PPP w kształtowaniu usług logistycznych w obrocie

PPP w tworzeniu usług logistycznych w
obrocie portowo - morskim
dr Marcin Wołek
Katedra Rynku Transportowego
Uniwersytet Gdański
Instytut Morski, Gdańsk, 16.05.2007
Główna teza prezentacji
PPP choć atrakcyjne w sferze
teoretycznej, w praktyce
wymaga osiągnięcia
realizacji porozumienia
wszystkich partnerów po
stronie „publicznej”
Sytuacja obecna:
{
{
{
{
{
{
{
Niska jakość obsługi transportowej od strony
lądu;
Kontynuacja przekształceń w portach
morskich;
Liberalizacja rynku kolejowego (ponad 60-u
operatorów cargo);
Konkurencyjny sektor samochodowy;
Aktywność samorządów miast morskich;
Niska jakość stanowionych aktów prawnych;
Środki finansowe UE (2004 - 2006 oraz 2007
– 2013).
Uwarunkowania PPP w polskich
portach morskich
{
{
{
{
Oddzielenie sfery zarządczej od
eksploatacyjnej;
Możliwość współuczestnictwa zarządów
portów w inwestycjach modernizacji /
rozbudowy portu wspólnie z
docelowymi klientami biznesowymi;
Współuczestnictwo w rozbudowie
infrastruktury portowej;
Skomplikowany układ powiązań;
PPP w tworzeniu wartości dodanej w
obrocie portowo-morskim
prywatny
publiczny
SEKTOR
BIZNESU
Wartość dodana
W tworzeniu usług
logistycznych
PORT
MIASTO
Czego sektor biznesowy oczekuje od
władz samorządowych?
Najważniejsze czynniki determinujące zdolność
do rywalizacji największych gdyńskich podmiotów w
2004 r. (gdzie 1 - nieistotny,5 - b. ważny )
element
śr. waga
infrastruktura transportowa
3,84
nadmorskie położenie
3,4
chłonność rynku lokalnego
3,38
infrastruktura techniczna i koszty mediów (np.
woda, ogrzewanie)
3,25
bliskość innych firm/branż
3,17
rozwój funkcji turystycznych miasta
3,13
polityka przestrzenna (plany
zagospodarowania przestrzennego)
3,11
Źródło: M. Wołek: Marketingowe kształtowanie przewagi konkurencyjnej miasta. Studium
na przykładzie Gdyni. Sopot, marzec 2005
Relacja port – miasto:
studium przypadku
ul. Janka Wiśniewskiego w Gdyni
UE
Zarząd Morskiego
Portu Gdynia
Miasto
Gdynia
www.gdynia.pl
75%
68,5 mln PLN
25%
Płaszczyzny PPP w odniesieniu do
portów morskich
{
{
W granicach portu morskiego;
Sfera okołoportowa;
Najważniejsze inwestycje determinujące
dostępność portów morskich od strony
lądu realizowane są lub będą przez
podmioty publiczne (GDDKiA, PKP PLK
S.A.)
PPP w Porcie Morskim w Göteborgu
Rail, Road, Logistics. Port of Göteborg, Göteborg 2006
PPP w Porcie Morskim w Göteborgu
Port morski w Göteborgu (Szwecja), powiększa obszar obsługi zaplecza
lądowego wykorzystując m.in. transport kolejowy
{
Zarząd portu zawarł umowy na obsługę transportem kolejowym
osiemnastu głównych miejsc nadania w Szwecji i Norwegii pociągami
wahadłowymi prowadzonymi przez przewoźników kolejowych,
{
Częstotliwość kursowania waha się od 3 do 12 połączeń na tydzień w
każdej z 18 relacji,
{
Pociągi wahadłowe kursują niezależnie od aktualnego poziomu popytu,
oferując usługę cechującą się pewnością, krótkim czasem realizacji,
niezawodnością i kompleksową obsługą.
Rail, Road, Logistics. Port of Göteborg, Göteborg 2006
Warunki powodzenia PPP
{
budżet publiczny nie może być poważnie zadłużony
(dotyczy to zarówno budżetu centralnego oraz budżetów
jednostek samorządu terytorialnego),
{
konieczne jest najpierw osiągnięcie porozumienia
pomiędzy podmiotami sektora publicznego (np. Skarb
Państwa i jednostki samorządu terytorialnego),
{
przejrzystość procedur oraz odpowiednie regulacje
prawne,
{
rozwinięty rynek kapitałowy,
{
stabilność i przewidywalność systemu fiskalnego.
Bariery w rozwoju PPP w Polsce
{
{
{
{
różne rodzaje ryzyka, oraz jego podział w
odniesieniu do strony prywatnej i publicznej,
Zróżnicowany zakres ograniczeń np. w sferze
finansów jednostek samorządu terytorialnego,
będącą przedmiotem ścisłych regulacji
prawnych,
zróżnicowane otoczenie prawno-ekonomiczne
firm i jednostek samorządu terytorialnego oraz
poziom oczekiwań względem projektu,
niewielki zakres przekształceń własnościowych
w obszarach potencjalnie atrakcyjnych dla
stosowania partnerstwa publiczno-prywatnego;
Bariery we wdrażaniu PPP w Polsce
{
{
{
{
{
Wysoka złożoność prawno-organizacyjna
projektów PPP;
Przepisy wykonawcze do ustawy – rok po jej
uchwaleniu;
Diametralnie różne cele stron publicznej i
prywatnej (vide Stary Browar w Poznaniu);
Różne rodzaje ryzyka oraz zakres regulacji
(np. sfera finansów publicznych),
Preferowanie inwestycji o ujemnej finansowej
ale dodatniej ekonomicznej NPV.
Szanse dla PPP w Polsce
{
Efekt synergii w powiązaniu ze środkami
rządowymi, samorządowymi, europejskimi i
prywatnymi;
{
Rosnąca jakość usług administracji publicznej;
{
Wciąż duże potrzeby inwestycyjne;
{
Pozytywne przykłady (Wlk. Brytania, Czechy);
{
Presja czasu (EURO 2012 nie można przełożyć
na później).
Wnioski
{
{
{
W związku z dostępnością środków
UE na inwestycje transportowe
zmniejsza się zapotrzebowanie na
kapitał prywatny;
Ograniczone możliwości
wykorzystania PPP w portach
morskich;
Duży potencjał w zakresie inwestycji
okołoportowych – infrastruktura
transportu.