biuletyn-2-i-3-2014-tekst.

Transkrypt

Terminy zebrań aptekarzy
Zebrania kierowników aptek ogólnodostępnych
Warszawski Dom Technika NOT; ul. Czackiego 3/5;
Sala Konferencyjna (III piętro); godz. 10.00
- czwartek 27 listopada 2014
- czwartek 18 grudnia 2014
- czwartek 22 stycznia 2015
- czwartek 26 lutego 2015
Zebranie właścicieli aptek, członków OIA w Warszawie
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro);
Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 10.00
- środa 5 listopada 2014
Zebrania pracowników aptek szpitalnych i działów farmacji
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter);
Sala „Klubowa”; godz. 15.30
- czwartek 9 października 2014
Zebrania pracowników hurtowni farmaceutycznych
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro);
Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 15.00
Spotkania Seniorów
Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter);
Sala „Klubowa”; godz. 11.00
- środa 3 grudnia 2014 Spotkanie Świąteczne
Sala Konferencyjna „A” Warszawskiego Domu TechnikaNOT ,ul. Czackiego 3/5 (II piętro)
Biuletyn Informacyjny
Nr 2-3/2014 (44)
ISSN 1733-1323
Kwartalnik bezpłatny
www.warszawa.oia.org.pl
Biuro Izby w Warszawie
ul. Długa 16, 00-238 Warszawa tel. 22 635 45 54; 22 831 38 58; fax. 22 635 27 72
Biuro Izby w Warszawie czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00,
w czwartki w godz. 9.00 – 17.00
Biuro Delegatury w Radomiu e-mail: [email protected]
ul. Kilińskiego 15/17, 26-610 Radom – tel./fax 48 363 54 47; tel. kom. 785 665 516;
Biuro Izby w Radomiu czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00
Dyżury członków Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej
- Prezes - mgr farm. Alina Fornal
– wtorek 10.00 – 13.00, czwartek 12.00 – 14.00;
501 432 675; [email protected]
- Zastępca Prezesa – dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz – poniedziałek 10.00 – 13.00
- Zastępca Prezesa – mgr farm. Wojciech Szkopański
– wtorek 12.00 – 14.00
- Sekretarz – mgr farm. Maria Głowniak
– środa 12.00 – 14.00
- Członek Rady – mgr farm. Jakub Dorociak
– czwartek 13.00 – 15.00
- Skarbnik – mgr farm. Krzysztof Kondracki
– czwartek 15.00- – 16.00
Dyżury konsultantów – ul. Długa 16, II p. pok. 204
- Konsultant ds. farmaceutycznych
mgr farm. Anna Pławska - wtorki, czwartki 9.00 – 13.00; środy 10.00 – 11.00
[email protected]; 785 665 513*
- Radca Prawny
mec. Sylwester Majewski – czwartki 13.00 – 16.30
[email protected]; 785 665 513*
- Doradca podatkowy
- czwartki 11.00 - 13.30 - 16 października, 20 listopada, 11 grudnia, 15 stycznia 2015, 19 lutego 2015
obowiązują wcześniejsze zgłoszenia telefoniczne
* - telefon aktywny w czasie dyżurów
Kontakt z Biurem Izby
Aneta Starczewska
Anna Skołek
Klaudiusz Kulak
Elżbieta Nowakowska
Bożena Olech
Edward Błażek
Jolanta Komorowska
Waldemar Firek
785 665 512
785 665 514
785 665 515
785 665 516
785 665 517
785 665 518
785 665 519
603 919 209
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Konto bankowe: Bank Pekao S.A. XI Oddział w Warszawie
21 1240 1138 1111 0000 0209 2153
Spis treści
Od Redakcji – Nasza okładka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
Od Prezesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Sprawozdanie z obrad XXVI Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Miła uroczystość – Patrycja Łuszczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Zawodowa nominacja – Edward Błażek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Lista aptekarzy, którzy uzyskali „Prawo wykonywania zawodu” . . . . . . . . . . . .17
VIII Plenerowe Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza:
▪ O VIII Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza – Grażyna Marczak . . . 21
▪ Ponownie w Jabłonnie – Katarzyna Jakubiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
▪ VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy w Jabłonnie – Magdalena Przystupska . . 26
Kronika sportowa:
▪ Sportowe zmagania w trakcie VIII Spotkania Aptekarzy Mazowsza . . . . . 28
▪ Wesoła znów brązowa – Jerzy Żabiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
O XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych – Grażyna Marczak . . . .30
Zza pierwszego stołu:
▪ Homeopatia – tak i nie – Tadeusz J. Szuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Paragraf bez recepty – red. Sylwester Majewski
▪ Wyrok NSA w sprawie „programu lojalnościowego”. . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Lista aptekarzy, którzy zdali państwowy egzamin specjalizacyjny
i uzyskali tytuł specjalisty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
Uchwała Nr 713/2014 Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie
z 18.02.2014 r. w sprawie wysokości składki członkowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
Ciekawostki – Michał Byliniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53
XXIV Sympozjum Historii Farmacji – zaproszenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
XV Noworoczny Koncert Aptekarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56
Na okładce: fragment ekspozycji w Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego
w Łodzi
Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, nie zwraca materiałów nie zamówionych
i zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów
Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014
1
Od Redakcji: Nasza okładka
Miły Czytelniku, na okładkach dwóch numerów „Biuletynu Informacyjnego”
pragniemy w roku 2014 przedstawić istnienie Muzeów Farmacji w Łodzi i Warszawie.
Być może skłoni to Państwa do ich odwiedzenia.
Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego w Łodzi istnieje od 2008 roku.
Swą siedzibę ma w zabytkowej kamienicy mieszczańskiej na pl. Wolności, dawniej
Nowym Rynku. To tu, w roku 1830, rozpoczęła się historia łódzkiego aptekarstwa.
Łączy się ona ściśle z historią rozwoju miasta, powstaniem Łodzi przemysłowej
w czasach Królestwa Polskiego.
W pomieszczeniach muzeum z wielką pieczołowitością odtworzono wnętrze
apteki przełomu XIX i XX wieku, officinę sanitatis, recepturę, zielarnię, bibliotekę
i salonik. Wśród cennych eksponatów są zabytkowe meble apteczne, naczynia
do przechowywania środków leczniczych i przyrządy do wytwarzania różnych
postaci leków. Posiadamy dużą kolekcję wag aptecznych i laboratoryjnych oraz
moździerzy żeliwnych i porcelanowych, a także zbiór Farmakopei. Dużym
zainteresowaniem gości muzeum cieszy się stół recepturowy, przy którym można
podziwiać dawne sygnatury, dołączane do leków realizowanych w aptece na receptę
oraz prezentowane jest przygotowanie postaci leków w proszku i pigułek.
Nasza działalność to:
– organizowanie wystaw czasowych związanych z historią farmacji, zawodu
aptekarskiego i sylwetek łódzkich farmaceutów,
– organizacja spotkań naukowych, konferencji, szkoleń oraz warsztatów,
– prowadzenie lekcji i spotkań muzealnych dla różnych grup wiekowych –
oferta dostosowana dla każdej grupy wiekowej (od zabawy po wykłady),
– udział w akcjach organizowanych przez inne placówki muzealne,
– współpraca z Łódzkim Uniwersytetem Medycznym i innymi placówkami
muzealnymi, także zagranicznymi (Kowno),
– pozyskiwanie materiałów historycznych, dokumentujących dzieje farmacji
oraz historię naszego miasta,
– udział w sympozjach historyków farmacji oraz naukowych spotkaniach
o tematyce związanej z dziejami zawodu farmaceuty (spotkania PTFarm.),
– zapewnienie opieki merytorycznej przewodnika, również w języku
angielskim.
(ze strony internetowej Muzeum)
2
Od Prezesa
Bardzo ważnym wydarzeniem
w życiu Izby, które pozwala rozliczyć poprzedni rok i zatwierdzić
budżet oraz plan pracy na nowy
rok jest Okręgowy Zjazd Aptekarzy. W tym roku odbył się w dniach
14-15 marca i – niestety – połączony był ze smutną uroczystością
pożegnania, zmarłego w styczniu,
niezwykłego człowieka – Prezesa Konstantego Potockiego, który
pomimo, że już kilkanaście lat nie
pełnił funkcji Prezesa, odwiedzał
nas często i z wielką radością witaliśmy Go na wszystkich naszych
spotkaniach.
Tegoroczny Zjazd, ze względu na bardzo trudną sytuację aptekarzy i aptek,
miał szczególnie istotne znaczenie, gdyż właśnie takie tematy, jak straty z powodu
narzuconych przepisami przecen leków, nieprzestrzeganie zakazu reklamy przez
bardzo wielu przedsiębiorców, tzw. łańcuch odwrócony i problemy z zaopatrzeniem
w leki, zdominowały dyskusję zjazdową.
Sprawą, która niezmiernie i od dawna mnie martwi jest frekwencja delegatów
na Zjazdach, od lat kształtująca się poniżej 70%. Nieobecność niektórych delegatów
na kolejnych Zjazdach uważam za coś nawet więcej niż wstyd. Nie mogę zrozumieć,
że członkowie Izby, którzy zostali delegatami, a więc korzystają ze swoistego
mandatu zaufania koleżanek i kolegów, nie mogą raz w roku poświęcić kilku godzin
swego czasu na spełnienie tego, dobrowolnie przecież podjętego, obowiązku.
Niewątpliwie dużym osiągnięciem naszej Izby jest dobrze zorganizowany
system ciągłego szkolenia. Nasi członkowie nie powinni mieć problemów
ze zdobyciem punktów, niezbędnych do zaliczenia cyklu dokształcania. Kilka razy
w roku organizowane są sesje i posiedzenia naukowe oraz kursy, tak w Warszawie,
jak i w delegaturach. Udostępnione są również formy szkoleniowe w internecie.
Od lat organizujemy też szkoleniowe sesje wyjazdowe dla różnych grup
zawodowych. Wspomnę tu o zrealizowanych w tym roku w Uniejowie, w dniach
16-18 maja, XII już Sesji Szkoleniowej Komisji Hurtowni Farmaceutycznych i VII
Sesji Komisji Aptek Szpitalnych i Działów Farmacji Szpitalnej. Również w Uniejowie,
3
w dniach 19-21. września, odbyły się sesje szkoleniowe dla Komisji Młodych
Aptekarzy i Komisji Właścicieli Aptek. Zainaugurowano również organizację
takich szkoleń także dla kierowników aptek ogólnodostępnych. Pierwsze obyło się
w dniach 25-26. października w Ożarowie – powinny one rozszerzyć możliwości
uzupełnienia swojej wiedzy i rozwinięcia kompetencji zawodowych. W tym roku
także, po kilkuletniej przerwie, wróciliśmy z organizacją sesji szkoleniowych
do Krynicy Zdroju.
Nie sposób nie wspomnieć o kolejnym, już ósmym, a w Jabłonnie
organizowanym po raz drugi, Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza. Kto
był, na pewno się nie nudził, a kto nie był, niech po prostu żałuje. W trakcie tej
imprezy nastąpił miły moment przejęcia, przez piszącą te słowa, w imieniu naszej
Izby, buławy przewodniczenia – przez rok – Mazowieckiemu Forum Samorządów
Zaufania Publicznego. Jest to społecznie działające grono przedstawicieli izb
zawodów zaufania publicznego, które będąc reprezentacją różnych zawodów,
borykają się z wieloma podobnymi problemami, chociażby legislacyjnymi.
Obecnie bardzo wiele działań, zarówno naszych członków, jak i działaczy
Naczelnej Rady Aptekarskiej skierowanych jest na wypracowanie zmian
legislacyjnych, idących w kierunku uporządkowania rynku leków i chociaż wiele
naszych argumentów spotyka się ze zrozumieniem, to jednak na sukcesy musimy
jeszcze poczekać. Tak więc ten rok to w jakimś sensie rok „wojny”, swoistej wojny
o nowe, lepsze prawo i chociaż osób do intensywnej pracy nie ma zbyt dużo, to są
to osoby niezwykle zdeterminowane, by osiągnąć cel.
Jednak – jak to na wojnie – oprócz armat, a te mamy, potrzebna jest amunicja.
I tu ogromna prośba do wszystkich członków, którą powtarzam po raz kolejny.
Bardzo potrzebujemy wszelkich przykładów na nieprawidłowości, jakie spotykamy
na rynku farmaceutycznym: nieprzestrzeganie zakazu reklamy, brak personelu
fachowego w aptekach i nieprawidłowości w sprzedaży leków przez internet
i w obrocie poza aptecznym. Jest to niezbędny materiał, uzasadniający proponowane
kierunki zmian w prawie i pomagający skutecznie walczyć o zmiany, które pozwolą
nam z godnością, bez nacisków wykonywać nasz zawód, wbrew ogromnym
staraniom tych, dla których farmacja to tylko pieniądze i przedsiębiorstwo, a pacjent
pozostaje w cieniu. Musimy mieć świadomość, że nikt tego za nas nie zrobi.
4
Sprawozdanie z obrad XXVI Okręgowego zjazdu Aptekarzy
Okręgowej Izby aptekarskiej w Warszawie w dniu 15.03.2014 r.
Pani Prezes mgr farm. Alina Fornal, witając wszystkich przybyłych na obrady
XXVI Okręgowego Zjazdu Aptekarzy, poprosiła o uczczenie minutą ciszy,
pamięć zmarłego w styczniu br. Pana mgr farm Konstantego Potockiego. Postać
ś.p. Konstantego Potockiego przybliżył zebranym delegatom dr Włodzimierz
Hudemowicz. Mówił: „…tak naprawdę ś.p. Konstantego Potockiego poznałem,
gdy został Prezesem Okręgowej Rady Aptekarskiej. Od pierwszych chwil
widzieliśmy w nowym Prezesie coś, co posiadają nieliczni – ogromną, wręcz
niebywałą łatwość nawiązywania kontaktów. To wszystko przysparzało mu
sympatię otoczenia. Imponował nam wiedzą, umiejętnościami organizacyjnymi
a zarazem prostotą i skromnością. Jako prezes walczył o godność i prawa
farmaceutów, a przy tym „Kostek” to kawał historii naszej ojczyzny i farmacji.
Okupacja to czasy jego czynnego udziału w AK, zwieńczonego walką w Powstaniu
Warszawskim, obóz jeniecki, służba w dywizji gen. Stanisława Maczka, a następnie
powrót do kraju, co wymagało dużej odwagi, a po powrocie determinacja nie tylko
przetrwania w ówczesnych czasach, ale i piękna karta tworzenia potęgi „Polfy”
w kraju i za granica. Dzieje Kostka mogą być lekcją historii dla młodego pokolenia
i wspaniałym przykładem jak być wiernym ojczyźnie, swoim ideałom, a zarazem
człowiekiem dobrym, światłym i skromnym. Kostku, zawsze pozostaniesz w naszej
pamięci!”
Pani prezes, wspólnie z Panem dr Grzegorzem Kucharewiczem – prezesem NRA,
zaprosiła rodzinę ś.p. Konstantego Potockiego do odebrania jednego z wyróżnień
NRA: tytułu honorowego „Strażnika Wielkiej Pieczęci Aptekarstwa Polskiego”. W
imieniu zmarłego, dyplom wyróżnienia odebrały żona i córka wraz z wnukami.
Przedstawiciel samorządu lekarskiego – Krzysztof Makuch również uhonorował
ś.p. Konstantego Potockiego najwyższym wyróżnieniem warszawskiego samorządu
lekarskiego – Medalem dr Jerzego Moskwy.
Rozpoczynając obrady Zjazdu Pani Prezes przedstawiła propozycję Okręgowej
Rady Aptekarskiej w Warszawie dotyczącą osoby Przewodniczącego Zjazdu.
Kandydatką na tę funkcję była mgr farm. Dorota Smółkowska. Wobec braku
zgłoszeń innych kandydatów przystąpiono do głosowania. Przewodnicząca
Zjazdu została wybrana większością głosów, przy jednym wstrzymującym się
i braku głosów przeciwnych. Pani Prezes – mgr farm Alina Fornal poprosiła
Przewodniczącą Zjazdu o przejęcie przewodnictwa obrad. Mgr farm. Dorota
5
Smółkowska podziękowała za zaufanie jakim ją obdarzono i natychmiast przystąpiła
do swoich obowiązków.
Aby Zjazd przebiegał w sposób efektywny, przedstawiono projekt
porządku obrad, który został poddany pod głosowanie i przyjęty jednogłośnie.
Przewodnicząca Zjazdu przedstawiła również propozycję Rady, dotycząca obsady
pozostałych funkcji prezydialnych Zjazdu, które kolejno poddawano głosowaniu –
na Zastępcę Przewodniczącego Zjazdu wybrano Panią mgr farm Ewę Dobrosielską
– Przewodniczącą Delegatury Płockiej, zaś Sekretarzem Zjazdu została mgr farm.
Małgorzata Chmielak – Przewodnicząca Delegatury Siedleckiej. Zjazd dokonał
także wyboru Komisji Zjazdowych: Komisji Regulaminowej, Komisji Mandatowej,
Komisji Uchwał i Wniosków.
Następnie głos zabrała Pani Prezes mgr farm. Alina Fornal i przedstawiła
sprawozdanie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie za rok 2013
(zamieszczone w numerze 1/2014 Biuletynu).
Po wystąpieniu Pani Prezes głos zabrał Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej
– Pan dr Grzegorz Kucharewicz. Mówił on o wielu nieprawidłowościach, jakie
istnieją na naszym rynku farmaceutycznym i postulowanych zmianach. Jednym
z najważniejszych postulatów w tym zakresie jest wprowadzenie do polskiego
prawa zapisu, stanowiącego że apteka może należeć tylko do aptekarza lub spółki
aptekarskiej. Winno to być poprzedzone wprowadzeniem moratorium na otwieranie
nowych aptek, ponieważ sytuacja, gdy właścicielem może być osoba nie będąca
farmaceutą, stwarza poważne problemy w prawidłowym funkcjonowaniu samorządu
aptekarskiego. Trudno jest w obecnych stanie prawnym utrzymać niezależność
naszego zawodu. Coraz częściej właściciel nie będący farmaceutą wywiera presję
na wykwalifikowany personel fachowy, zmuszając do zachowań niezgodnych
z Kodeksem Etyki Aptekarza R.P., co jest nie do zaakceptowania. Apteka musi
mieć mocne podstawy ekonomiczne, aby należyte sprawowanie kontroli nad
prawidłową gospodarką lekiem było zachowane. Przy wydawaniu zezwoleń muszą
być spełnione kryteria geograficzne i demograficzne. NIA przedstawiła takie
stanowisko w piśmie z 17. grudnia 2013 roku. Niestety, nie zostało to uwzględnione
w prawie farmaceutycznym. Niezbędne jest także doprecyzowanie zmian,
dotyczących łączenia obrotu hurtowego z obrotem detalicznym. Obecne przepisy
antykoncentracyjne uniemożliwiają tworzenie nowych aptek podmiotom, które
w sposób bezpośredni albo pośredni kontrolują ponad 1% aptek w województwie.
Niestety przepisy są permanentnie łamane. Za nadzór nad przestrzeganiem
przepisów antykoncentracyjnych odpowiedzialna jest Inspekcja Farmaceutyczna.
To trzeba egzekwować. Karą za nieprzestrzeganie tego przepisu powinno być
6
odebranie zezwolenia. Konieczne jest również ograniczenie podmiotów, które
mogą prowadzić obrót lekami. Obrót ten winien być jedynie w aptekach, a nie –
jak dotychczas – także w sklepach spożywczych czy na stacjach benzynowych.
Mamy tak gęstą sieć aptek i punktów aptecznych, że pacjenci mają łatwy dostęp
do leków. Pilną sprawą jest zmiana regulacji, dotyczących dyżurów aptek. Koszty
powinny być scedowane na samorządy terytorialne. Konieczna jest również zmiana
w całokształcie szkoleń ciągłych dla farmaceutów. Musi być zniesiony zapis
uzyskania 50 punktów twardych. To jedyny taki wymóg w środowisku medycznym.
Jedną z przyczyn braku leków na polskim rynku jest wzrost eksportu
równoległego. Proces ten przybrał monstrualne rozmiary. Niezbędne są tu działania
Inspekcji Farmaceutycznej, sprawującej nadzór nad gospodarką lekiem. Ważnym
powodem braku leków na polskim rynku jest ich limitowanie przez podmioty,
prowadzące sprzedaż bezpośrednią. Pogarsza to fakt braku reakcji ze strony
Nadzoru Farmaceutycznego. Powoduje to także rozszerzanie się tego procederu na
inne firmy, wyznaczające bzdurne limity zaopatrzenia apteki, która niejednokrotnie
nie może zrealizować nawet jednej recepty na miesięczną kuracje dla pacjenta.
Niektórzy żądają przefaksowania recepty. Gdzie w tym wszystkim jest Inspekcja
Farmaceutyczna? Obecnie wydawanie leków w ramach umowy z NFZ odbywa się
dla apteki praktycznie bezpłatnie. Nie zaakceptowaliśmy nigdy sposobu naliczania
marż. Następuje brutalna monopolizacja rynku. Niezbędna jest również regulacja
zmian cen leków, wprowadzanych obwieszczeniami Ministra Zdrowia. Jedynym
rozsądnym rozwiązaniem jest wystawianie faktur korygujących. Niepokojący jest
także fakt łamania zakazu reklamy przez podmioty prowadzące apteki. Jest to
narzędzie do stopniowego przejmowania naszych aptek.
Po wystąpieniu Pana prezesa głos zabrał Pan mgr farm. Piotr Bohater – prezes
Dolnośląskiej Rady Aptekarskiej. Mówił on m. in. o tym, że jego izba już wcześniej
przestrzegała przed patologiami jakie mogą się pojawiać. Jednak wielu kolegów
nadal nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Wydaje się, że wielu z nas, bez
względu na to czy jest właścicielami czy pracownikami, ma błędną ocenę sytuacji.
Pracownikom wydaje się, że jeżeli rynek aptek zostanie przejęty przez trzy czy
cztery sieci, to nic się nie zmieni poza zmianą właściciela. Jest to fatalne założenie,
bo usypia pracowników, którzy myślą, że „jakoś to będzie”. Na podstawie
doświadczeń takich krajów jak Norwegia czy Wielka Brytania należy przyjąć
optymalizację sieci aptek w momencie ich przejęcia, z tym że w tych krajach
na jedną aptekę przypada pomiędzy 5 a 8 tys. mieszkańców, a w Polsce ok. 3 tys.
Jeżeli doszłoby do tego, że na polskim rynku farmaceutycznym sieci zamknęłyby
ok. połowy polskich aptek to wtedy ok. 10 tys. magistrów farmacji zostanie bez
7
pracy. Nie stanie się to w miesiąc, ale w rok czy dwa lata jest to realne. Jeżeli będzie
o połowę mniej aptek, to mniejsze będą koszty i w końcu sieci zaczną zarabiać.
Mało kogo będzie to obchodzić, co stanie się z naszymi koleżankami i kolegami.
Gratuluje tym wszystkim pracownikom, którzy pracują w jakiejś sieci z myślą,
że moja sieć przetrwa, więc czym mam się martwić? Tylko jakie wtedy będą
warunki pracy, płacy i warunki socjalne. Wystarczy, że podmiot posiadający 1000 aptek,
zatrudniający ok. 1500 lub 2000 tys. magistrów farmacji, obetnie pensje o 400 zł,
to mamy już kwoty milionowe! Dlatego zadziwiający jest fakt spokojnego snu
aptekarzy. Dane IMS pokazują utratę pracy już przez tysiące farmaceutów.
Podobnie jest z właścicielami, którzy mając swój lokal i własność apteki, są pewni
swego. Nic bardziej błędnego w takim myśleniu. Jeżeli sieć będzie otrzymywać
40% rabatu przy zakupach, a cena zakupu przez właściciela indywidualnego będzie
wyższa niż cena detaliczna w sieci, to nie ma szans na przetrwanie. Ten, który ma
swój lokal może trochę dłużej utrzyma się na rynku. Brak konsolidacji wynika
z braku zrozumienia powagi sytuacji. Właściciele myślą: „ostatecznie sprzedam
aptekę”. Tylko może być tak, że jej nikt nie kupi. W niektórych przypadkach pewnie
tak, kupi ją, jeżeli apteka jest w bardzo dobrym punkcie. Spokój właścicieli nie jest
niczym poparty, bo będą musieli wyłożyć duże pieniądze na zamknięcie swoich
aptek. Sytuacja w całej Polsce wygląda jednakowo. Takie są prawa wielkiego
kapitału. My już nie mamy czasu! Nasi koledzy walczą o przetrwanie! Na dzień
dzisiejszy są trzy zapisy, które nas chronią i nie powinniśmy doprecyzowywać,
czy szukać nowych rozwiązań, ale wykorzystywać te, które już są! Pierwszy
– to zapis o posiadaniu nie więcej niż 1% aptek w województwie, drugi – to zakaz
dystrybucji bezpośredniej, a trzeci – to zakaz reklamy. Są to przepisy wprowadzone
przez polski parlament w interesie społecznym. Jest to ustanowione po to, aby sieci
nie przejęły rynku farmaceutycznego. Wystarczy je tylko wyegzekwować. Nasze
szanse aby przetrwać zdecydowanie wtedy wzrosną. Niezrozumiałym jest fakt,
że Inspekcja Farmaceutyczna, odpowiedzialna za przestrzeganie tych przepisów,
ich nie egzekwuje! Nie rozumiem również dlaczego tak łatwo godzimy się na
łamanie tych przepisów. My nie możemy się wycofywać!
Kontynuując obrady przedstawiono sprawozdania Komisji ORA. Jako pierwsza
wystąpiła Przewodnicząca Komisji Aptek Ogólnodostępnych – Pani mgr farm.
Magdalena Majewska, przedstawiająca sprawozdanie Komisji. Przewodniczący
Komisji Hurtowni Farmaceutycznych – mgr farm. Jakub Dorociak, oprócz
przygotowanego sprawozdania, omówił też niezwykle ważną kwestię niedawno
opublikowanego europejskiego przewodnika Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej.
Przewodnik ten wprowadza zupełnie nowe wymagania i jest nowym wyzwaniem,
8
co do jakości w dystrybucji hurtowej. Obecnie oczekiwana jest implementacja
przewodnika do prawa polskiego, ale nie czeka się na polskie przepisy. Trzeba
już pomyśleć o ich wdrażaniu. W Izbie rozpoczęto wstępne szkolenie z walidacji
systemów i analizy ryzyka. Cykl szkoleń będzie kontynuowany w ciągu 2014 roku.
Kolejno wystąpiła Przewodnicząca Komisji Aptek Szpitalnych – mgr farm.
Ewa Steckiewicz-Bartnicka, która w zreferowała roczną pracę sektora szpitalnego.
„Miniony rok pod względem działalności Komisji podobny był do lat poprzednich.
Działania skupiały się na zainteresowaniu problemami aptek szpitalnych i działów
farmacji odpowiednich organów Inspekcji Farmaceutycznej a także Ministerstwa
Zdrowia i NFZ. W poprzednim roku problemem, który żywo nas dotyczył był –
i zresztą nadal jest – problem zasad organizacji pracy w działach farmacji szpitalnej.
Z definicji – dział farmacji szpitalnej wydawałoby się, że jest pojęciem szerszym niż
apteka szpitalna. Tymczasem dział farmacji szpitalnej okazał się w wielu wypadkach
okazją do poczynania „oszczędności”, polegającej głównie na ograniczaniu ilości
zatrudnionego personelu oraz ograniczenia czasu pracy. Ten problem wymagał
zainteresowania i doczekał się interwencji w NFZ przez NIA, a konkretnie przez
Departament Farmacji Szpitalnej”.
Pan mgr farm. Wojciech Szkopański przedstawił sprawozdanie z pracy Komisji
Właścicieli Aptek, dodając przy tym, że należy bezwzględnie:
– doprowadzić do zatrzymania przecen magazynów aptecznych i uzyskać rekompensatę za niekorzystne zmiany obwieszczeń MZ,
– konsekwentnie egzekwować zakaz reklamy aptek poprzez działania Prezydium Rady OIA w Warszawie i Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego,
– zatrzymać rozwój modelu sieci aptecznych, poprzez uszczelnienie i egzekwowanie zapisu dotyczącego 1%.
Pan dr n. farm. Jerzy Żabiński, jako Przewodniczący Komisji ds. Zawodowych
i Młodych Farmaceutów, omówił w sprawozdaniu zadania i działania tej Komisji.
Jako kolejna wystąpiła Pani profesor Helena Makulska-Nowak, przedstawiając
zakres prac, jakimi zajmowała się Komisja Nauki i Szkolenia. Pani Profesor
mówiła o tym, że doskonale rozumie, że dla farmaceutów najważniejszą rzeczą
jest przetrwać, a nie tylko edukować się, ale w świetle zawężającego się rynku
pracy poziom naszej wiedzy i dokumenty potwierdzające nasze kwalifikacje mogą
stać się niezwykle ważnym elementem w ofercie pracy, zarówno w kraju jak i na
świecie. Po tym krótkim wstępie nastąpiło przedstawienie osiągnięć, do których
niewątpliwie należą: błyskawiczne rozpoczęcie szkoleń, stworzenie dokumentów,
które stanowią podstawę prawną do tej edukacji w postaci specjalizacji i szkoleń
9
ciągłych. Najbardziej dotkliwym elementem edukacji podyplomowej farmaceutów
jest konieczność indywidualnego ponoszenia kosztów, związanych z uzyskiwaniem
wiedzy. Konieczne wydaje się prowadzenie zabiegów o dofinansowanie szkoleń
w sposób przejrzysty i etyczny, jednakowy dla wszystkich ośrodków szkolących.
Imponujący jest wynik ilości osób rozpoczynających szkolenie specjalizacyjne
w liczbie 490 osób (farm. Apteczna – 423, szpitalna – 67), w tym tytuł specjalisty
uzyskało 147 farmaceutów Mazowsza. Jest kilka spraw, które wymagają modyfikacji.
Należą do nich z pewnością programy edukacyjne, które muszą być aktualizowane
tak, aby zawarte w nich treści spełniały oczekiwania coraz bardziej wymagających
pacjentów oraz muszą uwzględniać współczesną wiedzę farmaceutyczną. Należy
uściślić programy szkoleń specjalizacyjnych tak, by zawartość każdego z modułów
edukacyjnych była szczegółowo określona, bowiem sposób ewaluacji zdobytej
wiedzy jest taki sam dla całego kraju i taka sama winna być również realizacja.
Kategorycznie należy również zmienić liczbę terminów egzaminów – dotychczas
można przystąpić do niego trzy razy, natomiast przy samofinansowaniu szkoleń,
logicznym wydaje się uzyskanie możliwości zdawania egzaminu „do oporu”.
Po wystąpieniu Pani Profesor głos zabrał mgr farm. Michał Byliniak –
Przewodniczący Komisji Monitorowania i Analiz, omawiając jej zadania i pracę.
Rolą Komisji jest m.in. opracowywanie materiałów na posiedzenia Prezydium
Rady oraz dla członków naszej izby. Jednym z najważniejszych działań,
stanowiących przedmiot prac komisji jest przygotowywanie uwag do wielu
aktów prawnych pojawiających się nie tylko w 2013 roku, ale także w latach
ubiegłych. Komisja przedstawiła szereg uwag do zmian w ustawie refundacyjnej,
ustawie o informatyzacji służby zdrowia, w rozporządzeniu w sprawie recept
lekarskich. Praca komisji odbywa się często pod silną presją czasu, ponieważ
terminy, jakie daje ministerstwo na konsultacje zewnętrzne są na ogół niezwykle
krótkie. Często jest tak, że w piątek pojawia się informacja o zgłoszeniu uwag,
zaś termin ostateczny wyznacza się na środę. Pozytywnym wydaje się fakt,
że nasze uwagi są często wykorzystywane w całości przez NIA, więc nasz wkład
w prace NIA jest duży. Przewodniczący ubolewał równocześnie na fakt znikomości
uwag, zgłaszanych przez członków izby warszawskiej i uwypuklenia problemów
nurtujących środowisko, co mogłoby znaleźć odzwierciedlenie w zgłaszanych
przez nas propozycjach zmian. Przy opracowywaniu zbiorczych uwag do zmian
przepisów nie ma możliwości, aby dostrzec wszystkie problemy i sytuacje jakie
mają miejsce w różnych ośrodkach naszego województwa. Stąd prośba ze strony
komisji o zgłaszanie wszelkich problemów, wątpliwości i nieprawidłowości,
z jakimi spotykamy się w codziennej pracy.
10
W imieniu Przewodniczącego Komisji Odznaczeń i Wyróżnień – Pana
mgr farm Mariana Witkowskiego wystąpił dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz.
Przy OIA w Warszawie działa Komisja Wyróżnień i odznaczeń. Komisja dysponuje
listą koleżanek i kolegów, którzy zostali wytypowani i odznaczeni w latach
poprzednich. Dotyczy to odznaczeń państwowych, odznaczeń resortowych
i wyróżnień korporacyjnych. Wpływające wnioski, zarówno z delegatur Izby,
jak i z terenu Warszawy są rozpatrywane na posiedzeniach Komisji Wyróżnień
i Odznaczeń. Wnioski trafiają następnie do NRA lub do MZ.
Po przerwie obiadowej wznowiono obrady i głos zabrali kolejno Przewodniczący
Delegatur. Jako pierwsza swoje sprawozdanie przedstawiła mgr farm. Małgorzata
Chmielak – Przewodnicząca Delegatury Siedleckiej. Następnie do mównicy
zaproszono mgr farm Jolantę Krawczyk – Przewodniczącą Delegatury Radomskiej.
Pozostali szefowie Delegatur zrezygnowali z przedstawienia sprawozdania.
Przewodnicząca Zjazdu – mgr farm. Dorota Smółkowska sama udzieliła sobie głosu
i przedstawiła sprawozdanie z przebiegu współpracy pomiędzy OIA w Warszawie
a Mazowieckim Oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia.
Po przedstawieniu sprawozdań rozpoczęto dyskusję.
Jako pierwszemu głosu udzielono mgr farm. Jerzemu Kałasce. Pan magister
zwrócił uwagę na to, że nie wybieramy drogi rozmów z posłami. Nasi przeciwnicy
są w mediach i w prasie, a nas tam nie ma. Na pewno to kosztowne, ale nie więcej
niż pensja prezesa NRA, która uległa podwyżce. To nie jest w porządku. Prezes
zarabia więcej niż Prezydent RP. Na koniec Pan mgr farm. Jerzy Kałaska postawił
wniosek, aby głosowanie nad absolutorium Rady odbywało się w sposób tajny.
Wniosek odrzucono: „za” głosowało 29 osób, „przeciw” – 35 , 10 – wstrzymało
się od głosu.
W tym momencie przedstawiono protokoły, dotyczące ukonstytuowania
się poszczególnych Komisji Zjazdowych, które personalnie przedstawiały się
następująco:
Komisja Mandatowa:
– przewodniczący – mgr farm. Wojciech Szkopański,
– sekretarz – mgr farm Sebastian Sobski,
– członkowie: mgr farm. Włodzimierz Merks, mgr farm. Jolanta Krawczyk,
mgr farm. Grzegorz Wielgosz;
Komisja Regulaminowa:
– przewodniczący – mgr farm. Ryszard Seidel,
– członkowie: mgr farm. Jerzy Kałaska, mgr farm. Eugeniusz Bukiewicz;
11
Komisja Uchwał i Wniosków:
– przewodniczący – mgr farm. Jakub Dorociak,
– członkowie: mgr farm. Jolanta Klimowicz, mgr farm. Agnieszka Lisowska,
mgr farm. Magdalena Majewska, mgr farm. Beata Mosiołek.
Przyjęto też protokół Komisji Mandatowej, stwierdzający prawomocność
Zjazdu.
Następnie głos zabrał mgr farm. Krzysztof Kondracki – Skarbnik OIA
w Warszawie, przedstawiając sprawozdanie z wykonania budżetu Izby za rok 2013
oraz preliminarz budżetu Izby na rok 2014.
Następny w kolejności wystąpił Pan mgr fam. Jacek Lipka – Przewodniczący
Komisji Rewizyjnej i przedstawił swoje sprawozdanie.
Rozpoczęto dyskusję nad wystąpieniami Skarbnika i Przewodniczącego
Komisji Rewizyjnej.
Pani mgr farm Anna Matan stwierdziła, że jest pod wielkim wrażeniem osób
przygotowujących sprawozdanie. Jest ono bardzo przejrzyste, obrazowe i nigdy
dotychczas nikt nie przygotował go w ten sposób.
Pan mgr Kałaska przypomniał, że postulował zakupienie lokalu. Powinniśmy
kupić taki lokal na jaki nas stać. Odsetki na lokacie spadają, wiec izba traci.
Pani mgr farm. Zofia Skwarek z delegatury radomskiej uważa, że pieniądze
powinny być przeznaczane na PR.
Skarbnik – mgr farm. Krzysztof Kondracki, w odpowiedzi wyjaśnił, że lokal musi
być odpowiedni, nie może być za mały, ponieważ nie będzie spełniał podstawowych
zadań, przewidzianych dla Izby. Są również środki na PR.
Wobec braku innych głosów przyjęto wniosek o zamknięcie dyskusji. Przyjęto
wnioski o zatwierdzenie przedstawionych sprawozdań i przegłosowano je.
Przyjęto również wniosek o przesunięcie wystąpień gości.
Po głosowaniu wystąpili Goście Zjazdu.
Pierwsza głos zabrała Pani mgr farm. Mariola Kostewicz – Mazowiecki
Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny. Pani Inspektor bardzo „zasadniczo”
podchodzi do prawa farmaceutycznego. Doskonale rozumie nasze problemy,
ale w Polsce obowiązuje prawo farmaceutyczne, które jest niespójne w niektórych
częściach i wymaga pewnego udoskonalenia. Niemniej jednak, dopóki zmiany
w prawie nie nastąpią, musimy poruszać się w świetle przepisów, które nas
obowiązują. Niestety nie wszyscy farmaceuci w tym kraju pracują dobrze. Inspekcja
Farmaceutyczna rozumie nasze bolączki, związane z nieprzestrzeganiem prawa
i tak np. problem dotyczący nieprzestrzegania zakazu reklamy został już podjęty.
Dziwi fakt, że w aptekach, które łamią zakaz reklamy, pracują też farmaceuci
12
i mogą mieć wpływ na pracodawcę, aby ten zapis prawa farmaceutycznego był
przestrzegany. Wszyscy farmaceuci musza zacząć od siebie. Niezrozumiały jest
fakt, że w aptekach, szczególnie w soboty, niedziele i popołudnia pracują wyłącznie
technicy farmaceutyczni. Inspekcja Farmaceutyczna nie jest nastawiona na działania
rygorystyczne. Musimy jednakże zrozumieć, że nieprawidłowości w pracy apteki
mogą skutkować określonymi sankcjami. Kontrole obsady personalnej będą
intensyfikowane. Również obecność kierowników aptek nie powinna być fikcyjna.
Jeżeli już ktoś decyduje się na sprawowanie tej funkcji, to powinien rzetelnie
i uczciwie wykonywać swoją pracę. Pani Inspektor przypomniała, że żaden technik
farmaceutyczny nie może prowadzić porad w aptece, gdyż nie ma uprawnień
do sprawowania opieki farmaceutycznej.
Następna głos zabrała Pani prof. Bożenna Gutkowska – Prezes Oddziału
Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, które współpracuje
z OIA w Warszawie w zakresie szkoleń. Nadal kontynuowane będą wtorkowe
posiedzenia referatowe w PTFarm., a ostatnio dużo czasu poświęcono „lekolepkom”
– mini ulotkom, naklejanym na opakowania leku z informacja w jaki sposób pacjent
ma zażywać lek. Pani profesor zauważa, że często osoba ekspediująca nie wie
czym różni się suplement diety od leku i ubolewa również, że problem techników
farmaceutycznych jest nadal nierozwiązany. Podziękowała za udzielenie głosu
i życzyła, aby wszystkie nasze słuszne postulaty mogły być zrealizowane.
Głos zabrał również Pan Dziekan Wydziału Farmaceutycznego WUM
– dr hab. n. farm. Piotr Wroczyński. Podziękował za zaproszenie. Stwierdził,
że pod wszystkimi postulatami izb aptekarskich powinny się podpisywać
środowiska akademickie, a współpraca pomiędzy samorządem aptekarskim
i uczelniami idzie we właściwym kierunku. Pan Dziekan zauważa, że jest
„nadprodukcja” nie tylko techników farmaceutycznych, ale i absolwenci analityki
medycznej mają duży problem w znalezieniu pracy. Zasygnalizował problem
aptek na Litwie, gdzie niestety nie ma już prywatnych aptek. Są tylko apteki
sieciowe. Przedstawił także projekt zmian, jakie nastąpią w organizacji Wydziału
Farmaceutycznego WUM. Władze wydziału chcą odnowić struktury kształcenia
dla przemysłu farmaceutycznego, firm farmaceutycznych, tak by zwiększyć ofertę
pracy dla absolwentów. Została otwarta apteka szkoleniowa (vide Biuletyn Nr
3/13). Planowane jest stworzenie programu w języku angielskim, aby otworzyć
nasz wydział na studentów z Europy.
Po wystąpieniach Gości nastąpiło przedstawienie sprawozdań Okręgowego
Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Okręgowego Sądu Aptekarskiego
za rok 2013, które zostały przyjęte jednogłośnie.
13
Uchwalono również absolutorium dla Okręgowej Rady Aptekarskiej,
wnioskowane w sprawozdaniu Okręgowej Komisji Rewizyjnej.
Następnie Pani Prezes – mgr farm Alina Fornal przedstawiła projekt programu
i planu pracy na rok 2014.
Wobec braku dyskusji Przewodniczący Komisji Uchwał i Wniosków
przedstawił Zjazdowi wnioski, które wpłynęły podczas obrad Zjazdu:
1. Wniosek zobowiązujący ORA do przedstawienia sprawozdania w zakresie
ustaleń, dotyczących wniosków i uchwał z poprzedniego Zjazdu;
2. Wniosek o ponowne rozpatrzenie wysokości składek członkowskich
zatwierdzonych uchwałą 713/2014 przez ORA (ujednolicenie składek);
3. Wniosek o utajnienie głosowania nad absolutorium dla ORA – wniosek
wniesiony ustnie (odrzucony większością głosów);
4. Uchwała dotycząca wstrzymania wydawania zezwoleń dla nowootwieranych
aptek na terenie województwa mazowieckiego;
5. Uchwała zobowiązująca kierowników aptek, aby określenia: „ceny hurtowe”,
„centrum tanich leków”, „leki za grosz”, będące nazwą własną apteki,
a sugerującą reklamę, nie były umieszczane w widocznych miejscach, tylko
w dokumentach wewnętrznych apteki;
6. Wniosek o wystąpienie do NIA o zorganizowanie ogólnopolskiej kampanii
społecznej (radio, telewizja, prasa), mającej na celu uświadomienie pacjenta
o identycznych cenach urzędowych w każdej aptece;
7. Wniosek o podjęcie działań przez NIA w celu zmiany prawa, w kierunku
ograniczenia ilości odpowiedników, rejestrowanych dla jednej substancji
czynnej;
8. Wniosek o zatrudnienie osoby Rzecznika Prasowego, która będzie
reprezentowała, tj. przedstawiała stanowisko, OIA.
Po przedstawieniu wniosków głos zabrała Pani Prezes – mgr farm. Alina Fornal,
która swoim wystąpieniem zakończyła Zjazd, dziękując wszystkim za przybycie.
(Opracowanie redakcyjne, na podstawie oficjalnego sprawozdania z XXVI OZA OIA
w Warszawie, przygotowanego przez Sekretarza Zjazdu – mgr farm. Małgorzatę
Chmielak.)
14
Miła uroczystość
W dniu 16 kwietnia 2014 roku odbyło się w Sali Teatralnej Warszawskiego
Domu Technika Naczelnej Organizacji Technicznej uroczyste wręczenie Praw
Wykonywania Zawodu Farmaceuty dla absolwentów mojego rocznika studiów.
W ten ważny dzień dla naszej zawodowej, farmaceutycznej przyszłości, zaszczycił
nas swoją obecnością Dziekan Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego – dr hab. Piotr Wroczyński oraz inni zaproszeni zacni
goście. Wśród nich byli między innymi: prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej –
dr Grzegorz Kucharewicz, Wojewódzki Mazowiecki Inspektor Farmaceutyczny –
pani mgr Mariola Kostewicz, wiceprezes ds. Produktów Leczniczych w Urzędzie
Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych – Marcin Kołakowski.
Ceremonię uświetniła swoim występem światowej klasy pianistka – pani Ewa
Beata Ossowska, której spokojna i nostalgiczna interpretacja utworów Fryderyka
Chopina wprowadziła nas w niezwykłą atmosferę.
Nad stroną organizacyjną spotkania dzielnie czuwali: pan dr Jerzy Żabiński
oraz pan Klaudiusz Kulak.
Po uroczystym ślubowaniu, z rąk Prezesa ORA w Warszawie – pani mgr Aliny
Fornal, „farmaceutyczny dowód osobisty” odebrało 134 absolwentów studiów
na kierunku Farmacja z różnych polskich uczelni (137 osób uzyskało uprawnienia).
Zdecydowanie najliczniejszą grupę stanowili oczywiście moje koleżanki i koledzy
z roku.
Dzień otrzymania dokumentu Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty
to dla nas bardzo istotny moment. Rozpoczyna on bowiem naszą zawodową karierę,
ale jest jednocześnie zwieńczeniem całego okresu naszych studiów, który od tej
pory wspominać będziemy już z ogromnym sentymentem.
Absolwentka Farmacji WUM Anno Domini 2014
– mgr farm. Patrycja Łuszczyk
15
Zawodowa nominacja
Kolejny rocznik absolwentów studiów farmaceutycznych, w dniu 15 kwietnia
br., uczestniczył w uroczystym wręczeniu Praw Wykonywania Zawodu Farmaceuty
– swoistej zawodowej nominacji. Uroczystość miała miejsce w Sali Teatralnej
Warszawskiego Domu Technika NOT, przy ul. Czackiego 3/5, a uświetnili
ją zacni goście w osobach pań: prof. Bożenny Gutkowskiej – nauczyciela
akademickiego i prezesa Oddziału Warszawskiego PTFarm., Barbary Walenciuk
– dyrektora Departamentu Nadzoru w GIF, Marioli Kostewicz – Mazowieckiego
Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, Marty Klimkowskiej-Misiak
– z-cy prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej OIL w Warszawie, Beaty Piekarczyk
– dyrektora biura Farmina Sp. z o. o. oraz panów: Adama Pawlikowskiego, Marcina
Kołakowskiego – wiceprezesa ds. Produktów Leczniczych w Urzędzie Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Jerzego
Kotowskiego – z-cy przewodniczącego Okręgowej Rady Mazowieckiej Izby
Inżynierów Budownictwa, Krzysztofa Baczały – prezesa Zarządu „Optima Radix
Vita Plus Tadanco” S.A.
Gospodarzami uroczystości byli: prowadzący spotkanie dr n. farm. Włodzimierz
Hudemowicz – z-ca prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej OIA w Warszawie, a także
Dziekan Wydziału Farmaceutycznego WUM – dr hab. Piotr Wroczyński, prof.
Edmund Sieradzki – kierownik Zakładu Farmacji Stosowanej i dr n. farm. Jerzy
Żabiński – adiunkt w Zakładzie Chemii Organicznej Wydziału Farmaceutycznego
WUM, a zarazem wieloletni przewodniczący Komisji ORA d.s. Zawodowych
i Młodych Farmaceutów, wkładający dużo wysiłku w te coroczne uroczystości.
Jest to swoisty, bardzo symboliczny moment przejścia wychowanków,
w obecności ich nauczycieli, pod skrzydła samorządu zawodowego i dlatego od lat
starannie planuje się jego uroczysty charakter. Tak też stało się i w tym roku. Całość
odbyła się w uroczystym i podniosłym nastroju.
Moment ślubowania i wręczenia dokumentów, potwierdzających kompetencje
zawodowe, poprzedził recital chopinowski, zaprezentowany przez Ewę Beatę
Ossowską, która błyskotliwie wykonała m.in. Balladę g-moll, Op. 23, Grande Valse
Brillante F-dur Op.34 No 3 i Poloneza As-dur Op. 53.
Po tej artystycznej uczcie nastąpiło ślubowanie i zostały wręczone wspomniane
dokumenty, a na koniec – wspólne zdjęcie świeżo upieczonych farmaceutów,
gospodarzy i gości uroczystości.
Edward Błażek
16
Lista aptekarzy,
którzy uzyskali Prawo wykonywania zawodu
31.07.2013 r.
Moczarski Michał Robert
Pędziwiatr Michał
Proszkowska (Kuliczenko) Lidia
Stanisławska Iwona Jadwiga
7.11.2013 r.
Miernecka Dagmara Cecylia
Nawrocka Roksana Kinga
Pasiecznik Hubert Jerzy
Rzymowska (Kurek) Sylwia Magdalena
Susło Marta Anna
Szewczyk (Szuba) Urszula Joanna
Wiśniewski Marek Hubert
18.12.2013 r.
Skuza Michał
Turska Natalia Anna
20.01.2014 r.
Borzym Joanna
Filipowicz (Pilzak) Sabina Zofia
Grabczuk Mateusz Krzysztof
Gubina Olga
Karczmarz Adrianna
Kowalczyk Hubert Rafał
Królikowska Monika Anna
Kular (Wołczyńska) Małgorzata Ewa
Lutek Joanna
Marszał Barbara
Pietrzak Mariusz
Prusicka (Pedryc) Edyta Romualda
Siara Justyna
Wieczorek (Gzik) Danuta Małgorzata
18.02.2014 r.
Cyran Magdalena
Drożdż (Olak) Paulina Jowita
Dzięgielewska
(Kazula) Aneta
Katarzyna
Gorlowska Kinga Ewa
Krawczyk Małgorzata Marta
Pajęcka Marta
Teryks Marta Ewa
Stachniak Marzena Monika
Zielińska Magdalena
Kubisz (Koushyk) Walentyna
17
6.03.2014 r.
Bargieł Barbara
Bosek (Janoszek) Emilia
Dąbrowska Maria Joanna
Gniazdowska Elżbieta Maria
Jambor Nicole Barbara
Janczura Marta
Kapturowska Justyna
Pyzik Justyna
Winkowska Joanna Karolina
14.03.2014 r.
Gorzowska Joanna Kamila
Kiełbasińska Aleksandra Anna
Koper Justyna
Majewski Michał Mateusz
9.04.2014 r.
Bartos Malwina Martyna
Balcerzak-Drzazga Agnieszka Magdalena
Biegaj Magdalena
Czerepow Olga
Drozd Jacek Julian
Dziekoński Kamil
Dziubińska Karolina
Frydrych Adrianna
Gardynik Anna Małgorzata
Gorzkiewicz Paulina Katarzyna
Jabłońska Milena
Janczewska Justyna
Kasprzycka Katarzyna Anastazja
Kajtek Magdalena Ewa
Komar Katarzyna Monika
Koper Anna Katarzyna
Lelito Daria
Lenart Aneta
Łukasik Magdalena Anna
Matyjaszek Aleksandra
Mazur Aleksandra Irena
Mazur Kinga Marianna
18
Mikołajewska Wioleta Iwona
Moczulska Agnieszka Maria
Nartowski Tomasz Zbigniew
Olszewska Anna
Ostrowski Adam Marcin
Piątek Paulina Małgorzata
Pietruszewska Agata Agnieszka
Rodziewicz Wojciech Adam
Rogalska Karolina
Salamądra Alicja
Słomka Kamil
Surowiec Ewa
Śliwińska Julina
Teresińska Dominika
Toropolska Ewelina
Wilk Anna Joanna
Zagórska Karolina Bogumiła
Zbrzeźna Żaneta
Zduńczyk Marta
Ambroziak Ewelina Anna
Bajorek Katarzyna
Bartos Natalia
Bieniek Katarzyna Anna
Bizun Iryna
Brewczyńska Paulina
Brudzikowska Aneta
Bus Katarzyna Marta
Dąbrowska Katarzyna
Derleta Natalia
Dmochowska Martyna
Dyga Dorota
Dytko Marzena
Falkowska Martyna
Fiłatiuk Justyna
Flak Aleksandra
Gałecka Emila
Gawlik Natasza
Główka Katarzyna
Gochna Mariusz
Grzelka Katarzyna Ewa
Górczak Agnieszka Sylwia
Idzikowska Małgorzata
Jaguszewska Aneta
Jaguszewska Magdalena
Jakubowska Marta
Jeznach Wiktoria
Jeż Wioletta
Kalenik Agnieszka
Kapłan Monika Agnieszka
Kasińska Katarzyna Maria
Kiełek Maciej
Kłyszejko Paulina
Kogut Ewelina Maria
Kornacka Edyta
Kornas Łukasz Mieszko
Kosowska Monika Joanna
Kownacki Marcin Karol
Krzyszycha Anna
Kopiec Anna Ewa
Kwas Katarzyna Magdalena
Lech Natalia
Lepionka Tomasz
Lepionka Weronika
Łukawska Dorota
Łuniewski Przemysław
Łuszczyk Patrycja
Machowska Anna
Madej Michał
Magin Lidia
Makowska Justyna
Małecka Emilia
Mądra Małgorzata Katarzyna
Michaluk Aleksandra
Mierzwa Aleksandra Justyna
Molski Paweł
Mróz Piotr
Myszkowska Marta
Namysłowska Alicja Marta
Nejman Aneta Marta
Ogrodnik Jakub
Paciorek Karolina Patrycja
Pawlik Karolina Elżbieta
Pawłowicz Paulina
Piwowarczyk Magdalena Olga
Pulkowska Natalia
Rak Benedykt Stanisław
Rękawek Monika
Rząca Katarzyna Lidia
Sarnocińska Joanna Urszula
Siudem Paweł Michał
Sobczak (Grzelak) Joanna
Sobczak Sławomir
19
Sobiecka Paulina
Sobkowicz Marta
Sokal Milena
Staszewska Dominika Maria
Stefański Marcin
Stępień Piotr
Suska Beata Ilona
Szydłowska Beata Katarzyna
Ścisłowska Joanna Maria
Tomtas Aleksandra
Trzaska Kamil
Tymoszuk Katarzyna
Uszyńska Aneta Marta
Walas Katarzyna Ewa
Walczak Monika
Waniewski Sebastian
Więckowska Ewelina Kalina
Wilczek Katarzyna
Wlazło Dorota Ewa
Wołowik Tomasz Wiktor
Wróbel Sylwia Anna
Wójcik Dorota Maria
Zakrzewska Anna
22.05.2014 r.
Białach Marcin
Dzierga Gabriela Anna
Drzewiecki Tomasz
Gapińska Katarzyna Urszula
Grzywacz Anna Magdalena
Kołaczyńska Elżbieta
Kołomyjka Anna
Krzemińska Emilia
Lipka-Chudzik Karolina
Nawrocki Adam
Piątek Marlena
Plantowska Katarzyna
Przepióra Natalia Karolina
Rodziewicz Szymon
Rutecki Krzysztof Marek
Sędziak Aleksandra Anna
Shevtsiv Andriana
Sikora Adam
Siwek (Zawistowska) Małgorzata Emilia
Sobczak Anna
Sobocińska Ewelina
Statkiewicz Agnieszka Monika
Suchan Karolina
Szczepańska Joanna
Woźniak Małgorzata
Zawadzka Ewa
Żołek Paulina
11.06.2014 r.
Skorupka Agnieszka
Sorotiuk Magdalena Urszula
20
Stasiuk Martyna Maria
Zwolińska-Sott Ewa
VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy Mazowsza
O VIII Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza
Ósme Plenerowe Spotkanie Aptekarzy Mazowsza odbyło się 8 czerwca
w Jabłonnej. W jego organizacji pomagało wiele firm – hurtownie farmaceutyczne:
„Hurtap Neuca” oraz „PGF”, a także firmy: „Albert” (polski producent licznych
produktów medycznych, m. in. marki Sanity), „Auto GT” (nowy salon Mitsubishi),
„Armina” (z ponad stuletnią tradycją – znany producent leków z Krakowa), „Gal”
(polski producent produktów leczniczych, suplementów diety oraz kosmetyków),
„Gedeon Richter” (węgierski producent leków, od XIX wieku obecny na rynku,
właściciel zakładów w Grodzisku, d. „Polfa”), „Mylan” (trzecia na świecie
generyczna firma farmaceutyczna), „Zdrovit” (producent suplementów diety,
tak znanych jak choćby Plusssz czy Bilomag), „Teva” (największa na świecie
generyczna firma produkująca leki). Patronat medialny nad imprezą sprawowały:
„Moda na Zdrowie” i „Moda na Farmację”.
Dzięki tak wspaniałym sponsorom spotkanie obfitowało w mnóstwo atrakcji,
zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. W niektórych zabawach mogły uczestniczyć
całe rodziny, co potęgowało ogólnie panujący dobry nastrój.
Wszystkie atrakcje miały malownicze tło – jabłonnowski pałac. Jego
właścicielem był brat króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – Michał,
ówczesny Prymas Polski. Pałac, reprezentujący barokowo-klasycystyczny styl,
dzieło znanych architektów: Merliniego i Marconiego, został wybudowany
w XVIII wieku. Otacza go piękny park, w którym umieszczono kilka
romantycznych budynków, jak np. „Domek Chiński” czy „Grota Pustelnika”.
Obecnie należy do Polskiej Akademii Nauk.
Choć uroczyste otwarcie VIII Plenerowego Spotkania Aptekarzy nastąpiło
o godzinie 1230 (na dużej scenie), zabawa rozpoczęła się dużo wcześniej
– o godzinie 1000. Przygotowano coś dla ciała i dla ducha.
Przez cały dzień działała „Kawiarenka Wiedeńska” w pięknej pergoli
przed pałacem, oferując wszystkim zebranym różne słodkości. Nastrój
kawiarenki budowała nie tylko otaczająca ją architektura, ale przede wszystkim
rozbrzmiewająca w jej wnętrzu muzyka Straussów.
Były też imprezy sportowe. Chętni mogli rozegrać turniej piłki siatkowej
o Puchar Prezesa, wziąć udział w turniejach ringo i łuczniczym oraz sprawdzić
się w biegu przełajowym.
21
Dla tych, którzy od sportu wolą raczej (lub i, oczywiście!) rozrywki umysłowe,
zorganizowano konkurs wiedzy farmaceutycznej. Był on ważnym punktem
spotkania. Miał dwuetapowy przebieg. Najpierw osoby, które się do niego zgłosiły,
rozwiązywały test eliminacyjny do drugiego etapu. W ten sposób wyłoniono
trzech uczestników drugiego etapu: dwie panie z Płocka i pana z Warszawy, którzy
następnie odpowiadali na losowane pytania już na scenie.
Wszystkie trzy osoby zaprezentowały bardzo wysoki poziom znajomości
zagadnień aptekarskich nie tylko bezpośrednio związanych z ich bieżącą pracą.
Niestety, zwycięzca mógł być tylko jeden, więc główna nagroda powędrowała
do jednej z pań. Dodatkową atrakcję w tym konkursie stanowiła możność wybrania
przez zwycięzcę jednej z dwóch propozycji nagrody. Zwyciężczyni musiała więc
zadecydować co woli: Farmakopeę czy tygodniowy pobyt w Krynicy Zdrój.
Zwyciężczyni wybrała wyjazd do Krynicy.
Obecna podczas finału konkursu Pani prezes Alina Fornal była pod wrażeniem
wiedzy uczestników i obiecała nagrody pocieszenia dla pozostałej dwójki.
Publiczność zaś wszystkich nagrodziła brawami.
Pomyślano również o najmłodszych uczestnikach spotkania, dla których
specjalnie przygotowano „miasteczko dziecięce” a w nim konkursy i zabawy,
trampolinę do skakania, zjeżdżalnię. Mogły też wziąć udział w dziecięcej „Szansie
na sukces”. „Gedeon Richter” przygotował dla nich pokazy widowiskowych
doświadczeń chemicznych, na przykład z ciekłym azotem – a wyglądało to tak:
w małej miednicy zmieszczono worek nadmuchanych balonów, które po ogrzaniu
wracały do poprzednich wielkości…
W dziesięcioosobowych grupach można było zwiedzać Pawilon Królewski,
który był miejscem wypoczynku króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Przez cały dzień, wszystkim uczestnikom, towarzyszyła muzyka. W godzinach
przedpołudniowych odbył się koncert Zakładowej Orkiestry Dętej „Gedeon
Richter” z Grodziska Mazowieckiego, której towarzyszył sopran – pani Hanna
Chmielewska. Dwukrotnie wystąpił pan Julian Mere, śpiewając między innymi
piosenki Marka Grechuty. Choć zabrakło odważnych do wystąpienia w „Szansie
na sukces”, znalazło się wielu wielbicieli piosenek Elvisa Presleya, których wybór
zaprezentował pan Leszek Podstawski. Ponadto koncertowały zespoły: „Boba
Jazz Band” z panią Katarzyną Radwańską, „Alter Etno” i „Hamak” z panem
Mirosławem Kalisiewiczem.
Organizatorzy pomyśleli także o tym, żeby Spotkanie Plenerowe włączyło
się w akcje ważne dla społeczności lokalnej. W związku z tym pieniądze z opłat
22
parkingowych postanowiono przeznaczyć na renowację Łuku Triumfalnego,
będącego elementem pałacowego ogrodu. Został on wzniesiony przed 1842
rokiem, ku czci księcia Józefa Poniatowskiego, według projektu Henryka
Marconiego. VIII Spotkanie Plenerowe zakończyło się o zmierzchu. Rozjeżdżając
się do domów, można było już rozpocząć myślenie o IX Spotkaniu… Atrakcyjnych
miejsc na Mazowszu wszak nie brakuje.
Grażyna Marczak
* * *
Ponownie w Jabłonnie
Już po raz ósmy odbyło się spotkanie Aptekarzy Mazowsza i ponownie
w Jabłonnie pod Warszawą. Tłumnie przybyli goście mieli zapewnione liczne
atrakcje, zarówno kulturalne jak i sportowe, a nawet kulinarne. Imprezę prowadzili
aktorzy: Julian Mere i Stanisław Banasiuk. Punktualnie o godz. 1000, jak przystało
na precyzję zawodu aptekarza, została otwarta ekspozycja firm farmaceutycznych,
które prezentowały zgromadzonym swe firmowe produkty. W tym roku
współorganizatorami były następujące firmy: „Gedeon Richter”, „Gal”, „Mylan”,
„Mar-Lek”, „Hurtap”, „Farmina”, „Neuma”, „Zdrovit”, „PGF”, „Warsztat Terapii
Zajęciowej”, „Auto GT”, „Moda na Zdrowie” oraz „Gardenpharm”. Wszyscy
organizatorzy zasługują na podziękowania za wkład, jaki włożyli organizację
imprezy. Na szczególną uwagę zasługuje jednak „Gedeon Richter” – węgierska
firma farmaceutyczna, która jest znana również ze swej pracy na rzecz pomocy
niepełnosprawnym. Jest zaangażowana w pomoc para-olimpijczykom. Nawet
na imprezie w Jabłonnie nie zapomniała o nich. Zorganizowała zabawę sportową –
bieg na bieżni, do którego zgłaszali się ochotnicy, uczestnicy Spotkania Aptekarzy
Mazowsza. Za każdy pokonany kilometr płacono złotówkę na rzecz fundacji
pomagającej para-olimpijczykom. Te symboliczne pieniądze były oczywiście
bardziej dowodem solidarności z potrzebującymi niż faktyczną pomocą finansową,
ale warto zwrócić uwagę na ten gest.
Tak zwana ścieżka farmaceutyczna wiodła od budynku pałacu aż do Łuku
Triumfalnego w głębi ogrodu. O tej samej godzinie została uruchomiona także
23
„Kawiarenka Wiedeńska”, czyli pałacowa kawiarnia, gdzie goście mogli raczyć
się napojami i słodkościami przy dźwiękach muzyki dynastii Straussów.
Równolegle do wszystkich atrakcji odbywało się zwiedzanie przepięknego
Pałacu w Jabłonnie i dworskich terenów. Grupy mazowieckich aptekarzy, ich
rodzin i niezależnie przybyłych gości zwiedzały pod kierunkiem przewodnika,
znającego wszystkie tajemnice tego miejsca, co było dodatkowym atutem
wycieczki śladami króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, do którego kiedyś
należała ta rezydencja.
O 1030 nastąpiło muzyczne powitanie przez Juliana Mere, który wprowadził
zgromadzonych gości w piknikowy nastrój i zaprosił do korzystania
z przygotowanych atrakcji. Nie tylko dorośli uczestnicy mieli rozbudowany
program artystyczny. Najmłodsi piknikowicze też mieli dokładnie zaplanowany czas
i wiele możliwości zabaw. Na maluchy czekało „Dziecięce miasteczko”, a w nim
wyznaczone do opieki osoby. Nad całością z perfekcją czuwała Pani Elżbieta
Nowakowska, którą dzieci były wręcz zachwycone. W ramach zorganizowanych
zabaw dzieci mogły wziąć udział w biegu przełajowym, czy spróbować swych sił
w „Szansie na sukces”. O oprawę muzyczną tej części programu zadbał ponowne
Julian Mere.
Jeszcze przed południem goście mieli okazję wysłuchać niezwykle ciekawego
koncertu światowych przebojów w wykonaniu Zakładowej Orkiestry Dętej
„Gedeon Richter” z Grodziska Mazowieckiego. Z orkiestrą gościnnie wystąpiła
Hanna Chmielewska, która urzekała swym sopranem. Aranżacje utworów były
całkowicie inne od tych znanych z rozgłośni radiowych, co robiło dość duże
wrażenie na przybyłych słuchaczach.
Następnym punktem programu był mini recital Juliana Mere, który
zaprezentował gościom utwory Marka Grechuty, a także kilka przebojów polskiej
sceny muzycznej, takich jak „Jej portret” czy „Oprócz błękitnego nieba”. Nie
zabrakło również sztandarowego już utworu autorstwa Juliana Mere, stworzonego
specjalnie dla Adama Hanuszkiewicza „Prospero Hanuszkiewicz”. Goście
zgromadzeni wokół Dużej Sceny byli wyraźnie wzruszeni.
Kolejnym bardzo ważnym punktem aptekarskiej imprezy było uroczyste
przekazanie buławy przewodnictwa Mazowieckiemu Forum Samorządów
Zawodów Zaufania Publicznego Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Warszawie.
Honory czyniła pani prezes – Alina Fornal. Następnie goście udali się do Sali
balowej, gdzie odbył się recital Ewy Beaty Ossowskiej, która mistrzowsko
wykonała kompozycje Fryderyka Chopina. Muzyka poważna była niezwykłym
24
akcentem, wprowadzającym trochę klasyki do serc gości, którzy zaraz potem
powrócili do atmosfery plenerowej zabawy.
Jak przystało na imprezę organizowaną przez farmaceutów, nie mogło
zabraknąć elementów nawiązujących do charakterystyki zawodu. Tak jak
w poprzednich latach, odbył się konkurs wiedzy farmaceutycznej. Zgłosiło się
kilku aptekarzy. Po drugim etapie wyłoniono zwycięzcę, w tym roku była to Pani
mgr farm. Ewa Popławska-Brzozowska.
Kolejnym muzycznym akcentem był występ Leszka Podstawskiego,
okrzykniętego polskim Elvisem Presleyem, którego utwory zaprezentował
gościom. Nikt nie tańczył, mimo przygotowanego parkietu, wszyscy
wsłuchiwali się w dobrze im znane piosenki i sprawiali wrażenie powracających
wspomnieniami do swej młodości (lub bardzo wczesnej młodości, ponieważ
zróżnicowanie wiekowe przybyłych gości było znaczne). Przerywnikiem między
koncertami miała być „Szansa na sukces” tym razem dla dorosłych uczestników,
ale nikt nie miał odwagi, by wziąć w nim udział. Do konkursu ponownie zgłosili
się najmłodsi i urzekli publiczność pewnością siebie i znajomością piosenek wcale
nie tak popularnych wśród młodzieży.
Po godz. 1500 wystąpił zespół „Boba Jazz Band” wraz z Katarzyną Radwańską.
Wykonali szlagiery światowej muzyki rozrywkowej, czym urzekli publiczność.
Po nim umilał czas zespół „Alter Etno”, natomiast zwieńczenia imprezy dokonał
koncert zespołu „Hamak”, w którym wystąpił prezes firmy „Zdrovit” – Mirosław
Kalisiewicz.
Tego dnia dopisały humory uczestników, wykonawców, dopisała również
pogoda. Upalny dzień był wymarzony na tego rodzaju spotkanie plenerowe.
Impreza w Jabłonnie jest nie tylko plenerowym spotkaniem aptekarzy, jest
również lekcją szacunku do tradycji, patriotyzmu, życia wedle zasad panujących
w wyższych sferach od dziesięcioleci.
Jest to ważne wydarzenie kulturalne, choć tylko nieliczni mają możliwość
w nim uczestniczyć. Miło popatrzeć, jak kolejne pokolenia farmaceutów czerpią
od swych starszych, dystyngowanych kolegów nie tylko wiedzę, ale i kunszt.
Katarzyna Jakubiak
25
VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy w Jabłonnie
W niedzielę 8 czerwca uczestniczyliśmy w Pikniku Aptekarzy w Jabłonnie,
w którym wzięło udział blisko 2000 aptekarzy wraz z rodzinami. Farmaceuci
mieli możliwość zapoznania się z naszą ofertą produktową, ale również dzięki
naszemu zaangażowaniu, goście Pikniku uczestniczyli w akcji charytatywnej
na rzecz Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych START i polskich paraolimpijczyków. W specjalnie zorganizowanej strefie, na elektrycznej bieżni, można
było biec dla niepełnosprawnych sportowców, a za każdy pokonany kilometr
„Gedeon Richter” płacił określoną kwotę. Każdy mógł wspomóc szczytny cel,
dbając jednocześnie o własną kondycję. Uczestnicy akcji przebiegli na bieżni
łącznie 52 kilometry. Doping był bardzo gorący, a rekordzista pokonał 5,2 km.
Dodatkowo w miasteczku dla dzieci zorganizowaliśmy widowiskowe
eksperymenty chemiczne. W programie znalazły się między innymi pokazy
z wykorzystaniem ciekłego azotu i suchego lodu. Uczestnicy mogli także zobaczyć,
jak powstaje chemiczny wulkan, sztuczna krew, atrament sympatyczny, a nawet
pasta dla słonia! Chemicy-animatorzy pokazywali, jak można nadmuchać balon, nie
nadwyrężając przy tym własnych płuc, a także specjalnie dla gości wyprodukowali
dwutlenek węgla i chemiczne lody!
26
W części artystycznej wystąpiła Zakładowa Orkiestra „Gedeon Richter Polska”,
która dała blisko godzinny koncert. Wystąpili także: „Boba Jazz Band”, zespół
„Alter Etno” i Leszek Podstawski – „polski Elvis Presley”.
Piknik nastawiony był na promocję sportu i aktywności ruchowej, dlatego
w bloku imprez sportowych zaplanowano turniej piłki siatkowej o Puchar Prezesa
OIA oraz biegi przełajowe kobiet i mężczyzn. W turnieju piłki siatkowej drużyna
siatkarzy z „Gedeon Richter Polska” zajęła 3 miejsce i otrzymała Nagrodę Fair Play.
Natomiast w biegach przełajowych „Gedeon Richter Team” był bezkonkurencyjny:
I miejsce w konkurencji kobiet zajęła Agata Pałka, II – wywalczyła Karolina Pałka.
I miejsce wśród mężczyzn zajął także nasz zawodnik – Paweł Olczak.
Magdalena Przystupska
27
Kronika Sportowa
Sportowe zmagania w trakcie VIII Plenerowego Spotkania Aptekarzy
Mazowsza
Wyniku biegu przełajowego na 2 km:
– w biegu udział wzięli zawodnicy w wieku od lat 2 do około 50(!);
– kategorię mężczyzn wygrał Paweł Olczak („Gedeon Richter”) – czas 6:50;
– kategorię kobiet wygrała Agata Pałka („Gedeon Richter”) – czas 9:05;
– kategorię dzieci starsze (powyżej 9 lat) wygrał Jakub Bobiński – czas 7:50;
– kategorię dzieci młodsze (poniżej 10 lat) wygrali ex equo Aneta Dera i Julian
Żabiński – czas 12:05;
– najmłodszą uczestniczką pod opieką i „troszkę” na rękach taty była Agatka
Cmiel (lat 2) – czas 21:18.
Turniej piłki siatkowej o puchar Prezesa OIA:
– zwyciężyła drużyna OIA Warszawa składzie: Tomasz Bala, Przemysław
Kiszka, Przemysław Morawski, Piotr Rybarczyk, Kamil Stefaniak;
– II miejsce zajęła drużyna Siedlce-Warszawa;
– III miejsce zajęła drużyna „Gedeon Richter”.
* * *
Wesoła znów brązowa
W tym roku pogoda nie była łaskawa dla organizatorów turnieju piłki siatkowej
podczas pikniku Rodzinnego Zawodów Zaufania Publicznego. Wesoła powitała nas
małym „urwaniem chmury”. Patrząc z okien samochodu na ulewę, planowaliśmy już
nawet powrót do domu obawiając się, że pogoda nie pozwoli na grę. Na szczęście
około południa wypogodziło się i z lekkim opóźnieniem mogliśmy rozpocząć
sportową rywalizację. Nasza drużyna wystąpiła w składzie: Tomasz Bala, Piotr
Cybulski, Marcin Cmel, Piotr Rybarczyk oraz Jerzy Żabiński (kapitan).
Po zaciętej walce reprezentacja naszej Izby zajęła trzecie miejsce. W tym roku
zwycięstwo było dosłownie „o włos”. W decydujących o miejscach na podium
28
meczach przegraliśmy jednak po bardzo wyrównanej walce. W obu finałowych
rozgrywkach wygrywaliśmy pierwszego seta, ale ostatecznie zabrakło nam
koncentracji i trochę „zimnej krwi” – musieliśmy w tie breakach uznać wyższość
rywali.
Drugie miejsce zajęła drużyna Okręgowej Izby Adwokackiej, pierwsze zaś
zaprzyjaźniona z nami reprezentacja Mazowieckiej Izby Inżynierów Budownictwa.
Chciałbym w tym miejscu podziękować także naszym najbardziej zagorzałym
i wytrwałym kibicom, do których w tym roku dołączyła – ku naszej wielkiej radości
– pani prezes Alina Fornal. Nasza drużyna jest jeszcze młoda, może z wyjątkiem
kapitana , a co za tym idzie, bardzo rozwojowa. Obiecujemy, że wzmocnimy
trening i postaramy się, aby w przyszłym roku najwyższe miejsce na podium
wreszcie należało do nas.
Jerzy Żabiński
Nasza drużyna – zdobywcy III miejsca (od lewej): Marcin Cmel, Tomasz Bala,
Piotr Cybulski, Jerzy Żabiński i Piotr Rybarczyk wraz Panią Prezes.
29
O XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych
Organizator XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych, czyli
Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie, tym razem zaprosił nas do Uniejowa.
Ta nieduża miejscowość, dziś o charakterze uzdrowiskowym (a więc bliska sercu
każdego farmaceuty) ma wiele do zaoferowania. Przede wszystkim zamek –
dziś mieści się w nim hotel – który pamięta czasy Kazimierza Wielkiego. Przez
wieki był ważnym zamkiem obronnym, należał do arcybiskupów gnieźnieńskich,
a w XIX wieku, za sprawą rosyjskiego cara (Uniejów trafił do zaboru rosyjskiego),
znalazł się w rękach rodziny generała Tolla, nota bene estońskiego pochodzenia.
Nowi właściciele przebudowali swoją siedzibę w stylu klasycystycznym. W tym
też czasie zamek został otoczony pięknym parkiem. Był w ich posiadaniu do 1918
roku.
Jak już wspomniałam, w zamku mieści się hotel, oferujący współczesne
wygody w historycznych wnętrzach. W Sali Rycerskiej tego zamku odbył się
jeden z wykładów. Uczestnicząc w nim, mogliśmy jednocześnie poczuć atmosferę
minionych czasów. Spacer po hotelu był jednocześnie szybkim marszem przez pięć
wieków! Osoby spragnione mocniejszych wrażeń mogły się wspiąć po stromych,
starych schodach na szczyt zamkowej baszty. Ten trud był jak najbardziej opłacalny,
ponieważ z tego miejsca roztacza się przepiękny widok na okolicę i malowniczą
Wartę.
W tym roku nasze spotkanie rozpoczęliśmy nietypowo, mianowicie od kąpieli
(nie była obowiązkowa!) w miejscowym Aquaparku. Baseny w parku są zasilane
leczniczymi solankami. Miejsce to ma bardzo ładne położenie, bo u podnóża zamku.
Obrady, które zaczęły się w piątek 17-go maja po południu, otworzyli prezesi
Okręgowej Izby Aptekarskiej: pani magister farmacji Alina Fornal i pan magister
farmacji Jakub Dorociak.
XII Sesja szkoleniowa była poświęcona problemom implementacji prawa
unijnego do prawa polskiego w zakresie tzw. Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej
(DPD). Polska jako jeden z nielicznych krajów unijnych nie dokonała jeszcze
odpowiednich zmian ustawodawczych.
Jako pierwszy głos zabrał pan magister farmacji Bartłomiej Ślusarski na temat
mapowania powierzchni magazynowej. Nikomu z obecnych na sali nie trzeba było
uświadamiać wagi tego problemu.
Kolejny referat, przedstawiony przez pana magistra Jana Pietraszka, dotyczył
już problematyki ściśle związanej z DPD i nosił tytuł: „Wybrane aspekty z zakresu
30
nowych regulacji DPD”. Wykładowca reprezentował Centrum DPD, które jest
firmą pomagającą przystosować się odpowiednim podmiotom gospodarczym
do nowych wymogów Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej. Ponieważ Centrum DPD
tworzą praktycy, referat poruszał także niestandardowe zagadnienia i przedstawiał
przykładowe rozwiązania niektórych problemów. Dało to asumpt do wielu dyskusji
podczas kolacji w restauracji naszego hotelu „Lawendowe Termy”.
W sobotę 18-go maja jako pierwszy wystąpił pan Roman Nowicki, jako
przedstawiciel spółki „RAN – Quality Systems”. Wygłosił referat (dwuczęściowy)
o walidacji systemów IT. W przystępny sposób przedstawił uczestnikom sesji
korzyści płynące z walidowania systemów IT. Walidacja może obejmować zarówno
oprogramowanie, systemy komputerowe w przedsiębiorstwach, jak i procesy
kierowane przez te systemy. Uczestnicy sesji z dużym zainteresowaniem wysłuchali
tego referatu.
Kolejnym wykładowcą był pan doktor Mariusz Kondrat z Kancelarii PrawnoPatentowej w Warszawie. Jego wystąpienie nosiło tytuł: „Import/eksport równoległy
w kontekście projektowanych zmian prawnych.
Po pracowicie spędzonych godzinach porannych i przedpołudniowych nastąpiła
przerwa obiadowa. Następnie, już po doskonałym obiedzie, zwiedziliśmy zamek.
Jak się okazało, ma on bardzo ciekawą historię, nie tyko ze względu na swoich
właścicieli. Dowiedzieliśmy się, że w czasie wojny trzynastoletniej (wojna
Kazimierza Jagiellończyka z Zakonem Krzyżackim) był na tyle bezpieczną fortecą,
że przewieziono tu rzeczy ze skarbca gnieźnieńskiego, między innymi najcenniejsze
relikwie – relikwie św. Wojciecha.
Po południu musieliśmy zmierzyć się z kompleksem niełatwych problemów,
związanych z udarem mózgu. Pan doktor nauk medycznych Piotr Gryglas z Kliniki
Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM przedstawił
referat: „Udar mózgu – jak żyć, aby przeżyć leczenie”. Bardzo wymowny tytuł tego
referatu kierował uwagę słuchacza na nietradycyjny aspekt leczenia. Wpisywał się
w dziś tak często wywoływaną problematykę pacjenta, jako osoby leczonej a nie
obiektu zabiegów medycznych.
Bogaty we wrażenia drugi dzień sesji zakończyła kolacja w restauracji
hotelowej.
Ostatnie robocze przedpołudnie rozpoczęliśmy – jak zwykle o godzinie
dziewiątej – referatem pani magister farmacji Barbary Walenciuk (dyrektora
Departamentu Nadzoru Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego)
zatytułowanego: „Analiza ryzyka dla obrotu hurtowego”. Wystąpienie spotkało się
z dużym zainteresowaniem uczestników.
31
Ostatni referat naszej sesji poświecony był problemom, jakie mogą hurtowniom
farmaceutycznym stworzyć kolejne zmiany prawne. Głos zabrał, wszystkim
doskonale znany, pan magister farmacji Zbigniew Niewójt – zastępca Głównego
Inspektora Farmaceutycznego. Jego wystąpienie nosiło tytuł: „Wyzwanie dla
hurtowni farmaceutycznych w aspekcie zmian porządku prawnego – dyskusja na
temat bieżących problemów”. Autor przestawił te zagadnienia w sposób zwięzły
a zarazem przystępny.
Prawie trzydniowe obrady poświęcone problematyce DPD w różnych jej
aspektach oraz innym kwestiom szczegółowym zakończyło krótkie posumowanie.
Dyskusje natomiast trwały nie tylko podczas obiadu, lecz także w trakcie drogi
powrotnej do Warszawy. Dobrym nastrojom sprzyjała zarówno świadomość
owocnej pracy, jak i wspaniała majowa pogoda.
Grażyna Marczak
WIEŚCI ZZA PIERWSZEGO STOŁU
Homeopatia – tak i nie
Debata na temat skuteczności stosowania homeopatii trwa przez cały czas jej
istnienia. Ostatnio w Polsce przybrała na sile i nosi znamiona politycznego konfliktu,
szkodliwego dla ładu prozdrowotnego.
Wyrozumiały stosunek do homeopatii został wyrażony przez bardzo ważną
uczelnię – Śląski Uniwersytet Medyczny, utworzeniem studium podyplomowego
w dziedzinie homeopatii. Wrogim, super wrogim, stosunkiem do homeopatii
odpowiedziała najpotężniejsza organizacja lekarzy – Naczelna Izba Lekarska.
Konflikt dotyczy medycyny i lekarzy, ale nie może być obcy farmaceutom,
którzy mają w aptekach leki homeopatyczne i je wydają. Oto stanowisko naszego
Towarzystwa w tej sprawie.
Leki homeopatyczne charakteryzują się tak wielkim rozcieńczeniem
składników, że nawet gdyby zawierały cyjanek potasu, nie mogłyby zaszkodzić.
Toksykologicznie są bezpieczne. Tak wielkie rozcieńczenie zakłóca wiarę
w aktywność terapeutyczną leków homeopatycznych. Nie ma obiektywnych
32
dowodów klinicznych takiej aktywności.
Wskutek tego Naczelna Rada Lekarska twierdzi, że preparaty homeopatyczne
nie wykazują działania leczniczego. Konsekwentnie – radzi, by potępiać lekarzy
„homeopatycznych”, bo Kodeks Etyki Lekarskiej wymaga, by lekarz posługiwał
się tylko lekami o skutecznym działaniu udowodnionym.
Formalnie Rada ma rację, ale politycznie, zdrowotnie, nie ma. Jest bowiem
faktem, że setki milionów ludzi w krajach cywilizowanych stosują leki
homeopatyczne, przeważnie ze wskazaniem lekarzy, nierzadko z zadowoleniem.
Może to wiara czyni cuda, ale dobrze, że czyni. Przecież chodzi o wielką wartość,
o zdrowie. Można jeszcze dodać nie drobiazg – leki, którym monopol daje Rada,
oprócz zalet terapeutycznych miewają wady, działania szkodliwe, niepożądane,
podczas gdy leki homeopatyczne nie mają tych wad. Cudowne uzdrowienia od leków
homeopatycznych ratują ludzi przed szkodami powodowanymi nieraz lekami
niehomeopatycznymi.
Rada Lekarska ma prawo, a nawet obowiązek, agitować lekarzy do stosowania
leków o ugruntowanej farmakoterapii, do niestosowania leków homeopatycznych,
ale nie ma prawa prowadzić wojen z istnieniem w Polsce leków homeopatycznych,
legalnie dopuszczonych do obrotu przez rząd. Nie powinna, wbrew konstytucyjnej
wolności nauki, wojować z uczelniami, wbrew konstytucyjnej wolności gospodarki
i konkurencji opierać się rządowi (jego Urzędowi Rejestracji Leków, Urzędowi
Ochrony Konkurencji i Konsumentów), wbrew porządkowi prawnemu Unii
Europejskiej, tolerującej homeopatię, nakłaniać polski rząd do niepotrzebnej
niesubordynacji.
Niech farmaceuci czują się bezpieczni w swojej pracy, posłusznej ustawom
i praworządności, gdy wydają z apteki lek homeopatyczny.
Tadeusz J. Szuba
P.S. Zwróćmy uwagę, że wielka bojowość antyhomeopatyczna Rady Lekarskiej
jest koncentrowana na wszystkich oprócz siebie. Przecież może Ona napiętnować
swoich niesfornych lekarzy, stosujących leki homeopatyczne „wyrokami” swoich
rzeczników odpowiedzialności zawodowej.
33
Wyrok NSA w sprawie „programu lojalnościowego”.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia
NSA Marzenna Zielińska (spr.), Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz,
Sędzia del. WSA Zbigniew Czarnik, Protokolant – Paweł Grajewski,
po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej
skargi kasacyjnej D. S.A. z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt
VI SA/Wa 2463/12 w sprawie ze skargi D. S.A. z siedzibą w [...] na decyzję
Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] września 2012 r. nr [...]
w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy apteki oddala
skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
I. Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013 r. (sygn. akt VI SA/Wa 2463/12)
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art.
151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej
powoływanej jako „p.p.s.a.”), oddalił skargę D. S.A. z siedzibą w [...] na
decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego (dalej: GIF) z dnia [...]
września 2012 r. (nr [...]), którą organ ten utrzymał w mocy decyzję [...]
Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w [...] z dnia [...] lipca 2012
r. stwierdzającą naruszenie przez D. S.A. art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6
września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 45,
poz. 271 ze zm.) poprzez prowadzenie reklamy działalności apteki
ogólnodostępnej o nazwie „[...]” w [...] prowadzonej przez P. S.A. z siedzibą
w [...], a także nakazującą zaprzestanie organizowania i oferowania na rzecz
tego ostatniego podmiotu programu o charakterze lojalnościowym o nazwie
„Program [...]”.
Sąd pierwszej instancji wskazał w zaskarżonym rozstrzygnięciu ustalenia
faktyczne i stanowisko organów administracji orzekających w sprawie.
Organy te stwierdziły, że w dniu [...] lutego 2012 r. pracownicy [...]
Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego przeprowadzili kontrolę
34
w aptece ogólnodostępnej „[...]” położonej w [...] przy ul. [...]. W toku tej
kontroli stwierdzono m. in., że apteka uczestniczy w „Programie [...]”, którego
organizatorem jest D. S.A. Program ten polegał na tym, że przy dokonywaniu
zakupów w aptece (z wyłączeniem produktów refundowanych) pacjent okazuje
swoją „Kartę uczestnika Programu [...]”, za pomocą której gromadzone są na
koncie pacjenta punkty, przy czym za każde wydane w aptece 5 zł pacjent
otrzymuje 1 punkt, zaś zgromadzone punkty uprawniają pacjenta do zakupu
za 1 zł określonych produktów, których lista znajduje się w „Informatorze
Programu [...] z ofertą rabatów na produkty dostępne w aptekach w 2012 r.”.
W konsekwencji tych ustaleń Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny wszczął
postępowanie administracyjne i w jego efekcie, powołując się na treść art. 94a
ust. 2, ust. 3 i ust. 4 ustawy – Prawo farmaceutyczne, wydał decyzję z dnia
[...] lipca 2012 r. nakazującą D. S.A. zaprzestanie organizowania i oferowania
wspomnianego programu lojalnościowego na rzecz podmiotu prowadzącego
skontrolowaną aptekę ogólnodostępną. Po rozpatrzeniu odwołania strony,
GIF decyzją z dnia [...] września 2012 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie
organu I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, „Program [...]” jest
programem lojalnościowym, a tego rodzaju programy są formą reklamy
działalności aptek, gdyż stanowią zachętę do kupna produktów wyłącznie we
wskazanych aptekach oraz mają na celu zwiększenie ich obrotów. W ocenie
GIF, reklamą działalności apteki jest sam fakt uczestnictwa apteki w programie
lojalnościowym. Fakt prowadzenia programu jest bowiem komunikowany
publicznie, a informacje na temat aptek, które uczestniczą w programie można
znaleźć na stronie [...]. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, zaskarżona decyzja
nie została wydana z naruszeniem prawa, które uzasadniałoby wyeliminowanie
tego rozstrzygnięcia z obrotu prawnego. Powołując się na treść art. 94a ust. 1
ustawy Prawo farmaceutyczne w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia
2012 r., Sąd stwierdził, że zabroniona jest reklama aptek oraz ich działalności,
przy czym reklamy takiej nie stanowi informacja o lokalizacji i godzinach
pracy apteki. Sąd wskazał przy tym (odwołując się do uzasadnienia projektu
ustawy nowelizującej przywołany przepis), że założeniem ustawodawcy było
wprowadzenie całkowitego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych
oraz zakazu reklamy placówek obrotu pozaaptecznego odnoszącej się
do produktów leczniczych i wyrobów medycznych, co uzasadniano
koniecznością zwiększenia ochrony pacjentów oraz finansów publicznych
przed negatywnymi skutkami reklamy aptek.
35
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, aktualne pozostały stanowiska odnośnie
do zakazu reklamy wyrażane na gruncie poprzedniego brzmienia art. 94a
ustawy Prawo farmaceutyczne. Z tego względu reklamą działalności apteki
będzie więc zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania
zakupu towarów sprzedawanych w aptece – niezależnie od form i metod
jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków – jeśli jej celem jest
zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych lub wyrobów medycznych.
Sąd wskazał, że organy administracji ustaliły, iż wypełnienie przez pacjenta
zgłoszenia i przystąpienie do Programu uprawniało go do zakupu po niższych
cenach produktów nierefundowanych w tej konkretnej aptece objętej
Programem. Zatem jeżeli każdy klient kontrolowanej apteki mógł skorzystać
z Programu umożliwiającego mu zakup w tej aptece produktów po niższej
cenie (oraz z innych programów dających te same profity), zgłaszając się do
programów przez Internet lub infolinię, to nie można mówić, że tego rodzaju
działania faktyczne nie były skierowane do nieograniczonej liczby osób i przez
to nie nosiły charakteru publicznego.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, będące autorstwa skarżącej (wydawane
także na jej drukach firmowych) materiały informujące o możliwości zakupu
w aptekach objętych Programem produktów z rabatem – poprzez wskazanie
na korzyści płynące z przystąpienia do Programu – reklamowały ten Program
także przez jego udostępnienie (na miejscu) każdemu klientowi apteki objętej
tymże Programem, przez co reklamowały również daną aptekę jako aptekę
sprzedającą leki nierefundowane po niższej cenie niż w aptekach nieobjętych
Programem.
W konsekwencji Sąd uznał, że opisane działania skarżącej stanowiły
zachętę dla klientów do nabywania wyłącznie w aptece objętej Programem [...]
oferowanych w tej aptece produktów, reklamując tę, a nie inną aptekę. Zachętą
tą były udzielane w konkretnej aptece rabaty na produkty nierefundowane,
natomiast środkiem do osiągnięcia celu w postaci zwiększenia sprzedaży była
reklama (w rozumieniu art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne) tylko
apteki objętej Programem, nazywana przez skarżącą programem o charakterze
lojalnościowym.
II. Skargę kasacyjną od wyroku Sądu pierwszej instancji złożyła D. S.A.
Spółka zaskarżyła to orzeczenie w całości. Wniosła o uchylenie zaskarżonego
wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
36
pierwszej instancji albo uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie
reformatoryjne w trybie art. 188 p.p.s.a. poprzez uchylenie wydanych
w sprawie decyzji administracyjnych organów obu instancji, a także
o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Strona wnosząca skargę kasacyjną zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi:
1) naruszenie prawa materialnego, to jest:
a) art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne poprzez jego błędną
wykładnię polegającą na: (1) nieodróżnieniu niedozwolonej reklamy apteki
i jej działalności od dozwolonej informacji o ofercie usługowej i handlowej
apteki dla klientów, (2) uznaniu za niedozwoloną reklamę apteki wszelkich
działań wykraczających poza informację o adresie i godzinach otwarcia
apteki oraz (3) uznaniu za niedozwoloną reklamę apteki informacji o ofercie
usługowej i handlowej apteki udzielanych klientom wewnątrz lokalu apteki –
w wyniku czego doszło do niewłaściwego zastosowania art. 94a ust. 1 ustawy
Prawo farmaceutyczne poprzez przyjęcie, że organizowanie i oferowanie na
rzecz P. S.A. prowadzącego aptekę ogólnodostępną o nazwie „[...]” w [...]
przy ul. [...], programu o charakterze lojalnościowym o nazwie „Program
[...]”, w którym pacjenci są nagradzani w zależności od częstotliwości
nabywania produktów i wielkości zakupów w przedmiotowej aptece, gdzie
jednym z narzędzi jest przyznawanie plusów za każde 5 zł wydane w aptece
na produkty lecznicze nierefundowane i możliwość obniżenia ceny zakupów
ze specjalnej oferty rabatowej do ceny 1 zł stanowi niedozwoloną reklamę tej
apteki i jej działalności oraz powinno skutkować nakazem, w drodze decyzji
z rygorem natychmiastowej wykonalności, zaprzestania prowadzenia takiej
reklamy,
b) art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) - przez ich błędną
wykładnię poprzez przyjęcie, że zakaz takich działań jak (1) informowanie
klientów o ofercie usługowej i handlowej apteki, w szczególności
informowanie klientów o dostępnych lekach i kosztach leczenia związanych
z ich zastosowaniem, w tym o udzielanych rabatach, (2) informowanie
klientów o innych aspektach działalności apteki wykraczających poza
informację o adresie i godzinach otwarcia apteki, (3) informowanie klientów
wewnątrz lokalu apteki o jej ofercie handlowej i usługowej, można uznać
za zgodny z przepisami Konstytucji RP;
37
2) naruszenie przepisów postępowania przed sądami administracyjnymi,
które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest:
a) art. 151 p.p.s.a. poprzez jego zastosowanie i oddalenie skargi, pomimo
że zaskarżona decyzja naruszała wskazane wyżej przepisy prawa materialnego,
jak również przepisy postępowania, to jest art. 6, art. 7, art. 77 § 1, art. 80
i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.;
dalej powoływanej jako „k.p.a.”), co miało wpływ na wynik sprawy poprzez
oddalenie skargi, a w rezultacie naruszenie art. 141 § 4 i art. 145 § 1 pkt 1 lit.
a) i c) poprzez ich niezastosowanie,
b) art. 134 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002
r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.;
dalej powoływanej jako „p.u.s.a.”) poprzez niezbadanie w pełnym zakresie
zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, tj. z przepisami Konstytucji RP
(art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68), co miało istotny wpływ na wynik sprawy
poprzez oddalenie skargi.
W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej stwierdził w szczególności,
że rozważań dotyczących reklamy leków nie można przenosić bezkrytycznie
w sferę rozważań o zakazie reklamy aptek lub ich działalności obowiązującym
w obecnym kształcie. Ogólny zakaz reklamy aptek powinien być interpretowany
w kontekście swobody działalności gospodarczej oraz praw pacjenta do informacji.
W ocenie strony skarżącej, zastosowanie w zaskarżonym wyroku definicji
reklamy jako opartej na publicznym charakterze prowadzonych działań nie
znajduje potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym. Klient apteki nie miał
możliwości zgłoszenia się do Programu [...] przez Internet lub infolinię i nie
istniały jakiekolwiek informacje na temat Programu dostępne w Internecie
dla osób niezarejestrowanych w Programie, a tym bardziej dla osób w ogóle
nim niezainteresowanych, Wspomniana strona internetowa była dostępna
jedynie dla zarejestrowanych uczestników Programu [...] po uprzednim
zalogowaniu. Zdaniem skarżącej, całkowicie nieuzasadnione jest przyjęcie,
że samo udzielanie przez aptekę rabatów przy zakupie określonych produktów
jest reklamą apteki i jej działalności. Takie stanowisko Sądu prowadzi do
rozszerzenia zakazu reklamy apteki i jej działalności na zakaz samej jej
działalności, która jako działalność gospodarcza zawiera w sobie swobodę
kształtowania cen, a także prowadzi do zakazu konkurowania pomiędzy
aptekami poprzez kształtowanie konkurencyjnych cen.
38
W ocenie strony, art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne jest
sprzeczny z Konstytucją, ale możliwa jest taka wykładnia tego przepisu, która
tę sprzeczność częściowo usunie. Wykładnia taka opiera się na przyjęciu,
że zakazana reklama apteki i jej działalności: 1) polega na przekazie
pojawiającym się w środkach masowego przekazu, na billboardach, a także
ulotkach, gazetkach itp. dostępnych poza lokalem apteki, 2) polega na
przekazie perswazyjnym zachęcającym do dokonywania zakupów w aptece,
w przeciwieństwie do rzeczowej, neutralnej informacji o ofercie handlowej
apteki, 3) nie może być samoistnie identyfikowana przez zamiar lub cel
zwiększenia sprzedaży towarów w aptece. Gdyby w ocenie NSA wskazana
przez skarżącą wykładnia art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne
wywoływała wątpliwości, skarżąca wniosła o przedstawienie Trybunałowi
Konstytucyjnemu pytania prawnego co do zgodności wspomnianego przepisu
z Konstytucją RP. W odpowiedzi na skargę kasacyjną GIF wniósł o jej
oddalenie.
III. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna oparta została na obu podstawach kasacyjnych
określonych w art. 174 p.p.s.a., a zatem w pierwszym rzędzie należało odnieść
się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, bowiem od wyników ich
oceny zależy ocena zasadności zastosowania przepisów prawa materialnego.
Sposób sformułowania skargi kasacyjnej wyznacza zakres kontroli
zaskarżonego wyroku, którą może przeprowadzić Naczelny Sąd
Administracyjny, bowiem zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. związany jest on
granicami skargi kasacyjnej, poza nieważnością postępowania, którą bierze
pod rozwagę z urzędu, a która w niniejszej sprawie nie występuje.
Autorzy skargi kasacyjnej stawiając w jej petitum zarzut naruszenia
art. 151 p.p.s.a. powiązali go pośrednio (poprzez odwołanie) z art. 94a
ust. 1 Prawa farmaceutycznego i art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz bezpośrednio (poprzez przywołanie) z art. 6,
art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 k.p.a. W dalszej części skargi kasacyjnej
brak jest jednak bliższego omówienia, na czym miałoby polegać naruszenie
tego przepisu, w szczególności że już nawet nie wspomina się o przywołanych
tu przepisach k.p.a. W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie
był w stanie zbadać i ocenić zasadności tego zarzutu. Natomiast na marginesie
należy zwrócić uwagę, że – jak wskazano m.in. w wyroku NSA z 26 lutego
2014 r. w sprawie o sygn. akt II GSK 1925/12 (LEX nr 1447197) – ewentualne
39
błędne oddalenie skargi samo w sobie nie polega na błędnym zastosowaniu
i tym samym na naruszeniu art. 151 p.p.s.a. Stanowi ono bowiem skutek błędu
popełnionego na etapie poprzedzającym, a mianowicie na etapie kontroli
zaskarżonego aktu z punktu widzenia jego zgodności z przepisami prawa,
które wojewódzki sąd administracyjny stosował lub powinien był zastosować,
jako normatywne wzorce kontroli legalności tego aktu.
Konsekwentnie to samo stanowisko należy również odnieść do zarzutu
niezastosowania art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a., tym bardziej że i ten
zarzut nie został omówiony w uzasadnieniu skargi kasacyjnej. Dotyczy to także
zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Wadliwość uzasadnienia wyroku może
co prawda stanowić przedmiot skutecznego zarzutu kasacyjnego z art. 141
§ 4 p.p.s.a., jednak zasadniczo w sytuacji, gdy nie zawiera stanowiska odnośnie
do stanu faktycznego przyjętego jako podstawa zaskarżonego rozstrzygnięcia,
jak również, co jest nie mniej istotne, gdy sporządzone jest w sposób
uniemożliwiający instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku – vide wyrok NSA
z 17 czerwca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I GSK 166/13 (LEX nr 1484775).
Brak wykazania, a nawet omówienia tych przesłanek, nie pozwala nie tylko
na uwzględnienie tak postawionego zarzutu, ale nawet na jego rozpoznanie.
Natomiast rację ma strona skarżąca stwierdzając w uzasadnieniu zarzutu
z pkt 2 b) petitum skargi kasacyjnej, że „Sąd I instancji w ogóle nie poruszył
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kwestii zgodności zaskarżonej decyzji
z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej” – str. 25. Jednakże
z dalszego wywodu, jak również z całości treści skargi kasacyjnej wynika,
iż chodzi o to – jak to wprost zostało stwierdzone – „że w ocenie skarżącej
zakaz z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne należy wykładać przez
pryzmat ważnego interesu publicznego, o którym mowa w art. 22 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej oraz z uwzględnieniem postanowień art. 20 i art.
22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. W istocie więc nie chodzi o zarzut
naruszenia przepisów postępowania, ale naruszenia prawa materialnego przez
błędną jego wykładnię.
Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny uznał,
że postawione w skardze zarzuty naruszenia przepisów postępowania nie mają
uzasadnionych podstaw.
Przechodząc z kolei do zarzutów naruszenia prawa materialnego, to jako
oczywiście nieuzasadniony należy ocenić zarzut z pkt 1 b) petitum skargi
kasacyjnej, czyli zarzut naruszenia „art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji
40
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483
ze zm.) - przez ich błędną wykładnię”. Jak bowiem zostało zacytowane
wyżej, strona skarżąca trafnie wskazała, że Wojewódzki Sąd Administracyjny
„w ogóle nie poruszył w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kwestii
zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej”.
Stąd oczywiste jest, że skoro Sąd w ogóle nie odnosił się do kwestii
konstytucyjności zaskarżonej decyzji, to również nie dokonywał wykładni
przepisów Konstytucji. Tym samym, nie dokonując w ogóle wykładni
przepisów Konstytucji, również nie mógł dokonać ich błędnej wykładni.
Odnosząc się natomiast do kwestii związanych z wykładnią art. 94a
ust. 1 Prawa farmaceutycznego, to na wstępie należy przypomnieć, że
sądy administracyjne sprawują kontrolę decyzji administracyjnych pod
kątem ich zgodności z prawem, przy czym kontrola wojewódzkiego sądu
administracyjnego wprost dotyczy działalności organu, podczas gdy
kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczy rozpoznania sprawy
przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Tak ukształtowane kompetencje
sądów administracyjnych nie dają im uprawnień do badania zgodności
zapisów ustawowych z Konstytucją, jak również do wzruszania decyzji
administracyjnych z powodu możliwości odmiennej interpretacji przepisów
prawa, a nie ich naruszenia. To też powoduje, że poza przedmiotem kontroli
tych sądów jest kwestia zgodności art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego
z Konstytucją, czemu poświęcono wiele uwagi w skardze kasacyjnej – vide
m.in. str. 16-20.
Podzielając natomiast przywołany w skardze kasacyjnej pogląd Trybunału
Konstytucyjnego, wyrażony w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 1 marca 1994
r. (OTK 1994/1/5/), „że w sytuacji, gdy ujęcie normy ustawowej może dawać
językowe podstawy do wydobywania z niej różnych treści, pierwszeństwo
zyskiwać zawsze musi interpretacja, która pozwala na nadanie tej normie
treści zgodnej z konstytucją, a więc na utrzymanie obowiązywania tej normy”,
Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się w dokonanej przez organ
i WSA wykładni art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego naruszenia prawa,
w tym wskazanych przepisów Konstytucji.
W tym miejscu można też przytoczyć stanowisko Trybunału
Konstytucyjnego zawarte w wyroku z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie
P 31/13 (OTK-A 2014/2/16): „należy na wstępie odnotować, że Trybunał
Konstytucyjny wielokrotnie już podkreślał w swoim orzecznictwie,
41
że gwarantowana przez art. 22 Konstytucji wolność działalności gospodarczej
nie ma charakteru absolutnego, a zatem może podlegać ograniczeniom
(por. np. wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z 10 kwietnia 2001 r., sygn. U 7/00;
z 7 maja 2001 r., sygn. K 19/00 oraz z 2 grudnia 2002 r., sygn. SK 20/01)”.
Zgodnie z art. 22 Konstytucji: „Ograniczenie wolności działalności
gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na
ważny interes publiczny”. Prawo farmaceutyczne jest właśnie taką ustawą,
która ogranicza swobodę działalności gospodarczej w przewidzianej przez
Konstytucję formie. Tym samym, zgodnie właśnie z art. 22 Konstytucji,
przepisy Konstytucji, na których oparta jest zasada swobody prowadzenia
działalności gospodarczej, nie mogą być wprost przeciwstawiane przepisom
Prawa farmaceutycznego.
Analizując postanowienia tej ustawy, odnoszące się do działalności
związanej z prowadzeniem aptek, trzeba stwierdzić, że ustawa ta –
w odniesieniu do aptek i punktów aptecznych – niezmiernie głęboko ingeruje
w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności jeśli
chodzi o działalność handlową. I tak, m.in. nie pozwala ona na swobodne
kształtowanie systemu sprzedaży (art. 99 ust. 3 pkt 2 i 3), oferty (art. 86
ust. 2, art. 87 ust. 2 i art. 95), godzin pracy (art. 94), czy też doboru personelu
(art. 88, art. 90, art. 92 i art. 96). Wprowadza również obowiązek ustawicznego
dokształcania (art. 89e) oraz rygory lokalowe (art. 97). Wszystkie te regulacje
wpływają na ograniczenie konkurencji i tego samego rodzaju regulacją jest
wprowadzenie w art. 94a również zakazu reklamy.
Należy przy tym zwrócić uwagę, że art. 94a ust. 1 i ust. 1a Prawa
farmaceutycznego w obecnym brzmieniu wprowadza bardziej rygorystyczny
zakaz reklamy niż w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2012 r. W poprzednim
brzmieniu zakaz dotyczył reklamy działalności aptek lub punktów aptecznych
skierowanej do publicznej wiadomości i odnoszącej się do pewnej kategorii
produktów. Obecnie mamy do czynienia z zakazem reklamy aptek lub punktów
aptecznych i ich działalności w ogóle, bez względu na to, czy jest ona skierowana
do publicznej wiadomości i do jakich produktów się odnosi. Ponadto zakaz ten
został rozszerzony również na placówki obrotu pozaaptecznego i ich działalność
odnoszącą się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych.
W tym stanie rzeczy nie może ulegać wątpliwości, że nowelizacja Prawa
farmaceutycznego, dokonana ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji
leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz
42
wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 z późn.zm.), miała na celu
dalsze ograniczenie działalności gospodarczej związanej z prowadzeniem
aptek. W tej sytuacji, celem realizacji intencji i woli ustawodawcy, konieczne
jest odwołanie się przede wszystkim do wykładni językowej i dopiero
wówczas, gdy powstają niejasności czy to w ustaleniu wyprowadzonej
z przepisów normy prawnej, czy też wątpliwości czy ustalona norma jest
zgodna z intencją lub wolą ustawodawcy, bądź celem ustawy, można by się
odwoływać do innego rodzaju wykładni.
Kluczowym w sprawie niniejszej zagadnieniem będzie, jak to zostało
wskazane w skardze kasacyjnej, ustalenie znaczenia pojęcia terminu
„reklama” jakim posługuje się ustawodawca. W Prawie farmaceutycznym
ustawodawca nie zawarł definicji legalnej, co oznacza pojęcie „reklama
aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności”. Jednakże w art. 52 ust. 1
Prawa farmaceutycznego zawarta jest ustawowa definicja reklamy produktu
leczniczego w brzmieniu: „Reklamą produktu leczniczego jest działalność
polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania produktu
leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przepisywanych recept,
dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych”.
Zgodnie z zasadą racjonalnie działającego prawodawcy, należy przyjąć,
że w obrębie danego aktu prawnego ustawodawca posługuje się jednakowo
brzmiącymi terminami w takim samym znaczeniu, o ile sam nie wskaże
inaczej. Reguła ta została też wpisana do Zasad techniki prawodawczej (§ 147)
stanowiących załącznik do rozp. Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca
2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908).
Wychodząc z powyższych założeń, na podstawie definicji zawartej
w art. 52 ust. 1 Prawa farmaceutycznego można stwierdzić, że reklamą (jako
taką) jest działalność sprzedawcy polegająca na informowaniu lub zachęcaniu
do określonego zachowania się nabywcy, mająca na celu zwiększenie jego
obrotów. W przypadku reklamy produktu leczniczego tym „określonym
zachowaniem” będzie zachęcanie do stosowania tego produktu, natomiast
w przypadku reklamy apteki lub jej działalności będzie to zachęcanie
do korzystania z jej usług. „Zwiększeniem obrotów” sprzedającego
będzie w przypadku reklamy produktu leczniczego zwiększenie liczby
przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów
leczniczych, zaś w przypadku reklamy apteki lub jej działalności będzie to
zwiększenie liczby przeprowadzanych przez nią transakcji lub ich wartości.
43
Jednocześnie nie można też pomijać, że sprzedaż produktów leczniczych
przez apteki (jak i innego rodzaju produktów) nie jest „służbą” lecz
działalnością gospodarczą, czyli – jak stanowi art. 2 ustawy z dnia 2 lipca
2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 672
z późn.zm.) – zarobkową działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany
i ciągły. W istocie więc – bez względu na to czy mamy do czynienia z reklamą
produktu leczniczego, czy z reklamą apteki lub jej działalności – chodzi
o zwiększanie przychodu względem przychodu prognozowanego, jaki byłby
osiągnięty, gdyby nie podjęto działań reklamowych. Ustawodawca uznał
jednak, że w przypadku produktu leczniczego odpowiednio ukształtowana
działalność reklamowa może pociągać za sobą pewne korzyści społeczne,
więc co do zasady dopuścił możliwość jej prowadzenia.
Odwrotnie natomiast postąpił w przypadku reklamy apteki lub punktu
aptecznego bądź ich działalności. W tym przypadku reklama po prostu została
zakazana od dnia 1 stycznia 2012 r. I w przeciwieństwie do poprzedniego
brzmienia art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego nie ma już znaczenia, czy
jest skierowana do publicznej wiadomości. Pojecie reklamy w rozumieniu
Prawa farmaceutycznego co do zasady nie odnosi się tylko do reklamy
skierowanej do publicznej wiadomości. Dobitnie świadczy o tym art. 55
Prawa farmaceutycznego, który wprowadza dodatkowe wymogi w przypadku
gdy reklama (w rozumieniu tej ustawy) produktu leczniczego jest kierowana
do publicznej wiadomości.
Wobec wprowadzonej nowelizacji dorobek orzeczniczy w powyższym
zakresie utracił na aktualności. Jednakże nie ma podstaw, aby inaczej niż
dotychczas rozumieć np. pojęcie reklamy działalności apteki, a co – przy
innym sposobie podejścia niż przedstawiony wyżej, lecz w istocie przy
takiej samej, choć szerzej rozwiniętej konkluzji – wskazano w wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o sygn. akt II GSK 668/13
z dnia 26 czerwca 2014 r. (treść dostępna w Centralnej Bazie Orzeczeń
Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl/), który
zajął takie samo stanowisko, jak Wojewódzki Sąd Administracyjny w sprawie
niniejszej. Tak więc w ślad za tym orzeczeniem można powtórzyć, że reklamą
działalności apteki będzie zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów
do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece – niezależnie od form
i metod jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków – jeśli jej celem
jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych lub wyrobów medycznych
44
(tak w wyroku WSA w Warszawie z dnia 17 października 2008 r. o sygn. akt
VII SA/Wa 698/08 oraz w wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r.
o sygn. akt VII SA/Wa 1960/07, Lex, nr 451165).
Podobnie pojęcie reklamy działalności aptek na gruncie prawa
farmaceutycznego jest rozumiane przez Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia
2 października 2007 r. stwierdził on, że: „reklama oznacza każde
przedstawienie (wypowiedź) w jakiejkolwiek formie w ramach działalności
handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania wolnych zawodów,
dokonane w celu wspierania zbytu towarów lub usług. Powszechnie przyjmuje
się, że reklamą są wszelkie formy przekazu, w tym także takie, które nie
zawierając w sobie elementów oceniających ani zachęcających do zakupu,
mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców jako zachęta do kupna
(...). Przy rozróżnieniu informacji od reklamy trzeba mieć na względzie, że
podstawowym wyznacznikiem przekazu reklamowego jest nie tylko mniej lub
bardziej wyraźna zachęta do kupna towaru, ale i faktyczne intencje podmiotu
dokonującego przekazu oraz odbiór przekazu przez podmioty, do których jest
kierowany. Wypowiedź jest reklamą, gdy nad warstwą informacyjną przeważa
zachęta do nabycia towaru - taki cel przyświeca nadawcy wypowiedzi i tak
odbiera ją przeciętny odbiorca, do którego została skierowana. Wszelkie
promocje, w tym cenowe, są reklamą towaru i firmy, która ich dokonuje. Nie
są natomiast reklamą m.in. listy cenowe, które zawierają jedynie informację
o cenach towarów lub usług i są publikowane wyłącznie po to, by podać
do publicznej wiadomości ceny określonych produktów” (por.: wyrok
SN z dnia 2 października 2007 r., II CSK 289/07, Lex nr 307127; Monitor
Prawniczy 2007, nr 20, poz. 1116).
Jak słusznie podkreśla się w doktrynie i judykaturze, należy uznać,
że reklamą apteki jest każdego rodzaju informacja, której celem jest zachęta
do nabycia oferowanych przez aptekę towarów i która w taki sposób jest
odbierana przez klientów. Szeroki sposób rozumienia reklamy działalności
aptek uzasadnia również fakt, że art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego
– poza stwierdzeniem, że nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji
i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego – nie zawiera katalogu
działań, które byłyby ex lege wyłączone z zakresu tego pojęcia, jak ma to
miejsce w przypadku reklamy produktu leczniczego. Orzecznictwo wskazuje,
że reklamą działalności apteki może być więc każde działanie zmierzające
do zwiększenia sprzedaży. Reklama może przy tym „przyjmować różne formy,
45
w szczególności: haseł, sloganów, spotów TV, ulotek, billboardów, folderów,
czy też gazetek” (tak w wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r.,
VII SA/Wa 1960/07, Lex nr 451165). Za reklamę działalności apteki zostały
uznane również „czynności polegające na wręczaniu bonów rabatowych” (por.:
wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 października 2008 r., VII SA/Wa 698/08),
umieszczenie obok nazwy apteki napisów „niskie ceny”, „wysokie rabaty” itp.
(por.: B. Jaworska-Łuczak, Dopuszczalny zakres reklamy w aptekach, Serwis
Prawo i Zdrowie nr 86892), udzielanie bonifikaty za zrealizowanie recepty
(por.: D. Biadun, Reklama apteki - bonifikata za zrealizowanie recepty, Serwis
Prawo i Zdrowie nr 60801 ).
Warto podkreślić, że pewne formy działalności promocyjnej mogą
stanowić zarówno reklamę produktu leczniczego zgodnie z art. 52 ust. 1
Prawa farmaceutycznego, jak i reklamę działalności apteki w opisanym wyżej
rozumieniu. W orzecznictwie wskazuje się np., że „stanowi reklamę zarówno
leków, jak i sprzedającej je apteki przedstawienie listy leków o obniżonej,
promocyjnej cenie, wykazanej przez porównawcze zestawienie ceny niższej,
stosowanej przez aptekę, obok ceny wyższej, określonej jako „cena typowa”,
„cena stara” lub w inny sposób sugerujący, iż apteka okresowo sprzedaje lek
po obniżonej, promocyjnej cenie” (wyrok SN z dnia 2 października 2007 r.,
II CSK 289/07, Lex nr 307127; Monitor Prawniczy 2007, nr 20, poz. 1116).
Tego typu reklama spełniająca łącznie kryteria przewidziane zarówno dla
reklamy produktu leczniczego (art. 52 i nast. Prawa farmaceutycznego), jak
i dla reklamy działalności aptek (art. 94a Prawa farmaceutycznego) była
dopuszczalna do 1 stycznia 2012 r. Od tej daty dopuszczalna już nie jest wobec
wprowadzenia bezwzględnego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych
lub ich działalności.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się
błędów w dokonanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (a także
organ) wykładni bądź subsumpcji art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego.
Przechodząc natomiast do wywodów skargi kasacyjnej należy wskazać, jak
niżej.
W pierwszym rzędzie (pkt 3. uzasadnienia skargi kasacyjnej, str. 10-15),
jak wskazano wyżej, kwestia publicznego charakteru reklamy apteki lub
punktu aptecznego bądź ich działalności nie ma w obecnym stanie prawnym
jakiegokolwiek znaczenia, natomiast przywołane orzecznictwo jest adekwatne
do stanu sprzed 1 stycznia 2012 r.
46
Zarzucając Sądowi pierwszej instancji (pkt 4 uzasadnienia skargi
kasacyjnej, str. 15-16), że „W rozważaniach prawnych Sąd I instancji
ograniczył się w istocie do tzw. części rabatowej Programu [...], nie odnosząc
się do dwóch pozostałych części Programu...” strona skarżąca kończy swój
wywód stwierdzeniem: „Podkreślenia wymaga, że pod nazwą Programu
[...] kryją się zarówno usługi ściśle związane z opieką farmaceutyczną, jak
i program cenowy (rabatowy), uatrakcyjniający ofertę handlową w zakresie nie
objętym ustawową regulacją cen dotyczącą jedynie leków refundowanych”.
Tym samym jest poza sporem, że elementem programu jest uatrakcyjnienie
oferty handlowej, czyli spowodowanie u odbiorcy (nabywcy) woli zakupu
oferowanych towarów w konkretnej aptece. Tym samym jest to jednak reklama
działalności apteki. Okoliczność, że oprócz programu rabatowego oferowane
są inne jeszcze usługi zachęcające do korzystania z danej apteki nie powoduje,
iż takie działanie przestaje być reklamą lecz wręcz tę reklamę wzmacnia.
Powracając natomiast do kwestii zgodności zaskarżonego wyroku
z Konstytucją i prawem wspólnotowym (pkt 5. uzasadnienia skargi
kasacyjnej, str. 20-23) trzeba na wstępie zaznaczyć, że właśnie w myśl
przywołanego w skardze kasacyjnej art. 22 Konstytucji swoboda działalności
nie jest wartością bezwzględną, która w każdym przypadku narzuca sposób
dokonywania wykładni. Wcześniej wskazane zostało, że Prawo farmaceutyczne
spełnia wymóg formalny, tj. ma formę ustawy. W zawartych w petitum
skargi kasacyjnej zarzutach jej autorzy powołują się na art. 68 Konstytucji,
jednak bez wskazania konkretnej jednostki redakcyjnej. Podobnie też w jej
uzasadnieniu, poza dwoma przypadkami (str. 19 i 24), w których wskazywany
jest ust. 1 tego przepisu, stanowiący ogólnie, że „Każdy ma prawo do ochrony
zdrowia”. Tak więc, należy założyć, że zdaniem strony skarżącej, zaskarżony
wyrok oparty na językowej wykładni art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego
narusza Konstytucję ponieważ narusza prawo każdego do ochrony zdrowia.
Jednocześnie, połączenie tego przepisu Konstytucji z jej art. 22 zdaje się
wskazywać, że – zdaniem strony skarżącej – brak jest drugiej przesłanki
uzasadniającej ograniczenie swobody gospodarczej, a mianowicie „ważnego
interesu publicznego”.
Stanowisko to nie zostało ani jasno sformułowane, ani szerzej uzasadnione,
w związku z czym pozostaje poza zakresem możliwości dokonania jego oceny
przez Naczelny Sąd Administracyjny. Jednakże, wobec wniosku o zwrócenie
47
się z pytaniem prawnym oraz faktu że na str. 23 i 24 strona skarżąca powołuje
się na art. 31 ust. 3 Konstytucji, właściwym będzie jeszcze raz odwołanie się
do przywołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie
P 31/13, w którym Trybunał stwierdził: „Trzeba przypomnieć, że w orzecznictwie
Trybunału Konstytucyjnego został wyrażony pogląd, że art. 22 Konstytucji
reguluje wprost w sposób wyczerpujący i kompleksowy zarówno formalne,
jak i materialne przesłanki ograniczenia wolności działalności gospodarczej.
Trybunał wskazał, że jeżeli uznać, że wolność działalności gospodarczej
należy do konstytucyjnych praw i wolności jednostki, to art. 22 Konstytucji,
stanowiąc lex specialis w stosunku do art. 31 ust. 3 Konstytucji, wyłącza
jego stosowanie jako adekwatnego wzorca kontroli ustawowych ograniczeń
wolności działalności gospodarczej. Trybunał dopuścił również przyjęcie,
że – z jednej strony – każdy wypadek konieczności ochrony dóbr wskazanych
w art. 31 ust. 3 Konstytucji mieści się w klauzuli „ważnego interesu publicznego”
w rozumieniu art. 22 Konstytucji. Uznał przy tym, że „patrząc z drugiej strony,
stwierdzić należy, że w zakresie «ważnego interesu publicznego» mieszczą sie
również wartości niewymienione w art. 31 ust. 3 Konstytucji”. W konsekwencji
zakres dopuszczalnych ograniczeń wolności działalności gospodarczej jest,
przynajmniej patrząc pod kątem materialnych podstaw (przesłanek) ograniczeń,
szerszy od zakresu dopuszczalnych ograniczeń tych wolności i praw, do których
odnosi się art. 31 ust. 3 Konstytucji” (wyroki Trybunału Konstytucyjnego:
z 29 kwietnia 2003 r., sygn. SK 24/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 33;
z 19 stycznia 2010 r., sygn. SK 35/08, OTK ZU nr 1/A/2010, poz. 2)”.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł podstaw
do zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym.
Ze wskazanych wyżej powodów Naczelny Sąd Administracyjny uznał,
że wniesiona skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i stosownie
do art. 184 p.p.s.a., orzekł o jej oddaleniu.
48
Lista aptekarzy,
którzy zdali państwowy egzamin specjalizacyjny
i uzyskali tytuł specjalisty (czerwiec 2012 – styczeń 2014).
Farmacja Apteczna
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
Imię i nazwisko
Agnieszka Jakubowska
Agnieszka Kozioł-Jastrzębska
Maria Pachocka
Grażyna Szal
Izabela Tomczyk
Ewa Wnukowska
Agnieszka Bułacińska
Ewa Cielemęcka-Zajdel
Aldona Dziubińska
Paweł Kaczor
Małgorzata Knajsiak
Marta Kukawska
Agnieszka Miastowska
Kinga Zakrzewska
Agata Zielińska
Anna Czarnecka
Aleksandra Król
Aneta Mroczkowska
Marzena Paczkowska
Paweł P. Peterson
Anna Szymczak
Marta Wojewoda-Kamińska
Joanna Biernacka
Anna Dawidowska-Borowy
Sylwia Duda
Joanna Janicka
Jakub Konarski
Anna Kozdra
Halina Lemieszka
Katarzyna Maranda-Małyska
Małgorzata Mroczek
Paulina Nejman-Połatyńska
Sylwia Nowaczyk-Klementowicz
Agnieszka Palwonka-Siebert
Anna Plewińska
Magdalena Potapko
Katarzyna Prusakowska
data złożenia egzaminu
25.06.2012 r.
25.06.2012 r.
25.06.2012 r.
25.06.2012 r.
25.06.2012 r.
25.06.2012 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
21.01.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
17.06.2013 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
49
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
Anna Przedlacka
Agnieszka Rewak
Ewa Romaniuk
Anna Sobczyk
Anna Suska-Kosidło
Jacek Szczygłowski
Małgorzata Szulc
Monika Szymańska
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
20.01.2014 r.
Farmacja Szpitalna
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
50
Imię i nazwisko
Maria Bosińska
Jolanta Czarnecka
Ewa Miączyńska
Monika Mrozińska
Katarzyna Rogala
Irena Szoszkiewicz
Monika Augustyn
Michał Bałasz
Marcin Bochniarz
Katarzyna Chmura
Anita Molenda
Agnieszka Nogala
Anna Ablewska
Katarzyna Bałchanowska
Marcin Borek
Adam Borowy
Adriana Czoniszwili
Maciej Fajzetel
Barbara Imbiorkiewicz
Maciej Kondracki
Magdalena Krysińska
Joanna Kuczalska-Kumór
Maria Loster-Darłak
Agnieszka Łanucha
Rafał Łanucha
Małgorzata Mikuła
Żaneta Miszczak
Barbara Parcz
Jowita Piotrowska
Sebastian Sobski
Marcin Stępniak
Paulina Ulicka
Dorota Wachol
data złożenia egzaminu
18.06.2012 r.
18.06.2012 r.
18.06.2012 r.
18.06.2012 r.
18.06.2012 r.
18.06.2012 r.
10.06.2013 r.
10.06.2013 r.
10.06.2013 r.
10.06.2013 r.
10.06.2013 r.
10.06.2013 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
22.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
22.01.2014 r.
22.01.2014 r.
22.01.2014 r.
22.01.2014 r.
22.01.2014 r.
22.01.2014 r.
23.01.2014 r.
22.01.2014 r.
21.01.2014 r.
23.01.2014 r.
21.01.2014 r.
21.01.2014 r.
51
52
CIEKAWOSTKI
Dzisiaj, robiąc porządki w dokumentach (stertach papierów – ile to się śmieci
nie nazbiera), odszukałem kartkę, o której zapomniałem albo myślałem, że zginęła
przy kolejnej przeprowadzce. Kartkę tę otrzymałem pewnie koło 10 lat temu
od staruszki, która okazała się być emerytowaną farmaceutką. Jest to kopia wystukanego
na maszynie do pisania „Hymnu farmaceutów”. A brzmi on następująco:
Gdy opuścisz szkolne mury, na farmację bracie wal H2O, H2O,
Poznasz tam sitowe rury, szczawian wapnia nawet tal, wykryj go, /bis/
Gdy ci chemia nie jest znana, poznasz pana Hollemana
Kojenia w smutkach wielu przy Traedwellu znajdziesz też H2S, H2S.
Refren:
Wiedzy czar, tygli żar, czułość par,
Pozostaną zawsze jako wspomnień czar,
Stosy ksiąg, pasmo mąk, kobiet lęk,
Ma swój urok i swój wdzięk.
Miłość łączy wszystkich żaków,
W szczególności nas formaków.
W górę nos, gwiżdż na los, skrypty w kosz,
Żywo śpiewaj z nami wraz.
A gdy masz już w głowie zator i nie władniesz sobą już, no to co? /bis/
Przepuść mózg przez perkolator i zasadę sobie stwórz tylko tą: /bis/
Jedna większa z kropelkami, przyda się przed kollokwiami
A gdy masz egzamin wielki, pół butelki z sobą bierz i my też. /bis/
Refren
Nie przerażaj się studiami, przebrnij pierwsze osiem lat, tak jak my, /bis/
Będziem wszyscy magistrami i otworem stanie świat, wierzaj mi, /bis/
A gdy kiedyś się spotkamy, przy kieliszku zaśpiewamy.
Sposób to od wieków znany, próbowany w chwili złej, więc się śmiej! /bis/
– śpiewaliśmy na obozie w Murzasichle w roku 1937 i 1938.
Melodia jest mi nieznana, pisownia oryginalna – może ktoś coś wie o tym utworze?
Pozdrawiam – Michał Byliniak
53
Zespół Sekcji Historii Farmacji
Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego
oraz
Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
zapraszają na XXIV Sympozjum Historii Farmacji
pt.
Historia panaceum.
Między marzeniem a oszustwem
Bydgoszcz (28-29 maja 2015 r.)
Marzenie o panaceum – uniwersalnym lekarstwie towarzyszy człowiekowi
od zarania dziejów. Występowało i występuje ono w wielu kulturach. Jest
widoczne w wierzeniach, mitach i legendach. Przekonanie o istnieniu panaceum
miało wpływ na praktyki stosowane przez kapłanów, znachorów, ale także lekarzy
i aptekarzy. Poszukiwanie uniwersalnego lekarstwa – dążenie do zrealizowania
odwiecznego marzenia – było inspiracją alchemików i tematem rozważań filozofów.
Nieprzemijającą nadzieję na odnalezienie panaceum wykorzystywali również
wszelkiej maści szarlatani.
Celem niniejszej konferencji, jest próba odpowiedzi na pytanie, jaką rolę
odgrywała idea panaceum w lecznictwie na przestrzeni dziejów? Pragniemy też
określić, czy idea ta ewoluowała oraz w jaki sposób była realizowana w praktyce?
Pod uwagę zostaną wzięte również zagadnienia dotyczące mniej uniwersalnych
środków o „cudownych” właściwościach, obecnych zarówno w lecznictwie
ludowym, medycynie teurgicznej i świeckiej, stosowanych w walce z ciężkimi
lub nieuleczalnymi w danym czasie chorobami.
Do udziału w tym interdyscyplinarnym przedsięwzięciu zapraszamy:
historyków różnych specjalności – farmacji, medycyny, kultury i sztuki oraz
archeologów, etnologów i filologów.
Koszt uczestnictwa w konferencji wynosi 300 zł. (dla uczestników studiów
doktoranckich – 250 zł). W ramach wpisowego organizatorzy zapewniają
wyżywienie oraz wydawnictwo zawierające wygłoszone referaty. Koszty noclegów
uczestnicy pokrywają indywidualnie. Jednocześnie zaznacza się, że do druku będą
skierowane wyłącznie teksty, które uzyskają pozytywną opinię recenzentów oraz
zostaną prawidłowo przygotowane pod względem edytorskim (wymogi redakcyjne
będą przekazane w kolejnym komunikacie).
54
Osoby zainteresowane proszone są o przesłanie do dnia 2 marca 2015 roku,
na adres: [email protected] lub [email protected] formularza
zgłoszeniowego (patrz niżej) wraz ze streszczeniem (1500 znaków) proponowanego
referatu. Osoby zainteresowane uczestnictwem biernym – bez wygłaszania referatu –
proszone są o wpisanie w formularzu zgłoszeniowym, w rubryce „Tytuł wystąpienia”,
hasła „Uczestnictwo bierne”. Formularz można również przesłać tradycyjną pocztą
na adres:
Zakład Historii Medycyny i Pielęgniarstwa
Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
ul. Jagiellońska 15, 85-067 Bydgoszcz
z dopiskiem: Historia panaceum.
Organizatorzy:
– Zespół Sekcji Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego,
– Zakład Historii Medycyny i Pielęgniarstwa Collegium Medicum im. Ludwika
Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
W przypadku pytań proszę dzwonić: - dr Wojciech Ślusarczyk, tel. 661 87 62 62.
Zgłoszenie uczestnictwa w konferencji: XXIV Sympozjum Historii Farmacji:
Historia panaceum. Między marzeniem a oszustwem.
Bydgoszcz (28-29 maja 2015 r.)
Imię:
Nazwisko:
Stopień naukowy:
Instytucja (uczelnia, wydział, instytut, zakład):
Adres miejsca pracy:
Adres do korespondencji:
Telefon:
Faks:
E-mail:
Tytuł wystąpienia:
Abstrakt wystąpienia (do 1500 znaków):
55
XV KONCERT NOWOROCZNY APTEKARZY
Sala Koncertowa Filharmonii Narodowej, ul. Jasna 5 w Warszawie
Poniedziałek 12 stycznia 2015 roku – godzina 1800
Wykonawcy:
Małgorzata Walewska – mezzosopran
Joanna Woś – sopran
Iwona Handzlik – sopran
Monika Węgiel – śpiew
Tadeusz Szlenkier – tenor
Arnold Rutkowski – tenor
Chór i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Zabrzańskiej
pod dyrekcja Sławomira Chrzanowskiego
Zamówienia na bilety przyjmowane są:
– dla aptekarzy zatrudnionych w aptekach ogólnodostępnych – u aptekarzy
powiatowych,
– dla aptekarzy zatrudnionych w aptekach szpitalnych i hurtowniach farmaceutycznych – bezpośrednio w biurze Izby u pani Bożeny Olech (tel. 785 665 517),
– dla aptekarzy zatrudnionych w Delegaturze Radomskiej – w biurze Izby w Radomiu, u pani Elżbiety Nowakowskiej (tel. 785 665 516).
Decyduje kolejność zgłoszeń!
Bilety będą wydawane od 2 do 16 grudnia:
– przez aptekarzy powiatowych,
– w biurze Izby przy ul Długiej 16 w Warszawie,
– w biurze Delegatury Radomskiej przy ul. Kilińskiego 15/17 w Radomiu.
56

biuletyn-2-i-3-2014-tekst.

Transkrypt

Podobne dokumenty

biuletyn-4-z-2013-tekst.

Document 90796

Temat Miesiąca - comiesięczny biuletyn informacyjny pod redakcją

Farmacja Krakowska 1-2016 - Okręgowa Izba Aptekarska w Krakowie

RYNEK PYTAMY NADZÓR NALEŻY SPOŻYĆ

ph 3-2012-wersja ost - Dolnośląska Izba Aptekarska

biuletyn-1-z-2015-tekst.