Metody sztucznej inteligencji w reprezentacji informacji

Metody sztucznej inteligencji w reprezentacji informacji

Metody sztucznej inteligencji
w reprezentacji informacji filozoficznej
Paweł Garbacz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
22 kwietnia 2015
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
1 / 41
Podsumowanie
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
2 / 41
Podsumowanie
“Revolution? What Revolution?”. Successes and Limits of Computing
Technologies in Philosophy and Religion
[Schreibman et al., 2008]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
2 / 41
Paradygmat badawczy
Rysunek : Lokalizacja metodologiczna
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
3 / 41
Obszary digitalizacji wiedzy w inżynierii ontologii
Rysunek : Trójkąt semiotyczny Ogdena i Richardsa
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
4 / 41
Obszary digitalizacji wiedzy w inżynierii ontologii
Rysunek : Trójkąt semiotyczny Garbacza
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
5 / 41
Poziomy digitalizacji wiedzy filozoficznej
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
6 / 41
Poziomy digitalizacji wiedzy filozoficznej
1
zmiana nośnika
2
anotacja zasobów
3
poziom “sztuczny filozof”
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
6 / 41
Poziomy digitalizacji wiedzy filozoficznej
1
zmiana nośnika
2
anotacja zasobów
3
poziom “sztuczny filozof”
uruchom
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
6 / 41
Inne obszary wpływu IT na filozofię
nowa filozofia (np. “digital metaphysics” – zob. [Steinhart, 1998])
nowa problematyka (np. “filozofia informacji”)
nowa terminologia (np. “rozstrzygalność” – zob. [Dipert, 2002])
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
7 / 41
Zmiana nośnika wiedzy, czyli “płytka” digitalizacja
digitalizacja zasobów filozoficznych
następcza
elektroniczne kopiowanie obrazu
rozpoznawanie tekstu (grafemów lub glifów)
uprzednia
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
8 / 41
Anotacja zasobów
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
9 / 41
Anotacja zasobów
anotacja zasobów za pomocą metadanych
metadane = dane o danych
hypertekst jako rodzaj anotacji
przykłady anotacji bibliograficznych:
anotacje bibliograficzne:
MARC
Dublin Core
FRBR
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
9 / 41
Warstwy anotacji – perspektywa informatyczna
1
syntaktyczna, np. XHTML vs XML
2
semantyczna, np. Dublin Core vs FRBR
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
10 / 41
Typy anotacji – perspektywa logiczna
1
syntaktyczna – metadane dotyczą struktury zasobów
2
semantyczna – metadane dotyczą funkcji reprezentacji zasobów,
głównie znaczenia językowego
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
11 / 41
Anotacja semantyczna - przykład schema.org
Restauracja “MAGIA”
20-114 Lublin
ul. Rybna 1 / Grodzka 2
RESTAURACJA: kontakt, rezerwacje: tel. +48 (81) 5323041
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
12 / 41
Anotacja semantyczna - przykład schema.org
<p align=”center”> Restauracja &quot;MAGIA&quot; </p>
<br>
20-114 Lublin<br>
ul. Rybna 1 / Grodzka 2 <br>
<p align=”center”> <br>
<b> &nbsp;&nbsp;&nbsp;RESTAURACJA: kontakt, rezerwacje
</b> <br>
tel. +48 (81) 532304 </p>
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
12 / 41
Anotacja semantyczna - przykład schema.org
<p align=”center”>
<div itemscope itemtype=”http://schema.org/Restaurant”>
<span itemprop=”name”>Restauracja &quot;MAGIA&quot; </span>
</p> <br>
<div itemprop=”address” itemscope itemtype=”http://schema.org/PostalAddress”> <br>
<span itemprop=”postalCode”> 20-114 Lublin</span> <br>
<span itemprop=”streetAddress”>ul. Rybna 1 / Grodzka 2</span>
</div>
<p align=”center”> <br>
<b> &nbsp;&nbsp;&nbsp;RESTAURACJA: kontakt, rezerwacje
</b> <br>
<span itemprop=”telephone”>+48 (81) 532304</span>
</p> </div>
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
12 / 41
Anotacja semantyczna - przykład schema.org
<p align=”center”>
<div itemscope itemtype=”http://schema.org/Restaurant”>
<span itemprop=”name”>Restauracja &quot;MAGIA&quot; </span>
</p> <br>
<div itemprop=”address” itemscope itemtype=”http://schema.org/PostalAddress”> <br>
<span itemprop=”postalCode”> 20-114 Lublin</span> <br>
<span itemprop=”streetAddress”>ul. Rybna 1 / Grodzka 2</span>
</div>
<p align=”center”> <br>
<b> &nbsp;&nbsp;&nbsp;RESTAURACJA: kontakt, rezerwacje
</b> <br>
<span itemprop=”telephone”>+48 (81) 532304</span>
</p> </div>
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
12 / 41
Zastosowania anotacji zasobów (meta-)filozoficznych
edycja krytyczna tekstów filozoficznych
np. http://www.discovery-project.eu/
bibliograficzne bazy danych
np. http://philpapers.org/
hypertekstowe encyklopedie
np. http://plato.stanford.edu/
silniki wspomagające wyszukiwanie informacji
np. http://noesis.evansville.edu/
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
13 / 41
Sztuczny filozof, czyli “głęboka” filozofia cyfrowa
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
14 / 41
Sztuczny filozof, czyli “głęboka” filozofia cyfrowa
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
14 / 41
“Głęboka” filozofia cyfrowa – studium przypadku
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
15 / 41
“Głęboka” filozofia cyfrowa – studium przypadku
formalizacja dowodu ontologicznego
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
15 / 41
“Głęboka” filozofia cyfrowa – studium przypadku
formalizacja dowodu ontologicznego
[Oppenheimer and Zalta, 1991]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
15 / 41
“Głęboka” filozofia cyfrowa – studium przypadku
formalizacja dowodu ontologicznego
[Oppenheimer and Zalta, 1991]
[Oppenheimer and Zalta, 2011]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
15 / 41
“Głęboka” filozofia cyfrowa – studium przypadku (2)
∃x SupG (x).
¬E(ιxSupG (x)) → ∃y [G(y , ιxSupG (x)) ∧ C(y )].
G(x, y ) ∨ G(y , x) ∨ x = y .
(Przesłanka 1)
(Przesłanka 2)
(Spójność)
gdzie:
C(x) = x is wyobrażalne (conceivable)
G(x, y ) = x is większe/doskonalsze niż y
E(x) = x realnie istnieje
SupG (x) , C(x) ∧ ¬∃y [G(y , x) ∧ C(y )]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
16 / 41
Reprezentacja wiedzy
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
17 / 41
Reprezentacja wiedzy
Reprezentacja wiedzy jest multidyscyplinarną dziedziną, która
stosuje teorie i metody z trzech obszarów:
1 logiki [która] określa formalną strukturę [reprezentacji
wiedzy] i reguły wnioskowania
2 ontologii [która] definiuje rodzaje rzeczy, które istnieją w
dziedzinie zastosowania [reprezentacji wiedzy]
3 informatyki (computation) [która] wspiera aplikacje
odróżniające reprezentację wiedzy od czystej filozofii
[Sowa, 2000, s. XI-XII]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
17 / 41
Ontologie inżynieryjne w reprezentacji wiedzy - spektrum
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
18 / 41
Ontologie inżynieryjne w reprezentacji wiedzy - spektrum
Rysunek : Diagram L. Obrsta z Mitre Corporation z www.mkbergman.com
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
18 / 41
Typy ontologii inżynieryjnych
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
19 / 41
Typy ontologii inżynieryjnych
1
uniwersalne – ontologie wyższego rzędu, fundacyjne, ogólne
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
19 / 41
Typy ontologii inżynieryjnych
1
uniwersalne – ontologie wyższego rzędu, fundacyjne, ogólne
“duże”
Cyc
SUMO
PROTON
“małe”
BFO
DOLCE
GFO
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
19 / 41
Typy ontologii inżynieryjnych
1
uniwersalne – ontologie wyższego rzędu, fundacyjne, ogólne
“duże”
Cyc
SUMO
PROTON
“małe”
BFO
DOLCE
GFO
2
regionalne
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
19 / 41
Typy ontologii inżynieryjnych
1
uniwersalne – ontologie wyższego rzędu, fundacyjne, ogólne
“duże”
Cyc
SUMO
PROTON
“małe”
BFO
DOLCE
GFO
2
regionalne
biologia wraz z medycyną – http://bioportal.bioontology.org/
ekonomia – http://www.heppnetz.de/projects/goodrelations/
prawo – http://www.leibnizcenter.org
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
19 / 41
Zastosowania ontologii inżynieryjnych
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
20 / 41
Zastosowania ontologii inżynieryjnych
1
słownik
2
struktura danych
3
przetwarzalne komputerowo wyjaśnienie znaczeń językowych
4
semantyczne współdziałanie systemów komputerowych
5
systematyzacja wiedzy
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
20 / 41
Wiedza w ontologii Cyc
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
21 / 41
Wiedza w ontologii Cyc
baza wiedzy
zakres: cała (zdrowrozsądkowa) wiedza
prawie 500 000 terminów/słów
około 15 000 relacji
około 5 000 000 (s)twierdzeń
teoria aksjomatyczna (logika drugiego rzędu)
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
21 / 41
Wiedza w ontologii Cyc
baza wiedzy
zakres: cała (zdrowrozsądkowa) wiedza
prawie 500 000 terminów/słów
około 15 000 relacji
około 5 000 000 (s)twierdzeń
teoria aksjomatyczna (logika drugiego rzędu)
“silnik” wnioskujący
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
21 / 41
Wiedza w ontologii Cyc
baza wiedzy
zakres: cała (zdrowrozsądkowa) wiedza
prawie 500 000 terminów/słów
około 15 000 relacji
około 5 000 000 (s)twierdzeń
teoria aksjomatyczna (logika drugiego rzędu)
“silnik” wnioskujący
moduł przetwarzania języka etnicznego
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
21 / 41
Struktura bazy wiedzy Cyc
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
22 / 41
Struktura bazy wiedzy Cyc
dwie relacje logiczno-matematyczne
1
isa = ∈
2
genls = ⊂
#isa #Lublin #City
#genls #City #GeographicalRegion
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
22 / 41
Struktura bazy wiedzy Cyc
dwie relacje logiczno-matematyczne
1
isa = ∈
2
genls = ⊂
#isa #Lublin #City
#genls #City #GeographicalRegion
mikroteorie
reprezentacja kontekstu
przynajmniej jedna mikroteoria dla każdego stwierdzenia
mikroteorie mogą być sprzeczne!
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
22 / 41
“Góra” mikroteorii BaseKB
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
23 / 41
“Góra” mikroteorii BaseKB
Rysunek : Kategorie ontologiczne Cyc
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
23 / 41
Cyc jako produkt
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
24 / 41
Cyc jako produkt
D. Lenat, R. Guha i in. [Lenat and Guha, 1990]
Cycorp - www.cyc.com
zastosowania
1
2
3
4
informatyka medyczna
analiza finansowa
bezpieczeństwo systemów komputerowych
...
moduły Cyc:
OpenCyc
ResearchCyc
...
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
24 / 41
http://umbel.org/
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
25 / 41
http://umbel.org/
Otwórz graf wiedzy UMBEL
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
25 / 41
Ontologie inżynieryjne dla filozofii
1
reprezentacja filozofii
formalne ontologie wyższego rzędu
2
reprezentacja meta-filozofii
Indiana Philosophy Ontology – https://inpho.cogs.indiana.edu/
PhiloSURFical – http://philosurfical.open.ac.uk/
PhiloSpace Ontology (Discovery Project) –
http://www.discovery-project.eu/home.html
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
26 / 41
Formalne ontologie wyższego rzędu
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
27 / 41
Wnioski
1
elastyczność meta-kategorii
uniwersalność
szczegółowość
2
3
neutralność (meta-)filozoficzna meta-kategorii
uwzględnienie specyfiki wiedzy filozoficznej (humanistycznej)
interpretacja
brak konsensusu
4
wykorzystanie możliwości ekspresywnych logiki
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
28 / 41
Wnioski (2)
ograniczenie zakresu, np. do metafizyki/ontologii
meta-kategorie ontologiczne:
1
2
3
4
kategoria ontologiczna
relacja ontologiczna
modalności: konieczność i możliwość
ekstensjonalna interpretacja kategorii, relacji i modalności
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
29 / 41
Implementacja wniosków
http://metaontology.pl/
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
30 / 41
Dziękuję za uwagę
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
31 / 41
Bibliografia
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
32 / 41
Bibliografia I
Dipert, R. R. (2002).
The substantive impact of computers on philosophy prolegomena to a
computational and information-theoretic metaphysics.
Metaphilosophy, 33(1-2):146–157.
Lenat, D. and Guha, R. V. (1990).
Building Large Knowledge Based Systems.
Addison Wesley.
McCarthy, J. (1980).
Circumscription - a form of Non-Monotonic Reasoning.
Artificial Intelligence, 13(1-2):27–39.
Oppenheimer, P. and Zalta, E. N. (2011).
A computationally-discovered simplification of the ontological
argument.
Australasian Journal of Philosophy, 89(2):333–349.
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
32 / 41
Bibliografia II
Oppenheimer, P. E. and Zalta, E. N. (1991).
On the logic of the ontological argument.
Philosophical Perspectives, 5:509–529.
Schreibman, S., Siemens, R., and Unsworth, J. (2008).
A Companion to Digital Humanities.
Wiley Publishing.
Sowa, J. F. (2000).
Knowledge Representation: Logical, Philosophical, and Computational
Foundations.
Brooks/Cole.
Steinhart, E. (1998).
Digital metaphysics.
In The Digital Phoenix, pages 117–134. Basil Blackwell.
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
33 / 41
Uzupełnienie
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
34 / 41
Co OpenCyc wie o Lublinie?
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
34 / 41
Co OpenCyc wie o Lublinie?
Rysunek : Co to jest Lublin?
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
34 / 41
Od ontologii filozoficznej do ontologii informatycznych jak to się stało?
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
35 / 41
Od ontologii filozoficznej do ontologii informatycznych jak to się stało?
1
idea J. McCarthy’ego
2
koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
35 / 41
Idea J. McCarthy’ego
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
36 / 41
Idea J. McCarthy’ego
zagadki AI
Trzy misjonarze i trzej kanibale mają przeprawić się przez
rzekę. Do dyspozycji jest łódź wiosłowa z dwoma miejscami.
Jeżeli liczba kanibali kiedykolwiek przekroczy liczbę
misjonarzy na którymś brzegu rzeki, misjonarze zostaną
zjedzeni. Jak przeprawić się przez rzekę? [McCarthy, 1980, s.
29]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
36 / 41
Idea J. McCarthy’ego
zagadki AI
Trzy misjonarze i trzej kanibale mają przeprawić się przez
rzekę. Do dyspozycji jest łódź wiosłowa z dwoma miejscami.
Jeżeli liczba kanibali kiedykolwiek przekroczy liczbę
misjonarzy na którymś brzegu rzeki, misjonarze zostaną
zjedzeni. Jak przeprawić się przez rzekę? [McCarthy, 1980, s.
29]
reguła ograniczenia (circumscription rule) [McCarthy, 1980, s. 27]:
1
2
Jeżeli z założeń zadania wynika, że jakieś przedmioty istnieją, to
przyjmij, że tylko te przedmioty istnieją.
Jeżeli z założeń zadania wynika, że jakieś przedmioty posiadają pewną
cechę, to przyjmij, że tylko te przedmioty posiadają tę cechę.
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
36 / 41
Idea J. McCarthy’ego (2)
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
37 / 41
Idea J. McCarthy’ego (2)
adekwatna reprezentacja zagadek AI wymaga sformalizowania
(odpowiednich fragmentów) wiedzy zdroworozsądkowej
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
37 / 41
Idea J. McCarthy’ego (2)
adekwatna reprezentacja zagadek AI wymaga sformalizowania
(odpowiednich fragmentów) wiedzy zdroworozsądkowej
Stosowanie ograniczeń wymaga, aby wiedza
zdroworozsądkowa była wyrażona w taki sposób, który głosi,
że łódź może przepłynąć rzekę o ile nic nie uniemożliwia jej
użycia. W szczególności, wygląda na to, że musimy
wprowadzić do naszej ontologii ([listy] rzeczy, które istnieją)
kategorię, która zawiera łódź [jest] popsuta, lub kategorię,
która zawiera coś, co może uniemożliwić jej [tj. łodzi]
użycie. [McCarthy, 1980, s. 31]
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
37 / 41
Koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
38 / 41
Koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
zadanie ontologii >>> sporządzenie listy istniejących przedmiotów
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
38 / 41
Koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
zadanie ontologii >>> sporządzenie listy istniejących przedmiotów
metoda ontologii:
1
Znajdź teorię lub teorie, które opisują świat w racjonalny i efektywny
sposób, w szczególności dostarczają wydajnych narzędzi
porozumiewania się i przewidywania przyszłości!
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
38 / 41
Koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
zadanie ontologii >>> sporządzenie listy istniejących przedmiotów
metoda ontologii:
1
2
Znajdź teorię lub teorie, które opisują świat w racjonalny i efektywny
sposób, w szczególności dostarczają wydajnych narzędzi
porozumiewania się i przewidywania przyszłości!
Zapisz wyselekcjonowaną teorię (teorie) w notacji kanonicznej, tj. w
języku logiki predykatów pierwszego rzędu!
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
38 / 41
Koncepcja ontologii W. van O. Quine’a
zadanie ontologii >>> sporządzenie listy istniejących przedmiotów
metoda ontologii:
1
2
3
Znajdź teorię lub teorie, które opisują świat w racjonalny i efektywny
sposób, w szczególności dostarczają wydajnych narzędzi
porozumiewania się i przewidywania przyszłości!
Zapisz wyselekcjonowaną teorię (teorie) w notacji kanonicznej, tj. w
języku logiki predykatów pierwszego rzędu!
Zbiór przedmiotów istniejących, czyli cel poszukiwań ontologicznych,
jest identyczny ze zakresem kwantyfikacji zmiennych w
wyselekcjonowanej teorii!
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
38 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
39 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy
1
wymiar instytucjonalny
1
International Association for Ontology and its Applications
(www.iaoa.org)
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
39 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy
1
wymiar instytucjonalny
1
2
3
4
5
6
International Association for Ontology and its Applications
(www.iaoa.org)
Institute for Formal Ontology and Medical Information Science
(ifomis.org)
Knowledge Media Institute (www.kmi.open.ac.uk)
National Center For Biomedical Ontology (www.bioontology.org)
Information Systems Laboratory (www.ics.forth.gr)
...
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
39 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy
1
wymiar instytucjonalny
1
2
3
4
5
6
2
International Association for Ontology and its Applications
(www.iaoa.org)
Institute for Formal Ontology and Medical Information Science
(ifomis.org)
Knowledge Media Institute (www.kmi.open.ac.uk)
National Center For Biomedical Ontology (www.bioontology.org)
Information Systems Laboratory (www.ics.forth.gr)
...
publikatory
1
2
3
Applied Ontology
Data and Knowledge Engineering
International Journal of Human and Computer Studies
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
39 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy
1
wymiar instytucjonalny
1
2
3
4
5
6
2
International Association for Ontology and its Applications
(www.iaoa.org)
Institute for Formal Ontology and Medical Information Science
(ifomis.org)
Knowledge Media Institute (www.kmi.open.ac.uk)
National Center For Biomedical Ontology (www.bioontology.org)
Information Systems Laboratory (www.ics.forth.gr)
...
publikatory
1
2
3
4
Applied Ontology
Data and Knowledge Engineering
International Journal of Human and Computer Studies
konferencje:
1
2
3
4
Formal Ontology in Information Systems
Formal Ontologies Meet Industry
Knowledge Representation and Reasoning
...
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
39 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy (2)
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
40 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy (2)
1
ontologiczny sektor IT
Apple SIRI
BeInformed
Cambridge Semantics
Cognitum
Connotate
Department of Homeland Security
EDM Council
Franz — AMDOCS
IBM Dr. Watson Project
Innovative Query
Mayo Clinic
Recognos Financial
Revelytix
Rodan Systems
Sallie Mae
Sandpiper
Semantic Arts
Top Quadrant
Trigent Software
Visual Knowledge
zAgile
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
40 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy (3)
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
41 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy (3)
1
Ontologia stosowana mówi wielu językami
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
41 / 41
Ontologie w reprezentacji wiedzy (3)
1
Ontologia stosowana mówi wielu językami
KIF
Ontolingua
Express
DAML+OIL
RDF i RDF(S)
OWL - obecnie OWL 2.0
Common Logic
język naturalny
Garbacz (KUL)
NCN 2012/07/B/HS1/01938
22 kwietnia 2015
41 / 41