój czas na rozpatrzenie tej proÊby. Ken. Im bardziej list b´dzie zindywidualizowany, tym lepiej. JeÊli fundraiser nie dostanie jakiejkolwiek odpowiedzi w ciàgu 4 do 6 tygodni, powinien wys∏aç drugi list, a jeszcze lepiej zadzwoniç i zapytaç bezpoÊrednio o decyzj´. Cz´sto w fazie kampanii publicznej organizowane sà tzw. akcje telefoniczne. Po wys∏aniu listów do du˝ej liczby potencjalnych darczyƒców, przygotowani wolontariusze zasiadajà do telefonów i obdzwaniajà wszystkich adresatów, by zapytaç ich, czy deklarujà ch´ç wsparcia projektu. JeÊli odpowiedê jest pozytywna, organizacja wysy∏a darczyƒcy przypomnienie o dokonaniu przekazu pieni´dzy. Organizacje, które korzystajà z tej formy telefonicznego namawiania do wsparcia9, zwykle zbierajà grup´ wolontariuszy na 1 lub 2 dni i dajà im zadanie obdzwonienia wszystkich w ciàgu najwy˝ej 2 godzin z jednego miejsca. Lokalna firma mo˝e udost´pniç za darmo miejsce oraz sfinansowaç po∏àczenia telefoniczne tej akcji. Ten rodzaj namawiania do wsparcia jest ci´˝kà pracà i cz´sto dla wielu osób doÊç niezr´cznà sytuacjà, poniewa˝ muszà dzwoniç do obcych osób. JeÊli jednak akcja b´dzie zorganizowana w du˝ej grupie i zadba si´ o mi∏à atmosfer´ pracy, mo˝e si´ ona okazaç radosnym doÊwiadczeniem dla dzwoniàcych. Trzeba przyznaç, ˝e telefoniczne namawianie do wsparcia jest praktykowane w Stanach Zjednoczonych coraz rzadziej, gdy˝ przez niektóre organizacje charytatywne by∏o nadu˝ywane. Nie jest wi´c technikà zalecanà, ale na ostatnim etapie kampanii mo˝e okazaç si´ skutecznym sposobem do zebrania pozosta∏ych pieni´dzy, by osiàgnàç cel finansowy kampanii. telefoniczne namawianie – telephone solicitation III – Fundraising po amerykaƒsku 29 D. Podzi´kowanie i uhonorowanie Darczyƒców Kluczem do sukcesu w fundraisingu jest cz´ste dzi´kowanie darczyƒcom, tu˝ po otrzymaniu darowizny. Niektóre organizacje amerykaƒskie planujà podzi´kowania dla darczyƒców a˝ 7 razy w ciàgu roku. Bez wzgl´du na to, jak organizacja to zrobi i ile razy zamierza podzi´kowaç darczyƒcy, trzeba pami´taç, ˝e najwa˝niejsze jest pierwsze podzi´kowanie. To pierwsze podzi´kowanie powinno byç osobiste i podpisane przez osob´, która rozmawia∏a i namawia∏a darczyƒc´ na wsparcie oraz zrobione tu˝ po otrzymaniu deklaracji. Dzi´kujàc osobiÊcie, sprawiamy, ˝e darczyƒca od razu upewnia si´, ˝e zrobi∏ dobrze. Etap ten, to czas twórczy, mo˝na zaanga˝owaç samych beneficjentów pomocy do wyra˝enia podzi´kowaƒ. Np. jeÊli organizacja zbiera pieniàdze na stypendia, to stypendyÊci powinni wys∏aç osobiste podzi´kowanie do darczyƒcy. Ludzie chcà wiedzieç, jak sà wykorzystywane ich pieniàdze a ka˝de takie podzi´kowanie utwierdza ich w przekonaniu, ˝e zrobili dobrze wspierajàc ten cel. W Stanach Zjednoczonych poza listami dzi´kujàcymi za wsparcie, integralnà cz´Êcià planu fundraisingu jest uhonorowanie postaw filantropijnych i darczyƒców. Cz´sto darczyƒcom daje si´ mo˝liwoÊç podpisania w zamian swoim nazwiskiem konkretnej rzeczy, na którà daje on pieniàdze. Widaç to np. w nazwach budynków, klas szkolnych, nazwach sk∏adowych funduszy z doradztwem darczyƒcy10, czy funduszy stypendialnych. Honorowanie darczyƒców przez organizacje pozarzàdowe w Stanach Zjednoczonych tworzy spo∏ecznoÊci darczyƒców (grupy darczyƒców). Obrazuje to przyk∏ad Zas∏ug Spo∏ecznoÊci Funduszu Lokalnego Greater Green Bay. Jest to sposób uznania zas∏ug darczyƒców odpowiednio do wielkoÊci wk∏adu, który wnoszà na rzecz dobra wspólnego. Sà to nast´pujàce stopnie uznania: Grono Darczyƒców Diamentowych11 (wk∏ad powy˝ej 1.000 dolarów) Pan Paul Meinke Dr. Sabina Singh Paƒstwo Smith Paƒstwo Stone Grono Darczyƒców Platynowych12 (500-999 dolarów) Pani Martha Ahrendt Paƒstwo Gurung Paƒstwo Schmeisser Pan John Zakowski Grono Darczyƒców Z∏otych13 (250-499 dolarów) Pani Cathie Day Pani Toni Lochska Paƒstwo Rivera Paƒstwo Strmiska Grono Srebrnych14 Darczyƒców (100-249 dolarów) Pani Diane Conway Paƒstwo Gallagher Paƒstwo Krautkramer Pani Mary Joyce Haworth Pan Bert Liebmann Ta lista umieszczana jest w wielu ró˝nych publikacjach, a tak˝e w wa˝nych miejscach w budynku organizacji. Spo∏ecznoÊci lokalne honorujàc w ten sposób swoich darczyƒców, dzi´kujà im za wsparcie, a przez ich przyk∏ad, apelujà i zach´cajà innych do podobnych zachowaƒ filantropijnych. Ponadto, te honorowe kr´gi darczyƒców posiadajà szczególne przywileje, zach´cajàce ich do przekazywania najwi´kszych darowizn. Organizacje mogà przygotowywaç dla swoich Diamentowych Darczyƒców specjalne przyj´cia lub zapraszaç na przedstawienia teatralne. Nie mo˝na jednak koncentrowaç si´ w fundraisingu jedynie na wynagradzaniu darczyƒców za przekazane darowizny. Fundraiser musi “sprzedaç” projekt a nie przywilej, czy prawo do umieszczenia nazwiska darczyƒcy. Badania pokazujà, ˝e to nie przywileje ani uznanie sà czynnikami motywujàcymi darczyƒców do wsparcia okreÊlonego projektu, ale raczej przekonanie, ˝e ma on sens. D. Specjalne wydarzenia fundraisingowe Choç w rozdziale IV tego poradnika skoncentrowa∏em si´ na indywidualnej strategii pozyskiwania darowizn przez osoby zajmujàce si´ zbieraniem funduszy, to nie mo˝na zapominaç o roli specjalnych imprez, które s∏u˝à zbiórce funduszy. W Stanach Zjednoczonych sà one g∏ównym sposobem promocji organizacji lub projektu, a dopiero na drugim miejscu – zebrania pieni´dzy. Organizacja, która przygotowuje takie wydarzenie, jako element swojej kampanii fundraisingowej, powinna wprowadziç te same techniki, o których mówi∏em w tym rozdziale: 1. Stworzyç sztab organizacyjny, który przygotuje plan i zrealizuje wydarzenie. 2. BezpoÊrednio poprosiç gospodarzy oraz goÊci o udzia∏ w imprezie. 10 fundusz sk∏adowy to wyodr´bniona pula pieni´dzy w kapitale ˝elaznym organizacji, o przeznaczeniu której decyduje darczyƒca, który ufundowa∏ taki fundusz (donor advised fund). 11 President’s Circle (status prezydenta) 12 Director’s Circle (status dyrektora) 13 Patron’s Circle (status patrona) 14 Friends of the Foundation (status przyjaciela Funduszu) III – Fundraising po amerykaƒsku 30 3. Gospodarzy i goÊci powinny zapraszaç osoby przez nie znane. 4. Sposób proszenia o finansowe zaanga˝owanie gospodarzy i goÊci powinien byç uzale˝niony od poziomu ich mo˝liwego wk∏adu. 5. Uczestnicy wydarzenia powinni znaç i byç blisko organizacji lub projektu. Jednak trzeba pami´taç, ˝e wydarzenia fundraisingowe wymagajà zwykle wiele wysi∏ku, zabierajà mnóstwo czasu i du˝o kosztujà – byç mo˝e w rezultacie zebrane pieniàdze nie zwrócà poniesionych kosztów. Choç w wielu wypadkach organizacje si∏à rzeczy osiàgajà swój sukces, niekiedy muszà z tych imprez po prostu zrezygnowaç lub wymyÊliç coÊ zupe∏nie innego. W ka˝dym razie, wydarzenia stanowià dla wielu organizacji wa˝nà cz´Êç zró˝nicowanej kampanii fundraisingowej (fundraising mix), choç trzeba pami´taç, aby ich rezultaty planowaç w rozsàdnych rozmiarach. E. Wnioski W IV rozdziale poradnika zaprezentowa∏em typowy proces i strategi´ fundraisingowà prowadzone przez organizacje spo∏eczne w USA, które rocznie pozyskujà od darczyƒców indywidualnych, biznesu i fundacji ponad 250 milionów dolarów. Choç znane sà ogólne regu∏y skutecznego fundraisingu, jego realizacja zale˝y od konkretnej osoby, organizacji i projektu. Tak jak napisa∏em na poczàtku tego rozdzia∏u, sà to techniki i mechanizmy, które traktuje jako zalecane regu∏y, ale nie absolutne prawdy. Aby nauczyç si´ tych technik, ca∏ego procesu a zw∏aszcza zrozumieç go do koƒca, trzeba spróbowaç. To zabierze troch´ czasu. Co jest skuteczne dla osób zbierajàcych fundusze w Stanach Zjednoczonych, nie musi si´ sprawdzaç w Polsce. Nie mo˝na zapomnieç, ˝e rola pozyskiwania darowizn daje mo˝liwoÊç bycia zaanga˝owanym i oddanym sprawom swojej spo∏ecznoÊci lokalnej. I w koƒcu, to fundraiserzy sà tymi nielicznymi osobami, które innym ludziom dajà szans´ dokonania prawdziwej zmiany w Êwiecie. Sekrety Mistrza Fundraisingu A. Wprowadzenie Jako praktyk, badacz i nauczyciel fundraisingu z ponad 14-letnim sta˝em, stworzy∏em sobie list´ dobrych i z∏ych zachowaƒ, aby pomaga∏y mojej organizacji i innym, w tworzeniu strategii fundraisingowej. JeÊli kiedykolwiek narusza∏em te regu∏y, to nie osiàga∏em zamierzonego celu lub zadawa∏em sobie wi´cej trudu, ni˝ powinienem. Tak jak sugerowa∏em w rozdziale IV, fundraising posiada zestaw regu∏ post´powania, ale nie oznacza, ˝e trzeba je sztywno stosowaç. Osoby zajmujàce si´ fundraisingiem same powinny wiedzieç, kiedy dzia∏aç wed∏ug planu, a kiedy odstawiç go na bok i pozwoliç wydarzeniom rozwijaç si´ swobodnie. Mistrzowie fundraisingu rozumiejà w∏aÊciwy sens projektu, wiedzà jak go po∏àczyç z potencjalnym darczyƒcà, wiedzà co ten darczyƒca chcia∏by osiàgnàç poprzez swój udzia∏ w projekcie, a co wa˝ne, choç nie najwa˝niejsze – osoby te sà Êwietnymi mówcami. Mistrzowie fundraisingu potrafià przelaç projekt na papier i podzieliç go na wiele spójnych ze sobà wàtków, które stajà si´ przekonywujàce dla potencjalnego darczyƒcy. Dzi´ki tym krótkim historiom, sami dobrze czujà sens projektu i potrafià zmotywowaç darczyƒców do dzia∏ania. Jednak poza umiej´tnoÊciami krasomówczymi, mistrzowie fundraisingu powinni pami´taç o unikaniu powszechnych b∏´dów pope∏nianych przez nowicjuszy. Poni˝ej przedstawiam 14 pu∏apek, których nale˝y si´ strzec, jeÊli chce si´ osiàgnàç sukces i zdobyç tytu∏ mistrza fundraisingu. Wa˝na informacja: Dobry fundraiser lub porzàdnie przygotowany plan fundraisingowy nigdy nie ukryje wad z∏ego projektu. To projekt musi byç ze swej natury warty wsparcia przez darczyƒców prywatnych. B. Czego unika Mistrz Fundraisingu – 14 najwi´kszych b∏´dów 1. Kiedy ubiega si´ o wsparcie, nie prosi o konkretnà sum´ pieni´dzy. 2. Nie przygotowuje wczeÊniej profilu darowizn, obrazujàcego liczb´ i rozmiar wp∏at, które musi pozyskaç, by osiàgnàç cel kampanii. 3. Nie przygotowuje wiarygodnego dokumentu, uzasadniajàcego potrzeb´ wsparcia (uzasadnienie wsparcia). 4. Nie tworzy dobrego zespo∏u sztabu kampanii fundraisingowej. 5. Kiedy ocenia mo˝liwoÊci udzielenia wsparcia przez konkretnego darczyƒc´, zapomina o zrobieniu çwiczenia „3 razy Z” (Zwiàzek, ZasobnoÊç, Zainteresowanie). 6. Prosi wszystkich mo˝liwych darczyƒców o t´ samà sum´ pieni´dzy. 7. Nie planuje konkretnego celu kampanii lub jej celów czàstkowych. 8. Nie dzwoni osobiÊcie do potencjalnie najwi´kszych darczyƒców. 9. Nie rozumie regu∏y 80:20 darowizn. 10. Nie rozumie regu∏y 1:3 darczyƒców. III – Fundraising po amerykaƒsku 31 11. Nie zaczà∏ ca∏ego procesu od zaproszenia najwi´kszych darczyƒców do udzia∏u w kampanii. 12. Uk∏ada nierealistyczny harmonogram planu fundrasingu. 13. Nie dopasowuje próÊb o darowizny do typów darczyƒców. 14. Nie dzi´kuje cz´sto i od razu darczyƒcom i wolontariuszom kampanii fundraisingowej. C. Wnioski Fundaraising nie jest zatem procesem trudnym, jak obrazujà to powy˝sze punkty. Jego sukces polega na trzymaniu si´ pewnych prostych regu∏ i wyczuciu, kiedy post´powaç zgodnie z nimi, a kiedy u˝ywaç ich w zmodyfikowany sposób. Na koniec chcia∏bym tylko dodaç, ˝e to praktyka czyni mistrza, bo dzi´ki niej fundraiser przestaje si´ baç prosiç innych o darowizny. Dedykacja i podzi´kowanie Niniejszà prac´ dedykuj´ mojej ukochanej ˝onie, dr. Sabinie Singh. Sabina zawsze wspiera∏a mnie w mojej pracy, nawet wtedy kiedy musia∏em wyjechaç na 3 tygodnie do Polski bez niej. W 2004 roku po raz kolejny odwiedzi∏em Polsk´, tym razem z ˝onà i obydwoje dzielimy wielkie uznanie dla Polaków i dla ich pi´knego kraju. Chcia∏bym tak˝e podzi´kowaç Fundacji German Marshall za mo˝liwoÊç poznania ruchu polskich Funduszy Lokalnych dzi´ki programowi stypendialnemu Transatlantic Community Foundation Fellowship. Na koniec chcia∏bym podzi´kowaç moim polskim kolegom za to, ˝e mog´ wziàç udzia∏ w rozwoju ich organizacji. Mam nadziej´, ˝e w najbli˝szym czasie b´dziemy mieli wiele nowych okazji do wymiany doÊwiadczeƒ. Dzi´kuj´ Wam. Bibliografia Leat, Diana (2001). Case Study. World Wide Initiatives for Grantmaker Support – Community Foundations. Academy for the Development of Philanthropy. Mazurczak, Monika (2001). Paper. European Satellite Session on Philanthropy. Stockholm, Sweden. May. Schervish, Paul D. (2000). Article. The Material Horizons of Philanthropy: New Directions for Money and Motives. New Directions for Philanthropic Fundraising. Jossey-Bass. Number 29, Fall. Shaw, Sondra (1988). Seminar on Fundraising and Development. University of Wisconsin-Madison Bolz Center for Arts Administration. Unpublished. Strmiska, Kenneth (2001) Personal Interview with Polish Philanthropist. Zelow, Poland. Unpublished. Strmiska, Kenneth (1998) Doctoral Dissertation. Development Officers’ Occupational Knowledge Acquisition Processes: A Qualitative Study of Six Fundraisers. North Carolina State University. O Autorze Ken Strmiska, Ed. D., Prezes i dyrektor wykonawczy Funduszu Lokalnego Greater Green Bay od maja 1998 roku, tu˝ po obronie doktoratu w dziedzinie zarzàdzania instytucjami oÊwiatowymi na Uniwersytecie w Pó∏nocnej Karolinie. Prowadzi∏ badania w zakresie fundraisingu i filantropii. Ponadto uzyska∏ tytu∏ BA w dziedzinie muzykologii na Uniwersytecie Wisconsin-Madison i stopieƒ MA w ekonomii ze specjalizacjà: organizacje niedochodowe – Zarzàdzanie w kulturze, w Centrum Bolz, na Uniwersytecie Wisconsin-Madison. Doktor Strimska jest aktywnym fundraiserem i nauczycielem fundraisingu od ponad 10 lat. By∏ dyrektorem generalnym Symfonicznej Orkiestry M∏odych w Wisconsin, dyrektorem ds. rozwoju Zjednoczonego Funduszu Sztuki w Greensboro w Pó∏nocnej Karolinie i fundraiserem odpowiedzialnym za kontakty z najwi´kszymi darczyƒcami w Symfonicznej Orkiestrze Winston-Salem. Uczy∏ studentów umiej´tnoÊci pozyskiwania funduszy w programie Non-profit Certificate Program w Duke University, prowadzi∏ wyk∏ady na temat filantropii i wsparcia instytucjonalnego na Stanowym Uniwersytecie w Pó∏nocnej Karolinie, by∏ wspó∏za∏o˝ycielem Instytutu Fundraisingu i Filantropii w Wy˝szej Szkole Âw. Norberta. W 2002 roku, jako stypendysta Transatlantyckiego Programu Stypendialnego German Marshall Fund odby∏ 3 tygodniowà wizyt´ w polskich Funduszach Lokalnych. Jest ekspertem w dziedzinie fundraisingu, przywództwa lokalnego, wiedzy o Êrodowisku organizacji niedochodowych oraz filantropii. T∏umaczenie Monika Kaczmarczyk (Mazurczak) III – Fundraising po amerykaƒsku 32 DwanaÊcie razy fundusz lokalny IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 33 Zelów Anna Doliwa STOWARZYSZENIE DOBROCZYNNE „RAZEM” ZELOWSKI FUNDUSZ LOKALNY Krótka historia powstania Od 1989 roku Gmina Zelów przechodzi wiele przemian. Nie zawsze przemiany te by∏y dla spo∏ecznoÊci lokalnej korzystne. W 1992 roku po likwidacji jedynego du˝ego zak∏adu pracy – Zelowskich Zak∏adów Przemys∏u Bawe∏nianego “FANAR”, zatrudniajàcego w latach swojej ÊwietnoÊci ok. 3 000 osób (gmina Zelów liczy 16 tys.) – bezrobocie w naszej gminie si´gn´∏o 30%. Utrzymujàce si´ przez 10 lat bezrobocie – obecnie na poziomie ok. 17% – spowodowa∏o znaczne zubo˝enie rodzin, niedo˝ywienie dzieci, oboj´tnoÊç na potrzeby osób starszych, niepe∏nosprawnych i samotnych, wzrost zachowaƒ patologicznych, takich jak: alkoholizm, przemoc w rodzinie i narkomania. Rodziny dotkni´te tymi problemami nie mogà zapewniç swoim dzieciom dobrych warunków rozwoju a m∏odzie˝ nawet uzdolniona nie mo˝e kontynuowaç nauki ze wzgl´du na brak Êrodków finansowych. W celu z∏agodzenia skutków tych przemian w gminie Zelów by∏y realizowane projekty, które pomaga∏y rozwiàzaç wiele problemów nurtujàcych spo∏ecznoÊç lokalnà. Realizatorami tych projektów by∏y samorzàd, Fundacja Rozwoju Gminy Zelów oraz powstajàce mniejsze organizacje pozarzàdowe. Cz´Êç tych projektów dzi´ki Êrodkom Phare zosta∏a zrealizowana. Projekty te dotyczy∏y przewa˝nie rozwoju gospodarczego, wspierania przedsi´biorczoÊci i tworzenia nowych miejsc pracy. Lokalni Liderzy w czasie realizacji tych programów dostrzegali jednak du˝e zapotrzebowanie na dzia∏ania zwiàzane z dobroczynnoÊcià i razem z Fundacjà Rozwoju Gminy Zelów podj´li dzia∏ania w celu utworzenia organizacji dobroczynnej – Funduszu Loklanego. W 1998 roku przy pomocy Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce (ARFP) rozpocz´to realizacj´ projektu Fundusz Lokalny, który za zgodà ARFP w trakcie realizacji przej´∏o Stowarzyszenie Dobroczynne “RAZEM” (nowo powsta∏a organizacja za∏o˝ona przez 24 osobowà grup´ inicjatywnà). Stowarzyszenie rozpocz´∏o swojà dzia∏alnoÊç 1999 roku. Zarejestrowane zosta∏o w Sàdzie Okr´gowym I Wydzia∏ Cywilny w Piotrkowie Trybunalskim 10 maja 1999 roku pod numerem rej. 743. Do Krajowego Rejestru Sàdowego, stowarzyszenie zosta∏o wpisane 29 paêdziernika 2002 roku pod numerem: KRS: 0000135638. Cele – obszary priorytetowe, którymi zaj´∏o si´ stowarzyszenie wype∏niajàc pewnà nisz´ na rynku potrzeb Êrodowiska lokalnego to: wspieranie inicjatyw w zakresie dobroczynnoÊci, ochrony zdrowia i pomocy spo∏ecznej, kultury, oÊwiaty i wychowania, kultury fizycznej i sportu, rehabilitacji zawodowej i spo∏ecznej osób niepe∏nosprawnych, a tak˝e ochrony Êrodowiska. Misjà Stowarzyszenia Dobroczynnego „RAZEM” – Zelowskiego Funduszu Lokalnego jest: • edukacja spo∏ecznoÊci lokalnej w zakresie dobroczynnoÊci, • stworzenie procedur zwiàzanych z darowiznami i zarzàdzaniem trwa∏à pulà Êrodków w celu finansowania potrzeb spo∏ecznych, np.: – pomoc uzdolnionej m∏odzie˝y i dzieciom, znajdujàcym si´ w trudnej sytuacji rodzinnej, – pomoc osobom starszym, samotnym i niepe∏nosprawnym. W pierwszym etapie w ramach realizacji misji cz∏onkowie Stowarzyszenia Dobroczynnego “RAZEM” oraz pracownicy Fundacji Rozwoju Gminy Zelów realizujàcej projekt Fundusz Lokalny, brali udzia∏ w szkoleniach organizowanych przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. W efekcie zdobytej wiedzy zosta∏ uruchomiony w 1999 roku pierwszy program: Zelowski Fundusz Stypendialny. Celem programu by∏a pomoc uzdolnionej m∏odzie˝y, znajdujàcej si´ w trudnej sytuacji rodzinnej. Program Zelowski Fundusz Stypendialny zosta∏ zatwierdzony 14 czerwca 1999 roku na pierwszym Walnym Zgromadzeniu Cz∏onków Stowarzyszenia Dobroczynnego “RAZEM”. Drugim bardzo wa˝nym etapem w ramach realizacji postawionych celów by∏o uruchomienie programu Centrum Aktywizacji Osób Starszych. Aby stowarzyszenie mog∏o rozpoczàç realizacj´ programu zosta∏ z∏o˝ony do Urz´du Miejskiego IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 34 Zelów w Zelowie w dniu 28 paêdziernika 1999 roku, wniosek o przekazanie budynku zlikwidowanej szko∏y w Walewicach w celu utworzenia w nim Centrum Aktywizacji Osób Starszych. Dzi´ki pozytywnej decyzji Rady Miejskiej stowarzyszenie na preferencyjnych warunkach w ramach 20–letniej umowy dzier˝awy otrzyma∏o budynek w dniu 18 grudnia 2000 roku. Pierwszym dzia∏aniem w ramach uruchomienia programu dla osób starszych by∏o zorganizowanie Kolacji Wigilijnej na której by∏o obecnych oko∏o 90 osób (osoby starsze, w∏adze samorzàdowe, powiatowe, cz∏onkowie stowarzyszenia oraz darczyƒcy), mimo trudnych warunków lokalowych. Si∏à stowarzyszenia sà jego cz∏onkowie, którzy aktywnie uczestniczà w prowadzonych dzia∏aniach. Dobry klimat, jaki powsta∏ wokó∏ uruchomionej dzia∏alnoÊci dobroczynnej pozwala sàdziç, ˝e z czasem przyb´dzie wolontariuszy i cz∏onków stowarzyszenia. Tworzenie podstaw Jak wszystkie Fundusze Lokalne, tak i my musieliÊmy opracowaç strategi´ rozwoju (dzia∏ania) na lata 1999–2001. W pierwszej strategii, jakà opracowaliÊmy, w ciàgu 3 lat zamierzaliÊmy m. in. pozyskaç 841 000 z∏ na kapita∏ ˝elazny. Niestety ze wzgl´du na trudnà sytuacj´ (zubo˝enie Êrodowiska), nie uda∏o nam si´ pozyskaç zaplanowanej kwoty. Mimo wszystko posiadamy kapita∏ ˝elazny w wysokoÊci 412 875,84 z∏ (spoÊród oko∏o 20 organizacji dzia∏ajàcych na naszym terenie jesteÊmy drugà po Fundacji Rozwoju Gminy Zelów pr´˝nie dzia∏ajàcà organizacjà z du˝ym kapita∏em). Kapita∏ ten pozwoli∏ nam stworzyç solidne podstawy dzia∏ania, zgromadziç ludzi i opracowaç procedury i regulaminy. Niewàtpliwie bardzo wa˝nà rol´ w tworzeniu Funduszu Lokalnego stanowià ludzie z ró˝nych Êrodowisk, znani, wiarygodni, zaanga˝owani w prace na rzecz funduszu i tworzàcy dobry wizerunek budujàcej si´ organizacji. Logo Stowarzyszenia Dobroczynnego „RAZEM” – Funduszu Lokalnego przedstawia równie˝ ludzi – „spo∏ecznoÊç lokalnà” oraz kapelusz filantropa. Symbolizuje ono prace na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej, tak abyÊmy mogli umiej´tnie rozpoznaç oraz odpowiedzieç na jej problemy i pozyskaç Êrodki na te cele. Warto równie˝ zauwa˝yç, ˝e ludzie poÊwi´cajàcy swój czas dla budowy Stowarzyszenia Dobroczynnego „RAZEM” – FL to równie˝ jego w∏adze, które stanowià podwaliny naszego sukcesu: Walne Zgromadzenie Cz∏onków, Zarzàd, Ko- misja Rewizyjna, Sàd Kole˝eƒski – wszyscy pracujà wolontarystycznie. Obecnie struktura stowarzyszenia wyglàda w sposób nast´pujàcy: – organem nadzorczym i uchwa∏odawczym jest 30 osobowe Walne Zgromadzenie Cz∏onków; – organem wykonawczym jest Zarzàd Stowarzyszenia: Ma∏gorzata D´bkowska – prezes, Anna Doliwa – wiceprezes, Wojciech Ziobro – skarbnik zarzàdu, Helena Król-WiÊniewska – cz∏onek zarzàdu, Cezary Kuligowski – cz∏onek zarzàdu; – pracownicy biura (umowa zlecenie): Anna Doliwa – koordynator realizowanych projektów, Wojciech Ziobro – ksi´gowy. Ponadto w ramach stowarzyszenia dzia∏ajà: – Komisja Stypendialna: Kazimierz Hudzik (z-ca burmistrza Zelowa), Miros∏aw Jelinek (pastor koÊcio∏a Ewangelicko-Reformowanego w Zelowie), Janina K´dziak (kierownik Miejsko-Gminnego OÊrodka Pomocy Spo∏ecznej w Zelowie), Helena Król-WiÊniewska (sekretarz Miasta Zelów), Cezary Kuligowski (nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 4 w Zelowie); – Rada Funduszu Lokalnego (Komisja Grantowa): Danuta Berliƒska (emerytowany policjant), Ma∏gorzata D´bkowska (dyrektor Domu Kultury w Zelowie), Anna Doliwa (pracownik Urz´du Miasta w Zelowie), Jadwiga Gadomska (nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 4 w Zelowie), Krzysztof Gawron (kierownik internatu), Ryszard G´barowski (lekarz, przedsi´biorca), Kazimierz Hudzik (z-ca burmistrza Miasta Zelów), Helena Król-WiÊniewska (sekretarz Miasta Zelów), Cezary Kuligowski (nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 4 w Zelowie), Wojciech Ziobro (pracownik Elektrowni Be∏chatów). Grono tych ludzi bra∏o udzia∏ w opracowywaniu i zatwierdzaniu regulaminów: pracy Walnego Zgromadzenia Cz∏onków, Rady Funduszu Lokalnego (Komisji Grantowej), komisji stypendialnej, inwestowania kapita∏u ˝elaznego oraz poszczególnych funduszy, które sà cz´Êcià opracowanej „Oferty dla Darczyƒców”. Na poczàtku naszego rozwoju w podejmowaniu dzia∏aƒ przez stowarzyszenie istotnà rol´ odegra∏ program „Grosz do Grosza” Akademii Rozwoju Filantropii, która dba∏a nie tylko o naszà wiedz´ merytorycznà, ale równie˝ o stron´ finansowà. Nie bez znaczenia by∏a mo˝liwoÊç pozyskiwania Êrodków na dzia∏ania funduszu lokalnego w proporcjach 1:1. Dzi´ki tej mo˝liwoÊci Zelowski Fundusz Lokalny – Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” sta∏ si´ rozpoznawalnà organizacjà dobroczynnà ju˝ w pierwszym roku swojej dzia∏alnoÊci, a sta∏o si´ to m. in. dzi´ki og∏oszeniu konkursu stypen- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 35 Zelów dialnego w ramach programu „Grosz do Grosz” ARFP we wrzeÊniu 1999 roku. Absolutnà nowoÊcià dla ma∏ych organizacji pozarzàdowych oraz szkó∏ i MGOPS, by∏o og∏oszenie w 2000 roku konkursu grantowego, równie˝ w ramach tego programu. A kapita∏ ˝elazny by∏ zupe∏nym novum – wyznacznikiem naszej si∏y, sukcesu, mo˝liwoÊci i wiarygodnoÊci. Nasz pi´cioletni dorobek to: – dofinansowanie 25 lokalnych projektów na ∏àcznà sum´ 48.450 z∏, – przyznanie 110 stypendiów naukowych na ∏àcznà sum´ 135.600 z∏, – zmobilizowanie do dzia∏aƒ na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej oko∏o 200 wolontariuszy, – dysponowanie kapita∏em ˝elaznym w wysokoÊci 416.116 z∏. Aby nasi fundraiserzy mogli sprawnie pozyskiwaç Êrodki finansowe, zosta∏a opracowania „Oferta dla Darczyƒców”, która jest pomocna przy kontaktach z potencjalnym darczyƒcà. W sk∏ad „Oferty dla Darczyƒców” wchodzà m. in. takie elementy jak: • odpisy od pensji, • granty przep∏ywowe, • fundusz zdrowia, • fundusz imienny, • fundusz celowy. Ale nasze starania nie koƒczà si´ na pozyskiwaniu Êrodków tylko na kapita∏ ˝elazny. Realizujemy równie˝ wiele projektów, gdzie niezb´dnym elementem jest wk∏ad w∏asny. Sà to g∏ównie programy grantowe, które wspierajà inicjatywy podejmowane przez spo∏ecznoÊç lokalnà (stowarzyszenia, szko∏y, grupy inicjatywne itp.) – fundusz lokalny jest tak˝e organizacjà grantodawczà. Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” ma równie˝ szczególnych darczyƒców, jednym z nich jest s∏awny na ca∏ym Êwiecie i zawiàzany z Zelowem od 10 lat tenor Wies∏aw Ochman. Jest on honorowym obywatelem Gminy Zelów, a to, co ∏àczy go z Zelowem, to przede wszystkim nawiàzane przyjaênie, Letnie Koncerty Festiwalowe i Koncerty Noworoczne oraz ch´ç niesienia pomocy uzdolnionej muzycznie m∏odzie˝y z rodzin o trudnej sytuacji finansowej. Do grona naszych darczyƒcà nale˝à równie˝ ING Bank Âlàski S. A. o/ Be∏chatów, który od dwóch lat wspiera naszych stypendystów oraz negocjuje z nami oprocentowanie lokat na których inwestujemy kapita∏ ˝elazny, Drukarnia „Tagraf”, Firma transportowa – Us∏ugi Turystyczne oraz wielu darczyƒców indywidualnych, którym nale˝à si´ szczególne s∏owa uznania. Dzia∏alnoÊç programowa Finanse To co wyró˝nia Fundusz Lokalny od innych organizacji pozarzàdowych, to tworzenie kapita∏u ˝elaznego. Kapita∏ ten jest nienaruszalnym majàtkiem organizacji, który w naszym przypadku lokowany jest na bezpiecznych lokatach bankowych. Pozyskany w ten sposób dochód przekazujemy na dzia∏ania statutowe: programy stypendialne (25%) i grantowe (25%), koszty administracyjne (30%) oraz reinwestycj´ kapita∏u ˝elaznego (20%). Droga do pozyskania kapita∏u nie by∏a ∏atwa, mimo ˝e Akademia Rozwoju Filantropii w ramach programu „Grosz do grosza” oferowa∏a dofinansowanie w proporcjach 1:1 ka˝dej zebranej przez nas z∏otówki. Dzi´ki du˝emu wysi∏kowi, jaki poczynili cz∏onkowie stowarzyszenia, w 2000 roku pozyskaliÊmy kwot´ 200.000 z∏ (100.000 z∏. lokalni sponsorzy i 100.000 z∏ ARFP) i w roku 2001 nast´pne 200.000 z∏. Pierwsze Êrodki na kapita∏ pozyskaliÊmy od PKO Banku Polskiego S. A., firmy Corin, z bud˝etu Miasta Zelów oraz od indywidualnych darczyƒców. Pozosta∏e Êrodki, które zasili∏y kapita∏ ˝elazny, to du˝y zastrzyk finansowy od Fundacji Rozwoju Gminy Zelów. Stowarzyszenie jest dobrowolnà, nie nastawionà na zysk organizacjà, która zbiera fundusze z ró˝nych êróde∏ (przedsi´biorcy, samorzàd, obywatele) i przeznacza je na dzia∏ania zmierzajàce do poprawy warunków ˝ycia w spo∏ecznoÊci lokalnej, jakà jest Gmina Zelów. Finansujemy programy skierowane do mieszkaƒców, miejscowych stowarzyszeƒ, fundacji, szkó∏, Domu Kultury i innych instytucji nie nastawionych na zysk, które prowadzà w szerokim zakresie dzia∏ania na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej. Cechà charakterystycznà naszego Funduszu Lokalnego jest tworzenie kapita∏u ˝elaznego, który ∏àczy darowizny wielu darczyƒców, a dochody z niego przeznaczone sà na finansowanie ró˝norodnych dzia∏aƒ spo∏ecznych. Dzi´ki zebraniu kapita∏u ˝elaznego jesteÊmy w stanie zapewniç wsparcie dla programów spo∏ecznych, edukacyjnych i kulturalnych. Naszymi partnerami w realizacji programów na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej sà nast´pujàce organizacje pozarzàdowe: • Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce; • Fundacja im. Stefan Batorego; • Fundacja Rozwoju Gminy Zelów; • Fundacja Edukacyjna Przedsi´biorczoÊci; • Fundacja J&S Pro Bono Poloniae; IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 36 Zelów • Polsko-Amerykaƒska Fundacja WolnoÊci Podstawowymi formami dzia∏alnoÊci Zelowskiego Funduszu Lokalnego sà: – realizacja programów stypendialnych dla uzdolnionych uczniów i studentów tj. Zelowski Fundusz Stypendialny, Równe Szanse (wspó∏praca z Fundacjà im. Stefana Batorego), Agrafka i Agrafka Muzyczna (wspó∏praca z ARFP), Stypendia Pomostowe (wspó∏praca z Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci); – wspieranie programów dla dzieci i m∏odzie˝y, m. in.: „GORÑCY POSI¸EK DLA NAJBIEDNIEJSZYCH DZIECI Z TERENU GMINY ZELÓW”; „POPO¸UDNIE Z TOBÑ”; „DZIA¸AJMY WSPÓLNIE – BIULETYN INFORMACYJNY”; „NIE JESTE SAM”; „SAMOTNOÂå W ÂRODKU MIASTA”. – wspieranie programów aktywizujàcych osoby starsze – Centrum Aktywizacji Osób Starszych; – wspieranie inicjatyw z zakresu kultury, pomocy spo∏ecznej czy sportu. Ponadto uczestniczyliÊmy jako partner w realizacji projektów Sieci Funduszy Lokalnych: – „Bàdê partnerem – daj szans´” finansowany ze Êrodków UE. Operatorem projektu by∏ Fundusz Lokalny w Kielcach (2003 r.). – „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” finansowany ze Êrodków UE. Operatorem projektu jest Fundusz Lokalny w Bi∏goraju (2004 r.). Metody fundraisingowe Stowarzyszenie w celu pozyskiwania Êrodków finansowych korzysta z ró˝nych metod fundraisingowych. Aby uwiarygodniç nasze dzia∏ania prowadzimy równie˝ szerokà promocj´ w mediach, posiadamy stron´ internetowà (www.sdrazem.org.pl), wydajemy ulotki oraz raporty roczne itp. Metody fundraisingowe, z jakich korzystamy to: • sprzeda˝ cegie∏ek o wartoÊci 5 i 10 z∏ na rzecz Zelowskiego Funduszu Stypendialnego, • aukcja obrazów podczas Balów Charytatywnych z dochodem przeznaczonym na stypendia, • zbiórka publiczna do puszek podczas organizowanych festynów, • wysy∏ka pism do biznesu z proÊbà o wsparcie finansowe dzia∏aƒ, • pozyskiwanie poparcia burmistrza miasta w formie pisemnej rekomendacji, • wizyty fundraisera (po uprzednim umówieniu si´) u darczyƒców, • cz´ste kontakty z darczyƒcami (podzi´kowania, zapraszenia na organizowane imprezy i spotkania oraz kontakty osobiste), • pisanie wniosków o dotacje do fundacji grantodawczych (na realizacj´ projektów: tj. Centrum Aktywizacji Osób Starszych, programy stypendialne, wizyty studyjne, krzewienie ró˝norodnoÊci kulturowej w Zelowie itp.), • pozyskiwanie wp∏at od osób indywidualnych na stypendia, • pozyskiwanie darów rzeczowych (meble, artyku∏y spo˝ywcze) jest prawdopodobnie tà metodà fundraisingowà, która wyró˝nia nas wÊród pozosta∏ych funduszy lokalnych. Dzi´ki nawiàzaniu Êcis∏ej wspó∏pracy z Fundacjà Pomocy Polsce z Holandii i jej przedstawicielem Arim Boomanem, który na sta∏e osiedli∏ si´ w Zelowie, wyposa˝yliÊmy w niezb´dne meble Centrum Aktywizacji Osób Starszych (CAOS). Remont budynku zlikwidowanej szko∏y, w której obecnie funkcjonuje CAOS, zosta∏ sfinansowany z dotacji, którà stowarzyszenie otrzyma∏o w wysokoÊci 50.000 Euro od Co-operating Dutch Foundations for Central and Eastern Europe w 2001 roku. Meble, które otrzymaliÊmy pozwoli∏y nam dokoƒczyç inwestycj´ i rozpoczàç dzia∏alnoÊç „wiejskiego centrum kultury”, gdzie spotykaç si´ mogà przedstawiciele ró˝nych grup spo∏ecznych i wiekowych z terenu Gminy Zelów i nie tylko. Wspó∏praca, którà zapoczàtkowaliÊmy z panem Arim Boomanem przyczyni∏a si´ do nawiàzania przyjaêni i pozyskania nowych darczyƒców, którzy odpowiadajàc na nasz apel przekazali na potrzeby CAOS kuchenk´ elektrycznà, lodówk´ oraz pralk´, na których zakup nie by∏oby staç stowarzyszenia. Ponadto uda∏o si´ nam pozyskaç sta∏ego sponsora: Hurtowni´ „HURTEX” z Be∏chatowa, której w∏aÊciciele pochodzà z terenu Walewic i przekazujà corocznie dary w formie artyku∏ów spo˝ywczych, abyÊmy mogli zorganizowaç dla coraz wi´kszej grupy starszych osób kolacj´ wigilijnà. Warto nadmieniç, ˝e kolacje te znalaz∏y swoje miejsce na sta∏e w kalendarzach naszych „vipów” – starosty, burmistrza, przewodniczàcego Rady Miejskiej i Rady Powiatu oraz mediów, które przyczyniajà si´ do szerokiej promocji naszych dzia∏aƒ. Fundraiserzy Wa˝ne jest, aby na rzecz funduszu lokalnego pracowa∏a grupa fundraiserów, czyli osób pozyskujàcych Êrodki finansowe na dzia∏alnoÊç statutowà. Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM – FL opiera fundraising g∏ównie na pracy cz∏onków stowarzyszenia i ich kontaktach osobistych z potencjalnymi darczyƒcami. Dzi´ki realizacji projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” mogliÊmy przeprowadziç szkolenia oraz warsztaty, które w przysz∏oÊci przyczynià si´ do pozyskania nowych darczyƒców. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny E l b l à g 2 0 0 4 37 Zelów Dziennik ¸ódzki – 04.06.2003 Powrót Ochman Êle dolary do Zelowa Wies∏aw Ochman: – Do Zelowa wracam bardzo ch´tnie, przede wszystkim dla zelowian, którzy wyjàtkowo ciep∏o, spontanicznie i z ogromnym uczuciem reagujà na mój Êpiew. PisaliÊmy niedawno o trudnoÊciach, jakie ma w tym roku ze zgromadzeniem funduszu na stypendia zelowskie Stowarzyszenie Dobroczynne “Razem”, które pomaga uzdolnionym uczniom i studentom z terenu gminy Zelów. Sytuacja ta uleg∏a wczoraj wyraênej poprawie. Do stowarzyszenia za poÊrednictwem nowojorskiej International Committee on Jurnalism wp∏yn´∏a fotokopia czeku opiewajàcego na 1.000 dolarów amery- kaƒskich zdeponowanego chwilowo w jednym z nowojorskich banków. Czek podpisa∏... Êwiatowej s∏awy polski tenor Wies∏aw Ochman. Darowizn´, b´dàcà cz´Êcià dochodów z ostatniej, nowojorskiej aukcji obrazów, których jest autorem przeznaczy∏ w∏aÊnie na stypendia dla zelowskiej m∏odzie˝y. Zwiàzki wielkiego Êpiewaka z Zelowem sà ju˝ d∏ugotrwa∏e i silne. Wielokrotnie, na zaproszenie miejscowego Domu Kultury, wyst´powa∏ podczas koncertów noworocznych i Letnich Koncertów Festiwalowych. W zelowskiej Galerii Collage, a tak˝e Galerii “Bywalec” “Dziennika ¸ódzkiego” zaprezentowa∏ kolekcj´ swoich obrazów pt. “Hiszpaƒskie impresje” nim pojecha∏a ona do Nowego Jorku. Doceniajàc wk∏ad Wies∏awa Ochmana w zelowskà kultur´, Rada Miasta nada∏a mu w ubieg∏ym roku tytu∏ Honorowego Obywatela Zelowa. Artysta odwdzi´cza si´ nie tylko Êpiewajàc dla zelowian, ale i pomocà finansowà. (OR) Biuro Stowarzyszenia Dobroczynnego RAZEM ul. Mickiewicza 4, 97–425 Zelów, tel./fax 044 634 10 00; 634 34 61 e–mail: [email protected] www.sdrazem.org.pl IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 38 IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 39 Tomaszów Monika Olejnik STOWARZYSZENIE DOBROCZYNNE „LOKALNY FUNDUSZ ROKU 2000” Krótka historia powstania Pod koniec 1998 r. Fundacja „Tomaszowski Inkubator Przedsi´biorczoÊci”, dzia∏ajàca od pi´ciu lat na terenie miasta Tomaszowa Mazowieckiego, zosta∏a zg∏oszona przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce do udzia∏u w programie „Sieç wspó∏pracy funduszy lokalnych”. Ideà programu Monika Olejnik by∏o utworzenie na terenie kraju kilkunastu funduszy lokalnych. Akademia podj´∏a si´ pomocy w utworzeniu i wyszukiwaniu wsparcia finansowego dla lokalnych inicjatyw. Fundacja „Tomaszowski Inkubator Przedsi´biorczoÊci” we wspó∏pracy z Zarzàdem Powiatu Tomaszowskiego i Zarzàdem Miasta rozpocz´∏a starania o utworzenie funduszu lokalnego w Tomaszowie Mazowieckim. W celu powo∏ania do ˝ycia funduszu odby∏o si´ szereg spotkaƒ informacyjnych dla przedsi´biorców, instytucji, samorzàdów i organizacji pozarzàdowych, w czasie których prezentowano ide´ funduszu lokalnego. Wydatnej pomocy organizacyjnej przy tworzeniu funduszu udzieli∏a Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, której przedstawiciele przekonywali lokalnà spo∏ecznoÊç do aktywnego udzia∏u w funduszu. W trakcie prac nad powo∏aniem funduszu podj´to decyzj´, i˝ nowopowsta∏y fundusz lokalny w Tomaszowie Maz. b´dzie powo∏any jako stowarzyszenie. Na kolejnych spotkaniach ustalono jego misj´: „celem Stowarzyszenia jest zaspakajanie zbiorowej potrzeby spo∏eczeƒstwa miasta Tomaszowa Maz. i powiatu w zakresie poprawy jakoÊci ˝ycia wszystkich cz∏onków spo∏ecznoÊci poprzez wspieranie rozwoju w takich dziedzinach jak: zdrowie, bezpieczeƒstwo, ochrona Êrodowiska, oÊwiata, kultura, sztuka, sport, rozwój inicjatyw spo∏ecznych, pomoc spo∏eczna, dobroczynnoÊç budujàc podstawy silnej lokalnie ma∏ej ojczyênie w nowym tysiàcleciu.” Przed powstaniem funduszu lokalnego Fundacja „Tomaszowski Inkubator Przedsi´biorczoÊci” zaprojektowa∏a logo Funduszu, ulotk´ informacyjnà o funduszu oraz przygotowa∏a materia∏y informacyjne o funduszach lokalnych istniejàcych ju˝ w Polsce oraz o ideach ich powstania. Od grudnia 1999 r. zosta∏a uruchomiona strona poÊwi´cona funduszowi lokalnemu. Fundacja promowa∏a równie˝ ide´ utworzenia Lokalnego Funduszu Roku 2000 podczas II Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarzàdowych. Po wieloetapowych i d∏ugich negocjacjach w listopadzie 1999 roku Stowarzyszenie zosta∏o za∏o˝one przez 18 cz∏onków. Przewodniczàcà Komitetu Za∏o˝ycielskiego by∏a pani Agata Kaczmarkowska – prezes Fundacji „Tomaszowski Inkubator Przedsi´biorczoÊci”. W sk∏ad komitetu za∏o˝ycielskiego weszli: Ryszard Grudziƒski, Agata Kaczmarkowska, Andrzej Szymczak i Leszek Jakubowski. 26 stycznia 2000 r. fundusz lokalny w Tomaszowie Maz. zosta∏ zarejestrowany w Sàdzie Okr´gowym I Wydzia∏ Cywilny w Piotrkowie Trybunalskim i od tej pory oficjalna jego nazwa brzmi: Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000”. Cz∏onkowie Zarzàdu Stowarzyszenia Stowarzyszenie Dobroczynne jest dobrowolnym, samorzàdnym, trwa∏ym, zrzeszeniem majàcym na celu: IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 40 Tomaszów 1. Pomoc donatorom w realizacji ich celów dobroczynnych, 2. Wspieranie inicjatyw w zakresie: zdrowia, bezpieczeƒstwa, ochrony Êrodowiska, oÊwiaty, sztuki, dobroczynnoÊci, kultury, kultury fizycznej i sportu, rehabilitacji zawodowej i spo∏ecznej inwalidów, 3. Rozwijanie i propagowanie inicjatyw, postaw i dzia∏aƒ sprzyjajàcych rozwojowi spo∏ecznemu i gospodarczemu, 4. Wspieranie organizacyjne i rzeczowe osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych, które podejmujà powy˝sze dzia∏ania. Struktura Stowarzyszenia: • Walne Zgromadzenie Cz∏onków • Zarzàd • Komisja Rewizyjna • Sàd Kole˝eƒski W sk∏ad Zarzàdu wchodzà: • Ryszard Grudziƒski – Prezes • Agata Kaczmarkowska – Wiceprezes • Grzegorz Komorowski – Sekretarz • Gra˝yna Lasota – Skarbnik • Zenon ¸aski – Cz∏onek Komisj´ Rewizyjnà tworzà: • Barbara Wojewódzka • Tomasz Âmiechowicz • Zdzis∏aw Witkowski W sk∏ad Sàdu Kole˝eƒskiego wchodzà: • Andrzej Ambroziak • Dariusz Smejda • Zbigniew Krysiak Przy Stowarzyszeniu dzia∏ajà nast´pujàce komisje: • Komisja ds. Programów dla M∏odzie˝y • Komisja ds. Sportu • Komisja ds. Konkursu o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku” • Komisja Planowania D∏ugofalowego • Komisja ds. Bezpieczeƒstwa • Komisja ds. Pozyskiwania Funduszy • Komisja ds. Zdrowia Od lipca 2000 r. dzia∏a biuro Stowarzyszenia Dobroczynnego mieszczàce si´ przy ul. Warszawskiej 119, które zatrudnia 1 osob´ na umow´ o prac´. Dzia∏ania programowe StypendyÊci Funduszu Lokalnego Program stypendialny „NAJZDOLNIEJSZA M¸ODZIE˚” Stowarzyszenie rozpocz´∏o od 2000 r. realizacj´ programu stypendialnego „NAJZDOLNIEJSZA M¸ODZIE˚” skierowanego do uczniów gimnazjów i szkó∏ Êrednich powiatu tomaszowskiego. G∏ównym celem tego programu jest wspieranie uzdolnionych uczniów z uwzgl´dnieniem ich sytuacji ekonomicznej. W ramach programu stypendialnego Stowarzyszenie przyzna∏o w ciàgu 4 lat swojej dzia∏alnoÊci 86 stypendiów na ∏àcznà kwot´ 102.000 z∏. Do programu mo˝na zg∏aszaç uczniów, którzy spe∏niajà nast´pujàce warunki: 1. ucz´szczajà do klasy I–III gimnazjum i II–V szkó∏ Êrednich, 2. posiadajà udokumentowane osiàgni´cia w: • konkursach pozaszkolnych, wojewódzkich i krajowych, olimpiadach, • dziedzinach pozaszkolnych, (wynalazki, dzia∏alnoÊç publicystyczna, sportowa, artystyczna), • aktywnie uczestniczà w pracach na rzecz szko∏y i spo∏ecznoÊci lokalnej, • kolejnym warunkiem jest osiàgni´cie w roku szkolnym poprzedzajàcym przyznanie stypendium Êredniej ocen minimum 4.5. Kwota pojedynczego stypendium wynosi 120 z∏ miesi´cznie i jest wyp∏acana przez 10 miesi´cy (od wrzeÊnia do czerwca.). Program pilota˝owy i grantowy „KubuÊ Puchatek Dzieciom” Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000” wraz z Fundacjà „Tomaszowski Inkubator Przedsi´biorczoÊci” i „Towarzystwem IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 41 Tomaszów Przyjació∏ Dzieci” realizowa∏o pilota˝owy program „KUBU PUCHATEK DZIECIOM”, którego g∏ównym celem by∏a pomoc 128 najbardziej potrzebujàcym dzieciom w wieku 7-10 lat z rodzin dotkni´tych problemami spo∏ecznymi i materialnymi, poprzez doraênà popraw´ warunków materialnych ˝ycia i wyrównywanie szansy rozwoju dzieci poprzez kompleksowe oddzia∏ywanie na rozbudzenie wszechstronnych zainteresowaƒ dziecka. W ramach programu organizowane by∏y pozalekcyjne zaj´cia opiekuƒczo-wychowawcze dwa razy w tygodniu po∏àczone z ciep∏ym posi∏kiem. Tematyka zaj´ç obejmowa∏a: 1. gry i zabawy na komputerze – pokazanie dzieciom gier i zabaw edukacyjnych, 2. sport po∏àczony z wycieczkami krajoznawczymi, 3. gospodarstwo domowe – zaj´cia na terenie zaplecza kuchennego udost´pnionego przez szko∏´ w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego (pranie, sprzàtanie, pieczenie, prasowanie itd), 4. artystyczno-muzyczne – Êpiew i taniec, nauczanie dzieci nowych piosenek Kubusia Puchatka i zaj´cia ruchowe na terenie szko∏y lub klubu kultury, 5. filmowe – zorganizowanie wyjÊcia do kina oraz nakr´cenie filmu przedstawiajàcego interesu- StypendyÊci Funduszu Lokalnego w Tomaszowie Mazowieckim jàce dzieci sprawy oraz pokazanie dzieciom zrobionego przez nie filmu video oraz projekcja filmów edukacyjnych z Kubusiem Puchatkiem i jego przyjació∏mi. Dla dzieci obj´tych programem zorganizowane zosta∏o zimowisko w Spale, gdzie dzieci prezentowa∏y swoje osiàgni´cia i zdobyte umiej´tnoÊci. W trakcie zimowiska odby∏ si´ Bal Noworoczny Kubusia Puchatka dla wszystkich dzieci. Termin realizacji programu: 1.11.2000-31.03.2001 r. Po zakoƒczeniu programu pilota˝owego Stowarzyszenie postanowi∏o kontynuowaç program na nieco zmienionych zasadach, og∏osi∏o wi´c programy grantowe. Do programu mog∏y zg∏aszaç si´ te organizacje pozarzàdowe i instytucje, które spe∏nia∏y nast´pujàce warunki: • W klarowny i przejrzysty sposób przedstawi∏y mo˝liwoÊci niesienia pomocy dzieciom od 7 do 10 lat, • Zadeklarowa∏y podj´cie dzia∏aƒ zwiàzanych z poprawà warunków ˝ycia mieszkaƒców powiatu tomaszowskiego, • mia∏y udokumentowane osiàgni´cia w niesieniu pomocy najbardziej potrzebujàcym mieszkaƒcom powiatu tomaszowskiego, • W czasie prowadzenia swojej dzia∏alnoÊci podejmowa∏y dzia∏ania skierowane na dzieci, • Wykaza∏y wspó∏finansowanie w∏asne w formie pieni´˝nej lub materialnej do projektu. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 42 Tomaszów Kryteria oceny wniosku: 1. Klarowny plan pomocy dla dzieci max 40 pkt. 2. Szczególne, udokumentowane osiàgni´cia max 30 pkt. 3. AktywnoÊç dzia∏aƒ na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej i w pracy z dzieçmi max 30 pkt. W ramach trzech edycji programów grantowych przyznano 33 dotacje dla organizacji, które zorganizowa∏y zaj´cia pozalekcyjne dla dzieci z rodzin biednych. ¸àczna kwota przeznaczona na dotacje wynosi∏a 40.533 z∏. Rezultaty programu „KUBU PUCHATEK DZIECIOM”: • Wzrost zainteresowania problemami dzieci wÊród spo∏ecznoÊci lokalnej. • Zwi´kszenie zaanga˝owania organizacji pozarzàdowych do podejmowania dzia∏aƒ majàcych na celu niesienie pomocy najbiedniejszym dzieciom naszego miasta. • Zintegrowanie rodziny poprzez wspólne uczestnictwo w realizowanych programach. • Wype∏nienie czasu wolnego dzieciom pochodzàcym z rodzin dysfunkcyjnych. • Rozbudzenie w dzieciach uczestniczàcych w programie zainteresowaƒ. • Pokazanie uczestnikom programu nowych form zachowaƒ. • Wsparcie materialne dzieci uczestniczàcych w programie. • Zapewnienie dzieciom ciep∏ych posi∏ków oraz odzie˝y zimowej (swetrów, r´kawiczek, czapek). Konkurs o tytu∏ „Regionalny Dobroczyƒca Roku” Stowarzyszenie od 2001 r. prowadzi konkurs o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku”. Celem przyznawanego tytu∏u Dobroczyƒcy Roku jest promocja prospo∏ecznych postaw przedsi´biorców i popularyzacja partnerskiej wspó∏pracy przedsi´biorców z organizacjami pozarzàdowymi. Nominacje do tytu∏u mog∏y zg∏aszaç (poprzez wype∏nienie i przes∏anie wniosku nominacyjnego) organizacje pozarzàdowe: fundacje i stowarzyszenia dzia∏ajàce w powiecie tomaszowskim. Tytu∏ przyznawany jest przedsi´biorstwom paƒstwowym i prywatnym, wspierajàcym (niekoniecznie finansowo) dzia∏ania organizacji pozarzàdowych za dzia∏ania zrealizowane w 2001 roku. Tytu∏ przyznawany jest w 6 kategoriach: – aktywizacja spo∏ecznoÊci lokalnej, – edukacja i oÊwiata, – ekologia, Laureaci konkursu o – kultura i sztuka, tytu∏ „Regionalnego – pomoc spo∏eczna Dobroczyƒcy Roku” i ochrona zdrowia, – rozwój demokracji i ochrona praw cz∏owieka. Laureatami konkursu o tytu∏ „DOBROCZY¡CA ROKU sà: 1. Piekarnia Inow∏ódz Hurtownia Nabia∏u spó∏ka jawna 2. PZU ˚ycie S. A. 3. PZU S. A. 4. Zak∏ad Remontowo–Budowlany „Jóêwik” 5. Star Foods 6. Przedsi´biorstwo Handlowo–Us∏ugowe REMBOR 7. Hurtownia BARTOS 8. Drukarnia UNIGRAF (obecna nazwa AB DRUK) 9. Firma MAZUREK 10. PPHU TOMASIK 11. Oczyszczalnia Âcieków spó∏ka z o. o. 12. Ceramika Parady˝ Ponadto Stowarzyszenie corocznie anga˝uje si´ w realizacj´ programów stypendialnych Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce „Agrafka” i „Agrafka Muzyczna”. Dzi´ki tej wspó∏pracy z terenu województwa ∏ódzkiego mieliÊmy do tej pory 2 stypendystów „Agrafki” i 5 stypendystów „Agrafki Muzycznej”. Stowarzyszenie anga˝uje si´ równie˝ we wspieranie lokalnych inicjatyw: • Stowarzyszenie by∏o fundatorem pucharu, który zosta∏ wr´czony dla zwyci´skiej dru˝yny w czasie trwania „Dnia Sportu” w Tomaszowie Maz. W zawodach sportowo-rekreacyjnych startowali uczniowie szkó∏ Êrednich. • Stowarzyszenie przy∏àczy∏o si´ do organizowania Narodowego Biegu Ulicznego–Integracyjnego, który odby∏ si´ w dniu 10.09.2000 r. w To- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 43 Tomaszów maszowie Maz. Na ten cel Stowarzyszenie ufundowa∏o pamiàtkowe statuetki dla trzech najlepszych zawodników biegu na ∏àcznà kwot´ 250 z∏. • Stowarzyszenie przeznaczy∏o 250 z∏ na zakup 10 pi∏ek no˝nych dla najlepszych zawodników XIX WAKACYJNEGO TURNIEJU PI¸KI NO˚NEJ EURO 2000, który si´ odby∏ w Tomaszowie Maz. Impreza ta organizowana by∏a dla dzieci i m∏odzie˝y pozostajàcych w mieÊcie podczas wakacji. • Stowarzyszenie przeznaczy∏o 200 z∏ na zakup 10 pi∏ek no˝nych dla najlepszych zawodników XX WAKACYJNEGO TURNIEJU PI¸KI NO˚NEJ EURO 2000. • Stowarzyszenie przeznaczy∏o 200 z∏ na zakup pi∏ek no˝nych dla najlepszych zawodników XXI WAKACYJNEGO TURNIEJU PI¸KI NO˚NEJ MUNDIALITO 2002, który si´ odby∏ w Tomaszowie Maz. Impreza ta organizowana by∏a dla dzieci i m∏odzie˝y pozostajàcych w mieÊcie podczas wakacji. • Stowarzyszenie przy∏àczy∏o si´ do wspó∏organizacji WyÊcigu Kolarskiego dla dzieci i m∏odzie˝y organizowanego przez Ludowy Klub Kolarski „START”, który odby∏ si´ w czasie trwania Dni Tomaszowa w czerwcu 2002 r. Stowarzyszenie przeznaczy∏o 150 z∏ na zakup pamiàtkowych pucharów dla zwyci´zców wyÊcigu. • Stowarzyszenie przekaza∏o 450 z∏ na paczki dla dzieci z najbiedniejszych rodzin naszego miasta w ramach akcji prowadzonej przez Towarzystwo Przyjació∏ Dzieci „Miko∏aj Dzieciom”. Metody fundraisingowe I. Sk∏adki cz∏onkowskie Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000” od poczàtku swojego istnienia przyj´∏o, i˝ ka˝dy, kto chce byç cz∏onkiem stowarzyszenia musi op∏acaç corocznà sk∏adk´ cz∏onkowskà. Cz∏onkowie dzielà si´ na: 1. Zwyczajnych. 2. Wspierajàcych. 1. Cz∏onkiem zwyczajnym Stowarzyszenia mo˝e byç ka˝dy pe∏noletni obywatel Rzeczypo- spolitej Polskiej oraz cudzoziemiec, tak˝e nie majàcy miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, który: a) z∏o˝y wype∏nionà deklaracj´ cz∏onkowskà i zostanie przyj´ty przez Zarzàd, b) podejmujàc si´ realizacji celów statutowych wp∏ynie na wzrost aktywnoÊci Stowarzyszenia w ramach realizowanych celów, c) przedstawi opini´ (pisemnà rekomendacj´) co najmniej 2 cz∏onków Stowarzyszenia. 2. Osoby prawne mogà byç cz∏onkami wspierajàcymi. 3. Przyj´cia w poczet cz∏onków Stowarzyszenia oraz w poczet cz∏onków wspierajàcych dokonuje Zarzàd Stowarzyszenia na podstawie pisemnej deklaracji przyst´pujàcego zawierajàcej imi´ i nazwisko (nazw´), dat´ urodzenia, miejsce zamieszkania (siedzib´), oÊwiadczenie o przystàpieniu, opini´ 2 cz∏onków Stowarzyszenia oraz gdy chodzi o osoby prawne zakres deklarowanej Stowarzyszeniu pomocy. 4. Cz∏onkostwo powstaje z dniem podj´cia przez Zarzàd uchwa∏y o przyj´ciu, o podj´ciu uchwa∏y Zarzàd powiadamia zainteresowanego. 5. W przypadku odmowy przyj´cia przys∏uguje sk∏adajàcemu deklaracj´ odwo∏anie do Walnego Zgromadzenia Cz∏onków. 6. Za∏o˝yciele Stowarzyszenia, którzy podpisali list´ za∏o˝ycieli Stowarzyszenia, stajà si´ jego cz∏onkami z chwilà uprawomocnienia si´ postanowienia sàdu o zarejestrowaniu. Cz∏onkiem wspierajàcym Stowarzyszenie mo˝e zostaç osoba prawna zainteresowana merytorycznà dzia∏alnoÊcià Stowarzyszenia, która zadeklaruje pomoc finansowà lub rzeczowà i zostanie przyj´ta przez Zarzàd. Cz∏onkowie zwyczajni op∏acajà sk∏adk´ cz∏onkowskà w wysokoÊci minimum 120 z∏ rocznie, cz∏onkowie wspierajàcy minimum 1000 z∏ rocznie (przelewem bàdê do kasy). II. Zbiórka publiczna Stowarzyszenie corocznie przy wspó∏pracy z gimnazjami i szko∏ami ponadgimnazjalnymi z powiatu tomaszowskiego przeprowadza zbiórk´ na ich terenie. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 44 Tomaszów Celem zbiórki jest: • 50% pieni´dzy zebranych ze zbiórki zostaje rozdysponowana wÊród szkó∏ powiatu tomaszowskiego na zakup pomocy naukowych, nowych niezb´dnych wydawnictw dla biblioteki, potrzebnych programów komputerowych. • drugie 50% pieni´dzy ze zbiórki zostaje przekazana na program stypendialny „NAJZDOLNIEJSZA M¸ODZIE˚” realizowany przez Stowarzyszenie. G∏ównym celem programu stypendialnego jest wspieranie uzdolnionych uczniów gimnazjów i szkó∏ Êrednich powiatu tomaszowskiego z uwzgl´dnieniem ich sytuacji ekonomicznej. Zbiórka publiczna odbywa si´ w postaci sprzeda˝y cegie∏ek po okreÊlonych cenach: 1 z∏, 2 z∏, 5 z∏, 10 z∏. W zbiórk´ anga˝ujà si´ uczniowie, nauczyciele i pracownicy szkó∏, którzy wiedzà, i˝ cz´Êç pie- ni´dzy uzyskana ze sprzeda˝y cegie∏ek b´dzie przeznaczona na rzecz ich szko∏y. Ka˝da ze szkó∏ przyst´pujàcych do zbiórki typuje osob´ odpowiedzialnà za przeprowadzenie zbiórki na terenie szko∏y, i której przekazuje si´ cegie∏ki na podstawie spisanego protoko∏u. Po zakoƒczeniu zbiórki osoba ta sporzàdza sprawozdanie ze sprzeda˝y zbiórki oraz podpisuje oÊwiadczenie o przeznaczeniu zebranych pieni´dzy na zakup pomocy naukowych na rzecz szko∏y. Planujàc zbiórk´ nale˝y pami´taç, ˝e potrzebna jest nam zgoda organu administracyjnego (Urz´du Gminy, Urz´du Miasta bàdê Starostwa Powiatowego w zale˝noÊci od tego, na jakim obszarze b´dziemy t´ zbiórk´ przeprowadzali). Pami´tajmy równie˝, ˝e cegie∏ki powinny zostaç przygotowane tak, aby nie by∏o mo˝liwe ich podrobienie. Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000” ul. MoÊcickiego 6, 97-200 Tomaszów Mazowiecki tel. 0 44 723 70 80, faks 0 44 723 68 78 e-mail: [email protected] http://free.ngo.pl/fund2000 IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 45 SOKÓ¸KA FUNDACJA SOKÓLSKI FUNDUSZ LOKALNY Historia powstania fundacji Sokólski Fundusz Lokalny nie powsta∏by pewnie, gdyby nie wczeÊniejsza, pr´˝na dzia∏alnoÊç Fundacji „Fundusz Pomocy Spo∏ecznej”. „...Maria Talarczyk, osoba o ustabilizowanej pozycji spo∏ecznej, rodzinnej i zawodowej, z racji pracy w Komitecie Obywatelskim zaanga˝owana w przemiany roku 1989, musia∏a cos zrobiç dla ludzi doÊwiadczonych skutkami bezrobocia, które i dziÊ jeszcze si´ga w Sokó∏ce 16 procent osób czynnych zawodowo. B´dàc wiceprzewodniczàcà pierwszej samorzàdowej rady i widzàc jak OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w nowej sytuacji nie móg∏ si´ odnaleêç, skupi∏a kilkanaÊcie osób, by pomóc tym ludziom, których porazi∏a bieda. To nie mog∏o byç doraêne i krótkotrwa∏e. Z tego powodu, po d∏ugich korowodach, we wrzeÊniu 1992 roku zosta∏a zarejestrowana Fundacja „Fundusz Pomocy Spo∏ecznej”, której za∏o˝ycielem jest Rada Miasta i Gminy. W gronie cz∏onków Fundacji sà obok radnych m. in.: Helena Filkiewicz, Roman Bielawski, Benjamin Owerczuk, ksiàdz katolicki Tadeusz Kalinowski i prawos∏awny duchowny W∏odzimierz Misiejuk”. „Maria od trzech meduz” Andrzej Szymkiewicz cytat z ksià˝ki „Porzàdnie poza rzàdem” 1998 ARFP W koƒcu 1994 roku otrzymaliÊmy pismo z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej informujàce o mo˝liwoÊci uzyskania dotacji z funduszy PHARE dla organizacji pozarzàdowych Êwiadczàcych us∏ugi z zakresu pomocy spo∏ecznej, realizowane we wspó∏pracy z samorzàdem. OpracowaliÊmy projekt pt. „Âwiadczenie Us∏ug Socjalnych i Terapeutyczno–Samopomocowych”. Najwa˝niejsze, co uda∏o si´ wówczas uzyskaç, to by∏ list intencyjny Zarzàdu Miasta i Gminy o przyznaniu Fundacji lokalu na stworzenie OÊrodka – a to dzi´ki ˝yczliwoÊci pana Burmistrza i zaanga˝owaniu Przewodniczàcego Rady Fundacji. Przy tworzeniu zakresu dzia∏alnoÊci OÊrodka Us∏ug Socjalnych i Terapeutycznych pomaga∏ Prezes Klubu Abstynenckiego „Feniks”. Adaptacja budynku by∏ego hotelu wymaga∏a sumy 800 mln z∏. Fundacja otrzyma∏a w 1995 roku z Fundacji PHARE 150 mln [tzw. starych z∏otych]. Pan doktor – cz∏onek Rady – pomóg∏ w sprowadzeniu darów rzeczowych na wyposa˝enie OÊrodka z belgijskiej Fundacji „Pó∏nocna Limburgia Pomaga Polsce”. Cz∏onkowie Zarzàdu pobudzali ofiarnoÊç spo∏eczeƒstwa sprzedajàc cegie∏ki, zbieraliÊmy te˝ darowizny. I uda∏o si´! W paêdzierniku 1995 roku zosta∏ oddany do u˝ytku OÊrodek Us∏ug Socjalnych i Terapeutycznych. W kwietniu 1996 roku stan´liÊmy do konkursu organizowanego przez DemNet czyli Academy for Educational Development (finansowanà przez United States Agency for International Development). Zosta∏ nam przyznany grant w wysokoÊci 625 tys. z∏ na realizacj´ projektu „Aktywizacja Êrodowiska lokalnego na rzecz walki z alkoholizmem”. W trakcie realizacji projektu Fundacja uzyska∏a finansowà niezale˝noÊç, nawiàza∏a Êcis∏e kontakty z samorzàdem lokalnym, z wieloma organizacjami pozarzàdowymi w kraju i za granicà. W koƒcu 1998 roku Fundacja „Fundusz Pomocy Spo∏ecznej”, jako jedna z 14-tu organizacji pozarzàdowych w kraju, zosta∏a zaproszona przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce do tworzenia Funduszu Lokalnego. W grudniu 1998 roku odby∏o si´ pierwsze spotkanie informacyjne dla przedstawicieli samorzàdu, biznesu i organizacji na temat zasad i mo˝liwoÊci utworzenia Funduszu Lokalnego w Sokó∏ce. Powtórne spotkanie, z udzia∏em Prezesa Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce Paw∏a ¸ukasiaka, zwo∏ane przez Burmistrza Miasta i Gminy, odby∏o si´ 19 lutego 1999 roku. Po pozytywnej opinii uzyskanej od przedstawicieli ró˝nych Êrodowisk, Fundacja opracowa∏a Plan Strategiczny Funduszu Lokalnego na lata 1999–2001, który zosta∏ przyj´ty przez Komisj´ przy Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce. W Planie Strategicznym okreÊlono cztery podstawowe cele Sokólskiego Funduszu Lokalnego tj.: IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 46 SOKÓ¸KA 1. poprawa dost´pu dzieci z biednych rodzin na wy˝sze uczelnie, 2. zapewnienie sta∏ej opieki ludziom biednym, starszym, samotnym, 3. zmniejszenie liczby kobiet bezrobotnych wÊród uzale˝nionych, 4. zmniejszenie zagro˝enia patologià wÊród dzieci i m∏odzie˝y. Cele wymienione w punkcie 1 i 4 wynikajàce z rzeczywistych, najpilniejszych potrzeb spo∏ecznych, poprzez Program Stypendialny i Program Wypoczynek Letni dla Dzieci ze Ârodowisk Zagro˝onych, sà konsekwentnie realizowane od 5 lat, w oparciu o Êrodki uzyskiwane od samorzàdu, z Akademii Rozwoju Filantropii, Fundacji im. Stefana Batorego i innych fundacji, poprzez zbiórki publiczne i akcje charytatywne. W pierwszym rz´dzie przystàpiono do stworzenia podstaw prawnych Funduszu Lokalnego poprzez zmiany dotychczasowego statutu Fundacji „FPS”. Sàd rejonowy odmówi∏ jednak wpisania do statutu mo˝liwoÊci tworzenia funduszu, w zwiàzku z czym zasz∏a koniecznoÊç utworzenia odr´bnej organizacji. Grupa inicjatywna Funduszu Lokalnego z∏o˝ona z przedstawicieli samorzàdu, biznesu i Fundacji „FPS” zadecydowa∏a o podj´ciu staraƒ w celu powo∏ania Fundacji „Sokólski Fundusz Lokalny”. W∏adze Fundacji W dniu 4 stycznia 2000 r. wybrano Rad´ Funduszu w sk∏adzie: Czes∏aw Saƒko – Z-ca Burmistrza MiG Sokó∏ka – Przewodniczàcy Rady Fundacji Miros∏aw Ta∏a∏aj – MPEC – Z-ca Przewodniczàcego Rady Fundacji Iwona WiÊniewska – Redaktor Naczelny Gazety Sokólskiej „Nowa” – Sekretarz Rady Cz∏onkowie Rady Fundacji: Krystyna Babynko – Vice Prezes PSS „Spo∏em” w Sokó∏ce Mieczys∏aw Baszko – Dyrektor OSiR w Sokó∏ce Henryk Cudnik – Prezes Zarzàdu Miejskiego Zwiàzku Emerytów i Rencistów i Inwalidów Lucyna Dowgiert – Radna Rady Miejskiej Sokó∏ka, nauczycielka Jan Firs – cz∏onek Zarzàdu Miasta i Gminy, Dyrektor LO w Sokó∏ce Andrzej Gieniusz – w∏aÊciciel Sp. z o.o. „GENO” El˝bieta GreÊ – Prezes GS „SCh” w Sokó∏ce Cz∏onkowie Rady, spoÊród siebie i 3 osób spoza Rady, powo∏ali 3 Komisje: Komisja marketingu i zbierania funduszy Przewodniczàcy: Czes∏aw Saƒko Zast´pca Przewodniczàcego: Mieczys∏aw Baszko Cz∏onkowie: Miros∏aw Ta∏a∏aj, Iwona WiÊniewska, Krystyna Babynko, Henryk Cudnik, Lucyna Dowgiert, Jan Firs, Andrzej Geniusz, El˝bieta GreÊ Komisja grantowa Przewodniczàcy: Iwona WiÊniewska Zast´pca Przewodniczàcego: Andrzej Gieniusz Cz∏onkowie: Jan Firs, Henryk Cudnik, Lucyna Dowgiert, Krystyna Pietruszewska, Jan Akimowicz Komisja finansowa Przewodniczàcy: Krystyna Babynko Zast´pca Przewodniczàcego: Miros∏aw Ta∏a∏aj Cz∏onkowie: El˝bieta GreÊ, Czes∏aw Saƒko, Mieczys∏aw Baszko Rada Fundacji powo∏a∏a Zarzàd Fundacji w sk∏adzie: Maria Talarczyk – Prezes Zarzàdu Barbara Chmielecka – Vice Prezes Zrzàdu Ligia Multan – Sekretarz Zarzàdu Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” zosta∏a zarejestrowana w Sàdzie Rejonowym dla m. st. Warszawy w dniu 28 marca 2000 r. pod numerem rejestrowym 5914. Z dniem 31 grudnia 2000 roku Fundacja „Fundusz Pomocy Spo∏ecznej” po∏àczy∏a si´ z Fundacjà „Sokólski Fundusz Lokalny” i dzia∏a jako jedna organizacja tj. Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny”. Od 10 marca 2004 Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” uzyska∏a status organizacji po˝ytku publicznego jako jedna z 380 zarejestrowanych organizacji po˝ytku publicznego (na 40.000 zarejestrowanych organizacji pozarzàdowych). Realizowane programy Dobrze si´ sk∏ada, ˝e Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” b´dàca kontynuatorkà dzia∏aƒ Fundacji „Fundusz Pomocy Spo∏ecznej” – ma ju˝ przetarte Êcie˝ki w dotarciu do Êrodków z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiàzywaniu Problemów Alkoholowych, z którego dofinansowywane sà programy zwiàzane z przeciwdzia∏aniem patologiom wÊród dzieci i m∏odzie˝y, a wi´c: – prowadzenie Âwietlicy Socjoterapeutycznej; – pomoc rodzinom z problemem alkoholowym i przeciwdzia∏anie narkomanii; – letni wypoczynek dzieci ze Êrodowisk zagro˝onych. 1. Program „Pomoc Rodzinom z Problemem Alkoholowym i Przeciwdzia∏anie Narkomanii WÊród M∏odzie˝y” – jest realizowany od 1995 IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 47 SOKÓ¸KA Obóz wypoczynkowo-terapeutyczny w Jastrz´biej Górze roku – jako zadanie zlecone przez Urzàd Miejski w Sokó∏ce. Ze Êrodków Gminnego Programu Rozwiàzywania Problemów Alkoholowych op∏acany jest koszt prowadzenia Êwietlicy i OÊrodka Us∏ug Socjalnych i Terapeutycznych, b´dàcego jednoczeÊnie siedzibà Fundacji „Sokólski Fundusz Lokalny”. Na realizacje tego zadania Fundacja otrzymuje, co roku ok. 60 000 z∏ z Urz´du Miejskiego w Sokó∏ce, zaÊ trzy razy tyle pozyskuje z zewnàtrz. W konkursie innowacyjnych rozwiàzaƒ w pracy z rodzinà uzale˝nionà w 2004 roku Fundacja uzyska∏a I nagrod´ w województwie podlaskim. 2. Program grantowy „Wypoczynek letni dla dzieci z rodzin zagro˝onych”. Od 2000 roku skorzysta∏o 275 dzieci. Zebrano 140.249 z∏, z tego 57.549 z∏ – lokalnie. 3. Program stypendialny „STUDENT” dla studentów I roku studiów dziennych. Warunki uzyskania: – Êrednia powy˝ej 4,5, – niski dochód w rodzinie, – udzia∏ w olimpiadach. Od 2000 roku przyznano 13 stypendiów. Przeznaczono kwot´ 23.400 z∏ – z tego 17.700 z∏ od spo∏ecznoÊci lokalnej. 4. Program „Dzia∏aj Lokalnie” – „Tworzenie koalicji wokó∏ funduszu stypendialnego” – w 2001 roku: – pozyskano 70.000 z∏ od spo∏ecznoÊci lokal- nej na fundusz stypendialny dla uczniów szkó∏ Êrednich, – pozyskano 1100 wolontariuszy. Nagroda za najlepiej przeprowadzony Program od sponsorów: Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci i Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce. 5. Program stypendialny PRYMUS – realizowany wspólnie z Fundacjà im. St. Batorego w ramach Programu „Równe szanse” Warunki: – Êrednia ocen min. 4,00, – dochód nie przekraczajàcy 500 z∏ na 1 osob´ – szczególne osiàgni´cia w nauce, – praca na rzecz powi´kszania Funduszu Lokalnego. Od 2001 roku przyznano 160 stypendiów po 100 z∏ miesi´cznie. Pozyskano 160.000 z∏ – z tego 90.000 z∏ od spo∏ecznoÊci lokalnej. 6. Program Stypendia Pomostowe dla studentów I roku studiów dziennych. Realizowany wspólnie z Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci w ¸odzi. Od 2002 roku przyznano 14 stypendiów po 380 z∏ miesi´cznie, na sum´ 53.200 z∏ – z tego 15.010 z∏ od spo∏ecznoÊci lokalnej. 7. Program „Jak si´ bawiç, to na zdrowie” – 2002 rok. Utworzono integracyjny teatr z∏o˝ony z osób niepe∏nosprawnych. Dzi´ki ofiarnoÊci spo∏eczeƒstwa i przy wsparciu Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce utworzono Fundusz Pomocy Sprawnym Inaczej w wysokoÊci 5000 z∏. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 48 SOKÓ¸KA 8. Program grantowy „Godzina po lekcjach” „Koniczynka”. Od 2002 roku rozdano 21 grantów na sum´ 29.678 z∏ – z tego 17.828 z∏ od spo∏ecznoÊci lokalnej. W programie uczestniczy∏o ok. 600 dzieci. Dzi´ki programowi ok. 100 dzieci nauczy∏o si´ p∏ywaç. 9. Program „Starszy Brat – Starsza Siostra”. Od 2002 roku wspólnie z Fundacjà „Starszy Brat – Starsza Siostra” skojarzono 40 par m∏odzie˝y i dzieci na zasadzie „przyszywanego” rodzeƒstwa. 10. Program grantowy „Pracownia Umiej´tnoÊci”. Realizowany na prze∏omie 2003/2004 roku wspólnie z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce, PTC Operator Sieci ERA Sp. z o. o., Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sokó∏ce i Urz´dem Miejskim w Sokó∏ce. Rozdano 22 granty na sum´ 32.000 z∏ – z tego 17.000 z∏ od spo∏ecznoÊci lokalnej. W programie uczestniczy∏o ok. 440 dzieci i m∏odzie˝y. Uczestnicy nauczyli si´ ciekawie sp´dzaç czas, od˝y∏y dawne tradycje, zintegrowa∏a si´ m∏odzie˝ pe∏nosprawna z niepe∏nosprawnymi, m∏odzi przygotowali si´ do startu w doros∏e ˝ycie, m∏odzi bilardziÊci zostali Wice Kol´dowanie w wykonaniu dzieci z Janowszczyzny bioràcych udzia∏ w projekcie „Dialog pokoleƒ” Mistrzami Polski. 11. Program „Teatr Prawd Dziwnych”. Realizowany w 2003 r. finansowany z dotacji PFRON i Êrodków w∏asnych Fundacji. Celem projektu by∏o prze∏amanie niech´ci i stereotypów myÊlenia ze strony spo∏ecznoÊci sokólskiej wobec osób z upoÊledzeniem umys∏owym, w∏àczenie osób niepe∏nosprawnych do uczestniczenia w ˝yciu kulturalnym miasta, a przez to danie im szansy rozwoju ukrytych zdolnoÊci, samorealizacji i dowartoÊciowania si´ oraz wzbogacenia oferty kulturalnej dla mieszkaƒców Sokó∏ki. Pierwszym publicznie wystawionym spektaklem „Teatru” by∏a „Kupa∏a” zwiàzana z obrz´dami ludowymi Nocy Âwi´tojaƒskiej. Widowisko Uroczyste wr´czenie stypendiów, wystawiono pierwsza z lewej, w dniu 22 czerwca prezes Maria Talarczyk 2003 roku we wsi Janowszczyzna, s∏ynàcej z podtrzymywania ludowych tradycji. Miejscowa ludnoÊç bardzo ˝yczliwie przyj´∏a widowisko i w∏àczy∏a si´ do wspólnej zabawy z niepe∏nosprawnymi. Scenariusz do tego widowiska, jak i do wszystkich innych – pisali uczestnicy Teatru, uczniowie LO Sokó∏ka. 12. Projekt „Bàdê partnerem, daj szans´” realizowany w ramach Programu PHARE ACCESS 2000 wraz z 6-cioma Funduszami w Polsce i partnerem s∏owackim – 2002/2003. Efektem projektu by∏o: – stworzenie 27-mio osobowej koalicji z samorzàdu, organizacji pozarzàdowych i biznesu, która wypracowa∏a Program wspierania przez samorzàd przedsi´biorców zwi´kszajàcych zatrudnienie, – przeszkolenie 116 bezrobotnych w zakresie efektywnego poszukiwania pracy, – zorganizowanie 8 spotkaƒ po∏àczonych ze szkoleniem dla organizacji pozarzàdowych. 13. Projekt „Otwarte Drzwi” realizowany w ramach Programu Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci Obywatele i Samorzàd Lokalny i Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej – 2003/2004 Efektem projektu by∏o: – zawiàzanie Porozumienia organizacji pozarzàdowych z miasta i gminy Sokó∏ka, – opracowanie i uchwalenie przez Rad´ Miejskà „zasad wspó∏pracy” samorzàdu miasta i gminy Sokó∏ka z organizacjami pozarzàdowymi, – wydanie poradnika „Otwarte Drzwi” dla organizacji pozarzàdowych i Informatora o organizacjach pozarzàdowych z miasta i gminy Sokó∏ka. Powiatowe Forum Organizacji Pozarzàdowych – 15 marzec 2004. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 49 SOKÓ¸KA 14. Projekt „Ró˝ne problemy – jedna metoda – Fundusze Lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” – 2004 r. Realizowany razem z 12-stoma Funduszami Lokalnymi w Polsce w ramach Programu PHARE 2001 Rozwój Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego. Celem projektu jest w∏àczenie si´ do obywatelskiego uczestnictwa grup zagro˝onych marginalizacjà spo∏eczno-ekonomicznà, jak te˝ wypracowanie sta∏ych êróde∏ finansowania dzia∏aƒ na rzecz tych grup. W Sokó∏ce takà grupà sà osoby – ofiary uzale˝nieƒ – dzieci i kobiety. Tytu∏y „Darczyƒców” by∏y wr´czane na imprezach charytatywnych, uroczystoÊciach wr´czania stypendiów Dobroczyƒca Roku – Darczyƒca Miesiàca W 1999 roku Rada i Zarzàd Fundacji „Sokólski Fundusz Lokalny” zainicjowa∏y konkurs o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku 1999 Miasta i Gminy Sokó∏ka”. Do tytu∏u „Dobroczyƒca Roku” nominowane zosta∏y firmy i osoby prywatne, które w roku 1999 przekaza∏y najwi´ksze darowizny (rzeczowe lub finansowe) na rzecz wspieranych organizacji oraz na rzecz Sokólskiego Funduszu Lokalnego. Rozstrzygni´cie konkursu nastàpi∏o w dniu 4 marca 2000 r. podczas Balu Charytatywnego. Tytu∏ „Dobroczyƒcy Roku 1999” otrzyma∏a firma ABW „Superbruk” Hryniewicze. Tytu∏ „Dobroczyƒcy Roku Miasta i Gminy Sokó∏ka za rok 2000” otrzyma∏a Fundacja Belgijska „Noord Limburg Helpt Polen”. Fundusz Lokalny otrzyma∏ od nich darowizn´ w kwocie 11 096 z∏ w postaci odzie˝y i mebli u˝ywanych oraz zabawek dla dzieci. Niezale˝nie od tego przekaza∏ 1000 z∏ na pokrycie kosztów transportu z Belgii do Polski. Wspó∏praca z Belgijskà Fundacjà trwa nieustannie od 1995 roku. Co roku otrzymujemy od nich transport darów – 20 tonowy „Tir”. Cz´Êç darów przekazujemy ubogim, cz´Êç sprzedajemy na kiermaszach, wykorzystujemy do prowadzenia loterii. Co roku z tego tytu∏u uzyskujemy wp∏ywy w wysokoÊci ok. 20.000 z∏. Po raz pierwszy w 2001 roku zosta∏ og∏oszony konkurs o Tytu∏ „Darczyƒcy Miesiàca”. SpoÊród „Darczyƒców Miesiàca” na koniec 2001 roku zosta∏ wy∏oniony „Darczyƒca Roku Miasta i Gminy Sokó∏ka”. Laureatami „Darczyƒcy Miesiàca” w 2001 roku zostali: – Komisja Charytatywna AGORA – Darczyƒca Miesiàca Marca – przekaza∏a 4 000 z∏ na fundusz stypendialny, – PSS Spo∏em – otrzyma∏ tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca Kwietnia – za przekazanie darów na Loteri´ Wielkanocnà w kwocie 613 z∏, – Gtx Hanex Plastic – Darczyƒca Miesiàca Maja – przekaza∏ 5% prowizji od wykupionych bonów towarowych na kwot´ 1.550 z∏, – Kredyt Bank S. A. Oddzia∏ w Bia∏ymstoku – Darczyƒca Miesiàca Czerwca – przekaza∏ kwot´ 2000 z∏ na fundusz stypendialny, – GS „SCh” w Sokó∏ce – Darczyƒca Miesiàca Lipca – przekaza∏ samochód ˚uk – wartoÊç 1000 z∏, – Spó∏ka Akcyjna KA-MA otrzyma∏a tytu∏ Darczyƒca Miesiàca WrzeÊnia – za przekazywanie na loterie fantów rzeczowych znacznej wartoÊci, – Czes∏awa Ba∏dowska – tytu∏ Darczyƒca Miesiàca Paêdziernika otrzyma∏a za przekazywanie co miesiàc 100 z∏ na fundusz stypendialny ze swojej emerytury, – Barbara Kundzicz – tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca Listopada otrzyma∏a za – wp∏acenie na fundusz stypendialny kwoty 1 300 z∏. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 50 SOKÓ¸KA SpoÊród „Darczyƒców Miesiàca”, na koniec 2001 roku Rada Fundacji wy∏oni∏a „Darczyƒc´ Roku Miasta i Gminy Sokó∏ka”. Zwyci´zcà konkursu zosta∏ PSS „Spo∏em” w Sokó∏ce. Laureatami „Darczyƒcy Miesiàca” w 2002 roku zostali: – tytu∏ Darczyƒca Miesiàca Kwietnia otrzyma∏a Firma Levi Strauss Poland Sp. z o. o. w Warszawie – na Majówce dla sponsorów SFL-u tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca Maja otrzyma∏o Miejskie Przedsi´biorstwo Energetyki Cieplnej w Sokó∏ka – przekaza∏ 1.000 z∏ na fundusz stypendialny – na spotkaniu z Belgijskà Fundacjà „Noord Limburg Helpt Polen” tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca Czerwca otrzyma∏ Maciej Bex – Prezes Fundacji – na Festynie Dobroczynnym tytu∏y Darczyƒcy Miesiàca Lipca otrzymali: PSS „Spo∏em”, Urzàd Miejski, Starostwo Powiatowe (za wsparcie funduszu stypendialnego) – tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca WrzeÊnia otrzyma∏a firma: SOKÓ¸KA OKNA i DRZWI S. A. – przekaza∏a niepe∏nosprawnym dzieciom okna balkonowe – tytu∏ Darczyƒcy Miesiàca Grudnia otrzyma∏a Firma „Goldberg” z Warszawy (ufundowa∏a 15 paczek Êwiàtecznych dla najubo˝szych dzieci z rodzin wielodzietnych) Darczyƒcà Roku Miasta i Gminy Sokó∏ka za rok 2002 zosta∏a Firma Levi Strauss Poland Sp. z o. o. w Warszawie, która przekaza∏a za poÊrednictwem Fundacji im. St. Batorego kwot´ 30000 z∏ na Program Stypendialny PRYMUS. Firm´ Levi zg∏oszono do tytu∏u Dobroczyƒca Roku 2002 organizowanego przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce i Fundacj´ im. St. Batorego. Laureatami „Darczyƒcy Miesiàca” w 2003 roku zostali: – Darczyƒca Miesiàca Kwietnia – Urzàd Miejski w Sokó∏ce – Darczyƒca Miesiàca Czerwca – Miejskie Przedsi´biorstwo Energetyki Cieplnej w Sokó∏ce – Darczyƒca Miesiàca Sierpnia – PSS Spo∏em Sokó∏ka Tytu∏ Darczyƒcy Roku 2003 miasta i gminy Sokó∏ka otrzyma∏a Polska Telefonia Cyfrowa Operator Sieci ERA. Fundacja zg∏osi∏a te˝ PTC ERA do ogólnopolskiego konkursu o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku 2003”. Metody fundrasingowe Najtrudniejszym zadaniem do spe∏nienia przy tworzeniu Funduszu Lokalnego by∏o zebranie wymaganych 100.000 z∏ na kapita∏ ˝elazny. Jak zbierano Êrodki Na festynie dobroczynnym na kapita∏ ˝elazny? w lipcu 2000 pienià˝ki • Bale charytatyw- zbierano równie˝ do koca ne – paêdziernik 1999, marzec 2000 – 12.628 z∏ • Loterie fantowe, sprzeda˝ cegie∏ek, kiermasze, zbiórki uliczne – lipiec 1999 – marzec 2000 – 25.292 z∏ • Darowizny od firm – 7.080 z∏ • Dotacja Urz´du Gminy – 55.000 z∏ • Dotacja Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce – 100.000 z∏ Na balu charytatywnym goÊciliÊmy Prezesa Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce – Paw∏a ¸ukasiaka i Dyrektora – Monik´ Mazurczak Jak zbieramy pieniàdze? Bale charytatywne nie zdo∏a∏y wejÊç na sta∏e do tradycji Sokó∏ki. Spo∏eczeƒstwo nasze nie jest zbyt bogate. Nale˝a∏o znaleêç innà masowà form´ dotarcia do ofiarodawców. Prze∏omem okaza∏ si´ rok 2004, kiedy to w partnerstwie z Specjalnym OÊrodkiem Szkolno Wychowawczym uda∏o si´ ponownie zorganizowaç Dobroczynny Bal Karnawa∏owy. Dochód z balu w kwocie 4000 z∏ zasili∏ fundusz stypendialny. Imprezà, która co roku przyciàga t∏umy sta∏ si´ Rodzinny Festyn Dobroczynny nad Zalewem A oto, jak o Festynie w 2001 roku pisa∏a sokólska prasa: „Ju˝ po raz drugi w po∏owie lipca nad sokólskim zalewem odby∏ si´ Dobroczynny Festyn Rodzinny. W tym roku zbieramy pieniàdze na fundusz stypendialny PRYMUS, który przeznaczony jest dla zdolnych, a niezamo˝nych uczniów gimnazjów i szkó∏ Êrednich – powiedzia∏a prezes Fundacji „Sokólski Fundusz Lokalny” – Maria Talarczyk. Od godz. 14.00 w upalny lipcowy dzieƒ trwa∏a zabawa nad wodà, w której uczestniczy∏y cale IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 51 SOKÓ¸KA Samorzàd miejski Biznes Akcje charytatywne Dotacja ARFP Struktura kapita∏u ˝elaznego na 31 V 2000 r. Samorzàd miejski Biznes Akcje charytatywne Dotacja ARFP Struktura kapita∏u ˝elaznego na 31 XII 2003 r. rodziny. Dzieci mia∏y okazj´ popisaç si´ swoimi zdolnoÊciami w mini playback show, w szansie na sukces czy w licznych konkursach. Jak na imprez´ charytatywnà przysta∏o zbierano fundusze w ró˝noraki sposób: do kapeluszy, czapek, na pchlim targu i loterii. Na tak szczytny cel uczestnicy festynu rzucali swoje skromne z∏otówki. I to cieszy, bo wielu naszym sokólskim rodzinom nieszczególnie si´ wiedzie. Ale i tak z tych skromnych Êrodków uda∏o si´ zebraç 700 z∏. dosz∏o do tego jeszcze 1 000 z∏ ze sprzedanego samochodu ˚uk, który na rzecz Fundacji darowa∏a Gminna Spó∏dzielnia w Sokó∏ce. Równie˝ mi∏ym akcentem by∏o wr´czenie, przez Przewodniczàcego Rady Fundacji, dyplomu „Darczyƒcy Miesiàca Czerwca” S∏awomirowi Dudziƒskiemu, przedstawicielowi Kredyt Bank S. A. I Oddzia∏ w Bia∏ymstoku. Bank ten przekaza∏ w czerwcu na rzecz funduszu stypendialnego 2000 z∏. W czasie trwania festynu odby∏y si´ równie˝ wybory ma∏ej miss, którà zosta∏a 3,5 letnia Kinga. Z kolei w sportowych mi´dzyszkolnych zawodach w pi∏ce pla˝owej, puchar Przewodniczàcego Rady Fundacji, wywalczy∏ zespó∏ Zespo∏u Szkó∏ Rolniczych. Festyn zakoƒczy∏y wyst´py zespo∏ów m∏odzie˝owych. OczywiÊcie impreza mog∏a si´ odbyç jedynie dzi´ki licznym sponsorom, którymi byli: PSS Spo∏em Sokó∏ka, GS Sokó∏ka, firma Avon. Fundusz tak˝e wspomogli p. Zbigniew Halicki sprze- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 52 SOKÓ¸KA dajàcy na festynie zabawki oraz w∏aÊciciel baru i sprzedawca waty cukrowej. Tak to jest, ˝e ka˝dy wk∏adem takim, jaki ma, stara si´ wspomóc szczytny cel jakim jest pomoc najbardziej potrzebujàcym. Dzi´ki festynowi i wielu innym dzia∏aniom, o których pisaliÊmy w gazecie, Fundacji SFL, uda∏o si´ przydzieliç 40 stypendiów dla zdolnych, niezamo˝nych uczniów szkó∏ Êrednich i gimnazjów w wysokoÊci 100 z∏ miesi´cznie oraz 5 stypendiów dla studentów I roku studiów dziennych w wysokoÊci 200 z∏ miesi´cznie. Oficjalne wr´czenie stypendiów nastàpi we wrzeÊniu.” I. W. Ca∏orocznà imprez´ sà kiermasze odzie˝y, mebli u˝ywanych otrzymanych z Fundacji Belgijskiej „Pó∏nocna Limburgia Pomaga Polsce”. Cykliczne imprezy sokólskiego funduszu lokalnego – Wieczorki Walentynkowe – Andrzejki – Majówki dla Rady Fundacji i sponsorów SFL Program tych spotkaƒ przygotowuje m∏odzie˝ – stypendyÊci SFL. Towarzyszà im loterie, aukcje prac dzieci i m∏odzie˝y oraz osób niepe∏nosprawnych. P∏atne sà te˝ np. wró˝by andrzejkowe – inaczej si´ nie spe∏nià! Na Andrzejkach wr´czamy równie˝ Agrafki i Agrafki Muzyczne – programy stypendialne ARFP. Dochód ze spotkaƒ zasila fundusz stypendialny. Lanie wosku StypendyÊci Sokólpodczas Andrzejek skiego Funduszu Lokalnego przez ca∏y rok rozprowadzajà cegie∏ki na Fundusz Stypendialny, uczestniczà w loteriach, kwestach ulicznych. StypendyÊci ch´tnie anga˝ujà si´ w prowadzenie loterii fantowej. Dopingiem dla ubiegajàcych si´ o stypendium – jest punktowany do 20 pkt. udzia∏ w pracach na rzecz pomna˝ania Funduszu Stypendialnego. Fundacja “Sokólski Fundusz Lokalny” Plac KoÊciuszki 9, 16-100 Sokó∏ka tel/fax 85*711 57 00, [email protected] www.sfl.org.pl Maria Talarczyk - prezes IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 53 Rzeszów FUNDUSZ LOKALNY W RZESZOWIE Geneza Funduszu Lokalnego w Rzeszowie Fundusz Lokalny w Rzeszowie powsta∏ dzi´ki inicjatywie i zaanga˝owaniu pracowników i wolontariuszy Rzeszowskiego OÊrodka Samorzàdu Terytorialnego – regionalnemu oddzia∏owi Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Dzia∏alnoÊç spo∏ecznà, w tym dobroKoordynator Funduszu czynnà oÊrodek podejmoPiotr Buczek wa∏ od 1996 roku. Wówczas powsta∏a M∏odzie˝owa Akademia Lidera – nieformalna grupa wolontariuszy, dzia∏ajàcych przy ROST. Celem MAL-u by∏o planowanie i realizowanie inicjatyw m∏odzie˝y, przede wszystkim z zakresu dobroczynnoÊci oraz zagospodarowania czasu wolnego dzieci i m∏odzie˝y. W latach 1996-2002 MAL zrealizowa∏ kilkanaÊcie samodzielnie zaplanowanych projektów. Zaanga˝owanie w proces powo∏ywania funduszu lokalnego – nowej w regionie organizacji dobroczynnej, by∏o wi´c naturalnà kontynuacjà prowadzonej dzia∏alnoÊci filantropijnej. Od 1999 roku grupa inicjatywna zabiega∏a o powo∏anie stowarzyszenia, które spe∏nia∏oby rol´ us∏ugowà wobec darczyƒców. 1 czerwca 2000 roku Sàd Okr´gowy w Rzeszowie zarejestrowa∏ Stowarzyszenie na Rzecz Fundacji Rozwoju Spo∏ecznego. Cele i formy ich realizacji Celem Funduszu Lokalnego jest pozyskiwanie dotacji, które zgodnie z intencjami darczyƒców przeznaczane sà na ró˝norodne dzia∏ania filantropijne m. in. z zakresu oÊwiaty, opieki spo∏ecznej, ochrony Êrodowiska. Dotacje od samorzàdu terytorialnego, biznesu, zagranicznych i krajowych fundacji, a tak˝e indywidualne darowizny przeznaczane sà na finansowanie istotnych lokalnych potrzeb spo∏ecznych. Programy stypendialne – to co najwa˝niejsze G∏ównym projektem stowarzyszenia jest program stypendialny. Wspiera on m∏odzie˝ szczególnie uzdolnionà – uczniów rzeszowskich gimnazjów i szkó∏ Êrednich pochodzàcych z ubogich rodzin. W trzech edycjach projektu przyznano ∏àcznie 229 stypendiów na sum´ 127.790 z∏. StypendyÊci FL to uczniowie osiàgajàcy bardzo dobre wyniki w nauce. 80% naszych stypendystów ma Êrednià ocen powy˝ej 4,5. WÊród stypendystów – uczniów gimnazjów, sà m. in. laureaci konkursów przedmiotowych I i II stopnia z matematyki, historii, biologii, fizyki, j´zyka polskiego, konkursów ekologicznych, recytatorskich, ortograficznych, wiedzy religijnej, konkursu „Mistrz Mowy Polskiej”, Ligi Matematycznej. Laureaci Programu to tak˝e sportowcy z du˝ymi osiàgni´ciami sportowymi szczebla centralnego i wojewódzkiego Komisja stypendialna Obszar dzia∏ania Stowarzyszenie obejmuje obecnie swoim zasi´giem obszar miasta Rzeszowa, które ma oko∏o 170 tysi´cy mieszkaƒców. Niektóre formy aktywnoÊci funduszu obejmujà teren ca∏ego województwa podkarpackiego, które zamieszkuje oko∏o 2.000.000 osób (dawne kroÊnieƒskie, tarnobrzeskie, przemyskie i rzeszowskie), z wy∏àczeniem powiatu le˝ajskiego. Stowarzyszenie nale˝y do Sieci Funduszy Lokalnych w Polsce. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 54 Rzeszów alizuje Program Stypendiów Pomostowych. Umo˝liwia on podj´cie studiów przez uzdolnionych maturzystów, pochodzàcych z niezamo˝nych Êrodowisk ma∏ych miejscowoÊci i wsi województwa podkarpackiego. Akcje i wydarzenia – jeszcze nie tradycja, ale… biorze tak˝e pod uwag´ dzia∏alnoÊç pozaszkolnà kandydatów np. prac´ na rzecz spo∏ecznoÊci lokalnej, cz∏onkostwo w organizacjach spo∏ecznych i klubach sportowych, ko∏a zainteresowaƒ. Ponad 60% kandydatów deklaruje ró˝ne formy aktywnoÊci spo∏ecznej. Dzia∏ajà m. in. w CARITAS, Fundacji „Pomó˝ z serca”, Ruchu Kultury ChrzeÊcijaƒskiej. WÊród stypendystów funduszu jest tak˝e dwoje laureatów ogólnopolskiego konkursu „8 Wspania∏ych”. Od jesieni 2001 roku fundusz lokalny uczestniczy w programie stypendialnym Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce i Fundacji J&S „Pro Bono Poloniae” – „Agrafka Muzyczna”. Fundusz Lokalny zbiera informacje o potencjalnych stypendystach ze Êrodowisk lokalnych i przygotowuje profile kandydatów. W 2001 roku laureatami „Agrafki muzycznej” zostali dwaj uczniowie Szkó∏ Muzycznych II stopnia z Podkarpacia nominowani przez fundusz w Rzeszowie, w nast´pnym roku dwóch kolejnych. W ramach programu „Agrafka”, który w województwie podkarpackim koordynuje fundusz, stypendia sà przyznawane uczniom gimnazjów i liceów utalentowanym w okreÊlonej dziedzinie – nauki Êcis∏e, humanistyczne, artystyczne. Dzi´ki temu programowi pomoc uzyska∏ mi´dzy innymi Maciej Kanik – uczeƒ Gimnazjum w Czarnej w powiecie Ustrzyki Dolne w Bieszczadach. To niezwykle uzdolniony pianista. 13-letni ch∏opiec zagra∏ ju˝ kilkadziesiàt koncertów. Wyst´powa∏ m. in. w Filharmonii Rzeszowskiej oraz Ambasadzie Japonii. Od paêdziernika 2002 roku FL przy wspó∏pracy z Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci re- Festyn w ramach projektu „Nie taki diabe∏ straszny” Wa˝nà formà realizacji celów dobroczynnych jest inicjowanie i realizowanie akcje o charakterze charytatywnym. Przyk∏adem akcji, która prowadzona jest cyklicznie od oÊmiu lat sà „Miko∏ajki – m∏odzi dzieciom”. Dzi´ki tej akcji co roku mali pacjenci rzeszowskich szpitali w okresie przedÊwiàtecznym otrzymujà prezenty. Organizowane sà te˝ dla nich wyst´py, koncerty kol´d, przedstawienia teatrów bajkowych. W ramach tej akcji tak˝e doposa˝one sà w pomoce dydaktyczne i zabawki Êwietlice szkó∏, dzia∏ajàcych przy szpitalach. Wolontariusze w okresie miko∏ajek odwiedzajà mieszkaƒców miasta, którzy zapraszajà „funduszowego” Miko∏aja do swoich dzieci. W zamian za „miko∏ajkowà” us∏ug´ otrzymujà datki, prezenty, zabawki i s∏odycze dla dzieci ze szpitali. Co roku prowadzone sà tak˝e zbiórki wÊród sponsorów oraz aukcje prac plastycznych i dzie∏ sztuki, z których dochód w ca∏oÊci przeznaczany jest na ten cel. UroczystoÊç Dzieci sà równie˝ beneficjenprzyznania tem innej inicjatywy wolontariustypendiów szy funduszu. Zorganizowali oni trzy edycje Dnia Dziecka – plenerowych imprez masowych dla wychowanków domów dziecka. Pozyskiwaniu Êrodków na dzia∏ania dobroczynne s∏u˝y Êwiàteczna zbiórka publiczna „Wigilia Polska”. Corocznie przy akompaniamencie IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 55 Rzeszów kol´d Âwi´ty Miko∏aj w przedwigilijnà sobot´ zbiera datki w centrum miasta na fundusz lokalny. Ten sam cel mia∏o wspó∏organizowanie przez fundusz masowej plenerowej imprezy artystycznej „Irlandzki Piknik 2003”. W ostatnie dwa dni wakacji w Rzeszowie wystàpi∏y najlepsze zespo∏y polskiej muzyki folkowej i celtyckiej. Programy – dla ludzi i promocji Projekty, które zrealizowa∏ i realizuje fundusz dotyczà ró˝norodnych dziedzin i nie sà wy∏àcznie zwiàzane z dobroczynnoÊcià. W ostatnich trzech latach stowarzyszenie pozyska∏o Êrodki mi´dzy „Irlandzki Piknik 2003” innymi na program profilaktyczny „MAL-owanie – sztuka przeciw patologiom”. By∏ to mi´dzydziedzinowy przeglàd amatorskiej m∏odzie˝owej twórczoÊci plastycznej, fotograficznej, muzycznej i teatralnej. Wspólnà ideà, która ∏àczy∏a poszczególne przedsi´wzi´cia artystyczne by∏o zapobieganie patologiom wÊród m∏odzie˝y. Promocji idei integracji europejskiej s∏u˝y∏ projekt „Nie taki diabe∏ straszny – program informacyjny z zakresu integracji europejskiej dla ksi´˝y i so∏tysów”. W ramach projektu finansowanego z Funduszu Wspó∏pracy PHARE „Integracja” stowarzyszenie organizowa∏o mi´dzy innymi spotkania polskich ksi´˝y z proboszczem parafii w Chivo na temat doÊwiadczeƒ KoÊcio∏a hiszpaƒskiego po integracji z Unià Europejskà. Aktywizacji zawodowej m∏odzie˝y szkó∏ ponadgimnazjalnych s∏u˝y∏ program „Akumulator przedsi´biorczoÊci”, finansowany przez Fundacj´ Pro Bono Poloniae. W 2004 roku Fundusz realizuje program „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” (Phare 2001), którego celem jest pozyskiwanie Êrodków na do˝ywanie dzieci uczniów wiejskich szkó∏ z powiatu rzeszowskiego. Jak przed 30-tkà zosta∏em Âwi´tym Miko∏ajem? Akcja „Miko∏ajki – m∏odzi dzieciom” ma ju˝ osiem lat. Wynika z tego, ˝e towarzyszy jednej trzeciej mojego ˝ycia, a „m∏odzi” sà ju˝ du˝o starsi. Od samego jej poczàtku pe∏ni∏em zaszczytnà i odpowiedzialnà rol´ Êw. Miko∏aja. Jest to funkcja najwa˝niejsza – na etapie pozyskiwania Êrodków to g∏ówny fundraiser, a podczas fina∏u akcji, to g∏ówny dobroczyƒca. Pomys∏ akcji narodzi∏ si´ spontanicznie. Wynika∏ bardziej z potrzeby chwili ni˝ z przemyÊlanej postawy filantropijnej. Zimà 1996 roku dziecko pracownicy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w Rzeszowie, której by∏em wolontariuszem, przebywa∏o w szpitalu. Niespodziankà, która mia∏a poprawiç mu nastrój mia∏ byç miko∏ajkowy prezent. Poniewa˝ jednak ma∏ych pacjentów na oddziale by∏o kilkoro pracownicy fundacji z∏o˝yli si´ na drobne upominki dla innych dzieci. Taki by∏ poczàtek narodzin „nowej Êwieckiej tradycji”. W nast´pnym roku pojawi∏ si´ pomys∏ by inicjatyw´ rozwinàç w akcj´ – zaplanowanà, zalegalizowanà, wypromowanà w mediach i przynoszàcà wi´ksze efekty. Zgodnie z przepisami Ustawy o zbiórkach publicznych, zbiórka kole˝eƒska w lokalu instytucji prowadzona na cele godne poparcia i odbywajàca si´ na podstawie zgody prze∏o˝onego, nie wymaga pozwolenia. Ale gdy uzyskuje ona charakter publiczny, a tego chcieliÊmy w nast´pnym roku, niezb´dne by∏o uzyskanie zezwolenia. Akcja prowadzona by∏a na terenie miasta, wi´c pozwolenie wydawa∏ prezydent miasta. Wymagane dokumenty to wniosek, który powinien zawieraç informacje o terminie, terenie oraz sposobie przeprowadzania zbiórki, imi´, nazwisko i adres osoby odpowiedzialnej za jej przeprowadzenie oraz cel, na jaki zostanà przeznaczone fundusze uzyskane w drodze zbiórki. Do wniosku trzeba by∏o do∏àczyç wyciàg z rejestru i statut organizacji. Nie jest to skomplikowana procedura, ale wniosek trzeba z∏o˝yç odpowiednio wczeÊniej, bo rozpatrzenie wniosku i wydanie decyzji administracyjnej nast´puje w terminie miesiàca od daty z∏o˝enia. Niestety wià˝à si´ z tym tak˝e koszty. Op∏acie nie podlega podanie wraz z za∏àcznikami, ale 76 z∏ op∏aty skarbowej urzàd pobiera od decyzji. To jedne z nielicznych kosztów tej akcji. Stroje Êw. Miko∏aja i jego Êwity uszy∏y wolontariuszki ze Stowarzyszenia Rodzin Wielodzietnych. W lokalnych mediach bezp∏atnie ukaza∏y si´ informacje zach´cajàce mieszkaƒców do wsparcia akcji. Naszà miko∏ajkowà us∏ugà zainteresowanych by∏o kilkanaÊcie rodzin. Ekipa Miko∏aja porusza∏a si´ po IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 56 Rzeszów mieÊcie autobusami miejskiej komunikacji. Wywo∏ywa∏o to Êmieszne, ale zazwyczaj pozytywne reakcje mieszkaƒców. W zamian za wr´czenie dzieciom przygotowanych przez rodziców prezentów i ma∏y program „artystyczny” wolontariusze otrzymywali datki, s∏odycze i zabawki na rzecz akcji. Uda∏o si´ zgromadziç Êrodki na prezenty dla dzieci z kilku oddzia∏ów. W akcj´ zaanga˝owa∏ si´ personel szpitala. OtrzymaliÊmy od nich dane o iloÊci dzieci, ich p∏ci i wieku. Pomagali nam tak˝e przy wyborze prezentów. Piel´gniarki i lekarze dyskretnie podpytywa∏y dzieci o wymarzone zabawki. W kolejnych latach akcja nabra∏a rozmachu. Rodzin zainteresowanych akcjà by∏o ju˝ kilkadziesiàt i w miasto wyruszy∏y dwie ekipy miko∏ajkowe. W centrum miasta zorganizowaliÊmy koncert kol´d po∏àczony ze zbiórkà na cel akcji. Dodatkowo w teatrze odby∏a si´ aukcja prac, które uda∏o nam si´ pozyskaç od lokalnych artystów plastyków. Zebrane Êrodki pozwoli∏y na zakup kilkuset prezentów dla dzieci – pacjentów wszystkich rzeszowskich szpitali. W nast´pnych latach do akcji przy∏àczy∏y si´ M∏odzie˝owa Rada Mia- Akcja „Miko∏ajki - m∏odzi dzieciom” sta, sponsorzy, nowi wolontariusze, rzeszowskie przedszkola. Fina∏owi akcji towarzyszy∏y wyst´py teatrów dzieci´cych, koncerty kol´d. Jednak jej „solà” wcià˝ by∏y wizyty u mieszkaƒców i promocja w lokalnych mediach. Efekty akcji i pozyskiwane kwoty by∏y w poszczególnych latach ró˝ne. Czasem pieni´dzy starczy∏o na wyposa˝enie w pomoce dydaktyczne i zabawki przyszpitalnych szkó∏ i Êwietlic. By∏y tak˝e lata „chude”, gdy ograniczone Êrodki umo˝liwia∏y zakup tylko drobnych upominków. Ale akcja trwa i myÊl´, ˝e b´dzie nadal kontynuowana. Trudno jest bowiem zapomnieç radoÊç w oczach dzieci, gdy w tym bardzo trudnym dla nich czasie odwiedza je Êw. Miko∏aj. Wzruszone sà dzieci, rodzice i personel medyczny. Tak˝e ja – Miko∏aj, bo czuj´ wtedy, ˝e robi´ coÊ dobrego i wa˝nego. Daniel Mróz – wolontariusz Funduszu Lokalnego w Rzeszowie Podstawa prawna organizacji zbiórki publicznej – ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz. U. z 1933r. Nr 22, poz. 162 z póên. zm.) – Rozporzàdzenie Ministra Spraw Wewn´trznych i Administracji z dnia 6 listopada 2003 r. Dz. U. 199 poz. 1947 z 2003 r.) w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami – ustawa z dnia 9 wrzeÊnia 2000 r. o op∏acie skarbowej (Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 960 z póên. zm.) Fundusz Lokalny w Rzeszowie 35-068 Rzeszów, ul. Jab∏oƒskiego 12 tel. (0-17) 86-26-964, tel./fax. 85-07-420 www.flrzeszow.org.pl e-mail: [email protected] IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 57 Racibórz RACIBORSKI FUNDUSZ LOKALNY Misja funduszu Celem Raciborskiego Funduszu Lokalnego jest dzia∏anie na rzecz rozwoju i dobra spo∏ecznoÊci raciborskiej poprzez realizowanie jej istotnych potrzeb w nast´pujàcych dziedzinach: oÊwiata, kultura i sztuka, ochrona zdrowia, opieka spo∏eczna, rozwój lokalny, ochrona Êrodowiska, sprawy obywatelskie. Misj´ t´ realizuje poprzez: Prezes Fundacji Maria Wiecha • gromadzenie Êrodków finansowych pochodzàcych od przedsi´biorców, osób prywatnych, samorzàdu lokalnego – przeznaczanych na dzia∏alnoÊç dobroczynnà; • efektywne zarzàdzanie tymi Êrodkami (fundusz kapita∏owy) – pomna˝anie ich; • wspieranie ró˝norakich dzia∏aƒ charytatywnych s∏u˝àcych zaspakajaniu potrzeb lokalnych poprzez udzielanie dotacji; • przewodzenie lokalnej spo∏ecznoÊci w dzia∏aniach dobroczynnych – koordynowanie tych dzia∏aƒ; • pomoc darczyƒcom w spe∏nianiu ich filantropijnych zamierzeƒ. Nieco historii Raciborski Fundusz Lokalny posiada nied∏ugà histori´. Tworzy∏ si´, podobnie jak pozosta∏e 12 pierwszych funduszy lokalnych w Polsce, w latach 1998-2000. Tà formà filantropii zainteresowa∏a nas Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, która do prowadzonych przez siebie kompleksowych szkoleƒ na temat tworzenia funduszy lokalnych, zaprosi∏a przedstawicielk´ raciborskiej spo∏ecznoÊci, radnà Mari´ Wiecha. Pani Maria w czasie szkoleƒ jak równie˝ podczas wizyty studyjnej w Stanach Zjednoczonych pozna∏a zasady funkcjonowania funduszy lokalnych oraz uzyska∏a stosowny certyfikat, uprawniajàcy jà do za∏o˝enia takiej organizacji. Przekonana o skutecznoÊci tej formy filantropi, jak równie˝ o potrzebie jej istnienia w raciborskim Êrodowisku, pe∏na entuzjazmu, M. Wiecha przekonywa∏a do jej idei kolejnych zwolenników. W ten sposób powsta∏a Grupa Inicjatywna RFL. W jej sk∏ad wchodzili lokalni nauczyciele, radni, w∏adze miasta, lekarze, prawnicy, pedagodzy i psycholodzy. Pozyska∏a równie˝ dwie cenione i znane w Raciborzu osoby: Janusza Feliksiaka – doradc´ podatkowego oraz Henryka Kopla – prawnika, którzy jako pierwsi wp∏acili prywatne pieniàdze, tworzàc kapita∏ za∏o˝ycielski przysz∏ej fundacji, stajàc si´ jednoczeÊnie „Fundatorami-Za∏o˝ycielami”. Grupa inicjatywna, wraz z „Fundatorami-Za∏o˝ycielami”, dzia∏a∏a bardzo intensywnie w raciborskim Êrodowisku. Organizowano wiele spotkaƒ z przedstawicielami lokalnego biznesu, w czasie których przedstawiano ide´ funduszu, omawiano korzyÊci, jakie raciborska spo∏ecznoÊç wyniesie z dzia∏alnoÊci funduszu, podkreÊlano rol´ kapita∏u ˝elaznego, jako elementu odró˝niajàcego go od innych organizacji pozarzàdowych, a zapewniajàcego organizacji trwanie i efektywnoÊç. Jednak najwa˝niejszym by∏o wówczas pozyskanie zaufania spo∏ecznego oraz wiarygodnoÊci, a przede wszystkim przekonanie do idei funduszu samorzàdu lokalnego, biznesu, najaktywniejszych organizacji pozarzàdowych i mediów. I tak si´ te˝ sta∏o. W koƒcu, 31.03.2000 r., po d∏ugich zmaganiach z polskim sàdownictwem, RFL uzyska∏ swà osobowoÊç prawnà: zosta∏ zarejestrowany jako fundacja pod numerem A. NR 1644/2000. Od tego momentu zacz´∏a si´ statutowa praca funduszu. Organizacja mog∏a rozpoczàç pozyskiwanie Êrodków finansowych na swà dzia∏alnoÊç, a przede wszystkim na budowanie kapita∏u ˝elaznego. Jako pierwszy do idei funduszu przekona∏ si´ samorzàd, a w jego Êlady posz∏y najwi´ksze raciborskie zak∏ady pracy. Nie mo˝na tutaj nie wspomnieç o roli, jakà odegra∏ program Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce pod nazwà „Grosz do grosza”, dofinansowujàcy ka˝dy zdobyty przez fundusz „grosz” w stosunku 1:1. By∏a to karta przetargowa w rozIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 58 Racibórz mowach. Argument: wy nam dacie 10.000, a my zdob´dziemy drugie tyle, niesamowicie przemawia∏ do wyobraêni biznesmenów oraz samorzàdowców. Uwa˝amy, i˝ gdybyÊmy w roku 2000 nie mieli mo˝liwoÊci skorzystania z programu Grosz do grosza, powstanie funduszu by∏oby bardzo utrudnione, by nie powiedzieç niemo˝liwe. To w∏aÊnie naszemu funduszowi na starcie uda∏o si´ pozyskaç najwy˝szy kapita∏ ˝elazny wÊród powstajàcych w tym czasie innych funduszy w Polsce. Kapita∏ ten w ciàgu nast´pnych lat by∏ regularnie powi´kszany i w chwili obecnej wynosi 741.758 z∏. W∏adze RFL RFL chcàc podkreÊliç rol´ darczyƒców, ustanowi∏ jako najwy˝szy organ w∏adzy tak zwane Zgromadzenie Fundatorów, do którego przyjà∏ tych, którzy wp∏acili odpowiednio wysokie Êrodki pieni´˝ne (statutowo ten próg ustalony jest na co najmniej: 15.000 dla osoby prawnej i 5.000 dla osoby fizycznej). Dzisiaj w sk∏ad Zgromadzenia Fundatorów Raciborskiego Funduszu Lokalnego wchodzà: Urzàd Miasta Racibórz reprezentowany przez Andrzeja Bartel´ HENKEL Polska S. A. reprezentowany przez Bronis∏awa Tomalika ZPC MIESZKO S. A. reprezentowany przez Marka Moczulskiego RAFAKO S. A reprezentowane przez Jerzego Thamma Raciborska Izba Gospodarcza reprezentowana przez Janusz Szlapaƒskiego Mariola Pietrzak – darczyƒca indywidualny Wojciech Ziajka – darczyƒca indywidualny Andrzej Markowiak – darczyƒca indywidualny Jan Wiecha – darczyƒca indywidualny Maria Wiecha – Fundator Za∏o˝yciel Janusz Feliksiak – Fundator Za∏o˝yciel Sta∏y nadzór nad dzia∏alnoÊcià Fundacji spe∏nia szeÊcioosobowa Rada Fundacji w sk∏ad której wchodzà: Janusz Feliksiak, Andrzej Gajdziƒski, Marek Janko, Stanis∏aw Mika, Andrzej Markowiak i Jolanta Rabczuk. Prezesem Zarzàdu jest Maria Wiecha, która pe∏ni t´ funkcj´ od powstania RFL. Programy grantowe i stypendialne w latach 2000-2004 Poprzez programy grantowe, imienne fundusze stypendialne, program „Mecenat”, jednorazowe programy stypendialne i fundusze przep∏ywowe do Raciborzan i lokalnych organizacji pozarzàdowych w latach 2000–2003 trafi∏o 346.444 z∏. Realizacj´ pierwszych Wr´czenie symbolicznego programów grantowych czeku na fundusz przerozpocz´liÊmy ju˝ w 2000 p∏ywowy uruchomiony przez firm´ Henkel Polroku. Zosta∏y one równie˝ ska S. A. na rozbudow´ dofinansowane w stosunku 1: 1 przez ARFP. By∏y OÊrodka Dziennego Pobyto: Program Stypendialny tu, Rehabilitacji i Adaptacji Dzieci Niepe∏nospraw„Mecenat” przeznaczony nych w Raciborzu dla uzdolnionej raciborskiej m∏odzie˝y z niezamo˝nych rodzin, Program „Oaza” (dla samotnych bezdomnych matek i ich dzieci), program „Integracja” (na rzecz integracji raciborskich niepe∏nosprawnych dzieci i m∏odzie˝y z ich zdrowymi rówieÊnikami). W nast´pnych latach uruchomiliÊmy kolejne programy grantowe. Konferencja prasowa W 2001 poprowadziliz udzia∏em Êmy program „Do˝ywiaMichelle Dee Monsee nie Dzieci Szkolnych” oraz ufundowaliÊmy wyprawki dla 120 pierwszoklasistów, pochodzàcych z ubogich raciborskich rodzin w ramach programu „Tornister dla Pierwszaka”. ByliÊmy uczestnikami programu belgijskiej Fundacji Króla Baudouina pod nazwà „Transatlantic Community Foundation Fellowship”, w ramach którego goÊciliÊmy w naszej fundacji Prezesa Fundacji Dallas, panià Michelle Dee Monse. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 59 Racibórz Dzi´ki hojnoÊci cz∏onków Rady Fundacji, uruchomiliÊmy trzy imienne fundusze stypendialne. UczestniczyliÊmy w pilota˝owym programie Fundacji Edukacyjnej Przedsi´biorczoÊci pod nazwà „Stypendia Pomostowe”. We wspó∏pracy z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce realizujemy kolejne edycje Programów Stypendialnych „Agrafka Muzyczna” dla wybitnie uzdolnionych uczniów szkó∏ muzycznych II st. oraz „Agrafka” dla zdolnych uczniów szkó∏ ponadpodstawowych. Og∏osiliÊmy konkurs pod nazwà „Moje miejsce w naszym mieÊcie”. ChcieliÊmy uzyskaç od dzieci i m∏odzie˝y szkolnej obraz raciborskiej rzeczywistoÊci oraz miejsca, jakie chcia∏aby w niej znaleêç. Zwyci´skie dwie szko∏y otrzyma∏y zestawy komputerowe. Celem programu grantowego „Czas po lekcjach sp´dzam twórczo” by∏o promowanie oraz wsparcie organizacji zapewniajàcych dzieciom i m∏odzie˝y ró˝norakie zorganizowane formy aktywnoÊci w czasie wolnym od zaj´ç szkolnych. Dwie organizacje otrzyma∏y równorz´dne nagrody po 5.000 z∏. DofinansowaliÊmy równie˝ projekt pod nazwà „Utworzenie sali terapii zaj´ciowej dla Klubu STREFA” kwotà 5.000 z∏. Projekt ten zak∏ada∏ wyposa˝enie dwóch pomieszczeƒ, w których pro- wadzone by∏yby profesjonalne zaj´cia terapeutyczne z zakresu modelarstwa i plastyki dla ok. 40 dzieci i m∏odzie˝y w wieku 15–18 lat, obj´tych kuratelà sàdowà, wytypowanych przez pedagogów szkolnych (z tak zwanych rodzin dysfunkcyjnych) oraz m∏odzie˝y z rodzin prawid∏owo funkcjonujàcych. PrzyznaliÊmy tak˝e Êrodki finansowe na sfinansowanie projektu „Wyposa˝enie kuchni w Domu dla Dzieci” w wysokoÊci 4.920 z∏. W tej Êwietlicy socjoterapeutycznej w godzinach pozalekcyjnych opiekà otoczonych jest ok. 80 dzieci w wieku szkolnym przez 6 dni w tygodniu. Dzieci te, pochodzàce z rodzin niewydolnych wychowawczo, niejednokrotnie nie majà warunków do nauki w swoich w∏asnych domach. W Êwietlicy przy pomocy wolontariuszy (studentów, uczniów szkó∏) dzieci odrabiajà lekcje, uczestniczà w zaj´ciach terapeutycznych i co wa˝ne, otrzymujà podwieczorek i cz´sto goràcy posi∏ek. Wspólnie z raciborskim Gimnazjum Nr 5 wzi´liÊmy udzia∏ w programie Polskiej Fundacji Dzieci i M∏odzie˝y pod nazwà Mi´dzynarodowy program klubów uczniowskich. Utworzony przy gimnazjum klub-net, jeden z 5 dzia∏ajàcych w Polsce klubów tego typu, uczestniczy w warsztatach i seminariach, uczàc si´ poprawy ˝ycia szkolnego oraz wspó∏pracy mi´dzy szko∏à a lokalnà spo∏ecznoÊcià. II Integracyjny Dzieƒ Dziecka IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 60 Racibórz Jednak najwa˝niejszym programem RFL-u jest „Mecenat”. By∏ to pierwszy program raciborskiego funduszu. Jego ogromne znaczenie dla lokalnej spo∏ecznoÊci uznali cz∏onkowie Zgromadzenia Fundatorów, tworzàc uchwa∏´ o sta∏ym corocznym zasilaniu funduszu stypendialnego z odsetek od dochodu z kapita∏u ˝elaznego, zapewniajàc jednoczeÊnie jego trwanie. Program ten by∏ te˝ od poczàtku dofinansowywany przez Gmin´ Racibórz. Dzi´ki temu w drugiej po∏owie 2004 roku b´dzie przeprowadzana ju˝ jego szósta edycja. ¸àczna kwota Êrodków, jakie przeznaczyliÊmy na stypendia w latach 2000-2004 to ok. 95.000 z∏, dla wy∏onionych spoÊród 600 kandydatów, 150 stypendystów. W najbli˝szym czasie og∏aszamy kolejne programy grantowe, m. in.: Program „Mam pomys∏ na twórcza i aktywnà staroÊç” adresowany do ludzi starszych i samotnych, „Ocaliç od zapomnienia” skierowany do dzieci i m∏odzie˝y szkolnej oraz starszych Raciborzan jak równie˝ program „I ty mo˝esz staç si´ filantropem!”, adresowany do m∏odzie˝y szkolnej. Utworzyç równie˝ chcemy w centrum miasta „Klub seniora”. Integracyjny Dzieƒ Dziecka Poza programami grantowymi, do kalendarza dzia∏aƒ RFL-u wpisa∏ si´ Integracyjny Dzieƒ Dziecka. Jest to otwarta impreza, organizowana co roku z okazji Dnia Dziecka, w czasie której raciborscy niepe∏nosprawni i dzieci zdrowe mogà si´ spotkaç, poznaç si´, wspólnie bawiç. Ró˝ne problemy – jedna metoda Od stycznia 2004 r., w ramach Sieci Funduszy Lokalnych, uczestniczymy w projekcie realizowanym przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach Programu Rozwój Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego pod nazwà „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. Celem projektu jest wyszkolenie grupy trenerów i wolontariuszy/fundraiserów, tworzenie sta∏ych êróde∏ finansowania (fundusze celowe) oraz diagnozowanie problemów i organizacja konkursów grantowych dla grup marginalizowanych. Kilka uwag na zakoƒczenie Koƒczàc, chcemy stwierdziç, i˝ dzi´ki pracy wielu osób, wolontariuszy, cz∏onków Rady Fundacji i Zgromadzenia Fundatorów, wspó∏pracy mediów, wsparciu samorzàdu oraz sponsorów, nasze dzia∏ania przez te 4 lata by∏y wiarygodne, a jednoczeÊnie skuteczne. Raciborski Fundusz Lokalny znalaz∏ trwa∏e miejsce wÊród innych miejscowych organizacji pozarzàdowych, jest obdarzany zaufaniem i sympatià. Naszym has∏em od poczàtku by∏o i pozosta∏o: By dobroczynnoÊç na sta∏e goÊci∏a w naszych sercach! Ka˝dy zatem mo˝e nas wesprzeç. Kto zaÊ o nas chce wiedzieç wi´cej, zapraszamy do kontaktu osobistego bàdê mailowego, jak równie˝ na nasze strony: www.rfl.org.pl. Raciborski Fundusz Lokalny 47-400 Racibórz, ul. Rzeênicza 8 tel./ fax: 032 418 15 93 e-mail: [email protected] www.rfl.org.pl IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 61 Le˝ajsk FUNDUSZ LOKALNY POWIATU LE˚AJSKIEGO Charakterystyka lokalnego Êrodowiska Powiat Le˝ajski, na terenie którego dzia∏a Fundusz Lokalny po∏o˝ony jest w po∏udniowo-wschodniej cz´Êci Polski. W sk∏ad powiatu wchodzi: gmina miejska Le˝ajsk, gmina miejsko-wiejska Nowa Sarzyna oraz 3 gminy wiejskie: Le˝ajsk, Grodzisko Dolne i Kury∏ówka. Koordynator Funduszu, W powiecie zamieszkuEl˝bieta Strug je ok. 70.000 mieszkaƒców z przewagà ludnoÊci wiejskiej (70%). Teren ma charakter rolniczo–przemys∏owy, jest s∏abo rozwini´ty gospodarczo. Stopa bezrobocia od kilku lat utrzymuje si´ na wysokim, ponad 17% poziomie. Uwarunkowania spo∏eczne – potencja∏ finansowy dla wsparcia inicjatyw spo∏ecznych w postaci funkcjonujàcych ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw, – istniejàce na terenie powiatu organizacje pozarzàdowe stanowiàce kràg potencjalnych beneficjentów i realizatorów inicjatyw spo∏ecznych wspieranych przez Fundusz Lokalny, – lokalne w∏adze otwarte na innowacje i gotowe do wspó∏dzia∏ania, – lokalny lider (Le˝ajskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych aktualnie Le˝ajskie Stowarzyszenie Rozwoju LSWIG) posiadajàcy zaplecze materialne i niematerialne niezb´dne do utworzenia funduszu lokalnego. Proces tworzenia Funduszu Lokalnego w Le˝ajsku Le˝ajskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych na zaproszenie Akademii Rozwoju Filantropii z Warszawy przystàpi∏o do programu tworzenia Funduszy Lokalnych w Polsce. Pierwsze dzia∏ania zwiàzane z utworzeniem tego typu organizacji w Le˝ajsku podj´te zosta∏y Posiedzenie Komisji Stypendialnej Przyst´pujàc do tworzenia Funduszu Lokalnego zidentyfikowano nast´pujàce czynniki mogàce wywieraç wp∏yw na funkcjonowanie oraz rozwój tego typu organizacji w Powiecie Le˝ajskim: – silne poczucie wi´zi wÊród spo∏ecznoÊci lokalnej, po szkoleniach zorganizowanych przez ARFP dla grupy Êrodowisk zainteresowanych uruchomieniem funduszu lokalnego na swoim terenie. Pamiàtkowe dyplomy stypendystom wr´czajà – Starosta Le˝ajski i Przewodniczàcy Rady Powiatu IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 62 Le˝ajsk W efekcie udzia∏u w szkoleniach jeszcze w 1998 r. zawiàza∏a si´ grupa inicjatywna, której celem by∏o utworzenie Funduszu Lokalnego w Le˝ajsku. W sk∏ad grupy wesz∏y osoby zwiàzane ze stowarzyszeniem, przedsi´biorcy, nauczyciel oraz osoby reprezentujàce samorzàdy lokalne: Krzysztof Rogowski, Stanis∏aw S∏ychan, Stanis∏aw Chmura, Robert Skwara, Ryszard Skwara, Jacek Brzuzan, Andrzej Fleszar, Marek Jagusiak, Marek Burda. Cz∏onkowie le˝ajskiej grupy wraz z grupami inicjatywnymi z Zelowa, Tomaszowa Mazowieckiego, Lublina, Rzeszowa i Sokó∏ki nie mieli okazji do wzi´- Grupa wolontariuszy zwiàzanych z Funduszem Lokalnym Powiatu Le˝ajskiego wÊród swoich cz∏onków Zaj´cia pozalekcyjne prowadzone w Szkole posiada∏o m. in. cz∏onków Podstawowej nr 3 zarzàdu starostwa, przedw Le˝ajsku (projekt stawicieli sektora biznesu. „Motyle drewniane, Decyzja ta, poprzedzona koniki bujane, z papieru zosta∏a szeregiem spotkaƒ kwiaty...”) (konsultacji) z firmami i samorzàdami na temat mo˝liwoÊci utworzenia tego typu organizacji filantropijnej. Powo∏anà wczeÊniej grup´ inicjatywnà wspiera∏a koalicja na rzecz utworzenia Lokalnej Organizacji Filantropijnej w sk∏adzie: Staro- Rozgrywki w ramach cia udzia∏u w szkoleniach prowadzonych przez amerykaƒskich specjalistów oraz do udzia∏u w wizycie studyjnej w USA i Anglii. Decyzj´ o tworzeniu Funduszu Lokalnego podj´∏o stowarzyszenie, które Wystawa Produktów Lokalnych (Le˝ajsk 31.05.2003) stypendyÊci Funduszu Lokalnego pracujàcy jako wolontariusze przy obs∏udze stoisk lokalnych firm stwo Powiatowe, MiaI Turnieju w Mini Kosza sto Le˝ajsk, Le˝ajskie Amatorów Le˝ajsk Basket Stowarzyszenie Wspie2003 rania Inicjatyw Gospodarczych oraz jedna ze szkó∏ Êrednich. Po dokonaniu zmian w statucie stowarzyszenia powo∏ano do ˝ycia Fundusz Lokalny Powiatu Le˝ajskiego. Koszty zwiàzane z dzia∏alnoÊcià funduszu oraz doÊwiadczenia z dzia∏alnoÊci innych jednostek LSWIG spowodowa∏y, ˝e Fundusz Lokalny od poczàtku tworzony by∏ jako jednostka organizacyjna dzia∏ajàca przy LSWIG. Dzisiaj Fundusz Lokalny posiada w∏asny statut, regulaminy, IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 63 Le˝ajsk prezentacje Funduszu Lokalnego na szkoleniach i spotkaniach, wp∏aty cz∏onków stowarzyszenia, wp∏aty osób indywidualnych, sprzeda˝ cegie∏ek. W procesie budowania kapita∏u ˝elaznego wa˝nà rol´ (zw∏aszcza w odniesieniu do sponsorów) odegra∏a mo˝liwoÊç zwielokrotnienia wk∏adu lokalnego przez dofinansowanie na zasadzie 1: 1 przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. Dzia∏alnoÊç grantowa Funduszu Lokalnego Pamiàtkowy dyplom oraz upominek jednemu z uczestników Turnieju wr´czà w∏adze LSR w∏adz´ (Rad´ oraz komisje grantowe), a tak˝e wyodr´bnione konto bankowe. Kapita∏ ˝elazny Kapita∏ ˝elazny tworzono od poczàtku funkcjonowania Funduszu Lokalnego Powiatu Le˝ajskiego – po 10 miesiàcach wynosi∏ 30 000 z∏, pod koniec 2000 roku – 204 100 z∏ (w tym 100 300 z∏ z dotacji przekazanej przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce). Obecnie: 302 041.41 z∏. Kapita∏ ˝elazny budowany jest dzi´ki wsparciu finansowemu: UroczystoÊç rozdania stypendiów przyznanych na rok szkolny 2003/2004 – samorzàdów lokalnych, – firm, – osób fizycznych, – Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, Ârodki finansowe pozyskiwano poprzez organizacj´ bali dobroczynnych, wysy∏k´ listów z proÊbà o wsparcie, rozmowy indywidualne z potencjalnymi darczyƒcami, spotkania w firmach, Pierwszy program grantowy i stypendialny przeprowadzono ju˝ na poczàtku dzia∏ania funduszu (1999 rok). Szybkie uruchomienie programów grantowych mia∏o na celu pokazanie spo∏ecznoÊci, ˝e Fundusz nie tylko zbiera, ale równie˝ „rozdaje” zgromadzone Êrodki finansowe w Êrodowisku, w którym funkcjonuje (Fundusz w Le˝ajsku jako jeden z pi´ciu funduszy lokalnych uruchomi∏ program grantowy jeszcze w 1999 roku). Przyznano wtedy 18 grantów na sum´ 15 900 z∏ oraz 17 stypendiów na sum´ 10 000 z∏. Ârodki finansowe na realizacj´ obu programów pozyskano od Starostwa Powiatowego. W 2000 roku Fundusz Lokalny prowadzi∏ ju˝ 4 programy grantowe, przyzna∏ 24 dotacje i 11 stypendiów na sum´ 37 000 z∏. W ciàgu 5 lat funkcjonowania Fundusz Lokalny Powiatu Le˝ajskiego: – przeprowadzi∏ 16 konkursów grantowych, – przekaza∏ ∏àcznie na dofinansowanie inicjatyw lokalnych 327 900 z∏, – przyzna∏ 125 dotacji lokalnym organizacjom pozarzàdowym, instytucjom kulturalnym, pomocowym, szko∏om oraz grupom mieszkaƒców, – udzieli∏ 212 stypendiów dzieciom uzdolnionym muzycznie i plastycznie, sportowcom, a tak˝e studentom, – objà∏ swoimi dzia∏aniami ok. 12 000 mieszkaƒców g∏ównie dzieci i m∏odzie˝y, – zaanga˝owa∏ do prac nad realizacjà programów ok. 300 wolontariuszy. Od momentu powstania Funduszu Lokalnego do dzisiaj jego programy cieszà si´ du˝ym zainteresowaniem wÊród spo∏ecznoÊci lokalnej. Organizacje pozarzàdowe, instytucje kulturalne i pomocowe, szko∏y, a tak˝e nieformalne grupy mieszkaƒców uczestniczàc w konkursach grantowych Funduszu zdobywa∏y pierwsze doÊwiadczenia w zakresie pozyskiwania Êrodków finansowych, dzisiaj ju˝ samodzielnie aplikujà o dotacje ze êróde∏ zewn´trznych. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 64 Le˝ajsk Ludzie w Funduszu Lokalnym Plany na przysz∏oÊç W biurze Funduszu zatrudniona jest na pe∏ny etat jedna osoba. Ksi´gowoÊç na zlecenie prowadzi biuro rachunkowe. Dzia∏alnoÊç Funduszu Lokalnego opiera si´ w du˝ej mierze na pracy wolontariuszy. Bez wynagrodzenia pracujà osoby prowadzàce kontrol´ finansowà i merytorycznà dzia∏aƒ Funduszu, cz∏onkowie Rady, osoby zasiadajàce w komisjach grantowych i stypendialnych. Wolontariusze anga˝ujà si´ w pozyskiwanie Êrodków finansowych, dystrybucj´ cegie∏ek, organizacj´ imprez i wydarzeƒ specjalnych (uroczyste wr´czenie stypendiów, zawody sportowe, spotkania otwarte dla mieszkaƒców), a tak˝e np. przeprowadzanie badaƒ ankietowych, aktualizacj´ strony www, tworzenie materia∏ów promocyjnych. W zwiàzku z ciàg∏ym rozwijaniem dzia∏alnoÊci przez LSR zaistnia∏a potrzeba trwa∏ego wydzielenia cz´Êci organizacji spo∏ecznej jakà jest Fundusz Lokalny. Dzia∏alnoÊç Stowarzyszenia zwiàzana obecnie ze Êwiadczeniem us∏ug dla ma∏ych i Êrednich przedsi´biorców zdecydowanie odbiega od dobroczynnej dzia∏alnoÊci prowadzonej przez Fundusz Lokalny. Planowane wydzielenie Funduszu Lokalnego w formie Fundacji spo∏ecznej umo˝liwi uzyskanie statusu organizacji po˝ytku publicznego, wzmocni sam Fundusz oraz usprawni jego funkcjonowanie i zwi´kszy skal´ oddzia∏ywania na lokalne problemy, a tak˝e zwi´kszy mo˝liwoÊci pozyskiwania Êrodków finansowych zarówno lokalnie, jak i na zewnàtrz. Fundusz Lokalny Powiatu Le˝ajskiego ul. Targowa 9, 37-300 Le˝ajsk tel./fax 17 242 79 08, [email protected] www.lsr.pl/fl El˝bieta Strug - koordynator IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 65 Kielce RZYSZEN IE WA TO S Fundusz Lokalny jest organizacjà spo∏ecznà, która dzia∏a na okreÊlonym obszarze, zabiega o Êrodki finansowe od darczyƒców indywidualnych, firm i ró˝nych instytucji i w∏aÊnie z tych darowizn buduje kapita∏ wieczysty, zwany tak˝e ˝elaznym. Kwota tworzàca kapita∏ ˝elazny nie mo˝e II Troch´ teorii I FILANTR OP Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii zosta∏o zarejestrowane 26 lipca 2000 roku w Sàdzie Rejonowym w Kielcach. Pomys∏ jego powstania zrodzi∏ si´ w g∏owie grupy ludzi, którzy w wi´kszoÊci ju˝ wczeÊniej si´ znali. ¸àczy∏a ich nie tylko praktyka zawodowa czy kontakty formalne. ¸àczy∏a ich tak˝e podobna wra˝liwoÊç i niezgoda na panujàcy wokó∏ system spo∏eczny, który cz´sto dyskryminowa∏ tych s∏abszych ˝yciowo, mniej zaradnych czy niepe∏nosprawnych. Zanim zdecydowali si´ za∏o˝yç Stowarzyszenie, próbowali pracowaç dla innych. Ale ch´ç niesienia pomocy, dobroç i serce w∏o˝one w ich wspomaganie niejednokrotnie trafia∏y na mur niezrozumienia. Ta znieczulica ciàgle budzi∏a zdziwienie. Bo jak zrozumieç fakt, ˝e ich pomoc niejednokrotnie by∏a odrzucana, natrafia∏a na niemo˝liwy do przebycia, przynajmniej dla nich – wra˝liwców – mur oboj´tnoÊci ludzkiej? Po takich doÊwiadczeniach stan´li przed kraw´dzià, która zmusi∏a ich do podj´cia decyzji: porzuciç dzia∏alnoÊç charytatywnà czy stworzyç coÊ zupe∏nie nowego? CoÊ, co pozwoli im realizowaç siebie, pracujàc na rzecz innych bez ciàg∏ej obawy, ˝e ich pomoc zostanie odrzucona lub ˝e trafi do osób nieodpowiednich? ˚e gdzieÊ niedaleko sà ludzie, którzy wsparcia potrzebujà o wiele bardziej, ale nie potrafià, mo˝e wstydzà si´ o nià poprosiç? Pomoc nie polega przecie˝ tylko na daniu pieni´dzy. Trzeba jeszcze wiedzieç komu je daç. Kto z tej grupy biednych nieÊmia∏o wyciàgajàcych r´k´ po pomoc potrzebuje jej najbardziej? I jak ta pomoc jest wykorzystywana? Wpadli wi´c na pomys∏ za∏o˝enia Stowarzyszenia, którego celem jest ustanowienie w Kielcach Funduszu Lokalnego, b´dàcego adaptacjà pomys∏u amerykaƒskiego do warunków polskich. O EG STOWARZYSZENIE ROZWOJU LOKALNEGO I FILANTROPII W KIELCACH OJU LOKA ZW LN RO zostaç naruszona. Odsetki od zainwestowanego kapita∏u fundusz przeznacza na finansowanie konkretnych inicjatyw spo∏ecznych, które zaspokajajà potrzeby spo∏ecznoÊci lokalnych. Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii od 2000 roku nale˝y do Ogólnopolskiej Sieci Lokalnych Organizacji Filantropijnych, którà wspiera Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce z Warszawy. Ogólnopolskà sieç tworzy 12 polskich funduszy lokalnych. Sekretariat Sieci zmienia si´ co roku. W 2003 roku funkcj´ pe∏ni∏o SRLiF w Kielcach, a przewodniczàcà Rady Sieci by∏a Agnieszka Migoƒ – prezes SRLiF. Poczàtki w USA Fundusze lokalne sà organizacjami, których dzia∏alnoÊç jest niezwykle skuteczna i przemyÊlana. Wynika to z faktu, ˝e ich doÊwiadczenie si´ga ju˝ niemal stu lat. Pierwszy FL powsta∏ w Stanach Zjednoczonych w Cleveland w Ohio w 1914 roku. Za∏o˝y∏ go amerykaƒski bankier Frederick Harris Goff. Jego pomys∏ by∏ reakcjà na coraz wi´kszà liczb´ wniosków, które trafia∏y do jego banku z proÊbà o zainteresowanie i finansowe wsparcie. Gott wymyÊli∏ koncepcj´ kapita∏u ˝elaznego majàc nadziej´, ˝e zwi´kszy on efektywnoÊç pomocy oferowanej najbiedniejszym nie tylko przez niego, ale tak˝e inne firmy, organizacje i darczyƒców indywidualnych. Amerykaƒski bankier s∏usznie pomyÊla∏, ˝e wspó∏dzia∏anie z innymi przyniesie wi´kszà korzyÊç potrzebujàcym, ni˝ gdyby wszyscy udzielajàcy pomocy dzia∏ali osobno. FL w Cleveland przez 80 lat swojego dzia∏ania zebra∏ 1,3 miliarda dolarów na dofinansowanie inicjatyw i programów lokalnych w stanie Ohio. Ta kwota jest jednoczeÊnie marzeniem i celem wszystkich funduszy dzia∏ajàcych na Êwiecie, tak˝e tego kieleckiego. Wysoko stawia poprzeczk´, ale wcià˝ znajdujà si´ ludzie, którzy sà gotowi próbowaç jà przeskoczyç tylko po to, by zwi´kszyç szanse tych najbardziej potrzebujàcych. Bez wzgl´du na to, jak zaanga˝owani i oddani sprawie sà za∏o˝yciele stowarzyszenia, to jednak ich praca bez odzewu ze strony w∏adz, Êrodowiska lokalnego biznesu, mediów i innych organizacji IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 66 Kielce pozarzàdowych nie przynios∏aby efektu. W ka˝dej bowiem inicjatywie wa˝ni sà ludzie i ich wspó∏dzia∏anie na rzecz stawianego sobie celu. Im wi´cej pozyskanych osób, które gotowe sà poÊwi´ciç swój czas i energi´ na pozyskanie funduszy, tym wi´kszy i szybciej osiàgni´ty skutek. W momencie, gdy rodzi∏ si´ Fundusz Lokalny w Kielcach, jasne by∏o, ˝e musi on zyskaç poparcie i akceptacj´ jak najwi´kszej liczby osób. Od poczàtku marzeniem jego za∏o˝ycieli by∏a sytuacja, gdy na has∏o SRLiF z sympatià reagowaç b´dà nie tylko przedstawiciele w∏adz i biznesu, ale tak˝e ka˝dy, nawet najm∏odszy obywatel miasta. O tym, ˝e jest to mo˝liwe, mo˝na si´ by∏o przekonaç m. in. podczas akcji “Na OÊwiaty Kaganek” przeprowadzonej w marcu 2002 roku w kieleckich szko∏ach Êrednich. Polega∏a ona na przeprowadzeniu zbiórki dobrowolnych wp∏at – przys∏owiowych “z∏otówek”. W jej wyniku na konto funduszu stypendialnego wp∏yn´∏o ok. 800 z∏. Suma nie jest mo˝e wygórowana, nale˝y jednak pami´taç, ˝e nie pochodzi ona od przedstawicieli Êwiata biznesu. Z∏o˝y∏y si´ na nià drobne datki kieleckich nastolatków. Mo˝na przypuszczaç, ˝e niejeden z nich stanà∏ przed dylematem: kupiç kolejnego batona czy kolorowà gazet´ czy te˝ mo˝e odmówiç sobie tego na rzecz bardziej potrzebujàcych kolegów? StypendyÊci programu W∏aÊnie w takich mo„˚aczek” mentach, gdy do puszki z datkami na fundusz podchodzi nastolatek czy m∏odsze dziecko, utwierdza za∏o˝ycieli w przekonaniu, ˝e cel, który postawili sobie ju˝ na poczàtku, cel poruszenia serc i dotarcia z inicjatywà funduszu do wszystkich mieszkaƒców miasta powoli si´ spe∏nia. O tym, ˝e nie b´dzie to proste zadanie wiedzieli ju˝ od poczàtku. Zastanawiali si´ jak przekonaç do swojego pomys∏u w∏adze i ludzi biznesu? Jak sprawiç, by spo∏ecznoÊci lokalne potrafi∏y im zaufaç? Kilka lat temu idea funduszy lokalnych nie by∏a jeszcze w Polsce tak znana jak obecnie. Wie- le osób us∏ysza∏o o niej po raz Pokaz mody. W roli pierwszy wraz z powstaniem modelek znane kielczanki funduszu w Kielcach. Wielu z nich nie mog∏o uwierzyç, ˝e sà ludzie, którzy chcà pomagaç innym nie jednorazowo, ale dzia∏ajàc zgodnie z d∏ugofalowym planem. Trzeba by∏o prze∏amaç stereotypy myÊlenia: skoro uda∏o nam si´ zebraç kilka z∏otówek, to natychmiast powinniÊmy oddaç je potrzebujàcym. Niektórym nie mieÊci∏o si´ w g∏owie, ˝e zamiast tego mo˝na te pieniàdze wp∏acaç na konto. Cierpliwie trzeba by∏o im t∏umaczyç, ˝e pieniàdze nie przepadnà, tylko pomno˝à swojà wartoÊç. I zamiast pi´ciu osobom, b´dzie mo˝na pomóc pi´tnastu. Powoli spo∏ecznoÊç Kielc i województwa Êwi´tokrzyskiego przekonywa∏a si´ do pomys∏u. Fundusz Lokalny zacz´∏o kojarzyç i wspomagaç coraz wi´cej osób. Do wspólnej inicjatywy w∏àczy∏y si´ tak˝e w∏adze. Dzi´ki temu zwykli mieszkaƒcy zobaczyli innà twarz osób decydujàcych o ˝yciu naszego miasta i regionu. Od poczàtku swojej dzia∏alnoÊci Fundusz organizuje wydarzenia specjalne gromadzàc Êrodowisko administracji publicznej, mediów, biznesu w celu pozyskania Êrodków finansowych. Stowarzyszenie organizuje wydarzenia specjalne dla szerokiego grona darczyƒców, które majà na celu zebranie Êrodków finansowych na rozwiàzywanie konkretnych lokalnych problemów. Przyk∏adem mogà byç wielokrotnie organizowane przez SRLiF aukcje. Nie raz ich organizatorzy byli Êwiadkami jak burmistrzowie kilku oÊciennych gmin na wyÊcigi licytowali obraz podarowany na aukcj´ przez wojewod´. Dla nich jego posiadanie by∏o byç mo˝e formà presti˝u, dla funduszu równa∏o si´ z kolejnymi Êrodkami, które zasilà kapita∏ ˝elazny. O tym, ˝e aby go pozyskaç posuwamy si´ do ró˝nych kroków, niech Êwiadczy fakt, ˝e nieraz uda∏o si´ namówiç przedstawicieli w∏adz, bizne- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 67 Kielce su, nauki i kultury na zachowania mo˝e niezbyt powa˝ne, ale jak˝e istotne z punktu widzenia dzia∏alnoÊci FL. Do dziÊ z uÊmiechem na twarzy wspominane sà takie wydarzenia jak choçby “Podwieczorek Filantropów” podczas którego licytowalne by∏y nie tylko przedmioty, ale tak˝e piosenki wykonywane przez znanych kielczan. OtwartoÊcià i du˝ym poczuciem humoru wykazali si´ oni tak˝e podczas imprezy “Belle Epoque”. By∏a ona okazjà nie tylko do charytatywnego pokazu mody po∏àczonego ze sprzeda˝à cegie∏ek. W fina∏owej cz´Êci wieczoru odby∏ si´ specjalny pokaz mody ∏amiàcy bariery czasowe. Prawdopodobnie by∏a to jedyna okazja, by w kolorowych strojach i perukach zobaczyç najs∏awniejsze osoby z regionu (przedstawicieli w∏adz, mediów, biznesu oraz show biznesu). Na ka˝dej z takich imprez najwa˝niejsze jednak jest to, ˝e sà one kolejnà okazjà do promocji Funduszu Lokalnego i zebrania Êrodków na fundusz stypendialny. Spotkanie Cz∏onków i Sympatyków Staszowskiej Izby Gospodarczej, podczas której odby∏a si´ aukcja, dochód z której zosta∏ przekazany na kielecki fundusz stypendialny Nasza misja Celem SRLiFjest wsparcie rozwoju lokalnego, spo∏ecznego i ekonomicznego mieszkaƒców regionu Êwi´tokrzyskiego oraz mniejszych grup i zbiorowoÊci osób zamieszkujàcych na tym terenie; wspieranie dzia∏alnoÊci spo∏ecznej, kulturalnej, oÊwiatowej, naukowej, z zakresu dobroczynnoÊci, kultury i sportu, konserwacji zabytków kultury, ochrony zdrowia, ochrony Êrodowiska, rozwoju ekonomicznego regionu i innych.; propagowanie dzia∏alnoÊci dobroczynnej w kraju i za granicà; finansowe i materialne wsparcie (zgodne z celami Stowarzyszenia) osób indywidualnych, organizacji, firm i instytucji; pomoc darczyƒcom w realizacji ich celów w ich charytatywnej dzia∏alnoÊci. Stowarzyszenie swoim zasi´giem dzia∏aƒ obejmuje region Êwi´tokrzyski, ale cz´sto poprzez realizacj´ programów pomocowych przekracza jego granice. Od poczàtku swojej dzia∏alnoÊci Fundusz zrealizowa∏: • IV edycje Programów Grantowych “Nie sp´dzaj czasu na ulicy” w ramach którego 17 organizacji z terenu woj. Êwi´tokrzyskiego otrzyma∏o dofinansowanie projektów zwiàzanych z zagospodarowaniem czasu wolnego dzieci i m∏odzie˝y w wysokoÊci 84.600 z∏. • Program “K∏adka” – prowadzony by∏ na terenie 5 powiatów dotkni´tych skutkami powodzi: kieleckiego, ostrowieckiego, staszowskiego, starachowickiego i piƒczowskiego. W ramach Programu 80.000 z∏ zosta∏o przeznaczone na dofinansowanie 50 projektów zwiàzanych z organizacjà zaj´ç pozalekcyjnych dla dzieci i m∏odzie˝y. Program sfinansowany zosta∏ przez Fundacj´ im. Stefana Batorego z Warszawy i Firm´ Commercial Union. • Program “Szklarnia” mia∏ na celu wsparcie rozwoju ma∏ych lokalnych organizacji pozarzàdowych zajmujàcych si´ pomocà spo∏ecznà i ochronà zdrowia, poprzez udzielenie ma∏ych dotacji, które zosta∏y przeznaczone na popraw´ funkcjo- Realizacja Programu „K∏adka”. Przedstawienie Jase∏ek w SP w Bardzie nowania organizacji, w celu sprawniejszego i skuteczniejszego wype∏niania zadaƒ statutowych. W wyniku realizacji Programu 18 organizacji otrzyma∏o dofinansowanie zadaƒ na ∏àcznà kwot´ 50.000 z∏. Program sfinansowany zosta∏ przez Fundacj´ im. Stefana Batorego z Warszawy. Programy stypendialne • Program Stypendialny “˚aczek” – dotychczas odby∏y si´ III edycje Programu, w ramach którego uczniowie kieleckich szkó∏ Êrednich otrzymujà miesi´czne stypendia. Kryterium ubieIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 68 Kielce gania si´ o stypendium to zaanga˝owanie w dzia∏alnoÊç spo∏ecznà uczniów z uwzgl´dnieniem wyników w nauce (Êrednia ocen min. 4,00) i warunków materialnych. Dotychczas stypendia otrzyma∏o 72 uczniów. Przeznaczono na nie 120.600 z∏. Program stypendialny dofinansowany by∏ przez Fundacj´ im. Stefana Batorego i Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. • Program “Stypendiów Pomostowych” – skierowany jest do absolwentów szkó∏ Êrednich, pochodzàcych ze Êrodowisk wiejskich lub miasteczek do 20 tys. mieszkaƒców, którzy kontynuujà nauk´ na wy˝szej uczelni. Stypendia pomostowe otrzymuje 10 studentów. Na program SRLiF zebra∏o 38.000 z∏. • Program “Agrafka” i “Agrafka Muzyczna” – jest to program stypendialny Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce z Warszawy, do którego FL z Kielc mo˝e nominowaç uczniów wybitnie uzdolnionych z regionu Êwi´tokrzyskiego. Stypendia Akademii otrzyma∏o 7 uczniów, na które przeznaczono na nie 14.500 z∏. SRLiF by∏o tak˝e jednym z realizatorów, a tak˝e wnioskodawcà i liderem projektu mi´dzynarodowego projektu “Bàdê partnerem – daj szans´”, który w 2002 r. zyska∏ akceptacj´ Funduszu Wspó∏pracy i uzyska∏ dofinansowanie w wysokoÊci 184856,10 EUR w ramach Programu PHARE ACCESS 2000 finansowanego ze Êrodków Unii Europejskiej. Celem projektu by∏o aktywizowanie jednostek i grup pozostajàcych na marginesie ˝ycia spo∏ecznego poprzez zwi´kszanie zaanga˝owania sektorów: administracji publicznej, biznesu i organiza- Impreza charytatywna cji pozarzàdowych w twona rzecz rzeniu i finansowaniu pro„Pomocnej Z∏otówki” gramów spo∏ecznych na przeprowadzonej rzecz tych grup w ró˝nych w ramach projektu Êrodowiskach. „Ró˝ne problemy – W styczniu 2004 roku jedna metoda…” Sieç Funduszy Lokalnych przystàpi∏a do realizacji projektu “Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. Dotacja na realizacj´ Projektu zosta∏a pozyskana z Programu Rozwoju Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego - Phare 2001. Sam Projekt zosta∏ wypracowany przez Rad´ Sieci FL w trakcie realizacji poprzedniego, pierwszego wspólnego projektu Sieci “Bàdê partnerem – daj szans´” i stanowi jego kontynuacj´. Wszystko, co SRLiF osiàgn´∏o dotychczas jest efektem pracy ludzi – za∏o˝ycieli, przyjació∏ i wolontariuszy – którzy oddajà swój czas i serce, by fundusz z ka˝dym dniem si´ rozwija∏. Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii ul. Bodzentyƒska 44a 25-308 Kielce tel. 41 344 77 62, 344 66 30 wew. 30 fax 41 344 77 62, 344 66 30 wew. 28 [email protected] http://www.frdl.kielce.pl/fundusz Jolanta Mindewicz - koordynator IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 69 Elblàg Arkadiusz Jachimowicz FUNDUSZ LOKALNY W ELBLÑGU Krótka historia powstania BezpoÊrednim inicjatorem tworzenia funduszu lokalnego w Elblàgu by∏a lokalna organizacja pozarzàdowa wspierajàca sektor pozarzàdowy: Elblàskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarzàdowych (ESWIP). Stowarzyszenie to powsta∏o w 1995 roku z inspiracji kilkunastu liderów organiPrezes Fundacji Elblàg zacji spo∏ecznych. RealizuArkadiusz Jachimowicz jàc mi´dzy innymi projekty Sieci Demokratycznej (DemNet), ESWIP zdoby∏ potrzebne doÊwiadczenie, znajomoÊç problemów spo∏ecznych i... zaufanie Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce (ARF). Dlatego te˝, kiedy Tomasz Schimanek z ARF wspomnia∏ o idei funduszy lokalnych, stowarzyszenie ch´tnie podj´∏o temat. Tworzenie funduszu lokalnego przez ESWIP trwa∏o przez trzy lata, realizatorem dzia∏aƒ by∏ – piszàcy te s∏owa – Arkadiusz Jachimowicz, obecnie prezes Fundacji Elblàg. Przez ca∏y ten okres stowarzyszenie ÊciÊle wspó∏pracowa∏o z Akademià. Zresztà, bez programu dofinansowania kapita∏u ˝elaznego „Grosz do grosza” prowadzonego przez ARF, pomys∏ skazany by∏by na niepowodzenie. Tak jak wszyscy pozostali twórcy funduszy zosta∏em przeszkolony w Waplewie przez „grup´ Monroe” – praktyków z funduszy w Stanach Zjednoczonych oraz odby∏em wizyt´ studyjnà w amerykaƒskich funduszach stanu Ohio. Wraz ze mnà szkoli∏ si´ Marek Bury – prawa r´ka prezydenta Elblàga w tworzeniu funduszu. Decyzj´ o rozpocz´ciu tworzenia funduszu lokalnego w Elblàgu poprzedzi∏o badanie dr Jerzego Drà˝kiewicza. Celem badania by∏o odpowiedê na pytanie, czy mo˝liwe jest utworzenie w mieÊcie nowej organizacji – funduszu lokalnego zdolnego do osiàgni´cia sukcesu. Przeprowadzono wywiady z ponad 40 kluczowymi osobami: samorzàdowcami, liderami organizacji pozarzàdowych oraz biznesmenami. Wyniki badaƒ napawa∏y ostro˝nym optymizmem: lokalni liderzy spo∏eczni sà przychylnie nastawieni, choç co prawda biznes – jak to biznes – okaza∏ si´ nieco nieufny. Stopniowo utworzy∏a si´ w Elblàgu grupa osób zainteresowanych tworzeniem funduszu. Trzon tych osób przekszta∏ci∏ si´ w „grup´ inicjatywnà” sk∏adajàcà si´ z przedstawicieli trzech sektorów: organizacji pozarzàdowych (Arkadiusz Jachimowicz, ESWIP), biznesu (Zbigniew Orzech), administracji samorzàdowej (Marek Bury, pe∏nomocnik prezydenta Elblàga ds. organizacji pozarzàdowych). Grunt pod za∏o˝enie funduszu lokalnego w Elblàgu przygotowywany by∏ od 1997 roku. Organizacje pozarzàdowe wielokrotnie informowane by∏y o tej inicjatywie podczas kolejnych spotkaƒ, forów, konferencji i warsztatów, temat by∏ dok∏adnie przedyskutowany. Idea funduszu wielokrotnie pojawia∏a si´ na ∏amach pisma „Pozarzàdowiec” wydawanego przez ESWIP. Organizacje by∏y „za” – przecie˝ dla nich to bliskie êród∏o finansowania, obawy budzi∏ tylko fakt, ˝e w poczàtkowej fazie dzia∏ania fundusz mo˝e odebraç pieniàdze lokalnych sponsorów. Równie˝ strona samorzàdowa by∏a nieustannie informowana o idei funduszu poprzez dostarczanie materia∏ów informacyjnych, rozmowy indywidualne oraz spotkanie szkoleniowe. Samorzàdowcy najcz´Êciej z sympatià odnosili si´ do pomys∏u: skoro pomo˝e to rozwiàzaç lokalne problemy. Ponadto program „Grosz do grosza” ARFu proponowa∏ interesujàcy monta˝ finansowy: jeden do jednego. Biznes natomiast urabiany by∏ poprzez rad´ dyrektorów, nieformalne cia∏o z∏o˝one z szefów najwi´kszych lokalnych firm, odbywajàce cykliczne spotkania z inspiracji prezydenta miasta. Biznes – jak to biznes – obieca∏ pomoc, gdy inicjatywa przyoblecze si´ w konkretne ramy. By∏o bardzo delikatnà misjà „grupy inicjatywnej”, aby zmobilizowaç samorzàd do wspó∏tworzenia funduszu, a przy tym nie naruszyç uk∏adu si∏ politycznych w Radzie Miejskiej. Dlaczego? Otó˝ „grupa” za∏o˝y∏a, ˝e w realiach elblàskich to w∏aÊnie samorzàd musi podjàç IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 70 Elblàg si´ finansowego trudu pierwszego, powa˝nego zasilenia funduszu – warunek ARF, aby pozyskaç drugie tyle. Nie by∏o szans, aby biznes lub osoby prywatne zasili∏y fundusz wymaganà minimalnà kwotà 130.000 z∏. Fundusz lokalny w Elblàgu postawi∏ najpierw na samorzàd. Nie zawiód∏ si´. Samorzàdowcy potrafià w wa˝nych momentach, w których decyduje si´ o rozwoju miasta, od∏o˝yç rozgrywki polityczne wysoko na pó∏k´. Twórcy Fundacji Elblàg stwierdzili, jak by∏o ju˝ „po wszystkim”: Szczególne podzi´kowania nale˝à si´ radnym Rady Miejskiej Elblàga za trud spojrzenia w przysz∏oÊç i odwag´ podj´cia ju˝ dziÊ decyzji, która w pe∏ni zaowocuje dopiero w perspektywie wielu lat. Ustalono, ˝e najlepszà formà prawnà funduszu b´dzie fundacja, jako bardziej stabilna i ze swej istoty przeznaczona do tego w∏aÊnie celu. Ustalono nazw´: Fundacja Elblàg – Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego. Ustalono has∏o: S∏u˝ymy mieszkaƒcom Elblàga, ustalono misj´: Chcemy, aby region elblàski by∏ zasobny i pi´kny, a jego mieszkaƒcy dumni ze swojej ma∏ej ojczyzny. Do utworzenia Fundacji ostatecznie zaproszono trzy podmioty: miasto Elblàg, Elblàskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarzàdowych oraz Elblàskà Izb´ Przemys∏owo-Handlowà. Ostatecznie, po wielu trójstronnych konsultacjach (samorzàd – ESWIP – Izba), przyj´ty zosta∏ statut, przy czym samorzàd otrzyma∏ trzy miejsca w Radzie Fundacji, jako ˝e zaoferowa∏o najwi´kszy wk∏ad finansowy (150.000 z∏). Uchwa∏a w sprawie powo∏ania Fundacji Elblàg podj´ta zosta∏a przez Rad´ Miejskà w Elblàgu 26. sierpnia 1999 roku niemal jednog∏oÊnie. Samorzàd przeznaczy∏ na kapita∏ za∏o˝ycielski fundacji 150.000 z∏. Nale˝y podkreÊliç wa˝nà rol´ prezydenta Henryka S∏oniny – od poczàtku by∏ zdecydowanie za. Podobne uchwa∏y, choç przy zdecydowanie mniejszym wk∏adzie pieni´˝nym: po 2000 z∏, podj´∏y zarzàdy ESWIP i Izby. Nic nie sta∏o na przeszkodzie, aby we wrzeÊniu 1999 roku podpisaç akt notarialny. Paƒstwo w paƒstwie – warszawski sàd rejestrujàcy fundacje, uwinà∏ si´ z rejestracjà w niezwykle szybkim tempie 4 miesi´cy. (To równie˝ zas∏uga zapobiegliwej Akademii, która sfinansowa∏a pomoc prawnika). W trakcie trzeba by∏o nanieÊç poprawki do statutu: otó˝ polskie prawo o fundacjach nie przewiduje „kapita∏u ˝elaznego”, fundacja mo˝e wydaç na cele statutowe wszystko, co posiada. (Zatem nienaruszalnoÊç kapita∏u – podstawowa zasada funduszu lokalnego – nie jest niestety zagwarantowana zapisem statutowym, lecz uchwa∏à Rady Fundacji). Ostatecznie Fundacja Elblàg zosta∏a zarejestrowana sàdownie w 2000 roku pod nr 33301 Krajowego Rejestru Sàdowego. Tworzenie podstaw Jak ka˝da organizacja przyst´pujàca do tworzenia funduszu we wspó∏pracy z ARF, musieliÊmy sporzàdziç trzyletnià strategi´ dzia∏aƒ. Do roku 2003 zamierzaliÊmy m. in. pozyskaç 1,3 mln z∏ na kapita∏ ˝elazny (ten element planu nie powiód∏ si´, ale te˝ postrzeganie kapita∏u ˝elaznego zmieni∏o si´), stworzyç solidne podwaliny dzia∏ania, zgromadziç ludzi, opracowaç wewn´trzne procedury. Strategia kierunkowa∏a dzia∏ania, jednak rzeczywistoÊç okaza∏a si´ zdecydowanie bogatsza. Spróbujmy to opisaç. Autorkà loga Fundacji jest dr Maria Lubocka Hoffmann – Konserwator Zabytków Województwa Elblàskiego. Logo przedstawia zarys elblàskiego Starego Miasta: kamieniczki, katedr´ oraz Bram´ Targowà: pozosta∏oÊç po murach obronnych miasta. Fundusz lokalny zarzàdzany jest w sposób partycypacyjny. Tak wi´c nale˝a∏o pozyskaç do pracy w jego strukturach sporo zaanga˝owanych ludzi, dbajàc, aby osoby te by∏y z ró˝nych Êrodowisk, by∏y znane, wiarygodne, zaanga˝owane i tworzy∏y dobry wizerunek nowej organizacji. W tej chwili takich osób jest ponad pi´çdziesiàt. Wi´kszoÊç z nich pracuje od poczàtku. Obecnie struktura Fundacji wyglàda w sposób nast´pujàcy: – organem nadzorczym i uchwa∏odawczym jest siedmioosobowa Rada Fundacji w sk∏adzie: przewodniczàcy Janusz Nowak, sekretarz Lucyna Szmur∏o, cz∏onkowie: Zbigniew Fiedorowicz, Miros∏awa Mariaƒska, Rena Bieda, Zygmunt Stojek, Jerzy Zander; – organem doradczym jest Rada Sponsorów: Ryszard Rynkowski, Krystyna Prokop-Kinicka; – organem wykonawczym jest Zarzàd Fundacji: Arkadiusz Jachimowicz – prezes, Miros∏aw Borz´cki – wiceprezes, Stanis∏aw Puchalski – cz∏onek zarzàdu; – i pracownicy biura (pó∏tora etatu): Dorota Parzyszek, Stanis∏aw Puchalski, Anna KraÊkiewicz. – Fundraiserzy: Gabriela Zimirowska, Stanis∏aw Puchalski. Ponadto w ramach Fundacji dzia∏ajà: – Komisja Stypendialna: Miros∏aw Borz´cki – przewodniczàcy (OÊrodek Szkolno-Wychowawczy w Elblàgu), Danuta Hejnowska (Szko∏a Podstawowa nr 1 w Elblàgu), Zygmunt Stojek (Elblàska Izba Przemys∏owo-Handlowa), Bogus∏aw Stolarski (Szko∏a Muzyczna w Elblàgu), Stanis∏awa Bujnowicz (V LO w Elblàgu), Marek Pruszak (wiceprzewodniczàcy Rady Miejskiej), Adam Górnicki (Wy˝sza Szko∏a Zarzàdzania i Przedsi´biorczoÊci im. B. Jaƒskiego, o. z. w Elblàgu), Stanis∏aw Pestka (Paƒstwowa Wy˝sza Szko∏a Zawo- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 71 Elblàg dowa w Elblàgu), Krystyna WiÊniewska (Wydzia∏ Edukacji Urz´du Miejskiego w Elblàgu), Teresa Miku∏a (V LO w Elblàgu), W∏odzimierz Mielnicki (Szko∏a Podstawowa nr 25 w Elblàgu), Alicja Bednarczuk (Wydzia∏ Edukacji Urz´du Miejskiego w Elblàgu); – Komisja Promocji: Arkadiusz Jachimowicz – przewodniczàcy, Jaros∏aw Grabarczyk (Dziennik Elblàski), Juliusz Marek (Telewizja Elblàska), Joanna Horn-U∏anowska (Radio Olsztyn), Pawe∏ Kasperczyk (Radio Elblàg); – Komisja Finansowa: Urszula Koci´cka – przewodniczàca (Spó∏dzielcza Kasa Oszcz´dnoÊciowo-Kredytowa); Lucyna Szmur∏o (Elblàska Izba Przemys∏owo-Handlowa); Zdzis∏aw G∏adki (Stowarzyszenie Ksi´gowych w Polsce); Jaros∏aw Orsztynowicz (Bank Zachodni); Danuta Janczuk (sekretarz Miasta Elblàga); – Komisja Funduszu Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK: Gabriela Zimirowska – przewodniczàca (Centrum Wolontariatu w Elblàgu), Anna Garbarska-Werner – sekretarz (Polski Zwiàzek G∏uchych), Teresa Bocheƒska (Elblàska Rada Konsultacyjna Osób Niepe∏nosprawnych), Marek Szatanik (lekarz specjalista), Barbara Dyrla (pe∏nomocnik prezydenta Elblàga ds osób niepe∏nosprawnych), Beata Wrzosek (Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z UpoÊledzeniem Umys∏owym), Stanis∏aw Puchalski (fandraizer, Fundacja Elblàg), Katarzyna WiÊniewska (Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z UpoÊledzeniem Umys∏owym), Stanis∏aw Tomczyƒski (radny, darczyƒca), Angelika Goszczyƒska (uczennica II kl. Liceum Ogólnokszta∏càcego Nr 1 w Elblàgu); – Komisja Grantowa: W∏adys∏awa Prusiecka – przewodniczàca (Liga Kobiet Polskich), Krystyna Greczycho (Biblioteka Elblàska), Hanna Skrobotun (przedsi´biorca, darczyƒca), Ewa Zaleska (Elblàska Izba Przemys∏owo-Handlowa), Rena Bieda (nauczycielka, od paêdziernika 2003), Maciej Pietrzak (pe∏nomocnik prezydenta Elblàga ds. organizacji pozarzàdowych); – Kapitu∏a Konkursu o Tytu∏ Filantropa Roku: Witold Wróblewski (wiceprezydent Elblàga), Beata Strehlau (przedstawiciel Rady Elblàskich Organizacji Pozarzàdowych), Halina Dziurdê (zdobywca tytu∏u Filantropa Roku 2001, wspó∏w∏aÊcicielka piekarni „MARLINO”), Ireneusz Ziemiƒski (zdobywca tytu∏u Filantropa Roku 2002, wspó∏w∏aÊciciel firmy „TECHTRANS”). – Kapitu∏a Programu Literackiego: Ryszard Tomczyk – przewodniczàcy (pisarz, laureat I edycji Programu), Janusz Gruzla (poeta, laureat I edycji Programu), Arkadiusz Jachimowicz (Fundacja Elblàg). Utworzonych zosta∏o kilka regulaminów wewn´trznych: regulamin pracy Rady, zarzàdu, po- szczególnych komisji, inwestowania kapita∏u ˝elaznego, regulaminy poszczególnych funduszy. Ponadto na bie˝àco tworzone sà regulaminy poszczególnych programów grantowych i stypendialnych. Nale˝y podkreÊliç, ˝e od poczàtku tworzenia funduszy lokalnych Akademia Rozwoju Filantropii dba∏a o stron´ finansowà dzia∏aƒ. Organizacje inkubujàce fundusze mia∏y mo˝liwoÊç pozyskania Êrodków finansowych na kapita∏ ˝elazny, konkursy grantowe i stypendialne oraz dzia∏alnoÊç operacyjnà. Ale trzeba te˝ dopowiedzieç, ˝e zawsze w stosunku 1:1, tj. do ka˝dej z∏otówki zebranej przez nas dok∏adali – do pewnego poziomu – swojà. Ju˝ w pierwszym roku dzia∏alnoÊci Fundacja Elblàg przeprowadzi∏a swój pierwszy konkurs grantowy. To by∏o du˝e lokalne wydarzenie: oto elblàska organizacja jest êród∏em finansowania dzia∏aƒ organizacji pozarzàdowych. Absolutna nowoÊç. Do dzisiaj elblàski fundusz przekaza∏ na programy grantowe w poszczególnych latach: 2000 – 24.000 z∏ (21 grantów); 2001 – 38.000 z∏ (27 grantów); 2002 – 29.000 z∏ (30 grantów); 2003 – 10.000 z∏ (7 grantów). Daje to razem 85 grantów na kwot´ 101.000 z∏. Program Stypendialny SZANSA pojawi∏ si´ w drugim roku dzia∏alnoÊci. Poprzedzony by∏ badaniem miasta i regionu elblàskiego pod tym kàtem. Programy stypendialne Fundacji Elblàg: 2001 – 102.000 z∏ dla 105 stypendystów; 2002 – 89.000 z∏ dla 126 stypendystów; 2003 – 71.390 z∏ dla 86 stypendystów. Razem Fundacja przyzna∏a 262 390 z∏ dla 317 stypendystów. Finanse Istotà funduszu lokalnego jest tworzenie kapita∏u ˝elaznego. Kapita∏ ten jest nienaruszalnym majàtkiem organizacji, który pracuje przy u˝yciu bezpiecznych instrumentów finansowych: do 2003 roku – tylko lokatach bankowych (inne lokowanie grozi∏o podatkiem dochodowym), a obecnie obligacjach, funduszach powierniczych, akcjach. Pozyskany w ten sposób dochód przekazywany jest na dzia∏ania statutowe: programy grantowe i stypendialne oraz koszty dzia∏alnoÊci operacyjnej. W Fundacji Elblàg obowiàzuje nast´pujàcy podzia∏ dochodu z kapita∏u ˝elaznego: 70 % przeznaczana jest na dzia∏alnoÊç statutowà, 20 % na koszty operacyjne, a 10 % zasila kapita∏ ˝elazny. Ogromnym zastrzykiem finansowym by∏o dofinansowanie kapita∏u ˝elaznego przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w ramach programu „Grosz do grosza”. W ten sposób Fundacja Elblàg pozyIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 72 Elblàg ska∏a w roku 2000 najpierw 153.000 z∏, a w roku nast´pnym 130.000 z∏. OczywiÊcie tyle samo musieliÊmy pozyskaç lokalnie. Jak wspomniano, pierwsze Êrodki na kapita∏ pozyskano z bud˝etu miasta, kolejne 130.000 z∏ pozyskano z elblàskiego biznesu oraz przy pomocy pierwszych akcji fundraisingowych. Kapita∏ ˝elazny narasta∏ w kolejnych latach w sposób nast´pujàcy: 2000 – 315.350 z∏, 2001 – 643.000 z∏, 2002 – 658.458 z∏, 2003 – 673.633 z∏. (WysokoÊç oprocentowania kapita∏u drastycznie zmala∏a, z ok. 18-17 % w roku 2000, do ok. 54 % w roku 2003). Nale˝y podkreÊliç i˝ Fundacja zdecydowa∏a, ˝e obecnie nale˝y wi´kszoÊç pozyskanych Êrodków niezw∏ocznie przekazywaç beneficjentom dzia∏aƒ (stypendia, granty), co zwiàzane jest z aktualnymi palàcymi problemami w spo∏ecznoÊci. Corocznie kapita∏ ˝elazny jest zasilany kwotà ok. 15.000 z∏, jednak jego wzmacnianie nie jest priorytetem. Z biegiem lat sytuacja ta b´dzie stopniowo si´ zmienia∏a na korzyÊç zasilania kapita∏u kosztem bie˝àcych wydatków. Warto wymieniç tutaj najwi´kszych darczyƒców Fundacji Elblàg: ABB Gazpetro Sp. z o. o. – 40.000 z∏, Elbrewery: 20.000 z∏, Fundacja Batorego: ok. 20.000 rocznie, biznes elblàski (po 5002500 z∏), organizacje pozarzàdowe (500-1000 z∏), szko∏y, darczyƒcy indywidualni (zbiórki publiczne). Na kapita∏ ˝elazny Fundacji Elblàg sk∏adajà si´ kapita∏y poszczególnych funduszy sk∏adowych: 1. Fundusz Nieograniczony – 350.105 z∏ 2. Fundusz Stypendialny – 310.871 z∏ 3. Fundusz Dzieci Niepelnosprawnych S¸ONIK – 12.656 Spotkanie Klubu 4. Fundusz M∏odzie˝oStypendysty Fundacji wy – 10.000 z∏ Elblàg Specjalnym darczyƒcà Fundacji jest znakomity polski piosenkarz Ryszard Rynkowski. Jest on elblà˝aninem, tutaj mieszkajà jego rodzice. Ryszard Rynkowski funduje stypendia dla dzieci uzdolnionych muzycznie, wyst´puje podczas dorocznej Gali Fundacji Elblàg, a tak˝e prosi swoich przyjació∏ o wp∏aty na rzecz fundacji. Np. Krystyna Kinicka-Prokop, w∏aÊcicielka Agencji Marketinfowej Anon 1 przekaza∏a 60.000 z∏. Dzia∏alnoÊç programowa Statut Fundacji Elblàg bardzo szeroko okreÊla zadania organizacji. Celem Fundacji jest wspieranie programów spo∏ecznych i gospodarczych zak∏adajàcych rozwój miasta Elblàga i Regionu Elblàskiego; wspieranie i dofinansowywanie programów naukowych, naukowo-technicznych oraz prac naukowo-badawczych prowadzonych w zakresie mo˝liwoÊci rozwojowych miasta Elblàga i Regionu Elblàskiego; promocj´ miasta Elblàga i Regionu. Z uwagi na rozleg∏oÊç problemów i skromnoÊç Êrodków finansowych, Fundacja skupia si´ na niektórych, najwa˝niejszych problemach. Prowadzonych jest równoczeÊnie kilka programów. – Programy grantowe: m. in. Program Inicjatyw Obywatelskich dla organizacji pozarzàdowych na przeciwdzia∏anie bezrobociu, zapobieganiu degradacji osób bezrobotnych, marginalizowanych (rok 2001), aktywizujàce elblà˝an w przeciwdzia∏aniu negatywnym zachowaniom spo∏ecznym (rok 2002), aktywizowanie m∏odzie˝y zagro˝onej bezrobociem (rok 2003 i 2004). IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 73 Elblàg Program Stypendialny „Agrafka Muzyczna” (we wspó∏pracy z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce), Program Stypendiów Pomostowych (we wspó∏pracy z Fundacjà Edukacji Przedsi´biorczoÊci z ¸odzi). – Program Literacki w kategoriach: Elblàska Publikacja Roku i Elblàski R´kopis Roku, którego celem jest Celem Programu jest promocja i wspieranie twórczoÊci literackiej elblàskich pisarzy, poetów i publicystów, w tym osób debiutujàcych. W roku 2003 laureatami zostali dr Ryszard Tomczyk i ks. infu∏at Mieczys∏aw Józefczyk, a elblàskiemu poecie Jaros∏awowi Gruzli fundacja sfinansowa∏a wydanie zbioru poezji „Smak teraz”. – Program “Konkurs o Tytu∏ Filantropa Roku”, którego celem jest promocja prospo∏ecz– Program Stypendialny SZANSA, którego celem jest wspieranie dzieci i m∏odzie˝y wybitnie uzdolnionej i niezamo˝nej oraz wzmacnianie wi´zi spo∏ecznych uczniów i studentów z Elblàgiem i Ziemià Elblàskà. – Program Stypendialny S¸ONIK, którego celem jest wspomaganie niepe∏nosprawnych dzieci, uczniów i studentów – mieszkaƒców Elblàga – w zdobywaniu wykszta∏cenia pozwalajà- Ryszard Rynkowski i jego stypendyÊci: Monika Kwiatkowska i Mateusz Pacer Rozstrzygni´cie I edycji nych, filantropijnych poProgramu Literackiego staw ludzi biznesu oraz Fundacji osób prywatnych. – Program „Klub Stypendysty” majàcy na celu wspieranie pozafinansowe stypendystów Fundacji i ∏àczenie ich z pracà Fundacji. Ponadto Fundacja Elblàg jest partnerem regionalnym w realizacji projektów Sieci Funduszy Lokalnych w Polsce: – projekt „Bàdê partnerem – daj szans´” finansowany ze Êrodków UE. Operatorem projektu by∏ Fundusz Lokalny w Kielcach. – projekt „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” finansowany ze Êrodków UE. Operatorem projektu jest Fundusz Lokalny w Bi∏goraju. Aukcja podczas Gali, obraz prezentujà stypendystki Fundacji, aukcj´ prowadzi Ryszard Rynkowski Laureaci Konkursu o Tytu∏ Filantropa Roku cego im na aktywne ˝ycie zawodowe i spo∏eczne. – Programy stypendialne realizowane we wspó∏pracy: Rok 2000 Zdobywca Tytu∏u i statuetki Ferdynanda: ALSTOM Power sp. z o. o. Wyró˝nienia: Pan Eugeniusz Wo∏ek – CiastIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 74 Elblàg karnia “U Wo∏ka”, Telekomunikacja Polska S. A., Panowie Maciej Bukowski i Grzegorz Misiewicz – Firma „Cleaner” Rok 2001 Zdobywca Tytu∏u i statuetki Ferdynanda: Piekarnia MARLINO – Pani Halina Dziurdê, pan Marian Segeda. Wyró˝nienia: ELZAM Holding SA, PZU ˚ycie SA. Rok 2002 Zdobywca Tytu∏u i statuetki Ferdynanda: Firma TECHTRANS – panowie Ireneusz Ziemiƒski i Andrzej Szmit. Wyró˝nienia: PZU ˚ycie S. A., PKO BP S. A. o/Elblàg, Pan Bogdan Raszczyk – Piekarnia “RASZCZYK” w Pas∏´ku, Pani Marzena Poniatowska – Kancelaria Notarialna. Rok 2003 Zdobywca Tytu∏u i statuetki Ferdynanda: Firma PUJAN – pan Jan Puchalski. Wyró˝nienia: Zak∏ad Sprzàtania Wn´trz „MOP 83” – pan Pawe∏ Jankowski, Elblàskie Zak∏ady Energetyczne S. A. – dyrektor Henryk Dorociƒski. wanie wycieczki dydaktycznej, osoba najbardziej zaanga˝owana w zbiórk´ zostaje cz∏onkiem Komisji Stypendialnej. Nauczyciele i klasy bioràce udzia∏ w zbiórce otrzymujà podzi´kowania. – zbiórka publiczna w hipermarkecie. Zbiórka polegajàca na zaanga˝owaniu kilkuset wolontariuszy, którzy przez kilka godzin dziennie stajà przy kasach, pakujà zakupy i pozyskujà do puszek drobne od klientów. Klasa, która nazbiera najwi´cej pieni´dzy otrzymuje stypendium na dofinansowanie wycieczki dydaktycznej, wszyscy wolontariusze i ich opiekunowie-nauczyciele otrzymujà podzi´kowania na piÊmie. Metody fundraisingowe Fundacja prowadzi szereg metod fundraisingowych, które z roku na rok przynoszà coraz lepsze efekty finansowe. Nale˝y podkreÊliç, ˝e samo poKapitu∏a Konkursu Aukcje, loterie zyskiwanie Êrodków obudowane jest wieloma o Tytu∏ Filantropa Roku, – aukcja obrazów lokaldzia∏aniami przygotowawczymi, m. in. coroczod prawej nych artystów podczas Ganym rozstrzygni´ciem Konkursu o Tytu∏ Filantrowiceprezydent Elblàga li z dochodem przeznaczopa Roku, promocjà w mediach, stronà internetoWitold Wróblewski nym na stypendia dla wà, ulotkami, wydawaniem sprawozdaƒ rocznych uczniów uzdolnionych aritp. tystycznie. Wyboru stypendystów dokonujà malaMetody fundraisingowe fundacji mo˝na rze, po ocenie prac nades∏anych przez kandydapogrupowaç w sposób nast´pujàcy: tów na stypendystów. Zbiórki publiczne – aukcja gad˝etów pozyskanych od zna– sprzeda˝ cegie∏ek na koncerty chanych osób: sportowców, artystów, polityków rytatywne: Gal´ Fundacji Elblàg podczas itp. której wyst´puje Ryszard Rynkowski, – loteria zorganizowana podczas imprezy koncert hip-hopu itp. plenerowej, gdzie sprzedawane sà losy, nagro– „sprzeda˝” podzi´kowaƒ dla dardami sà gad˝ety pozyskane przez stypendyczyƒców, w którym darczyƒca nazwany stów, koszulki z logiem FE itp. jest „Przyjacielem Dzieci Niepe∏nosprawMailing nych”, podpisanych przez Ryszarda Ryn– wysy∏ka pism do biznesu z proÊbà kowskiego, prezydenta Elblàga, prezesa o wsparcie finansowe dzia∏aƒ Fundacji. Fundacji itp., przy wi´kszych kwotach po– pozyskanie poparcia prezydenta miasta dzi´kowanie oprawiane jest w ramki i dow formie pisemnej rekomendacji starczane osobiÊcie. BezpoÊredni kontakt z biznesem – zbiórka publiczna pod nazwà „Z∏otów– kontakty cz∏onków Zarzàdu i Rady ka na Stypendium”. Zbiórka odbywa si´ Fundacji podczas wydarzeƒ lokalnych w szko∏ach, ka˝dy wp∏acajàcy otrzymuz biznesmenami, w celu utworzenia „klije nalepk´ z logo Funduszu Dzieci Niematu” wokó∏ darowizny, a nast´pnie wipe∏nosprawnych S¸ONIK. Klasa, zyta fundraisera finalizujàcego wp∏at´ która nazbiera najwi´cej pieni´dzy, darowizny; Statuetka Ferdynanda otrzymuje stypendium na dofinanso– bezpoÊrednia wizyta fundraisiera IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 75 Elblàg StypendyÊci Fundacji Elblàg 2004 (z regu∏y kilka, a nawet kilkanaÊcie wizyt) po uprzednim umówieniu si´ telefonicznym. Fundraiserami w Fundacji Elblàg sà dwie osoby: Gabriela Zimirowska – specjalizujàca si´ w organizowaniu akcji fundraisingowych, Stanis∏aw Puchalski – specjalizujàcy si´ w bezpoÊrednich kontaktach z biznesem. Organizowanie spotkaƒ prywatnych – pan Erwin Volertun, Niemiec, od kilku lat zbiera pieniàdze na Fundacj´ podczas spotkaƒ prywatnych organizowanych przez cz∏onków stowarzyszeƒ niemieckich zwiàzanych z Elblàgiem. Pisanie wniosków o dotacje do fundacji grantodawczych – wnioski kierowane sà na realizacj´ projektów: tj. konkretnych dzia∏aƒ ∏agodzàcych problemy, w okreÊlonym czasie, za okreÊlone Êrodki, z czego wynikajà konkretne efekty. – wnioski kierowane do specjalnych programów stypendialnych realizowanych przez fundacje grantodawcze: np. program Równaç Szanse Fundacji Batorego, program stypendiów pomostowych organizowanych przez Fundacj´ Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci ze Êrodków Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci. Pozyskiwanie wp∏at od osób indywidualnych na stypendia dla konkretnych osób – pozyskanie jednorazowo lub w sposób sta∏y kwoty na jedno lub kilka stypendiów od znanych osób lub firm: Ryszard Rynkowski, Firma Pujan. Pozyskanie kapita∏u ˝elaznego z którego dochód przeznaczony jest na stypendium – Firma EB przekaza∏a 20.000 z∏ na kapita∏ ˝elazny Funduszu Stypendialnego. Z dochodu finansowane jest corocznie jedno stypendium sportowe. O stypendyÊcie decyduje firma, dokonujàc wyboru spoÊród osób-sportowców wybranych przez Komisj´ Stypendialnà. Pomagajà nam równie˝ darczyƒcy z Niemiec, na zdj´ciu Ervin Vollerthun wpisuje si´ do Ksi´gi Darczyƒców Fundraiserzy Otrzymuje darowizny bezpoÊrednio, sprzedaje te˝ gad˝ety zwiàzane z Fundacjà np. w∏asnor´cznie wykonane breloki do kluczy z logo Fundacji. – jeden z cz∏onków-seniorów stowarzyszenia elblà˝an niemieckich oÊwiadczy∏, ˝e prosi, aby na jego pogrzebie pieniàdze, które mia∏yby byç przeznaczane na kwiaty, przeznaczone zosta∏y na Fundacj´ Elblàg. Na rzecz funduszu lokalnego powinna pracowaç grupa fundraiserów, czyli osób pozyskujàcych Êrodki finansowe na dzia∏alnoÊç. Fundacja pozyska∏a kilku fundraiserów, z których dwie osoby sà wiodàce: Gabriela Zimirowska i Stanis∏aw Puchalski. Zarzàd we wspó∏pracy z fundraiserami opisa∏ zasady pracy kwestorskiej i zawar∏ je w „Instrukcji dla wolontariuszy-fundraiserów Fundacji ElIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 76 Elblàg blàg”. Instrukcja okreÊla postaw´ fundraisera, wymagane wobec niego predyspozycje, sposób pracy itp. (Instrukcja w za∏àczeniu). A oto refleksje jednego z fundraiserów. Fundraiser Samo s∏owo „fundraiser”, jak i dzia∏alnoÊç, którà rozpoczà∏em dzi´ki Fundacji Elblàg przed kilkoma miesiàcami, by∏y dla mnie zupe∏nie obce. Los ludzi chorych i cierpiàcych (szczególnie dzieci) nigdy nie by∏ mi oboj´tny. Ale myÊl´, ˝e trzeba mieç spore doÊwiadczenie ˝yciowe, lub samemu zetknàç si´ z ludêmi oczekujàcymi wsparcia, aby dojrzeç do dzia∏alnoÊci wolontarystycznej. Wydaje mi si´, ˝e te warunki spe∏nia∏em. Dzi´ki serdecznoÊci ludzi których spotka∏em w Fundacji oraz przebytemu szkoleniu doÊç spontanicznie ruszy∏em w tak zwany teren. Przysz∏y pierwsze sukcesy i ogromna satysfakcja, ale te˝ rozczarowania, zawód i refleksja nad tym, co zrobi∏em dobrze, a co nale˝a∏o poprawiç. I tak, metodà prób i b∏´dów, doÊç skutecznie realizowa∏em cele, które stawia∏em przed sobà, a mianowicie zdobywanie Êrodków. Przyznaj´, ˝e ogromnie mi zale˝a∏o i tak jest do dziÊ, abym móg∏ przyczyniaç si´ do realizacji celów, jakie stojà przed Fundacjà, której jestem fundraiserem, i mam zaszczyt jà w jakiejÊ cz´Êci reprezentowaç. Po pi´ciu miesiàcach pracy jako fundraiser, moje doÊwiadczenie jest ogromnie wzbogacone przez kontakty i osobiste spotkania z ró˝nymi ludêmi. Szkolenie, które odby∏em oraz materia∏y, które czyta∏em na poczàtku swojej pracy, by∏y tylko namiastkà tego, co mnie czeka∏o w tak zwanym terenie. Gdybym mia∏ jakàÊ skal´ porównawczà, to porówna∏bym do kursu jazdy samochodem odbytym w 1979 roku (wówczas koƒczy∏em kurs), a stosowaniem tej nabytej wiedzy obecnie, gdzie na ulicach – w porównaniu z tamtym okresem – jest ogromna iloÊç samochodów (i to jakich!) oraz mnóstwo zaskakujàcych sytuacji, których ani instruktor, ani przysz∏y kierowca nie móg∏ sobie wyobraziç. Choç trzeba uczciwie dodaç, ˝e nie da si´ zapisaç sztandarowego sposobu post´powania wobec ludzi reprezentujàcych ró˝ne zawody, ludzi bardzo màdrych, inteligentnych, b´dàcych w∏aÊcicielami czy dyrektorami ró˝nych firm. Najwa˝niejsze, aby na poczàtek zach´ciç ich do spotkania, a gdy ju˝ do niego dojdzie – przekonaç swojà argumentacjà i osiàgnàç zamierzony cel. Ka˝da rozmowa, ka˝de spotkanie jest jedyne w swoim rodzaju i do ka˝dej rozmowy czy spotka- nia trzeba przygotowywaç si´ indywidualnie, nie ma gotowego scenariusza. Ka˝dy cz∏owiek jest inny, jest indywidualnoÊcià, i to w∏aÊnie jest fascynujàce, ˝e ka˝de z tych spotkaƒ jest niepowtarzalne i przynosi ró˝ne efekty. Ukoronowaniem tych spotkaƒ jest sukces albo pora˝ka. Od poczàtku mojej pracy w Fundacji Elblàg zadaj´ sobie pytanie jaki jest ze mnie fundraiser. Jakie predyspozycje powinien taki fundraiser mieç, aby zbyt cz´sto nie towarzyszy∏y mu rozczarowania. MyÊl´ ˝e fundraiser powinien byç przede wszystkim uczciwy, powinien byç wiarygodny, dyskretny, dobrze wychowany, powinien robiç dobre wra˝enie, powinien byç inteligentny (je˝eli to mo˝liwe), ponadto schludny, oraz – powinien byç po za wszelkim podejrzeniem, jak ˝ona Cezara. Wiem, ˝e to jest wzór fundransiera prawie niedoÊcigniony. To, co wymieni∏em, mo˝na nazwaç honorowym kodeksem fundraisera, do którego nale˝y dà˝yç. Gdy si´ te warunki spe∏ni, to mo˝na mieç pewnoÊç, ˝e Fundacja, którà b´dzie reprezentowa∏ taki fundraiser, b´dzie bardzo dobrze odbierana przez ludzi z którymi si´ spotyka. Do fundraisera nale˝y równie˝ nie tylko budowanie dobrego wizerunku swojej Fundacji, ale tak˝e budowanie dobrej atmosfery, przyjaêni, ˝yczliwoÊci, poparcia i aktywnoÊci wÊród mieszkaƒców. Praca fundraisera moim zdaniem, to nie tylko spektakularne krótkoterminowe zdobywanie Êrodków, a przede wszystkim d∏ugofalowa rzetelna praca polegajàca na szczegó∏owej penetracji Êrodowisk biznesowych (i nie tylko) z podzia∏em na bran˝e, ich kondycj´ ekonomicznà (je˝eli to mo˝liwe), ludzi nimi zarzàdzajàcych oraz doÊç agresywna informacja w lokalnych mediach dotyczàca celów, dzia∏alnoÊci oraz dokonaƒ Fundacji. Po pi´ciu miesiàcach doÊwiadczeƒ zadaj´ sobie pytanie czy spe∏niam któryÊ z tych wczeÊniej wspomnianych warunków. Nie mog´ obiektywnie oceniç swojej pracy, choç czasami myÊl´, ˝e do niektórych z tych warunków uda∏o mi si´ zbli˝yç, gdy˝ wynik jaki osiàgnà∏em – ponad dwa tysiàce z∏otych miesi´cznie – upowa˝nia mnie do optymizmu, ale byç mo˝e to tylko sprzyjajàcy zbieg okolicznoÊci i troch´ szcz´Êcia. Po˝yjemy, zobaczymy. Stanis∏aw Puchalski Fundacja Elblàg jest organizacjà po˝ytku publicznego. Biuro Fundacji Elblàg Ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17, 82-300 Elblàg tel./fax 055 236 98 88, e-mail: [email protected] www.fundacja.elblag.pl IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 77 Bi∏goraj Irena Gadaj FUNDACJA FUNDUSZ LOKALNY ZIEMI BI¸GORAJSKIEJ O fundacji lokalnej i poczàtkach Fundacji FLZB Zanim powsta∏a Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej, w Bi∏goraju odbywa∏y si´ spotkania i d∏ugie rozmowy na temat tego, czy w ogóle taka fundacja jest nam potrzebna, czy warto jà tworzyç, czy przeniesiony amerykaƒski model fundacji lokalnej (community Prezes Fundacji foundation) na grunt Ziemi Irena Gadaj Bi∏gorajskiej to dobry pomys∏? W latach 1996/1997 przedsi´biorcy (z Tadeuszem Kuêmiƒskim), w∏adze miasta (z burmistrzem Stefanem Oleszczakiem), organizacje pozarzàdowe (z Irenà Gadaj) i dzia∏acze sportowi (z Józefem ¸aba) zastanawiali si´, jak i gdzie szukaç pieni´dzy na finansowanie sportu. WymyÊlono utworzenie dochodowej spó∏ki akcyjnej (produkcja opakowaƒ), która w ca∏oÊci przekazywaç mia∏a zysk na finansowanie sportu, a zw∏aszcza finansowanie miejscowej dru˝yny pi∏karskiej ¸ada. Fabryka Model Opakowania w Bi∏goraju faktycznie powsta∏a (jako produkt uboczny rozmyÊlaƒ i podj´tych dzia∏aƒ w zakresie systemowego rozwiàzania problemów dofinansowania dzia∏alnoÊci sportowej), lecz jest normalnà, zagranicznà firmà, zatrudniajàcà 200 osób. Stworzenie systemowego rozwiàzania wspierajàcego tylko jeden klub sportowy, czy nawet szerzej tylko jednà dziedzin´ (sport) nie znalaz∏o w Êrodowisku przedsi´biorców i w samorzàdzie lokalnym poparcia. Powszechne poparcie w∏adz lokalnych, przedsi´biorców i opiniotwórczych obywateli uzyska∏a koncepcja utworzenia Fundacji Lokalnej. Od samego poczàtku w dzia∏aniach zwiàzanych z utworzeniem fundacji lokalnej w Bi∏goraju (terenem dzia∏ania jest powiat Bi∏goraj, gmina Zwierzyniec i przyleg∏e obszary zamieszka∏e przez ok. 110 tys. mieszkaƒców) pomaga∏o nam stowarzyszenie Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce. Na zlecenie ARF Bi∏goraj zosta∏ obj´ty „Badaniem mo˝liwoÊci tworzenia funduszy lokalnych w czterech miastach w Polsce”, które by∏o prowadzone zimà 1997/1998. W badaniu uczestniczy∏y równie˝ Racibórz, Elblàg i Bielsko-Bia∏a. W raporcie z badania autorzy (Policy & Action Group Sp z o. o., Instytut Spraw Publicznych) stwierdzili: „Mo˝na postawiç hipotez´, (która wymaga∏aby weryfikacji w toku nast´pnych badaƒ), ˝e Bi∏goraj reprezentuje typ miasta, w którym szanse powodzenia funduszu lokalnego b´dà najwi´ksze, a to z nast´pujàcych przyczyn: • stosunkowo niedu˝a spo∏ecznoÊç z silnà wi´zià i lokalnym patriotyzmem, • stosunkowo silny biznes o mieszanym rodowodzie lokalno – zewn´trznym (zagranicznym), • sprawdzone wzory wspó∏pracy 3 sektorów na rzecz spo∏ecznoÊci (potrzebna jest organizacja, która b´dzie promotorem takiej wspó∏pracy – w Bi∏goraju jest nià BARR)”. Wzorem Amerykanów Amerykaƒski model fundacji lokalnej bardzo spodoba∏ si´ w Bi∏goraju. By∏ prezentowany w Bi∏goraju latem 1998 roku mi´dzy innymi przez Donnell Mersereau (Ohio Donor Service, USA) i Suzanne Feurt (European Foundation Centre z siedzibà w Brukseli) oraz zespó∏ Akademii Rozwoju Filantropii. W procesie tworzenia Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej rol´ szczególnà odegrali: Stefan Oleszczak, burmistrz Bi∏goraja (po wizycie w USA i licznych spotkaniach w Fundacjach Lokalnych stwierdzi∏, ˝e: „jak si´ pozna fundusz lokalny, to nie sposób si´ w nim nie zakochaç”), Irena Gadaj, prezes Bi∏gorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S. A. (uczestniczy∏a w cyklu szkoleƒ w Polsce oraz mia∏a mo˝liwoÊç zapoznania si´ z dzia∏alnoÊcià FL w Anglii), przedsi´biorcy skupieni w Towarzystwie Gospodarczym: Janusz Palikot, prezes AMBRA S. A., Zofia Wach (uczestniczy∏a w szkoleniach, by∏a goÊciem FL w USA), Tadeusz Kuêmiƒski, Andrzej Miazga, Henryk Ozi´b∏o oraz Stefan Szmidt, zarzàdca prywatnej Fundacji IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 78 Bi∏goraj KRESY 2000. Wielkà pomoc szkoleniowà, konsultacyjnà i finansowà Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej otrzyma∏a ze stowarzyszenia Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce. 26 kwietnia 1999 roku podpisano akt notarialny ustanawiajàcy Fundacj´ Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej. Jako kapita∏ za∏o˝ycielski Fundacji, pochodzàcy z darowizn fundatorów: samorzàdów (53 tys. z∏ przekaza∏y samorzàdy Miasta Bi∏goraja i Zwierzyƒca), lokalnych firm (50 tys. z∏ wnios∏y spó∏ki akcyjne) oraz osób prywatnych (17 przedstawicieli drobnego biznesu, wolnych zawodów, osób i rodzin znanych i szanowanych w Bi∏goraju) zgromadzono kwot´ 156.100 z∏. JednoczeÊnie na organizacj´ i obs∏ug´ powstajàcej Fundacji pozyskano granty z Akademii Rozwoju Filantropii oraz Funduszu PHARE (za poÊrednictwem organizacji przedsi´biorców pod nazwà Towarzystwo Gospodarcze w Bi∏goraju). Inicjatywa utworzenia dobroczynnej Fundacji od poczàtku by∏a wspierana przez Bi∏gorajskà Agencj´ Rozwoju Regionalnego S. A. (konsultacje, szkolenia, po˝yczki i por´czenia kredytów dla ma∏ych firm, obs∏uga projektów PHARE). BARR S. A. udost´pnia bezp∏atnie Fundacji FLZB pomieszczenia na dzia∏alnoÊç, zapewnia dost´pnoÊç do wszystkich urzàdzeƒ biurowych, sal szkoleniowych oraz s∏u˝y pomocà logistycznà. 30 czerwca 1999 roku Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej zosta∏a wpisana przez Sàd Gospodarczy w Warszawie do Rejestru Fundacji. 21 kwietnia 2004 roku Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej uzyska∏a status organizacji po˝ytku publicznego (KRS 0000082324). Fundatorzy Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej Samorzàdy: Urzàd Miasta Bi∏goraja, Urzàd Miasta Zwierzyniec Firmy: Ambra, ZCB Markowicze, Mewa Resbud Osoby fizyczne: Irena Gadaj, Stefan Grodzki, Zdzis∏aw Jargie∏o, Andrzej K∏osiƒski, Tadeusz Kuêmiƒski, Izabela i Aleksander ¸ukasz, Andrzej Miazga, Benedykt Miszkin, Helena i Stefan Oleszczak, Henryk Ozi´b∏o, Janusz Solski, Jan Szulc, Stefan Szmidt, Andrzej Turczaƒski, Zofia Wach, Henryk Wujec, Wies∏awa i Zbigniew Zalewa. Misja i cele Fundacji Misjà Naszej Fundacji jest poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci Ziemi Bi∏gorajskiej i przyleg∏ych do niej obszarów poprzez: – pomoc donatorom w realizacji ich szlachetnych, filantropijnych celów, – wspieranie finansowe inicjatyw i przedsi´wzi´ç z zakresu ochrony zdrowia i pomocy spo∏ecznej, edukacji, kultury i sztuki, sportu i turystyki, ochrony Êrodowiska, rozwoju gospodarczego i innych wa˝nych potrzeb spo∏ecznych, – inicjowanie wspó∏pracy wszystkich zainteresowanych w identyfikowaniu i rozwiàzywaniu ciàgle zmieniajàcych si´ potrzeb spo∏ecznoÊci lokalnej. Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej wspiera dzia∏ania w zakresie: 1. Ochrony zdrowia, pomocy spo∏ecznej i rehabilitacji osób niepe∏nosprawnych 2. Kultury, sportu i turystyki 3. Ochrony Êrodowiska 4. Programów naukowo-badawczych, oÊwiaty, edukacji i wychowania 5. Poprawy infrastruktury cywilizacyjnej regionu Co Fundacja oferuje darczyƒcom? 1. Wskazuje inicjatywy i programy, które warto wspieraç 2. ¸àczy mniejsze darowizny, pomna˝a je i zwi´ksza zasi´g oferowanej pomocy 3. Czuwa nad tym, by darowizna by∏a wykorzystywana zgodnie z wolà darczyƒcy 4. Zdejmuje z darczyƒcy ci´˝ar odpowiadania na ogromnà liczb´ podaƒ i listów z proÊbà o wsparcie 5. Uwalnia darczyƒc´ od poÊwi´cania czasu na kontrol´ i rozliczanie ofiarowanej darowizny 6. Tworzy dobry wizerunek darczyƒcy w Êrodowisku lokalnym 7. Dostarcza darczyƒcy raport i rozliczenie z wykorzystanej darowizny 8. Wyklucza mo˝liwoÊç oszukania darczyƒcy 9. Daje mo˝liwoÊç ludziom mniej zamo˝nym niesienia pomocy innym Co Fundacja oferuje spo∏ecznoÊci, organizacjom pozarzàdowym i samorzàdom? 1. Analizuje potrzeby lokalne i inicjuje dzia∏ania potrzebne danej spo∏ecznoÊci 2. Zapewnia szybkie reagowanie na pojawiajàce si´ problemy 3. Umo˝liwia finansowanie inicjatyw lokalnych 4. Aktywizuje spo∏eczeƒstwo lokalne do rozwiàzywania swoich problemów przy pomocy Êrodków funduszu lokalnego 5. U∏atwia dost´p do pomocy finansowej IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 79 Bi∏goraj 6. Tworzy fundusze celowe i dziedzinowe, z których finansowane jest zaspokajanie okreÊlonych obszarów potrzeb spo∏ecznych 7. Wspiera organizacje spo∏eczne Êrodkami finansowymi 8. Pomna˝a darowizny zapewniajàc stabilne, wieczyste êród∏o finansowania inicjatyw lokalnych Ludzie Fundacji Zarzàd: Irena Gadaj – prezes Zarzàdu (prezes Bi∏gorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S. A.) Stefan Grodzki (przedsi´biorca), W∏adys∏aw Saciuk (nauczyciel) – cz∏onkowie Rada Fundacji: Henryk Ozi´b∏o (przedsi´biorca) – Przewodniczàcy Rady Janusz Solski (profesor AM w Lublinie) – Wiceprzewodniczàcy i Izabela ¸ukasz (nauczyciel) – Sekretarz oraz Barbara Borowy (nauczyciel), Józef Dubiel (dyrektor szko∏y w ma∏ym Frampolu), Miros∏aw Dudko (lekarz), Jacek Grabias (nauczyciel), Jan Kawa (przedsi´biorca), Józef Kiszka (przedsi´biorca), Andrzej K∏osiƒski (psycholog), Urban Kolman (prawnik), Jan Kukie∏ka (dyrektor banku), Tadeusz Kuêmiƒski (przedsi´biorca), Andrzej Maciejewski (dzia∏acz sportowy, mistrz Êwiata Karate), Andrzej Miazga (przedsi´biorca), Helena Oleszczak (nauczyciel) Stefan Oleszczak (burmistrz Bi∏goraja w latach 1990 – 2002), Janusz Palikot (przedsi´biorca), Janusz Ros∏an (burmistrz), Stefan Szmidt (aktor i malarz), Jan Szulc (przedsi´biorca), Zofia Wach (przedsi´biorca), Wies∏awa Zalewa (w∏aÊcicielka kilku aptek) oraz Pawe∏ ¸ukasiak (prezes ARF, cz∏onek honorowy). Biuro Fundacji Agnieszka (1/2 etatu), Otto Borowy – koordynator Renata Krasa – ksi´gowa (1/4 etatu), oraz wolontariusze, g∏ównie m∏odzie˝ bi∏gorajskich szkó∏ i stypendyÊci Fundacji. W ciàgu pi´ciu lat dzia∏alnoÊci zmienia∏y si´ osoby pe∏niàce funkcj´ w Radzie i Zarzàdzie Fundacji. Funkcj´ pierwszego przewodniczàcego Rady Fundacji sprawowa∏ Stefan Szmidt, wiceprzewodniczàcym by∏ Janusz Palikot. Pierwszym prezesem Fundacji by∏ Andrzej K∏osiƒski, nast´pnym Stefan Oleszczak, obecnie funkcj´ t´ pe∏ni Irena Gadaj. W biurze Fundacji pracowali: Andrzej K∏osiƒski (1999-2000), Gra˝yna Pude∏ko (2000-2001), Ewa Proc (2001-2002) i Monika Kusztykiewicz (2002-2003). Wszystkie te osoby w znaczàcy sposób przyczyni∏y si´ do rozwoju Fundacji. Dzia∏alnoÊç Fundacji Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej jest ciàgle dynamicznie rozwijajàcà si´ organizacjà. Typowà formà prowadzenia dzia∏alnoÊci statutowej sà otwarte konkursy grantowe i konkursy stypendialne. Fundacja obs∏uguje wiele ró˝nych funduszy, których liczba ciàgle roÊnie. Fundusz Dotacji – gromadzi fundusze na realizacj´ programów grantowych Fundacji, o sposobie ich wykorzystania decyduje Rada i Zarzàd Fundacji. Otwarte konkursy grantowe organizowane sà co najmniej 2 razy w roku, zgodnie z przyj´tymi regulaminami, dost´pnymi dla potencjalnych beneficjentów. W ciàgu pi´ciu lat Fundacja przeprowadzi∏a 11 konkursów grantowych i dofinansowa∏a kwotà 207 tys. z∏ – 137 wa˝nych dla spo∏ecznoÊci lokalnej projektów z zakresu: • edukacji (projekt „Zielna klasa” w Zwierzyƒcu – 1999, I Konkurs „Âwiat wierszy najpierwszych” – 2002, „Przewodnik po Bi∏goraju – Êcie˝ki dydaktyczne” – 2002), • kultury (Bi∏gorajski Almanach Literacki – 2000, Izba Muzealna w Sochach – 2002, rekonstrukcja Êwi´ta powitania sitarzy bi∏gorajskich „Radosne” – 2002), • sportu (M∏odzie˝owe Mistrzostwa Polski w Podnoszeniu Ci´˝arów – 2003, Puchar Ma∏ych Mistrzów Karate – 2002), • ekologii (akcja sprzàtania rzeki Tanew przy u˝yciu kajaków – 2002) • rekreacji („èróde∏ka” – sprzàtanie i zagospodarowanie terenu rekreacyjnego – 2004, „Siatkówka dla wszystkich” – stworzenie boisk do siatkówki – 2004), • zachowania tradycji (zapomniane zawody regionu – Ciosmy 2002), • pomocy spo∏ecznej (Majówka dla dzieci z domu dziecka – Zwierzyniec 2000, szkoIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 80 Bi∏goraj lenia i poradnictwo dla bezrobotnych kobiet „Kobiety te˝ potrafià” – 2002, „Lato w mieÊcie” – projekt opieki nad dzieçmi z rodzin dysfunkcyjnych prowadzony przez Fundacj´ „Krzyk” we wspó∏pracy z bezrobotnymi pedagogami) • bezpieczeƒstwa („Bezpieczny Region – Bezpieczne Dzieci” – Majdan Stary 2002) • opieki nad osobami starszymi („O m∏odoÊci nie Êwiadczy wiek” – Uniwersytet Trzeciego wieku w Bi∏goraju – 2002) • zdrowia („Dotrzeç do potrzebujàcych” – Zamojskie Stowarzyszenie Stwardnienia Rozsianego, 2000) • integracji spo∏ecznej (Integracyjny Dzieƒ Dziecka, Dyle 2001) Wnioskodawcami i realizatorami projektów by∏y ma∏e lokalne organizacje pozarzàdowe, fundacje, stowarzyszenia, kluby sportowe, szko∏y, oÊrodki kultury oraz nieformalne grupy mieszkaƒców. Konkursy Grantowe og∏asza Zarzàd Fundacji. Obs∏ug´ konkursu zapewnia biuro Fundacji. Decyzje w sprawie przyznania dotacji podejmuje powo∏ywana przez Rad´ Fundacji Komisja Grantowa (Jan Szulc – przewodniczàcy, Izabela ¸ukasz, Helena Oleszczak, Urban Kolman, Janusz Solski). Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000. Bi∏gorajski Fundusz Stypendialny – gromadzi fundusze i przyznaje stypendia uzdolnionej m∏odzie˝y. Fundacja obs∏uguje stypendia prywatne i firmowe, wspó∏pracuje z Fundacjà Batorego (program „Równe szanse”), z Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci w ¸odzi (program „Stypen- diów pomostowych” adresowany do zdolnych maturzystów z niezamo˝nych rodzin i ma∏ych Êrodowisk), Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce (program Agrafka). Bi∏gorajski Fundusz Stypendialny swoje pierwsze stypendia wyp∏aci∏ w roku 2000/2001. Z roku na rok roÊnie liczba przyznanych stypendiów: • 21 uzdolnionych m∏odych ludzi otrzymywa∏o stypendia w roku 2000/2001 • 101 osób korzysta∏o z naszych stypendiów w roku 2001/2002 • 127 osób w roku 2002/2003 • 157 osób (w tym 19 studentów) w roku 2003/2004 Stypendia sà przyznawane w ramach organizowanych przez Fundacj´ otwartych konkursów stypendialnych. Wnioski stypendialne oceniane sà przede wszystkim pod kàtem wyników w nauce (50%) oraz uwzgl´dniane sà szczególne osiàgni´cia ucznia/studenta, jego zaanga˝owanie w ˝ycie szko∏y/uczelni. Wa˝nym kryterium jest równie˝ sytuacja materialna rodziny stypendysty (20%). Z roku na rok roÊnie te˝ kwota wyp∏acanych przez Fundacj´ stypendiów: 6.700 z∏ (2000), 41.820 z∏ (2001), 68.580 z∏ (2002), 85.180 z∏ (2003) Od wrzeÊnia 2000 do czerwca 2004 wyp∏aciliÊmy 405 stypendiów (rocznych i semestralnych) na kwot´ 238.720 z∏ (dofinansowanie z F. Batorego 78.900 z∏). Kapita∏ wieczysty BFS wynosi 25.000 z∏. Miesi´czna wysokoÊç stypendiów jest zró˝nicowana: 40 z∏ otrzymuje uczeƒ szko∏y podstawo- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 81 Bi∏goraj wej, 50 z∏ gimnazjalista, 100 z∏ licealista, 200 z∏ stypendysta Agrafki ARF, 300 z∏ student, 380 z∏ student (stypendia pomostowe). Bardzo dobrze uk∏ada nam si´ wspó∏praca w zakresie stypendiów z: • Fundacjà S. Batorego (otrzymaliÊmy dofinansowanie 78.900 z∏ oraz profesjonalne szkolenia i mo˝liwoÊç wymiany doÊwiadczeƒ z innymi funduszami) • Miastem Bi∏goraj – w zakresie obs∏ugi stypendiów Burmistrza • Fundacjà Edukacyjnà Przedsi´biorczoÊci (nasza Fundacja finansuje 30% kwoty stypendium pomostowego, w roku 2003/2004 mieliÊmy 15 studentów) • Akademià Rozwoju Filantropii (Agrafka) • Lokalnymi firmami (AMBRA S. A. – funduje co roku 2 stypendia studenckie, Kimex, Polmos Lublin) • Bankiem BISE (wspiera stypendia dla uczniów ma∏ej gminy Frampol) • prywatnymi fundatorami (Iza i Aleksander ¸ukasz, Helena i Stefan Oleszczak, Barbara i Zbigniew Borowy, Bill Vanderbilt i Jeff Bart) • lokalnymi darczyƒcami przekazujàcymi na stypendia kwoty od kilku z∏otych do kilku tysi´cy Nr konta: 76 1500 1807 1218 0001 7190 0000. UroczystoÊç wr´czenia stypendiów Fundusz Wspierania OÊwiaty w Gminie Frampol – gromadzi Êrodki i wspiera oÊwiat´, przyznaje stypendia uzdolnionym uczniom z frampolskich szkó∏. Jednym z g∏ównych darczyƒców tego Funduszu jest Bank Inicjatyw Spo∏eczno – Ekonomicznych BISE z Warszawy Fundusz jest obs∏ugiwany przez Komisj´ (Józef Dubiel – przewodniczàcy) i biuro Fundacji. W latach 2000-2004 34 najzdolniejszych uczniów z frampolskich szkó∏ otrzyma∏o stypendia na ∏àcznà kwot´ 15.800 z∏. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000 Fundusz Zdrowia – pozyskuje Êrodki i wspiera programy zdrowotne, szkolenia i zakup sprz´tu medycznego. Fundusz rozpoczà∏ dzia∏alnoÊç pod koniec 2002 roku z kapita∏em za∏o˝ycielskim 5 tys. z∏ wniesionym przez Miros∏awa Dudko (lekarz), Roberta Wójcik (lekarz), Wies∏aw´ Zalewa (aptekarz), El˝biet´ Nizio (przedsi´biorca) i Lucyn´ Czyrw (dyrektor lokalnego banku). W ciàgu 2 lat Fundusz Zdrowia zgromadzi∏ 50 tys. z∏ na zakup sprz´tu ratujàcego ˝ycie. Fundusz Zdrowia organizuje w∏asne imprezy dobroczynne w plenerze – Majówk´ Rowerowà i Âwi´to Pieczonego Ziemniaka. Funduszem zarzàdza Komisja Zdrowia (Miros∏aw Dudko – przewodniczàcy). Nr konta: 52 1500 1807 1218 0002 1894 0000. Fundusz Sportu – gromadzi fundusze i przyznaje dotacje wspierajàce rozwój sportu lokalnego IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 82 Bi∏goraj Fundusz utworzyli ludzie zainteresowani wspieraniem lokalnego sportu: Tadeusz Kuêmiƒski, Andrzej Maciejewski, Andrzej Miazga, Jacek Grabias. Kapita∏ za∏o˝ycielski w kwocie 5 tys. z∏ zebrany zosta∏ w trakcie pierwszego balu dobroczynnego Fundacji, w trakcie którego dokonano równie˝ podsumowania plebiscytu sportowego. W ciàgu 2 lat Fundusz sportu zgromadzi∏ ponad 16 tys. z∏. Funduszem zarzàdza Komisja Sportu (Andrzej Maciejewski – przewodniczàcy). Nr konta: 38 1500 1807 1218 0001 9497 0000. UFO – Uczniowski Fundusz OÊwiaty – utworzony w 2004 roku w ramach projektu „Zbieramy dla zmiany” fundusz m∏odzie˝y z Liceum LO im. ONZ w Bi∏goraju, gromadzi fundusze i wspiera dzia∏ania na rzecz uczniów i absolwentów LO (stypendia, zakup sprz´tu, wyposa˝enia i pomocy naukowych, finansowanie projektów aktywizujàcych m∏odzie˝). M∏odzie˝ przeszkolona w zakresie fundraisingu zbiera∏a fundusze stosujàc ró˝ne metody: organizacja imprez (mecz uczniowie kontra nauczyciele, dyskoteka), bezpoÊrednie rozmowy ze sponsorami, odpisy 1% od podatku. Dzi´ki tym dzia∏aniom w ciàgu kilku miesi´cy uda∏o si´ m∏odzie˝y zebraç ponad 5 tys. z∏. Fundacja nagrodzi∏a te dzia∏ania grantem w wysokoÊci 5 tys. z∏. Funduszem zarzàdza m∏odzie˝owy zarzàd z udzia∏em doros∏ych opiekunów: Anny Zych i Krzysztofa Litwiniuka. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000 Fundusz Kobiet – utworzony w 2004 roku w ramach projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – Fundusze Lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” pozyskuje Êrodki i wspiera projekty adresowane do kobiet, aktywizujàce Êrodowiska kobiece, przeciwdzia∏ajàce marginalizacji, wspierajàce kobiety znajdujàce si´ w trudnej sytuacji ˝yciowej. Kapita∏ za∏o˝ycielski funduszu pochodzi z darowizn cz∏onkiƒ Forum Kobiet i odpisów 1% podatku. W dniu 25 lipca 2004 Fundusz Kobiet zorganizowa∏ du˝à imprez´ dobroczynnà „Razem z nami kobietami”. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000 Fundusz Darczyƒcy (ze wskazaniem) – darczyƒca przekazuje Êrodki na ÊciÊle okreÊlony cel (np. stypendia), dofinansowanie konkretnego projektu lub organizacji. W ramach tego funduszu mogà byç tworzone zgodnie z wolà darczyƒców fundusze firmowe (AMBRA S. A., PW APIS), imienne (fundusz Ireny Gadaj), prywatne fundusze stypendialne (I. i A. ¸ukasz, H. i S. Oleszczak), fundusze wspierajàce akcje charytatywne, fundusze organizacji, fundusze okresowe i inne. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000. Fundusz Organizacyjny Fundacji – gromadzi Êrodki na koszty operacyjne, zwiàzane z dzia∏alnoÊcià statutowà Fundacji. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000 Fundusz Statutowy – gromadzi fundusze przekazywane przez darczyƒców bez okreÊlania konkretnego celu. O sposobie wykorzystania Êrodków tego Funduszu decyduje Zarzàd Fundacji. Nr konta: 81 1500 1807 1218 0001 5822 0000 Fundusz ˚elazny (kapita∏ wieczysty Fundacji) – nieustannie gromadzi i pomna˝a fundusze. Kapita∏ funduszu (obecnie ponad 650 tys. z∏) jest nienaruszalny i zapewnia d∏ugotrwa∏e funkcjonowanie Fundacji. Odsetki od kapita∏u sà przeznaczane w cz´Êci na dzia∏ania statutowe, w cz´Êci na koszty operacyjne, a cz´Êciowo powi´kszajà kapita∏ Funduszu ˚elaznego. Nr konta: 91 1500 1807 1218 0001 7451 0000. Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej realizuje równie˝ w∏asne autorskie projekty, zgodne z celami dzia∏alnoÊci statutowej, na które pozyskuje dofinansowanie od instytucji zewn´trznych. 1. W 2000 roku Fundacja na projekt „Trzeci wymiar demokracji – forum organizacji pozarzàdowych” uzyska∏a grant w wysokoÊci 6.302 euro z programu Phare DEMOKRACJA. Celem projektu by∏o wzmocnienie sektora organizacji obywatelskich. W ramach projektu prowadzone by∏y szkolenia i dyskusje. Przy wspó∏pracy z Towarzystwem Gospodarczym w Bi∏goraju opracowany zosta∏ „Informator o organizacjach pozarzàdowych Ziemi Bi∏gorajskiej”. Organizacje obywatelskie sta∏y si´ bardziej widoczne a ich dzia∏alnoÊç bardziej doceniana przez spo∏eczeƒstwo i w∏adze lokalne. 2. W ramach programu „Dzia∏aj lokalnie” ze Êrodków Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci Fundacja FLZB uzyska∏a dofinansowanie w kwocie 39.300 z∏ na realizacj´ projektu „OÊrodek Agroturystyki i Integracji w Dylach”. Celem projektu realizowanego w pierwszej po∏owie 2001 roku, by∏o przygotowanie (opracowanie dokumentacji i programu dzia∏ania OÊrodka) do powstania w powiecie bi∏gorajskim, w Dylach, OÊrodka Turystyki i Integracji. OÊrodek ma s∏u˝yç rozwojowi zawodowemu i spo∏ecznemu osób niepe∏nosprawnych oraz wspieraniu rozwoju lokalnego terenów wiejskich. Projekt realizowany by∏ przy wspó∏pracy Towarzystwa Opieki nad Dzieçmi Niepe∏nosprawnymi w Bi∏goraju, Urz´du Gminy Bi∏goraj, Urz´du Miasta i Starostwa Powiatowego w Bi∏goraju. W ramach projektu zorganizowano imprez´ integracyjnà dla dzieci niepe∏nosprawnych – Dzieƒ Dziecka. 3. W okresie: lipiec 2002 – luty 2003 roku Fundacja realizowa∏a projekt „Klub Stypendysty”. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 83 Bi∏goraj Dofinansowanie w wysokoÊci 14.700 z∏ z programu „Równaç szanse” Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci otrzymaliÊmy za poÊrednictwem Polskiej Fundacji Dzieci i M∏odzie˝y. Celem projektu by∏o w∏àczenie stypendystów w proces wyrównywania szans edukacyjnych dzieci pochodzàcych ze wsi i ma∏ych oÊrodków wiejskich. W ramach projektu wyposa˝ona zosta∏a biblioteczka stypendysty, wykonane zosta∏o sta∏e pod∏àczenie do internetu (stypendyÊci mogà korzystaç z pracowni komputerowej BARR S. A.), zainicjowano wydawanie mi´dzyszkolnej gazetki (Â)Virus, przeprowadzono szkolenia z obs∏ugi komputera i wykorzystania internetu dla dzieci wiejskich, przeprowadzono treningi psychologiczne, odby∏y si´ debaty i spotkania europejskie, przeprowadzono warsztaty dla szkolnych opiekunów talentów i debat´ „Co w powiecie bi∏gorajskim mo˝na i nale˝y zrobiç, by skutecznie wyrównywaç szanse edukacyjne m∏odzie˝y”. Przy realizacji projektu zaanga˝owani byli stypendyÊci, Komisja Grantowa Fundacji, dyrektorzy i nauczyciele szkó∏ z powiatu bi∏gorajskiego. Realizacja projektu pokaza∏a, ˝e m∏odzie˝ jest bardzo kreatywna i ch´tna do wspó∏pracy i ˝e warto w m∏odych ludzi inwestowaç. 4. Fundacja uczestniczy∏a we wspólnym projekcie Sieci Funduszy Lokalnych Phare Access „Bàdê partnerem – daj szanse”. W projekcie tym wykonawcà by∏o Stowarzyszenie Rozwoju Lokal- nego i Filantropii w Kielcach (które pe∏ni∏o w 2003 roku funkcj´ sekretariatu Sieci FL). Projektem oprócz Kielc i Bi∏goraja obj´te sà równie˝ fundusze z Elblàga, Lidzbarka Warmiƒskiego, Sokó∏ki, Le˝ajska i Bystrzycy K∏odzkiej. Rozpocz´cie rocznego projektu nastàpi∏o we wrzeÊniu 2002 roku. W ramach projektu wykonane zosta∏o badanie ankietowe problemów spo∏ecznych, rozpocz´∏o dzia∏alnoÊç, powo∏ane przy wspó∏pracy Burmistrza Bi∏goraja, Forum Lokalne (zajmowa∏o si´ diagnozà problemów spo∏ecznych i poszukiwaniem metody i dróg rozwiàzywania problemów spo∏ecznych), prowadzone by∏y szkolenia dla organizacji pozarzàdowych, uruchomiony zosta∏ punkt informacyjno–konsultacyjny dla osób znajàcych problemy lokalne i zainteresowanych ich rozwiàzaniem. Celem projektu by∏o przeciwdzia∏anie marginalizacji i wykluczeniom spo∏ecznym. Dzia∏aniem towarzyszàcym realizacji projektu by∏ konkurs grantowy Fundacji, w wyniku którego nagrodzono projekt Fundacji Pomocy Dzieciom KRZYK. Projekt „Lato w mieÊcie” objà∏ opiekà (w okresie wakacji) 70 biednych dzieci pochodzàcych z rodzin dysfunkcyjnych (alkoholizm, narkomania, bezrobocie, przemoc w rodzinie). Dzieçmi zajmowa∏a si´ grupa wolontariuszy – bezrobotnych pedagogów, którzy mieli okazj´ zdobyç doÊwiadczenia przydatne w przysz∏ej pracy. Zaj´cia prowadzone w letnim klubie obejmowa∏y nauk´ obs∏ugi komputera, rysowanie i maloIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 84 Bi∏goraj wanie, zaj´cia wyrównawcze z czytania i pisania a tak˝e gry, zabawy plenerowe, turnieje, rajdy, wycieczki. W trakcie spotkaƒ terapeutycznych z psychologiem dzieci uczy∏y si´ zachowaƒ asertywnych, uczy∏y si´ rozmawiaç o uzale˝nieniach oraz o swoich indywidualnych potrzebach. W realizacji projektu uczestniczy∏a du˝a grupa wolontariuszy. Przeprowadzenie badania ankietowego na grupie 400 osób by∏o mo˝liwe dzi´ki zaanga˝owaniu i pomocy m∏odzie˝y z Liceum LO im. ONZ pod kierunkiem Barbary Cho∏yst. Zestawienie najwa˝niejszych problemów w Bi∏goraju pokazuje tabela: Problemy mieszkaƒców % ankietowanych bezrobocie 36,90 ubóstwo 11,50 z∏e stosunki mi´dzy ludêmi 1,80 alkoholizm, pijaƒstwo 2,90 przest´pczoÊç 1,70 chuligaƒstwo, wandalizm 0,80 narkomania 1,30 opieka zdrowotna 4,70 edukacja 0,10 z∏a infrastruktura 6,20 komunikacja 10,30 brak mo˝liwoÊci sp´dzania wolnego czasu 5,90 zanieczyszczenie Êrodowiska 2,20 êle dzia∏ajàce w∏adze 2,90 brak perspektyw, stagnacja 2,20 inne 8,60 Za najwa˝niejszy problem ankietowani uznali bezrobocie (w Bi∏goraju poziom bezrobocia przekracza obecnie 13%) i szereg problemów zwiàzanych w sposób bezpoÊredni lub poÊredni z bezrobociem, jak ubóstwo czy alkoholizm. Bezrobocie szczególnie dotkliwie odczuwajà ludzie m∏odzi (34,4% ogó∏u bezrobotnych to bezrobotni do 24 raku ˝ycia, a 29,9% to ludzie w wieku 25-34 lata). Du˝a grupa osób (ponad 10%) wskaza∏a na komunikacj´, jako na najwa˝niejszy problem. Bi∏goraj ma problemy z infrastrukturà. Miasteczko jest zat∏oczone, na wàskich uliczkach brakuje miejsc do parkowania. Komunikacja miejska praktycznie nie funkcjonuje. W mieÊcie nie ma ciekawej oferty na sp´dzanie wolnego czasu. Blisko 40% badanych mieszkaƒców Bi∏goraja to osoby bierne, które nigdy nie anga˝owa∏y si´ w dzia∏ania na rzecz swego otoczenia. Realizacje tego projektu spowodowa∏a koniecznoÊç zwrócenia wi´kszej uwagi w dzia∏alnoÊci Fundacji na rozwiàzywanie problemów spo∏ecznych, na aktywizacj´ ludnoÊci, a szczególnie m∏odzie˝y i kobiet w przeciwdzia∏aniu marginalizacji i wyrównywaniu szans. 5. W styczniu 2004 roku Sieç Funduszy Lokalnych przystàpi∏a do realizacji projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. Fundacja Fundusz Lokalny jest wnioskodawcà Projektu. Dotacja na realizacj´ Projektu w wysokoÊci 93.676 euro (80 % bud˝etu Projektu) zosta∏a pozyskana z Programu Rozwoju Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego – Phare 2001. Sam projekt zosta∏ wypracowany przez Rad´ Sieci FL w trakcie realizacji poprzedniego, pierwszego wspólnego projektu Sieci „Bàdê partnerem – daj szans´” (Phare ACCESS 2000) i stanowi równie˝ jego kontynuacj´. Celem projektu jest poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci lokalnych, przeciwdzia∏anie wykluczeniom spo∏ecznym, w∏àczenie do obywatelskiego uczestnictwa grup zagro˝onych marginalizacjà spo∏eczno – ekonomicznà poprzez wypracowanie sta∏ych êróde∏ finansowania dzia∏aƒ i dzia∏ania na rzecz tych grup oraz przygotowanie wolontariuszy do pozyskiwania Êrodków (wzmocnienie potencja∏u Funduszy Lokalnych). Beneficjentami dzia∏aƒ projektu by∏y mi´dzy innymi: spychane na margines ˝ycia kobiety (Bi∏goraj), dzieci niepe∏nosprawne (Bystrzyca K∏odzka), bezrobotna m∏odzie˝ (Elblàg), osoby stare (Zelów), sieroty (Kielce), ofiary uzale˝nieƒ (Sokó∏ka). Projekt realizowany by∏ przy Êcis∏ej wspó∏pracy lokalnych organizacji pozarzàdowych, biznesu, samorzàdów i spo∏ecznoÊci lokalnych, oraz zaanga˝owaniu Partnera Strategicznego Sieci Funduszy Lokalnych – Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce. G∏ówne dzia∏ania Projektu 1. Przeprowadzenie diagnozy problemów spo∏ecznoÊci lokalnych (z wykorzystaniem doÊwiadczeƒ z projektu „Bàdê partnerem – daj szans´”) w Nidzicy, Zelowie, Tomaszowie Mazowieckim, Raciborzu i Rzeszowie) oraz ponowna analiza problemów w pozosta∏ych obszarach dzia∏ania Funduszy Lokalnych. 2. Przygotowanie Funduszy Lokalnych do pozyskiwania Êrodków na dzia∏ania spo∏eczne (wyszkolenie grupy trenerów funduszy lokalnych, wyszkolenie wolontariuszy – lokalnych fundraiserów, cykliczne warsztaty fundraisingowe we wszystkich Funduszach Sieci) oraz wypracowanie procedur tworzenia i funkcjonowania funduszy celowych. Opracowanie standardów Funduszy Lokalnych, wspó∏pracy Funduszy Lokalnych i funkcjonowania Sieci nastàpi przy Êcis∏ej wspó∏pracy z Akademià Rozwoju Filantropii. 3. Uruchomienie pomocy dla zdiagnozowanych grup beneficjentów: aktywizacja grup mar- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 85 Bi∏goraj ginalizowanych oraz organizacji pozarzàdowych dzia∏ajàcych na ich rzecz, utworzenie nowych funduszy celowych obs∏ugiwanych przez Fundusze Lokalne z ˝elaznym kapita∏em poczàtkowym minimum 5.000 z∏ oraz przeprowadzenie konkursów grantowych i przyznanie dotacji w wysokoÊci minimum 5.000 z∏. 4. Promowanie idei funduszu lokalnego, wolontariatu oraz modelu pomocy grupom marginalizowanym wypracowanego w projekcie nastàpi poprzez: konferencje prasowe, ulotki, redagowanie Kuriera Emaliowego, konferencj´ promocyjnà, teczk´ fundraisera, poradnik fundraisera, zbiórki publiczne, imprezy charytatywne. Wspó∏praca z Partnerami Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej wspó∏pracuje z licznymi partnerami: Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce, Fundacjà Batorego, Polsko–Amerykaƒskà Fundacjà WolnoÊci, Fundacjà Edukacyjnà w ¸odzi, Siecià Funduszy Lokalnych w Polsce, Transatlantyckà Siecià Fundacji Lokalnych. Wspó∏praca z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce Stowarzyszenie Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce jest partnerem specjalnym. Trudno sobie wyobraziç funkcjonowanie Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej bez udzia∏u, zaanga˝owania i pomocy zespo∏u m∏odych, fantastycznych przyjació∏ Bi∏goraja z Akademii Rozwoju Filantropii. Staraniem ARF przeprowadzono pierwsze w Polsce badanie mo˝liwoÊci tworzenia funduszy lokalnych (Bi∏goraj by∏ jednym z czterech miast, w których prowadzono badanie). ARF wspiera rozwój filantropii w Polsce, organizuje cykliczny ogólnopolski konkurs „Dobroczyƒca Roku”, wspiera tworzenie nowych funduszy, prowadzi dzia∏alnoÊç szkoleniowà, wydaje publikacje, organizuje specjalne szkolenia dla biznesu, prowadzi otwarte konkursy grantowe, pomaga organizacjom obywatelskim w pozyskiwaniu Êrod- ków na dzia∏alnoÊç statutowà, wspiera dzia∏ania aktywizujàce spo∏ecznoÊci lokalne, prowadzi w∏asne programy stypendialne. Akademia Rozwoju Filantropii jest naszym najwi´kszym darczyƒcà. Za poÊrednictwem ARF otrzymaliÊmy: • Êrodki na pokrycie kosztów operacyjnych w ramach programu „Grosz do grosza” (w kwocie 74.250 z∏) • dofinansowanie kapita∏u ˝elaznego (w kwocie 206.468 z∏) • dofinansowanie prowadzonych przez nas konkursów grantowych (w kwocie 156.060 z∏) Wspó∏pracujemy z ARF w realizacji programów stypendialnych AGRAFKA (8.800 z∏). W sumie w ciàgu pi´ciu lat dzia∏alnoÊci otrzymaliÊmy z ARF dotacj´ w wysokoÊci 445.578 z∏. Wielokrotnie korzystaliÊmy z oferty szkoleniowej i doradczej Akademii. Wspólnie utworzyliÊmy i rozwijamy Fundacj´ FL Ziemi Bi∏gorajskiej. Bardzo liczymy na dalszà pomoc i ˝yczliwoÊç naszego Najwa˝niejszego Partnera. Wspó∏praca z Ogólnopolskà Siecià Funduszy Lokalnych W listopadzie 2001 roku w Bi∏goraju z inicjatywy naszej Fundacji utworzona zosta∏a nieformalna organizacja ogólnopolska Sieç Funduszy Lokalnych, której celem jest wspó∏praca, wymiana doÊwiadczeƒ, promocja i dzia∏anie na rzecz rozwoju i wzmocnienia funduszy lokalnych w Polsce. Pierwszà przewodniczàcà Rady Sieci FL by∏a Irena Gadaj – prezes Fundacji FL Ziemi Bi∏gorajskiej. W sk∏ad Sieci FL wchodzà fundusze lokalne z Bi∏goraja, Bystrzycy K∏odzkiej, Elblàga, Kielc, Le˝ajska, Lidzbarka Warmiƒskiego, Nidzicy, Tomaszowa Lubelskiego, Raciborza, Sokó∏ki, Rzeszowa i Zelowa. Cz∏onkowie Sieci wspierajà si´ wzajemnie, wymieniajà doÊwiadczenia, realizujà wspólne projekty (Phare Access – „Bàdê partnerem – daj szans´”, “Ró˝ne problemy – jedna metoda...”) i organizujà raz w roku konferencj´ promocyjnà. W listopadzie 2002 roku odby∏a si´ w Warszawie konferencja „Fundusze lokalne – nowy sposób na lokalne problemy”, a we wrzeÊniu 2003 roku konferencja pod has∏em „Bàdê partnerem – daj szanse”. Strategicznym partnerem Sieci FL jest Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce. Wspó∏praca z Transatlantyckà Siecià Fundacji Lokalnych Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej korzysta z najnowszych osiàgni´ç funduszy lokalnych z caIV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 86 Bi∏goraj ∏ego Êwiata. ÂciÊle wspó∏pracujemy z Transatlantyckà Siecià Fundacji Lokalnych. W 2000 roku Naszà Fundacj´ odwiedzi∏ Joe Lumarda, wiceprezes Fundacji Lokalnej z Kalifornii, USA. Wizyta ta by∏a bardzo wa˝na dla bardzo m∏odej bi∏gorajskiej Fundacji. Joe Lumarda uÊwiadomi∏ nam jak wiele mamy do zrobienia w zakresie lepszej promocji Fundacji i marketingu naszych us∏ug. W czerwcu 2002 roku na zaproszenie Fundacji Lokalnej w Dallas, USA przebywa∏a z trzytygodniowà wizytà prezes naszej Fundacji Irena Gadaj. W trakcie pobytu mia∏a okazj´ zobaczyç jak wa˝ne jest zaspokajanie potrzeb i wymagaƒ poszczególnych darczyƒców i jak du˝e znaczenie fundacje amerykaƒskie przywiàzujà do obs∏ugi funduszy imiennych i firmowych. W lipcu 2002 roku Naszà Fundacj´ odwiedzili, dzielàc si´ swoimi doÊwiadczeniami, przedstawiciele fundacji z Doliny Krzemowej (Peter Hero) i Anglii (Chris Harris). Nasi goÊcie wyrazili s∏owa uznania pod naszym adresem, podzielili si´ swoimi doÊwiadczeniami z trudnych poczàtków w∏asnej dzia∏alnoÊci. Irena Gadaj zosta∏a zaproszona do udzia∏u w pracach mi´dzynarodowej grupy ekspertów Transatlantyckiej Sieci Funduszy Lokalnych. Grupa zajmuje si´ wypracowaniem wspólnego poglàdu i stanowiska na „niegrantowà” rol´ fundacji lokalnej w Êrodowisku. W dniach 09–24 czerwca 2003 roku Fundacja FLZB goÊci∏a Williama Roya Vanderbilt (Dyrektor Fundacji Lokalnej Rejonu Holland/Zeeland w Holland, Michigan, USA). Nasz przyjaciel z Holland dzieli∏ si´ swoimi doÊwiadczeniami, zach´ca∏ do utworzenia m∏odzie˝owej rady fundacji i bardziej intensywnych dzia∏aƒ fundraisingowych. Wspó∏praca i praca w ramach Transatlantyckiej Sieci Fundacji Lokalnych to doskona∏a okazja do dalszego rozwoju Naszej Fundacji. Nic tak nie pomaga jak dobre wskazówki i pomoc doÊwiadczonych kolegów. Pozyskiwanie funduszy Od ponad 5 lat najwa˝niejszà dzia∏alnoÊcià Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej jest pozyskiwanie Êrodków finansowych, w tym na kapita∏ wieczysty oraz na utworzone w ramach Fundacji, funkcjonujàce niezale˝nie od siebie Fundusze a tak˝e na realizacj´ konkretnych projektów. 1. Pisanie projektów i wniosków o dotacj´ Ten sposób pozyskiwania Êrodków jest bardzo skutecznie realizowany w naszej Fundacji. W latach 1999-2003 pozyskaliÊmy w sumie 563.768 z∏, z czego za poÊrednictwem ARF – 445.578 z∏ oraz Fundacji Batorego – 78.900 z∏. Pisaniem projektów i wniosków zajmuje si´ Zarzàd i pracownicy biura Fundacji. W 2004 roku fundacja realizuje 3 projekty: – Projekt „Zbieramy dla zmiany” – grant w wysokoÊci 15 tys. z∏ Fundacja pozyska∏a z ARF (Program „Dzia∏aj Lokalnie III”) – Projekt grantowy realizowany w ramach programu Pracownia Umiej´tnoÊci, wspierajàcy przedsi´wzi´cia m∏odzie˝owe „MATRIKS” – uzyska∏ dofinansowanie w wysokoÊci 19 tys. z∏ od PTC ERA oraz 15 tys. z∏ od lokalnych firm (AMBRA S. A., MEWA S. A., MARKOWICZE S. A., BARR S. A.) – Projekt Sieci FL „Ró˝ne problemy – jedna metoda – Fundusze Lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” uzyska∏ dofinansowanie w wysokoÊci 93.696 euro (80% wartoÊci projektu) z bud˝etu Programu Phare 2001 „Rozwój spo∏eczeƒstwa obywatelskiego”. 2. Obs∏uga funduszy firmowych Zasady wspó∏pracy Fundacji z firmà reguluje umowa podpisana pomi´dzy Zarzàdem Fundacji i Zarzàdem Firmy. Pozyskiwaniem nowych firm do wspó∏pracy zajmuje si´ Rada Fundacji, Zarzàd i biuro Fundacji. Fundusz firmowy zgodnie z przyj´tymi zasadami mo˝e utworzyç firma, która przeka˝e na kapita∏ ˝elazny kwot´ min. 5 tys. z∏ oraz zobowià˝e si´ do przekazywaniu w ka˝dym roku kwoty min. 5 tys. z∏. Fundacja obs∏uguje dobroczynne fundusze AMBRA S. A., PW APIS s.j. 3. Obs∏uga funduszy imiennych i pojedynczych darowizn Fundacja obs∏uguje fundusze imienne, utworzone zgodnie z wolà darczyƒcy (fundusz Ireny Gadaj), imienne fundusze stypendialne (fundusze I. i A. ¸ukasz, H. i S. Oleszczak, Rodziny Billa Vandrebilt i Jeffa Bart). Fundacja przyjmuje te˝ darowizny pojedyncze od firm i osób fizycznych. Do koƒca 2003 roku Fundacja uzyska∏a 449.025 z∏ pojedynczych darowizn od firm, banków i osób prywatnych. 4. Sta∏e umowy o wspó∏pracy Fundacja ma podpisane umowy o wspó∏pracy ze sta∏ymi darczyƒcami. Na podstawie takiej umowy Bank BISE przekazuje rocznie kwot´ 5 tys. z∏ na Fundusz Wspierania OÊwiaty w Gminie Frampol. Umowa obliguje Fundacj´ do przedk∏adania sprawozdaƒ z wykorzystania przekazanych kwot. Nawiàzywaniem sta∏ej wspó∏pracy zajmuje si´ Zarzàd. 5. Wspó∏praca z samorzàdem lokalnym Fundacja wspó∏pracuje z Miastem Bi∏goraj – zajmujemy si´ obs∏ugà stypendiów Burmistrza. W latach 2001/2003 Fundacja otrzyma∏a na sty- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 87 Bi∏goraj pendia dla najzdolniejszych bi∏gorajskich uczniów 113.420 z∏. 6. Wspó∏praca z Powiatowym Urz´dem Pracy Fundacja korzysta z mo˝liwoÊci sfinansowania wynagrodzenia pracowników i sta˝ystów ze Êrodków Funduszu Pracy. W ramach prac interwencyjnych zatrudnione by∏y: Gra˝yna Pude∏ko i Ewa Proc. Sta˝ w Fundacji odpracowa∏y: Basia Sadowska i Ania Siemiak. 7. Darowizny rzeczowe („in kind”) Fundacja korzysta z goÊcinnoÊci i pomocy sprz´towej Bi∏gorajskiej Agencji Rozwoju Regionalnego SA. Siedziba Fundacji znajduje si´ w budynku zarzàdzanym przez Bi∏gorajskà Agencj´ Rozwoju Regionalnego S. A. w centrum Bi∏goraja, w pobli˝u banków i urz´dów. Fundacja pozyskuje nieodp∏atnie od lokalnych handlowców i firm materia∏y i produkty niezb´dne do obs∏ugi imprez dobroczynnych. Sta∏ymi darczyƒcami sà firmy: Ambra SA, PW APIS, Fox. 8. Dochody z imprez dobroczynnych Fundacja przynajmniej dwa razy do roku organizuje imprez´ dobroczynnà. O charakterze imprezy i przeznaczeniu pozyskanych funduszy decyduje Rada Fundacji. Organizacjà i obs∏ugà imprez dobroczynnych zajmuje si´ biuro i zarzàd Fundacji. • 26 lutego 2000 roku mia∏ miejsce „Kulig staropolski” zorganizowany przez Zarzàd Fundacji. Zaproszeni goÊcie doskonale bawili si´ w leÊniczówce we W∏adys∏awowie ko∏o Frampola, w Lasach Janowskich przy dêwi´kach kapel ludowych z Kocudzy i Janowa Lubelskiego. Podczas kuligu zorganizowano aukcj´, z której dochód w kwocie 8.250 z∏ zasili∏ Fundusz Stypendialny. • W zwiàzku z 10-leciem firmy AMBRA S. A. 1 paêdziernika 2000 roku odby∏ si´ mecz pi∏karski pomi´dzy dru˝ynami Widzew ¸ódê i ¸ada Bi∏goraj. Ca∏kowity dochód ze sprzeda˝y biletów (w wysokoÊci 3.574 z∏) zosta∏ podwojony przez AMBR¢ i zasili∏ kapita∏ ˝elazny Fundacji. Ten pi´kny gest firmy AMBRA godny jest naÊladowania przez inne bi∏gorajskie firmy. • 17 grudnia 2000 roku, przed Urz´dem Miasta, odby∏o si´ przedÊwiàteczne spotkanie mieszkaƒców Bi∏goraja pod has∏em „Prezent pod choink´”. Zabawa zorganizowana we wspó∏pracy z Urz´dem Miasta dostarczy∏a wiele atrakcji, przede wszystkim ma∏ym mieszkaƒcom, a kapita∏ ˝elazny Fundacji powi´kszy∏ si´ o kwot´ 1.261,74 z∏. • Bale dobroczynne W dniu 19 stycznia 2002 roku odby∏ si´ pierwszy Bal Dobroczynny Fundacji. Bal by∏ bardzo udanym przedsi´wzi´ciem (5.000 z∏ zebrano na fundusz stypendialny i tyle samo na fundusz sportu – zapoczàtkowany na balu Fundacji). Ponad 90 osób bawi∏o si´ doskonale do rana. W trakcie balu by∏o bardzo wiele atrakcji: pokazy taƒca, wyst´py zespo∏ów, aukcje i konkursy. 18 stycznia 2003 r. w hotelu DODO FLZB zorganizowa∏a po raz drugi Bal Fundacji. Uczestnikami Balu byli wszyscy, którym na sercu le˝y pomoc szczególnie uzdolnionym uczniom i studentom oraz wsparcie i promocja dzia∏aƒ sportowych na terenie powiatu bi∏gorajskiego i Gminy Zwierzyniec. Ca∏kowity dochód z Balu (ok. 18.000 z∏) zasili∏ Bi∏gorajski Fundusz Stypendialny i Fundusz Sportu. Trzeci Bal Dobroczynny Fundacji (2004), zorganizowany przy du˝ej pomocy stypendystów przyniós∏ 9.521 z∏ dochodu na Fundusz Stypendialny i Fundusz Zdrowia. • W lipcu 2002 w posiad∏oÊci prezesa Janusza Palikota, wiceprzewodniczàcego Rady Fundacji mia∏ miejsce wspania∏y koncert Budki Suflera. W trakcie wieczoru prezes Palikot wystawi∏ na licytacj´ pierwszà butelk´ wyjàtkowego trunku „Palikotówki”. Butelka zosta∏a sprzedana za 25 tysi´cy z∏otych, która to kwota zosta∏a przekazana na rzecz Fundacji FLZB. Dodatkowo w trakcie wieczoru wolontariusze Fundacji zebrali 2.466 z∏ (gospodarz prosi∏ goÊci, by nie przynosili kwiatów). • Bardzo ciekawà imprezà kulturalnà organizowanà przez Fundacj´ FL Ziemi Bi∏gorajskiej jest kulturalno-sportowo-rozrywkowa impreza organizowana dla spo∏ecznoÊci lokalnej przy okazji wyborów do Parlamentu i samorzàdów lokalnych – Wyborczy Hyde Park. W trakcie tej imprezy mieszkaƒcy mogà skonfrontowaç programy wyborcze poszczególnych komitetów oraz oceniç ich poglàdy na dzia∏alnoÊç dobroczynnà. Komitety wyborcze wspó∏zawodniczà ze sobà w ró˝nych konkurencjach, odpowiadajà na pytania, próbujà swoich si∏ w pozyskiwaniu funduszy od wyborców. Pierwszy Hyde Park odby∏ si´ przed wyborami do Parlamentu 9 wrzeÊnia 2001 roku. Dochód z imprezy nie by∏ wysoki, wyniós∏ 1.133,65 z∏, ale by∏a to najwi´ksza impreza promocyjna Fundacji. Wyborczy Hyde Park II odby∏ si´ 20 paêdziernika 2002. Ta dobroczynna impreza spotka∏a si´ z szerokim zainteresowaniem i przychylnà ocenà mieszkaƒców Bi∏goraja oraz przyby∏ych goÊci. Mieszkaƒcy mieli okazj´ obserwowaç zmagania polityków w walce o g∏osy wyborców. ˚yczliwe komentarze na temat imprezy upewni∏y organizatorów, i˝ nale˝y kontynuowaç organizacj´ tego charytatywnego przedsi´wzi´cia. Oprócz zebranej kwoty na stypendia (5.169,12 z∏) Wyborczy Hyde Park II by∏ du˝ym osiàgni´ciem promujàcym Fundacj´ FLZB. W trakcie imprezy wr´czono stypendia Fundacji. Wiele osób po raz pierwszy zetkn´∏o si´ z dobroczynnà dzia∏alnoÊcià Fundacji. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 88 Bi∏goraj • Bardzo ciekawe imprezy dobroczynne, promujàce zdrowy tryb ˝ycia organizuje Komisja Funduszu Zdrowia. 24 maja 2003 roku odby∏a si´ „Majówka Dobroczynna”. Ponad czterdzieÊci osób, g∏ównie lekarzy i przedsi´biorców przyjecha∏o na rowerach do Szkó∏ki LeÊnej na Rapach Dylaƒskich. Doskona∏a zabawa przy muzyce i ognisku trwa∏a do póênych godzin nocnych. Dochód z imprezy w kwocie 5.300 z∏ przeznaczony zosta∏ na zakup sprz´tu ratujàcego ˝ycie. Rowerowe leÊne imprezy Komisja Zdrowia organizuje dwa razy w roku. Ca∏kowity dochód z imprez przekazywany jest na zakup sprz´tu medycznego. 9. Dochody z odsetek od kapita∏u Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej dysponuje stale rosnàcym kapita∏em ˝elaznym. Zarzàd lokuje posiadane Êrodki na lokatach terminowych oraz inwestuje w zakup obligacji skarbowych. Zgodnie z podj´tà przez Rad´ Fundacji decyzjà Zarzàd ma prawo 20% posiadanych Êrodków zaanga˝owaç w bardziej ryzykowne przedsi´wzi´cia finansowe (np. zakup akcji gie∏dowych). 40% z uzyskanych odsetek Zarzàd ma prawo przeznaczyç na konkursy grantowe i stypendia, 30% na koszty operacyjne i 30% na powi´kszenie kapita∏u ˝elaznego. W 2002 roku Fundacja uzyska∏a z odsetek 45.016,96 z∏, w 2003 – 37.242,51 z∏. 10. Dochody z odpiStypendyÊci FL w Bi∏goraju sów 1% podatku od osób fizycznych Po raz pierwszy w 2004 roku Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej uzyska∏a dochód z 1% od podatku osób fizycznych. Takà mo˝liwoÊç wprowadzi∏a ustawa o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i o wolontariacie (z dnia 24 kwietnia 2003 r. – Dz. U. Nr 96, poz. 873). Mo˝liwoÊç skorzystania z ustawy Fundacja otrzyma∏a po uzyskaniu statusu organizacji po˝ytku publicznego, co nastàpi∏o w dniu 21 kwietnia 2004, na kilka dni przed zakoƒczeniem okresu rocznych rozliczeƒ podatkowych osób fizycznych. Mimo krótkiego okresu czasu Fundacja uzyska∏a 22.794,39 z∏ przychodu z tego tytu∏u. Podsumowanie Przez 5 lat dzia∏alnoÊci Nasza Fundacja osiàgn´∏a bardzo wiele. ZbudowaliÊmy stabilnà organizacj´. Nasza dzia∏alnoÊç spotyka si´ z aprobatà. Wspó∏pracuje z nami du˝a grupa darczyƒców, naszych partnerów i wolontariuszy. Wspó∏pracujemy z polskimi i zagranicznymi funduszami lokalnymi. JesteÊmy traktowani jak równoprawni partnerzy. Mamy w∏asne doÊwiadczenie i bogaty dorobek. WsparliÊmy 137 projektów wa˝nych dla spo∏ecznoÊci Ziemi Bi∏gorajskiej, ponad 400 najzdolniejszych dzieci i m∏odzie˝y korzysta∏o z na- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 89 Bi∏goraj szego Funduszu Stypendialnego. ZbudowaliÊmy kapita∏ ˝elazny w wysokoÊci ponad 650 tysi´cy z∏otych. To daje nam trwa∏e podstawy funkcjonowania, ale wcià˝ jesteÊmy na poczàtku drogi. W ciàgu 10 lat chcemy zgromadziç 2,5 mln z∏, po to by ka˝dego roku oddawaç spo∏ecznoÊci w postaci grantów i stypendiów kwot´ ok. 300 tysi´cy rocznie. Zale˝y nam, by wcià˝ zwi´kszaç liczb´ i wielkoÊç przyznawanych grantów i stypendiów. Zale˝y nam na rozwoju Funduszu Sportu, Funduszu Zdrowia, UFO, Funduszu Kobiet oraz na pozyskiwaniu nowych darczyƒców i partnerów. JesteÊmy gotowi do obs∏ugiwania nowych funduszy celowych, imiennych, firmowych. Nasze dzia∏ania b´dà si´ koncentrowa∏y na rozwoju Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej poprzez: • stworzenie lepszej oferty dla darczyƒców, • rozszerzenie wspó∏pracy z samorzàdami, • rozszerzenie wspó∏pracy z firmami, • rozszerzenie wspó∏pracy z organizacjami pozarzàdowymi, • tworzenie nowych funduszy, • rozwój dzia∏aƒ marketingowych i fundraisingowych, • rozwój wspó∏pracy z Siecià FL, • rozwijanie wspó∏pracy z Funduszami zagranicznymi, • rozwijanie sta∏ej wspó∏pracy z wolontariuszami, • pozyskiwanie jak najszerszej grupy przyjació∏ i sympatyków. By zrealizowaç te plany Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej musi byç profesjonalnà, dobrze zarzàdzanà i elastycznà organizacjà. Dzia- ∏aniom tym sprzyja realizacja projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – Fundusze Lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. W ramach projektu opracowane zosta∏y standardy dzia∏aƒ, przygotowane zosta∏y materia∏y informacyjne i promocyjne. Na bie˝àco Fundusze Lokalne wymieniajà swoje doÊwiadczenia, tak by pomoc Funduszy Lokalnych trafi∏a zgodnie z oczekiwaniami spo∏ecznoÊci lokalnej i darczyƒców. Naszà bolàczkà jest ciàgle zmieniajàce si´ otoczenie prawne dotyczàce funkcjonowania Fundacji i pozyskiwania Êrodków oraz wcià˝ jeszcze zbyt ma∏a wra˝liwoÊç mieszkaƒców i s∏abo rozwini´ta potrzeba wspierania dzia∏aƒ obywatelskich. W 2004 roku po raz pierwszy uzyskaliÊmy darowizny z odpisów 1% od podatku osób fizycznych. Pierwsze wp∏ywy pozwalajà mieç nadziej´, ˝e b´dzie to trwa∏y sposób pozyskiwania Êrodków. Niestety, jednoczeÊnie bardzo znacznie ograniczono mo˝liwoÊci odpisów od dochodów osób fizycznych na dzia∏alnoÊç dobroczynnà i charytatywnà. Wprowadzono ograniczenie w wysokoÊci 350 z∏, co jest kwotà znacznie ni˝szà, ni˝ wi´kszoÊç darowizn uzyskiwanych przez Fundacj´ FLZB od osób fizycznych w latach poprzednich. Pi´ç lat dzia∏alnoÊci Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej udowodni∏y nie tylko to, ˝e warto nam zaufaç, ale dowiod∏y, ˝e warto z nami wspó∏pracowaç, warto byç naszym partnerem. Dla Naszego Wspólnego Dobra. Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej ma zamiar wspólnie z naszymi partnerami s∏u˝yç spo∏eczeƒstwu najlepiej, jak tylko potrafi, i tak d∏ugo, jak d∏ugo b´dzie potrzebna. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 90 Bi∏goraj Zawsze dla wspólnego dobra spo∏ecznoÊci Ziemi Bi∏gorajskiej Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej ul. KoÊciuszki 65, 23-400 Bi∏goraj tel. 84*686 48 87, fax 84*686 53 93 [email protected], www.flzb.lbl.pl Irena Gadaj – prezes IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 91 Nidzica NIDZICKI FUNDUSZ LOKALNY Stowarzyszenie – Nidzicki Fundusz Lokalny rozpocz´∏o dzia∏alnoÊç w 1999 r. i zosta∏o zarejestrowane w Sàdzie Rejonowym w Olsztynie pod numerem KRS: 0000047959. Grup´ za∏o˝ycieli stanowi∏o 17 osób fizycznych. Na czele grupy inicjatywnej, którà tworzyli przedstawiciele biznesu, samorzàdu, Prezes oÊwiaty sta∏a Nidzicka Barbara Margol Fundacja Rozwoju „NIDA”. Realizatorami wszystkich dzia∏aƒ z tym zwiàzanych byli Barbara i Krzysztof Margol. Do pierwszego spotkania z darczyƒcami na temat powo∏ania funduszu stypendialnego przygotowywali si´ bardzo d∏ugo i bardzo dobrze. Zaproszenia zosta∏y wys∏ane do wszystkich firm, które by∏y zainteresowane pomys∏em i które skorzysta∏y z pomocy Fundacji „NIDA”. ¸àcznie wys∏ano 60 zaproszeƒ. Wszystkie by∏y poprzedzone telefonem. Zaproszone zosta∏y tak˝e w∏adze samorzàdowe. W pierwszym spotkaniu uczestniczy∏o 70 osób. Zainteresowanie by∏o ogromne. „PrzygotowaliÊmy materia∏y o organizacji, regulamin funduszu stypendialnego i pierwszà, nie najlepiej jeszcze wykonanà, broszurk´ na temat tego, czym b´dzie ten fundusz stypendialny. Od razu, na pierwszym spotkaniu wy∏oni∏a si´ grupa osób do komisji przyznajàcej stypendia oraz wypracowana zosta∏a ostateczna wersja regulaminu programu stypendialnego” – Barbara Margol – cytat z wypowiedzi z publikacji pt. „Jak przygotowaç plan zbierania funduszy? Ma∏y poradnik dla fundacji i stowarzyszeƒ”. Grupa za∏o˝ycielska ustali∏a misj´ Nidzickiego Funduszu Lokalnego: „Misjà Nidzickiego Funduszu Lokalnego jest poprawa jakoÊci ˝ycia mieszkaƒców powiatu nidzickiego poprzez gromadzenie, zarzàdzanie i dystrybucj´ funduszy na cele dobroczynne i inicjatywy w zakresie rozwoju edukacji, oÊwiaty, kultury, ochrony Êrodowiska, Struktura organizacyjna Nidzickiego Funduszu Lokalnego Rada Stowarzyszenia (18 osób) Zarzàd Stowarzyszenia (3 osoby) PROGRAMY Program Program KrymskotatarStypendialny Stypendialny ski Fundusz Stypendialny ˚AK PRYMUS Stypendia Pomostowe Program Edukacyjny „Z∏otówka do Szcz´Êcia Konkurs o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku” GREGOROVIUSY Klub-net IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 92 Nidzica ochrony zabytków i spraw obywatelskich.” Stowarzyszenie gromadzi fundusze, z których dochody wykorzystywane sà do spe∏niania potrzeb charytatywnych spo∏ecznoÊci – od przyznawania stypendiów dla uzdolnionych, lecz Nidzicki Fundusz Lokalny nale˝y do Sieci Funduszy Lokalnych w Polsce Najwa˝niejszà rol´ w tworzeniu i rozwijaniu Funduszu Lokalnego odgrywa Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce niezamo˝nych studentów i uczniów szkó∏ Êrednich, do wspierania dzia∏aƒ innych organizacji spo∏ecznych na tere- nie powiatu nidzickiego. W ramach Funduszu dzia∏ajà poszczególne Komisje Spo∏eczne: – Komisja Kwalifikacyjna Programu Stypendialnego ˚AK i PRYMUS – Komisja Grantowa – Kapitu∏a Konkursu o tytu∏ „Dobroczyƒca Roku” – GREGOROVIUSY – M∏odzie˝owa Komisja Grantowa ZARZÑD: • Barbara Margol – Prezes Zarzàdu • Tadeusz Miecznikowski – Cz∏onek Zarzàdu • Edward Zakrzewski – Cz∏onek Zarzàdu KOMISJA REWIZYJNA: • Zofia Wnorowska – Przewodniczàca Komisji • Marek Kaszubski – Cz∏onek Komisji • Bogdan Kalinowski – Cz∏onek Komisji • Anna Bartosiak – Cz∏onek Komisji RADA: • Anna Bartosiak – wolontariusz Szko∏y Aktywizacji Nidzickiej Fundacji Rozwoju NIDA, cz∏onek Komisji Rewizyjnej • Waldemar B´ski – radca prawny • Bo˝ena Biegaƒska –Miejski OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w K´trzynie • Antoni Grochal –PSS „Spo∏em” • Bogdan Kalinowski – Miejskie Wodociàgi i Kanalizacja, cz∏onek Komisji Rewizyjnej • Marek Kaszubski – Biuro Us∏ug Geodezyjnych, cz∏onek Komisji Rewizyjnej • Józef KiliÊ • Marcin Konieczny – Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej – OÊrodek w Olsztynie • Barbara Margol – Nidzicki Fundusz Lokalny – Prezes Zarzàdu • Krzysztof Margol – NFR „NIDA”, przewodniczàcy Rady FL • Tadeusz Miecznikowski – Bank Spó∏dzielczy w Nidzicy, cz∏onek Zarzàdu • Cecylia Miko∏ajska – Kuratorium OÊwiaty w Olsztynie • Maciej Parecki – NIDEX • Barbara P∏oska –NFR „NIDA”, Nidzicki Fundusz Lokalny – ksi´gowa • Halina Pyszko – Nidzicki OÊrodek Kultury, cz∏onek Komisji Grantowej • Eugeniusz S∏awiƒski – Zespó∏ Szkó∏ Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy, cz∏onek Komisji Stypendialnej • Zofia Wnorowska – wolontariusz NFL, przewodniczàca Komisji Rewizyjnej • Edward Zakrzewski – Agencja NieruchomoÊci Rolnych w Nidzicy, cz∏onek Zarzàdu • Andrzej Zawieska – Zespó∏ Opieki Zdrowotnej w Nidzicy, przewodniczàcy Komisji Stypendialnej KOMISJA KWALIFIKACYJNA PROGRAMU STYPENDIALNEGO „˚AK” • El˝bieta Jab∏onowska – Zespó∏ Szkó∏ Rolniczych i Ogólnokszta∏càcych w Jagarzewie • Ryszard Maj – Zespó∏ Szkó∏ Zawodowych i Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy • Barbara Margol – Nidzicki Fundusz Lokalny • Eugeniusz S∏awiƒski – Zespó∏ Szkó∏ Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy • Maria Wiejak – „Wiejak” sp. z o. o. • Roman Zar´bski – INS-BUD • Andrzej Zawieska – Zespó∏ Opieki Zdrowotnej w Nidzicy, przewodniczàcy Komisji IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 93 Nidzica KOMISJA KWALIFIKACYJNA PROGRAMU STYPENDIALNEGO „PRYMUS” • Bogdan Kalinowski – Miejskie Wodociàgi i Kanalizacja sp. z o. o. • Barbara Margol – Nidzicki Fundusz Lokalny • Lech Pietraszko – Zespó∏ Szkó∏ Zawodowych i Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy • Gra˝yna S∏awiƒska – Zespó∏ Szkó∏ Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy, przewodniczàca Komisji • Wanda Soroka – Zespó∏ Szkó∏ Rolniczych i Ogólnokszta∏càcych w Jagarzewie • Bo˝ena Szczypiƒska – Bank Spó∏dzielczy w Nidzicy KOMISJA GRANTOWA • Bogdan Kalinowski – Miejskie Wodociàgi i Kanalizacja • Marek Kaszubski – Biuro Us∏ug Geodezyjnych – przewodniczàcy Komisji • Marcin Konieczny – Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej w Olsztynie • Barbara Margol – Nidzicki Fundusz Lokalny • Maciej Parecki – NIDEX • Halina Pyszko – Nidzicki OÊrodek Kultury • Zofia Wnorowska – wolontariusz Szko∏y Aktywizacji Nidzickiej Fundacji Rozwoju „NIDA” KAPITU¸A KONKURSU O TYTU¸ „DOBROCZY¡CA ROKU” – GREGOROVIUSY • Hubert Domaƒski – Towarzystwo Ziemi Nidzickiej, przewodniczàcy Kapitu∏y • Dorota Doroziƒska – Zespó∏ Szkó∏ nr 2 w Nidzicy • Jerzy Grala – „Nasza Gazeta Nidzicka” • Anna ¸àczkowska – Polski Czerwony Krzy˝ Zarzàd Rejonowy Nidzica • Barbara Margol – Nidzicki Fundusz Lokalny • Maria Nasiadka – Miejsko–Gminna Biblioteka Publiczna w Nidzicy • Barbara Przybyszewska – Nidzicki OÊrodek Kultury • Witold Zago˝d˝on – Towarzystwo Ziemi Nidzickiej Nasze dzia∏ania Stowarzyszenie – Nidzicki Fundusz Lokalny od 30 kwietnia 2004 r. posiada status organizacji po˝ytku publicznego. Celem Funduszu jest: 1. wspieranie inicjatyw spo∏ecznych w zakresie: dobroczynnoÊci, kultury fizycznej i sportu, ochrony zabytków, ochrony Êrodowiska i rozwoju gospodarczego, 2. prowadzenie dzia∏alnoÊci kulturalnej i oÊwiatowej, 3. rozwijanie i popularyzowanie postaw filantropijnych sprzyjajàcych rozwojowi spo∏ecznemu i gospodarczemu, 4. wspieranie organizacyjne, finansowe i rzeczowe osób fizycznych i prawnych w zakresach obj´tych celami Stowarzyszenia. Nidzicki Fundusz Lokalny jest realizatorem programów stypendialnych, grantowych oraz edukacyjnych: • PROGRAM STYPENDIALNY ˚AK Przeznaczony jest dla absolwentów szkó∏ Êrednich i studentów studiów dziennych, koƒczàcych si´ uzyskaniem tytu∏u magistra, którzy osiàgajà Êrednià ocen co najmniej 4,3 i znajdujà si´ w trudnej sytuacji materialnej. Pomoc w formie stypendium przyznawana jest na rok akademicki. • PROGRAM STYPENDIALNY PRYMUS Przeznaczony jest dla uczniów szkó∏ Êrednich z powiatu nidzickiego, którzy osiàgajà Êrednià ocen nie mniejszà ni˝ 4,0 na Êwiadectwie i pochodzà z niezamo˝nych rodzin. Program dofinansowany jest przez Fundacj´ im. Stefana Batorego w ramach programu „Równe szanse”. • KRYMSKOTATARSKI FUNDUSZ STYPENDIALNY Celem programu jest finansowa pomoc krymskim Tatarom studiujàcym w Polsce i osiàgajàcym dobre wyniki w nauce. Program realizowany jest wspólnie z Fundacjà Edukacja dla Demokracji. • STYPENDIA POMOSTOWE Program wspiera m∏odzie˝ ze wsi i miast (do 20 tys. mieszkaƒców. Ma on u∏atwiç m∏odzie˝y podj´cie dziennych studiów magisterskich na wszystkich kierunkach wy˝szych uczelni paƒstwowych poprzez ufundowanie stypendiów na pierwszym roku studiów. Program dofinansowuje Fundacja Edukacyjna Przedsi´biorczoÊci w ¸odzi www.fep.lodz.pl. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 94 Nidzica • Z¸OTÓWKA DO SZCZ¢ÂCIA Program edukacyjny dla dzieci i m∏odzie˝y na realizacj´ ciekawych pomys∏ów na zaj´cia pozalekcyjne z dzieçmi potrzebujàcymi pomocy. Program realizowany jest przy wspó∏pracy stypendystów i harcerzy w formie publicznej zbiórki pod has∏em „Miko∏aj najwi´kszym filantropem na Êwiecie”, w dniu 6 grudnia ka˝dego roku. • Zbiórki publiczna – akcja „Z∏otówka do szcz´Êcia” • Wp∏aty indywidualne • Pisanie wniosków do programów pomocowych • Kontakty osobiste z przedsi´biorstwami, bankami, samorzàdami lokalnymi, indywidualnymi osobami • Kapelusz Filantropa – dobrowolna wp∏ata podczas wszystkich imprez, uroczystoÊci i konferencji organizowanych przez Nidzicki Fundusz Lokalny Bal Charytatywny • KONKURS O TYTU¸ DOBROCZY¡CA ROKU „GREGOROVIUSY” Program ma na celu wyró˝nianie osób i przedsi´biorstw, które w sposób szczególny anga˝ujà si´ we wspieranie inicjatyw spo∏ecznych w powiecie nidzickim. Tytu∏ „Dobroczyƒca Roku” przyznawany jest w dwóch kategoriach: osoba indywidualna i instytucja, przedsi´biorstwo prywatne, przedsi´biorstwo paƒstwowe. Nagrodà w Konkursie jest statuetka „GREGOROVIUSA” nawiàzujàca do postaci Ferdynanda Gregoroviusa – wielkiego nidzickiego filantropa, który wspiera∏ edukacj´ dzieci i m∏odzie˝y. • PROGRAM KLUB-NET Program Polskiej Fundacji Dzieci i M∏odzie˝y, w ramach którego m∏odzie˝ z klubów w ca∏ej Polsce, Czechach i Niemczech realizuje wspólne projekty. Nidzicki Fundusz Lokalny uczestniczy w Programie z klubem Warmia–net, dzia∏ajàcym przy Zespole Szkó∏ Ogólnokszta∏càcych w Nidzicy. Metody fundraisingowe Nidzicki Fundusz Lokalny w swojej dzia∏alnoÊci pos∏uguje si´ kilkoma metodami pozyskiwania Êrodków finansowych: • Bal Charytatywny – dobroczynna impreza dla darczyƒców i sponsorów Funduszu, podczas której organizowana jest aukcja dzie∏ sztuki • Odpisy od wynagrodzeƒ pracowników firm Nidzicki Fundusz Lokalny od 1999 roku organizuje Bal Charytatywny na rzecz Funduszu Stypendialnego. Bal jest doskona∏à okazjà do spotkania z Darczyƒcami oraz imprezà promujàcà Fundusz. Firmy uczestniczàc w inicjatywach charytatywnych budujà swój wizerunek w Êrodowisku lokalnym i w regionie. W organizacji balu pomagajà stypendyÊci Programu ˚AK. Ka˝dorazowo organizacja balu jest doskona∏ym sprawdzianem wspó∏pracy wolontariuszy–stypendystów z cz∏onkami Rady Funduszu, dzi´ki której powstajà nowe pomys∏y i inicjatywy w pozyskiwaniu sponsorów. Co najmniej rok przed Balem czynione sà przygotowania. Tradycjà jest, ˝e bal organizowany jest w sali rycerskiej nidzickiego zamku. Co roku bal prowadzà artyÊci sceny polskiej oraz Miss Polonia. Przed balem czynione sà starania w celu pozyskania sponsorów. Przygotowujemy wówczas listy z proÊbà o wsparcie organizacji balu w formie rzeczowej lub finansowej, skierowane do firm polskich i zagranicznych. Podczas balu organizowana jest zawsze aukcja dzie∏ sztuki oraz przedmiotów podarowanych przez „ludzi dobrej woli”, z kraju i zagranicy. Bal promowany jest w lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich mediach, przyczynia si´ do upowszechniania postaw dobroczynnych, a przede wszystkim wspiera edukacj´ m∏odych zdolnych osób z powiatu nidzickiego. Sta∏ymi ju˝ od 5 lat mediami promujàcymi bal i Nidzicki Fundusz Lokalny sà: Gazeta Olsztyƒska, Nasza Gazeta Nidzicka, G∏os Nidzicki, Radio Olsztyn, TVP3 Gdaƒsk. Informacje o balu prezentowane sà na stronie internetowej Funduszu, a relacja z balu zamieszczana jest w Biuletynie Centrum Doradczego Programów Pomocowych Fundacji NIDA, który wysy∏any jest do 250 samorzàdów i organizacji pozarzàdowych w Polsce. Wszyscy uczestnicy balu otrzymujà „Broszur´ Balowà”, w której zamieszczamy równie˝ informacje o dzia∏alnoÊci Funduszu. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 95 Nidzica W naszej pracy zwiàzanej z przygotowaniem Balu kierujemy si´ 10 wa˝nymi zasadami: Dziesi´ç przykazaƒ organizatora Balu Charytatywnego 1. Zbierz sprawnà grup´ do organizacji balu. 2. Opracuj szczegó∏owy biznes plan. 3. Pozyskaj sponsorów. 4. Zadbaj o pokrycie kosztów przez sponsorów i cz´Êciowe wp∏aty uczestników. 5. Zadbaj o patronat medialny. 6. Opracuj system zapraszania goÊci. 7. Opracuj koncepcj´ wizualnej strony imprezy. 8. Pami´taj o gwiazdach i niespodziankach. 9. Przychodê na bal pierwszy, odchodê ostatni. 10.Zacznij od zaraz, czyli rok przed imprezà. Odpisy od wynagrodzeƒ Bardzo popularnà w powiecie nidzickim metodà fundraisingowà stosowanà przez Nidzicki Fundusz Lokalny sà odpisy od wynagrodzeƒ. Pracownicy 15 firm i instytucji przekazujà co miesiàc zadeklarowanà wczeÊniej kwot´ od swojego wynagrodzenia z przeznaczeniem na Programy Stypendialne Funduszu Lokalnego. W tym celu opracowaliÊmy formularz dla firm i instytucji, których pracownicy chcà w ten sposób przyczyniç si´ do zasilania Funduszy Stypendialnych. Czynià to ze ÊwiadomoÊcià, ˝e pomagajà w ten sposób zdolnym uczniom i studentom z naszego powiatu. Rezultaty naszych dzia∏aƒ Dotychczas dzi´ki wielu osobom i organizacjom – SPONSOROM Nidzickiego Funduszu Lokalnego • 89 studentów otrzyma∏o stypendia na kwot´ 160.200 z∏ • 100 uczniów szkó∏ Êrednich otrzyma∏o stypendia na kwot´ 100.000 z∏ • 96.800 z∏ przekazaliÊmy na inicjatywy realizowane przez organizacje pozarzàdowe, szko∏y, samorzàdy uczniowskie, grupy nieformalne z terenu gmin: Nidzica, Koz∏owo, Janowiec KoÊcielny i Janowo • na dzieƒ 31 grudnia 2003 r. zebraliÊmy na kapita∏ ˝elazny kwot´ 629.807,65 z∏ DOTYCHCZAS NIDZICKI FUNDUSZ LOKALNY WSPAR¸O: • 150 krajowych i zagranicznych firm i instytucji • 350 osób indywidualnych odpisujàcych raz w miesiàcu od wynagrodzeƒ od 1 z∏ do 50 z∏ RODZAJE FUNDUSZY: • Fundusz Stypendialny – 91 8834 0009 2001 0000 5005 0001 • Fundusz Krymskotatarski – 53 8834 0009 2001 0000 5005 0006 • Fundusz M∏odzie˝owy – 80 8834 0009 2001 0000 5005 0005 IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 96 Nidzica Statuetka GREGOROVIUSA Nidzicki Fundusz Lokalny ul. RzemieÊlnicza 3, 13-100 Nidzica tel. (089) 625 36 51, fax. (089) 625 36 62 e-mail: [email protected] www.funduszlokalny.nidzica.pl IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 97 Ânie˝nik FUNDUSZ LOKALNY MASYWU ÂNIE˚NIKA Krótka historia W 1997 roku Kotlin´ K∏odzkà nawiedzi∏a powódê, która zostawi∏a spustoszenie materialne, a tak˝e w naszych duszach i sercach. W nieszcz´Êciu ludzie si´ mobilizujà, a bieda potrafi byç inspirujàca… Wtedy to, po raz pierwszy pomyÊleliÊmy o koniecznoÊci stworzenia instytucji czy organizacji, Prezes Funduszu która by wychodzi∏a naprzeDorota Komornicka ciw potrzebom ludzkim. ZainaugurowaliÊmy dzia∏alnoÊç naszego Funduszu konferencjà „Filantropia z lewa i prawa”, gdzie rozwa˝aliÊmy czy lepsza jest filantropia oparta o bogaty biznes czy te˝ powinniÊmy liczyç na paƒstwo w rozwiàzywaniu problemów zwiàzanych z „ socjalem”. Ostatnie s∏owo nale˝a∏o do biznesu, kiedy to dostaliÊmy od Danuty Piontek na dobry poczàtek 10 000 USD Karol Modzelewski Danuta Piontek Janusz Korwin – Mikke Misja Funduszu Lokalnego Masywu Ânie˝ka Poprawa jakoÊci ˝ycia na terenie gmin: Bystrzyca K∏odzka, Làdek Zdrój, Mi´dzylesie i Stronie Âlàskie poprzez wspieranie inicjatyw lokalnych w dziedzinach: edukacji, ekologii, kultury, sportu, zdrowia, wspó∏pracy trangranicznej. Beneficjenci Beneficjentami funduszu sà wszyscy mieszkaƒcy czterech gmin Masywu Ânie˝nika, ze szczególnym uwzgl´dnieniem dzieci i m∏odzie˝y skupionej przy szko∏ach, domach kultury, klubach, radach so∏eckich, organizacjach pozarzàdo- IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 98 Ânie˝nik PROGRAMY STYPENDIALNE Stypendia pomostowe „SPINACZ” przeznaczony dla bardzo zdolnych uczniów ze szkó∏ ponadgimnazjalnych po 100 z∏ dla studentów I roku studiów magisterskich po 380 z∏ miesi´cznie RozdaliÊmy 77 850 z∏ na 96 stypendiów „AGRAFKA MUZYCZNA” „Z ràczki do ràczki” przeznaczone dla bardzo zdolnych uczniów szkó∏ podstawowych i gimnazjów z niezamo˝nych rodzin po 50 z∏ miesi´cznie „AGRAFKA” przeznaczone dla utalentowanych w dowolnej dziedzinie m∏odych ludzi. FLM nominuje kandydatów oraz realizuje program stypendialny po 200 z∏ miesi´cznie wych, a tak˝e ró˝ne grupy inicjatywne, zarówno z terenów miejskich, jak i wiejskich. Kapita∏ ˝elazny Wynosi 433580 z∏otych. Zadania statutowe realizujemy przez: • programy grantowe • programy stypendialne • akcje edukacyjne • w∏asne programy, na które zdobywamy Êrodki finansowe startujàc w ró˝nego rodzaju konkursach ogólnopolskich i europejskich. Programy grantowe RozdaliÊmy na 456 lokalnych programów kwot´ 279 477 z∏. By∏y to granty od 100 z∏otych do 6000 z∏otych przeznaczone na edukacj´, ekologi´, zdrowie, sport, kultur´ i wspó∏prac´ transgranicznà, a tak˝e na zagospodarowanie wolnego czasu dzieci na wsi przeznaczone dla wybitnie uzdolnionych muzycznie uczniów Szkó∏ Muzycznych II stopnia. FLM nominuje kandydatów oraz realizuje program stypendialny po 250 z∏ miesi´cznie Akcje edukacyjne „Ja Ci prostat´, Ty mi biust” wykonano 1000 badaƒ mammograficznych dla kobiet z 80 wsi gmin Masywu Ânie˝nika „Prosto do Europy” Celem nadrz´dnym programu by∏o powstanie spójnego systemu programu profilaktyki i poprawa zdrowia w dziedzinie wad postawy u dzieci zgodnie z obowiàzujàcymi standardami UE. WykonaliÊmy 2200 badaƒ wad postawy u dzieci, wykonano 4 operacje, urzàdzono 2 gabinety rehabilitacyjne z pe∏nym wyposa˝eniem. W∏asne programy lokalne – „Dziesi´ç So∏tysek w jednym sta∏o domku” – aktywizacja liderek wiejskich – „Lato razem” – program dla dzieci wiejskich podczas wakacji letnich – „Skàd jesteÊmy” – historia Ziem Odzyskanych nie zacz´∏a si´ po 1945 roku – „W∏adza bez tajemnic, czyli pose∏, burmistrz, s´dzia na co dzieƒ” – „Prawo na co dzieƒ” – warsztaty dla nauczycieli, dzieci, m∏odzie˝y – „Audyt cieplny dla spo∏ecznej kot∏owni w Wilkanowie” IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 99 Ânie˝nik Koncert w FLM „Agrafka muzyczna” – – – – – – „Pogotowie Âwi´tego Miko∏aja” – m∏odzie˝ licealna przygotowuje miko∏ajkowe paczki dla dzieci z rodzin niezamo˝nych „Happeningi i plenery malarskie dla dzieci g∏uchych i niedos∏yszàcych” – warsztaty integracyjne dla dzieci z Wójtowic i ze Specjalnego OÊrodka Szkolno–Wychowawczego Prezenty „Polityki” dla szkó∏, przedszkoli i dzieci wiejskich „Biesiadne Êpiewania” po∏àczone z aukcjami – imprezy integrujàce dla lokalnego biznesu, samorzàdów lokalnych i cz∏onków Funduszu Szkolenia dla nauczycieli, uczniów, wolontariuszy i samorzàdowców nt. potrzeb lokalnych, fundraisingu, pisania wniosków grantowych „Wolontariusz anno domini 2004” – budowanie demokracji w szko∏ach Poza tym – sfinansowaliÊmy wiele nagród w konkursach literackich, ekologicznych, plastycznych – sfinansowaliÊmy wydanie: tomików poezji, gazetek szkolnych oraz prace plastyczne niezwykle utalentowanych dzieci na etykietkach zapa∏czanych – stale wspó∏pracujemy z Siecià Funduszy Lokalnych w Polsce oraz z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce – i jesteÊmy partnerami w lokalnym programie „Akademia NGO`s Glacensis” Programy ogólnopolskie realizowane lokalnie DZIA¸AJ LOKALNIE Êcie˝ka A – celem projektu by∏o przywrócenie i odtworzenie dawnych tradycji Sudetów poprzez nauczenie 80 m∏odych ludzi rzemios∏a artystycznego, by w przysz∏oÊci mogli wykorzystaç je jako alternatywne êród∏a dochodu. Zale˝a∏o nam równie˝ na poszerzeniu oferty produktu regionalnego. ¸àcznie przeprowadzono 20 warsztatów, w których wzi´∏o udzia∏ 257 m∏odych adeptów rzemios∏a artystycznego. DZIA¸AJ LOKALNIE Êcie˝ka C – program regrantingowy w wyniku, którego rozdaliÊmy 16 grantów w wysokoÊci od 2 500 z∏ do 6 300 z∏ na ró˝norodne projekty spo∏ecznie u˝yteczne. Program wspó∏finansowany przez PolskoAmerykaƒskà Fundacj´ WolnoÊci przy wsparciu Akademi Rozwoju Filantropii w Polsce. PRACOWNIA UMIEJ¢TNOÂCI – celem tego projektu by∏o nauczenie m∏odych ludzi samodzielnego myÊlenia i samodzielnego podejmowania decyzji, z wszelkimi tego konsekwencjami, konsekwencjami tak˝e trafnej oceny rzeczywistoÊci, by stali si´ u˝yteczni spo∏ecznie i przestali IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 100 Ânie˝nik mieç postaw´ roszczeniowà wobec ˝ycia i zacz´li budowaç wokó∏ siebie spo∏eczeƒstwo obywatelskie. OtrzymaliÊmy 42 wnioski na najró˝niejsze projekty. PrzyznaliÊmy 27 dotacji na kwot´ 30 000 z∏otych PRAWO NA CO DZIE¡ – celem projektu by∏o przekazanie wiedzy teoretycznej i praktycznej nt. demokracji, prawa na co dzieƒ, funkcjonowania w∏adzy wybieralnej i mianowanej, roli mediów, a tak˝e sektora organizacji pozarzàdowych. Chodzi∏o o doprowadzenie do ÊwiadomoÊci dzieci i m∏odzie˝y poprzez t´ nowà i atrakcyjnie przekazywanà wiedz´, ˝e warto uczestniczyç w ˝yciu obywatelskim, dzia∏aç razem dla wspólnego dobra. Zale˝a∏o nam tak˝e, by zdobyta wiedza spowodowa∏a podejmowanie przedsi´wzi´ç spo∏ecznie u˝ytecznych, by m∏odzie˝ poznawa∏a kultur´ regionalnà, by zrozumia∏a skàd sà ich „korzenie”. BÑDè PARTNEREM – DAJ SZANS¢ – celem projektu by∏o zaktywizowanie grup spo∏ecznych znajdujàcych si´ na marginesie ˝ycia spo∏ecznego RÓ˚NE PROBLEMY – JEDNA METODA – celem projektu jest poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci lokalnych, przeciwdzia∏anie wykluczeniom spo∏ecznym, w∏àczenie do obywatelskiego uczestnictwa grup zagro˝onych marginalizacjà spo∏eczno-ekonomicznà poprzez wypracowanie sta∏ych êróde∏ finansowania dzia∏aƒ i dzia∏ania na rzecz tych grup oraz przygotowanie wolontariu- szy do pozyskiwania Êrodków (wzmocnienie potencja∏u Funduszy Lokalnych) Programy mi´dzynarodowe „Visegrad Village” polsko–czesko–s∏owacko–w´gierski 14 dniowy obóz letni dla dzieci i m∏odzie˝y uczàcy poprzez zabaw´ m∏odych obywateli czym jest demokracja oraz 10-dniowe warsztaty przygotowujàce nauczycieli do prowadzenia szkolnych programów „Village”. „Klub-net” –polsko–niemiecko–czeski program – wielkie wyzwanie i szansa dla ludzi m∏odych ciekawych Êwiata. W ramach tego projektu m∏odzie˝ realizuje wspólnie, trenuje umiej´tnoÊci potrzebne w ˝yciu, poznaje systemy edukacyjne innych krajów, anga˝uje si´ jako wolontariusze w szkole i poza nià. Democracy education exchange programme – w 1999 roku przebadano 90 tysi´cy 14-latków w 28 krajach i stwierdzono, ˝e poziom „ÊwiadomoÊci obywatelskiej” w krajach postkomunistycznych jest niezwykle niski. Rzàd Amerykaƒski przejàwszy si´ problemem, postanowi∏ wyasygnowaç pul´ pieni´dzy na sfinansowanie w/w programu i pokazaç jak skutecznie przeciwdzia∏aç takim sytuacjom. Powsta∏y modelowe programy w kilku szko∏ach Masywu Ânie˝nika, którymi nast´pnie „zara˝aliÊmy” szko∏y: w Nowym Sàczu, w Warszawie i Gdyni. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 101 Ânie˝nik Poza tym – stale wspó∏praca z Funduszami Wyszegradzkimi i Transatlantic Community Foundation Network – m∏odzie˝ bierze udzia∏ w letnich obozach na W´grzech i w Niemczech – bierzemy udzia∏ w mi´dzynarodowych konferencjach i wyjazdach studyjnych: W´gry, S∏owacja, Czechy, Anglia, Szwecja, Belgia Po co to wszystko robimy? „DARCZY¡CA ROKU” Doroczna impreza podsumowujàca osiàgni´cia Funduszu po∏àczona z wr´czeniem statuetek i dyplomów NAJWI¢KSZYM DARCZY¡COM. Za naszà dzia∏alnoÊç otrzymaliÊmy dwie bardzo presti˝owe nagrody: „Porzàdnie poza rzàdem” przyznawanà przez Fundacj´ im. Stefana Batorego i Deutsche Bank. „Dla najlepszej organizacji pozarzàdowej dzia∏ajàcej lokalnie” przyznawanà przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. Jak mo˝na nas wspieraç? – odpisujàc 1% od podatku – wspó∏finansujàc programy stypendialne i programy grantowe – odpisujàc co miesiàc kwoty od swojego wynagrodzenia – bioràc udzia∏ w aukcjach i licytacjach na rzecz Funduszu – tworzàc fundusze celowe lub imienne Dlaczego ludzie dajà pieniàdze naszemu funduszowi? 1. jesteÊmy organizacjà g∏´boko zakorzenionà i dobrze znanà w lokalnym spo∏eczeƒstwie 2. ludzie pracujàcy na rzecz funduszu posiadajà szerokà znajomoÊç problemów i potrzeb lokalnej spo∏ecznoÊci 3. anga˝ujemy szerokie grono mieszkaƒców, organizacji pozarzàdowych, w∏adz, mediów w rozwiàzywanie naszych lokalnych problemów 4. nasze inicjatywy sprzyjajà budowaniu trwa∏ego mechanizmu rozwoju lokalnego 5. budujemy kapita∏ ˝elazny jako trwa∏à podstaw´ naszej organizacji 6. wspó∏pracujemy z profesjonalnymi doradcami, by stworzyç efektywny i maksymalnie bezpieczny sposób multiplikowania dochodów 7. zaspokajamy potrzeby filantropijne naszych darczyƒców zgodnie z ich indywidualnymi dobroczynnymi i finansowymi interesami 8. jesteÊmy organizacjà po˝ytku publicznego, wi´c 1% podatku od rocznych dochodów mo˝e byç odpisany od podatku. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 102 Ânie˝nik PO CO TO WSZYSTKO ROBIMY? Umiej´tnoÊç prowadzenia zaj´ç z przedsi´biorczoÊci Wzrost ÊwiadomoÊci spo∏ecznej Zyskujà partnerów w strategii rozwoju gminy/powiatu Nauczyciele W∏adze lokalne Powstajà nowe inicjatywy obywatelskie Dodatkowe lekcje jako dodatkowo p∏atne Nowe projekty i przedsi´wzi´cia dzieci Wi´ksza ÊwiadomoÊç obywatelska Promocja gminy Rozwój spo∏eczeƒstwa obywatelskiego Dzieci w szko∏ach Lokalna spo∏ecznoÊç Powstanie nowych wspólnych projektów ∏àczàcych mieszkaƒców Ka˝dy mieszkaniec dok∏ada si´ do funduszu, choçby minimalnie, co wià˝e go z gminà Wzrost przedsi´biorczoÊci Lokalny biznes Inwestycje w fundusz lokalny stanowià promocj´ firmy Absolwenci szkó∏ sa nastawieni na dzia∏alnoÊç przedsi´biorczà i rozwój gospodarczy FUNDUSZ LOKALNY MASYWU ÂNIE˚NIKA Wójtowice, ul. Górna 19, 57-516 Stara Bystrzyca tel./fax 074 811 18 80 e-mail: [email protected] www.flms.pl ORGANIZACJA PO˚YTKU PUBLICZNEGO zarejestrowana w KRS pod numerem 0000063627 IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 103 Lidzbark Warmiƒski Majka ˚yliƒska PRZYGODA NAD SYMSARNÑ Zadzwoni∏ telefon: Majka, czy chcielibyÊcie dla Lidzbarka otrzymaç miliard „starych” z∏otych? – zapyta∏ prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, której by∏am „wiejskim” liderem i beneficjentem kilkuletnich programów. Tak, oczywiÊcie, chcieliÊmy! W ten niecodzienny sposób dowiedzieliÊmy si´ o mo˝liwoÊciach i szanPrezes Funduszu sach na utworzenie funduMaria ˚yliƒska szu lokalnego. Od tej pory idea za∏o˝enia funduszu lokalnego w Lidzbarku Warmiƒskim sta∏a si´ bardzo ˝ywa. By∏ to rok 1996. W paêdzierniku tego˝ roku, w Warszawie, dosz∏o do pierwszego spotkania z przedstawicielem Charles Steward Mott Foundation, wspierajàcym fundusze na ca∏ym Êwiecie. Pó∏ roku póêniej w kwietniu 1977 r. przedstawiciele przysz∏ego fundatora (Maria ˚yliƒska i Henryk Narwojsz), jako obserwatorzy, wzi´li udzia∏ w trzydniowej konferencji pt.: Why Community Foundations?, na której dyrektorzy funduszy lokalnych z ró˝nych krajów obradowali nad problemami tych organizacji. Mo˝liwoÊç przys∏uchiwania si´ dyskusjom, w jaki sposób community foundations z obu kontynentów rozwiàzujà swoje lokalne problemy, by∏a niezmiernie cennà lekcjà. W wyniku zawiàzanych tam kontaktów dwa miesiàce póêniej z oficjalnà wizytà do Lidzbarka przyjecha∏a Penny Johnstone, dyrektor funduszu lokalnego w Bristolu (Anglia). W ciàgu czterodniowych spotkaƒ goÊcia i cz∏onków Zarzàdu oraz Rady Programowej Fundacji pad∏o wiele pytaƒ z obu stron, rozwa˝ano istniejàce i mo˝liwe do zaistnienia problemy, dyskutowano nad strukturà i misjà Funduszu, rozwa˝ano jak zgromadziç kapita∏ ˝elazny w ubogim regionie, ustalono wiele istotnych szczegó∏ów. Penny Johnstone wnios∏a wiele cennych wskazówek dla tworzàcego si´ pierwszego w Polsce funduszu lokalnego. To w∏a- Ênie Penny zasugerowa∏a stworzenie w Lidzbarku Warmiƒskim siedziby funduszu regionalnego (a nie miejskiego czy powiatowego, jak planowaliÊmy na poczàtku). Po kilku miesiàcach kolejny niezwyk∏y goÊç z∏o˝y∏ wizyt´ w Lidzbarku Warmiƒskim. By∏ to Walter Veris, przedstawiciel Fundacji Ch. S. Motta, który mia∏ sprawdziç jak dzia∏a fundusz lokalny, jak jest postrzegany w spo∏eczeƒstwie i czy w ogóle jest potrzebny w tym regionie. Spotkanie odby∏o si´ w siedzibie funduszu lokalnego (nota bene do dziÊ udost´pnianego nieodp∏atnie przez fundatora). Walter spotka∏ si´ z istniejàcym ju˝ Zarzàdem Fundacji oraz Zarzàdem Miasta Lidzbarka Warm. a tak˝e przedstawicielami lokalnego biznesu. Wszyscy byli zainteresowani powstawaniem funduszu lokalnego, przedsi´biorcy i samorzàd zadeklarowali wsparcie finansowe - ka˝dy w miar´ swoich mo˝liwoÊci. W marcu 1998 roku Fundacja Rozwoju Lokalnego „Nad Symsarnà”, po wielomiesi´cznym oczekiwaniu, uzyska∏a formalny wpis do rejestru Fundacji w Sàdzie Rejonowym dla m. st. Warszawy. Pierwszy w Polsce fundusz lokalny zosta∏ zarejestrowany! Ale to nie by∏ koniec emocji. Kilka tygodni póêniej dowiedzieliÊmy si´, ˝e jest w Warszawie stowarzyszenie – Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, które zamierza wesprzeç powstawanie funduszy lokalnych na terenie ca∏ej Polski i prowadzi rekrutacj´ zainteresowanych liderów na szkolenia oraz warsztaty prowadzone przez Amerykanów. Dwutygodniowe warsztaty mia∏y zakoƒczyç si´ wizytà studyjnà w Stanach Zjednoczonych Ameryki oraz w Anglii. Rozpocz´liÊmy starania o skontaktowanie si´ z Akademià i uda∏o si´! Latem 1998 roku 2 osoby z Zarzàdu Fundacji zosta∏y przyj´te do programu i wraz z innymi uczestnikami przesz∏y dwutygodniowe, niezmiernie wartoÊciowe szkolenie, zakoƒczone wizytà studyjnà w funduszach lokalnych Pó∏nocnej Anglii. Ju˝ wtedy, podczas warsztatów, narodzi∏y si´ pierwsze wi´zi, kontakty i przyjaênie, które zaowocowa∏y najpierw trwa∏à wspó∏pracà pomi´dzy Funduszami i Akademià Rozwoju Filantropii, IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 104 Lidzbark Warmiƒski a potem utworzeniem Ogólnopolskiej Sieci Funduszy Lokalnych. I wtedy na dobre rozpocz´∏a si´ dla nas niezwyk∏a przygoda z filantropià. Akcja fundraisingowa Majówka Rodzinna z Fundacjà Pierwsze granty – pozyskane i rozdane Po dwuletnim okresie staraƒ, w paêdzierniku 1998 roku, Fundacja Ch. S. Motta przyzna∏a Fundacji „Nad Symsarnà” oko∏o 35 tys. dolarów na rozpocz´cie dzia∏alnoÊci, polegajàcej na zgromadzeniu kapita∏u ˝elaznego i promowaniu idei filantropii w Polsce. Nie mo˝na by∏o jednak tych pieni´dzy przeznaczyç na budowanie kapita∏u ˝elaznego, co by∏o dla nas na poczàtku sporym rozczarowaniem. Projekt mia∏ byç realizowany przez dwa lata, wspólnie z powstajàcymi Funduszami Lokalnymi w Rzeszowie i Kielcach. Kierujàc si´ instrukcjami amerykaƒskich ekspertów na temat skutecznych metod fundraisingu, zbieranie funduszy na kapita∏ ˝elazny Zarzàd Warmiƒsko-Mazurskiego Funduszu Lokalnego postanowi∏ poprzedziç d∏ugotrwa∏ymi rozmowami z darczyƒcami oraz szerokà promocjà misji funduszu w spo∏ecznoÊci. Na obszarze naszego dzia∏ania znajdujà si´ liczne i zró˝nicowane miejscowoÊci, tote˝ najpierw mieliÊmy dokonaç diagnozy tych Êrodowisk pod kàtem mo˝liwych form wspó∏pracy, a tak˝e mo˝liwoÊci finansowego wsparcia. Badania trwa∏y prawie rok, ale przebiega∏y zgodnie z planem nastawionym na dotarcie, poinformowanie i przekonanie lokalnego biznesu, samorzàdów oraz innych organizacji pozarzàdowych do idei funduszu i lokalnej filantropii. Wst´pnym efektem by∏o utworzenie bazy danych potencjalnych sponsorów oraz lokalnych sprzymierzeƒców. Akcj´ zbierania funduszy na kapita∏ ˝elazny rozpocz´liÊmy tu˝ przed Âwi´tami Bo˝ego Narodzenia 1999 roku, ∏àczàc tradycj´ z filantropià. ZwracaliÊmy si´ z proÊbà o darowizny do ludzi, którzy ju˝ brali udzia∏ w naszych konferencjach i spotkaniach poÊwi´conych filantropii, zetkn´li si´ z ideà funduszy lokalnych i budowania kapita∏u ˝elaznego. Decyzje nasze okaza∏y si´ s∏uszne. WÊród sponsorów znaleêli si´ prywatni przedsi´biorcy, samorzàdy terytorialne, osoby publiczne i prywatne, w tym nawet bezrobotni. Poparcie dla idei budowania bazowego kapita∏u ˝elaznego by∏o ogromne i znalaz∏o uznanie przede wszystkim wÊród spo∏eczeƒstwa. Ogromne znaczenie dla ofiarnoÊci mia∏ program Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce „Grosz do grosza”, dodajàcy z∏otówk´ do ka˝dej zebranej z∏otówki. Poniewa˝ wi´kszoÊç poczàtkowych dzia∏aƒ skoncentrowana by∏a na gromadzeniu Êrodków finansowych, postanowiliÊmy – równolegle do gromadzonego kapita∏u - uruchomiç programy grantowe „zast´pcze”, bez wydawania gromadzonych pieni´dzy. Pierwszy og∏oszony konkurs w 1999 by∏ skromniutki i polega∏ na „zagospodarowaniu” dwóch u˝ywanych komputerów, pozyskanych od sponsora. Prosta procedura konkursowa oraz informacja o konkursie przekazana za poÊrednictwem radia, prasy oraz samorzàdów lokalnych zach´ci∏a organizacje pozarzàdowe do udzia∏u w konkursie. Wnioski aplikacyjne nades∏ano z Bi- skupca, Dobrego Miasta, Wolontariuszki podczas zbiórki ˝ywnoÊci Lidzbarka Warmiƒskiego, dla Banku ˚ywnoÊci Olsztyna, Ostródy i Szczytna. Ale najwa˝niejszy by∏ fakt, i˝ po raz pierwszy w historii tego regionu organizacje pozarzàdowe mia∏y realnà szans´ na uzyskanie pomocy we w∏asnym Êrodowisku. IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 105 Lidzbark Warmiƒski Nast´pnym krokiem by∏o og∏oszenie w 2000 roku konkursu dla organizacji pozarzàdowych z powiatów: lidzbarskiego, szczycieƒskiego i k´trzyƒskiego na „Pracowni´ Komputerowà”. Tym razem dysponowaliÊmy oÊmioma komputerami, które pochodzi∏y od sponsora, wymieniajàcego w swej firmie sprz´t informatyczny. Decyzjà Komisji Grantowej zosta∏y nagrodzono dwa wnioski. Jeden ze Szko∏y Podstawowej w Wawrochach (do której przekazaliÊmy 7 komputerów), drugi z niewielkiego Stowarzyszenia „Pomoc Polskim Dzieciom Na Wileƒszczyênie” w Korszach (komputer mia∏ wspomóc i unowoczeÊniç obs∏ug´ biura stowarzyszenia). Perry Johnston (drugi od prawej) – goÊç z Anglii wspólnie z Zarzàdem i Radà Programowà Funduszu Kapita∏ ˝elazny – zapracowa∏ na granty! W 2001 roku mogliÊmy wreszcie og∏osiç konkursy grantowe, finansowane po raz pierwszy z oprocentowania kapita∏u ˝elaznego. W tym roku Fundacja wyodr´bni∏a równie˝ dwa fundusze dziedzinowe. Pierwszy z nich to: Fundusz Edukacji Zdrowotnej, Wypoczynku i Rehabilitacji Dla Dzieci Przewlekle Chorych, którego g∏ównym fundatorem jest Fundacja „Onkologia – Chc´ im pomóc” z siedzibà w Lidzbarku Warmiƒskim. Celem Funduszu Zdrowotnego jest przede wszystkim dofinansowanie rehabilitacji lub leczenia sanatoryjnego, a tak˝e ró˝norodnych form wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci przewlekle chorych. Chcemy, oprócz pomocy w finansowaniu rehabilitacji dzieciom d∏ugotrwale pozosta- jàcym pod opiekà lekarskà, finansowaç choçby tygodniowe wakacje, które by∏yby dla nich namiastkà normalnego, radosnego dzieciƒstwa. Drugi fundusz dziedzinowy zosta∏ sfinansowany przez Agencj´ W∏asnoÊci Rolnej Skarbu Paƒstwa Oddzia∏ w Olsztynie oraz dofinansowany przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. UtworzyliÊmy go jako wieloletni Program Specjalny pod nazwà Rodzina Obywatelska dla by∏ych pracowników PGR-ów i cz∏onków ich rodzin, zw∏aszcza kobiet i doros∏ej m∏odzie˝y. Poprzez realizacj´ celów tego programu chcieliÊmy pomóc w kszta∏towaniu w∏aÊciwych postaw, koniecznych dla zrozumienia i zaakceptowania trwa∏ych zmian spo∏ecznych, niezb´dnych do samodzielnego funkcjonowania w nowym obywatelskim spo∏eczeƒstwie. Program docelowo ma byç realizowany na terenie czterech powiatów: bartoszyckiego, szczycieƒskiego, k´trzyƒskiego i lidzbarskiego, a wdro˝ony i realizowany z powodzeniem jest w powiecie szczycieƒskim i bartoszyckim. ¸àcznie w ciàgu trzech lat 2001-2003 na dotacje i granty mogliÊmy przekazaç kwot´ ponad 77.000 z∏otych, którà uzyskaliÊmy przede wszystkim z oprocentowania kapita∏u ˝elaznego, a to daje gwarancj´, ˝e fundusze na granty nigdy nie zostanà ostatecznie wyczerpane. Epilog Jakkolwiek ka˝dy z Funduszy ma swojà niepowtarzalnà histori´ narodzin, to trzeba podkreÊliç, i˝ ogromnà rol´ w rozwoju wszystkich funduszy lokalnych w Polsce nale˝y przypisaç Akademii Rozwoju Filantropii, która przekazywa∏a rzetelnà i usystematyzowanà wiedz´ z tej zupe∏nie nowej w Polsce dziedziny zarzàdzania funduszami lokalnymi. Oprócz tego pobudza∏a do ofiarnoÊci zarówno liderów, jak i lokalne spo∏ecznoÊci poprzez dofinansowanie (podwajanie) zebranych kapita∏ów ˝elaznych. ÂwiadomoÊç, ˝e ofiarowana z∏otówka podwoi si´ i b´dzie „pracowa∏a” przez wiele lat, sk∏ania∏a nawet niezamo˝nych darczyƒców do hojnoÊci. Sàdz´, ˝e ARF jest najwi´kszym mecenasem IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 106 Lidzbark Warmiƒski i dobrodziejem funduszy lokalnych w Polsce, bo oprócz ogromu wiedzy, doÊwiadczenia, zdobywanych i przekazywanych nam Êrodków finansowych, akademicy ka˝demu z funduszy oddawali w∏asny czas i wielkie serca. DoÊwiadczenia w pigu∏ce Misjà Fundacji jest poprawa ˝ycia spo∏eczeƒstwa województwa warmiƒsko–mazurskiego poprzez realizacj´ nast´pujàcych inicjatyw: • popieranie wszechstronnego rozwoju województwa warmiƒsko-mazurskiego • wspieranie dzia∏aƒ zwiàzanych z ekologià, turystykà i promocjà zdrowia dzieci i m∏odzie˝y na terenie obj´tym dzia∏aniem Fundacji • pomoc finansowa organizacjom pozarzàdowym dzia∏ajàcym na terenie woj. warmiƒsko-mazurskiego • zmiana ÊwiadomoÊci spo∏ecznej i aktywizowanie mieszkaƒców miast i gmin woj. warmiƒsko-mazurskiego • promocja województwa warmiƒsko-mazurskiego w kraju i poza jego granicami • przeciwdzia∏anie bezrobociu i wykluczeniu spo∏ecznemu • wspieranie edukacji i rozwoju przedsi´biorczoÊci • poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏eczeƒstwa Warmii i Mazur W∏adze Fundacji Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” stanowi: • trzyosobowy Zarzàd Fundacji, w sk∏ad którego wchodzà Jan Rzeszutek i Henryk Narwojsz, a przewodniczy Maria ˚yliƒska. • trzynastoosobowa Rada Programowa z Lidzbarka Warm. i Olsztyna • oÊmioosobowa Komisja Grantowa sk∏adajàca si´ z przedstawicieli ˝ycia spo∏ecznego pi´ciu miast (Bartoszyce, Olsztyn, Dobre Miasto, Szczytno, Lidzbark Warm.) • Biuro Zarzàdu Fundacji znajduje si´ w Lidzbarku Warmiƒskim przy ul Or∏a Bia∏ego 7. Fundacja zatrudnia kierownika biura Wand´ Przybysz i ksi´gowà – El˝biet´ Pergo∏, w razie potrzeby zatrudnia ekspertów na umow´-zlecenie. Partnerzy Fundacji Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego ”Nad Symsarnà” jest cz∏onkiem Sieci Wspierania Organizacji Pozarzàdowych Woj. Warmiƒsko-Mazurskiego „HEROLD”, a tak˝e cz∏onkiem Ogólnopolskiej Sieci Funduszy Lokalnych, której celem jest doskonalenie poziomu, sprawnoÊci i warunków dzia∏ania jej cz∏onków. Fundacja, realizujàc dzia∏ania statutowe, ÊciÊle wspó∏pracuje z partnerami lokalnymi, stowarzyszeniami pracodawców, samorzàdem terytorialnym oraz administracjà paƒstwowà, stowarzyszeniami bezrobotnych. Wspomagamy i budujemy wolontariat na rzecz Êrodowiska, wspó∏finansujemy projekty oraz wyst´pujemy z partnerami o Êrodki pomocowe na rzecz realizacji przedsi´wzi´ç spo∏ecznych i edukacyjnych. Wyst´pujemy z wnioskami o dofinansowanie dzia∏aƒ edukacyjnych, spo∏eczno-kulturalnych na rzecz podniesienia poziomu edukacji w regionie, wyrównania startu ˝yciowego i zawodowego m∏odzie˝y, likwidacji bezrobocia i jego skutków spo∏ecznych, aktywizacji przemian spo∏eczno-ekonomicznych i rozwoju regionu, realizujemy zadania z zakresu aktywnej likwidacji bezrobocia poprzez wspó∏udzia∏ w szkoleniach i doskonaleniu zawodowym bezrobotnych, realizujemy przedsi´wzi´cia pomocowe dla najubo˝szych mieszkaƒców regionu. Od dwóch lat trwajà prace nad utworzeniem funduszu por´czeniowego i organizacjà jego funkcjonowania na terenie województwa wraz z gminami powiatu lidzbarskiego, bartoszyckiego i Agencjà NieruchomoÊci Rolnych w Olsztynie. Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” prowadzi sta∏à wspó∏prac´ z nast´pujàcymi instytucjami: • Elblàskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarzàdowych w Elblàgu • Warmiƒsko-Mazurski Zak∏ad Doskonalenia Zawodowego w Olsztynie • Starostwo Powiatowe w Lidzbarku Warmiƒskim • Powiatowy Urzàd Pracy w Lidzbarku Warmiƒskim • Powiatowy Urzàd Pracy w Braniewie • Powiatowy Urzàd Pracy w Szczytnie • Urzàd Marsza∏kowski w Olsztynie • Wojewódzki Urzàd Pracy w Olsztynie • Lidzbarskie Stowarzyszenie Bezrobotnych WARMIA w Lidzbarku Warm. • Stowarzyszenie Bezrobotnych „JesteÊ-my” w Gi˝ycku • Urzàd Gminy w Braniewie • Gminny OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w Braniewie • Gminny OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w Lidzbarku Warm. • Miejski OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w Lidzbarku Warm. • Izba Handlowo-Przemys∏owa w Lidzbarku Warmiƒskim IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 107 Lidzbark Warmiƒski • Warmiƒsko-Mazurski Bank ˚ywnoÊci w Olsztynie • Agencja NieruchomoÊci Rolnych w Olsztynie • Komenda Powiatowa Paƒstwowej Stra˝y Po˝arnej w Lidzbarku Warmiƒskim Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” od roku 2001 zrealizowa∏a nast´pujàce programy w∏asne: 1. „Dobry Kontakt” – skierowany do organizacji pozarzàdowych zrzeszonych w sieci Herold z 11 miejscowoÊci. Celem konkursu by∏o wyposa˝enie organizacji województwa warmiƒsko-mazurskiego w sprz´t biurowy lub komputerowy w celu podniesienia standardów, zwiàzanych z usprawnianiem przep∏ywu informacji mi´dzy NGO’s. Decyzjà Komisji Grantowej nagrodzono 6 wniosków na ∏àcznà kwot´: 9.663 z∏. 2. „Do aktywnych Êwiat nale˝y” – skierowany do organizacji pozarzàdowych województwa warmiƒsko-mazurskiego i szkó∏, deklarujàcych wk∏ad Êrodków w∏asnych w wysokoÊci minimum 25 % bud˝etu projektu. Celem konkursu by∏o zaktywizowanie spo∏ecznoÊci lokalnych i wy∏onienie lokalnych liderów, zdolnych do zainspirowania otoczenia. W roku 2001 wp∏yn´∏o 19 wniosków z czego decyzjà Komisji dofinansowano 8 ∏àcznà kwotà 22.315 z∏. Po lewej - ewaluatorka wraz z cz∏onkami Zarzàdu przed siedzibà Funduszu 3. „Gimnazjalista idzie do miasta” – program skierowany do m∏odzie˝y wiejskiej rozpoczynajàcej nauk´ w miejskich szko∏ach ponadgimnazjalych (1000 z∏ na jeden wniosek) Skorzysta∏y cztery szko∏y: z Górowa I∏aweckiego, Ornety, Lidzbarka i Biskupca. 4. „Dzieƒ dziecka – weekend dzieci´cy”– dla gminnych szkó∏ podstawowych lub innych placówek (tak˝e pozarzàdowych). Nagrodzonych zosta∏o pi´ç najlepszych pomys∏ów na ∏àcznà kwot´ dwóch tysi´cy z∏otych. Oprócz funduszy grantowych Zarzàd dysponuje funduszem pod nazwà: Do Dyspozycji Zarzàdu, powstajàcego z uzyskania 10 % ogólnego rocznego oprocentowania. Z tych Êrodków, decyzjà Komisji Grantowej i Zarzàdu Fundacji, udzielono dotacji na nast´pujàce inicjatywy: • Sfinansowano farby na Dzieci´cy Plener Malarski w Pilniku (gmina lidzbarska). • Sfinansowano wydanie p∏yty CD zatytu∏owanej „Ignacy Krasicki w dziedzictwie kulturowym regionu”, b´dàcej cz´Êcià programu konferencji powiatowej. • Sfinansowano zakup zabytkowego stolika intarsjowanego z wizerunkiem lidzbarskiego zamku, nale˝àcego przed wojnà do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Lidzbarku Warmiƒskim. Inne inicjatywy W ramach propagowania edukacji komputerowej wÊród ubogiej m∏odzie˝y, Fundacja przekaza∏a komputery, m. in. do: 1. Âwietlicy we wsi Urbanowo (gm. Dobre Miasto) 2. Szko∏y Podstawowej w Ba˝ynach (gm. Orneta) 3. Âwietlicy Terapeutycznej w Szczytnie 4. Stowarzyszenia Niepe∏nosprawnych „ALFA” w Ostródzie 5. Szko∏y Podstawowej w ˚egotach (gm. Kiwity) 6. Szko∏y Podstawowej w Wawrochach (gm. Szczytno) 7. Szko∏y Podstawowej w Âwiàtkach Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” organizuje i dofinansowuje szkolenia, m. in. dla: 1. Lidzbarskiego Stowarzyszenia Bezrobotnych „Warmia” – na szkolenia aktywizujàce d∏ugotrwale bezrobotnych, 2. przedsi´biorców – z zakresu zarzàdzania zasobami ludzkimi, zarzàdzania zmianà, marketingu, 3. bezrobotnych (zw∏aszcza bezrobotnych kobiet) z zakresu poradnictwa zawodowego i edukacji komputerowej, IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 108 Lidzbark Warmiƒski 4. samorzàdów – z zakresu wspó∏pracy, ochrony Êrodowiska, 5. organizacji pozarzàdowych – z zakresu funduszy strukturalnych, pisania projektów, 6. od 2 lat wspiera funkcjonowanie Gminnego Centrum Informacji w Lidzbarku W., utworzonego ze Êrodków MGiPS dla bezrobotnej m∏odzie˝y, poszukujàcej pracy za poÊrednictwem internetu. Realizowane Projekty • 2001-2002 – „Po∏awiacze pere∏. Klub przyjació∏ Gimnazjalisty”- projekt realizowany we wspó∏pracy z gminami pow. lidzbarskiego i nauczycielami, przygotowujàcy do wy∏onienia i wsparcia stypendialnego uzdolnionych dzieci wiejskich lub zagro˝onych marginalizacjà (finansowany przez Polsko-Amerykaƒskà Fundacj´ WolnoÊci). • 2002-2003 – „By ˝ak ksi´ciem zosta∏„ –– projekt aktywizujàcy m∏odzie˝ wiejskà, finansowany przez Polskà Fundacj´ Dzieci i M∏odzie˝y. • 2002-2003 – „ Ile ludów tyle pi´kna tyle cudów” – prezentujàcy ró˝norodnoÊç kultur mniejszoÊci narodowych wÊród m∏odego pokolenia, sfinansowany przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. • 2002-2003 – „ Bàdê partnerem-daj szans´” – projekt realizowany w partnerstwie z Ogólnopolskà Siecià Funduszy Lokalnych, dot. zdiagnozowania potrzeb i oczekiwaƒ spo∏ecznoÊci lokalnych oraz nawiàzania wspó∏pracy z osobami bezrobotnymi. Sfinansowano w ramach programu ACCESS. • 2003-2004 – „Ró˝ne problemy – jedna metoda” – projekt aktywizujàcy spo∏ecznoÊç, budujàcy wolontariat, realizowany w partnerstwie z Ogólnopolskà Siecià Funduszy Lokalnych, finansowany w ramach programu ACCESS PHARE 2001. • 2003-2004 – „Strategie sà po to, by je realizowaç” – projekt realizowany w partnerstwie z Elblàskim Stowarzyszeniem Wspierania Inicjatyw Pozarzàdowych, Urz´dem Marsza∏kowskim i Centrum Wolontariatu w Elblàgu finansowany w ramach programu ACCESS PHARE 2001. • 2003-2004 – „Przed- Rozstrzygni´cie jednego si´biorca za pan brat ze Êro- z pierwszych konkursów grantowych dowiskiem” – projekt skierowany do m∏odzie˝y i przedsi´biorców z pow. lidzbarskiego dot. zrównowa˝onego rozwoju oraz edukacji ekonomicznej i ekologicznej, sfinansowany ze Êrodków Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci. • 2004 – Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich” Podkomponent B1- projekt skierowany do bezrobotnych w celu przeszkolenia pod potrzeby konkretnego pracodawcy i umieszczenia ich na rynku pracy. Projekt realizowany dla 6 osób bezrobotnych z powiatu braniewskiego. Program finansowany ze Êrodków Banku Âwiatowego i Funduszu Pracy poprzez Wojewódzki Urzàd Pracy w Olsztynie. Nasze plany Z Warmiƒsko-Mazurskim Funduszem Lokalnym wspó∏pracuje oko∏o 100 wolontariuszy zaanga˝owanych w ró˝norodnà dzia∏alnoÊç, m. in. w przedsi´wzi´cia fundraisingowe, akcje i imprezy. Tak˝e cz∏onkowie Zarzàdu Fundacji, Rady Programowej i Komisji Grantowej, (której nota bene cz∏onkowie pochodzà z pi´ciu miast naszego województwa) pracujà jako wolontariusze. W zwiàzku powy˝szym, w niedalekiej przysz∏oÊci planujemy utworzyç Biuro Wolontariatu, które na terenie powiatu b´dzie prowadzi∏o poÊrednictwo pracy dla wolontariuszy i promocji idei wolontariatu. Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” ul. Or∏a Bia∏ego 7, 11-100 Lidzbark Warmiƒski tel. 89*767 16 83, fax 89*767 45 88 [email protected] www.funduszlokalny.pl Maria ˚yliƒska - prezes IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny 109 V – Fundraising po polsku 110 Fundraising po polsku V – Fundraising po polsku 111 Krzysztof Margol ODPISY OD WYNAGRODZE¡ PO NIDZICKU Jednym ze sprawdzonych sposobów sta∏ego, systematycznego pozyskiwania Êrodków na dzia∏alnoÊç Nidzickiego Funduszu Lokalnego sà comiesi´czne odpisy od wynagrodzeƒ. Od czego zaczàç Najlepiej zaczàç od siebie i przekonania do tej formy wspomagania dzia∏aƒ swoich bliskich znajomych i przyjació∏. Dobry przyk∏ad, udany poczàtek, to pierwszy krok do zach´cenia innych osób do tej formy darowizn. Zgodnie z ustawà o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 26 ust. 1 pkt. 9 oraz ust. 5), podatnicy podatku PIT mogà przekazaç na cele okreÊlone w art. 4 ustawy o dzia∏alnoÊci organizacji po˝ytku publicznego (w tym na dzia∏alnoÊç charytatywnà) 350 z∏ w roku ze swoich dochodów. Jednorazowa wp∏ata w tej wysokoÊci dla skromnie zarabiajàcych osób jest niemo˝liwa. Przekazanie drobnej sumy w formie odpisu od wyp∏acanego wynagrodzenia jest do zaakceptowania przez osoby osiàgajàce nawet najni˝sze wynagrodzenia. W Nidzicy odpisy wahajà si´ w granicach od 1 z∏ do 50 z∏ od jednej osoby. Deklaracje comiesi´cznych odpisów z∏o˝yli pracownicy ró˝nych instytucji, organizacji. Sà wÊród nich urz´dy administracji samorzàdowej, banki, szko∏y, oÊrodek kultury, biblioteka, prywatne firmy. Ju˝ na poczàtku nale˝y zadbaç o to, by w pierwszej grupie osób prezentowanej jako przyk∏ad dla innych, byli pracownicy o ró˝nych dochodach i deklaracjach ró˝nych kwot comiesi´cznych odpisów. Nale˝y wykorzystaç argument, ˝e jest to forma dla wszystkich bez wzgl´du na wysokoÊç osiàganych dochodów. Jak zach´ciç innych Najlepszà i najbardziej skutecznà metodà przekonania innych do tej formy przekazywania darowizn sà bezpoÊrednie spotkania z pracownikami oraz prezentacje. Spotkania takie organizowane sà przez przygotowanych cz∏onków i wolontariuszy Nidzickiego Funduszu Lokalnego. Na czym polega to przygotowanie? Po pierwsze na wytypowaniu firm, do których skierujemy takà ofert´ oraz uzgodnieniu terminu i miejsca spotkania z pracownikami. Najlepiej, je˝eli o takim spotkaniu poinformuje pracowników ktoÊ z kadry zarzàdzajàcej. Po drugie, przygotowanie materia∏ów dla uczestników spotkania. Osoby, które chcemy zach´ciç do przekazywania nawet niewielkiej cz´Êci swojego wynagrodzenia powinny wiedzieç na jaki cel przeznaczone b´dà te pieniàdze. W materia∏ach prezentowanych na spotkaniu muszà znaleêç si´ konkretne przyk∏ady wspomaganych dzia∏aƒ oraz przyk∏ady firm, których pracownicy ju˝ z∏o˝yli deklaracje. Po trzecie, wybór osób do prowadzenia spotkania w konkretnej firmie. Jedno z pierwszych spotkaƒ zosta∏o zorganizowane z grupà pracowników firmy handlowej. W spotkaniu uczestniczy∏o kilkunastu zaintersowanych pracowników, a z Nidzickiego Funduszu Lokalnego wspólnie z Basià Margol (prezesem Funduszu) prezentacj´ przeprowadzi∏ i udziela∏ wyjaÊnieƒ Kenneth Strmiska z Greater Green Bay Community Foundation, który w tym czasie przebywa∏ w Nidzicy. Pierwsze wra˝enia i oczekiwania na efekty spotkania nie by∏y optymistyczne. Bardzo szybko jednak okaza∏o si´, ˝e uczestnicy spotkania nie tylko z∏o˝yli deklaracje dokonywania comiesi´cznych odpisów, ale tak˝e zach´cili innych swoich znajomych z firmy do tej formy przekazywania darowizn. Uzupe∏nieniem bezpoÊrednich spotkaƒ sà materia∏y informacyjne, promocyjne w formie ulotek, broszur, raportów upowszechniane przez cz∏onków i wolontariuszy Nidzickiego Funduszu Lokalnego. Sà ch´tni darczyƒcy Je˝eli ju˝ przekonaliÊmy pracowników do dokonywania odpisów na dzia∏ania naszej organizacji, pozostaje tylko techniczna kwestia zorganizowania takich wp∏at. Forma ta nie mo˝e byç w ˝adnym stopniu ucià˝liwa dla pracownika. Najlepszà formà jest z∏o˝enie deklaracji na liÊcie (np. wed∏ug za∏àczonego wzoru) i przekazanie jej do pracowników obs∏ugi finansowej. Osoby sporzàdzajàce listy wynagrodzeƒ, automatycznie b´dà poV – Fundraising po polsku 112 DEKLARACJA Prosz´ o comiesi´czne przekazywanie z mojego wynagrodzenia zadeklarowanej kwoty na konto NIDZICKIEGO FUNDUSZU LOKALNEGO – jako darowizny. NAZWA ZAK¸ADU PRACY / FIRMY......................................................... Lp. Imi´ i nazwisko Zadeklarowana kwota – miesi´cznie Podpis 1. 2. 3. 4. 5. mniejsza∏y wynagrodzenia osób, które z∏o˝y∏y deklaracje i ∏àcznà kwot´ z odpisów przeka˝à na konto Funduszu. Ile i co mo˝emy uzyskaç W Nidzicy pieniàdze w tej formie pozyskiwane sà od trzech lat. Na poczàtku byli to pracownicy Nidzickiej Fundacji Rozwoju NIDA, Banku Spó∏dzielczego, Liceum Ogólnokszta∏càcego oraz Nidzickiego OÊrodka Kultury. Obecnie deklaracje z∏o˝yli i pieniàdze przekazywane sà od pracowników 14 instytucji, organizacji i firm. Razem ok. 300 osób w Nidzicy dokonuje comiesi´cznych odpisów na ∏àcznà kwot´ w roku ok. 9.000 z∏. Akcja zach´cania pracowników innych firm b´dzie trwa∏a nadal i zak∏adamy, ˝e w roku b´dzie przybywa∏o ok. 50 nowych darczyƒców dokonujàcych comiesi´cznych odpisów od swoich wynagrodzeƒ. Docelowo zamierzamy tà formà przekazywania darowizn zainteresowaç ok. 1000 osób w Nidzicy, czyli ok. 20 % wszystkich pracujàcych. W tej formie pozyskiwania Êrodków nie tylko pieniàdze sà wa˝ne. Sprawà szczególnie cennà jest pozyskanie sprzymierzeƒców Funduszu oraz powi´kszenie grona osób, które b´dzie integrowa- ∏o si´ wokó∏ dzia∏aƒ organizacji. Osób, które b´dà zna∏y misj´ organizacji, w∏àczà si´ tak˝e w inne dzia∏ania oraz zach´cà innych do wspierania Funduszu. Darczyƒca na zawsze Je˝eli ju˝ uda∏o si´ nam przekonaç do odpisów wynagrodzeƒ pracowników firmy, musimy zadbaç o sta∏e podtrzymywanie z∏o˝onej deklaracji. Najprostszym sposobem i najbardziej skutecznym jest podzi´kowanie i utrzymywanie sta∏ego bezpoÊredniego kontaktu. Ka˝dy darczyƒca powinien otrzymaç raz w roku raport z dzia∏alnoÊci Funduszu, który wspiera. O darczyƒcy pami´tamy przy organizowaniu ró˝nych uroczystoÊci (np. Dzieƒ Dobroczyƒcy – 6 grudnia w Nidzicy jest Êwi´tem organizacji pozarzàdowych, wolontariuszy i darczyƒców). Darczyƒcy majà swoje miejsce w siedzibie Funduszu (tablica w formie plastrów miodu z informacjà o darczyƒcy). Dopóki symboliczna z∏otówka b´dzie traktowana przez Fundusz jak wielki dar i darczyƒca b´dzie odczuwa∏ z tego powodu radoÊç i satysfakcj´, dopóty darczyƒca trwa∏ b´dzie przy Funduszu i wspiera∏ jego dzia∏ania. V – Fundraising po polsku 113 Irena Gadaj JEDEN PROCENT Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) wprowadzi∏a rewolucyjnà zmian´ w polskim systemie podatkowym i w funkcjonowaniu organizacji po˝ytku publicznego. Artyku∏ 27 ustawy mówi, ˝e „Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych mo˝e na zasadach i w trybie okreÊlonym w przepisach odr´bnych, przekazaç 1% podatku obliczonego zgodnie z odr´bnymi przepisami na rzecz wybranych przez siebie organizacji po˝ytku publicznego.” Ustawa wesz∏a w ˝ycie 1 stycznia 2004 roku. Konsekwencjà tej ustawy sà równie˝ du˝e zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Czym w∏aÊciwie jest ten 1%? Nie jest ani ulgà podatkowà, ani darowiznà. Jest alokacjà (przesuni´ciem) setnej cz´Êci podatku dochodowego nale˝nego paƒstwu. Je˝eli podatnik nie zdecyduje si´ na przekazanie 1% swojego podatku organizacji po˝ytku publicznego to trafi on do wspólnego worka. Podatnik ma prawo zadecydowania, do której organizacji po˝ytku publicznego trafi 1% p∏aconego przez niego podatku. 1% jest zaliczkà, którà podatnik wp∏aca na rzecz organizacji po˝ytku publicznego, w przypadku, w którym on sam ma nadp∏at´ podatku (urzàd skarbowy zwróci mu t´ zaliczk´ ∏àcznie z nadp∏atà, która wynika z jego zeznania podatkowego). Podatnik mo˝e zadecydowaç, ˝e 1% jego podatku trafi do organizacji, której dzia∏alnoÊç zna i popiera. Musi znaç jej nazw´, adres i numer konta. Nazw´ i adres mo˝e znaleêç w internecie na stronie Ministerstwa SprawiedliwoÊci: www.ms.gov.pl lub w portalu www.ngo.pl. Podobny mechanizm zosta∏ wprowadzony na W´grzech, w S∏owacji i Litwie. Czy mechanizm przekazania 1% jest odpowiedni dla Funduszy Lokalnych (fundacji i stowarzyszeƒ)? Tak. Fundusze Lokalne sà organizacjami pozarzàdowymi, nie prowadzà dzia∏alnoÊci dla zysku (wypracowany zysk w ca∏oÊci przeznaczajà na dzia∏alnoÊç statutowà), wspierajà dzia∏ania z szerokiego zakresu zadaƒ okreÊlonych w art. 4 usta- wy o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego (pomocy spo∏ecznej, ochrony zdrowia, nauki, edukacji, oÊwiaty i wychowania, kultury, turystyki i sportu, ekologii, bezpieczeƒstwa publicznego, promocji wolontariatu...). Fundusze Lokalne mogà uzyskaç status organizacji po˝ytku publicznego. Taki status uzyska∏y przed 1 maja 2004 roku: Fundacja Sokólski Fundusz Lokalny, Stowarzyszenie Fundusz Lokalny Masywu Ânie˝nika oraz Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej. Ponad 400 polskich organizacji pozarzàdowych zdà˝y∏o zarejestrowaç si´ w 2004 roku przed terminem zakoƒczenia rozliczeƒ podatkowych za 2003 rok. Organizacje te skorzysta∏y z nowej metody fundraisingowej – przekazania 1% (odpisania 1%) nale˝nego podatku dochodowego. Kilka milionów z∏otych trafi∏o na ich konta. Polska Akcja Humanitarna zyska∏a 1,5 mln z∏, Zwiàzek Harcerstwa Polskiego – ponad 900 tys., Fundacja Batorego 634 tys. Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej zebra∏ ponad 20 tys. z∏ w okresie od 21 kwietnia 2004 (data uzyskania statusu organizacji po˝ytku publicznego) do 30 kwietnia 2004 (termin zakoƒczenia rozliczeƒ podatkowych za rok poprzedni). Co ciekawe, wp∏aty 1% pochodzi∏y z terenu ca∏ej Polski. Fundusze Lokalne sà dobrze znane w swoich Êrodowiskach. Majà dobre relacje z darczyƒcami. Ta nowa metoda fundraisingowa jest dla FL du˝à szansà. Warunek konieczny skorzystania z odpisów 1% – status organizacji po˝ytku publicznego Warunkiem niezb´dnym skorzystania z tej metody fundraisingowej jest odpowiednia rejestracja w Krajowym Rejestrze Sàdowym. Fundusz Lokalny musi uzyskaç status organizacji po˝ytku publicznego. Uzyskanie tego statusu nie jest sprawà ∏atwà. Fundusz Lokalny musi dostosowaç swój statut do wymagaƒ ustawy o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i o wolontariacie. Musi zagwarantowaç jasne i przejrzyste zasady funkcjonowania. Roczne sprawozdanie z dzia∏alnoÊci, sporzàdzone zgodnie z rozporzàdzeniem dotyczàcym sprawozdaƒ fundacji, powinno byç z∏o˝one ministrowi w∏aÊciwemu ds. zabezpieczenia spo∏ecznego i upublicznione, w sposób umo˝liwiajàcy zapoV – Fundraising po polsku 114 znanie si´ z jego treÊcià, wszystkim zainteresowanym osobom. FL musi zagwarantowaç rozdzielnoÊç funkcji zarzàdzania i kontroli. Uzyskanie statusu organizacji po˝ytku publicznego nie jest ∏atwe, ale mo˝e przynieÊç FL du˝e korzyÊci. Kiedy zbieraç 1%? Podatnicy podatku PIT, na podstawie art. 27d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, majà prawo pomniejszenia nale˝nego podatku dochodowego pod warunkiem, ˝e w terminie od dnia 1 stycznia roku podatkowego, w którym sk∏adane jest zeznanie, do dnia z∏o˝enia tego zeznania, nie póêniej jednak ni˝ do dnia up∏ywu terminu okreÊlonego dla z∏o˝enia zeznania, dokonali wp∏aty na rzecz organizacji po˝ytku publicznego (przelew na konto). Dowód wp∏aty, oprócz wysokoÊci przekazanej kwoty, zawiera nazw´, adres i numer konta organizacji po˝ytku publicznego oraz imi´, nazwisko i adres wp∏acajàcego. Przy obliczaniu kwoty zmniejszenia podatku, wynikajàcego z 1% pomija si´ koƒcówki wyra˝one w groszach. Mechanizm przekazywania 1% jest jeszcze stosunkowo s∏abo znanym sposobem na wspieranie dzia∏alnoÊci dobroczynnej. Dlatego nale˝y go promowaç przez ca∏y rok, ze szczególnym nasileniem w okresie sporzàdzania zeznaƒ podatkowych, tj. w czterech pierwszych miesiàcach ka˝dego roku. Jak promowaç dokonywanie wp∏at 1%? Ka˝da metoda jest dobra, ale najskuteczniejsza jest bezpoÊrednia rozmowa W bezpoÊrednià akcj´ informacyjno–promocyjnà powinni si´ w∏àczyç pracownicy Funduszu Lokalnego, Zarzàd i Rada oraz wolontariusze, stypendyÊci i przyjaciele Funduszu. Dzia∏ania promocyjne: – spotkania, prezentacje dla grupy osób, – og∏oszenia prasowe, radiowe i telewizyjne, – umieszczenie sta∏ej informacji na stronie internetowej, – listy wysy∏ane pocztà elektronicznà i tradycyjnà, – informowanie o mo˝liwoÊci przekazania 1% w trakcie imprez masowych o charakterze dobroczynnym, – nawiàzanie sta∏ej, dobrej wspó∏pracy z biurami rozliczeƒ podatkowych i ksi´gowymi lokalnych firm. Warto przygotowaç te˝ dobrà ulotk´ na temat swojego funduszu, celu na jaki zbierane sà pieniàdze pochodzàce z odpisów 1% (Fundacja Batorego zbiera∏a na Program Stypendialny Równe Szanse, Fundacja FL Ziemi Bi∏gorajskiej zostawi∏a podatnikom prawo wyboru). Ulotka powinna zawieraç dok∏adnà instrukcj´ dla podatnika. Wzór takiej instrukcji dost´pny jest na stronie www.ngo.pl. W za∏àczeniu, jako przyk∏ad zamieszczono ulotk´ bi∏gorajskà. Ponadto trzeba zaopatrzyç fundraiserów w odpowiednio wyposa˝onà teczk´ z zawsze aktualnà propozycjà wspó∏pracy i prezentacjà Funduszu Lokalnego na p∏ytce CD. Jakich efektów mo˝na si´ spodziewaç? Ponad 270 mln z∏ mog∏y teoretycznie uzyskaç organizacje po˝ytku publicznego z rozliczenia podatku PIT za 2003 rok (planowane wp∏ywy bud˝etowe podatku PIT za 2003 rok – 27 mld). W skali ma∏ej, lokalnej organizacji (zasi´g powiatu – ok. 100 tys. mieszkaƒców), jakà jest Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej mo˝e, to byç kwota rz´du kilkudziesi´ciu do kilkuset tysi´cy z∏, pod warunkiem, ˝e organizacja wyka˝e si´ skutecznoÊcià w pozyskiwaniu 1% odpisów od podatników p∏acàcych wysokie podatki PIT. Za 2003 rok Fundacja Bi∏gorajska otrzymywa∏a odpisy 1% na poziomie od kilkudziesi´ciu do kilku tysi´cy z∏otych, w sumie ponad 20 tys. z∏otych. Ustalenie dok∏adnej kwoty nie jest mo˝liwe, poniewa˝ podatnicy cz´sto przelewali na konto Fundacji inne kwoty, ni˝ to wynika∏o z zeznania podatkowego, tak by osoby, które majà wglàd w dokumentacj´ Fundacji nie mog∏y sprawdziç wysokoÊci osiàganych dochodów. Ponadto ustawa nie wyklucza mo˝liwoÊci ∏àczenia – przekazania 1% podatku za rok poprzedni (na podstawie art. 27d ustawy podatkowej) z darowiznà dokonanà przez tego samego podatnika PIT za rok bie˝àcy na podstawie art. 26 punkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podsumowanie Polskie rozwiàzanie 1% wp∏at na organizacje po˝ytku publicznego jest znacznie bardziej skomplikowane, ni˝ rozwiàzania przyj´te na W´grzech, w S∏owacji i Litwie. Rozwiàzanie to zosta∏o ponadto wprowadzone jednoczeÊnie z drastycznym obni˝eniem mo˝liwoÊci dokonywania odliczeƒ od dochodu darowizn przekazywanych na okreÊlone w ustawie cele. Obowiàzujàce w latach poprzednich procentowe okreÊlenie mo˝liwoÊci dokonywania odliczeƒ od dochodu ograniczono wprowadzajàc kwotowy limit odliczeƒ w wysokoÊci maksymalnej 350 z∏ rocznie. W ten sposób w Polsce nie b´dzie si´ sprawdzaç z∏ota zasada fundraisingu (90% darowizn pochodzi od 10% podatników). Mechanizm 1% jest bardzo wa˝ny dla Funduszy Lokalnych i mimo, ˝e niesie za sobà dodatkowe obowiàzki dotyczàce badania i publikowania sprawozdaƒ nale˝y z niego korzystaç. V – Fundraising po polsku 115 Przyk∏ad ulotki z FL w Bi∏goraju PODATNIKU ZATRZYMAJ 1% W BI¸GORAJU!!! Szanowni Paƒstwo! Informujemy, ˝e Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej (KRS 0000082324) jest organizacjà po˝ytku publicznego, w zwiàzku z czym macie Paƒstwo prawo przekazaç 1%, nale˝nego fiskusowi podatku naszej organizacji. Ârodki jakie otrzymamy od paƒstwa w ramach 1% przeznaczymy w ca∏oÊci, zgodnie z Waszà wolà, na realizacj´ celów statutowych zwiàzanych z edukacjà, oÊwiatà, kulturà, zdrowiem, sportem, ekologià, pomocà spo∏ecznà. Co nale˝y zrobiç, aby przekazaç 1% podatku na cele statutowe Fundacji? 1) Obliczyç 1% z podatku. 2) Dokonaç przelewu lub wp∏aty potwierdzonej przekazem pocztowym o równowartoÊci kwoty 1% (lub wi´cej) na konto: Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej ul. KoÊciuszki 65, 23-400 Bi∏goraj Konto nr 81 15001807 12180001 5822 0000, a w tytule podaç wybrany przez Paƒstwa cel dobroczynny. 3) Wykazaç w formularzu PIT 36 lub PIT 37 kwot´ wp∏aty w rubryce 192 (PIT 36) lub w rubryce 123 (PIT 37), a nast´pnie pomniejszyç o jej wysokoÊç kwot´ podatku nale˝nà fiskusowi. Zach´camy Paƒstwa do wspó∏pracy i wsparcia naszych dzia∏aƒ. Dzi´ki Paƒstwa darowiznom b´dziemy lepiej s∏u˝yç spo∏ecznoÊci lokalnej. Dodatkowe informacje: - strona internetowa www.flzb.pl - tel. (084) 686-48-87 Z wyrazami szacunku - Rada, Zarzàd, Pracownicy, Przyjaciele i Wolontariusze Fundacji V – Fundraising po polsku 116 Arkadiusz Jachimowicz JAK W ELBLÑGU ROBI SI¢ ZBIÓRKI PUBLICZNE Zbiórki publiczne sà jednà z ciekawszych i najcz´Êciej stosowanych metod pozyskiwania pieni´dzy na dzia∏alnoÊç charytatywnà. Bodaj wszystkie fundusze lokalne w Polsce stosujà t´ form´ nadajàc jej swój niepowtarzalny styl i koloryt. Organizowane sà bale charytatywne, koncerty, spotkania z biznesmenami. Poni˝ej opisane zosta∏y formy zbiórek publicznych stosowane przez fundusz lokalny w Elblàgu. Aspekty prawne zbiórki publicznej sà dobrze opisane w fachowej literaturze. Polecam nast´pujàce tytu∏y: Wszystko lub prawie wszystko o pieniàdzach w organizacjach pozarzàdowych autorstwa Katarzyny Sekutowicz i Katarzyny Koz∏owskiej wydany w 1997 roku przez stowarzyszenie Biuro Obs∏ugi Inicjatyw Samopomocowych – BORIS z Warszawy; Jak przygotowaç plan zbierania funduszy – ma∏y poradnik dla fundacji i stowarzyszeƒ opracowany przez Monik´ Mazurczak i Paw∏a ¸ukasiaka, a wydany w 2002 roku przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. Ponadto na ogólnopolskim portalu organizacji pozarzàdowych pod adresem www.ngo.pl znajduje si´ m. in. aktualna ustawa, rozporzàdzenie i wzory dokumentów w sprawie zbiórek publicznych oraz omówienie tematu i wa˝ne linki. W wielkim skrócie: zbiórk´ publicznà mo˝na zorganizowaç na podstawie ustawy o zbiórkach publicznych oraz rozporzàdzenia MSWiA z dnia 6 listopada 2003 r. w sprawie sposobów przeprowadzania zbiórek publicznych oraz zakresu kontroli nad tymi zbiórkami. Przeprowadzenie zbiórki wymaga pozwolenia do starosty, wojewody lub ministra – w zale˝noÊci na jakim obszarze terytorialnym zamierzamy zbiórk´ prowadziç. W tym celu nale˝y wystosowaç wniosek o pozwolenie zawierajàcy podstawowe informacje: dane organizacji wnioskujàcej, cel zbiórki, plan zbiórki, jej forma (z za∏àczeniem wzoru cegie∏ki), koszt zbiórki, osoby odpowiedzialne i in. Warto dodaç, i˝ otrzymanie pozwolenia ∏àczy si´ z uiszczeniem op∏aty skarbowej w wys. 80 z∏. Po przeprowadzeniu zbiórki nale˝y publicznie og∏osiç jej wyniki, np. w prasie, oraz przekazaç informacj´ organowi wydajàcemu pozwolenie. Metoda I – Gala Konkursu o Tytu∏ Filantropa Roku Jako ˝e fundraising nie polega tylko na pozyskiwaniu Êrodków finansowych, ale te˝ na tworzeniu przyjaznego otoczenia wokó∏ organizacji oraz przysparzania jej przyjació∏, ju˝ na poczàtku naszej dzia∏alnoÊci postanowiliÊmy co roku organizowaç Konkurs o Tytu∏ Filantropa Roku. Wzorem by∏ ogólnopolski konkurs Dobroczyƒca Roku przeprowadzany przez Akademi´ Rozwoju Filantropii. Warto jednak podkreÊliç, i˝ pomys∏ ten nie zosta∏ skierowany pod potrzeby samego funduszu. Zauwa˝yliÊmy, i˝ nie by∏o do tej pory publicznego wydarzenia, podczas którego organizacje mog∏yby oficjalnie dzi´kowaç swoim darczyƒcom. PowiàzaliÊmy tà potrzeb´ z naszym zadaniem kreowania lokalnej filantropii. Do konkursu zaprosiliÊmy – oprócz organizacji pozarzàdowych – tak˝e instytucje miejskie, dzia∏ajàce na rzecz po˝ytku publicznego: szko∏y, przedszkola, domy dziecka, a nawet jednostki wojskowe. Aby nawiàzaç do elblàskich tradycji filantropijnych (a trzeba wiedzieç, ˝e Elblàg w zasadzie od poczàtku swojego istnienia – za∏o˝yli go Krzy˝acy, by∏ miastem niemieckim, choç przez kilkaset lat w granicach Rzeczpospolitej Polskiej), g∏ównà presti˝owà nagrodà w konkursie jest statuetka Ferdynanda. Nazwa nawiàzuje do postaci dziewi´tnastowiecznego przemys∏owca i filantropa Ferdynanda Schichaua, którego postaç nawet teraz, w spo∏ecznoÊci polskiego Elblàga, stanowi synonim troskliwego przedsi´biorcy. OczywiÊcie jednà z odlanych w bràzie statuetek Ferdynanda otrzyma∏a praprawnuczka przemys∏owca. PostaraliÊmy si´, aby patronat nad konkursem obj´li: prezydent Elblàga, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Rada Elblàskich Organizacji Pozarzàdowych. Patronat medialny zapewniajà najsilniejsze media lokalne: Radio Elblàg, Telewizja Elblàg i Dziennik Elblàski. Przebieg konkursu i jego rozstrzygni´cie opisane sà w regulaminie przyj´tym przez zarzàd. Regulamin konkursu, wniosek nominacyjny, regulamin pracy Kapitu∏y Konkursu: V – Fundraising po polsku 117 ZASADY REALIZACJI KONKURSU „FILANTROP ROKU” 1. Konkurs „Filantrop Roku” organizowany jest przez Fundacj´ Elblàg – Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego. 2. Celem konkursu jest promocja prospo∏ecznych, filantropijnych postaw ludzi biznesu oraz osób prywatnych. 3. Tytu∏ „Filantrop Roku” mo˝e otrzymaç przedsi´biorca, osoba fizyczna, firma prywatna lub paƒstwowa z terenu miasta Elblàga i powiatu ziemskiego elblàskiego, która w danym roku w sposób szczególny zas∏u˝y∏a si´ we wspieraniu (zarówno finansowym, jak i pozafinansowym) dzia∏aƒ organizacji spo∏ecznych (pozarzàdowych), szkó∏, instytucji kultury itp. z terenu Elblàga i powiatu elblàskiego. 4. Nominacje do tytu∏u „Filantrop Roku” mogà zg∏aszaç organizacje spo∏eczne (stowarzyszenia i fundacje) oraz szko∏y, uczelnie, instytucje dzia∏ajàce w sferze kultury i pomocy spo∏ecznej. Podmioty te mogà sk∏adaç nieograniczonà liczb´ nominacji, oddzielnych dla ka˝dego kandydata. 5. Nie mogà byç nominowane do konkursu organizacje pozarzàdowe i instytucje publiczne. 6. Istnieje mo˝liwoÊç nominowania firm i osób fizycznych spoza Elblàga i powiatu ziemskiego elblàskiego, w sytuacji gdy wspierajà dzia∏alnoÊç na terenie Elblàga i powiatu ziemskiego elblàskiego. 7. Wyboru zwyci´zcy dokonuje Kapitu∏a Konkursu z∏o˝ona z dotychczasowych laureatów konkursu, przedstawiciela prezydenta Elblàga oraz przedstawiciela Rady Elblàskich Organizacji Pozarzàdowych. 8. Dorocznie mo˝e byç przyznany jeden tytu∏ „Filantrop Roku”. Ponadto Kapitu∏a mo˝e przyznaç wyró˝nienia. 9. G∏ównà nagrodà w konkursie jest statuetka Ferdynanda (nawiàzujàca do postaci elblàskiego przemys∏owca-filantropa Ferdynanda Schichaua) oraz dyplomy. Tytu∏ Filantropa Roku mo˝e otrzymywaç tylko firma lub osoba z Elblàga lub powiatu ziemskiego elblàskiego. 10.Og∏oszenie nominacji, wr´czenie statuetki Ferdynanda oraz dyplomów odbywaç si´ b´dzie corocznie podczas Gali Fundacji Elblàg. 11.Fakt zdobycia tytu∏u b´dzie nag∏aÊniany w mediach i w∏asnych publikacjach Fundacji. Laureaci konkursu nab´dà prawo do wykorzystania tytu∏u do promocji firmy. 12.Zwyci´zców w konkursie „Filantrop Roku” Fundacja Elblàg b´dzie nominowa∏a do dorocznego, ogólnopolskiego konkursu „Dobroczyƒca Roku”. 13.Obs∏ug´ konkursu – og∏oszenie konkursu, przyjmowanie nominacji, organizacja posiedzeƒ kapitu∏y Konkursu, zorganizowanie Gali – prowadzi biuro Fundacji Elblàg. WNIOSEK NOMINACYJNY IV EDYCJI KONKURSU O TYTU¸ FILANTROPA ROKU 2003 INFORMACJE DOTYCZÑCE PODMIOTU ZG¸ASZAJÑCEGO NOMINACJ¢ 1. Nazwa organizacji/instytucji 2. Forma prawna 3. Adres, telefon, fax: 4. Imi´, nazwisko, funkcja, telefon osoby mogàcej udzieliç informacji uzasadniajàcych nominacj´: 5. Krótka charakterystyka dzia∏alnoÊci organizacji/instytucji: INFORMACJE DOTYCZÑCE ZG¸ASZANEJ OSOBY LUB FIRMY 6. Nazwa dobroczyƒcy: 7. Adres, telefon, fax: 8. Imi´, nazwisko, funkcja, telefon osoby udzielajàcej informacji o dzia∏aniach dobroczynnych: 9. Krótka charakterystyka dzia∏alnoÊci firmy lub osoby: 10. Osoba/firma wyra˝a zgod´ na z∏o˝enie nominacji przez organizacj´: ≥Tak ≥Nie 11. Udzielona pomoc mia∏a charakter: ≥ jednorazowy ≥sta∏y ≥inny ................................... ≥ finansowy, w wys..................... z∏ ≥materialny, ok.................. z∏ ≥inne............................. 12. Uzasadnienie nominacji – uzasadnienie prosimy podaç na osobnej kartce (prosimy o podanie konkretnych danych obrazujàcych rezultaty wsparcia, w jakim stopniu pomoc przyczyni∏a si´ do osiàgni´cia celu, na ile by∏a nowatorska, innowacyjna) 13. Spis za∏àczników (zdj´cia, raporty itp.): Data zg∏oszenia nominacji Podpis osoby (osób) przedstawiajàcej nominacj´ i jej funkcja w organizacji Termin sk∏adania wniosków nominacyjnych up∏ywa 31 stycznia 2004 roku. Wnioski nale˝y sk∏adaç w biurze Fundacji Elblàg: 82-300 Elblàg, ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17, 82-300 Elblàg, tel. 236 98 88 V – Fundraising po polsku 118 ZASADY PRACY KAPITU¸Y KONKURSU O TYTU¸ “FILANTROPA ROKU” §1 1. Kapitu∏a Konkursu o Tytu∏ „Filantropa Roku” zwana dalej Kapitu∏à pracuje w oparciu o “Zasady Pracy Kapitu∏y”. §2 1. Kapitu∏´ powo∏uje Zarzàd Fundacji Elblàg. 2. Cz∏onkiem kapitu∏y mo˝e zostaç dotychczasowy laureat Konkursu o tytu∏ Filantropa Roku. Ponadto do kapitu∏y zapraszany jest przedstawiciel Prezydenta Elblàga oraz Rady Elblàskich Organizacji Pozarzàdowych. 3. Kapitu∏a sk∏ada si´ z co najmniej 5 i nie wi´cej ni˝ 15 cz∏onków. 4. W posiedzeniu Kapitu∏y bierze udzia∏ bez prawa g∏osu przedstawiciel Zarzàdu Fundacji. 5. Zadaniem Kapitu∏y jest rozpatrzenie wniosków nominacyjnych i podj´cie decyzji o przyznaniu tytu∏ów “Filantrop Roku” oraz wyró˝nieƒ w Konkursie. §3 1. Posiedzenia Kapitu∏y zwo∏uje Zarzàd Fundacji Elblàg. 2. Cz∏onkowie Kapitu∏y zostanà pisemnie zawiadomieni o posiedzeniu Kapitu∏y najpóêniej na siedem dni przed planowanym terminem posiedzenia. 3. Razem z zawiadomieniem o terminie posiedzenia Cz∏onkowie Kapitu∏y otrzymujà materia∏y zawierajàce: a) informacj´ o zasadach Konkursu, b) list´ wniosków nominacyjnych do Konkursu, c) list´ wniosków nominacyjnych, które nie spe∏niajà formalnych wymogów Konkursu. 4. Obs∏ug´ posiedzeƒ Kapitu∏y sprawuje Fundacja Elblàg. §4 1. Kapitu∏a wybiera ze swojego grona przewodniczàcego, który prowadzi posiedzenie Kapitu∏y i sygnuje protokó∏ z posiedzenia Kapitu∏y. 2. Przewodniczàcy Kapitu∏y jest wybierany wi´kszoÊcià g∏osów przez cz∏onków na posiedzeniu Kapitu∏y. §5 1. Kapitu∏a podejmuje decyzje wi´kszoÊcià g∏osów przy obecnoÊci minimum trzech cz∏onków Kapitu∏y. 2. W przypadku równej liczby g∏osów, g∏os Przewodniczàcego jest decydujàcy. 3. Cz∏onek Kapitu∏y nie mo˝e byç obecny w trakcie obrad Kapitu∏y na czas rozpatrywania wniosku zg∏oszonego przez organizacj´ lub instytucj´ z którà ma formalne powiàzania. 4. Przewodniczàcy Kapitu∏y sporzàdza protokó∏ z posiedzenia i niezw∏ocznie przekazuje do prezesa Zarzàdu Fundacji Elblàg. 5. Kapitu∏a nie rozpatruje wniosków przes∏anych do Konkursu nie spe∏niajàcych warunków formalnych. Konkurs og∏aszany jest pod koniec roku, natomiast jego rozstrzygni´cie nast´puje po kilku miesiàcach podczas dorocznej Gali Fundacji Elblàg. Wydarzenie to skupia kilka funkcji: s∏u˝y rozstrzygni´ciu konkursu, promocji filantropii, promocji funduszu, prezentacji utalentowanych stypendystów, pozyskaniu Êrodków finansowych oraz podzi´kowaniu darczyƒcom i przyjacio∏om funduszu. Na Gal´ – oprócz firm i osób nominowanych oraz organizacji i instytucji nominujàcych – zapraszamy naszych wszystkich dotychczasowych, a tak˝e potencjalnych darczyƒców. Wydarzenie odbywa si´ w elblàskim teatrze i za ka˝dym razem gromadzi ok. 600 uczestników. Na potrzeby Gali przygotowywana jest specjalna ulotka w której zamieszczamy zestawienie nomino- wanych firm. Relacje z Gali pojawiajà si´ we wszystkich lokalnych i regionalnych mediach, zdj´cia i informacje sà powtarzane w ró˝nych sytuacjach przez okres ca∏ego roku. Firmy, które otrzyma∏y tytu∏ Filantropa Roku, podajà ten fakt na swoich stronach internetowych i materia∏ach promocyjnych. Gala jest atrakcyjna m. in. z powodu corocznej obecnoÊci na niej znakomitego artysty Ryszarda Rynkowskiego. Ryszard jest elblà˝aninem, tu mieszkajà jego rodzice. Uto˝samia si´ z miastem i na nasze zaproszenie od 2000 roku wyst´puje podczas Gali. Ponadto pozyskuje funduszowi darczyƒców z grona swoich przyjació∏, a ostatnio prowadzi∏ podczas Gali aukcj´ obrazów. V – Fundraising po polsku 119 W∏aÊnie podczas tak przygotowanej Gali przeprowadzamy zbiórk´ publicznà w trojaki sposób: 1. Sprzedajemy cegie∏ki jako bilet wst´pu na koncert Ryszarda Rynkowskiego. Podczas pierwszej Gali pozyskaliÊmy w ten sposób ok. 10.000 z∏. Póêniej dochód mala∏, m. in. z powodu koniecznoÊci „bezp∏atnego” zapraszania naszych darczyƒców, ale te˝ z powodu trudnoÊci w sprzeda˝y cegie∏ek, bàdê te˝ wyegzekwowania od zapraszanych goÊci op∏aty za wst´p. (Niestety zaproszeni goÊcie, którzy otrzymujà cegie∏k´ z zaproszeniem, mimo wyraêniej sugestii w zaproszeniu, nie zawsze poczuwajà si´ do wp∏acenia darowizny). Ostatnio odstàpiliÊmy od tej metody na rzecz stosowania specjalnych zaproszeƒ. W ten sposób Gala sta∏a si´ wydarzeniem zamkni´tym, elitarnym, na które mogà wejÊç tylko osoby zas∏u˝one dla filantropii i... Fundacji Elblàg. 2. Podczas imprezy sprzedawane sà wyroby osób niepe∏nosprawnych pozyskane wczeÊniej z organizacji i instytucji zajmujàcych si´ tymi osobami. Ostatnio sprzedawane by∏y te˝ wyroby seniorów skupionych wokó∏ Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Dochód z tej sprzeda˝y nie jest wielki, ale podkreÊlamy w ten sposób aktywnoÊç osób niepe∏nosprawnych i seniorów. Sprzeda˝ polega na wystawieniu wyrobów na sto∏ach w teatralnym foyer, a obs∏ugujà jà stypendyÊci. 3. Kolejnà metodà jest aukcja obrazów elblàskich artystów. Obrazy takie mo˝na stosunkowo ∏atwo pozyskaç. Naszym wa˝nym argumentem jest przekazanie dochodu z aukcji na finansowanie stypendiów artystycznych. W niektórych sytuacjach mo˝na si´ umówiç, ˝e cz´Êç wylicytowanej kwoty b´dzie artyÊcie zwrócona na pokrycie kosztów wykonania pracy (farby, oprawa itp.). Istotne jest, aby aukcj´ prowadzi∏a osoba znana. W naszym przypadku by∏ to redaktor naczelny lokalnej rozg∏oÊni radiowej, znany komentator Dariusz Szpakowski, a ostatnio sam Ryszard Rynkowski. Osobom spoza Elblàga towarzyszà elblàskie dziennikarki majàce dobre rozeznanie w lokalnym Êrodowisku artystycznym. Za ka˝dym razem licytowane prace opisane sà w ulotkach, zaprezentowane sà przed rozpocz´ciem Gali, a w trakcie samej aukcji prezentujà je stypendyÊci. Sala teatralna nie jest jednak najlepszym miejscem na prowadzenie aukcji, poniewa˝ komunikacja pomi´dzy prowadzàcymi aukcj´ i nabywcami jest utrudniona a atmosfera doÊç sztywna. Mimo wszystko dochód ze sprzeda˝y prac wynosi co roku kilka tysi´cy z∏otych. Ponadto podczas wydarzenia stosujemy loteri´ gad˝etów pozyskanych przez stypendystów, jednak ta metoda fundraisingowa nie jest zbiórkà publicznà. Gala jest sztandarowym, dorocznym wydarzeniem fundraisingowym Fundacji Elblàg. Co roku jest rozszerzana o nowe aspekty i stanowi znakomite narz´dzie rozwoju zarówno samego funduszu, jak i lokalnej filantropii. Obok relacja dziennikarska z Gali w 2001 roku Bart∏omiej G∏uszak GALA FUNDACJI ELBLÑG Gala Fundacji Elblàg okaza∏a si´ wielkim sukcesem. W zape∏nionej po brzegi sali Wojewódzkiego OÊrodka Kultury ponad 500 osób uczestniczy∏o w uroczystoÊci rozstrzygni´cia Konkursu “Filantrop Roku”. Dochód z Gali, którà uÊwietni∏ swym koncertem Ryszard Rynkowski, zasili∏ Fundusz Stypendialny Fundacji. Gal´ poprowadzi∏o dwoje znanych elblàskich dziennikarzy: Joanna U∏anowska-Horn z Radia Olsztyn i Marek Nowosad z Radia Gdaƒsk. Po piosence “Dary losu” w wykonaniu Ryszarda Rynkowskiego zaprezentowa∏a si´ uzdolniona muzycznie elblàska m∏odzie˝. Nast´pnie wystàpi∏a Monika Kwiatkowska, utalentowana m∏oda wokalistka, która na swoim koncie ma ju˝ wiele sukcesów na ogólnopolskich festiwalach poezji Êpiewanej. Swymi piosenkami umiej´tnie wprowadzi∏a nastrojowy klimat. Nast´pnym punktem programu by∏o rozstrzygni´cie konkursu Filantrop Roku. Przewodniczàca Kapitu∏y Konkursu, pani Krystyna Konarczak z Towarzystwa Przyjació∏ Dzieci w Elblàgu przedstawi∏a laureatów. Wyró˝nienia otrzymali Pan Eugeniusz Wo∏ek – Cukiernia “U Wo∏ka”; Telekomunikacja Polska S. A., Obszar Telekomunikacji w Elblàgu; Pan Maciej Bukowski – Zak∏ad Sprzàtania “Cleaner”. Tytu∏ “Filantropa Roku” i statuetk´ Ferdynanda otrzyma∏a firma ALSTOM Power sp. z o. o. Firma ta udzieli∏a w 2000 roku wsparcia szeÊçdziesi´ciu pi´ciu podmiotom: szko∏om, szpitalom, organizacjom pozarzàdowym, instytucjom kulturalnym i in. Wreszcie nastàpi∏ d∏ugo oczekiwany koncert Ryszarda Rynkowskiego. Artysta jak zwykle zaÊpiewa∏ na najwy˝szym poziomie, czego najlepszym dowodem by∏a reakcja publicznoÊci, szczególnie zaÊ jej ˝eƒskiej cz´Êci. Elblà˝anki i elblà˝anie wspólnie z “Rynkiem” Êpiewali “Kobiety lubià bràz”, “˚ycie jest nowelà” czy “Za m∏odzi na sen”, a nawet taƒczyli w takt jego muzyki. Swój wyst´p piosenkarz przeplata∏ pe∏nymi humoru komentarzami; odniós∏ si´ te˝ do pomys∏u Fundacji. Uwa˝a, ˝e nale˝y piel´gnowaç talenty dane przez Boga, nie pozwoliç im si´ zmarnowaç. Dlatego tak wa˝na jest pomoc m∏odym, uzdolnionym ludziom w rozwijaniu ich talentów. Jego zdaniem Fundusz Stypendialny to szlachetna idea, którà w miar´ mo˝liwoÊci powinien wesprzeç ka˝dy elblà˝anin; ze swej strony zadeklarowa∏ daleko idàcà pomoc w zbieraniu Êrodków dla Fundacji Elblàg. Ryszard Rynkowski ufundowa∏ równie˝ stypendium dla uzdolnionego muzycznie m∏odego elblà˝anina. W trakcie koncertu mia∏a te˝ miejsce bardzo wzruszajàca chwila. Niepe∏nosprawny ch∏opiec z placówki prowadzonej przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z UpoÊledzeniem Umys∏owym (PSOUU) wr´czy∏ piosenkarzowi obraz namalowany przez swoich kolegów i podzi´kowa∏ wsparcie idei Funduszu. V – Fundraising po polsku 120 Po koncercie odby∏a si´ aukcja pamiàtek przekazanych przez elblàskich olimpijczyków: Grzegorza Kalet´ i Tomasza Woênego, oraz prac wykonanych przez dzieci z PSOUU i Przedszkola Integracyjnego nr 19. Licytacj´ z wielkim kunsztem poprowadzi∏ szef Radia EL Pawe∏ Kasperczyk. W sumie wylicytowa∏ on siedem prac i pamiàtek na kwot´ 3.600 z∏. WÊród uczestników imprezy rozlosowano równie˝ zestaw muzyczny oraz p∏yty Ryszarda Rynkowskiego. Po Gali Ryszard Rynkowski rozdawa∏, na rzecz Fundacji, swoje autografy. Du˝à popularnoÊcià cieszy∏ si´ tak˝e kiermasz prac dzieci niepe∏nosprawnych z PSOUU, Przedszkola nr 19 oraz Warsztatów Terapii Zaj´ciowej. Dochód z Gali w wysokoÊci ponad 16 tys. z∏ zasili∏ Fundusz Stypendialny Fundacji Elblàg. W imieniu Fundacji serdecznie dzi´kujemy wszystkim, którzy swojà obecnoÊcià wsparli ide´ Funduszu. Przedruk z pisma „Pozarzàdowiec” nr 2/2001 Metoda II – „Z∏otówka na stypendium” Zbiórka publiczna pod nazwà „Z∏otówka na stypendium” zorganizowana zosta∏a po raz pierwszy w roku 2003. UznaliÊmy, i˝ powinniÊmy z dzia∏aniami fundraisingowymi wyjÊç szeroko na zewnàtrz, pomóc temu mia∏o powo∏anie Funduszu Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK oraz fakt, i˝ niemal w ka˝dej z elblàskich szkó∏ mamy swoich stypendystów. UstaliliÊmy, i˝ akcja powinna mieç miejsce we wszystkich ponad szeÊçdziesi´ciu elblàskich szko∏ach. W∏adze miejskie, w których gestii znajduje si´ lokalna oÊwiata, na poczàtek pozwoli∏y na wejÊcie tylko do szkó∏ Êrednich. Akcj´ rozpocz´liÊmy od spotkania roboczego koordynatorów szkolnych, które poprzedzone zosta∏o stosownym pismem oraz bezpoÊrednià rozmowà z dyrektorami szkó∏. Podczas spotkania ustalone zosta∏y zasady zbiórki, zawarte w Regulaminie: REGULAMIN AKCJI 1. Organizatorzy akcji • Fundacja Elblàg Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego • Centrum Wolontariatu w Elblàgu 2. Cel akcji Celem akcji jest zebranie funduszy na stypendia dla dzieci i m∏odzie˝y niepe∏nosprawnej celem poszerzenia ich mo˝liwoÊci edukacyjnych i usamodzielnienia w doros∏ym ˝yciu. 3. Sposób przeprowadzania akcji i terminy • Akcja przeprowadzana jest poprzez zbiórk´ pieni´dzy w szko∏ach Êrednich i wy˝szych na terenie Elblàga w dniach 12-14 listopada 2003 roku. • Fina∏ akcji nastàpi kilka dni po zakoƒczeniu zbiórki. • W trakcie fina∏u podane zostanà do publicznej wiadomoÊci wyniki akcji oparte na podliczeniu protoko∏ów zbiórki dostarczonych przez szko∏y. 4. Metoda przeprowadzenia akcji na terenie szkó∏ • Zbiórka przeprowadzana jest w poszczególnych klasach. • Po zakoƒczeniu zbiórki w szkole klasa przelicza zebrane pieniàdze i wype∏nia klasowy protokó∏ zbiórki. • Protoko∏y trafiajà do koordynatora, który wype∏nia protokó∏ szkolny dajàcy obraz ca∏ej zbiórki w szkole. • Trzeciego dnia akcji, tj. 14.11.2003 roku koordynator przekazuje protokó∏ z pieni´dzmi do Fundacji Elblàg. • Rozliczenie i potwierdzenie uczestnictwa w akcji nastàpi poprzez rozes∏anie do wszystkich szkó∏, bioràcych udzia∏ w akcji, sprawozdaƒ z efektów akcji. 5. Nagrody w akcji • Fundacja Elblàg funduje – przy wspó∏pracy sponsorów – nast´pujàce nagrody w akcji: – nagrod´ g∏ównà dla klasy, która najbardziej zaanga˝owa∏a si´ w akcj´ – 500 z∏ stypendium na wycieczk´ dydaktycznà oraz tytu∏ “Klasy S∏onikowego Serca” – nagrod´ g∏ównà dla osoby, która najbardziej zaanga˝owa∏a si´ w akcj´ – funkcja cz∏onka Komisji Stypendialnej Funduszu Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK – ka˝da szko∏a bioràca udzia∏ w akcji otrzyma podzi´kowanie „Przyjaciela Dzieci Niepe∏nosprawnych” oraz publikacj´ ksià˝kowà – ka˝da klasa bioràca udzia∏ w akcji nagrodzona zostanie Dyplomem “Przyjaciela Dzieci Niepe∏nosprawnych” – ka˝da osoba, która zasili Fundusz Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK otrzyma naklejk´ – pamiàtk´. V – Fundraising po polsku 121 Uczniowie sami robili puszki kwestarskie. W niektórych szko∏ach kwesta po∏àczona by∏a ze sprzeda˝à ciast i ciasteczek upieczonych przez rodziców. Z regu∏y uczniowie chodzili z puszkami po klasach w czasie lekcji, kwestowali tak˝e podczas przerw. Ta forma przynios∏a oko∏o 2.500 z∏ dochodu. Akcja zakoƒczona zosta∏a spotkaniem koordynatorów szkolnych, wspólnym wyborem do Komisji Stypendialnej najbardziej aktywnego ucznia, wr´czeniem podzi´kowaƒ i omówieniem kolejnej edycji zbiórki, którà kolejnym razem zaplanowaliÊmy na prze∏om wrzeÊnia i paêdziernika. W szko∏ach doÊç cz´sto organizowane sà kwesty na ró˝nego rodzaju cele np. kiedy jest du˝o kupujàcych i pomoc w pakowaniu zakupów przyspiesza proces zakupów. Z drugiej strony powoduje to czasami rozdra˝nienie wÊród kupujàcych, którzy nie zamierzajà p∏aciç „haraczu” przy kasie. Wi´kszoÊç kupujàcych podchodzi jednak to tej akcji ˝yczliwie, zw∏aszcza je˝eli jej cel jest dobrze nag∏oÊniony. Dzienna zbiórka mo˝e przynieÊç od ok. 200 z∏ w dni powszednie, do 1500 z∏ w dni weekendowe. Akcj´ rozpocz´liÊmy od zebrania organizacyjnego na które zaprosiliÊmy listownie, osobiÊcie i telefonicznie zaprzyjaênione szko∏y. Wspólnie wypracowaliÊmy Regulamin zbiórki: Regulamin akcji charytatywnej 1. Akcja charytatywna organizowana jest przez Fundacj´ Elblàg oraz hipermarket Hypernova w Elblàgu 2. Nazwa akcji: „Z∏otówka na stypendium” – zbieramy na stypendia dla dzieci niepe∏nosprawnych oraz dla zdolnej m∏odzie˝y. 3. Termin akcji planowany jest w okresie od 15 marca 2004 roku do 09 kwietnia 2004 roku. 4. Akcja odbywaç si´ b´dzie codziennie w godz. od 16.00 do 18.00, a w soboty i niedziele w godz. od 12.00 do 20.00. 5. Zebrane pieniàdze przeznaczone zostanà na: a. sfinansowanie stypendiów oraz sprz´tu rehabilitacyjnego dzieciom i m∏odzie˝y niepe∏nosprawnej celem poszerzenia ich mo˝liwoÊci edukacyjnych oraz rozwoju zainteresowaƒ; b. aktywizowanie m∏odzie˝y. 6. Zbiórka pieni´dzy prowadzona b´dzie przy kasach hipermarketu Hypernova, przez uczniów szkó∏ gimnazjalnych i Êrednich (wolontariuszy) wyposa˝onych w specjalnie oznaczone skarbonki i identyfikatory pod nadzorem opiekunów. Towarzyszyç jej b´dzie dodatkowo pakowanie zakupów dla klientów 7. Harmonogram zbiórki okreÊlony zostanie przez organizatorów we wczeÊniejszym terminie. 8. Uczestnicy akcji zobowiàzani sà do stawienia si´ na 15 min. przed jej rozpocz´ciem w sali konferencyjnej sklepu wraz z opiekunami (wejÊcie dla pracowników hipermarketu od ulicy ˚yrardowskiej), którzy nast´pnie przeprowadzà grup´ na teren hali sprzeda˝owej. 9. Wolontariuszy podczas zbiórki obowiàzuje zakaz wnoszenia wszelkich produktów, które mo˝na nabyç na terenie sklepu. 10.Ka˝da zbiórka zakoƒczona zostanie komisyjnym (opiekunowie + pracownik skarbca) przeliczeniem zebranych pieni´dzy i podpisaniem protoko∏u zbiórki z danego dnia. 11.Zebrana w ciàgu dnia kwota ka˝dorazowo b´dzie zabierana przez upowa˝nionego przedstawiciela Fundacji. „Góra grosza” czy zbiórki na ˝ywnoÊç dla schronisk dla zwierzàt. Na pewno atrakcyjna jest mo˝liwoÊç pozyskania stypendium przez zwyci´skà klas´ na wycieczk´ dydaktycznà i ten atut warto wykorzystywaç. DoÊç trudna jest ocena zaanga˝owania uczniów w kwest´, naj∏atwiejsza jest ocena iloÊciowa – pozyskana kwota, ale nie zawsze jest to adekwatne do w∏o˝onego przez uczniów wysi∏ku. Metoda III – Zbiórka w hipermarkecie Zbiórka w najwi´kszym elblàskim hipermarkecie zosta∏a wynegocjowana z dyrekcjà sklepu przez fundacyjnego fundraisera Gabriel´ Zimirowskà. W tej sprawie podpisane zosta∏o nast´pujàce porozumienie: Metoda ta polega na pakowaniu przy kasach zakupów przez wolontariuszy i pozyskiwanie w zamian od kupujàcy drobnych monet wrzucanych do skarbonki. Tego rodzaju zbiórki stosowane sà przez du˝e sklepy zw∏aszcza w okresie przedÊwiàtecznym, Ponadto uchwa∏à Zarzàdu klasa, która najwi´cej uzbiera pieni´dzy podczas zbiórki mia∏a otrzymaç 500 z∏ na wycieczk´ dydaktycznà. TrudnoÊcià w realizacji zbiórki polega na koniecznoÊci pozyskaniu kilkuset wolontariuszy: pakujàcych produkty – uczniów, i opiekunów grup – nauczycieli. Zbiórka trwa zwykle przez 2-4 tygodnie przez kilka godzin dziennie np. od 16.00 do 19.00. Ka˝dorazowo obsadziç nale˝y po jednej osobie kilkanaÊcie czy kilkadziesiàt kas. Przy naszej zbiórce korzystaliÊmy z pracy ok. 300 wolontariuszy. Codziennie by∏a to grupa nowych kilkunastu, kilkudziesi´ciu osób, które by∏y uprzednio krótko przeszkolone w jaki sposób majà si´ zachowywaç podczas zbiórki. Ka˝dy wolontariusz otrzymywa∏ identyfikator z nazwà fundacji oraz swoim imieniem. Ponadto ka˝dy wolontariusz dysponowa∏ opiecz´towanà puszkà – sporzàdzonà w przeró˝ny sposób, poczàwszy od oklejonych puszek plastikowych, poprzez blaszane, szklane, a nawet papierowe. Na koniec V – Fundraising po polsku 122 REGULAMIN AKCJI CHARYTATYWNEJ Zbiórka publiczna – hipermarket HYPERNOWA 1. Akcja charytatywna organizowana jest przez Fundacj´ Elblàg oraz hipermarket Hypernova w Elblàgu. 2. Nazwa akcji: „Z∏otówka na stypendium” – zbieramy na stypendia dla dzieci niepe∏nosprawnych, zdolnej m∏odzie˝y, oraz nowy Fundusz Aktywizowania M∏odzie˝y. 3. Termin akcji planowany jest od 15 marca 2004 do 9 kwietnia 2004. 4. Akcja odbywaç si´ b´dzie codziennie od 16 –18, piàtek do godz. 19 a w sobot´ i niedziel´ od godz. 12 do 17. 5. Zebrane pieniàdze zostanà przeznaczone na: a) sfinansowanie stypendiów oraz sprz´tu rehabilitacyjnego dla dzieci i m∏odzie˝y niepe∏nosprawnej celem poszerzenia ich mo˝liwoÊci edukacyjnych oraz rozwoju zainteresowaƒ; b) aktywizowanie m∏odzie˝y. 6. Zbiórka pieni´dzy prowadzona b´dzie przy kasach hipermarketu Hypernowa, przez uczniów szkó∏ gimnazjalnych i Êrednich (wolontariuszy) wyposa˝onych w specjalnie oznaczone skarbonki i identyfikatory, pod nadzorem opiekunów. Towarzyszyç jej b´dzie dodatkowo pakowanie zakupów dla klientów. 7. Harmonogram zbiórki okreÊlony zostanie przez organizatorów we wczeÊniejszym terminie. 8. Uczestnicy akcji zobowiàzani sà do stawienia si´ na 15 minut przed jej rozpocz´ciem w sali konferencyjnej sklepu wraz z opiekunami (wejÊcie dla pracowników hipermarketu od ul. ˚yrardowskiej), którzy nast´pnie przeprowadzà grup´ na teren hali sprzeda˝owej. 9. Wolontariuszy podczas zbiórki obowiàzuje zakaz wnoszenia wszelkich produktów, które mo˝na nabyç na terenie sklepu. 10.Ka˝da zbiórka zakoƒczona zostanie komisyjnym (opiekunowie + pracownik skarbca) przeliczeniem zebranych pieni´dzy i podpisaniem protoko∏u zbiórki z danego dnia. 11.Zebrana w ciàgu dnia kwota ka˝dorazowo b´dzie zabierana przez upowa˝nionego przedstawiciela Fundacji. zbiórki nast´powa∏o liczenie drobnych i zapisywanie kwoty, codzienny wynik by∏ nast´pnie zamieszczany na widocznym miejscu w hipermarkecie. Na zapleczu biurowym sklepu udost´pniono nam pomieszczenie, gdzie by∏o „centrum” akcji: zbiórka wolontariuszy, instrukta˝, liczenie pieni´dzy i sk∏adowanie puszek. Istotna by∏a promocja akcji. Sporzàdzone by∏y i zawieszone w widocznych miejscach du˝e plakaty, a z g∏oÊników sklepowych kupujàcy mogli si´ dowiedzieç na jaki cel przeznaczone b´dà zebrane pieniàdze. Gazety zamieszcza∏y notki o zbiórce, a telewizja kablowa emitowa∏a specjalnie przygotowany spot. Ponadto kupujàcy otrzymywali od wolontariuszy samoprzylepne logo fundacji. Na podsumowanie akcji zorganizowaliÊmy spotkanie, na które zaproszeni zostali wszyscy opiekunowie grup oraz dyrekcja hipermarketu, a tak˝e media. Wszyscy otrzymali podzi´kowania podpisane przez m. in. prezydenta miasta i Ryszarda Rynkowskiego. Ka˝dy opiekun otrzyma∏ plik imiennych podzi´kowaƒ dla swoich uczniów bioràcych udzia∏ w zbiórce. Ponadto przedstawione zosta∏y wyniki zbiórki (ta pierwsza przynios∏a nam 20.000 z∏) oraz wybrany zwyci´zca (klasa szkolna), który otrzyma∏ obiecane 500 z∏ dofinansowania do klasowej wycieczki dydaktycznej. EfektywnoÊç tej metody polega na pozyskaniu odpowiedniej iloÊci zaanga˝owanych wolontariuszy, w celu obsadzenia wszystkich kas, w czasie jakim dysponujemy na zbiórk´. (Czas ten jest jasno okreÊlony przez hipermarket w umowie). Nie obsadzenie kasy oznacza ewidentnà strat´. Wa˝ne jest aby opiekunowie grup byli stale obecni podczas trwania zbiórki i potrafili zaanga˝owaç uczniów do pracy. (Niektórym wolontariuszom szybko nudzi si´ ta czynnoÊç). Dobrze, je˝eli dysponuje si´ rezerwowymi wolontariuszami, którzy mogà wymieniç, bàdê pomóc stajàcym przy kasach. Ponadto warto zabezpieczyç wolontariuszom napoje, bo ciàg∏e pakowanie zakupów jest doÊç du˝ym wysi∏kiem. Nale˝y dodaç ˝e bilon jest ci´˝ki, co trzeba uwzgl´dniç przy jego transporcie do biura, no a póêniej trzeba go wp∏aciç do banku, co wià˝e si´ z dodatkowym utrudnieniem. Warto pozyskaç znajome sklepy do wymiany drobnych na grubsze nomina∏y. Metoda IV – Koncert Jest to kolejna metoda zbiórki publicznej polegajàca na sprzeda˝y cegie∏ek jako wst´p na koncert. W naszym konkretnym przypadku interesujàcy jest fakt, i˝ niemal ca∏y wysi∏ek z tym zwiàzany wzi´∏o na siebie partnerskie stowarzyszenie Centrum Wolontariatu w Elblàgu. Gabrysia Zimirowska z tego stowarzyszenia wymyÊli∏a i konsekwentnie zrealizowa∏a zamierzenie. Ca∏y dochód przekazany zosta∏ na Fundusz Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK. Poni˝ej relacja Gabrysi: HIP-HOP 055 POLSKA PÓ¸NOCNA czyli jak hip-hopowa m∏odzie˝ wspar∏a S¸ONIKA Prac´ nad organizacjà koncertu rozpocz´to od podzielenia zakresu pracy mi´dzy organizacje. Centrum Wolontariatu podj´∏o si´ przeprowadzenie rozmów z Urz´dem Miasta w zwiàzku z pozwoleniami V – Fundraising po polsku 123 na organizacj´ imprezy masowej. PrzeprowadziliÊmy kilka rozmów z Wydzia∏em Kultury i Sportu oraz wiceprezydentem Elblàga Markiem Gliszczyƒskim. TrudnoÊç w zdobyciu pozwolenia spowodowana by∏a specyfikà koncertu hip-hopowego. ChcieliÊmy zrobiç imprez´ dla m∏odzie˝y, dlatego muzyka hip-hopowa wyda∏a si´ nam najodpowiedniejsza. Okaza∏o si´ jednak, ˝e jest to impreza „podwy˝szonego ryzyka”, stàd organizowanie jej wzbudza∏o obawy w∏adz miejskich. Rozmowy zakoƒczy∏y si´ jednak sukcesem. Wys∏ane zosta∏y pisma do wszystkich s∏u˝b pomocniczych tj. Stra˝y Po˝arnej, Policji, Sanepidu, Szpitala Wojewódzkiego w wyniku czego uzyskaliÊmy akceptacj´ tych s∏u˝b na przeprowadzenie imprezy masowej: spe∏niliÊmy wymagania Ustawy o bezpieczeƒstwie imprez masowych. Kolejnymi krokami by∏o ubezpieczenie koncertu oraz znalezienie osób, które mog∏yby nieodp∏atnie pomóc nam przy obs∏udze sprz´tu oÊwietleniowego, nag∏aÊniajàcego. Prace te zakoƒczy∏y si´ pe∏nym sukcesem. Wszystkie osoby, które poprosiliÊmy o w∏àczenie si´ do naszej akcji, zgodzi∏y si´ na wspó∏prac´. Najtrudniejszym zadaniem okaza∏o si´ zdobycie sponsorów, którzy swojà pomocà materialnà, ale równie˝ us∏ugowà pomogliby obni˝yç koszty organizacyjne ca∏ego przedsi´wzi´cia. Uda∏o si´ przekonaç elblàskà firm´ ochroniarskà DOGMAT do pomocy, zdobyç noclegi dla wykonawców w hotelu o wysokim standardzie, posi∏ki dla wykonawców i obs∏ugi koncertu, dyspozycyjny samochód oraz darmowe paliwo. PozyskaliÊmy równie˝ cz´Êç Êrodków finansowych na op∏acenie takich rzeczy jak poligrafia i ubezpieczenie. Grupa Merlin (firma organizujàca m. in. koncerty) podj´∏a si´ technicznej realizacji projektu oraz, co najwa˝niejsze, przeprowadzi∏a rozmowy z gwiazdà polskiego hip-hopu. I to zakoƒczy∏o si´ równie˝ pe∏nym sukcesem. Zdobyli gwiazd´ znanà ca∏ej hip-hopowej m∏odzie˝y – SKI SK¸AD (PEJA+WIÂNIOWY). Jest to najbardziej znany wykonawca w tym Êrodowisku, co niewàtpliwie nada∏o wysoki presti˝ tej imprezie. Poza tym pozyskano grupy „Elblàskie Dzwony” z Elblàga oraz grup´ SKWER z Gdaƒska. Grupa Merlin zaj´∏a si´ równie˝ przygotowaniem sceny na sam koncert oraz demonta˝em po koncercie, wykonaniem oraz podwieszeniem dekoracji na scenie oraz zabezpieczeniem technicznym koncertu. Grupa Harcerska “VAMOS” zapewni∏a medyczne zabezpieczenie ca∏ego terenu na którym odbywa∏a si´ impreza. Ponadto Merlin zaprojektowa∏ plakat oraz cegie∏k´, a tak˝e koszulki dla organizatorów. Koncert zakoƒczy∏ si´ pe∏nym sukcesem. SprzedaliÊmy 1281 sztuk cegie∏ek (biletów) o ∏àcznej wartoÊci 12 810 z∏. Po odliczeniu kosztów imprezy (wynaj´cie sprz´tu oÊwietleniowego i nag∏oÊnieniowego oraz kosztów podró˝y wykonawców) przekazaliÊmy na Fundusz Dzieci Niepe∏nosprawnych S¸ONIK 10.000 z∏. V – Fundraising po polsku 124 Anna Doliwa SPONSORING DLA FUNDUSZY LOKALNYCH JAKO WYODR¢BNIONA METODA FUNDRAISINGOWA Sponsoring jest jednym z instrumentów Public Relations, a Public Relations to nic innego jak zarzàdzanie reputacjà – rezultat tego, co robisz, mówisz, i tego, co inni mówià o tobie..., to dziedzina, która troszczy si´ o twojà reputacj´ zabiegajàc o zrozumienie, poparcie oraz wp∏yw na opinie i zachowania. Fundusze Lokalne wykorzystujàc szerokie mo˝liwoÊci PR mogà stosowaç jej instrumenty np. sponsoring jako wyodr´bnionà metod´ fundraisingowà. Bowiem dobra kampania PR tworzy i utrzymuje dobre imi´, przedstawiajàc spo∏eczeƒstwu, a szczególnie zaÊ uczestnikom rynku, swojà filozofi´ dzia∏ania, kultur´ organizacji i tzw. misj´, czyli podstawowe cele strategii. JeÊli dzia∏alnoÊç ta jest skuteczna, to efektem jest dobry wizerunek firmy, akceptacja i ˝yczliwoÊç wobec jej dzia∏aƒ, poparcie dla jej strategii, a w razie konfliktu mi´dzy nià a otoczeniem, jego z∏agodzenie lub za˝egnanie. Zatem zadaniem instrumentów Public Relations jest podporzàdkowanie zasadzie „czyƒ dobrze i mów o tym g∏oÊno”. Dlatego te˝ szczególne znaczenie wÊród narz´dzi promocji przypisuje si´ w ostatnich latach sponsoringowi. Niekiedy traktuje si´ go wr´cz jako osobny, niezale˝ny od Public Relations, instrument komunikowania si´ przedsi´biorstwa z rynkiem. Wzrost roli sponsoringu i jego post´pujàca „autonomizacja” wynika z dwóch g∏ównych przes∏anek: spo∏eczno-ekonomicznej atrakcyjnoÊci oraz osiàgni´cia przez tradycyjne Êrodki promocji pewnego stanu „rynkowego nasycenia”. Wspieranie dzia∏aƒ wa˝nych lub atrakcyjnych spo∏ecznie jest zazwyczaj szerzej znane opinii publicznej i mo˝e powodowaç pozytywne skojarzenia sukcesów czy dzia∏aƒ osób lub instytucji sponsorowanych z sytuacjà firm sponsorujàcych (donatorów). W ostatnich latach mo˝emy zauwa˝yç ˝e sponsoring sta∏ si´ bardzo popularnà i powszechnie stosowanà formà promocji, majàcà na celu promowanie nazwy, znaku handlowego lub wizerunku danej firmy. ¸àczy on w sobie reklam´, public relations i promocj´ uzupe∏niajàcà. Polega na finansowaniu osób, instytucji, wydarzeƒ sportowych, kulturalnych i innych. Dzi´ki temu marka, nazwa firmy a poÊrednio równie˝ jej produkty, uzyskujà rozg∏os w mass mediach, pozytywny image, co w ostatecznoÊci powinno s∏u˝yç zwi´kszeniu popytu na produkty firmy-sponsora, oraz sprzyjaç umacnianiu konkurencyjnoÊci pozycji firmy. Natomiast Pawe∏ ¸ukasiak podaje w ksià˝ce „Filantropia – szlachetna pomoc czy z∏oty interes”, nast´pujàcà definicj´ sponsoringu – jest to wspieranie finansowe i rzeczowe przedsi´wzi´ç kulturalnych, spo∏ecznych i innych przez firm´, instytucj´ lub osob´ fizycznà w zamian za promowanie i upowszechnianie wizerunku darczyƒcy. 1 Pomimo, i˝ sponsorowany podmiot bàdê wydarzenie, cz´sto jest przedsi´wzi´ciem nie nastawionym na zysk, sponsoring nigdy nie powinien byç mylony z filantropià. Filantropia to wsparcie wybranego celu, bez jakichkolwiek komercyjnych pobudek. Natomiast sponsoring w swej rzeczywistej postaci zawsze powinien byç wykorzystywany dla celów wy∏àcznie komercyjnych. Pomimo, i˝ akcja sponsoringowa cz´sto wià˝e si´ z obecnoÊcià i nag∏oÊnieniem w mediach, sponsoring nie powinien byç nigdy uto˝samiany z reklamà. Firma prowadzàca dzia∏alnoÊç sponsoringowà musi okreÊliç do jakiej grupy klientów (segmentu) chce dotrzeç, aby uzyskaç okreÊlony cel, tzn. kreowanie dobrego wizerunku, musi opracowaç przekaz informacji sk∏adajàcy si´ ze znaków, które b´dà znane odbiorcy. Wówczas dzia∏alnoÊç ta skutecznie dotrze do adresata. Wa˝na jest równie˝ rola zwiàzku logicznego czy emocjonalnego pomi´dzy sponsorem a sponsorowanym, gdy˝ odbiorca mo˝e uto˝samiç si´ ze sponsorem, dzi´ki temu, ˝e uto˝samia si´ ze sponsorowanym. Zjawisko to nazywa si´ przenoszeniem wizerunku na inne obiekty. Wyst´powanie tego zwiàzku wp∏ywa na wiarygodnoÊç sponsora i stosowane Êrodki przekazu. G∏ównymi przyczynami, którymi kierujà si´ firmy wybierajàc sponsoring jako metod´ wsparcia dzia∏aƒ dobroczynnych to przede wszystkim: • ch´ç zwi´kszenia si∏y oddzia∏ywania kampanii reklamowych poprzez uwidocznienie nazwy firmy i jej produktów; • zaprezentowanie si´ firmy jako instytucji wyczulonej na sprawy spo∏eczne, co tworzy jej ko- V – Fundraising po polsku 125 rzystny wizerunek wÊród spo∏ecznoÊci (np. finansowanie stypendiów naukowych, socjalnych czy du˝ych programów grantowych). W zwiàzku z tym Fundusze Lokalne coraz cz´stej wykorzystujà sponsoring jako jednà z metod pozyskiwania nowych darczyƒców. Sponsoring mo˝e byç równie˝ efektywny z innych powodów. Najwa˝niejsze z nich to: dobre relacje z klientem, pozytywny odbiór w mediach, wy˝sza ranga marki wyrobu oraz firmy, szeroka publiczna ÊwiadomoÊç, a nawet wsparcie spo∏eczne. W przypadku Funduszy Lokalnych podstawowym kryterium jest wyró˝nienie sponsoringu ze wzgl´du na: • cel, jaki sponsor zamierza osiàgnàç; • dziedziny sponsorowane; • ró˝ne podmioty, mo˝na wtedy mówiç o sponsoringu: – osobowym, gdy sponsorowanym jest pojedyncza osoba, np. uzdolnione muzycznie dziecko lub grupa osób – stypendyÊci, – instytucjonalnym, – projektowym, gdy przedmiotem sponsorowania jest przedsi´wzi´cie w fazie projektu, który przez jego organizatora (FL) ma byç zrealizowany dzi´ki funduszom zewn´trznym, czyli od przysz∏ego sponsora. • liczb´ sponsorów, wymienia si´: – sponsoring wy∏àczny, – ko-sponsoring, • charakter Êwiadczenia na rzecz sponsorowanego mo˝na wymieniç sponsoring: – finansowy, – rzeczowy, – us∏ugowy, • charakter i cechy sponsora; • czas trwania powiàzaƒ sponsora ze sponsorowanym. Czy filantropia mo˝e si´ op∏acaç? Tylko nieliczne firmy dzia∏ajàce w naszym kraju dostrzeg∏y zalety sponsoringu. WÊród firm panuje b∏´dne przekonanie, ˝e na takà form´ promocji staç tylko najwi´ksze przedsi´biorstwa. Nic bardziej mylnego – specjaliÊci przekonujà, ˝e sponsoring jest jednà z najtaƒszych i najskuteczniejszych form marketingu, ale takie argumenty trafiajà do niewielu. Przeszkodà jest te˝ ÊwiadomoÊç specjalistów od marketingu, dla których na przyk∏ad, polskie organizacje pozarzàdowe wydajà si´ ma∏o wiarygodne. A przecie˝ finansowe wspieranie uzdolnionej m∏odzie˝y o trudnej sytuacji materialnej czy inwestowanie w inne programy spo∏eczne mo˝e byç dla wielu firm doskona∏ym sposobem na budowanie pozytywnego wizerunku przedsi´- biorstwa oraz reklam´ firmy. Wystarczy np. „do∏o˝yç si´” do programu stypendialnego czy grantowego, a szerokie grono osób (mieszkaƒców gminy, powiatu czy województwa) dzi´ki promocji b´dzie utrwala∏o sobie logo i nazw´ sponsora. W sponsoringu wiedza i specjalistyczne umiej´tnoÊci sponsora majà znaczenie dla odbiorcy przekazu – otoczenia w takim zakresie, w jakim sponsor jest zwiàzany z produktami bezpoÊrednio identyfikowanymi ze sponsorowanà dzia∏alnoÊcià. Dodatkowo zaufanie, jakim obdarza si´ sponsorowany podmiot, mo˝e w cz´Êci stanowiç o efektywnoÊci przekazu, a on sam mo˝e byç postrzegany jako bardziej neutralny ni˝ sam sponsor. Dlatego te˝ wa˝nà rol´ odgrywa wybór sponsorowanego, który b´dzie mia∏ znaczàcy wp∏yw na kreowanie wizerunku firmy (sponsora). Z doÊwiadczeƒ wielu firm wynika, i˝ ka˝da firma, ma∏a czy du˝a, powinna w dzisiejszych czasach zabiegaç o dobry wizerunek, stosujàc ró˝ne sposoby przekonywania spo∏eczeƒstwa o u˝ytecznoÊci swojego dzia∏ania i zdobywaç jego zaufanie i sympati´. Wydatki na ten cel nie muszà byç znaczne, stanowià cenny kapita∏, który dyskontuje si´ najcz´Êciej wzrostem popytu na jej towary i zwi´kszeniem sprzeda˝y. Image firmy lokuje jà korzystnie na „mapie spo∏ecznej percepcji”, staje si´ wa˝nym atutem w konkurowaniu o nabywców oraz istotnym czynnikiem kszta∏towania stosunków publicznych. Dla przedsi´biorstwa wa˝ne jest bowiem nie tylko utrzymanie i poszerzenie kr´gu klienteli, lecz tak˝e pozyskanie przychylnoÊci wszelkich osób i instytucji majàcych wp∏yw na jego funkcjonowanie. Sponsoring dla Funduszy Lokalnych jest doskona∏ym narz´dziem pozyskiwania Êrodków finansowych na prowadzonà dzia∏alnoÊç (programy stypendialne, grantowe), poniewa˝ dzi´ki tej formie pozyskiwania Êrodków przynoszà one wiele korzyÊci dla kilku stron, mo˝emy tu wyszczególniç np.: • dla sponsora – kszta∏towanie dobrego wizerunku firmy poprzez informowanie o firmie jako sponsorze podczas organizowanych imprez charytatywnych, takich jak: bal czy wernisa˝; poinformowanie stypendystów o firmie jako sponsorze, u˝ywania logo firmy sponsorujàce w kampaniach oraz materia∏ach promocyjnych. • dla obdarowanego – mo˝liwoÊç powi´kszenia otrzymanych funduszy (Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce w ramach programu „Grosz do Grosza” dok∏ada do ka˝dej zebranej z∏otówki drugà), dzi´ki temu FL mo˝e przyznaç wi´kszà liczb´ stypendiów naukowych. • dla stypendysty – mo˝liwoÊç kontynuowania nauki na wymarzonych kierunkach w szko∏ach Êrednich czy uczelniach wy˝szych. V – Fundraising po polsku 126 Ponadto prywatny sponsoring, czy te˝ filantropia przedsi´biorstw, staje si´ z ka˝dym rokiem powa˝niejszym êród∏em finansowania wielu przedsi´wzi´ç z zakresu ochrony zdrowia, kultury, edukacji. Bez udzia∏u sponsorów nie odby∏aby si´ w tym roku wi´kszoÊç imprez kulturalnych. Nie dosz∏oby do wielu akcji charytatywnych, poniewa˝ paƒstwo i samorzàdy wycofujà si´ powoli z wielu obszarów dotychczasowej aktywnoÊci, ust´pujàc pola w∏aÊnie prywatnym sponsorom. Skala tego zjawiska w wymiarze ogólnokrajowym jest trudna do oszacowania, ale malejàce bud˝ety gmin i ministerstw w zderzeniu z rosnàcymi potrzebami spo∏ecznymi Êwiadczà same za siebie. Jest oczywiste, ˝e tendencja coraz silniejszego anga˝owania si´ polskiego biznesu w ˝ycie spo∏eczne jest zjawiskiem dobrym, zas∏ugujàcym na uznanie. Dlatego wszelkie przejawy takiej postawy powinny zyskaç spo∏eczne wsparcie i akceptacj´. Badania CBOS z roku 1997 wykaza∏y, ˝e zdaniem Polaków, 1/3 sum wydanych na przedsi´wzi´cia charytatywne powinna pochodziç od prywatnych firm. Ramy prawne sponsoringu okreÊla umowa sponsoringu jest to tzw. umowa nienazwana, nie ma wi´c szczegó∏owych regulacji poÊwi´conych tylko temu typowi umowy w prawie cywilnym. Nie mo˝na wi´c stworzyç jednego, generalnego wzoru takiej umowy. Przy okreÊlaniu wielu istotnych elementów stosunku prawnego, których nie zawarto w umowie, obowiàzujà wi´c ogólne zasady prawa cywilnego (art. 471 i nast´pne k. c.; 751 k. c.; 322 k. p. c). Jak ka˝da umowa cywilnoprawna, tak i umowa sponsoringu winna byç zawarta stosownie do ogólnych regu∏ inkorporowanych w przepisach k. c. Do umowy tej stosuje si´ tak˝e wprost normy kodeksu cywilnego precyzujàce zasady dokonywania czynnoÊci prawnych. Umowa sponsoringu dochodzi do konsensusu dopiero wtedy, gdy strony osiàgnà pe∏ne porozumienie co do jej elementów istotnych zarówno obiektywnie, jak i subiektywnie. Umowa sponsoringowa zawiera nast´pujàce elementy: • podmiot umowy, • przedmiot, • treÊç stosunku sponsoringu. Po wskazaniu miejsca i daty zawarcia umowy oraz nazw jej podmiotów, nale˝y kolejno sprecyzowaç ich obowiàzki. W sposób wyraêny winno byç okreÊlone Êwiadczenie sponsora z podaniem rodzaju (przedmiotu), wielkoÊci oraz czasu i sposobu jego spe∏nienia. W razie potrzeby nale˝y okreÊliç rozmiary rat oraz odcinki czasu, w którym odnoÊne cz´Êci Êwiadczenia majà byç dokonane (Êwiadczenie okresowe, periodyczne). Je˝eli przedmiotem Êwiadczenia sponsora majà byç rzeczy, to ju˝ w tej cz´Êci umowy nale˝y dok∏adnie okreÊliç ich iloÊç, jakoÊç oraz ich szczególne cechy, o ile wchodzà one w gr´. Nie mo˝na pomijaç sposobu ich dostarczenia podmiotowi sponsorowanemu oraz kosztów zwiàzanych z tym transferem. Uzgodnienie szeregu szczegó∏ów konieczne staje si´ wówczas, gdy sponsorowanie obejmuje wykonanie us∏ug. Nie wystarczy poprzestaç na okreÊleniu tych us∏ug, ale trzeba wskazaç techniczny sposób ich wykonania. Istotne przy tym jest to, kto b´dzie wykonywa∏ te us∏ugi: sponsor czy inny podmiot. Nierzadko wchodzi w gr´ dostarczenie przez sponsora okreÊlonych urzàdzeƒ technicznych, sprz´tu (np. badawczego lub sportowego), wyposa˝enia, odzie˝y czy obuwia (w sponsoringu sportowym). W takich wypadkach konieczne staje si´ dok∏adne wyspecjalizowanie takich przedmiotów oraz wskazanie czasu i sposobu ich uzyskania przez podmiot sponsorowany. SkutecznoÊç sponsoringowego zaanga˝owania si´ przez oznaczony podmiot mo˝e byç zale˝na od jego wspó∏dzia∏ania ze sponsorowanym. Umowa winna wi´c wskazaç, na czym to wspó∏dzia∏anie ma polegaç, kiedy b´dzie wchodziç w gr´ i jak ma si´ przejawiaç. DojÊcie przez strony do porozumienia co do tego, ˝e sponsor b´dzie sprawowa∏ nadzór i kontrol´ nad przebiegiem wykonywanych czynnoÊci przezeƒ sponsorowanych musi znaleêç dobitny wyraz tak˝e ju˝ w podstawowej cz´Êci umowy sponsoringu. Do praw sponsora nale˝à: • Ogólne uprawnienia podmiotu sponsorujàcego – sponsor korzysta z ogólnych uprawnieƒ w∏aÊciwych wszelakim stosunkom zobowiàzujàcym, czyli ma prawo ˝àdania, aby sponsorowany w nale˝yty sposób wykona∏ wszystkie czynnoÊci obj´te umowà sponsoringu. • Prawo udzielania wskazówek – chodzi o zagwarantowanie sponsorowi mo˝liwoÊci udzielania wskazówek odnoÊnie wykonywania ró˝norodnych uzgodnionych czynnoÊci. Zakres wskazówek sponsora powinien byç uregulowany w umowie. • Prawo do koordynacji sponsorowanego przedsi´wzi´cia – w przypadku kompleksowych przedsi´wzi´ç sponsorowanych podmiot sponsorujàcy mo˝e zagwarantowaç sobie prawo do koordynacji ca∏oÊci. Jest on bowiem zainteresowany skutecznoÊcià tego dzia∏ania. • Prawo do kontrolowania przebiegu sponsorowanego przedsi´wzi´cia i jego skutecznoÊci – chcàc zapewniç sobie uzyskanie odpowiedniego Êwiadczenia wzajemnego ze strony sponsorowanego, sponsor stara si´ zagwarantowaç prawo do Êledzenia przebiegu ca∏ego przedsi´wzi´cia. V – Fundraising po polsku 127 Sponsorowany ma równie˝ swoje prawa. Strona sponsorowana ma prawo domagaç si´ spe∏nienia przez sponsora przyrzeczonego Êwiadczenia finansowego, rzeczowego lub w formie us∏ugi. Ma tak˝e prawo do korzystania z przekazanych w drodze licencji elementów w∏asnoÊci intelektualnej i przemys∏owej (chodzi tu o ró˝ne oznaczenia i znaki towarowe). Sponsorowany ma uprawnienia do zawierania umów z osobami trzecimi. Najwa˝niejszym obowiàzkiem sponsorowanego jest wywiàzanie si´ z zobowiàzaƒ, polegajàcych na wykonaniu ró˝nych czynnoÊci, dzi´ki którym sponsor mo˝e osiàgnàç cele promocyjne. Podstawowà czynnoÊcià jest wskazanie na jego powiàzania ze sponsorem, informowanie o jego wsparciu finansowym, lub rzeczowym. W zwiàzku z tym powinien przyznaç sponsorowi prawo u˝ywania ró˝norodnych znaków, do których ma prawo wy∏àcznoÊci. Stypendia naukowe jako instrument kszta∏towania dobrego wizerunku firmy (sponsora) Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” realizuje program grantowy – Zelowski Fundusz Stypendialny. Beneficjentami programu sà odbiorcy z dwóch p∏aszczyzn: • darczyƒcy, sponsorzy, wolontariusze, donatorzy, czyli osoby i instytucje, które wspomagajà finansowo lub osobiÊcie organizacj´, Êledzà jej poczynania, sposoby i cele wykorzystywania otrzymanych Êrodków. • uzdolniona m∏odzie˝ pochodzàca z terenu Gminy Zelów, znajdujàca si´ w trudnej sytuacji rodzinnej, która korzysta z pomocy Zelowskiego Funduszu Stypendialnego w ramach przyznawanych od 6 lat stypendiów naukowych (wsparliÊmy pomocà 110 m∏odych ludzi. WysokoÊç wsparcia to 135600 z∏.). Dzi´ki naszej pomocy, m∏odzi ludzie mogà podjàç lub kontynuowaç nauk´ na wymarzonych kierunkach w szko∏ach Êrednich czy na uczelniach wy˝szych w tym krajowych, jak i zagranicznych. Pomoc ta nie by∏aby mo˝liwa, gdyby nie pozyskanie sponsorów oraz udzia∏ w programach ARFP, Fundacji im. Stefana Batorego oraz pozyskanie sposnora – PKO BP S.A., który podpisa∏ z nami umow´ sponsoringowà i przekaza∏ 10 000 z∏ na program stypendialny. Stowarzyszenie (FL) udzielajàc stypendia naukowe posiada bardzo dobre narz´dzie kreowania w∏asnego image oraz kreowania wizerunku firm, które wspierajà dzia∏ania. Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM”, w swoich dzia∏aniach z zakresu Public Relations skupia uwag´ na bardzo dobrych kontaktach z mediami a g∏ównie z prasà lokalnà, radiem i TV. Dzi´ki tym kontaktom mo˝emy tworzyç dobry wizerunek naszej organizacji oraz firm, które nas wspierajà, poprzez zamieszczane artyku∏y i wywiady. Ponadto w ramach dzia∏aƒ z zakresu tworzenia dobrego wizerunku, stowarzyszenie organizuje: • bale charytatywne, • wernisa˝e prac stypendystów Zelowskiego Funduszu Stypendialnego, • festyny. Stowarzyszenie posiada równie˝ materia∏y promocyjne obejmujàce informacje o realizowanych programach, efektach podejmowanych dzia∏aƒ oraz ich skali, tj.: • roczne raporty merytoryczno-finansowe z dzia∏alnoÊci; • ulotki informacyjne; • foldery. Dzia∏ania te urealniajà i konkretyzujà przekaz informacyjny, czyniàc go podstawà kszta∏towania opinii spo∏ecznoÊci o dzia∏aniach instytucji a ponadto zwi´kszajà wiedz´ na temat oferowanych us∏ug, jak i samej organizacji. 1 P. ¸ukasiak: „Filantropia – Szlachetna pomoc czy z∏oty interes”. Warszawa: ARFP 1999 s. 19 V – Fundraising po polsku 128 Wzór umowy stosowanej przez stowarzyszenie UMOWA SPONSORSKA /2004 zawarta w dniu................................ r., pomi´dzy Firmà X z siedzibà w ¸odzi, przy ul. Z∏otej 5, 90-365 ¸ódê, zwanà dalej firmà X reprezentowanà przez: 1........................................... – dyrektora 2........................................... – dyrektora a Stowarzyszeniem Dobroczynnym „RAZEM”, z siedzibà w Zelowie przy ul. Mickiewicza 4, 97-425 Zelów, zwanym dalej Stowarzyszeniem reprezentowanym przez: 1. ……………………… – prezesa zarzàdu 2. ……………………… – wiceprezesa zarzàdu o nast´pujàcej treÊci: §1 Firma X zobowiàzuje si´ do: 1. przekazania na rzecz Stowarzyszenia kwoty................................................. w terminie 14 dni po przed∏o˝eniu faktury obejmujàcej koszty Êwiadczeƒ o których mowa w § 2. 2. przekazania materia∏ów informacyjno-promocyjnych niezb´dnych do realizacji Êwiadczeƒ na rzecz Firmy X przez Stowarzyszenie. §2 Stowarzyszenie zobowiàzuje si´ do: 1. zamieszczenia logo sponsora Firmy X w materia∏ach informacyjnych Stowarzyszenia, 2. informowania w mass mediach o Firmie X jako instytucji wspierajàcej dzia∏alnoÊç Stowarzyszenia poprzez dofinansowanie edukacji uzdolnionej m∏odzie˝y o trudnej sytuacji rodzinnej, 3. poinformowanie osób, którym przyznano stypendium o Firmie X jako sponsorze. §3 1. Firma X zastrzega sobie prawo do kontroli podj´tych przez Stowarzyszenie zobowiàzaƒ, o których mowa w § 2, w ka˝dym stadium ich realizacji. 2. Niewykonanie przez Stowarzyszenie obowiàzków okreÊlonych w § 2 zobowiàzuje Stowarzyszenie do zwrotu na rzecz Firmy X przekazanej przezeƒ kwoty w ca∏oÊci wraz z ustalonymi odsetkami, liczonymi od daty jej przekazania Stowarzyszeniu. 3. Niezgodna z umowa realizacja obowiàzków okreÊlonych w § 2 pociàga za sobà obowiàzek usuni´cia przez Stowarzyszenie tych nieprawid∏owoÊci w terminie wyznaczonym przez Firm´ X pod rygorem odstàpienia od umowy, z konsekwencjami okreÊlonymi w ust. 2. §4 Umowa obowiàzuje od.......................................... do.................................................... §5 Zmiana zakresu Êwiadczeƒ wzajemnych, bàdê okresu obowiàzywania umowy wymaga pisemnej zgody umawiajàcych si´ stron. §6 W sprawach nie uregulowanych niniejszà umowa b´dà mia∏y zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego. §7 Umow´ sporzàdzono w czterech egzemplarzach, po dwa dla ka˝dej ze stron. Firma X Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” V – Fundraising po polsku 129 Wzór umowy z gazety prawnej Umowa sponsoringu Zawarta w dniu 13 kwietnia 2004 r. pomi´dzy: Spó∏kà Anex Sp. z o. o. z siedzibà w Warszawie Adres: Krasnobrodzka 23 Zarejestrowanà w Sàdzie Rejonowym w Warszawie, Wydzia∏ XX, za numerem RHB..........., wysokoÊç kapita∏u zak∏adowego: 50 000 PLN, cz∏onkowie Zarzàdu: Andrzej Kowalski, Aleksandra Kowalska Numer NIP 525-366-00-16, zwanà dalej Organizatorem, reprezentowanà przez: Andrzej Kowalski oraz Spó∏kà Dobra Nowina Sp. z o. o., z siedzibà w Warszawie Adres: Krasnobrodzka 6 Zarejestrowanà w Sàdzie Rejonowym w Warszawie, Wydzia∏ XX, za numerem RHB..........., wysokoÊç kapita∏u zak∏adowego: 10 000 000 PLN, cz∏onkowie Zarzàdu: Henryk Zieliƒski, Andrzej Zieliƒski Numer NIP 555-555-55-55, zwanà dalej Sponsorem, reprezentowanà przez: Andrzej Zieliƒski, zwanych ∏àcznie w dalszej cz´Êci umowy Stronami. § 1. 1. Organizator oÊwiadcza, ˝e w dniu 26-04-2003 r. odb´dzie si´ w Warszawie impreza pod nazwà „Festyn Dobroczynny”, zwana dalej Imprezà, której jest wy∏àcznym organizatorem. 2. Organizator oÊwiadcza, ˝e jest uprawniony do sk∏adania oÊwiadczeƒ, a w szczególnoÊci zawierania umów zwiàzanych z Imprezà. 3. Organizator oÊwiadcza, ˝ dysponuje wszelkimi zgodami, pozwoleniami oraz zezwoleniami niezb´dnymi do zorganizowania Imprezy. § 2. 1. Organizator wyra˝a zgod´, aby Sponsor pos∏ugiwa∏ si´ oficjalnym tytu∏em „Oficjalny Sponsor Festynu Dobroczynnego” w Êrodkach masowego przekazu oraz materia∏ach promocyjnych, marketingowych i reklamowych. 2. Uprawnienie to zostaje przyznane Sponsorowi zarówno na czas trwania imprezy, jak i na póêniejszy okres, pod warunkiem jednak, ˝e po zakoƒczeniu Imprezy Sponsor, pos∏ugujàc si´ tytu∏em, o którym mowa powy˝ej w § 2 ust. 1, winien zawsze okreÊlaç (poprzez odwo∏anie si´ do roku, dok∏adnej daty i miejsca odbycia si´ Imprezy), ˝e chodzi o Imprez´ wymienionà w § 1 niniejszej Umowy. § 3. Organizator zapewnia i gwarantuje Sponsorowi, ˝e podczas Imprezy (co obejmuje równie˝ konferencje prasowà odbywajàcà si´ bezpoÊrednio po jej zakoƒczeniu) Sponsor b´dzie uprawniony do: a) umieszczenia reklamy, której treÊç oraz forma zosta∏y okreÊlone w Za∏àczniku nr 1 do niniejszej Umowy na ulotkach, banderach reklamowych, torbach reklamowych, b) wr´czania uczestnikom Imprezy bezp∏atnych materia∏ów reklamowych, promocyjnych i marketingowych Sponsora, c) oficjalnych podzi´kowaƒ od przedstawiciela Organizatora na poczàtku i na koƒcu Imprezy. V – Fundraising po polsku 130 § 4. 1. Organizator oÊwiadcza, ˝e przewiduje nast´pujàce formy reklamowania Imprezy: – w prasie (w 20 najwi´kszych, wg badaƒ rynku, tytu∏ach w Warszawie), – w ulotkach reklamowych roznoszonych po blokach na osiedlu „Bródno”. 2. Organizator zobowiàzuje si´ zapewniç, aby niezale˝nie od formy reklamy pojawi∏a si´ przynajmniej raz informacja, ˝e oficjalnym sponsorem Festynu jest Sponsor. 3. Organizator zobowiàzuje si´ do umieszczenia znaku firmowego Sponsora wraz z informacjà, ˝e jest oficjalnym sponsorem Festynu na wszelkich materia∏ach reklamowych, promocyjnych oraz marketingowych przygotowanych przez Organizatora. Powierzchnia zajmowana przez znak firmowy Sponsora na tych materia∏ach nie mo˝e byç mniejsza ni˝ 15 % ca∏ej powierzchni materia∏u. Wszelkie koszty zwiàzane z umieszczeniem znaku firmowego na powy˝szych materia∏ach ponosi Organizator. Wzór znaku firmowego Sponsora zosta∏ okreÊlony w Za∏àczniku nr 2 do niniejszej Umowy. § 5. Organizatorowi nie b´dà przys∏ugiwa∏y ˝adne prawa w odniesieniu do znaku firmowego Sponsora, niezale˝nie od sposobu i formy jego u˝ycia oraz wykorzystania w zwiàzku z Imprezà. § 6. Sponsor oÊwiadcza, ˝e nie istniejà po jego stronie ˝adne ustawowe lub umowne ograniczenia dotyczàce zamieszczenia przez niego reklam oraz wr´czania materia∏ów reklamowych, promocyjnych oraz marketingowych podczas Imprezy, jak równie˝ zamieszczania informacji, ˝e jest on oficjalnym sponsorem Imprezy. § 7. 1. Strony okreÊlajà wynagrodzenie Organizatora na kwot´ 2000 PLN (s∏ownie: dwa tysiàce z∏otych). 2. Wynagrodzenie, o którym mowa powy˝ej w § 7 ust. 1, zostanie zap∏acone przez Sponsora przelewem na rachunek Organizatora podany w Za∏àczniku nr 3 do niniejszej Umowy. 3. Podstaw´ zap∏aty wynagrodzenia b´dà stanowi∏y faktury wystawione przez Organizatora. § 8. 1. Wszelkie zmiany i uzupe∏nienia niniejszej Umowy winny byç dokonane z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem niewa˝noÊci. 2. W sprawach nie uregulowanych w niniejszej Umowie b´dà mia∏y zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego i innych obowiàzujàcych w tym zakresie ustaw. 3. Niniejsza umowa zosta∏a sporzàdzona w dwóch jednobrzmiàcych egzemplarzach w polskiej wersji j´zykowej, po jednym egzemplarzu dla ka˝dej ze Stron. W imieniu Organizatora ……………………… W imieniu Sponsora ………………………….. V – Fundraising po polsku 131 El˝bieta Strug NIE TAKI SAMORZÑD STRASZNY Pisano ju˝ w niniejszej publikacji o zmianach jakie wnios∏a w funkcjonowanie organizacji pozarzàdowych ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873). Do katalogu tych zmian nale˝y jeszcze do∏àczyç uregulowania w zakresie wspó∏pracy administracji publicznej z organizacjami pozarzàdowymi. Art. 5 ust. 1 ustawy nakazuje organom administracji publicznej wspó∏pracowaç w zakresie realizacji zadaƒ publicznych z organizacjami pozarzàdowymi prowadzàcymi dzia∏alnoÊç po˝ytku publicznego. Jednà z form tej wspó∏pracy jest zlecanie organizacjom pozarzàdowym i innym uprawnionym podmiotom realizacji zadaƒ publicznych (zadania obj´te wspó∏pracà, w tym tak˝e zlecaniem wymienia art. 4 ustawy), przy zastosowaniu trybu otwartego konkursu ofert lub innych form wymienionych przez ustaw´, do których nale˝à: – wzajemne informowanie si´ o planowanych kierunkach dzia∏alnoÊci, – konsultowanie projektów aktów normatywnych z organizacjami pozarzàdowymi i innymi uprawnionymi podmiotami odpowiednio do zakresu ich dzia∏ania, w dziedzinach dotyczàcych dzia∏alnoÊci statutowej tych organizacji, – tworzenie wspólnych zespo∏ów majàcych charakter doradczy i inicjatywny. Podstawy wspó∏pracy administracji publicznej z organizacjami pozarzàdowymi formalizuje zawarty równie˝ w art. 5 ustawy obowiàzek uchwalania przez organy administracji rocznych planów wspó∏pracy z tymi organizacjami. Plan ten zgodnie z obowiàzujàcymi przepisami prawa powinien zostaç uchwalony przez poszczególne samorzàdy najpóêniej do 31 marca 2004 roku. W wielu miejscach w kraju w procesie tworzenia takiego planu uczestniczy∏y organizacje pozarzàdowe. Z doÊwiadczeƒ wiemy, ˝e równie˝ wiele samorzàdów dotychczas takiego planu nie uchwali∏o. Ustawa o organizacjach po˝ytku publicznego i wolontariacie wprowadzi∏a szereg zmian w zakresie formalnych aspektów wspó∏pracy organizacji pozarzàdowych i organów administracji publicznej. Przyj´te jasne i przejrzyste zasady zleca- nia zadaƒ ze sfery publicznej organizacjom pozarzàdowym zapewne u∏atwià prac´ zarówno samym organizacjom, jak te˝ pracownikom administracji publicznej, a tym samym zwi´kszà skutecznoÊç oddzia∏ywania na rozwiàzywanie problemów spo∏ecznych. Nowe przepisy nie zmienià jednak faktu, ˝e nawiàzanie trwa∏ej i efektywnej wspó∏pracy z samorzàdem jest trudne, przede wszystkim z uwagi na kadencyjnoÊç w∏adz samorzàdowych oraz to, ˝e w decydujàcych o wi´kszoÊci spraw w powiecie, gminie bàdê mieÊcie Radach zasiada od kilkunastu do kilkudziesi´ciu bardzo ró˝nych osób, które nale˝y przekonaç o s∏usznoÊci przekazania Êrodków finansowych na ten, a nie inny cel. Poni˝ej kilka praktycznych wskazówek dla organizacji pragnàcych wspó∏pracowaç z samorzàdem. Po pierwsze nawiàzaç kontakt Wspó∏prac´ warto inicjowaç tu˝ po wyborach samorzàdowych. ApolitycznoÊç organizacji pozarzàdowych gwarantuje ich niezale˝noÊç i stabilnoÊç nawet wtedy, gdy nast´pujà radykalne zmiany opcji politycznych w strukturach lokalnych w∏adz. Jest dobrze, je˝eli w nowych w∏adzach znajdzie si´ przyjaciel organizacji. ¸atwiej wtedy dotrzeç z konkretnymi propozycjami. Je˝eli tak si´ nie stanie rozpocznijmy od spotkania z Przewodniczàcym Rady. W ma∏ych gminach przyjmujà oni petentów co najmniej raz w miesiàcu. Przewodniczàcy Rady opracowuje porzàdek kolejnych obrad Rady, dlatego w czasie spotkania przedstawmy dzia∏alnoÊç organizacji i jednoczeÊnie zaproponujmy udzia∏ naszych przedstawicieli w posiedzeniu Rady. Po drugie przygotowaç materia∏y promocyjne Wszechstronna wiedza na temat dzia∏aƒ i osiàgni´ç organizacji nie jest wystarczajàca. Us∏yszane gdzieÊ s∏owa trudno zapami´taç na d∏u˝ej, zapisany papier pozostanie. W zestawie materia∏ów V – Fundraising po polsku 132 promocyjnych przygotowywanych zresztà z myÊlà o wszystkich sponsorach, nie tylko samorzàdach lokalnych, bezwzgl´dnie powinny si´ znaleêç: – raport z dzia∏alnoÊci organizacji, – opis projektu bàdê projektów, na których realizacj´ zbierane sà pieniàdze, – ulotka reklamowa. Po trzecie spotkaç si´ z radnymi Trudno decydowaç o przekazaniu jakichkolwiek Êrodków organizacji, na temat której nie posiada si´ wiedzy. Prezentacja organizacji na posiedzeniach rad powiatu, gminy, czy miasta pozwala zapoznaç radnych z jej specyfikà (szczególnie w przypadku Funduszy Lokalnych, których kapita∏ ˝elazny ciàgle jeszcze budzi kontrowersje), dotychczasowymi osiàgni´ciami oraz planami na przysz∏oÊç. Przygotowujàc prezentacj´ warto zwróciç uwag´ na to, ˝e organizacje, takie jak Fundusz Lokalny i w∏adze samorzàdowe ∏àczy ten sam cel tj. zaspokajanie potrzeb mieszkaƒców i rozwój spo∏ecznoÊci lokalnej. Po czwarte prosiç o pieniàdze we w∏aÊciwym czasie i na w∏aÊciwy cel Ubiegajàc si´ o dotacj´ nale˝y sprawdziç, czy dzia∏ania przewidziane w projekcie mieszczà si´ w katalogu zadaƒ w∏asnych konkretnego samorzàdu. Dla przyk∏adu starostwo powiatowe nie mo˝e przekazaç Êrodków na program stypendialny dla uczniów szkó∏ podstawowych, poniewa˝ szkolnictwo podstawowe nale˝y do zadaƒ w∏asnych gmin. Istotne jest równie˝ to, ˝e samorzàdy lokalne dysponujà swoimi Êrodkami na postawie bud˝etu planowanego ju˝ w roku poprzedzajàcym dany rok bud˝etowy, uchwalanego jednak bardzo cz´sto w ostatnim z mo˝liwych terminów tj. 31 marca danego roku. Z tego powodu trudno pozyskaç Êrodki od samorzàdu lokalnego na poczàtku lub te˝ w koƒcu roku kalendarzowego. Po piàte podpisaç umow´ i dobrze rozliczyç otrzymanà dotacj´ Decyzja o przekazaniu Êrodków to cz´Êç procesu. Z doÊwiadczenia wiemy, ˝e samorzàdy, szczególnie te ma∏e i nie wspó∏pracujàce wczeÊniej z organizacjami pozarzàdowymi, cz´sto nie wiedzà, ˝e istnieje obowiàzek zawarcia umowy dotacji lub po prostu nie wiedzà jak umowa dotacji powinna wyglàdaç. Dlatego warto przygotowaç wczeÊniej wzór takiej umowy (poni˝ej) i zaproponowaç jà pracownikom samorzàdowym odpowiedzialnym za kontakty z naszà organizacjà. Wymóg z∏o˝enia sprawozdania z wykorzystania przyznanej dotacji w wi´kszoÊci przypadków zapisany jest w umowie. Je˝eli umowa nie zawiera informacji o tym jakie sprawozdanie powinno zawieraç dane przygotujmy je w takiej formie, aby pozwoli∏o dokonaç oceny sposobu wydatkowania Êrodków nie tylko pod wzgl´dem finansowym (za∏àczone kserokopie rachunków), lecz równie˝ merytorycznym. Po szóste podzi´kowaç i podtrzymywaç kontakty Istotnym elementem w kontaktach z ka˝dym darczyƒcà jest podzi´kowanie. Mo˝na to zrobiç w formie pisemnej, warto równie˝ spotkaç si´ osobiÊcie np. z wójtem i przewodniczàcym Rady Gminy. Nale˝y si´ równie˝ postaraç, aby informacja o wsparciu przekazanym przez samorzàd dotar∏a poprzez media do lokalnej spo∏ecznoÊci. Wykorzystajmy równie˝ mo˝liwoÊç pokazania przedstawicielom samorzàdów z nami wspó∏pracujàcych rezultatów dofinansowanych przez nich dzia∏aƒ. Zapraszajmy ich do prac w komisjach stypendialnych, bàdê grantowych, proponujmy udzia∏ w uroczystoÊci wr´czania stypendiów, pozwalajmy otwieraç imprezy dobroczynne. Dbajmy o to, aby kontakty naszej organizacji z samorzàdem nie ogranicza∏y si´ tylko do spotkaƒ, w czasie których prosimy o wsparcie kolejnych projektów. Przygotowujmy prezentacje podsumowujàce realizacje kolejnych projektów wa˝nych z punktu widzenia lokalnej spo∏ecznoÊci, zdajmy sprawozdanie za ka˝dy rok naszej dzia∏alnoÊci, informujmy o planach na przysz∏oÊç i mo˝liwoÊciach pozyskiwania dodatkowych funduszy ze êróde∏ zewn´trznych. V – Fundraising po polsku 133 Umowa zawarta w dniu 1 kwietnia 2004 r. pomi´dzy Gminà............................................. z siedzibà w............................................................................................................, reprezentowanà przez: 1............................... – Wójt Gminy........................ 2............................... – Skarbnik Gminy.................. zwanym dalej „Przekazujàcym”, a ................................................................................. z siedzibà w.............................................. przy ul................................................................................, reprezentowanym przez: 1............................ – Prezes Zarzàdu 2............................ – Cz∏onek Zarzàdu zwanym dalej „Przyjmujàcym”, zosta∏a zawarta umowa nast´pujàcej treÊci: §1 1. Przekazujàcy udziela dotacji w wysokoÊci...................... z∏ (s∏ownie:..................................... z∏otych). 2. Przekazujàcy przeka˝e dotacj´ na konto Przyjmujàcego znajdujàce si´ w banku................................. nr......................................... jednorazowo najpóêniej do dnia..................................... §2 1. Przyjmujàcy zobowiàzuje si´ do przeznaczenia kwoty dotacji na realizacj´ programu stypendialnego dla uczniów szkó∏ gimnazjalnych z terenu Gminy................................. 2. Przyjmujàcy zobowiàzuje si´ do zamieszczenia w materia∏ach reklamowych zapisu: „Zrealizowano przy pomocy finansowej Gminy....................” lub informacji o Przekazujàcym. §3 1. Przyjmujàcy dotacje zobowiàzuje si´ rozliczyç z przekazanej dotacji w terminie do dnia 31 stycznia 2005 r., w sposób umo˝liwiajàcy ocen´ wykonanego zadania pod wzgl´dem rzeczowym i finansowym (przed∏o˝enie uwierzytelnionych kserokopii rachunków). 2. W przypadku niewykorzystania dotacji na cel okreÊlony w §2 ust. l lub nie rozliczenia si´ w terminie i w sposób okreÊlony w ust. l. Przyjmujàcy zobowiàzany jest do zwrotu otrzymanej dotacji lub do zwrotu jej niewykorzystanej cz´Êci. §4 Przyjmujàcy zobowiàzuje si´ do: 1. Prowadzenia dokumentacji w sposób umo˝liwiajàcy okresowà ocen´ zadania pod wzgl´dem rzeczowym i finansowym, 2. Poddania si´ kontroli przeprowadzonej przez Przekazujàcego, w zakresie realizacji dotowanego dzia∏ania, 3. Przekazywania na ˝yczenie Przekazujàcego informacji o zakresie i sposobie realizacji umowy. §5 Wszelkie zmiany umowy wymagajà formy pisemnej pod rygorem niewa˝noÊci. §6 Umow´ sporzàdzono na czas okreÊlony tj. od............................................. r. do 31 grudnia 2004 r. §7 W sprawach nie uregulowanych postanowieniami niniejszej umowy majà zastosowanie przepisy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzàdzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r, Nr 142, póz. 1591 z póên. zm.), ustawa publicznych dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, póz. 148 z póz. zm.) oraz przepisy Kodeksu Cywilnego. §8 Umow´ sporzàdzono w 2 egzemplarzach, po l dla ka˝dej ze stron. Przekazujàcy Przyjmujàcy V – Fundraising po polsku 134 Maria Talarczyk WSPÓ¸PRACA SAMORZÑDU Z ORGANIZACJAMI POZARZÑDOWYMI NA PRZYK¸ADZIE SOKÓ¸KI Wst´p Znaczenie wspó∏pracy mi´dzy organizacjami pozarzàdowymi i samorzàdem lokalnym – najlepiej oddajà s∏owa Ambasadora Stanów Zjednoczonych Ameryki Pó∏nocnej z 1996 r. – Nicholasa. A. Rey, zaczerpni´te z ksià˝ki „Razem” Micha∏a Gucia – W-ce Prezydenta Gdyni: “Organizacje pozarzàdowe tworzà pomost pomi´dzy obywatelami a sektorem publicznym, determinujàcym polityk´ i dysponujàcym Êrodkami na jej realizacj´. Pr´˝na spo∏ecznoÊç pozarzàdowà jest probierzem silnej demokracji. Nigdzie twierdzenie to nie jest bardziej prawdziwe ni˝ na szczeblu lokalnym, gdzie organizacje pozarzàdowe, takie jak grupy sàsiedzkie, organizacje parafialne, czy organizacje dzia∏ajàce na rzecz zmian polityki lokalnej, dzi´ki wspó∏pracy z samorzàdem lokalnym, tworzà partnerskie relacje mi´dzy sektorem publicznym i pozarzàdowym. Te partnerskie relacje odgrywajà wa˝nà rol´ w takim kszta∏towaniu polityki lokalnej Êwiadczonych us∏ug, aby by∏y one zgodne z rzeczywistymi potrzebami spo∏ecznymi. W Stanach Zjednoczonych lokalne programy, opracowane przy pomocy organizacji pozarzàdowych, wskazujà cz´sto najlepsze sposoby radzenia sobie z lokalnymi problemami w tak ró˝norodnych dziedzinach jak: ochrona zdrowia, gospodarka mieszkaniowa, ochrona Êrodowiska czy rozwój gospodarczy. Wspólne dzia∏anie organizacji pozarzàdowych i w∏adz lokalnych sprawia, ˝e wiele problemów znajduje skuteczne rozwiàzanie. Pragn´ pogratulowaç w∏adzom miasta Gdyni pionierskiego wysi∏ku w∏o˝onego we wdro˝enie systemu wspó∏pracy z lokalnymi organizacjami pozarzàdowymi.” Historia wspó∏pracy Sokólskiego Funduszu Lokalnego z samorzàdem Gminy Sokó∏ka W∏adze Miasta i Gminy Sokó∏ka docenia∏y rol´ organizacji pozarzàdowych w rozwiàzywaniu problemów lokalnych. Przyk∏adem tego mo˝e byç utworzenie wspólnie z Fundacjà Fundusz Pomocy Spo∏ecznej (po- przedniczki Sokólskiego Funduszu Lokalnego) koalicji na rzecz rozwiàzywania problemów alkoholowych Gminy Sokó∏ka w latach 1996–97 w ramach programu AED. Powsta∏e wówczas modelowe rozwiàzanie pomocy rodzinom z problemem alkoholowym dzia∏ajà w Sokó∏ce po dziÊ i zosta∏y rozpowszechnione na ca∏à Polsk´ dzi´ki wydanemu w 1968 r. ze Êrodków AED podr´cznikowi „Z udzia∏em ca∏ej spo∏ecznoÊci rozwiàzujemy problemy alkoholowe w gminie”. Nowatorski Program pomocy rodzinie z udzia∏em Êrodków gminy realizuje obecnie „Sokólski Fundusz Lokalny”. O jego skutecznoÊci Êwiadczy zaj´cie w 2004 roku przez Fundacj´ pierwszego miejsca w województwie podlaskim w konkursie innowacyjnych rozwiàzaƒ w pracy z rodzinà uzale˝nionà. Program Fundacji „Pomoc rodzinie z problemem alkoholowym i przeciwdzia∏anie narkomanii wÊród m∏odzie˝y” – od dziesi´ciu lat jest prowadzony przy wykorzystaniu Êrodków Gminnego Programu Rozwiàzywania Problemów Alkoholowych. Realizatorzy programów wy∏aniani sà w drodze konkursu og∏aszanego od 2003 r. przez Pe∏nomocnika Burmistrza ds. Rozwiàzywania Problemów Alkoholowych Gminy. Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” zosta∏a powo∏ana do ˝ycia uchwa∏à Rady Miejskiej Sokó∏ka z dnia 26 listopada 1999 roku. Od tej daty trwa bardzo efektywna wspó∏praca Fundacji z samorzàdem Gminy Sokó∏ka. Rada Miejska przeznaczy∏a w 2000 roku 55.000 z∏ na utworzenie kapita∏u ˝elaznego, co da∏o podstaw´ do jego ustawicznego pomna˝ania. Struktura kapita∏u ˝elaznego na 31.XII.2003r. przedstawia si´ nast´pujàco: – 15,8 % – samorzàd miejski – 2,8 % – biznes – 34 % – akcje charytatywne – 47,4 % – dotacja ARFP Od poczàtku powstania „Sokólskiego Funduszu Lokalnego” – Urzàd Miejski dofinansowuje jego Programy Grantowe: 2000 r. – Program „Wypoczynek lato 2000” – 10.000 z∏ V – Fundraising po polsku 135 2001 r. – Program „Wypoczynek Lato 2001” – 13.000 z∏ Program „Godzina po lekcjach” – 8.700 z∏ 2002 r. – Program „Godzina po lekcjach” – 1.160 z∏ Program „Wypoczynek Lato 2002” – 15.000 z∏ Program stypendialny PRYMUS – 3.000 z∏ 2003 r. – Program „Wypoczynek lato 2003” – 5.000 z∏ Program stypendialny PRYMUS – 15.000 z∏ 2004 r. – Program stypendialny PRYMUS – 8.000 z∏ „Pracownia umiej´tnoÊci” – 2 400 z∏ Razem na programy grantowe Rada Miejska przekaza∏a przez 4 lata kwot´ 81.2600 z∏, a Fundacja zdoby∏a ∏àcznie z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce kwot´ 402.527 z∏. Udzia∏ Êrodków Gminy stanowi∏ 20% wartoÊci rozdanych grantów. Radni Rady Miejskiej, Burmistrz i W-ce Burmistrz Sokó∏ki, przekazujà co miesiàc cz´Êç swoich diet i wynagrodzeƒ na wsparcie programu stypendialnego PRYMUS. Przez wszystkie te lata Fundacja organizowa∏a imprezy charytatywne z udzia∏em przedstawicieli samorzàdu w bezp∏atnie wypo˝yczonych salach czy oÊrodkach rekreacji. Fundacja wykorzystywa∏a wszelkie organizowane przez Gmin´ obchody Êwiàt paƒstwowych, Dni Sokó∏ki, Gminne Do˝ynki do prezentowania idei Funduszu do zbierania Êrodków poprzez loterie, aukcje, zbiórki pieni´˝ne itp. W latach 2002–2003 Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” wraz z 6-cioma Funduszami Lokalnymi w Polsce i partnerem s∏owackim – Fundusz Lokalny z Baƒskiej Bystrzycy – realizowa∏a projekt pt. „Bàdê partnerem – daj szans´” w ramach Programu PHARE ACCESS 2000. Celem projektu by∏o aktywizowanie jednostek i grup pozostajàcych na marginesie ˝ycia spo∏ecznego poprzez zwi´kszanie zaanga˝owania sektorów: administracji publicznej i samorzàdowej, biznesu i organizacji pozarzàdowych w tworzeniu i finansowaniu programów spo∏ecznych na rzecz tych grup w ró˝nych Êrodowiskach. BezpoÊrednimi beneficjentami dzia∏aƒ projektu by∏y grupy znajdujàce si´ na marginesie ˝ycia spo∏ecznego z 7 spo∏ecznoÊci lokalnych uczestniczàcych w realizacji projektu. W Sokó∏ce grupà marginalizowanà by∏y osoby bezrobotne, szczególnie m∏odzi w wieku 18-25 lat. Realizacj´ projektu oparto na rzetelnym wiarygodnym rozpo- znaniu problemów mieszkaƒców Sokó∏ki. SpoÊród 333 ankietowanych, ponad 50% uwa˝a∏o, ˝e problemem Nr 1 mieszkaƒców Sokó∏ki jest bezrobocie dotykajàce g∏ownie ludzi m∏odych w wieku 18–25 lat. Inne problemy, jak s∏aba komunikacja, czy brak mo˝liwoÊci sp´dzania wolnego czasu, zdaniem ankietowanych, w stosunku do bezrobocia, sà problemami marginalnymi. W celu rozwiàzania problemu bezrobocia uda∏o si´ stworzyç koalicj´ 27 osobowà – reprezentujàcà wszystkie sektory – samorzàd, biznes, organizacje pozarzàdowe, administracj´ paƒstwowà. W sk∏ad koalicji wesz∏y wszystkie znaczàce osoby ze strony samorzàdu gminnego i powiatowego: – Burmistrz, W-ce Burmistrz i Sekretarz Sokó∏ki – Starosta Sokólski – Kierownik i Zast´pca Powiatowego Urz´du Pracy – radni Rady Miejskiej Sokó∏ki Koalicja wypracowa∏a modelowe zasady wspó∏pracy samorzàdu z przedsi´biorcami w zakresie wzrostu zatrudnienia. Jako priorytety przyj´to: I. Wspieranie przedsi´biorczoÊci. II. Dostosowanie kwalifikacji mieszkaƒców do potrzeb regionalnego/lokalnego rynku pacy oraz lepsze wykorzystanie osób bezrobotnych. III. Likwidowanie negatywnych cech w strukturze bezrobocia. IV. Przygotowanie do absorpcji pomocy UE na rzecz bezrobotnych i aktywizacji lokalnego rynku pracy. V. Promocja uroków ziemi sokólskiej. Uchwa∏a w sprawie przyj´cia „zasad wspó∏pracy” zosta∏a przyj´ta przez Rad´ Miejskà w paêdzierniku 2003 roku. Jednym z punktów programu wspierania przedsi´biorców zwi´kszajàcych zatrudnienie by∏a organizacja corocznej imprezy o zasi´gu ogólnopolskim promujàcej Sokó∏k´. Wspólnie z samorzàdem, Funduszem Lokalnym i przedsi´biorcami z Sokó∏ki, uda∏o si´ zorganizowaç takà imprez´ w dniach 24-25 lipca 2004 r. By∏y to Mistrzostwa Polski Skuterów Wodnych w klasach RUNABOAT i JET po∏àczone z V Rodzinnym Festynem Dobroczynnym, organizowanym co roku przez „Sokólski Fundusz Lokalny” nad zalewem sokólskim. Impreza cieszy∏a si´ du˝ym powodzeniem i – co wa˝ne, wejdzie na sta∏e do kalendarza imprez sportowych Sokó∏ki! Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” do roku 2003 by∏a jednà z nielicznych organizacji wspó∏pracujàcych ÊciÊle z samorzàdem lokalnym. V – Fundraising po polsku 136 Prze∏omem w nawiàzaniu wspó∏pracy przez wi´kszoÊç dzia∏ajàcych w Gminie 56 organizacji pozarzàdowych z samorzàdem – by∏ projekt „Otwarte Drzwi” realizowany ze Êrodków Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej w ramach Programu Polsko-Amerykaƒskiej Fundacji WolnoÊci „Obywatele i Samorzàd Lokalny”. Zadaniem projektu by∏o stworzenie porozumienia organizacji pozarzàdowych z miasta i gminy Sokó∏ka w celu wypracowania jasnych i otwartych zasad wspó∏pracy samorzàdu z organizacjami pozarzàdowymi. Projekt by∏ realizowany w okresie IV. 2003–III.2004. Porozumienie 15 organizacji pozarzàdowych wypracowa∏o projekt „Programu Wspó∏pracy” samorzàdu z organizacjami pozarzàdowymi z miasta i gminy Sokó∏ka. Program wspó∏pracy na rok 2004 zosta∏ uchwalony przez Rad´ Miejskà w dniu 27 listopada 2003 roku. Uczestnicy projektu brali udzia∏ w wymianie doÊwiadczeƒ z w∏adzami miasta Gdynia, która jako pierwsza gmina w Polsce opracowa∏a i wcieli∏a w ˝ycie Program Wspó∏pracy z organizacjami pozarzàdowymi (1996 r.). Dla organizacji pozarzàdowych i przedstawicieli samorzàdu zorganizowano szkolenia z zakresu wspó∏pracy z samorzàdem i pozyskiwania Êrodków na dzia∏alnoÊç bie˝àcà. Zakoƒczeniem projektu by∏o zorganizowanie w dniu 15 marca 2004 r., Powiatowego Forum Organizacji Pozarzàdowych, wydanie Poradnika dla samorzàdu i organizacji pozarzàdowych, oraz Informatora o Organizacjach Pozarzàdowych w Powiecie Sokó∏ka. Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” od marca 2004 roku, na podstawie wy˝ej wymienionej uchwa∏y Rady Miejskiej realizuje dwa zadania zlecone przez Gmin´ Sokó∏ka: • pomoc rodzinie alkoholowej i przeciwdzia∏anie narkomanii wÊród m∏odzie˝y oraz • wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i m∏odzie˝y. Zadania sà realizowane na podstawie zawartych umów. Przyk∏adowo podajemy umowy na wsparcie programu stypendialnego PRYMUS. Od 2003 roku Fundacja wspó∏pracuje ze Starostwem Powiatowym w Sokó∏ce w zakresie pomocy stypendialnej dla uczniów szkó∏ ponadgimnazjalnych, dla których organem prowadzàcym jest powiat sokólski. Dotacje na program stypendialny PRYMUS w kwocie po 8000 z∏ w 2003 i 2004 roku zosta∏y przyznane na podstawie umowy (w za∏àczeniu). W 2004 roku, za poÊrednictwem Starostwa Powiatowego, Fundacja uzyska∏a wsparcie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w kwocie 7 000 z∏ na realizacj´ programu „Pracownia Umiej´tnoÊci”. Dzi´ki dotacjom ze strony Starostwa Powiatowego, programy grantowe i stypendialne majà obecnie zasi´g powiatowy. Fundacja podpisa∏a porozumienie ze Starostwem Powiatowym Sokó∏ka w zakresie realizowanie projektu „Stypendium szansà rozwoju edukacyjnego uczniów szkó∏ ponadgimnazjalnych powiatu sokólskiego” finansowanego z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. V – Fundraising po polsku 137 Umowa w sprawie udzielenia dotacji na Fundusz Stypendialny PRYMUS dla uczniów szkó∏ ponadgimnazjalnych z Powiatu Sokólskiego zawarta w Starostwie Powiatowym w Sokó∏ce dnia 23 marca 2004 r. pomi´dzy Zarzàdem Powiatu Sokólskiego z siedzibà w Sokó∏ce ul. M. J. Pi∏sudskiego 8, zwanym w dalszej cz´Êci umowy „Dotujàcym” reprezentowanym przez: Franciszka Budrowskiego – Starost´ Cecyli´ Waszkiewicz – Wicestarosta a Fundacjà „Sokólski Fundusz Lokalny” z siedzibà w Sokó∏ce, Plac KoÊciuszki 9, Zarejestrowanà, w Sàdzie Rejonowym Sàdzie Gospodarczym w Bia∏ymstoku Nr 5914, zwanà w dalszej cz´Êci umowy „Dotowanym”, reprezentowanym przez: Mari´ Talarczyk – Prezesa Fundacji Barbar´ Chmieleckà – Wiceprezesa Fundacji §1 Na podstawie Uchwa∏y Nr XXXIV/244/02 Rady Powiatu Sokólskiego z dnia 5 kwietnia 2002r. (Dz. Urz. Woj. Podl. z 2002 r. Nr 19 poz. 486) udziela si´ dotacji na realizacj´ zadania p. n. – „Fundusz Stypendialny PRYMUS dla uczniów szkó∏ ponadgimnazjalnych z Powiatu Sokólskiego” zgodnie z wnioskiem z dnia 15 paêdziernika 2003 r. §2 Dotowany zobowiàzuje si´ do wykonania prac obj´tych zadaniem, o których mowa w § 1 w terminie do dnia 31 grudnia 2004 r. §3 Dotujàcy oÊwiadcza, ˝e na sfinansowanie realizacji zadania okreÊlonego w § 1 udziela na podstawie niniejszej umowy dotacji w wysokoÊci 8.000 z∏ (s∏ownie: osiem tysi´cy z∏otych) z przeznaczeniem na: stypendia z programu stypendialnego PRYMUS dla uczniów ucz´szczajàcych do szkó∏ ponadgimnazjalnych, dla których organem prowadzàcym jest Powiat Sokólski. §4 Dotowany przeka˝e Dotowanemu na realizacj´ zadania, kwot´ w wysokoÊci 8.000 z∏ (s∏ownie: osiem tysi´cy z∏otych) w terminie do dnia 30 marca 2004 roku na konto bankowe Fundacji „Sokólski Fundusz Lokalny”: Kredyt Bank S. A. Oddzia∏ w Bia∏ymstoku 04 1500 1083 1210 8006 1722 0000 §5 Strony umowy zgodnie ustalajà, ˝e kwota, o której mowa w § 4 mo˝e byç wydatkowana jedynie na cel wskazany w § 3. §6 1. Dotowany zobowiàzuje si´ do przed∏o˝enia Dotujàcemu: a) sprawozdania merytorycznego z realizacji zadania, (liczbà uczniów obj´tych programem stypendialnym PRYMUS, nazwy szkó∏ do których ucz´szczajà, miejsce zamieszkania), b) sprawozdania finansowego zawierajàcego w szczególnoÊci: przeznaczenie dotacji, zestawienia wydatków ogó∏em, w tym wydatków z otrzymanej dotacji, kserokopi´ listy uczniów, przele wów, faktur zatwierdzonych do wp∏aty i podpisanych za zgodnoÊç z orygina∏em. 2. Sprawozdania, o których mowa w ust. 1 powinny byç przed∏o˝one w terminie do dnia 14 stycznia 2005 r. w Starostwie Powiatowym w Sokó∏ce. V – Fundraising po polsku 138 §7 Dotujàcy zastrzega sobie prawo do dokonywania kontroli prawid∏owoÊci wydatkowania przekazanych Êrodków i uzyskanych efektów poprzez wglàd do dokumentacji i ˝àdania od Dotowanego wyjaÊnieƒ. §8 Ârodki finansowe uzyskane na podstawie niniejszej umowy podlegajà zwrotowi w cz´Êci, w jakiej zadanie nie zosta∏o wykonane. Zwrotowi podlega równie˝ niewykorzystana kwota dotacji. §9 Umowa mo˝e byç rozwiàzana ze skutkiem natychmiastowym w przypadku ra˝àcego naruszenia niniejszej umowy, a w szczególnoÊci nieterminowego wykonania umowy lub nienale˝ytego jej wykonania, niezgodnego z § 11, zmniejszenia zakresu rzeczowego realizowanego zadania, wykorzystania dotacji na inne cele ni˝ okreÊlone w umowie. § 10 1. Zwrot Êrodków finansowych w przypadkach, o których mowa w § 8 i § 9 nast´puje w ciàgu 30 dni od dnia wezwania do zwrotu otrzymanego od Dotujàcego na konto Starostwa Powiatowego w Sokó∏ce: PKO BP S. A. Oddzia∏ w Sokó∏ce 10201332-1358870-360-1 2. W przypadku nie wywiàzania si´ z obowiàzku wymienionego w ust. 1 Dotujàcy naliczy odsetki ustawowe za ka˝dy dzieƒ zw∏oki. § 11 Wszelkie dodatkowe, uzasadnione zmiany zakresu rzeczowego oraz warunków realizacji zadania b´dàcego przedmiotem niniejszej umowy, w tym zakresu finansowego, wymagajà sporzàdzenia pisemnego aneksu pod rygorem niewa˝noÊci. § 12 Umow´ sporzàdzono w dwóch jednobrzmiàcych egzemplarzach, po jednym dla ka˝dej ze stron umowy. § 13 Umowa wchodzi w ˝ycie z dniem podpisania. § 14 W sprawach nieuregulowanych postanowieniami niniejszej umowy majà zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego. Zarzàd Powiatu Sokólskiego Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” V – Fundraising po polsku 139 UMOWA NR 3/04 zawarta w dniu 31.03.2004 r. w Sokó∏ce pomi´dzy Gminà Sokó∏ka, z siedzibà w Sokó∏ce, Plac KoÊciuszki 1, zwanà dalej "Zleceniodawcà", reprezentowanà przez Stanis∏awa Koz∏owskiego Burmistrza Sokó∏ki a Fundacja „Sokólski Fundusz Lokalny” „Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i m∏odzie˝y” Plac KoÊciuszki 9 16–100 Sokó∏ka organizacjà pozarzàdowà*/podmiotom*/jednostkà organizacyjnà* z siedzibà w Sokó∏ce, zwanà dalej "Zleceniobiorcà", reprezentowanà przez: Maria Talarczyk – Prezes Zarzàdu Fundacji Barbara Chmielecka – Wiceprezes Zarzàdu Fundacji Ligia Multan – Sekretarz Zarzàdu Fundacji § 1. 1. Zleceniodawca zleca Zleceniobiorcy, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873) realizacj´ zadania publicznego, okreÊlonego szczegó∏owo w ofercie z∏o˝onej przez Zleceniobiorc´ w dniu 2004-0331, stanowiàcej za∏àcznik nr 1 do umowy, a Zleceniobiorca zobowiàzuje si´ wykonaç zadanie w zakresie i na zasadach okreÊlonych w niniejszej umowie. 2. Niniejsza umowa jest, w rozumieniu art. 16 ust. 1 ustawy powo∏anej w ust. 1, umowà o wsparcie realizacji zadania. § 2. 1. Zleceniodawca zobowiàzuje si´ do przekazania na realizacj´ zadania dotacji w wysokoÊci 8 000 z∏ osiem tysi´cy z∏otych 2. Przyznane Êrodki finansowe w wysokoÊci 8 000 z∏ osiem tysi´cy z∏otych zostanà przekazane na specjalnie w tym celu wyodr´bniony rachunek bankowy Zleceniobiorcy przeznaczony wy∏àcznie do operacji zwiàzanych z realizacjà zadania nr rachunku Kredyt Bank S. A I Oddzia∏ w Bia∏ymstoku 04 1500 1083 1210 8006 1722 0000 a) w nast´pujàcy sposób: I transza w wysokoÊci s∏ownie 8000 z∏ s∏ownie osiem tysi´cy z∏otych do dnia 30.04.2004 Przekazanie nast´pnej transzy nastàpi po z∏o˝eniu rozliczenia finansowego transzy poprzedniej § 3. 1. Termin wykonania zadania ustala si´ od dnia podpisania umowy do dnia 31 grudnia 2004 2. Zadanie zostanie wykonane zgodnie z harmonogramem stanowiàcym za∏àcznik nr 2 do umowy. § 4. Zleceniobiorca jest zobowiàzany do prowadzenia wyodr´bnionej dokumentacji finansowo-ksi´gowej Êrodków finansowych otrzymanych na realizacj´ zadania. § 5. Zleceniobiorca upowa˝nia __________________________________________________________ (nazwa podwykonawcy oraz siedziba) do bezpoÊredniego wykonywania nast´pujàcej cz´Êci zadania: _______________________________________________________________________________ (okreÊlenie cz´Êci zadania) § 6. Zleceniobiorca zobowiàzuje si´ do wykorzystania przekazanych Êrodków finansowych zgodnie z celem, na jaki je uzyska∏, i na warunkach okreÊlonych niniejszà umowà. Dotyczy to tak˝e ewentualnych przychodów uzyskanych przy realizacji umowy, których nie mo˝na by∏o przewidzieç przy kalkulowaniu wielkoÊci dotacji, oraz odsetek bankowych od przekazanych przez Zleceniodawc´ Êrodków, które nale˝y wykorzystaç wy∏àcznie na wykonanie zadania. § 7. 1. Zleceniodawca sprawuje kontrol´ prawid∏owoÊci wykonywania zadania przez Zleceniobiorc´, w tym wydatkowania przekazanych mu Êrodków finansowych. 2. W ramach kontroli, o której mowa w ust. 1, upowa˝nieni pracownicy Zleceniodawcy mogà badaç dokumenty i inne noÊniki informacji, które majà lub mogà mieç znaczenie dla oceny prawid∏owoÊci wykonywania zadania, oraz ˝àdaç udzielenia ustnie lub na piÊmie informacji dotyczàcych wykonania zadania. Zleceniobiorca na ˝àdanie kontrolujàcego jest zobowiàzany dostarczyç lub udost´pniç dokumenty i inne noÊniki informacji oraz udzieliç wyjaÊnieƒ i informacji w terminie okreÊlonym przez kontrolujàcego. 3. Zleceniodawca mo˝e ˝àdaç cz´Êciowych sprawozdaƒ z wykonywania zadania wed∏ug wzoru stanowiàcego za∏àcznik nr 3 do rozporzàdzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo∏ecznej z dnia 29 paêdziernika 2003 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania (Dz. U. Nr 193, poz. 1891). Sprawozdanie powinno zostaç dostarczone w terminie 10 dni. V – Fundraising po polsku 140 § 8. 1. Sprawozdanie koƒcowe z wykonania zadania powinno zostaç sporzàdzone przez Zleceniobiorc´ na formularzu zgodnym z za∏àcznikiem nr 3 do rozporzàdzenia wymienionego w § 7 ust. 3 w tym 30 dni od zakoƒczenia zadania. 2. W przypadku umów o powierzenie*/wsparcie* wykonania zadania, zawartych na okres d∏u˝szy ni˝ rok sprawozdanie cz´Êciowe z wykonania zadania powinno zostaç sporzàdzone przez Zleceniobiorc´ na formularzu przekazanym przez Zleceniodawc´ i dostarczone w terminie 30 dni po up∏ywie roku bud˝etowego. § 9. Przyznane Êrodki finansowe, okreÊlone w § 2 ust. 1, Zleceniobiorca jest zobowiàzany wykorzystaç do dnia 31.12.2004. Ârodki finansowe niewykorzystane do tego terminu Zleceniobiorca jest zobowiàzany zwróciç w terminie do dnia 01.01.2005 na rachunek bankowy Zleceniodawcy nr B. P-M PBK S. A. o/Sokó∏ka 28 1060 0076 0000 4011 8004 4967 § 10. Do zamówieƒ na dostawy oraz us∏ugi i roboty budowlane op∏acanych ze Êrodków pochodzàcych z dotacji Zleceniobiorca stosuje przepisy o zamówieniach publicznych. § 11. Umowa mo˝e byç rozwiàzana na mocy porozumienia Stron w przypadku wystàpienia okolicznoÊci, za które Strony nie ponoszà odpowiedzialnoÊci, a które uniemo˝liwiajà wykonywanie umowy. § 12. W przypadku rozwiàzania umowy skutki finansowe i ewentualny zwrot Êrodków finansowych Strony okreÊlà w sporzàdzonym protokole. § 13. Umowa mo˝e byç rozwiàzana przez Zleceniodawc´ ze skutkiem natychmiastowym w przypadku wykorzystywania udzielonej dotacji niezgodnie z przeznaczeniem, nieterminowego oraz nienale˝ytego wykonywania umowy, w tym w szczególnoÊci zmniejszenia zakresu rzeczowego realizowanego zadania, stwierdzonego na podstawie wyników kontroli oraz oceny realizacji wniosków i zaleceƒ pokontrolnych. Rozwiàzujàc umow´, Zleceniodawca okreÊli kwot´ dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem, wraz z ustawowymi odsetkami naliczanymi od dnia przekazania dotacji z bud˝etu paƒstwa, termin jej zwrotu oraz nazw´ i numer konta, na które nale˝y dokonaç wp∏aty. § 14. Wykonanie umowy nastàpi z chwilà zaakceptowania przez Zleceniodawc´ sprawozdania, o którym mowa w § 8 ust. 1. § 15. Wszelkie zmiany umowy wymagajà zachowania formy pisemnej pod rygorem niewa˝noÊci. § 16. W zakresie nieuregulowanym umowà stosuje si´ przepisy Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, ze zm.). Zleceniobiorca oÊwiadcza, ˝e znane sà mu obowiàzki wynikajàce z przepisów prawa, w szczególnoÊci ustawy powo∏anej w § 1 ust. 1. § 17. Ewentualne spory powsta∏e w zwiàzku z zawarciem i wykonywaniem niniejszej umowy Strony poddadzà rozstrzygni´ciu w∏aÊciwego, ze wzgl´du na siedzib´ Zleceniodawcy, sàdu powszechnego. § 18. Umowa niniejsza zosta∏a sporzàdzona w dwóch jednobrzmiàcych egzemplarzach, po jednym dla ka˝dej ze Stron. Zleceniobiorca: .......................................... ___________________ Zleceniodawca: .......................................... * Niepotrzebne skreÊliç. ZA¸ÑCZNIKI: 1) oferta realizacji zadania publicznego z∏o˝ona wed∏ug wzoru okreÊlonego w za∏àczniku nr 1 do rozporzàdzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo∏ecznej z dnia 29 paêdziernika 2003 r. w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania, 2) harmonogram realizacji zadania, 3) oÊwiadczenie Zleceniobiorcy o zgodnoÊci odpisu z rejestru ze stanem prawnym i faktycznym w dniu podpisania umowy. V – Fundraising po polsku 141 VI – Dla przyk∏adu 142 Dla przyk∏adu VI – Dla przyk∏adu 143 STANDARDY DZIA¸ANIA FUNDUSZU LOKALNEGO POSTANOWIENIA OGÓLNE §1 Fundusz Lokalny (FL) jest niezale˝nà, apolitycznà, nie nastawionà na zysk organizacjà filantropijnà. Fundusz zabiega o Êrodki finansowe od ró˝nych darczyƒców (indywidualnych i instytucjonalnych), inwestuje je i buduje tzw. kapita∏ ˝elazny, a dochody z zainwestowanego kapita∏u przeznacza na wspieranie lokalnych inicjatyw spo∏ecznych. Fundusz zaspokaja okreÊlone potrzeby lokalne mieszkaƒców poprzez m. in. programy stypendialne pomagajàce dzieciom i m∏odzie˝y z rodzin niezamo˝nych w rozwijaniu ich talentów, programy, akcje i kampanie edukacyjne s∏u˝àce rozwiàzywaniu lokalnych problemów spo∏ecznych. §2 FL wspiera dzia∏ania na rzecz poprawy jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci lokalnej, zamieszkujàcej okreÊlony w statucie obszar geograficzny. §3 Beneficjentami FL sà organizacje pozarzàdowe, szko∏y, domy kultury, kluby, rady so∏eckie, grupy mieszkaƒców i wolontariuszy §4 FL zna problemy i potrzeby swojego Êrodowiska i rozwiàzuje je poprzez wspieranie wszelkich inicjatyw lokalnych w zakresie: oÊwiaty, edukacji i wychowania, ekologii, kultury, sportu i turystyki, ochrony zdrowia, pomocy spo∏ecznej i rehabilitacji osób niepe∏nosprawnych, bezpieczeƒstwa obywateli oraz inne dzia∏ania wa˝ne dla spo∏ecznoÊci lokalnej i darczyƒców. §5 FL jako lider w swoim spo∏eczeƒstwie wspó∏pracuje w wieloma partnerami: w∏adzami lokalnymi, biznesem, organizacjami przedsi´biorców, organizacjami pozarzàdowymi, mediami, ekspertami, dzia∏aczami lokalnymi. §6 FL jest organizacjà przygotowanà na zaspokajanie bie˝àcych oraz przysz∏ych potrzeb spo∏ecznoÊci lokalnej, w tym celu nieustannie powi´ksza swój kapita∏ ˝elazny. II. FORMA PRAWNA I NAZWA §7 FL jest organizacjà zarejestrowanà w Krajowym Rejestrze Sàdowym dzia∏ajàcà w formie fundacji lub stowarzyszenia, choç w okresie przejÊciowym, ale nie d∏u˝ej ni˝ 3 lata od utworzenia FL, mo˝e funkcjonowaç jako wyodr´bniony projekt innej organizacji lokalnej. §8 FL dzia∏a zgodnie ze swoim statutem, ustawà o stowarzyszeniach lub fundacjach oraz ustawà o dzia∏alnoÊci po˝ytku publicznego i wszystkimi innymi aktami prawa polskiego i europejskiego. VI – Dla przyk∏adu 144 §9 FL ma jasno okreÊlonà misj´, geograficzny obszar funkcjonowania i cele dzia∏ania. § 10 W nazwie organizacji wyst´pujà s∏owa „fundusz lokalny” i okreÊlenie geograficzne zasi´gu dzia∏ania. III. STRUKTURA ORGANIZACYJNA § 11 W Funduszu Lokalnym zarejestrowanym jako fundacja, najwa˝niejszym organem jest Rada, która reprezentuje darczyƒców i spo∏ecznoÊç lokalnà, okreÊla strategi´, planuje i kontroluje dzia∏ania Funduszu, zatwierdza sprawozdania roczne, wybiera Zarzàd, dokonuje samooceny, aktywnie uczestniczy w pozyskiwaniu funduszy i zasobów, wspó∏pracuje z Zarzàdem i biurem. Rada Funduszu sk∏ada si´ z kilkunastu osób, jednak nie mniej ni˝ 3 i nie wi´cej ni˝ 30 osób. Funkcjonowanie Rady okreÊla regulamin. W Funduszu Lokalnym zarejestrowanym jako stowarzyszenie, najwa˝niejszym organem jest Walne Zebranie, które reprezentuje darczyƒców i spo∏ecznoÊç lokalnà, okreÊla strategi´, planuje dzia∏ania, wybiera Zarzàd i aktywnie uczestniczy w pozyskiwaniu funduszy i zasobów, zaÊ funkcje kontrolne i nadzorcze sprawuje Komisja Rewizyjna. § 12 Cz∏onkowie Rady Fundacji, Walnego Zgromadzenia, Komisji Rewizyjnej i innych Komisji pe∏nià funkcj´ bez wynagrodzenia oraz dbajà o to, by nie zachodzi∏ konflikt interesów. § 13 KadencyjnoÊç Rady, Zarzàdu, Komisji Rewizyjnej okreÊlona jest w statucie organizacji. § 14 FL dla sprawnego dzia∏ania wy∏ania komisje np. grantowe, stypendialne, fundraisingowe, marketingowe, finansowe lub okresowe grupy zadaniowe. Komisje mogà byç sta∏e, okresowe lub jednorazowe. W sk∏ad komisji mogà wchodziç osoby spoza Rady FL. § 15 Zarzàd FL jest organem kolegialnym, sk∏adajàcym si´ z 3-9 osób, odr´bnym od Rady Funduszu i Komisji Rewizyjnej i kieruje ca∏okszta∏tem jego dzia∏alnoÊci oraz reprezentuje go na zewnàtrz. Zarzàd FL zarzàdza majàtkiem, przyjmuje darowizny, subwencje, spadki i zapisy, prowadzi ksi´g´ darowizn, zatrudnia pracowników, nadzoruje prace biura FL, sporzàdza roczne sprawozdanie z dzia∏alnoÊci. § 16 Biuro FL dla sprawnej obs∏ugi darczyƒców i realizacji zadaƒ statutowych, zatrudnia pracowników etatowych oraz mo˝e zatrudniaç osoby w ramach umowy-zlecenia i umowy o dzie∏o do realizacji konkretnych projektów Biuro zajmuje si´ obs∏ugà Zarzàdu, Rady Funduszu i Komisji Rewizyjnej. Osoby zatrudnione w FL powinny ukoƒczyç niezb´dne szkolenia i na bie˝àco podnosiç swoje kwalifikacje. W obs∏udze biura FL mogà pomagaç wolontariusze. Odpowiednio oznakowane Biuro powinno byç zlokalizowane w centrum miasta, w pobli˝u banków i wa˝nych instytucji lokalnych, a informacja o siedzibie FL powinna byç dost´pna dla wszystkich mieszkaƒców. Biuro FL powinno byç wyposa˝one w niezb´dny sprz´t biurowy, telefon, komputer z po∏àczeniem do Internetu. VI – Dla przyk∏adu 145 IV. KAPITA¸ ˚ELAZNY § 17 Kapita∏ ˝elazny to darowizny po∏àczone w jednà pul´, która nast´pnie jest inwestowana celem przyniesienia zysku. § 18 FL buduje i stale powi´ksza kapita∏ ˝elazny i powinien on przyrastaç rocznie co najmniej o 5%. § 19 W ciàgu trzech lat od utworzenia FL, jego kapita∏ ˝elazny powinien wynosiç co najmniej 100 tys. z∏otych. V. WSPÓ¸PRACA Z PARTNERAMI § 20 FL rozpoznaje problemy i potrzeby spo∏ecznoÊci lokalnej, a w rozwiàzywaniu tych problemów i przeciwdzia∏aniu niekorzystnym zjawiskom wspó∏pracuje z: samorzàdami lokalnymi, organizacjami pozarzàdowymi, biznesem, instytucjami publicznymi, w tym ze szko∏ami, domami kultury, bibliotekami, klubami, radami so∏eckimi, a tak˝e z doradcami i ekspertami. VI. REALIZACJA DZIA¸A¡ STATUTOWYCH § 21 FL realizuje swoje cele statutowe poprzez przeprowadzanie otwartych konkursów grantowych i stypendialnych, a tak˝e poprzez realizacj´ w∏asnych projektów i programów. FL przynajmniej raz w roku organizuje w/w konkursy przeznaczajàc na nie kwot´ w wysokoÊci ok. 10% kapita∏u ˝elaznego, nie mniej jednak ni˝ 30 tys. z∏otych. Og∏oszenia w sprawie organizacji konkursów, odpowiednie regulaminy oraz sprawozdania z dzia∏alnoÊci podawane sà do publicznej wiadomoÊci, w tym na stronie internetowej FL. § 22 FL mo˝e realizowaç w∏asne projekty dofinansowywane ze Êrodków zewn´trznych (fundusze europejskie, organizacje grantodawcze) pod warunkiem, ˝e sà to projekty zgodne z misjà Funduszu. § 23 Fundusz Lokalny na bie˝àco wspó∏pracuje z lokalnymi mediami. Wszystkie istotne informacje dotyczàce FL zamieszczane sà na aktualizowanej na bie˝àco stronie internetowej. VII. OBS¸UGA DARCZY¡CÓW § 24 FL zgodnie z wolà Darczyƒcy mo˝e tworzyç i obs∏ugiwaç wiele ró˝norodnych, niezale˝nych od siebie funduszy sk∏adowych np.: – celowy – darczyƒca okreÊla cel darowizny, – z doradztwem darczyƒcy – darczyƒca uczestniczy w obradach komisji sugerujàc cele przeznaczenia, – dziedzinowy – darczyƒca wspiera obszar dzia∏aƒ, np. zwiàzanych z ochronà Êrodowiska, zdrowia, etc. – imienny – darczyƒca upami´tnia w ten sposób w∏asne lub czyjeÊ zas∏ugi, ale cel jest nieokreÊlony. § 25 W dzia∏ania fundraisingowe FL powinni byç zaanga˝owani wszyscy cz∏onkowie, a w szczególnoÊci Rada i Zarzàd oraz wszyscy pracownicy biura, przyjaciele i wolontariusze. VI – Dla przyk∏adu 146 § 26 FL mo˝e prowadziç bardzo ró˝ne i zmienne w czasie metody fundraisingowe (m. in. odpisy podatkowe, odpisy od pensji, bale charytatywne, zbiórki publiczne, loterie, aukcje, oraz sk∏adanie aplikacji). § 26 Ka˝da darowizna winna byç odnotowana w ksi´dze darczyƒców oraz niezw∏ocznie pokwitowana pisemnie. § 27 Stali darczyƒcy oraz oferujàcy du˝e kwoty winni byç traktowani ze szczególnym szacunkiem. Je˝eli darczyƒca wyrazi wol´ pozostania anonimowym, nale˝y jego wol´ bezwzgl´dnie uszanowaç. § 28 FL mo˝e przyjmowaç darowizny pieni´˝ne, polisy ubezpieczeniowe, nieruchomoÊci, zapisy testamentowe i inne. Fundusz Lokalny mo˝e te˝ przyjmowaç darowizny rzeczowe zwiàzane z prowadzeniem dzia∏alnoÊci – nieodp∏atne udost´pnienie pomieszczeƒ biurowych i sprz´tu, przekazanie przedmiotów i artyku∏ów na aukcje i prowadzenie imprez dobroczynnych. VIII. WSPÓ¸PRACA Z FUNDUSZAMI LOKALNYMI W POLSCE I NA ÂWIECIE § 29 FL wspó∏pracujà ze sobà w celu wymiany informacji i doÊwiadczeƒ dot. funkcjonowania funduszy, realizacji wspólnych programów, wymiany mi´dzynarodowej, organizowania wspólnych szkoleƒ i podejmowania dzia∏aƒ s∏u˝àcych budowaniu spo∏eczeƒstwa obywatelskiego. § 30 Fundusze Lokalne tworzà Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce i wypracowujà wspólnie zasady wspó∏pracy. Ka˝dy FL desygnuje po jednym przedstawicielu do Rady Sieci, która stanowi najwy˝szà w∏adz´ Sieci. Rada Sieci dokonuje wyboru Przewodniczàcego Rady Sieci na okres roku. Funkcj´ Sekretariatu Sieci sprawuje Fundusz aktualnego Przewodniczàcego Sieci. Standardy wypracowane i przyj´te przez Sieç FL w roku 2004 VI – Dla przyk∏adu 147 STANDARDY TWORZENIA I OBS¸UGI WYDZIELONYCH FUNDUSZY W FUNDUSZACH LOKALNYCH Fundusz Lokalny (fundacja i stowarzyszenie) mo˝e obs∏ugiwaç wiele odr´bnych, wydzielonych funduszy dobroczynnych: celowych, dziedzinowych, firmowych, organizacji, imiennych. Tworzone w ramach Funduszu Lokalnego i obs∏ugiwane przez Fundusz Lokalny Fundusze powinny spe∏niaç nast´pujàce warunki: 1. Cel i zasady funkcjonowania ka˝dego wydzielonego Funduszu muszà byç zgodne ze statutem Funduszu Lokalnego. 2. Utworzenie nowego Funduszu powinno byç poprzedzone: a. analizà potrzeb spo∏ecznoÊci lokalnej (np. ankietowe badanie problemów spo∏ecznych, dyskusja z udzia∏em specjalistów...), b. rozpoznaniem potencjalnych êróde∏ i metod pozyskiwania funduszy. 3. Decyzj´ w sprawie utworzenia nowego funduszu celowego lub dziedzinowego podejmuje w drodze uchwa∏y Rada Funduszu Lokalnego na wniosek Zarzàdu, zainteresowanych grup, potencjalnych darczyƒców lub z w∏asnej inicjatywy. 4. Zasady funkcjonowania i obs∏ugi wydzielonych funduszy dobroczynnych okreÊla regulamin Funduszu, w którym okreÊla si´ w szczególnoÊci: a. minimalnà wysokoÊç kapita∏u wieczystego (˝elaznego) Funduszu – nie mniej ni˝ 5 tysi´cy z∏otych, b. sk∏ad Komisji Funduszu – minimum 5 osób bezpoÊrednio zainteresowanych funkcjonowaniem i rozwojem Funduszu: darczyƒców i sponsorów, specjalistów z danej dziedziny, osób bezpoÊrednio zainteresowanych. Przynajmniej jedna z osób zasiadajàcych w Komisji Funduszu powinna wchodziç w sk∏ad Rady Funduszu Lokalnego lub powinna byç zapraszana do udzia∏u w posiedzeniach Rady Fundacji. 5. Obs∏ug´ wydzielonych Funduszy dobroczynnych zapewnia Zarzàd i pracownicy biura Funduszu Lokalnego: a. Zarzàd na wniosek Komisji Funduszu okreÊli zasady konkursów grantowych i stypendialnych oraz sposób wykorzystania Êrodków, b. w miar´ potrzeb i mo˝liwoÊci, np. raz w roku Fundusz og∏osi konkurs grantowy (stypendialny). Minimalna kwota roczna przeznaczona na granty i stypendia wynosi 5 tysi´cy z∏otych, c. ka˝dy Fundusz dobroczynny jest wyodr´bniony ksi´gowo i w miar´ mo˝liwoÊci posiada odr´bne konto bankowe, d. ka˝dy Fundusz dobroczynny winien mieç opracowane materia∏y informacyjno–promocyjne. Informacja o wszystkich Funduszach dobroczynnych powinna byç zamieszczana w raportach z dzia∏alnoÊci Funduszu Lokalnego i publikowana w internecie. 6. Decyzje w sprawie utworzenia i obs∏ugi funduszy imiennych, firmowych i funduszy organizacji podejmuje Zarzàd Funduszu Lokalnego po uzgodnieniu z Radà Fundacji. VI – Dla przyk∏adu 148 INSTRUKCJA DLA WOLONTARIUSZYFUNDRAISERÓW POZYSKUJÑCYCH DAROWIZNY GOTÓWKOWE DLA FUNDACJI ELBLÑG 1. Wolontariuszami-fundraiserami Fundacji Elblàg mogà byç osoby wykazujàce mo˝liwie najwy˝szy poziom profesjonalizmu i etyki, które zostanà zaakceptowane przez zarzàd Fundacji. 2. Wolontariusz-fundraiser dok∏ada wszelkich staraƒ, aby w sposób etyczny, profesjonalny i przejrzysty Êwiadczyç prac´ na rzecz Fundacji Elblàg, dbajàc o jej dobry wizerunek, zw∏aszcza w rozmowach z darczyƒcami. 3. W miar´ mo˝liwoÊci wolontariusz-fundraiser powinien przekazaç na rzecz Fundacji w∏asnà darowizn´ pieni´˝nà, dzi´ki czemu b´dzie móg∏ przedstawiaç siebie jako jej darczyƒc´. 4. Wolontariusz, który zamierza pracowaç na rzecz Fundacji powinien zostaç w miar´ mo˝liwoÊci przeszkolony przez Centrum Wolontariatu w zakresie pracy wolontarystycznej. 5. Wolontariusze Fundacji muszà byç przeszkoleni z zakresu wiedzy na temat dzia∏alnoÊci Fundacji, funduszy lokalnych, dzia∏aƒ filantropijnych, spo∏ecznej roli biznesu itp. Ponadto powinni zaznajomiç si´ ze strategià pozyskiwania Êrodków przez Fundacj´ Elblàg oraz z technikami fundraisingowymi. Szkolenie organizuje Fundacja. 6. Wolontariusz-fundraiser otrzymuje od Fundacji: – zaÊwiadczenie o byciu wolontariuszem-fundraiserem – osobà pozyskujàcà Êrodki finansowe dla Fundacji – podpisane przez prezesa Fundacji. Informacja o tym fakcie, wraz ze zdj´ciem fundraisera zamieszczona b´dzie na stronie internetowej Fundacji; – teczk´ promocyjnà zawierajàcà materia∏y dotyczàce Fundacji (ulotki, sprawozdanie roczne itp.); – w miar´ mo˝liwoÊci gad˝ety Fundacji (d∏ugopisy, koszulki, breloki itp.); – w razie potrzeby bilety komunikacji miejskiej. 7. Wolontariusz-fundraiser powinien zwracaç si´ o Êrodki finansowe zgodnie z: a. „Ofertà dla darczyƒców” opracowanà przez Fundacj´; b. strategià pozyskiwania Êrodków uzgodnionà z Fundacjà. 8. Wolontariusz-fundraiser zwraca si´ o przekazanie pieni´dzy na wybrany fundusz w formie: a. podpisania umowy-darowizny, a nast´pnie dokonania przelewu na konto Fundacji. W tym celu fundraiser wype∏nia formularz umowy-darowizny w 2 egzemplarzach. Po podpisaniu umów przez darczyƒc´, jeden egzemplarz pozostawia darczyƒcy, a drugi przekazuje do Fundacji. b. przelewu na konto Fundacji. Jest to podstawowa forma p∏atnoÊci, do której nale˝y zach´caç darczyƒców. W tym celu fundraiser dysponuje blankietem przygotowanym przez Fundacj´. c. wp∏aty bezpoÊredniej do ràk fundraisera. W wyjàtkowych przypadkach wolontariusz-fundraiser mo˝e przyjàç p∏atnoÊç w gotówce. W takiej sytuacji nale˝y jednoczeÊnie potwierdziç przyj´cie darowizny poprzez wystawienie blankietu KP. Pozyskane w ten sposób pieniàdze muszà byç najpóêniej w ciàgu 48 godzin przekazane do kasy Fundacji. W sytuacji, kiedy dotrzymanie ww terminu jest niemo˝liwe (np. fundraiser jest poza Elblàgiem), nale˝y o fakcie pozyskania darowizny niezw∏ocznie powiadomiç pracownika Fundacji. 9. Fundacja Elblàg najpóêniej w ciàgu 7 dni od wp∏aty/przelewu Êrodków na konto Fundacji przesy∏a darczyƒcy podzi´kowanie za wp∏at´ wymieniajàc wysokoÊç wp∏aty. 10. Wolontariusz-fundraiser stara si´ pozyskaç darczyƒc´ do sta∏ego, corocznego dokonywania wp∏at na rzecz Fundacji. W tym celu przedstawia darczyƒcy „Deklaracj´ sta∏ego wspierania Fundacji Elblàg”. 11. Ka˝dy kontakt z darczyƒcà (osobisty, telefoniczny itp.) wolontariusz-fundraiser rejestruje w specjalnym formularzu. 12. Wolontariusz-fundraiser zobowiàzuje si´ do obecnoÊci na spotkaniach w terminach ustalonych przez Fundacj´ w celu omówienia wyników pracy, koordynacji dzia∏aƒ, nowych form pozyskiwania Êrodków, szkolenia itp. 13. Wolontariusz-fundraiser obs∏ugiwany jest przez biuro Fundacji w zakresie czynnoÊci technicznych i formalno–prawnych zwiàzanych z przekazaniem darowizny. 14. Wolontariusz-fundraiser, decydujàc si´ na Êwiadczenie pracy na rzecz Fundacji Elblàg, podpisuje umow´ wolontaryjnà oraz niniejszà Instrukcj´ i zobowiàzuje si´ do rzetelnego jej przestrzegania. 15. W razie nie przestrzegania przez wolontariusza-fundraisera niniejszej „Instrukcji” Zarzàd Fundacji ma prawo go odwo∏aç i podaç ten fakt do publicznej wiadomoÊci. Instrukcja przyj´ta przez zarzàd Fundacji Elblàg Elblàg, sierpieƒ 2003 VI – Dla przyk∏adu 149 OFERTA DLA DARCZY¡CÓW ROK 2004 Majàc ÊwiadomoÊç, ˝e darczyƒcà zostaje si´ z potrzeby serca, Fundacja Elblàg – Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego przedstawia informacje, które mogà Paƒstwu w tym pomóc FUNDUSZE, NA JAKIE MO˚NA WP¸ACIå PIENIÑDZE 1. FUNDUSZ NIEOGRANICZONY Dochód z tego Funduszu przeznaczany jest na finansowanie dzia∏aƒ elblàskich organizacji pozarzàdowych. Kapita∏ ˝elazny Funduszu Nieograniczonego na koniec roku 2003 liczy∏ 350.105,52 z∏. Od chwili powstania (2000 r.) Fundacja przyzna∏a 90 grantów dla organizacji pozarzàdowych na kwot´ 102.000 z∏. 2. FUNDUSZ STYPENDLANY Dochód z tego Funduszu przeznaczany jest na finansowanie stypendiów dla zdolnych i niezamo˝nych uczniów i studentów z Elblàga. Kapita∏ ˝elazny Funduszu Stypendialnego na koniec roku 2003 liczy∏ 310.871,24 z∏. Do roku 2003 Fundacja udzieli∏a 231 stypendiów na kwot´ 258.420 z∏. 3. FUNDUSZ DZIECI NIEPE¸NOSPRAWNYCH „S¸ONIK” Dochód z tego funduszu jest przeznaczany na pomoc w edukacji dzieci i m∏odzie˝y niepe∏nosprawnej. Kapita∏ ˝elazny Funduszu Dzieci Niepe∏nosprawnych liczy 12.656,71 z∏. Na stypendia dla dzieci niepe∏nosprawnych Fundacja przekaza∏a ponad 7.000 z∏. Uwaga: darczyƒca mo˝e wp∏aciç darowizn´ na kapita∏ ˝elazny dowolnego funduszu lub zaleciç niezw∏oczne rozdysponowanie swojej darowizny zgodnie z celami wybranego funduszu. 4. DZIA¸ANIA OPERACYJNE FUNDACJI Pieniàdze przeznaczone na obs∏ug´ biura Fundacji: koszty wynajmu pomieszczeƒ, telefonu, p∏ac, promocji, korespondencji itp. Fundacja zatrudnia dwie osoby (pó∏tora etatu). Roczne koszty operacyjne to ok. 30.000 z∏. FORMA WP¸AT 1. Wp∏ata na kapita∏ ˝elazny Pieniàdze wp∏acone na kapita∏ ˝elazny nie mogà byç przez Fundacj´ nigdy wydatkowane. Jedynie dochód z nich przeznaczany jest zgodnie z przeznaczeniem funduszu. 2. Wp∏ata do natychmiastowego rozdysponowania Sà to wp∏aty przeznaczone zgodnie z wolà darczyƒców na natychmiastowe spo˝ytkowanie poprzez np. udzielenie stypendium. FORMY PODZI¢KOWANIA ZE STRONY FUNDACJI ELBLÑG DO 1.000 Z¸ Przy wp∏acie od kwoty minimalnej do 1.000 z∏ informacja na temat darowizny uka˝e si´: 1. w Ksi´dze Darczyƒców na stronie internetowej Fundacji, 2. w sprawozdaniach rocznych Fundacji, 3. ulotkach i materia∏ach promocyjnych Fundacji Elblàg, 4. darczyƒca b´dzie zapraszany na imprezy organizowane przez Fundacj´ (uroczystoÊç wr´czenia decyzji stypendialnej, Gala Fundacji Elblàg itp.) (przyk∏adem jest wp∏ata 200 z∏ dokonana przez panià Mari´ Jaroszyƒskà, w∏aÊcicielk´ Apteki Centralnej); OD 1.000 Z¸ Przy wp∏acie od 1.000 z∏ do 3.000 z∏, tj. np. op∏aceniu jednego stypendium (lub wielokrotnoÊci): 1. darczyƒca mo˝e jednorazowo wskazaç stypendyst´ (stypendystów) z listy opracowanej przez Komisje Stypendialne lub Zarzàd Fundacji 2. Fundacja oraz wskazany stypendysta b´dzie nag∏aÊnia∏ w mediach fakt finansowania stypendium przez firm´ lub osob´ (m. in. przy uroczystoÊci wr´czania decyzji stypendialnych), 3. darczyƒca b´dzie otrzymywa∏ informacje dotyczàce post´pów w nauce stypendysty, 4. fakt ufundowania stypendium przedstawiony zostanie na decyzji stypendialnej, 5. uka˝à si´ informacje o darczyƒcy na stronie internetowej, raporcie rocznym, materia∏ach promocyjnych fundacji 6. darczyƒca b´dzie zapraszany na imprezy organizowane przez Fundacj´ (uroczystoÊç wr´czenia decyzji stypendialnych, Gala Fundacji Elblàg itp.), (przyk∏adem jest Ryszard Rynkowski, który wp∏aci∏ 3.000 z∏ na stypendium oraz Hanna Skrobotun, która funduje jedno stypendium) OD 10.000 Z¸ Przy wp∏acie od 10.000 z∏ darczyƒca: 1. mo˝e za∏o˝yç w ramach Fundacji w∏asny, wyodr´bniony fundusz, 2. b´dzie móg∏ go nazwaç (np. swoim nazwiskiem), 3. b´dzie wspó∏decydowaç o sposobie wydatkowania jego dochodów zgodnie ze statutem fundacji, VI – Dla przyk∏adu 150 4. mo˝e staç si´ cz∏onkiem Rady Fundacji lub Komisji Stypendialnej, 5. uzyska mo˝liwoÊç corocznego wskazywania stypendysty, 6. b´dzie otrzymywa∏ informacje dotyczàce post´pów w nauce stypendysty, 7. uka˝à si´ informacje o darczyƒcy na stronie internetowej, raporcie rocznym, materia∏ach promocyjnych fundacji 8. b´dzie zapraszany na imprezy organizowane przez Fundacj´ (uroczystoÊç wr´czenia decyzji stypendialnych, Gala Fundacji Elblàg itp.) (przyk∏adem jest firma Elbrewery Company Ltd, która przekaza∏a na kapita∏ ˝elazny Funduszu Stypendialnego 20.000 z∏ i co roku wskazuje jednego stypendyst´) Szczególnie zas∏u˝eni dla Fundacji darczyƒcy stajà si´ cz∏onkami Rady Sponsorów Fundacji Elblàg, otrzymujà w uroczysty sposób okolicznoÊciowà tabliczk´. O fakcie tym informowane sà media. Cz∏onkami Rady Sponsorów sà: Ryszard Rynkowski oraz Krystyna Prokop-Kinicka. Ka˝dorazowo istnieje mo˝liwoÊç negocjacji co do form prezentacji darczyƒcy, utworzenia nowego funduszu itp. Ka˝dorazowo darczyƒca otrzyma pisemne podzi´kowanie za darowizn´. Przy wi´kszych wp∏atach zawierana b´dzie umowa darowizny. NOMINACJE DO TYTU¸U „FILANTROPA ROKU” I „DOBROCZY¡CA ROKU” Firmy i osoby, które najbardziej pomagajà Fundacji, b´dà nominowane przez nià: 1. do Tytu∏u Filantropa Roku, organizowanego corocznie przez Fundacj´ Elblàg (np. nominowana zosta∏a p. Krystyna Prokop-Kinicka, w∏aÊcicielka Agencji Marketingu ANON 1 w Warszawie za wp∏at´ 50.000 z∏ na Fundusz Stypendialny) 2. do Tytu∏u Dobroczyƒcy Roku, ogólnopolskiego konkursu organizowanego przez Akademi´ Rozwoju Filantropii w Polsce. SPONSORING AKCJI FUNDACJI ELBLÑG Konkursu o Tytu∏ Filantropa Roku – 2.0005.000 z∏ 1. umieszczenie loga firmy na formularzu nominacji (formularz rozes∏any do ok. 300 organizacji i instytucji Elblàga i powiatu elblàskiego) 2. umieszczenie loga na ulotce rozdawanej podczas Gali Fundacji Elblàg (1000 szt.) 3. podawanie informacji i loga w spotach telewizyjnych i wypowiedziach w mediach 4. umieszczenie loga na plakacie konkursu 5. umieszczenie informacji i loga na stronie internetowej Fundacji www.fundacja.elblag.pl 6. umieszczenie loga sponsora (baner) podczas Gali Fundacji Elblàg 7. umieszczenie informacji w spocie radiowym i telewizyjnym 8. informacja ustna podczas Gali 9. umieszczenie informacji w Raporcie Rocznym Fundacji Elblàg Program Literacki Fundacji Elblàg – 1.0002.000 z∏ 1. umieszczenie loga firmy na nagrodzonej i wydanej przez Fundacj´ publikacji 2. podawanie sponsorów Konkursu FL w prasie, radiu i TV lokalnej 3. umieszczenie informacji i loga na stronie internetowej Fundacji www.fundacja.elblag.pl 4. umieszczenie loga sponsora (baner) podczas uroczystoÊci rozstrzygni´cia Programu 5. umieszczenie loga i informacji w Raporcie Rocznym Fundacji Elblàg Doroczna akcja Fundacji „Z∏otówka na stypendia” – 2.000 z∏ 1. umieszczenie loga firmy na ulotce akcji (ok. 5000 szt.) 2. umieszczenie loga na plakacie akcji, który b´dzie wisia∏ w ka˝dej szkole w Elblàgu 3. podawanie informacji i loga w materia∏ach i wypowiedziach w mediach 4. umieszczenie informacji i loga na stronie internetowej www.fundacja.elblag.pl 5. umieszczenie loga sponsora (baner) podczas uroczystego podsumowania akcji 6. umieszczenie informacji w Raporcie Rocznym Fundacji Elblàg Ka˝dorazowo istnieje mo˝liwoÊç negocjacji co do kwot i form prezentacji darczyƒcy. US¸UGI FUNDACJI NA RZECZ BIZNESU 1. udost´pniania informacji na temat wartych wsparcia programów spo∏ecznych prowadzonych przez organizacje spo∏eczne z Elblàga, (np. firma Provident) 2. konsultacje odnoÊnie organizacji ubiegajàcych si´ o wsparcie finansowe, 3. mo˝liwoÊç przekazania dla Fundacji obs∏ugi Êrodków przeznaczanych przez firm´ na dotacje dla organizacji i osób prywatnych. Elblàg, 2004 Nie trzeba byç bogaczem, aby dzieliç si´ z innymi... FUNDACJA ELBLÑG – FUNDUSZ LOKALNY REGIONU ELBLÑSKIEGO Ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17 • 82-300 Elblàg • tel. fax 055 236 98 88 • [email protected] • www.fundacja.elblag.pl VI – Dla przyk∏adu 151 UMOWA DAROWIZNY Zawarta w Elblàgu w dniu............................ pomi´dzy:.......................................................................................................................................... z siedzibà:........................................................................................................................................... reprezentowanym przez:.................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. zwanym dalej darczyƒcà a Fundacjà Elblàg z siedzibà w: 82-300 Elblàg, ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17, reprezentowanà przez Arkadiusza Jachimowicza – prezesa Zarzàdu, zwanà dalej stronà obdarowanà. W myÊl art. 888 § 1 k. c. („Przez umow´ darowizny darczyƒca zobowiàzuje si´ do bezp∏atnego Êwiadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majàtku”) darczyƒca zobowiàzuje si´ do bezp∏atnego Êwiadczenia na rzecz obdarowanej Fundacji. Âwiadczeniem jest wartoÊç pieni´˝na w wysokoÊci................................................. z∏ (s∏ownie) .................................................................................................................................... z∏ Darczyƒca przekazuje darowizn´ na rzecz strony obdarowanej pod warunkiem wydatkowania jej na cele: – zasilenie Funduszu: ≥ Nieograniczonego ≥ Stypendialnego ≥ Dzieci Niepe∏nosprawnych ≥ M∏odzie˝owego – inne cele:................................................................................................................................... Cele takie sà wymienione w statucie Fundacji Elblàg i stanowià przedmiot dzia∏alnoÊci strony obdarowanej. Inne uwagi:.............................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ................................................................................................. Fundacji – przys∏uguje – nie przys∏uguje – prawo podania faktu przekazania darowizny, jej kwoty oraz nazwiska/nazwy Darczyƒcy do publicznej wiadomoÊci. Obdarowany ................................................... Darczyƒca ......................................................... VI – Dla przyk∏adu 152 Ró˝ne problemy - jedna metoda VII – Ró˝ne problemy - jedna metoda 153 Irena Gadaj, Dyrektor Projektu, Prezes Fundacji Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej RÓ˚NE PROBLEMY – JEDNA METODA – FUNDUSZE LOKALNE NA RZECZ SPO¸ECZNOÂCI Podstawowe informacje o Projekcie Sieci Funduszy Lokalnych oraz jego znaczeniu w rozwoju Funduszy Lokalnych w Polsce W styczniu 2004 roku Sieç Funduszy Lokalnych przystàpi∏a do realizacji projektu „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” (Projekt). Dotacja na realizacj´ Projektu w wysokoÊci 93.676 euro zosta∏a pozyskana z Programu Rozwoju Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego – Phare 2001 za poÊrednictwem Fundacji Fundusz Wspó∏pracy w Warszawie. Sam Projekt zosta∏ wypracowany przez Rad´ Sieci FL w trakcie realizacji poprzedniego, pierwszego wspólnego projektu Sieci „Bàdê partnerem – daj szans´” (Phare ACCESS 2000) i stanowi równie˝ jego kontynuacj´. Celem Projektu jest poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci lokalnych, przeciwdzia∏anie wykluczeniom spo∏ecznym, w∏àczenie do obywatelskiego uczestnictwa grup zagro˝onych marginalizacjà spo∏eczno-ekonomicznà poprzez wypracowanie sta∏ych êróde∏ finansowania dzia∏aƒ i dzia∏ania na rzecz tych grup oraz przygotowanie wolontariuszy do pozyskiwania Êrodków (wzmocnienie potencja∏u Funduszy Lokalnych). Beneficjentami dzia∏aƒ Projektu sà mi´dzy innymi: spychane na margines ˝ycia kobiety (Bi∏goraj), dzieci niepe∏nosprawne (Bystrzyca K∏odzka), bezrobotna m∏odzie˝ (Elblàg), osoby stare (Zelów), sieroty (Kielce), ofiary uzale˝nieƒ (Sokó∏ka). Projekt realizowany by∏ przy Êcis∏ej wspó∏pracy lokalnych organizacji pozarzàdowych, biznesu, samorzàdów i spo∏ecznoÊci lokalnych, oraz zaanga˝owaniu Partnera Strategicznego Sieci Funduszy Lokalnych – Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce. G∏ówne dzia∏ania Projektu 1. Przeprowadzenie diagnozy problemów spo∏ecznoÊci lokalnych (z wykorzystaniem doÊwiadczeƒ z projektu „Bàdê partnerem – daj szans´”) w Nidzicy, Zelowie, Tomaszowie Mazowieckim, Raciborzu i Rzeszowie) oraz ponowna pog∏´biona analiza problemów w pozosta∏ych obszarach dzia∏ania Funduszy Lokalnych. Dzia∏ania te koordynowa∏ Piotr Buczek. 2. Przygotowanie Funduszy Lokalnych do pozyskiwania Êrodków na dzia∏ania spo∏eczne (wyszkolenie grupy trenerów lokalnych, wyszkolenie wolontariuszy – lokalnych fundraiserów, cykliczne warsztaty fundraisingowe we wszystkich Funduszach Sieci) oraz wypracowanie procedur tworzenia i funkcjonowania funduszy celowych. Opracowanie standardów Funduszy Lokalnych przy Êcis∏ej wspó∏pracy z Akademià Rozwoju Filantropii. 3. Utworzenie nowych funduszy celowych obs∏ugiwanych przez Fundusze Lokalne z ˝elaznym kapita∏em poczàtkowym minimum 5.000 z∏ i uruchomienie pomocy dla zdiagnozowanych grup beneficjentów: aktywizacja grup marginalizowanych oraz lokalnych organizacji pozarzàdowych dzia∏ajàcych na ich rzecz (przeprowadzenie konkursów grantowych i przyznanie dotacji w wysokoÊci minimum 5.000 z∏). 4. Promowanie idei funduszu lokalnego, fundraisingu oraz modelu pomocy grupom marginalizowanym wypracowanego w projekcie: konferencje prasowe, ulotki, redagowanie Kuriera Emaliowego, konferencja promocyjna, teczka fundraisera, zbiórki publiczne, imprezy charytatywne, poradnik fundraisera. Osiàgni´te efekty Mimo bardzo krótkiego okresu realizacji projektu (9 miesi´cy) wszystkie jego za∏o˝enia zosta∏y zrealizowane. Za najwa˝niejsze nale˝y uznaç utworzenie nowych i wzmocnienie istniejàcych wydzielonych funduszy celowych we wszystkich 12 Funduszach Lokalnych Sieci. Te utworzone w ramach projektu fundusze ju˝ w trakcie realizacji Projektu wspar∏y dzia∏ania na rzecz konkretnych grup marginalizowanych (sieroty, dzieci g∏odne i niepe∏nosprawne, dzieci z ma∏ych wsi i miasteczek, majàce utrudniony dost´p do nauki i kultury, ofiary uzale˝nieƒ, spychane na margines ˝ycia kobiety, m∏odzie˝ bezrobotna i zagro˝ona VII – Ró˝ne problemy - jedna metoda 154 bezrobociem, wymagajàce opieki osoby starsze i nieporadne). Ponad 1500 osób uzyska∏o pomoc w ramach projektu. Rozdysponowano ponad 60 tys. z∏ w postaci grantów i stypendiów. Zasoby Funduszy Lokalnych wzros∏y. Nowe fundusze celowe dysponujà kapita∏em ˝elaznym, wynoszàcym ponad 40 tys z∏. Znacznie wzrós∏ potencja∏ ludzki Funduszy Lokalnych. Przy ka˝dym FL utworzono grup´ fundraiserów. Znacznie poszerzono ofert´ dla darczyƒców. Fundusze zastosowa∏y nowe metody fundraisingowe. Znacznie poprawi∏ si´ marketingowy wizerunek polskiego Funduszu Lokalnego (opracowano ulotki, plakaty, teczki fundraisera, prezentacje multimedialne, odby∏y si´ liczne imprezy charytatywne dla spo∏ecznoÊci lokalnych). Podsumowanie Realizowany przez polskie Fundusze Lokalne projekt „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” wp∏ynie niewàtpliwie na ich rozwój, poniewa˝: – ustalone zosta∏y standardy Fundusz Lokalnego, – opracowano procedury tworzenia wydzielonych funduszy, – zapoczàtkowane zosta∏o tworzenie i obs∏uga wydzielonych funduszy, dysponujàcych w∏asnym kapita∏em ˝elaznym, – opracowano materia∏y szkoleniowe, przeszkolono i przygotowano do pracy du˝à grup´ lokalnych fundraiserów, – przeprowadzono ró˝norodne dzia∏ania marketingowe (konferencje, imprezy charytatywne, spotkania, rozmowy bezpoÊrednie) i przygotowano materia∏y promocyjne (teczka fundraisera, prezentacja FL na CD, ulotki, plakaty), – przeprowadzono udane dzia∏ania fundraisingowe. Dzia∏ania Funduszy Lokalnych w Polsce majà szeroki zasi´g i oddzia∏ywanie. Przyczyniajà si´ do budowy otwartego spo∏eczeƒstwa obywatelskiego i odrodzenia polskiej filantropii. Realizacja Projektu pokaza∏a, i˝ mimo tego, ˝e w ró˝nych spo∏ecznoÊciach lokalnych sà ró˝ne problemy, to droga ich rozwiàzania mo˝e byç wspólna: 1. poznanie problemu, zidentyfikowanie grupy wymagajàcej wsparcia, 2. ocena mo˝liwoÊci rozwiàzania problemu, 3. zbudowanie zespo∏u wolontariuszy fundraiserów gotowych zaanga˝owaç swój czas i umiej´tnoÊci nabyte w trakcie szkoleƒ, warsztatów i zaj´ç instrukta˝owych, 4. aktywne dzia∏ania fundraisingowe, 5. aktywizowanie grup marginalizowanych poprzez og∏aszanie otwartych konkursów grantowych. Projekt Sieci FL „Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci” jest bardzo wa˝ny dla rozwoju Funduszy Lokalnych w Polsce. Jestem dumna, ˝e mia∏am zaszczyt kierowaç jego realizacjà. Ca∏y zespó∏ realizujàcy Projekt jest te˝ Êwiadomy, ˝e wiele jeszcze trzeba zrobiç dla wzmocnienia pozycji Funduszy Lokalnych w Polsce, tak by mog∏y one w jeszcze lepszym stopniu rozwiàzywaç problemy lokalne, przeciwdzia∏aç marginalizacji, aktywizowaç grupy mieszkaƒców, wp∏ywaç na popraw´ jakoÊci ˝ycia. Realizatorzy Projektu Wnioskodawca – Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej (ul. KoÊciuszki 65, 23-400 Bi∏goraj), dyrektor Projektu Irena Gadaj, prezes Fundacji FLZB (84/686 54 08, [email protected]) Koordynatorzy lokalni Projektu: 1. Alicja Tuzinek – Fundacja FLZB (84/686 53 93, [email protected]), koordynuje dzia∏ania FL z Bi∏goraja, Le˝ajska i Zelowa; 2. Arkadiusz Jachimowicz/Gabriela Zimirowska – Fundacja Elblàg – Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego (ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17, 82-300 Elblàg, 55/236 98 88, [email protected]), koordynuje dzia∏ania FL z Elblàga, Nidzicy i Lidzbarka Warmiƒskiego; 3. Piotr Buczek – Stowarzyszenie na Rzecz Fundacji Rozwoju Spo∏ecznego w Rzeszowie (ul. Jab∏oƒskiego 12, 35-068 Rzeszów, 17/85 07 420, [email protected]), koordynuje dzia∏ania FL z Rzeszowa, Tomaszowa Mazowieckiego i Sokó∏ki; 4. Anna Koryciƒska – Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego I Filantropii w Kielcach (ul. Bodzeƒtyƒska 44a, 25-308 Kielce, 41/344 77 62, 34 44 160, wew. 25 [email protected], [email protected]), koordynuje dzia∏ania FL z Kielc, Raciborza i Bystrzycy K∏odzkiej. VII – Ró˝ne problemy - jedna metoda 155 156 Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce VIII – Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 157 Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce Kim jesteÊmy? Ogólnopolska Sieç Funduszy Lokalnych skupia 12 organizacji. Celem Sieci jest wymiana informacji i doÊwiadczeƒ, realizacja wspólnych dzia∏aƒ i pomoc w realizowaniu zamierzeƒ dobroczynnych darczyƒców, popularyzacja idei Funduszy Lokalnych i wspó∏praca w zakresie promocji filantropii w Polsce. Fundusze Lokalne to dobroczynne, nie nastawione na zysk organizacje, które zbierajà Êrodki finansowe z ró˝nych êróde∏ (przedsi´biorcy, samorzàd, obywatele) i przeznaczajà je na dzia∏ania zmierzajàce do poprawy warunków ˝ycia w spo∏ecznoÊciach lokalnych. Finansujà programy skierowane do mieszkaƒców, miejscowych stowarzyszeƒ i fundacji, szkó∏, domów kultury i innych instytucji nie nastawionych na zysk, które prowadzà dzia∏ania na rzecz spo∏ecznoÊci. Cechà charakterystycznà Funduszy Lokalnych jest tworzenie kapita∏u wieczystego: ∏àczy on darowizny wielu darczyƒców a dochody z niego sà przeznaczane na finansowanie ró˝norodnych dzia∏aƒ spo∏ecznych. Dzi´ki zebranemu kapita∏owi Fundusze sà w stanie zapewniç trwa∏e wsparcie dla programów spo∏ecznych, edukacyjnych lub kulturalnych. Pierwsze polskie Fundusze Lokalne powsta∏y w 1998 roku dzi´ki wspó∏pracy spo∏ecznoÊci z Akademià Rozwoju Filantropii w Polsce. Co robimy? Fundusze Lokalne dzia∏ajà przewa˝nie w ma∏ych Êrodowiskach, takich jak Sokó∏ka, Bystrzyca K∏odzka, Le˝ajsk, Nidzica, Zelów, Lidzbark Warmiƒski, Bi∏goraj, ale równie˝ w wi´kszych miastach jak: Kielce, Tomaszów Mazowiecki, Rzeszów, Racibórz, Elblàg. Zajmujà si´ poprawà jakoÊci ˝ycia mieszkaƒców: pomagajà w organizacji lokalnych inicjatyw ró˝nych grup spo∏ecznych, przede wszystkim dzieci, m∏odzie˝y, osób starszych oraz osób niepe∏nosprawnych. Podstawowe formy dzia∏alnoÊci to: • programy stypendialne dla uzdolnionych uczniów i studentów • programy aktywizujàce dla osób starszych • wspieranie inicjatyw z dziedziny ekologii, kultury, sportu oraz pomocy spo∏ecznej • lokalne edycje ogólnopolskich programów grantowych i stypendialnych • programy grantowe dla dzieci i m∏odzie˝y, m. in. Godzina po lekcjach, Nie sp´dzaj czasu na ulicy, Z∏otówka do szcz´Êcia, KubuÊ Puchatek Dzieciom Co oferujemy? Fundusze Lokalne przede wszystkim pobudzajà do wspólnego dzia∏ania lokalnà spo∏ecznoÊç: przedsi´biorców, samorzàdowców oraz mieszkaƒców. W ciàgu pi´ciu lat, korzystajàc z doÊwiadczeƒ amerykaƒskich i angielskich, Fundusze wypracowa∏y normy dzia∏ania, które zapewniajà wiarygodnoÊç, jawnoÊç oraz profesjonalnà obs∏ug´ darczyƒców. Atutem Ogólnopolskiej Sieci Funduszy Lokalnych jest: • dobra znajomoÊç potrzeb Êrodowiska, w którym dzia∏ajà • doÊwiadczenie w realizacji ró˝norodnych programów spo∏ecznych • wypracowane standardy przydzielania dotacji i stypendiów, monitoringu monitoringu sprawozdawczoÊci • promowanie i rozwijanie filantropii lokalnej • umiej´tnoÊç budowania partnerstwa dla rozwiàzywania problemów spo∏ecznoÊci • wsparcie merytoryczne i finansowe inicjatyw lokalnych • doÊwiadczenie we wspó∏pracy z filantropijnymi organizacjami zagranicznymi • otwartoÊç na nowe pomys∏y Wspólne projekty 1. Projekt “Bàdê partnerem – daj szans´” (Phare Access 2000) mia∏ na celu aktywizowanie jednostek i grup pozostajàcych na marginesie ˝ycia spo∏ecznego poprzez zwi´kszenie zaanga˝owania sektorów: administracji publicznej, biznesu i organizacji pozarzàdowych w tworzeniu i finansowaniu programów spo∏ecznych na rzecz tych grup w ró˝nych Êrodowiskach. W ramach projektu wykonane zosta∏o profesjonalne badanie problemów spo∏ecznych i wypracowano modelowe metody ich rozwiàzywania. VIII – Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 158 Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 2. Realizowany w 2004 roku projekt „Ró˝ne problemy – jedna metoda – Fundusze Lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci”. Dotacja na realizacj´ Projektu zosta∏a pozyskana z Programu Rozwoju Spo∏eczeƒstwa Obywatelskiego – Phare 2001. Celem Projektu jest poprawa jakoÊci ˝ycia spo∏ecznoÊci lokalnych, przeciwdzia∏anie wykluczeniom spo∏ecznym, w∏àczenie do obywatelskiego uczestnictwa grup zagro˝onych marginalizacjà spo∏eczno – ekonomicznà poprzez wypracowanie sta∏ych êróde∏ finansowania i prowadzenie dzia∏aƒ na rzecz tych grup, a tak˝e przygotowanie wolontariuszy do pozyskiwania Êrodków w celu wzmocnienia potencja∏u Funduszy Lokalnych. W • • • • ciàgu 5 lat funkcjonowania Fundusze Lokalne: dofinansowa∏y 1168 lokalnych projektów na sum´ 1.544.300 z∏ przyzna∏y 2400 stypendiów na sum´ 2.049.700 z∏ zmobilizowa∏y do dzia∏aƒ na rzecz Êrodowiska lokalnego ponad 5000 wolontariuszy dysponujà kapita∏em wieczystym o ∏àcznej wartoÊci ok. 4 mln z∏ Adresy Funduszy Lokalnych Fundusz Lokalny Masywu Ânie˝nika Wójtowice 19, 57-516 Stara Bystrzyca tel./fax 74*811 18 80 [email protected] www.flms.pl Dorota Komornicka – prezes Sekretariat Sieci w 2004 r. Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000” ul. MoÊcickiego 6, 97-200 Tomaszów Mazowiecki tel. 44*723 70 80 fax 44*723 68 78 [email protected] http://free.ngo.pl/fund2000 Monika Olejnik – koordynator Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej ul. KoÊciuszki 65, 23-400 Bi∏goraj tel. 84*686 48 87, fax 84*686 53 93 [email protected] www.flzb.lbl.pl Irena Gadaj – prezes Stowarzyszenie na Rzecz Fundacji Rozwoju Spo∏ecznego Fundusz Lokalny w Rzeszowie ul. Jab∏oƒskiego 12, 35-068 Rzeszów tel. 17*862 69 64, fax 17*85 07 420 e-mail: [email protected] www.flrzeszow.org.pl Grzegorz Nowakowski – prezes Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii ul. Bodzentyƒska 44a 25-308 Kielce tel. 41*344 77 62, 344 66 30 wew. 30 fax 41*344 77 62, 344 66 30 wew. 28 [email protected] http://www.frdl.kielce.pl/fundusz Jolanta Mindewicz – koordynator Fundusz Lokalny Powiatu Le˝ajskiego ul. Targowa 9, 37-300 Le˝ajsk tel./faks 17*242 79 08 [email protected] www.lsr.pl/fl El˝bieta Strug – koordynator Nidzicki Fundusz Lokalny ul. RzemieÊlnicza 3, 13-100 Nidzica tel. 89*625 36 51, fax 89*625 36 62 [email protected] www.funduszlokalny.nidzica.pl Barbara Margol – prezes Fundacja “Sokólski Fundusz Lokalny” Plac KoÊciuszki 9, 16-100 Sokó∏ka tel/fax 85*711 57 00 [email protected] www.sfl.org.pl Maria Talarczyk – prezes VIII – Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 159 Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce Raciborski Fundusz Lokalny ul. Rzeênicza 8, 47-400 Racibórz tel./fax 32*418 15 93 [email protected] www.rfl.org.pl Maria Wiecha – prezes Fundacja Rozwoju Spo∏ecznego „Nad Symsarnà” ul. Or∏a Bia∏ego 7, 11-100 Lidzbark Warmiƒski tel. 89*767 16 83, fax 89*767 45 88 [email protected] www.funduszlokalny.pl Maria ˚yliƒska – prezes Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” Zelowski Fundusz Lokalny ul. Mickiewicza 4, 97-425 Zelów tel. 44*634-34-61 fax: 044*634 -13-41 e-mail: [email protected] www.sdrazem.org.pl Anna Doliwa – wiceprezes Fundacja Elblàg Fundusz Lokalny Regionu Elblàskiego ul. Zwiàzku Jaszczurczego 17, 82-300 Elblàg tel./fax 55*236 98 88 [email protected] www.fundacja.elblag.pl Arkadiusz Jachimowicz – prezes Partnerzy Strategiczni Ogólnopolskiej Sieci Funduszy Lokalnych AKADEMIA ROZWOJU FILANTROPII W POLSCE Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce (ARFP) przyczyni∏a si´ do powstania Ogólnopolskiej Sieci Funduszy Lokalnych poprzez realizacj´ PROGRAMU ROZWOJU FILANTROPII LOKALNEJ. Akademia jest stowarzyszeniem, zarejestrowanym w 1998 roku, które zajmuje si´ wspieraniem i rozwojem lokalnych programów realizowanych przez organizacje spo∏eczne we wspó∏pracy ze Êrodowiskami biznesu i samorzàdu. ARFP stale wspó∏pracujàc z Funduszami Lokalnymi, pomaga im poprzez szkolenia, doradztwo, promocj´ oraz wspó∏finansowanie realizacji wielu projektów. Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce ul. Marsza∏kowska 6/6, 00-590 Warszawa tel. 22*622 01 22, fax 22*622 02 11 [email protected] www.filantropia.org.pl FUNDACJA IM. STEFANA BATOREGO ul. Sapie˝yƒska 10 a, 00-215 Warszawa tel. 22*536 02 00, fax 22*536 02 20 [email protected] www.batory.org.pl VIII – Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 160 Spis treÊci Wst´p 5 Rozdzia∏ I – Zacz´∏o si´ od Akademii... Historia Funduszy Lokalnych w Polsce 9 10 Rozdzia∏ II – Fundusze dziÊ Fundusze lokalne po szeÊciu latach Polskie klimaty funduszu 13 14 15 Rozdzia∏ II – Fundraising po amerykaƒsku Rola fundraisingu w rozwoju polskiego spo∏eczeƒstwa obywatelskiego 19 20 Rozdzia∏ IV – DwanaÊcie razy fundusz lokalny Stowarzyszenie Dobroczynne „RAZEM” Zelowski Fundusz Lokalny Stowarzyszenie Dobroczynne „Lokalny Fundusz Roku 2000” Fundacja Sokólski Fundusz Lokalny Fundusz Lokalny w Rzeszowie Raciborski Fundusz Lokalny Fundusz Lokalny Powiatu Le˝ajskiego Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii w Kielcach Fundusz Lokalny w Elblàgu Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Bi∏gorajskiej Nidzicki Fundusz Lokalny Fundusz Lokalny Masywu Ânie˝ka Przygoda Nad Symsarnà 33 34 40 46 54 58 62 66 70 78 92 98 104 Rozdzia∏ V – Fundraising po polsku Odpisy od wynagrodzeƒ po nidzicku Jeden procent Jak w Elblàgu robi si´ zbiórki publiczne Sponsoring dla Funduszy Lokalnych jako wyodr´bniona metoda fundraisingowa Nie taki samorzàd straszny Wspó∏praca samorzàdu z organizacjami pozarzàdowymi na przyk∏adzie Sokó∏ki 111 112 114 117 125 132 135 Rozdzia∏ VI – Dla przyk∏adu Standardy dzia∏ania Funduszu Lokalnego Standardy tworzenia i obs∏ugi wydzielonych funduszy w Funduszach Lokalnych Instrukcja dla wolontariuszy-fundraiserów pozyskujàcych darowizny gotówkowe dla Fundacji Elblàg Oferta dla darczyƒców – rok 2004 143 144 148 149 150 Rozdzia∏ VII – Ró˝ne problemy – jedna metoda Ró˝ne problemy – jedna metoda – fundusze lokalne na rzecz spo∏ecznoÊci 153 154 Rozdzia∏ VIII – Sieç Funduszy Lokalnych w Polsce 157 161
