Arkusz

WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO
DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
W ROKU SZKOLNYM 2010/ 2011
ETAP SZKOLNY
Instrukcja dla ucznia
………………………
Kod ucznia
1. Sprawdź, czy arkusz testu zawiera 10 stron. Ewentualne braki zgłoś
nauczycielowi.
2. Na tej karcie nie podpisuj się, wpisz tylko kod (numerek), nadany Ci
przez szkołę.
15 listopada
2010 roku
3. We wszystkich zadaniach udzielaj odpowiedzi własnymi słowami
na podstawie zamieszczonych tekstów.
godzina 10.00
4. W zadaniu, w którym masz kilka odpowiedzi do wyboru, wybieraj zawsze
tylko jedną, zamalowując odpowiednią literę.
5. Jeśli przy wyborze pomylisz się, zamalowaną literę otocz kółkiem i zaznacz
inną odpowiedź.
Czas pracy:
60 minut
6. Zadania rozwiązuj długopisem.
7. Nie używaj korektora.
8. Na ostatniej stronie masz brudnopis, który nie będzie sprawdzany.
Powodzenia!
1
Liczba punktów
możliwych
do uzyskania: 40
Wszystko o jednorożcu
Zadania do każdego tekstu znajdują się pod nim.
Tekst I
White Wolf
Jednorożec
Jednorożec jest jednym z bardziej znanych i popularnych baśniowych stworzeń.(…)
Jego wizerunki można spotkać praktycznie wszędzie. Co takiego jest w tym zwierzęciu,
że jest aż tak popularne?
Wielu ludziom jednorożec kojarzy się z pięknym białym koniem o długim, spiralnie
zakręconym rogu wyrastającym z czoła. (…) Jednorożec od zwykłego konia różni się (…)
rogiem. Ale czy na pewno tylko tym?
Wiele legend opowiada o magicznych umiejętnościach tego przepięknego zwierzęcia.
Ten czarodziejski koń podobno mógł zrobić wszystko, jednak szczególnie wierzono w jego
zdolności uzdrawiania. Gdzie tylko stanął jednorożec, tam momentalnie wszystko ożywało,
wyrastały piękne kwiaty, rośliny i drzewa.(…) Jednorożca mógł posiadać tylko i wyłącznie
człowiek o czystym sercu(…). Gdy jednak ktoś o nieczystym sercu siłą próbował złapać
to stworzenie i zamknąć w klatce, umierało ono „z tęsknoty za wolnością i pięknem natury”.
Jedna z legend o tym magicznym zwierzęciu mówi, że jednorożce były darem
dla pewnego króla od bogini i opiekunki lasu. (…) Królestwo to nie miało wrogów,
jego mieszkańcy cieszyli się dobrym zdrowiem i szczęściem. Jednak pewnego dnia
do królestwa przybył chciwy kupiec. Zachwycony pięknem tego rogatego konia postanowił
go kupić. Oczywiście król się na to nie zgodził, a rozzłoszczony kupiec postanowił ukraść
konie. Następnej nocy, gdy wszyscy spali, zakradł się po cichu do miejsca spoczynku
jednorożców i ukradł je. Już po niedługim czasie królestwo zaczęła nękać zaraza, zaczęły się
na nie najeżdżać sąsiednie królestwa. Mądry i rozważny król zwrócił się o pomoc do bogini
lasu, ta jednak, gdy dowiedziała się o utracie jednorożców, rozgniewała się strasznie na króla.
Doszła do wniosku, że jednorożce są zbyt piękne, by posiadać mógł je jedynie ten król.
Odebrała je złodziejowi i zmieniła w gwiazdozbiór jednorożca, aby odtąd wszyscy ludzie
mogli podziwiać ich piękno. Zły kupiec został przemieniony w kamień i ustawiony tak,
aby przez wieki mógł oglądać niebo i swoje upragnione jednorożce.
(…)Jeżeli te stworzenia istniały, to co się z nimi stało? Jedna z licznych legend o tych
stworzeniach opowiada o tym, jak pewien król, strasznie zazdrosny o piękno i moc tych
stworzeń, chciał posiąść wszystkie na własność. Ponieważ było to niemożliwe , kazał zabić
wszystkie jednorożce i dostarczyć mu rogi tych zwierząt. (…) Przeżyły tylko nieliczne
jednorożce, a to tylko i wyłącznie dzięki swoim magicznym zdolnościom. Niektórzy ludzie
do dziś wierzą, że jednorożce wciąż żyją gdzieś w niedostępnych częściach gór. Podobno żyją
też na Kaukazie.
hhtp/www.fantastyka.elixir.int.pl
2
Zadanie 1. (0-1)
Określ funkcję, jaką w budowie tekstu pełnią zastosowane w nim pytania.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2. (0-1)
Na podstawie akapitu czwartego podaj trzy cechy charakterystyczne dla mitu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3. (0-1)
Autor artykułu posłużył się wyrażeniem „strasznie zazdrosny”, oceń poprawność językową
tego wyrażenia.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4. (0-1)
Z ostatnich dwóch zdań tekstu wypisz dwa wyrazy świadczące o tym, że autor artykułu
poddaje w wątpliwość realne występowanie jednorożców.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 5. (0-6)
W najwyżej sześciu zdaniach pojedynczych napisz streszczenie tekstu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
3
Tekst II
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Cisza leśna
Jak jednorożec z bajki, piękniejszy nad słowa,
cicho i dumniewybiegłaś na skraj czasu, ty miłości nowa,
i patrzysz ku mnie.
O tylko nie zawracaj płochliwa, niegłodna
w głąb cienistego boru!
Podbiegnij i krzyknąwszy, wbij mi w serce do dna
tęczowy twój jednoróg!
Zadanie 6. (0-1)
Wiersz jest
a) opisem miłości.
b) zwrotem do miłości.
c) opisem zachowania miłości.
d) dialogiem z miłością.
Zadanie 7. (0-1)
Określ funkcję, jaką w tym wierszu pełnią wykrzykniki.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 8. (0-1)
Podaj cechy jednorożca, którymi autorka obdarza miłość.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 9. (0-1)
Zinterpretuj ostatnie dwa wersy wiersza.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
4
Tekst III
Jednorożec
Jednorożec jest symbolem czystego rozumu, mądrości, inteligencji; wspaniałości, monarchii
absolutnej, siły; agresywności, dzikości, nieustraszoności, odwagi, męskiej aktywności,
szybkości; szlachetności, cnoty, uwznioślonej płciowości; pokoju, samotności, życia
zakonnego; śmierci; czystości, dziewictwa; kobiecej bierności, łagodności.
Legenda o jednorożcu jest zapewne pochodzenia indyjskiego. (…) Zwierzę to biegnie
b. szybko i dlatego trudno je upolować, ale na widok czystej dziewicy, a przynajmniej bardzo
ładnej dziewczyny, staje i składa głowę na jej łonie. Wtedy można go schwytać i zabić. (…)
Średniowiecze rozbudowało znacznie alegorię łowiecką: scena polowania na jednorożca,
ulubiony temat sztuki ówczesnej, przedstawia zwykle Madonnę z jednorożcem (symbolem
jedności Chrystusa z Bogiem Ojcem) na kolanach i łowcę (symbol Ducha Świętego wyrażony
przez archanioła Gabriela).(…)
Władysław Kopaliński, Słownik symboli
Zadanie 10. (0-1)
Wypisz z tekstu dwie pary przeciwstawnych sobie znaczeń symbolu jednorożca.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11. (0-2)
Napisz instrukcję schwytania jednorożca.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
5
Tekst IV
Halina Poświatowska
Śpiący jednorożec
ponieważ jesteś piękny
dla ciebie jest moich kolan
miękkość
aksamit mojej sukni
podpełza
pod twój sen
ponad uśpionym
świecę
sierpniowym firmamentem
i gwiazdy oczu moich
spadają
w białą sierść
Zadanie 12. (0-1)
Wykorzystując informacje zawarte w tekście III., zinterpretuj ostatnią zwrotkę wiersza.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 13. (0-1)
Napisz, co łączy obraz poetycki w zwrotkach trzeciej i czwartej.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 14. (0-1)
Opisz podmiot mówiący w wierszu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 15. (0-1)
Opisz adresata w wierszu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
6
Zadanie 16. (0-1)
Wypisz z tekstu przykład ożywienia.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 17. (0-1)
Wypisz wszystkie epitety ze zwrotki trzeciej.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 18. (0-1)
W wierszu dominują
a) epitety.
b) porównania.
c) wyrazy dźwiękonaśladowcze.
d) ożywienia.
Zadanie 19. (0-1)
W której zwrotce autorka posłużyła się zdaniem złożonym?
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 20. (0-1)
Jaką funkcję w stosunku do reszty tekstu pełni pierwszy wers?
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 21. (0-1)
Podaj rzeczownik, z którym w języku polskim wyraz „firmament” najczęściej tworzy
związek.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 22. (0-1)
Najbliższe prawdzie jest zdanie: Wiersz jest
a) opisem wyglądu śpiącego jednorożca.
b) opisem zachowania śpiącego jednorożca.
c) opisem wyglądu podmiotu mówiącego.
d) opisem zachowania podmiotu mówiącego.
7
Zadanie 23. (0-2)
Zabaw się w poetę. Przeredaguj wiersz tak, aby konsekwentnie wynikał z pierwszego wersu,
który brzmi: „ponieważ jesteś brzydki”. Zmiany redakcyjne nanieś na zamieszczonym
w arkuszu wierszu.
Zadanie 24. (0-10)
Opisz fresk „Młoda kobieta z jednorożcem” z ok. 1602 r., znajdujący się w Pallazzo Farnese
w Rzymie, prawdopodobnie autorstwa Domenichino. Przy opisywaniu wykorzystaj
informacje zawarte w tekstach z arkusza. Twoja praca musi zająć co najmniej połowę
wyznaczonego miejsca.
Młoda kobieta z jednorożcem
8
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………9…………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Brudnopis
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
10