oprogramowanie

Oprogramowanie użytkowe
Oprogramowanie użytkowe (aplikacyjne, aplikacja) – określa
sposoby, w jaki zostają użyte zasoby systemowe do rozwiązywania
problemów obliczeniowych zadanych przez użytkownika
Oprogramowanie użytkowe - program, który ma bezpośredni
kontakt z użytkownikiem, z technicznego punktu widzenia
oprogramowanie korzystające z usług oprogramowania
systemowego
Główne zadania – bezpośrednia realizacja zadań
sformułowanych przez użytkownika
Bogactwo oprogramowania jest tak duże, że dla każdej
dziedziny życia prywatnego czy zawodowego można znaleźć
program wspomagający realizację zadań jej właściwych
Rodzaje
oprogramowania użytkowego
Akcesoria (kompresory plików, menedżery plików, przeglądarki graficzne,
przeglądarki i konwertery projektów, słowniki i translatory, kalkulatory,
kalendarze)
Bezpieczeństwo (pakiety zabezpieczające, programy antywirusowe,
programy antyspyware, programy antyspamowe, zapory sieciowe (firewalle),
skanery i szczepionki antywirusowe, antydialery, szyfrowanie danych,
ochrona prywatności, kontrola rodzicielska)
Biuro (pakiety biurowe, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, edytory tekstów,
tworzenie prezentacji i demonstracji, tworzenie grafiki prezentacyjnej, skład
publikacji DTP, konwertery i generatory PDF, tworzenie wizytówek i etykiet,
przeglądarki dokumentów )
Dom (organizery osobiste, organizery finansowe, giełda i waluty, zdrowie i
uroda, książki kucharskie, aranżacja wnętrz i ogrodów, genealogia,
katalogowanie i obróbka zdjęć)
Edukacja i Nauka (programy dla uczniów, nauczanie początkowe, nauka
jazdy)
Firma (pakiety do prowadzenia firmy, programy do fakturowania, programy
handlowe i magazynowe, programy finansowo-księgowe, programy kadrowopłacowe)
Grafika (pakiety graficzne, tworzenie i edycja grafiki rastrowej, tworzenie i
edycja grafiki wektorowej, tworzenie i edycja animacji, programy do
malowania, modelowanie 3D, programy do projektowania CAD)
Internet i Komunikacja (przeglądarki stron WWW, programy klienta poczty
e-mail, akceleratory pobierania plików, bezpośrednia wymiana plików,
programy klienta FTP, komunikatory internetowe, czytniki RSS)
Multimedia (pakiety multimedialne, odtwarzacze plików audio i video,
odtwarzacze płyt DVD, nagrywanie płyt CD/DVD, tworzenie i edycja
animacji, tworzenie i edycja muzyki i filmów)
Narzędzia (pakiety narzędziowe, narzędzia systemowe, narzędzia dyskowe
i plikowe, narzędzia administracyjne i internetowe, narzędzia sieciowe,
narzędzia bazodanowe, testowanie i diagnostyka, identyfikacja sprzętu i
oprogramowania, szyfrowanie danych)
Programowanie (środowiska programistyczne, tworzenie stron i aplikacji
internetowych, tworzenie gier, kontrola wersji, tworzenie instalatorów,
edytory dla programistów, serwery baz danych, narzędzia bazodanowe,
emulatory urządzeń)11-03-2008Pracownia Informatyki, AGH6
Pakiet biurowy
Pakiet biurowy – zbiór
programów komputerowych
służących do typowych
zastosowań biurowych:
edycja tekstu,
wykonywanie obliczeń
księgowych,
obsługa baz danych,
sprzedawanych jako jeden
zintegrowany produkt.
Podstawowy skład pakietu
biurowego:
edytor tekstu,
arkusz kalkulacyjny,
programy do prezentacji.
Inne możliwe składniki pakietu
biurowego:
program do obsługi baz danych
różnego rodzaju programy graficzne
program do amatorskiego DTP
program do tworzenia stron WWW
program do obsługi poczty
elektronicznej
programy do scalania i organizowania
w pakiety plików pochodzących z
różnych programów
kalendarze elektroniczne i organizery.
Znane pakiety biurowe:
1982 - WordPerfect Office Corel - komercyjna
1990 – Microsoft Office Microsoft - komercyjna
1998 – StarOffice firmy SunMicrosystem - komercyjna
2000 - OpenOffice.org Sun - LGPL
2000 - NeoOffice - wersja pakietu biurowego
OpenOffice.org dla systemu operacyjnego Mac OS X
2005 – iWork Apple - komercyjna
2007 – Lotus Symphony IBM - freeware
Microsoft Office
Microsoft Office - pakiet aplikacji
biurowych wyprodukowany przez
firmę Microsoft.
bardzo popularny i powszechnie
wykorzystywany w wielu firmach i
wśród użytkowników domowych.
Programy składające się na
Microsoft Office natywnie są
przeznaczone na platformę:
Microsoft Windows
Apple Mac OS X,
mogą zostać uruchomione na
innych systemach (GNU/Linux,
FreeBSD itp.) za pomocą
programów takich jak np. Wine.
Skład pakietu Basic
Microsoft Office 2007:
Microsoft Word – edytor
tekstu
Microsoft Excel - arkusz
kalkulacyjny
Microsoft PowerPoint tworzenie i wyświetlanie
prezentacji
Microsoft Office Picture
Manager - przeglądarka
obrazów, umożliwia również
prostą edycję zdjęć
inne programy pakietu
Microsoft Outlook (program
pocztowy, kalendarz)
Microsoft Entourage (odpowiednik
Microsoft Outlook dla Mac OS)
Microsoft Access (front-end baz
danych z wbudowanym silnikiem
plikowych baz danych Microsoft Jet)
Microsoft OneNote (robienie
notatek, dodawany od wersji 2003)
Microsoft Publisher (tworzenie
publikacji prasowych)
Microsoft Visio (edytor
schematów)
Microsoft Office SharePoint
Designer (poprzednia nazwa
Microsoft FrontPage; tworzenie i
edycja stron WWW)
Microsoft Project (zarządzanie
harmonogramem projektów)
Microsoft InfoPath (program do
zbierania informacji i zapisywania ich
w formacie XML))
Microsoft Office Groove (program
do efektywnej pracy grupowej)
Microsoft Office SharePoint
Server lub Sharepoint Services 3.0
(zestaw serwerów do zarządzania
informacjami)
Microsoft Office Forms Server
(Rozwiązanie pakietu Microsoft
Office dla formularzy obsługiwanych
w przeglądarce)
Microsoft Office Project Server
(Zarządzanie projektami na poziomie
organizacji)
Microsoft Office Communicator
(Komunikator internetowy)
Microsoft Office Accounting
(Zarządzanie kontami i
uprawnieniami)
OpenOffice.org
OpenOffice.org (potocznie:
(
OpenOffice, OOo, OO) – pakiet
oprogramowania biurowego
Open Source
bezpłatna alternatywa dla
Microsoft Office, ale można też
kupić: zwykle w cenę jest
wliczony koszt usługi wsparcia
technicznego, uaktualnień oraz
różne dodatki,
Producent - Sun Microsystems
Platforma sprzętowa - x86,
PowerPC
Platforma systemowa - Microsoft
Windows, Linux, Solaris, Mac OS
X, FreeBSD
Pierwsze wydanie –19.07.2000
Aktualna wersja – 3.0.1
Licencja - LGPL
Składniki pakietu
OpenOffice.org:
Writer - procesor tekstu
Calc - arkusz kalkulacyjny
Impress - edytor prezentacji
Draw - edytor grafiki
Base - program do tworzenia
baz danych
Math - edytor wzorów
matematycznych
wizualny edytor HTML
Rejestrator i edytor makr w
języku StarOffice Basic
macierzysty format dokumentów
OOo – OpenDocument – oparty
na XML otwarty format
dokumentów biurowych:
dokumenty tekstowe, arkusze
kalkulacyjne, wykresy i
prezentacje, określony w otwartej
specyfikacji OASIS,
obsługa (eksport lub import)
dokumenty Microsoft Office
(DOC, XLS, PPT, RTF, DOCX),
formaty graficzne (BMP, GIF,
OpenOffice.ux.pl - jedna z kompilacji
JPG, PNG, EMF, WMF),
polskiej wersji popularnego pakietu
pliki tekstowe, bazy danych w
biurowego OpenOffice.org. Program
formacie dBase (DBF),
został spolszczony (przetłumaczony)
pliki AutoCada (DXF)
przez firmy Ux Systems, OpenOffice
wzory matematyczne w
Polska oraz wolontariuszy.
formacie MathML(MML)
eksport do formatu PDF i LateX. polska wersja zawiera wszystkie
programy pakietu oraz całkowicie
przetłumaczoną pomoc.
Ponad 60 wersji językowych
iWork Apple
iWork - pakiet oprogramowania
biurowego stworzony przez
firmę Apple i dostępny tylko dla
systemu Mac OS X,
współpracujący z pakietem iLife
Następca pakietu Apple
Works, ale nie zawiera jego
funkcjonalności w zakresie
obsługi baz danych i narzędzi
rysowania
Kolejne wydania:
11.01.2005 – iWork 05
10.01.2006 – iWork 06
7.08.07 – iWork 08
6.01.09 – iWork 09
Licencja - komercyjny
Skład pakietu iWork
Pages – program do obsługi
tekstu
Keynote – program do
tworzenia prezentacji
multimedialnych
Numbers – arkusz
kalkulacyjny
iWork.com – serwis internetowy firmy
Apple, umożliwiający udostępnianie w
sieci dokumentów, arkuszy
kalkulacyjnych i prezentacji z pakietu
iWork ’09
iLife
iLife - pakiet programów do manipulacji
mediami cyfrowymi firmy Apple do
systemu Mac OS X.
Umożliwienie obsługi cyfrowych plików
media: zdjęć, muzyki, filmów oraz
własnych stron WWW
Wydania pakietu:
3.01.2003 – iLife
6.01.2004 – iLife 04
11.01.2005 – iLife 05
10.01.2006 – iLife 06
7.08.2007 – iLife 07
6.01.09 – iLife 09
iTunes - program umożliwiający
słuchanie oraz organizację w
komputerze cyfrowych plików
muzycznych oraz video, od iLife 06)
dostępny w sieci za darmo
Skład pakietu iLife
GarangeBand – program do
samodzielnego tworzenia
muzyki, prosty interfejs
iMovie - aplikacja do
tworzenia cyfrowych filmów
video, możliwość dodawania
efektów specjalnych oraz
muzyki.
iDVD - program do
nieprofesjonalnego authoringu
DVD - umożliwia nagrywanie
płyt DVD we współpracy z
innymi aplikacjami pakietu iLife
iPhoto - umożliwienie
zarządzania oraz edytowania
plików graficznych - głównie
cyfrowych zdjęć
iWeb - program do tworzenia
prostych stron WWW opartych
o szablony (od wersji iLife 06)
Porównanie pakietów biurowych
Microsoft Office
dostawca
Microsoft
data pierwszej
wersji
1990 (Macintosh
(Macintosh))
1992 (Windows)
system
operacyjny
Windows
Mac OS X (bez
VBA Excel)
wsparcie Open od MS Office 2007
Document
SP2
Licencja
komercyjna
zamknięte
Open
Office.org
Open
Office.org
Organization
IWork
Lotus
Sympony
Star
Office
kOffice
Apple
IBM
KDE
Project
Sun Microsystem
2001
2005
2007
1998
1995
wielo platformowość
Mac OS X
Windows
Linux
Mac OS X
Linux
Solaris
BDE
Windows
Mac OS X
wielowieloplatformowość
tak
LGPL
nie
komercyjna
zamknięta
tak
tak
komercyjna LGPL
zamknięta
tak
komercyjna
zamknięta
Porównanie
pakietów
Microsoft
Office
Open
Office.org
IWork
Lotus
Sympony
kOffice
Star
Office
edytor tekstu
Word
Writer
Pages
Documents
kWord
StarWriter
arkusz kalkulacyjny
Excel
Calc
Number
Spreadsheets
KSpread
StarCalc
prezentacje
PowerPoint
Impress
Keynote
Presentation
kPresentes
StarImpress
E-mail
Outlook,
Entourage
nie
Mail
nie
Kontact
nie
notatnik
OneNote
nie
Stickies
nie
Basket
nie
schematy organ
MS Visio
Draw
nie
nie
Kivio,
Kivio,Kugar StarDraw
kChart
grafika
rastrowa/wektorowa
MS Visio
Draw
nie
nie
Krita,
Krita,
Karbon
przeglądarka grafik
Office Picture
Manager
nie
Digikam
Edytor formuł
Equation
Editor
Math
nie
kFormula
StarMath
baza danych
Access
Base
nie
Kexi
StarBase
zarządz.
zarządz. projektami
MS Project
nie
kPlato
DTP
MS Publisher
Draw
Pages
nie
kWord
StarDraw
Web designer
SharePoint
Designer
Writer
iWeb
nie
Quanto
StarWriter
Praca grupowa
MS Groove
nie
iWork.
iWork.com
nie
nie
PDF export
tak
tak
tak
nie
iPhoto
nie
Bento
nie
nie
tak
tak
StarDraw
nie
nie
nie
tak
Grafika komputerowa
Pakiety grafiki komputerowej – wykorzystanie komputerów do
generowania obrazów oraz wizualizacji rzeczywistych danych
lata 50 XX w – pierwsze zastosowania – wąska specjalizacja ośrodki badawcze,
instytucje rządowe
lata 80 XX w – komputery osobiste – powszechne użycie
Kryteria podziału:
ze względu na metodę tworzenia:
rastrowa i wektorowa
ze względu na charakter danych:
dwuwymiarowa,
trójwymiarowa
ze względu na cykl generacji
obrazu: nieinterakcyjna,
interakcyjna, czasu
rzeczywistego
Zastosowania
kartografia,
wizualizacja danych pomiarowych (w
formie wykresów 2- i 3 wymiarowych),
wizualizacja symulacji
komputerowych,
diagnostyka medyczna,
kreślenie i projektowanie wspomagane
komputerowo (CAD),
przygotowanie publikacji (DTP),
efekty specjalne w filmach,
gry komputerowe.
Grafika rastrowa
reprezentacja obrazu za pomocą Bitmapa (mapa bitowa) – plik
pionowo -poziomej siatki
odpowiednio kolorowanych
pikseli
patent – lata 70 firma Texas
Instruments
wszechobecność - grafika
rastrowa - zdjęcie z aparatu
cyfrowego
wielkość obiektu rastrowego nie
może zostać zwiększona bez
utraty jego jakości, w
przeciwieństwie do obiektu
grafiki wektorowej
grafika rastrowa jest bardziej
użyteczna od wektorowej do
zapisywania zdjęć i
realistycznych obrazów
wykorzystujący rastrowy sposób
reprezentacji komputerowej grafiki
dwuwymiarowej polegający na
określeniu położenia każdego
piksela obrazu i przypisaniu mu
wartości bitowej określającej kolor
w danym trybie koloru
Cechy charakterystyczne:
wysokość i szerokość bitmapy
liczona jako liczba pikseli
liczba bitów na piksel opisująca
liczbę możliwych do uzyskania
kolorów,
Rozmiar pliku grafiki rastrowej
zależy od palety barw i formatu
zapisu
GrayScale
RGB
RGB – model przestrzeni barw, : R – red ,
GrayScale – do zapisu koloru od
białego do czarnego 8 bitów ⇒256
odcieni szarości,
wierne przedstawienie czarno –
białego obrazu.
Obraz 800x600 pixeli - 480 kB.
Bitmap
Bitmap - czerń + biel, nie zawiera
odcieni szarości, dość rzadko
używany,
tylko obrazy czarno-białe,
monochromatyczne.
1 bit na kolor.
obraz 800x600 pikseli - 60 kB.
G –green i B – blue. RGB model
reprezentacji barw w binarnych cyfrowych
urządzeniach:
w zależności od ilości bitów opisujących
intensywność danego koloru różna ilość
dostępnych odcieni
24-bitowy zapis kolorów (po 8 bitów na
każdą z barw składowych), każda z barw
jest zapisana przy pomocy składowych,
które przyjmują wartość z zakresu 0-255
⇒ 16 mln kolorów,
wierne przedstawienie obrazu
obraz 600×800 pikseli – 1440 kB
RGB - odwzorowanie zależy od
urządzenia, w każdym urządzeniu
każda ze składowych RGB może
posiadać nieco inną charakterystykę
widmową, ⇒ każde z urządzeń
może posiadać własny zakres barw
możliwych do uzyskania
Formaty grafiki rastrowej
Bez kompresji
BMP – duże rozmiary pliku,
bezstratny wykorzystywany przez
PM Paint
WMF - format graficzny stosowany w
systemach Windows, zawierający
instrukcje dla systemu
operacyjnego, jak wyświetlać
grafikę wektorową i rastrową.
Pliki.wmf zajmują mniej miejsca niż
zawierające te same informacje
bitmapy
Kompresja — metody zmniejszania
liczby bitów potrzebnych do wyrażenia
danej informacji,
Stratna - nie daje gwarancji, że
odtworzona informacja będzie
identyczna z oryginałem
JPEG - standard kompresji
statycznych obrazów rastrowych,
przeznaczony głównie do
przetwarzania obrazów
naturalnych (zdjęć satelitarnych,
pejzaży, portretów itp.),
charakteryzujących się płynnymi
przejściami barw oraz brakiem lub
małą ilością ostrych krawędzi i
drobnych detali
Obsługa - kolor 24-bitowy.
JPEG 2000 – nowa wersja JPEG,
lepsza kompresja
Bezstratna - metoda gwarantuje,
że można odtworzyć informację
PNG - rastrowy format plików
do postaci identycznej z
graficznych oraz system bezstratnej
kompresji danych graficznych (1995) pierwotną
obsługa stopniowanej
przezroczystość oraz 24-bitowej
głębi kolorów
rekomendowany jako format grafiki
dla WWW
GIF - format pliku graficznego z
kompresją bezstratną – niewielkie
rozmiary pliku (1987),
obraz do 256 kolorów,
możliwość zapisu informacji o
przezroczystości pixela,
możliwość zapisania krótkich
animacji,
powszechnie używany na stronach
WWW
TIFF - format zapisu plików
graficznych. TIFF - rodzaj bitmapy
wykorzystujący różne metody
kompresji;
możliwość zapisu bez kompresji.
Obsługa 24-bitowego koloru i zapis
informacji o przeźroczystości.
Grafika wektorowa (obiektowa)
obraz opisany za pomocą
(obiektów) figur geometrycznych
(dla grafiki 2D) lub brył
geometrycznych (dla grafiki 3D),
umiejscowionych w matematycznie
zdefiniowanym układzie
współrzędnych, odpowiednio dwulub trójwymiarowym
Cechy obiektów:
parametry np. w odcinek współrzędne jego końców, okręg współrzędne środka i długości
promienia.
atrybuty: grubość i kolor linii, kolor
wypełnienia figury lub wypełnienie
niejednolite jak wypełnienie
gradientem albo wzorem, stopień
przezroczystości.
Z powodu matematycznego
opisu położenia obiektów
obrazy wektorowe można
nieograniczenie powiększać
oraz zmieniać ich proporcje
bez uszczerbku na jakości
Formaty grafiki wektorowej:
CDR
EPS
SVG (Scalable Vector
Graphics) – uniwersalny
format dwuwymiarowej grafiki
wektorowej (statycznej i
animowanej), nieobwarowany
licencjami i patentami,
zastosowanie na stronach
WWW
WFM
Zalety
skalowalność, prostota opisu,
modyfikacja poprzez zmianę
parametrów obrazu,
mniejszy rozmiar w przypadku
zastosowań niefotorealistycznych
(schematy techniczne, wykresy),
opis przestrzeni trójwymiarowych,
możliwość użycia ploterów
zgodnie z metodą ich pracy,
możliwość konwersji do grafiki
rastrowej.
Wady
ogromna złożoność pamięciowa
dla obrazów fotorealistycznych,
przy skomplikowanych obrazach
rastrowych nieopłacalność
obliczeniowa konwersji (poprzez
wektoryzację) do formy
wektorowej.
zastosowanie do stworzenia
grafiki, czyli obrazu mającego
stosunkowo małą ilość
szczegółów, nie do zachowania
fotorealizmu.
Przykłady zastosowania :
schematy naukowe i techniczne
mapy i plany,
logo, herby, flagi, godła, znaki
część graficznej twórczości
artystycznej (np. komiksy),
fonty - komputerowe opisy
czcionek oraz w gry
komputerowe i wideo,
opis grafiki trójwymiarowej.
grafika wektorowa - geometria i
jej przekształcenia stanowiące
opis przestrzeni trójwymiarowej
grafika rastrowa - wygląd
obiektów określany za pomocą
tzw. tekstur.
GIPM
Adobe Photoshop CS4
GIMP– stworzony w ramach projektu
GNU program do obróbki grafiki
rastrowej.
popularne narzędzie
przetwarzania grafiki cyfrowej do
tworzenia grafiki i retuszu
fotografii
Platforma systemowa –
Mac OS X,
Linux,
Windows.
Data pierwszej wersji – 1995
Format zapisu - XCF
Obsługa formatów - PSD, GIF,
JPG, TIFF, PNG, przy użyciu
programu GhostScript również
możliwość otwierania plików PS,
EPS i PDF
Licencja - LGPL
Adobe Photoshop – rozbudowany
program graficzny przeznaczony do
grafiki rastrowej.
Dostawca - firma Adobe Systems.
Platformy systemowe –
Mac OS X
Windows.
Pierwsze wydanie - 1990
Licencja – komercyjna
Wiodący w świecie produkt na rynku
grafiki komputerowej
dostępnych 25 wersji językowych
Możliwości Adobe Photoshop CS4,
tworzenia kompozycji i edycja na poziomie pikseli
importowania, przetwarzania i prezentowania
obrazów oraz zarządzania nimi,
przełomowe narzędzia edycji modeli 3D.
możliwość obróbki wideo
wykonywania zaawansowanych analiz obrazów
Inkscape
Adobe Illustrator CS4
Inkscape - program do tworzenia grafiki wektorowej.
Platforma systemowa –
Linux,
Mac OS,
Windows
FreeBSD
Format zapisu – SVG
Export do innych formatów –
SVGZ, PDF, PostScript, EPS,
EPSi, LaTeX and POVRay
Import formatów - SVG, SVG,
PDF
możliwość wektoryzacji
(trasowanie) rysunków grafiki
rastrowej – wspieranie exportu do
formatów JPEG, BMP, PNG
wykorzystanie biblioteki GTK+ oraz
atkmn,
Data pierwszeej wersji - 2003
Licencja – GNU GPL
Adobe Illustrator to program do tworzenia i edycji
wektorowej grafiki 2D.
Dostawca – Adobe
Platforma systemowa –
Mac OS
Windows
Obsługa formatów - PDF, EPS, Photoshop
(PSD), TIFF, GIF, JPEG, SWF, SVG, DWG i DXF
Data pierwszej wersji - 1987
Licencja - komercyjna
Narzędzie Pędzel kleksowy - w
naturalny wygląd podczas malowania
wektorowego
Przezroczystość w gradientach utworzenie gradient z wielu kolorów i
zdefiniowanie przezroczystość
Wiele obszarów kompozycji - możliwe
tworzenie plików zawierających do 100
obszarów kompozycji o różnych
rozmiarach.
CorelDRAW - pakiet programów
graficznych, służący początkowo do
obróbki grafiki wektorowej, z czasem
wzbogacany o kolejne programy
dotyczące różnorodnych zastosowań
grafiki komputerowej
Dostawca - firma Corel Corporation
Platformy systemowe –
Windows,
Mac OSX,
Linux
Data pierwszego wydania – 1989
Licencja - komercyjna
Wymagania systemowe Windows
Windows Vista® lub Windows® XP z SP2
512 MB pamięci RAM, 430 MB miejsca na
dysku twardym
Procesor Pentium® IV, 800 MHz lub AMD
Athlon™ XP
Rozdzielczość ekranu 1024 × 768 lub wyższa
Napęd DVD
Mysz lub tablet graficzny
CorelDraw
Skład pakietu CorelDraw GS X4
CorelDRAW X4 – tworzenie grafiki
wektorowej i skład stron
Corel PHOTO-PAINT X4 –
profesjonalna edycja zdjęć, edycja
grafiki rastrowej
CorelDraw Power Trace X4 przekształcanie map bitowych w
grafikę wektorową
Wacom® Intuos3 A6 Wide (4x6)
X4 – tablet graficzny
Corel® Painter™ Sketch Pad –
moduł szkicowania
Corel CAPTURE X4 – do zrzutów
ekranowych
Bitstream Font Navigator,
CorelDRAW® ConceptShare