Pobierz pdf

ISSN 1507−3890
BIULETYN AUTOMATYKI
Nr 1/2000 (23)
Wiosna 2000
AUTOMATYKA, STEROWANIE I ORGANIZACJA PRODUKCJI
ASTOR w Warszawie
SA DA
TE T
tr L: EK
an B
sm ez SP
st is prz EC
r. ja e
I- d wo JA
VI an d L
II y ow N
ch a Y
SATELLINE-3AS(d)
najnowszy model
radiomodemu
D
O
Zapraszamy na targi AUTOMATICON 2000
WARSZAWA 11−14.04.2000 r.
Hala A, stoisko W17
REKLAMA
3
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Szanowni Państwo,
Wbrew powszechnym obawom, świat wkroczył w rok 2000 bez
większych wstrząsów. Dramatyczne wizje globalnej komputerowej katastrofy okazały się na szczęście bardzo odległe od
prawdy, co – miejmy nadzieję – dobrze rokuje na przyszłość.
Dla firmy ASTOR nowy rok rozpoczął się bardzo pomyślnie –
w styczniu otwarty został w Warszawie nowy oddział firmy,
o czym z przyjemnością informujemy.
Pragnę zwrócić Państwa uwagę na zamieszczony w tym
numerze pisma drugi z kolei raport specjalny o bezprzewodowej transmisji danych, poświęcony najnowszemu modelowi
radiomodemu – Satelline-3AS/3ASd, który właśnie uzyskał
w Polsce świadectwo homologacji. Zachęcam również do lektury artykułu poruszającego zagadnienie bezpieczeństwa systemów GE Fanuc, a także do zapoznania się z kolejnymi instalacjami automatyki w Polsce. Ostatnio ukazały się też nowe
wersje oprogramowania wizualizacyjnego InTouch i przemysłowej bazy danych IndustrialSQL Server – 7.1 – przedstawiamy je w artykule na stronie 11. Wewnątrz numeru znajdą
Państwo również szczegóły najnowszej, promocyjnej oferty
Autoryzowanego Centrum Szkoleniowego Wonderware.
W nowym roku nastąpiły także zmiany w redakcji Biuletynu
Automatyki. Witając się z Państwem, pragnę jednocześnie
zapewnić, iż nowa redakcja dołoży wszelkich starań, aby pismo
nadal było dla Państwa aktualnym i ciekawym źródłem informacji o nowościach z dziedziny automatyki przemysłowej oraz
platformą służącą wymianie doświadczeń. Gorąco zachęcam
do przekazywania nam wszelkich uwag i spostrzeżeń, jakie
nasuną się Państwu w trakcie lektury Biuletynu. Będą one
bardzo pomocne w dostosowywaniu formy i treści pisma do
Państwa oczekiwań. Zapraszam także do współtworzenia
naszego kwartalnika poprzez nadsyłanie artykułów
i materiałów reklamowych. Szczegółowe wskazówki dla Autorów mogą Państwo znaleźć na naszej stronie www.astor.com.pl.
Justyna Ryś (Astor Kraków)
Wszystkim Czytelnikom,
Wspó³pracownikom i Klientom
Radosnych Œwi¹t Wielkanocnych
¿yczy
firma Astor Sp. z o.o.
Spis treści:
TO WARTO WIEDZIEĆ:
Bezpieczeństwo systemów GE Fanuc . . . str. 4
Certyfikaty “morskie” dla GE Fanuc . . . . . .str. 5
INSTALACJE AUTOMATYKI W POLSCE:
Modernizacja sterowania systemu
napełniania wież węglowych . . . . . . . . . . str. 6
System sterowania i wizualizacji kotłowni
w fabryce AMICA Wronki SA . . . . . . . . . .str. 7
Instalacja do produkcji mas i klejów
w SGL Carbon SA . . . . . . . . . . . . . . . . . .str. 9
NOWOŚCI WONDERWARE:
Wersje 7.1: Internet i wydajniejsza baza
danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 11
SEE Worldwide − doskonałe narzędzie CAD str. 13
Ludzie Astora
(23)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 15
RAPORT SPECJALNY:
SATEL: Bezprzewodowa transmisja
danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .str. I−VIII
BIULETYN AUTOMATYKI
AUTOMATYKA, STEROWANIE I ORGANIZACJA PRODUKCJI
Nr 1/2000 (23)
Wiosna 2000
BIULETYN AUTOMATYKI ASTOR 1/2000 (23)
Redaktor prowadzący: Justyna Ryś
Sekretarz redakcji: Wojciech Kmiecik
Rysunki: Andrzej Lichota
Wydawca: ASTOR Sp. z o.o.
Adres redakcji: ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków
tel. (012) 4295531, fax (012) 4295581
e-mail: [email protected], http://www.astor.com.pl
Nakład: 6000 egz.
Numer zamknięto: 1.03.2000 r.
ASTOR Sp. z o.o.
Partnerzy handlowi:
Autoryzowany dystrybutor
GE Fanuc, Wonderware i Satel
l Białystok: Promar PHUP, ul. Wołyńska 36,
15-206 Białystok, tel. (085) 743 31 69, tel./fax (085) 743 31 51
l Bielsko-Biała: Optimus-Seko, ul. Jutrzenki 20
43-300 Bielsko-Biała, tel. (033) 814 92 34
l Gdańsk: Vircon s.c., ul. Polanki 12
80-308 Gdańsk, tel./fax (058) 552 14 90
l Katowice: Abikom, ul. Rolna 43, 40-555 Katowice
tel./fax (032) 201 18 66, 201 18 67
l Kraków: Abis s.c., ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków
tel./fax (012) 429 55 08
l Stargard Szczeciński: Infel, ul. Dworcowa 26/b/9
73-110 Stargard Szczeciński, tel. (091) 577 69 95
l Toruń: Anko-System, ul. Młodzieżowa 31, 87-100 Toruń
tel. (056) 654 95 52 do 59, fax (056) 622 63 44
l Wrocław: Microtech International Ltd. sp. z o.o., ul. Parkowa 57
51-616 Wrocław, tel./fax (071) 372 80 19, 372 80 48, 348 36 66
l Zamość: Atex sp. z o.o., ul. Hrubieszowska 173, 22-400 Zamość
tel. (084) 638 64 41 do 43, fax (084) 638 67 82
ul. Smoleńsk 29, 31-112 Kraków
tel. (012) 429 55 31, fax (012) 429 55 81
http://www.astor.com.pl
serwis GE Fanuc:
[email protected]
serwis Wonderware:
[email protected]
serwis Satel:
[email protected]
Oddział Gdańsk: ul. Polanki 12, 80-308 Gdańsk
tel./fax (058) 552 23 14, tel. (058) 552 25 42
e-mail: [email protected]
Oddział Poznań: ul. Romana Maya 1, 61-372 Poznań
tel. (061) 650 29 87, tel./fax (061) 650 29 88
e-mail: [email protected]
Oddział Warszawa: ul. Arkuszowa 135, 01-934 Warszawa
tel. (022) 817 91 70, fax (022) 817 92 89
e-mail: [email protected]
4
To warto wiedzieć
Bezpieczeństwo systemów GE Fanuc
Gdy oddaje się maszynę lub instalację w ręce użytkownika dobrze jest zadbać o to, aby system posiadał odpowiednie zabezpieczenia przed niepowołanymi osobami.
Mogą one polegać na ochronie przed zmianą programu
sterującego, danych czy wręcz przed ewentualnym nielegalnym powielaniem programu zawartego w sterowniku.
Zabezpieczenia te niejednokrotnie mogą uchronić przed
niepotrzebnym wyjazdem ekipy serwisowej do fabryki.
Znacznie zmniejsza się też prawdopodobieństwo konieczności naprawy instalacji, niesprawnej z powodu
ręcznej zmiany nastaw w sterowniku (które tak naprawdę
nigdy nie powinny być zmieniane).
VersaPro v. 1.1 - obsługa haseł
Jakie typy haseł mamy do dyspozycji?
Dla ochrony zasobów sterowników GE Fanuc przed
dostępem osób niepowołanych stworzone zostały dwa narzędzia: Password Protection i OEM Protection.
PASSWORD PROTECTION
Jest to system zabezpieczania hasłami zasobów sterownika przed ingerencją osób niepowołanych w dane,
program lub konfigurację w sterowniku. Dostępne są
cztery poziomy zabezpieczenia sterownika, zróżnicowane
pod względem stopnia ingerencji w jego zasoby. Poziom
dostępu 1 (Access Level 1) jest poziomem najniższym i pozwala jedynie na “oglądanie” tego, co znajduje się w sterowniku. Poziom 4 (Access Level 4) jest poziomem najwyższym; zezwala na dowolne zmiany w danych sterownika
VersaPro - wprowadzanie haseł
czy też w treści programu. Należy zwrócić uwagę, że system ten pozwala na zmianę haseł wyłącznie osobie znającej hasło poziomu najwyższego; tak więc – przykładowo osoba znająca hasło poziomu 3 nie potrafi zmienić hasła
osobie o przywilejach na poziomie 2. Przywileje przyznane użytkownikowi na danym poziomie dostępu obejmują
również przywileje wszystkich niższych poziomów. Poziomy dostępu do sterownika są następujące:
Poziom 1. Możliwość odczytu wszystkich danych (program sterujący, tablice wartości zmiennych,
tablice błędów, itp.) z wyjątkiem haseł dostępu.
Brak możliwości zmian podglądanych wartości. Jest to domyślny poziom dostępu w systemie zabezpieczonym hasłami na każdym poziomie.
Poziom 2. Funkcje poziomu 1 plus możliwość zapisu
w tablicach wartości zmiennych (%I, %Q, %R,
itp.) oraz czyszczenia tablic błędów.
Poziom 3. Funkcje poziomu 1 i 2 plus możliwość zmian
w programie sterującym - ale tylko w trybie
STOP, oraz możliwość zatrzymywania sterownika.
Poziom 4. Funkcje poziomu 1, 2 i 3 plus możliwość zmian
wszelkich wartości w pamięci sterownika oraz
możliwość odczytu, zapisu i zmiany haseł dostępu do poziomów 1, 2 i 3 w trybie RUN
i STOP.
OEM PROTECTION
Jest to zabezpieczenie przeznaczone dla producentów
maszyn. Założenie hasła OEM uniemożliwia odczyt programu i danych zawartych w sterowniku, dzięki czemu
dostawca maszyny lub instalacji ma pewność, że nikt nie
wejdzie nielegalnie w posiadanie jego technologii czy też
myśli technicznej zawartej w programie sterującym.
Można wykorzystywać jednocześnie obydwa typy haseł, można też ograniczyć się do jednego bądź w ogóle
zrezygnować z zabezpieczania sterownika hasłami. Sposób funkcjonowania zabezpieczeń zostanie omówiony
w dalszej części artykułu na przykładzie haseł PASSWORD PROTECTION.
Jak to działa?
Jeżeli sterownik ma założone hasła PASSWORD
PROTECTION, to po uruchomieniu oprogramowania
narzędziowego (VersaPro v. 1.1* lub Logicmaster 90)
uzyskamy dostęp do sterownika na poziomie o jeden niższym od najniższego poziomu, na którym założono hasło.
Przykładowo, jeżeli sterownik posiada założone hasła na
poziomach 4 oraz 3 to po uruchomieniu oprogramowania
uzyskamy dostęp do sterownika na poziomie 2. Użytkownik może przejść na poziom wyższy po podaniu odpowiedniego hasła.
5
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Jak to zrobić?
kładowo można założyć tylko hasła na poziomie 4 i 3.
Aby założyć hasła typu PASSWORD PROTECTION,
wystarczy otworzyć okno obsługi haseł (PLC/Status/Protection) i nacisnąć przycisk Passwords. Zostanie wtedy wy-
VersaPro - definiowanie haseł
świetlone okno, w którym będzie można podać hasła odpowiadające poszczególnym poziomom dostępu do sterownika. Aby osiągnąć dostęp do sterownika, który jest
już zabezpieczony hasłami, wywołujemy ponownie okno
obsługi haseł, a następnie zaznaczamy poziom, na jakim
chcemy mieć dostęp do sterownika - oprogramowanie poprosi o podanie hasła przyporządkowanego wybranemu
poziomowi.
Do zakładania haseł można użyć zarówno oprogramowania narzędziowego VersaPro v. 1.1*, jak i Logicmaster
90. Nie jest konieczne zakładanie wszystkich haseł; przy-
Jak to jest w praktyce ?
W praktyce zwykle nie ma potrzeby ograniczania praw
użytkownika do poziomu 1. W przeważającej części instalacji nadaje się hasła na poziomie 3 lub 2. Fabrycznie nowy sterownik nie ma zaprogramowanych żadnych haseł;
dostęp do jego zasobów jest na poziomie 4. Każdorazowa
próba wpisania błędnego hasła typu PASSWORD PROTECTION jest zapisywana w pamięci sterownika, włącznie z adnotacją o dacie i czasie (z dokładnością do sekund). Informacje te są przechowywane nawet po wyłączeniu zasilania sterownika.
Bywają jednak przypadki, gdy nie chcemy zakładać
haseł na sterownik i nie chcemy również, aby ktoś, komu
ten sterownik udostępniamy, miał możliwość założenia
haseł. W takiej sytuacji należy w konfiguracji jednostki
centralnej sterownika ustawić parametr Passwords jako
Disabled. Operacja taka oczywiście może zostać przeprowadzona wyłącznie w sterowniku, który nie ma jeszcze założonych haseł. Od tego momentu nie jest możliwe zarówno zakładanie haseł na sterownik, jak i zmiana parametru Passwords na Enable. Jedyną drogą do ponownego
uaktywnienia haseł w sterowniku jest całkowite skasowanie pamięci procesora, możliwe do przeprowadzenia
przez autoryzowaną obsługę serwisową GE Fanuc.
Grzegorz Faracik (Astor Kraków)
* Oprogramowanie VersaPro w wersjach 1.02 i wcześniejszych nie
obsługiwało systemu haseł w sterownikach GE Fanuc.
Certyfikaty “morskie” dla GE Fanuc
Z przyjemnością informujemy, że firma GE Fanuc
Automation posiada dwa certyfikaty zgodności swoich
produktów z normami obowiązującymi dla sprzętu
stosowanego na statkach. Świadectwa te zostały wydane
przez angielską firmę Lloyd (Lloyd’s Register of
Shipping) oraz amerykańską firmę ABS (American
Bureau of Shipping). Oba certyfikaty obejmują
sterowniki PLC z serii 90-30 i 90-70 oraz system
rozproszonych wejść/wyjść Field Control.
6
Instalacje automatyki w Polsce
Ekran wizualizacji
procesu namiarowania
węgla
Schemat ideowy instalacji
s
Obecnie w Zakładzie Koksochemicznym Huty im. Tadeusza Sendzimira S.A., w ramach procesu unowocześniania linii produkcyjnych, prowadzona jest modernizacja
systemu napełniania wież węglowych.
Składniki mieszanki węglowej gromadzone w zbiornikach są naważane przez wagi tensometryczne zamontowane pod wylotem każdego zbiornika. Ilość wysypywanego materiału regulowana jest poprzez system komputerowy oparty na sterownikach GE Fanuc. Zarówno stan pracy urządzeń, jak i receptury realizowanych mieszanek mają swoje odzwierciedlenie w systemie wizualizacji wykonanej z wykorzystaniem oprogramowania InTouch firmy
Wonderware. Tak przygotowana mieszanka transportowana jest przenośnikami taśmowymi do wież węglowych
(zbiorników buforowych), z których cyklicznie pobierana
jest przez maszyny piecowe nazywane wsadnicami. Dalsza obróbka materiału odbywa się we wsadnicach i polega na ubiciu placka węglowego oraz wsunięciu zagęszczonego węgla do komory koksowniczej, gdzie podlega skoksowaniu.
Elementem ciągu technologicznego, który podlegał
modernizacji, było sterowanie grupą przenośników, której zadaniem jest podanie materiału do wież węglowych.
Jest to układ dwóch przenośników, przecinających się
pod kątem prostym, z których jeden przemieszcza się
w kierunku płn. - płd., drugi zaś w kierunkach wsch. zach. i płn. - płd. (drugi z przenośników znajduje się na
suwnicy, stąd możliwe jest jego dwukierunkowe przemieszczanie). Dodatkowym utrudnieniem jest fakt rewersyjnej pracy obu tych urządzeń. Dotychczasowa ich obsługa polegała na precyzyjnym ustawieniu przejezdnego
przenośnika na najwyższym poziomie wieży węglowej
i dostosowaniu do tego ustawienia przenośnika znajdującego się o jedno piętro niżej, a następnie wyborze trybu
pracy (cykl w lewo lub w prawo). Czynności tych dokonywał operator sterując przyciskami sterowniczymi znajdującymi się bezpośrednio przy urządzeniach.
W opracowanym projekcie modernizacji przyjęto następujące założenia:
n Całe sterowanie pracą urządzeń zasypowych prowadzone jest poprzez sterownik programowalny GE Fanuc z poziomu dyspozytorni wydziału,
n Nadzór nad pracą urządzeń prowadzi dyspozytor wydziału wspomagany systemem wizualizacji InTouch
firmy Wonderware,
n Ilość skierowanego do wieży materiału jest na bieżąco
kontrolowana i archiwizowana poprzez system wizualizacji.
Przyjęcie powyższych założeń stworzyło następujące
rozwiązanie: sterowanie pracą suwnicy, położeniem wózków i rewersją przenośników przejął sterownik GE Fanuc
90-30, usytuowany w stycznikowni znajdującej się na wieży węglowej. Odwzorowanie położenia suwnicy i wózków
s
Modernizacja sterowania systemu
napełniania wież węglowych
odbywa się za pomocą czujników IPBXD 25 CP. Stan napełnienia poszczególnych sektorów wieży węglowej jest
kontrolowany przez czujniki IPBD–15. Wszystkie sygnały
są doprowadzane do komputera zarządzającego w dyspozytorni. Ze względu na dużą odległość (1100 m) zastosowano wzmacniacz typu HE485ISO485. W komputerze
dyspozytorskim zainstalowany jest system wizualizacyjny
InTouch, który sterował do chwili modernizacji systemem
namiarowania węgla (GECCM). Istniejący system rozbudowano o nowe okna, dzięki którym operator może nadzorować i sterować położeniem urządzeń zasypowych
w wieży węglowej. Sterowanie urządzeniami polega obecnie na ustaleniu, który sektor będzie w pierwszej kolejności zasypywany. Po napełnieniu wybranego sektora urządzenia automatycznie ustawiają swoje położenie nad kolejnym sektorem.
Dzięki zastosowaniu sterowników GE Fanuc, systemu
wizualizacyjnego InTouch i prostych rozwiązań mechanicznych udało się stworzyć system, który eliminuje pracę
obsługi na stanowisku szkodliwym dla zdrowia oraz pozwala na pełną kontrolę przesyłu węgla do wież węglowych. Przedstawiony system został zrealizowany we własnym zakresie przez pracowników Zakładu Koksochemicznego Huty im. Tadeusza Sendzimira S.A. w Krakowie. Projekt systemu sterowania, zaprogramowanie PLC
oraz wizualizację w InTouch’ u wykonali autorzy artykułu.
Jan Chlipała, Eryk Łukianiuk, Adam Płeszka
(Huta im.T.Sendzimira, Kraków)
Od Redakcji: Powyższa instalacja, działająca od kilku lat, była już prezentowana na łamach Biuletynu Automatyki (nr 6 - 4/95). Wówczas opisana została zakończona właśnie modernizacja namiarowni węgla. Dziś przedstawiamy kolejny etap rozbudowy instalacji - modernizację systemu napełniania wież węglowych.
7
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Instalacje automatyki w Polsce
System sterowania i wizualizacji kotłowni
w fabryce AMICA Wronki SA
Jednym z zakładów, które zdecydowały się na budowę
nowej kotłowni gazowo – olejowej, jest fabryka AMICA
Wronki SA. Dzięki nowemu obiektowi ograniczono do
minimum wpływ gospodarki energetycznej zakładu na
środowisko naturalne. Ponadto, w porównaniu z dotychczasową kotłownią węglową, zwiększono zainstalowaną
moc cieplną nowej kotłowni. Umożliwia to zasilanie
w energię cieplną nowych obiektów, a tym samym rozbudowę zakładu. Całość została zrealizowana w 1998 roku
w systemie “pod klucz” przez firmę PROMAT Sp. z o.o.,
80-212 Gdynia, ul. Hutnicza 3, tel. (058) 663-02-02.
Biorąc pod uwagę bilans cieplny zakładu, Inwestor
zdecydował się na zainstalowanie w kotłowni dwóch kotłów wodnych wysokoparametrowych o mocy 11,5 MW
każdy i jednego kotła wysokoparametrowego o mocy
9,1 MW z palnikami olejowo – gazowymi. Kotłownia wytwarza ciepłą wodę na potrzeby technologiczne zakładu,
centralnego ogrzewania zakładu i sąsiadujących osiedli
oraz ciepłą wodę użytkową.
Zgodnie z wymaganiami Inwestora, system automatyki kotłowni zbudowano bazując na sterownikach Simatic
S7-300 firmy Siemens. Do wizualizacji pracy kotłowni został wykorzystany program InTouch 7.0 pracujący na komputerze PC z zainstalowanym systemem Windows NT 4.0.
i serwera Simatic Net S7 I/O Server firmy Wonderware.
Podstawowym zadaniem wizualizacji jest monitorowanie pracy poszczególnych urządzeń. System dostarcza
wszelkich informacji o procesie, takich jak wartości temperatur i ciśnień, aktualna moc cieplna kotła, zużycie oleju i gazu, blokady i zabezpieczenia oraz podstawowe parametry całego układu kotłów, pompowni wody, węzła c.o
i c.w.u. oraz instalacji paliwowej. System wizualizacji daje
operatorowi pełną kontrolę nad pracą całej instalacji.
Wizualizacja pracy kotła
Struktura systemu sterowania i wizualizacji
Centralne sterowanie pracą całego systemu odbywa się
za pośrednictwem sieci przemysłowej PROFIBUS DP,
którą przesyłane są dane pomiędzy sterownikami i systemem wizualizacji. Użytkownikami sieci jest sześć sterowników z procesorem CPU 315-2 DP, odpowiedzialnych za
pracę poszczególnych części kotłowni, oraz dwa moduły
rozproszone ET 200 L-SC, zbierające sygnały z ciepłomierzy zainstalowanych w halach produkcyjnych. Sterowniki
obsługują w sumie 610 wejść i wyjść, a InTouch ponad
1800 zmiennych. Każdy sterownik poprzez złącze MPI jest
połączony z własnym panelem operatorskim, umożliwiającym podgląd parametrów pracy systemu i zapewniającym
pełną ingerencję operatora w pracę układu.
Dane do InTouch’a są pobierane za pośrednictwem
procesora komunikacyjnego CP 5412 (A2) firmy Siemens
Operator ma możliwość konfigurowania poszczególnych regulatorów PID, nastawy wartości zadanych regulowanych parametrów sieci ciepłowniczych oraz załączania
i wyłączania poszczególnych obiegów i zestawów pompowych. Jednym z ważniejszych zadań systemu sterowania
jest optymalizacja pracy kotłów. System porównuje aktualne zapotrzebowanie mocy cieplnej z wydajnością kotłów
pracujących i, w zależności od zdefiniowanych przez operatora progów, odstawia lub wprowadza kolejny kocioł
znajdujący się w gorącej rezerwie.
System sterowania pozwala również na ograniczenie
mocy poszczególnych kotłów. Ma to szczególne znaczenie
w przypadku pracy na gazie, gdyż zabezpiecza Inwestora
przed przekroczeniem zamówionej mocy.
W
obiegach ciepłowniczych
(pompowni
wody) zastosowano algorytm
do automatycznej zmiany
konfiguracji
pompy wiodącej.
Zestaw
trzech pomp
Okno pompowni wody
obiegowych
8
jest sterowany jednym falownikiem przypisanym w danej
chwili do pompy podstawowej. Głównym zadaniem algorytmu jest równomierne zużycie poszczególnych
pomp w zestawie. Operator ma możliwość zadania czasu,
po którym nastąpi zmiana pompy podstawowej (pracującej na falowniku). W trybie pracy ręcznej można załączyć
wybraną pompę bądź przy zasilaniu bezpośrednio z sieci,
bądź z falownika.
Oprócz monitorowania i sterowania, system wizualizacji spełnia szereg innych funkcji ułatwiających obsługę
i analizę procesów zachodzących w kotłowni.
Zabezpieczenie systemu i poziomy dostępu do aplikacji
Z punktu widzenia bezpiecznej pracy kotłowni, ważnym zagadnieniem jest kontrola dostępu poszczególnych
operatorów do ingerencji w układ sterowania (załączanie
/wyłączanie poszczególnych urządzeń, konfigurowanie regulatorów PID, itd.). Tylko operator z najwyższymi uprawnieniami ma pełny dostęp do wszystkich parametrów
konfiguracyjnych systemu sterowania i wizualizacji.
Alarmowanie
Aplikacja umożliwia wyświetlanie, zapisywanie oraz
drukowanie informacji o zaistniałych w systemie zdarzeniach i alarmach. Zastosowane mechanizmy grupowania
alarmów znacznie ułatwiają ich przeglądanie i analizę.
W razie potrzeby operator może sięgnąć do alarmów historycznych. W przypadku pojawienia się nowego alarmu
pojawia się okno informujące operatora o tym zdarzeniu.
W czasie trwania alarmu, na dolnym menu (przełączającym poszczególne części kotłowni) miga wykrzyknik informujący, w jakiej grupie wystąpił alarm. Kliknięcie na danym symbolu powoduje przejście do okna alarmowanego
obiegu.
Trendy bieżące i historyczne
System wizualizacji posiada znacznie rozbudowany
system prezentacji danych. Trendy podzielono na grupy
zgodnie z technologią kotłowni. Operator może wybrać
interesujący go obieg, np. kocioł KO1, i śledzić zmiany
temperatur ciśnień i przepływów na podzielonych tematycznie wykresach, np. obieg ekonomizera, obieg spalin,
obieg wody, itd.
Raportowanie
W aplikacji operator ma możliwość zdefiniowania raportów za dowolny okres, z podziałem na trzyzmianowy
cykl pracy zakładu. System udostępnia informacje
o rzeczywistym zużyciu energii cieplnej przez odbiorców,
zużyciu oleju i gazu przez poszczególne palniki, ubytkach
wody w sieci oraz pracy poszczególnych pomp.
Archiwizowanie danych
Wszystkie dane pobierane z obiektu zapisywane są do
lokalnej bazy danych, w której przechowywane są przez
sześć miesięcy. Dodatkowo raz na dobę system kopiuje pliki danych historycznych, zdarzeń i alarmów oraz opracowanych raportów na zdefiniowany przez operatora nośnik
zewnętrzny lub dysk innego komputera w sieci zakładowej.
Zaprezentowany system sterowania i wizualizacji został w całości zaprojektowany i uruchomiony przez pracownię projektową firmy PROMAT. Zastosowanie sterowników PLC i wizualizacji pozwoliło spełnić wszystkie wymagania z punktu widzenia zarówno technologii, jak i komfortu obsługi. System automatyki kotłowni został wykonany z uwzględnieniem niemieckich norm TRD 604 dopuszczających instalację do pracy bez obsługi przez 24 godziny.
Tomasz Mocarski, Leszek Matusiak (PROMAT Gdynia)
ASTOR w WARSZAWIE
Szanowni Państwo!
Z wielką przyjemnością zawiadamiamy,
iż w styczniu br. został otwarty w Warszawie
nowy oddział firmy ASTOR.
Mamy nadzieję, że dzięki jego działalności nasz kontakt z Państwem,
których firmy i zakłady pracy mają siedzibę w centrum Polski,
będzie jeszcze lepszy.
Z okazji otwarcia oddziału proponujemy Państwu specjalną promocję:
Każde zamówienie przysłane na numer faksu: (022) 817 92 89
otrzyma dodatkowy rabat w wysokości 3%*
Uwaga:
* Promocja dotyczy firm, których pierwszą cyfrą kodu pocztowego siedziby jest 0 (zero - 0x-xxx) i trwa do końca maja 2000 r.
RAPORT − Bezprzewodowa transmisja danych
AUTORYZOWANY
DYSTRYBUTOR SATEL
Marzec 2000
Szanowni Państwo!
Minął rok od ukazania się poprzedniego raportu poświęconego dystrybuowanym przez naszą firmę urządzeniom
firmy SATEL OY. Od tego czasu w sprzedaży pojawiły się nowe produkty, na które firma Satel uzyskała w Pols−
ce homologacje. Również nasi klienci dokonali w ciągu ostatniego roku szeregu wdrożeń, z których dwa chcie−
libyśmy zaprezentować Państwu. Z tej okazji przygotowaliśmy kolejny raport poświęcony radiowej transmisji da−
nych.
Tomasz Michałek, Satel Product Manager (Astor Kraków)
Spis treści:
str. I
str. II
str. III
str. V
str. VI
str. VII
Polskie Świadectwa Homologacji
SATELLINE−3AS i 3ASd
TCP/IP i Profibus drogą radiową
Radiomodem 2ASxE w funkcji repeatera
Radiomodemy w systemie monitoringu węzłów cieplnych
Wykorzystanie urządzeń firmy SATEL do monitorowania
obiektów wodociągowo−kanalizacyjnych
str. VIII Punktualne autobusy
Polskie Świadectwa Homologacji
W styczniu 1999 roku, na spotkaniu dystrybutorów firmy SATEL Oy,
zaprezentowano nowy model radiomodemu SATELLINE−3AS i jego od−
mianę z wyświetlaczem LCD – SATELLINE−3ASd. Ministerstwo Łącznoś−
ci zatwierdziło je do stosowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej już
w grudniu tego samego roku. Laboratorium badań Państwowej Agencji Ra−
diomokunikacyjnej w Warszawie przetestowało także system do transmisji
sygnałów binarnych i alarmowych SATELCODE/SATELNODE. W tym wy−
padku badaniom podlegało tylko urządzenie nadawcze SATELCODE, bo−
wiem najważniejszym zadaniem homologacji jest kontrola zakłóceń, jakie
mógłby emitować nadajnik. W stosunku do odbiorników SATELNODE
świadectwo homologacji nie jest wymagane.
Z uwagi na bardzo szybki rozwój techniki, świadectwa homologacji dla
urządzeń nadawczo−odbiorczych wydawane są na okres 5 lat w zakresie
zakładania oraz na okres 10 lat w zakresie użytkowania. Prolongata świa−
SATEL Oy
Nr i data wydania
Ważne w zakresie zakładania
Ważne w zakresie użytkowania
Pasmo częstotliwości
Odstęp sąsiedniokanałowy
Moc maksymalna
Prędkość transmisji
1ASm2
119/96
z 22−02−96
28−02−2001
bezterminowo
434,050 MHz
25 kHz
0,5 W
4800 bit/s
2ASxm2
361/97
z 09−05−97
31−05−2002
bezterminowo
449,650÷
÷449,825 MHz
25 kHz
0,5 W
9600 bit/s
dectw następuje po przedłożeniu stosownego wniosku w Ministerstwie
Łączności. Ostateczną decyzję odnośnie parametrów pracy w konkretnym
miejscu podejmuje każdorazowo Okręgowy Zarząd Państwowej Agencji
Radiokomunikacyjnej w oparciu o mapę użytkowników na danym terenie.
To właśnie z PAR najlepiej konsultować, na jaką częstotliwość powinien być
zamawiany radiomodem, by uzyskać zgodę na założenie i użytkowanie
systemu bezprzewodowej transmisji danych.
Obecnie wydane świadectwa homologacji obejmują stosunkowo duży
przedział częstotliwości, mamy więc nadzieję, iż każdy użytkownik będzie
mógł bez trudu zastosować nasze radiomodemy wszędzie, także w już is−
tniejących systemach. Poniżej zamieszczamy aktualne zestawienie świa−
dectw homologacji firmy SATEL, upoważniających do użytkowania urzą−
dzeń tej firmy w Polsce.
Hubert Wilski (Astor Kraków)
2ASxE
008/99
z 21−01−99
31−01−2004
31−01−2009
432,050÷
÷460,050 MHz
12,5 kHz
1W
4800 bit/s
5AS
009/99
z 21−01−99
31−01−2004
31−01−2009
159,300÷
÷160,2875 MHz
12,5 kHz
5W
1200 bit/s
3AS/3ASd
1295/99
z 09−12−99
31−12−2004
31−12−2009
417,500÷
÷460,050 MHz
12,5 kHz
1W
9600 bit/s
3AS/3ASd
1296/99
z 09−12−99
31−12−2004
31−12−2009
417,500÷
÷460,050 MHz
25 kHz
0,5 W
19200 bit/s
Satelcode
1297/99
z 09−12−99
31−12−2004
31−12−2009
152,000÷
÷171,9875 MHz
25 kHz
0,5 W
9600 bit/s
I
SATELLINE−3AS i 3ASd
Radiomodemy SATELLINE−3AS i 3ASd z homologacją Ministerstwa Łączności
9 grudnia 1999 roku Ministerstwo Łączności wydało świadectwa ho−
mologacji dla radiomodemów SATELLINE−3AS oraz 3ASd firmy
SATEL. Obydwa radiomodemy uzyskały homologację w zakresie częstot−
liwości 417.50 ÷ 460.05 MHz, zarówno dla odstępu sąsiedniokanałowego
25 kHz, jak i 12.5 kHz. Jest to dobra okazja, by przybliżyć Czytelnikom Biu−
letynu te urządzenia.
Radiomodemy 3AS i 3ASd są najnowszymi przedstawicielami rodziny
SATELLINE. Przeznaczone są do transmisji danych w trybie half−duplex
(przesyłanie danych z szybkim przełączaniem kierunku). Podobnie jak mo−
dele 2ASxE oraz 5AS, nowe radiomodemy są w pełni “przezroczyste” dla
stosowanego protokołu transmisji, dzięki czemu mogą być stosowane do
łączenia wszelkich urządzeń komunikujących się za pośrednictwem łączy
szeregowych. W stosunku do poprzednich modeli zwiększona została
maksymalna prędkość transmisji, wprowadzono także szereg dodatkowych
możliwości i funkcji, m.in. mechanizm korekcji błędów. Stąd też radiomode−
my te polecane są w szczególności do zastosowań, w których istotne zna−
czenie ma duża niezawodność i szybkość.
SATELLINE−3AS składa się z modemu, nadajnika i odbiornika radio−
wego, zintegrowanych w niewielkiej aluminiowej obudowie. Na zewnątrz
obudowy wyprowadzone jest gniazdo portu szeregowego oraz złącze an−
tenowe typu TNC. Dodatkowo na obudowie umieszczony jest zestaw diod
informujących o stanie linii sygnałowych portu szeregowego. Urządzenie
zasilane jest prądem stałym o napięciu od 9 do 30 V. Napięcie zasilające
doprowadzane jest (podobnie jak w poprzednich modelach) na dwie linie
gniazda portu szeregowego.
Radiomodem może pracować w trzech trybach: trybie przesyłania da−
nych (normalny tryb pracy urządzenia), trybie testowym oraz trybie progra−
mowania. W trybie testowym możliwe jest sprawdzenie transmisji radiowej
poprzez przesyłanie próbnych bloków danych. Daje to użytkownikowi moż−
liwość zbadania jakości połączenia i oszacowania propagacji fal radiowych.
Tryb programowania wykorzystywany jest do konfigurowania radiomode−
mu 3AS. Dokonuje się tego w sposób bardzo podobny, jak w przypadku in−
nych modeli rodziny SATELLINE. Urządzenie posiada wbudowane oprog−
II
ramowanie umożliwiające zmianę wszelkich parametrów jego pracy. Aby
skonfigurować radiomodem, należy za pośrednictwem portu szeregowego
podłączyć komputer PC z uruchomionym dowolnym programem terminala.
Po przełączeniu radiomodemu w tryb programowania terminal wyświetla
menu konfiguracyjne, za pomocą którego można dokonać wszystkich
ustawień. Zmiana niektórych parametrów (w szczególności kanału i adre−
su urządzenia w sieci) możliwa jest także w trakcie pracy, za pomocą spe−
cjalnych poleceń wysyłanych do radiomodemu między blokami danych (są
to tzw. komendy SL, szczegółowo opisane w dokumentacji urządzenia).
Radiomodem 3AS zapewnia transmisję na częstotliwościach z zakre−
su 370...470 MHz. Możliwe jest zastosowanie odstępu sąsiedniokanałowe−
go 12.5 kHz lub 25 kHz. W pierwszym przypadku możliwa jest transmisja
z maksymalną szybkością 9600 bit/s, a do dyspozycji jest 160 programo−
wo zmienianych kanałów. Przy zachowaniu odstępu sąsiedniokanałowego
25 kHz maksymalna prędkość transmisji wynosi 19200 bit/s, zaś dostęp−
nych jest 80 kanałów.
Większa szybkość transmisji radiowej jest pierwszą istotną cechą
odróżniającą radiomodem 3AS od poprzednich modeli. Drugą niezwykle
przydatną innowacją jest możliwość programowej zmiany mocy nadaj−
nika oraz czułości odbiornika. Dzięki temu możliwe jest szybkie i bez−
problemowe dostosowanie radiomodemu do aktualnych potrzeb, w szcze−
gólności do ograniczeń formalnych wynikających z posiadanych zezwoleń.
Minimalna moc nadajnika wynosi 10 mW, natomiast maksymalna jest za−
leżna od odstępu sąsiedniokanałowego i wynosi 0.5 W dla odstępu 25 kHz,
oraz 1 W dla odstępu 12.5 kHz. Z kolei czułość odbiornika może być wy−
bierana z zakresu od –110 dBm do –116 dBm.
Kolejną ważną cechą radiomodemu 3AS jest zgodność wbudowane−
go portu szeregowego nie tylko ze standardem RS−232, ale również
RS−485 i RS−422. Stanowi to duże ułatwienie dla użytkowników wyko−
rzystujących w swoich zastosowaniach te właśnie przemysłowe odmiany
standardu RS (nie ma konieczności stosowania konwerterów).
Radiomodem 3AS może być wykorzystany do budowy sieci radiomo−
demowych. Posiada on możliwość pracy w charakterze repeatera. Działa−
nie repeatera polega na niezwłocznym odsyłaniu odebranych pakietów da−
nych (w tym trybie długość pojedynczego bloku ograniczona jest do 1 kB).
Istnieje możliwość stosowania więcej niż jednego repeatera, dzięki czemu
odległość, na którą transmitowane są informacje, można wydatnie zwięk−
szyć. Ponadto możliwe jest budowanie rozległych sieci w architekturze
master−slave. W takim przypadku sterowanie transmisją odbywa się na
poziomie zastosowanego protokołu komunikacyjnego.
Jedną z najistotniejszych funkcji radiomodemu 3AS jest wbudowany
mechanizm korekcji błędów transmisji. Jest on szczególnie przydatny
w sytuacji, gdy mamy do czynienia z zakłóceniami i szumami na linii radio−
wej, a także w przypadku przesyłania danych na bardzo duże odległości.
Świadectwa homologacji dla radiomodemów SATELLINE−3AS(d)
wydane przez Ministerstwo Łączności
Menu konfiguracyjne radiomodemów SATELLINE−3AS(d)
Korekcja błędów pozwala zminimalizować liczbę błędnie przesłanych ra−
mek. Istota jej działania polega na dzieleniu przesyłanych danych na
mniejsze bloki i dołączaniu do każdego z takich bloków dodatkowych infor−
macji kontrolnych i korekcyjnych. Dzięki temu radiomodem łatwo wykrywa
błędnie przesłane bloki i w dużym stopniu może odtworzyć ich prawidłową
zawartość. Mechanizm korekcji działa w sposób niezauważalny dla użyt−
kownika oraz urządzeń transmitujących dane – wszystkie operacje wyko−
nywane są na poziomie oprogramowania radiomodemu.
Oprogramowanie radiomodemu 3AS (tzw. firmware) jest zapisane
w pamięci typu flash. Dzięki temu możliwa jest wymiana oprogramowania
bez dokonywania jakichkolwiek zmian sprzętowych oraz bez konieczności
rozkręcania obudowy urządzenia. Uaktualnienie oprogramowania dokony−
wane jest za pośrednictwem portu szeregowego, z poziomu firmowego
programu terminala Saterm firmy SATEL.
Wszystkie powyższe informacje odnoszą się w pełnym wymiarze rów−
nież do radiomodemu 3ASd. W istocie jest to prawie taki sam radiomodem,
różniący się od modelu podstawowego jedynie tym, iż jest wyposażony
w podświetlany wyświetlacz ciekłokrystaliczny oraz czteroprzyciskową mi−
niklawiaturę. Dzięki temu możliwa jest zmiana wszystkich ustawień urzą−
dzenia, przez co nie ma konieczności podłączania komputera i wykorzys−
tywania programu terminala. W trybie programowania na ciekłokrystalicz−
nym ekranie wyświetlane jest menu konfiguracyjne, a poszczególne para−
metry są ustawiane z wykorzystaniem miniklawiatury. W trybie przesyłania
danych radiomodem wyświetla informacje o podstawowych parametrach
transmisji (częstotliwość, prędkość), a także o sile sygnału radiowego oraz
o poziomie napięcia zasilającego.
Nowe radiomodemy firmy SATEL mają wszystkie zalety swoich po−
przedników: niezależność od stosowanego protokołu komunikacyjnego,
dużą niezawodność, łatwość montażu i obsługi, niewielkie rozmiary oraz
wiele funkcji dodatkowych. Jednocześnie zastosowane w nich nowe roz−
wiązania techniczne sprawiają, iż urządzenia te są obecnie najnowocześ−
niejszymi radiomodemami na polskim rynku.
Mateusz Pierzchała (Astor Poznań)
SATELLINE 3AS(d):
TCP/IP i Profibus drogą radiową
z użyciem tego właśnie protokołu, a konkretnie jego odmiany PPP (Point−to−
Point), można zastosować także radiomodemy SATELLINE−3AS i 3ASd, prze−
de wszystkim dzięki ich dużym prędkościom. Kolejną zaletą takiego rozwiąza−
nia jest też możliwość podłączenia do sieci stacji będących w ruchu; w przy−
padku kabli takiej możliwości nie ma. Oczywiście, także w tym przypadku za−
stosowanie radiomodemów wynika przede wszystkim z faktu, iż często użycie
łącza kablowego jest nieopłacalne lub po prostu niemożliwe.
System tego typu składa się z komputerów PC wyposażonych w system
operacyjny Windows NT 4.0 Workstation. Na jednym z komputerów należy za−
instalować oprogramowanie Dial−Up Networking, natomiast na drugim uru−
chomić usługę zdalnego dostępu, tzw. RAS (Re−
mote Access Service). Do portów szeregowych
komputerów podłączone są radiomodemy Satelline
3AS lub 3ASd. Konfiguracja całego systemu jest
prosta i zajmuje niewiele czasu. Pierwszym eta−
pem jest konfigurowanie radiomodemów, które od−
bywa się z poziomu zwykłego programu terminalo−
wego (np. Hyperterminal). Należy pamiętać o iden−
tycznym ustawieniu parametrów obu radiomode−
mów, tj. takich samych częstotliwości, parametrów
portów (prędkość, ilość bitów danych, parzystość,
ilość bitów stopu) oraz wyłączeniu funkcji repeate−
ra, funkcji test, komend SL, a także korekcji błędów.
Kolejnym etapem jest konfigurowanie kompu−
terów. W Panelu sterowania w opcji Modemy nale−
ży wybrać Kabel szeregowy – Null Modem i ustawić
parametry portu szeregowego na identyczne jak
w radiomodemach. Pozostaje jeszcze skonfiguro−
wanie protokołu TCP/IP (uprawnienia, opcje wybie−
rania oraz adresy). Wszystko to wykonuje się w ok−
nach konfiguracyjnych usługi RAS na komputerze –
serwerze lub w oknach konfiguracyjnych sieci na
Ekrany konfiguracyjne dostępne z poziomu systemu Windows komputerze – kliencie. Na zakończenie czynności
SATELLINE−3AS i 3ASd, dwa najnowsze radiomodemy z rodziny SA−
TELLINE, zostały zaprojektowane i wykonane z myślą o zastosowaniu w apli−
kacjach, w których istotną rolę odgrywa duża prędkość i dokładność transmisji.
Ogólną ich charakterystykę Czytelnicy mogą znaleźć w artykule pt.
“SATELLINE−3AS i 3ASd” na stronie II, natomiast w tym miejscu pragnę
przedstawić nowe możliwości ich zastosowania, nieosiągalne w przypadku po−
przednich modeli.
Jak wiadomo, powszechnie używanym protokołem transmisji jest protokół
komunikacyjny TCP/IP, przeznaczony przede wszystkim do przesyłania danych
pomiędzy komputerami w sieci Internet lub Intranet. Obecnie do transmisji
III
związanych z konfigurowaniem systemu pozostaje dokonanie małej zmiany
w standardowym kablu komunikacyjnym do radiomodemów − należy na stałe
zewrzeć piny z sygnałami CD i DTR po stronie komputera.
W systemie takim mogą pracować radiomodemy zarówno z odstępem są−
siedniokanałowym 12.5 kHz (wtedy maksymalna prędkość transmisji wynosi
9600 bit/s), jak i z odstępem 25 kHz (maksymalnie 19200 bit/s). Odległość po−
między punktami transmisji jest uzależniona od zastosowanych anten, topo−
grafii terenu oraz mocy nadajników.
Kolejnym przykładem użycia radiomodemów Satelline−3AS i 3ASd jest ich
zastosowanie w transmisji z wykorzystaniem protokołu Profibus−DP. Stało się
to możliwe zarówno dzięki dużej prędkości transmisji tych radiomodemów (mi−
nimalna prędkość dopuszczalna w tym protokole to 9600 bit/s), jak i nowej
właściwości, jaką jest złącze w standardzie RS−485, pozwalające na bezpo−
średnie podłączenie radiomodemów do sterowników.
Transmisja może odbywać się z wykorzystaniem radiomodemów pracują−
cych z odstępem sąsiedniokanałowym 12.5 kHz lub 25kHz. Ich konfiguracja
TCP/IP
Windows NT 4.0
RAS
jest identyczna jak w przypadku protokołu TCP/IP, zaś sposób konfiguracji ste−
rowników jest uzależniony od rodzaju zastosowanych sterowników.
Komunikacja w systemie odbywa się na drodze MASTER – SLAVE na za−
sadzie odpytywania. Dzięki możliwości adresowania urządzeń poprzez proto−
kół Profibus−DP system może pracować w konfiguracji jeden do jeden lub je−
den do wielu na tej samej częstotliwości, bez obawy, że radiomodemy będą się
wzajemnie zakłócać. W obu przypadkach adresowanie samych radiomodemów
nie jest konieczne.
Zastosowanie radiomodemów 3AS i 3ASd do transmisji z użyciem proto−
kołów TCP/IP czy Profibus−DP to przykłady świadczące o tym, że w szczegól−
nie wymagających aplikacjach radiomodemy te sprawdzają się bardzo dobrze.
Nie znaczy to oczywiście, iż są one przeznaczone wyłącznie do tego typu
wdrożeń. Podobnie jak wszystkie radiomodemy z rodziny SATELLINE, mogą
być stosowane do każdego rodzaju aplikacji − nie tylko przemysłowych.
Tomasz Michałek (Astor Kraków)
Windows NT 4.0
Dial−Up
LAN
(ETHERNET)
Komunikacja w protokole TCP/IP (PPP) z użyciem radiomodemów SATELLINE−3AS(d)
PROFIBUS
MASTER
SLAVE 2
SLAVE 1
Konfiguracja JEDEN do JEDEN
MASTER
SLAVE 2
Konfiguracja JEDEN do WIELU
Komunikacja w protokole Profibus−DP z użyciem radiomodemów SATELLINE−3AS(d)
IV
SLAVE 1
Radiomodem 2ASxE w funkcji repeatera
Stosując radiomodemy do transmisji danych można znaleźć się w sy−
tuacji, w której na drodze przesyłu znajduje się obiekt uniemożliwiający na−
wiązanie poprawnej łączności. Obiektem takim może być np. wysoki budy−
nek lub wzniesienie terenu. Jak sobie wtedy poradzić? Mamy dwie możli−
wości. Pierwszą jest wyniesienie anten poza linię przeszkód, tak aby fale
radiowe mogły rozchodzić się swobodnie. Niestety, nie zawsze jest to moż−
liwe. Pozostaje wtedy wyłącznie drugi sposób, czyli zastosowanie stacji re−
transmisyjnej, tzw. repeatera. Jaki sprzęt jest potrzebny do tego celu i jak
skonfigurować system, aby działał poprawnie? Na to pytanie chciałbym od−
powiedzieć na przykładzie Satelline−2ASxE, obecnie najbardziej popular−
nych i najczęściej używanych radiomodemów z rodziny SATELLINE, choć
metodę tę można zastosować także dla innych modeli radiomodemów fir−
my SATEL.
Otóż stacją retransmisyjną (repeaterem) może być taki sam radio−
modem (w tym przypadku 2ASxE) skonfigurowany w odpowiedni spo−
sób. Dzięki temu nie ma potrzeby zaopatrywania się w jakieś specjalne
urządzenie, które będzie współpracować z pozostałymi radiomodemami
tego samego typu.
Aby skonfigurować radiomodem 2ASxE jako repeater, należy z menu
konfiguracyjnego wybrać opcję 6 (Repeater Function) i ustawić ją na
“ON”. Kolejnym krokiem jest ustawienie adresów radiomodemów (opcja 4:
Addresses). Należy skonfigurować adresy zarówno w radiomodemie ma−
jącym być repeaterem, jak i w pozostałych radiomodemach pracujących w
systemie. Każdy radiomodem posiada możliwość nadania części nadaw−
czej i odbiorczej po dwa adresy. Ustawiając adresy oznaczone cyfrą
1 (TX1, RX1) określamy ścieżkę przesyłu danych w jednym kierunku (np.
od urządzenia MASTER poprzez REPEATER do urządzenia SLAVE), na−
tomiast dzięki adresom oznaczonym cyfrą 2 (TX2, RX2) określamy ścież−
kę transmisji w drugim kierunku (od urządzenia SLAVE poprzez REPEA−
TER do urządzenia MASTER). Należy pamiętać, że po skonfigurowaniu
adresów należy je jeszcze uaktywnić, tzn. ustawić na “ON”.
Działanie repeatera może polegać na odbieraniu pakietu danych i nie−
zwłocznej ich retransmisji. Wówczas radiomodem po skonfigurowaniu na−
leży jedynie podłączyć do zasilania i podpiąć antenę. Radiomodemy Satel−
line−2ASxE skonfigurowane jako repeater mogą także być podłączone do
urządzenie typu slave. W takim przypadku dane (jeżeli dotyczą urządzenia
slave) będą równocześnie przekazywane do portu lub będą retransmito−
wane dalej. Ta właściwość radiomodemów Satelline−2ASxE pozwala na
zaoszczędzenie na co najmniej jednym radiomodemie. Oczywiście w jed−
nym systemie może występować kilka repeaterów, pracujących z tą samą
stacją główną.
Tomasz Michałek (Astor Kraków)
****** SATEL OY
****** SATELLINE-2ASxE
MASTER
SLAVE
REPEATER
1
2
3
TX1, TX2
RX1
TX1
RX1, RX2
RX1, RX2
TX2
RX2
TX1, TX2
TX1=TX2=0012
RX1=RX2=0021
RX1=0012
TX1=0023
RX2=0032
TX2=0021
RX1=RX2=0023
TX1=TX2=0032
Konfiguracja radiomodemów SATELLINE 2ASxE w systemie z jednym repeaterem
1
3
4
2
MASTER
REPEATER 2
3
REPEATER 1
SLAVE 1
SLAVE 2
3
SLAVE 4
SLAVE 3
Komunikacja z zastosowaniem stacji przekaźnikowych (tzw. repeaterów)
Salo, Finland tel: +358-2-7777800
SW Version 0.66
Center Frequency
Lower Freq. Limit
Upper Freq. Limit
437.0000 MHz
436.0000 MHz
438.0000 MHz
1)
2)
3)
4)
Current Frequency
Channel Spacing
Data
Addresses
5)
6)
7)
8)
9)
A)
T)
Q)
Receiver
Repeater Function
SL-commands
RTS-line
Special Functions
TX Start delay (ms)
Tests
Quit
437.0000 MHz
12.5 kHz
4800 bps 10 bits
tx = FFFF / FFFF (hex) off
rx = FFFF / FFFF (hex) off
on
on
off
off
off
0000 (hex)
off
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Tx
Tx
Rx
Rx
Tx
Rx
Rx
Address 1
Address 2
Address 1
Address 2
Addresses
Addresses
Address to RD-line
0023
0021
0012
0032
on
on
off
(hex)
(hex)
(hex)
(hex)
Enter selection or ESC to cancel >
Enter selection > 4
Okno konfiguracyjne radiomodemów SATELLINE−2ASxE
V
Radiomodemy w systemie monitoringu węzłów cieplnych
STARÓWKA
SW 110
ok. 2 km
ok. 1 km
REJON I
Lokalizacja stacji wyposażonych w radiomodemy SATEL
W ciągu ostatnich lat nastąpiły radykalne zmiany w dziedzinie automa−
tyki węzłów cieplnych. Przestarzałe już regulatory elektroniczne zostały
prawie całkowicie wyparte przez regulatory cyfrowe, a te z kolei – przez
sterowniki (czyli regulatory swobodnie programowalne). Przemiany te
stworzyły wiele nowych możliwości, m.in. kompleksowego wykonania ukła−
dów regulacji nie tylko temperatur c.o. lub c.w., ale również regulacji ciśnie−
nia statycznego w instalacji c.o., poziomów w zbiornikach wody uzupełnia−
jącej oraz ciśnień dyspozycyjnych na wyjściu z węzłów czy blokad.
Pojawiła się również możliwość komunikacji ze sterownikami, ogólnie
rozumianej jako transmisja danych (parametrów węzłów) do komputera.
Dane mogą być wizualizowane, rejestrowane i archiwizowane, istnieje
również możliwość ustawienia alarmów oraz przeglądu w postaci trendów.
Do zaistnienia transmisji danych, oprócz sterownika lub regulatora z wyjś−
ciem transmisyjnym oraz komputera, potrzebne jest również odpowiednie
medium komunikacyjne. Funkcję tę może spełniać sieć telefoniczna, kabel
lub fale radiowe.
W Przedsiębiorstwie Komunalnym THERMA w Bielsku−Białej automaty−
ka węzłów cieplnych opar−
ta jest głównie na sterow−
nikach IAC 600, IAC 400
i IAC 420 firmy Satchwell.
W połączeniu z progra−
mem Satchnet (programo−
wanie i wizualizacja) tejże
firmy, z powodzeniem
spełniają one omówione
wyżej funkcje.
Obecnie na terenie
Bielska
automatyka
sześćdziesięciu węzłów
cieplnych jest oparta na
sterownikach.
Prawie
wszystkie spośród nich
objęte są systemem
transmisji danych. Media
komunikacyjne wyko−
rzystywane w THERMIE
to sieć telefoniczna ko−
Szafka elektryczna w węźle grupowym mutowana TP S.A., ist−
SW 110 przy ul. Goleszowskiej niejące kable wieloparo−
VI
we (ułożone kilka lat temu, na potrzeby ówczesnej telemetrii), nowe kable
(układane wzdłuż wymienianej sukcesywnie sieci ciepłowniczej) oraz
transmisja radiowa, oparta na radiomodemach SATEL.
Wszystkie rodzaje transmisji były samodzielnie projektowane, wyko−
nywane i uruchamiane przez pracowników THERMY. Podobnie było
z transmisją radiową. Próby z radiomodemami różnych firm trwały już od
dawna. Zawsze jednak pojawiał się ten sam problem: “sztywny” protokół
transmisji Satchwell Network pomiędzy programem Satchnet a sterowni−
kami. Sztywno określone czasy “przepytywania” sterowników i oczekiwania
na odpowiedź powodowały, że testowane radiomodemy nie potrafiły w od−
powiednio krótkim czasie przełączyć się z nadawania w odbiór i odwrotnie.
Próby z radiomodemami SATEL przebiegły pomyślnie, a problemy,
z którymi borykaliśmy się do tej pory, nie wystąpiły. Czasy przełączania są
tak krótkie, że pracujące pomiędzy komputerem a sterownikami radiomo−
demy SATELA można dosłownie porównać do kabla transmisyjnego. Do−
datkową ich zaletą jest prosta konfiguracja, która nie wymaga specjalnego
oprogramowania – wystarczy tu zwykły terminal. Radiomodemy, dobrze
skonfigurowane pod względem szybkości transmisji i długości znaku, dzia−
łają więc od razu po włączeniu w istniejący układ transmisji.
Obecnie w Thermie pracują trzy radiomodemy SATEL, w tym jeden
z anteną dookólną w dyspozytorni rejonowej na oś. Karpackim. Znajdu−
je się tam komputer, monitorujący “on line” kilka węzłów za pośrednictwem
Wizualizacja w Satchnecie węzła Prokuratury połączonego kablem ze Starówką
kabli telemetrycznych, oraz − za pomocą radiomodemu − węzeł grupowy
SW 110 przy ul. Goleszowskiej (oddalony od rejonu w linii prostej o około
1 km) i sześć węzłów na bielskiej Starówce (oddalonej od rejonu o około
2 km). Węzeł grupowy wyposażony jest w radiomodem z anteną kierunko−
wą; węzły na Starówce połączone są kablem transmisyjnym podłączonym
do jednego radiomodemu, z taką samą anteną. Jakość transmisji jest bar−
dzo dobra, tzn. dopuszczalna granica błędu utrzymuje się w okolicach 2−
3% danych emitowanych, pomimo gęstej zabudowy i nierówności terenu.
Stosowana wcześniej transmisja z wymienionymi obiektami była
transmisją typu “off line” (sieć telefoniczna komutowana). Korzyści z prze−
jścia na łączność typu “on line” są oczywiste. Należy do nich łatwiejszy do−
stęp do poszczególnych parametrów i możliwość ich kontroli, lepsza orga−
nizacja systemu alarmowania, możliwość rejestrowania i analizowania pa−
rametrów w jednym komputerze, łatwiejsza obsługa i większa klarowność
systemu, jak również mniejsza awaryjność opartej na radiu transmisji da−
nych w porównaniu z dość dużą zawodnością łączy telekomunikacyjnych
oraz modemów telefonicznych.
Wszystkie te korzyści, pomimo większych kosztów używania radia
w stosunku do łączy telekomunikacyjnych, skłaniają nas do kontynuowania
prac z wykorzystaniem radiomodemów SATEL. Wszędzie tam, gdzie nie
ma jeszcze kabli, a ich ułożenie jest przedsięwzięciem niemożliwym lub
drogim w realizacji, montowane będą radiomodemy. Pozwoli nam to na
ujednolicenie całego systemu, a w przyszłości być może na zautomatyzo−
wanie i monitorowanie ważniejszych komór ciepłowniczych, z którymi łącz−
ność “on line” przez radio byłaby niezbędna.
Opisana powyżej instalacja została zaprojektowana, wykonana i wdro−
żona przez pracowników Przedsiębiorstwa Komunalnego THERMA Sp.
z o.o., 43−300 Bielsko−Biała, ul. Grażyńskiego 108, tel. 033 812−20−21,
fax 033 812−20−24.
Cezary Grabowski, Wojciech Zdunek (THERMA Bielsko−Biała)
Wykorzystanie urządzeń firmy SATEL do monitorowania
obiektów wodociągowo−kanalizacyjnych
Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w Tczewie zarządza
wieloma obiektami znajdującymi się na terenie całego miasta. Na jednym
z osiedli firma borykała się z problemem nadzoru bezobsługowych prze−
pompowni ścieków oraz hydroforni. Częste awarie narażały mieszkańców
najniżej położonych domów na zalewanie ich
piwnic ściekami bytowymi, dlatego
też podjęto decyzję o wprowadzeniu
stałego monitorowania powyższych
obiektów. Odległości między nimi (do
dwóch kilometrów) oraz dążenie do stwo−
rzenia systemu o wysokim stopniu niezawod−
ności sprawiły, iż łączność radiowa była najbar−
dziej korzystnym rozwiązaniem zarówno od stro−
ny technicznej, jak i finansowej.
Sieć tę stanowi system łączności lokalnej
dla osiedla Górki, oparty na urządzeniach SA−
TELCODE oraz SATELNODE. System pracuje
na częstotliwości 168 MHz. Umożliwia on przesy−
łanie danych z trzech przepompowni ścieków oraz
jednej hydroforni. Urządzenia nadawcze SATELCODE
posiadają osiem wejść binarnych oraz złącze w stan−
dardzie RS−232, umożliwiające zmianę parametrów
nadajnika (adres, ilość powtórzeń sygnału alarmowe−
go itd.) Natomiast SATELNODE jest urządzeniem odbiorczym, umiejsco−
wionym w najwyższym punkcie osiedla (Zbiornik Górki). Dysponuje on
trzema wyjściami przekaźnikowymi oraz złączem RS−232, umożliwiają−
cym połączenie ze sterownikiem lub systemem komputerowym. Wszystkie
te cechy urządzeń nadawczych oraz odbiorczych pozwalają zarówno na
przesyłanie informacji przy wykorzystaniu beznapięciowych styków prze−
pompowni ścieków oraz hydroforni, jak i na ich
identyfikację. Odebrane przez SATELNODE
sygnały uaktywniają wyjścia przekaźnikowe,
które umożliwiają przesłanie informacji linią
kablową na odległość 10 km do ujęcia wody
“Motława”. Tam znajduje się sterownik progra−
mowalny współpracujący ze stacją operatorską
wyposażoną w oprogramowanie wizualizacyjne
InTouch.
Obecnie ze Zbiornika Górki przesyłane są
następujące dane:
Przepompownie:
n stan zasilania obiektu,
n naruszenie systemu ochrony obiektu,
n przekroczenie poziomu maksymalnego
w przepompowni,
n stan pracy poszczególnych pomp.
Hydrofornia:
n przekroczenie progów alarmowych ciś−
nienia na wyjściu obiektu,
n stany alarmowe poszczególnych urządzeń,
n naruszenie systemu ochrony obiektu.
Zbiornik Górki:
n naruszenie systemu ochrony obiektu.
Wykorzystanie urządzeń firmy SATEL pozwoliło na zminimalizowanie
kosztów wdrożenia i eksploatacji systemu, przy jednoczesnym ujednoliceniu
stosowanych urządzeń. Małe gabaryty oraz prostota konfigurowania para−
metrów transmisji są ich dodatkowym atutem. Ponieważ odległości od po−
szczególnych obiektów do stacji odbiorczej na osiedlu Górki nie przekracza−
ją dwóch kilometrów, po przeprowadzeniu prób dobrano urządzenia nadaw−
cze o mocy 20 mW. Umożliwiło to użytkowanie systemu monitoringu bez
przydziału częstotliwości przez Państwową Agencję Radiokomunikacyjną.
Opisywana sieć łączności lokalnej dla osiedla Górki jest jednym z eta−
pów budowy zintegrowanego systemu łączności telemetrycznej dla całej
firmy. Obecnie firma rozpoczęła tworzenie systemu w paśmie 430 MHz,
z wykorzystaniem radiomodemów SATELLINE 2ASxE. Docelowo dane ze
Zbiornika Górki będą po odebraniu przetwarzane przez sterownik Versa−
Max i przesyłane do siedziby firmy za pomocą radiomodemów 2ASxE. Za−
stosowanie sterownika VersaMax jako urządzenia łączącego radiomodemy
wynika z konieczności wprowadzenia dodatkowych sygnałów binarnych
oraz analogowych ze zbiornika. Radiomodem odbiorczy 2ASxE w siedzi−
bie firmy podłączony będzie bezpośrednio do portu komunikacyjnego sta−
cji operatorskiej z oprogramowaniem narzędziowym InTouch.
System do monitorowania obiektów wodociągowo−kanalizacyjnych na
terenie Tczewa został zaprojektowany i jest wdrażany przez pracowników
Działu Automatyki Zakładu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.,
ul. Czatkowska 8, 83−110 Tczew, tel. 058 531−21−82, fax 058 531−30−11.
Mariusz Rutkowski, Stanisław Stec (ZWiK Tczew)
Schemat rozmieszczenia oraz relacji połączeń radiowych sieci telemetrycznej
VII
Punktualne autobusy
W Avion (Francja), 180 km na północ od Paryża, do kontroli ruchu au−
tobusów miejskich zastosowano nowoczesny system informatyczny oparty
na komunikacji radiowej, z wykorzystaniem radiomodemów 2ASxE firmy
SATEL. “Zdecydowaliśmy się na radiomodemy SATEL, ponieważ gwarantu−
ją nam one dużą niezawodność transmisji danych i wyjątkową prędkość pra−
cy systemu jako całości” − mówią pracownicy przedsiębiorstwa komunikacyj−
nego odpowiedzialni za wdrożenie. W ramach systemu działa 120 radiomo−
demów, pracujących z prędkością 4800 bitów na sekundę. Specjalnie dosto−
sowany do tego typu aplikacji protokół komunikacyjny i unikalna, bardzo du−
ża szybkość przełączania kierunku nadawania danych przez radiomodemy
SATEL (poniżej 3 ms) powodują, że informacje o wszelkich odstępstwach od
planowanych czasów przejazdu lub o ewentualnych awariach są rejestrowa−
ne w centrali obsługi ruchu średnio co 12 sekund dla każdego z 120 autobu−
sów! Przesyłana informacja (o przeciętnych rozmiarach 15 bajtów) zawiera
dane o bieżącym położeniu autobusu i jego stanie (tj. o ilości osób wewnątrz
pojazdu, sygnalizowanych nieprawidłowościach, itp.).
System ten chwalą także pasażerowie i kierowcy. Radiomodemy wraz
z wyświetlaczami zostały zainstalowane na przystankach, dzięki czemu pa−
sażerowie są na bieżąco informowani, za ile minut przyjedzie kolejny auto−
bus. Również każdy kierowca dokładnie wie, kiedy powinien ruszyć z przy−
stanku, czy jest spóźniony, a jeżeli tak, to o ile. Dodatkowo drogą radiową
jest sterowany także system świateł ulicznych, który w krytycznych punk−
tach miasta zapala zielone światło dla przejeżdżającego właśnie autobusu.
Wdrożenie takiego systemu kontroli komunikacji miejskiej przyniosło
miastu ogromne korzyści. Dla pasażerów i kierowców podróżowanie po
Avion stało się o wiele łatwiejsze i bardziej efektywne, zaś przedsiębiors−
two komunikacyjne poczyniło znaczne oszczędności, mogąc zmniejszyć
liczbę jeżdżących autobusów dzięki optymalizacji ich wykorzystania.
Stefan Życzkowski (Astor Kraków)
AVION
Taktowanie
przyjazdów/odjazdów
LCU GPS
SATELLINE−2ASxE
Magnetowid
System sterowania
sygnalizacją drogową
Alarm
Kontrola biletów
Przystanki
autobusowe
SATELLINE−2ASxE
Komputer
Centralny
system
nawigacji
Wyświetlacz LCD
CMR
CPU
SATELLINE−2ASxE
Prawdziwy rozkład
jazdy zamiast
kartki papieru...
Raport “Bezprzewodowa transmisja danych” przygotował Dział Radiomodemów
firmy ASTOR Sp. z o.o., Kraków, ul. Smoleńsk 29, tel. (012) 429 55 31
Elektroniczne wersje artykułów można znaleźć w Internecie na stronie www.astor.com.pl
VIII
9
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Instalacje automatyki w Polsce
Instalacja do produkcji mas i klejów w SGL Carbon SA
Maska główna mierzarki Eirich
W niniejszym artykule przedstawiona zostanie technologia produkcji oraz sterowanie i automatyka nowej instalacji do produkcji mas i klejów uruchomionej na początku 1999 roku w SGL Carbon SA w Nowym Sączu.
Masy i kleje na bazie węglopochodnych stanowią obecnie bardzo ważny materiał wykorzystywany w przemyśle
budowlanym (materiały izolacyjne), hutniczym (np.
uszczelnienia pieców w hucie aluminium), chemicznym
i innych. Nowo zaprojektowana instalacja miała za zadanie maksymalną redukcję kosztów związanych z produkcją
przy jednoczesnym spełnieniu surowych wymogów ochrony środowiska występujących w zakładzie.
Układy sterowania i automatyki zostały zrealizowane
w oparciu o system wizualizacji InTouch firmy Wonderware oraz sterownik Simatic S5 135U firmy Siemens. System sterowania obejmuje sterownik wyposażony w porty
komunikacyjne do komunikacji z wagami Schenck i drugim sterownikiem oraz komputer wyposażony w porty komunikacyjne do komunikacji z dwoma czytnikami kodu
kreskowego obsługiwane przez system wizualizacji InTouch. Instalacja ta obsługuje przeszło 750 punktów.
Poziom 6m
Cała instalacja składa się z dwóch ciągów pracujących
niezależnie – ciągu mieszarki Eirich oraz ciągu mieszarki
Betoniarki. Oba ciągi są obsługiwane z jednego komputera z programem wizualizacji. Ze względu na podobną zasadę budowy, działania i sterowania zostanie tu omówiony tylko jeden z nich.
W skład instalacji wchodzą: zbiorniki z surowcami
sypkimi, waga jeżdżąca po szynach, mieszarka, zespół pakowania, instalacja odpylania oraz instalacja odciągu
oparów. W uruchomionej instalacji zastosowano dwie
stacjonarne i dwie jeżdżące na wózkach namiarowych wagi firmy Schenck. Maksymalny błąd naważania wynosi
±1 kg, co sprawia, że jest to jedna z nielicznych wag jeżdżących, które pracują w Polsce i zostały zalegalizowane.
Z systemu wizualizacji InTouch zostaje zadana receptura
wraz ze wszystkimi parametrami technologicznymi potrzebnymi podczas produkcji. Po naważeniu wszystkich
surowców sypkich występujących w recepturze waga zostaje przesunięta nad zasyp nr 2. Jeśli w recepturze były
także składniki z młynowni, to następuje okres oczekiwania na najazd zbiornika podwieszonego nad zasyp nr
1. W tym przypadku sterownik daje znać obsłudze, aby
przy użyciu czytnika kodu kreskowego wprowadziła symbol zawartości zbiornika podwieszonego do systemu wizualizacji. Na podstawie symbolu zostaje ściągnięty przez
program InTouch z zakładowej bazy danych opis zawartości zbiornika i odpowiednio przetworzony przekazany
do sterownika. Sterownik dokonuje porównania zawartości zbiornika z wartością zadaną w recepturze, po czym
o wyniku informuje obsługę.
Poziom 3m
W przypadku zgodności cała zawartość obu zbiorników zasypowych automatycznie (bądź na życzenie obsługi - w zależności od ustawienia opcji z wizualizacji) zostaje opróżniona do mieszarki Eirich. Rozpoczyna się cykl
mieszania na sucho z zadanym w recepturze czasem i zadaną prędkością mieszadeł. Cały czas temperatura jest
utrzymywana na odpowiednim poziomie - układ automatyki zapewnia w tym przypadku sterowanie systemem
grzewczym. Po spełnieniu określonych warunków (temperatura i czas mieszania), automat przechodzi w fazę
mieszania na mokro, w której mogą zostać zadozowane
dodatkowe składniki, jeśli występują w recepturze. Stosowanie niektórych produktów ciekłych powoduje konieczność utrzymywania stałej (110°C) temperatury zarówno
w zbiornikach, jak i całej instalacji.
Poziom 0m
Po opróżnieniu całej zawartości mieszarki do zbiornika buforowego zostaje uruchomiona stacja hydrauliczna
i skrawarki masy. Jeżeli podajnik kubełkowy przyjmuje
pozycję na workownicę - rozpoczyna się pakowanie do
worków, jeśli na wagę - rozpoczyna się pakowanie do beczek i big bagów. Sterowanie workownicą, wagą oraz
zmiana prędkości podajnika kubełkowego jest realizowana przez sterownik. Takie parametry jak wyprzedzenia za-
Maska główna surowców ciekłych
10
mykania zasuw na zbiornikach do wag (jeżdżącej – poziom 6m i porcjującej – poziom 0m), rodzaj opakowania
(worki, big bagi, beczki itp.) oraz masa w opakowaniu są
zadawane z systemu wizualizacji InTouch.
Cała instalacja jest w pełni ekologiczna. Pyły są pobierane przez instalacje odpylania, opary przez instalację odciągu. Ewentualne próbki masy nie spełniające oczekiwanych parametrów zostają wypalone w piecach na masy
grafitowe wykorzystywane później w przemyśle elektromaszynowym.
Ze względu na automatykę całą instalację można podzielić na układy sterowania: naważania, odpylania,
mieszarki Eirich, odciągu oparów oraz pakowania. Każdy z układów może działać niezależnie w jednym z trybów zadawanych z systemu wizualizacji: A (Automatycznym), Pc (sterowanie z Pc), M (Manualnym z pulpitów
sterowniczych), P (Pauza w przypadku chwilowego zatrzymania) lub S (Stop po awaryjnym zatrzymaniu instalacji). Cały cykl pracy opisany powyżej może być również
przeprowadzony ręcznie z systemu wizualizacji InTouch
(tryb Pc – stosowany najczęściej w fazie rozruchu). Po
zakończeniu zmiany zostaje wygenerowany przez system
InTouch raport z produkcji. Pliki w formacie [*.csv] mo-
gą być obrabiane przez zakładowy system nadzoru produkcji.
Instalacja została tak zaprojektowana, by wymagała zatrudnienia optymalnej liczby ludzi. Przy pełnym cyklu pracy obu nitek na tzw. zakładkę jest wymagane zatrudnienie
5-ciu ludzi dla instalacji Eiricha i 4-ch dla Betoniarki.
System wizualizacji InTouch sprawdził się doskonale
przy kompleksowej obsłudze tak skomplikowanej instalacji, w szczególności zaś integracji danych z różnych urządzeń w różnych formatach. Na przykładzie tej inwestycji
można stwierdzić, że zaprojektowanie i wykonanie instalacji o rozbudowanej konstrukcji i automatyce daje wymierne korzyści nie tylko ekologiczne i ergonomiczne, ale
także ekonomiczne (3xE). Nakłady na inwestycję, choć
początkowo większe, zostają jednak zrekompensowane
po krótkim okresie czasu.
Przedstawiony w artykule system został zaprojektowany i wdrożony przez:
Biuro Projektów KOKSOPROJEKT Sp. z o. o.,
ul. Wolności 362, 41-800 Zabrze, tel. 032 271-44-31,
fax 032 271-65-47, e-mail: [email protected].
Krzysztof Wlocka, Ryszard Zając
(KOKSOPROJEKT Zabrze)
Wielka promocja
szkoleń!
Autoryzowane Centrum Szkoleniowe Wonderware działające przy firmie ASTOR zaprasza do
skorzystania z wielkiej promocji szkoleń. Do końca czerwca br. cena szkoleń z zakresu programowania i obsługi przemysłowej bazy danych IndustrialSQL Server (podstawowego i zaawansowanego) jest aż o 20% niższa! Równocześnie - do 29 grudnia 2000 - przy zakupie licencji oprogramowania Wonderware klient otrzymuje kupon rabatowy w wysokości 200 PLN, upoważniający do
zniżki na szkolenia Wonderware InTouch lub IndustrialSQL Server. Obie promocje można łączyć
ze sobą.
Szczegółowy regulamin promocji dostępny jest na
stronie www.astor.com.pl lub telefonicznie w firmie
ASTOR (012 429-55-31).
Obok prezentujemy wyniki działalności Centrum
Szkoleniowego Wonderware z ostatnich pięciu lat.
Nie pozostawaj w tyle!
Dołącz do grona specjalistów znających oprogramowanie Wonderware FactorySuite
11
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Nowości Wonderware
Wersje 7.1: Internet i wydajniejsza baza danych
W listopadzie 1999 roku w sprzedaży ukazały się najnowsze wersje komponentów pakietu FactorySuite 2000,
wyposażone w wiele nowych możliwości i funkcji do wykorzystania w aplikacjach przemysłowych. Poniżej prezentujemy ich krótkie zestawienie.
InTouch przez internet
Przy planowaniu dużych aplikacji sieciowych w zakładach o znacznym rozproszeniu budynków i hal warto pomyśleć o wizualizacji internetowej. W nowej wersji aplikacje InTouch’a mogą wymieniać dane za pomocą protokołu HTTP. InTouch (IView) może pracować w oknie
przeglądarki internetowej lub w zwykłej postaci Runtime,
łącząc się do FS WebServer’a, który udostępnia aplikacje
poprzez Internet.
Aktualizacja aplikacji przez sieć
Gdy chcemy sprawnie zarządzać automatycznym uaktualnianiem aplikacji zakładowych z poziomu jednego serwera w dowolnym czasie, z pomocą może przyjść sieciowe
tworzenie aplikacji (Dynamic NAD – Dynamic Network
Application Development). Ma ono funkcjonalność automatycznego uaktualniania aplikacji bez restartu środowiska Runtime – tylko te okna, które zmieniły się w nowej
wersji, są kompilowane i kopiowane do aplikacji klienckiej.
Publikacja aplikacji na www
Dystrybucja aplikacji została zautomatyzowana poprzez nowy moduł Application Publisher – narzędzie do
szybkiej dystrybucji aplikacji przez Internet/Intranet.
Tworzy on samorozpakowujące się pliki o rozmiarze 20krotnie mniejszym od rozmiaru aplikacji.
Eksplorator Aplikacji
Ergonomiczny dostęp do skryptów umożliwia lista
skryptów danego typu w Eksploratorze Aplikacji. Szybki
dostęp do zmiennych, okien i metod oraz cech kontrolek
ActiveX, a także skalowalne okna skryptów pomagają
w projektowaniu aplikacji.
ActiveX do InSQL
Wizardy Active X do obróbki danych
w aplikacji wizualizacyjnej
Na stacjach operatorskich, na których
zachodzi potrzeba jednoczesnej analizy danych i tworzenia raportów, możliwe jest
budowanie aplikacji z
gotowych komponentów narzędzi klienckich bazy danych IndustrialSQL Server
w postaci wizardów
ActiveX. Bogaty zestaw “gotowców” po-
zwala na graficzne tworzenie zapytań SQL oraz kreślenie
wykresów i analiz porównawczych danych z procesu.
Nowe funkcje skryptowe
Cała gama nowych funkcji skryptowych, do zarządzania m.in. komunikacją i wydrukami, ułatwia tworzenie zaawansowanych aplikacji.
Alarm Logger
Zarządzanie alarmami z poziomu bazy danych SQL
umożliwia nowe narzędzie o nazwie Alarm Logger, składujące alarmy w bazie danych SQL lub w plikach tekstowych.
Edycja bitmap
Edycja bitmap z poziomu WindowMaker’a umożliwia
szybkie i wygodne zarządzanie grafiką w aplikacjach.
MS SQL 7.0
W nowej wersji IndustrialSQL
Server’a znacznie uproszczony został proces zarządzania danymi oraz
administrowania bazą
danych. Przyczyniła się
do tego nowa wersja
Microsoft SQL Server’a – 7.0, charakteryzująca się większą wydajnością bazy danych
oraz łatwością w zarządzaniu (m.in. poprzez Konfiguracja składania alarmów w bazie
automatyczne dopasodanych SQL
wywanie się parametrów bazy danych do
wielkości bazy). Prostsze jest też wymienianie informacji
pomiędzy różnymi systemami bazodanowymi oraz filtrowanie danych.
Raporty w HTML
Tworzenie raportów tabelarycznych lub graficznych
w formacie html oraz zarządzanie raportami w wersji 7.1
jest możliwe z poziomu nowego narzędzia klienckiego
o nazwie InSQL Report.
Nowe ActiveX
W razie potrzeby budowania własnych narzędzi do obróbki danych istnieje możliwość użycia wielu typów kontrolek ActiveX, z których można tworzyć własne aplikacje.
Elastyczne podsumowania
Tworzenie podsumowań z dowolnych stałych lub
zmiennych przedziałów czasowych jest bardzo proste
dzięki integracji podsystemów zdarzeń i podsumowań,
12
jednocześnie wydajność systemu obsługi zdarzeń została
znacznie podwyższona.
Reimport konfiguracji
Dla ułatwienia ponownego importu zmiennych do bazy danych IndustrialSQL Servera w przypadku rozbudowy systemu wizualizacji i zbierania danych, w wersji 7.1
została zaimplementowana funkcja Delta Re-Import. Powoduje ona uaktualnianie konfiguracji bazy
danych tylko dla tych zmiennych, które są nowe lub zmieniły się od ostatniej konfiguracji, dzięki czemu znacznie
skraca się czas rozbudowy systemu.
Serwer SuiteLink
Konfiguracja podsumowań w bazie danych IndustrialSQL Server
ASTOR na targach
“Napędy i Sterowanie 2000”
W dniach 23-25 lutego br. odbyły się w Gdańsku VI Targi
Producentów, Kooperantów i Sprzedawców Zespołów
Napędowych i Układów Sterowania “Napędy i Sterowanie
2000”. Firma ASTOR przedstawiła kompleksową ofertę,
prezentując także kilka nowości. Były wśród nich m.in.
sterowniki programowalne GE Fanuc: VersaMax Nano,
Baza danych IndustrialSQL Server może być jednocześnie serwerem DDE/SuiteLink, co ułatwia zdalne monitorowanie pracy serwera lub pobieranie aktualnych
wartości logowanych parametrów z poziomu wizualizacji
(InTouch Factory Focus), arkuszy kalkulacyjnych (Excel)
lub własnych aplikacji (Visual Basic).
Andrzej Garbacki (Astor Kraków)
VersaMax Micro i MiniOCS oraz panele operatorskie GE
Fanuc: Quickpanel i TIU, najnowsze wersje - w języku
polskim - programów klienckich dla przemysłowej bazy
danych Wonderware IndustrialSQL Server oraz
radiomodemy Satelline-3AS/3ASd, na które od grudnia
ubiegłego roku firma Satel posiada świadectwa
homologacji, dopuszczające je do użytku na terenie
naszego kraju. Dziękujemy za bardzo liczne odwiedziny na
naszym stoisku i zapraszamy na targi “Automaticon 2000”,
które odbędą się w dniach 11-14 kwietnia w Warszawie.
REKLAMA
13
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Artykuł sponsorowany
SEE WORLDWIDE – DOSKONAŁE NARZĘDZIE CAD
Inżynierskie oprogramowanie dla elektryków
Grupa IGE+XAO, główny dostawca programów
inżynierskich dla elektryków na świecie, wprowadza
w Polsce nową gamę produktów informatycznych programy SEE 2000, SEE 3000, SEE 4000, nazwane mianem SEE Worldwide. Premiera światowa SEE miała miejsce rok temu na największych targach elektrycznych w Europie - ELEC
w Paryżu, zaś premiera polska - na targach KOMPUTER – EXPO w Warszawie.
SEE – Software for Electrical Engineering –
Specjalizacja grupy IGE+XAO
Grupa Autodesk ma niekwestionowaną pozycję w zakresie dostarczania programów dla mechaników (MCAD), architektów i branży budowlanej (AEC) oraz w zakresie programów do
przetwarzania informacji przestrzennej (GIS). Natomiast grupa
IGE+XAO bezdyskusyjnie dominuje w zakresie programów dla
branży elektrycznej, automatyki, sterowania i pomiarów ECAD.
Inaczej mówiąc, IGE+XAO jest znane tam, gdzie mamy do czynienia z prądem; reszta należy do Autodesk.
s
Programy IGE+XAO są:
wykonane zgodnie z procedurami
zagwarantowania jakości ISO 9001,
s
uznanymi standardami i posiadają
certyfikaty polskich organizacji
branżowych
Oferta IGE+XAO skierowana jest więc do bardzo sprecyzowanej grupy odbiorców – techników i inżynierów projektujących
i przetwarzających dokumentację elektryczną i AKP. Biuro projektowe, stosujące programy z każdej z wymienionych dziedzin,
tworzy kompletną dokumentację projektową wysokiej jakości.
Oczywiście, w procesie twórczym i tak najważniejszy jest projektant,
gdyż doskonała technika nie zastąpi wyobraźni ani doświadczenia może ją tylko wspomagać. Z pewnością jednak używanie programów Autodesk i IGE+XAO powoduje uzyskanie wartości dodanej
- przewagi konkurencyjnej na twardym polu walki o zlecenie projektowe.
Cechą wspólną wszystkich programów MCAD, GIS, AEC
i wreszcie ECAD jest identyczny format zapisu dokumentacji projektowej.
ra wirtualne, wykorzystanie intranetu, internetu, współpraca
projektantów z różnych krajów, standaryzacja projektowania przy faktycznym zaniku granic – to już nie są
hasła, to rzeczywistość.
Podstawowe informacje o gamie SEE
Program przeznaczony jest dla samodzielnych
projektantów, instalatorów i małych firm. Jest intuicyjny i prosty w obsłudze, Dostêpny dla wszystkich
a także zintegrowany z systemem AutoCAD, Windows oraz MS Office. Zawiera funkcje konieczne do stworzenia projektów w określonej postaci graficznej. Przystępna cena (około 400 Euro) powoduje duże zainteresowanie tym produktem. Program będzie dostępny w sklepach komputerowych i internetowych, których sieć jest obecnie tworzona.
Program ten dedykowany jest dla małych i średnich przedsiębiorstw. Powstał na
bazie powszechnie znanego programu
SCHEMA. Zawiera bardzo bogate środoNastêpca
wisko symboli – oddzielnie dla NN, SN
najpopularniejszego
i AKP. Oferuje zaawansowane funkcje
elektryczne, wysokowydajne wspomaganie programu elektrycznego
- Schemy
CAE oraz możliwość dostosowania programu do własnych potrzeb. Jest trudniejszy, lecz oferuje znacznie
więcej. Cena oscyluje w granicach 600 do 3500 Euro w zależności od
zestawienia.
Jest to program dla dużych i średnich
przedsiębiorstw oraz osób z ambicjami posiadania najlepszego produktu. Zbudowany także na podstawie SCHEMY, zaspoProdukt z górnej pó³ki
kaja wyrafinowane potrzeby projektantów
(logika czarnych skrzynek, techniki klient – serwer, zaawansowany
eksplorator projektów). Cena wynosi około 5 000 Euro.
Współpraca z producentami branży elektrycznej
Współpraca z producentami to strategiczny dla grupy kierunek
rozwoju oprogramowania. W dobie bardzo wysokiego tempa rozwoju produktów branży oraz skrócenia czasu trwania inwestycji,
podstawową sprawą staje się jakość informacji oferowanej przez
program w zakresie tego, co się rzeczywiście produkuje i - w związku z tym - co może znaleźć się w kosztorysie budowy. Od 1998 roku
IGE+XAO Polska współpracuje z firmą ASTOR w zakresie zastosowań sterowników GE FANUC. Projektant posiadający program
SEE otrzymuje bezpłatnie możliwość używania środowiska projektowego sterowników. Możliwość korzystania bezpośrednio w SEE
z katalogu CD dostarczonego przez producenta jest - jak na razie najlepszym pomysłem, choć być może już niedługo będzie można
dobrać typ aparatu ze strony WWW producenta.
Zakończenie
SEE jest w sprzedaży od 1 lutego 2000. Już po upływie paru tygodni i wysłaniu do klientów kilkuset pakietów z programem widać,
że gama SEE oceniana jest bardzo dobrze. Osoby odpowiedzialne
za tworzenie dokumentacji projektowej szybko zdają sobie sprawę
z możliwości uzyskania przewagi konkurencyjnej dzięki obiecywanej przez gamę SEE dobrej wydajności, wysokiej jakości, standaryzacji środowiska projektanta, ergonomii, współpracy z AutoCADem oraz otwarciu firmy na potrzeby klienta. Wydaje się, że w niedługim czasie SEE Worldwide osiągnie pozycję standardowego narzędzia na polskim rynku CAD.
Standard .dwg został uznany przez IGE+XAO za priorytetowy.
Jest to odpowiedź grupy na zmiany w procesie projektowania. Biu-
Józef Koczor
(IGE+XAO Polska)
14
REKLAMA
15
Biuletyn Automatyki ASTOR 1/2000 (23)
Ludzie Astora
(23)
w każdym numerze Biuletynu przedstawiamy pracowników naszej firmy
Konrad Grohs urodził się i do niedawna mieszkał
w Krakowie. Półtora roku temu ukończył studia na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie uzyskał tytuł magistra
inżyniera automatyka.
Konrad w pracy...
Z firmą Astor po raz pierwszy zetknął się podczas studiów. Wykłady na temat oprogramowania Wonderware,
prowadzone przez pracowników firmy, zafascynowały go
do tego stopnia, iż po studiach postanowił spróbować
swoich sił właśnie w Astorze. Przez ponad rok Konrad
pracował w głównej siedzibie firmy, w Dziale Sterowników Przemysłowych, opiekując się równocześnie witryną
Kupon 1/2000 (23)
Astora w internecie. Teraz działa w Warszawie - kieruje
nowym oddziałem firmy. Nie zapomniał jednak o poprzedniej stolicy Polski i w prawie wszystkie wolne weekendy wraca do Krakowa.
Swoją wielką pasję muzyczną kiedyś wyrażał grą na
perkusji oraz działalnością w akademickim radiu RAK,
dzisiaj zaś - kolekcjonowaniem ulubionych nagrań i częstą obecnością na koncertach. Jest także zagorzałym kinomanem – jego największym wyczynem (jak dotychczas)
jest uczestnictwo w maratonie filmowym, który odbył się
w krakowskim kinie Wanda jesienią 1998 roku – przedpremierowy pokaz filmów trwał od godziny 18-tej w piątek do godziny 18-tej w sobotę! Od dziecka uwielbia
szybką jazdę na nartach. Od dwóch lat także jeździ konno, niezwykle ceniąc sobie niezapomniane wrażenia, jakich ten sport dostarcza. Od siedmiu lat uprawia żeglarstwo; ma stopień sternika jachtowego. Właśnie żeglując
wypoczywa
najlepiej,
dlatego
K r a i n ę
Wielkich Jezior Mazurskich
stara się odwiedzać przynajmniej raz
... i po pracy
w roku.
Prosimy o czytelne wypełnienie zamówienia i wysłanie go na adres firmy ASTOR:
ul. Smoleńsk 29, 31−112 Kraków, fax (0−12) 429−55−81
IMIĘ I NAZWISKO: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
TEL.: . . . . . . . . . . . . . FAX: . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
NIP:
− − −
E−MAIL: . . . . . . . . . . . . . . .
I. Proszę o następujące bezpłatne materiały:
o abonament Biuletynu Automatyki ASTOR
o katalog sterowników GE Fanuc
FIRMA: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ADRES: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
....................................
o podręcznik ”InTouch 7.0 − Pierwsze kroki”
o katalog oprogramowania Wonderware
o katalog radiomodemów Satel
II. Zamawiam następujące podręczniki i materiały szkoleniowe opracowane w firmie ASTOR (na zielono oznaczono nowe pozycje)
i proszę o wysłanie ich za zaliczeniem pocztowym na mój adres.
1) “Sterowniki 90−Micro, 90−20, 90−30. Kurs programowania”
(LI−ASK−KP−GE2) ........ egz. po 40 zł = ................................ zł
2) “Sterowniki 90−Micro, 90−30. Zbiór zadań z przykładami rozwiązań” (LI−ASK−ZZ−GE3) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
3) “Panele operatorskie Horner Electric”
(LI−ASK−OIU−GE1) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
4) “Sterowniki 90−Micro − Podręcznik Użytkownika”
(LI−ASK−MPU−GE1) ........ egz. po 40 zł = ................................ zł
5) “Sterowniki 90−30/VersaMax/Micro. Opis funkcji”
(LI−ASK−OF−GE1) ........ egz. po 80 zł = ................................ zł
6) “Sterowniki 90−30. Opis systemu”
(LI−ASK−OS−GE1) ........ egz. po 40 zł = ................................ zł
7) “VersaPro − Podręcznik Użytkownika”
(LI−ASK−VPU−GE1) ........ egz. po 40 zł = ................................ zł
8) “InTouch 7.0 − Podręcznik użytkownika”
(LI−ASK−PUA−IT7) ........ egz. po 120 zł = ................................ zł
9) “InTouch 7.0 − Opis funkcji, pól i zmiennych systemowych”
(LI−ASK−OF−IT7) ........ egz. po 80 zł = ................................ zł
10)“InTouch 7.0 − Runtime”
(LI−ASK−RT−IT7) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
11)“InTouch 7.0 − Menadżer Receptur”
(LI−ASK−MR−IT7) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
12)“InTouch 7.0 − Moduł SQL Access”
(LI−ASK−SA−IT7) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
13)“InTouch 7.0 − SPC PRO”
(LI−ASK−SP−IT7) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
14)“InTouch 7.0 − Productivity Pack”
(LI−ASK−PP−IT7) ........ egz. po 20 zł = ................................ zł
RAZEM: ................................ zł + VAT
Wypełnienie niniejszego kuponu i przesłanie go do firmy Astor jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na umieszczenie i przetwarzanie podanych danych osobowych
w bazie danych firmy Astor. Mają Państwo prawo wglądu do swoich danych oraz do ich poprawiania.
Niniejszym upoważniamy firmę Astor Sp. z o.o. do wystawienia faktury VAT bez naszego podpisu
Podpis
Pieczęć Instytucji
WIZUALIZACJA PROCESU PRZEMYSŁOWEGO PO POLSKU
WONDERWARE
− doskonałe amerykańskie oprogramowanie do wizualizacji procesów produkcyjnych, zarządzania inteligentnymi
budynkami oraz do zbierania i przedstawiania danych procesowych (ang. HMI, SCADA); lider z ponad 30−procentowym udziałem w
rynku światowym, jest dostępny w polskiej wersji językowej, z pełną dokumentacją drukowaną i elektroniczną oraz profesjonalnym
serwisem. Dla użytkowników systemu InTouch oferujemy kompleksowe, profesjonalnie przygotowane szkolenia w Autoryzowanym
Centrum Szkoleniowym Wonderware w Krakowie.
InTouch, znany ze swej elastyczności i łatwości zastosowania, teraz jest jeszcze wygodniejszy w użyciu. Przekonaj się sam − zamów
bezpłatną POLSKĄ WERSJĘ TESTOWO−SZKOLENIOWĄ (działającą przez miesiąc).
ASTOR Sp. z o.o., ul. Smoleńsk 29, 31−112 Kraków, internet: www.astor.com.pl, tel. (012) 429 55 31, fax (012) 429 55 81
u O/GDAŃSK: tel./fax (058) 552 23 14 u O/POZNAŃ: tel. (061) 650 29 87 u O/WARSZAWA: tel. (022) 817 91 70 u
Białystok: PROMAR, (085) 7433169 u Bielsko−Biała: OPTIMUS−SEKO, (033) 8149234 u Gdańsk: VIRCON, (058) 5521490
Katowice: ABIKOM, (032) 2011866 u Kraków: ABiS, (012) 4295508 u Stargard Szczeciński: INFEL (091) 5776995
Toruń: ANKO SYSTEM, (056) 6549552 u Wrocław: MICROTECH INT. LTD., (071) 3728019 u Zamość: ATEX, (084) 6386441