Analiza porównawcza narzędzi informatycznych wspomagających

Transkrypt

ANALIZA PORÓWNAWCZA NARZDZI INFORMATYCZNYCH
WSPOMAGAJCYCH MODELOWANIE PROCESÓW BIZNESOWYCH
MARTA SZARAFISKA
Uniwersytet Szczeciski
JAROSŁAW BECKER
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Streszczenie
Celem artykułu jest identyfikacja narzĊdzi informatycznych wspomagających
modelowanie i analizĊ procesów biznesowych, jak równieĪ próba ich oceny oraz
okreĞlenie właĞciwego metodycznego podejĞcia do wyboru narzĊdzi BPM wzglĊdem
wyselekcjonowanych kryteriów. W kolejnoĞci scharakteryzowano narzĊdzia wspomagające modelowanie, nastĊpnie zrealizowano procedurĊ pozyskiwania rozwiązaĔ
decyzyjnych za pomocą metody AHP. CałoĞü koĔczą wnioski przeprowadzonych badaĔ.
Słowa kluczowe: modelowanie procesów biznesowych, BPM, narzdzia modelowania, AHP
1. Wprowadzenie
Obecnie podejcie procesowe w funkcjonowaniu przedsibiorstw stało si niezwykle popularne. Wiele firm zdecydowało si na zmian swojej orientacji na procesow twierdzc, i pozwoli
im to zwikszy
zyski lub te zmniejszy
koszty prowadzenia działalnoci. Modelujc organizacj
reorganizujemy j koncentrujc si na procesach, w nastpstwie porzdkujemy informacj
o przedsibiorstwie. Modelowanie procesów gospodarczych stanowi zatem wany kierunek bada
informatyki gospodarczej. W konsekwencji identyfikacja architektury informacji, modelowanie
i optymalizacja przebiegu procesów gospodarczych zachodzcych w przedsibiorstwie s elementami decydujcymi o jego rozwoju i konkurencyjnoci. Wybór modelu procesów jest jedn
z najwaniejszych decyzji przy wyborze całego zintegrowanego systemu zarzdzania. Wobec powyszego powstało wiele metod oraz narzdzi modelowania procesów gospodarczych,
wykorzystujcych róne notacje. Komputerowe narzdzia modelowania to specjalistyczne oprogramowanie zapewniaj moliwo
identyfikacji procesów i ich mapowania, ale przede wszystkim
umoliwiajce łatwe i szybkie wykonywanie zmian w obrbie modelu. Dziki rozwojowi technologii informatycznej projektowanie procesów i ich implementacja mog by
uwaane, jako
współzalene.[9] Aktualnie technologia informatyczna nie powinna by
traktowana tylko jako automatyzacja oraz wsparcie dodawane po zaprojektowaniu procesu, ale pozwala ona na całkowite
zintegrowanie z procesami biznesowymi, co prowadzi do likwidacji luki pomidzy IT a biznesem,
uwaanej za jedn z przyczyn niezadowalajcych rezultatów wdraania nowoczesnych technologii
w organizacjach.[5] Obecnie prawie we wszystkich przedsibiorstwach działajcych pod presj
konkurencji systemy organizacyjne i informatyczne wspieraj obsług procesów gospodarczych.
Na rynku dostpnych jest wiele aplikacji oferujcych róne funkcjonalnoci, od prostych bazujcych na gotowych diagramach, koczc na zaawansowanych zaopatrzonych w dodatkowe funkcje,
takie jak analiza czy usprawnianie. Warto, zatem przed wyborem jednego z nich okreli
obecne
266
Marta SzarafiĔska, Jarosław Becker
Analiza porównawcza narzĊdzi informatycznych
wspomagających modelowanie procesów biznesowych
i przyszłe potrzeby przedsibiorstwa oraz zapozna
si z funkcjonalnoci i moliwociami rozwoju oprogramowania.
W niniejszym artykule podjto prób oceny narzdzi modelowania procesów gospodarczych.
W kolejnoci zostały przedstawione i zidentyfikowanie narzdzia informatyczne wykorzystywane
w organizacjach wdraajcych zarzdzanie procesowe. Konstrukcja zbioru kryteriów oceny została zrealizowana w oparciu o literatur przedmiotu [5,6,7,8] oraz informacj ze stron internetowych
producentów oprogramowania.[15,16,18,19,22] Wielokryterialna hierarchiczna analiza porównawcza posłuyła jako podstawa do oceny wybranych narzdzi modelowania.
2. Charakterystyka narzdzi wspomagajcych modelowanie i analiz procesów gospodarczych
Aby poprawnie zamodelowa
procesy biznesowe analitycy, wdroeniowcy i projektanci systemów korzystaj z oprogramowania wspomagajcego modelowanie. Narzdzia BPM ułatwiaj
zarzdzanie oferujc moliwoci analityczne, kontrolne, symulacyjne itp. Prawidłowo zidentyfikowane i zamodelowane procesy gospodarcze porzdkuj rodowisko informacyjne
przedsibiorstwa oraz warunkuj efektywne funkcjonowanie podsystemu zarzdzania organizacji
gospodarczej, tym samym stanowic konieczny wstpny etap wdroenia zintegrowanych rozwiza informatycznych czy certyfikacji (np. wprowadzenie norm z serii ISO).[3] W konsekwencji
identyfikacja architektury informacji, modelowanie i optymalizacja przebiegu procesów gospodarczych zachodzcych w przedsibiorstwie s elementami decydujcymi o jego rozwoju
i konkurencyjnoci. Na rynku rozwiza IT istnieje wiele narzdzi wspierajcych modelowanie
i optymalizacje procesów. Narzdzia te mona podzieli
ze wzgldu na ich funkcjonalno
i przeznaczenie według nastpujcych kategorii:
1. narzdzia wizualizacji graficznej: (np. Microsoft Visio),
2. narzdzia mapowania procesów: (np. iGrafx FlowCharter),
3. narzdzia do wspomagania projektowania i doskonalenia modelowania procesów biznesowych: ARIS Toolset (IDS Prof. Scherr), Adonis (BOC Gmbh) iGrafx (Corel),
ProVision (Metastorm), Workflow Analyzer (Meta Software); oraz modelowania i symulacji procesów (np. iGrafx Process 2000, Corporate Modeler 8e, ProcessWise
WorkBench, WorkFlow Analyser),
4. narzdzia typu CASE (Computer Aided Software Engineering): słuce do projektowania
systemów informatycznych – na przykład oprogramowanie Designer/2000 (Oracie) Select Enterprise (Select Software), Rational Rose,
5. narzdzia modelowania procesów wbudowane w systemy klasy ERP (np. IFS Bussiness
Modeler). [8]
Przedstawione powyej przykłady oprogramowania wspomagajcego modelownie to jedynie
niektóre sporód wielu dostpnych na rynku. Na rynku produktów wspierajcych modelowanie
znajduje si wiele pakietów, które oferuj szerok funkcjonalno
i wachlarz opcji. Aby dokona
odpowiedniego wyboru jednego z nich naley skupi
si na wybranej grupie uytkowników i zada. Poprzez wspierane techniki, producent narzdzia moe dostosowa
swoj ofert w taki
sposób, aby mie
pewno
, i jest ona bardziej przydatna i co za tym idzie bardziej popularna
wród niszowych klientów. Wikszo
producentów usiłowało stworzy
narzdzia, które mog
by
wykorzystywane przez wicej ni jeden typ odbiorców, czego rezultatem jest dostpno
kluczowego produktu i nastpnie wyboru rozszerze i dodatków.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 28, 2010
267
Rysunek 1 przedstawia podstawowy podział najczciej stosowanych w Polsce narzdzi modelowania procesów biznesowych ze wzgldu na wybrane kryteria funkcjonalne. Szczegółowe
informacje o poszczególnych produktach dostpne s na stronach internetowych ich producentów.
Rysunek 1. Podział narzĊdzi informatycznych wspierających modelowanie
ródło: Opracowano na podstawie[5, 7].
Sporód zilustrowanych programów wspierajcych analiz i modelowanie procesów biznesowych w niniejszym opracowaniu zostan przyblione najistotniejsze z nich.
Ze wzgldu na szerokie spektrum zastosowa, analizie funkcjonalnej zostan poddane m.in.:
ARIS Toolset (IDS/Scherr), iGrafx (Corel), Adonis (BOC Gmbh), ProVision (Metastorm), WebSphere Business Modeler (IBM). Przedstawiona zostanie ogólna charakterystyk narzdzi
i platform programowania dla wspomagania modelowania procesów biznesowych.
3. Analiza funkcjonalna wybranych narzdzi modelowania procesów gospodarczych
Koncepcja ARIS – Architektury Zintegrowanych Systemów Informatycznych – (ang. Architecture of Intergater Information System) jako platform oprogramowania firmy IDS Scheer została
po raz pierwszy zaproponowana przez Prof. Augusta Wilhelma Scheera w 1991 roku jako koncepcja ramowa kompleksowego modelowania wspomaganych komputerowo systemów
informatycznych. W 1993 roku pojawił si na rynku pakiet oprogramowania o nazwie ARIS- toolset (wersja 1.0), który oferował metody i narzdzia do tworzenia i wdraania systemów
informatycznych.[15]
Analiza procesów firmy jest czsto niełatwym wyzwaniem dla menederów, analityków
i modelatorów danych rozwiza. Naprzeciw tym wymaganiom wychodzi Aris, umoliwia opisanie procesów z czterech perspektyw (funkcji, danych, organizacji, procesów). Analiza owych
procesów znacznie ułatwia projektowanie, a tym samym pozwala na lepsz identyfikacje i reorganizacj istniejcych struktur organizacyjnych. Kada z tych perspektyw – okrela inne spojrzenie
na procesy przedsibiorstwa, tworzc tzw. „dom ARISA” i składa si z trzech czci:
1. okrelenie wymaga (ang. requirements difinition),
268
2. specyfikacja projektowa (ang. design specification),
3. implementacja (ang. implementation). [1]
Przedstawione powyej kolejne kroki to etapy dochodzenia do realizacji systemu informacyjnego z uyciem technik informacyjnych. Modelowanie za pomoc narzdzia ARIS nie jest trudne,
wymaga jednak zapoznania si z podstawowymi notacjami, oraz diagramami. Pełne wykorzystanie potencjału, jaki kryje w sobie ARIS wymaga ju wysoko wykwalifikowanej wiedzy z zakresu
jego obsługi. Potwierdzeniem zalet w modelowaniu jest fakt, i jego zastosowania s bardzo powszechne w wielu firmach poczwszy od europejskich koczc na amerykaskich gigantach.
ARIS jako metodyka modelowania cigle si rozwija, a jego polarno
i kompleksowo
doceniła
równie firma SAP – wiatowy lider, w dostarczaniu specjalistycznego oprogramowania i rozwiza biznesowych. SAP wybrał ARIS, jako podstawow architektur ramow i narzdzie
metodyczne dla modeli referencyjnych. [2,15]
iGrafx (dawniej Micrografx) jest czci koncernu Corel jednego z najbardziej znanych i wykorzystywanych programów zajmujcych si grafik na potrzeby modelowania, symulacji
i doskonalenia procesów biznesowych. Jest on na tyle ogólny, e pozwala modelowa
procesy
o rónej strukturze i rónej złoonoci, poczwszy od prostych czynnoci np. powielania dokumentów w sekretariacie do skomplikowanych opisów struktury funkcjonalnej
przedsibiorstwa.[16,17] Od 2001 roku Micrografx połczył si z firm Corel, znan z najpopularniejszego obecnie programu graficznego – CorelDraw. Od 2004 roku pod nazw iGrafx jest
samodzieln jednostk biznesow firmy Corel, zajmujc si narzdziami do symulacji, analizy
i dokumentacji procesów biznesowych. Ma ponad 5 mln uytkowników korporacyjnych (w tym
2/3 listy Fortune 100). [11] iGrafx jest narzdziem prostym i łatwym w obsłudze a przede wszystkim elastycznym i dostosowanym do indywidualnych potrzeb uytkowników. Program jest stale
rozwijalny i ulepszany. iGrafx jest narzdziem, z którego najczciej korzysta midzy innymi
rednia kadra zarzdzajca organizacji wdraajcych ISO 9000, 14000 i 18000, doradcy biznesowi
i ISO, działy HR, administracja publiczna, wdroeniowcy Six Sigma, Lean Manufacturing i Lean
Sigma. Najnowsza liczba i charakterystyka aplikacji iGrafx dostpna jest na stronie producenta.[16]
Adonis (BOC Gmbh) jest narzdziem wspomagajcym procesy biznesowe. Jako oprogramowanie biznesowe wspiera takie obszary jak projektowanie procesów, analiz, optymalizacj,
ponadto jest narzdziem raportujcym oraz tworzcym niezbdn dokumentacje na potrzeby projektowania i reorganizacji procesów przedsibiorstwa.[18] Mona go zastosowa
do wspierania
takich obszarów jak:
1. optymalizacja procesów biznesowych – symulacja, benchmarking,
2. zarzdzanie przedsibiorstwem – poprzez opis stanowisk pracy dokumentacj,
3. controlling – zarzdzanie poprzez wskaniki, analiza kosztów procesów,
4. zarzdzanie jakoci według normy ISO 9000:2000,
5. procesowe zarzdzanie wiedz i kompetencjami –portale procesów i wiedzy,
6. zarzdzanie personelem – planowanie potrzeb pracowniczych,
7. zarzdzania ryzykiem,
8. zarzdzanie informacj – tworzenie specyfikacji dla rozwiza informatycznych. [5,20]
Adonis jest narzdziem elastycznym, dostosowujcym si do struktur organizacji i preferencji
uytkowników. To uytkownik decyduje o tym, w jaki sposób wedle indywidualnych preferencji
maja by
odwzorowane przez niego procesy w procesie modelowania, i jakie bdzie chciał uy
do tego celu narzdzia z szerokiej oferty systemu. Adonis Jest systemem niezwykle przyjaznym
269
uytkownikowi, pozwala na integracje z innymi narzdziami informatycznymi, aby w optymalny
sposób zaspokoi
oczekiwania uytkowników. Typowymi dla Adonis kompatybilnymi interfejsami s np. Visio oraz pakiet Ms Office, jak równie narzdzia typu Workflow, Case oraz systemy
ERP. Adonis w wersji Client-Server jest licencjonowany w oparciu o model "Concurrent use".
Oznacza to, e oprogramowanie klienckie moe by
zainstalowane na dowolnie wielu komputerach, jednake liczba równoczesnych połcze z baz danych zaley od liczby wykupionych
licencji.[20,24]
ProVision (Metastorm) narzdzie umoliwiajce modelowanie, wizualizacj oraz udoskonalanie całej organizacji poprzez zrozumienie relacji przyczynowo – skutkowej pomidzy strategi
biznesow, procesami biznesowymi oraz systemami i technologiami, które je wspieraj. Metastorm ProVision został uznany za numer jeden sporód aktualnie dostpnych narzdzi do
modelowanie procesów biznesowych w rankingu Forrester Wave.[10] Metastorm ProVision jest
pozycjonowany jako lider w dwóch kwadratach Gartnera – Business Process Analysis oraz Enterprise Architecutre. Analizy wskazuj łatwo
uycia, pełn integracj, due moliwoci symulacji
oraz ogromn skalowalno
sporód wielu kluczowych korzyci (cech) Metastorm ProVison.
ProVision jako narzdzie modelowania procesów biznesowych w szerokiej gamie oferty oferuje
rozwizania dla korporacji pod nazw Metastorm ProVision for Business Process Analysis. Narzdzie to umoliwia mapowanie procesów organizacyjnych oraz tworzenie niezbdnej
dokumentacji i analizy procesów biznesowych. Zalety tego narzdzia zostały docenione prze wiatowe korporacje midzy innymi klientami s: HP, American Express czy US Air Force.[12,21,24]
IBM WebSphere Business Modeler jest głównym składnikiem zestawu firmy IBM wspomagajcego zarzdzanie procesami gospodarczymi, który umoliwia modelowanie, projektowanie,
symulacj i analiz procesów gospodarczych. [22] WebSphere Business Modeler zapewnia funkcjonalnoci oparte o technologi sieciow takie jak publikowanie i współpraca (WebSphere
Business Modeler Publishing Server). Organizacje mog modelowa
procesy gospodarcze, wdraa
je, monitorowa
i podejmowa
działanie bazujce na kluczowych wskanikach wydajnoci,
alarmach i inicjatorach cigłej optymalizacji. Procesy gospodarcze mog by
take połczone ze
strategicznymi korporacyjnymi celami. [23] WebSphere Business Modeler pozwala zarówno analitykom na zbudowanie modelów zaprojektowanych do osignicia okrelonego celu
gospodarczego jak i programistom na wykorzystanie owych procesów jako szkielet nowej aplikacji. WebSphere Business Modeler oferuje wszechstronne, przyjazne uytkownikowi narzdzie
modelujce, które jest na tyle elastyczne, i spełnia wymagania zarówno biznesowych jak i technicznych uytkowników.
4. Metoda porównawcza oraz kryteria porównania
W niniejszym opracowaniu została podjta próba oceny narzdzi informatycznych słucych
modelowaniu procesów biznesowych. Okrelenie mierników słucych ocenie jest zadaniem trudnym. Wiele kryteriów, które mona wskaza
jako podstaw oceny jest uzalenionych od
konkretnego scenariusza i nie znajduje zastosowania w zmiennych warunkach. W artykule przedstawiono moliwo
przeprowadzenia analizy wzgldem wybranych kryteriów. Jako podstaw
metodyczn wykorzystano zaproponowan przez Saaty’ego analiz hierarchiczn. Pierwszy krok
analizy to ustalenie kryteriów wzgldem, których techniki zostan przeanalizowane. Drzewo powstałe w skutek strukturalizacji problemu przedstawia rysunek 3. Na podstawie kryteriów
270
stworzono hierarchi. Pierwszy poziom to postawienie problemu – cel, drugi to kryteria oceny,
natomiast trzeci to narzdzia BPM, które zostaj poddane ocenie (Rys. 2).
Rysunek 2. Wielokryterialny hierarchiczny model oceny narzĊdzi informatycznych
wspomagających modelowanie i analizĊ procesów biznesowych.
ródło: Opracowano na podstawie [5, 7].
Kryteria oceny to w kolejnoci: zarzdzanie procesami, modelowanie i symulacja, mapowanie
procesów, funkcjonalno
, dostpne moduły, szablony i kompatybilne architektury, definiowanie
procesów oraz dostpno
. Ze wzgldu na charakter i przeznaczenie narzdzi modelowania kryterium zasługujce na najwysz uwag to kryterium zarzdzanie procesami. Rozumiane jako cigłe
usprawnianie procesów oraz kontrola w celu poprawy skutecznoci procesów. To równie systematyczne podejcie do analizy, współdziałanie oraz koordynacja zada wykonywanych w rónych
departamentach, pionach funkcjonalnych i jednostkach organizacyjnych.
Nastpnym kryterium oceny jest modelowanie i symulacja procesów. To kryterium zasługuj
na uwag z powodu tworzenia za pomoc narzdzi informatycznych wirtualnego modelu rzeczywistego. W konsekwencji w wyniku symulacji uzyskuje sie zestawy raportów, dziki którym
opracowuje sie dalsze działania, np. dokonuje si wyboru formy organizacyjnej stanowisk produkcyjnych. Modelowany model mona udoskonali
przeprowadzajc kolejne symulacje dla rónych
jego wariantów.
Mapowanie procesów, kryterium dotyczy przede wszystkim tworzenia schematów i budowania hierarchii, dokumentowania wszystkich informacji o procesie, analizy procesów oraz
rozpowszechnianie zgromadzonych informacji. W odrónieniu od schematu organizacyjnego mapa procesów pokazuje, w jaki sposób organizacja realizuje swoje procesy, których wynikiem
kocowym jest rezultat majcy okrelon warto
dla klienta. Poniewa realizacja poszczególnych
procesów nie ogranicza si do jednego działu funkcjonalnego organizacji, ale zaangaowanych
jest w ni wiele pionów funkcjonalnych mapa procesów wie struktury organizacyjn ze struktur przebiegu procesów, poprzez przyporzdkowanie do wszystkich czynnoci ich
wykonawców.[14]
271
Funkcjonalno
narzdzi modelowania ma duy wpływ na te aspekty procesu gospodarczego,
które mona zamodelowa
. Istotne jest, aby dana aplikacja do zarzdzania procesami mogła opisa
i zamodelowa
przedsibiorstwo z rónej perspektywy, pozwalajc na wykorzystanie modeli procesów zgromadzonych w jednej bazie danych na potrzeby wielu projektów biznesowych, bez
przenoszenia informacji pomidzy rónymi systemami informatycznymi.
Produkty i narzdzia w ramach dostpnego oprogramowania, czyli dostpno
wielu modułów w ramach danej aplikacji, zapewnia wyszy poziom modelowania i analizy, umoliwia prac
z narzdziem na wyszym poziomie abstrakcji, przy czym jest bardziej dostosowany do potrzeb
konkretnej organizacji i konkretnego problemu.
Dostpno
w ramach aplikacji szablonów w tym modeli referencyjnych wpływa na konkurencyjno
narzdzia. Kryterium: Szablony i kompatybilne architektury to moliwo
exportu
i importu danych do innych formatów (HTML, XML), bd innych metodologii modelowania
(EPC, IDEF0, UML i inne) wpływa na atrakcyjno
danej aplikacji. Przyspiesza doskonalenie
procesów, sprzyja innowacyjnoci i udostpnia wspólny słownik biznesu i informatyki, który pomaga w realizacji biecych projektów i perspektywicznych zamierze.[24]
Moliwo
elastycznego definiowania procesów jest wanych kryterium zwizanym z zarzdzaniem procesami wewntrznymi. Definiowanie procesów w czytelnej tabelarycznej lub
graficznej formie danych o aktualnym stanie przebiegu procesu umoliwia dostp do zewntrznych aplikacji, np. edytorów, arkuszy kalkulacyjnych, baz danych, serwisów Internetu, itd.,
z moliwoci wzajemnego przekazywania.
Kolejne przyjte kryterium stanowi dostpno
narzdzia modelowania procesów gospodarczych. Jako, i jest to oprogramowanie wykorzystywane przez menaderów, analityków czy
programistów w celu tworzenia modelu organizacji gospodarczych, wane jest, aby dany produkt
był osigalny, a zakup pakietu licencji ferował równie inne usługi posprzedaowe. Dua konkurencja na rynku aplikacji słucych do modelowania i analizy procesów wymusza na producentach
stosowanie si do kryterium cenowego.
Wskazane kryteria oceny nie s sobie równowane. Poprzez stworzenie macierzy porówna
parami z wykorzystaniem dziewiciostopniowej skali ocen na kadym poziomie w hierarchii,
moliwe jest okrelenie relatywnych wag i preferencji dla kadego kryterium. Wagi uzyskane dla
omiu kryteriów głównych przedstawia Tabela 1.
0,162
0,147
0,117
dostpno
funkcjonalno
0,183
definiowanie
procesów
mapowanie
procesów
0,244
szablony i
architektury
modelowanie i
symulacja
wektor
preferencji
dostpne
moduły
kryteria
oceny
zarzdzanie
procesami
Tabela 1. Wektory preferencji kryteriów oceny technik modelowania
0,095
0,037
0,016
ródło: Opracowanie własne.
Poprzez wyliczenie wektorów preferencji lokalnych dla kadego czynnika, który jednoczenie
stanowi kryterium oceny narzdzia modelowania, wyznaczono redni warto
uytecznoci
czstkowej, okrelajc wpływ na ocen kocow wybranego narzdzia. Ostatnim etapem analizy
272
porównawczej jest stworzenie macierzy iloczynów wag kryteriów oraz wag jakoci poszczególnych narzdzi modelowania w celu ustalenia rankingu kocowych rozwiza (Tabela 2).
modelowanie i
symulacja
mapowanie
procesów
funkcjonalno
szablony i
architektury
definiowanie
procesów
dostpno
SUMA
RANKING
ARIS
IDS SHEER
0,436
0,302
0,220
0,389
0,312
0,256
0,223
0,099
0,322
1
IGRAFX
COREL
0,121
0,114
0,098
0,087
0,087
0,098
0,932
0,086
0,134
4
ADONIS
BOC
0,560
0,114
0,136
0,096
0,452
0,298
0,203
0,122
0,285
2
PROVISION
METASTORM
0,141
0,143
0,238
0,096
0,148
0,159
0,081
0,693
0,171
3
WEBSPHERE
BUSINESS MODELER IBM
0,112
0,092
0,042
0,110
0,076
0,089
0,045
0,098
0,088
5
narzdzia
modelowania
dostpne
moduły
zarzdzanie
procesami
Tabela 2. Zestawienie preferencji lokalnych oraz wartoĞci funkcji uĪytecznoĞci dla narzĊdzi modelowania procesów biznesowych(BPM)
ródło: Opracowanie własne.
Wynikiem uzyskanym z macierzy porówna parami jest ranking ocen narzdzi modelowania
wzgldem kryteriów (Tabela 2).Według powyszej analizy narzdziem, które najlepiej realizuje
zadania wzgldem zaproponowanych kryterium jest ARIS/IDS SHEER. Narzdziem, które nie
odbiega znaczco do pierwszego miejsca w rankingu jest ADONIS/BOC. Pozostałe oprogramowanie wspierajce modelowanie według rankingu to kolejnoci: PROVISION firmy
METASTORM, IGRAFX firmy COREL oraz produkt firmy IBM WEBSPHERE BUSINESS
MODELER. Porównanie dwóch najlepszych alternatyw przedstawia rysunek 4.
Rysunek 4. Porównanie dwóch najlepszych alternatyw (ARIS/IDS SHEER, ADONIS/BOC)
273
ARIS firmy IDS SCHEER, jest niewtpliwym zwycizc na rynku narzdzi modelowania
procesów biznesowych. Analiza porównawcza najczciej uywanego oprogramowania wpierajcego procesy, wykazała, e ADONIS (nieco mniejszy i młodszy produkt firmy BOC GmbH) nie
obiega znaczco od lidera. Moliwoci zastosowania narzdzi obu programów do podejcia procesowego w organizacji s niemal na równym poziomie.
Ponadto ADONIS w swoim pakiecie posiada wiele odpowiedników, które mona by przypisa
do odpowiednich funkcjonalnoci, które posiada ARIS. Podstawowe narzdzia w przypadku
produktów firmy IDS Scheer: ARIS Easy Design, ARIS Web Designer oraz ARIS Toolset, natomiast dla programu ADONIS odpowiednikami s moduły: Modelowanie i Analiza.
Funkcjonalno
wzbogacaj dodatkowe produkty i narzdzia w ramach dostpnego oprogramowania. Do podstawowych nale ARIS ABC (Activity-Based Costing) i moduł 3c Kosztów Procesów
Programu ADONIS, słuce do prowadzenia rachunku kosztów procesów w oparciu o metod Activity Based Costing (ABC). [5] Rozszerzenie systemu ADONIS-RKP słuy do rachunku kosztów
– posta
graficznych modeli. Natomiast moduł symulacji ARIS Simulation i moduł Symulacja
programu ADONIS słu do dynamicznych analiz opisanych procesów. Ponadto ADONIS posiada dodatkowe funkcjonalne komponenty analizy i symulacji t.j.: Path analysis simulates,
Capacity analysis simulates, Workload Analysis, Analytic Capabilities, Real-time Data Utilization,
Model Distribution and Simulation on Enterprise Network, Statistical Fit/Data Analysis. [5,7,24]
Z uwagi na szeroki wachlarz dostpnych rozwiza wspierajcych modelownie i zarzdzanie
procesami, zarówno ARIS firmy IDS SCHEER oraz ADONIS firmy BOC GmbH umoliwiaj
dopasowanie narzdzi do indywidualnych potrzeb klienta. Potencjalni uytkownicy obu rozwiza
to sektory z brany: energetyki, bankowoci, sektora publicznego, produkcyjnego, ubezpieczenia,
usługi finansowe, telekomunikacja i wiele innych. Lista wiatowych klientów obu firm jest długa,
szczególnie firmy IDS SCHEER, lidera w dostarczaniu rozwiza dla potrzeb zarzdzania procesami biznesowymi. Z usług tej firmy skorzystało ju na całym wiecie ponad 3500 klientów.
W Polsce do modelowania procesów biznesowych wykorzystało program ARIS wielu klientów
z rónych bran m.in.: w energetyce Elektrociepłownia EL PAK Sp. z o.o., Bosman Browary
Szczeciskie S.A., w budownictwie Budimex S.A., czy w przemyle wydobywczym KGHM S.A.
ADONIS/BOC GmbH znalazł w Polsce zastosowanie do modelowania procesów głównie
w przedsibiorstwach sektora usług ubezpieczeniowych i bankowych np. w Raiffeisen Bank Polska S.A., Generali Polska czy AIG Bank Polska S.A.[11,14,15,]
Wyszy stopie zaawansowania produktu ARIS/IDS SCHEER to moliwo
wdraania zintegrowanego systemu SAP R/3 przy wykorzystaniu podczas optymalizacji procesów biznesowych
modeli referencyjnych SAP oraz własnych przy jednoczesnym wywoływaniu transakcji SAP z poziomu map procesów biznesowych[5,15]. ARIS znajduje si w czołówce zaawansowanych
narzdzi słucych całociowemu zarzdzaniu procesami biznesowymi. Jednak z uwagi na cen
wdroenia rozwiza opartych o oprogramowanie ARIS (wycena jedynie na danie), ADONIS
firmy BOC GmbH udostpnia swoja platform za darmo, a jego poszczególne funkcjonalnoci
i wersje wahaj si od 2.100,00 € (ADONIS Business Edition) do 2.700,00 €(ADONIS Professional Edition). Dostpne pakiety to: 8 uytkowników od 16.000,00 € (za 4 licencje) oraz 32
uytkowników za 48.400,00 € (za 16 licencji) ADONIS Professional Edition. [18].
274
6. Uwagi kocowe
Na rynku producentów dostarczajcych specjalistyczne oprogramowania dla potrzeb tworzenia i modelowania procesów gospodarczych istnieje dua konkurencja. Firmy przecigaj si
w tworzeniu i ulepszaniu swoich flagowych pakietów oprogramowania dla biznesu. Wymienione
i scharakteryzowane rozwizania to jedynie niektóre z wachlarza dostpnych produktów, cho
najczciej wykorzystywane przez specjalistów. Wybór odpowiedniego narzdzia zaley od indywidualnie od potrzeb i preferencji uytkowników i modelatorów. Przedstawiona analiza oraz
ocena narzdzi procesów gospodarczych to jedynie ogólne spojrzenie na ich funkcjonalno
.
Rozwój podejcia procesowego do analizy zjawisk biznesowych doprowadził do tego, e na rynku
dostpna jest szeroka gama rónorodnych narzdzi. Niektóre z nich s wyspecjalizowane i konkretnie dostosowane do tworzenia okrelonych struktur i diagramów. Inne, i to im naley
powici
szczególn uwag cechuj si swoj uniwersalnoci i złoonoci. Do tych narzdzi
niewtpliwie mona zaliczy
scharakteryzowane w pracy narzdzia: ARIS, iGrafx, Adonis, ProVision oraz WebSphere Business Modeler.
Widoczne jest, e producenci nie znaleli do tej pory uniwersalnego narzdzia, mogcego
sprosta
wszelkim wymaganiom i mogcego by
zastosowanym do wszystkich problemów organizacyjnych. Dlatego w ich ofertach znajduje si szereg dodatków i interfejsów kompatybilnych
z rónymi modelami biznesowymi. Najwicej z nich posiada ARIS/IDS SHEER. Jednak trudno
jest wskaza
najlepsze rozwizanie, dlatego te wybór narzdzia powinien by
podyktowany głbsz analiz problemu, który zamierza si modelowa
. W tym przypadku bardziej popularne
i drosze rozwizania nie zawsze okazuj si skuteczniejsze. Trwa dyskusja na temat roli danych,
aplikacji i technologii w procesach biznesowych. Wielu ekspertów od BPM twierdzi, e BPM powinien odnosi
si stricte do poziomu biznesu/logiki bez odnoszenia si do warstwy
technologicznej.[25] Faktem jest, e w rednich i duych firmach procesy maj zarówno czynnoci
wykonywane przez ludzi jak i przez maszyny. Bez technologii obecny biznes nie mógłby funkcjonowa
w tak efektywny sposób.
%LEOLRJUDILD
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
Gabryelczyk R., Aris w modelowaniu procesów biznesu, Difin, Warszawa 2006, s. 169.
Grzeszczyk T.A., „Systemy multimedialne w zarzdzaniu przedsibiorstwem. Metody
implementacji”, Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2003, s. 114.
Kiełbowicz A, “Business Tranformation Services w Infovide-Matrix SA, Business-IT
Strategies Resource Center”, vol. 10, No. 7.
„Modele referencyjne w zarządzaniu procesami biznesu”, Praca zbiorowa pod redakcj
T. Kasprzaka, Difin, Warszawa, 2005, s. 205.
PodejĞcie procesowe w zarządzaniu a technologia informatyczna według metodologii
ARIS i ADONIS, Jolanta Rutkowska, Problemy zarzdzania, ISSN 1644-9584, Wydział
Zarzdzania UW,1/2005, str. 142–159.
Smith, H i Finger, Business Process Management: The third Wave, Tampa: MeghanKiffer Press, p. 2003
Turyna J., Rutkowska J., Rak D., „Narzdzia technologii informatycznej w zarzdzaniu
kosztami według metodologii ABC/M”, w Kisielnicki J. (red) „Informatyka narzdziem zarzdzania w XXI wieku”, Wydawnictwo PJWSTK, Warszawa 2003,
s. 356–371.
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
[13]
[14]
[15]
[16]
[17]
[18]
[19]
[20]
[21]
[22]
[23]
[24]
[25]
275
Wróbel M., „Modelowanie procesów biznesowych jako narzĊdzie doskonalenia organizacji”, Centrum Rozwiza Menederskich S.A., Warszawa, http://www.crm.com.pl
/wiedza2. htm.
eliski J., Modelowanie procesów biznesowych, czyli pilnowanie hochsztaplerów, ITConsulting, 2005, http://www.egospodarka.pl/.
http://bpm.gigacon.org/prt/view/agenda-mbp-20072.html, "Platforma Metastorm BPM
– nasza metodyka, praktyka wdraania oraz przykłady realizacji" – Jan Pirogowicz.
http://www.gartner.com (12.10.09 Gartner's Application Development& Maintenance
Research).
http://decyzje-it.pl/centrum-wiedzy/bpm/oprogramowanie/adonis-1018.html.
http://www.infovidematrix.pl/index.php?page=artykul-ekspercki-7.
http://www.skutecznyprojekt.pl/software.htm?SID=185.
http://www.ids-scheer.pl/pl/Solutions/Rozwizania_ARIS/47631.html.
http://www.igrafx.com/.
http://www.e-rtm.com/index.php?l=PL&d=produkty&pd=igrafx.
http://www.boc-group.com/documents/products/adonis_flyer_pl.pdf.
http://www.metastorm.com/products/mpba.asp.
http://decyzje-it.pl/centrum-wiedzy/bpm/oprogramowanie/adonis-1018.html.
http://www.metastorm.com/products/simulation.asp.
http://www-306.ibm.com/software/integration/wbimodeler/.
http://twitter.com/IBM_Modeler.
http://www.isolution.com.pl/.
http://www.infovidematrix.pl/index.php?page=artykul-ekspercki-7.
276
COMPARATIVE ANALYSIS OF SELECTED
BUSINESS PROCESS MODELING TOOLS
Summary
The purpose of this paper is the identification of Business Process Modeling
tools. Regarding to the selected criteria has been evaluated the estimation of BPM
software. The procedure of logging the final solution was realized by AHP method.
Conclusion from the research ends the study.
Keywords: Business Process Modeling (BPM), modeling tools, modeling software, AHP
Marta Szarafiska
Katedra Metod Informatyki Stosowanej
Uniwersytet Szczeciski
Mickiewicza 64, 71-101 Szczecin
e-mail: martasz.sz@wp.
Jarosław Becker
Katedra Inynierii Systemów Informacyjnych
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny
ul. ołnierska 49, Szczecin
e-mail: [email protected]

Analiza porównawcza narzędzi informatycznych wspomagających

Transkrypt

Podobne dokumenty

vii kurs warszawski