docPsychiatria
download 
Reklamacja Transkrypt
Psychiatria
Psychiatria Tom I Podstawy psychiatrii Pod redakcj¹ Adama Bilikiewicza Stanis³awa Pu¿yñskiego Janusza Rybakowskiego Jacka Wciórki Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wroc³aw 2002 Spis treści Przedmowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VIII 1. Dzieje psychiatrii – Tadeusz Nasierowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 2. Podstawy teoretyczne wspó³czesnej psychiatrii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.1 Neuroanatomia – Janusz Moryœ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Os³ona kostna oœrodkowego uk³adu nerwowego 47 Opony mózgowia 48 Budowa komórkowa uk³adu nerwowego 50 Zarys rozwoju uk³adu nerwowego i jego najczêstsze zaburzenia 53 Piêtrowy podzia³ uk³adu nerwowego 55 Mózgowie 55 Rdzeñ krêgowy 69 Unaczynienie uk³adu nerwowego 71 Podstawy anatomiczne zaburzeñ psychicznych 73 Uk³ad komorowy i kr¹¿enie p³ynu mózgowo-rdzeniowego 77 Uk³ad anatomiczny 77 2.2 Obrazy neuropatologiczne w chorobach mózgu – Jerzy Kulczycki . . . . . 80 Metody badañ stosowane w patologii uk³adu nerwowego 80 Zmiany neuropatologiczne w wybranych chorobach mózgu 83 Encefalopatie 92 Schizofrenia 93 2.3 Badania genetyczne w psychiatrii – Joanna Hauser, Malwina Czarny-Ratajczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Genetyka populacyjna 96 Dziedziczenie chorób uwarunkowanych genetycznie 99 Genetyka molekularna 103 Kierunki przysz³ych badañ 113 2.4 Podstawy neurobiologii – Jerzy Vetulani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Najwa¿niejsze pojêcia dotyczace przekaŸnictwa synaptycznego 116 Schemat dzia³ania receptorów metabotropowych 118 Ligandy, agoniœci, antagoniœci 119 Przekazywanie sygna³ów w ustroju 120 Teorie receptorowe 122 Szybka i powolna transmisja synaptyczna 122 Klasy neuroprzekaŸników 123 Sygna³y zwrotne 132 G³ówne uk³ady neuroprzekaŸnikowe mózgu 135 2.5 Neurobiologia zaburzeñ psychicznych – Stanis³aw Pu¿yñski, Janusz Rybakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Neurobiologia chorób afektywnych 151 Neurobiologia schizofrenii 159 Neurobiologia zaburzeñ lêkowych i zwi¹zanych ze stresem 164 Neurobiologia uzale¿nienia od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych 170 Neurobiologia choroby Alzheimera 173 2.6 Biologiczne mechanizmy stresu – Jerzy Landowski . . . . . . . . . . . . . . . 179 Definicja stresu 180 Mechanizmy reakcji stresowej 182 Stres ostry a przewlek³y 185 Model predyspozycja–stres 186 Rola stresu w patogenezie niektórych zaburzeñ psychicznych 187 Wp³yw leków psychotropowych na stres 189 2.7 Neuroendokrynologia – Jerzy Landowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Uk³ad podwzgórze–przysadka 192 Podzwgórze 192 Przysadka i kontrolowane przez ni¹ gruczo³y 195 Szyszynka 197 Interakcje neuroendokrynne 197 Schorzenia endokrynne a objawy i zaburzenia psychiczne 199 Nieprawid³owoœci uk³adu endokrynnego w wybranych zaburzeniach psychicznych 200 Uk³ady: neuroendokrynny i odpornoœciowy 202 Spis treści VI 2.8 Neuroimmunologia zaburzeñ psychicznych – Janusz Rybakowski . . . . 204 Uk³ad odpornoœciowy: interakcje z uk³adem nerwowym oraz endokrynnym 204 Zaburzenia czynnoœci uk³adu odpornoœciowego w depresji 206 Zaburzenia czynnoœci uk³adu odpornoœciowego w schizofrenii 208 Zmiany czynnoœci uk³adu odpornoœciowego w innych zaburzeniach psychicznych 210 Neuroimmunologia a niektóre leki psychotropowe 211 2.9 Neurobiologia snu – Waldemar Szelenberger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Definicja i parametry fizjologiczne 213 Regulacja snu 216 Sen jako proces lokalny 218 Regulacja biochemiczna 220 Anatomiczne pod³o¿e snu i czuwania 220 Dynamika zmian czynnoœciowych w mózgu 222 Pozbawienie snu 223 Biologiczna rola snu 223 2.10 Zaburzenia psychiczne w œwietle koncepcji ewolucji i socjobiologii – Janusz Rybakowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 Rozwój ewolucyjnych i socjologicznych koncepcji zachowania 224 Czynnoœæ oœrodkowego uk³adu nerwowego i zachowanie w œwietle koncepcji ewolucji i socjobiologii 226 Interpretacja zaburzeñ psychicznych w œwietle koncepcji socjobiologii i ewolucji 228 Uwagi koñcowe 234 2.11 Rozwój psychiczny cz³owieka – Irena Namys³owska . . . . . . . . . . . . . . 235 Rozwój psychiczny cz³owieka 239 Indywidualny cykl ¿ycia cz³owieka 242 Cykl ¿ycia rodziny 254 2.12 Podstawy psychologiczne wspó³czesnej psychiatrii – Czes³aw Czaba³a . . . 260 Teorie psychodynamiczne 260 Koncepcje behawioralno-poznawcze 263 Koncepcje humanistyczne 266 Koncepcje systemowe 269 2.13 Neuropsychologia – Danuta K¹dzielawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273 Charakterystyka dyscypliny 273 Modele funkcjonowania psychicznego i ich powi¹zania ze strukturami mózgu 277 Diagnoza neuropsychologiczna 280 Perspektywy rozwoju dyscypliny 287 2.14 Podstawy socjologiczne wspó³czesnej psychiatrii – W³odzimierz Brodniak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 Podstawowe pojêcia socjologii w kontekœcie psychiatrii 290 Metodologia badañ socjologicznych 295 Podstawowe metody i narzêdzia badawcze 296 Socjologiczne teorie i koncepcje w kontekœcie zaburzeñ psychicznych i psychiatrycznych 298 Zaburzenia psychiczne jako przedmiot badañ spo³ecznych 303 2.15 Epidemiologia psychiatryczna – Andrzej Kiejna . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310 Pomiary stanu zdrowia zbiorowoœci w odniesieniu do zaburzeñ psychicznych 311 Rozwój epidemiologii psychiatrycznej 313 3. Psychopatologia – Jacek Wciórka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 Podstawy analizy psychopatologicznej 322 Objawy zaburzeñ psychicznych 333 Zespo³y zaburzeñ psychicznych 404 4. Diagnostyka psychiatryczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 4.1 Badanie psychiatryczne – Adam Bilikiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 Wywiad 439 Ocena stanu psychicznego 443 Sposoby komunikacji z pacjentem 445 Spis treści VII 4.2 Narzêdzia oceny stanu psychicznego – Stanis³aw Pu¿yñski, Jacek Wciórka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 453 Standaryzacja oceny stanu psychicznego 454 Typy narzêdzi 455 Konstrukcja narzêdzi 457 Ocena wartoœci narzêdzi 462 Normalizacja wyników 466 Przeglad wa¿niejszych narzêdzi 467 4.3 Metody psychologiczne w diagnostyce psychiatrycznej – Ewa Habrat-Prag³owska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 527 Cele diagnozy psychologicznej 527 Rozmowa psychologiczna 527 Wywiad psychologiczny 530 Obserwacja 531 Diagnoza poziomu funkcjonowania inelektualnego 532 Metody kwestionariuszowe w ocenie psychologicznej 532 Metody projekcyjne 536 Ocena formalnych zaburzeñ myœlenia 537 Techniki diagnostyczne z wykorzystaniem komputera 537 Uwagi koñcowe 538 4.4 Ocena neuropsychologiczna – Alina Borkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 539 Neuropsychologiczna ocena funkcji poznawczych 539 Zaburzenia funkcji poznawczych w schizofrenii 545 Zaburzenia funkcji poznawczych w chorobach afektywnych 548 Nowe mo¿liwoœci diagnostyki deficytów poznawczych w psychiatrii: neuroobrazowanie mózgu w trakcie wykonywania testów neuropsychologicznych 549 4.5 Neuropsychologiczna ocena zespo³ów otêpiennych – S³awomira Kotapka-Minc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551 Metody badania procesów poznawczych 552 4.6 Badania neuroobrazuj¹ce w chorobach oœrodkowego uk³adu nerwowego – Jerzy Kulczycki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 558 Zapalenie mózgu o ró¿nej etiologii 560 Choroby zwyrodnieniowe 564 Encefalopatie o ró¿nej etiologii 567 4.7 Obrazowanie mózgu w schizofrenii i chorobach afektywnych – Marek Jarema, Janusz Rybakowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571 Schizofrenia 571 Choroby afektywne 573 4.8 Badania neurofizjologiczne – Waldemar Szelenberger. . . . . . . . . . . . . . 576 Badanie elektroencefalograficzne 576 Badanie polisomnograficzne 583 Badanie potencja³ów wywo³anych 584 Analiza widma i analiza przestrzenna EEG 587 Badania aktywnoœci elektrodermalnej 589 4.9 Badania laboratoryjne w psychiatrii – Jerzy Landowski . . . . . . . . . . . . 591 Diagnostyka choroby somatycznej 591 Badania laboratoryjne u osób stosuj¹cych substancje psychoaktywne 594 Monitorowanie farmakoterapii zaburzeñ psychicznych 594 Markery biochemiczne w wybranych zaburzeniach psychicznych 599 Skorowidz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 603 Przedmowa Od czasu ukazania siê poprzednich polskich podrêczników: Psychiatrii pod redakcj¹ S. D¹browskiego, J. Jaroszyñskiego i S. Pu¿yñskiego (1987) oraz Psychiatrii klinicznej T. Bilikiewicza (1988) minê³o ju¿ kilkanaœcie lat. Ostatnie dziesiêciolecie XX wieku, zwane równei¿ dekad¹ badañ nad mózgiem, przynios³o ogromny postêp wiedzy dotycz¹cej zarówno patogenezy zaburzeñ psychicznych, ich leczenia, jak równie¿ nowych ujêæ klasyfikacyjnych. Sytuacja ta stworzyla piln¹ potrzebê opracowania polskiego podrêcznika uwzglêdniaj¹cego te osi¹gniêcia, a jednoczeœnie przydatnego w szkoleniu psychiatrów zgodnie z wprowadzanym obecnie nowym programem specjalizacyjnym. Inicjatywa takiego opracowania wysz³a od Zarz¹du G³ównego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz konsultanta krajowego w tej dziedzinie. Niniejszy podrêcznik pojawia siê na pocz¹tku XXI wieku, ale wpisuje siê w historiê polskiego piœmiennictwa psychiatrycznego siêgaj¹c¹ koñca XIX stulecia. Jest dzie³em zbiorowym, a w jego przygotowaniu uczestniczy³o wielu wybitnych znawców przedstawionych zagadnieñ, pochodz¹cych z wiêkszoœci polskich oœrodków akademickich. Czy trud ich spe³ni³ pok³adane oczekiwania – pozostawiamy ocenie Czytelników. Jak ka¿de dzie³o zbiorowe nie jest ono doskona³e, dlatego bêdziemy wdziêczni za wszelkie krytyczne uwagi, które pozwol¹ na udoskonalenie przysz³ych wydañ. Podrêcznik winien byæ u¿yteczny zarówno specjalistom psychiatrom, jak i lekarzom innych specjalnoœci oraz profesjonalistom nauk pokrewnych. Oddajemy obecnie do r¹k Czytelników tom pierwszy poœwiêcony podstawom teoretycznym wspó³czesnej psychiatrii, psychopatologii oraz diagnostyce psychiatryczej. Dalsze dwa tomy: drugi – dotycz¹cy psychiatrii klinicznej, oraz trzeci – poœwiêcony terapii zaburzeñ psychicznych oraz innym zagadnieniom z tej dziedziny, uka¿¹ siê w ci¹gi najbli¿szych kilku miesiêcy. ¯yczymy satysfakcji przy korzystaniu z podrêcznika. Redaktorzy
