kontrol2015
Transkrypt
kontrol2015
Egzemplarz Nr 2 K-S-1.431.1.10.2015.ML PROTOKÓŁ KONTROLI KOMPLEKSOWEJ przeprowadzonej w dniach 4-7 sierpnia 2015 r. w Miejsko-Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Karlinie Jednostka kontrolowana: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Karlinie Adres: 78-230 Karlino, ul. Traugutta 6 Numer Identyfikacyjny Jednostki: 003801663 Numer Identyfikacji Podatkowej: Podmiot prowadzący: 672-11-37-809 Burmistrz Karlina Kontrolę przeprowadzili: - Małgorzata Lewińska - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, - Iwona Lorenc - starszy inspektor wojewódzki Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie, na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 18/2015 z dnia 10 lipca 2015 r. Akta kontroli str. 1 Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące sposobu realizacji zadań określonych w ustawie o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) realizowanych przez gminę w okresie od dnia 01 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. - - Kontrolą objęto następujące zagadnienia: struktura organizacyjna ośrodka pomocy społecznej, stan zatrudnienia i kwalifikacji osób zatrudnionych, ogólne założenia polityki społecznej gminy, tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej (świadczenia pieniężne), w tym: prawidłowość kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, sposób przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, terminowość wydawania decyzji administracyjnych i wypłacania świadczeń, sposób organizowania pomocy (świadczenia niefinansowe). Egzemplarz Nr 2 STRUKTURA ORGANIZACYJNA OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ Dyrektorem Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie od 1 kwietnia 2007 r. Pani Gizela Pietrzak-Kłys (na podstawie umowy o pracę). jest Nadzór nad kontrolowaną jednostką sprawuje Burmistrz Karlina. Kontrolę przeprowadzono w obecności Dyrektora Ośrodka. Jednostkę powołano na mocy Uchwały Nr XIII/53/90 Rady Narodowej Miasta i Gminy w Karlinie z dnia 27 marca 1990 r. w sprawie utworzenia jednostki budżetowej – MiejskoGminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Statut Ośrodka wprowadzono Uchwałą Nr XI/103/07 Rady Miejskiej w Karlinie z dnia 29 czerwca 2007 r. zmieniającą uchwałę w sprawie utworzenia jednostki budżetowej – Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie. Statut stanowi załącznik do uchwały. Ostatnich zmian (w zakresie aktualizacji podstaw prawnych realizacji zadań Jednostki) dokonano Uchwałą Nr XVIII/165/12 Rady Miejskiej w Karlinie z dnia 27 stycznia 2012 r. Regulamin Organizacyjny Ośrodka wprowadzono Zarządzeniem Nr 84/09 Burmistrza Karlina z dnia 5 listopada 2009 r. w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie. Ostatnich zmian (w zakresie nowych zadań oraz zmian w strukturze organizacyjnej Jednostki) dokonano Zarządzeniem Nr 116/2013 Burmistrza Karlina z dnia 30 grudnia 2013 r. Akta kontroli str. 14-49 Dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie posiada upoważnienia Burmistrza Karlina (dołączone do akt kontroli) do prowadzenia spraw i wydawania decyzji administracyjnych. Akta kontroli str. 50-51 II. STAN ZATRUDNIENIA I KWALIFIKACJE OSÓB ZATRUDNIONYCH W Ośrodku zatrudnionych jest 19 pracowników, w tym 6 pracowników socjalnych i 2 asystentów rodziny. Miasto i Gmina Karlino liczy 9062 mieszkańców. Stopa bezrobocia (procentowy udział zarejestrowanych bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo) w powiecie wynosi ok. 25,7%, a wskaźnik bezrobocia rejestrowanego (procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym) w Mieście i Gminie Karlino stanowi 14,5%. Ośrodek spełnia warunek art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej w kwestii dotyczącej zatrudnienia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony na 2 tys. mieszkańców. 2 Egzemplarz Nr 2 Wymagania kwalifikacyjne pracowników socjalnych określa art. 116 ust. 1 oraz art. 156 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Z przedstawionych dokumentów wynika, iż Dyrektor oraz 5 pracowników socjalnych Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie posiadają odpowiednie, wymagane przepisami cyt. ustawy, kwalifikacje. Ponadto trwa obecnie postępowanie wyjaśniające, dotyczące uznania kwalifikacji dodatkowego pracownika socjalnego, który ukończył studia wyższe poza granicami Polski. Akta kontroli str. 52-54 Funkcjonowanie Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Karlinie zlokalizowany jest w budynku przy ulicy Traugutta 6. Obiekt jest własnością Gminy Karlino, zarządzanym przez Karliński Ośrodek Kultury. Ośrodek zajmuje nieodpłatnie w ramach umowy użyczenia 9 pomieszczeń biurowych o powierzchni ogólnej 201,91 m2. Warunki lokalowe oraz wyposażenie zapewniają sprawne funkcjonowanie Ośrodka. MGOPS w Karlinie wyposażony jest w odpowiedni sprzęt biurowy i komputerowy niezbędny do prawidłowej realizacji zadań. Obsługę sieci informatycznej Ośrodka zapewnia pracownik zatrudniony w ramach umowy o pracę. Ośrodek pracuje z zastosowaniem sieciowego systemu informatycznego Opieka firmy ZETO Koszalin oraz korzysta z innych programów tego samego autora. Konserwacją systemu oraz wprowadzaniem zmian programowych zajmuje się ZETO Koszalin w ramach umowy serwisowej. Przyznane świadczenia wypłacane są w kasie Banku Spółdzielczego Oddział w Karlinie na podstawie przygotowanych list wypłat. Na konta bankowe przekazuje się świadczenia dla kilku klientów Ośrodka. Data wypłaty świadczenia wskazana jest w treści decyzji według harmonogramu wypłat. Ośrodek nie dysponuje samochodem służbowym. W celu dojazdu do oddalonych środowisk pracownicy socjalni i asystenci rodzin korzystają ze środków komunikacji publicznej lub z prywatnych samochodów w ramach delegacji służbowych. III. OGÓLNE ZAŁOŻENIA POLITYKI SPOŁECZNEJ GMINY Rada Miejska w Karlinie podjęła następujące uchwały: Nr III/20/14 z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Karlino na lata 2015-2020; Nr XXIV/176/04 z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze; 3 Egzemplarz Nr 2 Nr III/42/2015 z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny i Opieki nad Dzieckiem w Gminie Karlino na lata 2015-2017; Nr XLI/441/13 z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie przyjęcia Miejsko-Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Karlino na rok 2014, a także Nr III/22/14 z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia MiejskoGminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Gminy Karlino na rok 2015. Corocznie sporządzana jest Informacja w sprawie wykonania Programu. Ostatnią sporządzono za rok 2014; Nr XXVIII/304/12 z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie przyjęcia Miejsko-Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2013-2015; Nr III/23/14 z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia preliminarza kosztów realizacji Miejsko-Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2013-2015, na rok 2015 wraz ze zmianami: Uchwałą Nr V/46/15, V/47/15 z dnia 25 lutego 2015 r. Corocznie sporządzana jest Informacja w sprawie wykonania Programu. Ostatnią sporządzono za rok 2014; Nr XLIII/470/14 z dnia 28 lutego 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności przyznawanego w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020; MGOPS w Karlinie corocznie sporządza Ocenę zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalną sytuacji społecznej i demograficznej gminy. Ośrodek przygotowuje Ocenę i przekazuje ją do Biura Rady Miejskiej w Karlinie, a także do Urzędu Marszałkowskiego za pomocą SI CAS. Ostatnią Ocenę sporządzono za rok 2014 i przekazano 30 kwietnia 2015 r., a następnie omówiono na Sesji Rady Miejskiej i przyjęto Uchwałą Nr IX/81/15 z dnia 26 maja 2015 r. MGOPS sporządza corocznie Sprawozdanie z działalności Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie. Ostatnie, za rok 2014, przekazano dnia 30 stycznia 2015 r. do Urzędu Miejskiego w Karlinie. Ośrodek posiada Rejestr skarg i wniosków. W kontrolowanym okresie odnotowano trzy sprawy w roku 2014 oraz dwa wpisy w roku 2015. Dyrektor Jednostki przeprowadził w każdej ze spraw postępowanie wyjaśniające oraz wystosował odpowiednie pismo z odpowiedzią dla wnioskodawcy. Zespół kontrolujący nie wniósł uwag do sposobu rozstrzygnięcia powyższych spraw. 4 Egzemplarz Nr 2 IV. PRZYZNAWANIE ŚWIADCZEŃ ORAZ SPOSÓB ORGANIZOWANIA POMOCY SPOŁECZNEJ Na podstawie losowo wybranych akt szczegółowo zbadano dokumentację osób korzystających z podstawowych form świadczeń pod względem: - prawidłowości kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, sposobu przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, terminowość wydawania decyzji administracyjnych w wypłacania świadczeń. 1. Zasiłki stałe i składki na ubezpieczenie zdrowotne Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków stałych, składek na ubezpieczenie zdrowotne przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 124/909/2015 Decyzja Nr 131/1326/2015 Decyzja Nr 5/1134/2015 Decyzja Nr 6/1136/2015 Decyzja Nr 35/852/2015 Decyzja Nr 36/853/2015 Decyzja Nr 42/1093/2014 Decyzja Nr 43/2722/2014 Decyzja Nr 3/759/2015 Decyzja Nr 124/1152/2014 Decyzja Nr 125/1153/2014 Decyzja Nr 1/975/2015 Decyzja Nr 26/1256/2014 Decyzja Nr 27/1257/2014 Decyzja Nr 46/2484/2014 Decyzja Nr 47/2485/2014 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 37 i art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) - niezbędne do przyznania zasiłku stałego i składki na ubezpieczenie zdrowotne. 2. Świadczenia przyznane w ramach programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” W ramach ww. programu w 2014 r. ogółem z dożywiania skorzystało 1.355 osób z terenu funkcjonowania MGOPS w Karlinie. Łączny koszt programu to 320.973,00 zł. Główną formą pomocy były zasiłki celowe (ze wsparcia w tej formie skorzystało 1.026 osób). Udzielano także pomocy w formie posiłków w szkołach – skorzystało z nich ogółem 329 osób (w tym 104 dzieci do czasu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej i 212 uczniów szkół oraz 13 pozostałych osób, otrzymujących pomoc na podstawie art. 7 ustawy o pomocy społecznej). 5 Egzemplarz Nr 2 Posiłki dla dzieci z terenu objętego działaniem MGOPS w Karlinie przygotowywane są przez Przedszkole w Karlinie (dla dzieci przedszkolnych) oraz przez kuchnię Szkoły Podstawowej w Karlinie, która zapewnia posiłki dla uczniów 5 szkól z terenu gminy (Szkoły Podstawowej w Karlinie, Karwinie, Karścinie i Daszewie oraz Zespołu Szkół w Karlinie). Posiłki przewożone są przystosowanym transportem (transport posiłków zapewnia szkoła przygotowująca posiłki), a dzieci spożywają posiłki w stołówkach szkolnych lub punktach wydawania posiłków. Dyrektorzy szkół odpowiedzialni są za organizację wydawania posiłków w swojej szkole oraz monitorowanie ich jakości i sporządzanie list obecności. Dzieci i młodzież ucząca się w innych szkołach poza terenem gminy, wymagająca pomocy w tym zakresie, korzysta z żywienia zorganizowanego w szkole, do której uczęszcza. MGOPS po zakończeniu miesiąca rozlicza się na podstawie przedłożonych faktur i listy korzystających z dożywiania dzieci. W wyjątkowych przypadkach istnieje możliwość wykupienia posiłków dla osób dorosłych w szkołach. Ponadto osoby dorosłe – bezdomne, niezaradne lub które we własnym zakresie nie są w stanie przygotować sobie obiadów, mają także możliwość otrzymać pomoc w postaci posiłków realizowanych w Restauracji „Na Skarpie” (wyłonionej pośród innych ofert w drodze zapytania o cenę). W niedziele, wakacje, święta oraz inne dni wolne od pracy Ośrodek nie zapewnia gorących posiłków, jednak w uzasadnionych przypadkach potrzebującym rodzinom udziela się pomocy w postaci świadczenia pieniężnego na zakup posiłków. Akta kontroli str. 62-64 Sprawdzono dokumentację dotyczącą następujących decyzji: ww. świadczenie niepieniężne Decyzja Nr 158/303/2015 Decyzja Nr 159/304/2015 Decyzja Nr 160/305/2015 Decyzja Nr 8/1286/2015 Decyzja Nr 133/1328/2015 Decyzja Nr 200/1800/2014 Decyzja Nr 106/1957/2014 Decyzja Nr 34/2732/2014 Decyzja Nr 99/1890/2014 Decyzja Nr 100/1891/2014 Decyzja Nr 78/1631/2014 Decyzja Nr 79/1632/2014 Decyzja Nr 89/1482/2014 Decyzja Nr 13/841/2015 świadczenia pieniężne Decyzja Nr 164/537/2015 Decyzja Nr 188/196/2014 Decyzja Nr 13/1400/2014 6 świadczeń przyznanych na podstawie Egzemplarz Nr 2 Decyzja Nr 88/2066/2014 Decyzja Nr 121/1246/2014 Decyzja Nr 6/235/2015 Decyzja Nr 201/32/2015 Decyzja Nr 99/2/2014 Decyzja Nr 3/702/2015 Decyzja Nr 126/1154/2014 Decyzja Nr 98/1889/2014 Decyzja Nr 87/704/2015 Decyzja Nr 113/2412/2014 Decyzja Nr 26/741/2014 Świadczenie na sporządzenie posiłków w instytucji zapewniającej schronienie (przekazywane na konto instytucji) Decyzja Nr 34/1200/2015 Decyzja Nr 36/259/2015 Pomoc w omawianym zakresie przyznawana jest osobom, które spełniają warunki art. 39 ust.1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163), a także Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014–2020 niezbędne do przyznania świadczenia w ramach ww. programu. Forma decyzji przyznających świadczenia z zakresu dożywiania osobom przebywającym w instytucjach zapewniających schronienie jest nieprawidłowa. Zawierają one zapis, że osobie przyznaje się pomoc społeczną w postaci świadczenia pieniężnego na sporządzenie posiłków w schronisku (zasiłek celowy) w określonej miesięcznej wysokości oraz we wskazanym okresie, a faktycznie jest to świadczenie niepieniężne, gdyż decyzje zawierają także informację, iż zasiłek zostanie przekazany na konto instytucji zapewniającej schronienie. Wśród świadczeń wymienianych w ustawie o pomocy społecznej – zapewnienie schronienia, posiłku i ubrania osobom tego pozbawionym należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. W katalogu świadczeń z pomocy społecznej wymieniane jest jako świadczenie niepieniężne i, podobnie jak umieszczenie mieszkańca w instytucji zapewniającej schronienie, przyznanie pomocy powinno być poprzedzone wydaniem decyzji administracyjnej o przyznaniu wyżywienia w instytucji zapewniającej schronienie, a odpłatność przekazywana na konto tej instytucji po przedstawieniu odpowiedniego dokumentu księgowego. Zasady realizacji omawianego Programu na terenie funkcjonowania MGOPS w Karlinie reguluje Uchwała Rady Miejskiej w Karlinie: Nr XLIII/470/14 z dnia 28 lutego 2014 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności przyznawanego w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020. Nie podjęto uchwały w sprawie zasad zwrotu wydatków na świadczenia w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa 7 Egzemplarz Nr 2 w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, jednak pośród skontrolowanych w tym zakresie spraw wszystkie rodziny spełniały warunki art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej i nie przekraczały 100% kryterium dochodowego. Zgodnie z zasadami określonymi w Uchwale Nr 221 w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania - w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy uczeń albo dziecko wyraża chęć zjedzenia posiłku, odpowiednio dyrektor szkoły lub przedszkola informuje ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania ucznia lub dziecka o potrzebie udzielenia pomocy w formie posiłku. Przyznanie pomocy, w przypadku przyjęcia przez gminę odpowiedniego programu osłonowego, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie wymaga wydania decyzji administracyjnej w sprawie i ustalenia sytuacji rodzinnej w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego. Rada Miejska w Karlinie nie przyjęła jednak ww. programu osłonowego. Natomiast z informacji zawartych w Sprawozdaniu z realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” wynika, że w okresie od stycznia do grudnia 2014 r. pomocą w tej formie objętych było 47 dzieci (łączny koszt tych posiłków – 11.726 zł), a w pierwszym półroczu 2015 r. – 36 dzieci (na kwotę 9.833 zł). 3. Zasiłki okresowe Zasiłki okresowe przyznawane były w 2014 r. głównie z powodu bezrobocia (dla 315 osób z 315 ogółem przyznanych). Sprawdzono dokumentację dotyczącą zasiłków okresowych przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 167/990/2015 Decyzja Nr 168/991/2015 Decyzja Nr 194/1908/2014 Decyzja Nr 206/1213/2015 Decyzja Nr 22/1055/2015 Decyzja Nr 10/635/2015 Decyzja Nr 101/997/2015 Decyzja Nr 6/594/2015 Decyzja Nr 2/798/2015 Decyzja Nr 111/973/2015 Decyzja Nr 16/850/2015 Decyzja Nr 4/2386/2014 Decyzja Nr 1/527/2015 Decyzja Nr 90/27/2014 Decyzja Nr 95/1326/2014 Decyzja Nr 106/1215/2015 Decyzja Nr 75/1627/2014 Decyzja Nr 114/647/2015 Decyzja Nr 20/606/2014 Decyzja Nr 29/1206/2015 (na kontro schroniska na poczet utrzymania) 8 Egzemplarz Nr 2 Decyzja Nr 85/1180/2014 Decyzja Nr 17/150/2014 (na kontro schroniska na poczet utrzymania) Decyzja Nr 27/1299/2014 Decyzja Nr 145/1557/2014 Decyzja Nr 13/841/2015 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłku okresowego. 4. Zasiłki celowe i specjalne zasiłki celowe Zasiłki celowe przyznawane są najczęściej na pokrycie części kosztów leczenia, przejazdu na leczenie, zakupu leków, opału i inne cele bytowe. Sprawdzono dokumentację dotyczącą ww. zasiłków przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 79/1338/2014 Decyzja Nr 74/2002/2014 Decyzja Nr 9/2011/2014 Decyzja Nr 82/1339/2014 Decyzja Nr 77/1999/2014 Decyzja Nr 205/898/2015 Decyzja Nr 10/407/2014 Decyzja Nr 18/268/2015 Decyzja Nr 9/1128/2014 Decyzja Nr 126/1031/2015 Decyzja Nr 123/2338/2014 Decyzja Nr 95/334/2015 Decyzja Nr 87/2065/2014 Decyzja Nr 13/1343/2015 Decyzja Nr 206/1379/2015 Decyzja Nr 112/1310/2015 Decyzja Nr 26/782/2015 Decyzja Nr 132/562/2015 Decyzja Nr 24/1387/2015 Decyzja Nr 80/2096/2014 Decyzja Nr 21/679/2014 Decyzja Nr 31/2143/2014 Decyzja Nr 65/2263/2014 Zdarzenia losowe Decyzja Nr 2/678/2014 Decyzja Nr 1/428/2015 Decyzja Nr 1/363/2015 Decyzja Nr 8/354/2015 9 Egzemplarz Nr 2 Decyzja Nr 7/484/2015 Decyzja Nr 8/502/2015 Decyzja Nr 9/564/2015 Decyzja Nr 10/671/2015 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 39 ust. 1 i 2, art. 40 ust. 1 oraz art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania zasiłków celowych oraz specjalnych zasiłków celowych. 5. Skierowania i odpłatność za pobyt osób skierowanych do domów pomocy społecznej Sprawdzono dokumentację dotyczącą kierowania i odpłatności za pobyt w ww. placówkach przyznanych na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 1/558/2014 Decyzja Nr 2/768/2014 Decyzja Nr 3/819/2014 Decyzja Nr 4/1002/2014 Decyzja Nr 3/145/2014 Decyzja Nr 4/497/2014 Decyzja Nr 6/1020/2014 (błąd w naliczaniu odpłatności) Decyzja Nr 8/915/2015 Decyzja Nr 2/1098/2014 Decyzja Nr 3/1388/2014 Decyzja Nr 4/463/2015 Decyzja Nr 5/922/2015 (błąd w naliczaniu odpłatności) Decyzja Nr 2/1114/2015 Decyzja Nr 3/1115/2015 Decyzja Nr 8/1012/2014 (błąd w naliczaniu odpłatności) Decyzja Nr 9/468/2015 Decyzja Nr 10/918/2015 Decyzja Nr 44/570/2014 Decyzja Nr 45/1047/2014 Decyzja Nr 48/467/2015 Decyzja Nr 49/954/2015 Skierowane osoby spełniają warunki określone w art. 54 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania całodobowej opieki w ww. placówkach. We wskazanych powyżej decyzjach naliczono zwiększoną odpłatność mimo, że zmiana dochodu osoby przebywającej w domu pomocy społecznej w okresie ponoszenia odpłatności za ten pobyt nie przekroczyła 10% kryterium dochodowego, nie powinna zatem wpływać na wysokość odpłatności (art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej). 10 Egzemplarz Nr 2 6. Potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Sprawdzono dokumentację dotyczącą potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych: Decyzja Nr 28/1205/2015 Decyzja Nr 1/1362/2015 Decyzja Nr 1/118/2015 Decyzja Nr 83/1075/2014 Decyzja Nr 90/2060/2014 (brak potwierdzenia doręczenia decyzji) Decyzja Nr 19/152/2014 Skontrolowane sprawy spełniają warunki art. 7 pkt 6, art. 8, art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 182 z późn. zm.), a także art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z pózn. zm.). 7. Schronienie Sprawdzono dokumentację dotyczącą udzielenia schronienia na podstawie: Decyzja Nr 27/1204/2015 Decyzja Nr 20/370/2014 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 24/1085/2014 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Decyzja Nr 37/311/2015 (udzielono pomocy wcześniej niż wydano decyzję) Osoby, którym udzielono pomocy w formie schronienia, spełniają warunki art. 17 ust. 1 pkt 3 i art. 48 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163) niezbędne do przyznania ww. świadczenia. W jednym ze skontrolowanych przypadków omawianą pomoc przyznano w wysokości różnicy pomiędzy wypłaconymi zasiłkami (okresowym oraz celowym na sporządzenie posiłku), a miesięcznym kosztem utrzymania w schronisku. Udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. W katalogu świadczeń z pomocy społecznej wymieniane jest jako świadczenie niepieniężne. Umieszczenie mieszkańca w instytucji zapewniającej schronienie powinno być poprzedzone wydaniem decyzji administracyjnej o przyznaniu tymczasowego miejsca noclegowego w instytucji zapewniającej schronienie, a odpłatność przekazywana ze środków własnych gminy na konto tej instytucji po przedstawieniu odpowiedniego dokumentu księgowego. 8. Usługi opiekuńcze Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub 11 Egzemplarz Nr 2 specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Sprawdzono dokumentację dotyczącą przyznanych usług na podstawie następujących decyzji: Decyzja Nr 1/357/2015 (błąd w naliczaniu odpłatności – od kwoty brutto renty lub emerytury) Decyzja Nr 2/788/2015 Decyzja Nr 3/1095/2015 (brak daty na potwierdzeniu doręczenia decyzji) Decyzja Nr 2/982/2014 (błąd w naliczaniu odpłatności – od kwoty brutto renty lub emerytury) Decyzja Nr 3/789/2015 Decyzja Nr 4/1011/2014 Decyzja Nr 2/993/2014 Decyzja Nr 3/1215/2014 Decyzja Nr 2/965/2014 (błąd w naliczaniu odpłatności – od kwoty brutto renty lub emerytury) Decyzja Nr 3/1208/2014 Decyzja Nr 4/820/2015 Decyzja Nr 3/966/2014 Decyzja Nr 1/786/2015 Decyzja Nr 2/1151/2015 Decyzja Nr 1/794/2015 Decyzja Nr 3/1208/2015 Usługi opiekuńcze sprawują obecnie 3 osoby zatrudnione w Ośrodku w ramach umowy o pracę. Pracownicy mają obecnie pod opieką 20 osób starszych lub chorych, wymagających pomocy (w 2014 r. z pomocy w formie usług opiekuńczych skorzystały łącznie 17 osób). Ogólny zakres usług określony jest w treści decyzji przyznającej pomoc oraz w zakresie czynności pracownika. Opiekun, w miejscu zamieszkania podopiecznego, świadczy wszelką niezbędną pomoc w ramach określonych w ustawie o pomocy społecznej usług opiekuńczych. Wcześniej, podczas wizyty w środowisku, pracownik socjalny ustala z klientem zakres niezbędnych usług i opisuje potrzeby podopiecznego w treści wywiadu. W dokumentacji znajdują się miesięczne Kontrolki czasu pracy opiekunki, potwierdzające realizację przyznanych usług, z wyszczególnieniem daty, ilości i zakresu godzinowego oraz podpisem podopiecznego lub jego opiekuna. Warunki sprawowania usług opiekuńczych reguluje Uchwała Nr XXIV/176/04 z dnia 25 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze. Dyrektor Ośrodka corocznie ustala koszt jednej godziny usług – na podstawie Zarządzenia Nr 1/2014 z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie zmiany wysokości stawki za usługi opiekuńcze świadczone w domu podopiecznego koszt ustalono od 1.04.2014 r. - 17,17 zł, a od 1.04.2015 r. - 17,18 zł na podstawie Zarządzenia Nr 5/2015 z dnia 31 marca 2015 r. W 2014 roku stosowano zasadę ustalania odpłatności za usługi opiekuńcze na podstawie powyższych aktów, jednak za podstawę obliczania tej odpłatności uznano nieprawidłowo kwotę 12 Egzemplarz Nr 2 brutto emerytury lub renty. Jest to niezgodne z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, że za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów, pomniejszoną o miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a także składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne. Stąd wynikają błędy - we wskazanych powyżej decyzjach ustalono za wysoki wskaźnik odpłatności. Ponadto do obliczeń bierze się pod uwagę kwotę podwyższonych emerytur lub rent mimo, że zmiana dochodu osoby w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niepieniężne nie wpływa na wysokość tej odpłatności, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie (art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej). Rodziny z terenu Miasta i Gminy Karlino pozostawały 2014 roku w trudniej sytuacji życiowej i korzystały z pomocy Ośrodka głównie z powodu ubóstwa (374 rodziny), bezrobocia (353 rodzin), długotrwałej lub ciężkiej choroby (110 rodzin). MGOPS w Karlinie realizował partnerski projekt systemowy „Rodzina Razem” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Do uczestnictwa w projekcie zaproszono osoby z terenu miasta i gminy Karlino, korzystające z różnych form pomocy społecznej, borykające się z problemami bezrobocia, ubóstwa, uzależnienia i współuzależnienia, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych. Do realizacji projektu w 2014 r. przystąpiło 31 osób. Projekt realizowany był w partnerstwie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Białogardzie, które było liderem przedsięwzięcia oraz innymi ośrodkami pomocy społecznej z terenu powiatu. Głównym celem projektu była aktywizacja zawodowa i społeczna klientów pomocy społecznej, mieszkańców Gminy Karlino. Działania projektowe ukierunkowane były m.in. na specjalistyczne konsultacje indywidualne i grupowe z psychologiem, doradcą zawodowym, prawnikiem, terapeutą uzależnień i pedagogiem. Uczestnicy odbyli również warsztaty z zakresu ekonomii społecznej oraz prowadzenia gospodarstwa domowego pn. „Dobra gospodyni, dobry gospodarz – prowadzenie gospodarstwa domowego i gospodarowanie budżetem domowym”. Zorganizowano w ramach projektu Grupę Wsparcia w formie zorganizowanych, dobrowolnych zajęć, polegających na wspólnym spędzaniu czasu, rozwijaniu wzajemnych relacji i wymianie doświadczeń, a także rozwijaniu umiejętności manualnych i rękodzieła użytkowego (np. tworzenie kartek okolicznościowych, ozdób choinkowych, biżuterii i wiele innych). W celu integracji rodzin i rozwijania więzi odbył się piknik rodzinny z okazji Dnia Dziecka, wspólny wyjazd uczestników projektu na kręgielnię, zabawa choinkowa z Mikołajem i prezentami. Beneficjenci na czas projektu objęci zostali wsparciem pracownika socjalnego oraz kontraktami socjalnymi. Ponadto Ośrodek zawierał kontrakty socjalne z pozostałymi klientami MGOPS. Podczas kontroli przeanalizowano 11 z nich. W aktach opisano sytuację osób i ich rodzin oraz cele i założenia kontraktu, nie w każdym jednak przypadku: uzgadniano daty oceny jego realizacji, sporządzano oceny realizacji założeń, prowadzono monitoring po zakończeniu kontraktu – większość osób korzysta nadal z pomocy Ośrodka. 13 Egzemplarz Nr 2 W kontrolowanym okresie, wyniku pracy socjalnej oraz współpracy z innymi instytucjami osiągnięto szereg efektów w zakresie poprawy funkcjonowania klientów Ośrodka, m.in.: 48 osób podjęło zatrudnienie (w tym także prace krótkoterminowe i sezonowe). Klienci uzyskali pomoc w staraniach o świadczenia z innych systemów – 5 z nich uzyskało świadczenia emerytalno-rentowe. Wśród osób z problemami mieszkaniowymi – 8 rodzin otrzymało tytuł prawny do lokalu lub wynajęło mieszkanie, a 5 rodzin zmieniło lokal mieszkalny przy wsparciu pracowników socjalnych; 15 rodzin podjęło czynności mające na celu spłatę zaległości w opłatach (wnioski o rozłożenie zadłużeń na raty, dopilnowanie regularnych spłat). Ośrodek zatrudnia 2 asystentów rodzin, którzy w 2014 r. mieli pod opieką 30 rodzin (w tym 41 dzieci), a od stycznia 2015 r. do dnia kontroli – 30 rodzin (w tym 52 dzieci). W aktach kontroli znajdują się informacje Dyrektora MGOPS w Karlinie na temat organizacji pracy socjalnej, organizacji posiłków dla dzieci i osób dorosłych, zabezpieczenia potrzeb mieszkańców gminy w sytuacjach kryzysowych oraz innych działań Ośrodka na rzecz lokalnej społeczności. Akta kontroli str. 55-68 PODSUMOWANIE KONTROLI Na podstawie zbadanej w trakcie kontroli dokumentacji ogólnej oraz spraw indywidualnych nie stwierdzono nieprawidłowości co do merytorycznej zasadności przyznawania poszczególnych rodzajów świadczeń. Rodziny spełniały kryterium dochodowe uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej. W trakcie czynności kontrolnych na bieżąco wyjaśniano zagadnienia z zakresu kontroli, a także wskazano i omówiono uwagi i nieprawidłowości opisane w treści niniejszego protokołu oraz udzielano instruktażu w zakresie: - kwalifikacji osób na stanowisku pracownika socjalnego; - stosowania zasad określonych w przepisach Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014–2020 niezbędnych do przyznania świadczeń w ramach ww. programu oraz przyjęcia stosownych uchwał przez Radę Miejską w Karlinie; - przyznawania świadczeń niepieniężnych (np. schronienie) z datą nie wcześniejszą niż data wydania decyzji, zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej; - prawidłowego naliczania odpłatności za pobyt osób w domach pomocy społecznej (zgodnie z art. 106 ust 3b ustawy o pomocy społecznej); - poprawnego ustalania sytuacji dochodowej i naliczania odpłatności za usługi opiekuńcze. 14 Egzemplarz Nr 2 Dyrektora Miejsko-Gminnego o przysługującym prawie: Ośrodka Pomocy − zgłoszenia, przed podpisaniem protokołu dotyczących ustaleń zawartych w protokole, Społecznej kontroli, w Karlinie umotywowanych pouczono zastrzeżeń − odmowy podpisania protokołu kontroli, składając, w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy. Protokół kontroli sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla: - Dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie, - Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Wydział Spraw Społecznych. Kontrolę odnotowano w Książce kontroli Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Karlinie pod pozycją nr 2/2015. Karlino , dnia ................................. ............................................... Kontrolujący .......................................................... Dyrektor jednostki kontrolowanej ............................................... Kontrolujący Protokół sporządzono: 18.08.2015 r. 15