Społeczna odpowiedzialność biznesu

Transkrypt

Społeczna
odpowiedzialność biznesu
dr Błażej Balewski
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Społeczna odpowiedzialność
biznesu
Typ przedmiotu
Obowiązkowy
Poziom przedmiotu
Podstawowy
Rok studiów
III
Metody nauczania
Wykłady, ćwiczenia, materiały
udostępnione przez wykładowcę
Język polski
Język wykładowy
Imię i nazwisko
wykładowcy
Metody oceny
dr Błażej Balewski
Zaliczenie na podstawie pracy
pisemnej będącej rozbudowanym
efektem indywidualnej procedury
badawczej
Szerokie ujęcie koncepcji
Szeroką definicję koncepcji wskazali twórcy idei Global Compact. Stanowi
ona wezwanie, aby w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
kierować się dziesięcioma następującymi zasadami:
1. Popieraniem i przestrzeganiem praw człowieka przyjętych przez
społeczność międzynarodową,
2. Eliminowaniem wszelkich przypadków łamania praw człowieka przez
firmę,
3. Poszanowaniem wolności stowarzyszania się,
4. Eliminowaniem wszelkich form pracy przymusowej,
5. Zniesieniem pracy dzieci,
6. Efektywnym przeciwdziałaniem dyskryminacji w sferze zatrudnienia,
7. Prewencyjnym podejściem do środowiska naturalnego,
8. Podejmowaniem inicjatyw mających na celu promowanie postaw
odpowiedzialności ekologicznej,
9. Stosowaniem i rozpowszechnianie przyjaznych środowisku technologii,
10. Przeciwdziałaniem korupcji we wszystkich formach, w tym:
wymuszeniom i łapówkarstwu.
Wąskie ujęcie koncepcji
Koncepcja społecznej odpowiedzialności
biznesu to dobrowolne uwzględnianie
przez organizację, podczas prowadzenia
przez nią działań operacyjnych, aspektów
społecznych i ekologicznych
Green Paper for Promoting a European Framework for Corporate Social
Social Responsibility. COM (2001) 366
final,
final, Bruksela 2001 za Gazeta IT Nr 9, 19 paź
października 2005r., http://www.gazeta
http://www.gazeta-it.pl/etyka/git30/
csr.html
it.pl/etyka/git30/csr.html
Za i przeciw
§ Zwolennicy koncepcji podkreślają, że przyczynia się
ona m.in. do wzrostu innowacyjności gospodarki
§ Przeciwnicy zwracają uwagę,, że jedyną powinnością
biznesu jest jego funkcja ekonomiczna
§ Dodatkowo, sceptyczne nastawienie wobec koncepcji
wzmacnia, krytyczne nastawienie do etycznego
wymiaru biznesu
(…) sama sprawność, jako taka, nie ma powagi etycznej,
gdyż jej sekrety mogą być śmiało użyte do celów jak
najniegodziwszych (…) znawstwo działań skutecznych,
wydajnych i oszczędnych jako takie ma charakter
czysto instrumentalny (...)Kotarbiń
Kotarbiński T., Abecadł
Abecadło praktycznoś
praktyczności, Omega Wiedza Powszechna,
1972, s. 6969-70]
Gdzie umiejscowić CSR?
Jeżeli u początku postawi się człowieka – jednostkę, która w samej swej naturze nie
nosi żadnych podstaw przynależności do społeczeństwa – jeżeli społeczeństwo i
życie społeczne jest tylko rezultatem umowy, jak utrzymywał np.: Hume, Hobbes
czy Rousseau, wówczas jednostka ma też prawo dyktowania społeczeństwu we
wszystkim swojej woli. Może co krok zrywać umowę społeczną i modyfikować ją
wedle swojego uznania, kierując się własną korzyścią. Każdy pogląd, który
wychodzi z takich założeń, bez względu na to, jaki potem głosiłby program – jest
indywidualizmem. Jednostka w nim jest wcześniejsza i ważniejsza od
społeczeństwa, społeczeństwo zaś, które swój byt zawdzięcza jej woli (woli wielu
jednostek), jest też wyłącznie dla niej (dla nich).
Jeżeli rozważymy do końca taki układ sił, wówczas musimy stwierdzić, że
sprawiedliwość, miłość – cnoty społeczne w takim znaczeniu, w jakim naucza
ich etyka chrześcijańska – nie mają w nim racji bytu. Nie mają zaś racji bytu z
tego powodu, ponieważ zakres wolności jednostki w tym układzie nie pozwala
na ich istnienie. W ramach umowy (...) można stwarzać naśladownictwo tego co
nazywa się sprawiedliwością czy miłością, ale ich samych wytworzyć nie można.
Człowiek nastawiony z natury tylko na swoje własne jednostkowe dobro, nie jest
zdolny gruntownie chcieć dobra drugiego człowieka, czy też tym bardziej
wspólnego dobra społeczeństwa, a przecież tego domagają się cnoty społeczne z
samej swojej istoty. [Wojtył
[Wojtyła K, Elementarz etyczny, TN KUL, Lublin 1983r.s.891983r.s.89-92]
Gdzie umiejscowić CSR?
Aby człowiek mógł je realizować, musi w sobie znajdować jakąś naturalną
podstawę odniesienia do drugiego człowieka i do społeczeństwa. Bez tego
zawsze będzie wytwarzał tylko pozory sprawiedliwości czy miłości, a nigdy
nie zrealizuje prawdziwych cnót. Bez ich realizacji zaś nie ma prawdziwej
moralności społecznej.
Etyka chrześcijańska (...) broni nie tylko samych cnót społecznych, które są tak
bezcennym dziedzictwem Objawienia, lecz broni samych podstaw owych cnót
w człowieku, ich racji bytu w osobie. Osoba jest bytem wolnym, ale wolność
jej nie oznacza niezależności od społeczeństwa. Osoba jest bytem wolnym
w ramach życia społecznego. Wolności swojej używa dobrze wówczas,
kiedy na naturalnym podłożu swej skłonności do życia społecznego,
rozwija realne cnoty społeczne. Cnoty te stanowią równocześnie o
realizacji dobra wspólnego. Osoba ludzka nie może się rozwijać i doskonalić
poza nim.(...) [Wojtył
[Wojtyła K, Elementarz etyczny, TN KUL, Lublin 1983r.s.891983r.s.89-92]
Pięć linii oceny sumienia
Poziom oceny
Charakterystyka oceny
Linia pierwsza
Obstawanie przy swoim mimo znoszenia bólu fizycznego i
innych cierpień.
Linia druga
Szacunek zyskuje człowiek ofiarny, dobry dla innych.
Linia trzecia
Ceni się etyczną prawość, czyli postępowanie sprawiedliwe
będące pochodną wypowiadania się prawdomównego i
dotrzymywania danego słowa.
Linia czwarta
Ceni się ludzi opanowanych.
Linia piąta
Ceni się moralne sublimacje motywów.
Źródło: opracowanie własne na podstawie Kotarbiński T., Medytacje o życiu godziwym, WP, Warszawa 1985, s.154
Etapy rozwoju moralnego
Poziom
Opis etapu
Pryncypialny
1. Kieruje się własnymi zasadami etycznymi,
nawet jeżeli naruszają prawo.
2. Ceni prawa innych; podtrzymuje bezwzględne
wartości i prawa, niezależnie od opinii
większości.
Konwencjonalny
Prekonwencjonalny
1. Utrzymuje porządek konwencjonalny, wypełniając
przyjęte przez siebie zobowiązania.
3. Spełnia to czego oczekują od niego osoby z bliskiego
otoczenia.
1. Przestrzega przepisów, tylko jeżeli to leży w jego interesie.
2. Przestrzega przepisów, żeby uniknąć kary fizycznej.
.
Źródło: L. Kohlberg, Essays in moral development: the philosophy of moral development, Harper & Row, N.Y, 1981
Efektywność a indywidualizm
§ „Każda jednostka stara się tak zatrudnić swój
kapitał, aby jego produkt osiągnął najwyższą
wartość. Nikt nie zamierza dbać o interes ogółu
ani nie wie, w jakim stopniu przyczynia się do
jego osiągnięcia. Celem każdego jest
wyłącznie własne bezpieczeństwo i własny
zysk. A jednak, wszyscy kierowani są
niewidzialną ręką, która skłania ich do dbałości
o cel, nie będący częścią ich zamierzeń. Dążąc
do osiągnięcia własnych celów, jednostka
często działa na rzecz celu społeczeństwa
bardziej skutecznie, niż gdyby rzeczywiście
chciała go osiągnąć.” Adam Smith, The Wealth of Nations, 1776
Jaka forma efektywności?
§ Indywidualizm ≈ efektywność techniczno
ekonomiczna (określona relacja między
uzyskanymi jednostkowymi wynikami i
niezbędnymi do ich uzyskania nakładami)
§ Personalizm – Zasada Użyteczności Społecznej
W(u1,u2...un) = min (u1,u2...un)
§ Społeczna Odpowiedzialność Biznesu ?
Teoretyczny model koncepcji
Społecznej Odpowiedzialności Biznesu
Idealizm ekstremów
(...) wymieńmy filary ostatecznego porządku społecznego.
Pierwszy to pracownicze prawa własności, drugi wolny rynek
jako najlepszy sposób alokacji zasobów i trzeci nadający
drugiemu prawidłowe ograniczenie to zasady Społecznej
Użyteczności Rawlesa W(u1,u2...un) = min (u1,u2...un) jako
wiodąca idea polityki ekonomicznej. Ta zaś może być
zaaprobowana wtedy i tylko wtedy, jeśli mamy implicite: Ui =
u (X, min(un,), co może działać, jeśli każdy jest wychowany w
świadomości, że skrzywdzenie kogokolwiek jest przykrością
dla każdego, albo inaczej, że radość mojego sąsiada jest moją
własną, albo upraszczając „będziesz miłował bliźniego swego jak
siebie samego”(...) Domań
Domański S., Czy jest jakiś
jakiś europejski koniec historii? W stronę
stronę wspó
wspólnoty narodó
narodów. (w: )
prac zbior.,
zbior., Polskie regiony zachodnie w Unii Europejskiej. Szanse i oczekiwania,
oczekiwania, ZWSHiFM,
ZWSHiFM, Zielona Gó
Góra 2004r., s.14s.14-15
Idealizm ekstremów
(...) kiedy bezgrzeszność jest możliwa i dzięki komu może
zaistnieć? Jeżeli obecnie jest możliwa, to żadna dusz wierna
znajdująca się w ciele tej śmierci (Rz.7,24) nie powinna mówić
Odpuść nam nasze winy (Mt. 6,12), skoro uzyskała na chrzcie
odpuszczenie wszystkich poprzednich grzechów. Ktokolwiek
usiłuje przekonać wierne członki Chrystusa o zbyteczności
powyższej modlitwy,
ujawnia tylko brak poczucia
chrześcijańskiego. Jeżeli człowiek sobie zawdzięcza, swą
bezgrzeszność, to Chrystus umarł nadaremnie (Ga 2,21).
Chrystus jednak nie umarł nadaremnie. Człowiek nie potrafi być
bezgrzesznym, choćby tego chciał, chyba, że wspomaga go łaska
Boża, przez Jezusa Chrystusa Pana naszego (Rz. 7,25). Aby się
to dokonało, co obecnie się dzieje u doskonalących się, a na
wszelki sposób spełni, gdy walka po śmierci się zakończy (Kor
15,54) (...) Św. Augustyn, Czy rzeczywiś
? (w : ) Św. Augustyn
rzeczywiście istnieje doskonał
doskonała sprawiedliwość
sprawiedliwość?
Doskonał
Doskonała sprawiedliwość
sprawiedliwość,, tł
tłum. ks. Eborowicz W., Kuria Biskupia Pelplin,s.33Pelplin,s.33-34
Efektywność społeczna
§ Efektywność mierzymy według stopnia osiągalności celów
społecznych przy uwzględnieniu kosztów społecznych ich
realizacji
§ Występują trzy poziomy osiągania społecznych celów
pracy(1.poziom organizacji; 2. poziom grupy zadaniowej
wewnątrz organizacji; 3. poziom uczestnika organizacji)
§ Do społecznych kosztów zaliczane są w szczególności:
niezadowolenie z pracy, zachwianie możliwości rozwoju,
dezintegrację społeczną zespołów roboczych lub całej
organizacji, zachwianie zdrowia psychicznego uczestników
organizacji, złe stosunki międzyludzkie, alienacja, brak
autonomii i samorealizacji jednostek
Dobrowolność, a hierarchiczność
§ Hierarchia (gr. hieros – święty i arche – władza),
pojęcie znamienne dla myśli bizantyjskiej,
rozpowszechnione w Europie Zachodniej od okresu
średniowiecza. Utożsamiane z istotą porządku i
podporządkowania – Markiewicz B., Filozofia, WSiP,
WSiP, Warszawa,1988r.,s.107
§ Hierarchia ≈ Podporządkowanie
§ występują różne rodzaje podporządkowania ze
skrajnym jej przykładem postrzegania pracownika, jako
„dodatku do taśmy produkcyjnej”Zakłady Forda,
początek XX-wieku
Wewnątrz czy na zewnątrz
organizacji?
§ Odnosząc się do formy ujęcia tegoż działania
należy podkreślić, że zgodnie z koncepcją K.
Perechudy, współczesne przedsiębiorstwa mają
charakter sieciowy. Stąd też rozważania na
temat: czy wartość tworzona jest wewnątrz, na
zewnątrz, czy też na pograniczu firmy i jej
otoczenia, stają się bezprzedmiotowe
Perechuda K., Sieciowe „zapadanie się
się” wartoś
wartości przedsię
przedsiębiorstwa, SPSPiZ w Łodzi, 2006, tom VII, zeszyt 1, s.
3535-39
Źródło: [V. A. Zeithaml, M. J. Bitner, Service Marketing, s. 306]
Praktyczna przestrzeń realizacji CSR
Przejawy urzeczywistnienia społecznej
odpowiedzialności biznesu, widoczne mogą
być w tych aspektach życia społecznogospodarczego, które stanowią współczesną
formę znanej z przeszłości pracy u podstaw,
czyli m.in. oddziaływania na rzecz rozwoju
nauki i szkolnictwa, zwłaszcza poprzez
rozwój kompetencji i talentów. Oczywiście
są też tacy, którzy przejawy SOB dostrzegają
w innych aspektach działalności
gospodarczej
Dziękuję za uwagę

Społeczna odpowiedzialność biznesu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Sieć Internet w samokształceniu nauczycieli

Instalacja wod-kan , coi wentylacji - Szpital dob