012-014 VALEO.indd

TECHNIKA DLA MOTORYZACJI
Niezawodna ochrona przed wibracjami
Uspokoić Diesla
Dobra ochrona układu przeniesienia napędu przed drganiami wytwarzanymi
przez silnik i jednoczesna niezawodność zespołu koło zamachowe–sprzęgło wydawały się nie do pogodzenia. Rozwiązaniem tego problemu jest konstrukcja
opracowana przez Valeo.
O
statnie lata stanowiły dla motoryzacji okres niezwykle dynamicznego
rozwoju technologicznego. Olbrzymiego
postępu dokonano zwłaszcza w konstrukcji silników wysokoprężnych. W porównaniu do głośnych, twardo pracujących
i mało dynamicznych „ropniaków” sprzed
lat, nowoczesne Diesle z układami common rail lub pompowtryskiwaczami charakteryzują się niezwykle wysoką kulturą
pracy oraz znakomitą dynamiką. Współczesne samochody napędzane silnikami wysokoprężnymi są również znaczoczyścić gwinty
nie przyjaźniejsze dla środowiska. Sprawne Diesle nie ciągną już za sobą kłębów
dymu, co w autach z silnikami o zapłonie
samoczynnym starego typu było w zasadzie normą.
Na kłopoty – Valeo
Niestety, rozwiązanie jednych problemów pociągnęło za sobą powstanie innych. Jak wiadomo, nowoczesne silniki
wysokoprężne odznaczają się znacznym
momentem już przy niewielkiej prędkości obrotowej. To z kolei powoduje gwał-
1
towny przyrost sił występujących w układzie przeniesienia napędu, odczuwalny
przede wszystkim podczas ruszania jako
nieprzyjemne szarpnięcia. Znacznie poważniejszą konsekwencją od obniżonego
komfortu jazdy były jednak wibracje przenoszone na skrzynię biegów, które znacznie skracały jej żywotność i przyczyniały
się do poważnych awarii. Do niebezpiecznych drgań dochodziło przede wszystkim
przy niskiej prędkości obrotowej silnika.
Konstruktorzy musieli sobie jakoś poradzić z tym problemem.
Jednym z rozwiązań było zastosowanie
dwumasowego koła zamachowego, w którym umieszczony jest tłumik drgań skrętnych. Rozwiązanie to ma jednak dwie
wady: po pierwsze, jest drogie, po drugie zaś, podatne na uszkodzenia. Często
zdarza się, że element ten ulega awarii już
przy stosunkowo niewielkim przebiegu,
koszt wymiany części może zaś wynieść
nawet kilka tysięcy złotych. A to dla właściciela samochodu jest na ogół prawdziwym wstrząsem. Zdarza się również często, że żywotność nowo zamontowanego
koła dwumasowego okazuje się zbliżona
do trwałości części oryginalnej.
Problem ten udało się rozwiązać firmie
Valeo, która opracowała komplet sprzęgła
ze sztywnym kołem zamachowym jako
alternatywę dla zestawu z kołem dwumasowym. Składa się on z czterech elementów: koła zamachowego, elastycznej tarczy o specjalnej konstrukcji, zespołu dociskowego oraz łożyska wyciskowego (do
samochodów z łożyskiem hydraulicznym
oferowane są komplety trzyelementowe:
koło zamachowe, tarcza i docisk).
_ Wymontować stary zestaw
sprzęgła wraz z dwumasowym
kołem zamachowym. W celu
uniknięcia nieosiowej współpracy
skrzyni biegów z silnikiem wymagane jest oczyszczenie z gwintów
(zdjęcie poniżej). Sprawdzić tylny
uszczelniacz wału korbowego,
a w przypadku wycieku oleju
– wymienić
Następnie, używając nowych śrub
dołączonych do zestawu, zamontować nowe koło zamachowe. Ważna
jest kolejność dokręcania poszczególnych śrub – sposób przedstawiony jest na rysunku obok `
12
Niezawodna ochrona przed wibracjami
1
6
3
4
5
2
2
3
_ Śruby dokręcać
przy użyciu
klucza dynamometrycznego
z siłą 60 Nm
Dokręcone
z momentem 60
Nm śruby wkręcić
dodatkowo o kąt
90°, zgodnie
z wcześniej przedstawioną kolejnością dokręcania `
Ważne przesłanki
Istnieje kilka istotnych powodów, dla których warto wybrać to rozwiązanie. Zaprojektowana przez inżynierów Valeo konstrukcja charakteryzuje się niezawodnością i spełnia najwyższe standardy rynku
OE. Jej tajemnica tkwi w tarczy, która
odpowiada za tłumienie drgań. Już na
pierwszy rzut oka widać, że różni się ona
od elementu pochodzącego z tradycyjnego zestawu. Wyposażona jest bowiem
w znacznie większe sprężyny o charakterystyce specjalnie dobranej do konkretnego modelu samochodu. Konstrukcja Valeo
zapewnia wysoki poziom filtracji drgań
i hałasów, zapewniając tym samym komfort jazdy. Zestaw Valeo gwarantuje również optymalną wydajność przenoszenia
momentu obrotowego. W przeciwieństwie
do koła dwumasowego, sztywne koło zamachowe pozbawione jest ruchomych elementów, co korzystnie wpływa na trwałość całego zespołu.
Ważną zaletą tego rozwiązania są ekonomiczne korzyści płynące z jego stosowania. Komplety Valeo są tańsze o około
20–30% od zestawów z kołem dwumasowym. Poza tym, dzięki niezawodnemu,
sztywnemu kołu zamachowemu, w razie konieczności ponownej naprawy wymienia się tylko tarczę i docisk, tak jak
w przypadku samochodu ze zwykłym
sprzęgłem. Pozwala to znacznie zredukować koszty serwisowania pojazdu.
Nie tylko badania
Walory kompletów sprzęgieł Valeo zostały potwierdzone podczas szczegółowych badań, przeprowadzonych w ośrodku badawczym Valeo w Amiens w północ3/2009
TECHNIKA DLA MOTORYZACJI
4
5
W celu zapewnienia najlepszych
właściwości ciernych elementów sprzęgła należy oczyścić
powierzchnię koła zamachowego,
stosując preparat odtłuszczający.
Przed dokręceniem mechanizmu
dociskowego do koła zamachowego trzeba ustawić tarczę sprzęgła
za pomocą przyrządu centrującego. W trakcie montażu mechanizmu dociskowego upewnijmy się,
że dwa znaczniki (patrz zdjęcie
poniżej) odpowiadają położeniu
znaku „0”, wybitego na kole
zamachowym `
6
7
1
_ Aby zapobiec dwukrotnemu dokręcaniu
śrub (+90°), można
pierwszą oznakować
4
_ Dla prawidłowego zamontowania mechanizmu
dociskowego trzeba użyć 6 nowych śrub, dostarczonych wraz z zestawem. Poniżej przestawiono
kolejność dokręcania
6
2
3
5
Śruby mechanizmu dociskowego dokręcić
z momentem 22 Nm `
8
13
TECHNIKA DLA MOTORYZACJI
nej Francji. Ich wyniki nie pozostawiają
wątpliwości, że zarówno stopień tłumienia drgań, jak i trwałość tego rozwiązania
spełniają najwyższe wymagania.
Podczas targów zorganizowanych przez
firmę Inter Cars zwiedzający mogli osobiście sprawdzić działanie sprzęgła Valeo
w Peugeocie 307. Spośród tych, którzy odbyli jazdę testową, nikt nie stwierdził różnic w działaniu pomiędzy konstrukcją Valeo a zestawem z dwumasowym kołem zamachowym. Płynność działania i komfort
zmiany biegów były w ocenie zwiedzających (do których zaliczali się przecież fachowcy) na jednakowo wysokim poziomie. Nawiasem mówiąc, wymiana sprzęgła we wspominanym Peugeocie, który był
służbowym autem jednego z pracowników
Valeo Service Eastern Europe, nie została przeprowadzona ze względu na imprezę targową. Wynikała z potrzeby chwili,
a to z powodu awarii koła dwumasowego,
do której doszło przy przebiegu około 40
tys. kilometrów. Warto przy okazji dodać,
że po zamontowaniu sprzęgła Valeo samochód ten przejechał dotąd bezawaryjnie kolejne 70 tys. kilometrów i jest nadal
eksploatowany.
Najlepszą rekomendacją kompletów
sprzęgieł Valeo jest jednak ich sukces rynkowy. Produkty te sprzedawane są z powodzeniem od kilku lat i w tym czasie
nie było problemów z reklamacjami, co
potwierdza, że Valeo zaoferowało swoim
klientom rozwiązanie przemyślane i dopracowane w każdym szczególe, tak jak
przystało na czołowego dostawcę części OE, dla którego sprzęgła są niezwykle
ważna grupą produktową.
Gama zestawów ze sztywnym kołem
zamachowym obejmuje 23 referencje
sprzęgieł, które pokrywają zapotrzebowanie licznej grupy pojazdów, w tym aut
wyposażonych w popularne silniki Diesla, takie jak: 1.9 TDI (VW), 2.0 HDI (PSA)
i 1.8 TDCI (Ford). Oferta sprzęgieł będzie
sukcesywnie poszerzana. W najbliższym
czasie przybędzie kolejnych 5 referencji.
Parę rad na koniec
Co prawda montaż kompletu sprzęgła ze
sztywnym kołem zamachowym Valeo nie
14
Niezawodna ochrona przed wibracjami
9
Podczas montażu skrzyni biegów do pojazdu należy
użyć wózka z hydraulicznym podnośnikiem, na
którym skrzynia będzie podtrzymana w trakcie
przykręcania do silnika. Takie działanie gwarantuje
prawidłowe zestawienie silnika i skrzyni biegów
oraz uniemożliwi uszkodzenie tarczy sprzęgła `
11
_ Każdorazowo podczas wymiany
sprzęgła wymienić również łożysko
wyciskowe. Na wewnętrzną tuleję
łożyska nanieść niewielką ilość smaru
dostarczonego wraz z zestawem
10
_ Zamontować pompę sprzęgła, zwracając
szczególną uwagę na prawidłowe umiejscowienie w uchwycie wyprzęgnika
12
Podłączyć cięgła zmiany biegów, zwracając uwagę na ich prawidłowe zamontowanie `
13
różni się zbytnio od instalacji tradycyjnego zestawu, jednak należy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad. Wskazówki dotyczące wymiany sprzęgła w poszczególnych silnikach można znaleźć
w wydawanych przez Valeo specjalnych biu-
_ Ostatnią czynnością jest prawidłowe ustawienie
wysokości pedału sprzęgła względem pedału
przyspieszenia. Oba muszą być niżej niż pedał
hamulca
letynach technicznych. Poszczególne etapy
montażu da się również prześledzić na podstawie procedury dotyczącej popularnego
silnika 1.9 TDI, stosowanego w Volkswagenach, Audi, Škodach i Seatach.
„
Sylwia Borek