Zajrzyj do środka - Księgarnia Poltax.waw.pl

Transkrypt

SPIS TREŚCI
WSTĘP 6
Część
REFERENCYJNA
Część
TEMATYCZNA
C Z ęś ć P I S E M N A
R o z u mienie ze s ł u c h u
Wskazówki Typy zadań 8
9
R o z u mienie te k st ó w pisan y c h
12
Z na j o m o ś ć śr o d k ó w j ęz y k o w y c h
30
Dom
42
Szkoła
54
L EKC JA K R A JOZN AWC Z A – N I EM C Y
20
CZĘŚĆ USTNA
Wskazówki Rozmowa wstępna 21
22
R o zm o wa z o d g r y waniem r o l i 22
Opis i l u strac j i 22
M ateria ł st y m u l u j ą c y
Praca
68
Życie rodzinne
i towarzyskie
80
Żywienie
92
Zakupy i usługi
104
Podróżowanie
i turystyka
116
24
25
Kultura
128
L EKC JA K R A JOZN AWC Z A – Austria
140
Sport
142
Zdrowie
154
Nauka i technika
166
LEKCJA KRAJOZNAWCZA – SZwajcaria
2
66
17
W y p o wie d ź pisemna
BANK Z WROTÓW
Człowiek
178
Świat przyrody
180
Państwo
i społeczeństwo
192
MATERIAŁY
DODATKOWE
GRAMATYKA
R Z E C Z O W N I K 11 Odmiana rzeczowników
TEST 2
230
Zapis nagrań
240 206
Klucz do testu 1 w części referencyjnej
251 207
207
Klucz do zadań: Słownictwo oraz
Środki językowe w części tematycznej
251 Klucz do części gramatycznej
253 Klucz do testu 2
254 Tabela czasowników nieregularnych
255 206 Z A I M E K 112 Odmiana zaimków osobowych
13 Odmiana zaimków dzierżawczych
14 Zaimki nieokreślone
P R Z Y M I O T N I K 15 Odmiana przymiotników
16 Stopniowanie przymiotników
17 Przymiotniki z przyimkami
208
209
209
P R Z Y I M E K 18 P
rzyimki z celownikiem (Dativ) oraz
210
przyimki z biernikiem (Akkusativ)
19 Przyimki z celownikiem (Dativ)
i biernikiem (Akkusativ) do określania miejsca 211
C Z A S O W N I K 10
11
12
13
14
O
dmiana czasowników w czasie teraźniejszym
Czasowniki złożone
Czasowniki zwrotne
Czasowniki modalne
Czasowniki z przyimkami
212
213
214
214
216
P R Z E C Z E N I A 15 Przeczenia
217
C Z A S Y 16
17
18
19
Czas przeszły Perfekt
Czas przeszły Präteritum
Czas przeszły Plusquamperfekt
Czas przyszły Futur I
218
219
219
219
S T R O N A B I E R N A 20 Strona bierna (Passiv) w czasie teraźniejszym
220
T R Y B R O Z K A Z UJĄ C Y 21 Tryb rozkazujący (Imperativ)
220
T R Y B P R Z Y P U S Z C Z A JĄ C Y 22 Tryb przypuszczający (Konjunktiv II)
221
B UDO W A Z D A N I A 23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
Szyk wyrazów w zdaniu oznajmującym
Zdania pytające
Zdania współrzędnie złożone
Zdania z podwójnymi spójnikami
Z
dania dopełnieniowe (dass, ob, wer,
was, wo, wie)
Z
dania okolicznikowe przyczyny (weil)
oraz zdania przyzwalające (obwohl)
Z
dania okolicznikowe czasu (wenn, als,
bevor, bis, nachdem, seitdem, während)
Z
dania okolicznikowe celu (damit, um … zu)
Zdania przydawkowe
Konstrukcje bezokolicznikowe z zu i bez zu
222
223
224
225
225
226
226
227
227
228
3
C Z Ę Ś Ć T E M AT YC Z N A
SŁoWNICTWO
Człowiek
Ubrania, Wygląd zewnętrzny,
30 Cechy charakteru, Uczucia
31 i emocje, Dane osobowe
BANK SŁÓW ROZGRZEWKA JĘZYKOWA Środki
j ęz y k o we
C z y tanie
Odmiana przymiotników,
Przymiotniki z przyimkami
Charaktereigenschaften
Dobieranie nagłówków
32
Dom
42
BANK SŁÓW ROZGRZEWKA JĘZYKOWA 43
Miejsce zamieszkania, Rodzaje
domów, Dom i pomieszczenia
w domu, Meble i sprzęt domowy,
Wynajem mieszkania
44
Szkoła
54
33
Odmiana czasowników
w czasie teraźniejszym,
Przyimki z celownikiem (Dativ)
i biernikiem (Akkusativ)
45
57
Zawody, Rodzaje wykonywanych
68 prac, W pracy
80
Życie
rodzinne i towarzyskie
92
104
71
Członkowie rodziny, Etapy życia,
Święta i uroczystości, Impreza
urodzinowa, Zajęcia
w czasie wolnym, Czynności
życia codziennego
Zaimki dzierżawcze, Czasowniki
zwrotne
Artykuły spożywcze,
Przyrządzanie potraw, Posiłki,
Lokale gastronomiczne
i potrawy
Czasowniki modalne,
Konstrukcje bezokolicznikowe
z zu i bez zu
Przeczenia, Zdania współrzędnie
złożone
106
116
SŁÓW Podróżowanie BANK
ROZGRZEWKA JĘZYKOWA 117
i turystyka
Kultura
Uczestnictwo w kulturze,
Muzyka, Malarstwo i architektura,
Teatr i kino, Media
128
Czas przeszły Präteritum, Zdania
przydawkowe
120
Lesen / E-Books
Test wielokrotnego wyboru ABC
(trzy teksty)
131
132
Klassische Musik
Dobieranie zdań do luk
140
Sportveranstaltungen
Dyscypliny sportowe, Sprzęt
142
BANK SŁÓW sportowy, Miejsca związane ze
sportem, Osoby związane ze
sportem, Imprezy sportowe
Stopniowanie przymiotników,
Zdania okolicznikowe celu
154 Organy wewnętrzne, Choroby
BANK SŁÓW i dolegliwości, Leczenie,
Niepełnosprawni, Zdrowy tryb
życia
Zdania z podwójnymi
spójnikami, Zdania
okolicznikowe przyczyny i zdania
przyzwalające
Unfälle
Test wielokrotnego wyboru
ABCD
Czas przyszły Futur I,
Tryb rozkazujący Imperativ
Erfinder und Entdecker
(trzy teksty)
144
156
Nauka
i technika
108
Reiseblog
ABCD
119
118
L EKC JA K R A JOZN AWC Z A – AUS T R I A
Zdrowie
96
Werbung
Dobieranie pytań
107
Przyimki z celownikiem (Dativ)
i przyimki z biernikiem (Akkusativ),
Zdania okolicznikowe czasu
130
Sport
84
Lokale
95
94
Środki transportu,
Podróżowanie
72
Lebensstil
ABCD
83
82
Kupno i sprzedaż, Rodzaje
sklepów, Reklama, Usługi,
W banku
66
Arbeitslosigkeit
(trzy teksty)
Zdania pytające, Zdania
dopełnieniowe
70
Zakupy
i usługi
58
Heidelberger Universität
Dobieranie nagłówków
L EKC JA K R A JOZN AWC Z A – N I EM C Y
Żywienie
46
E-Learning
Nauczyciele i uczniowie,
Czasowniki złożone,
Przedmioty nauczania, Przedmioty Czas przeszły Perfekt
używane w szkole, Miejsca,
pomieszczenia i osoby w szkole,
Nauka w szkole, Rodzaje szkół
56
Praca
34
Hausbeschreibung
166
Urządzenia techniczne,
Obsługa urządzeń technicznych,
Komputery i Internet, Odkrycia
i wynalazki
145
146
157
158
169
168
170
Europäische Organisation für
Kernforschung (CERN)
L EKC JA K R A JOZN AWC Z A – S Z WA J C A R I A
178
Świat
przyrody
180
Zaimki osobowe, Strona bierna
Passiv
182
BANK SŁÓW 192
Państwo
i społeczeństwo
4
Krajobraz, Pogoda, Zwierzęta,
Rośliny, Zagrożenia i ochrona
środowiska, Katastrofy naturalne
Polityka, Konflikty, Urzędy,
Przestępczość
183
184
Kriminalität
ABCD
Czasowniki i przymiotniki
z przyimkami, Tryb
przypuszczający Konjunktiv II
194
Umweltzerstörung und
Umweltschutz
195
196
Znajomość struktur
leksykalnogramatycznych
Aussehen und Charakter
SŁUCHANIE 1
SŁUCHANIE 2
Emotionen und Gefühle
Dobieranie
Parafrazy fragmentów zdań,
Test luk sterowanych
35
36
Wohntypen
Eine Wohnung möblieren /
Räume in der Wohnung
Dobieranie
Tłumaczenie fragmentów zdań,
47
Schullaufbahn
Pary leksykalne,
Aussehen
Test wielokrotnego
wyboru
48
In der Schule
Dobieranie
Familienmitglieder /
Alltagstätigkeiten
Uzupełnianie minidialogów,
Pflichten zu Hause
Test prawda/fałsz
73
Gesund essen, Diäten
Pary leksykalne,
86
97
Einkäufe
In den Ferien
121
133
Verletzungen und Unfälle
Reisemöglichkeiten
Rozmowa
z odgrywaniem roli
In den Ferien
Materiał stymulujący
Zeitungen und
Zeitschriften
Opis ilustracji
Fernsehkonsum
136
135 Mówienie – zestaw powtórzeniowy
197
Behandlung
Rozmowa
z odgrywaniem roli
Wahlen
Dobieranie
Soziale Fragen und
Lösungen
Test prawda/fałsz
198
90
Kochrezepte
Wpis na blogu
101
103
113
115
102
Im Internet einkaufen
Wpis na forum
internetowym
114
Unfälle
E-mail
125
127
137
139
151
153
Behinderte im Alltag
126
Teilnahme am
Kulturleben
E-mail
138
Musikinteressen
E-mail
152
Krankenbesuch
E-mail
163
165
164
177
Ausflug in die Schweiz
176
Ferien in der Schweiz
Wpis na blogu
178
179 Projekt 179
179
Jahreszeiten und
Landschaften
Wetter und
Wetter
Landschaften
Opis ilustracji
188
189 E-mail
Mówienie – zestaw powtórzeniowy
191
Konflikte
Opis ilustracji
141 Projekt 141
Schulwettkämpfe
Wpis na portalu
społecznościowym
Bedienung der Geräte
Wissenschaftliche
Technische Geräte
Arbeit
Rozmowa
Wpis na forum
z odgrywaniem roli 174 Materiał stymulujący 175 internetowym
187
67
78
89
91
Extreme Sportarten
Naturkatastrophen
Test wielokrotnego
wyboru
64
Studium in Deutschland
E-mail
67 Projekt
Tätigkeiten in der
Arbeit
E-mail
Lebensabschnitte
Wpis na blogu
141
162
172
186
185
150
Computerprobleme
Dobieranie
Haustiere
Dobieranie
Politik
Sportveranstaltungen
Opis ilustracji
Beschwerden
Dobieranie
Europäische Organisation für Kernforschung
(CERN)
Dobieranie
Umweltschutz
Parafraza zdań,
140
Musikveranstaltungen
Opis ilustracji
160
Die Neuen Medien
Technikfrust
Test prawda/fałsz
Pary leksykalne,
171
124
Sport treiben
Test prawda/fałsz
Gesunder Lebensstil
Test wielokrotnego
wyboru
159
87
Alltagstätigkeiten /
Freizeit
Konflikte im Alltagsleben Materiał stymulujący
Rozmowa
z odgrywaniem roli 88
Reiseangebote
Test wielokrotnego
wyboru
134
63
65
77
79
112
52
Schüleraustausch
E-mail
75
100
40
Wohnort
E-mail
51
53
67
Dienstleistungen
148
147
39
41
Arbeitsbedingungen /
Berufe
Bewerbungsgespräch
Rozmowa
Film
Dobieranie
Sportarten und
Sportausrüstung
Dobieranie
Schulfächer
Einkaufszentrum
Opis ilustracji
Musikveranstaltungen
Sport treiben
Pary leksykalne,
Prüfungen
Opis ilustracji
Einkaufen / Verkaufen
Test wielokrotnego
wyboru
122
Kulturzentrum /
Teilnahme am
Kulturleben
Test prawda/fałsz
Wohnungseinrichtung
Lokale
110
Verkehrsmittel
Dobieranie
Eine Wohnung mieten
Rozmowa
Menü
Rozmowa
z odgrywaniem roli
98
109
Kulturinitiativen
Essgewohnheiten
Test wielokrotnego
wyboru
Geschäfte
Test prawda/fałsz
Interessen /
Personenbeschreibung
E-mail
67
Feste und
Feierlichkeiten
Dobieranie
Gesund essen
Dobieranie
Freundschaften
Opis ilustracji
Studium im Ausland
Rozmowa z odgrywaniem roli
Berufserwartungen
Test wielokrotnego
wyboru
74
85
Kleidung
Rozmowa
z odgrywaniem roli
62
Studienwahl
Dobieranie
Berufspraktikum-,
Arbeitssuche
Dobieranie
PISANIE
60
Praktikum
Parafrazy zdań,
Tłumaczenie fragmentów tekstu,
MÓWIENIE 2
38
Wohngemeinschaft
Test prawda/fałsz
Im Unterricht
Test wielokrotnego
wyboru
59
MÓWIENIE 1
Probleme der Welt
200
201
203
190
Politik
Wpis na forum
internetowym
202
5
Część
REFERENCYJNA
Część pisemna
•
Rozumienie ze słuchu
•
Rozumienie tekstów pisanych
•
Znajomość środków językowych
•
Wypowiedź pisemna
Część ustna
•
•
Opis ilustracji
•
CZĘŚĆ PISEMNA – ROZUMIENIE ZE SŁUCHU
INFORMACJE OGóLNE
Pisemny egzamin maturalny na poziomie podstawowym
rozpoczyna się testem rozumienia ze słuchu, który trwa
około 20 minut. W ciągu tego czasu będziesz mieć do
wykonania zazwyczaj trzy zadania. Dwukrotnie usłyszysz
teksty trwające łącznie około 6 minut oraz polecenia do
zadań. W tym czasie uwzględnione są również przerwy
na wykonanie zadań. Na egzaminie maturalnym w części
sprawdzającej rozumienie ze słuchu występują trzy typy
zadań maturalnych:
• test typu prawda/fałsz,
• zadanie na dobieranie,
• test wielokrotnego wyboru.
WSKAZÓWKI
1 PRZEWIDYWANIE TREŚCI NAGRANIA
Zanim wysłuchasz nagrania, powinieneś/powinnaś
dobrze się zastanowić, jakich treści możesz się spodziewać w nagraniu i jakie słownictwo możesz usłyszeć,
a tym samym sprawnie i szybko skoncentrować się na
potrzebnych informacjach.
Pamiętaj więc, aby:
• przeczytać polecenie do zadania, z którego dowiesz
się, jaka będzie forma nagrania i czego będzie dotyczyła jego treść,
• zapoznać się z pytaniami i możliwymi odpowiedziami, dzięki którym dowiesz się, na zrozumieniu jakich
informacji masz się skupić w szczególności.
2 ODWOŁYWANIE SIĘ DO WIEDZY OGÓLNEJ
Wiele pytań, które odnoszą się do tekstu, dotyczy zjawisk i problemów, które są powszechnie znane. Pamiętaj
jednak, że pytania zawsze odnoszą się do treści nagrania
i prawidłowa odpowiedź to taka, która jest z nią zgodna.
Określając więc, czy jakieś zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe, kieruj się tylko tym, co usłyszysz w nagraniu, a nie
swoją wiedzą, doświadczeniem lub poglądami.
3 PARAFRAZY LEKSYKALNE
Zasadą pytań testowych jest parafrazowanie informacji
zawartych w nagraniu.
Informacje zawarte w pytaniach testowych przekazywane
są za pomocą innych wyrazów lub zwrotów niż te, które
pojawiły się w nagraniu. Typowe środki leksykalne to:
• synonimy, np.: gut aussehend – schön,
• antonimy, np.: lange Hose – keine kurze Hose,
• opisy/definicje, np.: alle Arbeitsbienen – alle, die viel
arbeiten.
Jeśli w nagraniu pojawia się to samo słowo lub zwrot
co w pytaniu, to jest to najczęściej pułapka. Sprawdź
podczas drugiego słuchania, czy rzeczywiście treść całego zdania jest zarówno w nagraniu, jak i w pytaniu taka
sama.
8
4 ZNACZENIE NIEZNANYCH WYRAZÓW
Jeśli nagranie zawiera wyrazy lub zwroty, których nie
znasz, nie denerwuj się. Staraj się wykorzystać kontekst,
który pomoże ci odgadnąć, co znaczy dany wyraz lub
zwrot. Nie koncentruj jednak całej swojej uwagi na takim
zwrocie. Jeśli nie będzie innego wyjścia, po prostu
pomiń go i spróbuj poradzić sobie bez niego. Zwróć
szczególną uwagę na:
• wyrazy pochodzące z innych języków, np. z języka
angielskiego,
• wyrazy złożone – może rozumiesz przynajmniej ich
część,
• wyrazy utworzone od innych części mowy.
Pamiętaj, że zadanie nie polega na podawaniu znaczenia poszczególnych wyrazów w tekście, ale na znalezieniu odpowiedniej informacji.
5 PARAFRAZY GRAMATYCZNE
Konstrukcje gramatyczne, które pojawiają się w nagraniu, również są parafrazowane w zadaniach testowych.
Pytanie testowe oparte na parafrazie gramatycznej może
zawierać informację identyczną z treścią nagrania lub
różną od niej. Najczęstsze parafrazy gramatyczne to:
• zdania zawierające porównania, np.:
Heike ist am schönsten in der Klasse. = Keiner in der
Klasse sieht so schön wie Heike aus.
• zdania zawierające przeczenia, np.:
Man darf hier nicht sprechen. = Keiner darf hier
etwas sagen.
• zdania zawierające określenia ilości, zaimki nieokreślone, np.:
50% der Leute wollen ins Ausland fahren. =
Die Hälfte der Leute will ins Ausland fahren.
Jeder muss das probieren. = Alle müssen das versuchen.
• zdania zawierające czasowniki modalne, np.:
Er will ans Meer fahren. = Er hat die Absicht, ans
Meer zu fahren.
• zdania w stronie biernej, np.:
Am Abend wird getanzt. = Man tanzt am Abend.
Das Auto kann repariert werden. = Man kann das
Auto reparieren.
• zdania podrzędnie złożone, np.:
Obwohl ich keine Zeit habe, gehe ich mit. = Ich bin
sehr beschäftigt, trotzdem gehe ich mit.
Ich möchte nichts essen, weil ich nicht hungrig bin.
= Ich möchte nichts essen, denn ich habe keinen
Hunger.
Er lernt viel, um das Abitur zu bestehen. = Er will das
Abitur bestehen und deshalb lernt er viel.
Der Junge, dessen Mutter noch so jung ist, fährt in
die Schweiz. = Der Junge fährt in die Schweiz. Seine
Mutter ist sehr jung.
Als Kind war ich glücklich. = Ich war glücklich, als ich
Kind war.
Vor dem Schlafengehen putze ich die Zähne. = Ich
putze die Zähne, bevor ich schlafen gehe.
• zdania zawierające podwójne łączniki, np.:
Ich habe weder Zeit noch Geld. = Ich habe keine
Zeit und kein Geld.
TYPY ZADAŃ
1 TEST TYPU PRAWDA/FAŁSZ
2 DOBIERANIE
Test typu prawda/fałsz polega na stwierdzeniu, czy
podane zdania są zgodne z informacją zawartą w nagraniu
(= prawdziwe), czy nie (= fałszywe). Są to najczęściej parafrazy informacji występujących w nagraniu, dlatego przed
wysłuchaniem go przeczytaj uważnie podane zdania
i zastanów się, w jaki sposób można je sparafrazować (czyli
powiedzieć to samo, ale używając innych słów).
W tym zadaniu musisz dopasować zdania do czterech konkretnych wypowiedzi. Dodatkowo podano jedno zdanie,
które nie pasuje do żadnego z nagrań i należy je wyeliminować. Zdania mogą odnosić się albo do kontekstu
wypowiedzi, albo do jej głównej myśli, albo do intencji
mówiącego. W każdym przypadku twoim zadaniem będzie
wybranie tego spośród podanych zdań, które odpowiada
treści konkretnej wypowiedzi.
TEST 1
1•01
• Zwróć uwagę na to, że kolejność pytań lub zdań jest zgodna
z kolejnością informacji prezentowanych w nagraniu.
• Zdania/Pytania znajdujące się
na samym końcu mogą dotyczyć intencji mówiącego lub
kontekstu sytuacyjnego. Zazwyczaj należy się wtedy odnieść
do całego nagrania.
Zadanie 1. (0–5)
Usłyszysz dwukrotnie wywiad z ekspertką do spraw żywienia. Zdecyduj,
które zdania (1.1.–1.5.) są zgodne z treścią wywiadu (R), a które nie (F).
R
F
1.1. Wir sollten nur gekochtes Gemüse essen.
1.2. Wir sollten das Gemüse nur kurz zubereiten.
1.3. Das Gemüse soll nicht im Kühlschrank liegen.
1.4. Alle Gemüsesorten sind gut für die Haut.
1.5. Dr. Moritz empfiehlt allen frische Salate.
1•02
Zadanie 2. (0–4)
Usłyszysz dwukrotnie cztery wypowiedzi związane z zainteresowaniami.
Do każdej wypowiedzi (2.1.–2.4.) dopasuj odpowiadające jej zdanie (A–E).
Wpisz rozwiązania do tabeli. Uwaga: jedno zdanie zostało podane
dodatkowo i nie pasuje do żadnej wypowiedzi.
A.
B.
C.
D.
E.
Die Person engagiert sich für die Umwelt.
Die Person findet Medien und Film spannend.
Die Interessen der Person liegen im Bereich Mode.
Die Person möchte Tierarzt werden.
Die Person möchte Journalist werden.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
• Kolejność tekstów nie odpowiada kolejności zdań podanych w poleceniu – musisz od razu nastawić
się na to, że informacja potrzebna do wybrania prawidłowej odpowiedzi na pierwsze z nich może
znaleźć się, na przykład, we fragmencie tekstu odczytanym na samym końcu.
• Uważnie słuchaj tekstów dwa razy – podczas pierwszego słuchania przeznacz trochę więcej czasu na
oswojenie się z różnorodnością fragmentów w nagraniu; nastaw się też od razu na wychwytywanie
w tekście wszelkich potrzebnych informacji, które możesz zweryfikować podczas słuchania materiału
po raz drugi.
• Nie skupiaj się na pojedynczych słowach, ponieważ mogą wprowadzić cię w błąd. Zarówno w zdaniu, jak i w nagraniu może występować dokładnie to samo słowo, a mimo to dane zdanie nie będzie
poprawną odpowiedzią.
• Jeśli zadanie polega na dopasowaniu do usłyszanych fragmentów zdań podsumowujących lub tytułów, po usłyszeniu każdego fragmentu staraj się samodzielnie sformułować jego główną myśl i na tej
podstawie wybrać później jedną z podanych odpowiedzi.
9
CZĘŚĆ PISEMNA – ROZUMIENIE ZE SŁUCHU
3 TEST WIELOKROTNEGO WYBORU
W tym zadaniu usłyszysz kilka krótkich tekstów o różnej
tematyce. Do każdego tekstu przypisane jest najczęściej
jedno zadanie wielokrotnego wyboru. Spośród trzech
podanych zakończeń zdania czy odpowiedzi na pytanie
dotyczące danego tekstu tylko jedno jest poprawne.
Twoim zadaniem jest wyeliminowanie dwóch błędnych
odpowiedzi i zakreślenie właściwej. Zadania odnoszą się
do szczegółowych informacji zawartych w tekstach albo do
kontekstu wypowiedzi. Musisz wychwycić informację, która
sprawia, że dana odpowiedź jest prawidłowa.
TEST 1
1•03
Zadanie 3. (0–6)
Usłyszysz dwukrotnie sześć tekstów. Z podanych odpowiedzi wybierz
właściwą, zgodną z treścią nagrania. Zakreśl literę A, B albo C.
• Podczas pierwszego słuchania notuj
Tekst 1.
swoje propozycje odpowiedzi na pytania
3.1. Was will der Sprecher sagen?
z zadania. Porównaj je potem z podanymi
A. Wir sollten mehr Zeitungen lesen.
odpowiedziami i wybierz najbardziej zbieżne.
B. Wir sollten elektronische Medien zum Lesen nutzen.
• Uważaj na odpowiedzi, które brzmią idenC. Wir sollten nicht auf Zeitungen in Papierform verzichten.
tycznie jak informacje w nagraniu. Często
są one nieprawidłowe. Mogą to być na
Tekst 2.
przykład wszelkiego rodzaju uogólnienia,
3.2. Wofür wirbt man in der Radioansage?
stwierdzenia, które na pozór wydają się
A. Für den Frühlingsanfang.
oczywiste, a także wypowiedzi, które
B. Für mehr Bewegung im Alltag.
zawierają dokładnie te same słowa i zwroty
C. Für einen autofreien Tag.
co te użyte w nagraniu.
Tekst 3.
3.3. Welche Berufserfahrungen hat die Person gesammelt?
A. Als Büroaushilfe.
B. Als Zimmermädchen.
C. Als Sekretärin.
• Czasami informacja potrzebna do udzielenia odpowiedzi nie jest podana w nagraniu
w sposób bezpośredni, musisz ją sam/sama
wywnioskować na podstawie tego, co
usłyszysz.
Tekst 4.
3.4. Warum ist Katja jetzt krank?
A. Sie war zu leicht angezogen.
B. Sie hat sich von anderen angesteckt.
C. Sie hatte keine Impfung bekommen.
• Jeśli nie jesteś pewien/pewna, która
odpowiedź jest prawidłowa, zastosuj
metodę eliminacji. Zacznij od wykreślenia
opcji, które twoim zdaniem są na pewno
błędne, i pomyśl, dlaczego odrzucasz te
opcje.
Tekst 5.
3.5. Seit wann treibt die Sprecherin Sport?
A. Seit Anfang des Jahres.
B. Seit einer Ewigkeit.
C. Seit zwei Jahren.
Tekst 6.
3.6. Worum geht es in der Meldung?
A. Ein Mädchen sucht seine Eltern.
B. Ein Mädchen ist von zu Hause gelaufen.
C. Ein Mädchen ist verschwunden.
10
CZĘŚĆ PISEMNA – ROZUMIENIE TEKSTóW PISANYCH
INFORMACJE OGóLNE
Rozumienie tekstu czytanego stanowi (wspólnie z zadaniami sprawdzającymi znajomość środków językowych oraz
sprawność pisania) część pisemnego egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym, którą zdający wykonuje
w ciągu 100 minut (czyli w czasie, który pozostaje po przeprowadzeniu zadań sprawdzających umiejętność rozumienia ze słuchu). Ponieważ to ty decydujesz, w jakiej kolejności i jak długo (oczywiście w ramach ogólnego limitu około
100 minut!) będziesz wykonywać poszczególne zadania,
bardzo ważne jest wybranie skutecznej strategii. W ramach
przygotowań do egzaminu mierz czas potrzebny ci do zrobienia poszczególnych zadań i ćwicz różną kolejność ich
wykonywania; pozwoli ci to wypracować najlepszą strategię, którą wykorzystasz na egzaminie. Rozważ rozpoczęcie
pracy od zadań, które są dla ciebie najłatwiejsze. Resztę
czasu będziesz mógł/mogła poświęcić na trudniejsze
zadania, mając jednocześnie gwarancję, że część zadań już
rozwiązałeś/rozwiązałaś. Na egzaminie maturalnym w części sprawdzającej rozumienie tekstów pisanych występują
następujące typy zadań maturalnych:
•zadanie na dobieranie nagłówków/pytań do fragmentów tekstu,
• zadanie na dobieranie zdań do luk w tekście,
• test wielokrotnego wyboru w formie ABCD,
• test wielokrotnego wyboru w formie ABC,
• test typu prawda/fałsz.
WSKAZÓWKI
3 ŚRODKI LEKSYKALNE i GRAMATYCZNE
W pytaniach testowych informacja przekazywana jest
na ogół za pomocą innych niż w tekście wyrazów lub
zwrotów oraz form gramatycznych. Przykłady typowych
parafraz zostały przedstawione na stronie 8.
4 ZNACZENIE NIEZNANYCH WYRAZÓW
Jeśli tekst zawiera wyrazy lub zwroty, których nie znasz,
przyjmij to ze spokojem. Pamiętaj, że zadanie nie polega
na podawaniu znaczenia wszystkich wyrazów w tekście,
tylko na wydobyciu z niego odpowiedniej informacji.
Staraj się odgadnąć, co dany wyraz lub zwrot znaczy,
korzystając z kontekstu, w którym się znajduje. Zwróć
uwagę na:
• formę gramatyczną danego wyrazu/zwrotu (np.: rzeczownik/przymiotnik/przysłówek),
• jego pozycję i funkcję w tekście,
• podobieństwo danego wyrazu/zwrotu do wyrazu
w języku polskim, np.: Hotel, Universität, Zirkus,
• wyrazy pochodzące z innych języków, np.: z języka
angielskiego,
• wyrazy złożone,
• wyrazy utworzone od innych części mowy.
Weź też pod uwagę swoją ogólną wiedzę kulturową.
Jeśli nie będzie innego wyjścia, po prostu pomiń ten
wyraz lub zwrot i spróbuj radzić sobie bez niego.
1 UWAŻNE CZYTANIE PYTAŃ I POLECEŃ
Przed zapoznaniem się z tekstem należy zawsze dokładnie przeczytać polecenie i pytania do każdego zadania.
W ten sposób szybciej zorientujesz się, na co warto
zwrócić szczególną uwagę podczas czytania tekstu,
a to pozwoli ci o wiele sprawniej wyłonić potrzebne
informacje.
2B
UDOWANIE HIPOTEZ DOTYCZĄCYCH TREŚCI
TEKSTU
Zanim rozpoczniesz rozwiązywać zadanie, wykorzystaj wszystkie podane informacje dotyczące tekstu.
Znajdziesz je w tytule oraz w poleceniu i pytaniach do
zadania. Na ich podstawie zastanów się, o czym będzie
mowa w tekście. Nie udzielaj jednak od razu tzw. logicznych czy oczywistych odpowiedzi, tylko szukaj zawsze ich
potwierdzenia w tekście. Podczas czytania materiału po
raz pierwszy spróbuj jedynie zorientować się ogólnie,
o czym on jest. Jeśli zastosujesz się do tej zasady, żaden
tekst nie będzie wydawał ci się trudny. A dzięki wcześniejszemu przeczytaniu pytań szybko zorientujesz się,
gdzie możesz znaleźć informacje potrzebne do rozwiązania zadania.
11
TYPY ZADAŃ
1 DOBIERANIE
To zadanie polega na dopasowaniu nagłówków, krótkich
zdań lub pytań do poszczególnych fragmentów jednego
tekstu. Dobierając nagłówki, musisz określić główną myśl
każdego z akapitów, a następnie z podanych możliwości
wybrać tę, która najlepiej podsumowuje jego treść.
W zadaniu podano dodatkowo dwa nagłówki lub pytania,
które nie pasują do żadnego fragmentu tekstu.
TEST 1
• Przy dopasowywaniu do tekstu nagłówków (podtytułów), zwrotów lub pytań skoncentruj się przede
wszystkim na głównej myśli tekstu lub danej jego
części. Zawsze najpierw przeczytaj wszystkie podane opcje, a dopiero potem przyporządkowuj je
poszczególnym fragmentom tekstu.
• Uważaj na nagłówki lub pytania zawierające wyrazy
i zwroty, które występują także w tekście. Mogą
wprowadzić cię w błąd, a dana odpowiedź wcale
nie musi być poprawna.
• Przy przyporządkowywaniu pytań do tekstu spróbuj znaleźć w nim miejsce, w którym znajduje się
odpowiedź na zadane pytanie.
Zadanie 4. (0–4)
Przeczytaj tekst. Do każdej jego części (4.1.–4.4.) dobierz właściwe pytanie (A–F).
Uwaga: dwa pytania podane zostały dodatkowo i nie pasują do żadnej części.
A.
B.
C.
D.
E.
F.
Wie sollen wir ein heftiges Gespräch beenden?
Wie kann man heftige Diskussionen vermeiden?
Welche Situationen enden oft mit einer heftigen Diskussion?
Was kann noch über das Ergebnis des Gesprächs entscheiden?
Wie kann man im Alltag ruhig bleiben?
Warum enden so viele Gespräche mit heftigen Diskussionen?
STREITEN JA, ABER RICHTIG!
4.1.
Du bist böse auf deine Schwester, weil sie dein Kleid angezogen hat. Deine Mutter
hat dir wieder verboten, auf eine Party zu gehen. Dein bester Kumpel hat den
ganzen Nachmittag mit deiner Freundin geflirtet. Du findest das nicht in Ordnung
und möchtest deine Meinung sagen.
4.2.
Nur eine Sache ist sicher, wenn es zu einem Streit kommt: Hier sind Emotionen
im Spiel. Und die erlauben uns oft nicht, in aller Ruhe und vernünftig über
ein Problem zu diskutieren. Deswegen sollten wir immer daran denken, nicht
vorschnell zu reagieren.
4.3.
Am besten also einfach ruhig bleiben, wenn man sieht, dass da etwas falsch läuft.
Ein paar Mal tief einatmen, den Raum kurz verlassen und frischen Tee machen,
ein paar Schritte laufen – einfach ein paar Minuten abwarten, bis man ruhiger
wird und die richtigen Worte finden kann. Am besten einen Tag abwarten und
dann den richtigen Zeitpunkt auswählen.
4.4.
Die Atmosphäre des Gesprächs spielt eine wichtige Rolle. Im Gespräch sollen wir
zu jeder These sachliche Argumente finden. Und noch eines dürfen wir nicht
vergessen: Ein bisschen Humor ist bei jedem Gespräch ratsam und hilfreich, auch
wenn es schwer fällt.
12
2 TEST WIELOKROTNEGO WYBORU ABC (trzy teksty)
To zadanie polega na przeczytaniu trzech krótkich tekstów
na jeden wspólny temat, ale o różnej formie. Każdemu
z nich towarzyszy jedno zadanie wielokrotnego wyboru.
Z trzech opcji (A, B i C) należy wyeliminować dwie błędne
odpowiedzi i wybrać prawidłową, zgodną z informacją
podaną w tekście. Twoim zadaniem jest wychwycić informację, która sprawia, że dana odpowiedź jest prawidłowa.
W jednym z zadań trzeba określić myśl główną danego
tekstu, w innym należy odnaleźć informację szczegółową,
a w trzecim – określić intencje autora.
TEST 1
Zadanie 5. (0–3)
Przeczytaj trzy teksty związane z językami obcymi. Z podanych odpowiedzi
wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zakreśl literę A, B albo C.
Tekst 1.
Die Sprache der Werbung
Englisch ist bei uns die beliebteste Fremdsprache. Und nicht nur das. Unter anderem
ist es auch die Lieblingssprache der Reklameprofis. Die Werbemanager sind sich sicher,
dass ihre Werbebotschaften von allen verstanden werden. Stimmt das wirklich? Unsere
Umfrage, die wir unter 500 Kunden durchgeführt haben, hat erstaunliche Ergebnisse ans
Licht gebracht: Die meisten Werbebotschaften werden von der Hälfte der Kunden leider
falsch verstanden. Den Werbespruch „Come in and find out“ haben die meisten als eine
Anweisung gesehen, etwa als „Komm rein und finde wieder raus“.
5.1. Was will der Autor des Textes sagen?
A. Englisch wird gern in der Werbung benutzt.
B. Die Fremdsprachenausbildung an den Schulen ist schlecht.
C. Viele Werbungen haben keine Wirkung, weil sie nicht verstanden werden.
Tekst 2.
Englisch ist nicht mehr alles
Wenn man denkt, dass man mit perfekten Englischkenntnissen bereits die Welt erobern
kann, kann man eine bittere Überraschung erleben. Klar, man kann sich vielleicht
fast überall verständigen. Aber wenn man zum Beispiel eine Arbeitsstelle sucht, hilft
uns das nicht mehr viel. In beinahe jeder Bewerbungsmappe finden die Arbeitgeber:
Hochschulabschluss, Computerkenntnisse und … Englischkenntnisse. Wie kann man aber
unter den Tausenden Bewerbern auf sich aufmerksam machen? Dabei helfen wir Ihnen
mit ein paar einfachen Tipps.
5.2. Was kann man erreichen, wenn man perfekt Englisch spricht?
A. Sicher eine gute Arbeit finden.
B. Mit anderen auf der ganzen Welt kommunizieren.
C. Sich eine gute Zukunft aufbauen.
Tekst 3.
Als Junge war ich von Griechenland fasziniert und bin mehrmals dorthin gefahren. Von
jeder Reise brachte ich ein paar Wörter mit, die ich behalten habe. Nach dem Abitur habe
ich beschlossen, in einer Sprachschule als Hobby Griechisch zu lernen. „Wozu brauchst
du Griechisch?“ haben mich viele Freunde gefragt. Ich blieb trotzdem bei der Sprache.
Mein ganzes Studium lang habe ich weitergelernt. Nach dem Studium habe ich schnell
eine Arbeitsstelle bei einer griechischen Bank gefunden. Unter 200 Bewerbern war ich
der einzige mit Griechischkenntnissen und damit unschlagbar.
• Znajdź fragmenty tekstu, do których
odnoszą się poszczególne pytania.
Pamiętaj, że mogą one mieć bardzo
różną długość (od jednego wyrazu/
zwrotu po cały akapit).
• Błędne odpowiedzi są zazwyczaj
bardzo zbliżone do treści tekstu
i często pozornie wydają się właściwe.
Mogą to być na przykład wszelkiego
rodzaju uogólnienia, stwierdzenia,
które na pozór wydają się oczywiste,
ale jednak nie są zgodne z treścią
tekstu.
• Nieprawidłowe odpowiedzi mogą
różnić się od prawidłowych formą
gramatyczną, nieznacznie zmienioną
informacją lub być tylko częściowo
zgodne z tekstem. Mogą one zawierać dokładnie te same słowa i zwroty, jakie zostały użyte w tekście, ale
mówić o czymś innym.
• Wyeliminuj nieprawidłowe odpowiedzi. Dopiero wtedy zaznacz swoją
ostateczną odpowiedź.
5.3. Warum hat Thomas Griechisch gelernt?
A. Er wollte eine gute Arbeit bekommen.
B. Es war sein Hobby.
C. Er hatte viele Freunde in Griechenland.
13
3T
EST WIELOKROTNEGO WYBORU
ABCD (jeden tekst)
W tym zadaniu trzeba znaleźć poprawną
odpowiedź do tekstu, wybierając spośród
czterech możliwych. Zadanie polega na
wyeliminowaniu trzech niepoprawnych
odpowiedzi i wybraniu jednej właściwej.
Wybrana odpowiedź musi być zgodna
z informacją podaną w tekście. Zadanie
sprawdza umiejętność wyszukiwania
w tekście szczegółowych informacji oraz
określania intencji autora. Błędne odpowiedzi są zazwyczaj bardzo zbliżone do
treści tekstu. Mogą to być na przykład
wszelkiego rodzaju uogólnienia, stwierdzenia, które na pozór wydają się oczywiste, a także wypowiedzi, które zawierają
dokładnie te same słowa i zwroty, jakie
zostały użyte w tekście. Twoim zadaniem
jest wychwycić informację, która sprawia,
że dana odpowiedź jest prawidłowa.
TEST 1
Zadanie 6. (0–5)
Przeczytaj tekst. Z podanych odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną z treścią
tekstu. Zakreśl literę A, B, C albo D.
BEGABUNG – EIN FLUCH?
„Als Kind hatte ich es nicht leicht. Zu der Zeit, als die anderen Kinder in meinem
Alter noch weder lesen noch rechnen konnten und nur draußen spielen wollten,
habe ich bereits Bücher verschlungen. Oft habe ich ein Buch nach dem anderen
gelesen. Ich wollte mich mit ihnen über diese Bücher unterhalten, aber meine
Freunde wollten immer nur spielen … und haben mich gelangweilt. Sie dagegen
haben sich über mich lustig gemacht. Noch schlimmer wurde es in der Schule. Da
haben sie mich als Streber beschimpft. Es kam immer öfter zum Streit zwischen
uns. Meine damalige Klassenlehrerin ist auf mich aufmerksam geworden, weil
ich immer aggressiver wurde. Sie hat mich zu einem Psychologen geschickt“,
erinnert sich heute der diesjährige Gewinner des Wettbewerbs „Junge Talente
gesucht“, Marco Moritz. Heute ist seine Lehrerin stolz auf ihn. Über die ersten
Jahre spricht sie nicht viel: „Marco war schon immer etwas Besonderes unter
seinen Mitschülern. Es war mir schon von Anfang an klar, dass er hochbegabt
ist und spezielle Unterstützung braucht.“ Der Psychologe hat damals mit Marco
einen Test gemacht. Dabei hat sich herausgestellt, dass der Junge tatsächlich
hochbegabt ist und sofort wurde er drei Klassen höher eingestuft. Doch auch die
vierte Klasse hat Marco schneller als seine Mitschüler beendet. Mit zwölf Jahren
und mit dem Abiturzeugnis in der Tasche hat er angefangen, Informatik zu
studieren. Bereits nach einem Jahr hat er eine Software entwickelt, von der selbst
die besten Informatiker nur sagen können: Hut ab! Das neue Programm soll das
Fremdsprachenlernen revolutionieren. Die Fremdsprachenlehrer können es kaum
erwarten, bis das Programm auf den Markt kommt. Marco selbst bleibt bescheiden
und ziemlich nachdenklich. Auf die Frage, ob er sich nicht freue, antwortet er: „Ja
sicher, ich weiß, dass das Programm vielen das Fremdsprachenlernen erleichtert.
Sicher bin ich stolz. In Momenten wie diesen muss ich aber einfach an meine
Kindheit zurückdenken. Und da sehe ich wenig Erfreuliches. Ich wünschte mir, ich
wäre so wie die anderen“.
TEST 1
6.1. Was hat Marco als Kind gern gemacht?
A. Mit anderen Kindern gespielt.
B. Bücher gelesen.
C. Mit anderen Kindern viel Zeit draußen verbracht.
D. Sich gelangweilt.
6.2. Hatte Marco einen guten Kontakt mit seinen Mitschülern?
A. Ja, sie haben viel zusammen gelacht.
B. Ja, sie hatten zusammen viel Spaß.
C. Nein, sie hatten viel Ärger.
D. Nein, sie haben nicht miteinander gesprochen.
6.3. Wie war die Reaktion der Klassenlehrerin von Marco?
A. Sie hat ihn zur psychologischen Beratung geschickt.
B. Sie wollte ihn nicht unterstützen.
C. Sie hat ihn zum Wettbewerb „Junge Talente“ geschickt.
D. Sie war böse auf ihn, weil er so aggressiv war.
6.4. Wann hat Marco die Grundschule beendet?
A. Drei Jahre früher als die anderen.
B. Er hat die Grundschule nicht besuchen müssen.
C. Mit zwölf Jahren.
D. Fast vier Jahre früher als die anderen.
6.5. Was empfindet Marco bei der Frage nach seinem Erfolg?
A. Er kann nicht stolz auf sich sein.
B. Er kann sich nicht freuen.
C. Er möchte wieder Kind sein.
D. Er möchte ein normaler Mensch sein.
14
4 DOBIERANIE ZDAŃ DO LUK
To zadanie polega na poprawnym wpisaniu brakujących
zdań w odpowiednie miejsca. Do wyboru masz o dwa zdania więcej niż jest luk w tekście. Te dwa dodatkowe zdania
nie pasują do żadnej luki. To zadanie sprawdza, czy potrafisz rozpoznać związki pomiędzy poszczególnymi częściami
tekstu.
TEST 1
Zadanie 7. (0–3)
Przeczytaj tekst, z którego usunięto trzy zdania. Wpisz w luki 7.1.–7.3.
litery, którymi oznaczono brakujące zdania (A–E), tak aby otrzymać logiczny
i spójny tekst. Uwaga: dwa zdania zostały podane dodatkowo i nie pasują do
żadnej luki.
Wer denkt an die Sommerferien? An Urlaub? An Erholung? Wir alle. Das hat
unsere neueste Umfrage zum Thema Urlaubswünsche deutlich gezeigt. 7.1.____
Wir können mit dem Kauf einer neuen Stereoanlage warten, oder die neuesten
Kleider vergessen, aber nicht den Urlaub. Geld für den Urlaub wird von allen
gespart. Von der Tourismusbranche wird das selbstverständlich ausgenutzt.
7.2.____ Sie machen viele preislich attraktive Angebote, damit sich alle in aller
Ruhe überlegen können, wohin die Reise im Sommer gehen soll. Bei der Auswahl
des passenden Angebots geben viele Befragte an, dass für sie nur der Preis zählt,
den sie für die Reise zahlen müssen. An Komfort zum Beispiel sind sie gar nicht
interessiert. 7.3.____ Keinen kümmert es mehr, ob man drei Mahlzeiten am Tag
bekommt oder ob das Frühstück im Preis enthalten ist.
A. Die Unterkunft in 5-Sterne-Hotels mit vielen Extras wird besonders gern
gebucht.
B. Auch die Verpflegung spielt keine so große Rolle mehr.
C. Die Kunden buchen gern Billigreisen.
D. Selbst wenn wir knapp bei Kasse sind, das Letzte worauf wir verzichten, ist die
Erholung.
E. Die Reisebüros verschicken schon im Januar ihre Kataloge.
• Najpierw szybko przeczytaj tekst, żeby zorientować się, czego dotyczą
poszczególne jego części. Staraj się jak najlepiej zrozumieć tekst, ignorując występujące w nim luki.
• Następnie uważnie przeczytaj fragmenty umieszczone pod tekstem. Mogą
to być zarówno pojedyncze zdania, jak i krótkie części tekstu.
• Umieszczając podane fragmenty w lukach, zwróć uwagę zarówno na to, co
występuje przed luką, jak i na to, co jest po niej. Zastanów się, czy zdanie
po brakującym fragmencie prezentuje ten sam tok myślenia, czy też przeciwny niż w zdaniu przed luką.
• Skorzystaj z podpowiedzi leksykalnych w postaci łączników zdań, zaimków
osobowych, odniesień do osób lub miejsc.
• Czytając podane w zadaniu zdania do uzupełnienia luk, przeanalizuj występujące w nich zaimki i sprawdzaj, jakiego rzeczownika w tekście mogą
dotyczyć.
• Zwróć uwagę na spójniki. Może w podanych zdaniach znajduje się spójnik
odpowiednio łączący rozdzielone zdania?
• Zwracaj uwagę na liczbę pojedynczą lub mnogą rzeczowników oraz formy
czasowników – to również może ci pomóc w zidentyfikowaniu zdania uzupełniającego lukę.
15
CZĘŚĆ PISEMNA – ZNA JOMOŚĆ ŚRODKóW JĘZ YKOW YCH
INFORMACJE OGóLNE
Celem tej części egzaminu pisemnego jest sprawdzenie
znajomości różnych struktur leksykalno-gramatycznych
i funkcji językowych. Na egzaminie maturalnym w części
sprawdzającej znajomość środków językowych mogą wystąpić następujące typy zadań maturalnych:
ŚRODKI LEKSYKALNE
Również tutaj przyda się znajomość technik egzaminacyjnych.
W toku nauki i przygotowywania się do egzaminu niezwykle ważne jest zapisywanie i zapamiętywanie nie
pojedynczych słów, ale całych wyrażeń. Ucząc się lub
powtarzając słownictwo do egzaminu, twórz jak najwięcej zwrotów z nimi, np. chcąc zapamiętać słowa: das
Schiff, die Ecke, das Studium, twórz i powtarzaj zwroty, w których te słowa najczęściej występują: mit dem
Schiff, in der Ecke, das Studium abschließen … Zawsze
powtarzaj czasowniki wraz z ich formami podstawowymi,
a rzeczowniki z rodzajnikami oraz liczbą mnogą. Wtedy
wiele luk w zadaniach testowych będziesz mógł/mogła
uzupełnić szybko i bezbłędnie.
WSKAZÓWKI
STRUKTURY GRAMATYCZNE
•test luk sterowanych,
•uzupełnianie minidialogów,
•tłumaczenie fragmentów zdań,
•parafraza zdań,
•pary leksykalne.
KONTEKST
Ponieważ kontekst jest bardzo istotnym czynnikiem
w zadaniach na znajomość środków językowych, zanim
zdecydujesz się na wybór któregokolwiek wariantu i uzupełnienie luki, przeczytaj cały tekst, ignorując puste miejsca. Dzięki temu zobaczysz szerszy kontekst i będziesz
dokładniej wiedział/wiedziała, którym słowem, wyrażeniem bądź strukturą uzupełnić lukę.
ANALIZA SĄSIEDZTWA LUKI
Zanim wybierzesz jedną z odpowiedzi, zawsze przeanalizuj najbliższe sąsiedztwo luki, czyli wyrazy bezpośrednio
ją poprzedzające i umieszczone zaraz po niej. Po uzupełnieniu luk tekst musi być poprawny gramatycznie.
Po zakończeniu zadania przeczytaj jeszcze raz wszystkie
zdania/cały tekst, aby sprawdzić, czy tworzą/tworzy spójną całość.
OPCJE ODPOWIEDZI
Pamiętaj, że warianty odpowiedzi zawierające pojedyncze słowa mogą być bardzo zbliżone do siebie
znaczeniowo, jednak tylko jedno z nich będzie pasować
do występujących wokół luki innych wyrazów, z którymi
często będzie tworzyć kolokację/wyrażenie lub idiom.
Zawsze szukaj podpowiedzi i wskazówek dla swojego
wyboru.
16
Test na znajomość środków językowych zawiera również
pytania, np. luki w tekstach dotyczące zagadnień gramatycznych. W toku przygotowań do egzaminu rysuj schematy i tabele z różnymi zagadnieniami obrazujące ich
budowę. Szybko rozpoznasz wtedy, jakiej części danego
zagadnienia dotyczy dana luka.
TYPY ZADAŃ
TEST LUK STEROWANYCH
To zadanie polega na wybraniu fragmentów prawidłowo
uzupełniających luki w tekście, przy czym należy uzupełnić
go za pomocą elementów leksykalnych i struktur gramatycznych, a nie całych zdań, jak w zadaniu 7. Słowa służące
do uzupełnienia luk mogą tworzyć kolokacje ze słowami
znajdującymi się w tekście przed nimi i po nich. Zwracaj
uwagę na liczbę pojedynczą lub mnogą rzeczowników oraz
formy czasowników – mogą ci one pomóc w zidentyfikowaniu struktury gramatycznej uzupełniającej lukę.
TEST 1
Zadanie 8. (0–6)
Przeczytaj tekst. Z podanych odpowiedzi wybierz właściwe uzupełnienie luk,
tak aby otrzymać logiczny i gramatycznie poprawny tekst. Zakreśl literę A, B
albo C.
Man geht durch ein Einkaufszentrum. Reduziert! Kauf 3, Zahl 2! – überall hängen
solche Schilder. Egal, wofür man sich 8.1._________, das ist bestimmt ein günstiges
Angebot. Da lockt links ein Schild: MP4-Player heute nicht für 89, 8.2._________
nur 69 €. Das ist ja Wahnsinn! Da bleiben 20 € in der Tasche! Man überlegt also,
ob man nicht vielleicht tatsächlich einen braucht. Dann bekommt man auf dem
Weg eine Rabattkarte für den Friseurbesuch in die Hand gedrückt und sofort
denkt man darüber nach, ob man nicht mal 8.3._________ Friseur gehen sollte.
Man hat das zwar für den nächsten Monat geplant, aber heute zahlt man 50%
weniger. Warum also nicht sofort gehen?! Man 8.4._________ sich für eine Weile
in ein Café. Hier bekommt man zur zweiten Tasse Kaffee eine Portion Eis. Und
8.5._________ man eigentlich gar kein Eis mag, nimmt man doch den zweiten
Kaffee. Wenn das Eis gratis ist – da kann man doch nicht nein sagen, oder? Zu
Hause beginnt man dann, sich viele Fragen zu 8.6._________: Warum sind all die
Produkte plötzlich so billig? Wie viel ist eigentlich ein MP4-Player wert? Warum
esse ich ein Eis, obwohl ich gar keins wollte?
8.1.
8.2.
A. entschieden
B. entscheiden
C. entscheidet
8.4.
8.3.
A. denn
B. sondern
C. oder
8.5.
A. amüsiert
B. setzt
C. unterhält
A. zum
B. in den
C. nach
8.6.
A. obwohl
B. weil
C. dass
A. antworten
B. aufschreiben
C. stellen
17
CZĘŚĆ PISEMNA – ZNA JOMOŚĆ ŚRODKóW JĘZ YKOW YCH
UZUPEŁNIANIE MINIDIALOGÓW
W tym zadaniu podana jest jedna z kwestii w minidialogu.
Spośród trzech możliwych reakcji na wcześniejsze zdanie
należy wybrać tę poprawną w danej sytuacji.
TEST 1
Zadanie 9. (0–4)
Uzupełnij poniższe minidialogi (9.1.–9.4.), wybierając brakującą wypowiedź
jednej z osób. Zakreśl literę A, B albo C.
9.1.
–
–
9.2.
–
–
9.3.
–
–
9.4.
–
–
Wann seid ihr zurückgekommen?
_________________________________________________________ .
A. Seit zwei Tagen.
B. Gestern Nachmittag sind wir gelandet.
C. Vor Freitag sind wir nicht zurück.
Hast du kein Taschengeld mehr?
_________________________________________________________ .
A. Doch, ich habe noch 10€.
B. Nein, ich habe viel gespart.
C. Danke, ich habe das Geld gestern bekommen.
_________________________________________________________ .
Ja sicher, Sie können ihn am Montag abholen.
A. Mein Computer ist kaputt. Kannst du mir deinen leihen?
B. Lässt sich der Computer noch reparieren?
C. Bringst du meinen Laptop zum Computerservice?
Was schlagt ihr vor?
_________________________________________________________ .
A. Das will ich nicht machen.
B. Ich kann nicht Ski fahren.
C. Gehen wir ins Schwimmbad!
Jako zadanie 9. mogą pojawić się też następujące typy zadań:
•TŁUMACZENIE FRAGMENTÓW ZDAŃ
Zdania w tym zadaniu mają fragmenty w języku polskim. Z podanych
trzech wariantów trzeba dobrać poprawne tłumaczenie polskiego fragmentu, pasujące do reszty niemieckiego zdania.
•PARAFRAZA ZDAŃ
Zdania w tym zadaniu mają wyróżnione lub podkreślone fragmenty.
Z podanych trzech możliwości trzeba wybrać taką, która poprawnie
zastąpi ów zaznaczony fragment.
•PARY LEKSYKALNE
W tym zadaniu podane są pary zdań z lukami. Obie luki w obu zdaniach
można uzupełnić tym samym słowem – twoim zadaniem jest wybrać ten
wyraz spośród trzech możliwości.
18
CZĘŚĆ PISEMNA – W YPOWIEDŹ PISEMNA
INFORMACJE OGóLNE
W trakcie maturalnego egzaminu pisemnego otrzymasz
jedno zadanie polegające na napisaniu tekstu użytkowego zgodnie z wytycznymi dotyczącymi treści i formy. Typy
wypowiedzi pisemnych, które mogą wystąpić w ramach
egzaminu pisemnego, to:
•e-mail,
• list prywatny,
• wiadomość na blogu,
• wiadomość na forum internetowym.
Pierwsze i ostatnie zdanie zostały podane i musisz dostosować swoją wypowiedź do tych ram. Jej długość nie może
przekroczyć podanego limitu, który wynosi od 80 do 130
słów. Egzaminujący będzie oceniał treść (umiejętność pełnego przekazania czterech informacji), spójność i logikę wypowiedzi, bogactwo językowe oraz poprawność językową.
4 ZAKRES ŚRODKÓW JĘZYKOWYCH
Istotnym elementem oceny tekstu jest tzw. zakres środków językowych, czyli poziom zróżnicowania zastosowanych przez ciebie struktur gramatycznych oraz słownictwa
i frazeologii. Możesz uzyskać za to maksymalnie 2 punkty. Przygotowując się do egzaminu, staraj się zapamiętać
nie tylko jedną konstrukcję (np. Ich möchte wissen ...)
lub wyraz (np. anfangen), ale także struktury i/lub wyrazy synonimiczne (np. Ich möchte erfahren; beginnen).
Pisząc tekst, nie używaj ciągle tych samych konstrukcji
i zwrotów – staraj się zawrzeć w swojej wypowiedzi urozmaicone słownictwo i zróżnicowane struktury gramatyczne. Unikaj w szczególności określeń pospolitych typu:
miły, ładny, interesujący, dobry. Staraj się zawsze używać
określeń typowych dla danego tematu. Nie pisz, że
pogoda jest ładna. Napisz, że świeci słońce lub że jest
wietrznie czy bezchmurnie.
WSKAZÓWKI
1 ROZWINIĘCIE INFORMACJI Z POLECENIA
5 POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA TEKSTU
Polecenie do zadania pisemnego wyraźnie określa:
➝ kontekst sytuacyjny, w jakim masz napisać tekst
danego typu,
➝ typ tekstu, jaki masz napisać,
➝ cztery informacje, które musisz zawrzeć w tekście.
W ocenie poprawności środków językowych uwzględnia
się błędy gramatyczne, leksykalne i ortograficzne oraz
ich wpływ na komunikatywność wypowiedzi. Za poprawność gramatyczną, leksykalną i ortograficzną możesz
otrzymać maksymalnie 2 punkty. Najważniejsze jest to,
aby twoja wypowiedź była komunikatywna, tzn. abyś
przekazał/przekazała określone w poleceniu treści
w sposób czytelny dla odbiorcy, a nie abyś nie popełnił/
popełniła żadnego błędu gramatycznego. Przy nielicznych błędach niezakłócających komunikacji możesz również otrzymać maksymalną liczbę punktów za poprawność gramatyczną.
Spośród wszystkich elementów polecenia, na które
musisz zwrócić baczną uwagę, szczególnie istotne są
cztery informacje, które masz zawrzeć w swoim
tekście. Oceniający twoją wypowiedź pisemną wezmą
pod uwagę, do ilu punktów się odniosłeś/odniosłaś,
a następnie ile z nich rozwinąłeś/rozwinęłaś. Za odniesienie się do wszystkich informacji i ich szczegółowe
rozwinięcie możesz otrzymać 4 punkty.
6 KOREKTA TEKSTÓW
2 RODZAJE INFORMACJI
Pisząc tekst, będziesz musiał/musiała wykazać się umiejętnością np.: opisywania, relacjonowania zdarzeń, uzasadniania opinii, zapraszania, przedstawiania wad i zalet
rozwiązań i poglądów itd. Ucz się na pamięć zwrotów,
które ci w tym pomogą. Wtedy podczas pisania wypowiedzi będą przychodziły ci do głowy automatycznie,
a ty będziesz mógł/mogła skupić się na głównej myśli
wypowiedzi i połączeniu jej poszczególnych fragmentów
w logiczną całość.
Pomoże ci w tym bank zwrotów, który znajdziesz na stronach 25–28.
Pamiętaj, że pierwszą wersję tekstu możesz napisać na
brudno. Gdy to zrobisz, przeczytaj go uważnie. Najpierw
sprawdź tekst pod kątem treści – czy przekazałeś/przekazałaś wszystkie wymagane w poleceniu informacje
i czy tekst jest logiczny i spójny. Następnie spójrz na
swoją pracę pod kątem urozmaicenia słownictwa i struktur gramatycznych. Na samym końcu sprawdź poprawność gramatyczną i ortograficzną. Wprowadź konieczne
poprawki i przepisz całość do czystopisu w arkuszu egzaminacyjnym. Uwaga! Kontroluj na bieżąco czas, który
ci pozostał!
3 SPÓJNOŚĆ WYPOWIEDZI
W ocenie spójności i logiki wypowiedzi bierze się pod
uwagę, czy i w jakim stopniu tekst funkcjonuje jako całość
dzięki jasnym powiązaniom wewnątrz zdań oraz między
zdaniami lub poszczególnymi akapitami. Przystępując do
wykonania zadania, zrób najpierw notatki do każdego
z punktów polecenia. Zapisz słownictwo potrzebne do
realizacji każdego z nich. Następnie zastanów się, jak
możesz w logiczny sposób połączyć zapisane wyrazy
w ramach realizacji każdego z punktów. Jakich łączników
i konstrukcji gramatycznych możesz użyć? Następnie
połącz poszczególne punkty ze sobą, tak aby tekst jako
całość był logiczny. Pamiętaj, że tekst nie może być zbiorem przypadkowo zebranych myśli.
19
CZĘŚĆ PISEMNA – W YPOWIEDŹ PISEMNA
TYPY ZADAŃ
TEST 1
Zadanie 10. (0–10)
W zeszłym tygodniu były twoje urodziny i z tej okazji zorganizowałeś/zorganizowałaś dla swoich przyjaciół imprezę w lokalu. Podziel się swoimi wrażeniami na blogu.
• Napisz, dlaczego wybrałeś/wybrałaś ten lokal.
• Opisz przebieg imprezy.
• Wyraź radość z otrzymanych prezentów.
• Wyraź swoją opinię na temat świętowania urodzin w ten sposób i napisz,
czy będziesz chciał/chciała zorganizować podobną imprezę w przyszłym
roku.
Rozwiń swoją wypowiedź w każdym z czterech podpunktów, pamiętając, że jej długość
powinna wynosić od 80 do 130 słów (nie licząc słów w zdaniach, które są wytłuszczone).
Oceniane są: umiejętność pełnego przekazania informacji (4 punkty), spójność i logika
wypowiedzi (2 punkty), bogactwo językowe (2 punkty) oraz poprawność językowa (2 punkty).
•Zapoznaj się z informacjami, które
muszą znaleźć się w twoim tekście.
W brudnopisie sporządź odnoszące się do każdego punktu notatki.
Spisz też przydatne słownictwo,
zwroty i struktury gramatyczne.
•Nie powtarzaj informacji – zabiorą
twój czas i wiele słów z limitu, jaki
masz do wykorzystania.
•Nie pisz urywanymi zdaniami.
Pamiętaj: aby tekst był spójny,
dobrze jest używać łączników
i zdań złożonych.
CZYSTOPIS
Thema:
Meine Geburtstagsparty
Kommentar:
Letzte Woche hatte ich Geburtstag. Ich habe meine Freunde in
ein Lokal eingeladen.
Typy wypowiedzi pisemnych, które mogą wystąpić
w ramach egzaminu pisemnego, to:
•E-mail,
•list prywatny,
•wiadomość na blogu,
•wiadomość na forum internetowym.
20
CZĘŚĆ USTNA
INFORMACJE OGÓLNE
Maturzystów zdających egzamin ustny z języka obcego na
poziomie podstawowym obowiązuje ten sam egzamin, co
uczniów zdających egzamin na poziomie rozszerzonym.
Egzamin składa się z rozmowy wstępnej, mającej charakter
rozgrzewki językowej, która ma na celu oswojenie zdającego z sytuacją egzaminacyjną, oraz z trzech zadań, które
podlegają ocenie przez komisję egzaminacyjną. Są to
następujące typy zadań:
• rozmowa z odgrywaniem roli,
• opis ilustracji i odpowiedzi na trzy pytania,
•wypowiedź na podstawie materiału stymulującego oraz
odpowiedzi na dwa pytania.
Po każdym zadaniu zdający ma możliwość zakończenia
egzaminu.
WSKAZÓWKI
1S
PRAWNOŚĆ KOMUNIKACYJNA – ELEMENTY
POLECENIA
W ocenie sprawności komunikacyjnej egzaminujący
bierze pod uwagę, do ilu elementów z polecenia udało
ci się odnieść w swojej wypowiedzi oraz ile z tych elementów rozwinąłeś/rozwinęłaś. Aby otrzymać jak
najwięcej punktów, powinieneś/powinnaś pamiętać
o wszystkich czterech elementach wskazanych w każdym
zadaniu:
• w zadaniu 1: odnieść się do wszystkich czterech kwestii poruszonych w poleceniu,
• w zadaniu 2: opisać ilustrację i odpowiedzieć na trzy
pytania,
• w zadaniu 3: wybrać element najlepiej spełniający
warunki określone w poleceniu i uzasadnić wybór;
wyjaśnić powód wyeliminowania pozostałych elementów i odpowiedzieć na dwa pytania.
W każdym zadaniu za odniesienie się do wszystkich czterech elementów możesz otrzymać 6 punktów – ogółem
maksymalnie 18 punktów.
3Z
AKRES STRUKTUR LEKSYKALNOGRAMATYCZNYCH
Pamiętaj, że nie musisz znać wielu słów, aby dobrze zdać
egzamin. Osoba poprawnie posługująca się prostym
językiem może również otrzymać wysoką liczbę punktów.
Skoncentruj się na słownictwie, które znasz, i staraj się
wyrażać swoje myśli jedynie z pomocą tych słów. Nie
myśl o tym, jakich słów ci brakuje, tylko o tym, jak możesz przekazać daną treść z wykorzystaniem znanego
ci słownictwa. Przed egzaminem wykonaj jak najwięcej
ćwiczeń leksykalnych i systematycznie powtarzaj słownictwo, najlepiej tworząc samodzielnie zdania i własne
wypowiedzi.
4 POPRAWNOŚĆ WYPOWIEDZI
Egzaminujący nie oczekuje, że będziesz posługiwał/
posługiwała się skomplikowanymi strukturami leksykalno-gramatycznymi, typowymi dla języka pisanego.
W ocenie poprawności wypowiedzi egzaminujący zwraca
przede wszystkim uwagę na to, czy twoja wypowiedź jest
czytelna, czy może być zrozumiana bez problemu przez
odbiorcę. Nawet jeśli zrobisz kilka błędów gramatycznych, które nie będą miały wpływu na przekaz informacji,
możesz otrzymać wysoką liczbę punktów.
5 PŁYNNOŚĆ WYPOWIEDZI
Ucz się wyrażeń i zwrotów podanych w banku zwrotów,
tworzą one gotowe frazy, a ich znajomość da ci dużo
pewności podczas wypowiedzi. Będą przychodziły ci do
głowy automatycznie, a ty skoncentrujesz się na treści
rozmowy i będziesz w stanie płynnie prowadzić dialog
z egzaminującym. Zawsze korzystaj z każdej okazji, aby
mówić w języku niemieckim. Ćwicz jak najczęściej dialogi
z innymi osobami.
6 ODPOWIEDZI WYMIJAJĄCE
2 ODPOWIEDZI ROZWINIĘTE
Wypowiedzi na egzaminie powinny być rozwinięte. Nie
odpowiadaj zdawkowo na pytania. Musisz rozwinąć
swoje odpowiedzi. Jeżeli na pytanie: Wie verbringen Sie
Ihre Freizeit? odpowiesz: Ich gehe oft ins Kino, egzaminujący uzna, że odniosłeś/odniosłaś się jedynie do
elementu zadania. Dopiero odpowiedź np. Ich gehe oft
ins Kino, aber ich sehe auch gern fern będzie mogła być
uznana za rozwiniętą.
Podczas wypowiedzi należy zwrócić szczególną uwagę
na to, aby odpowiadać konkretnie na zadane pytania,
a nie udzielać odpowiedzi jedynie luźno związanych
z tematem.
Na egzaminie unikaj odpowiedzi wymijających typu: Ich
weiß nicht, Ich mag das nicht. Nie odpowiadaj np. na
pytanie: Was ist dein Lieblingsbuch? – Ich lese keine
Bücher. Nawet jeśli jest to prawdą. Takie odpowiedzi nie
pokazują twojej znajomości słownictwa. Na egzaminie
oczekiwane są od zdającego bardziej rozbudowane
odpowiedzi. Wszystkie tego typu odpowiedzi będą oceniane jako nieuwzględnione.
7 PRZERWY NA ZASTANOWIENIE
W rozmowie rzeczą naturalną są przerwy na zastanowienie. Nie obawiaj się ich, zawsze możesz je wypełnić
zwrotami: Also …, Na ja ... Są to naturalne elementy
języka mówionego. Jeżeli jednak przerwy są nienaturalnie długie i zakłócają przekaz komunikatu, wtedy
wypowiedź w kryterium płynności zostanie z pewnością
oceniona niżej.
21
CZĘŚĆ USTNA
INFORMACJE OGÓLNE
8 WYMOWA
W trakcie przygotowania do egzaminu ustnego nie
zapomnij o ćwiczeniu wymowy. Ucząc się słów czy zwrotów, powtarzaj je na głos. Zwracaj szczególną uwagę na
aspekty, które sprawiają ci trudność, np. na wymowę
głosek ü, ä, lub ö czy na wymowę długich samogłosek.
Wymowa podlega również ocenie na egzaminie maturalnym.
9 KONTROLA CZASU
Na egzaminie ustnym czas na wykonanie każdego zadania oraz na przygotowanie jest ściśle określony. Nie
denerwuj się, jeśli zobaczysz, że egzaminujący podczas
twojej wypowiedzi spogląda na zegarek. Nie wolno ci
przekroczyć czasu przeznaczonego na wykonanie każdego z zadań. Wypowiedź musisz zaplanować tak, aby
w ściśle określonym czasie wykonać wszystkie punkty
polecenia. Podany na arkuszu maturalnym czas jest czasem maksymalnym, nie czasem, jaki musi być dotrzymany. Jeśli uda ci się zrealizować wszystkie punkty, możesz
zakończyć zadanie i przejść do następnego. Jeśli jednak
czas na wykonanie zadania upłynął, a ty nie zdążysz zrealizować zadania w pełni, egzaminujący będzie musiał ci
przerwać i poprosi cię o przejście do następnego.
10 KOLEJNOŚĆ REALIZACJI ZADAŃ
Zadania musisz realizować w kolejności, w jakiej występują w zestawie. Po zakończeniu zadania, nawet jeśli
czas przeznaczony na egzamin się nie skończył, nie
wolno ci już powrócić do wcześniejszych zadań i uzupełnić swojej wypowiedzi. Zanim więc zakończysz zadanie
przed upływem czasu przeznaczonego na jego wykonanie, zastanów się dobrze, czy wykonałeś/wykonałaś
wszystkie jego punkty i czy na pewno nie chcesz jeszcze
czegoś uzupełnić. Pamiętaj, że jeżeli w ogóle odmówisz
przystąpienia do realizacji zadania, nie będziesz mieć już
możliwości powrotu do jego wykonania.
11 POMOC EGZAMINUJĄCEGO
Ważne jest, abyś potrafił/potrafiła samodzielnie odnieść
się do wszystkich czterech elementów w każdym zadaniu
i nie korzystał/korzystała z pomocy egzaminującego.
Pamiętaj jednak, że masz prawo prosić egzaminującego o powtórzenie, doprecyzowanie lub sformułowanie
pytania w inny sposób, jeżeli nie jesteś pewien/pewna,
czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jakiś wyraz czy
nawet całe pytanie. Jeśli poprosisz o powtórzenie pytania, a egzaminator powtórnie odczyta pytanie w takim
samym brzmieniu, nie będzie to traktowane jako pomoc.
Wszystkie przypadki przeformułowania pytań w celu ich
uproszczenia są uważane jednak za formę pomocy przez
egzaminującego i zostają uwzględnione w ocenie sprawności komunikacyjnej poprzez odjęcie punktów.
22
ROZMOWA WSTĘPNA
Rozmowa wstępna trwa około 2 minut. Ma ona charakter
rozgrzewki językowej i ma na celu oswojenie cię z sytuacją
egzaminacyjną. W zestawie dla egzaminującego znajduje
się po 5 pytań do 5 tematów z katalogu maturalnego. Lista
pytań zamieszczona jest wyłącznie w zestawie dla egzaminującego.
Egzaminujący zada ci proste pytania dotyczące twojego
życia i twoich zainteresowań. Pytania mogą być ze sobą
powiązane tematycznie – kolejne pytanie może stanowić
uzupełnienie twojej odpowiedzi na pierwsze. Może się jednak zdarzyć, że egzaminujący będzie chciał zmienić temat,
np. w przypadku gdy zauważy, że nie radzisz sobie z odpowiedzią na wcześniejsze pytanie lub właśnie odwrotnie
– temat jest dla ciebie zbyt prosty i nie pozwala ci w pełni
pokazać twoich umiejętności. Liczba pytań będzie różna
w przypadku różnych zdających. Jeżeli będziesz odpowiadać na pytania szybko bądź bardzo krótko, egzaminujący
zada ci tyle pytań, ile okaże się konieczne do przeprowadzenia dwuminutowej rozmowy. Egzaminujący może zadać
kilka pytań i rozmowa może dotyczyć różnych tematów.
•Ta część egzaminu nie jest punktowana, ale warto się do
niej dobrze przygotować, gdyż już podczas tej rozmowy
egzaminujący będzie wyrabiał sobie zdanie na temat
twoich umiejętności językowych.
•Na pytania egzaminującego staraj się udzielać wyczerpujących odpowiedzi. Nigdy nie odpowiadaj jednym
słowem czy wyrażeniem.
ROZMOWA Z ODGRYWANIEM ROLI
To zadanie polega na odegraniu podczas rozmowy z egzaminującym określonej w poleceniu roli.
Pamiętaj, żeby rozwinąć wszystkie cztery kwestie zawarte
w zadaniu egzaminacyjnym. Bądź przygotowany/przygotowana na to, że egzaminujący poprosi cię o dokładniejsze
objaśnienie jednej z kwestii oraz że nie zgodzi się z tobą
odnośnie do jednej z nich, i odpowiednio zareaguj na jego
wypowiedzi.
OPIS ILUSTRACJI
To zadanie polega na opisaniu zdjęcia, a następnie udzieleniu odpowiedzi na trzy pytania zadane przez egzaminującego. Pierwsze pytanie wymaga interpretacji sytuacji na
zdjęciu.
Drugie pytanie nawiązuje do sytuacji przedstawionej na
zdjęciu, może dotyczyć twoich osobistych zainteresowań,
preferencji, planów lub opinii, a może też być sformułowane ogólniej i nie dotyczyć twojej osoby. Trzecie pytanie,
również luźno związane z tematyką zdjęcia, wymaga zrelacjonowania jakiegoś wydarzenia z życia twojego lub twoich
przyjaciół/bliskich, czyli użycia czasu przeszłego.
TEST 1
Zadanie 1.
3 minuty
Jesteś na kursie językowym w Hamburgu. Właśnie obejrzałeś/obejrzałaś przedstawienie w ramach festiwalu teatralnego, które zostało ci polecone przez twoich gospodarzy.
Po powrocie dzielisz się z nimi wrażeniami z przedstawienia. Poniżej podane są cztery kwestie, które musisz
omówić w rozmowie z egzaminującym.
Reakcje
publiczności
Aktorzy
Twoje wrażenia
z wieczoru
Fabuła
przedstawienia
Rozmowę rozpoczyna egzaminujący.
Zadanie 2.
•
Ponieważ wysoko oceniana jest realizacja wszystkich
kwestii zawartych w poleceniu – wypowiedz się najpierw krótko na temat wszystkich, a dopiero następnie je rozwiń.
•
Nie tłumacz określeń użytych w zestawie egzaminacyjnym. Zbierz skojarzenia związane z tymi określeniami i pomyśl, jak możesz do nich nawiązać. Jakie
pytania możesz zadać swojemu rozmówcy? Co sam/
sama masz na dany temat do powiedzenia? Pamiętaj,
że od ciebie zależy, w jaki sposób poruszysz każdą
kwestię.
•
Jeżeli w treści polecenia w jednej kwestii zawarte są
dwa podpunkty – pamiętaj, że w swojej odpowiedzi
musisz się odnieść do każdego z nich.
•
Bądź przygotowany/przygotowana na to, że egzaminujący poprosi cię o dokładniejsze objaśnienie jakiejś
kwestii.
•
Egzaminujący nie zgodzi się z tobą odnośnie do jednej z poruszanych kwestii. Nie oznacza to, że twoja
wypowiedź była błędna czy niewłaściwa. Jest to przewidziana w egzaminie okazja dla ciebie do wykazania
się umiejętnością uprzejmego bronienia swojego
stanowiska.
•
Kwestie zawarte w poleceniu będą zapewne wymagały użycia różnych czasów: teraźniejszego podczas
wyrażania np. swojej opinii, przeszłego, np. w nawiązaniu do jakiegoś wydarzenia z przeszłości oraz
przyszłego do wyrażenia np. swoich planów. Uważaj
więc na odpowiednie użycie każdego czasu.
4 minuty
Pytania dla egzaminującego
1 Was möchte die Frau ihrer Freundin zeigen?
•
Pamiętaj, aby w opisie zawrzeć trzy najistotniejsze
elementy:
– kto jest przedstawiony na ilustracji,
– gdzie się znajduje,
– co robi.
•
Nie opisuj zdjęcia zbyt szczegółowo, postaraj się
rozwinąć swoją wypowiedź, dodając własne odczucia
lub opinie. Inne elementy, którymi można wzbogacić
opis zdjęcia, to na przykład:
– prawdopodobna relacja między przedstawionymi
osobami,
– uczucia lub myśli tych osób,
– możliwe przyczyny lub konsekwencje przedstawionej sytuacji,
– twoje odczucia lub opinie na temat tej sytuacji.
•
Zarówno podczas opisywania zdjęcia, jak i podczas
odpowiadania na pytania wspieraj się gotowymi frazami, które pozwolą ci lepiej skoncentrować się na
samej wypowiedzi.
•
Pamiętaj o użyciu czasu przeszłego podczas odpowiedzi na trzecie pytanie, które zada ci egzaminujący.
2 Nehmen Sie viel Gepäck, wenn Sie reisen? Warum?
3 Erzählen Sie von Ihrer letzten Reise, die Sie
gemacht haben.
23
CZĘŚĆ USTNA
MATERIAŁ STYMULUJĄCY
Przed rozpoczęciem tego zadania masz około 1 minuty na
zapoznanie się z jego treścią i przygotowanie się. Zadanie
składa się z dwóch części. W pierwszej masz dokonać
wyboru jednej spośród dwóch lub trzech propozycji przedstawionych na ilustracjach (zdjęciach, plakatach lub rysunkach) i uzasadnić tę decyzję. W drugiej części egzaminujący
zada ci dwa pytania, luźno związane z tematyką materiału
wizualnego. Jedno z nich z reguły wymaga omówienia zalet
lub wad jakiegoś zagadnienia.
•
W swojej wypowiedzi nakreśl najpierw krótko temat
wszystkich propozycji.
•
Nie trać czasu na szczegółowe opisywanie wszystkich
zdjęć w zestawie egzaminacyjnym, pamiętaj jednak,
aby odnieść się do każdego z nich.
•
Skup się na swojej decyzji i jej uzasadnieniu.
•
Następnie przejdź do uzasadnienia, dlaczego odrzucasz pozostałe propozycje.
•
Uzasadniając wybór bądź odrzucenie propozycji,
nawiąż do kilku istotnych szczegółów materiału stymulującego.
•
Pamiętaj, aby w swojej wypowiedzi odnieść się do
wszystkich propozycji w zestawie egzaminacyjnym.
TEST 1
Zadanie 3.
5 minut
Popatrz na zdjęcia 1–3.
Twoja szkoła chce zorganizować dodatkowe zajęcia sportowe. Uczniowie
są proszeni o wyrażenie opinii na temat wysuniętych propozycji.
• Wybierz zdjęcie, które przedstawia zajęcia, które uważasz za najbardziej
atrakcyjne i w których byś chętnie uczestniczył/uczestniczyła, i uzasadnij swój wybór.
• Wyjaśnij, dlaczego odrzucasz pozostałe propozycje.
Zdjęcie 1.
Zdjęcie 3.
Pytania dla egzaminującego
Zdjęcie 2.
1 An welchen Sportveranstaltungen nehmen Sie
gern teil? Warum?
2 Wären Sie dafür, dass man die Zahl der
Sportstunden in den Schulen erhöht? Warum?
3 Was charakterisiert einen guten
Leistungssportler? Warum?
4 Warum sind die Mannschaftssportarten in der
Schule so wichtig?
24
Bestsellerowe połączenie
PODRĘCZNIKA z repetytorium
stworzone przez ekspertów Pearson!
Przykładowy
rozdział
REPETYTORIUM
MATURALNE
Gwarancja 100% realizacji wymogów
NOWEJ Podstawy Programowej.
14 rozdziałów tematycznych oraz lekcje Landeskunde pozwalają
powtórzyć i utrwalić wszystkie tematy wymagane w Podstawie
Programowej oraz zagadnienia gramatyczne określone przez
Informator maturalny.
Skuteczne przygotowanie do NOWEJ MATURY 2015
dzięki ćwiczeniom wszystkich typów zadań
maturalnych.
W każdym rozdziale uczniowie trenują wszystkie sprawności
i weryfikują swoje umiejętności, rozwiązując nowe zadania
maturalne.
Sprawdzona metodyka oraz cenione przez
nauczycieli cechy poprzedniej, bestsellerowej
edycji, wzbogacone o NOWE pomysły.
Każdy rozdział zawiera zintegrowany trening wszystkich
sprawności językowych z naciskiem na znajomość środków
leksykalnych i gramatycznych.
?
?
Czy wiesz o tym, że w przypadku małej liczby godzin
języka niemieckiego w 2. i 3. klasie Repetytorium
sprawdzi się jako wiodący podręcznik oraz ułatwi
sprawną i pełną realizację wymagań podstawy
programowej.
Czy wiesz o tym, że co czwarty uczeń w Polsce
przygotowuje się do egzaminu z Repetytorium.
Matura podstawowa z języka niemieckiego!
NOWA EDYCJA
– ciekawe rozwiązania!
Jeszcze więcej zadań w sekcji Słownictwo!
Intensywny trening ułatwia poszerzanie i utrwalanie słownictwa.
Land und Leute – kulturowe ciekawostki
i informacje krajoznawcze w rozdziałach.
Poszerzanie wiedzy i rozwój kompetencji kulturowych.
Nowa sekcja Środki językowe z wszystkimi
nowymi typami zadań.
Gwarancja skutecznego przygotowania uczniów do nowej części
egzaminu pisemnego Znajomość środków językowych.
Banki słów i zwrotów
Praktyczne zestawienia ułatwiają poszerzanie i utrwalanie
leksyki, środków i funkcji językowych.
Pełne powtórzenie i bonusowy zestaw do
egzaminu ustnego po każdym rozdziale.
Praktyka czyni mistrza, dlatego dajemy uczniom szansę
powtórzenia struktur leksykalno-gramatycznych w zestawach
ustnych skorelowanych tematycznie z rozdziałem.
!
Komponenty:
•
Podręcznik
• N
agrania do zadań
na słuchanie oraz
wszystkie słowa
z list tematycznych
w formacie MP3 na
www.pearson.pl/
niemiecki/matura
• Matura Bildkarten
• Książka nauczyciela
+ 3 AUDIO CD
• Kompleksowy system
testowania:
kartkówki gramatyczne
i leksykalne do każdego
rozdziału
sprawdzian w formie
minimatury po każdym
rozdziale
2 zestawy maturalne
w Repetytorium:
przykładowy ze
wskazówkami na
początku i próbny
na końcu
3 dodatkowe zestawy
maturalne dla nauczyciela
w pakiecie testowym
Doskonałe połączenie podręcznika z repetytorium,
które sprawdzi się jako:
• Wiodący podręcznik w klasie maturalnej
• Repetytorium uzupełniające dowolny podręcznik
WSKAZÓWKA DO PROWADZENIA LEKCJI – Wypróbuj w klasie!
Przed rozpoczęciem rozdziału, w ramach pracy domowej, warto zlecić uczniom
przygotowanie się do opisu zdjęć i zapoznanie się ze słownictwem.
Dzięki temu lekcje w szkole będą bardziej efektywne.
BANK SŁÓW
1
3
Szkoła
2
4
SPRAWDŹ, ILE JUŻ UMIESZ
1
Popatrz na zdjęcia 1–4. Wymień nazwy rzeczy, miejsc i osób, które
na nich widzisz. Wymień też nazwy czynności wykonywane przez
poszczególne osoby. Których nazw nie umiesz jeszcze wymienić?
Sprawdź w słowniczku pod odpowiednimi nagłówkami.
1•43
PRZEDMIOTY SZKOLNE das Wörterbuch, –er
¨
słownik
der Zirkel, – cyrkiel
die Biologie biologia
die Chemie chemia
1•45 NA LEKCJI das Deutsch język niemiecki
die
Aufgabe, -n zadanie
das Englisch angielski
der Fehler, – błąd
die Erdkunde geografia
die Übung, -en ćwiczenie
die Geschichte
historia początek
BANK SŁÓW
– na dobry
der Versuch, -e / das Experiment, -e
die Kunst wychowanie plastyczne
doświadczenie
das Latein łacina
każdego rozdziału
die Grafik, -en grafika
die Mathematik matematyka
das Bild, -er obrazek
Musik muzyka
• Pomaga die
w uzupełnieniu
zaległości
die Lektüre, -n lektura
die Physik fizyka
die Notiz, -en notatka
leksykalnych
das Polnisch język polski
der Stoff, -e materiał
die Religion religia
die Hausaufgabe, -n praca domowa
das Schulfach,słowa
er przedmiot
szkolny
• Utrwala kluczowe
i zwroty
das Beispiel, -e przykład
die Sozialkunde wychowanie
der Aufsatz, e wypracowanie
obywatelskie
• Doskonale
się fizyczne
jako praktyczny das Lied, -er piosenka
der sprawdza
Sport wychowanie
die Frage, -n pytanie
der Unterricht,
~sstunden
zajęcia lekcyjne
słowniczek
podczas
wykonywania
ćwiczeń
die Antwort, -en odpowiedź
das Werken prace ręczne
das Referat, -e referat
die Regel, -n reguła
1•44 PRZEDMIOTY UŻYWANE
der Text, -e tekst
W SZKOLE die / das Vokabel, -n słówko
der Bleistift, -e ołówek
die Aussprache, -n wymowa
die CD, -s płyta CD
1•46 CZASOWNIKI
der CD-Player, – odtwarzacz CD
die Federmappe, -n piórnik
das Heft, -e zeszyt
das Klassenbuch, er dziennik
die Kreide, -n kreda
der Kugelschreiber, – długopis
die Landkarte, -n mapa
das Lehrbuch, er podręcznik
das Lineal, -e linijka
das Probierglas, er probówka
der Projektor, -en projektor
der Radiergummi, -s gumka
do ścierania
die Schultasche, -n torba szkolna
die Tafel, -n tablica
46
analysieren analizować
antworten auf + Akk odpowiadać na…
aufgeben zadawać
besprechen omawiać
diskutieren dyskutować
durchnehmen przerabiać
hören słuchać
korrigieren poprawiać
kontrollieren sprawdzać
singen śpiewać
üben ćwiczyć
übersetzen tłumaczyć
verbessern poprawiać
verstehen rozumieć
vorbereiten przygotowywać
wiederholen powtarzać
zeichnen rysować
1•47
ZWROTY
auswendig lernen uczyć się na pamięć
eine Antwort geben odpowiadać
eine Frage stellen zadawać pytanie
das Buch / das Heft
aufschlagen otwierać książkę/zeszyt
ein Referat halten wygłaszać referat
einen Versuch durchführen
przeprowadzać doświadczenie
den Stoff durchnehmen przerobić
materiał
die Regeln entdecken odkrywać reguły
1•48
NAUCZYCIELE I UCZNIOWIE aktiv aktywny
aufmerksam uważny
begabt zdolny
brav grzeczny
ehrgeizig ambitny
faul leniwy
fleißig pracowity, pilny
freundlich przyjacielski
geduldig cierpliwy
gerecht sprawiedliwy
langweilig nudny
motiviert zmotywowany
pünktlich punktualny
streng surowy
systematisch systematyczny
tolerant tolerancyjny
vorbildlich wzorowy
1•49
CZASOWNIKI
aufpassen uważać
bestrafen karać
bewerten oceniać
MATURA PODSTAWOWA – przykładowy rozdział
Pytania z sekcji Rozgrzewka językowa można wykorzystać na początku
kolejnych lekcji z podręcznika.
Szkoła
kritisieren krytykować
loben chwalić
motivieren motywować
pauken / büffeln wkuwać
spicken / schummeln ściągać
stören przeszkadzać
tadeln ganić
unterbrechen przerywać
unterrichten nauczać
sich verspäten spóźniać się
zuhören słuchać
2
Wybierzcie w parach po 5 pytań z listy. Zadawajcie
sobie nawzajem pytania i odpowiadajcie na nie.
Rozgrzewka językowa
1
Was lernen Sie lieber: Mathe oder Geschichte?
Warum?
2
Wie soll ein guter Lehrer sein?
3
Was haben Sie im Deutschunterricht am liebsten
gemacht?
4
Arbeiten Sie gern in Gruppen oder lieber allein?
Warum?
5
Lernen Sie gern in der Bibliothek? Warum?
6
Um welche Tageszeit lernen Sie am liebsten?
Warum?
7
Nutzen Sie beim Lernen oft das Internet? Warum?
8
Haben Sie oft gespickt? Wie?
9
Wie viele Tage haben Sie in der Oberschule geschwänzt? Warum?
10
Was haben Sie oft am Schulkiosk gekauft? Warum?
11
Sind Sie für die Schuluniformen? Warum?
12
Wie soll ein moderner Klassenraum ausgestattet
sein?
13
Wie bereiten Sie sich auf die Prüfungen vor?
14
Was sind Ihre Lieblingsfächer? Warum?
POMIESZCZENIA W SZKOLE 15
Wie wichtig sind Noten für Sie?
die Bibliothek, -en biblioteka
der Computerraum, e sala komputerowa
der Klassenraum, e / das Klassenzimmer, – sala
das Labor, -s laboratorium
das Lehrerzimmer, – pokój nauczycielski
die Mensa, -s / Mensen stołówka
der Schulhof, e dziedziniec szkolny
der Schulkiosk, -en sklepik szkolny
der Sportplatz, e boisko sportowe
die Turnhalle, -n sala gimnastyczna
16
Wie entspannen Sie sich vor Prüfungen?
17
Erzählen Sie, an welchen Klassenausflug Sie sich am
liebstenObszerna
erinnern. Warum?
baza pytań
1•50
W SZKOLE die Klassenarbeit, -en praca klasowa
die Note, -n ocena
die Pause, -n przerwa
die Prüfung, -en egzamin
das Semester, – semestr
die Sommerferien (Pl.) wakacje
der Stundenplan, e plan lekcji
der Unterricht, ~sstunden zajęcia lekcyjne
das Zeugnis, -se świadectwo
1•51
ZWROTY
in der Klasse sitzen bleiben zostać w klasie na drugi rok
die Note bekommen otrzymać ocenę
die Note geben postawić ocenę
die Prüfung ablegen przystępować do egzaminu
die Prüfung bestehen zdać egzamin
durch die Prüfung fallen oblać egzamin
sich auf die Prüfung vorbereiten przygotowywać się
do egzaminu
bei der Prüfung gut / schlecht abschneiden dobrze/źle
wypaść na egzaminie
die Schule besuchen chodzić do szkoły
die Schule abschließen ukończyć szkołę
die Schule schwänzen wagarować
an der Uni / Hochschule studieren studiować na uniwersytecie /
w szkole wyższej
1•52
1•53
OCENY sehr gut (eine Eins) celujący (jedynka)
gut (eine Zwei) bardzo dobry (dwójka)
befriedigend (eine Drei) dobry (trójka)
ausreichend (eine Vier) dostateczny (czwórka)
mangelhaft (eine Fünf) dopuszczający (piątka)
ungenügend (eine Sechs) niedostateczny (szóstka)
1•55
Möchten
nach dem Abitur studieren?
Was?
naSieROZGRZEWKĘ
JĘZYKOWĄ
Warum?
w każdym rozdziale
19
Wie viele Fremdsprachen sollen die Schüler in der
• Sprawdza w praktyce znajomość
Oberschule lernen? Warum?
20
Warum sind Fächer wie Kunst und Musik für alle
Jest doskonałą „rozgrzewką”
Schüler•wichtig?
OSOBY W SZKOLE der Direktor, -en dyrektor
der Klassenkamerad, -en kolega ze szkoły
der Klassenlehrer, – wychowawca
der Lehrer, – nauczyciel
der Schüler, – uczeń
der Student, -en student
1•54
18
RODZAJE SZKÓŁ die Grundschule, -n szkoła podstawowa
das Gymnasium, Gymnasien gimnazjum
die Hochschule, -n szkoła wyższa
der Kindergarten, przedszkole
die Universität, -en / die Uni, -s uniwersytet
Nagrania w formacie MP3 dostępne są na stronie
www.pearson.pl/niemiecki/matura
z BANKU SŁÓW
21
egzaminem
Welches Schulfach
finden ustnym
Sie für Ihre Zukunft am
wichtigsten? Warum?
22
Wie haben Sie deutsche Wörter gelernt?
23
Soll ein Lehrer verständnisvoll sein? Warum?
24
Wie stellen Sie sich die Schule der Zukunft vor?
25
Sollen alle Schüler Tablets bekommen? Warum?
26
Leben ist Lernen. Wie verstehen Sie den Satz?
27
Soll die Schule ihren Schülern auch ein Freizeitprogramm anbieten? Warum? Welches?
28
Was ist ein gutes Lehrbuch?
29
Was war Ihre größte Leistung in der Schule?
30
Wie kann man das Lernen angenehmer machen?
leksyki
przed
47
Ćwiczenia z sekcji SŁOWNICTWO uczniowie mogą wykonać jako pracę domową.
Dzięki temu uporządkują i rozszerzą zasób słów i struktur niezbędnych podczas
kolejnych lekcji.
SŁOWNICT WO
5
Przeczytaj zapis nagrania na stronie 240.
Podkreśl wszystkie wyrazy i zwroty służące
do opisu miejsc z zadania 4.
Nauka w szkole
6
Sekcja SŁOWNICTWO utrwala leksykę
z BANKU SŁÓW niezbędną do rozumienia
tekstów i tworzenia wypowiedzi.
1
•
Wykreśl niepasujące wyrazy.
Chemie
Geschichte
Erdkunde
Mathematik
Sozialkunde
Experiment / Zirkel / Probierglas
Daten / Ereignisse / Pflanzen
Kriege / Landkarte / Kontinente
Zahlen / Rechnen / Globus
Gesellschaft / Tiere / Staatsorgane
Przedmioty używane w szkole
3
schreiben
3
korrigieren
4
geben
1
2
3
4
5
6
7
8
Lineal • Tafel • Bleistift
Wörterbuch • Lehrbuch
•
•
Wyraźnie oznaczone podtematy w obrębie
1 leksykalnych
Jürgen, komm bitte
an die _________________.
15 obszarów
z obowiązującej
2 Öffnet das _________________ auf Seite 23.
Podstawy Programowej.
Schlag das Wort im _________________ nach.
Benutzt beim Zeichnen des Dreiecks das ____________.
Schreibt diese Vokabeln ins _________________.
Schreibt eure Lösungen zuerst mit dem
_________________.
Diese Prüfung muss ich …
A
4
Schulhof
Schulkiosk
Klassenzimmer
Turnhalle
Labor
48
B
vorbereiten.
verbessern.
B
bekommen.
Morgen werde ich ein Referat …
A
5
bestehen.
Ich möchte einmal eine Eins in Mathe …
A
ablegen.
B
halten.
Einmal bin ich in der 2. Klasse … geblieben.
A
sitzen
B
schreiben
Rodzaje szkół
9
1•56 Posłuchaj dialogów (1-6), które można usłyszeć w szkole, i dopasuj je do miejsc i pomieszczeń.
Bibliothek
Zaznacz właściwy czasownik: A lub B.
2
3
•
Könnten Sie uns bitte ein Beispiel ___________?
___________ euch auf die Klassenarbeit gut ________.
Morgen ___________ wir einen Versuch ___________.
Die Lektüre ___________ wir morgen im Unterricht.
Dieses Gedicht müsst ihr auswendig ___________.
Wir ___________ diese Aufgabe nicht.
Kann ich diese Note ___________?
Am 21. März wollen wir die Schule …
abschließen.
B
schwänzen.
A
Miejsca, pomieszczenia i osoby w szkole
4
Uzupełnij zdania podanymi czasownikami we
właściwej formie.
1
Uzupełnij polecenia nauczyciela podanymi wyrazami.
Heft
3
4
5
6
2
das Zeugnis / die Klasse /
Mathe / die Vokabeln
einen Aufsatz / einen Test /
etw. ins Heft / den Unterricht
die Aussprache / die Fehler /
die Pause / Klassenarbeiten
ein Beispiel / ein Schulfach /
eine Antwort / eine Note
verstehen • geben • lernen • besprechen
verbessern • vorbereiten • durchführen
Przedmioty szkolne
1
2
3
4
5
wiederholen
Popatrz na zdjęcie i opisz nauczyciela, uczniów
oraz zajęcia. Wykorzystaj wszystkie podane
przymiotniki. Uzasadnij swoje zdanie.
geduldig • streng • fleißig • interessant • faul
gerecht • aufmerksam • aktiv • motiviert
2
1
7
Nauczyciele i uczniowie
Skreśl niepasujące rzeczowniki.
Uzupełnij zdania podanymi wyrazami. Jeden
wyraz został podany dodatkowo i nie pasuje
do żadnego zdania.
Gymnasium • Oberschule • Hauptschule •
Kindergarten • Grundschule • Hochschule
1
2
3
4
5
Nur mit Abitur kann man an einer __________________
studieren.
Die Kinder im ________________ sind noch sehr klein.
Das ___________________ schließt man mit Abitur ab.
Mit 6 gehen deutsche Kinder in die _______________.
Nach der 4. Klasse wählen die Schüler eine
___________________.
Szkoła
ŚRODKI JĘZ YKOWE
TRENNBARE UND UNTRENNBARE VERBEN, PERFEKT
1
Wpisz czasowniki do odpowiednich kolumn
w tabeli.
entscheiden • abschneiden • bestehen •
vorbereiten • erzählen • ausprobieren •
aufschreiben • wiederholen • übersetzen •
besprechen • entdecken • zuhören •
aufpassen • verbessern •
durchnehmen
Trennbare Verben
Untrennbare Verben
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
2
1
2
1
Er _______ die Abschlussprüfung nicht ______________
und _______ ____________________________. (bestehen,
sitzen bleiben)
2
Ich _______ viele Wörter nicht _____________ und den
Text nicht ________________. (verstehen, übersetzen)
3
Wir _______ den Stoff noch nicht ___________________.
(durchnehmen)
4
Er _______ im Unterricht nicht __________________ und
im Test schlecht _____________________. (aufpassen,
abschneiden)
5
Ich _______ neue Wörter _______________________ und
sie dreimal _________________________. (aufschreiben,
wiederholen)
5
Uzupełnij e-mail formami imiesłowów czasu
przeszłego (Partizip II) podanych czasowników.
anfangen • langweilen • erzählen •
mitbringen • diskutieren • empfehlen •
beenden • beantworten • verbessern
Ich schreibe in der Pause die Aufgabe schnell von
dir _____.
A
vor
B
auf
C
ab
Ich ____decke die neuen Regeln selbst.
A
ver
B
ent
C
be
Der Lehrer wird dich dafür sicher ____strafen.
A
be
B
ver
C
ge
4
Ich kann die Regel nicht ____stehen.
A
er
B
ver
C
be
Du darfst den Lehrer nicht ____brechen.
A
auf
B
ver
C
unter
3
Uzupełnij zdania podanymi czasownikami w czasie
przeszłym Perfekt.
Zaznacz właściwe przedrostki: A, B lub C.
3
5
4
An: [email protected]
Betreff: Sommerkurs
Uzupełnij wypowiedź na temat ulubionego
przedmiotu szkolnego brakującymi przedrostkami czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie złożonych.
Mein Lieblingsfach in der
Schule ist Deutsch. Wir schlagen nicht
nur Bücher 1____ und 2____sprechen die
Texte. Die Lehrerin 3____klärt uns immer
zuerst neue Wörter. Wir hören sie dann
von der CD und 4____holen sie. Dann
können wir Texte, die wir lesen oder
hören, gut 5____stehen. Danach
sprechen wir. Wir 6____antworten
viele Fragen in Paaren oder in
Gruppen oder diskutieren in der
Klasse. Oft sehen wir uns auch
kurze Filme 7____. Unsere
Lehrerin 8____zählt uns
viel über Deutschland
oder Österreich. Da
höre ich ihr besonders
aufmerksam 9____.
Von: [email protected]
Martin,
letzte Woche habe ich den Kurs ____________________1, den
du mir damals ____________________2 hast. Ich danke dir für
deinen tollen Tipp. Der Kurs war einfach super. Ich habe
Sekcja ŚRODKI JĘZYKOWE
mein Deutsch in dem einen Monat sehr ____________________3.
Unsere Lehrerin
war sehr
verständnisvoll
und geduldig.
Nowej
części
egzaminu
Znajomość
Sie hat für jeden
Unterricht
viele Materialien
środków
językowych
dedykowana
została
____________________4: Texte, Lieder, Übungen. Und wir
osobna
sekcja.
Nowe
typy
zadań
haben eigentlich die ganze Zeit gesprochen, viele Fragen
5 und in Gruppen
sprawdzają
znajomość
środków
über verschiedene
____________________
6. Ich habe
leksykalnych
i gramatycznych
mich nicht eine
Themen ____________________
7. Am Ende hat uns die Lehrerin
Minute ____________________
w kontekście.
____________________8, was wir alleine machen können, um die
Sprachkenntnisse zu verbessern. Ich bin jetzt sehr motiviert
und habe schon ____________________9, alleine zu lernen. Ist das
nicht großartig? Vielleicht besuchen wir den nächsten Kurs
zusammen? Jetzt muss ich Schluss machen. Schreib mir mal,
was du in der Zeit gemacht hast.
Stefan
GRAMATYKA
Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone, str. 230
Czas przeszły Perfekt, str. 242
49
Przed wykonaniem zadań w tej części warto przypomnieć i powtórzyć zagadnienie gramatyczne.
Poszerzona część gramatyczna na końcu podręcznika zawiera kompendium gramatyki
z wyjaśnieniami w języku polskim i przejrzystymi tabelami oraz ćwiczenia utrwalające.
Warto przypomnieć uczniom, że w zadaniach typu „rozumienie tekstu czytanego” nie muszą znać
znaczenia każdego wyrazu, aby rozwiązać zadanie. Zadania te polegają na ustaleniu głównej myśli
w poszczególnych fragmentach tekstu.
C Z Y TA N I E
E-LEARNING
1
Zadawajcie sobie w parach pytania i odpowiadajcie
na nie.
1
Wie viel Zeit verbringst du jeden Tag am Computer?
Warum?
Lernst du lieber aus Büchern oder am Computer?
Warum?
Welche Medien benutzt du gern zum Lernen? Warum?
2
Zadanie maturalne
4
Przeczytaj poniższy tekst. Z podanych odpowiedzi
wybierz właściwą, zgodną z treścią tekstu. Zakreśl
literę A, B, C lub D.
1
Was hat Frau Heinrich mit den multimedialen
Projekten zu tun?
A
Sie hat viele Projekte geschaffen.
Sie arbeitet jetzt an den Projekten.
B
2 Uzupełnij zdania podanymi wyrazami.
Sie unterstützt die Projekte in der Bildung.
C
Sie hat die Projekte in der Bildung eingeführt.
D
per • im • aus dem • übers • am
2 Wie lernen die Schüler beim E-Learning?
Nicht immer selbstständig.
A
1 Er sucht die Informationen für sein Referat _______
Für sich alleine.
B
Internet.
Mit Eigenverantwortung.
C
2 Kannst du mir bitte deine Hausaufgabe _______ E-Mail
Ohne Verantwortung.
D
schicken?
3 Wie ist das E-Learning im Vergleich zu den traditio3 Silke lernt am liebsten _______ Computer.
nellen Lernmethoden?
4 Spanisch hat er einfach _______ Internet gelernt.
Es bereitet weniger Probleme.
A
5 Hast du die Informationen _______ Internet geprüft?
Es bringt oft bessere Lernergebnisse.
B
Es ist immer effektiver.
C
Es ist viel einfacher.
D
3 Odpowiedz na pytania.
4 Warum ist das E-Learning jetzt besser als vor eini1 In welchen Schulfächern ist die Internetnutzung begen Jahren?
sonders sinnvoll? Warum?
Man kann sich in Internetforen mit anderen
A
2 Wie kann das Internet das Lernen attraktiver machen?
austauschen.
3 Kann man eine Fremdsprache nur übers Internet lerMan kann auch individuelle Unterstützung
B
nen? Warum?
von Lehrern bekommen.
Man kann mit anderen Lernenden auf verC
4 Welche Erfahrungen mit E-Learning hast du bereits
schiedene Art und Weise kommunizieren.
gesammelt?
Man kann das Gelernte schnell anwenden.
D
5 Welche Rolle spielt das E-Learning für die Schulen?
WSKAZÓWKI MATURALNE
Es kann alle Aufgaben der Schulen überA
nehmen.
• Pomagają w opanowaniu skutecznych strategii egzaminacyjnych
Es wird in der Zukunft die Schulen ersetzen.
B
• Uczą, jak wykorzystać swoją wiedzę w trakcie egzaminu
Es spielt noch keine Rolle für die Schulen.
C
• Ułatwiają rozwiązywanie zadań
Es kann den Lernprozess an den Schulen
D
unterstützen.
3
Kann das E-Learning
die Schulen ersetzen?
Wskazówka maturalna
E
-Learning wird immer populärer. Es ist eine bereits geprüfte Methode zu lernen. Viele Experten äußern sich enthusiastisch zum
Thema. „Ich war von Anfang an ein großer Fan multimedialer Lösungen in der Bildung und habe selbst an vielen innovativen Projekten
mitgearbeitet, die mit dem computer- und dann webbasierten Lernen verbunden sind”, sagt die Bildungsexpertin Heike Heinrich.
Den wichtigsten Vorteil des E-Learnings sieht sie darin, dass es das
selbstständige Lernen unterstützt. Jeder ist dabei für das eigene
Lernen verantwortlich: für die Menge des Materials, für die Zeit, die
er dem Lernen widmet, für das Fortschrittstempo im Allgemeinen.
„Viele Studien haben bereits gezeigt, das E-Learning in vielen Fällen bessere Resultate liefert als die traditionellen Methoden, z. B.
Vorlesungen. Wenn man sich den Lernort und den Zeitpunkt selbst
wählen kann, lernt man oft effektiver”, erwähnt sie im Gespräch.
Einen der Minuspunkte dieser Methode sah man lange Zeit darin,
dass man oft niemanden hatte, z. B. einen Lehrer, der in Zweifelsfällen helfen konnte.
„Zur Klärung von Fragen gibt es schon lange Internet-Plattformen,
die verschiedene Kommunikationsarten unterstützen, wie z. B.
50
Zaznacz fragmenty tekstu, do których odnoszą się
poszczególne pytania. Pamiętaj, że mogą one mieć
różną długość (od jednego wyrazu/zwrotu po cały
akapit).
Chat und Foren, und den Nutzern helfen, das Gelernte untereinander
auszutauschen und anzuwenden. Jetz kann man leicht in Kontakt auch
mit Tutoren kommen, die bereit sind, alles genauer und individueller
zu erklären. Die jetzigen Plattformen bieten allen Lernenden auf
verschiedene Art und Weise Unterstützung. Ich bin mir sicher, dass
das immer weniger ein Problem darstellt”, sagt Frau Heinrich.
Die Frage, ob sie es als denkbar ansehen würde, dass in ein paar
Jahren die traditionelle Schule verschwindet und dass die Schüler nur
zu Hause an Computern lernen, beantwortet sie jedoch skeptisch.
„Nein, das ist unmöglich. Die multimedialen Bildungsformen können
lediglich das Lernen optimieren und attraktiver machen. Insbesondere
Menschen, die lieber den PC und das Internet nutzen als Bücher zu
lesen, können durch E-Learning viele Lerninhalte besser aufnehmen.”
Dann fügt sie noch schnell hinzu: „Die Schüler sollen in der Schule
lernen. Eine der wichtigen Aufgaben der Schule ist die Erziehung. Und
gerade heute ist diese Aufgabe wichtiger denn je.”
Szkoła
C Z Y TA N I E – S T R U K T U R Y L E K S Y K A L N O - G R A M AT YC Z N E
SCHULLAUFBAHN
1
Zadawajcie sobie w parach pytania i odpowiadajcie
na nie.
• Welche Schulen hast du bis jetzt besucht?
• Bist du mit deinen Leistungen in der Schule
zufrieden? Warum?
2
Przedyskutujcie w parach podane poniżej
punkty.
Schule …
bedeutet Stress.
bereitet (nicht) auf das Leben vor.
ist für meine Zukunft (nicht) wichtig.
muss man reformieren.
sollte auch erziehen.
Zadanie maturalne
4
Przeczytaj tekst. Z podanych odpowiedzi
wybierz właściwą, tak aby otrzymać logiczny
i gramatycznie poprawny tekst. Zaznacz
literę A, B lub C.
Lerne, sonst bringst du es zu nichts!
Dieser Satz verliert an Bedeutung, wenn man Jürgen Kleinschmitt sieht. Wenn man ihn beobachtet, will man nicht glauben,
_________1 er einer der Jungen war, die diesen Satz im Leben
häufig gehört haben. Man sagt, dass er als kleiner Junge so-
Zadanie maturalne
gar einmal sitzen geblieben ist – wegen Mathe! Jürgen Klein-
3
Dla każdej pary zdań wybierz słowo, które
poprawnie uzupełnia luki w obydwu zdaniach.
Zaznacz literę A, B lub C.
schmitt sagt nicht viel zu diesem Thema. Wir haben recherchiert:
1
David ist in der zweiten Klasse ____ geblieben.
Ich werde in der ersten Bank ____.
A
2
wiederholen B
lernen
C
sitzen
Er hat heute ein ____ in Deutsch gehalten.
Ich muss noch ein ____ für Geschichte vorbereiten.
A
3
Referat
B
Buch
C
Semester
In dieser Klasse sind die Schüler sehr ____.
Der Lehrer ____ seine Schüler zum Lernen.
A
4
streng
C
motiviert
häufige, unentschuldigte Abwesenheit. Herr Kleinschmitt
hat also die Schule _________3. Nicht nur das. Mangelhafte
Leistungen in Deutsch, Mathe, Englisch, Geschichte ... Dann
also ein Schulwechsel und das nächste Gymnasium. In der
letzten Klasse aber ist er ein anderer Mensch geworden. Sein
_________4 macht er mit Auszeichnung. Während des Studiums _________5 er alle Prüfungen ohne Probleme. Den Rest
kennen wir. Ein beruflicher Erfolg nach dem anderen. Hat
_________6 dieser Satz – Lerne, sonst bringst du es zu nichts!
Im Musikunterricht lernen wir auch ____.
– so verändert?
Notizen
B
Noten
C Zeugnisse
Typowe zadania maturalne
sąB przejrzyście
szarymi
wenn
C oznaczone
dass
ramkami.
B
durfte
C
wollte
Meine Schwester ____ ein Gymnasium.
1
A
ob
Heute haben wir unseren kranken Klassenkameraden ____.
2
A
musste
3
A
C
geschwänzt B
abgeschlossen
Klemens ist ____ die Prüfung gefallen.
4
A
Lernen
In Chemie führen wir oft Versuche ____.
5
A
A
6
A
A
6
B
Dann das erste Gymnasium, das er verlassen musste. Grund:
Ich hatte immer gute ____.
A
5
begabt
Die dritte Klasse der Grundschule _________2 er wiederholen.
besucht
um
B
B
geht
durch
C wiederholt
C
gegen
5
Wybierając odpowiedź, zadaj sobie trzy pytania:
1
Czy ta odpowiedź tworzy poprawny zwrot
z wyrazami wokół luki?
2
Czy po wstawieniu wybranego wyrazu całe zdanie
ma sens?
3
Czy wybrana odpowiedź spełnia te warunki dla
obydwu zdań?
Przy wykonywaniu zadania typu „leksykalne dwójki” warto uczniom zwrócić uwagę,
że konieczne jest dokładne zrozumienie znaczenia słów. Uczniowie wykonując to zadanie,
mogą podkreślić wszystkie nieznane słowa, a następnie sprawdzić ich znaczenie
w Banku słów lub Słowniczku.
besucht
B
Abitur
C
fällt
B
steht
C
besteht
ihm
B
ihn
C
ihr
Zeugnis
Odpowiedz na poniższe pytanie. Zwróć uwagę na
szyk wyrazów w zdaniu z weil.
Soll man die Abiturprüfung abschaffen?
Man soll die Abiturprüfung (nicht) abschaffen, weil ...
51
Należy przypomnieć uczniom, że przed pierwszym słuchaniem tekstu muszą się
dokładnie zapoznać z treścią zadań. W wyjaśnieniu znaczenia nieznanych słów może
pomóc nauczyciel lub Bank słów.
SŁUCHANIE 1
IM UNTERRICHT
1
SŁOWNICTWO Co zwykle robi nauczyciel, a co
uczeń? Wpisz czasowniki w formie osobowej do
odpowiednich kolumn.
loben • spicken • motivieren • aufpassen
schwänzen • pauken • stören • tadeln •
bewerten • unterrichten
Der Lehrer …
Zadanie maturalne
4
•
1
Der Schüler …
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
2
3
4
2
1
2
3
4
5
6
7
SŁOWNICTWO Połącz rzeczowniki z odpowiednimi
czasownikami.
einen Aufsatz
eine Antwort
ein Bild
eine Frage
ein Lied
einen Fehler
ein Referat
A
B
C
D
E
F
G
halten
beschreiben
korrigieren
schreiben
geben
stellen
singen
5
6
5
1•57 Usłyszysz dwukrotnie sześć tekstów. Z podanych odpowiedzi wybierz właściwą, zgodną
z treścią nagrania. Zaznacz literę A, B lub C.
Die Klasse schreibt die Klassenarbeit am ____ .
A
Montag
B
Mittwoch
C
Donnerstag
Moni muss ein Referat in ____ halten.
A
Geschichte
B
Geo
C
Biologie
Ewa hat für die letzte Arbeit eine ____ bekommen.
A
Fünf
B
Vier
C
Zwei
Die Klasse 3A hat heute in Englisch ____
A
Grammatik gelernt.
B
ein Lied gesungen.
C
viel diskutiert.
Kai hat die Hausaufgabe ____.
A
abgeschrieben. B
gut gemacht.
C
vergessen.
Robert hat …
A
die Schule geschwänzt.
B
sich zur Schule verspätet.
C
die Schule gewechselt.
Wykonajcie w parach zadanie zgodnie z poleceniem. Wykorzystajcie podane słownictwo.
Przez tydzień nie mogłeś/mogłaś brać udziału w zajęciach na kursie językowym. Porozmawiaj z niemieckim
lektorem o uzupełnieniu materiału. Poniżej podane
są 4 kwestie, które musisz omówić w rozmowie.
Przyczyna twojej
nieobecności
Dodatkowe zadania wspomagające pracę ze
słownictwem z pewnością zaprocentują przy
rozwiązywaniu kolejnych zadań.
3
A Opiszcie w parach zdjęcie według podanych
punktów.
• Wen siehst du auf dem Foto?
• Wo sind die Personen?
• Was machen die Personen? / Wie benehmen sie sich?
B Zbierzcie w grupach pomysły na odpowiedź na
pytanie:
• Was kann die Lehrerin sagen?
C Przedstawcie najlepsze pomysły w klasie.
52
Termin zaliczenia
materiału
Przerabiany
zakres
materiału
Pomoc
w nadrobieniu
zaległości
• erkältet sein / einen Ausflug machen /
Oma besuchen
• Grammatik üben / einen Text besprechen /
Wortschatz zum Thema … kennenlernen
• Übungen im Arbeitsbuch / Zeitungsartikel /
Dialoge von der CD
• Übungen korrigieren / die CD leihen /
den Artikel gemeinsam übersetzen
Szkoła
SŁUCHANIE 2
IN DER SCHULE
10-12-2013 12:45
Alex
1
Re: Meine Schule
Ich lerne in einem Lyzeum. Das ist eine Oberschule in Polen. Unser __________________1 hat viel zu
tun, weil die Schule ziemlich groß ist: 650 __________________2. Ich habe 24 __________________3, aber
es gibt Klassen, die noch größer sind. Jede Klasse hat ihren __________________4, der sich um sie
kümmert – bei uns ist es Herr Kamiński. Der Unterricht ist in der Regel interessant. Manchmal
kommen __________________5 zu uns und machen ihr Praktikum. Es ist sehr lustig. Wir sind viele,
aber auch das Schulgebäude ist sehr groß. Wir haben 40 moderne __________________6. In einigen
gibt es sogar elektronische Tafeln. Auch unsere __________________7 ist neu und groß. So macht der
Sportunterricht wirklich Spaß. In der Schule gibt es sogar ein richtiges __________________8. Dort werden
im Chemieunterricht Experimente durchgeführt. Die Pausen verbringen die meisten von uns auf dem
__________________9. Er ist schön. Da gibt es einige Bänke und viele Bäume. Man kann in unserer Schule
auch essen. Jeden Tag gibt es Mittagessen in der __________________10. Wer nicht so viel Hunger hat,
kann am __________________11 etwas zum Essen kaufen. Alles in allem – es ist ein guter Platz zum Lernen.
SŁOWNICTWO Uzupełnij wpis na forum interneto-
wym, wykorzystując podane rzeczowniki w odpowiedniej formie.
Klassenlehrer • Schüler •
Student • Klassenkamerad • Schuldirektor
Klassenraum • Mensa • Schulhof • Labor
Schulkiosk • Sporthalle
2
#1
Dodatkowe
zadanie
komunikacyjne uatrakcyjni
w parach na podane pytania.
4 Odpowiedzcie
lekcję,
a przyszłym maturzystom pomoże
• Was gefällt dir an der Waldorfschule? Warum?
w przygotowaniu
się do
ustnejfüregzaminu.
• Ist die Waldorfschule
eineczęści
gute Alternative
normale Schulen? Warum?
•
•
5
Rozmawiasz z kolegą/koleżanką z Niemiec na temat systemów szkolnictwa w Polsce i Niemczech.
Poniżej podane są 4 kwestie, które musisz omówić
w rozmowie.
A Zapoznajcie się z poniższymi punktami
i w grupach oceńcie według nich swoją szkołę
(w skali 1–5).
Stundenplan
Lehrer
AG-Angebot
Ausstattung der Schule
Atmosphäre unter den Mitschülern
Essen in der Kantine
Veranstaltungen an der Schule
Najsłabsze punkty
systemu
Propozycje zmian
B Przedstawcie wyniki w klasie. Uzasadnijcie swoje
oceny.
Zadanie maturalne
1•58 Usłyszysz opinie 4 osób na temat jednego z typów szkół. Do każdej osoby (1–4) dopasuj
zdanie (A–E) podsumowujące jej wypowiedź.
Jedno zdanie zostało podane dodatkowo i nie
pasuje do żadnej osoby.
A
Bis zur 8. Klasse erteilt nur ein Lehrer den
Hauptunterricht.
B
Waldorfschulpädagogik kann man an vielen
Hochschulen studieren.
C
Die Leistungen der Schüler werden in Worten
ausgedrückt.
D
Lehrer und Eltern sind im ständigen Kontakt.
E
Die Schule legt besonderen Wert auf Selbstständigkeit der Schüler und Hilfe der Lehrer.
Zalety systemu
Własne
doświadczenia
Schulprogramme sind veraltet / modern •
Unterricht ist langweilig / interessant •
Schüler sind überfordert / unterfordert •
individuelle Entwicklung ist (nicht) möglich •
theoretisches / praktisches Wissen vermitteln •
nicht gut auf das Studium vorbereiten •
in Gruppen / an Projekten arbeiten •
Probleme selbstständig lösen können •
die Kreativität töten / fördern
C Przedyskutujcie w grupach propozycje zmian
w waszej szkole.
3
Wykonajcie w parach zadanie zgodnie z poleceniem. Wykorzystajcie podane słownictwo.
6
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Na niemieckojęzycznym forum internetowym moderator poprosił o opisy szkół z różnych krajów. W odpowiedzi na prośbę sformułuj wpis dotyczący twojej
szkoły.
• Opisz budynek szkoły.
• Wyraź opinię na temat swoich nauczycieli.
• Opowiedz o problemie, jaki miałeś/miałaś na jednym
z przedmiotów.
• Napisz, w jakich zajęciach fakultatywnych zamierzasz uczestniczyć w tym roku szkolnym.
53
Dzięki podanym w ramkach zwrotom nawet słabsi uczniowie poradzą sobie
z wypowiedziami ustnymi. Uczniowie zdolniejsi powinni spróbować
wypowiedzieć się samodzielnie.
Warto zalecić uczniom powtórzenie ćwiczonej struktury gramatycznej i sprawdzić ich przygotowanie
do lekcji w formie kartkówki. W trakcie realizacji zadań na lekcji należy podkreślić konieczność
używania odpowiednich środków językowych, np. czasów przeszłych, kiedy relacjonujemy wydarzenie.
MÓWIENIE 1
PRÜFUNGEN
1
Zadawajcie sobie w parach poniższe pytania i od-
Nagrania przykładowych
ustnych ułatwią
powiadajcie nawypowiedzi
nie.
poprawne wykonywanie
zadań
i
realizację
wymagań
• Lernst du systematisch vor einer Prüfung?
Warum?
• Bereitest du dich alleine oder mit deinen Schulfreunegzaminacyjnych.
4
1•59 Przyjrzyj się zdjęciu A i przeczytaj odpowiedzi na pytania (1–3). Spróbuj tak je doprecyzować,
aby dokładniej opisywały przedstawioną sytuację.
Użyj podanych poniżej zwrotów. Następnie posłuchaj nagrania i porównaj je ze swoją wersją.
den auf eine Prüfung vor? Warum?
• Lernst du oft die neuen Regeln / Formeln auswendig? Warum?
• Wie bereitest du dich auf eine Prüfung vor?
2
1 Wer?
Auf dem Foto sehe ich Jugendliche und
eine Lehrerin in einer Prüfung.
2 Wo?
Sie sind im Prüfungsraum.
SŁOWNICTWO Połącz pasujące do siebie fragmenty
zwrotów.
1
2
3
4
5
für eine Prüfung
sich gut auf eine Prüfung
durch eine Prüfung
beim Test gut
die Prüfung
3
A
B
C
D
E
3 Was machen die Personen? Die Jugendlichen
sitzen in den Bänken. Die Lehrerin hält die Prüfungsaufgaben in der Hand.
abschneiden
fallen
bestehen
vorbereiten
büffeln / pauken
auf die Aufgaben warten •
festlich gekleidet sein •
die Prüfungsaufgaben verteilen •
gestresst sein •
gut vorbereitet sein •
sich konzentrieren •
die Prüfung gut bestehen wollen
Perfekt.
lösen • halten • schreiben
analysieren • verlassen
1
•
•
beantworten
ankreuzen
•
In der Prüfung habe ich ein Gedicht ___________ und
einen langen Aufsatz ________________ .
Er hat nicht alle Aufgaben richtig _____________.
Wir haben schnell den Test __________ und den Prüfungsraum ______________.
Ich habe in der Prüfung ein Referat _______________.
Sie hat alle Fragen richtig _____________.
2
3
4
5
5
A Zapoznaj się z dwoma przykładowymi pytaniami
do zdjęcia opisanego w zadaniu 4. Do każdego
pytania dopasuj po trzy odpowiedzi, wybierając
spośród zdań A–F. Następnie odpowiedzcie w parach
na poniższe pytania, wykorzystując wybrane zdania.
1
Wie haben sich die Personen auf die Prüfung vorbereitet?
Bist du immer gestresst vor / in einer Prüfung? Warum?
2
A
A
Sie haben viele Aufgaben gelöst.
B
Wenn ich gut vorbereitet bin, nein.
C
Sie haben die Regeln auswendig gelernt.
D
Weil ich nie durch eine Prüfung fallen möchte.
E
Sie haben viele Nächte nur gebüffelt.
F
Weil ich vor Stress nie klar denken kann.
B Wykonaj polecenie, wykorzystując wyrazy i zwroty z zadań 2–3. Pamiętaj o użyciu czasu przeszłego.
• Erzähle von deiner letzten Prüfung, die du bestehen
musstest.
Zadanie maturalne
B
6
1
2
3
54
Opisz zdjęcie B i odpowiedz na pytania (1–3).
Was kann auf dem Plakat, das das Mädchen vorbereitet hat, zu sehen sein?
Was fällt dir schwerer: mündliche oder schriftliche
Prüfungen? Warum?
Erzähle von deiner letzten mündlichen Präsentation
in der Klasse.
Szkoła
MÓWIENIE 2
SCHULFÄCHER
B
A
1
C
SŁOWNICTWO Opiszcie w parach zdjęcia A–D, wykorzystując podane wyrazy i zwroty.
ein Experiment durchführen •
ein Referat halten • am Computer arbeiten
die Schüler abfragen • Aufgaben lösen •
rechnen • diskutieren
2
1
2
3
4
5
3
4
5
4
1
2
3
4
5
6
•
SŁOWNICTWO Wpisz pasujące nazwy przedmiotów
szkolnych.
Ich finde das Pauken von Daten langweilig, also
_____________ ist nichts für mich.
Luise mag Zahlen und lernt gerne _____________.
Martin kann schön zeichnen, deshalb findet er
_____________ klasse.
In _____________ lernen wir, wie unser Staat und die
Gesellschaft funktionieren.
Experimente sind immer sehr interessant und wir alle
mögen _____________.
PRZYDATNE ZWROTY Uzupełnij zdania podanymi
czasownikami w odpowiedniej formie.
ansprechen
1
2
3
D
•
sehen
•
passen
•
haben
•
finden
Ich ______________ drei Fotos zur Auswahl.
Am besten ______________ ich Foto A.
Die Fotos ______________ das Thema Unterrichtsfächer
________.
Auf allen Fotos sind Unterrichtsstunden zu
______________.
Am besten ______________ Foto A zu dem Artikel.
5
A Zapoznaj się z treścią polecenia. Wykonaj zadanie, odpowiadając na poniższe pytania i wykorzystując zdania z zadań 3–4.
Zadanie maturalne
Przyjrzyj się zdjęciom A–D.
W tym roku szkolnym musisz wybrać zajęcia fakultatywne. W gazetce szkolnej zamieszczone zostały
zdjęcia kilku takich zajęć.
• Wybierz zdjęcie, które prezentuje zajęcia, które
uważasz za najbardziej atrakcyjne, i uzasadnij swój
wybór.
• Wyjaśnij, dlaczego odrzucasz pozostałe propozycje.
1
2
3
4
5
Was für ein Schulfach präsentiert Foto A?
Für was für ein Schulfach wirbt Foto B?
Um was für ein Schulfach geht es auf Foto C?
Welches Schulfach wird auf Foto D gezeigt?
Welches Foto zeigt das Schulfach, das deinen Interessen entspricht?
PRZYDATNE ZWROTY Połącz pasujące do siebie
6
Warum möchtest du ausgerechnet an diesem Schulfragmenty zdań.
fach teilnehmen?
Sprawność MÓWIENIA rozwijają
dodatkowe ćwiczenia wskazujące
Das sind Fotos
7 Warum sind die anderen Schulfächer weniger intereszwroty i wyrażenia warte zastosowania
w wypowiedziach ustnych.
Die Fotos zeigen
sant für dich?
Dieses Foto ist weniger attraktiv
Das Foto finde ich nicht so interessant
B Odpowiedz na poniższe pytania.
Meiner Meinung nach
1 Wie wird dein weiterer Ausbildungsweg verlaufen?
Ich bin der Meinung, dass
2 Wie kann die Schule auf das Studium vorbereiten?
3 Wie stellst du dir die Schule der Zukunft vor?
ist das erste Schulfach interessanter.
A
4 Wie können die neuen Medien das Lernen unterals die anderen.
B
stützen?
das zweite Foto interessanter ist.
C
D
von Jugendlichen.
E
wie die anderen.
F
Schulfächer.
Warto wprowadzić na lekcji element zabawy, który zaktywizuje całą klasę. Realizując zadanie maturalne
polegające na opisie wybranego zdjęcia można poprosić uczniów, aby opisali wybraną fotografię nie
ujawniając, którą wybrali. Zadaniem klasy jest odgadnięcie, do którego zdjęcia pasuje opis.
W przygotowaniu opisów pomoże uczniom Bank zwrotów zamieszczony na początku podręcznika.
BANK ZWROTÓW
Przegląd propozycji, str. 22
Wybór jednej z propozycji, str. 22
55
uczniom
Tworząc wypowiedź pisemną na lekcji, uczniowie mogą pracować w grupach. Po wykonaniu zadań
może odbyć się głosowanie na najciekawszy list wraz z uzasadnieniem zgodnym z wymaganiami
maturalnymi. Pomoże to uświadomić uczniom, jakie aspekty wypowiedzi pisemnej podlegają ocenie.
PISANIE
SCHULAUSTAUSCH
1
Przeczytaj zadanie egzaminacyjne i jego rozwiązanie. Zakreśl i ponumeruj (1–4) fragmenty listu,
w których uczeń zrealizował kolejne podpunkty
polecenia.
3
We fragmencie listu z zadania 1. odpowiadającemu
poleceniu „Relacjonowanie” podkreśl wszystkie
formy czasowników.
Byłeś/Byłaś niedawno na wymianie szkolnej w Niemczech. Napisz e-mail do kolegi/koleżanki z Austrii, aby
o tym opowiedzieć.
4
przeszłym Perfekt.
1
Ich _________ letzten Monat an einem Schüleraustausch _______________ . (teilnehmen)
Wir _________ mit der Klasse für 10 Tage nach Hamburg
_______________ . (fahren)
Die deutschen Schüler ________ uns im letzten Jahr in
Polen _______________ . (besuchen)
Wir _________ an einem gemeinsamen Projekt
_______________ . (arbeiten)
Ich _________ vor dem Austausch viel _______________
und viele interessante Materialien _______________ .
(recherchieren, sammeln)
1• Opisz szkołę, w której byłeś/byłaś.
2• Opowiedz o projekcie, nad którym pracowałeś/pracowałaś ze swoim niemieckim partnerem.
3• Napisz, jakie korzyści wyniosłeś/wyniosłaś z wyjazdu.
4• Napisz o planach rewizyty uczniów niemieckich
w Polsce.
2
3
4
5
Betreff: Mein Aufenthalt in Österreich
MODELOWA WYPOWIEDŹ
Hallo Claudia,
Pamiętaj, aby w swojej wypowiedzi zawrzeć wszystkie
informacje wymienione w czterech punktach polecenia.
ich war letzte Woche in Deutschland. Unsere Klasse hat
ein Gymnasium in Hamburg besucht.
Zadanie maturalne
Die Unterrichtsstunden waren ein bisschen anders als in
meiner Schule. Hier haben die Schüler viel mehr diskutiert
und immer wieder in Gruppen verschiedene Themen
selbst bearbeitet.
2
Ich habe auch an einem gemeinsamen Projekt
teilgenommen. Wir – zwei polnische und zwei deutsche
Schülerinnen – haben nach polnischen Spuren in
Hamburg gesucht. Wir haben im Telefonbuch einige
typisch polnische Familiennamen gefunden und die
Leute angerufen. Manchmal haben wir uns auf Deutsch,
manchmal aber auch auf Polnisch unterhalten.
Wenn die deutschen Schüler zu uns kommen, werden
wir unser Projekt fortsetzen. In Polen werden wir nach
typischen deutschen Namen suchen.
PISANIE
Ich bin glücklich, dass ich an dem Austausch
teilgenommen habe. Ich habe viel Deutsch gesprochen
pisania
przykłady modelowych
undułatwiają
Hamburg besichtigt.
Naukę
wypowiedzi pisemnych wraz ze wskazówkami
maturalnymi,Und
pomocnymi
wLass
zachowaniu
wie geht es dir?
von dir hören!
spójności i logicznej
Liebe Grüßestruktury tekstu.
5
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
W ramach wymiany szkolnej w twojej szkole przebywała grupa uczniów z Niemiec. W e-mailu do kolegi/
koleżanki z Austrii opisz ich pobyt.
• Napisz, co najbardziej zainteresowało gości
w twojej szkole.
• Zrelacjonuj wasze wspólne przedsięwzięcie.
• Napisz, dlaczego uważasz wymianę za udaną/
nieudaną.
• Napisz o planach dotyczących waszych dalszych
kontaktów.
Betreff: Besuch aus Deutschland
Hallo ...,
Entschuldigung, dass ich so lange nichts geschrieben
habe, aber ich hatte letzte Woche gar keine Zeit. Ich hatte
Besuch aus Deutschland.
........................
........................
XYZ
Viele liebe Grüße
XYZ
2
56
Dopasuj zakreślone fragmenty do zastosowanych
w nich funkcji językowych.
A
Relacjonowanie
C
Opisywanie
B
Wyrażanie opinii
D
Plany na przyszłość
Szkoła
M Ó W I E N I E – Z E S TAW E G Z A M I N A C YJ N Y
Rozgrzewka językowa
Wypowiedź na podstawie materiału stymulującego
• Erinnern Sie sich gern an die Grundschule? Warum?
• Wie nutzen Sie Computer beim Lernen?
• Wie stellen Sie sich den letzten Tag in der Abiturklasse vor?
• Wie war Ihr Lieblingslehrer?
• Haben Sie für die Noten oder für sich selbst gelernt? Warum?
A Twoja szkoła chce zorganizować międzyklasowe prace projektowe. W gazetce szkolnej zamieszczone zostają zdjęcia ilustrujące ich tematy
i formy pracy. Przyjrzyj się zdjęciom A–C.
• Wybierz zdjęcie, które uważasz za najbardziej
atrakcyjne, i uzasadnij swój wybór.
• Wyjaśnij, dlaczego odrzucasz pozostałe
propozycje.
A
1
3
Znajomy/Znajoma z Niemiec pyta cię o możliwości studiowania w Polsce i o twoją opinię na ten
temat. Poniżej podane są cztery kwestie, które
musisz omówić w rozmowie z egzaminującym.
Pomoc w wyborze
kierunku studiów
Wymagania
uczelni
Koszty związane
z edukacją
B
Perspektywy pracy po studiach
Rozmowę rozpoczyna egzaminujący.
Powiązany tematycznie
z rozdziałem zestaw
do matury ustnej.
Opis ilustracji
2
Opisz zdjęcie i odpowiedz na pytania
egzaminującego.
C
B Odpowiedz na poniższe pytania.
1
1
2
3
Wie verläuft die nächste Unterrichtsstunde der
Schüler?
Warum ist es wichtig, dass eine Klasse ein eingespieltes Team ist?
Erzählen Sie von einer gemeinsamen Unternehmung in der Klasse.
2
3
4
Sollen die älteren Schüler den jüngeren helfen?
Wie?
Was sind die Vor- und Nachteile von Projektarbeiten?
Welche AGs oder Projektgruppen sollen an den
Schulen organisiert werden? Warum?
Wie kann die Schule zur Entwicklung der Interessen
der Schüler beitragen?
57
Lekcja z wykorzystaniem zestawu egzaminacyjnego to doskonały materiał na lekcję
powtórzeniową przed klasówką. Powtórka leksyki i gramatyki z całego rozdziału oraz
trening skutecznej komunikacji zweryfikują wiedzę i umiejętności uczniów.
CHCESZ WIEDZIEĆ WSZYSTKO
O
MATURZE 2015?
Na www.pearson.pl/niemiecki/egzaminy znajdziesz odpowiedź na każde pytanie!
MKTG201400012
• Informacje o egzaminach
• Najważniejsze akty prawne określające procedury i wymagania egzaminacyjne
• Odpowiedzi ekspertów na pytania nauczycieli
• Filmy szkoleniowe o zmianach w Maturze 2015
• Pełne arkusze egzaminacyjne na próbny egzamin maturalny
GRAMATYKA
Rzeczownik
Zaimek
Przymiotnik
Przyimek
Czasownik
Przeczenia
Czasy
Strona bierna
Tryb rozkazujący
Tryb przypuszczający
Budowa zdania
G R A M AT Y K A
RZECZOWNIK / ZAIMEK
1 ODMIANA RZECZOWNIKÓW
2 ODMIANA ZAIMKÓW OSOBOWYCH
Odmiana rzeczowników z rodzajnikiem określonym:
Odmiana zaimka osobowego:
Singular
f
n
Nom. der Mann
die Frau
das Kind
die Kinder
Dat.
mir dir ihmihr ihm
Gen. des Mannes
der Frau
des Kindes der Kinder
Akk.
michdich ihn sie es
dem Mann
der Frau
dem Kind
den Kindern
Akk. den Mann
die Frau
das Kind
die Kinder
m
Dat.
Plural
Odmiana rzeczowników z rodzajnikiem nieokreślonym:
m
Singular
f
n
Nom. ein Mann
eine Frau
Gen. eines Mannes
einer Frau eines Kindes Kinder
Dat.
einem Mann
Akk. einen Mann
ein Kind
Plural
Kinder
einer Frau einem Kind
Kindern
eine Frau
Kinder
ein Kind
Uwaga! Rzeczowniki typu der Junge, der Student,
der Präsident, der Journalist itp. należą do odmiany słabej
rzeczownika i przyjmują w każdym przypadku końcówkę -n lub
-en, oprócz mianownika (Nominativ) lp.
Uwaga! Rzeczowniki der Name, der Gedanke i der Buchstabe
należą do odmiany mieszanej rzeczownika i przyjmują w każdym
przypadku końcówkę -n, oprócz mianownika (Nominativ)
i dopełniacza (Genitiv) lp. W dopełniaczu (Genitiv) rzeczowniki
przyjmują końcówkę -ns.
1Wstaw rodzajniki w odpowiednim przypadku.
1An der Wand steht e______ Tisch.
D______ Tisch muss sehr alt sein.
2Auf dem Fußboden liegt e_______ Buch.
Ich lege d______ Buch ins Regal.
3 Da fährt e______ Bus. Wir nehmen d______ Bus.
4
Wo gibt es hier e______ Toilette?
Benni findet d______ Toilette nicht.
5
In der Ecke steht noch e______ freier Sessel.
D______ Sessel ist aber nicht bequem.
2Uzupełnij tekst właściwymi rodzajnikami z listy.
das der dem dem die die ein eine einen einen
Lieber Franz,
dieses Jahr haben wir __________1 Woche in __________ 2 Türkei
verbracht. __________ 3 Reise war kurz, aber wir haben viel
gesehen. Wir sind __________ 4 erste Mal mit
_________ 5 Flugzeug geflogen. Im Hotel haben wir _________ 6
netten Türken kennen gelernt. Er hat uns alles über
_________ 7 Stadt erzählt. Wir haben auch _________ 8 Ausflug
mit __________ 9 Bus gemacht. Das ist wirklich __________10
schönes Land. Ansonsten haben wir uns viel gesonnt
und nichts gemacht. Wenn wir uns sehen, erzähle ich
dir mehr.
Viele Grüße
Roland
206
Singular
Nom. ichdu er siees
Plural
Nom. wirihr sie Sie
Dat.
uns euch ihnenIhnen
Akk.
uns euchsie Sie
Przykłady zdań z zaimkami osobowymi:
Wie kann ich dir helfen?
Der Vater ruft dich morgen an.
Ich schenke ihm ein Buch zum Geburtstag.
Komm, sie warten schon auf uns.
Kann ich „du” zu Ihnen sagen?
1Uzupełnij zdania zaimkami osobowymi
w bierniku (Akkusativ).
1– Gehen wir zu Pauls Geburtstag?
– Ja, er hat __________ eingeladen.
2– Ist das dein Schlüssel?
– Nein, ich habe __________ auf der Straße gefunden.
3Schrei nicht so laut. Ich kann __________ gut hören.
4Guten Tag, Herr Boldt. Kann ich __________ etwas
fragen?
5– Wer hat die Tür zugemacht?
– Ich öffne __________ gleich.
6Ich brauche das Buch nicht mehr. Du kannst __________
nehmen.
7Wo seid ihr? Ich kann __________ nicht sehen.
8Diese gelben Schuhe gefallen mir nicht. Ich kaufe
__________ nicht.
2Wstaw zaimki osobowe w celowniku (Dativ).
1Wir lassen Dirk nicht allein. Er fährt mit __________.
2Herr Müller hat Durst. Ich gebe __________ etwas zum
Trinken.
3Brauchst du Geld? Ich kann __________ 10 € geben.
4Anna hat heute Geburtstag. Hast du __________
gratuliert?
5Die Schüler verstehen die Aufgabe nicht.
Der Lehrer erklärt sie __________.
6Das Kind ist erkältet. Kannst du __________ Fieber
messen?
7Ihr habt bestimmt Hunger. Ich mache __________ etwas
zum Essen.
8 – Hast du Zahnschmerzen?
– Ja, der Zahn tut __________ weh.
G R A M AT Y K A
ZAIMEK
3 ODMIANA ZAIMKÓW DZIERŻAWCZYCH
4 ZAIMKI NIEOKREŚLONE
Zaimki dzierżawcze w języku niemieckim
dla poszczególnych osób:
Zaimki nieokreślone w języku niemieckim:
ich
du
er
sie
es
• viele wiele
• manche niektórzy
• einige kilka
• wenige nieliczni
→ unser
→ meinwir
→ deinihr
→ euer
→ seinsie
→ ihr
→ ihrSie
→ Ihr
→ sein
Uwaga! Aby otrzymać inny zaimek dzierżawczy we właściwej
formie, wystarczy wstawić w miejsce dein- odpowiedni do rodzaju, przypadka i liczby zaimek dzierżawczy.
m
Nom.dein
n
Uwaga! Zaimki te występują jedynie w liczbie mnogiej.
Przyjmują końcówki rodzajnika określonego w liczbie mnogiej.
Przykłady odmiany zaimków nieokreślonych:
Plural
Przykład odmiany zaimka dzierżawczego:
Singular
f
• alle wszyscy
• mehrere liczni
• ein paar kilka
(nieodmienny)
vielPlural
deinedein deine
Gen.deinesdeinerdeinesdeiner
Dat.deinemdeinerdeinemdeinen
all-
Nom.vielealle
Gen.vieleraller
Dat.vielenallen
Akk.vielealle
Akk.deinendeinedein deine
Uwaga! Jeżeli do zaimka dzierżawczego euer dodajemy
końcówki odmiany, traci on -e przed r, np.: eure Mutter,
euren Vater, mit eurem Auto.
zaimki dzierżawcze odnoszące się do osób,
1Wstaw
o których jest mowa w zdaniach wprowadzających.
1Robert hat viele Tiere. Hier sitzt __________ Katze.
__________ Hund liegt vor dem Haus.
2Frau Novak ist krank. __________ Magen tut ihr weh.
3Wir wohnen hier. Das ist __________ Garten.
4Maria und Helga teilen ein Zimmer. __________ gemeinsames Zimmer ist sehr gemütlich.
5Wer ist auf dem Foto, Frau Jahnke? Sind das
__________ Kind und __________ Mann?
2Połącz pasujące do siebie fragmenty zdań.
1
2
3
4
5
6
Wo hat Anne
Was habt ihr mit Wir sind mit Sie hat Gibst du mir A
dein Wort?
B
seinen Ball verloren.
C
ihr Auto geparkt?
D
ihre Brille zu Hause gelassen.
E
eurer alten Waschmaschine
gemacht?
Das Kind hat
F
unserem Ausflug sehr
zufrieden.
3Uzupełnij minidialogi zaimkami dzierżawymi.
Sandra: Hat jemand
niepasujący zaimek.
1Skreśl
1Nach dem Unfall musste er einige / manche
Monate im Krankenhaus liegen.
2Ich bin nächste Woche ein paar / alle Tage in
Hamburg.
3In China leben wenige / viele Menschen.
4An diesem Projekt habe ich mehrere / alle Wochen
gearbeitet.
5
Alle / Manche Menschen können nicht lesen.
2Wstaw końcówki zaimków, jeżeli jest to konieczne.
1Zum Geburtstag habe ich einig______ CDs bekommen.
2Seit mehrer______ Tagen warte ich auf deinen Brief.
3Wenig______ Leute können so gut Auto fahren wie er.
4Wir sehen hier ein paar______ Häuser.
5Ich bin nicht mit all______ Vorschlägen einverstanden.
zdania zaimkami z listy.
3Uzupełnij
alle manche mehrere viele wenige
1 __________________ Menschen mag ich einfach nicht.
2Er hat sehr __________________ Bücher in seiner Bibliothek.
3Bitte, setzt euch __________________.
4Bis zum Ende bleiben nur __________________ Sekunden.
5Für die Reise nach Kolumbien brauche ich
__________________ Wochen.
Matheheft gesehen?
Schultasche nach.
Sandra: Tobias hat es bestimmt. Ich habe es gestern
auf __________ 3 Schreibtisch gesehen.
Mutter: Sieh mal in
__________ 1
__________ 2
Chef: F
rau Schulze, ist das __________4 Mann, dort drüben?
Frau Schulze: Nein, das ist nicht
__________5 Mann. Fragen
Sie Frau Peters. Ich glaube, das ist
__________ 6 Mann.
207
G R A M AT Y K A
PRZYMIOTNIK
5 ODMIANA PRZYMIOTNIKÓW
2
Dobór końcówek w odmianie przymiotników
po rodzajniku określonym:
m
Singular
f
Plural
n
Nom.der -edie -edas -edie -en
Gen.des -ender -endes -ender -en
Dat.dem -ender -endem -enden -en
Akk.den -endie -edas -edie -en
Uwaga! Jeśli chcemy zapytać o przymiotnik określający
rzeczownik z rodzajnikiem określonym, używamy zaimka welch-,
który odmienia się jak rodzajnik określony, np.:
– Welcher Mann war das? – Das war der alte Mann.
Uwaga! Przymiotniki występujące po zaimku jed- odmieniają
się jak przymiotniki po rodzajniku określonym.
Przymiotniki występujące po zaimkach dzierżawczych oraz przeczeniu kein- zawsze przyjmują w liczbie mnogiej końcówkę -en.
po rodzajniku nieokreślonym:
m
Singular
f
Plural
n
Nom.ein -ereine -eein -es
-e
Gen.eines -eneiner -eneines -en
-er
Dat.einem -eneiner -eneinem -en
-en
Akk.einen -eneine -eein -es
-e
Uwaga! Jeśli chcemy zapytać o przymiotnik określający
rzeczownik z rodzajnikiem nieokreślonym, używamy was für
i dodajemy rodzajnik nieokreślony w odpowiednim przypadku, np.:
pisz końcówki przymiotników w odmianie po
W
rodzajniku nieokreślonym i określonym.
1Dort stehen ein groß_______ Fernseher, eine alt_______
Stereoanlage und ein neu_______ Radio. Der groß_______
Fernseher, die modern_______ Stereoanlage und das
funktional_______ Radio sind jetzt im Ausverkauf.
2Ich spreche mit einem jung_______ Trainer, einer
schnell_______ Sportlerin und einem bekannt_______ Team.
Wir gratulieren dem jung_______ Trainer, der
schnell_______ Sportlerin und dem bekannt_______ Team
zum gewonnen Spiel.
3Er hat sich einen schnell_______ Computer, eine
bequem_______ Maus und ein gut_______ Programm
gekauft. Er freut sich über den schnell_______ Computer,
die bequem_______ Maus und das gut_______ Programm.
3Wpisz końcówki przymiotników w odmianie
bez rodzajnika.
1Hier sind braun_______ Zucker, gesalzen_______ Butter und
dunkl_______ Brot.
2Wir reden gerade von rot_______ Paprika, belgisch_______
Schokolade und frisch_______ Obst.
3Ich trinke gern schwarz_______ Tee, warm_______ Milch und
kalt_______ Bier.
4
Wpisz końcówki przymiotników w liczbie mnogiej.
1Dort liegen grün_______ Äpfel. Die grün_______ Äpfel
schmecken am besten.
2Marie fragt nach frisch_______ Blumen. Mit den
frisch_______ Blumen will sie ihr Zimmer schmücken.
3Ich brauche neu_______ Hefte. – Wo willst du die
neu_______ Hefte kaufen?
– Was für ein Mann war das? – Das war ein alter Mann.
Uwaga! Przymiotniki występujące po przeczeniu kein- oraz
zaimkach dzierżawczych w lp. odmieniają się tak jak po
rodzajniku nieokreślonym.
bez rodzajnika:
m
Singular
f
n
Plural
Nom. -er -e -es-e
Gen. -en -er -en-er
Dat.
-em -er -em-en
Akk.
-en -e -es-e
1
Wpisz przymiotniki, dodając odpowiednią końcówkę.
1Der Mantel ist elegant. Das ist ein _______________________
Mantel. Der _______________________ Mantel ist teuer.
2Die Hose ist kurz. Das ist eine _______________________ Hose.
Die _______________________ Hose ist blau.
3Das Hemd ist sportlich. Das ist ein _______________________
Hemd. Das _______________________ Hemd ist kariert.
4Die Bluse ist bequem. Das ist eine _______________________
Bluse. Die _______________________ Bluse ist weiß.
208
Wpisz
właściwe końcówki przymiotników.
5
1Bist du nach dem lang_______ Weg müde?
2Bill ist ein pünktlich_______ Mann.
3Mit einem ungültig_______ Visum können Sie nicht
fahren.
4Wir wohnen in einem demokratisch_______ Staat.
5Ich träume von einer groß_______ Tasse Kaffee.
6Sie ist eine talentiert_______ Schauspielerin.
7Diese Aufgabe kann nur ein gut_______ Schüler lösen.
8Von der laut_______ Musik tut mir der Kopf weh.
9Nenne die wichtigst_______ Erfindungen im
19. Jahrhundert.
6Wpisz właściwe rodzajniki i końcówki przymiotników.
1Ich möchte ____________ kaputt_______ Handy reparieren lassen.
2Danke für ____________ nett_______ Abend.
3Das Museum ist in ____________ ältest_______ Haus der Stadt.
4Ist das nicht ____________ bekannt_______ Schauspieler?
5 ____________ frisch_______ Luft tut gut.
6Hier ist ____________ best_______ Restaurant in der Stadt.
G R A M AT Y K A
PRZYMIOTNIK
6 STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW
7 PRZYMIOTNIKI Z PRZYIMKAMI
Stopniowanie przymiotnika w funkcji orzecznika:
abhängig von + Dat. zależny od…
allergisch gegen + Akk. uczulony na…
Stopień wyższy
Stopień najwyższy
schnellschneller
am schnellsten
kaltkälter
am kältesten
gut
besser
am besten
nah
näher
am nächsten
hoch
höher
am höchsten
Stopniowanie przymiotnika w funkcji przydawki:
Stopień wyższy
Stopień najwyższy
schnell
der / die / das schnellere
der / die / das schnellste
kalt
der / die / das kältere
der / die / das kälteste
gut
der / die / das bessere
der / die / das beste
nah
der /die / das nähere
der / die / das nächste
hoch
der / die / das höhere
der / die / das höchste
Przykłady zdań:
Mein Auto ist schnell. Sein Auto ist schneller als mein Auto.
Ihr Auto ist am schnellsten von allen.
Ich habe ein schnelles Auto. Er hat ein schnelleres Auto als
ich.Sie hat das schnellste Auto von allen.
1Wpisz formy stopnia wyższego i najwyższego
przymiotników.
1Mein Bruder ist groß. Dein Bruder ist __________________. Und
sein Bruder ist __________________.
2Ich habe ein gutes Auto. Dein Auto ist __________________.
Und sein Auto ist __________________.
3Ich habe ein modernes Handy. Dein Handy ist
__________________. Und sein Handy ist __________________.
4Ich habe einen kleinen MP3-Player. Dein
MP3-Player ist __________________. Und sein MP3-Player ist
__________________.
5Mein Haus ist hoch. Dein Haus ist __________________.
Und sein Haus ist __________________.
2Uzupełnij zdania formami stopnia najwyższego
podanych przymiotników.
1Wie heißt der __________________ See Polens? (tief)
2Wo liegt der __________________ Fluss Europas? (lang)
3Wie heißt der __________________ Berg Österreichs? (hoch)
4Wo lebt der __________________ Mensch? (alt)
5Wie heißt das __________________ Tier? (schnell)
3Uzupełnij zdania podanymi przymiotnikami
w odpowiednim stopniu i przypadku.
1Er hat die __________________ Frau der Welt geheiratet.
(schön)
2Schweden hat ein __________________ Klima als Polen. (kalt)
3Mein Vater hat den __________________ Wagen von allen
gekauft. (teuer)
4Er möchte eine _________________ Wohnung haben. (billig)
5Annabell hat einen __________________ Hund als Paula. (klein)
begeistert von + Dat. zachwycony czymś behilflich bei + Dat. pomocny w…
bekannt für + Akk. znany z…
beliebt bei + Dat. lubiany przez...
böse auf + Akk. zły na…
charakteristisch für + Akk. charakterystyczny dla...
eifersüchtig auf + Akk. zazdrosny o…
einverstanden mit + Dat. zgodny co do/z... erstaunt über + Akk. zdziwiony czymś
fähig zu + Dat. zdolny do... fertig mit + Dat. gotowy z... froh über + Akk. radosny z powodu...
geeignet für + Akk. nadający się do/dla... gespannt auf + Akk. ciekawy czegoś gewöhnt an + Akk. przyzwyczajony do...
nett zu + Dat. miły dla... neugierig auf + Akk. ciekawy czegoś nützlich für + Akk. przydatny dla/do...
schädlich für + Akk. szkodliwy dla...
schuld an + Dat. winny czegoś stolz auf + Akk. dumny z... traurig über + Akk. smutny z powodu...
verantwortlich für + Akk. odpowiedzialny za... verärgert über + Akk. rozgniewany z powodu...
verheiratet mit + Dat. żonaty/zamężna z...
verliebt in + Akk. zakochany w...
verwandt mit + Dat. spokrewniony z... wichtig für + Akk. ważny dla... wütend auf + Akk. wściekły na... zufrieden mit + Dat. zadowolony z…
Wstaw
brakujące przyimki.
1
1Ich war __________ seinem Vorschlag nicht begeistert.
2Sei bitte nett __________ deinen Mitschülern.
3Grüne Dächer sind __________ diese Stadt charakteristisch.
4Die Eltern sind stolz __________ ihren Sohn.
5 __________ die Kälte im Winter sind wir gewöhnt.
6Deutschland ist __________ das Bier bekannt.
7Ich bin zufrieden __________ den Ergebnissen der
Klassenarbeit.
8Maria ist böse __________ ihre kleine Schwester.
2Wpisz właściwe przyimki i rodzajniki
w odpowiednim przypadku.
1Autoabgase sind schädlich _________ ______________ Umwelt.
2Ich bin fertig __________ ______________ Arbeit.
3Der Lehrer ist __________ ______________ Leistungen der Schüler
erstaunt.
4Ich bin froh __________ ______________ gute Nachricht.
5Der Autofahrer war nicht schuld __________ ______________
Unfall.
6Sie war __________ ______________ Idee nicht einverstanden.
7Er ist __________ ______________ Lehrern beliebt.
8Wir waren __________ ______________ Vorschlag begeistert.
209
G R A M AT Y K A
PRZYIMEK
8 PRZYIMKI Z CELOWNIKIEM (DATIV)
ORAZ PRZYIMKI Z BIERNIKIEM
(AKKUSATIV)
Najczęściej stosowane przyimki, wymagające użycia
celownika (Dativ):
• aus z, np.: aus dem Haus
• außer oprócz, np.: außer dir
• bei przy/u, np.: bei seinen Eltern
• mit z, odpowiednik narzędnika kim? czym?,
np.: mit meinem Freund, mit dem Auto
• nach po, np.: nach dem Unterricht
• seit od, np.: seit zwei Tagen
• von od, np.: von ihr
• zu do, np.: zur Oma
• gegenüber
naprzeciwko/w stosunku do, np.
gegenüber der Schule, dir gegenüber
Najczęściej stosowane przyimki wymagające użycia biernika (Akkusativ):
• durch przez, np.: durch die Tür
• für dla, np.: für den Vater
• umo/wokół, np.: um 13 Uhr / um den Platz (herum)
• gegen przeciw, np.: gegen deinen Vorschlag
• ohne bez, np.: ohne mein Handy
• entlang wzdłuż, np.: die Straße entlang
W
3
staw odpowiedni przyimek wymagający celownika
(Dativ).
1Deine Telefonnummer habe ich ____________ Arthur
bekommen.
2Wir treffen uns ____________ mir.
3Du musst ____________ ihm darüber sprechen.
4Wir kommen in zwei Stunden ____________ dir.
5Hans kommt ____________ Deutschland.
4Wstaw odpowiedni przyimek wymagający biernika
(Akkusativ).
1Hast du etwas ____________ Kopfschmerzen?
2Er ist ____________ das Fenster ins Zimmer gekommen.
3Alle Schüler stehen ____________ den Lehrer herum.
4 ____________ dich ist das doch kein Problem.
5Tee ____________ Zucker ist bitter.
Wstaw
brakujący przyimek oraz odpowiednią
5
końcówkę rodzajnika bądź zaimka.
1Er nimmt seine Jacke ____________ d_______ Schrank.
2In den Urlaub fährt Herr Müller allein, ____________
sein_______ Frau.
3 ____________ d_______ Mittagessen gibt es noch Dessert.
4Wir treffen uns ____________ dein_______ Schwester vor dem
Kino.
5 ____________ wie viel Uhr gehst du schlafen?
Uwaga! Przyimek entlang stoi zazwyczaj po rzeczowniku.
Uwaga! Istnieją także przyimki, które występują z dopełniaczem
(Genitiv): anstatt zamiast, trotz mimo, während podczas,
wegen z powodu.
1Rozstrzygnij: celownik (Dativ) czy biernik (Akkusativ)?
Wstaw końcówki.
1Sie sieht die Welt durch d_______ rosarote Brille.
2Nach d_______ Party räumt Maike auf.
3Ich möchte zu dies_______ Thema etwas sagen.
4Ohne dein_______ Hilfe klappt es nicht.
5Sie müssen dies_______ Straße entlang gehen.
2Połącz początki zdań z odpowiednimi
zakończeniami.
1Diese Blumen sind 2Fährst du immer mit deinem Vater
3Er sieht nichts 4Sie kennen sich 5Haben Sie etwas 6Ich habe nichts 7Der Park ist
210
A
B
C
D
E
F
G
gegenüber dem Kino.
gegen diesen Vorschlag.
zur Schule?
für meine Mutter.
ohne seine Brille.
seit der zweiten Klasse.
außer diesem Rucksack?
6
Wstaw odpowiednie przyimki.
11
– Woher kommen Sie?
– Ich komme ____________ Polen.
12
– Bist du einverstanden?
– Ja, ich habe nichts ____________ diese Idee.
13
– Besuchen wir heute die Oma?
– Nein, wir gehen morgen ____________ ihr.
14
– Hast du noch Geld?
– Ja, ich habe noch 50 € ____________ mir.
15
– Wie ist er ins Zimmer gekommen?
– ____________ das Fenster.
16
– Woher hast du die Blumen?
– Ich habe sie ____________ meinem Freund bekommen.
17
– Wartest du schon lange?
– Nein, erst ____________ fünf Minuten.
18
– Hast du mir etwas Schönes gekauft?
– Ja, dieses Buch ist ____________ dich.
19
– Wann sehen wir uns morgen?
– Wir treffen uns ____________ 7 Uhr.
10
– Karl war heute wieder nicht da?
– Ja, aber ____________ ihm waren alle anwesend.
G R A M AT Y K A
PRZYIMEK
9P
RZYIMKI Z CELOWNIKIEM (DATIV)
I BIERNIKIEM (AKKUSATIV)
DO OKREŚLANIA MIEJSCA
Przyimki do określania miejsca wymagające użycia
celownika (Dativ) lub biernika (Akkusativ):
• an przy, na (pionowo), np.: an der Wand stehen / an die Wand stellen
• auf na (poziomo), np.: auf dem Tisch stehen /
auf den Tisch stellen
• in w (środku), do (środka), np.: im Zimmer
sein / ins Zimmer gehen
• neben obok, np.: neben dem Tisch stehen /
neben den Tisch stellen
• vor przed, np.: vor der Tür stehen / vor die Tür
stellen
• hinter za, np.: hinter der Tür stehen / hinter die
Tür stellen
• über (po)nad, np.: sich über dem Tisch befinden / über den Tisch hängen
• unter pod, np.: unter dem Tisch liegen / unter
den Tisch fallen
• zwischen
pomiędzy, np.: zwischen dem Regal und
dem Schrank stehen / zwischen das Regal
und den Schrank stellen
celownik (Dativ) → Wo? / biernik (Akkusativ) → Wohin?
Uwaga! Czasowniki: sein, sich befinden, liegen, stehen, sitzen
wymagają zawsze przyimka z celownikiem (Dativ). Czasowniki:
(sich) legen, stellen, (sich) setzen, gehen – przyimka
z biernikiem (Akkusativ). Czasownik hängen wymaga przyimka
z celownikiem (Dativ) lub biernikiem (Akkusativ) w zależności od
znaczenia: wieszać – biernik (Akkusativ), wisieć – celownik (Dativ).
1
Podkreśl odpowiedni przyimek.
1Das Bild hängt an / auf der Wand.
2 Hinter / Zwischen dem Fenster und der Tür steht ein
Regal.
3Der Hund sitzt vor / über dem Sessel.
4Auf / An dem Tisch liegt eine Tischdecke.
5
In / Unter diesem Geschäft kann man CDs kaufen.
U
2
twórz pytanie z wo lub wohin.
1Die Katze schläft unter dem Sessel.
______________________________________________________________________________________?
2Die Mutter hängt das Bild über das Sofa.
______________________________________________________________________________________?
3Die Mütze liegt im Schrank.
______________________________________________________________________________________?
4Das Kind sitzt auf dem Stuhl.
______________________________________________________________________________________?
5Jana stellt die Bücher ins Regal.
______________________________________________________________________________________?
Rozstrzygnij:
celownik (Dativ) czy biernik (Akkusativ)?
3
Wstaw końcówki.
1Morgen fliege ich in d_______ Urlaub.
2Setzt euch an d_______ Tisch!
3Unter d_______ Baum machen wir ein Picknick.
4Er stellt den Nachttisch neben d_______ Bett.
5Vor d_______ Tür steht ein Mann.
Uzupełnij
odpowiedzi, korzystając z podanych
4
wyrazów.
1 – Wohin zieht Wolfgang um?
– Wolfgang zieht _______________________________________ um.
(eine andere Stadt)
2– Wo liegt Maike?
– Maike liegt _______________________________________ (das Bett)
3– Wohin fliegt Familie Meyer?
–Familie Meyer fliegt _______________________________________
(die Ostsee)
4 – Wo sitzt Franz?
– Franz sitzt _______________________________________ (der Fernseher)
5– Wo sind Roberts Schlüssel?
– Roberts Schlüssel sind _______________________________________
(die Tasche)
Wpisz
brakujący przyimek oraz właściwą końcówkę
5
rodzajnika.
1Der Ehemann sitzt jeden Abend ____________ d_______
Fernseher.
2Das Regal steht ____________ d_______ Wand.
3Die Jungs sind ____________ d_______ Baum geklettert.
4Den Urlaub habe ich ____________ d_______ Türkei verbracht.
5Die Lampe hängt ____________ d_______ Tisch.
Uzupełnij
zdania rodzajnikami określonymi
6
w celowniku (Dativ) lub w bierniku (Akkusativ).
1 Hängen Sie bitte das Bild an ____________ Wand.
2Ich habe meinen Urlaub in ____________ Schweiz
verbracht.
3 Die Lampe hängt über ____________ Tisch.
4 Er setzt sich auf ____________ Stuhl.
5 Ich habe die Tasche neben ____________ Sessel gelegt.
Wpisz
brakujące przyimki oraz odpowiednie
7
końcówki rodzajników.
11 H
err Schmidt wartet schon eine Stunde ____________
d_______ Tür des Direktors.
12
Kannst du bitte den Teller ____________ d_______ Küche
bringen?
13 ____________ d_______ Zettel ist die Adresse von Martha.
14
Wenn es regnet, stell die Stühle ____________ d_______
Dach.
15 Klara stellt sich ____________ d_______ Spiegel.
16 Das Thema der Stunde steht ____________ d_______ Tafel.
17 Der Lichtschalter ist ____________ d_______ Tür.
18
Ich würde gerne wissen, was ____________ d_______ Mauer
ist.
19
Den Spiegel hänge ich ____________ d_______ Kommode.
10
Das Schlafzimmer befindet sich ____________ d_______
Arbeitszimmer und d_______ Küche.
211
G R A M AT Y K A
CZASOWNIK
10 ODMIANA CZASOWNIKÓW
W CZASIE TERAŹNIEJSZYM
Uzupełnij
zdania podanymi niżej czasownikami.
2
arbeiten klingeln kosten schreiben tanzen
zeichnen
Czasowniki sŁabe
Większość czasowników w języku niemieckim odmienia się
regularnie – przez dodanie do tematu czasownika odpowiedniej
końcówki, np. czasownik kaufen.
Singular
Plural
ichkaufe
wir kaufen
dukaufst
ihrkauft
er / sie / es kauft
sie / Sie
kaufen
Uwaga! Czasowniki, których temat kończy się na -t lub -d
(np.: warten, finden) lub na -ffn, -chn, -tm (np.: öffnen, zeichnen,
atmen), w 2. osobie lp. i lmn. oraz w 3. osobie lp. otrzymują
przed końcówką dodatkowo -e-, np.: du öffnest, sie findet.
Uwaga! Czasowniki z tematem zakończonym na -s, -ß, -z
(np. reisen, heißen, sitzen) mają w 2. osobie lp. końcówkę -t,
przez co formy 2. i 3. osoby lp. są takie same, np.:
du heißt = er heißt, du sitzt = er sitzt.
Uwaga! Jeśli temat czasownika kończy się na -el (np.: klingeln),
to w 1. osobie lp. czasownik traci -e- występujące w temacie
przed -l, np.: klingeln – ich klingle.
Czasowniki mocne
Uwaga! W przypadku czasowników mocnych następuje ponadto
w 2. i 3. osobie lp. wymiana samogłoski rdzennej w temacie
czasownika. Istnieją trzy warianty. Najczęściej występują wymiany:
e → i / ie (np.: geben, lesen), a → ä (np.: fahren, schlafen).
Singular
ichgebe fahre
Plural
wir geben fahren
dugibst fährst ihrgebt fahrt
er / sie / es gibt fährt
sie / Sie geben fahren
Uwaga! Stosunkowo rzadko występuje wymiana o → ö
(np.: stoßen – du stößt).
Listę czasowników z wymianą e → i (ie) oraz a → ä
znajdziesz w tabeli czasowników nieregularnych na
stronie 255.
Uwaga! Czasowniki haben, sein i werden mają własne formy
odmiany. Należy nauczyć się ich na pamięć.
Singular
Plural
ich
habe bin werde wir du
hast bist wirst
er / sie /es hat ist wird
haben sind werden
ihr
habt
sie / Sie
haben sind werden
seid werdet
1
2
_______________________
_______________________
du mit mir Tango?
du mit dem Bleistift oder mit dem
Kuli?
3 _______________________ dieses Fahrrad 100 €?
4Herr Kühn _______________________ schon 10 Jahre bei dieser
Firma.
5Im Kunstunterricht _______________________ wir unsere Porträts.
6Jemand _______________________ laut an der Tür.
Uzupełnij
pytania czasownikami w odpowiedniej
3
formie.
1Ich esse zu Mittag. – ____________________ du auch zu Mittag?
2Ich fahre nach Krakau. – ____________________ du auch nach
Krakau?
3Ich helfe meiner Mutter. – ____________________ du auch deiner
Mutter?
4Ich schlafe gern lange. – ____________________ du auch gern
lange?
5Ich nehme ein Brötchen. – ____________________ du auch ein
Brötchen?
Skreśl
niepoprawną formę czasownika.
4
1Ohne Brille sieht / seht Maria fast nichts.
2 Wascht / Wäscht ihr das Geschirr ab?
3 Sprichst / Sprechst du auch Italienisch?
4Gleich gibe / gebe ich euch etwas zum Essen.
5Die Mutter liest / lest dem Kind ein Märchen vor.
5
Uzupełnij zdania czasownikami podanymi
w nawiasie.
1Im Frühling _______________________ (putzen) er immer alle
Fenster.
2Warum ______________________ (tragen) du dieses Kleid nicht?
3Kinder, ihr ______________________ (schlafen) immer so lange!
4Wann _______________________ (lesen) du die Lektüre für die
Schule?
5 _______________________ (nehmen) ihr mich mit?
6Unser Spanischlehrer _______________________ (sprechen) deutlich und langsam.
Uzupełnij
zdania podanymi niżej czasownikami
6
w odpowiedniej formie osobowej.
essen haben helfen sein werden geben
Wpisz
końcówki czasowników.
1
1Morgen arbeit_______ wir nicht so lange.
2Glaub_______ ihr mir nicht?
3Der Junge heiß_______ Moritz.
4Ich find_______ den Weg nicht.
5Wer sitz_______ hier?
6Auf wen wart_______ du?
212
1Wie alt _______________________ du?
2Ich _______________________ nur vegetarisch.
3 _______________________ du etwas Zeit?
4Die Milch _______________________ in der Sonne schlecht.
5Er ____________________ mir jeden Tag ein kleines Geschenk.
6Kai _______________________ mir oft bei den Hausaufgaben.
G R A M AT Y K A
CZASOWNIK
11CZASOWNIKI ZŁOŻONE
Użyj
w zdaniach czasowników podanych
3
w nawiasach.
CZASOWNIKI NIEROZDZIELNIE ZŁOŻONE
Najczęściej spotykane przedrostki czasowników
nierozdzielnie złożonych:
• be-, np.: Wir bestellen ein Dessert.
• ge-, np.: Gefällt dir der Film?
• emp-, np.: Ich empfehle Ihnen dieses Restaurant.
• ent-, np.: Die Zusammenarbeit entwickelt sich gut.
• er-, np.: Morgen erkläre ich dir Mathe.
• miss-, np.: Die Probe misslingt schon zum 3. Mal.
• ver-, np.: Ich verstehe Sie nicht.
• zer-, np.: Der Vater zerreißt die alte Zeitung.
1Für die Party ___________________ ich einen Salat ___________.
(zubereiten)
2Bis heute ___________________ Wissenschaftler neue Tierarten
___________. (entdecken)
3 ___________________ du mich morgen ___________? (anrufen)
4Jonathan ___________________ müde ___________. (aussehen)
5Wo ___________________ das Konzert ___________? (stattfinden)
6Er ___________________ sein Geld als Informatiker ___________.
(verdienen)
4
Utwórz zdania z podanych elementów. Rozpocznij je
CZASOWNIKI ROZDZIELNIE ZŁOŻONE
od wyróżnionych elementów.
Najczęściej spotykane przedrostki czasowników rozdzielnie złożonych:
1 Autoabgase / die Umwelt / zerstören
• ab-, np.: Biegen Sie hier rechts ab!
• an-, np.: Ruf mich morgen an!
• auf-, np.: Wann stehst du auf?
• aus-, np.: Ich steige hier aus.
• ein-, np.: Heute kaufe ich ein.
• mit-, np.: Warte, ich komme mit.
• statt-, np.: Die Versammlung findet um 10 Uhr statt.
• teil-, np.: Wir nehmen an diesem Projekt teil.
• vor-, np.: Ich schlage einen Ausflug vor.
• weg-, np.: Wirf die alte Hose nicht weg!
• zu-, np.: Machst du bitte das Fenster zu?
• zurück-, np.: Komm schnell zurück!
• zusammen-, np.: Wir wohnen seit 3 Jahren zusammen.
Przykład budowy zdania z czasownikami rozdzielnie
złożonymi:
I
Du
Was
siehst
Mach
ziehst
Kommt
II
gut
die Tür
du heute
Silke
aus.
auf!
an?
mit?
Uzupełnij
zdania czasownikami rozdzielnie złożonymi.
1
1Wir ___________________ jeden Tag drei Stunden ___________. (fernsehen)
2Ich ___________________ in den nächsten Bus ___________.
(einsteigen)
___________________ deine Freundin ein neues Kleid ___________?
3
(anhaben)
___________________ du etwas zum Essen ___________?
4
(mitbringen)
5Er ___________________ die Tür laut ___________. (zumachen)
2
Uzupełnij zdania czasownikami nierozdzielnie
złożonymi.
________________________________________________________________________________________.
2 N
ach der Arbeit / Vater / etwas zum Essen /
einkaufen
________________________________________________________________________________________.
3 Später / Sie / das Formular / ausfüllen
________________________________________________________________________________________.
4 Paula / mir / ihren Mann / vorstellen
_________________________________________________________________________________________
5 Ich / diese Hose / anprobieren
________________________________________________________________________________________.
5
Uzupełnij tekst podanymi czasownikami we właściwej
formie.
abholen ankommen besuchen gefallen
losfahren mitkommen mitnehmen übernachten
verlieben
Jonas:Hallo Martha. Silke und ich fahren nach Paris.
___________________1
du ___________________?
Martha: Wann wollt ihr denn fahren?
Jonas:Anfang Juli. Meine Freunde wohnen dort und
wir ___________________2 sie.
Martha:Ok. Und wo ___________________3 wir?
Jonas:Bei meinen Freunden. Die Hotels sind zu
teuer.
Martha:Ich war noch nie in Paris.
Jonas:Dir wird es dort __________________4. Du __________________5
dich bestimmt in diese Stadt.
Martha:Womit wollen wir fahren?
Jonas:Mein Vater fährt dienstlich mit dem Auto nach
Spanien. Er ___________________6 uns ___________________ und
eine Woche später ___________________7 er uns dort
___________________.
Martha:Wann fahren wir genau?
Jonas:Wir ___________________8 am 2. Juli ___________________ und
___________________9 am 4. Juli in Paris ___________________.
1Der Lehrer ___________________ den Schülern die
Hausaufgabe. (erklären)
2 ___________________ wir morgen Chemie? (wiederholen)
3Der Wissenschaftler ___________________ Tiere. (beobachten)
4Wir ___________________ diesen Sommer nie. (vergessen)
5Es ___________________ viele neue Firmen. (entstehen)
213
G R A M AT Y K A
CZASOWNIK
12 CZASOWNIKI ZWROTNE
13 CZASOWNIKI MODALNE
Przykład odmiany czasownika zwrotnego:
Odmiana czasowników modalnych:
Singular
ichfreue mich
Plural
wollen
können
müssen
freuen uns
ich
will
kann
muss
dufreust dich ihrfreut euch
du
willst
kannst
musst
er / sie / es freut sich
er / sie / es
will
kann
muss
wir
wollen
können
müssen
ihr
wollt
könnt
müsst
sie / Sie
wollen
können
müssen
wir sie / Sie freuen sich
Uwaga! Czasowniki zwrotne charakteryzują się tym, że wraz
z czasownikiem odmienia się (inaczej niż w języku polskim) także
zaimek zwrotny – sich.
Uwaga! Zaimek zwrotny ma takie same formy w celowniku
(Dativ) i bierniku (Akkusativ) z wyjątkiem 1. i 2. osoby lp. (wtedy
odpowiada polskiemu sobie):
sollen
dürfen
mögen
ich
soll
darf
mag
ichleiste mir
du
sollst
darfst
magst
duleistest dir
er / sie / es
soll
darf
mag
wir
sollen
dürfen
mögen
ihr
sollt
dürft
mögt
sie / Sie
sollen
dürfen
mögen
Uwaga! Następujące czasowniki są zwrotne w języku polskim,
ale nie w języku niemieckim: beginnen, enden, gefallen,
lachen, lernen.
Uwaga! Następujące czasowniki są zwrotne w języku niemieckim, ale nie w języku polskim: sich erinnern, sich entschuldigen,
sich setzen, sich unterhalten.
Wstaw
zaimek zwrotny, tam gdzie to konieczne.
1
1Die Kinder spielen ________ in ihrem Zimmer.
2Karla erinnert ________ nicht mehr an mich.
3Ich lerne ________ viel für die Prüfung.
4Vielleicht setzt ihr ________ für einen Moment?
5Warum lachst du ________?
Uzupełnij
zdania zaimkami osobowymi.
2
1Was ist mit Peter? Hat ________ sich verliebt?
2Ruhen ________ sich im Urlaub aus, Herr Krause?
3Paul, verspätest ________ dich immer?
4Nach der Arbeit erhole ________ mich oft in der
Schwimmhalle.
5An diesem Computer loggt ________ euch ein.
3
Wstaw zaimek zwrotny w celowniku (Dativ) lub
w bierniku (Akkusativ).
1Lässt du ________ jeden Monat die Haare schneiden?
2Peter verabredet ________ mit Johanna im Café.
3Ich sehe ________ heute einen Horrorfilm an.
4Interessiert ihr ________ für Motorsport?
5Nach dem Schwimmen wasche ich ________ immer die
Haare.
Uzupełnij
zdania zaimkami zwrotnymi
4
w odpowiedniej formie.
1Ich hoffe, dass ich ________ beim Skifahren kein Bein
breche.
2Bereitet ihr ________ auf die Klassenarbeit vor?
3Bestimmt erkältet sie ________ bei diesem Wetter.
4Wir haben ________ im Urlaub sehr gut erholt.
5Wie fühlst du ________?
6Freut er ________ über das Geschenk?
214
Uwaga! Czasownik mögen występuje często w formie trybu
przypuszczającego möcht- i oznacza chęć, np. Sie möchte ein
neues Kleid haben.
Przykłady budowy zdania z czasownikiem modalnym:
Uwe
Peter
Wann
Ich
Er
will
muss
Kann
möchten
mag
möchte
ins Konzert
heute um 7 Uhr
ich dich
Sie
keinen Kaffee.
keinen Tee.
gehen.
aufstehen.
besuchen?
fahren?
Uwaga! W taki sam sposób jak z czasownikami modalnymi
tworzy się zdania z czasownikiem lassen kazać, pozwalać.
Wpisz
podane czasowniki modalne we właściwej
1
formie.
11Nach der Schule ____________________ er schwimmen gehen.
(wollen)
12Unser Treffen ____________________ nur am Samstag
stattfinden. (können)
13Ich ____________________ nicht zu spät kommen. (wollen)
14 ____________________ Sie den Satz wiederholen? (können)
15Ihr ____________________ am Nachmittag Hausaufgaben
machen. (sollen)
16Wann ____________________ du morgen aufstehen?
(müssen)
____________________ du bitte die Tür aufmachen?
17
(können)
18Im Kino ____________________ man nicht telefonieren.
(dürfen)
19Uwe und ich ____________________ heute Abend ins Konzert
gehen. (wollen)
10Ich ____________________ mehr Sport treiben. (sollen)
G R A M AT Y K A
CZASOWNIK
Podkreśl
aznacz odpowiedni czasownik modalny.
2
11„Omnibus” ist eine Sprachschule. Will / Kann man
dort auch Japanisch lernen?
12Wir sind zu spät. Du musst / magst dich etwas
beeilen.
13Ich habe deine Freundin getroffen. Ich soll / darf
dich grüßen.
14Wir haben drei Tage frei. Wollen / Mögen wir ins
Gebirge fahren?
15Ich passe auf meine Schwester auf. Kann / Soll sie
mitkommen?
16Heute gehen wir nicht in die Schule. Wir müssen /
möchten schwimmen gehen.
17Willi ist wie ein Sohn für Frau Keller. Sie mag / kann
ihn sehr.
18Es regnet. Willst / Sollst du wirklich bei diesem
Wetter Fußball spielen?
19Liegen Sie noch im Bett, Herr Müller? Wann
dürfen / mögen Sie wieder aufstehen?
10Wir sind im Krankenhaus. Hier muss / darf man nicht
rauchen.
11
Will / Kann meine Freundin auch zu der Party kommen?
12Johanna muss / darf sich schon Filme ab 16 Jahren
ansehen.
13 Soll / Will ich dir helfen?
14Morgen kann / muss ich unbedingt nach Hamburg
fahren!
15
Magst / Musst du Tee ohne Zucker?
3
Z podanych elementów utwórz zdania.
11morgen / wollen / fahren / ich / ans Meer
______________________________________________________________________________________.
12mögen / ihr / Reisen
_____________________________________________________________________________________?
13wann / sollen / kommen / wir / zu dir
_____________________________________________________________________________________?
14dürfen / fotografieren / wir / hier
_____________________________________________________________________________________?
Wstaw
odpowiedni czasownik modalny.
4
11Sie hat Zahnschmerzen, aber sie ____________________ nicht
zum Zahnarzt gehen.
12Guten Tag. Was ____________________ ich für Sie tun?
13Lena ____________________ keine Süßigkeiten essen.
Der Arzt hat es ihr verboten.
14Herr Müller ist sehr neugierig, er ____________________ immer
alles wissen.
15 ____________________ du mir helfen, bitte?
16In der Bibel steht, man ____________________ nicht stehlen.
17Wir essen zu Mittag. ____________________ ihr mitessen?
18Ich habe es weit zur Schule. Ich ____________________ jeden
Morgen schon um 6 Uhr aufstehen.
19 ____________________ Sie mir bitte sagen, wie spät es ist?
10Martin ____________________ Kaffee nur mit Milch.
11Niemand ____________________ krank sein.
12 ____________________ man hier rauchen?
13Ich ____________________ dich von Anna grüßen.
14Er ____________________ mir jetzt nicht helfen. Er ist auf einer
Geschäftsreise.
15Ich ___________________ nicht schwimmen und ___________________
in den Sommerferien nicht ans Meer fahren.
Uzupełnij
dialog odpowiednimi czasownikami
5
modalnymi.
Friseur:Einen schönen guten Tag. Wie
ich Ihnen helfen?
meine Haare
schneiden lassen. ____________________3 Sie das
jetzt machen, oder ____________________4 ich
später kommen?
Friseur:Ich habe gerade einen Termin frei.
Ich ____________________5 nur schnell aufräumen. ___________________6 ich die Haare auch färben?
Frau Miel:Nein, danke. Nur schneiden und föhnen.
Friseur:
____________________7 Sie auch eine Kopfmassage?
Frau Miel:Ja, gern.
Friseur:Dann nehmen Sie bitte Platz.
____________________1
Frau Miel:Ich
____________________2
15du / müssen / besuchen / morgen / Oma
______________________________________________________________________________________.
16was / ihr / wollen / machen / am Wochenende
_____________________________________________________________________________________?
17Sonja / dürfen / nicht / ausgehen
______________________________________________________________________________________.
18Jasmin / sollen / anrufen / ihre Mutter
______________________________________________________________________________________.
19können / übersetzen / du / den Text / ins Deutsche
_____________________________________________________________________________________?
10Johanna / müssen / gehen / um 17 Uhr / zum
Training
______________________________________________________________________________________.
215
G R A M AT Y K A
CZASOWNIK
14 CZASOWNIKI Z PRZYIMKAMI
abhängen von + Dat. zależeć od...
achten auf + Akk. uważać na...
anfangen / beginnen mit + Dat. rozpoczynać coś
ankommen in + Dat. przybywać do...
antworten auf + Akk. odpowiadać na...
arbeiten an + Dat. pracować nad...
ärgern sich über + Akk. złościć się z powodu...
aufhören mit + Dat. skończyć z czymś
aufpassen auf + Akk. uważać na...
aufregen sich über + Akk. denerwować się z powodu...
bedanken sich bei + Dat. für + Akk. podziękować komuś za…
bemühen sich um + Akk. starać się o...
berichten über + Akk. powiadamiać o...
beschäftigen sich mit + Dat. zajmować się czymś
beschweren sich über + Akk. uskarżać się na…
bestehen aus + Dat. składać się z...
bewerben sich um + Akk. ubiegać się o…
bitten um + Akk. prosić o...
denken an + Akk. myśleć o...
dienen zu + Dat. służyć do…
diskutieren über + Akk. dyskutować o...
eignen sich für + Akk. nadawać się dla/do...
einladen zu + Dat. zapraszać na...
entscheiden sich für + Akk. decydować się na...
entschuldigen sich für + Akk. usprawiedliwiać się za...
erinnern sich an + Akk. przypominać sobie o...
erkennen an + Dat. rozpoznać po...
erkundigen sich nach + Dat. dowiedzieć się czegoś
schützen sich vor + Dat. chronić się przed…
sehnen sich nach + Dat. tęsknić za…
sprechen über + Akk. mówić o…
stammen aus + Dat. pochodzić z...
sterben an + Dat. umierać na…
stimmen für + Akk. / gegen + Akk. głosować za.../przeciw...
suchen nach + Dat. szukać czegoś
teilnehmen an + Dat. brać udział w...
telefonieren mit + Dat. telefonować do...
träumen von + Dat. marzyć o...
übersetzen in + Akk. tłumaczyć na…
überzeugen von + Dat. przekonywać do…/o…
unterhalten sich mit + Dat. rozmawiać z...
verabschieden sich von + Dat. pożegnać się z...
verlassen sich auf + Akk. polegać na...
verlieben sich in + Akk. zakochać się w...
verzichten auf + Akk. zrezygnować z...
vorbereiten sich auf + Akk. przygotowywać się do...
warnen vor + Dat. ostrzegać przed…
warten auf + Akk. czekać na...
wenden sich an + Akk. zwracać się do...
wundern sich über + Akk. dziwić się z powodu...
zweifeln an + Dat. wątpić w...
zwingen zu + Dat. zmuszać do...
Wpisz
poniższe czasowniki do tabeli zgodnie
1
z wymaganym przez nie przyimkiem.
suchen dienen schreiben antworten einladen
sich sehnen reagieren aufpassen zweifeln
zwingen teilnehmen
fragen nach + Dat. pytać o...
freuen sich über + Akk. / auf + Akk. cieszyć się z.../na…
gehören zu + Dat. należeć do…
gewöhnen sich an + Akk. przyzwyczaić się do...
glauben an + Akk. wierzyć w...
gratulieren zu + Dat. gratulować z okazji...
grenzen an + Akk. graniczyć z...
halten von + Dat. sądzić o…
helfen bei + Dat. pomagać przy…
hoffen auf + Akk. mieć nadzieję na...
informieren über + Akk. informować się o...
interessieren sich für + Akk. interesować się czymś
kämpfen für + Akk. / gegen + Akk. walczyć za.../
przeciw...
konzentrieren sich auf + Akk. koncentrować się na...
kümmern sich um + Akk. troszczyć się o...
lachen über + Akk. śmiać się z...
leiden an + Dat. / unter + Dat. cierpieć na…/z powodu...
nachdenken über + Akk. zastanawiać się nad…
protestieren für + Akk. / gegen + Akk. domagać się czegoś/
protesować przeciw...
reagieren auf + Akk. reagować na...
schämen sich für + Akk. wstydzić się za...
schreiben an + Akk. pisać do…
216
an
auf
nach
zu
________________________ ________________________ ________________________
________________________
________________________ ________________________ ________________________
________________________
_____________________ _____________________ _____________________
_____________________
2
Połącz pasujące do siebie fragmenty zdań.
1Klaus bittet Peter 2Ich denke oft
3Der Mechaniker beschäftigt sich
4Martin hilft Frau Müller
5Der Direktor gratulierte Herrn Krause
A mit kaputten Autos.
B zum Geburtstag.
C bei der Renovierung ihrer Wohnung.
D um Hilfe beim Umzug.
an unsere gemeinsamen Ferien.
E
G R A M AT Y K A
PRZECZENIA
3
Skreśl niepoprawny przyimek.
1Niemand lacht über / aus seine Witze.
2Träumst du über / von einem Urlaub auf Hawaii?
3Der Sportler verzichtet aus / auf den Pokal.
4Katja freut sich sehr über / um die
Geburtstagsgeschenke.
5Wartet ihr schon lange auf / von mich?
6Er hofft an / auf eine gute Arbeit.
7Wer überzeugt den Vater um / von dieser Idee?
4
Przeczenie nicht:
• zaprzecza czasowniki, np.: Schläft er?
– Nein, er schläft nicht.
• z aprzecza przymiotniki, np.: Bist du am Abend frei?
– Nein, ich bin am Abend nicht frei.
• zaprzecza przysłówki, np.: Lernt Nina fleißig?
– Nein, sie lernt nicht fleißig.
• zaprzecza wyrażenia z przyimkami, np.: Fahren wir
nach dem Training nach Hause?
– Nein, wir fahren nach dem Training nicht nach Hause.
• zaprzecza całe zdania, np.: Liest du dieses Buch?
– Nein, ich lese dieses Buch nicht.
Wstaw właściwy przyimek.
11 Was hältst du ____________ seinem neuesten Buch?
12 ____________ dieses Klima werden wir uns gewöhnen.
13Kannst du dich ____________ seine Schwester
erinnern?
14Alle wundern sich ____________ seine grünen Haare.
15Die Eltern fragen ____________ seinem Schulzeugnis.
16Das Kind schämt sich ____________ die schmutzigen
Hände.
17Greenpeace kämpft ____________ die Umwelt.
18Wenden Sie sich ____________ Herrn Klose.
19Interessiert sich jemand ____________ Kunst?
10Deutschland besteht ____________ 16 Bundesländern.
11Klaus, antworten Sie bitte ____________ meine Frage.
12Interessierst du dich ____________ Geschichte?
13 ____________ wen wartest du?
14Ich denke oft ____________ dich.
15Mathematiker beschäftigen sich ____________ Zahlen.
5
15 PRZECZENIA
Wstaw właściwy przyimek oraz rodzajnik.
11Wir freuen uns schon im März ____________ ____________
Sommerferien.
12Ich habe mich ____________ ____________ roten Rock
entschieden.
13Die Zeitung berichtet ____________ ____________ Unfall.
14Entschuldigt euch ____________ Frau Moers ____________
____________ Lärm!
15Ich bereite mich ____________ ____________ Prüfung vor.
16 Kann ich auch ____________ ____________ Spiel teilnehmen?
17 Hilfst du mir ____________ ____________ Hausaufgabe?
____________ ____________ Reise muss ich noch mit meinen
18
Eltern sprechen.
19Ich träume ____________ ____________ großen Haus mit
Swimmingpool.
10 Wir schreiben eine Postkarte ____________ ____________ Oma.
Uwaga! Jeśli orzeczenie jest dwuczęściowe (z czasownikiem
modalnym lub z czasownikiem rozdzielnie złożonym), to przeczenie występuje przed drugą częścią orzeczenia na końcu zdania, np.:
Kannst du mir helfen? – Ich kann dir nicht helfen.
Stehst du auf? – Ich stehe nicht auf.
Uwaga! Jeżeli po zdaniu z przeczeniem chcemy podać
poprawną odpowiedź, używamy sondern, np.:
Ich war gestern nicht in der Disco, sondern im Kino.;
Er singt nicht schön, sondern sehr schlecht.
Przeczenie kein:
• zaprzecza rzeczowniki użyte z rodzajnikiem nieokreślonym
lub bez rodzajnika, np.:
Ist das ein Tisch?
Nein, das ist kein Tisch.
Trinkst du Tee?
Nein, ich trinke keinen Tee.
Habt ihr Hunger?
Nein, wir haben keinen Hunger.
Stehen dort Autos? Nein, dort stehen keine Autos.
Przeczenie nein:
• zastępuje całe zdanie przeczące, np.:
Willst du mitkommen? – Nein.
• występuje przed zdaniami przeczącymi, np.:
Nein, ich lese das Buch nicht.
Nein, er singt nicht schön.
Nein, ich trinke keinen Tee.
1
Odpowiedz przecząco na poniższe pytania.
11Hast du Zeit für mich?
Nein, ____________________________________________________________________________.
12Ist Herr Schmidt Ingenieur von Beruf?
Nein, ____________________________________________________________________________.
13War der Pullover teuer?
Nein, ____________________________________________________________________________.
14Braucht Vater das Auto heute Abend?
Nein, ____________________________________________________________________________.
15Kannst du mir helfen?
Nein, ____________________________________________________________________________.
16Herr Meinert, wollen Sie einen Fernseher
kaufen?
Nein, ____________________________________________________________________________.
217
G R A M AT Y K A
Czasy
16 CZAS PRZESZŁY PERFEKT
2Do podanych imiesłowów dopisz odpowiednie
bezokoliczniki.
Zastosowanie czasu Perfekt:
• wyraża czynność przeszłą dokonaną, która swoimi następstwami sięga teraźniejszości, np.: Ich habe gestern
viel gearbeitet und bin heute müde.
• wyraża całkowite zakończenie jakiejś czynności, np.: Ich
habe heute schon zu Mittag gegessen.
• wyraża czynność uprzednią w stosunku do czynności,
które mają się dokonać w przyszłości, np.: Wenn ich
das Buch gelesen habe, gebe ich es dir.
Budowa zdania w czasie Perfekt:
habe
sind
hat
dich lange nicht
wir nach Berlin
mich gestern
________________________
________________________
________________________
________________________
________________________
________________________
________________________
________________________
Uzupełnij
zdania czasownikiem haben lub sein.
3
Perfekt = haben / sein + Partizip II
Ich
Im März
Er
1geöffnet
2verstanden
3zugemacht
4angerufen
5diktiert
6gelesen
7repariert
8geschrieben
gesehen.
umgezogen.
besucht.
Uwaga! Większość czasowników tworzy czas Perfekt
z czasownikiem posiłkowym haben.
Uwaga! Czas Perfekt z czasownikiem sein tworzą:
•czasowniki nieprzechodnie, wyrażające kierunek, ruch, np.:
fahren, aussteigen, gehen
Seid ihr aus dem Bus ausgestiegen?
Sie ist mit ihm spazieren gegangen.
• czasowniki wyrażające zmianę stanu, np.: sterben, aufstehen
Der Maler ist fünf Jahre später gestorben.
• czasowniki: sein, werden, bleiben
Wir sind zu Hause geblieben.
Er ist krank geworden.
Budowa imiesłowów Partizip II dla czasowników odmiany
regularnej:
• proste: ge + temat czasownika + t,
np. machen – gemacht
• zakończone na -ieren: temat czasownika + t, np.
studieren – studiert
• nierozdzielnie złożone: przedrostek + temat
czasownika + t, np. erzählen – erzählt
• rozdzielnie złożone: przedrostek + ge + temat
czasownika + t, np. einkaufen – eingekauft
1– __________________ Klaus lange geschlafen?
– Nein, er __________________ früh aufgestanden.
2– __________________ eure Reise lange gedauert?
– Nein, wir __________________ nur zwei Stunden mit dem
Flugzeug geflogen.
3– __________________ ihr gefrühstückt?
– Ja, und dann __________________ wir spazieren gegangen.
4– Wie __________________ deine Eltern hierher gekommen?
– Sie __________________ ein Taxi genommen.
5– __________________ Sie lange in den USA gewesen?
– Nein, ich __________________ dort nur eine Woche
geblieben.
6– __________________ Barbara den Bus noch erreicht?
– Ja, sie __________________ in letzter Minute eingestiegen.
Uzupełnij
odpowiedzi na prośby, stosując czas
4
Perfekt.
1– Trink doch einen Kaffee.
– Ich __________________ schon Kaffee __________________.
2– Lies eine Zeitung.
– Ich __________________ schon eine Zeitung __________________.
3– Geh doch spazieren.
– Ich __________________ schon spazieren __________________.
4– Besuch deine Eltern.
– Ich __________________ meine Eltern schon __________________.
5– Ruhe dich ein bisschen aus.
– Ich __________________ mich schon __________________.
6– Hilf deiner Schwester.
– Ich __________________ ihr schon __________________.
5
Użyj czasowników z nawiasów w czasie Perfekt.
Listę imiesłowów czasu przeszłego dla czasowników
odmiany nieregularnej znajdziesz w tabeli na stronie 255.
1
Do podanych czasowników dopisz imiesłowy czasu
przeszłego.
1studieren
2anhaben
3erklären
4aussteigen
5umziehen 218
________________________
________________________
________________________
________________________
________________________
1Im Pfadfinderlager __________________ Christian im Fluss
__________________. (baden)
2Für diese Prüfung __________________ wir eine Woche
__________________. (lernen)
3Ich __________________ damals noch nicht an die Zukunft
__________________. (denken)
__________________ ihr schon einmal eine Papaya _______________?
4
(essen)
5Monika __________________ gestern den ganzen Abend
__________________. (telefonieren)
6Jan __________________ seine Noten letztes Semester
__________________. (verbessern)
G R A M AT Y K A
CZASY
17 CZAS PRZESZŁY PRÄTERITUM
18 CZAS PRZESZŁY PLUSQUAMPERFEKT
Zastosowanie czasu przeszłego Präteritum:
Zastosowanie czasu przeszłego Plusquamperfekt:
• opowiadanie, opis, np.: Die Straße war breit und lang.
Auf beiden Seiten standen hohe Häuser.
Sie hatten große Fenster und breite Türen.
• dłuższe wypowiedzi pisemne, np.: Liebes Tagebuch!
Letzte Woche war ich wieder krank. Ich lag
im Bett und nahm viele Medikamente ein.
• relacja zdarzeń nie mających już związku z teraźniejszością, np.: Eines Tages lernte ich Kai kennen.
Er ging die Straße entlang und wir stießen
zusammen.
Czas przeszły Präteritum czasowników
odmiany regularnej (np. kaufen):
Singular
Plusquamperfekt = h
aben / sein w czasie
Präteritum + Partizip II
Plural
ich
-tekauftewir
-tenkauften
du
-testkauftestihr
-tetkauftet
er / sie / es -tekaufte
sie / Sie -tenkauften
Uwaga! 3. osoba lp. nie ma końcówki -t.
Uwaga! Czasowniki odmiany regularnej, których temat zakończony jest na -t, -d, -chn, -ffn, otrzymują po temacie czasownika
dodatkowo -e, np.: er badete.
Czas przeszły Präteritum czasowników
odmiany nieregularnej (np. treffen):
Singular
Plural
ich
– trafwir-entrafen
du
-sttrafstihr -ttraft
er / sie / es – traf
• w wypowiedziach w czasie przeszłym (głównie
Präteritum) dla podkreślenia, że jakieś czynności nie
wydarzyły się równocześnie (czynność wcześniejsza zostaje wyrażona właśnie czasem Plusquamperfekt), np.:
Wir hatten übers Internet Zimmer reserviert und als
wir dann in Paris waren, mussten wir nicht nach einem
Hotel suchen.
• w zdaniach czasowych, szczególnie z nachdem, np.:
Nachdem der Film zu Ende gegangen war, stand er
auf und ging nach Hause.
Budowa zdania w czasie Plusquamperfekt:
hatte
waren
Ich
Sie
ihn damals nicht
nach Berlin
gekannt.
umgezogen.
U
1
żyj czasowników w nawiasie w czasie
Plusquamperfekt.
1Den ganzen Tag ______________ es ______________. (regnen)
2Wir ______________ sofort ______________. (einschlafen)
3Alois und Anna ______________ in einem alten Hotel
______________. (wohnen)
4Die Reise mit dem Flugzeug ______________ lange
______________. (dauern)
5Ich ______________ beunruhigt ______________. (sein)
sie / Sie -entrafen
Wpisz
końcówki czasowników w czasie Präteritum.
1
1Wir tanz_______ die ganze Nacht durch.
2Wann mach_______ ihr den Führerschein?
3Spiel_______ du früher Gitarre?
4Wir nahm_______ an der Hilfsaktion teil.
5Was kauf_______ du deinem Onkel?
6Du war_______ heute sehr brav.
Uzupełnij
zdania podanymi czasownikami
2
w czasie Präteritum.
11Voriges Jahr _________________ wir an die Ostsee. (fahren)
12Die Eltern __________________ schon auf uns. (warten)
13Das Kind __________________ mit einer schönen Stimme.
(singen)
14Ich __________________ oft an dich. (denken)
15Im Nebel __________________ wir nichts. (sehen)
16Damals __________________ wir im Ausland. (leben)
17Sie __________________ ihm einen Kuss. (geben)
18Die Frau __________________ nach dem Weg. (fragen)
19Die Mutter __________________ dem Kind ein Märchen vor.
(lesen)
10 __________________ ihr, dass er krank ist? (wissen)
19 CZAS PRZYSZŁY FUTUR I
Zastosowanie czasu przyszłego Futur I:
• do wyrażania przyszłości, np.: Ich werde das machen.
• w prognozach, zapowiedziach, przepowiedniach, np.:
In 10 Jahren werden Touristen zum Mond fliegen.
• do składania obietnic, np.: Ich werde studieren.
• do wyrażania kategorycznych próśb, np.:
Du wirst morgen den Müll wegbringen.
Futur I = werden + Infinitiv (bezokolicznik)
Budowa zdania w czasie Futur I:
Ich
Er / Sie
Wir
werde
wird
werden
dich nach Hause
die Prüfung bestimmt
uns im August
bringen.
bestehen.
treffen.
Wpisz
czasowniki w nawiasach w czasie Futur I.
1
1Morgen ________________ die Sonne ________________. (scheinen)
2Wir ________________ dich jeden Tag ________________. (besuchen)
3Viele seltene Tiere ________________ in 20 Jahren ______________.
(aussterben)
4Du ________________ morgen mit deiner Mutter ________________.
(kommen)
219
G R A M AT Y K A
strona bierna / tryb rozkazujący
20 STRONA BIERNA (PASSIV)
W CZASIE TERAŹNIEJSZYM
21 TRYB ROZKAZUJĄCY (IMPERATIV)
Tworzenie trybu rozkazującego:
Zastosowanie strony biernej:
• jeżeli chcemy podkreślić wykonywanie danej
czynności i kiedy nie chcemy wymieniać jej wykonawcy, np.:
Die Arbeit wird erledigt.
Das Lied wird (von einer deutschen Band) gesungen.
Passiv = werden + Partizip II
Budowa zdania w stronie biernej:
werde
Ich
zu der Filmpremiere
eingeladen.
Du
wirst
vom Chef
gesucht.
Er / Sie / Es
wird
vor der Operation
untersucht.
Wir
werden
von der Mutter
gerufen.
Ihr
werdet
für die gute Arbeit
gelobt.
Sie / Sie
werden
von der Polizei
verhaftet.
Strona bierna w czasie teraźniejszym z czasownikiem
modalnym = czasownik modalny + Infinitiv Passiv
(bezokolicznik strony biernej).
Infinitiv
kaufen
aufmachen
Infinitiv Passiv
gekauft werden
aufgemacht werden
Przykłady zdań w stronie biernej z czasownikiem
modalnym:
2. os. lp. (bez zaimka 2. os. lmn.
osobowego
(bez zaimka
i końcówki -st)
osobowego)
Przykłady
czasowników
Czasowniki słabe
fragen
Frag(e)!
Fragt!
Czasowniki zwrotne
(zaimek zwrotny odmienia się), np.:
sich waschen
Wasch(e) dich!
Wascht euch!
Czasowniki mocne
z wymianą e – i(e), np.:
geben
Gib!
Gebt!
Czasowniki mocne
z wymianą a – ä / o – ö
(bez ä / ö), np.:
tragen
Trag(e)!
Tragt!
Halt(e) ... auf!
Nimm ... ab!
Haltet ... auf!
Nehmt ... ab!
Czasowniki mocne
rozdzielnie złożone, np.:
aufhalten
abnehmen
Uwaga! Do niektórych form trybu rozkazującego można
dodać -e (np.: Rufe an!, Spiele!), jednak robi się to rzadko.
Natomiast -e jest obowiązkowe w przypadku czasowników
o temacie zakończonym na -t, -d oraz -ffn, -chn, -tm, np.:
Antworte!; Öffne! itd.
Czasownik sein ma nieregularne formy trybu rozkazującego:
sein
du
Sei ruhig!
Die Musik
kann
hier nur leise
gehört werden.
ihr
Seid ruhig!
Die Fenster
sollen
später
zugemacht werden.
Sie
Seien Sie ruhig!
Zastosowanie trybu rozkazującego:
U
1
zupełnij treść ogłoszenia czasownikiem werden
w odpowiedniej formie osobowej.
Noch ____________________1 energisch aufgeräumt. Doch am
Sonntag soll alles fertig sein.
Dann __________________2 das neue Geschäft eröffnet. Auf
den 200 m2 ____________________3 Markenprodukte von hoher
Qualität und Waren regionaler Hersteller verkauft, so
z. B. Käse oder Nudeln aus
Weihenstephan. Aus dem ehemaligen Bioladen
____________________4 ein Delikatessen-Geschäft gemacht.
Zwischen 7 bis 20 Uhr ____________________5 die Kunden von
sieben Verkäuferinnen bedient.
• polecenie, np.: Räum(e) bitte dein Zimmer auf!
• rozkaz, np.: Geh(e) sofort ins Bett!
• zakaz, np.: Fasst nichts an!
• instrukcja, np.: Klicken Sie dann auf die Taste!
• wskazówka, np.: Gehen Sie geradeaus und dann biegen Sie links ab!
• rada, np.: Iss mehr Obst!
• ostrzeżenie, np.: Pass auf!
• prośba, np.: Kauf(e) mir bitte eine Zeitung!
• upomnienie, np.: Seid bitte nicht so laut!
1Utwórz zdania w trybie rozkazującym
P
2
rzekształć zdania w stronie czynnej w zdania
w stronie biernej.
1Die Kartoffeln kocht man 30 Minuten.
Die Kartoffeln _______________________________________________________________
2Die Mutter ruft die Kinder.
Die Kinder _____________________________________________________________________
3Morgen eröffnet man das Geschäft.
Das Geschäft _________________________________________________________________
220
dla 2. os. lp.
1Du sollst nach Hause kommen.
________________________________________________________________________________________!
2Du sollst mit dem Auto fahren.
________________________________________________________________________________________!
3Du sollst die Tür aufmachen.
________________________________________________________________________________________!
4Du sollst deiner Mutter helfen.
________________________________________________________________________________________!
5Du sollst dich mit Anton treffen.
________________________________________________________________________________________!
G R A M AT Y K A
TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY
2Utwórz zdania w trybie rozkazującym
dla 2. os. lmn.
1
2
3
4
5
Ihr sollt nicht so viel arbeiten.
____________________________________________________________________________________________!
Ihr sollt leiser sein.
____________________________________________________________________________________________!
Ihr sollt in diesen Bus einsteigen.
____________________________________________________________________________________________!
22 TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY
(KONJUNKTIV II)
Budowa trybu przypuszczającego Konjunktiv II:
Formy Konjunktiv II = forma Präteritum + podane
w tabeli końcówki (dla czasowników odmiany
nieregularnej: przegłos u – ü, a – ä, o – ö).
Ihr sollt euch warm anziehen.
sein → war
haben → hatte können → konnte
wäre
____________________________________________________________________________________________!
ich
-e
hätte
könnte
Ihr sollt morgen früh aufstehen.
du
-est wärest
hättest
könntest
____________________________________________________________________________________________!
er / sie / es
-e
wäre
hätte
könnte
wir
-en
wären
hätten
könnten
ihr
-et
wäret
hättet
könntet
sie / Sie
-en
wären
hätten
könnten
3
Podaj rady w trybie rozkazującym, korzystając ze
zwrotów podanych w nawiasach
1 1Ich bekomme zu wenig Taschengeld von meinen Eltern.
(einen Job suchen)
____________________________________________________________________________________________!
1 2 Ich habe ständig Kopfschmerzen.
(zum Arzt gehen)
____________________________________________________________________________________________!
1 3 Ich bin sehr müde.
(sich für eine Stunde schlafen legen)
____________________________________________________________________________________________!
1 4 Ich verstehe den Text nicht.
(den Text noch einmal lesen)
____________________________________________________________________________________________!
1 5 Ich kann den Weg ins Hotel nicht finden.
(einen Passanten nach dem Weg fragen)
____________________________________________________________________________________________!
1 6 Mein Computer ist kaputt.
(den Computer zur Reparatur abgeben)
____________________________________________________________________________________________!
1 7 Ich vergesse immer ihre Telefonnummer.
(ihre Telefonnummer aufschreiben)
____________________________________________________________________________________________!
1 8 Es herrscht Chaos in meinem Zimmer.
(im Zimmer aufräumen)
____________________________________________________________________________________________!
1 9 Ich bin sehr nervös.
(einen Beruhigungstee trinken)
____________________________________________________________________________________________!
10 Ich vermisse meinen Freund.
(den Freund anrufen)
____________________________________________________________________________________________!
Uwaga! Formy Konjunktiv II dla czasowników odmiany
regularnej są identyczne z formami czasowników w czasie
Präteritum, np.: kaufen – ich kaufte (Präteritum) – ich kaufte
(Konjunktiv II); arbeiten – wir arbeiteten (Präteritum) – wir
arbeiteten (Konjunktiv II) itd.
Forma opisowa, którą zastępuje się najczęściej formę
Konjunktiv II, to konstrukcja würde + bezokolicznik.
Budowa zdania z konstrukcją würde + bezokolicznik:
Ich
würde
das nicht
kaufen.
Du
würdest
bestimmt noch etwas
trinken.
Er / Sie / Es
würde
nicht so lange
arbeiten.
Wir
würden
jetzt gerne am Strand
liegen.
Ihr
würdet
auch im Winter Eis
essen.
Sie
würden
mir dabei
helfen.
Uwaga! Jednym z zastosowań Konjunktiv II są zdania warunkowe ze spójnikiem wenn, np.:
Wenn das Wetter schön wäre, würden wir spazieren gehen.
Wenn ich viel Geld hätte, könnte ich eine Reise um die Welt machen.
Uwaga! Konjunktiv II stosowany jest również w zwrotach
grzecznościowych, przez co brzmią one szczególnie uprzejmie,
np.: Könnten Sie mir sagen, ...; Dürfte ich vielleicht ...
Uzupełnij
zdania formami trybu przypuszczającego
1
Konjunktiv II.
1Wo müssen wir hingehen? ____________________ (können) Sie
uns bitte den Weg zum Bahnhof zeigen?
2Hier ist es heiß. ____________________ (können) ich das Fenster
aufmachen?
3Hier gibt es keine Garderobe. ____________________ (dürfen)
ich meinen Mantel bei Ihnen lassen?
2
Uzupełnij zdania odpowiednią formą würde.
1Sonja ____________________ heute sehr gern früher nach Hause
gehen, aber sie muss noch einkaufen.
2Ich habe nichts zum Schreiben. ___________________
Sie mir bitte Ihren Kugelschreiber leihen?
3Das Wetter ist so schön. Am liebsten ____________________ ich
jetzt am Strand liegen.
221
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
23 SZYK WYRAZÓW W ZDANIU
OZNAJMUJĄCYM
Z
2
podanych elementów utwórz zdania oznajmujące
rozpoczynające się od podmiotu.
1in Deutschland / das Klima / sehr angenehm / sein
________________________________________________________________________________________.
Miejsce orzeczenia w zdaniu oznajmującym:
I.
II. orzeczenie
2in den Park / nach dem Mittagessen / gehen / ich
III.
________________________________________________________________________________________.
Herr Schmidt
lebt
in Amerika.
Sie
trifft sich
mit ihren Freunden.
Hier
gibt
es keine Bank.
Er
hat
in diesem Haus gewohnt.
Dort
wurden
Schuhe produziert.
3bei mir / vor dem Sprachkurs / sich treffen / wir
________________________________________________________________________________________.
Uwaga! W przypadku form złożonych czasownika (np. czasownik
rozdzielnie złożony, Perfekt, Futur) lub dwóch czasowników
występujących w jednym zdaniu (np. zdania z czasownikiem
modalnym) drugą część orzeczenia lub drugi czasownik umieszcza się na końcu zdania.
Miejsce dopełnień w zdaniu:
1. dopełnienie 2. dopełnienie
ihrem Sohn
zum Geburtstag.
ihn
ihm
Uwaga! Dopełnienie w celowniku (Dativ) zajmuje miejsce zawsze
przed dopełnieniem w bierniku (Akkusativ). Jeśli jedno z dopełnień
jest zaimkiem, to umieszcza się je przed dopełnieniem wyrażonym
rzeczownikiem, zaraz za czasownikiem. Jeżeli obydwa dopełnienia
są zaimkami osobowymi, to zaimek osobowy w bierniku
(Akkusativ) występuje przed zaimkiem w celowniku (Dativ).
Miejsce okoliczników w zdaniu:
Okolicznik czasu
(Wann? Wie lange?)
Paulgeht morgen
Heike zieht
nächstes Jahr
Sie möchten jetzt Erhat ihr heute
Okoliczniki miejsca (Wo? Wohin? Woher?)
ins Kino.
nach Kanadaum.
in Kanadawohnen.
vor der Schule gegeben.
ein Geschenk
P
1
rzekształć poniższe zdania. Zacznij od podanego
elementu.
1Klaus lebt seit 20 Jahren in Deutschland.
A Seit 20 Jahren _________________________________________________________.
B In Deutschland _______________________________________________________.
2Unsere Mannschaft spielt heute sehr gut.
A Heute ________________________________________________________________________.
B Sehr gut ___________________________________________________________________.
3Er geht nur bei Grün über die Straße.
A Nur bei Grün ___________________________________________________________.
B Über die Straße ______________________________________________________.
222
________________________________________________________________________________________.
5eine Zigarre / mein Opa / nach dem Mittagessen / im
Garten / rauchen
________________________________________________________________________________________.
6nach dem Unterricht / in der Schule / Kai / bleiben /
müssen
________________________________________________________________________________________.
podanych elementów utwórz zdania oznajmujące
Z
3
einen Hund
ihm
einen Hund
Die Mutter schenkt
ihn
ihrem Sohn
4nach Kroatien / mit dem Auto / meine Eltern / fahren /
möchten
zaczynające się od podanego wyrazu.
1Klaus / der Chef / sein Auto / leihen
Klaus ______________________________________________________________________________.
2die Kinder / zum Geburtstag / eine CD /
die Mutter / schenken
Die Kinder _____________________________________________________________________.
3ein Fahrrad / der Vater / der Sohn / kaufen
Der Vater ______________________________________________________________________.
4der Text / der Lehrer / der Schüler / erklären
Der Lehrer ____________________________________________________________________.
5Dana und Jana / die Fotos aus den Ferien /
die Eltern / zeigen
Dana und Jana ____________________________________________________________.
Odpowiedz
twierdząco. Zamień wyrożnioną część
4
zdania na zaimek osobowy w odpowiednim przypadku. Uważaj na jego miejsce w zdaniu.
1Hast du der Oma den Schal geschenkt?
Ja, __________________________________________________________________________________.
2Hast du dem Hund das Wasser gegeben?
Ja, __________________________________________________________________________________.
3Hast du dem Vater dein Zeugnis gezeigt?
Ja, __________________________________________________________________________________.
4Hast du deiner Schwester ein Märchen vorgelesen?
Ja, __________________________________________________________________________________.
5Hast du dem Nachbarn dein Motorrad verkauft?
Ja, __________________________________________________________________________________.
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
24 ZDANIA PYTAJĄCE
Zapytaj
o wyróżniony element zdania.
2
Budowa pytań o rozstrzygnięcie (tzw. Ja- / Nein-Frage):
Spielst
Wollen
Habt
du heute Fußball?
Sie etwas
ihr Peter
essen?
gesehen?
1Frau Schmidt fährt morgen in den Urlaub.
_______________________________________________________________________________________?
2Sören hilft seinem Bruder bei den Hausaufgaben.
_______________________________________________________________________________________?
3Wir treffen uns vor dem Eingang.
_______________________________________________________________________________________?
Budowa pytań szczegółowych (tzw. W-Frage):
Wann
Wie
Wo
Warum
machen
spricht
willst
hast
Sie Urlaub?
man das?
du?
du nicht?
aus?
schlafen?
angerufen?
4Der Film dauert zwei Stunden.
_______________________________________________________________________________________?
5Der Journalist spricht mit einem Politiker.
_______________________________________________________________________________________?
3 Z podanych elementów utwórz pytania szczegółowe.
Pytania szczegółowe w języku niemieckim:
Wer
Wen
Wem
Wessen
Auf wen
Mit wem
sitzt dort?
rufst du an?
hilfst du?
Wohnung ist das?
wartest du?
telefonierst du?
o rzeczy
Was
Worüber
Wovon
hast du gesehen?
diskutieren sie?
erzählt er?
o cechy/
właściwości
osób i rzeczy
Was für ein
Welchen
Wie Bett braucht ihr?
Schrank kaufst du?
ist die Lampe?
o ilość/
miarę Wie hoch
Wie alt ist das Haus?
ist dein Vater?
o czas
Wann
Wie lange
Bis wann
Wie oft treffen wir uns?
dauert der Film?
kann ich schlafen?
siehst du sie?
o miejsce
Wo
Wohin
Woher
steht das Haus?
stellt sie die Blumen?
kommt er?
o przyczynę
gehen wir nicht spazieren?
o warunek
Warum
Wann
o sposób
Wie
ist das passiert?
o osoby
macht er Pause?
1Klaus / besuchen / seine Eltern / wie oft
_______________________________________________________________________________________?
2die Party / nicht / stattfinden / warum
_______________________________________________________________________________________?
3du / auf dem Foto / sehen / wen
_______________________________________________________________________________________?
4du / Musik / welche / hören / gern
_______________________________________________________________________________________?
5du / wissen / das alles / woher
_______________________________________________________________________________________?
O
4
co spytano te osoby? Zapisz pytania
do podanych odpowiedzi.
1– ____________________________________________________________________________________?
– Ja, morgen haben wir frei.
2– ____________________________________________________________________________________?
– Nein, Berta kann nicht Ski fahren.
3– ____________________________________________________________________________________?
– Ja, Reiner ist schlafen gegangen.
4– ____________________________________________________________________________________?
– Ja, ich habe Angst vor Mäusen.
5– ____________________________________________________________________________________?
– Ja, Italien liegt im Süden.
podanych elementów utwórz pytania
Z
5
o rozstrzygnięcie.
1Ilona / zufrieden / mit der Arbeit / sein
Uzupełnij
zdania zaimkami pytającymi.
1
1 ____________________ treffen wir uns? – Um 7 Uhr.
2 ____________________ ist der Mann auf dem Foto? – Das ist
mein Freund.
3 ____________________ ist dieser Berg? – 2456 Meter.
4 ____________________ kommst du? – Aus Köln.
5 ____________________ ist dieses Haus? – Bestimmt 50 Jahre.
6 ____________________ Film habt ihr gesehen? – Den neuen
James-Bond-Film.
7 ____________________ fahren wir jetzt? – Zu mir nach Hause.
_______________________________________________________________________________________?
2zum Skifahren / nach Österreich / wir / fahren
_______________________________________________________________________________________?
3du / mir / etwas Süßes / kaufen
_______________________________________________________________________________________?
4ihr / an die Ostsee / wollen / mitfahren
_______________________________________________________________________________________?
5du / ausmachen / das Licht / vor dem Schlafengehen
_______________________________________________________________________________________?
223
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
25 ZDANIA WSPÓŁRZĘDNIE ZŁOŻONE
13Die Eltern kaufen kein neues Haus.
Sie fahren lieber ins Ausland. (sondern)
Zdania współrzędnie złożone z szykiem prostym:
_______________________________________________________________________________________
14Dieser Computerbildschirm ist sehr groß.
Er ist auch sehr teuer. (aber)
• und i, np.: Elke geht nach Hause und du bleibst hier.
• aber ale, np.: Ich verstehe dich, aber dein Plan ist nicht gut.
• oder albo/lub, np.: Wir fahren für zwei Tage nach
München, oder wir bleiben in Berlin.
• denn ponieważ, np.: Wir müssen in einer
Jugendherberge übernachten, denn Hotels sind teuer.
• sondern lecz, np.: Wir machen keine Party zu Hause,
sondern wir gehen in einen Pub.
_______________________________________________________________________________________
15Du musst gleich gehen. Du kommst zu spät. (sonst)
_______________________________________________________________________________________
16Es ist schon dunkel. Paul macht das Licht an. (deswegen)
_______________________________________________________________________________________
17Wir kommen zu dir. Du besuchst uns. (oder)
Uwaga! W zdaniach współrzędnie złożonych ze spójnikami
wymagającymi szyku prostego czasownik zajmuje drugie miejsce
w zdaniu.
_______________________________________________________________________________________
18Herr Müller ist müde. Er macht eine Pause. (also)
_______________________________________________________________________________________
19Dieses Zimmer gefällt mir. Es hat große Fenster und
einen Balkon. (denn)
Zdania współrzędnie złożone z szykiem przestawnym:
• deshalb / darum / deswegen dlatego, np.: Sie war
krank, deshalb konnte sie nicht kommen.
• also / so więc/zatem, np.: Petra will Medizin
studieren, also lernt sie Biologie und Chemie.
• trotzem mimo to, np.: Das Wetter war schlecht,
trotzdem haben wir den Ausflug gemacht.
• sonst w przeciwnym razie, np.: Du solltest die
Tabletten regelmäßig einnehmen, sonst wirst du nicht
gesund.
_______________________________________________________________________________________
10
Monika ist krank. Sie kann nicht zu der
Geburtstagsfeier gehen. (darum)
_______________________________________________________________________________________
3
aber also denn oder sondern sonst
trotzdem und
Uwaga! W zdaniach współrzędnie złożonych ze spójnikami
wymagającymi szyku przestawnego czasownik zajmuje miejsce
zaraz po spójniku.
1Ich habe jetzt keine Zeit, ______________ ich muss gleich
zum Training gehen.
2Beeile dich, ______________ fährt der Zug ohne uns.
3Ich habe keine Lust auf eine Bergwanderung,
______________ ich kann mit der Seilbahn fahren.
4Die Sonne scheint, ______________ ist es kalt.
5Sie liebt ihn nicht, ______________ er würde alles für sie
machen.
6Kannst du es alleine machen, ______________ soll ich dir
helfen?
7Herr Krause ist heute nicht im Büro, ______________ er
arbeitet zu Hause.
8Unsere Mannschaft will den Meistertitel haben,
______________ trainiert sie jeden Tag fleißig.
Połącz
pasujące do siebie fragmenty zdań.
1
1Ich bleibe zu Hause
2Wir essen heute im Restaurant,
3Maria ist krank,
4Wir fliegen in den Urlaub,
5 Setz die Mütze auf,
6Die Kinder lernen nicht,
7Es ist kalt,
8Milena hat morgen eine Prüfung,
A B C D E F G H also muss sie heute lernen.
denn der Bus fährt zu lange.
sondern sie spielen.
und werde heute lernen.
trotzdem trägt er keinen Mantel.
deshalb geht sie zum Arzt.
sonst erkältest du dich.
oder wir können selbst etwas kochen.
Połącz
zdania spójnikami podanymi
2
w nawiasach.
11Das Wetter war gut. Wir konnten uns am Strand
sonnen. (und)
_______________________________________________________________________________________
12Claudia und Christian haben wenig Geld.
Sie sind glücklich. (trotzdem)
_______________________________________________________________________________________
224
Wpisz właściwe spójniki.
4
Utwórz zdania z podanych elementów.
1ein englisches Buch / lesen / aber / nichts / er / verstehen
Maik ______________________________________________________________________________.
2heute / länger / schlafen / denn / Sonntag / es / sein
Ich __________________________________________________________________________________.
3einkaufen / kochen / du / und
Ich __________________________________________________________________________________.
4 ich / Bücher / lesen / spielen / oder / ich / Gitarre
In der Freizeit ______________________________________________________________.
5müde / sein / er / trotzdem / einschlafen / können /
nicht
Markus __________________________________________________________________________.
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
26 Z
DANIA Z PODWÓJNYMI
SPÓJNIKAMI
27 Z
DANIA DOPEŁNIENIOWE
(DASS, OB, WER, WAS, WO, WIE)
• entweder ... oder … albo…, albo…, np.: Entweder
fahren wir mit dem Bus, oder wir gehen zu Fuß.; Entweder
fahren wir ans Meer oder ins Gebirge.
• weder … noch … ani…, ani…, np.: Weder liest er Bücher
noch geht er ins Theater.;
Er ist weder zu Hause noch in der Schule.
• zwar …, aber … wprawdzie…, ale…, np.: Zwar lerne ich
Spanisch, aber ich verstehe Julio nicht.;
Dieses Auto ist zwar schön, aber sehr teuer.
• einerseits … andererseits … z jednej strony…,
z drugiej strony…, np.: Einerseits war er mit dem zweiten
Platz zufrieden, andererseits war er enttäuscht.; Einerseits
schmecken Hamburger gut, andererseits sind sie
ungesund.
• sowohl … als auch … zarówno…, jak i…, np.:
In diesem Zimmer kannst du sowohl schlafen als auch
arbeiten.; Mario ist sowohl Schauspieler als auch Sänger.
• nicht nur …, sondern auch … nie tylko…, lecz także, np.:
Jana spielt nicht nur Tennis, sondern auch Volleyball.
• dass że, np.: Ich glaube, dass du mehr Sport treiben musst.
• ob czy, np.: Weiß jemand, ob Johanna kommt?
• wer kto, np.: Wir müssen entscheiden, wer die Getränke
kauft.
• was co, np.: Du kannst nehmen, was du willst.
• wo gdzie, np.: Ich kann mich nicht daran erinnern,
wo das war.
• wie jak, np.: Sag mir, wie du dich fühlst.
Uwaga! Sowohl … als auch … oraz nicht nur ... sondern
auch ... stosuje się do łączenia takich samych części zdania,
podczas gdy pozostałe spójniki podwójne mogą łączyć także
zdania.
1
Uzupełnij
zdania podanymi spójnikami.
1Der alte Mann kann nicht lesen. Der alte Mann kann
nicht schreiben. (weder ... noch ...)
_________________________________________________________________________________________
2In unserer Schule können wir Englisch lernen.
In unserer Schule können wir auch Spanisch lernen.
(sowohl ... als auch …)
_________________________________________________________________________________________
3Der Millionär hat eine Villa. Der Millionär hat auch
eine große Jacht. (nicht nur …, sondern auch …)
_________________________________________________________________________________________
4Du machst deine Hausaufgaben. Du bleibst heute
Abend zu Hause. (entweder ... oder …)
_________________________________________________________________________________________
5Das Geschenk gefällt mir. Ich brauche es nicht.
(einerseits ..., andererseits …)
_________________________________________________________________________________________
6Wir kaufen einen Ford. Wir kaufen einen Audi.
(entweder ... oder …)
_________________________________________________________________________________________
7Mario hat kein Geld für die Reise. Mario hat keine
Zeit für die Reise. (weder … noch …)
_________________________________________________________________________________________
8Ich habe wenig Zeit. Ich helfe dir. (zwar …, aber …)
_________________________________________________________________________________________
Uwaga! We wszystkich zdaniach złożonych podrzędnie
czasownik w formie osobowej zajmuje ostatnie miejsce w zdaniu.
1
Uzupełnij
zdania spójnikami dass i ob.
1Ich möchte gerne wissen, ____________ die Reise nach
Australien teuer ist.
2Der Lehrer weiß, ____________ wir die Schule
geschwänzt haben.
3Wer hat gesagt, ____________ der Unterricht schon zu Ende
ist?
4Hast du die Mutter gefragt, ____________ wir heute
ausgehen dürfen?
5Ich vermute, ____________ ich zu Weihnachten einen
Computer bekomme.
6Könnten Sie mir bitte sagen, ____________ der Zug
Verspätung hat?
7Wir werden sehen, ____________ ihr alles könnt.
2Użyj w zdaniach podanych spójników lub
zaimków pytających.
dass ob wer was wo wie wann
1Karl will nicht sagen, ____________ er in der Tasche hat.
2Hast du gehört, ____________ die Vorlesung beginnt?
3Es ist schade, ____________ Marika nicht mitkommen kann.
4Sag mir bitte, ____________ es der Tante geht.
5Wer weiß, ____________ er überhaupt noch kommt.
6Ich habe leider nicht gesehen, ____________ das Rennen
gewonnen hat.
7Wissen Sie, ____________ die Toilette ist?
225
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
28 ZDANIA OKOLICZNIKOWE
PRZYCZYNY (WEIL) ORAZ ZDANIA
PRZYZWALAJĄCE (OBWOHL)
29 Z
DANIA OKOLICZNIKOWE
CZASU (WENN, ALS, BEVOR, BIS,
NACHDEM, SEITDEM, WÄHREND)
• weil ponieważ, np.: Reinhold lebt allein, weil er keine Zeit
für eine Familie hat.
• obwohl chociaż, np.: Ich esse manchmal etwas Süßes,
obwohl ich auf Diät bin.
• wenn kiedy/gdy, np.: Es gibt immer Apfelkuchen, wenn
1
Połącz pasujące do siebie fragmenty zdań.
1Ich lese das Buch, 2Ramon kauft sich ein Auto,
3Jana lernt Arabisch, 4Mario geht nicht in die Schule, 5Sven geht spazieren, A B C D E obwohl es regnet.
weil er krank ist.
weil die Handlung spannend ist.
obwohl es kompliziert ist.
obwohl er wenig Geld hat.
2Ułóż zdania z podanych elementów.
1essen / wenig / ich / keinen Appetit / haben / weil
Ich __________________________________________________________________________________.
2zu Hause / bleiben / das Wetter / schön / sein / obwohl
Wir _________________________________________________________________________________.
3sein / Single / sie / ein nettes Mädchen / sein /
obwohl
Jana _______________________________________________________________________________.
4Fußball / spielen / sein Hobby / es / sein / weil
Herr Schmidt _________________________________________________________________.
5diese Schuhe / nicht kaufen / sie / zu klein / sein /
weil
Frau Lange ____________________________________________________________________.
U
3
zupełnij zdania spójnikiem weil lub obwohl.
1Ich gehe zur Post, __________ ich einen Brief abschicken
will.
2Ich rauche gern, __________ das ungesund ist.
3 __________ es zu kalt ist, gehen wir heute nicht baden.
4Chris hat verschlafen, __________ der Wecker nicht
geklingelt hatte.
5 __________ der Lehrer nett ist, habe ich Angst vor ihm.
226
ich meine Oma besuche.
• als kiedy/gdy, np.: Er hat das Buch gelesen, als er
zehn Jahre alt war.
• nachdem po tym jak, np.: Erich will studieren,
nachdem er das Gymnasium abgeschlossen hat.
• bevor zanim, np.: Ich mache dir etwas zum Essen, bevor
ich zur Arbeit gehe.
• seitdem odkąd, np.: Jana liest mehr Bücher, seitdem der
Fernseher kaputt ist.
• bis aż/dopóki, np.: Bis du erwachsen bist, musst du auf
die Eltern hören.
• während podczas, np.: Kannst du das Geschirr
spülen, während ich Staub wische?
• solange jak długo, np.: Sei bitte leise, solange Vater
schläft.
• sooft jak często, np.: Sooft ich ihn anrufe, ist er nie zu
Hause.
Uwaga! Spójnika als używa się tylko do wyrażania jednorazowych
czynności, zdarzeń z przeszłości. Spójnika wenn używa się
w pozostałych przypadkach, tzn. w odniesieniu do teraźniejszości, przyszłości oraz przeszłości, jeśli czynność się powtarzała.
1Połącz pasujące do siebie fragmenty zdań.
1Frau Krause hat Stefan vertreten, 2Wir müssen nicht mehr mit der Straßenbahn
fahren, 3Du wirst das Gedicht lernen, 4Karl wohnt bei seiner Schwester, 5Ich gehe ins Theater, 6Der Vater ruft dich an, A B C D E F sooft ich kann.
während er krank war.
seitdem wir ein Auto haben.
wenn er zu Hause ist.
solange seine Wohnung renoviert wird.
bis du es auswendig kannst.
2Uzupełnij zdania spójnikiem wenn lub als.
1
ich meine Oma besuchte, gab es immer
Pflaumenkuchen.
2Ich bin in den Kindergarten gegangen, ____________ ich
noch fünf Jahre alt war.
3Ich brauche Ruhe, ____________ ich lerne.
4Meine Mutter war erst 19, ____________ ich geboren wurde.
____________ ich 18 Jahre alt war, habe ich den
5
Führerschein gemacht.
____________ ich mit dem Zug gefahren bin, gab es oft
6
Verspätung.
____________
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
30 Z
DANIA OKOLICZNIKOWE CELU
(DAMIT, UM … ZU)
• damit aby/żeby, np.: Sie hilft David, damit er die
Prüfung besteht.
• um … zu aby/żeby, np.: Ich mache Urlaub, um mich zu
erholen.
Uwaga! Jeżeli w zdaniu głównym i w zdaniu okolicznikowym
celu podmiot jest ten sam, stosuje się konstrukcję bezokolicznikową z zu, np.: Ich treibe Sport, um fit zu sein. Jeśli podmioty są
różne, zdania łączy się spójnikiem damit, np.: Die Eltern schicken ihren Sohn nach England, damit er dort studiert.
D
1
okończ, przekształcając podane w nawiasach zdania
31 ZDANIA PRZYDAWKOWE
Zdanie przydawkowe zastępuje w zdaniu przydawkę
i określa rzeczownik w zdaniu głównym.
Funkcje spójników pełnią zaimki względne.
Zaimki względne:
m
Singular
f
Plural
n
Nom.
der
die
das
die
Gen.
dessen
deren
dessen
deren
Dat.
dem
der
dem
denen
Akk.
den
die
das
die
w konstrukcje z um ... zu.
Uwaga! Zdanie przydawkowe stoi zawsze za rzeczownikiem,
który określa.
Frank fährt nach Berlin, …
1 ____________________________________________. (Er will Deutsch lernen.)
2 ____________________________________________. (Er will neue Leute
kennen lernen.)
3 ____________________________________________. (Er will dort studieren.)
Uwaga! Forma zaimka względnego zależy od rodzaju i liczby
rzeczownika, do którego się odnosi, oraz od czasownika, który
decyduje o przypadku.
r. żeński, lp.
celownik (Dativ)
Die Frau, der das Buch gehört, wohnt hier.
2Odpowiedz na pytania. Użyj zdań z damit.
1Warum sprichst du so laut? (Du sollst mich besser hören.)
________________________________________________________________________________________.
2Warum hat er grüne Haare? (Alle Leute sollen ihn
bemerken.)
________________________________________________________________________________________.
3Warum hilfst du der Mutter? (Sie soll sich erholen.)
________________________________________________________________________________________.
3Połącz zdania za pomocą konstrukcji um ... zu.
1Clara hat Paul angerufen. Sie wollte mit ihm in die
Disco gehen.
________________________________________________________________________________________
2Klaus und Klara essen gesund. Sie wollen fit bleiben.
________________________________________________________________________________________
3Ich gehe morgen ins Einkaufszentrum. Ich will mir
eine neue Hose kaufen.
________________________________________________________________________________________
4Maike stellt jeden Abend den Wecker. Sie will nicht
verschlafen.
________________________________________________________________________________________
5Sie zieht sich warm an. Sie will sich nicht erkälten.
________________________________________________________________________________________
4
Połącz zdania za pomocą damit lub um ... zu.
1Ich schlafe lange. Ich will mich erholen.
_________________________________________________________________________________________
2Der Chef hat einen Witz erzählt. Seine Mitarbeiter
sollen nicht traurig sein.
_________________________________________________________________________________________
3Die Eltern kaufen Karl viele Bücher. Er soll mehr lesen.
_________________________________________________________________________________________
4Petra geht zum Schuster. Sie will ihre Schuhe reparieren lassen.
_________________________________________________________________________________________
rzeczownik
die Frau
r. żeński, lp.
czasownik gehören
wymagający
celownika (Dativ)
Uwaga! Jeśli czasownik zdania przydawkowego wymaga
przyimka, to występuje on przed zaimkiem względnym, np.:
Das Haus, in dem ich wohne, ist schon alt.
Wstaw
właściwy zaimek względny.
1
1Wer ist der Mann auf dem Foto, ________________ du mir
gezeigt hast?
2Die Frau, ________________ ich geholfen habe, hat „Danke
schön“ gesagt.
3Hast du den Film gesehen, ________________ jetzt im
„Colosseum” läuft?
4Das Haus, in ________________ deine Familie wohnt, ist sehr
alt.
5Kennst du die Kinder, ________________ in unserem Garten
spielen?
6Die Insel, auf ________________ wir unseren Urlaub
verbrachten, heißt Rügen.
2Połącz zdania. Zdania z nawiasów przekształć
w zdania przydawkowe.
1Das Buch ist langweilig. (Du hast mir das Buch zum
Lesen gegeben.)
_________________________________________________________________________________________
2Das ist der Mann. (Der Mann hat Peter das Geld
gestohlen.)
_________________________________________________________________________________________
3Die Frau ist noch nicht da. (Wir warten auf die Frau.)
_________________________________________________________________________________________
4Die Zeitung liegt auf dem Tisch. (Der Vater sucht die
Zeitung.)
_________________________________________________________________________________________
227
G R A M AT Y K A
BUDOWA ZDANIA
32 K
ONSTRUKCJE BEZOKOLICZNIKOWE
Z ZU I BEZ ZU
Czasowniki, po których drugi czasownik występuje
samodzielnie na końcu zdania w formie bezokolicznika:
• czasowniki modalne, np.: Wir wollen heute Abend ins
Theater gehen.
• czasownik lassen, np.: Ich lasse mir Haare schneiden.
• czasowniki wyrażające wrażenia zmysłowe: hören,
sehen, fühlen, spüren, np.: Ich sehe den Vater kommen.
• czasowniki wyrażające ruch: kommen, gehen, fahren,
np.: Ich gehe zu McDonald‘s etwas zum Essen holen.
• czasownik bleiben, np.: Ich bleibe noch etwas im Bett
liegen.
Konstrukcje z zu występują po:
• samodzielnych czasownikach, np.:
aufhören, np.: Ich höre auf, ungesund zu essen.
anfangen, np.: Ich fange an, Deutsch zu lernen.
erlauben, np.: Ich erlaube meinem Sohn nicht, lange vor
dem Computer zu sitzen.
vorhaben, np.: Ich habe vor, die Ferien im Ausland zu verbringen.
versuchen, np.: Ich versuche, leise zu sein.
sich freuen, np.: Ich freue mich, euch wiederzusehen.
• następujących konstrukcjach, np.:
haben + rzeczownik, np.: Ich habe keine Zeit,
Hausaufgaben zu machen.; Ich habe Lust, noch länger
zu arbeiten.; Ich habe Angst, zu spät zu kommen.;
Ich habe die Gelegenheit, im Fernsehen aufzutreten.
es + sein + przymiotnik/imiesłów, np.: Es ist schwer, jeden
Tag um 6 Uhr aufzustehen.; Es ist verboten, während der
Fahrt die Zugtür zu öffnen.
es + sein + rzeczownik, np.: Es ist ein schöner Gedanke,
ausschlafen zu können.; Es ist ein schönes Gefühl, der
Gewinner zu sein.
Uwaga! Jeżeli drugi czasownik w zdaniu jest czasownikiem
prostym bądź nierozdzielnie złożonym, stawiamy zu bezpośrednio
przed tym czasownikiem, np.: Es ist notwendig, mehr zu arbeiten.;
Er hofft, sich im Urlaub zu entspannen.
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych zu zajmuje
miejsce między przedrostkiem a czasownikiem głównym, np.:
Ich habe die Absicht, morgen um 6 Uhr aufzustehen.
W konstrukcjach z czasownikiem modalnym zu występuje
między czasownikiem w bezokoliczniku a czasownikiem modalnym, np.: Es ist nicht angenehm, lügen zu müssen.
Jeżeli występuje kilka równoważnych konstrukcji z zu, to zu
występuje w każdej z nich, np.: Es macht mir keinen Spaß, nur
abzuwaschen, Staub zu wischen und zu kochen.
228
R
1
ozstrzygnij: bezokolicznik z zu czy bez zu?
1Heute muss ich noch zur Post ____________ gehen.
2Klaus freut sich, wieder zu Hause ____________ sein.
3Ich habe vor, eine Stunde täglich ____________ joggen.
4Sonntags bleibt Manne etwas länger im Bett
____________ liegen.
5Ist es möglich, ein Glas Wasser ____________ bekommen?
6Deine Schwester darf keinen Kaffee ____________
trinken.
7Gehst du oft ____________ tanzen?
8Er hofft, sich im Gebirge erholen ____________ können.
Z
2
podanych elementów utwórz zdania.
1er / versuchen / während der Klassenarbeit /
abschreiben
________________________________________________________________________________________.
2das Kind / hören / der Vater / kommen
________________________________________________________________________________________.
3ich / keine Lust / haben / die Hausaufgaben /
machen
________________________________________________________________________________________.
4meine Mutter / aufhören / Überstunden / machen
________________________________________________________________________________________.
5Maria / gehen / heute Abend / schwimmen
________________________________________________________________________________________.
6es / verboten / sein / hier / Alkohol / trinken
________________________________________________________________________________________.
7ich / lernen / in den Ferien / tauchen
________________________________________________________________________________________.
8Maja / Angst / haben / morgen / verschlafen
________________________________________________________________________________________.

Zajrzyj do środka - Księgarnia Poltax.waw.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Die Ausgrabungen in Bourges, und die Rolle der Aristocratie in der

zgłoszenie pl_de