Systemy ERP a zarządzanie wiedzą
Transkrypt
Systemy ERP a zarządzanie wiedzą
SYSTEMY ERP A ZARZDZANIE WIEDZ ANNA LENART Uniwersytet Gdaski Streszczenie Mechanizmy gospodarki rynkowej i globalna konkurencja stanowi dla organizacji gospodarczych wielkie wyzwanie. Zmiany otoczenia rynkowego, a w szczególnoci aktywno konkurencji, wymagaj od organizacji gospodarczych poprawy jakoci zarzdzania. Narzdziem umoliwiajcym realizacj tego celu s zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP. Stanowi one strategiczny element biznesu, udostpniaj pracownikom technologie zarzdzania wiedz i przyczyniaj si do rozwoju przedsibiorstwa. Celem artykułu jest prezentacja moliwoci wykorzystania systemu ERP i portalu korporacyjnego w zakresie zarzdzania wiedz na przykładzie rozwiza firmy SAP. Ponadto w artykule opisano system ERP jako zintegrowany system informatyczny oraz istot zarzdzania wiedz. Słowa kluczowe: zarzdzanie wiedz systemy ERP 1. System ERP jako zintegrowany system informatyczny W warunkach cigłego denia do uzyskania przewagi konkurencyjnej w zarzdzaniu przedsibiorstwem trzeba stosowa zintegrowane systemy informatyczne, które s zorganizowane modułowo i obsługuj wszystkie obszary zarzdzania przedsibiorstwem. Jednym z modeli zintegrowanych systemów informatycznych s systemy ERP. System planowania zasobów przedsibiorstwa (Enterprise Resource Planning – ERP) to zestaw narzdzi informatycznych, który umoliwia sterowanie procesami biznesowymi, ewidencj operacji gospodarczych oraz monitorowanie i analizowanie funkcjonowania przedsibiorstwa. Celem systemu ERP jest zapewnienie optymalizacji zasobów i procesów wewntrznych przedsibiorstwa. Wikszo systemów ERP wspomaga zarzdzanie łacuchem dostaw (Supply Chain Management – SCM) [18]. Łacuch dostaw to sie organizacji zaangaowanych w realizacj rónych procesów i działa, które tworz dla klienta warto w formie produktów i usług. Systemy ERP umoliwiaj take zarzdzanie relacjami z klientami (Customer Relationship Management – CRM) i „odchudzone” wytwarzanie (Lean Manufacturing) oraz zaawansowane planowanie i harmonogramowanie (Advanced Planning and Scheduling). System ERP umoliwia modelowanie systemu zarzdzania przedsibiorstwem. Podstaw systemu ERP jest zarzdzanie finansami, które dostawcy oprogramowania rozszerzyli o metody zarzdzania operacyjnego oraz zarzdzania zasobami ludzkimi. Zasoby ludzkie obok zasobów finansowych, rzeczowych i informacyjnych stanowi kapitał kadej organizacji. Coraz wikszego znaczenia nabieraj kwalifikacje i umiejtnoci pracowników. Zarzdzanie przedsibiorstwem powinno by ukierunkowane zarówno na rozwój przedsibiorstwa, jak i na rozwój zatrudnionych w nim pracowników, w tym na podnoszenie ich kwalifikacji oraz wydajnoci pracy [11]. Kierownictwo organizacji powinno podejmowa działania sprzyjajce POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 13, 2008 139 rozwojowi pracowników np. przez organizacj szkole pracowników i dokonywanie oceny efektywnoci [16]. Systemy ERP w obszarze zarzdzania zasobami ludzkimi udostpniaj m.in.: moduł szkolenia pracowników, który obejmuje portal szkoleniowy i zarzdzanie szkoleniami. W wyniku rozszerzenia tradycyjnych systemów zarzdzania zasobami ludzkimi (Human Resource Management – HRM) o funkcje zarzdzania wiedz powstały systemy zarzdzania kapitałem ludzkim (Human Capital Management – HCM). System ERP stanowi podstawowy zestaw narzdzi słucych do zarzdzania współczesnym przedsibiorstwem. Najwaniejsze korzyci wynikajce z zastosowania systemów ERP to [9]: • integracja informacji ze wszystkich działów przedsibiorstwa, • redukcja poziomu utrzymywanych zapasów, • obnika kosztów produkcji, • synchronizacja procesów zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji, • poprawa płynnoci finansowej, • zwikszenie kompetencji pracowników. Najbardziej znanym na wiecie i w Polsce systemem ERP jest rozwizanie niemieckiej firmy SAP o nazwie SAP ERP. W tabeli 1 dokonano zestawienia najwaniejszych procesów biznesowych realizowanych w systemie SAP ERP. Tabela 1. Procesy biznesowe w systemie SAP ERP Obszary zarzdzania Zarzdzanie finansami Zarzdzanie operacyjne Zarzdzanie kapitałem ludzkim Główne procesy biznesowe Rachunkowo finansowa Rachunkowo zarzdcza Zarzdzanie finansowym łacuchem dostaw Zarzdzanie zaopatrzeniem Zarzdzanie zapasami i magazynami Zarzdzanie produkcj Zarzdzanie sprzeda i dystrybucj Zarzdzanie personelem Zarzdzanie transakcjami pracowniczymi Zarzdzanie relacjami z pracownikami System SAP ERP działa na platformie technologicznej SAP NetWeaver. Platforma ta rozszerza moliwoci systemu ERP i udostpnia komponenty takie, jak: portal korporacyjny, system business intelligence i technologie mobilne. Jednym z komponentów jest SAP Enterprise Portal, który oferuje narzdzia zarzdzania wiedz i współprac oraz umoliwia integracj danych, wiedzy i informacji w ramach portalu korporacyjnego [1; 3]. 2. Istota zarzdzania wiedz W warunkach globalizacji i wzrostu konkurencyjnoci podstaw działania i rozwoju przedsibiorstwa w coraz wikszym stopniu, staje si wiedza. Rodzaje wiedzy opisuje [5]. Wiedza specyficzna dla danej firmy ma czsto wiksz warto ni budynki, maszyny, zapasy lub rodki finansowe. Sukces przedsibiorstwa bdzie coraz bardziej zaleał od nabywania wiedzy, jej tworzenia i wykorzystywania w zarzdzaniu organizacj. 140 Anna Lenart Systemy ERP a zarzdzanie wiedz W rezultacie rozumienia wielkiej roli, jak odgrywa wiedza i informacja w zarzdzaniu przedsibiorstwem, powstała koncepcja okrelana jako zarzdzanie wiedz (knowledge management) [11]. Zarzdzanie wiedz stanowi zestaw procesów słucych upowszechnianiu i wykorzystywaniu wiedzy dla realizacji celów organizacji. W zarzdzaniu wiedz przyjmuje si, e wszystkie procesy w przedsibiorstwie zawieraj w sobie elementy twórczoci, upowszechnienia i stosowania wiedzy w zarzdzaniu organizacj gospodarcz. Wród celów zarzdzania wiedz wyrónia si [4]: • odnajdywanie wiedzy w aplikacjach wspomagajcych zarzdzanie, • popraw efektywnoci obsługi klienta, • podnoszenie kwalifikacji i rozwój pracowników, • podnoszenie innowacyjnoci produktów. Wane jest zwrócenie uwagi na właciwe łczenie procesów przetwarzania informacji z kreatywnoci i innowacyjnoci pracowników. Niezbdne jest take stałe uczenie si i podnoszenie kwalifikacji przez pracowników. Dlatego, e adne zmiany i innowacje nie mog by wprowadzane bez aktywnego udziału pracowników. ródłem przewagi konkurencyjnej firmy s zdolnoci twórcze, zaangaowanie i kwalifikacje pracowników. Tylko ludzie s zdolni do tworzenia wartoci dodanej ukrytej w innych zasobach. Rozwój kreatywnoci personelu stanowi warunek rozwoju kadej organizacji. Właciwy personel oraz efektywne zarzdzanie zasobami ludzkimi stanowi kluczowy element rozwoju i postpu organizacyjnego. Wykorzystanie kapitału intelektualnego i wiedzy przedsibiorstwa do tworzenia jego przewagi konkurencyjnej wymaga zasadniczych zmian w sposobie kierowania ludmi. Niezbdne jest tworzenie atmosfery zaufania i swobody działania oraz zwikszenia dostpu do informacji [8]. W procesie zarzdzania wiedz organizacje powinny budowa relacje midzy pracownikami oparte na wzajemnym zaufaniu oraz dy do likwidacji barier organizacyjnych i komunikacyjnych. Szerzej na temat zarzdzania wiedz pisz m.in.: [2; 5; 7; 13; 17]. Systemy zarzdzania wiedz (Knowledge Management Systems – KMS) wspomagaj procesy pozyskiwania, gromadzenia, przetwarzania i udostpniania wiedzy [14]. W celu stworzenia systemu zarzdzania wiedz firma musi posiada odpowiednie zasoby informacji i wiedzy. Do najwaniejszych zasobów informacji i wiedzy w firmie zalicza si [13]: otoczenie makro (uwarunkowania prawne, ekonomiczne, polityczne i kulturowe), otoczenie mikro (klienci, dostawcy i konkurenci) oraz kwalifikacje i dowiadczenie pracowników. System zarzdzania wiedz powinien integrowa dostp do aplikacji niezbdnych pracownikowi do realizacji okrelonych procesów biznesowych, a zatem ułatwia realizacj procesów, w których wykorzystuje si nabyt wiedz. Z drugiej strony realizacja procesów biznesowych wymaga dostarczania odpowiednich usług komunikacyjnych i aplikacji [4]. Najwaniejsze technologie IT stosowane w zarzdzaniu wiedz to m.in. [5; 13; 18]: • technologie pozyskiwania wiedzy (np. data mining, text mining, Web mining), • technologie gromadzenia wiedzy (np. bazy danych, bazy wiedzy, bazy dokumentów, hurtownie danych), • technologie odnajdywania wiedzy (np. systemy zarzdzania dokumentami, systemy wyszukiwania informacji, systemy zarzdzania treci), POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 13, 2008 141 • technologie przekazywania wiedzy (np. e-learning, wideokonferencje), • technologie współpracy (np. praca grupowa, technologie mobilne) oraz • technologie udostpniania wiedzy (np. portale korporacyjne). Przedmiotem dalszej czci artykułu s portale korporacyjne, które integruj róne technologie IT stosowane w zarzdzaniu wiedz. 3. Portal korporacyjny jako platforma zarzdzania wiedz dla systemu ERP Korzystajc z portalu korporacyjnego uytkownicy systemu ERP mog realizowa róne funkcje zarzdzania wiedz, czyli pozyskiwanie, gromadzenie, udostpnianie i zastosowanie wiedzy. Portale tworz jednolit platform spersonalizowan dla poszczególnych pracowników, grup, organizacji i jej otoczenia. Moliwoci wykorzystania systemu ERP i portalu korporacyjnego w zarzdzaniu wiedz zaprezentowano na przykładzie rozwiza firmy SAP (system SAP ERP i infrastruktura portalu korporacyjnego SAP Enterprise Portal). 3.1. Charakterystyka portali korporacyjnych Portale korporacyjne oferuj usługi informacyjne, komunikacyjne i marketingowe. Zadaniem portali korporacyjnych jest udostpnianie uytkownikom wiedzy dostosowanej do ich potrzeb i posiadanych uprawnie. Pojcie portalu korporacyjnego nie ma jednoznacznej definicji. Portale korporacyjne (Enterprise Information Portal – EIP) to aplikacje umoliwiajce uytkownikom dostp do wewntrznych i zewntrznych ródeł informacji oraz dostarczajce spersonalizowan, dostosowan do potrzeb informacj niezbdn w procesie podejmowania decyzji. Z punktu wiedzenia procesu podejmowania decyzji portal korporacyjny umoliwia organizowanie i wyszukiwanie informacji we wszystkich stosowanych w przedsibiorstwie aplikacjach wspomagajcych zarzdzanie. Informacje te mog pochodzi z operacyjnych baz danych, hurtowni danych i systemów zewntrznych. Współczesny portal korporacyjny powinien nie tylko dostarcza uytkownikom informacji, ale umoliwia im współprac z innymi uytkownikami, czyli udostpnia oprogramowanie do pracy grupowej, poczty elektronicznej i systemów przepływu pracy [15]. Do podstawowych funkcji portali korporacyjnych zalicza si [4]: personalizacj, tworzenie i zarzdzanie treci, przeszukiwanie i wyszukiwanie, zapytania, raportowanie i analiz, zarzdzanie danymi i integracj aplikacji, zarzdzanie dokumentami, współprac elektroniczn oraz wspomaganie procesów. Portal korporacyjny mona okreli jako platform informatyczn, która „integruje systemy i technologie informatyczne, dane, informacj i wiedz, funkcjonujce w organizacji oraz jej otoczeniu, w celu udostpnienia uytkownikom (..) w dowolnym czasie i miejscu, w bezpieczny sposób”[15] i poprzez prosty interfejs oparty na przegldarce internetowej. Portal korporacyjny to „brama do wiedzy w organizacji” [15]. W architekturze portali korporacyjnych wyrónia si pi warstw [15]: warstw prezentacji i personalizacji, warstw taksonomii i wyszukiwania, warstw bezpieczestwa, warstw aplikacji oraz warstw integracji. Wród portali korporacyjnych mona wyróni portale pracowników (Business to Employee Portals) nazywane te portalami wiedzy (knowledge portals), których zadaniem jest udostpnianie pracownikom wydajnego i efektywnego narzdzia usprawniajcego ich prac. W ramach takiego portalu strona startowa kadego pracownika jest dostosowana do zada i obowizków, jakie reali- 142 Anna Lenart Systemy ERP a zarzdzanie wiedz zuje on w przedsibiorstwie [4]. Zakres udostpnianych informacji i aplikacji zaley od roli pełnionej w firmie przez pracownika. Portale korporacyjne s wdraane w celu poprawienia komunikacji i obiegu informacji oraz powiza midzy pracownikami [12]. Zapewniaj one take mobilny dostp do informacji [10]. Mog by równie wykorzystywane do przekazywania wiedzy poprzez udostpnianie pracownikom szkole elektronicznych (e-learning). Na temat rodzajów e-learningu oraz sposobów przygotowywania treci szkole pisze m.in. Hyla [6]. 3.2. Wykorzystanie systemu SAP ERP i portalu korporacyjnego w zarzdzaniu wiedz W zarzdzaniu wiedz wyrónia si najczciej nastpujce działania: pozyskiwanie wiedzy, gromadzenie wiedzy, dystrybucj (udostpnianie) wiedzy i zastosowanie (wykorzystanie) wiedzy. Pozyskiwanie wiedzy obejmuje działania majce na celu nabywanie wiedzy wewntrz i na zewntrz firmy. Rozproszenie wiedzy sprawia trudnoci szczególnie w duych korporacjach. Przykładowe działania w tym zakresie to wyszukiwanie wiedzy w firmowych bazach danych, wiedzy i dokumentów lub w Internecie, a take zagłbianie i analiza wiedzy. W celu pozyskiwania wiedzy mona stosowa proste narzdzia wyszukiwawcze dostpne w systemie SAP ERP (np. zapytania) lub bardziej zaawansowane narzdzia wyszukiwawcze w ramach portalu korporacyjnego zintegrowanego z systemem SAP ERP (np. wyszukiwarki). Baza danych systemu SAP ERP jest ródłem wiedzy np. o klientach, dostawcach, posiadanych zapasach magazynowych, kondycji finansowej firmy oraz realizowanych procesach biznesowych. Wykorzystanie Internetu jako ródła wiedzy usprawnia pozyskiwanie wiedzy przez pracowników organizacji, jej klientów i partnerów handlowych. System SAP ERP oferuje zagłbianie wiedzy na rónych poziomach szczegółowoci, tzn. od informacji ogólnej do szczegółowej i odwrotnie oraz analizy i raporty całociowe lub czciowe. Dla przykładu mona wywietli dokumenty ksigowe przygotowane w danym okresie przez wybranego pracownika, a nastpnie stosujc zagłbianie wiedzy przejrze informacje szczegółowe dotyczce wybranego dokumentu. Pracownik korzystajcy z systemu SAP ERP poprzez umiejtne ustalenie kryteriów wyboru moe szybko znale informacje potrzebne do analizy wiedzy. System SAP ERP udostpnia wiele standardowych zapyta, raportów i analiz. Na przykład mona przeprowadzi analiz wynagrodze okrelonej grupy pracowników w wybranych okresach. Poprzez portal korporacyjny pracownik ma dostp do systemu ERP, co ułatwia proces pozyskiwania wiedzy. Gromadzenie wiedzy polega na tworzeniu baz danych, baz wiedzy, baz dokumentów i hurtowni danych. W trakcie realizacji procesów biznesowych w poszczególnych obszarach zarzdzania powstaj róne dokumenty logistyczne, finansowe i kadrowe rejestrowane w centralnej bazie danych systemu SAP ERP. Dane te dotycz jednego roku w podziale na poszczególne okresy w działalnoci firmy. W celu przeprowadzania analiz wielowymiarowych dane po zamkniciu okresu lub roku mona przekazywa do hurtowni danych, gdzie s one przechowywane przez wiele lat. Pozostałe dokumenty przygotowywane przez pracowników organizacji s gromadzone w bazie dokumentów. W Internecie dostpne s róne bazy wiedzy, np. dokumentacja systemu SAP ERP, artykuły o okrelonej tematyce. Dostp do bazy danych systemu ERP, baz wiedzy, baz dokumentów i hurtowni danych jest moliwy przez portal korporacyjny. Dystrybucja wiedzy polega na rozmieszczeniu w firmie punktów dostpu do zasobów wiedzy i okreleniu zasad udostpniania i ochrony wiedzy. Dostp do zasobów w systemu SAP ERP opar- POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 13, 2008 143 ty jest na roli, jak pracownik pełni w organizacji. Poprzez portal korporacyjny pracownik, klient lub przedstawiciel handlowy ma dostp tylko do takich zasobów, do których ma nadane uprawnienia. Udostpnianie wiedzy z systemu SAP ERP poprzez portal korporacyjny moe si te odbywa w terenie za pomoc urzdze mobilnych. System SAP ERP udostpnia take rozwizania z zakresu obiegu dokumentów powizanego z realizacj procesów biznesowych. Z systemu SAP ERP moliwy jest eksport danych do pakietów biurowych. Dla przykładu zestawienie przygotowane w systemie SAP ERP mona przesła do arkusza kalkulacyjnego, w celu przeprowadzenia analizy lub wizualizacji danych, a nastpnie przygotowa sprawozdanie w formie prezentacji multimedialnej. Prezentacj mona udostpni w ramach portalu korporacyjnego. Ponadto system SAP ERP oferuje terminowe dostarczanie wiedzy, poprzez ustalenie zakresu, odbiorców i czstotliwoci przygotowania raportów, a take umoliwia ich przesyłanie pomidzy uytkownikami systemu wewntrzn poczt elektroniczn. Na przykład raz w miesicu pracownik działu płac przygotowuje list płac i przesyła j do akceptacji kierownikowi. Zastosowanie wiedzy to podejmowanie działa majcych na celu tworzenie wartoci w organizacji poprzez wykorzystanie narzdzi przekazywania wiedzy i współpracy oraz monitorowania. W celu przekazywania wiedzy i podnoszenia kwalifikacji pracowników mona wykorzysta szkolenia elektroniczne. Tworzenie grup dyskusyjnych w ramach portali korporacyjnych umoliwia przyspieszenie cyklu od powstania pomysłu do jego komercjalizacji oraz przyczynia si do podniesienia innowacyjnoci produktów i procesów obsługi klienta. System SAP ERP gromadzi i udostpnia róne rodzaje wiedzy, ale to od umiejtnoci uytkownika systemu zaley czy potrafi wiedz wykorzysta w procesach podejmowania decyzji. Dlatego bardzo istotne w procesie wdroenia systemu SAP ERP s szkolenia uytkowników, które maj na celu ukazanie moliwoci realizacji procesów biznesowych w ujciu niezbdnych danych podstawowych, realizowanych czynnoci i uzyskiwanej wiedzy. Dziki temu pracownicy dowiaduj si, jak wiedz mog uzyska z systemu, a od ich kreatywnoci zaley jak uzyskan wiedz wykorzystaj w rozwizywaniu problemów decyzyjnych. Kady uytkownik systemu SAP ERP jest identyfikowany i ma przypisane uprawnienia dziki którym moe wprowadza wiedz do systemu lub uytkowa udostpnian wiedz. Administrator moe na bieco monitorowa i analizowa działania wykonywane przez uytkownika systemu, dziki temu wiadomo z których uprawnie korzysta. Coraz wicej pracowników przedsibiorstwa korzysta z wiedzy gromadzonej w kilku obszarach systemu ERP jednoczenie. Portal korporacyjny moe z jednej strony słuy do uruchamiania potrzebnych aplikacji systemu ERP, a z drugiej strony do znajdowania niezbdnej wiedzy, czy korzystania ze szkole elektronicznych. 3.3. SAP Enterprise Portal jako infrastruktura portalu korporacyjnego Firma SAP w ramach platformy technologicznej SAP NetWeaver udostpnia infrastruktur portalu korporacyjnego. SAP Enterprise Portal umoliwia pracownikom współprac poprzez moliwo wspólnego korzystania z aplikacji i wspólnego przygotowywania dokumentów, komunikacj oraz prac w rodowisku wirtualnego zespołu [1]. Komponent SAP Enterprise Portal dostarcza pełn infrastruktur portalu wraz z funkcjami zarzdzania wiedz oraz współpracy. Predefiniowane treci biznesowe przyspieszaj wdroenie oraz zmniejszaj koszty integracji istniejcych systemów informatycznych. 144 Anna Lenart Systemy ERP a zarzdzanie wiedz Infrastruktura portalu pozwala na szybk i efektywn integracj rozwiza SAP, aplikacji zewntrznych, dotychczas stosowanych systemów informatycznych, baz danych, dokumentów, wewntrznych i zewntrznych treci internetowych oraz narzdzi ułatwiajcych współprac. Rozwizanie to wykorzystuje otwarte standardy Web Services, a take cisł integracj z innymi komponentami SAP NetWeaver [3]. SAP Enterprise Portal gwarantuje pracownikom, partnerom i klientom stały, bezpieczny i oparty na rolach dostp do potrzebnych informacji i aplikacji. Pracownicy mog szybciej identyfikowa oraz rozwizywa problemy biznesowe. Oznacza to wymierne korzyci i osiganie przewagi strategicznej. Korzyci z zastosowania portalu korporacyjnego mona rozpatrywa z trzech punktów wiedzenia [15]: pracowników, kadry zarzdzajcej i przedsibiorstwa (tabela 2). Tabela 2. Korzyci z zastosowania portalu korporacyjnego Punkt wiedzenia Pracownicy Kadra zarzdzajca Przedsibiorstwo Główne korzyci ródło informacji i wiedzy Narzdzie współpracy i komunikacji Miejsce realizacji procesów biznesowych Gromadzenie danych o działalnoci biznesowej w podziale na obszary zarzdzania Gromadzenie danych o uwarunkowaniach prowadzenia działalnoci biznesowej Pozyskiwanie wiedzy niezbdnej do podejmowania decyzji Uporzdkowanie chaosu informacyjnego Redukcja kosztów działania firmy Integracja aplikacji Poprawa innowacyjnoci i pozycji konkurencyjnej Rozwój pracowników Wsparcie technologiczne koncepcji zarzdzania wiedz Portal korporacyjny usprawnia procesy biznesowe i podejmowanie decyzji w przedsibiorstwie oraz zwiksza ich jako i efektywno. Ponadto portal to miejsce działa marketingowych i sprzeday oraz współpracy z partnerami biznesowymi i szkolenia pracowników. Portale pomagaj budowa przewag konkurencyjn, a ich stosowanie jest strategiczne dla funkcjonowania współczesnych przedsibiorstw. 4. Podsumowanie Zarzdzanie wiedz zaczyna odgrywa coraz wiksz rol w zakresie realizacji strategii firmy, poniewa przypieszenia proces podejmowania decyzji oraz ogranicza ryzyko podejmowania błdnych decyzji, a take przyczynia si do oszczdnoci finansowych. Umiejtne zarzdzanie wiedz decyduje o zdolnoci konkurowania organizacji na rynku. Tworzenie systemu zarzdzania wiedz to jedno z najwaniejszych wyzwa współczesnych przedsibiorstw. Koncepcja portalu korporacyjnego to platforma zapewniajca personalizowany dostp z przegldarki do rónorodnych treci i aplikacji w Internecie, intranecie czy ekstranecie oraz agregacj treci, danych i usług z wielu ródeł na wspólnym interfejsie uytkownika. Portale korporacyjne POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZDZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 13, 2008 145 umoliwiaj integracj rónych technologii IT stosowanych w systemach zarzdzania wiedz i ich połczenie z systemami ERP. W dobie globalizacji systemy ERP rozbudowane o systemy zarzdzania wiedz stanowi podstaw nowoczesnego zarzdzania i s jednym z czynników zmuszajcych przedsibiorstwa do cigłej innowacyjnoci. Bibliografia 1. Anderson G.W., Larocca D., Sams Teach Yourself SAP in 24 Hours, Sams Publishing, Indianapolis 2005 2. Baruk J., Zarzdzanie wiedz i innowacjami, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toru 2006 3. Campbell S., Mohun V., Mastering Enterprise SOA with SAP NetWeaver and SAP ERP, Wiley Publishing, Indianapolis 2007 4. Gołuchowski J., Technologie informatyczne w zarzdzaniu wiedz w organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im Karola Adamieckiego w Katowicach, Katowice 2005 5. Grudzewski W. M., Hejduk I. K., Zarzdzanie wiedz w przedsibiorstwach, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2004 6. Hyla M., Przewodnik po e-learningu, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2005 7. Kisielnicki J., Sroka H., Systemy informacyjne biznesu. Informatyka dla zarzdzania, Wydawnictwo Placet, Warszawa 2005 8. Kowalczewski W. (red.), Zarzdzanie współczesnym przedsibiorstwem, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2002 9. Lenart A., Geneza i rozwój zintegrowanych systemów informatycznych, [w:] Zarzdzanie i wiedza w przedsibiorstwie. Wybrane aspekty, Prace i Materiały Wydziału Zarzdzania Uniwersytetu Gdaskiego - nr 3/2005, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdaskiego, Sopot 2005 10. Lenart A., Kierunki rozwoju systemów ERP, w: Bazy danych – Struktury, algorytmy, metody, Wybrane technologie i zastosowania, pod. red. S. Kozielskiego, B. Matysiak, P. Kasprowskiego, D. Mrozka, Wydawnictwa Komunikacji i Łcznoci, Warszawa 2006 11. Lenart A., Systemy ERP a rozwój organizacji gospodarczych, w: Zarzdzanie rozwojem organizacji, TOM I, pod red. S. Lachniewicza, Monografie Politechniki Łódzkiej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łód 2007 12. Lenart A., Zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP. Teoria i praktyka na przykładzie systemu BAAN IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdaskiego, Gdask 2005 13. Łobejko S., Systemy informacyjne w zarzdzaniu wiedz i innowacj w przedsibiorstwie, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2005 14. Nowicki A. (red.), Komputerowe wspomaganie biznesu, Warszawa 2006 15. Olszak C.M. i Ziemba E. (red.), Strategie i modele gospodarki elektronicznej, PWN, Warszawa 2007 16. Pocztowski A., Zarzdzanie zasobami ludzkimi, PWE, Warszawa 2007 17. Probst G., Raub S., Romhardt K., Zarzdzanie wiedz w organizacji, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2002 18. Turban E., Leidner D., McLean E., Wetherbe J., Information Technology for Management. Transforming Organizations in the Digital Economy, John Wiley & Sons, New York 2007 146 Anna Lenart Systemy ERP a zarzdzanie wiedz ERP SYSTEMS IN A VIEW OF KNOWLEDGE MANAGEMENT Summary Market economy mechanisms and global competition are big challenges for business organizations. Changes of market surroundings and especially pressure of competitors requires improvement of quality management from firms. A tool enabling reaching such a goal are Integrated Information Systems ERP. They are strategic elements of business which learn workers knowledge management technologies application and support development of enterprises. A goal of the paper is presentation of possibilities of usage of ERP and corporation portal in the scope of knowledge management on a case of SAP solutions. In the paper one can show also ERP system as Integrated Information Systems and an essence of knowledge management. Keywords: knowledge management ERP systems Anna Lenart [email protected] Katedra Informatyki Ekonomicznej, Wydział Zarzdzania, Uniwersytet Gdaski ul. Piaskowa 9, 81-864 Sopot