Ostoja Nadbużańska
Transkrypt
Ostoja Nadbużańska
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY (SOO) 1. IDENTYFIKACJA OBSZARU 1.1. TYP 1.2. KOD OBSZARU 1.3. DATA OPRACOWANIA 1.4. DATA AKTUALIZACJI K PLH140011 2001-03 2008-02 1.5 POWIĄZANIA Z INNYMI OBSZARAMI NATURA 2000 PLB140001 PLB140007 1.6. INSTYTUCJA LUB OSOBA ZBIERAJĄCA INFORMACJE: Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków; D. Starczewska, Zarząd Nadbużańskiego PK, Siedlce; A. Dombrowski; WZR woj. mazowieckiego; J. Kusznierz, Uniwersytet Wrocławski; Departament Ochrony Przyrody MŚ (p. 4.3, 6.1); UNEP-GRID W-wa. 1.7. NAZWA OBSZARU: Ostoja Nadbużańska 1.8. WSKAZANIE I ZAKLASYFIKOWANIE OBSZARU: DATA ZAPROPONOWANIA JAKO OZW 2004-04 DATA ZAKLASYFIKOWANIA JAKO OSO wydrukowano przy użyciu programu Ostoje wersja 3.0 DATA ZATWIERDZENIA JAKO OZW 2007-11 DATA ZATWIERDZENIA JAKO SOO 2011-10-26 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 2. POŁOŻENIE OBSZARU 2.1. POŁOŻENIE CENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU DŁUGOŚĆ GEOGRAFICZNA E 22 21 SZEROKOŚĆ GEOGRAFICZNA 42 2.2. POWIERZCHNIA (ha): N 52 37 9 2.3. DŁUGOŚĆ OBSZARU (km): 46 036,7 2.4. WYSOKOŚĆ (m n.p.m.): MINIMALNA 80 MAKSYMALNA ŚREDNIA 152 120 2.5. REGION ADMINISTRACYJNY (NUTS) Kod PL122 PL129 PL311 PL344 Nazwa regionu Ostrołęcko-siedlecki Warszawski-wschodni Bialski Łomżyński % 69 3 15 13 2.6. REGION BIOGEOGRAFICZNY Nazwa regionu biogeograficznego Kontynentalny 2/ 1 2 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 3. INFORMACJA PRZYRODNICZA 3.1. Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 oraz ocena znaczenia obszaru dla tych siedlisk 3.1.a. Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG Kod 2330 3130 3150 3270 4030 6120 6210 6410 6430 6440 6510 9170 91E0 91F0 91I0 91T0 Nazwa siedliska Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi Brzegi lub osuszane dna zbiorników wodnych ze zbiorowiskami z Littorelletea, Isoëto-Nanojuncetea Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion Zalewane muliste brzegi rzek Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion) Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae) Murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea) - priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) Łąki selemicowe (Cnidion dubii) Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum) Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum) Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae) Sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum) Stopień Względna Stan % pokrycia Reprezen. powierzch zachow. 2,00 0,01 3,00 0,20 0,10 1,00 0,50 2,00 1,00 5,00 15,00 3,30 5,00 0,50 0,20 0,10 A D A A A A B A A A A B A A A C Ocena ogólna B A A C C C B C B B A B C C C C C A A B A A B A A B A B A B C A A C A B A A A A B A A A C 3.1 / 1 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 3.2. GATUNKI, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG i gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków 3.2.a. PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza A021 A022 A030 A031 A037 A038 A060 A072 A073 A074 A075 A080 A081 A084 A089 A094 A098 A104 A119 A120 A122 A127 A140 A151 A154 A170 A177 A190 A193 A195 A197 A215 A224 A229 A231 A236 A238 A246 A272 A307 A320 A321 A338 A379 Botaurus stellaris Ixobrychus minutus Ciconia nigra Ciconia ciconia Cygnus bewickii (Cygnus Cygnus cygnus Aythya nyroca Pernis apivorus Milvus migrans Milvus milvus Haliaeetus albicilla Circaetus gallicus Circus aeruginosus Circus pygargus Aquila pomarina Pandion haliaetus Falco columbarius Bonasa bonasia Porzana porzana Porzana parva Crex crex Grus grus Pluvialis apricaria Philomachus pugnax Gallinago media Phalaropus lobatus Larus minutus Hydroprogne caspia Sterna hirundo Sternula albifrons Chlidonias niger Bubo bubo Caprimulgus europaeus Alcedo atthis Coracias garrulus Dryocopus martius Dendrocopos medius Lullula arborea Luscinia svecica Sylvia nisoria Ficedula parva Ficedula albicollis Lanius collurio Emberiza hortulana OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna P P 5-10p 10-20p P P P 3-4p P P P 1p P P 1p P P P P P 2-23m 5-7p P P P P P P P P <6p 1p 12p 0-1p 4p P P P P P P P P P D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D 3.2 / 1 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 3.2.b. Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza A055 A056 A136 A168 A341 Anas querquedula Anas clypeata Charadrius dubius Actitis hypoleucos Lanius senator OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna 200-320p c.50p <145p <84p P D D D D D 3.2.c. SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza 1337 Castor fiber 1352 Canis lupus 1355 Lutra lutra OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna C C D C P P B C B B C B 3.2.d. PŁAZY i GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza 1166 Triturus cristatus 1188 Bombina bombina 1220 Emys orbicularis OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna P P P C C D B B C C C B 3.2.e. RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza 1096 1124 1130 1134 1145 1146 1149 1163 2482 4009 Lampetra planeri Gobio albipinnatus Aspius aspius Rhodeus sericeus amarus Misgurnus fossilis Sabanejewia aurata Cobitis taenia Cottus gobio Eudontomyzon spp. Phoxinus percnurus OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna P P P P P P P P P P D D C B C A C C D D B B B B B B C C C B C C B B B A B C 3.2.f. BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA POPULACJA OSIADŁA Rozrodcza 1032 1060 1083 1084 Unio crassus Lycaena dispar Lucanus cervus Osmoderma eremita P P V P OCENA ZNACZENIA OBSZARU MIGRUJĄCA Zimująca Populacja Stan zach. Izolacja Ogólnie Przelotna C C C C B B B B C C B C C B B C 3.2 / 2 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska 4030 Colias myrmidone NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH P C B B B 3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG KOD NAZWA POPULACJA Populacja 1437 Thesium ebracteatum 1477 Pulsatilla patens 1617 Angelica palustris P P P OCENA ZNACZENIA OBSZARU Populacja Stan zach. Izolacja C C C B B B C C C Ogólnie C C C 3.2 / 3 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 3.3. Inne ważne gatunki zwierząt i roślin PTAKI Populacja Motywacja Populacja Motywacja P P P P C C C C Populacja Motywacja P P P P P P P P C C C C C C C C Populacja Motywacja P P P C C C Populacja Motywacja P P P P P A A A A C Populacja Motywacja Populacja Motywacja P P P P P P P D D D D D A D SSAKI Capreolus capreolus Eptesicus serotinus Martes martes Sicista betulina PŁAZY Bufo bufo Bufo viridis Hyla arborea Rana arvalis Rana esculenta Rana lessonae Rana ridibunda Rana temporaria GADY Anguis fragilis Lacerta agilis Vipera berus RYBY Abramis sapa Alburnoides bipunctatus Barbus barbus Chondrostoma nasus Silurus glanis BEZKRĘGOWCE ROŚLINY Anemone sylvestris Aquilegia vulgaris Arctostaphylos uva-ursi Aruncus dioicus Asarum europaeum Cephalanthera rubra Cetraria islandica 3.3 / 1 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska Chimaphila umbellata Cnidium dubium Convallaria majalis Dactylorhiza incarnata Dactylorhiza majalis Daphne mezereum Dianthus superbus Digitalis grandiflora Diphasium complanatum Epipactis atrorubens Epipactis helleborine Epipactis palustris Frangula alnus Galium odoratum Gentianella amarella Goodyera repens Hierochloe odorata Iris sibirica Lilium martagon Linnaea borealis Listera ovata Lycopodium annotinum Lycopodium clavatum Melampyrum cristatum Neottia nidus-avis Nuphar lutea Nymphaea alba Platanthera bifolia Polypodium vulgare Primula elatior Primula veris Ribes nigrum Viburnum opulus Vinca minor NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P D A D D D D A D D D D A D D A D A A D D D C C A D D D D D D D D D D 3.3 / 2 3 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 4. OPIS OBSZARU 4.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU Klasy siedlisk % pokrycia Inne tereny (miasta, wsie, drogi, śmietniska, kopalnie, tereny przemysłowe) 1% Lasy iglaste 10 % Lasy liściaste 8% Lasy mieszane 2% Siedliska leśne (ogólnie) 1% Siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie) 41 % Siedliska rolnicze (ogólnie) 29 % Wody śródlądowe (stojące i płynące) 8% Suma pokrycia siedlisk 100 % OPIS OBSZARU Ostoja obejmuje ok. 260 km odcinek doliny Bugu od ujścia Krzny do Jeziora Zegrzyńskiego. Większość doliny pokrywają suche, ekstensywnie użytkowane pastwiska. Obszary bagienne są usytuowane głównie przy ujściach rzek, dopływów Bugu oraz wokół pozostałych fragmentów dawnych koryt rzecznych. Koryto Bugu jest w większości nie zmienione przez człowieka, pozostały tu liczne, piaszczyste wyspy, nagie lub porośnięte wierzbowymi lub topolowymi łęgami nadrzecznymi, z dobrze rozwiniętymi zaroślami wierzbowymi. Pierwsza terasa rzeki obfituje w starorzecza, zróżnicowana pod względem wielkości, głębokości i stopnia porośnięcia przez roślinność wodną. Do ostoi włączony jest także kompleks lasów liściastych między miejscowościami Drażniew i Platerów. Lasy zajmują niecałe 20% obszaru. Dominują siedliska nieleśne: łąki i pastwiska oraz uprawy rolnicze. 4(1) / 1 4 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 4 4. OPIS OBSZARU 4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE Naturalna dolina dużej rzeki. Szczególnie cenny jest kompleks nadrzecznych lasów o zachowanym naturalnym charakterze oraz szereg zbiorowisk łąkowych i związanych z siedliskami wilgotnymi, typowo wykształconych na dużych powierzchniach. 16 rodzajów siedlisk z tego obszaru znajduje się w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Stwierdzono tu występowanie 21 gatunków z II Załącznika Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Jest to jeden z najważniejszych obszarów dla ochrony ichtiofauny w Polsce. Obejmuje ona 10 gatunków ryb z II Załącznika Dyrektywy Rady 92/43/EWG, z koza złotawą i kiełbiem białopłetwym. Stanowiska rzadkich gatunków roślin w tym 2 gatunki z II Załącznika Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Bogata fauna bezkręgowców, m.in. interesujące gatunki pająków ( Agyneta affinis, A. saxatilis, Chocorna picinus, Enoplognatha thoracica, Enophrys aequipes, Hahnia halveola, Iberina candida, Leptyphantes flavipes, Styloctetor stativus). Obszar ma również duże znaczenie dla ochrony ptaków. 4.3. ZAGROŻENIA Obwałowania i odcinanie starorzeczy od współczesnego koryta rzeki; zanieczyszczenie wód, melioracje, tamy zaporowe, trasy szybkiego ruchu, przebudowa drzewostanów w kierunku monokultur sosnowych, kłusownictwo. Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową wymagają utrzymywania ich w sprawności technicznej. Na obszarze będą prowadzone działania związane z swobodnym spływem wód i kry. Wykonywanie tych prac obejmuje różne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura 2000. 4.4. STATUS OCHRONNY Obszar obejmuje w większości teren: Parku Krajobrazowego Podlaski Przełom Bugu (30 906 ha; 1994) wraz z rezerwatami przyrody: Szwajcaria Podlaska (24,00 ha; 1995), Łęg Dębowy koło Janowa Podlaskiego (132,38 ha; 1972), Zabuże (33,15 ha; 1983), Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego (57 769 ha; 1993), Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (27 920,3 ha; 1993) wraz z rezerwatami: Przekop (21,08 ha; 1964), Wydma Mołożewska (63,80 ha; 1987) i Skarpa Mołożewska (2,00 ha; 1987). W granicach obszaru znalazły się też rezerwaty: Dębniak (20,8 ha; 1978), Kaliniak (54,4 ha; 1979) i Kózki (82,1 ha; 2000). Na terenie obszaru znajduje się łącznie 9 rezerwatów przyrody, a dalszych 15 jest projektowanych. Niewielki fragment obszaru nie podlega ochronie prawnej. 4.5. STRUKTURA WŁASNOŚCI Struktura własności: obszar obejmuje zarówno grunty należące do Skarbu Państwa (Lasy Państwowe, Agencja Nieruchomości Rolnych, Region. Zarz. Gosp. Wodnej) jak i własność prywatną - ok. 90% i inne: wspólnoty gruntowe wsi, mienie gminne, mienie parafialne. 4.6. DOKUMENTACJA - ŹRÓDŁA DANYCH Borkowski K. 2008 Obserwacje własne dot. pachnicy dębowej npbl. Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. PAN, Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków. Kot H., Ciosek M., Borkowska L., Kuczborski R.,Marciniuk P.,Mitrus C.,Wierzba M.,Woźniak J. 1993. Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu. Urząd Wojew., Wojew. Konserw. Przyr., Biała Podlaska. Msc. Sokołowski A. W. 1980b. Zbiorowiska leśne północno-wschodniej Polski. Monogr. Bot. 60: 1-205. Solon Jerzy 2007 Plan lokalnej współpracy na rzecz ochrony obszaru Natura 2000 - PLH140011 Ostoja Nadbużańska Ministerstwo Środowiska Stachowiak M. 2008 Raport eksperta z z realizacji zadań określonych w umowie o dzieło nr 58/DON2000/08 w ramach prac WZS mazowieckiego npbl. 4(2) / 1 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 5. STATUS OCHRONNY OBSZARU ORAZ POWIĄZANIA Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES 5.1. DESYGNOWANE FORMY OCHRONY NA POZIOMIE KRAJOWYM I REGIONALNYM: KOD % POKRYCIA PL02 PL03 PL04 0,9 % 46,6 % 4,4 % 5.2. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z INNYMI TERENAMI: desygnowanymi na poziomie krajowym lub regionalnym KOD FORMY OCHRONY NAZWA OBSZARU PL02 Dębniak PL02 Kaliniak PL02 Kózki PL02 Łęg Dębowy koło Janowa Podlaskiego PL02 Przekop PL02 Skarpa Mołożewska PL02 Szwajcaria Podlaska PL02 Wydma Mołożewska PL02 Zabuże PL03 Nadbużański Park Krajobrazowy PL03 Park Krajobrazowy Podlaski Przełom Bugu PL04 Nadbużański TYP RELACJI % POKRYCIA + + 0,0 0,1 + + 0,2 0,3 + + 0,0 0,0 + + 0,1 0,1 + * 0,1 18,8 * * 27,8 4,4 desygnowanymi na poziomie międzynarodowym NAZWA STATUSU OCHRONY NAZWA OBSZARU Ostoja Ptaków (ranga europejska) Dolina Dolnego Bugu TYP RELACJI % POKRYCIA 0,0 5.3. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES: KOD CORINE TYP RELACJI % POKRYCIA G07100001 + 27,5 G07100200 * G08200100 * 0,0 60,1 G08200101 + G08200102 + G08200103 + G08200104 + 1,7 4,2 G08200300 + 7,6 0,2 5,8 5/ 1 5 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 6 6. DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA NA TERENIE OBSZARU I W JEGO OTOCZENIU I INNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TEN OBSZAR 6.1. GŁÓWNE CZYNNIKI I RODZAJE DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA ORAZ PROCENT POWIERZCHNI OBSZARU IM PODLEGAJĄCY Wpływy i działalność na terenie obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 100 Uprawa 102 Koszenie / ścinanie B B 0 + 140 Wypas 230 Polowanie B C + 0 243 Chwytanie, trucie, kłusownictwo 419 Inne tereny przemysłowe lub handlowe B C - 421 Pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych 500 Sieć transportowa C B 0 609 Inne kompleksy sportowe i rekreacyjne 690 Inne możliwe oddziaływania aktywności rekreacyjnej i sportowej, nie wspomniane powyżej B B 0 0 701 Zanieczyszczenia wód 709 Inne lub mieszane formy zanieczyszczeń B C - 810 Odwadnianie B - Wpływy i działalność wokół obszaru: kod nazwa intensywność % obszaru wpływ 6.2. ZARZĄDZANIE OBSZAREM SPRAWUJĄCY NADZÓR (INSTYTUCJA LUB OSOBA): Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie ZARZĄDZANIE OBSZAREM I PLANY: 6/ 1 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 7/8 7. MAPY OBSZARU Mapy fizyczne obszaru Numer mapy N-34-116-C N-34-116-D N-34-117-C N-34-117-D N-34-127-A N-34-127-B N-34-128-A N-34-128-B N-34-129-A N-34-129-B N-34-130-A N-34-130-C N-34-130-D N-34-131-C N-34-142-A N-34-142-B N-34-143-A N-34-143-B N-34-143-D N-34-144-A N-34-144-C Skala Projekcja Opis 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 1: 50000 PUWG 1992 Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Yes Zdjęcia lotnicze obszaru Numer Obszar Temat Data 8. ZDJĘCIA OBSZARU Numer Obszar Temat Autor Data 7/8 / 1 OBSZAR: PLH140011 Ostoja Nadbużańska NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH 4.7 4. OPIS OBSZARU 4.7. HISTORIA 2008-05-14 IV Dodano informację o Lucanus cervus na podstawie badań terenowych 2008 (prace WZS) Dodano informację o Osmoderma eremita na podstawie obserwacji terenowych K. Borkowskiego 4.7 / 1